1
รายงานผล
โครงการสมมนาเสรมสรางประสทธภาพงานบรรณสารสนเทศ : การจดทำแผนยทธศาสตร ระยะ 5 ป (พ.ศ.2561-2565) ของสำนกบรรณสารสนเทศ
วนท 13 และ 16-18 มถนายน 2562 ณ หาดทรายทองรสอรท จงหวดจนทบร
โดย นางวรรณ ทปประชย
สำนกบรรณสารสนเทศ
โครงการนไดรบการสนบสนนจากกองทน มสธ. 12 ป ประจำปงบประมาณ พ.ศ. 2562
1
ชอโครงการ โครงการสมมนาเสรมสรางประสทธภาพงานบรรณสารสนเทศ : การจดทำ แผนยทธศาสตร ระยะ 5 ป (พ.ศ.2561-2565) ของสำนกบรรณสารสนเทศ
สถานทจด ณ มสธ. และ หาดทรายทองรสอรท จงหวดจนทบร
ระยะเวลาดำเนนการ วนท 13 และ 16-18 มถนายน 2562
ผรบผดชอบโครงการ/ผขอรบทนและหนวยงาน ผรบผดชอบโครงการ : นางวรรณ ทปประชย ผขอรบทน : บคลากรสำนกบรรณสารสนเทศ 73 คน หนวยงาน : สำนกบรรณสารสนเทศ
โครงการนไดรบการสนบสนนจากกองทน มสธ.12 ป ประจำปงบประมาณ พ.ศ.2562
เนอหาสาระทไดจากการดำเนนโครงการ การสมมนาครงนประกอบดวยกจกรรม ดงน
1. การถายทอดแผนพฒนามหาวทยาลยสการปฏบตในระดบหนวยงาน 2. ทศทางการพฒนางานของสำนกบรรณสารสนเทศ และชแจงแนวทางในการจดทำแผนยทธศาสตร ระยะ
5 ป พรอมทงใหบคลากรแบงกลมเสนอประเดนจากการระดมความคดเหน เพอนำไปสการจดทำรายละเอยดของแผนยทธศาสตร ระยะ 5 ป (พ.ศ.2561-2565)
สวนท 1 1. การบรรยายเรอง การถายทอดแผนพฒนามหาวทยาลยสการปฏบตในระดบหนวยงาน วทยากรไดบรรยายเกยวกบการจดทำแผนพฒนามหาวทยาลยสการปฏบตในระดบหนวยงาน ดงน
วสยทศน มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช เปนมหาวทยาลยเปดชนนำของโลกทใชระบบการศกษาทางไกล ใหการศกษาตลอดชวตสำหรบทกคน
พนธกจ 1. พฒนาระบบการศกษาทางไกลและสงเสรมการเรยนรตลอดชวต โดยม งผลตบณฑตทกระดบเพอ
ตอบสนองตอการพฒนาประเทศ 2. วจย สงเสรมและพฒนาองคความรดานการศกษาทางไกลและองคความรดานการพฒนาประเทศทยงยน 3. บรการวชาการโดยพฒนาทรพยากรมนษย ชมชน และองคกรสถาบนในสงคม เพอนำไปสสงคมแหงการ
เรยนร สงคมฐานความร 4. อนรกษสงเสรม พฒนา และเผยแพรศลปวฒนธรรมของชาต 5. พฒนาองคกรสการเปนมหาวทยาลยเปดชนนำของโลก
การวางแผนกลยทธกบการวางแผนดำเนนงาน การวางแผนกลยทธ คอ การวางแผนกลยทธนนมวตถประสงคเพอกำหนดทศทางในการดำเนนงานขององคกรในระยะยาวโดยเปนแผนงานทไดรบการสรางขนเพอตอบสนองแนวคดและนโยบายของผบรหารองคกร การวางแผนกลยทธควรเปนแผนทมความยดหยนและสามารถนำไปปฏบตไดจรงและประเมนผลไดเพอสามารถนำไปปรบปรงแผนงานใหดขนไดในอนาคต
2
องคประกอบของการวางแผนกลยทธ วางแผนกลยทธใหประสบผลสำเรจ ประกอบดวย 4 องคประกอบทสำคญคอ
