ИНФОРМАТОР БР.1 / 2014

J a n u a r i

2014

w w

w .

p r o

a g

e n

s .

m k

2014

1INFORMATOR

Izdava~:

Agencija za ekonomsko-pravna poddr{ka i procena PRO AGENS

Glaven i odgovoren urednik:

M-r Pavle G A C O V

Lektor:

M-r Kiril ANGELOV

Dizajn i grafi~ko ureduvawe:

Agencija PRO AGENS

Adresa:

Agencija “PRO AGENS”, p. fah 272

ul. “Naum Naumovski Bor~e“, br. 68/4

Izdava~ki odbor:

M-r Pavle GACOV

Danijela JA]IMOVI], dipl. pravnik

D-r Refika MURI]

Irena NIKOLOVSKA, dipl. ek.

D-r Zoran MINOVSKI

D-r Gligor BI[EV

D-r Zorica BO@INOVSKA

D-r Dragoqub ARSOVSKI

M-r Elena MARTINOVSKA

Vesna ZMAJ[EK, dipl. ek.

Slavko LAZOVSKI, dipl. ek.

Bor~e IVANOVSKI, dipl. ek.

Katja NIKOLOVA, dipl. ek.

Mirjana ARSOVSKA-QAMOVA, dipl. ek.

Osnovnoto izdanie izleguva edna{ mese~no, a specijalnite izdanija po potreba.

Pretplatata se vr{i so uplata na smetkata na Agencijata “PRO AGENS”-Skopje 210-0503940101-43; Deponent na Tutunska banka-Sko-pje. Rakopisite se ispra}aat na ad-resa: Agencija “PRO AGENS”, p. fah 272, 1000 Skopje. Rakopisite ne se vra}aat. Tel./faks: 02 / 3162-979, 3298-763 i 3229-479. “PRO AGENS” e registriran obvrznik za DDV so dano~en broj za DDV:

Informacija:

2014

Nositel na materijalnite prava e izdava~ot. Zabra-neto e prepe~atuvawe, kopi-rawe i umno`uvawe na napi-site ili na nivnite delovi bez prethodna soglasnost od izdava~ot. Data na obavuva-we na ovoj broj: 08.01.2014 g.

VNIMANIE !

[email protected]

[email protected][email protected]

[email protected][email protected][email protected]

1

S O D R @ I N A:

w w

w .

p r o

a g

e n

s .

m k

ПЕРСОНАЛЕН ДАНОК НА ДОХОД

1) НАЈНОВИ ИЗМЕНИ И ДОПОЛНУВАЊА НА ЗАКОНОТ ЗА ПЕРСОНАЛЕН ДАНОК НА ДОХОД 5

ДЕЛОВНИ ОДНОСИ

2) ШТО ДОНЕСУВА НОВИОТ ЗАКОН ЗА ФИНАНСИСКА ДИСЦИПЛИНА 16

ДАНОЧНА ПОСТАПКА

3) НОВИНИ ВО ЗАКОНОТ ЗА ДАНОЧНА ПОСТАПКА ВО ФУНКЦИЈАНА ПОДОБРУВАЊЕ НА НАПЛАТА НА ДАНОЧЕН ДОЛГ 22

РАБОТНИ ОДНОСИ

4) НОВИНИ ВО РАБОТНИТЕ ОДНОСИ 30

ДАНОЦИ НА ИМОТ

5) ПРОМЕНИ НА ЗАКОНОТ ЗА ДАНОЦИТЕ НА ИМОТ 33

ДДВ

6) ИНФО ПО ПРЕДЛОГ - ИЗМЕНИТЕ И ДОПОЛНУВАЊАТА НА ЗАКОНОТ ЗА ДДВ 35

ТРГОВСКО ПРАВО

7) НОВЕЛИРАЊЕ НА ЗАКОНОТ ЗА ТРГОВСКИТЕ ДРУШТВА ВО ФУНКЦИЈА НА ПОЈАСНУВАЊЕ 37

ФИСКАЛИЗАЦИЈА

8) ИЗМЕНИ И ДОПОЛНУВАЊА НА ЗАКОНОТ ЗА РЕГИСТРИРАЊЕ НА ГОТОВИНСКИ ПЛАЌАЊА 38

БУЏЕТСКИ КОРИСНИЦИ

9) ПРИМЕНА НА ЗАКОНОТ ЗА ИЗВРШУВАЊЕ НА БУЏЕТОТ ЗА 2014-ТА ГОДИНА КАЈ БУЏЕТСКИТЕ КОРИСНИЦИ И ЕДИНКИТЕ КОРИСНИЦИ 41

ТРЕЗОРСКО РАБОТЕЊЕ

10) НОВО УПАТСТВО ЗА ТРЕЗОРСКО РАБОТЕЊЕ 45

ИНФОРМАЦИЈА

11) ИЗМЕНИ ВО ЦАРИНСКИОТ ЗАКОН 57

1 S O D R @ I N A:

ПОСЛЕДНА ДДВ ПРИЈАВА ЗА 2013-ТА ГОДИНА

12) ПОСЛЕДНА ДДВ ПРИЈАВА ЗА 2013-та ГОДИНА 62

ПОПИС

13) ПОПИС И ДАНОЧЕН ТРЕТМАН НА УТВРДЕНИТЕ РАЗЛИКИ ПО ПОПИСОТ 67

РЕФЕРЕНТНА И КАЗНЕНА КАМАТА

14) НАМАЛУВАЊЕ НА РЕФЕРЕНТНАТА СТАПКА НА НБРМ ЗА ПРЕСМЕТУВАЊЕ НА СТАПКАТА НА КАЗНЕНАТА КАМАТА ЗА ПЕРИОДОТ: 1 ЈАНУАРИ - 30 ЈУНИ 2014 ГОДИНА 76

ЈАНУАРСКИ ДАНОЧНИ ИЗВЕСТУВАЊА

15) ЛИЧНО ОСЛОБОДУВАЊЕ ЗА 2014 ГОДИНА И ГОДИШНИ ДАНОЧНИ ИЗВЕСТУВАЊА ВО МЕСЕЦ ЈАНУАРИ 2014 ГОДИНА 79

ИНФОРМАЦИИ - ИЗМЕНЕТИ ПРОПИСИ

16) ДНЕВНИЦИТЕ ЗА СЛУЖБЕНИ ПАТУВАЊА ВО СТРАНСТВО СЕ ПРЕСМЕТУВААТ НА ИСТИОТ НАЧИН ДО КРАЈОТ НА 2014 ГОДИНА 84

ХАРТИИ ОД ВРЕДНОСТ

17) ДОНЕСЕН НОВ ПРАВИЛНИК И ИЗМЕНЕТИ ЧЕТИРИ ПРАВИЛНИЦИ ОД КОМИСИЈАТА ЗА ХАРТИИ ОД ВРЕДНОСТ 86

СКОПЈЕ,х. КОНТИНЕНТАЛ27-28 јануари 2014 г. (понеделник - вторник).

Пријавувањата за Советувањата е задолжително!

1

САНДАНСКИ, (BG)х. INTERHOTELSANDANSKI 4*

30. 01 - 02 . 02. 2014 г. (четврток - недела).

2

ШТИП,х. ОАЗА04 февруари 2014 г. (вторник).

3

СКОПЈЕ,х. КОНТИНЕНТАЛ06 - 07 февруари 2014 г. (четврток - петок).

5

БИТОЛА,х. МИЛЕНИУМ11 февруари 2014 г. (вторник).

6

СОВЕТУВАЊЕ ЗА ГОДИШНА СМЕТКАСОВЕТУВАЊЕ ЗА ГОДИШНА СМЕТКАСОВЕТУВАЊЕ ЗА ГОДИШНА СМЕТКА

ПОРАДИ ГОЛЕМИОТ ИНТЕРЕС, КОНКУРЕНТНИТЕ ЦЕНИ И ОГРАНИЧЕНИОТБРОЈ НА МЕСТА ЗА ТРАДИЦИОНАЛНОТО СОВЕТУВАЊЕ ВО САНДАНСКИ (BG)ВО х. INTERHOTELSANDANSKI 4* ПОТРЕБНО Е ДА СЕ ПРИЈАВИТЕ ВО АГЕНЦИЈАТАПРО АГЕНС, НАЈДОЦНА ДО 17 ЈАНУАРИ 2014 ГОДИНА.ВА

ЖНО

!

СКОПЈЕ, х. ИНПЕКСЕЛ 2(кај Универзална сала)05 февруари 2014 г. (среда).

4ЗА БУЏЕТИ

4

INFORMATOR 1 I JANUARI 2014

5


НАЈНОВИ ИзмЕНИ И ДОПОЛНуВАњА НА зАКОНОт зА ПЕРСОНАЛЕН ДАНОК НА ДОХОД

ПослеподолговремеЗаконотзаперсоналниотданокнадоходепредметнапосериозноизменувањеидополну-вање.Оддонесувањетонаосновниот текст на Законот

објавен во „Службен весник на РМ“, бр. 80/93, последнотообјавеново„СлужбенвесникнаРМ“,бр.187/13,од30.12.2013годинае20-топореднеговоновелирање.Акоконосновниоттексти20-теновелирањанаЗаконотјадодадемеединственатаисправкаи3-теукинувачкиодлукинаУставниотсуднаРМќедобиемевкупно25службениобјави(запериодод20години)со кои се уредува оданочувањето на персоналниот доход награѓаните.

ПоследнатаизменаидополнувањенаЗаконотзаперсоналенданокнадоход,објавенаво„СлужбенвесникнаРМ“,бр.187/13иистатаевосилаод7јануари2014година,аќесеприменуваретроактивноод1 јануари 2014година.

Вопродолжениеќесеосврнеменанајновитеизмениидо-полнувањанаЗаконотзаперсоналниотданокнадоход.

1. Доуредување на даночните ослободувања (член 6 на зПДД)

Даночнитеослободувањанаперсоналниотданокнадоходсе уредени во членот 6 на Законот. Со последните измени идополнувања,извршенисеизвеснипрецизирањанавеќепос-тојниослободувања,соисклучувањенаодреденипримањаодовојповластенрежимивоведувањенадругивокатегоријатанаослободениодданокпримања.Вопродолжениеќегиискомен-тирамепоред.

1.1. Даночноослободувањезаорганизираниот превоздоиодработаиисхранатазавременаработа

Организирана исхрана за време на работа

Водефиниранитеослободувањеодперсоналенданокнадо-ходсевклучуваи(новаточка6-бодЗПДД):

- организираниотпревоздоиодработа,какоиисхранатазавременаработаутврденисозакон,општколективендоговорзаприватниотсектородобластанастопанството,односно за вработените во нестопанството во висинаутврденасопрописитезаорганитенадржавнатауправа.

* Даноченсоветник иуправител

наАгенцијата “ПроАгенс“

[email protected]

М-рПавлеГАЦОВ *

Pr fesionalnaEdukacija

w w w . p r o a g e n s . m k

6

A g e n c i j a “P r o A g e n s”

ДефинициивоКолективнитедоговори

Споредчленот35став4одОпштиотко-лективен договор за приватниот сектородобластанастопанството:

„Работодавачотнасвојтрошокнаработ-ницитеможедаиморганизирапревоздоиодработнотоместо,какоиисхраназавремена работа. Трошоците за исхрана може даизнесуваат најмногу до 20% од просечнатането плата по работникисплатена во прет-ходната година, а трошоците за превоз вовисина на стварните трошоци во јавниотсообраќај.“

Споредчленот21,став1алинеја1и2одОпштиотколективендоговорза јавниотсекторнаРепубликаМакедонија:

„Работникот има право на надомест натрошоцитеповрзанисоработаутврденисозаконитоа:

- заисхрана,доколкуисхранатанееор-ганизирана;

- натрошоцизапревоздоиодработаво случаи кога нема организиранопревозвовисинананајнискитереалнитрошоци.“

Со додавањето на оваа нова точка (6-б) во ослободувањата од данок на доход(член 6 од ЗПДД) се задржува правнаталогика и се констатира признат факт, декаорганизираниот превоз до/од работа и ис-храната за временаработанепретставувапримањезаработникоттукутрошок на ра-ботодавачот.

Дефинициивопрописитезаданокотнадобивка

Вопродолжениепотсетуваменадефини-циитенаовиедветрошковникатегориида-дени во прописите за данокот на добивка.Логична е претпоставката дека е потребноисполнувањена истите предуслови за пре-возотиисхранатадаимаатнеоданочивтрет-маникогасеработизаперсоналниотданокнадоход.

02/ 3162-979 i 3298-763

Напомена:

Согласно со членот 11 став 1 точка 3 одЗаконотзаданокотнадобивка(ЗДД),по-високите трошоци од пропишаните соЗДДзаорганизиранаисхранаипревознавработенитесеоданочиви.

Оданочиведелотнатрошоцитезаоргани-зирана исхрананавработенитеисплатенинадизноситеутврденисозакон(споредЗРО-20%одпросечнатанетоплатапоработникисплатенавопретходнатагодина:4.180 де-нари за 2013 г.; согласно со СоопштениетонаДЗС, бр. 4.1.13.15 од 27.2.2013 г., 20% x20.902денари=4.180денари).

Внимавај:

ВоЗаконотзаданокотнадобивкасеко-риститерминот“исплатени”трошоцизаорганизирана исхрана, иако не станувазбор за можноста за парична исплатана трошокот за исхрана во корист навработените,тукузаискажувањенавак-виоттрошоккајданочниотобврзник-ра-ботодавач.

ДефиницијаспоредПравилникотзаДД:

Организирана исхрана подразбирапостоење на организациона единица во рамките на деловниот процес на работода-вачот,вокојанаорганизиранначинработо-давачот самостојно или со посредство надруги компании врз основа на склучен до-говор за приготвување и дистрибуција натополоброк (!?)имобезбедуваисхрананавработените.Организиранатаисхранаможедасејавикогаместоположбатанаизвршува-њето на работите и работните задачи кајработодавачот(фабрика,истуренаградежнаидр.оператива,рудникисл.)илиприродатанаработењетонеимовозможуванаврабо-тенителицадасеобезбедатсохрананадругначин.

Пример:

Даночниотобврзникзасвоите97работни-ци(бројотнаработниципретставувапро-секнаработницитеприсутнинаработа;


7


одпресметкатасеисклучуваатотсутнитеработници - боледување, службенпат исл.) замесец декември 2013 година (22работни дена), искажал трошок за ис-

хранавосопственатамензавовкупениз-нос од 428.626. Признаениот трошок заданочницелиизнесува 4.180денарипоработникмесечно.

Пресметка:

- Даночнопризнаентрошокзаорганизиранаисхраназа97работницизамесецдекември2013година(4.180х97) 405.460

- Вишокнадданочнопризнаениотрасходзамесецдекември2013година(428.626-405.460) 23.166

- Персоналенданокнадоход(23.166х11,1111%) 2.574

- Вкупенрасходзаорганизиранаисхрана(428.626+2.574) 431.200

- Оданочиврасходзамесецдекември2013година(431.200-405.460) 25.740

Поради потребата персоналниот данокнадоходдасепресметаиплатизасите97вработенипоединечно,демотивирачкиедасе пробиемаксималниот износ за даночнопризнаенитрошоцизаорганизиранаисхра-на пред се заради администрирањето соперсоналниотданокнадоход.

Дилема:

Далисесметазаорганизиранаисхрана,користењето на сендвичи и друга хра-наодугостителскиобјектикоиразне-суваат храна за вработените во фир-матаиистатајафактурираат?

Вакватаформанаисхрананеможедасесмета за организирана исхрана за даночницели, затоа што не се исполнети условитедефиниранисопрописитезаданокотнадо-бивка(постоењенаорганизационаединица-читајПОДРУЖНИЦА,какоипостоењетонафабрика,истуренаградежнаидр.оператива,рудникисл).

Организиран превоз на вработените до / од работа

Согласносоколективнитедоговориипро-писите за данокот на добивка, трошоцитезапревоз на вработените до /од работасепризнаваатвовисинанастварнитетрошоцивојавниотсобраќај.

ДефиницијаспоредПравилникотзаДД:

Организиран превоз подразбирапосебенлинискипревозсамонаопределенагрупа на патници со исклучување на други патници.Со посебниот линиски превоз на патницисе вршипревоз на работници од дома до местото на работа и обратно,врзоснованадоговор склучен во писмена форма меѓуправнолицекоегонарачувапревозотипре-возникотвосогласностсоЗаконотзапревозвопатниотсообраќај.

Напомена:

Доколку не се исполнети условите пре-возотда се смета заорганизиран зада-ночни цели, истиот ќе биде вклучен ворежимотзаоданочувањесоперсоналенданокнадоходиќеиматретманнада-ночно непризнаен расход. Обрнувамевнимание дека ваквата опција не требада се злоупотребува заради можностаистатадасепрепознаекакоскриенаис-платанаплата(којасеоданочуваисоси-тесоцијалнипридонеси).



8


1.2. Прецизирањенадефиницијатазаданочниоттретманнанадоместокнаштетаодосигурување

Соновоторешение,покрајнадоместокотнаштетаодживотнотоосигурувањеиимот-нотоосигурување,извршенеопфатинана-доместокотнаштетаодцелокупнотонежи-вотно осигурување (имотното осигурувањееделодгрупатанеживотноосигрување),вокатегоријатанаданочноослободениприма-ња.

Напоменуваме дека класите на осигуру-вањеседефиниранивочленот5одзаконот за супервизија на осигурување („СлужбенвесникнаРМ“,бр.27/02,98/02,79/07,88/08,67/10,44/11и112/11);ОдлукинаУставниотсуд на РМ - 84/02, 33/04, 8/08, 56/09,7/12, 45/12, 60/12, 64/12 и 23/13; Закон зазадолжителноосигурувањевосообраќајот-„СлужбенвесникнаРМ“,бр.88/05).

Соновоторешениеенапуштенрежимотнапроверувањеодстрананаосигурително-тодруштвозатоадалитрошоцитенаосигуру-вањето паднале на товар на осигуреникот,како услов за даночно ослободување приисплатанаштета.

Во иднина исплатата на надоместокот на штета по основ на животно и неживот-но осигурување е ослободено од оданочу-вање, без оглед на чиј товар паѓаат трошо-ците за осигурувањето.Всушностдурисегасеконстатирафактотдекаисплататананадо-местокот на штета претставува покривањенанастанатазагуба,аникакоприходзагра-ѓанинот.

1.3. Приходитеодпродажбанакорисенцврстотпадстануваатпредметнаоданочување

Себришеослободувањетоододаночува-њенаприходитеостварениодпродажбанакорисенцврстотпад.

Соновоторешение,откупувачитена ко-рисенцврстотпадподусловитеутврденивоЗаконотзауправувањесоотпадотќеимаатобврска при секоја поединечна исплата во

корист на собирачите на корисен цврст от-паддапресметат, задржатиуплататданокна доход, да издадат пресметка, потоа накрајотнагодинатадаизготватЗбиренпода-токзасекојпоединецодделно,какоиовиеисплатидагивклучатвоГодишниотизвештајнаменетзаданочниоторган.

ПравнипоследициодпоследнитеизменинаЗаконотзауправувањесоотпад(восилаод5ноември2013г.).

Со последните измени на Законот зауправување со отпад се забрани вршење на дејноста трговија со неопасен отпад,ос-вен доколку правното или физичкото лицепоседува дозвола за вршење на дејностаскладирање, третман и/или преработка наотпад.

Какоисклучок,неепотребнопоседувањенадозволазавршењенадејностаскладира-ње,третмани/илипреработканаотпад,воследнивеслучаиза:

1) неопасенотпадкојпотекнуваодсоп-ственопроизводство,

2) неопасенотпадкојпотекнуваодоште-тенаиупотребенасопственаопремаи

3) продажбананеопасенотпадодстра-на на индивидуални собирачи на от-пад, доколку купувачите поседуваатдозвола за складирање, третман и/илипреработканаотпад.

Обврскинаоткупувачитенаотпад

Регистрираните откупувачи на отпад(коипоседуваат склад) седолжнидаводатевиденција и да го утврдуваат потеклотона примениот или испорачаниот отпад напосебниобрасцизапримениотилииспора-чанотпад,какоидаводатевиденцијанаин-дивидуалните собирачи на неопасен отпадод коипримилеиоткупилеотпад.Ваквата евиденција откупувачите се должни да ја чуваат најмалку пет години. Аконеможатда го утврдат потеклото на примениот илииспорачаниототпад,откупувачитенесмеатистиот да го откупат. Начинот на водењена евиденцијата, формата и содржинатана обрасците ги пропишува министерот заживотнатасредина.


9


Производите и материјалите што се воопшта употреба како што се: метални иелектричниделовиоджелезничка опрема;металниделовиоделектричниводовиидал-новоди;металниделовииметалнажицаодвоздушни телефонски водови; сите видовишахти, сливници за атмосферска канализа-цијаиграничницинашахти;бакарникаблисовисокпресек;алуминиумскикабли;елас-тични огради - браници за патишта; ситевидови на сообраќајни знаци и патокази;громобрани;бисти,споменициидругиумет-нички и археолошки предмети и деловиоднив(буквиоднатписиислично)идругипроизводииматеријалисочиеоштетувањеилиодземањеможедасезагрозуваживототиздравјетоналуѓето,сигурностанајавниотсообраќајилиобјектина јавниинсталации,како и нивното нормално функционирање,откупувачитене смеат да ги откупуваат од индивидуални собирачи. Вршителите надејностаскладирање,третмани/илипрера-ботка на отпад, можат само од правни ифизички лица, да откупуваат производии материјали што се во општа употреба,доколку истите презентираат доказ декапроизводитеиматеријалитештосевоопштаупотребасевонивнасопственост.

Пример на откупна белешка

СеријаД89541

ОтКуПНА БЕЛЕШКА бр.16/14

Откупувачотнакорисенцврстотпад„МН“потврдувадекаодлицетоМаринНаумовскисоЕМБГ1404962468902, адресанаживеалиштеул. „БлагојаСтевковски“бр. 5 село/општина,град:Бардовци-Карпош,Скопје

на22.02.2014годинаеоткупенследниоткорисенцврстотпад:

Ред.бр.

Шифранаотпадот(100/05)

Виднаотпадот(Опис)

Количинанаприменотпад

Поединечнанетоцена

Вредност

1 Отпадножелезо 1.870кг 12 22.4402 Ламарина 600кг 7 4.200... ... ... ... ...

ВКУПНО: 26.640

Купувач(откупувач):“МН” Продавач:МаринНаумовски

Напомена: ПродавачотМаринНаумовскиесогласенличнитеподатоцидасекористатзацелитенаевиденцијатасогласносоЗаконотзауправувањесоотпадиданочнитепрописи. Изјавил:МаринНаумовски

ДозволитезатрговијасонеопасенотпадиздаденисогласносоЗаконотзауправувањесо отпад („Службен весник на РМ”, бр.68/04,107/07,102/08,143/08,124/10,51/11и123/12)ќе продолжат да важат до 5 мај 2014 година. По истекот на овој рок, изда-денитедозволизатрговијасонеопасенот-падпрестануваатдаважат.

Напомена:

Од5ноември2013годинасеукинавред-носното ограничување за продажба нанеопасен отпад до 30.000 денари поиндивидуален собирач на отпад на го-дишнониво.

Потсетуваме дека извршениот откуп наотпадотзадолжителносеплаќанатрансак-цискасметканаграѓанинот.

Какодоказзаизвршениототкуп,потоака-коосновзавршењенаисплататаинакрајоткакоизворзаматеријалнаевиденција,отку-пувачот задолжително треба откупот да годокументирапрекуДневник за евиденција за постапување со отпад, закојкакоинпуттребадасекористикантарна (откупна) бе-лешка.



10


Откупнатабелешкапретставуваосновизапресметувањенаперсоналниотданокнадоход.

Пресметка: денари

Нетоизносзаисплатанаизвршениототкупенкорисенцврстотпад 26.640 (Откупнабелешкабр.16/14)

Персоналенданокнадоход(26.640х11,1111%) 2.960

Вкупен износ (26.640 + 2.960) 29.600

Откупнатабелешкаедокументкојслужикакоосновазаевидентирањенанабавенитеко-личини:

Книжење на извршениот откуп на корисен цврст отпад:

Должи Побарува Опис-пооткупнабелешкабр.16/14 Вредност6509 Вредностнастокитепопресметканадобавувачот 29.600

2208 Обврскипремадобавувачизаоткупенкорисенцврстотпад(МаринНаумовски) 26.640

23509 Обврскизаперсоналенданокнадоходзаоткупенкорисенцврстотпад(МаринНаумовски) 2.960

Книжење на плаќањето на обврските (кон лицето и за персоналниот данок):

Должи Побарува Опис-уплатанатрансакцискасметказаоткуподфизичколицеиплатенперсоналенданокнадоход Вредност

2208 Обврскипремадобавувачизаоткупенкорисенцврстотпад(МаринНаумовски) 26.640

23509 Обврскизаперсоналенданокнадоходзаоткупенкорисенцврстотпад(МаринНаумовски) 2.960

1000 Паричнисредстванатрансакцискисметкиводенари 29.600Книжење на примените стоки (отпад) на залиха:

Должи Побарува Опис-примениоткупенистокиназалиха Вредност

6600 Залиханастоки(корисенцврстотпад)оддобавувачифизичкилица 29.600

6509 Вредностнастокитепопресметканадобавувачот 29.600

1.4. Надоместокотзаучествоналицевоорганитезаспроведувањенаизборисеослободуваододаночување

Вочленот11одИзборниотзаконикеуре-дено ослободување од плаќање на данок,царинаитакса.Законотзаперсоналниотда-нокнадоходдосеганемашеодредбасокојасе уредувашеослободувањенапримањатаповрзанисоизборите.Сопоследнитеизмениидополнувањаевоведеноослободувањеодданокнадоходнанадоместокотза учество во органите за спроведување на избори.

[email protected]

Приутврдувањетонавредностаназали-хата, требада сеимана умиможноста завклучувањенадругизависнитрошоци,какоштосепревозот,манипулационитетрошоциисл.

Напомена:

Напоменуваме дека, откупувачот на ко-рисен цврст отпад, доколку е регистри-ран ДДВ обврзник има обврска припродажбатанаотпадотдапресметаииз-лезноДДВпостапкаод18%наосновицапродажнаценабезДДВ.Вакватаобврсканесеоднесуванапрометотнаправенвокористнастранскикупувач(извоз).


11


2. Прецизирање на дефиницијата за даночната основа

Даночнатаосновазаутврдувањенапер-соналниотданокнадоходседефиниракакозбир на сите приходи остварени во пари,хартииодвредност,вонатураиливонекојдругвид,воземјатаивостранство,вотекотнаданочниотпериод,намаленаза:

1) придонесите од задолжително соци-јалноосигурување;

2) личното ослободување во износ од84.000денарипригодишнопресмету-вањенаданокотнадоходи

3) нормираните или стварните трошоципредвиденисоовојзакон.

Собришењетонаисклучокотодставот2начленот10,произлегувадеканамалувањетона даночната основа за придонесите, лич-ното ослободување и нормираните илистварните трошоци, сеоднесуваи занере-зидентите кои остваруваат доход на те-риторијатанаР.Македонија.Споредстаро-то (сега укинато) решение, наброените на-малувања на даночната основа не се при-менуваа при пресметување на данокот надоходоствареноднерезидентинатеритори-јатанаМакедонија.

3. Нов модел на утврдување на личното ослободување

Личното ослободување за нареднатагодина се утврдува врз основа на износотна личното ослободување од тековната

година усогласено со 50% од стапката наостварениот пораст на платите на вработе-нитевоРепубликатавоминататагодина,со-гласносоподатоцитеодДржавниотзаводзастатистика.Износотсеобјавуванајдоцнадо31декемвривотековнатагодинаодстрананаминистеротзафинансии.

3.1. СитеискористениаконтативниличниослободувањаќебидатпризнаениприсоставувањетонаГодишнатаданочнапријава

Досега заради применетиот софтверна УЈП, граѓаните кои во текот на годинатапримиле повеќе од 12 плати не беа воможност во Годишната даночна пријавада ги искористат сите аконтативни личниослободувања. Ослободувањето беше ли-митирано до износот на годишното личноослободување (еднакво на 12 месечниизноси). Иако Законот и досега не бешелимитирачки во врска со ова, сепак соновото решение се прецизира дека припресметување на годишниот персоналенданок на доход, личното ослободување сепризнававовисинанаискористенотоличноослободувањеприаконтативнотопресмету-вање на персоналниот данок на доход завкупноисплатенителичнипримањаодпла-таипензија.

Соваквотоноворешениеќесеизбегнатдоплатитенаданокпорадиаконтативноис-користени13(иповеќе)личниослободувањавотекотнаеднагодина.

Пример:

Заизвестувачката година,лицетоСтојанТрајковпримило13платиирегресза годишенодмор,заштопримилоЗбиренподатокодисплатувачот,одкојјасоставилосвојатаГодишнаданочнапријаванаследниотначин:

Брутоизноснаприход Вк.износнаодбитоци Платениаконтации

1. Плата 390.000 105.300 19.020

2. Регрес 20.000 2.000

Искористеноданочноослободување приаконтативнооданочување 94.497

Вкупно: 410.000 199.797 21.020



12


Иаколицетоискористило13аконтативниличниослободувања(7.269х13=94.497)заизвестувачкатагодина,УЈПсепакнемадагозадолжисодоплатабидејќипорадипроме-нетиотрежимнасоставувањенаобразецотПДД-ГДП,аконтативноискористенителичниослободувањаќебидатприфатенииво Го-дишнатаданочнапријава.

4) Ново уредувањена оданочувањето на добивките од игри на среќа

Обврзникнаданокотнадоходзадобивки-теодигринасреќаефизичкотолицекоеос-тварилодобивкаодигринасреќа,аосноваза пресметување на данокот кај игрите насреќапретставуваизносотнапоединечнатаисплатанадобивката.

Подпоединечнаисплатенадобивканесеподразбираатдобивкитеостваренивотекотна играта на среќа. Ако добивката од игрина среќа се состоиодпредмети, основанаданокотпретставувапазарнатавредностнапредметитевомоментотнаостварувањетонадобивката.

ДанокнадоходзадобивкитеодОПШтИ-тЕ ИГРИ НА СРЕЌА не се плаќа, ако пое-динечната исплата на добивката не гонадминува износот од 5.000 денари. Акопоединечниотизноснадобивкатаепоголемод 5.000 денари (досегашниот износ беше10.000 денари), данокот се пресметува нацелиотизнос.

Напоменуваме дека во категоријата наопшти игри на среќавлегуваат:

- лотарискиигри,- електронскиигри- наградниигрии- интерактивниигри.

Добивките остварени од ПОСЕБНИТЕИГРИнасреќа(казино,обложувалници,ав-томатклубови)иИНТЕРНЕТИГРИТЕсеода-ночуваатвоцелост(бездасекористиосло-бодувањедо5.000денари).

Примери:

1. Физичколицедобилотелевизорвовред-ност од 22.000 денари како награда вокомпанисканаграднаигра.Вопресметка-танаперсоналниотданокнадоходќесевклучи вкупната вредност на наградатаспоред следната методологија: 22.000 х11,111%=2.444денари.

2. Во лотарија, физичко лице остварилодобивкаод4.800денари.Соогледдекасеработизаопштаигранасреќаидекадобивкатаепомалаод5.000денари,пер-соналенданокнадоходнесеплаќа.

3. Физичко лице остварило добивка одспортска обложувалница во износ од3.500денари.Предисплатата,организа-торот има обврска да пресмета, задржии уплати персонален данок на доходспоред следната методологија: 3.500 х10% = 350 денари. Физичкото лице ќедобие нето надомест во износ од 3.150денари.

5. Процедури за одбегнувањена двојно оданочувања заради остварен приходво странство

За прв пат во Законот за персоналниотданок на доход се уредуваат процедури заодбегнувањенадвојнооданочувањесопер-сонален данок на доход заради остваренприход во странство од домашни физичкилицаиостваренприходнастранаскифизич-килицавоРепубликаМакедонија.

Даночнипогодностизадомашнифизичкилица

Зарадиодбегнувањенадвојнооданочува-њенаданочниотобврзник-македонскире-зидентмусенамалувапресметаниотданокнадоходзаизносотнаплатениотданокнадоходводругадржава,најмногудоизносотштобиседобилсоприменанапропишанатаданочнастапка(10%).

02/ 3162-979 i 3298-763


13


Зарадиприменанаданочноослободува-њеилиолеснувањекоепроизлегуваодби-латералните договори за одбегнување надвојното оданочување, Управата за јавниприходипобарањенаданочниотобврзник-резидентиздавапотврдазаданоченрези-дент на РепубликаМакедонија. Формата исодржинатанабарањетокакоиначинот заиздавањенапотврдатазаданоченрезидент,гипропишуваминистеротзафинансии.