1. องคประกอบทางดานทรพยากร ปจจย (Resources or Inputs) 2. องคประกอบทางดานกระบวนการ วธการ (Means or Processes) 3. องคประกอบทางดานผลงาน วตถประสงค (Objectives or Outputs) 4. ผลลพธ จดมงหมาย (Goals or Outcomes)
สำนกบรรณสารสนเทศ กำหนดวสยทศน พนธกจ ดงน
วสยทศน สำนกบรรณสารสนเทศเปนหองสมดมหาวทยาลยเปดทมงเนนการบรการทเปนเลศ เพอการเรยนรตลอดชวต
พนธกจ 1. แสวงหา พฒนา และจดการทรพยากรสารสนเทศทกประเภทเพอสนบสนนพนธกจและนโยบายของ
มหาวทยาลย 2. จดบรการหองสมดและสารสนเทศแกนกศกษาคณาจารย และบคลากร ตลอดจนผเรยนในระบบ
การศกษาทางไกล และกลมเปาหมายของมหาวทยาลย 3. สนบสนนสงเสรมการศกษาคนควาดวยตนเองเพอการศกษาคนควา และวจยของคณาจารย บคลากร
นกศกษาของมหาวทยาลย และประชาชนทวไป 4. จดบรการสารสนเทศทเกยวของกบประวต พฒนาการ และอตลกษณของมหาวทยาลย
องคประกอบการจดการเชงกลยทธ การจดการเชงกลยทธ ประกอบดวยองคประกอบยอยพนฐาน 5 ประการคอ
1. การกำหนดทศทาง (Direction Setting) 2. การประเมนองคการและสภาพแวดลอม (Environment Scanning) 3. การกำหนดกลยทธ (Strategy Formulation) 4. การดำเนนกลยทธ (Strategy Implementation) 5. การประเมนผลและการควบคม (Evaluation and Control)
1. การกำหนดทศทาง (Direction Setting) ในการกำหนดทศทางขององคกรจะประกอบดวย การกำหนดวสยทศน (Vision) และการกำหนดภารกจ (Mission) หรอกรอบในการดำเนนงานทชดเจนจะชวยใหองคกรสามารถกำหนดทศทางในระยะยาว อกทงยงแสดงถงความตงใจในการดำเนนธรกจอกดวย ภารกจ (Mission) ในกระบวนการบรหารจดการเชงกลยทธน น ขนแรกองคการจะตองระบภารกจและเปาหมายหลกทสำคญขององคกร ภารกจ หมายถง ประกาศหรอขอความขององคกรทพยายามกำหนดวาจะทำอะไรในปจจบน และกำลงจะทำอะไรในอนาคต และตองการใหองคกรเปนองคกรแบบใด ซงโดยสวนใหญแลวขอความเรองภารกจขององคกรจะประกอบไปดวยขอความทบงบอกถงคณคาทางปรชญาสำคญทผบรหารตดสนใจกระทำ ซงแสดงถงพนธะของบรษทท
3
มตอเปาหมายและสอดคลองกบคณคาของผบรหาร นอกจากนแลวภารกจยงจะสรางสภาพแวดลอมในการกำ หนด กลยทธอกดวย เปาหมาย (Gold) คอ การบอกถงสงทองคกรปรารถนาใหเกดขนในอนาคตและพยายามบรรล โดยมการกำหนดใหชดเจน กระชบ ตรงจด และสามารถวดได ทงน การกำหนดเปาหมายจะมการกำหนดใหชดเจนขนกวาการกำหนดภารกจวาจะตองทำสงใด
2. การประเมนองคกรและสภาพแวดลอม (Environment Scanning) ในการประเมนสภาพแวดลอมขององคกรนนจะประกอบไปดวยการประเมนสภาพแวดลอมภายนอก และการประเมนสภาพแวดลอมภายใน โดยมจดมงหมายเพอใหทราบถง จดแขง จดออน โอกาส และอปสรรค หรอโดยทวไปจะเรยกว าการว เคราะหตามตวแบบ Swot (SWOT Analysis) ไดแก การว เคราะหจ ดแขง (Strength – S) การวเคราะหจดออน (Weakness – W) การวเคราะหโอกาส (Opportunity – O) การวเคราะหภาวะคกคาม (Threat – T) 2.1 การวเคราะหสภาพแวดลอมภายในขององคกร (Internal Analysis) การวเคราะหภายในขององคกรนน จะทำใหทราบถงจดออนและจดแขงขององคกร ชวยใหประเมนอดตและแนวโนมในปจจบน การวเคราะหภายในสามารถทำไดโดยการวเคราะหปจจยท จะนำไปส ความสำเรจ (Critical success factor) การวเคราะห (Value chain) และวเคราะหกระบวนการหลก (Core business process) ซงจะทำใหองคกรมความสามารถหลกทโดดเดน (Core competency) การวเคราะหปจจยทจะนำไปสความสำเรจ (Critical success factor) สามารถทำไดโดยการวเคราะหลกษณะขององคกร ตำแหนงทางการแขงขน สภาพแวดลอมทวไป และการพฒนาองคกร การวเคราะหหวงโซคานยม (Value chain) เปนการพยายามเชอมโยงกจกรรมหลก และกจกรรมยอยขององคกร โดยการพยายามจดกจกรรมยอยใหสนบสนนกจกรรมหลก เนองจากการวเคราะหหวงโซคานยมจะทำใหองคกรไดรบรถงคานยมไดอยางชดเจน โดยสรปแลวการวเคราะหปจจยภายในหรอสภาพแวดลอมภายในนจะทำใหทราบถงจดแขงหรอจดออนขององคการ จดแขง คอ การวเคราะหเพอคนหาประเดนทเปนจดแขงหรอจดเดนภายในองคกร ทองคกรมองวาเปนจดแขงหรอจดเดนหรอทำใหองคกรประสบความสำเรจในการดำเนนงานในปจจบน จดออน คอ การวเคราะหเพอคนหาประเดนทเปนจดออนหรอทเปนปญหาภายในองคกร ทองคกรมองวาเปนอปสรรคหรอความไมราบรนในการดำเนนงานขององคกรในปจจบน 2.2 การว เคราะห สภาพแวดลอมภายนอกองค กร (External Analysis) สภาพแวดล อมภายนอกประกอบดวย สภาพแวดลอมทวไปและสภาพแวดลอมในการดำเนนงาน สภาพแวดลอมทวไป (General Environment) เปนสภาพแวดลอมทมความสำคญ แตอาจจะไมใชสงแวดลอมทเขามาเกยวของกบองคกรโดยตรงแตเปนสภาพแวดลอมโดยทวไป เชน สภาพแวดลอมดานการเมอง สภาพแวดลอมดานเศรษฐกจ สภาพแวดลอมดานสงคม และสภาพแวดลอมดานเทคโนโลย สภาพแวดลอมในการดำเนนงาน (Task Environment) เปนสภาพแวดลอมทประกอบดวยปจจยทเฉพาะเจาะจง และกระทบตอการบรหารงานขององคกรในทนท
3. การกำหนดกลยทธ (Strategy Formulation) การกำหนดกลยทธ เปนการพฒนาแผนระยะยาวบนรากฐานของโอกาสและอปสรรค ทไดจากการวเคราะหสภาพแวดลอมภายนอก และการวเคราะหจดแขง จดออน ทไดจากการวเคราะหสภาพแวดลอมภายใน โดยองคกร
4
จะตองกำหนดและเลอกกลยทธทดทสดทเหมาะสมกบองคกรทสด ผบร หารตองพยายามตอบคำถามวาทำอยางไรองคกรจงจะไปถงเปาหมายทไดกำหนดไวได โดยใชความไดเปรยบในการแขงขนขององคกรกำหนดเปนกลยทธ