Даночнипогодностизастранскифизичкилица

Припресметувањенаданокпоодбивкана приходот од членот 75 на ЗПДД кој гоостварувафизичко лице - нерезидент кој естваренкорисникнатојприход,исплатувачотнаприходотгиприменуваодредбитеодва-жечкиотдоговорзаодбегнувањенадвојнотооданочување, доколку физичкото лице годокажестатусотнаданоченрезидентнадр-жавата со која Република Македонија имасклученодоговор.

Доколку примателот на приходот кој сеоданочувасоданокпоодбивкаеданоченре-зидентнастранскадржавасокојаРепубликаМакедонијаимасклученодоговорзаодбег-нувањенадвојнотооданочување,тогашнаприходот кој се оданочува се применуваданочнастапкакојанесмееда јанадминевисинатанаданочнатастапкакојаепропи-шаназатојвиднаприходсогласносодого-ворот.

Даночно ослободување или понискастапка одредена во договорот со странскадржавасеприменуванаприходоткојсеода-ночува со данокот по одбивка ако испла-тувачот располага со пропишани обрасцизаверениодУправатазајавниприходииоднадлежниот даночен орган на странскатадржава,илиодобрениезаданочноослобо-дувањеиздаденоодУправатазајавнипри-ходи.

Начинот и постапката за примена наданочно ослободување или олеснувањесогласно со меѓународните договори за од-бегнување на двојното оданочување на

приходоткојгоостварувастранскофизичколице, како и формата и содржината наобрасцитегипропишуваминистеротзафи-нансии.

Доколкуисплатувачотнаприходотприме-ниодредбиоддоговоротзаодбегнувањенадвојнотооданочување,анесеисполнетиус-ловитеодчленовите75-аи75-бодЗПДДипорадитоаеплатенпомализноснаданок,исплатувачотнаприходотедолжендајана-доместиразликатапомеѓуплатениотданокидолгуваниотизноснаданок.

УправатазајавниприходипобарањенанерезидентотедолжнадаиздадепотврдазаплатениотданоквоРепубликаМакедонија.

6. Барање за паушално оданочување се поднесува до уЈП секоја година

Обврзникоткојпорадиопределениокол-ностинеевосостојбадагиводиделовнитекниги, или на кого нивното водење значи-телномугоотежнувавршењетонадејноста,имаправодаподнесебарањедоорганотзајавни приходи, данокот на доход за прихо-дитеодвршењенадејностдагоплаќаспо-ред паушално утврден нето приход. УЈПодлучувапоовабарањеворокод60денаод денот на поднесувањето на барањето,за тоа дали постојат околностите порадикоиобврзникотнеевосостојбадагиводиделовнитекнигиилинивнотоводењезначи-телномугоотежнувавршењетонадејноста. Обврзникоткојгиисполнуваусловите,секоја година поднесува барање за паушалнооданочување до УЈП најдоцна до крајот нагодинатакојаипретходинагодинатазакојасевршиутврдувањенаданокот.



14


7. Скратување на рокотза поднесување на Годишните извештаи до управата за јавни приходи

Годишниот извештај за персоналниотданок на доход -образец ПДД-ГИ наместодо 15 февруари како досега, до УЈП ќе сеподнесуванајдоцнадо 31 јануари.

Со последните измени се воведуваат идва други извештаи кои се поднесуваат доУЈПдокрајотнамесецјануари.

СеработизаИсплатувачоткојвршиоткуп на корисен цврст отпад од физички лицакоједолженнаУЈПдамудоставуваГодишениз-вештајзаисплатенитеприходи,најдоцнадо 31 јану а ринареднатагодина.

Овасеоднесуваинатрговецоткојоргани-зиразеленпазарнакојсевршитрговијанаголемоимало,коједолженнаУЈПдамудос-тавуваГодишенизвештајзакорисницитенапродажнитеместана зеленитепазари,нај-доцнадо31 јануаринаредната годинакојаследувапогодинатазакојасеподнесуваиз-вештајот.

8. Пократок рок за донесување Решение за оданочување на приходите од земјоделска дејност

Решение за утврдување на данокот заобврзниците што остваруваат приход одземјоделскадејност,органотзајавниприхо-диедолжендадонесенајдоцнадо30април(стариот тајминг беше30 јуни) во годинатазапретходнатагодина.

9. Самооданочување за вршителите на самостојна дејност

Запрвпатсевоведувасамооданочувањекајвршителитенасамостојнадејност.Месеч-ната аконтација на персоналниот данок надоход за приходите од самостојна дејностсе плаќа во износ од една дванаестина одпресметаниотданоквоГодишниотданоченбиланс(ованесеоднесуванаобврзницитенапаушалнотооданочување).

Аконтацијата на персоналниот данок надоходзамесецјануаривотековнатагодинасеплаќавовисинанаплатенатааконтацијазамесецдекемвриодпретходнатакалендар-скагодина.

Месечната аконтација на персоналниотданокнадоходсеплаќадо15-тивотековни-отзапретходниотмесец.

Обврзникотнаданокотнадоходзапри-ходите остварени од самостојна дејност едолженразликатамеѓууплатенатааконтаци-јаивистинскатаобврсканапресметаниотда-нокнадоходдајауплативорокод30денаодденотнаистекотнарокотзапредавањена годишниот даночен биланс - образецПДД-ДБ.

Ако обврзникот на данокот во вид нааконтација платил поголем износ на данокод износот што бил должен да го плати,можеодорганот за јавниприходидабаравраќањенаповеќеплатениотизнос.

Заради ваквиот режим на самоодано-чување,престануваобврскатазаподнесува-њенааконтативнаданочнапријава.

9.1. Помоштазапретрпеништетиоделементарнинепогоди-новданочнопризнаенрасходвоДаночниотбиланс(ПДД-ДБ)

Во даночниот биланс на самостојнитевршители на дејност (образец ПДД-ДБ) ка-ко даночно признаен расход се признаваи исплатената помош за претрпени штетиод елементарни непогоди во износ кој него надминува најнискиот износ утврден соОпштиотколективендоговорзаприватниотсектородобластанастопанствотонаРепуб-ликаМакедонија.


15


10.Преку законот за даночна постапка се утврдува задолжително електронско доставување на даночниот биланс и извештаите пропишанисо законот за персоналниот данок на доход до уЈП

Даночниот биланс и извештаите про-пишани со Законот за персоналниот данокнадоходсе:

Годишниотданоченбиланс -образец ПДД-ДБнавршителитенасамостојнадејност(трговецпоединец),какоинафизички лица што се занимаваат соземјоделска дејност, со занаетчискадејност и лица кои вршат услуги илислободнизанимањакоисеоданочува-атспоредвистинскиотприход, Годишенизвештајзабрутоостварени-теприходинаобврзникотзапресмета-ниотиплатениотданокипридонеспоодбивка и вкупно исплатените нетоприходи-образец ПДД-ГИ, Годишен извештај за корисниците напродажнитеместаназеленитепазари, Годишенизвештајзаисплатенитепри-ходизаизвршеноткупназемјоделскипроизводиодфизичкилицаи Годишенизвештајзаисплатенитепри-ходи за извршен откуп на корисенцврстотпадодфизичкилица.

Членот 57 од ЗДП, со кој е се уредуваформата,содржинатаиначинотнаподне-сувањенаданочнапријаваикојод1јануари2013 година (какодел одизмената на ЗДП- 84/12) воведе задолжителнодоставувањево електронска форма на даночни пријавинаданокотнадодаденавредностиданочнибилансипропишанисоЗаконотзаданокнадобивка, се дополнува со нов став 13 во насока на проширување на обврската заелектронско доставување и во однос на даночните обврзници кои имаат обврска да доставуваат даночен биланс и извештаи пропишани со законот за персоналниот да-нок на доход.

Новата обврска се однесува на сите да-ночни обврзници (правни и физички лица), без оглед дали се ДДВ обврзници и без оглед на нивната големина, до-колку имаат обврска да доставуваат да-ночен биланс и извештаи пропишани со законот за персоналниот данок на доход.

СКОПЈЕ,х.КОНтИНЕНтАЛ27-28 јануари 2014 г.(понеделник-вторник).

ПријавувањатазаСоветувањатаезадолжително!

1

САНДАНСКИ,(BG)х.INTERHOTELSANDANSKI 4*

30. 01 - 02 . 02. 2014 г.(четврток-недела).

2

ШтИП,х.ОАзА04 февруари 2014 г.(вторник).

3

СКОПЈЕ,х.КОНтИНЕНтАЛ06 - 07 февруари 2014 г.(четврток-петок).

5

БИтОЛА,х.мИЛЕНИум11 февруари 2014 г.(вторник).

6

СОВЕтуВАњЕ зА ГОДИШНА СмЕтКАСОВЕтуВАњЕ зА ГОДИШНА СмЕтКАСОВЕтуВАњЕ зА ГОДИШНА СмЕтКА

ПОРАДИ ГОЛЕмИОт ИНтЕРЕС, КОНКуРЕНтНИтЕ ЦЕНИ И ОГРАНИЧЕНИОтБРОЈ НА мЕСтА зА тРАДИЦИОНАЛНОтО СОВЕтуВАњЕ ВО САНДАНСКИ (BG)ВО х. INTERHOTELSANDANSKI 4* ПОтРЕБНО Е ДА СЕ ПРИЈАВИтЕ ВО АГЕНЦИЈАтАПРО АГЕНС, НАЈДОЦНА ДО 17 ЈАНуАРИ 2014 ГОДИНА.ВА

ЖНО

!

СКОПЈЕ,х.ИНПЕКСЕЛ 2(кајУниверзалнасала)05 февруари 2014 г.(среда).

4зА БуЏЕтИ

4

www.proagens.mk



16


ШТО ДОНЕСУВА НОВИОТЗАКОН ЗА ФИНАНСИСКА ДИСЦИПЛИНА

1. Мотив на законодавецот за донесување на Законот за финансиска дисциплина

Новиот Законот за финансиска дисциплина е објавен во „Службен весник на РМ”, бр. 187 од 30 декемри 2013 година, влегува во сила на 7 јануари 2014 година а ќе

отпочне да се применува од 1 мај 2014 година, со исклучок на примената на одредени одредби на кои е укажано во точките 14 и 15 од овој текст.

Мотив на законодавецот за донесување на Законот за финансиска дисциплина е елиминирање на проблемите со за-доцнето извршување на обврските во деловните трансакции помеѓу субјектите од приватниот сектор, односно помеѓу субјектите од приватниот и јавниот сектор, што резултира со на-рушување на нивната ликвидност, неможност за намирување на обврските кон доверителите и вработените, нарушување на конкурентноста, отворање на стечајни постапки и во рамките на синдромот на верижни случувања, со влошување на севкупната економска состојба.

Правен инструмент со кој ќе се спроведува финансиско дисциплинирање на субјектите се законски дефинирани ро-кови за исполнување на парични обврски низ призмата на засилен надзор од државните механизми за контрола (УЈП и Ми-нистерството за финансии преку Финансиската инспекција во јавниот сектор), прекршочната одговорност на лошите плаќачи и високи глоби за правните субјекти и одговорните лица. Новите мерки за подобрување на наплатата, заедно со измената на За-конот за задолжница во насока на задолжително издавање на задолжница во должничко доверителски односи со кои се соз-даваат обврски во износ од 300.000 денари и повеќе, што се предвидува да започне од 2015 година би требало ќе ја засилат пазарната моќ на деловните субјекти преку ефектуирање на извршените деловни активности со расположиви парични стредства и да ги подобрат нивните инвестициски способности.

2. Предмет на уредување на Законот за финансиска дисциплина

Предметот на уредување на Законот за финансиска дисци-плина (во натамошниот текст: Законот) е навременото ис-полнување на парични обврски, односно спречување на неис-полнување на паричните обврски во предвидените рокови

Данијела ЈАЌИМОВИЌ *

* Правен советник

[email protected]


17


согласно со Законот, кои произлегуваат одреализацијанаделовнитрансакциимеѓу:

1) економските оператори од приватни-от сектор (трговскодруштвоилитрго-вец поединец, и физички и правнилицакоивршатпрофитнадејност) и

2) субјектите од јавниот сектор и еко-номските оператори од приватниот сектор.

Субјектиодјавенсекторсе:

органитенадржавнатауправаиеди-ницитеналокалнатасамоуправа,

фондови, агенции, дирекции, бироа,јавниустановиоснованиодРМијавниустанови основани од единиците налокалнасамоуправа, јавни претпријатија и трговски друш-тва основани од РМ, општината, гра-дот Скопје и општините во градотСкопје и друштва врз кои државатаили органите на општината, градотСкопје и општините во градот Скопјеимаатдиректноилииндиректновли-јание преку сопственоста над нив,односно поседуваат поголем дел одкапиталотнаддруштвото,имаатмно-зинство гласови на акционерите/содружницитеиименуваатповеќеодполовина од членовите на управниотилинадзорниотодбор,односноорга-нитенауправувањенадруштвотои други институции основани со закон.Законот се применува на деловнитетрансакции согласно со кои еднатастранасеобврзувадаобезбедистоки,услуги,иливршењенаработи(довери-тел), а другата страна се обврзува даги исполни паричните обврски коипроизлегуваат од трансакцијата (дол-жник).

Законот се применува на деловнитетрансакции согласно со кои едната странасеобврзувадаобезбедистоки,услуги,иливршење на работи (доверител), а другатастранасеобврзувадагиисполнипаричнитеобврскикоипроизлегуваатодтрансакцијата(должник).

Од примената на Законот се исклучениекономскитеоператоринадкоиеотворенапостапка за стечај и во случаите кога сопосебен закон се утврдени рокови за ис-полнување на парични обврски на начинразличенодутврдениотсоовојзакон.

3. Рокови за плаќање меѓу економските оператори (приватен сектор)

3.1. Траењенарокот

Законотутврдувадекаекономскитеопе-раториодприватниотсекторвомеѓусебнитеделовнитрансакциине можат да предвидат рок за исполнување на паричните обврски подолг од 60 дена.

По исклучок, во деловната трансакцијапомеѓуекономскитеоператориодприватни-отсекторможедасепредвидирокподолг од 60 дена, но не подолг од 120 дена, доколку постои изречна писмена согласност од две-те страни.

3.2.Моментодкогазапочнувадатечерокот

Рокот за исполнување на паричнитеобврскизапочнувадатечепрвиот нареден ден од денот:

1) когадолжникотјапримилфактура-та,односнодругобарањезаплаќањеоддоверителоткојјаисполнилсвојатадоговорнаобврска;

2) кога доверителот ја исполнил сво-јатаобврска,односноизвршилиспо-раканадоговоренатастока,услугаилиработа,апритоанеможедасеутврдиденот на приемот на фактурата илидругосоодветнобарањезаплаќање;

3) кога доверителот ја исполнил сво-јатаобврска,односноизвршилиспо-раканадоговоренатастока,услугаилиработа,адолжникотјапримилфакту-рата или друго соодветно барање заплаќање пред доверителот да ја ис-полнисвојатадоговорнаобврскаили

02/ 3162-979 i 3298-763



18


4) на истекот на рокот за преглед ипотврдувањенастокитеиуслугите,односно прием на извршените ра-боти, ако со закон или договор епредвидена постапка за преглед,потврдување или прием со која сеутврдува сообразноста на стоките,услугите и работите, а должникот јапримифактуратаилисоодветнотоба-рањезаисплатапредилинаденотнапотврдувањето,пришторокотзапре-глед на предметот не може да бидеподолгод30денаодденотнаприемнастокатаилиизвршенатауслуга,од-носноработа,доколкупоисклучоккојпроизлегува од специфичностите настоките, услугите и работите или одприродатанадоговоротнеепредви-денподолгрок.

4. Рокови за плаќање меѓу субјект од јавниот сектор и економски оператор од приватниот сектор

4.1. Траењенарокот

Водоговормеѓусубјектодјавниотсекториекономскиоператородприватниотсекторне може да се предвиди рок за исполнување на паричните обврски подолг од 60 дена, во случај кога субјектот од јавниот сектор се ја-вува како должник.

По исклучок, рокот за исполнување вослучајкогасубјектотодјавниотсекторсеја-вувакакодолжник,може да биде подолг од 60 дена ако се работи за договор чиј пред-мет е повеќегодишна јавна набавка.

Избегнувањето да се стават некакви за-конски временски рамки за плаќање воврска со повеќегодишните јавни набавкипретставува неконзистентност на Законот.Законодавецотможелдапропишеплаќањево транши, по извршени работи, по пе-риоди на известување и сл. Временсканедефинираностнарокотзаплаќањекајпо-веќегодишнитејавнинабавкисекакодекаќебидезлоупотребуванавопраксата.

4.2. Моментодкогазапочнувадатечерокот

Рокот за исполнување на паричнитеобврскимеѓунаведенитесубјектиодјавниоти приватниот сектор започнува да тече одденотутврденвоточката3.2.одовојтекст.

4.3. Рок за поднесување на Барање за плаќање на достасаните фактури од страна на субјектите од јавниот сектор

Субјектитеод јавниотсекторчиисметкисе во рамките на Трезорската сметка наМинистерството за финансии се должнибарањето за плаќање на достасаните фактури спрема економски оператор одприватниотсектордаго достават до Тре-зорот воМинистерството за финансии за-клучно со триесеттиот ден од денот кога започнува да тече рокот (види воточката3.2.).

Министерството за финансии, во наве-дениотслучај,едолжнодагиисплатисред-стватанакои гласидоставенатафактуранасметката на економскиот оператор од при-ватниотсекторво рок од 30 дена од денот на поднесување на барањето за плаќањевотрезорскитеканцеларии.

5. Рок за исполнување кога страните не го утврдиле рокот за плаќање

Со Законот е пропишан рок за плаќањево случај кога договорните страни не го утврдиле, односно кога договорите содр-жат ништовна одредбавоодноснарокотзаплаќање. Во овие случаи согласно со Зако-нот,должникоттребадагиисполнисвоитепаричниобврскиво рок од 30 денаод денот на:

1) примот фактурата, односно другобарањезаплаќањеоддоверителоткојјаисполнил својатадоговорнаобврс-ка;

2) исполнувањенаобврскатаодстрананадоверителот,коганеможедасеутврдиденотнаприемотнафактуратаилидругосоодветнобарањезаплаќа-ње;[email protected]


19


3) исполнилнување на обврската одстрана на доверителот, кога дол-жникотјапримилфактуратаилидругосоодветно барање за плаќање преддоверителот да ја исполни обврскатаили

4) истекотнарокотзапрегледипотвр-дување на стоките и услугите, акосо закон или договор е предвиденатаквапостапка,адолжникотјапримифактуратаилисоодветнотобарањезаисплатапредилинаденотнапотврду-вањето, пришто рокот за прегледнапредметотнеможедабидеподолгод30денаодденотнаприемнастокатаили извршената услуга, односноработа, доколку по исклучок кој про-излегува од специфичностите на сто-ките и услугите или од природата надоговоротнеепредвиденподолгрок.

6. Еднократен надоместок за доцнење при исполнувањето

Законот утврдува дека доверителот имаправо на еднократен паричен надоместок за доцнењеприисполнувањетонапарична-таобврскаоддолжникотво износ од 3.000 денари, доколку паричната обврска нее исполнета во роковите утврдени со За-конот, без претходно потсетување и опомена на должникот. Ваквотоправонепретставува и обврска за доверителот дабара негово исполнување. Сметаме деказаконодавецот не успеал да го уреди, од-носно поедностави до крај механизмот нанаплата на надоместокот, во услови когадолжникотнесакаистиотдоброволнодагоплати.

Правото на надоместок за доцнење не го исклучува правото за надоместок натрошоците кои доверителот има правода ги побарува врз основа на договор илидруги прописи,на казнена камата која сепресметуваинаплатувасогласносоЗаконотза облигационите односи и не ги опфаќатрошоцитезаизвршувањекоисенаплату-ваатвоизвршнатапостапка.Правотонана-доместокотзадоцнењепрестанувадаваживорокодтригодиниодденотнаистекотнарокотнадоспевањенапаричнатаобврска.

7. Казнена камата на задоцнето плаќање

Доверителотимаправодапресметуваинаплаќаказненакаматавовисинаутврденасо закон (н.з. Законот за облигационитеодноси)напаричнитеобврскикоинесеис-полнети во роковите утврдени со Законот,под услов да ги исполнил сите договорниобврски. При делумно намирени обврскиво утврдените рокови, казнената камата сепресметуваиплаќасамонаизносотнанена-миренитепаричниобврски.

8. Што се смета за ништовна договорна одредба

Законотутврдувадекакакоништовнадо-говорнаодредбаќесесметаодредбатакоја во однос на доверителот е значително неправеднаи на нефер начин гоодредувадатумотилипериодотзаплаќање,казненатакамата или надоместокот на трошоците зазадоцнето плаќање. Притоа се дефинирадека за значителнонеправеднаинефер сесметадоговорнаодредбасокојасеутврдува:

1) рокзаплаќањекојеподолгодзакон-скиутврдениотрок;

2) роккојгоопределувадатумотнапри-емнафактуратаи

3) исклучување,ограничувањеиуслову-вањенаправотонаказненакаматаинаправотонанадоместокзадоцнење.

9. Кој врши надзор над спроведувањето на Законот

9.1. Когасубјектотодјавниотсекторсејавувакакодолжник

Сеутврдувадеканадзорнадспроведува-њетонаодредбитеодЗаконот,меѓусубјектодјавниотсекториекономскиоператородприватниотсектор,вослучајкога субјектот од јавниот сектор се јавува како должникврши Министерството за финансии, преку Финансиската инспекција во јавниот сектор.Притоа,уреденоедекадоколкуекономскиотоператор поднесе тужба до надлежен суд,предлог за извршување доизвршителили



20


предлог за платен налог до нотар, споредкои се пречекорени законските рокови заплаќањенаобврскитеодстрананасубјектотод јавниот сектор, судот, извршителот или нотарот се должни писмено да го известат Министерството за финансии – Финансиска инспекција во јавниот сектор, со цел даутврди дали се прекршени одредбите наовој закон од страна на субјектот од јавенсектор.

9.2. Когадоговоротемеѓуекономскитеоператориодприватниотсектор

Водоговоритемеѓуекономскиоператориодприватниот сектор, во случај когадолж-никотнемадајаисполнипаричнатаобврскаво роковите предвидени со Законот и до-верителотподнесетужбадонадлеженсуд,предлог за извршување до извршител илипредлог за платен налог до нотар, споредкои се пречекорени законските рокови заплаќањенаобврскитеодстрананадолжни-кот, судот, извршителот или нотарот се должни писмено да ја известат Управата за јавни приходи,соцелдаутврдидалисепрекршениодредбитенаЗаконотодстрананаекономскиотоператор.

9.3. Поведувањепрекршочнапостапка

Законотјауредувапостапкаташтојаспро-ведуваФинансискатаинспекцијавојавниотсектор или Управата за јавни приходи поприменотописменоизвестувањеодстранана наведените субјекти и роковите во коинадлежните институции се должни да пос-тапат,задаутврдатдалисепрекршениод-редбитенаЗаконот.

Финансискатаинспекцијавојавниотсек-ториУправатазајавниприходидоколкуут-врдат повреди на Законот, постапувајќи воредовен или вонреден надзор и контроланадсубјектитекоигиконтролираат,ќе пове-дат прекршочна постапка.

10. Ништовност на договорните одредби

Законотутврдувадекаодредбитеодде-ловните договори склучени меѓу економ-

скитеоператори,односномеѓусубјектитеодјавниотсекториекономскитеоператориодприватниотсектор,коинесевосогласностсонеговитеодредби,се сметаат за ништовни и немаат правно дејство.

11. Супсидијарна примена на ЗОО

Се утврдува супсидијарна применувана одредбите од Законот за облигациониодноси,воодноснаситепрашањакоинесеуреденисоЗаконотзафиннсискадисципли-на.

12. Пресметковните начинина плаќање мора да се усогласени со Законот

Цесијата,асигнацијата,преземањетоилипристапувањето кон долг, компензацијатаи други слични облигациони договори не смеат да се користат на начин кој ќе пре-дизвика одложување на исполнувањето на паричните обврскивосогласностсоут-врденитероковивоЗаконот.

13. Глоби за непочитување на Законот

СоЗаконотсепропишаниследнитеглобизанепочитувањенапропишанитероковизаплаќањенаобврските: Глоба во износ од 5.000 до 10.000 евра

воденарскапротиввредностза правното лице субјект од јавен сектор и правното лице економски оператор од приватниот сектор,доколкунемадајанамирипарич-ната обврска во роковите утврдени соЗакон. Глобавоизносод 1.500 до 3.000 евра воденарска противвредност за трговецот поединец, доколку нема да ја намирипаричнатаобврскавороковитеутврденисоЗакон. Глобавоизносод 750 до 1.500 евраводе-нарска противвредност за одговорното лице во правното лице економски опера-тор од приватниот сектор,доколкунејанамири паричната обврска во роковитеутврденисоЗакон. Глобавоизносод 750 до 1.500 евраводе-нарска противвредност за одговорното лице во правното лице субјект од јав-


21


ниот сектор, доколку не се намири па-ричната обврска во роковите утврденисоЗаконот,во случаите кога барањето за плаќање во трезорот на Министерството за финансии е доставено по истекот на рокот. Глоба во износ од 750 до 1.500 евра во де-

нарска противвредност за министерот за финансии доколку не се намири парич-ната обврска во роковите утврдени соЗаконот,асубјектотод јавниотсекторгодоставилбарањетозаплаќањевотрезор-отнаМинистерствотозафинансииворо-кот,аМинистерствотозафинансиинегиисплатипаричнитесредстванакоигласифактуратаворокот. Глоба во износод 5.000 до 10.000 евра воденарскапротиввредностза правното лице субјект од јавен сектор и правното лице економски оператор од приватниот сектор доколку цесијата, асигнацијата,преземањето или пристапувањето кондолг, компензацијата и други сличниоблигационидоговоригикористинана-чин што предизвикува одложување наисполнувањетонапаричнитеобврскивороковитеутврденисоЗаконот. Глобавоизносод 750 до 1.500 евра воде-нарска противвредност за одговорното лице во правното лице економски опе-ратор и на одговорното лице во правно-то лице субјект од јавниот сектор, до-колкуовозможилкористењенацесијата,асигнацијата,преземањетоилипристапу-вањетокондолг,компензацијатаидругислични облигациони договори на начинштопредизвикуваодложувањенаиспол-нувањетонапаричнитеобврскивороко-витеутврденисоЗакон.

14. Роковите за плаќање од 60 дена со одложена примена за субјектите од јавниот сектор од 01.01.2016 година

Законотпропишувадекаутврдениотрокзаплаќањеодмаксимум60 денаводогово-ритемеѓусубјектитеодјавниотсекториеко-номските оператори од приватниот секторќе се применуваат од 01.01.2016 година.

При тоа се мисли на овие субјекти одјавниотсектор:Фондотзаздравственооси-гурување наМакедонија и корисниците на

средстваодФондотзаздравственоосигуру-вање на Македонија, јавните здравствениустанови и Јавната установа од областа наздравствотозапотребитена јавнитездрав-ствени установи, универзитетски клиники,завод и ургентен центар, како и јавнитепретпријатијаитрговскидруштваоснованиод Република Македонија, општината, гра-дот Скопје и општините во градот Скопје идруштваврзкоидржаватаилиорганитенаопштината, градот Скопје и општините воградот Скопје имаат директно или инди-ректно влијание преку сопственоста наднив,односнопоседуваатпоголемделодка-питалот над друштвото, имаат мнозинствогласови на акционерите/содружницитеи именуваат повеќе од половина од чле-новите на управниот или надзорниот од-бор, односно органите на управување надруштвотоиединицитеналокалнатасамоу-права.

Роковитекоиќесеприменуваатзанаве-дените субјекти до критичниот датум -01.01.2016година,се:

1) одденотнаотпочнувањенаприменанаЗаконот(01.05.2014) до 31.12.2014 година– рокот за намирување на па-ричните обврски не може да биде по-долг од 120 дена.

2) од01.01.2015 до 31.12.2015 година–рокот за намирување на паричните обврски не може да биде подолг од 90 дена.

15. Законот нема ретроактивно дејство

ОдредбитеодЗаконотќесеприменуваатна деловните трансакции помеѓу економ-ските оператори од приватниот сектор,односнопомеѓусубјектитеодјавниотсектори економските оператори од при-ватниотсектор,настанати од денот на отпочнување-то на примената Законот - 1 мај 2014 година.

Одредбитесокоисеуредувапостапката за спроведување на инспекциски надзор (член 13 од Законот)ироковитевокоинад-лежнитеинституции:Финансискатаинспек-ција во јавниот сектор и Управата за јавниприходиседолжнидапостапатзадаутврдатдали се прекршени одредбите од Законот,ќе се применуваат од01.01.2015 година.



22


НОВИНИ ВО ЗАКОНОТ ЗА ДАНОЧНА ПОСТАПКАВО ФУНКЦИЈА НА ПОДОБРУВАЊЕ НА НАПЛАТА

НА ДАНОЧЕН ДОЛГ

ПРЕДМЕТ НА НОВИ РЕШЕНИЈА

Законот за изменување и дополнување на Законот за даночна постапка објавен во „Службен весник на РМ”, бр. 187 од 30 декември 2013 година и влезен во сила на

7 јануари 2014 година, донесува неколку нови решенија во да-ночната постапка 1 со кои се иницира обидот за подобрување на наплатата на даночниот долг преку инструментите за заос-трување на даночната дисциплина особено - афирмирање на Управата за јавни приходи (во натамошниот текст: УЈП) како вршител на финансиско-сметководствена форензичка анализа во постапката на проверка на веродостојноста на книжењата и другите евидентирања, со примена на соодветна опрема и методологија,

- воведување на обврска УЈП на својата веб страница месечно да објавува листа на должници на доспеани и неплатени долгови по основ на даноци, придонеси, ак-цизи и царини,

- создавање правен основ за третирање на содружниците, застапниците и должниците на даночниот должник како гаранти за наплата на доспеан и неплатен даночен долг и

- значајни промени во постапката за присилна наплата.

Дел од измената на Законот за даночна постапка (во натамошниот текст: ЗДП) се однесува на засилување на елек-тронската комуникација на УЈП и даночните обврзници според Законот за персоналниот данок на доход, на постапката за вос-поставување на залог пред присилна наплата на даночен долг и на прекршочните одредби.

ПРЕГЛЕД НА НОВИТЕ РЕШЕНИЈА

1. Се утврдува дека обврската за чување на даночна тајна не е повредена ако УЈП дава информации на даночен орган на странска држава во постапка за размена на информации и меѓународна правна помош

Во наведена смисла, со новата точка 5 во ставот 3, се допол-нува членот 9 од ЗДП (под наслов „Даночна тајна“), кој со

1 „Службен весник на РМ“, бр. 13/06, 88/08, 159/08, 105/09, 133/09, 145/10, 171/10, 53/11, 39/12, 84/12 и 187/13; Одлуки на У. суд обја-вени во „Службен весник на РМ“, бр. 90/07, 145/07, 21/08, 23/09 и 76/09 и 166/11.



[email protected]


23


пристапот нанегативна енумерација гиде-финирадејствијатанаслужбенителицакоинепретставуваатповреданаданочнатајнаасеповрзанисорасполагањесодокументар-ниотматеријалкојсодржиподатоциифактизаданоченобврзник.

2. Се утврдува дека УЈП без согласност на даночниот обврзник на својата веб страница објавува листа на должници со што обврската за чување на да-ночна тајна не е повредена

Членот 9одЗДПпонатамуседополнувасо уште седумнови става (4, 5, 6, 7, 8, 9 и10) со кои, по основ на нагласување декаобврската за чувањенаданочна тајнане еповредена, се овозможува УЈП на својатавеб страница, без согласност на даночниотобврзник, да објавува листа на должници на доспеани и неплатени долговипо основ на данок на додадена вредност, данок на добивка, персонален данок на доход, придонеси од задолжително социјално осигурување, како и акцизи и царини, за кои вкупниот износ на долг е:

1) повисок од 120.000 денари,зафизич-ките лица и самостојни вршители надејности

2) повисок од 300. 000 денари,заправ-нителица.

Припресметкатанависинатананеведе-ниот долгот, не се вклучуваат обврските кои доспеале за плаќање во последните три месеци пред објавата на листата надолжници,додека извршените плаќање во овој период се земаат предвид при прес-меткатанадолгот.