4. การนำกลยทธไปปฏบต (Strategy Implementation) การนำกลยทธไปปฏบต คอ กระบวนการทผ บรหารแปลงกลยทธและนโยบายไปสแผนการดำเนนงาน กำหนดรายละเอยดดานตางๆ เชน ดานงบประมาณ หรอวธการดำเนนงาน ซงกระบวนการนอาจจะเกยวของกบการเปลยนแปลงภายในดานวฒนธรรม โครงสราง หรอระบบการบรหาร เพอใหสามารถดำเนนการตามกลยทธไดอยางเปนรปธรรม
5. การประเมนผลและการควบคม (Evaluation and Control) การควบคมกลยทธ เปนหนาทสำคญทเกยวของกบการตดตาม ตรวจสอบ ประเมนผลกลยทธทนำไปปฏบต ทงนในการนำกลยทธไปปฏบตนนมกจะเกดขอผดพลาดทตองการการปรบปรง เพอใหแนใจวากลยทธนนจะกอใหเกดผลการปฏบตงานทตรงตามแผนทไดตงไว การตรวจสอบกลยทธ (Strategic Control) จะมการวดผลทงในเชงปรมาณและเชงคณภาพ มการกำหนดเกณฑและมาตรฐานโดยมาตรวดการดำเนนงานทเหมาะสมกบแตละองคกร ทงนการกำหนดมาตรฐานควรมความระมดระวงเพอใหสามารถสะทอนผลการทำงานไดอยางเปนรปธรรม สวนท 2
ทศทางการพฒนางานของสำนกบรรณสารสนเทศ และชแจงแนวทางในการจดทำแผนยทธศาสตร ระยะ 5 ป พรอมทงใหบคลากรแบงกลมเสนอประเดนจากการระดมความคดเหน เพอนำไปสการจดทำรายละเอยดของแผนยทธศาสตร ระยะ 5 ป (พ.ศ.2561-2565)
ผอำนวยการสำนกบรรณสารสนเทศไดแจงเกยวกบทศทางการพฒนางานของสำนกบรรณสารสนเทศ ดงน
คานยมมหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช (STOU) คานยม ความหมาย องคประกอบเชงพฤตกรรม
S = Synergy รวมแรงรวมใจ Organization First, Workforce Focus, Teamwork
T = Transparency ใฝคณธรรม Social Responsibility, Management by Fact, Moral & Ethics
O = Originality นำสงใหม Future Focus, Innovation Focus, Visionary Leadership
U = Ubiquitous Learning เรยนรได ทกท ทกเวลา Customer Focus, System Perspective, Life Long Learning
คานยมสำนกบรรณสารสนเทศ (ODI)
ODI หมายถง Office of Documentation and Information คานยม ความหมาย องคประกอบเชงพฤตกรรม
5
O = Office of Organization First รวมแรง รวมใจ มงสรางประโยชนเพอองคกรเปนสำคญ
D = Documentation Devotion to Customer มงมนบรการทเปนเลศ I = Information Integrity ยดมนความถกตอง ทำงานดวยขอมลจรง
มจรรยาบรรณวชาชพ สมรรถนะหลกขององคกรและการทำงานของสำนกบรรณสารสนเทศ
1. ใหบรการหองสมดในระบบการศกษาทางไกลดวยความเอาใจใส 2. มเครอขายเขาถง และครอบคลมพ นท ทกจงหวด โดยความรวมมอของเครอขายบรการหองสมด
มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช สำนกบรรณสารสนเทศ 3. เปนหนวยงานทมความเฉพาะในเรองวชาชพ ทำหนาทหองสมดของมหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราชเปน
เวลา 40 ป 4. มความโดดเดนในเรองของการเปนผใหบรการแบบแกลม (GLAM – Galleries, Libraries, Archives,
Museu 5. มหนวยงานระดบฝาย/ศนย รวม 5 หนวยงาน ดงน
- สำนกงานเลขานการ - ฝายเทคนค - ฝายบรการสนเทศ - ฝายบรการสอการศกษา - ศนยเทคโนโลยบรรณสารสนเทศ
มหนวยงานยอยระดบหนวย/งานภายใตการกำกบดแลของฝาย/ศนย จำนวน 11 หนวย/งาน มบคลากร รวม 73 คน ประกอบดวย ขาราชการ พนกงานมหาวทยาลย ลกจางประจำเงนรายได และลกจางชวคราวรายเดอน
ผเกยวของกบสำนกบรรณสารสนเทศ 1. ผสงมอบ ไดแก บรษท รานหนงสอ สวนราชการ (สวนงานทเปนผผลต/จำหนาย/เผยแพรสารสนเทศ) 2. คความรวมมอ (ภายใน มสธ.) ไดแก ศนยบรการการสอนทางไปรษณย สำนกบรการการศกษา สำนก
เทคโนโลยการศกษา สำนกคอมพวเตอร ฝายตำรา สำนกวชาการ และฝายเผยแพรและจดจำหนาย สำนกพมพ (ดานการจดหาทรพยากรสารสนเทศและคอมพวเตอรพรอมเครอขาย)
3. คความรวมมอ (หนวยงานภายนอกมหาวทยาลย) ไดแก เครอขายความรวมมอระหวางหองสมดมหาวทยาลย (ThaiLIS) 78 แหง ความรวมมอระหวางหองสมดสถาบนอดมศกษา 24 แหง ขายงานหองสมดมหาวทยาลยสวนภมภาค (PULINET) 20 แหง สำนกงานสงเสรมการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศย (กศน.) กรมราชทณฑ เครอขายหองสมดสเขยว สำนกวฒนธรรม กฬา และการทองเทยว กรงเทพมหานคร โรงเรยนมหาวชราวธ จงหวดสงขลา และเทศบาลนครภเกต
ผรบบรการ (ลกคา) 1. คณาจารย 2. บคลากรสายสนบสนน 3. นกศกษาระดบบณฑตศกษา นกศกษาระดบปรญญาตร 4. ประชาชนทวไป
6
ยกระดบคณภาพงานหองสมด สำนกบรรณสารสนเทศเพมบรการทางออนไลนเพอรองรบการใหบรการทางไกลแกนกศกษาอยางทวถง เชน - หองสมดเสมอน - ระบบตอบคำถามอตโนมต/บรการตอบคำถามออนไลนผานหนาเวบ - ระบบการฝกอบรมทกษะการรสารสนเทศ (Information Literacy) - แบบฟอรมอเลกทรอนกสตางๆ นอกจากนบคลากรทมผลงานการสรางสรรคนวตกรรม อาจปรบเปลยนชนงานใหอยในรปแบบงานวจยเชงพฒนา (R&D) และเพมเตมงานวจยสถาบนในลกษณะ R2R สำหรบพฒนาการใหบรการสารสนเทศทสอดคลองกบพฤตกรรมและความคาดหวงของผรบบรการ
อาคารใหมสำนกบรรณสารสนเทศ 1. ทำใหผใชบรการเขาถงบรการไดสะดวกและงายดายยงขน โดยหองสมดเปนเสมอนพนทในการพบปะ
สงสรรคทำกจกรรมทหลากหลายในทกเพศ วย อาชพ มสวนของมเดย เลานจ ทมเทคโนโลยทชวยในการเรยนรสรางสรรค
2. มการเปล ยนผานหองสมดส ยคดจทล ตองมการทรานสฟอรเมอรบรรณารกษรวมไปดวย เพราะบรรณารกษดำรงอยตรงใจกลางของความซบซอนและการเปล ยนแปลงทางเศรษฐกจและเทคโนโลยมากกวาอาชพใดๆ