Објавата на листата на должници се вр-ши еднаш месечно, најдоцна до 10-ти во месецот,сотоаштонајдоцна 15 дена пред овој рок,УЈП го известува должникотдекадоколуне гонамиридолог,истиотќебидеобјавенналистатанадолжницинадоспеаниинеплатенидолгови.

Листатанадолжницисодржи:имеипре-зимеилиназивнадолжникот,годинанараѓа-ње на физичкото лице, место на живеење

илипрестојнафизичкотолицеилиседиштезаправнотолице,поединечен износ кој се должи според видот на долгот како и вку-пен износ на долгот. Заради утврдувањенаидентитетотнадолжникот, УЈПможедаја дополни или допрецизира листата, соподатоци за: датумот и место на раѓањена физичкото лице и име на родителот нафизичкотолице,какоисоподатоцизапре-земенитемеркизанаплатанадолготодстра-нананадлежнатаинситуција.Волистатанадолжници не се внесуваат податоци задолгот за кој на должникотму е одобреноодложено плаќање.

Обврската за чувањенаданочната тајнане е повредена и во случаите кога УЈПоб-јавува податоци заради исправка на не-потполни информации кои претоходно биле објавени.

3. Се утврдува дека лицата кои се од-говорни за пресметувањето и за плаќањето на задржаниот данок во смисла на Законот за данокот на добивка, гарантираат за пресметува-њето и за плаќањето на овој данок

Со дополнување на членот 34 од ЗДПкој јауредувагаранцијатаприодбивка,сесоздаваправеносновкојовозможувалица-та кои се одговорни за пресметувањетои за плаќањето на задржаниот данок восмисланаЗаконотзаданокотнадобивка,дагарантираат запресметувањетои заплаќа-њетонаовојданок.

До измената, одредбата за гаранцијапри одбивка ги опфаќаше лицата кои сеодговорни за пресметувањето и за плаќа-њето на данок по одбивка во смисла наЗаконот за персонален данок од доход, дагарантираат запресметувањетои заплаќа-њетонаовојданок.

4. Се дефинираат гарантите на даноч-ниот долг на даночниот должник

Со внесување на нов член 35-а во ЗДПпод наслов: „Гаранција при откриен или неплатен данок“ сеутвдруваправнаоснова



24


со која, на групаналица кои споредоцен-ката на законодавецот се најодговорни заработењето на даночниот должник, им седоделува правна способност на гаранти за доспеан и неплатен даночен долг на даноч-ниот должник.

Попрецизно,новиотчлен35-апредвиду-ва дека за даночниот долг на даночниотдолжник, утврден со решение на УЈП илинеплатен кај поведување на постапка заприсилнанаплата,наплатата со сиот свој имот ја гарантира лицето кое со своите одлуки влијаело врз стопанските актив-ностите на даночниот должник, од коипроизлеголданочниотдолг.

Лицечииодлукивлијаатврзактивноститенаданочниотдолжнике:

лицето кое има удел во даночниот обврзник кој е должник, сразмернонапроцентотнауделот; лицето кое го застапува даночниот

обврзник кој е должник, во висинакојаодговаранатовароткојпроизле-гува од даденото овласување за зас-тапување; лицето кое има долг кон даночниот

обврзник кој е должник,довисинанадолготконнегои лицето кое го презема долгот, до ви-

сина на преземениот долг даден вонотарскизаверенатаизјава.

По исклучок, првите две категориина лица (иматели на удел и застапницина даночниот обврзник) не се гаранти за пристигнатиот и неплатен долг на да-ночниот должник настанат по основ насамооданочување или утврден од странанаУЈП,доколку докажат дека биле оневоз-можени за плаќање на пристигнатиот да-нок поради претходно нерешено правно прашање за кое е надлежен државен орган или суд.

УЈП гоопределувалицетокое гарантиразаданочниотдолгсорешениедонесеновопостапказаутврдувањенаданочнагаранци-јаодчлен83одЗДП.

Очигледенеобидотназаконодавецотсоновиотчлен35-адасезајакнесистемотнанаплата на даноците. Но, дали даночнитецели низ призма на воспоставените закон-ски одредби се доволно силен аргументза проширување на одговорноста на со-дружниците како гаранти на долгот на да-ночниотдолжник,акосеимапредвиддекасодружниците според членот 27 став 3 од Законот за трговските друштва не одговараат за обврските на друштвото,ако со овој закон (н.з. ЗТД) поинаку не еопределено. Членот 28 од ЗТД ја третитанеограничената и солидарна одговорностнасодружницитезаобврскитенадруштвотокакопосебнаодговорност,вослучаитеако:

го злоупотребиле друштвото какоправнолицезадапостигнатцелиштозанивкакопоединци,сезабранети; го злоупотребиле друштвото какоправнолицезадаимнанесатштетанасвоитедоверители; спротивноназаконот,располагалесоимототнадруштвотокакососвојсоп-ственимотили во своја корист или во корист на коебилодруго лице го намалилеимототнадруштвото,азнаелеилимораледазнаатдекадруштвотонееспособнодагиизвршисвоитеобврскиспрематре-тителица.

Според тоа, ЗТД ја врзува одговорностана содружниците која е неограничена исолидарназаштетаташтоќејапричинатнадоверителите со злоупотреба на друштво-то,илисонамалувањенаимототнадруш-твото во своја или туѓа корист, или со рас-полагање со имот на друштвото како сосопствен имот спротивно на законот, штоја интегрира вината на содружникот за на-несувањенаштета,авинатабилодасема-нифестира како умисла/намера (повисокстепеннавина)иликаконебрежност(пони-зок степен на вина) секогаш мора да седокажезадапредизвикаправнипоследицизаизвршителот.Сововедувањенаодговор-ностанасодружникоткакогарантнаданоч-ниотдолгнадруштвотососиотнеговимот


25


како законски принцип, и покрај јасни-те одредби на ЗТД дека за обврските надруштвото одговара самото друштво соцелиот свој имот, а содружниците, во кон-тек-стот на проблематиката, само кога ќегозлоупотребатдруштвотосоцелдамуна-штетат на доверителот (во случајов: УЈП),односногонамалатимототнадруштвотовосвоја или туѓа корист а знаеле илимораледазнаатдекадруштвотонееспособнодагиизврши своите обврски спрема третите ли-ца,сепостапувапрашањетонастепенотнаусогласноста на овиедва законски акти кајпринципитена одговорноста и за правнатасигурностанасопственицитенакапиталот.

Ретроспективен аспект на правнатасудбинатанаодредбатазагаранцијаназастапникот:Воодноснаодговорностана застапникот на друштвото како га-рант на даночнит долг на друштвото,нашата правна и даночна јавност веќеима искуство со едно слично решениеод некогашниот член 29 од ЗДП под наслов: „Гаранција на застапникот“,кој со интервенција на Уставниот суд(Одлука на Уставниот суд на РМ, У.бр. 152/2008од11.02.2009година,објавенаво „Службен весник на РМ”, бр. 23/09)бешеукинат. Членотпредвидувашедеказастапниците по закон гарантираатза даночни долгови во врска со лицетокоегозастапуваат,когасоумислаилиоднебрежност,воопштонегиисполни-леилиненавременогиисполниледолж-ностите што им се доверени. Прианализата на укинатиот член 29, Судотоценил дека станува збор за нејасни, неизведени до крај правни норми, кои оставаат простор за арбитрерност и нивна различна примена, норми што создаваат правна несигурност, што не е во согласност со владеењето на правото како темелна вредност на ус-тавниотпоредокнаРМодчлен8став1алинеја3одУставот.ЗаСудот,нееспорнапотребата на законодавецот да се обез-бедиштопоголемоплаќањенаданоците,ноанализирајќијасодржинатанаодред-бите не е јасно дали со оваа одредба

обврскатаназастапникотсеослабуваилизајакнувасопроменатанастатусотзастап-ник во гарант или даночен должниккогатојвоопштонегиисполнилилине-навремено ги исполнил должноститешто му се доверени. Притоа се имашепредвиддеказастапникотелицекоевоимеизасметканазастапуванотолицејаисполнува даночната обврска, гарантоте лице кое гарантира за туѓи даночнидолгови,подусловитепропишанисоза-кон,аданочендолжникелицекоетребадаисполниодреденаобврсказаплаќањеод даночната постапка. Исто така, не ејаснодалипроменатанастатусотбипре-дизвикаланајнапреддасебаранаплатаод реалниот даночен должник, а потоаод некогашниот застапник, променет вогарант,илиновданочендолжникиливосекој случај даночната обврска ќе ја из-врши некогашниот застапник, иако тојсо тоаштоне гиисполнилилиненавре-мено ги исполнил должностите што муседоверенивеќејасноставилдознаењедекаобврскатазазастапуванотолицене-мадајаизврши.

Промената на статусот на застапницитевогарантиилиновиданочнидолжници,споредСудотнегосанкциониранајасенначиниводоволнамераоднесувањетоназастапницитеспротивнонанивнитепре-земениобврски,порадиштооценидекаоспорениот член е нејасен и создаваатправнанесигурностикакотаковнесевосогласностсочлен8став1алинеја3одУставот.

5. Се утврдуваат повеќе права на УЈП во функција на утврдување на веродос-тојноста на книжењата и други-те евидентирања на даночниот обврз-ник, со промовирање на можноста за примена на финансиско-сметковод-ствена форензичка анализа

Вочленот 47 од ЗДП, под наслов: „Кни-жења и други евидентирања“, покрајинтервенцијата на законодавецот во ста-вот 6 во насока на уредување главно во



26


формално-техничка смисла со суштественоновелирањесамоводелотнатрошоците,седодаваатидва нови става:7 и 8,приштосоставот 7 се создаваоснов за промовирањенаУЈПкакоможенвршителнафинансиско-сметководственафорензичкаанализа.

Споредизменетиотстав 6,сепотврдувадосегашнотоправонаУЈПкоеиовозможува,доколкукнижењатаидругитеевиденциисеобработени со систем за обработка на по-датоци, да добие увид во мемориранитеподатоци и да го користи системот заобработканаподатоцизаиспитувањенаистите.УЈПможедапобараподатоцитеда бидат обработени според нејзинитепотребиилимемориранитеподатоцидаибидатдоставенинауредзапреноснапода-тоци.Новинакојасеоднесуванаставот6,апроизлегуваодновиот став 8 во членот47одЗДП,ештосепредвидуватрошоците кои настануваат при спроведувањето на оваа постапка да ја товарат УЈП,наместо даноч-ниот обврзник како што гласеше одредбата пред измената.

Заради истата цел, проверка на веро-достојноста на книжењата и другите еви-дентирања, со новиот став 7 во членот 47сеутврдувадекаУправата за јавни приходи може да примени финансиско-сметковод-ствена форензичка анализа.Споредновиотстав 8 во членот 47, трошоците и за оваа постапка паѓаат на товар на УЈП.

Воистатанасокасевршиидополнувањеначленот 57одЗДПподнаслов:„Изведува-њеиоценанадокази,“соштоворамкитенановата точка 5 сеутврдувадекаУЈП,зради проверка на веродостојноста на книжењата и другите евидентирања ја применува фи-нансиско – сметководствена форензичка анализа,покрајдругитедоказнисредствазаутврдувањенафактитебитнизаоданочување(како што се: собирање информации одданочниотобврзникиоддругилица,одре-дувањевештаци,прибавувањенаисправиисписииизлегувањенаувид).

ВоЗДПсевнесуваицелосноновчлен 60-апод наслов:„Финансиско – сметководствена форензичка анализа“којпретставуваправен

основ за спроведување на финансиско –сметководствена форензичка анализа одстрананаУЈП.Ворамкитеначленотсепро-пишувадекаУЈП:

спроведува финансиско – сметковод-ствена форензичка анализа со упо-треба на опрема и методологија за прибирање, прегледување и анали-зирање на податоците од уредите на даночниот обврзник коисодржатме-диум за меморирање, складирање ичувањенадигиталниподатоци; има право да ги прегледа постојните

податоци, да направи веродостојна копија од истите и да изврши ре-конструкција на изменетите и избри-шаните податоции има право да побара уредите на кои

се содржани податоците да се прове-руваат во простории на УЈП.

6. Се утврдува задолжително електрон-ско доставување на даночниот би-ланс и извештаите пропишани со Законот за персоналниот данок на доход до УЈП

Членот 57 од ЗДП, со кој е се уредуваформата,содржинатаиначинотнаподне-сувањенаданочнапријаваикојод1јануари2013 година (какодел одизмената на ЗДП- 84/12) воведе задолжителнодоставувањево електронска форма на даночни пријавинаданокотнадодаденавредностиданочнибилансипропишанисоЗаконотзаданокнадобивка, се дополнува со нов став 13 во насока на проширување на обврската заелектронско доставување и во однос на даночните обврзници кои имаат обврска да доставуваат даночен биланс и извештаи пропишани со Законот за персоналниот да-нок на доход.

Новата обврска се однесува на сите даночни обврзници (правни и физички лица), без оглед дали се ДДВ обврзници и без оглед на нивната големина, доколку имаат обврска да доставуваат даночен би-ланс и извештаи пропишани со Законот за персоналниот данок на доход.


27


Даночниот биланс и извештаите пропи-шанисоЗаконотзаперсоналниотданокнадоходсе:

Годишниотданоченбиланс -образец ПДД-ДБнавршителитенасамостојнадејност(трговецпоединец),какоинафизички лица што се занимаваат соземјоделска дејност, со занаетчискадејност и лица кои вршат услуги илислободнизанимањакоисеоданочува-атспоредвистинскиотприход, Годишенизвештајзабрутоостварени-теприходинаобврзникотзапресмета-ниотиплатениотданокипридонеспоодбивка и вкупно исплатените нетоприходи-образец ПДД-ГИ, Годишен извештај за корисниците напродажнитеместаназеленитепазари,- образец ПДД-ГИ/ЗП Годишенизвештајзаисплатенитепри-ходизаизвршеноткупназемјоделскипроизводиодфизичкилица- образец ПДД-ГИ/ОЗПи Годишенизвештајзаисплатенитепри-ходи за извршен откуп на корисенцврстотпадодфизичкилица.

7. Се уредува постапката за воспоставу-вање залог пред присилна наплата на данок

Членот 122одЗДПкојјаинтегрираправ-натаосновазавоспоставувањеназаконскозаложно право во корист на РМ ведаш подоспеаностанаданокотапреддасеприста-пиконприсилнанаплата,семенувавонасоканапопрецизноуредувањенапостапката.Сеутврдува дека запишувањето на заложнотоправосевршисорешение за обезбедување на даночниот долг пред присилна наплата.

Во постапката за воспоставување залогпредприсилнанаплатанаданок,соодветносе применуваат одредбите од членовите134,135,136,137и138одЗДП.

8. Се утврдува дека во постапката за присилна наплата на долг согласно со Законот за придонеси, доколку на сметката на должникот нема средства истата се блокира се до обезбедување на средствата за целосно намирување

Членот 142одЗДП,јауредувапостапкатазаприсилнанаплатанаданокинаспоредниданочни давачки од парични средства надолжникотпоосновнапреноснасредстваодсметканадолжникоткајносителнапла-тен промет на соодветна уплатна сметкана јавнитеприходи.Во ставот3 се уредуваприсилнанаплатавослучајкоганасметкатана должникот привремено нема средстваврзоснованаприфатениотпринципзасук-цесивеноизвршувањенарешениетозапри-силна наплата спрема расположливитесредстванасметка, седодекарешениетовоцелостнесеизврши.

Со дополнувањето на овој член, преку новиот став 4 се воведува исклучок одправилото од ставот 3 за сукцесивно извр-шување, на начиншто се утврдувадека вопостапката на присилна наплата на долгсогласносоЗаконотзапридонесиодзадол-жително социјално осигурување, ако насметката на должникот привремено немасредстваносителот на платниот прометќе ја блокира сметката се до об е збедување на средствата за целосно извршување на ре-шениетоза присилна наплата.

Дополнувањетоемотивираноодусогла-сувањенаЗДПводелотнаприсилнанапла-та од парични средства на должникот наперсоналниот данок и придонесите од задолжително социјално осигурување соодредбите од Законот за придонеси од за-должително социјално осигурување и Пра-вилникот за начинот на пресметка и уплатана придонесите од задолжително соци-јално осигурување со кои е регулираноедновременоплаќање,соединствензбиренналог (Образецот ПП 53), и во тој контекстнаместо сукцесивна наплата, со новото ре-шениесеуредувацелоснанаплатанареше-ниетозаприсилнанаплатанапридонеситеиперсоналниотданок.



28


9. Се утврдува дека на барање на УЈП процената на движни предмети може да ја врши овластен проценувач

Процената на движни предмети во пос-тапката за присилна наплата од движнипредмети на должникот ја врши даноченизвршителво текотнапописот согласно сочлен147став1одЗДП.

Во изменетиот став 2 на истиот член еутврденаможност УЈП процената на вред-носта на движни предмети да ја довери на овластен проценувач, со што се исклучуваможноста процената да се врши од другилица,стручниинституцииилиорганизации,какошто беше уредено пред измената. Соизменетатаодредбаодчлен147став2,ЗДПсеусогласувасоЗаконотзазапроцена.

10.Се воведува можност со непосредна спогодба да се продаваат движни предмети со вредност до 30.000 денари по спроведена неуспешна аукција и комерцијална продажба

Новелираниотчлен 151одЗДП,јауреду-ва продажбата на движни предметиво постапката за присилна наплата оддвижни ствари на должникот, при штопродажбатапопатнајавнааукција(надда-вање)воуснаилиелектронскаформа,јаут-врдува какоосновенначиннапродажба, апо исклучок, ако предмет е подложен нарасипувањеилиаконеговоточувањебараго-лемитрошоци,УЈПтојпредметгопродавапопатнанепосреднаспогодба,безодлагање.Непродадени предмети на аукција, можатодстрананаУЈПдабидатпродаденипопатнаслободна(комерцијална)продажба.

Со дополнување на членот 151 со но-виот став 3, се воведува можност, која претставува исклучок бидејќи е врзана задвижните предмети чија проценета вред-ност е до износ од 30.000 денари, да се про-даваат по пат на непосредна спогодба,подусловпретходнодасеспроведениосновнитеначини на продажба: една јавна аукција ибарем една слободна (комерцијална) про-дажба,коиостаналенеуспешни.

11. Се дефинира дека почетната вред-ност на недвижноста се утврдува според Методологијата за процена на пазарната вредност на недвижен имот

ВофункцијанаусогласувањесоЗаконотзапроцена,се менува и членот 154 во ставот 2 одЗДП,вокојсеутврдувадекавопостапкатазаприсилнанаплатаоднедвижностипочет-ната вредност на недвижноста се утврдува според Методологијата за процена на пазарната вредност на недвижен имот,наместо споредметодологијаташто ја уре-дувашеминистеротзафинансии.

Методологијатазапроценанапазарнатавредностнанедвиженимот(„Службенвес-никнаРМ“,бр.54/12,17/13и21/13), врзос-нова на Законот за процена е донесена одминистеротзатранспортиврски.

12.Се утврдува дека при неуспешна про-дажба на недвижниот имот РМ ста-нува сопственик а даночниот долг се намалува во износ кој одговора на 50% од проценетата пазарна вред-ност на недвижноста

Новелираниот член 155одЗДПјауредуваприсилната наплата од недвижноститенаданочниотдолжниккојасевршипопатнапродажбасо јавнааукција (уснаиливоелектронска форма). Во овој член се ме-нуваставот 10,којјауредуваситуацијатананеусшенатапродажбаипослевторатајавнааукција,какозавршнонивонапродажбаводаночната постапка, после која РМ станувасопственик на непродадениот недвиженимот.Истиот став ја дефинира и судбинатана даночниот долг при преносот на соп-ственоставрзнедвижностанаРМ,итокмувоовојделсевоведуваново решениеспоредкоевонаведенатаситуацијаданочниот долг се намалува во износ кој одговора на 50% од проценетата пазарна вредност на нед-вижноста.

Наовојначинсезаменувастаротореше-ниеодставот10 споредкоеРМстанувашесопственик на недвижноста по цена која


29


www.proagens.com.mk

одговара на износот на даночниот долгзголемен за висината на трошоците икаматата,освенвослучајнапостоењенахипотекарно право од друг доверител. Совакватаформулација,староторешениедава-ше основ за целосно бришење на даночотдолг со споредните давачки (трошоци заприсилана наплата, камати), без оглед нареалнатавреднотнанедвижноста.

Со новото решение, меѓутоа, даночниотдолжникнесеаместитраодданочниотдолгза износот на разликата над 50% од вред-ностанаимотот.

13.Се пропишуваат нови прекршочни одредби со кои се санционира крше-њето на одредбите во делот за при-силна наплата

Со дополнување на членот 179-б одЗДП во делот на прекршочни одредби, воставот 1 со новите точки 6, 7, 8, 9 и 10 сесанкционираат следнитедејствија надано-чен обврзник - правно лице, поврзани соодредбиодпостапкатазаприсилнанаплата

поизршениотпописнаимотот,истиотгооттуѓиилиоштети(член136ставови1и2);

ја попречува постапката за попис наимот(член137ичлен138); обврзникот за пресметка и уплатапридонесите односно исплатителотнаплатакојнемадапостаписогласносо решението со кое му е наложенопри секоја исплата на плата/пензијада уплаќа 1/3 одизносотдоцелоснонамирување на долгот за сметка надолжникот (член140став1 точка1истав2); јапопречувапостапкатазазапленанапопишанимот(член148ичлен153)и ја попречува постапката за јавна аук-ција(член151ичлен155).

Износотна глоба заданоченобврзник -правнолицееод2.500до3.000евраводе-нарскапротиввредност,заодговорнотолицевоправнотолицеод1.500евраводенарскапротиввредност. За истите дејствијата направнотолицеможедамусеизречепрекр-шочнасанкцијапривременазабраназавр-шењенаодделнадејноствотраењеодтридонајмногу30дена.



30


НОВИНИ ВО РАБОТНИТЕ ОДНОСИ

Две измени на Законот за работни односи

Со Законот за изменување на Законот за работните односи објавен во „Службен весник на РМ“, бр. 170/13, во сила од 14 декември 2013 година, извршена е тринаесе-

тата по ред измена на ЗРО 1. Само две недели покасно, се случи четрнаесетото изменување и дополнување на ЗРО објавено во „Службен весник на РМ“, бр. 187/13, од 30 декември 2013 година, во сила од 7 јануари 2014 година.

Преглед на новините од двете измени е даден во продолже-ние.

1. Измена на ЗРО (170/13) во сила од 14 декември 2013 година

Со измената се воведува посебен рок на застарување на отказот кога истиот е предизвикан од причини на вина од страна на работникот.

Измената се однесува на членот 94 од ЗРО, под наслов: „Застареност“, во кој се додава нов став 2, според кој отказ на договорот за вработување поради причини на вина од страна на работникот, работодавачот може да му даде на работникот:

во рок од шест месеци од денот на дознавањето на фактите кои се основа за давање на отказот (субјективен рок), од-носно

во рок од 12 месеци од денот на настапувањето на фактите кои се основа за давање на отказот (објективен/апсолутен рок).

Причини на вина како основ за отказ се уредени со членовите: 81 и 82 од ЗРО, кои во продолжение се дадени во интегрална форма.

Откажување на договорот за вработување поради кршењена работниот ред и дисциплина или работните обврскисо отказен рок (член 81)

(1) Работодавачот може да му го откаже договорот за вработу-вање на работникот поради кршење на работниот ред и

1 „Службен весник на РМ“, бр. 62/05, 106/08, 161/08, 114/09, 130/09, исправка-149/09, 50/10, 52/10, 124/10, 47/11, 11/12, 39/12, 13/13, 25/13, 170/13 и 187/13; како и 10 одлуки на Уставниот суд на РМ: 3/06, 44/06, 65/06, исправка-66/06, 16/07, 57/07, 77/07, 63/09, 10/10, 58/10 и 132/10.



[email protected]


31

РАБОТНИ ОДНОСИ

дисциплина или неисполнување на об-врскитеутврденисозакон,колективендо-говор,актнаработодавачотидоговоротзавработувањесоотказенрок,особеноако:1) негипочитуваработниотредидисцип-

линаспоредправилатапропишаниодстрананаработодавачот;

2) не ги извршува или несовесно и не-навременогиизвршуваработнитеоб-врски;

3) не се придржува кон прописите штоважат за вршење на работите на ра-ботнотоместо;

4) несепридржуванаработнотовреме,распоредотикористењетонаработно-товреме;

5) не побара отсуство или навременописменонегоизвестиработодавачотзаотсуствотоодработа;

6) порадиболестилиоправданипричиниотсуствуваодработа,азатоаворокод48часа,писменонегоизвестиработо-давачот;

7) со средствата за работа не постапувасовесно или во согласност со технич-китеупатствазаработа;

8) настанештета, грешкавоработењетоилизагуба,азатоаведнашнегоизвес-тиработодавачот;

9) не ги почитува прописите за заштитапри работа или не ги одржува сред-стватаиопрематазазаштитаприра-бота;

10) предизвикува нереди насилнички сеоднесувазавременаработатаи

11) незаконскиилинеовластеногикорис-тисредстватанаработодавачот.

(2) Созакон,колективендоговорисоправи-латанаработодавачот заработниотредидисциплинаможедасеутврдатидругислучаи на кршење на работниот ред идисциплина.

(3) Правилатазаработниотредидисципли-на,работодавачотедолжендагиистакненавидноместовоработнитепростории

наработодавачотидагидоставидосин-дикатот.

Откажување на договорот за вработува-ње поради кршење на работниот ред и дисциплина или работните обврски без отказен рок (член 82)

(1) Работодавачот може на работникот даму го откаже договорот за вработувањебез отказен рок во случаите на кршењена работниот ред и дисциплина илинеисполнување на работните обврскиутврдени со овој или друг закон, колек-тивен договор, правилата за работниотредидисциплинаидоговоротзавработу-вање,аособеноакоработникот:1) неоправдано изостане од работа три

последователниработниденаилипетработниденавотекотнаеднагодина;

2) гозлоупотребиболедувањето;3) не се придржува кон прописите за

здравствена заштита, заштита приработа,пожар,експлозија,штетнодеј-ствување на отрови и други опасниматерииигиповредувапрописитезазаштитанаживотнатасредина;

4) внесува,употребуваилиеподдејствонаалкохолинаркотичнисредства;

5)сторикражбаиливоврскасоработатанамерно или од крајно невниманиепредизвикаштетанаработодавачоти

6) оддадеделовна,службенаилидржав-натајна.

(2) Созакониколективендоговорможедасеутврдатидругислучаинакршењенаработниотредидисциплинаинаработ-ните обврски за кои работодавачот гооткажува договорот за вработување безотказенрок.

Напомена:

Рокотназастареностнаотказот од лични причининастрананаработникотспоредчлен94став1остануванепроменет 3(три)месециодденотнадознавањетонафактитекоисеосновазадавањенаотказот(субјективенрок),односно



32


6(шест)месециодденотнанастапува-њетонафактитекоисеосновазадава-ње на отказот (објективен-апсолутенрок).

Лични причини за отказ постојат когаработникот заради своето однесување, не-достаток на знаења или можности или за-ради неисполнување на посебните условиопределени со закон, не е способен да гиизвршувадоговорнитеилидругиобврскиодработниотоднос(член76точка1одЗРО).

Составен дел на измената (170/13),кој ќе започне да се применува од1 мај 2014 година, се однесува натехничко усогласување на ЗРО воделот на правото на жалба противрешението на инспекторот на трудотод членовите 258, 259 и 262 од ЗРО,со кое се утврдува дека жалбата ќесе изјавува до Државната комисија за одлучување во управна постапка и постапка од работен однос во втор степен, наместодоминистеротзатрудисоцијалнаполитика.

2. Измена на ЗРО (187/13) во сила од 7 јануари 2014 година

СоизменатанаЗРОобјавенаво„СлужбенвесникнаРМ“,бр.187/13ивосилаод7ја-нуари2014 година се воведувановоправозаработничкатаповрзаносоостварувањенародителскоправоатоаенеплатенородител-скоотсустводотримесеци.

Соновиот член 170-а,поднаслов:„Непла-тено родителско отсуство“сеуредувадека:

По завршување на отсуството од ра-ботапорадибременост,раѓањеиро-дителство,работничкатаимаправонанеплатено родителско отсуство до три месеци во периодот до навршување на три годишна возраст на детето, во најмногу три дела, заради грижа за детето.

Доколкузавременакористењенаоваправо,работничкатазабремени,не го губи правотона надоместок на пла-та по основ на бременост, раѓање иродителство.

Неплатеното родителско отсуство, содополнувањеначленот 77одЗРОподнас-лов:„Неосновани причини за отказ“,прекуточката 3, се приклучува кон групата напричини кои претставуваат законски нео-правданосновзаотказ.

Вочленот213-г од ЗРОсокојсеуредувапостапката по барање за утврдувањенарепрезентативност,воточката 3севрши техничко усогласување на ЗРО,односносепредвидувапожалбитезарепрезентативност да одлучува Др-жавната комисија за одлучување во управна постапка и постапка од рабо-тен однос во втор степен, наместоВладатанаРМ.

СОВЕТУВАЊЕ ЗА ГОДИШНА СМЕТКА

СКОПЈЕ, хотел“КОНТИНЕНТАЛ” 27 - 28. 01.2014година(понеделник - вторник)

САНДАНСКИ (BG), хотел“ИНТЕРХОТЕЛСАНДАНСКИ” 30. 01 - 02. 02 2014година (четврток - недела)

ШТИП, хотел“ОАЗА” 04. 02.2014година(вторник)

ЗА БУЏЕТСКИ КОРИСНИЦИ: СКОПЈЕ, хотел“ИМПЕКСЕЛ 2” 05. 02.2014г.(среда)

СКОПЈЕ, хотел“КОНТИНЕНТАЛ” 06 - 07. 02.2014година(четврток - петок)

БИТОЛА, хотел“МИЛЕНИУМ” 11. 02.2014година(вторник)

14.900GODI[NA PRETPLATAZA 2014 GODINA


33

ДАНОЦИ НА ИМОТ

ПРОМЕНИ НА ЗАКОНОТ ЗА ДАНОЦИТЕ НА ИМОТ

Законот за даноците на имот („Службен весник на РМ“,бр.61/04,92/07,102/08,35/11,53/11и84/12)еизменетидополнетсообјававо“СлужбенвесникнаРМ”,бр.188 од

декември2013година,приштопроменитевлегоа во сила на 8 јануари 2014 година(осмиотденодденотнаобјавувањето).

ПроменитенаЗaконотсеоднесуваатна:- Методологијата за процена на пазарната вредност на

недвижниотимот,- ослободувањатаодданокнаимот,- даночнатаоснованаданокотнапрометнанедвижности

и- ослободувањатаодданокнапрометнанедвижности.

МЕТОДОЛОГИЈАЗАПРОЦЕНАНАПАЗАРНАТАВРЕДНОСТНАНЕДВИЖНИОТИМОТ

Со последната промена на Законот, изменет е членот 5став 3 во насока пазарната вредност на недвижниот имот дасе утврдува споредМетодологијата за процена на пазарната вредност на недвижен имот, без да се потенцира дека овааметодологијаедонесена согласно со одредбите на Законот за процена,којаеобјавенаво„СлужбенвесникнаРМ“,бр.54/12,17/13и21/13.

Досегапостоејадилемиприпроценкатанапазарнатавред-ност на недвижниот имот, кои произлегуваа од паралелнотопостоење на две Методологии за утврдување на пазарнатавредност на недвижниот имот (една донесена од Владата наРМсогласносоЗаконотзаданоцитенаимот,адругадонесенаодминистеротзатранспортиврскисогласносоЗаконотзапро-цена).

Меѓутоа,соогледдекаеизбришанставот4начленот5,вокојерегулиранодекаВладатанаРМјапропишуваМетодологијата,сепретпоставувадеказаконодавацотсметалдеканетребапо-јаснувањевоставот3,соогледдекаМетодологијатадонесенаодВладатаверојатноќесеповлечеодприменаиќесеприменувасамоМетодологијатазапроценанапазарнатавредностнанед-виженимотпоосновнаЗаконотзапроцена.

ИренаНИКОЛОВСКА*

* Даночен советник

[email protected]



34


ПРЕЦИЗИРАНИОСЛОБОДУВАЊАОДДАНОКНАИМОТ

Изменетечленот 8наЗаконот,вокојсепропишани ослободу-вањата од данок на имот,вонасоканадообјаснувањеипреци-зирањена,идосега,даночноослободенитеверски објекти и објектите наменети за при-марна обработка на земјоделски произво-ди.

Така со измената на членот 8,данок на имот не се плаќаза:- верскиобјективокоисевршибогослужба,

молитваидругиманифестациинавератакакохрам,џамија,молитвендом,синаго-га,гробиштаидругипросториинацрква,версказаедницаирелигиознагрупаи

- објектинаменетизапримарнаобработканаземјоделскипроизводиитоа:• објекти наменети за одгледување на

добитокириби;• објектизасместувањенаопремазасле-

дењенаквалитетотибезбедностанапримарните сточарски и земјоделскипроизводиназемјоделскостопанство;

• објектизасместувањеиодржувањеназемјоделскамеханизација,приклучнаопрема и други превозни средства иопреманаземјоделскостопанство;

• објектизаскладирање,прием,чувањеипакувањенапримарниземјоделскиисточарскипроизводиихраназажи-вотниназемјоделскостопанство;

• објекти,собирницентризамлеко,пе-чуркиилековитирастенија;

• резервоаризаводаповрзанисоактив-ностивоземјоделскопроизводствоназемјоделскостопанствои

• објектизатретманнаотпадодактив-ностивоземјоделскопроизводствоназемјоделскостопанство.

ДОПОЛНЕТАДАНОЧНАОСНОВАНАДАНОКОТНАПРОМЕТНАНЕДВИЖНОСТИ

Членот21наЗаконот,вокојсерегулираданочнатаоснованаданокотнапрометнанедвижности,едополнетсослучајотна:

- реализирана продажба на недвиженимотвопостапканајавно наддавањеспроведенаоддржавниорганииеди-ницитеналокалнатасамоуправа,когазаданочнаосновасесметапостигната-та продажна цена во постапката на јавно наддавање.

НОВИОСЛОБОДУВАЊАОДДАНОКНАПРОМЕТНАНЕДВИЖНОСТИ

Вочленот 25наЗаконот,вокојсерегули-раат ослободувањата од данок на промет на недвижности, е избришано даночнотоослободување на промет на недвижноствопостапканакомасација одпричинаштоваквамерканеепредвиденаводругизако-ни,односноистатапрестаналадапостоисоЗаконотзапрестанувањенаважењенаЗако-нотзакомасација(„СлужбенвесникнаРМ“,бр.103од2008година).

Исто така, извршено е дополнување начленот25соследнитеданочно ослободени промети:

- прометнанедвижностивопостапкатанаконфискација;

- прометотнастановивоопштестве-насопственост, доколку во купопродаж-ниотдоговорнееуреденочијаеоб-врскатазаплаќањенаданокот;

- кога правото на сопственост на нед-вижностсепренесуванадржавниор-ганизарадинаплатанапобарувањавостечајни и извршни постапки.

p r o a g e n s . m kw w w . p r o a g e n s

ностивоземјоделскопроизводствоназемјоделскостопанство.


35

ДДВ

ИНФО ПО ПРЕДЛОГ - ИЗМЕНИТЕ И ДОПОЛНУВАЊАТА НА ЗАКОНОТ ЗА ДДВ

Со новопредложените измени и допол-нувања во Законот за ДДВ (сеуште во собраниска процедура), предвидени

се бројни НОВИНИ во оданочувањето со ДДВ, кои кратко ги презентираме во следните 8 точки.

1. Ќе се воведат нови даночни ослободува-ња за проекти финансирани врз основа на договор за донација, со кој ќе се обезбедат проектите кои се финансирани во рамки на инструментот за претпристапна помош (ИПА) така што даночното ослободување ќе се однесува и за делот на средствата од национално кофинансирање обезбедено од Буџетот на Република Македонија и тоа од сопствени средства или од други извори на финансирање (предвидена примена од 1 јули 2014 година);

2. Ќе се пропише посебна даночна основа за оданочување на услугата за отстапување на привремен агенциски работник на ра-ботодавач корисник;

Надоместокот за услугата за отстапување на привремен агенциски работник на ра-ботодавач корисник (услуга што ја даваат Агенции за привремени вработувања) конечно добива свој јасен третман, со подредување на провизијата во „посебна даночна основа“ за оданочување со ДДВ, согласно со членот 19 од Законот за ДДВ.

На овој начин, при отстапување на при-времен агенциски работник согласно закон, даночната основа за оданочува-ње на оваа услуга ќе претставува само издвоената провизија што му се фактурира (со 18% ДДВ) на работодава-чот- корисник на услугата.

3. Предвидено е ослободување од данок на додадена вредност, без право на одбивка на претходен данок за услугата „употреба на јавен пат, негов дел или објект од па-тот (патарина)“;

4. Со механизмот на пренесување на да-ночната обврска Reverse Charge, се предлага од 1 февруари 2014 година, во промет извршен помеѓу даночни обврзници регистрирани за целите на ДДВ, даночната обврска од вршителот на прометот, да се префрла за пресметување и плаќање кај примателот на прометот на добра и услуги. Ова е случај кога станува збор за следните промети на добра и ус-луги:

• градење, вклучувајќи одржување, реконструкција и отстранување на градби или нивни делови, кога прима-тел на прометот е инвеститорот, а вр-шителот на прометот е изведувачот на работите, и во случај кога примател на прометот е изведувачот, а вршител на прометот е подизведувачот на ра-ботите, согласно законот со кој се уре-дува градењето;

• прометот со употребен материјал и употребен материјал кој не може пов-торно да се користи во иста состојба, отпад, индустриски и неиндустриски отпадни материјали, отпаден матери-јал кој може да се рециклира, делумно преработен отпад и

• недвижности во извршна постапка или во постапка на присилна наплата по пат на јавно наддавање.

Даночниот обврзник кон кого се врши прометот ќе биде даночен должник и во случај на плаќање кое ќе го врши одна-пред (аванс), пред да биде извршен наве-дениот промет на добрата и услугите.

5. Со пропишување на посебни одредби за “инвестициско злато“, ќе се пропише даночно ослободување на прометот и увозот на инвестициско злато, со право на одбивка на претходен данок (предвидена примена од 1 февруари 2014 година);

Информација



36


6. Ќе се бришат одредбите за годишни да-ночни обврзници, па даночните обврз-ници кои доброволно се регистрирале за цели на данокот на додадена вредност, наместо календарска година даночниот период ќе им биде календарско три-месечје. (Овие даночни обврзници пре-минуваат од годишни во тримесечни да-ночни обврзници од 1 јули 2014 година, но за прв даночен период во 2014 година, ќе им се смета периодот од 01 јануари 2014 година до 30 јуни 2014 година).

7. Кај новорегистрираните даночни обврз-ници, за прв даночен период ќе им се смета само периодот од датумот на регис-трација.

8. Предвидено е доставување на нов дано-чен извештај за извршените промети во случаи на пренесување на даночна об-врска (Reverse Charge). Станува збор за „ИЗВЕШТАЈ за извршените промети на добра и услуги од даночните обврзници кои вршат испорака на добра или услуги, за кои даночен должник за данокот на додадена вредност е примателот на прометот.“ Извештајот ќе се доставува заедно со даночната пријава на данокот на додадена вредност за соодветниот да-ночен период.

СКОПЈЕ,х. КОНТИНЕНТАЛ27-28 јануари 2014 г. (понеделник - вторник).

Пријавувањата за Советувањата е задолжително!

1

САНДАНСКИ, (BG)х. INTERHOTELSANDANSKI 4*

30. 01 - 02 . 02. 2014 г. (четврток - недела).

2

ШТИП,х. ОАЗА04 февруари 2014 г. (вторник).

3

СКОПЈЕ,х. КОНТИНЕНТАЛ06 - 07 февруари 2014 г. (четврток - петок).

5

БИТОЛА,х. МИЛЕНИУМ11 февруари 2014 г. (вторник).

6



ЖНО

!

СКОПЈЕ, х. ИНПЕКСЕЛ 2(кај Универзална сала)05 февруари 2014 г. (среда).

4ЗА БУЏЕТИ

ќе им се смета периодот од 01 јануари 2014 година до 30 јуни 2014 година).

Кај новорегистрираните даночни обврз-ници, за прв даночен период ќе им се смета само периодот од датумот на регис-трација.

заедно со даночната пријава на данокот на додадена вредност за соодветниот да-ночен период.


37

ТРГОВСКО ПРАВО

НОВЕЛИРАЊЕ НА ЗАКОНОТ ЗА ТРГОВСКИТЕ ДРУШТВА ВО ФУНКЦИЈА НА ПОЈАСНУВАЊЕ

Мотив за новата измена на Законот за трговски друштва

Соизмена на Законот за трговските друштва (ЗТД) 1,објавенаво„СлужбенвесникнаРМ”,бр.119 од29август2013 година во сила од 06 септември 2013 година, во

ЗТД се воведоа нови решенија со кои се предвиде можностпододредениусловидасеизвршитрансформацијаназаемидополнителнадоплатавовлогводруштвото.Вотиерамкивочленот 3 став 1 точка 4-а бешевоведенановадефиниција:„Заемштосетрансформиравовлогводруштвотовопостапканазголемувањенаосновнатаглавнинанадруштвото“езаемдаден од содружникот односно акционерот, кој е наменет затрговско друштво во целосна негова сопственост, или заемдаденоддруготрговскодруштвооснованоодсодружникот,од-носноакционеротнатрговскотодруштвокоегодавазаемот,акоеевонеговацелоснасопственост.

Онаштонедвосмисленопроизлегувашеоддефиницијатаназаемотштоможедасетрансформиравовлогводруштвотовопостапканазголемувањенаосновнатаглавнинанадруштвото,едекатојморадапотекнуваодсодружникот,односноакционе-роткојеединственсопственикнадруштвотонакоеедадензае-мот.

Вториотделододредбата:„...илизаемдаденоддруготргов-скодруштвооснованоодсодружникот,односноакционеротнатрговскотодруштвокоегодавазаемот,акоеевонеговацелоснасопственост“,бешеокарактеризиранкаконедоволно јасен,порадиотсуствонаправналогикапредизвиканаможебиодтехничкитепропустинаизготвувачот/предлагачот,иакобешевидливаинтенцијатаназаконодавецотзасоздавањеможностзатрансформацијаназаемдаденмеѓуповрзанилица.

Новелирањето на ЗТД објавена во „Службен весник на РМ”, бр.187 од 30 декември 2013година,во сила од 7 јануари 2014 година, претставуваинтервенцијатокмувочленот 3 став 1 точка 4-а, со која се врши поедноставување и појаснувањена дефиницијата на заем што се трансформира во влог водруштвото,ново суштинска смисланесеменува.Споредно-ватадефиниција:„Заем што се трансформира во влог во друш-твото во постапка на зголемување на основната главнина на друштвото“ е кога заемот исклучиво е даден од страна на со-дружникот, односно од страна на единствениот акционер на друштвото кое е во целосна негова сопственост.

1 „Службен весник на РМ“, бр. 28/04, 84/05, 25/07, 87/08, 42/10,48/10,24/11,166/12,70/13,119/13,120/13и187/13.

ДанијелаЈАЌИМОВИЌ *

* Правенсоветник

[email protected]



38


ИЗМЕНИИДОПОЛНУВАЊАНАЗАКОНОТЗАРЕГИСТРИРАЊЕНАГОТОВИНСКИПЛАЌАЊА

Законотзарегистрирањенаготовинскитеплаќањаеповтор-ноизменетидополнет сообјава во „СлужбенвесникнаРМ“,бр.188од31декември2013година,приштоизме-

нитевлегоавосилана8 јануари2014година (осмиотденодденотнаобјавувањето).

ОДЛОЖУВАЊЕНАПРИМЕНАТАНАПОСЛЕДНИТЕИЗМЕНИНАЗАКОНОТ(79/13)-ОД1МАЈ2014ГОДИНА

НајважноеданапоменемедекасоизменатанаЗаконотсевршипролонгирањенапочетокотнаприменатанаЗаконотзаизменување и дополнување на Законот за регистрирање наготовинскитеплаќања(“СлужбенвесникнаРМ”,број79/13),којвлезевосилана8 јуни2013година,такаштоистиотќесеприменуваод1мај2014година,наместоод1јануари2014го-дина.

ЗаконотзаизменувањеидополнувањенаЗаконотзарегис-трирањенаготовинскитеплаќања(„СлужбенвесникнаРМ“,бр.79/13),чијаприменасеодложуваодмај2014година,главносеоднесувана:

- имплементацијата на интегрираниот автоматски сис-тем за управување, како пропишан составен дел нафискалниот системна опрема, преку кој сe овозможувапостојана електронска комуникација на деловнитеобјекти на даночните обврзници со УЈП и следење наготовинскиот промет во реално време (преку неговитесоставни делови: GPRS терминал и крипто модул, коиможе да бидат надворешно поврзани или вградени вофискалнатаапаратура).Kомуникацијатаипреносотнапо-датоцитемеѓуGPRSтерминалисерверотвоУправатазајавниприходисевршипрекуGPRSмрежанамобилнитеоператоривоРепубликаМакедонијанаменетазапреноснаподатоци,

- враќањетонапретходнопропишанатасодржина(укинатаодУставенсудво2008година)нафискалнатасметкаиизгледот на фискалното лого т.е. составните елементи:податоци за продадени македонски производи иидентификациска ознака отпечатена на секоја фискал-на сметка со сонце со пораките „ДА КУПУВАМЕ МАКЕ-ДОНСКИ ПРОИЗВОДИ”, „ЗА НАШЕ ДОБРО”, „Made inMacedonia”. Новите обрасци за фискална сметка (ФС-


* Даноченсоветник

[email protected]


39

ФИСКАЛИЗАЦИЈА

ОДЛОЖЕНИРОКОВИЗАВОВЕДУВАЊЕНАИНТЕГРИРАНИОТАВТОМАТСКИСИСТЕМЗАУПРАВУВАЊЕ

Преоднитероковизавоведувањенаинте-грираниот автоматски систем за управува-ње,сеодложијанаследниотначин:

1) 1мај2014до31јули2014година(намес-то1јануари2014до31март2014годи-на)за:- даночниобврзницичијпрометвопрет-

ходнатагодинанадминува10.000.000денари,

- даночниобврзницикоивршатугости-телскадејности

- даночниобврзницикоивршатпрометнанафтенидериватинамало(бензис-кипумпи),

2) 1мајдо31октомври2014година(намес-то1јануари2014до30јуни2014година)за:

- ситедругиданочниобврзници.

ОБВРСКАЗАЧУВАЊЕКРИПТОКАРТАКОЈАЕСОСТАВЕНДЕЛНАКРИПТОМОДУЛОТ

СоноватапроменанаЗаконот(188/13)семенувачленот3-аставот5,којбешеноводо-даденсопретпоследнитепроменинаЗако-нот(79/13)штосегасеодложуваатод1мај2014година,вонасоканапрецизирање,та-ка што регулира дека даночниот обврзнике должен да ја замени крипто картатакоја е составен дел на крипто модулотеднаш годишно и заменетата крипто картада ја чува најмалку пет години во објек-тот. Претходната одредба гласеше декаданочниотобврзникедолжендагозаменикриптомодулотеднашгодишноизаменe-тиот крипто модул да го чува најмалкупетгодинивообјектот.

01), фискално лого (ФЛ-04), сторнасметка (СС-02), Книга за дневнифинансиски извештаи (КДФИ-01) иИтна сметководствена книга (ИСК-03) се објавени во новодонесениотПравилник за техничките и функ-ционалните карактеристики наинтегрираниот автоматски сис-тем за управување, образецот нафискалната сметка, образецот нафискалното лого, издавањето надокумент касова сметка за сторнатрансакција,форматаисодржинатана книгата за дневни финансискиизвештаи,начинотипостапкатазаиздавање на дозвола за одобрувањеза користење на соодветен моделнафискалнаапаратура,односноин-тегриран автоматски систем науправување, начинот на проверка иконтроланафискалнитеапаратииправилата за техничко одржувањеисервисирањенаистите (“СлужбенвесникнаРМ”број126/13,воприменаод 1.1.2014 г.), меѓутоа истите ќе сеприменуваатод1мај2014година,по-радиодложувањетонаприменатанапретпоследните промени на законот(79/13),

- ново ослободување т.е. непостоењеобврска за воведување и користењеодобрен фискален систем на опремазарегистрирањенаготовинскиплаќа-њазапродажбанадобраилиуслугипрекуавтоматизапродажбакоира-ботатсомонетиикнижнипарии

- други промени кои се однесуваат наавтотаксипревозот.

Напомена:

Во ИНФОРМАТОР број 6/2013 годинае објавен коментар на горенаведенитеизмениидополнувањанаЗаконотзаиз-менувањеидополнувањенаЗаконот зарегистрирање на готовинските плаќања(„СлужбенвесникнаРМ“,бр.79/13),коиќе почнат да се применуваат од 1 мај2014година.



40


КУПУВАЧОТБЕЗОБВРСКАДАПЛАТИДОКОЛКУНЕДОБИЕФИСКАЛНАСМЕТКА

Со промената на Законот се пропишуванов член 4-а, со кој се регулира дека акоданочниот обврзник на купувачот на до-брото, односно корисникот на услугата вомоментот на предавањето на доброто, од-носно на извршувањето на услугата не муиздадефискална сметка, купувачот на до-брото,односнокорисникотнауслугатанемаобврскадајаплатиценатанадоброто,од-носноценатанауслугата,восилаод8.1.2014година.

Овааодредбапретходнобешепропиша-навочлен4став3назаконотиукинатасоОдлука на Уставен суд („Службен весникна РМ“, бр. 60/07), во сила од 16мај 2007година, со образложение дека ваквата од-редба е неуставна и поттикнува своевиднобеззакониеиохрабрувањена граѓанитедастекнуваатдобра/услугибездаплататитоатокму од оние продажни/услужни местакадештонесеиздаваатфискалнисметки,асосетотоадоаѓадоправнонереализиранипазарниодносиинесигурностнавоспоставе-нитеодносинапазарот.

ГЛОБАЗАКУПУВАЧОТАКОНЕПОБАРА/ЧУВАФИСКАЛНАСМЕТКА

Прекупропишувањенановчлен21-ввозаконот, се враќа претходно пропишанатаглоба во износ од 20 евра (претходно воизносод100евра)воденарскапротиввред-ност,којаќемусеизреченафизичколице- купувач на добро, односно корисник науслугадоколкунепобарафискалнасметкаилифискалнатасметканејачувадо15мет-риоднапуштањетонаместотонапрометотнадоброто,односнонауслугата(член6став1),восилаод8.1.2014година.

Претходно, во тековно избришаниотчлен23назаконот,бешепропишана глобаод 100 евра за купувачот/корисникот којнеземалфискалнасметка.Членот23бешеукинатсоОдлуканаУставенсуд(„Службенвесник на РМ“, бр. 123/07), во сила од9.10.2007 година, а потоа и избришан соизмена на законот објавена во „Службенвесник на РМ“, бр. 6/12. Образложениетона Уставниот суд беше дека чувањето нафискалната сметка од страна на купувачотможе да се прифати како рационално, за-конско решение, заради овозможувањеконтрола, како доказ за легално направе-на трансакција или за потребите на ре-кламација на производот, меѓутоа казнува-њето на граѓаните-потрошувачи зарадинепоседувањефискалнасметканепретста-вуваоправданарационалнамерка,односнотоадејствиенемакарактернапротивправно/неморално однесување на граѓаните за дасе санкционира, дополнително што прекупоседувањето на фискална сметка немо-жевоникојслучајдасесузбиесиватаеко-номија, како крајна цел на законодавецотпривоведувањетонафискализација.

[email protected]


41


ПРИМЕНА НА ЗАКОНОТ ЗА ИЗВРШУВАЊЕ НА БУЏЕТОТ ЗА 2014-ТА ГОДИНА КАЈ БУЏЕТСКИТЕ

КОРИСНИЦИ И ЕДИНКИТЕ КОРИСНИЦИ

Наменско,рационално,ефикасноиекономичнокористе-њенасредстватанабуџетот,одстрананабуџетскитеко-рисницииединкитекорисници,сеобезбедувасопосе-

бен Закон заизвршувањенабуџетот. Во “СлужбенвесникнаРМ”,бр.180од23декември2013годинаеобјавенЗаконот за извршување на Буџетот на Република Македонија за 2014 година,вопонатамошниоттекст:Законот,сокој,какоисекојагодина,сеналожувапреземањенаобврскииправењерасходи,безнадминувањенаодобрениотлимитсоБуџетот.1

ИЗВРШУВАЊЕНАОСНОВНИОТБУЏЕТ

Буџетскитекориснициодцентралнатавластможатдагико-ристатсредстватасамодоколкуворокод25денаодденотнадонесувањетонаБуџетотдоТрезоротприМинистерствотозафинансиидоставатгодишен финансиски план по квартализакористењенасредстватапосметки,програми,потпрограмииставки.

Буџетските корисници од централната власт кои во својотсостав имаат единки корисници се должни до секоја единкакорисник,ворокодпетденаодденотнадонесувањетонаБу-џетот,дадоставатизвадокодгодишниотфинансискипланпосметки, програми, потпрограми и ставки, во кој се содржаниодобренитесредствазаодделнитеединкикорисници.

Врзоснованаизвадокот,единкитекориснициизготвуваатсвојфинансискипланпоквартали,сметки,програми,потпрограмииставки,коиимаатобврскадагодоставатдонадлежнотоми-нистерство,анадлежнотоминистерствоконсолидираниотфи-нансискипландагодоставидоМинистерствотозафинансииворокод25денаодденотнадонесувањетонаБуџетот.

Вотекотнагодинатабуџетскитекориснициодцентралнатавластможедадоставатбарање за измена на годишниот фи-нансиски план по квартали, закористењетонасредстватапосметки,програми,потпрограмииставки,самодоколкусера-

1 Буџетскитекориснициодцентралнатавласт-министерстватакоивосвојотсоставимаатединкикориснициседолжнидагоконтро-лираатнаменскотои законитотокористењена средствата сокоирасполагаатединкитекорисници.



[email protected]



42


ботизарасходикоинеможеледабидатна-времеопланираниизаистотоепотребнодаседоставиобразложениеиревидирангоди-шенфинансискипланпоквартали.

Врз основа на годишниот финансискиплан,вотекотнагодината,буџетскитекорис-нициодцентралнатавластизготвуваатпред-лог на финансиски план за даден квартал, по месеци,сметки,програми,потпрограмииставки,којгодоставуваатдоТрезоротприМинистерството за финансии најдоцна петденапредпочетокотнакварталотзакој сеоднесувапланот,зарадинеговоодобрување.

Буџетските корисници од централнатавласт кои во својот состав имаат единкикориснициседолжнидоТрезоротприМи-нистерството за финансии да достават избирен квартален планпомесеци,сметки,програми, потпрограми и ставки за своитеединкикорисници.

Вотекотнададениоткварталбуџетскитекорисници од централната власт може дадоставатбарање за измена на кварталниот финансиски план по месеци,сметки,програ-ми,потпрограмииставки,ворамкитенаиз-носитеодобренизададениотквартал.

Исплата на платите

Исплататанаплатитенабуџетскитекорис-ницисеодобруваиконтролираодстрананаМинистерството за финансии. Согласно сочлен7одЗаконотзаизвршувањенабуџетот,буџетскитекориснициодцентралнатавласти единките корисници се задолжени, дваденапредисплататанаплатата,доМинис-терството зафинансиидадостават Барањезаодобрувањенасредствазаплати,конкоетребадаприложат:

- образецМБП,- копијаодрекапитулацијата

запресметаниплати,- образецФ-1забројотнавработените

поимеипрезиме,плата,какои- другиподатоцивопишанаи

електронскаверзија(наЦД,дискета,е-маилидруго)заодносниотмесецзакојсеоднесуваисплатата.

Вослучајнановивработувања,буџетски-текориснициодцентралнатавластиедин-китекориснициседолжнидадоставатизве-стувањезаобезбеденифинансискисредстваидаприложатОбразецМ-1.

Исплата на надоместоците

Надоместокнатрошоци заодвоенживот

Надоместокотнатрошоцизаодвоенжи-вотодсемејствотово2014годинаеутврденво висина од 30% од просечната месечна нето плата воРепубликаМакедонијаиспла-тенавопретходните 3 месецииистиотимследуванаработници-избранииименуванифункционерикајбуџетскитекориснициодцентралнатавластиединкитекорисници.

Надоместокнатрошоцитезаодвоенжи-вот не им припаѓа на лицата чие место наживеењееоддалеченопомалкуод100ки-лометриодработнотоместо.

Какоодвоенживотодсемејствотосесме-такоганаведенителицакоиимаатсемејствозаиздржувањеќезасноваатработенодносвоорганнауправатанадвороднивнотожи-веалиште,авоместотокадештоеседиштетонаорганот,неживеатсосвоетосемејство.

Напомена:

На функционерите кај буџетскитекорисници од централната власт иединките корисници кои користат на-доместок за одвоен живот од семеј-ството не им следува надоместок за трошоците за превоз заради посета на потесното семејство.

Надоместокзазакупнинанастан

Надоместокотзазакупнинанастанимсле-дуваналицакоиимаатправонакористењенаслужбенстан,доколкуистиотнеможедаимсеобезбеди.Висинатананадоместокот


43


зазакупнинанастанјаодредуваВладатанаРМивотојслучајнеследуванадоместокзаодвоенживот.

Напомена:

На лицата на кои им следува право накористењенаслужбенстан,сочленот12од Законот е предвидено и правото нанадоместок за селидбени трошоци вовисинанавистинскитетрошоцизапревознапокуќнината,подусловданепримаатнадоместокзаодвоенживот.

Надоместите за одвоен живот и за за-купнинагидобиваатилицатанаслужбавоАрмијата на РепубликаМакедонија и Ми-нистерството за внатрешни работи, накоисогласнозаконимследуваатовиеправа.

Напомена:

За деновите кога вработениот е наслужбен пат, боледување, годишен од-мориотсуствоодработапобилокојадруга основа, надоместокот за одвоенживот, според член 11 од Законот, не му се исплатува.

Паричнапомошзаболедување

Членот13горегулираправотозапаричнапомошнавработенкојенанепрекинатобо-ледување подолго од 6 месеци. Висинатана паричната помош е една последна ис-платена просечна месечна нето плата воорганоткадеевработен.

Отпремниназапензија

Согласночлен14наЗаконот,вослучајназаминувањенаработникотвопензијамусеисплатувадвократен износ за отпремнина пресметан врз основа на просечната месеч-на нето плата по работник во Републикатаобјавенадоденотнаисплатата.

Паричнапомошзапочинатработникичленнасемејство

Покрајпретходнатаможностзадоделува-њепомошнавработените,даденоеипра-

вонапаричнапомош на семејствотонапо-чинат работник, регулирано со членот 15.Висинатанапомоштапоовојосновеутврде-нафиксно,воизносод 30.000 денари.

Вослучајнасмртначленнапотеснотосе-мејство(родител,брачендругар,децародениво брак или вон брак, посиноци, посвоенидеца и деца земени на издржување), до-колкуживеел во заедница, на вработениотму следува парична помош во висина од 15.000 денари по семејство. Живеење возаедницаподразбиравработениотичленотна потесното семејство да се со место наживеење на иста адреса што се докажувасо соодветен документ за идентификација(личнакартаилипасош).

Горенаведенатапаричнапомошсеиспла-тувапопретходнодоставенобарањесоком-плетирана документација во годината нанастапувањенасмртта,односновогодинатакоја следи по годината на настапување насмртта.

Заработницитеангажиранисодоговоризаотстапувањенаработникзапривременивработувања,средстватазаисплатанасоли-дарнапомошнавработенитегиобезбедуваработодавачот,аисплататајавршиАгенција-тазапривременивработувања.

Напомена:

Буџетскитекорисницисогласносочлен16 од Законот, ги исплаќаат надомес-тоцитеза:одвоенживот,закупнинанастан, селидбенитрошоци, боледувањеподолгоодшестмесеци,отпремниназапензија,смртнаработникилиначленнанеговотопотесносемејство,од одо-брените средства со Буџетот.

Можност за нови вработувања

Буџетскитекорисницииединкитекорис-ници на буџетски средства, јавните прет-пријатија, агенциите и јавно-правните суб-јектиоснованиодцентралнатавласт,какоитрговскитедруштваоснованиодРМ,освеннезависните регулаторни тела со јавниовластувања утврдени со закон, можат



44


да вработуваат работници на определено време, на неопределено време и да склу-чуваатдоговоризаотстапувањенаработникзапривременивработувања,завршењенапривремени работи само под услов ако затоа се обезбеденифинансиски средства воБуџетот на РМ, односно во финансискитеплановизатековнатафискалнагодина.

Министерството зафинансии, во рок од30денаодденотнаприемотнабарањетозавработувањенановиработници,писменогиизвестуванаведенитесубјекти(институции)заобезбеденитефинансискисредствазаба-ранитевработувања.

ИЗВРШУВАЊЕНАБУЏЕТИТЕНАСАМОФИНАНСИРАЧКИАКТИВНОСТИ,ДОНАЦИИИЗАЕМИ

Буџетските корисници од централнатавластможатдагикористатприходитеоства-рениодсамофинансирачкитеактивности,оддонацииизаеми,занаменитеивовисинанаизноситеутврденисоБуџетотврзоснованагодишен финансиски планпоквартали,посметки,попрограми,потпрограмииставки,којепотребнодаседоставидоТрезоротприМинистерството за финансии во рок од 25денаодденотнадонесувањетонаБуџетот.

Буџетските корисници од централнатавласт, кои во својот состав имаат единкикорисници, седолжниворокод5денаоддонесувањетонаБуџетот,до секојаединкакорисник,дадоставатизвадокодгодишниотфинансискипланпоквартали,посметки,попрограми, потпрограми и ставки, во кој сесодржаниодобренитесредствазаодделни-теединкикорисници.

Врзоснованаовојизвадок,секојаединкакорисник изработува сопствен годишенфинансиски план, по квартали, по сметки,попрограми,потпрограмииставки,којимаобврскадагодоставидонадлежнотоминис-терствоидоМинистерствотозафинансииворокод25денаодденотнадонесувањенаБуџетот.

[email protected]/ 3162-979 i 3298-763

Напомена:

Во текот на годината, буџетскитекорисници од централната власт мо-жатдадоставатбарање за измена на годишниот финансиски план по квар-тали, за користењето на средстватапо сметки, програми, потпрограми иставки,самодоколкусеработизарас-ходи кои не можеле да бидат навре-менопланираниизаистотоепотребнодадоставатобразложениеиревидирангодишенфинансискипланпоквартали.

Врз основа на годишниот финансискиплан,вотекотнагодината,буџетскитекорис-нициодцентралнатавластизготвуваатпред-лог на финансиски план за даден квартал,помесеци,посметки,попрограми,потпро-грамииставки,којгодоставуваатдоТрезо-рот,најдоцна5денапредпочетокотнаква-рталот за кој се однесува планот, зарадинеговоодобрување.

Буџетскитекорисници,коивосвојотсос-тавимаатединкикорисници,седолжнидадостават до Трезорот и збирен квартален план по месеци, по сметки, програми,потпрограмииставки,засвоитеединкико-рисници.

Напомена:

Вотекотнададениотквартал,буџет-ските корисници од централнатавластможат да доставатбарање за измена на кварталниот финансиски планпомесеци,посметки,попрограми,потпрограми и ставки, во рамките наизносите одобрени за дадениот квар-тал.

Прераспределба на средства

Прераспределбата на утврдените сред-стванапосебните сметки,меѓурасходнитеставки,програмиипотпрограмиворамкитенаБуџетотнабуџетскиоткорисник,севршисо претходна согласност на министерот зафинансии.


45


НОВО УПАТСТВО ЗА ТРЕЗОРСКО РАБОТЕЊЕ

ВОВЕД

Во„СлужбенвесникнаРМ”,бр.183од25.12.2013годинаеобјавеноновотоУпатствозаначинотнатрезорскотоработење (во натамошниот текст: Упатство), со што

престанадаважипретходнотоУпатство(“СлужбенвесникнаРМ”бр.161/09,171/10и118/12).

Новото Упатство, како и претходнитегорегулираипропишу-ва:

- водењетонаРегистаротнабуџетскитекорисници;

- класификацијатанасметкитенабуџетскитекориснициворамкитенаТрезорскатасметка;

- отворањето и затворањето на сметки на буџетските ко-риснициворамкинаТрезорскатасметка;

- форматаисодржинатанаобрасцитезаплаќањешто гикористатбуџетскитекорисници;

- изготвување,доставувањеиодобрувањенафинансискиплановинабуџетскитекорисници;

- уплатитеиисплатитенасметкитенабуџетитеинабуџет-скитекориснициворамкитенаТрезорскатасметка;

- извршувањенаплаќањатазапотребитенабуџетскитеко-рисници;

- водењенаевиденцијанапреземенитеобврскинабуџет-скитекорисници;

- доставувањенаподатоцизаненамирениобврскинабу-џетскитекорисници;

- најавувањетонаочекуванитеприливииодливи;

- спроведувањетонавременотофинансирањенабуџетски-текорисници.

НовотоУпатство е во примена од 1 јануари 2014 година, ме-ѓутоаистотоневоведувамногусуштинскиизменивоодноснадосегашното вообичаено работење кај буџетските корисницииединкикорисницинасредстваодБуџетотнаРепубликаМа-кедонијаиБуџетотнаединицитеналокалнатасамоуправа(по-натаму: буџетски корисници), со исклучок на неколку новиниповрзанисопријаватаиводењетоевиденцијанапреземенитеобврскиидоставувањенаподатоцизаненамиренитеобврски,какоипроменетитероковизаисполнувањенанекоиобврски.

Вопродолжениеќесеосврнеменановините,аќепотсетимеи на пропишаниот начинна уплати и исплати на сметката на




46


буџетот и на сметките на буџетските ко-рисници, извршувањето на плаќањата запотребитенабуџетскитекориснициизана-јавувањето на очекуваниприходии плани-ранирасходи.

1. НОВИНИВОЕВИДЕНЦИЈАТАНАПРЕЗЕМЕНИТЕОБВРСКИНАБУЏЕТСКИТЕКОРИСНИЦИ

Упатствотопосебногиуредуваобврскитеоколуводењетонаевиденцијанапреземе-ните обврски, која опфаќа пријавување, промена и поништување на пријавените преземени обврски.

1.1. Пријава според рочноста (тековни и повеќегодишни) - во примена од 1 јануари 2014 г.

Трезорот води евиденција на пријавени-те обврски од страна на буџетските корисници во единствена база на пода-тоци. Евиденцијата се постигнува со вне-сувањенаподатоцитеискажанивопосеб-нопропишаните обрасци (образецО1 иПО1).При внесувањето на податоците се прове-рува сметката на буџетскиот корисник,потпрограмата и расположивиот износ нарасходната ставка од која би се вршелеплаќањата.Потоа седоделуваброј на пре-земенатаобврска,аинформацијазадоделе-ниотбројбуџетскиоткорисникдобивапрекуизводотзасостојбатанасметката.

Соточката83одУпатството(којајазаме-нуваточката82одпретходнотоУпатство),сеналаганабуџетскитекориснициевидентира-њетонапријавувањето,променатаипониш-тувањетонапреземенитеобврскидаговр-шатодделноза:

- преземениповеќегодишни (долгороч-ни)обврскии

- преземениобврскизатековнатагоди-на(обврскитекоидостасуваатдокра-јотнаизвестувачкатагодина).

За таа цел, буџетските корисници најна-предгипријавуваатобврскитенатојначиншто,за:

- повеќегодишнитеобврски-поднесува-ат (НОВ) Образец за пријавување наповеќегодишни обврски - ПО1, кој едаденвоПрилог7иесоставенделнаУпатството.

- обврскитезатековнатагодина-подне-суваат Образец за пријавување на обврски во тековна година - О1, кој е даден во Прилог 8 и е составен дел на на Упатството. (Исто така станува збор за нов, видоизменет образец.)

ДоставувањетонаобрасцитеПО1иО1вохартиенаформавотрезорскитеканцелариисевршинајдоцнадо 12.30 часот,заразликаод претходно кога обрасците (за тековниобврски)можеадаседоставуваатдо14ча-сот.

Евидентирањенапреземениобврскисевршисодоставувањенаобрасцитевохартие-на форма во трезорските канцеларии илипо електронски пат (преку веб апликацијасоприменанасертификатизаелектронскипотпис). При доставување на обрасците вохартиена формаседоставуваатдваприме-рока,еденпримерокодобрасцитеостануваво трезорската канцеларија, а вториотпри-мерокгозадржувабуџетскиоткорисник.

За користење на веб апликацијата заевидентирање на преземени обврски, бу-џетскитекорисницисерегистрираатвоТре-зоротсоцелобезбедувањеправонапристапзакомуникацијасосистемотзаевиденцијанапреземениобврски.

1.2. Пријавување на тековните обврски со нов лимит, од 1 јануари 2014 година

Буџетскитекорисниципродолжувааткакои досега, да ги пријавуваат преземенитеобврскизатековнатагодина,засклучендо-говор,порачка,решениезаслужбенопату-вање, законска обврска и други документикоиможеда предизвикаат обврска за пла-ќање во некој иден период, со тоаштоод 02/ 3162-979 i 3298-763


47


1 јануари 2014 година, предмет на прија-вување се обврските во ИЗНОС ЕДНАКОВ ИлИ ПОгОлЕМ од 370.000 денари (околу 6.000 евра).

Со ова значајно се подигна новата гра-ница, над онаа од 590 евра која се приме-нуваше од 25 септември 2012 година до крајот на 2013 година. Тоазначидекасена-малуваат и обврските за буџетските корис-ници.(Инакупред25септември2012годинаграницата со која се пријавуваа тековнитеобврски изнесуваше скоро колку и новата:5.900евра.)

Буџетските корисници ги пријавуваатпреземените обврски за тековната година,засклучендоговор,законскаобврскаидру-ги документи кои можат да предизвикаатобврсказаплаќањевонекојиденпериодвотековнатагодина,заизноседнаковилипо-големод370.0000денариитоазаследнитевидовинарасходи (освензаисплатитекоисевршатодразделот09002-Министерствозафинансии-функцијанадржава):

421- Комунални услуги, греење, комуни-кација и транспорт, за следните рас-ходнипотставки:

421220-Дрва

421230-Јаглен

421240-Течнигорива

421290-Другиматеријализагреење

421430-Транспортнастоки

421440-Транспортналуѓе

423- Материјалииситенинвентар-заоваарасходнаставкасевршипријавувањена преземените обврски за сите рас-ходнипотставки

424- Поправки и тековно одржување - заоваа расходна ставка се врши прија-вувањенапреземенитеобврскизаси-терасходнипотставки

425- Договорни услуги - за оваа расходнаставка се врши пријавување на пре-земените обврски за сите расходнипотставки

426- Други тековни расходи, за следнитерасходнипотставки:

426210-Расходизарепрезентација

426310-Семинарииконференции

426410-Објавувањенаогласи

426990-Другиоперативнирасходи

480- Купување на опрема и машини - заоваа расходна ставка се врши прија-вување на преземените обврски заситерасходнипотставки

481- Градежни објекти - за оваа расходнаставка се врши пријавување на пре-земените обврски за сите расходнипотставки

482- Другиградежниобјекти-заоваарас-ходнаставкасевршипријавувањенапреземенитеобврскизаситерасходнипотставки

483- Купувањенамебел-заоваарасходнаставкасевршипријавувањенапрезе-мените обврски за сите расходнипотставки

484- Стратешкистокиидругирезерви -заоваа расходна ставка се врши прија-вување на преземените обврски заситерасходнипотставки

485- Вложувањаинефинансискисредства-заоваарасходнаставкасевршиприја-вување на преземените обврски заситерасходнипотставки

486- Купувањенавозила -заоваарасход-наставкасевршипријавувањенапре-земените обврски за сите рас-ходнипотставки.

Пријавувањето на преземените обврскиза тековната година се врши во рок од 15 работни дена(анекакодосегаворокод10работни дена), од денот на нивното наста-нување.

Напомена:

Буџетскитекорисницикоиимаатевиден-тиранопреземениповеќегодишниобврс-ки,заделотодобврскатаевидентиранвообразецПО1којсеоднесувазатековнатафискална година, поднесуваат образецО1.

www.proagens.mk



48


Припријавувањенапреземенитеобврскиза тековната година согласно точка 100 одоваупатство,вообразецотО1,сеобележуваполето“пријавапрекуПО1“ивоелементот“БројнаПО1*“севнесувадоделениотбројна претходно пријавената повеќегодишнаобврскасообразецПО1.

ПријавувањетонаобврскасоО1поврзанапрекуПО1,севршиво рок од 30 денапопри-јавувањетонаповеќегодишнатаобврска сообразецПО1,односнонајдоцнадо31јануа-ризаевидентираниповеќегодишниобврскиодпретходнитефискалнигодини.

Кога повеќе буџетски корисници учес-твуваат во преземање на обврска кон еден добавувач, секој буџетски корисник поеди-нечно ја пријавува преземената обврска за тековната година, за сопствениот дел од обврската, доколку износот на истата е еднаков или поголем од 370.000 денари.

Во случај на пријавување на преземениобврскизатековнатагодина,по договори во кои е утврдена само вкупната вредностна договорот или единечната цена на добрата или услугите кои се предмет на договорот,ивокоиизносотнамесечнитеобврскизависиодколичинатанаизвршенитеиспораки,бу-џетскиоткорисник,вотерминискиотплангиутврдуваи пријавува вкупнитемесечнииз-носи на преземените обврски, а исплатитепоиститеможатдасеизвршуваатвотекотнамесецотсодоставувањенаедноилиповеќебарањазаплаќањезависноодизвршенитеиспораки(точка106одУпатството).Когасевршиплаќањенавакапријавенапреземенаобврска вкупниот износ на сите барања заплаќањеподнесенизаплаќањенамесечнатаобврска, требадабидееднаковилипомалодизносотнамесечнатаобврсканаведенвотерминскиотплан.

Припријавувањенапреземенитеобврс-ки за тековната година, кај кои износотво документацијата која е основ за нивнопреземање е искажан во странска валута,односнопостоидевизнаклаузула,истиотсепријавува во валутата во која е преземенаобврската.

Напомена:

ДоколкуелементитевообразецотО1,несеуредно,целосноиправилнопополнети,какоикогаподатоцитевнесенивообразе-цотО1несоодветствуваатсоподатоцитеодединственатабазанатрезоротилисоподатоцитеоддокументотодкојпроизле-гува обврската, пријавените преземениобврски нема да бидат евидентирани ипотребно е, буџетските корисници е дајаповторатпостапкатазапријавувањенаобврската.

ПовнесувањенаподатоцитеодО1обрас-цитеиизвршенатапроверка,иститесепот-врдуваат како евидентирани преземениобврскипо претходна усогласеност со еди-нственатабазанатрезорот(сметканабуџет-ски корисник, потпрограма, расположивисредства на расходната ставка од каде сепријавуваобврскатазаплаќање).

При пријавување на преземените об-врски за тековната година, преку веб апли-кација, потврдувањето на истите се врши наредниот работен ден.

• Плаќање на евидентираните пријавени преземени обврски

Приплаќањенаевидентиранитепријаве-нипреземениобврски,буџетскиоткорисникво барањето за плаќање, во полето “целна дознака” ги впишува буквите ”ОБ” и говнесувабројотнапреземенатаобврска (одобразец О1), потоа ја впишува буквата “Р”иговнесувабројотнаратапокојасевршиплаќање согласно со терминскиот план заплаќање. Износот наведен во барањето заплаќањетребадабидееднаковилипомалод износот наведен во терминскиот планзаплаќање.Придоставувањенабарањезаплаќање по пријавена преземена обврскасо образец О1, кој не е поврзан со ПО1,доколку се врши плаќање на прва рата,истовремено со барањето за плаќање, вотрезорската канцеларија се приложува ипримерок од склучен договор, законскаобврскаидругидокументикоисеосновзаобврската за плаќање. Во трезорската кан-


49


целаријасевршиконтроланавкупниотиз-нос на преземената обврска согласно соприложената документација, со вкупниотизносвопријавениотобразецО1.

Плаќањетонапретходноевидентиранатапријавена преземена обврска треба да сеизврши согласно со терминскиот план заплаќање наведен во образецот О1, но не подоцна од 30 дена по истекот на истиот.Доколку буџетските корисници не под-несат барање за плаќање во наведениотрок, потребно е да извршат промена натермините за плаќање со поднесување наобразецотО1.

• Промена во тековните обврски

Буџетските корисници ги пријавуваат ипромените на евидентираните преземениобврски,приштовообразецотгипополну-ваателементите:бројнаобврскаиелемен-титекоисеменуваат.Променатанаевиден-тиранатапреземенаобврскаќесеевиденти-радоколкуподатоцитеодобразецотО1 сеусогласени со податоците во единственатабазанатрезорот(сметканабуџетскикорис-ник,потпрограма,расположивисредстванарасходната ставкаодкаде сепријавуваоб-врскатазаплаќање).

Евидентираните преземени обврскимо-жат да претрпат промени, така што буџет-скиоткорисникподнесувадругобразец01.Вонегосенаведуваевидентираниотбројнапреземената обврска, елементот кој семе-нува, датум и место кога и каде се подне-сува. Образецот го потпишува и оверуваовластенотолиценабуџетскиоткорисник.

Трезоротвршипроверкаиакопроверкатаепозитивнагивнесувапроменетитеподато-цивобазатанаподатоци.

• Поништување на тековните обврски

Буџетските корисници ги поништуваатпретходно евидентираните пријавени пре-земениобврскизатековнатагодина,во слу-чај на раскинување на склучен договор,

престанување на законска обврска и сл.ПриподнесувањенаобразецотО1заодјавувањена обврската, буџетските корисници го по-полнуваатсамоелементот“бројнаобврска”.

Вослучајкогабуџетскитекорисниципрет-ходно вршеле плаќања по евидентиранитепријавени преземени обврски за тековнагодина кои делумно се одјавуваат, иститесеодјавуваатсамозаизносоткојостанувазаплаќање.

1.3. Евидентирање на преземени повеќегодишни обврски

Од1 јануари 2014 година,буџетскитеко-рисници имаат обврска да ги пријавуваати преземените повеќегодишни обврски засклучен договор, кои предизвикуваат об-врсказаплаќањевонареднигодини,заси-тевидовинарасходикои сепредвидениикај пријавувањето на тековните обврски(дадени во претходната точка), освен заисплатитекоисевршатодразделот09002-Министерствозафинансии-функцијанадр-жава.

Пријавувањето на преземените обврскисевршиворок од 15 работни дена,одденотнанивнотонастанување.

Напомена:

Деннанастанувањенаобврскатаедату-мот кога договорот е потпишан од сите договорни страни.

Припријавувањенапреземенитеобврс-ки,буџетскиоткорисникпокрајобразецПО1доставенвохартиенаформапотребноедаприложиипримерокодсклучениотдоговоридобиена согласност согласно со член 47 од Закон за буџетите.

Припријавувањенапреземенитеобврскиодстрананабуџетскиоткорисникпреку веб апликација, договорите и согласноста седоставуваат по електронски пат. Доколкубуџетскиоткорисникнејапријавиобврскатаводадениотрок,Трезоротнемадајаевиден-тираобврскатаипоистатанемадаможедасереализираатплаќања.



50


Когаповеќебуџетскикориснициучествува-атвопреземањенаповеќегодишнаобврска,секојбуџетскикорисникпоединечнојапри-јавувапреземенатаповеќегодишнаобврскасообразецотПО1,засопствениотделодоб-врската.

При пријавување на преземените пове-ќегодишни обврски кај кои износот во до-говорот е искажан во странска валута, од-носно постои девизна клаузула, истиот сепријавува во валутата во која е преземенаобврската.

ДоколкуелементитевообразецотПО1,несе уредно, целосно и правилно пополнети,какоикогаподатоцитеоддокументотодкојпроизлегува обврската, не соодветствуваатсо внесените податоци во образецот ПО1,обврските нема да бидат евидентирании буџетските корисници е потребно да јаповторатпостапкатанапријавувањенаоб-врската.

Повнесувањенаподатоцитеодобразе-цот ПО1 и нивна проверка и потврдување,буџетските корисници се информираат забројот на пријавената обврска преку изво-дот за прометот и состојбата на сметката.Припријавувањенапреземенитеповеќего-дишниобврски,прекувебапликација,потвр-дувањетонаиститесевршинаредниотрабо-тенден.

• Промена на обврска

Припроменанаевидентиранитеповеќе-годишнипреземени обврски, во образецотПО1 се обележува полето “промена” и сепополнуваат следниве елементи: бројотна обврската, елементите кои се менуваат,датум и место на поднесување и потпис ипечат.

- бројотнаобврската,

- елементитекоисеменуваат,

- датумиместонаподнесувањеи

- потписипечат.

Припромена,сообразецотПО1доставенвохартиенаформаилипрекувебапликација,

се приложува ипримерок од договорили друг акт со кој се потврдува промената наобврската,самодоколкупроменатасеодне-суванавкупниотизноснаобврската.

• Одјавување на обврска

Приодјавувањенаевидентиранитепове-ќегодишни обврски, се поднесува образецПО1, при што во образецот се обележуваполето”одјава”исепополнуваатсамоеле-ментите:

- бројнаобврска,

- датумиместонаподнесувањеи

- потписипечат.

Вослучајкогабуџетскитекорисниципрет-ходно вршеле плаќања по евидентиранитепријавени преземени обврски за тековнагодинакоиделумносеодјавуваат,иститесеодјавуваат само за износот кој останува заплаќање.

При одјавување, покрај образец ПО1доставенвохартиенаформаилипрекувебапликација, се приложува и примерок оддоговорилидругактсокојсепотврдуваод-јавувањетонаобврската.

• Усогласување со трезорот во рок од 20 дена по изминувањена кварталот

Буџетскиот корисник на квартално нивовршиусогласувањесоизвештаитеодТрезо-ротзапријавенитеповеќегодишниобврскии во рок од 20 дена по изминување на кварталот (претходно немаше пропишанрок),закојсевршиусогласувањедоставувапотврдадоТрезорот,сокојапотврдувадекасите склучени повеќегодишнидоговори, сепријавенисоПО1образец.

Поистекотнасекојафискалнагодина,заситеевидентиранипреземениповеќегодиш-ниобврскипријавенизатаагодина,покоинесеизвршениситенајавениплаќања,заделотна нереализираните плаќања буџетскиоткорисниквршипроменасодоставувањенаобразецПО1,запренесувањенапреземени-теобврскивонареднитегодини.


51


1.4 Доставување на податоци за достасани ненамирени обврски на буџетските корисници

Буџетските корисници на основниот бу-џетнаРепубликаМакедонијаво рок од 15 дена по истекот на секој месец (а не какопретходно:до10-тивомесецот),доставуваатпреглед на достасани ненамирени обврски(кој едаденвоПрилог9наУпатството), сосостојбаодпоследниотденнапретходниотмесец.Иовојобразецеизменетвосоглас-ност со измената во расходните ставки закоиќесепријавуваатобврските.

Прегледотнадостасаниненамирениоб-врскигисодржиследнитеподатоци:

- разделнабуџетскиоткорисник,

- РКБнабуџетскиоткорисник,

- називнабуџетскиоткорисник,

- обврскидо30дена(освензарасходни-теставки401и402),

- обврскидо60дена(освензарасходни-теставки401и402),

- обврскинад60дена (утужени,неуту-жени и вкупно, освен за расходнитеставки401и402),

- вкупноненамирениобврскиподоста-саност(освензарасходнитеставки401и402),

- вкупно ненамирени обврски по рас-ходнаставкаи

- вкупно ненамирени обврски за ситерасходниставки.

За сите достасани ненамирени обврскинад60денабуџетскиоткорисникдоставувадеталнописменообразложение.

Буџетскитекорисницикоивосвојот сос-тав имаат единки корисници доставуваатзбирен преглед за своите обврски и за об-врскитенасвоитеединки.

Доколкубуџетскитекорисницинегодос-тават прегледот на достасани ненамирениобврски во предвидениот рок, Трезорот

можедагоодложиодобрувањетонафинан-сискитеплановинабуџетскиоткорисникилидагоодложиодобрувањетонабарањатазаплаќањеподнесениодстрананабуџетскиоткорисник.

2. УПЛАТИИИСПЛАТИНАСМЕТКАТАНАБУЏЕТОТИНАСМЕТКИТЕНАБУЏЕТСКИТЕКОРИСНИЦИ

ВорамкитенаТрезоротработиТрезорскатасметка.СитеуплатииисплатиштогиимаатБуџетот на РепубликаМакедонија, Буџетотна единиците на локалната самоуправа ибуџетските корисници од прва и од вторалинија (понатаму буџетски корисници) сеодвиваатпрекуТрезорскатасметка.Секојбу-џетски корисник може да поседува повеќесметки,секојазапосебнанаменавосоставна Трезорската сметка. Упатството посебнорегулира,засекојаодсметките,коиуплатииисплатиможатдасевршатиначинотнакојсевршатплаќањата.

Уплати и исплати на сметкатана Основниот буџет (630)

НатоварнасметкатанаОсновниотбуџетсевршипреноснасредстванасметкитезабуџетскоработење(637,603)набуџетскитекорисници.Задасеизвршипренос,потреб-но е буџетските корисници да имаат дос-тавенобарањазаплаќањеииститедабидатодобрениодТрезорот.Воедноодоваасмет-каможноедасевршиповратнаповеќеилипогрешноуплатенисредстванаоваасметка.

Во корист на сметката наОсновниот бу-џет (630) се уплаќаат средства по основ наприходиидругиприлививоосновниотбу-џет,илиповратнаповеќеилипогрешноупла-тенисредства.Наоваасметкасеуплаќаатисредстваодповратнапогрешноисплатенисредстваодсметкитезабуџетскоработењенабуџетскитекорисници(637,603).

џет,илиповратнаповеќеилипогрешноупла-тенисредства.Наоваасметкасеуплаќаатисредстваодповратнапогрешноисплатенисредстваодсметкитезабуџетскоработењенабуџетскитекорисници(637,603).



52


Уплати и исплати на сметкатаза Основниот буџет кај буџетските корисници (603, 637)

Сметкатанаосновниотбуџет603,однос-но637кајМинистерстватаеосновнасметказа работа кај буџетските корисници (тнр.„буџетскасметка“).Одоваасметкасевршатплаќањаконфизичкииправнилица,небу-џетски корисници, или пак на посебнитесметкинадругитебуџетскикорисници(787,788),освеннанивнитесметкизадонацииикредити (785, 786), како и кон сметките зарасходинабуџетотнадотации(937,903).

Буџетскитекорисницинатоварнасметки-тенаОсновниотбуџет(637,603)вршат:

- плаќања кон сметки надвор од тре-зорската сметка и на сметки на дру-гите буџетски корисници (освен насметкитенабуџетотоддонацииизае-мии сметкитенарасходинабуџетотнадотации)и

- преноснасредстванасвоитесметкизадонацииизаемипоосновнабуџетскоучествопоодреденипроекти.

СогласноУпатството, сметкатанаОснов-ниотбуџет(буџетскатасметка)можедапри-ма средства во своја корист исклучиво од Буџетот (630).Салдотонасметкатазаоснов-ниотбуџет,во секој момент мора да биде“0”.Тоасепостигнуванатојначинштосекојбуџетскикорисникимаодобреноодреденависинанасредствазатрошење.ОдобренитесредствасенаоѓаатнасметкатанаБуџетот.Насметкатанабуџетскиоткорисниксепре-несуваатонолкусредстваколкуштоизнесуваи плаќањето, кое се спроведува заедно сопреносот.

Состојбатанаодобренитеипотрошенитесредства од сметката за основниот буџет,буџетскитекорисницијаследатпрекуизвес-тувањето што го добиваат од трезорскатаканцеларијасобанковиотизвод,каконеговсоставендел.

Вослучаитекогаодсметкатазаосновни-отбуџет(603,637)сеисплатениповеќеилипогрешни средства, повратот се врши ди-

ректнонасметкатанаБуџетот(630),бидејќисметкатазаредовноработењеможедапри-масредстваисклучивоодБуџетот.

Уплати и исплати на сметкатаза Основниот буџет (631)

Буџетскитекорисницинатоварнасметка-танаОсновниотбуџет(631)можатдавршат:

- плаќањапоразниосновикон сметкинадвородтрезорскатасметкаи

- плаќањеконсметкинадругибуџетскикорисници(освенсметкитенабуџетотзадотации,сметкитенарасходинабу-џетотнадотации,донацииизаеми).

Вокористнаовиесметкисевршат:

- уплатиодсметкинадвородтрезорска-тасметкаиодсметкинадругитебуџет-скикорисниции

- враќање на повеќе или на погрешноплатенисредства.

Уплати и исплати од сметките за самофинансирачки активности (787, 788)

Приработењето со сметката за самофи-нансирачки активности (787, 788), (тнр.сопствени приходи) во сопственост на бу-џетските корисници продолжуваат да сеприменуваатиститеправилаипостапки.Тро-шењетонасредстватасевршиисклучивосогодишно односно квартално одобрувањеодТрезорот.Прекуоваасметкаможатдасевршат плаќања кон небуџетски кориснициилипак кон сите сметкинадругибуџетскикорисници(освенконсметкитезадотации,донацииикредити).

Сметкитезасамофинансирачкиактивнос-тинабуџетскитекорисници,средстваможедапримаатоддругинебуџетскикорисници,физички и правни лица, од сметките надруги буџетски корисници, како и повратна повеќе односно погрешно уплатенисредства.Нееовозможенода сепримаатсредства од Буџетот и од сопственатабуџетскасметка.


53


Заразликаодбуџетскатасметка,наоваасметкаможедаима салдона средства. Собанковиотизводседобиваиизвестувањезаодобренитеирасположивисредствазатро-шењесогласносоодобренитефинанисискипланови.Средстватакоинакрајотнагодина-таќеостанатнеискористени,какосалдонабанковиотизвод,сепренесуваатзатрошењевонареднатагодина.

Уплати и исплати на сметката за донации и на сметката за кредити (785, 786)

Сметките за донации, односно сметкитеза кредити, ќе работат на истиот принципкако и досега. Овие сметки се отвораат сопосебно одобрување по одредени проектиили договори за заеми. Сметката за дона-ции,којаиманаменскикарактер,функцио-нираседодекаимасредствананеакоисетрошат согласно со динамиката утврдена идоговорена со донаторот. На овие сметки,буџетските корисници можат да примаатсредстваоддонатори,небуџетскикорисни-ци,одсвоитебуџетскисметки,какоиповратнасредствапоразниоснови.

Исплатиможатдасевршатконнебуџетскикорисницииконпосебнитесметкинадруги-те буџетски корисници (освен сметките задотации,донацииикредити).

Уплати и исплати на сметките на Буџетот на приходи на дотации (930)

Натоварнасметкитенабуџетотнаприхо-динадотации(930)севрши:

- пренос(трансфер)насредстванасмет-китенарасходинабуџетотнадотации(937 и 903) на буџетските кориснициприплаќањаодтиесметкии


Вокористнасметкитенабуџетотнадота-ции(930)севршат:

- уплатиодстрананабуџетскитекорис-нициодсметкатанаосновниотбуџет(637)и


Уплати исплати на сметките на Буџетот за расходи на дотации (937, 903)

Натоварнасметкитенарасходинабуџе-тотнадотации(937и903)севршатплаќањаконсметкинадвородтрезорскатасметкаина сметки на другите буџетски корисници(освенна сметките на буџетот надонации,заемиидотации).

Вокористнаовиесметки,коинадневнаосновазавршуваатсосалдо“0”,севршиис-клучиво пренос на средства од буџетот наприходинадотации(930).

Овиесметкисевофункцијанабуџетитена локалната самоуправа (тнр. општинскисметки).Овиесметкифункционираатнаис-тиотпринципкакоибуџетскитесметки637и603.

СредствапримаатисклучивоодБуџетотзаприходинаопштината(930).Приевентуалнопогрешноилипоголемоплаќањенасредстваод оваа сметка, поврат на истите се вршидиректнонаБуџетотзаприходинадотации(930)наопштинатаодкојасефинасираат.

Плаќањаможатдасевршатпоразниос-новиконнебуџетскикорисницикакоиконсметкинадругибуџетски кориснициосвенкон нивните снетки за дотации, донации икредити. Салдото на банковиот извод мо-ра секогаш да биде “0”. За одобрените ане потрошени средства од општината, коиможат да се користат за подмирување наобврските постои известување во склоп набанковиотизвод.

Уплати и исплати на уплатните сметки (840, 843 и 845)

Уплатните сметки 840, 842, 843 и 845служатзауплатанајавнитедавачкикакооднебуџетскитетакаиодбуџетскитекорисни-ци. Уплатата се врши во согласност соУпатството за начинот на евидентирање ираспоредувањеиповратнајавнитеприходи.



54


Уплати и исплати на сметкитеза самопридонес на општините (784) на депозитната сметка (696)и на останатите наменски сметки(889, 697, 789)

Сметкитезасамопридонеснаопштините,уплатипримаатодобврзницитезасамопри-донес и служат за трансфер на уплатенитесредства кон сметката на основниот Буџетнаопштината(930).

На депозитните сметки (696) се вршатуплатиоддепозитиаслужатзатрансфернадругисметки,плаќањапоразниосновиизаповратнадепозитот.

Останатите сметки (889, 697, 789) функ-ционираатво согласност сонаменатаипо-требитенабуџетскитекорисницикоигипо-седуваатовиесметки.

Други комуникации помеѓу сметките

Продолжува да се одобрува идополни-телната комуникација помеѓу сметките кај буџетските корисници.Вакватадополнител-на комуникација може да се јави порадиразниспецифичнислучаикајбуџетскитеко-рисници во текот на работењето, а се одо-брува по барање на буџетскиот корисник.Упатствотопредвидуванеколкуоднив,штонезначидеканеможатдасе јаватидругислучаи,итоа:

- кога буџетски корисник кој во својотсоставимаединкикорисници,оствару-ваприходиоддонации,односнокре-дити за проект во кој учесници се иединките корисници, ќе се дозволипреноснасредстванасметкитезадо-нации,односнонасметкитезакредитина единките корисници, на товар насметкатазадонации,односнокредитинабуџетскиоткорисник;

- когаеденбуџетскикорисникоствару-ваприходиоддонации,односнопро-ектни кредити, а во проектот учес-твуваат и други буџетски кориснициили единки корисници и на иститетребадасепренесатсредстванасмет-

ките за донации, односно на смет-ките за проектни кредити, можно епренесувањесредстваодсметкатазадонации,односнокредитиодеденнадругбуџетскикорисник;

- кога буџетскиот корисник покрај ре-довнатадејноствршиидругадејносткоја се финансира од приходи од са-мофинансирачки активности или одприходиодоргани,приштоистиотгикориститиеуслугиизатоаепотребнода се изврши плаќање од редовниотбуџет, дозволено е префрлање сред-ства од буџетската сметка (603) насметкатазасамофинансирачкиактив-ности(787,788)

- другиспецифичнислучаи.

3. ИЗВРШУВАЊЕНАПЛАЌАЊАТАЗАПОТРЕБИТЕНАБУЏЕТСКИТЕКОРИСНИЦИ

Начинот за извршување на плаќањатанабуџетскитекориснициесоставенделнаУпатството и е соодветен на вообичаениотначин при трезорско работење. БарањатазаплаќањеседоставуваатдоОдделениетозатрезорскоработењекоегопокриварео-нот во кој се наоѓа буџетскиот корисник,(Трезорска канцеларија) најмалку еденработенденпредденоткогатребадасеиз-врши плаќањето. За подигање на готовинабуџетскитекорисниципополнуваатобразец 80иистиотводвапримерокагодоставуваатдо трезорската кнцеларија, најмалку еденден пред денот на исплатата. Исплатата севршинаредниотденнашалтеритенанекојаод филијалите на деловната банка со којаМинистерството зафинансииимасклученодоговорзавршењенауслугизаготовинскиисплати. Трезорските канцеларии вршатконтрола на барањата само од формаленаспект и истите ги внесуваат податоцитеод барањата за плаќање во системот. Ситебарања најдоцна до 15 часот електронскиседоставуваатнаодобрувањедоМинистер-ствотозафинансии-Секторзатрезор.


55


Заисплатанаплати,надоместоциипри-донеси, барањата за плаќање се доставу-ваат на електронските медиум и тоа наобразец 62 (заонојделкојсеоднесувазането плата и се уплаќа на трансакцискитесметкиналицата вработени кај буџетскиоткорисник) и образец 70 (за уплата на пер-соналниот данок, придонесот за ПИО,придонесот за здравствено осигурување,придонесот за вработување, придонесотза дополнително здравствено осигурувањеи други дополнителни придонеси), до тре-зорскитеканцелариипоистекотнамесецотза кој се однесува платата. Покрај доста-вувањето на барањата на електронски ме-диум истите се доставуваат заедно со двепечатени спецификации за содржината наелектронскиот медиум. Кога има задршкиодплатипокредитииостанато,секористиобразец 60сокојсредстватасеуплаќаатнасоодветнитесметки.

Барање за безготовински поврат и пре-носна средства (образец 73) секористизаповратнаповеќе,напогрешноилинаупла-тенисредствабезправеносноводсметкитена буџетските корисници, од уплатнитесметкииоддругисметкиворамкитенаТре-зорската сметка, кон сметки во и надвородТрезорскатасметка,какоинапреноснасредствапомеѓусметкиворамкинаТрезор-скатасметка.

Барањезапренасочувањенајавниприхо-ди(образец 78)секористизапренасочувањенајавнитеприходипомеѓууплатнитесметкии за распределба од сметки на буџетскитекорисницинауплатнитесметки.

БарањезаплаќањепомеѓуТрезоротиТре-зоротнаФондот(образец 76)секористизаплаќањаодсметкитенабуџетскитекорисни-ци или од уплатните сметки отворени ворамки на Трезорската сметка кон сметкитена јавните здравствени установи отворениворамкиназдравственататрезорскасметкаиобратно.

Барањатазаплаќањеможатдаседоста-ватвохартиенаилиелектронскаформаос-венЗбирнобарањезаплаќањекоеседос-тавувавоелектронскаформа.

Барањатазаплаќањекоиседоставуваатна хартија се поднесуваат до трезорскатаканцеларија во два исти примерока. Еденпримерок останува во трезорската кан-целарија,аеденпримерокзадржувабуџет-скиоткорисникзасвојакниговодственаеви-денција.

Барањатазаплаќањекоисеизработенивоелектронскаформаседоставуваатзаед-но содве печатени спецификации за содр-жинатанаелектронскиотмедиумнакоиис-титесезапишани,заверенисопечатипотписод овластени потписници на буџетскиоткорисник. Покрај елементите кои ги содр-жат барањата за плаќање во зависност одвидот на плаќањето, електронскиот меди-ум ги содржи и следниве елементи: датумнавалутанабарањата,вкупенбројнабара-њата,вкупенизноснабарањата,реденбројнабарањетоиизноспопоединечнобарање.

• Збирно барање за плаќање кон сметки надвор од Трезорската сметка

ЗбирнотобарањезаплаќањеконсметкинадвородТрезорскатасметкаепојасноуре-деносоновотоУпатство.

Истото секористи забезготовинскопла-ќање кон трансакциски сметки надвор одТрезорскатасметкакогакаконалогодавачсејавуваеднасметка,акаконалогопримачсејавуваатповеќетрансакцискисметкиодед-набанка.

Збирнотобарањезаплаќањесе доставу-ва на електронски медиум,вокојсесодр-жателементиодБарањетозаплаќањеконсметкинадвородТрезорскатасметка(обра-зец 60) каде елементите “трансакцискасметка” и “назив и седиште на примач” сепополнуваатзаповеќеналогопримачи.

• Појаснување во врскасо задршките од плати

Вослучајкогасевршизадршкаодплата,асредстватаепотребнодасерефундираатвосоодветнитебуџетиодкадееизвршено



56


финансирањето се користиобразец70пришто, се наведува во новото Упатство: вополето “цел на дознака” се впишува збо-рот “рефундација“, сметката, расходнатапотставкаипрограматанакоја требадасеизвршисторнирањетонарасходот.

Бришана е поранешната одредба де-ка за спроведување на оваа постапка засторнирањенарасходотепотребнасоглас-ностодтрезорот.

4. НАЈАВУВАЊЕНАОЧЕКУВАНИПРИХОДИИПЛАНИРАНИРАСХОДИ

Заради планирање на ликвидноста натрезорскатасметка,соУпатствотоепредви-денодекабуџетскитекорисницитребадагинајавуваат очекуваните неделни приходи и

планиранитенеделнирасходипоголемиод10.000.000денари,доМинистерствотозафи-нансии.Најавувањето треба да се изврши најдоцна до последниот работен ден во тековната недела,задаможенареднатане-деладасевклучивопроектиранитеприходиирасходи.

Вонајаватаепотребнодасенаведетипотнасметката,двоцифренотоконто,износотиденовитевокоиќесереализираатприливи-теиодливите

Доколкубуџетскитекорисници,вопред-видениотрок,негинајаватситеочекуваниприливиипланираниодливиТрезоротможедагоодложиодобрувањетонабарањатазаплаќањеподнесениодстрананабуџетскиоткорисник.

СКОПЈЕ,х.КОНТИНЕНТАл27-28 јануари 2014 г.(понеделник-вторник).


1



2

ШТИП,х.ОАЗА04 февруари 2014 г.(вторник).

3

СКОПЈЕ,х.КОНТИНЕНТАл06 - 07 февруари 2014 г.(четврток-петок).

5

БИТОлА,х.МИлЕНИУМ11 февруари 2014 г.(вторник).

6

СОВЕТУВАЊЕ ЗА гОДИШНА СМЕТКАСОВЕТУВАЊЕ ЗА гОДИШНА СМЕТКАСОВЕТУВАЊЕ ЗА гОДИШНА СМЕТКА

ПОРАДИ гОлЕМИОТ ИНТЕРЕС, КОНКУРЕНТНИТЕ ЦЕНИ И ОгРАНИЧЕНИОТБРОЈ НА МЕСТА ЗА ТРАДИЦИОНАлНОТО СОВЕТУВАЊЕ ВО САНДАНСКИ (BG)ВО х. INTERHOTELSANDANSKI 4* ПОТРЕБНО Е ДА СЕ ПРИЈАВИТЕ ВО АгЕНЦИЈАТАПРО АгЕНС, НАЈДОЦНА ДО 17 ЈАНУАРИ 2014 гОДИНА.ВА

ЖНО

!

СКОПЈЕ,х.ИНПЕКСЕл 2(кајУниверзалнасала)05 февруари 2014 г.(среда).

4ЗА БУЏЕТИ


ВО х. INTERHOTELSANDANSKI 4* ПОТРЕБНО Е ДА СЕ ПРИЈАВИТЕ ВО АгЕНЦИЈАТАПРО АгЕНС, НАЈДОЦНА ДО 17 ЈАНУАРИ 2014 гОДИНА.ВА

ЖНО

!

[email protected]


57

ИНФОРАМЦИЈА

ИЗМЕНИ ВО ЦАРИНСКИОТ ЗАКОН

Од новите измени и дополнувањаво Царинскиот закон (објавени во„СлужбенвесникнаРМ”,бр.187/13),

коивлегуваат во сила од 7 јануари 2014го-дина издвоивме повеќе поважни новиникоиќебидатпроследенивоовојтекст.

1. Усогласување на одредбиод Законот кои се однесуваатна транзитната постапка

Сонајновитезаконскиизменисеизвршиусогласување на одредбите од Царинскиотзаконкоисеоднесуваатнатранзитнатапос-тапка,акоисепредусловзаспроведувањеназаедничкататранзитнапостапкасогласнотнр.„Конвенцијатазазаедничкитранзит“.

Новиот Компјутеризиран Транзитен Сис-тем (НКТС)езаснованнаупотребананапред-никомпјутерскисистемииелектронскаобра-ботканаподатоциигарантирапомодерноипоефикасноуправувањевоодноснасисте-мотбазираннадокументинахартија.Тојсеприменувапридвижењенастокиворамки-тенанационалните,заедничкитетранзитнипостапки и транзитните постапки на заед-ницата, односно овозможува движење настоки во транзитна постапка помеѓу коибило две места во кои било земји членкина Конвенцијата за заеднички транзит, сокористење на една единствена транзитнадекларацијавоелектронскаформаиедин-ственагаранција.

Според податок на Министерството зафинансии,вопроектотсевклучени32зем-ји и истиот поврзува приближно 2.300 ца-ринскииспоставивоЕвропа.

Соизменитевочлен 107сокоиседодава-атдванови става се предвидуваможностаВладатанаРепубликаМакедонијавопосеб-

ни околности привремено да забрани ко-ристење на:

- општатранзитнагаранцијасонамаленизнос (ваква гаранција имаат лицатакоинацаринскиоторганмудокажаледекагиисполнуваат„повисокитестан-дарди“надоверливост)или

- користењенаопштатранзитнагаран-ција (која покрива повеќе транзитниоперации кога царинскиот орган муодобрилнаглавниотобврзниккорис-тењенатаквагаранција) застокикоибилепредметнаизмамиодпоголемобем.

2. Надоместок за полагањена стручен испит за лиценциран застапник

Соизменитевочленот6одЦаринскиотзаконсокојсеуредуваатусловитеипостап-катазадавањеодобрениезавршењенара-ботина застапувањевоцаринскипостапкии лиценца за вршење на застапување, сеуредува начинот на утврдување на надо-местокот за издавање на лиценца за вр-шење на застапување и издавање на идентификациска картичка,приштосепре-двидува дека овој износ не смее да бидеповисокодстварнитетрошоцизаиздавањеналиценцатаиидентификацискатакартичка,какоштосепредвидуваидеканадоместокотзастручниотиспитзалиценциранзастапникнесмеедабидеповисокодстварнитетро-шоци за спроведување на стручниот испитодстрананаопределенатаКомисијазане-говоспроведување.

Пропишувањето на конкретните износинаовиецаринскинадоместоциедоделенонаминистеротзафинансии.

ИНФОРМAЦИЈА



58


3. Трошоците за анализа и преглед на земените мостри на товарна царинскиот орган

Со измените во член 79 став (3) од Ца-ринскиот закон се врши усогласување со одредбите на ЕУ, согласно со кои царински-от орган ги сноси трошоците за анализа и преглед на земените мостри.

Со членот 79 од Царинскиот закон епредвидено,превозотна стокатадоместо-тозапрегледилиземањенамостриисеторакување неопходно за преглед на сто-ката или земање на мостри, да го вршидекларантотилидасевршинанеговаодго-ворност.Настанатитетрошоцисенатоварнадекларантот.

Доколкуземањетонамостриевосоглас-ност со пропишана постапка, царинскиоторганнеедолженнадекларантотдамупла-тинадоместокзаземенитемостри,меѓутоа,она што е новина во Законот, царинскиот орган ќе ги сноси трошоците за анализа и/или преглед на земените мостри.

4. Измени во постапувањатасо стоки во слободни зонии слободни складови (соприменаод1јануари2014година)

УсогласувањенаодредбитенаЦарински-от закон со легислативата на ЕУ се врши ивопогледнацаринскиоттретманнастокатанаменетазаслободнитезониилислободни-тескладови.

Евекакогласиновиотчлен181:

„Член181(1) Стоката која се внесува во слободна

зона или слободен склад не мора да сеставинаувиднацаринскиоторган,нитупакзанеадасеподнесецаринскадекларација.Одредбите од овој став не ја исклучуваат

примената на членот 178 став (4) 1 од овојзакон.

(2)Стокасеставанаувиднацаринскиоторганизанеасеспроведуваатпропишанитецаринскиформалностикога:

а)тааеставенавоцаринскапостапкакојазавршува во моментот на внесувањенастокатавослободназонаилисло-боден склад. Кога со предметнатацаринска постапка е одобрено иззе-мањеодобврскатазаставањенасто-катанаувид, ставањетонаувиднеепотребно;

б)таасовнесувањетовослободназонаилислободенскладепредметнаод-лука за враќање или простување наувознидавачки;

в) ги исполнува условите за примена намеркитеодчленот176точкаб)наовојзакони

г) таа е внесена во слободна зона илислободенскладдиректноодстранскоцаринскоподрачје.

(3) Царинскиот орган може да бара дабидеизвестензастокатакојаепредметнаизвознидавачкиилинадругиизвознипро-писи.

(4) На барање на странката, царинскиоторгангопотврдувадомашниотилистрански-отстатуснастокатаставенавослободназо-наилислободенсклад.“

Сителицакоивршатдејносткојавклучувачување,обработкаилипреработка,илипро-дажба или набавка на стока во слободназона или слободен склад, мора да водатевиденција за стоката во облик одобренод страна на царинскиот орган. Стоката севнесува во евиденцијата веднаш по нејзи-ното внесување во просториите на тоа ли-це. Евиденцијата мора даму овозможи нацаринскиот орган идентификација на сто-катаиморадагоевидентиранејзинотодви-жење.

1 Член 176 став 4 гласи: Царинскиоторганможедапроверувастокакојасевнесува,изнесуваилиостанувавослободназонаиливослободенсклад.Заовозможувањенавршењенатаквипроверки,копијаодтранспортниотдокументкој јапридружувастокатапривнесувањеилиизнесување,сепредаванарасполагањенацаринскиоторганилисечуваодстрананалицекоетојоргангоопреде-лилзатаацел.Когаимапотребаодваквипроверки,стокататребадабидедостапнанацаринскиоторган.


59


Со измените во член 186 се воведува обврска за поднесување на влезна збирна декларација во случаите кога стоката севнесува во слободната зона директно одстранскоцаринскоподрачје и обврската заподнесувањенаизлезназбирнадекларацијавослучаитекогастокатаодслободнатазонадиректно го напушта царинското подрачјенаРепубликаМакедонија:

„Кога стоката се претовара внатре во слободната зона, евиденцијата која се однесува на претоварот се чува за да му биде на располагање на царинскиот ор-ган. Краткорочното чување на стоката во врска со таков претовар се смета како составен дел на претоварот. За стоката која се внесува во слободната зона дирек-тно од странско царинско подрачје или од слободната зона директно го напушта царинското подрачје на Република Македо-нија, се поднесува збирна декларација во согласност со членовите 46-а до 46-в или 192-а до 192-г на овој закон“ (одизменетиотчлен186став2наЦаринскиотзакон).

• Напуштање на стоката од слободна зона или слободен склад

Кога стоката го напушта царинскотоподрачје на Република Македонија одслободна зона или слободен склад, ца-ринскиот орган треба да утврди дека сепочитуваатситепрописисокоисеуредуваиз-возот, извозот за облагородување, повтор-ниот извоз, одложувачките постапки, какоиодредбитеодПоглавје5наовојзакон,сокои се уредува изнесувањето на стока одцаринското подрачје, а не само прописитесокоисерегулираизвозотилиповторниотизвоз,какоштодосегапредвидувашечленот19одЦаринскиотзакон.

5. Објава на царинските должници на веб страницата на УЈП

Согласно со измените на Законот за да-ночна постапка („Службен весник на РМ”,бр.13/06,...и187/13),коисеосновазаиз-мена и во членот 16 одЦаринскиот закон,сеовозможиобјавувањето на царинските

должници на веб страницата на Управата за јавни приходи.

Имено,содополнувањевочленот16сепредвидува дека обврската за чување надоверливи информации, не е повреденакога Царинската управа без согласност нацаринскиотдолжникгидоставизаобјавува-ње на веб страница на Управата за јавниприходиподатоцитесолистанадолжнициза доспеани и неплатени долгови подолгиод 90 дена, по основ на увозни и извознидавачкиидругидавачкииданоциоднад-лежностнаЦаринскатауправа.

Царинската управа најдоцна до 5-ти вомесецотдоУправатазајавниприходиќегидоставуваподатоцитесолистанадолжници,анајдоцна15денапредовојрокедолжнадагоизвестувадолжникотдекадоколкунего намири долгот, истиот ќе биде објавенналистатанадолжницинадоспеаниине-платени долгови (со податоци и на начинпропишан согласно со Законот за даночнапостапка).

6. Ослободување од плаќање увоз-ни давачки за опрема наменета за научно-истражувачка и иновацис-ка дејност

Сочленовите193до200одЦаринскиотзаконсепредвиденибројниослободувањаод плаќање на увозни давачки, а со овиеизмениназаконотиститесепрошируваат(соточка17вочленот196)зауштеедноосло-бодување, кое се однесува на опремата наменета за научно-истражувачка и инова-циска дејност. Ова ослободување ќе важисамо за субјектите на иновациската дејност ие соцелзапоттикнувањенараз-војотизголемувањенавложувањатанаде-ловните субјекти во проекти од областа наиновациите.



60


7. Нови ослободувања за проективо рамките на ИПА инструментот и за подароци од странски донатори за јавно правни субјекти(соприменаод1јануари2014г.)

Соизменитевочлен198одЦаринскиотза-конуреденисеуштенеколкуослободувањаодувознитедавачки:

- се пропишува ослободување од пла-ќањенаувознидавачкизастоканаме-нетазареализацијанапроектитекоисефинансирани во рамки на инстру-ментот за претпристапна помош(ИПА);

- се допрецизира ослободувањето одплаќање на увозни давачки кога сеработизастокапотребназареализа-ција на проекти финансирани со па-ричнисредствадобиениврзоснованадоговорзадонација,акосодоговорепредвиденодекасодобиенитепарич-нисредстванемадасеплаќаатувознидавачки

- сепропишуваосновзарегулирањенаначинотнаспроведувањенаослобо-дувањето од плаќање на увозни да-вачкипогорнитедваоснова,сопод-законски акт (кој требада го донесеминистеротзафинансии)и

- се ослободува од плаќањена увознидавачкистокакојакакоподарокедо-биена од странски донатори, како иувезена стока купена со паричнитесредствадобиеникакоподарокнадр-жавните органи, општините и градотСкопјеинајавноправнисубјекти.

За ослободувањето од последната али-неа, Владата на Република Македонијапо предлог на министерот за финансии гипропишувапоблискитекритериумииначи-нот на спроведување на ослободување одплаќање на увозни давачки, како и вред-носта,количинатаивидотилинаменатанастоката која може да се ослободи од пла-ќањенаувознидавачки.

8. Можност за отписна ненаплатливите побарувања

Заради надминување на тековнатасостојбаисоздавањенаправнарамказарас-чистување на сите застарени побарувања,какоирегулирањенапривремениототписна ненаплатливите побарувања (затворенстечај, ликвидација, немање на имот, бри-шанисубјектиидр.)сододавањетонановчлен 246-а одЦаринскиот закон се воведеможноста за царинскиот орган да го отпи-ше износот на давачки евидентиран восметководстветната евиденција доколку сеутврди дека наплатата нема да успее илитрошоците за наплата не се во сооднос содолгот.

ПостапкатанаотписотнадолготсевршисогласносоодредбитенаЗаконотзаданоч-напостапка.

9. Измени во одредбите за увозот за облагородување

Во рамките на водењето на постапкатаповрзана со увозот за облагородување,беше предвидено царинскиот орган да гоодредува нормативот на операцијата заоблагородување или, каде е тоа потребно,методот за утврдување на нормативот.Нормативотсеутврдуваврзоснованаствар-нитеоколностиподкоиоперацијатазаобла-городување се спроведуваили требада сеспроведе.

Оваа одредба се дополнува со нов став(2) во членот 133 одЦаринскиот закон, којпојаснува дека, кога околностите тоа гооправдуваат,особеновослучајнаоперацијазапреработканастокикојавообичаеносевршиподјаснодефиниранитехничкиусловиикојавклучувастокасопостојаникаракте-ристики и резултира со производство надобиени производи со постојан квалитет,можедасеутврдатстандарднинорматививосогласностсопосебенпропис(УредбанаВладатанаРМ),врзоснованапретходноут-врденитереалниподатоци.


61


Воврскасоцаринскиоттретманнаоблаго-родувањетосе регулира и постапката на извоз на добиени прозводи во постапка на увоз за облагородување со систем на одложено плаќање, во случај кога исти-те се произведени со користење на иден-тична домашна стока на начин што се прецизира дека истите се ослобени од плаќање на извозни давачки. Оваепредви-деносоновиотчлен142-акојгласи:

„Член142-а

Постапкатанаувоззаоблагородувањесосистемнаодложеноплаќањесеприменуваистотакасоцелдобиенитепроизводидасеослободат одплаќањенаизвознидавачкинакоиподлежатидентичнипроизводидо-биениоддомашнастоканаместоодувознастока.“

10. Одложување на примената на влезна и излезна збирна декларација

Со измената се врши повторно одложу-вањенаприменатанаодредбитенаЦарин-скиот закон со кои се регулира употребатана влезна збирна декларација, согласно сочлен46-би46-водЦаринскиотзакон,од1јануари2015година.

2 0 1 42014



62


ПОСЛЕДНА ДДВ ПРИЈАВА ЗА 2013-та ГОДИНА

Согласносочлен39одЗаконотзаданокотнадодаденавредност(“СлужбенвесникнаРМ”,бр.44/99,...и155/12)периодотзакојрегистриранитеДДВобврзницигопресме-

туваат и плаќаат данокот на додадена вредност е даночен период во кој се утврдуваат конечни даночни износи на ДДВ (даночен долг и претходен данок).

НаспротиваквиотконцептнаЗаконотзаданокотнадодаде-навредност,даночнитеобврзницисепакимаатможност, созаклучувањенаДДВевиденцијата за годината (во случајов2013-та)даизвршатконечнои точноутврдувањенаданокот,прекуодреденидозволеникорекции,коиќесевнесатвоДДВПријаватаодпоследниотданоченпериод.

Значи,вопријаватазапоследниотданоченпериододкален-дарскатагодина,којаседоставувасокраенрокдо 25 јануари наредната година,требадасевклучатиодреденикорективниизносизанеточноприкажаниданоцииизносивотекотнаго-дината,произлезениодконечнипресметувањавоодреденисегментиодвлезениизлезенпромет.

Согласносочлен 40,став 3 одЗаконотзаДДВ,даночниотобврзникедолжендаизвршиконечна пресметка на данокоткојседолжизаеднакалендарскагодинавопоследнатаданочнапријаваодкалендарскатагодина,воследнитеслучаи:

- когасевршиапроксимативнаподелбанапретходнитеда-ноцивотекотнагодината(соправоибезправонаодбивка)или

- когадополнителносеразграничувапрометотсоразличниданочнистапки.

Покрајова,согласносочлен41-аодЗаконотзаДДВ,во пос-ледната даночна пријава од календарската година сеприка-жуваати ситниизносинаисправка, заданочниизноси коинесеискажаниилинеточносеискажанивопретходнитеДДВпријавиодгодината,доколкусеработизаповеќеилипомалкупријавенданокводадениотданоченпериод,кој е помал од 1% од пријавениот данок.

Даночнитеизносикоипроизлегуваатодразликитеутврденисопописот накрајотнакалендарскатагодинаистотакаќесеис-кажуваатводаночнатапријавазапоследниотданоченпериод.

Д-рРефикаМУРИЌ*


[email protected]


63


1. ПРЕСМЕТКАЗАУТВРДУВАЊЕНАПРЕТХОДНИДАНОЦИ(согласносочлен36одЗаконотзаДДВ)

Акоданочниотобврзник ги употребуванабавенитеилиувезенитедобраилиприме-нитеуслуги,какозапрометсо,такаизапро-метбезправонаодбивканапретходниотданок,можеда гоодбиесамоонојделодпретходниотданок,којотпаѓанапрометотсоправонаодбивканапретходниотданок.Пре-дусловзаподелбанапретходнитеданоциеданочниотобврзникда гикористидобратаилиуслугите,коигинабавилилиувезолзацелинанеговатастопанскадејност,какозапромет за кој постоиправонаодбивканапретходниотданок,такаизапрометзакојеисклученоправотонаодбивканапретходниотданок,споредчлен35точка1одЗаконотзаДДВ.Кога ќе се утврдипостоењенапрет-ходенданоксоибезправонаодбивка,него-ватаподелба се врши споредначелотонаекономскаповрзаностнаделсоправоиделбезправонаодбивка.

Даночниотобврзникможеделумнитеиз-носизакоипостоиправотонаодбивка,дагиутврдуваи преку проценкакојаќеодговаранафактичкатасостојба.Притоа,применетотомерилонаподелбаморадагоимазасвојаоснованачелотонаекономскаповрзаност.

Доколку не постои друго соодветно мери-ло на поделба според фактичката состојба, делумните износи кои можат да се одбијат можат да се утврдуваат единствено според „клуч” од односот на прометот за кој е одо-брена одбивка на претходниот данок кон останатите видови на промет.

При примена на клучот за поделба напрометот,следнитевидовинапрометнесеземаатпредвид,доколкусеработизапомо-шенпромет:

1. финансискипрометодчлен23точка5одЗаконотзаДДВи

2. прометнанедвижностиидругиинвес-тиционисредствакористенизацелинастопанскадејност.

Даночниотобврзникможеприпресметкатанаданокотзамесечните(илитримесечните)

даночнипериодипривременода ја вршиподелбатаспоредсостојбатаодизминататакалендарскагодинаилиспоредпредвидениотсоодносвотековнатакалендарскагодина.Соогледдекаовапретставуваапроксимативноутврдувањенапретходниотданокпотребноеусогласувањенавакадобиенатавредностсовредносташтонакрајотнагодинатаќесеут-врдиспоредфактичкатасостојбаилиспоредсоодветноутврденклуч зараспределбапоначелотонаекономскаповрзаност.Оваусо-гласувањеќесеприкажевопоследнатаДДВпријавазакалендарскатагодина,такаштовополињата9и10одДДВ-Пријаватаќеседо-дадатилиодзематизноси,согласносоточноутврденитеизносисоправонаодбивка,воодноснапретходнопријавенитеизноси.

2. УТВРДУВАЊЕНАДАНОЧЕНДОЛГВОРЕАЛИЗАЦИЈАОДДОБРАСОРАЗЛИЧНИДАНОЧНИСТАПКИ

Даночниотобврзникедолженраздвојува-њетонаданочнитеосновиспоредданочнистапки (член 52 став 2 точка 1 од ЗаконотзаДДВ) да го обезбеди преку опрема заобработканаподатоци,фискалникасиилидругитехничкиуреди.Доколкуованеможеда се очекува од даночниот обврзник водадени околности (вомалопродажбата),даночниот орган може на барање даодобри лицето да врши дополнително раздвојување на даночните основиврзос-нована влезотна стокиили спореддругисоодветни карактеристики.Примената напоедноставенатапостапкаможедасеограни-чинаодделниподружници,филијалиилидругиорганизациониделови.

Ваковќебидепримеротзаониеданочниобврзницикоивршелепрометнамало, сопроизводиодразличниДДВстапки,безфис-калниуреди зарегистрирањенапрометот(иаковаквитеслучаисемногуретки),затоаштонемаат евиденција за продажбата напроизводиповидови–одопштаилиповлас-тенаданочнастапка,какоизаизносотнаДДВсодржанвопродаденитепроизводи.

Кајваквотоизвршувањенапрометотнамало,обврскатазаданокотсеутврдувапоа-



64


правноизвршилодбивкана претходниданоцивовисинаод2.500денари.Грешки-тебилевооченивојули2013година.Би-дејќивишокотнапретходниотданоккајобврзникотизнесувапомалкуод1%одпријавениотданок,тој(соправо)можедачекасоисправкатадоподнесувањетонапоследнатаДДВ-пријаваза2013 година,когавополињата9и10ќеискажеизносинамаленизаизносотнапогрешноискажа-ниотданокинеговатаосновица.Истоќесепостапешеивослучајдаепогрешноприкажанаданочна обврска, самоштокорекциитеќе севнесатво соодветнитеполиња за оданочивиот промет (1 и 2,или3и4)

4. ИСПРАВКАНАДДВ-ПРИЈАВА

Доколкусеутврдидеканеточноилине-целоснобилепријавуванипромети,даноциилипретходниданоциодпретходнипериоди,коинесепредметнакорекцијавопоследнатаДДВ-пријава од календарската година,даночниот обврзник е долженда извршиисправканаДДВ-пријавата за соодветниотданоченпериод,прекуподнесувањенановаисправенаДДВ-пријава.

КрајниотрокзадоставувањенаисправкитенапретходноподнесениДДВпријавиедорокотзадоставувањенагодишнатасметка.Споредова,секојаодподнесенитеДДВприја-виво2013 годинакакоиДДВпријаватазапоследниотданоченпериод (доставенадо25јануариво2014година),можедапретрпиисправкикоиќебидатдоставенидо28фев-руари2014година(односно15-тимарт,до-колкуданочниотобврзникгоимаовојрокзадоставувањенагодишнатасметка).

При поднесувањето на исправката нее дозволено наведување единствено наразликатавоизносите,односно,разликатасе утврдуваи се внесувацелосниот точенизнос, аполињатакоине секорегираат сепрепишуваатвоистизнос.Обврскатазавр-шењенаисправкинанеточноинецелоснопријавенипромети,даноциилипретходниданоци,еуреденасочлен41-а,сокојаепро-пишанадолжноста,ноиправотозавршење

ѓајќиодбрутореализираниотпромет.Сопри-менана утврденикоефициентиодучествонапроизводисоопштаиповластенастапкапризадолжувањето,сеутврдува(поточно:сепретпоставува)и учествотонапрометотнапроизводисоопштаиповластенастапкавовкупниотпромет.

Меѓутоа, точната обврска за ДДВ одреализацијатасеутврдуваврзоснованапо-писот-и утврдувањетона залихатавопро-давницитепод31.12.,сотоаштоодделноќебидатприкажанизалихитенапроизводисоопштаданочнастапкаодониесоповластенаданочнастапка.

Напомена:

Овојначиннаутврдувањена„аконтатив-ни”даночнидолговиспоредЗаконотзаДДВиПравилникотзаДДВедозволивсамозаониесубјектикои,врзоснованаБарање, затоаќедобијатРешениеодУправатазајавниприходи.

3. ИСКАЖУВАЊЕНА„СИТНИТЕ” ИСПРАВКИ

Пропишано е олеснување за ситнитеис-правкинаповеќеилипомалкупријавенданок,воизносдо1%одпријавениотданок.Овиекорективнивредностисе вклучуваат во последната даночна пријава од календар-ската година.

Одпричининапоедноставување,наместодасепријавиисправканаДДВ-пријаватазаодреденданоченпериод,даночниотобврзникедолжендаизвршиисправкананеточнаилинецелоснаданочнапријававо последната даночна пријава од календарската годинанакојасеоднесувагрешката,доколкусеработизаповеќеилипомалкупријавенданоквода-дениотданоченпериодкојепомал од 1% од пријавениот данок (споредчлен41-астав2одЗаконотзаДДВ).

Пример:

Даночниотобврзник“ХХ”заданочниотпе-риодјануари2013годинапријавилданокод400.000денари.Меѓутоа,врзоснованаизвршени грешкивоевиденцијата,бес-


65


Фактурите од влезниот промет,коисеоднесуваатнатрошоциинабавкиводаночни-отпериод (до31.12.2013), акоисе содатанаиздавањеоддобавувачотпослеистекотнаданочниотпериод,требадасезематвопредвид заодбивка вонаредниотпериод(јануари2014година),вокојиститеќебидатприменииевидентиранивокниговодствотонаданочниотобврзник.

6. ПОТСЕТУВАЊЕВОВРСКА СОДОСТАВУВАЊЕНАДДВ ПРИЈАВА

ДДВ-пријавата сеподнесуваиво случајкога даночниот обврзник во соодветниотданоченпериоднемаизвршенооданочивпромет.

Во случај на престанок со вршење надејност, даночниотобврзник едолжендаподнеседаночнапријававорокод25денапоистекотнакалендарскиотмесец, вокојпрестаналсодејноста.

Вослучајнапроменанаданочниотпери-од,врзоснованаподнесеноиодобренобара-њеодУЈП,даночниотобврзникедолжендаподнеседаночнапријававорокод25денапоистекотнакалендарскиотмесецвокојеподнесенобарањето,запериодотодпочето-кот на календарската годинадо крајот намесецотвокојеподнесенобарањето.

Даночнитедолжницикоинеовластено(не-регистрирани)истакналеДДВвофактурите,должниседаподнесатДДВ-пријавазаонојданоченпериодзакојнастаналданочниотдолг.Вакваобврскаимаатиданочнитедол-жницикоинесерегистриранизацелитенаДДВ,акоисејавувааткакопримателинадо-браиликорисницинауслугизапрометкојеизвршенодданочнитеобврзницикоинемаатнитуседиштенитуподружницавоРМ.

7.ОБВРСКАЗАРЕГИСТРАЦИЈАЗАДДВ

Право на регистрацијаспоредЗаконот за данокот на додадена вредност имаатсамосубјектитеодкатегоријата“даночни обврзни-ци” којаподразбиравршењена стопанскадејност.

исправкинаданочнитепријавизасоодветенданоченпериод.Овдене станува збор заисправкиодчлен22порадипромена на да-ночната основа.

Напомена:

Исправкитеодчлен22одЗаконотзаДДВсевршатпорадипроменанаданочнатаосновицазанекој конкретенпромет, вонекојнареденпериодпоизвршениотпро-метиподнесенатаДДВпријава во којаистиотепријавен.Вакватаисправкаобич-носеспроведувавослучајнавраќањенадобра, поништувањена купопродажнидоговориилизарадипроменанаценатазанекојвеќеизвршенпромет.Исправкитесеискажуваатводаночниотпериодвокојеизвршенапромената, со корекцијаводаночнатаисметководственатаевиденци-јаинејзиновнесувањевополе14одДДВПријавата(какоданоченизноскојседол-жиилисопредзнакминус,какоданоченизноскојсепобарува).

5. ФАКТУРИИЗДАДЕНИПОИСТЕК НАДАНОЧНИОТПЕРИОД

Воутврдувањенаданочниотдолг,покрајситефактури(сметки)од извршен промет,коисесо дата од даночниот период,влегуваатиониекоисеоднесуваатнаиспораканадо-бра и услуги под овој датум, иако за нивфактуритеможатдабидатиздаденисодатапоистекотнаданочниотпериод (согласнодадениотзаконскирокод5работниденазаиспоставувањенаДДВфактура).

Пример:

Даночниот обврзник „ХХ” за извршенаиспоракана свои трговски стокипоис-пратницабр. 120од28.12.2013 година,испоставувафактура содата:02.01.2014година.Воовојслучај,моментотнанастанувањена

даночниотдолг,согласночлен31одЗаконотзаДДВ,е28.12.2013година,штозначидекаовојпрометзаедносопресметаниотДДВзанеготребадавлезевоДаночнатапријавазамесецдекември (односно тримесечниот периодоктомври-декември)2013 година (односногодишниотпериодјануари-декември).



66


Согласночленот51одовојзакон,обврза-ни да извршат регистрацијазаданокотнадо-даденавредностсесите“даночниобврзни-ци”коинесерегистриранизацелитенаДДВ,ачијвкупен промет:

- надминализносод2.000.000 денаривоизминататакалендарскагодинаили

- чиј вкупенпромет сепредвидуванапочетокотодвршењетонастопанскатадејностдекаќегонадминеовојизносили

- вотекотнагодинатагонадминеизно-сот.

Законот заДДВ посебно ја утврдува ииздвојува категоријата на субјекти коине се “даночни обврзници” според овој За-кон,па според тоаинемаатобврскада серегистрираат заДДВ.Меѓу тие субјекти сенаброенидржавните органи, органите наединицитеналокалнатасамоуправаидру-гите јавно-правни тела коине седаночниобврзницизаонојделоднивнитедејности,штосеограничуванаизвршувањетонајавнифункции,дурииакововрскасотиедејностинаплатуваатданоци, такси,придонесиилидругидавачки.

Даночен обврзникможе да биде и лице буџетски корисник (корисник на буџети/фондови,единкакорисник,ЈЗУ)непрофитен субјект или физичко лице, кое трајно илиповременосамостојновршистопанска(при-ходна)дејност,доколкугодостигнеизносотнавкупен промет кој влегувавопрагот зарегистрацијазаДДВ.

Принеподнесенапријавазарегистрацијавослучаинапостоењетакваобврска,предви-денаепаричнаказна споредчлен59и60одЗаконот заДДВ (4.000до5.000Евра заправнолице,односно500до1.000Евразафизичколице).Но,прекуизостанувањетонарегистрацијатанеможедасеизбегнепри-менатанаодредбитеодЗаконотзаДДВвоврска со настанувањето, пресметувањето,пријавувањето, утврдувањетоиплаќањетонаданокотнадодаденавредност.

Што претставува “вкупен промет”?

Вкупен прометпретставувазбирнапро-метотштогонаправилобврзникотвотекотнакалендарскатагодинаикојепредметнаоданочувањеспоредчлен2 точка1одЗа-

конот заДДВ,вклучувајќи гоиданокоткојотпаѓананего,освенпрометотослободенодданокбезправонаодбивканапретходниотданок.Споредтоа,невлегуваатвовкупниотпрометзамерењенапраготзарегистрацијасамопрометитеодчлен23одЗаконотзаДДВ(например,банкарскиифинансискиуслуги,прометиизнајмувањенастановиистанбенизградизастанбеницели,образование,здрав-ство,осигурување,услугиодобластанакулту-рата,меѓународенпревознапатници...).

Акоданочнитеобврзницивршатпрометикоинесеспомнативочленот23одЗаконотзаДДВиврзоснованаиститеостваратпрометво вредност од (и над) 2.000.000денари,должниседапобараатрегистрацијазаДДВ.Притоа,акодејностаевршенасамовоеденделодкалендарскатагодина,фактичкиотвку-пенпрометсепресметувананивонавкупенпрометзацелатакалендарскагодина.

Рок за пријавување за регистрација

РегистрацијатазацелинаДДВпорадидос-тигнатпрагзарегистрацијанавкупенпрометвоизминататагодина,севршинајдоцна до 15 јануаривогодината,соподнесувањенаПријавазарегистрацијазаДДВнаОбразец“ДДВ-01”дорегионалнатадирекцијанаУпра-ватазајавниприходи,споредседиштетонаобврзникот.

Воистиот период, 1-15 јануари,можатда серегистрираати субјектитекои сакаатда гонаправат тоанадоброволна основа,иаконегодостигнуваатнаведениотпрагнарегистрација.

Аково текот на годинатасенадминеизно-сотнаостваренвкупенпрометод2.000.000денари,даночниотобврзник ја поднесуваданочнатапријаванајдоцнадо15-тивомесе-цот, кој следипомесецот кога е остваренпрометот.

Субјектите кои започнуваат со вршењена дејноста во текот на годината, своетодоброволнорегистрирањеседолжнидагонаправатсоподнесенапријававорокод15денаодпочетокотна вршењенадејноста(извршенпрометнадобраилиуслуги)илиодпрваизвршенанабавканадобра(основнисредства,трговскастока)илинауслуги(закуп,истражувањенапазаридр.).


67

ПОПИС

ПОПИСИДАНОЧЕНТРЕТМАННАУТВРДЕНИТЕРАЗЛИКИПОПОПИСОТ

1. ЗАВРШНИРАБОТИКАЈПОПИСОТ (ИЗВеШТАЈЗАПОПИС)

Позавршувањето на пописот, пописните комисии седолжнидасоставатИзвештајзаизвршениотпописипрекуаналитичкипристапда гиутврдатпричинитеза

искажанитеразликипопописот,сугерирајќиначинизапостапу-вањепонив.Затоалицатавклученивопописотморадабидатзапознаенисовредностанасредстватакоигипопишуваатзадаможатдададатреаленпредлогзарасходиливредносноусогла-сувањенаимотот(средствата)коизначителноотстапуваатодсметководственатавредност.

Податоцитеодсметководството,какоисоодветнитеевиден-циизаколичинитеивредноститесевнесуваатвопописнителистидурипослеизвршениотфизичкипопис, порадиштораководителотнасметководството,какоилицатакоигиво-датпосебнитеаналитичкиевиденциинесмеатдагидаваатсметководственитеподатоци за количинитеивредноститенапописнитекомисии,додеканесеувератдекафизичкиотпописезавршен.

Послевнесувањенасметководственитесостојбинастокитесеутврдуваатразликипомеѓустварнатаисметководственатасостојба-поколичинаиповредност.

1.1. СодржинанаИзвештајотзаизвршенпопис

Извештајотзаизвршениотпопис,покрајформалнитепо-датоцизапописнитекомисии,податоцизавреметоиместотонапописот, содржисуштинскиелементи, односновонеготребадасенаведати:

- Прегледнаматеријалните (физичките) и вредноснитеразликимеѓуфактичкатаисметководственатасостојбаипричинитезаразликите;

- Прегледнасметководственатавредностнасредстватаиобврскитечијафактичкавредностнаденотнапописотнееутврдена,сосоодветниобразложенија;

- Забелешкииобјаснувањавоврскасоутврденитеразликидадениодлицатакоиракуваатсосредствата,односнокоисезадолженисоматеријалните(физичките)ипаричнитевредности;

Д-рРефикаМУРИЌ*

* Даноченсоветник

[email protected]



68


- Предлозизаликвидацијанаутврденитеразлики (пребивање на кусоците ивишоцитенастанатипоосновна за-менанаистии слични видови,од-носно средстваи вредност, начинотна надоместување на кусоците иприходувањена вишоците, отписназастаренитепобарувања,приходувањеназастаренитеобврски)и

- останатизабелешкиипредлозинако-мисијатазапописвоврскасопописот.

ВрзанозабаранитесодржининаИзвештајотзапопис,сугерирамеуштенасамитепописнилистидасенаправатсоодветнизабелешки,заситеутврденинесогласувањанафактичкатасосметководственатавредностанасредствата,побарувањатаиобврските,коиподоцнаќесепренесатиобјаснатвоИзвештајотзапопис.

1.2. ОдлучувањепоИзвештајотзаизвршениотпопис

ОрганотнауправувањегоразгледуваИз-вештајотзаизвршениотпописвоприсуствонапретседателите(членовите)накомисиитезапописираководителотнасметководствотоидонесуваОдлуказарезултатитеодизврше-ниотпопис.

Извештајотзаизвршениотпопис, по-крајформалнитеподатоци за пописнитекомисии, податоци за времето иместотонапописот, содржисуштинскиелементи,односновонегосенаведуваатпричинитезаразликитепопописот-кусокиливишок,при-чинизависокизалихи,застаренипобарувања,неплатениобврскиисл.

СоОдлукатаседаваатизвршнинасокизапостапувањевоврскасонастанатитеразликипомеѓу сметководствената ифактичкатасостојбанасредстватаиизворитенасредства(утврдениотвишокиликусок),односнововрскасонивнотоусогласувањеиевиденти-рањевосметководството.

2. РАЗЛИКИПОПОПИСИДАНОЧеНАСПеКТНАРеЗУЛТАТИТеОДПОПИСОТ

2.1. Даночентретманнакусокот

Кусокотнапроизводи(добра)вообичаеноседефиниракаконедостатокнадобракојможедабидеоправданилинеоправдан.

Кусокоткојнеможелдасепредвидиикојнастаналнеочекуваноподдејствонавишасила, провална кражбаи сл., седефиниракакооправдан кусок, односно какоштета,штоспоредЗаконотзаданокотнадодаденавредност(“СлужбенвесникнаРМ”,бр.44/99,...и155/12)несесметазапрометзатоаштонепостоипротивисполнувањенитупримателнапрометот.Однаведенитепричиниоправ-даниоткусокнесеоданочувасоДДВ.

Кусокоткојнастаналпорадинесоодветночување, несоодветна потрошувачка, нев-нимание, поради земање за личнапотро-шувачка, присвојување од страна на вра-ботените, подарувањеи слично, претста-вува неоправдан кусок. Таквиот кусок сепоистоветувасопрометзатоаштосерабо-ти за свесни дејствија на отуѓување илиподарување,илипак, земањезасопственипотреби,штоиакосевршибезнадомест,спо-редчлен3став3точка1одЗаконотзаДДВсетретиракакопрометсонадомест(земањенадобракоиседелодимототнапретпријатиетозаличнипотребинаданочниотобврзникилинавработенителицакајнегоилизадругице-ликоинесеповрзанисонеговатастопанскадејност).Од тука, за неоправданиоткусок,какозапрометсонадомест,седолжиДДВ.

Запрометотнадобраодчлен3став3,асогласночлен19одЗаконот заДДВ,пред-виденоеоданочувањетодасевршинаос-новица:набавнаценаилиценаначинењенапроизводите.Овапретставуваможност,кусокоткојќебидетретиранкакоземањезаличнипотребинаданочниотобврзникилинавработенителицакајнегоилизадругицеликоинесеповрзанисонеговатастопанскадеј-ност,дабидеоданоченсоДДВнаосновицанабавнацена,односноценаначинење.


69

ПОПИС

Меѓутоа,когасокусокотнапроизводиистокивопродавницасезадолжуваодговорнолице,таквотозадолжувањетребадасеизвр-ши по полна продажна цена (со вклученДДВ;основицаепродажнатацена во којанеесодржанДДВ),затоаштопостапкатаназадолжувањенаодреденотолицесеизедна-чувасопрометизвршенконнего.

Кусоцитеутврденипопописот,вклучителноиевентуалнитеданочниобврскиштоќебидатискажанизанеоправданиоткусокќесепро-книжатпод31декември.

Одпретходнотосенаметнувааттриразлич-нипостапувањакајкусокот,одданочен(ДДВ)аспект:

а) настанатиоткусокдаеоправдан(вишасила,докажанапровалнакражбаидр.),штонесетретиразапрометинесеода-ночува;

б) занастанатиоткусокдасетоваратрас-ходитенаработењето,когакусокотсепоистоветувасосамопотрошувачкаодчлен3став3точка1одЗаконотзаДДВ,пазанегосепресметуваДДВ,којпаѓанатоварнаданочниотобврзники

в) за настанатиот кусок да се товариодреденолице - кога кусокот се по-истоветува со промет и за него сепресметуваДДВ,којпаѓана товарнаодговорнотолице.

Книжењенатоварнарасходитенасубјектот(неоправданкусок)

Когакусокотевовообичаенизнос-прифатливзаделовниотсубјект,сеевидентиранатоварнасубјектот,ноистиотенепризнатрасходкојсеоданочувасоДДВ.1

4640- Кусоциутврденисопопис (довообичаениизносиводејноста) 8.000

6640- ВкалкулиранДДВ(18%) 1.0686641- ВкалкулиранДДВ(5%) 1436690- Разликавоценитенастоките 2.000 6630-Стокивопродавницасовкалкулиран

ДДВпоопштаданочнастапка 7.000

1 ПријавувањетонаданочниотдолгзаДДВодразликитеутврденисопописотнакрајотнакалендарскатагоди-на,соогледдекаиститесеутврдуваатикнижатсодата31.12.,соодветноедасеискажуваатводаночнатапри-јавазапоследниотданоченпериодвогодинатазакојасеизвестува.

ОдаспектнасоставувањетонаДаночниотбиланс заоданочувањенанепризнаенитерасходи-член11точка7одЗаконотзадано-котнадобивка(„СлужбенвесникнаРМ“,бр.80/93,...и79/13),кусокотеоданочиврасходдоколку:

- неепредизвиканодвондреднинастани(кражба, пожарилидругиприроднинепогоди),

- непаѓанатрошокнаплататанаодго-ворнотолице.

Споредпретходното,даночниотобврзникќеговклучиводаночниотбилансзаоданочува-њекаконепризнаенрасходсекој кусоккојнеепредизвиканодвонреднинастани,аепреземеаннатоварнаданочниотобврзник(односноакозакусокотнеезадолженоодго-ворнотолице).

2.2. Евидентирањенакусокнапроизводи(стоки)

Пример:

Законстатиранкусокназалиханастокавопродавницаод10.000денари,закојанемадоказдеканастаналподдејствонавишасила,ќе секнижинатоварнарасходитенасубјектот:



70


6631-Стокивопродавницасовкалкулиран ДДВпоповластенаданочнастапка 3.000

2300-ОбврсказаДДВ(18%) 1.068 2301-ОбврсказаДДВ(5%) 143- неоправданкусокнастоки

Задругитедваслучаи,кусоксодоказдеканастаналподдејствонавишасилаикусокзакојсетовариодговорнолице,книжењатабибилеследни:

Книжењенатоварнарасходитенасубјектот(вишасила)

Когакусокотенастанатподдејствонапотврденапровалнакражба,односновонреденнастан,истиотсесметазапризнатрасходинесеоданочува:

4641-Кусоциутврденисопопис (надвообичаениизносиводејноста) 6.789

6640-ВкалкулиранДДВ(18%) 1.0686641-ВкалкулиранДДВ(5%) 1436690-Разликавоценитенастоките 2.000 6630-Стокивопродавницасовкалкулиран

ДДВпоопштаданочнастапка 7.000 6631-Стокивопродавницасовкалкулиран

ДДВпоповластенаданочнастапка 3.000- оправданкусокнастоки

Книжењенатоварнаодговорнотолице(вработен“НН”)

Когазакусокотсетовариодговорнолице-вработен,тојсезадолжувазаизносотнакусокотзаедносопресметаниотДДВ:

4641-Кусоциутврденисопопис (надвообичаениизносиводејноста) 6.789

6640-ВкалкулиранДДВ(18%) 1.0686641-ВкалкулиранДДВ(5%) 1436690-Разликавоценитенастоките 2.000 6630-Стокивопродавницасовкалкулиран

ДДВпоопштаданочнастапка 7.000 6631-Стокивопродавницасовкалкулиран

ДДВпоповластенаданочнастапка 3.000- неоправданкусокнастоки

1451-Побарувањаодвработените закусоцинадобра 10.000

7692-Другиприходиоднадоместинаштети 8.789 2300-ОбврсказаДДВ(18%) 1.068 2301-ОбврсказаДДВ(5%) 143- побарувањезакусокотнатоварнаодговорнотолице“НН”


71

ПОПИС

2.3. Даночентретманнарасходитепоосновнакало,растур,крширасипување

Третман од аспект на данокот на додадена вредност

Калото,растурот,кршотирасипувањето,како категории кои означуваат расходипорадифизичкогубењенадобра,растурање,разлевање,расипувањенаквалитетот,губењенафункционалностаикарактернитесвојстванадобрата,непретставуваатнитупрометсонадоместок,нитукусок.Порадитоа,немо-жедаимседадетретманнаоданочивостсоданокнадодаденавредност,безогледнанивнатаутврденавредност.Истотака,трет-маннарасходимаиотписотнадобратасоизминатрокиизгубенаупотребнавредност.

Порадиваквиотставконрасходите,иститетребадасереалноиобјективноприкажани,записнички констатирани од соодветнистручникомисии,односнонадлежниспеција-лизирани организации за контрола наквалитет и квантитет. Валидендоказ се изаписницинанаодина стручни службинаосигурителнидруштва,документизапрезе-мени количини и видови на материјализаотпадодорганизации задолженизаот-премувањена отпадидруги независнииспецијализираниорганизации.

Во признавање на расходите од кало,растур...безоданочувањесоДДВ,а закоинемаобезбеденоодгореспомнатитедокази,ќе се применуваист даночен третман (воодноснапризнавањенаколичините)какоизапризнавањетонарасходитеодаспектнаданокотнадобивка,подолупојаснет.

Даночен третман од аспект на Данокот на добивка

Согласно со членот 11 став 1 точка 16одЗаконотзаданокотнадобивка, не сеоданочуваат трошоцитепоосновна кало,растур,крширасипување-донивотонанор-миранитеизноси утврдени за соодветнатагранка.Истотаканесеоданочуваатваквите

трошоцишто настанале како резултат навонреденнастаниливишасила,воцелост.

СоизменитевоЗаконотзаданокотнадо-бивка (79/13) се наложи наминистерот зафинансиида гипропишезаданочницелинормиранитеизносинакало,растур,крширасипувањенастокииодделнипроизводи,засекојасоодветнагранка.

Правилник за нормиранитеизносинакало, растур, крширасипувањена стокииодделенипризводи утврдени за секојасоодветнагранказаданочницели(воната-можниоттекст:Правилник)седонесеиобјавиво„СлужбенвесникнаРМ“,бр.106/2013од29јули2013година,носоодложенаприменаод1јануари2014година.

Така,иза2013годинанемамепокривањенапојавенитеизносинараходпоосновнакало,растур, крширасипувањесопропис.Нобидејќииститесекатегорија(природнаиредовнапојава)којанеможедазапочнеилипрестанесопропис(Правилник)следуваизаоваа година,какоивопретходните,произ-лезените расходи од редовно работење,вонормалнииреалниколичини,дабидаттретирани какопризнат расход. Самоштосега, критериумот за „нормалнииреалниколичини“гоимамевопрописот-Правилни-кот.Оправдувањетозапризнавањенаовојрасходсекакогоимамевоодредбатаододчлен 11 точка 1 од Законот заданокот надобивка која како непризнати расходи гисмета„расходитекоинесеповрзанисовр-шењенадејностнасубјектотодноснонесенепосреденусловзаизвршувањенатаадеј-ностинесепоследицаодвршењетонатаадејност”.(Калото,растурот...сеповрзанисовршењенадејностнасубјектотисепоследи-цаодвршењетонатаадејност.)

2.4. Евиденцијанарасходите

СпоредПравилникотзаСметковниотпланевидентирањетонарасходитепоосновнакало,растур,крширасипувањенастанатиприманипулирањесосредствата(залихите),севршинаистасметкасокусоците,односнонасметката:



72


464- Кусоци,кало,растур,крш ирасипување

Ворамкитенаоваасметка,заевидентира-ње на расходите од кало, растур, крш ирасипување,потребноеда сеотворатпо-себнианалитичкисметки зарасходитекоинастануваат

- ворамкитенадозволените

- нормирани количини и како таквипретставуваатпризнатрасход,

- наднормираните количини, за чиеданочнопризнавањеиобјективнона-станувањеепотребнодокажување.

Истотака,сугерирамеодделноевиденти-рањенарасходотназалихитенаматеријалина склад,во транспортотиливо трговијата(посебнозаданочнопризнатитеипосебнозаониезакоинеедокажанореалнотонастану-вање).

Примеризарасход(кало,растур,расипувањеикршење)

1) Сопописотеутврденокалирањенапрехранбенипроизводи (вовисинанавообичаенпроцентодвкупнитенабавенизалихи)совредностод45.000денари.

Книжење:

4642-Кало,растур,расипувањеикршењеутврдени сопопис(довообичаениизносиводејноста) 45.000

6600-Залиханатрговскистоки 45.000- оправданрасходзакало,растур,расипување

2) Созаписникеутврденвообичаенкршприманипулацијасозалихитенаматеријаливовредностод10.000денариирастурназрнестистокивовредностод18.000денари.(Заовиерасходипостоидоказзанивнообјективнонастанување.)

Книжење:

4644-Кало,растур,крширасипувањепри манипулирање,донормираниизноси 28.000

310-Залиханаматеријали 10.000 660-Залиханастоки 18.000- оправданрасходзакршењеирастур

3) Примерзаотпис(расход)настокитевопродавница чијрокнаупотребаизминал

Сопописотнастокитевопродавницаеутврденодекавредностанастокитечијрокнаупотребаизминализнесува50.000денарипопродажнавредностсовкалкулиранДДВпоопштастапкавоизносод7.627денарииразликавоценивоизносод7.063денари.Согласносочлен47одЗаконотзазаштитанапотрошувачитезабранетаепродажбанапроизводичијрокнаупотребаеизминат.

Книжење:

4567-Вредносноусогласувањеназалихитенастоки 35.310669- Разликавоценинастоките 7.063664- ВкалкулиранДДВ(18%) 7.627

663-Стокивопродавница 50.000- отписнастока


73

ПОПИС

4) Примерзаотпис(расход)надобрапотрошенивопроцеснапреработка, којгонадминувавообичаеното,сонорматив,предвиденокалоирастур

Вопогонзапроизводствотонапекарскипроизводи,применисеназалихавотекотнагодина-та4.000кгбрашно.Сотребовања,вопроизводствотоседадени3.300килограми,аназалихапопописна31.12.еутврденоколичествоод630килограми.Вкупнотоколичествонакало,растуризнесува70кг.Бидејќиодискуствениподатоци(испорединтеренакт),дозволенотокало,растурнарефуснотобрашноизнесува1%,штовослучајовизнесува40кг,30кгтребадасеевидентирааткаконепризнатрасходисообврсказаоданочувањесоДДВ:

Книжење:

4642-Кало,растур,расипувањеикршењеутврдени сопопис(довообичаениизносиводејноста) (40кг.х30ден.) 1.200

4645-Кало,растур,крширасипување,наднормираниизноси (30кг.х30ден.+5%ДДВ) 945 3100- Суровинииматеријалиназалиха(20кг.х30ден.) 2.100 2301- Данокнадодаденавредност(5%) 45- заотписнарасходуванизалихи

Како заклучок:Одпретходновостанувајаснодекаданочниоттретманнаутврденитеразликипопопис,вомногузависиодсамитеданочниобврзници,односноодначинотнакојтиеќејапрезентираатразликата–какокусокиликакорасход,какоиодаргументитесокоја јаобјаснуваат.Какодобриаргументи,овдеможатдапослужатинтернитеакти(правилницизавообичаенокало,растур,крширасипување),какоипоедниечнитезаписницизаконстатиранирасходи,сотоаштосугерирамеиститедабидатприкажанизаколичиниблискинапредвиденитесоПравилникот.

2.5. Даночентретманнавишоците

ВоЗаконотзаданокотнадодаденавред-ност,какоиводругитеданочнизакони,несепропишаниникаквиодредбизаданочниоттретманнавишоците.Меѓутоа,вопраксатасејавуваатпримеринавишоцинадобранаста-натиодследнитепричини:

- немањедокументационаоснова(фак-туразанабавка,договорисл.)порадиштонеепрокниженвлезнадоброто,

- направенпропуствоевидентирањетонадобрата,порадиштонесезаведенивосметководственатаевиденција;

- средството е внесено (донесено) однекојодвработенитеилиосновачите(какоподарок),анеевнесеновоеви-денцијатаилинееактивирано;

- искниженпоголемизлезнадобаодфактичкиотитн.

Каковишокобичносејавуваатзалихинасуровинииматеријали, резервниделови,готовипроизводиилитрговскистоки.Ме-ѓутоа,можноеда се утврдивишокинаодреденикатегориинаосновнисредства,ситенинвентарисл.

Соогледдекавопрописитевишокотнадобранематретманнапрометнапроизво-ди, средствата се евидентираат во смет-ководствотонаданоченобврзник заДДВ,беззадолжувањесоданокнадодаденавред-ност. единственоштоепотребноеиститедасепрокнижатсопризнавањенаприход.(Даночнаобврсказанивнастанувасамопринивното евентуалнопуштање во промет -продажба.)

[email protected]



74


1) Примерзавишокнаосновнисредства

- набавнавредност 120.000 - исправканавредноста 90.000 - сегашнавредност 30.000

Вредностанасредствотоеутврденасопроценка.

Книжење:

012- Постројкииопрема 120.000 019- Акумулиранаамортизација 90.000 7640-Вишокнаматеријалнисредствапопопис 30.000- вишокнаосновносредство

2) Примерзавишокнастокивопродавници

Книжење:

663- Стокивопродавница 10.000 6640-ВкалкулиранДДВ(18%) 1.068 6641-ВкалкулиранДДВ(5%) 143 6690-Разликавоценитенастоки 2.000 7643-Вишокнастокипопопис 6.789- заутврденвишокнастокивопродавница

3. ВРеДНОСНОУСОГЛАСУВАЊеНАЗАЛИХИ

Покрајпоосновнакусокикало,растур,крши расипување,кај залихитеможедасеизврширасходувањеипоосновнана-малувањенавредноста,напредлогнапопис-нитекомисии. Воовој случај станува зборза дозволено вредносно усогласувањеназалихитеспоредМСС2,односнооддел13наМСФИзаМСе.Овојрасходќесеевидентиранасметката456.

Сметката456 -Вредносноусогласување(обезвреднување)назалихи,ќесекористизаевидентирањенаобезвреднувањетонама-теријали,резервни,делови,ситенинвентариавтогуми,производиизалиханастокивомагацинивопродавница.

Вредносноусогласување, врзоснованапроценки спроведени согласнообврскитеодМеѓународнитестандардизафинансискоизвестувањеиМеѓународнитесметководстве-ни стандарди (МСС)можеда се спроведеинаднетековниидругитековнисредства.

Притоасеевидентираатнегативнитеефек-ти од вредносното усогласување на не-материјалните средства, материјалнитесредства, залихите,финансиските средстваипобарувањата,во согласност со следнитестандарди:

- занематеријалнииматеријалнисред-ствасогласноМСС36иоддел27наме-ѓународниот стандардзафинансискоизвестувањезамалиисреднисубјекти;

- забиолошкисредствасогласноМСС41иоддел34намеѓународниотстандардзафинансискоизвестувањезамалиисреднисубјекти;

- завложувањавонедвижностисогласноМСС40иоддел16намеѓународниотстандардзафинансискоизвестувањезамалиисреднисубјекти;

- запобарувањаидепозитисогласноМСС39иоддел11и12намеѓународниот


75

ПОПИС

стандардзафинансискоизвестувањезамалиисреднисубјекти;

- зазалихисогласноМСС2иоддел13намеѓународниотстандардзафинансискоизвестувањезамалиисреднисубјекти;

- занетековнисредствакоисечуваатзапродажбасогласноМСФИ5.

Примерзаисправканавредностнастокитевопродавницачијрокнаупотребаепредизминување

Сопописотнастокитевопродавницаеутврденодекаголембројпарчињаодне-колкуартиклие сорокнаупотребакој епредизминување,такаштоенаправенонивелирањенаценитевоизносод50.000денари.Истотое признатрасход кој ќесеевидентира,безобврска заДДВ,прекуследното

Книжење:

456- Исправканавредноста 35.310669- Разликавоценинастоките 7.063664- ВкалкулиранДДВ(18%) 7.627 663- Стокивопродавница(поаналитика) 50.000- отписнавредностанастока

02/ 3162-979 i 3298-763

СКОПЈЕ,х.КОНТИНЕНТАЛ27-28јануари2014г.(понеделник-вторник).


1

САНДАНСКИ,(BG)х.INTERHOTELSANDANSKI4*30.01-02.02.2014г.(четврток-недела).

2

ШТИП,х.ОАЗА04февруари2014г.(вторник).

3

СКОПЈЕ,х.КОНТИНЕНТАЛ06-07февруари2014г.(четврток-петок).

5

БИТОЛА,х.МИЛЕНИУМ11февруари2014г.(вторник).

6

СОВЕТУВАЊЕЗАГОДИШНАСМЕТКАСОВЕТУВАЊЕЗАГОДИШНАСМЕТКАСОВЕТУВАЊЕЗАГОДИШНАСМЕТКА

ПОРАДИГОЛЕМИОТИНТЕРЕС,КОНКУРЕНТНИТЕЦЕНИИОГРАНИЧЕНИОТБРОЈНАМЕСТАЗАТРАДИЦИОНАЛНОТОСОВЕТУВАЊЕВОСАНДАНСКИ(BG)ВОх.INTERHOTELSANDANSKI4*ПОТРЕБНОЕДАСЕПРИЈАВИТЕВОАГЕНЦИЈАТАПРОАГЕНС,НАЈДОЦНАДО17ЈАНУАРИ2014ГОДИНА.ВА

ЖНО

!

СКОПЈЕ,х.ИНПЕКСЕЛ2(кајУниверзалнасала)05февруари2014г.(среда).

4ЗАБУЏЕТИ



76


ИНФоРМАцИЈА

НАМАлувАЊЕ НА РЕФЕРЕНТНАТА СТАПКА НА НБРМЗА ПРЕСМЕТувАЊЕ НА СТАПКАТА НА КАЗНЕНАТА КАМАТА ЗА ПЕРИодоТ:

1 ЈАНуАРИ - 30 ЈуНИ 2014 годИНА

врз основа на членот 266-а став 6 одЗаконот за облигационите односи(„Службен весник на рМ”, бр.

18/01, 4/02, 5/03, 84/08, 81/09, 161/09 и123/13-исправка)иточка3одОдлукатазаре-ферентната стапка за пресметување настапкатанаказненатакамата(„СлужбенвесникнарМ”,бр.42/11и49/12),НароднатабанканарепубликаМакедонијаобЈавИде-кареферентнатастапказапресметувањенастапката на казнената камата, за периодотод1јануари2014годинадо30јуни2014го-динаизнесува3,25%.

СогласнососпомнататаобјаванаНарод-на банка на република Македонија, бр.40842 од 31.12.2013 година, извршено еНаМалување на референтната стапка запресметувањена стапкатана казнената ка-мата за периодот 1.1. - 30.06.2014 година(воодноснапретходнатареферентнастапказа пресметување на стапката на казненатакамата која изнесуваше 3,50%, намалува-њето изнесува 0,25 процентни поени). вопродолжениеобјавувамепрегледпоперио-ди на висината на референтната стапка наНбрМзапресметувањенастапкатанаказне-натакамата.

РЕФЕРЕНТНА КАМАТНА СТАПКА НА НБРМПериод

наприменаРефер.каматнастапканаНБРМ

БројидатумнаодлуканаНБРМ

1 2 301.02-30.06.2010 8,5% 8562од30.12.200901.07-31.12.2010 5% 4474од30.06.201001.01-30.06.2011 4% 2521од29.12.201001.07-31.12.2011 4% 5978од30.06.201101.01-30.06.2012 4% 9901од28.12.201101.07-31.12.2012 3,75% 5631од29.06.201201.01-30.06.2013 3,75% 10257од31.12.201201.07-31.12.2013 3,50% 23009од28.06.201301.01-30.06.2014 3,25% 40842од31.12.2013

КонсеквентнонаобјаватанаНбрМигодишнатастапка за пресметување на казнената кама-та е соодветно намалена. прегледотнависинатанастапкатазапресметувањенаказнанатакаматазапериодотод1.2.2010годинадо30.06.2014годинаедаденвопродолжение.Напо-менувамедеказапериодитепред1.2.2010годинависинатанастапкатаназатезнатакаматаможетедајанајдетевопроагенсовиот„Инфо-регистар”.


77

РЕФЕРЕНТНА И КАЗНЕНА КАМАТА

Запобарување/долгво дЕНАРИ

1. Стапканаказненакаматазапобарување/долгводенари помеѓуТРговцИ,односнотр-говциилицанајавнотоправо=Референтна каматна стапка за претходно полугодие + 10 процентни поени

Период на важење Стапка на казнена камата01.02.2010-30.06.2010 18,5%01.07.2010-31.12.2010 15,0%01.01.2011-30.06.2011 14,0%01.07.2011-31.12.2011 14,0%01.01.2012-30.06.2012 14,0%01.07.2012-31.12.2012 13,75%01.01.2013-30.06.2013 13,75%01.07.2013-31.12.2013 13,50%01.01.2014-30.06.2014 13,25%

2. Стапканаказненакаматазапобарување/долгводенари помеѓулицаодкоибаремед-нотонеетрговец(односноегРАЃАНИН)=Референтна каматна стапка за претходно полу-годие + 8 процентни поени


Запобарување/долгво СТРАНСКА вАлуТА (вАлуТНА КлАуЗулА)

1. Стапканаказненакаматазапобарување/долгво странска валута помеѓутрговци,однос-ноТРговцИилицанајавнотоправо=едномесечна стапка на Еурибор што важела на пос-ледниот ден од полугодието што му претходело на тековното полугодие + 10 процентни поени




78


2. Стапканаказненакаматазапобарување/долгво странска валута помеѓулицаодкоибаремеднотонеетрговец(односноегРАЃАНИН)=едномесечна стапка на Еурибор што важела на последниот ден од полугодието што му претходело на тековното полугодие + 8 процентни поени


ФоРМулА за пресметка на пропорционална каматна стапка

гхпхнКк= --------------------- 36.500(36.600)

Објаснување:Кк- казненакамата;г-главнинап- стапканаказненакаматан- бројнаденовинадоцнување 36.500(36.600)-каматенфактор загодинасо365дена(366дена)

НАЈвИСоКА каматна стапка во трговските договори и договорите помеѓу ТРговцИ и лица на јавното право

вотрговскитедоговориидоговоритепомеѓуТрговЦИилицанајавнотоправоможе да се договори и повисока стапка од стапката на законската казнена каматаштоважеланаденотнасклучувањенадоговорот(договорнаказненакамата),нонајмногудо50процентиповисокаодутврденатазаконскаказненакамата.

лица на јавното право - дЕФИНИцИЈА

Согласносочлен266-а,став7одЗаконотзаоблигационитеодноси,каколица на јавното право, се сметаат лицата кои се обврзани да постапуваат според постапката за јавнинабавки,освентрговците.


79


Информација

ЛИЧНО ОСЛОБОДУВАЊЕ ЗА 2014 ГОДИНАИ ГОДИШНИ ДАНОЧНИ ИЗВЕСТУВАЊА

ВО МЕСЕЦ ЈАНУАРИ 2014 ГОДИНА

1. ЛИЧНО ОСЛОБОДУВАЊЕ ЗА ПЕРСОНАЛНИОТ ДАНОК НА ДОХОД И ИНФО ЗА ПЛАТИТЕ ВО 2014 ГОДИНА

189/13),личнотоослободувањеутврденовочлен10став1точка3)одЗаконотзаперсо-налниот данок за 2014 година на годишнониво изнесува 87.315 денари (за 2013 =87.228).

Месечнотоличноослободувањепоосновналичнипримањаодплатаодработенод-носипензијаза2014годинаизнесува7.276денари(за2013=7.269)иќепочнедасеко-ристи со исплатата на јануарската плата за2014година.

Почнувајќи од јануари 2014 година, месечното лично ослободување за пресметување на персоналниот данок од плати и пензии изнесува 7.276 денари, односно на годишно ниво за 2014 година во износ од 87.315 де-нари

Согласно со Објавата на министерот зафинансии („Службен весник на РМ“, бр.

Преглед

на месечните и годишните даночни (лични) ослободувања за пресметувањена персоналниот данок од доход на плати и пензии од 2008 година до 2014 година

Личноослободувањеза2008година:39.528денари(3.294денари/месечно).Личноослободувањеза2009година:84.000денари(7.000денари/месечно).Личноослободувањеза2010година:84.420денари(7.035денари/месечно).Личноослободувањеза2011година:87.792денари(7.316денари/месечно).Личноослободувањеза2012година:89.640денари(7.470денари/месечно).Личноослободувањеза2013година:87.228денари(7.269денари/месечно).Личноослободувањеза2014година:87.315денари(7.276денари/месечно).

Стапките на придонесиодзадолжителносоцијалноосигурувањеза 2014 годинанесеме-нуваатиостануваатистивоодносна2013година.

ПридонесзаПИО 18%Придонесзазадолжителноздравственоосигурување 7,3%Дополнителенпридонесзаздравственоосигурувањезаслучајнаповреданаработаипрофесионалнозаболување

0,5%

Придонесзаосигурувањевослучајнаневработеност 1,2%Вкупно: 27%



80


Поднесување на пресметки за плата за 2009, 2010, 2011, 2012 и 2013 година

Доколкуподнесуватепресметказаплатакоја се однесува на минат период (2009,2010, 2011, 2012 и 2013 година), или пакисправканапресметка заплата заовој пе-

риод, потребно е да ги користите стапкитена придонеси од задолжително социјалноосигурувањеиданочнотоослободувањекоиважелезатојпериодсогласноЗаконот.

Напоменувамедекасамоза2009годинастапкитенапридонеситеодплатабеапови-сокиодтековнитестапки,додекаод2010го-динанавамутиесеистиинесеменуваат.

2009 19% 7,5% 1,4% 0,5% 28,4%

Подесување на МПИН-софтверот за 2014 година

ПрисоставувањенаМПИН-отзаплататазамесецјануари2014годинанезаборавајтедека воделот „Параметри за пресметканапридонеси“требадаотворитенов периодидагосмените износот на личното ослободу-вање(внесувате7.276). Останатитепараме-трине гименувајте.Потешкиотпатеда госимнетенајновиотклиентскисофтверодсај-тотwww.ujp.gov.mk.

2. 20 ЈАНУАРИ 2014 ГОДИНА - ПОСЛЕДЕН РОК ЗА ПОДНЕСУВАЊЕ ДО УЈП НА ОБРАЗЕЦОТ “ДД-07“ - БАРАЊЕ ЗА ДАНОЧНО ОСЛОБОДУВАЊЕ ЗА ВОВЕДЕН ФИСКАЛЕН СИСТЕМ НА ОПРЕМА ЗА 2013 ГОДИНА

Барањето за даночно ослободување завоведенфискаленсистемнаопремаза2013година -образецот „ДД-07“, сеподнесува -до 20 јануари 2014 година.

Право на намалување на пресметаниотданок на добивка остваруваат даночнитеобврзници,коиспоредодредбитеодчлен2одЗаконотзарегистрирањенаготовинскитеплаќања („Службен весник на РМ“, бр.31/01; 42/03; 47/03 (испр.); 40/04; 70/06;126/06;У.суд-60/07;У.суд-123/07;88/08,133/09,171/10,185/11,6/12,145/12,79/13и188/13),вовелевоупотребаикористатодо-бренсистемнаопремазарегистрирањенаготовинскитеплаќања.

Даночното намалување се остваруваво висина на набавените и воведени воупотреба ДО ДЕСЕТ фискални апарати, во

висина на нивната фактурна вредност. Да-ночните обврзници кои што остваруваатправо на поврат на данокот на додаденавредност(регистраниДДВобврзници),пра-вото на даночно намалување од член 36-бстав1одЗаконотзаданокотнадобивкагоостваруваатвоизноскојодговаранависина-танафактурнатавредностнанабавенитеивоведени во употреба до десет фискалниапарати,намалензаизносотнапресметани-отданокнадодаденавредност(ДДВ).

Со измената на Законот за данокот надобивка објавена во Службен весник наРМ, бр. 47/11, во сила од 16 април 2011година, укината е можноста даночнотоослободување по овој основ обврзникотда може да го користи аконтативно прекунамалувањенамесечнатааконтацијанада-


81


нокот,штозначидекаистотоќесекористисамопри составувањето на Даночниот би-ланс за оданочување на непризнаените расходи - образец “ДБ”.

Правотосепренесувазакористењевонареднитеданочнипериоди

Доколкуоваправонебидеискористеновоцелост,истотосепренесувавонаредниотпериод,седонеговотоцелосноискористува-ње.

Пренесенотоправонаданочнонамалува-ње во годинаташто следи, се искажува воДаночниот биланс - образец - ДБ (АОП 38подЗ-Посебниподатоци).

Набавнатавредностнафискалнатаапаратурасеодбиваодвредностанапресметаниотданокнанепризнаенирасходизаданочниотпериод

Даночното намалување се остварува заизносотнанабавенатаивоведенавоупотре-бафискалнаапаратура зарегистрирањенаготовинскитеплаќањабезизносотнапрес-метаниотДДВ, кај регистриранитеДДВ об-врзници.ОвојизноссеискажуванаАОП32од Даночниот биланс во делот Ѓ. Даночниолеснувањаиослободувања.

Фискалната апаратура, набавена од ов-ластенпроизводител,сесостоиод:

- електронски каси со фискална мемо-рија;

- фискалнипринтери;- електронскисистемсофискалнамемо-

рија за регистрирање на прометотна нафтени деривати на мало прекусметачкисредствазаколичинатаипо-трошокот на течни горива (бензискипумпи,плинскипумпиисл.)и

- читачнаплатежнакартичка.

Даночниотобврзникзаеднособарање-то,доУЈПгиподнесуваследнитеприлози:

- Копија од фактура за извршената на-бавканафискалнатаапаратура;

- КопијаодРешениезарегистрацијанафискалниот систем на опрема (обра-зец ФА-02/1) издадено од страна наорганотнауправата(засекојнабавенсистемнаопрема,одделно).

Во Барањето се пополнува табелата вокојасенаведува:реденбројнаодобренатафискална апаратура (најмногу 10), видотнаапаратот,бројотнарешението зарегис-трација на фискалниот систем на опремаиздадено од УЈП (доколку обврзникот имаставено повеќе фискални системи во упо-требатребадасенаведатброевитенареше-нијатазасекојпоединеченсистем),датумотнарешениетоиизносотнанабавениотфис-каленсистемнаопрема (набавнавредностнамаленазаДДВ,заобврзникрегистриранзацелитенаДДВ,илинабавнавредностсоДДВ,заобврзниккојнеерегистриранзаце-литенаДДВ).

Барањетосеподнесувазаданочниотпе-риод, во кој одобрениот системна опремаза регистрирање на готовинските плаќањае набавен и воведен во употреба, предподнесувањетонаобразецот„ДБ“вокојсеостваруваправотонанамалувањенадано-кот.

Барањетоседоставуванајдоцнадо20ја-нуаривогодинаташтоследипогодинатавокојаеизвршенанабавкатаивоведувањетонаодобрениотфискаленсистемнаопрема.

Доколку набавката и воведувањето нафискалнатаапаратура(до10фискалниапара-ти)севршивоповеќеданочнипериоди,засекојноввоведенсистемнафискалнаапара-турасеподнесувановобарање.

Барањето “ДД-07” даночниот обврзникго доставува доданочната канцеларија на УЈП или во електронска форма. При по-полнување на барањето, податоците севнесуваат читливо и целосно, со печатнибукви. Податоците се внесуваат во точноозначените полиња. Не се впишува ништово полињата кои ги пополнува Управата зајавни приходи. Износите се искажуваат воденари,бездени.

[email protected]



82


- извршиле промени во вредноста навеќепретходнопријавениотимот(до-градба,проширувањеисл.)или

- никогашдосеганегопријавилепрет-ходностекнатиотимот,

треба да поднесат Даночна пријава за ут-врдување на данокот на имот за 2014 го-дина (образец “ДИ”), до општинската ад-министрација(иадминистрацијатанаградотСкопје)кадесенаоѓаконкретниотимот,до31јануари2014година.ЗаимототворамкинаопштинитевоградотСкопје,пријавитесеподнесуваат само до администрацијата наГрадотСкопје.

1 “СлужбенвесникнаРМ”,бр.61/04,92/07,102/08,35/11,53/11,84/12и188/13.

4. 31 ЈАНУАРИ 2014 ГОДИНА - КРАЕН РОК ЗА ПОДНЕСУВАЊЕ НА ГОДИШНИОТ ИЗВЕШТАЈ ЗА ПЕРСОНАЛНИОТ ДАНОК НА ДОХОД ЗА 2013 ГОДИНА

Сонајновитеизменина Законот за пер-соналниот данок на доход извршено ескратувањенарокот задоставувањена Го-дишните извештаи за персоналниот данокна доход до Управата за јавни приходи.Краенрокзадоставувањенаовиеизвештаиза 2013 година е 31 јануари 2014 година.Запрвпатодоваа година, согласносонај-новитеизменинаЗаконотзаданочнатапос-тапка извештаите задолжително мора да бидат доставени во електронска форма - преку е-taf режимот на УЈП.

Годишен извештај за персоналниот данок на доход – образец „ПДД-ГИ“

Eкономскитесубјекти-исплатувачи(прав-нилица,трговци-поединци,занаетчии,лицакоивршатслободнизанимањаидр.)коивоизминатата 2013 година извршиле исплатанаприходинафизичкилица/граѓаниимаатобврска по електронски пат преку https://etax-fl.ujp.gov.mk да поднесат Годишен из-вештај(образец ПДД-ГИ),најдоцнадо31ја-нуари2014година.

Вообразецотзадолжителносевнесуваатподатоците за: единствен даночен број,скратен назив и адреса на вистинско седи-ште за контакт и даночен период за кој сеподнесувабарањето,какоиимето,презиме-то и својството на потписникот, како и да-тумот на поднесувањенабарањето.Не за-боравајте своерачно да го потпишете овабарањеидаставитепечат.

Напомена:

Управата за јавни приходи е должна дапостапипоБарањето-“ДД-07”ворокод30денаодденотнанеговотоподнесува-ње.

3. 31 ЈАНУАРИ 2014 ГОДИНА - КРАЕН РОК ЗА ПОДНЕСУВАЊЕ НА ДАНОЧНА ПРИЈАВА ЗА УТВРДУВАЊЕ НА ДАНОКОТ НА ИМОТ ЗА 2014 ГОДИНА

Данок на имот се плаќа на недвижен имот, согласно со СЗаконот за даноците на имот, 1 кој не е даночно ослободен,односнона:

- земјиштето (земјоделско, градежно ишумско,какоипасиштата);

- зградите-станбенизградиилистано-ви,

- деловнизградииделовнипростории,- административни згради и админис-

тративнипростории,- зградиистановизаодморирекреација

и- другиградежниобјекти,какои- инсталациите подигнати врз нив или

поднивитрајноспоенисонив.

Даночнитеобврзници(физичкииправнилица-сопственицинанедвиженимот),кои:

- стекналеновимотвотекотна2013го-динаили

- оттуѓиле постоечки имот во текот на2013годинаили


83


Во Годишниот извештај - ПДД-ГИ, еко-номските субјекти ги пријавуваат бруто-приходите на обврзниците, платениот пер-сонален данок на доход и придонесите,какоивкупноисплатенитенето-приходивоизминататагодинапоосновна:личниприма-ња,авторскиправаиправаодиндустрискасопственост, капитал, имотиимотниправа(закупнини), добивките од игри на среќа идругиприходизакоиаконтацијатанадано-котсеплаќапоодбивка.

Годишен извештај за исплатените приходи при откуп на земјоделски производи во 2013 - образец „ПДД-ГИ/ОЗП“

Економските субјекти - исплатувачи коивршеле исплати на граѓани во 2013 годинапоосновнаоткупназемјоделскипроизводидолжнисепоелектронскипатпрекуhttps://etax-fl.ujp.gov.mk да поднесат Годишен из-вештај (образецПДД-ГИ/ОЗП), најдоцна до31 јануари 2014 година. Во Годишниот из-вештајПДД-ГИ/ОЗП,економскитесубјектигипријавуваат податоците за физичките лицаод кои вршеле откуп на земјоделски про-изводи, шифра на дејност од НКД спореддејноста која ја обавува физичкото лице иизносотнаисплатениотприход.

Годишен извештај на организатор на зелен пазар за корисниците на продажни места на зелените пазари во 2013 - „ПДД/ГИ-ЗП“

Економските субјекти кои организираатзеленпазарнакојсевршитрговијанаголе-моимало,имаатобврскадагипријаватвоУЈП корисниците на продажните места назелениотпазарвоизминатата2013година,соелектронскоподнесувањенаГодишениз-вештај (образец ПДД/ГИ-ЗП) преку https://etax-fl.ujp.gov.mk, најдоцна до 31 јануари2014година.

4.1 До 15 јануари - Обврска за из-давање на Годишна Збирна пресметка за исплатените при-ходи, платениот персонален данок и придонеси во 2013 го-дина!

Економските субјекти - исплатувачи коивршелеисплатинаграѓанииималеобврскадагопресметаатиуплататперсоналниотда-нокзадолжителнотребанаграѓанинотдамуиздадат збирна пресметка за исплатенитеприходи, платениот персонален данок ипридонеси во 2013 година, најдоцна до 15јануари2014година.

Издавањетоназбирнапресметкаезакон-скаобврсканаисплатувачотнаприход,врзоснова на која граѓанинот, како обврзникна персоналниот данок на доход, ќе можеточноинавременодагипријавиприходитевоГодишнатаданочнапријава.

4.2 Непочитување на законските рокови и обврски

Доколкудо31јануари,економскитесуб-јекти не поднесат годишен извештај (ПДД-ГИ,ПДД-ГИ/ОЗП,ПДД/ГИ-ЗП),какоинагра-ѓанинотнемуиздадатзбирнапресметказа2013 година, законот предвидува глоба во износ од 2.000 до 3.000 евра во денарскапротиввредност,азанаправениотпрекршокнаодговорнотолиценафирмата,ќемубидеизреченаглобавоизносод750 евраводе-нарскапротиввредност.



84


ДНЕВНИЦИТЕ ЗА СЛУЖБЕНИ ПАТУВАЊА ВО СТРАНСТВО СЕ ПРЕСМЕТУВААТ НА ИСТИОТ НАЧИН ДО КРАЈОТ НА 2014 ГОДИНА

Дневниците за службени патувања во странство, за приватниот и јавниот сектор,сеисплатуваатсогласносо:

- Уредба за издатоците за службенипатувања и селидби во странствошто на органите на државнатауправаимсепризнаваатвотековнитрошоци (во понатамошниот текст:Уредба)(“СлужбенвесникнаРМ”,бр.50/00, 64/01, 110/08, 82/10, 12/12 и5/13).

ПоврзанпрописсопретходнонаведенатаУредба, во кој се пропишани највисокитеизноси на дневници за службенипатувањавостранство,е:

- Решението за највисоките износина дневници за службени патувањаи селидбиво странствоштонаор-ганите на управата им се призна-ваат во тековни трошоци (во по-натамошниот текст: Решение)(“Службен весник на РМ”, бр. 50/00,74/02и49/04).

Во „Службен весник на РМ“, бр. 1 од 3 јануари 2014 година е објавена изменатанаспомнататаУредба,којавлезевосиласоденотнаобјавувањето,споредкојадневни-ците за службени патувања во странствопродолжуваатдасепресметуваатнаистиотначинкакоидосега,до 31.12.2014 година,односноприсместување со/без доручек да се исплатува 35% од пропишаната дневницавоРешениетоидане се исплатува дневница при полу/полн пансион.

ДапотсетимедекасоизменанаУредбата,објавена во „Службен весник на РМ“, бр.82/10, од 21.6.2010 година,сеизменијаод-редбитеначленовите10,15и16,соштосенамалија и укинаа дневниците за службе-

ни патувања во странство (од 50% на 35%од пропишаната висина на дневницитево Решението за службени патувања востранство при сместување со/без доручек,односноод20%наНУЛАкога сеработи заполу/полнпансион),норокотнаважењенаовиеизменетичленовибешеограничен-до31.12.2011година,такаштовојануари2012година настана правен вакуум поради којстатусотнадневницитебешенерешен,безпостоење на одредба која би го уредувалаистиот.СоизменатанаУредбата (12/12, восилаод27.01.2012година),пролонгирањетона намалените/укинатите дневници за слу-жбени патувања во странство беше лоци-рано до крајот на 2012 година. Правен ва-куум во врска со примената на одредбитена Уредбата беше направен на идентиченначин и за првите 9 дена од 2013 година.ВладатаиовојпатзадоцнисодонесувањетонаизменитенаУредбата.Сепак,сообјаватанаизменитена Уредбата во „Службен вес-никнаРМ“,бр.5/13,серешиправнатадиле-мапрекупродолжувањенарокотна важе-ње на изменетите членови 10, 15 и 16 до31.12.2013година.


85

ИНФОРМАЦИИ - ИЗМЕНЕТИ ПРОПИСИ

ИЗМЕНИ ВО УПАТСТВОТО ЗА НАЧИНОТ НА ВРШЕЊЕ НА ПЛАТНИОТ ПРОМЕТ СО СТРАНСТВО - НОВИ ШИФРИ НА ОСНОВИ

Упатството за начинот за вршење на плат-ниот промет со странство (“Службенвесникна РМ”, бр. 78/11, 156/11, 58/12, 173/12,51/13 и 144/13) е изменето со “СлужбенвесникнаРМ”,бр.186од30декември2013година,приштопроменитевлегоавосила соденотнаобјавувањето,аќесеприменуваат од 1 јануари 2014 година.

Сопроменатаезаменетприлоготброј4со сосеманов прилог број 4 - ШИФРИ НА ОСНОВИ ЗА НАПЛАТИ И ПЛАЌАЊА, штозначидекаод1јануaри2014годинавопри-менасеовиеновишифринаосновиштосекористатпритрансакциитемеѓурезидентиинерезиденти,воплатниотпрометсостран-ство.

ШифритенаосновисеобјавенивоИНФОРЕГИСТАР-от за 2014 година, во рамки наделотV-Уплатнисметки-шифри,поддоделIII.

ИЗМЕНИ ВО ЗАКОНОТ ЗА ДЕВИЗНО РАБОТЕЊЕ

Во“СлужбенвесникнаРМ”,бр.188од31декември2013годинасеобјавениизменитеидополнувањатанаЗаконот за девизно ра-ботење(“СлужбенвесникнаРМ”,бр.34/01,49/01, 103/01, 54/02, У. суд 32/03, 51/03,81/08,24/11и135/11),коивлегоа во сила на 8 јануари 2014 година(осмиотденодденотнаобјавувањето).

Промените на законот се однесуваат наследното:

- воделотнадефинициитесевршитер-минолошко усогласување со Законот за хартии од вредност и се воведуванова дефиниција за инвестициско злато, соцелда сеправиразликаодмонетарнотозлато,

- се врши усогласување на домашнотозаконодавство со Регулативата на Ев-ропскиот парламент за контрола на готовината која влегува и излегува во и од границите на Европската унија.Имено, се регулира пријавувањетона внесувањето и изнесувањето наефективни странски и домашни париичековивоРепубликаМакедонијадасевршинаобразецштоќегопропишеминистеротзафинансии,акојќебидедостапеннаграничнитепреминиинаинтернетстранитенаМинистерствотозафинансиииЦаринскатауправа,

- серегулираатиусловитеиначинотнакојинвестициски фондовирезидентиможат да издаваат удели, односноакции на затворениот фонд надвород Република Македонија, како иусловите и начинот под кои нерези-дентниинвестицискифондовиможатда понудат удели, односно акции напродажбавоРепубликаМакедонија,

- воделотнавршењетонаинспекцискиотнадзорсевршиусогласување со Зако-нот за инспекциски надзор.



86



ДОНЕСЕН НОВ ПРАВИЛНИК И ИЗМЕНЕТИ ЧЕТИРИ ПРАВИЛНИЦИОД КОМИСИЈАТА ЗА ХАРТИИ ОД ВРЕДНОСТ

Комисијата за хартии од вредност, наседницата одржана на 30.11.2013 го-дина, донесе еден нов правилник

(какозаменанапретходноважечкиот)ииз-мениидополнувањаначетириправилници,сите објавени во “Службен весник на РМ”,број171од10декември2013 година,какоштоследи:- Правилник за начинот и постапката

за вршење контрола на овластените учесници на пазарот на хартии од вредност,

- Правилник за изменување и дополнува-ње на Правилникот за формата и содр-жината на проспектот и поканата за запишување и уплата на хартии од вредност,

- Правилник за изменување и дополнува-ње на Правилникот за документите што ги доставува издавачот на хар-тии од вредност при поднесување на

барањето за одобрение на јавна понуда на хартии од вредност,

- Правилник за изменување и дополнува-ње на Правилникот за формата и содр-жината на годишните, полугодиш-ните, тримесечните и тековните извештаи, резимето од годишните извештаи, материјали за акционерски собранија и извештај за сопственост на акционерските друштва со посебни обврски за известување кои се водат во Регистарот на Комисијата за хартии од вредност на Република Македонијаи

- Правилник за изменување и дополнување на Правилникза утврдување на кате-гориите на сопствени средства и на-чинот на пресметување на износот и структурата на влоговите при осно-вање и средствата од активата на ов-ластено правно лице со кои треба да располага и во континуитет.

КОНТРОЛАНАОВЛАСТЕНИТЕУЧЕСНИЦИНАПАЗАРОТНАХАРТИИОДВРЕДНОСТ

Новодонесениот Правилник за начинот и постапката за вршење контрола на овластените учесници на пазарот на хар-тии од вредност,влезе во сила на18 декем-ври 2013 година (осум дена од денот наобјавувањето), со кој датум престана да важипретходниотПравилникзаначинотипостапкатазавршењеконтроланаовлас-тените учесници на пазарот на хартииодвредност(“СлужбенвесникнаРМ”,број6/2007).

СпоредпреоднитеодредбинановиотПра-вилник, започнатите постапки на контроласпоредпретходноважечкиотПравилник,ќепродолжатспоредноводонесениотПравил-ник.

СоПравилникотзаначинотипостапкатазавршењеконтроланаовластенитеучесни-цинапазаротнахартииодвредностсепро-пишуваат начинот и постапката на вршењеконтрола на работењето на овластенитеучесницинапазаротнахартииодвредност(депозитари, берзи, банки, брокерски ку-ќи, брокери и инвестициони советници) иподетално се уредуваат надлежностите ипостапките на овластените лица од Коми-сијата за хартии од вредност, заради при-мената на Законот за хартии од вредност,правилниците донесени врз основа на за-конотиправилатанасаморегулирачкитеор-ганизации(берзиидепозитари).


87

ДОГОВОР ЗА УПАТУВАЊЕ (АСИГНАЦИЈА)

ПРОСПЕКТИПОКАНАЗАЗАПИШУВАЊЕИУПЛАТАНАХАРТИИОДВРЕДНОСТ

Правилникот за изменување и дополну-вање на Правилникот за формата и со-држината на проспектот и поканата за запи-шување и уплата на хартии од вредност (“СлужбенвесникнаРМ”,број 28/08,147/10и128/13),објавенво“СлужбенвесникнаРМ”,број 171/13,влезе во сила на 10 декември 2013 година (соденотнаобјавувањето),сокојдатумпрестана да важиПравилникотзаизменувањеидополнувањенаПравилникотзаформатаисодржинатанапроспектоти поканата за запишување и уплата нахартии од вредност (“Службен весник наРМ”,број 128/13).

Правилникотзаформатаисодржинатанапроспектотипоканатазазапишувањеиуплатанахартииодвредност јапропи-шуваформатаисодржинатанапроспектотзазапишувањеиуплатанахартииодвредностповидовииздавачиинапоканатазазапишу-вање и уплата на хартии од вредност. СопроменатаПрилогот5 конПравилникот седополнувасоновиточкиисевршиизменанапостоечкитеточки.

БАРАЊЕ ЗА ОДОБРЕНИЕ НА ЈАВНАПОНУДА НА ХАРТИИ ОД ВРЕДНОСТ-ЕДИНИЦАНАЛОКАЛНАСАМОУПРАВА

Правилник за изменување и дополнува-ње на Правилникот за документите што ги доставува издавачот на хартии од вред-ност при поднесување на барањето за одобрение на јавна понуда на хартии од вредност (“Службен весник на РМ”, број 28/08 и128/13),објавенво“СлужбенвесникнаРМ”,број 171/13,влезе во сила на 10 декември 2013 година (соденотнаобјавувањето),сокој датум престана да важи ПравилникотзаизменувањеидополнувањенаПравилни-кот за документите што ги доставуваиздавачот на хартии од вредност приподнесување на барањето за одобрениена јавна понуда на хартии од вредност(“СлужбенвесникнаРМ”,број128/13).

Правилникот за документите што гидоставува издавачот на хартии од вред-ност при поднесување на барањето заодобрение на јавна понуда на хартии одвредностгипропишувадокументитештогидоставуваиздавачотзахартиитеодвредностпри поднесување на барање за одобрениенајавнапонуданахартииодвредност.

ПоследнитепроменинаовојПравилникглавно се однесуваат на пропишување нанови одредби, со кои се регулира начинот на поднесување барање за одобрение за издавање на хартии од вредност по пат на јавна понуда до Комисијата за хартии од вредност, кога издавачот на хартии од вред-ност е единица на локална самоуправа.

ПОСЕБНИОБВРСКИЗАИЗВЕСТУВАЊЕНА КОМИСИЈАТА ЗА ХАРТИИ ОДВРЕДНОСТ - ЕДИНИЦА НА ЛОКАЛНАСАМОУПРАВАКАКОИЗДАВАЧНАХАР-ТИИОДВРЕДНОСТ

Правилникот за изменување и дополну-вање на Правилникот за формата и содржи-ната на годишните, полугодишните, триме-сечните и тековните извештаи, резимето од годишните извештаи, материјали за акцио-нерски собранија и извештај за сопственост на акционерските друштва со посебни об-врски за известување кои се водат во Ре-гистарот на Комисијата за хартии од вред-ност на Република Македонија (“Службенвесник на РМ”, број 112/08, 31/11, 31/12 и76/13),објавенво“СлужбенвесникнаРМ”,број 171/13,влезе во сила на 10 декември 2013 година(соденотнаобјавувањето).

ПоследнитепроменинаовојПравилникглавносеоднесуваатнапропишувањеновиодредби, со кои се регулира обврска за известување на Комисијата за хартии од вредност (покрај од страна на акционер-скитедруштвасопосебниобврскизаизвес-тување, кои се запишани во Регистарот наКомисијата)иодстрананаединиците на ло-калната самоуправа, кои имаат издадено должнички хартии од вредност.



88


КАТЕГОРИИНАСОПСТВЕНИСРЕДСТВАИИЗНОСОТИСТРУКТУРАТАНАВЛОГОВИТЕПРИОСНОВАЊЕИСРЕДСТВАТАОДАКТИВАТАНАОВЛАСТЕНОПРАВНОЛИЦЕ

Правилникот за изменување и дополну-вање на Правилникза утврдување на кате-гориите на сопствени средства и начинот на пресметување на износот и структурата на влоговите при основање и средствата од активата на овластено правно лице со кои треба да располага и во континуитет(“Службен весник на РМ”, број 150/101 и35/11),објавенво“СлужбенвесникнаРМ”,број 171/13,влезе во сила на 18 декември 2013 година (осмиотденодденотнаобја-вувањето)иеодвремен карактер во важ-ност од најмногу 90 дена од денот на обја-вувањето.

Правилникот за утврдување на ка-тегориите на сопствени средства и на-чинот на пресметување на износот иструктуратанавлоговитеприосновањеи средстватаодактиватанаовластеноправнолицесокоитребадарасполагаивоконтинуитет ги уредува категориите, из-носот, структурата, начинот на пресметка,одржувањето и контролата на сопственитесредства, влоговите при основањето исредствата со кои треба да располага воконтинуитетикои требадабидатвоизноснаосновнатаглавнинаприосновањенаов-ластеноправнолице.

СКОПЈЕ,х.КОНТИНЕНТАЛ27-28 јануари 2014 г.(понеделник-вторник).


1



2

ШТИП,х.ОАЗА04 февруари 2014 г.(вторник).

3

СКОПЈЕ,х.КОНТИНЕНТАЛ06 - 07 февруари 2014 г.(четврток-петок).

5

БИТОЛА,х.МИЛЕНИУМ11 февруари 2014 г.(вторник).

6



ЖНО

!

СКОПЈЕ,х.ИНПЕКСЕЛ 2(кајУниверзалнасала)05 февруари 2014 г.(среда).

4ЗА БУЏЕТИ

02/ 3162-979 i 3298-763 [email protected]

Date post:	13-Mar-2016
Category:	Documents
Upload:	marija
View:	310 times
Download:	12 times

ИНФОРМАТОР БР.1 / 2014

Documents