แนวทางการจดทำแผนยทธศาสตรระยะ 5 ป (พ.ศ.2561-2565) สำนกบรรณสารสนเทศ
ประเดนยทธศาสตร เปาประสงค และกลยทธ ประเดนยทธศาสตร เปาประสงค กลยทธ
พฒนาหองสมดและสารสนเทศใหมคณภาพ ทนสมย ทมงเนนความพงพอใจของผรบบรการ
1. ผรบบรการเขาใชบรการหองสมดจากชองทางตางๆ มากขน
2. มบรการหองสมดทเปนทพงพอใจแกผรบบรการ
3. มวฒนธรรมการใหบรการทเนนผรบบรการเปนศนยกลาง
1. สงเสรมการรสารสนเทศและการใชหองสมดแกกลมเปาหมายทหลากหลายรปแบบและชองทาง
2. พฒนาบรการหองสมดและสารสนเทศใหมคณภาพและเปนทพอใจของผรบบรการ
3. พฒนากลไกการบรการทเนนผรบบรการเปนศนยกลาง
จดบรการวชาการดานหองสมดและสารสนเทศสสงคม
1. เพอบรการวชาการวชาชพแกสงคมเพอใหเกดสงคมแหงการเรยนร
1. พฒนารปแบบการจดบรการวชาการดานหองสมดและสารสนเทศสสงคมใหหลากหลาย
พฒนาและเผยแพรสารสนเทศเฉพาะดาน/ดานศลปวฒนธรรม/ภมปญญาทองถน เพอบรการสสาธารณะ
1. เพอธำรงรกษา สถาบนชาต ศาสนา ศลปวฒนธรรมและ ภมปญญาทองถน ตามจดเดน จดเนนของหนวยงาน
1. พฒนาสารสนเทศเฉพาะดาน /ดานศลปวฒนธรรม และภมปญญาทองถน ดวยสอทใชเทคโนโลยทเหมาะสมเพอบรการสสาธารณะ
7
ประเดนยทธศาสตร เปาประสงค กลยทธ พฒนาใหเปนแหลงเรยนรในระบบการศกษาทางไกลทเขาถงไดอยางสะดวกและรวดเรว
1. ผรบบรการเขาถงแหลงเรยนรในระบบการศกษาทางไกลไดอยางสะดวกและรวดเรว
1. พฒนาบรการหองสมดและสารสนเทศใหเปนแหลงเรยนรในระบบการศกษาทางไกลทหลากหลายชองทาง
2. พฒนาสอประชาสมพนธแหลงเรยนรและบรการหองสมดกวางขวาง
พฒนาทรพยากรสารสนเทศใหหลากหลาย และพฒนาคลงสารสนเทศดจทลของมหาวทยาลย
1. มทรพยากรสารสนเทศใหบรการททนสมย สอดคลองกบความตองการของผรบบรการและสนบสนนภารกจของมหาวทยาลย
2. มคลงสารสนเทศดจทลของหองสมดในเครอขายคลงทรพยากรการเรยนร TCU Globe
1. พฒนาและปรบปรงกระบวนการจดหา การใหบรการทรพยากรสารสนเทศ ทนสมย สอดคลองกบความตองการของผรบบรการ
พฒนาใหเปนหองสมดทมการพฒนาองคกรทด
1. มการขบเคลอนการดำเนนงานของสำนกดวยกลยทธของสำนกและของมหาวทยาลย
2. พฒนาสำนกสองคกรทมแนวปฏบตทด
3. พฒนาระบบบรหารจดการไปสการบรหารจดการทด
4. พฒนาบคลากรใหมความชำนาญและเชยวชาญในวชาชพ และมความกาวหนาในตำแหนงงานทสงขน
1. สงเสรมการนำเครองมอ/ระบบการบรหารจดการสมยใหมมาใชเพอยกระดบสการเปนองคกรทด ดานการจดการเชงกลยทธ การจดการความร การพฒนาคณภาพ การบรหารงบประมาณ และการพฒนาบคลากร
สรางความรวมมอกบพนธมตรและเครอขายทงภายในและภายนอกมหาวทยาลย
1. สรางความรวมมอกบพนธมตรและเครอขายเพอพฒนาและขยายบรการหองสมดในระบบการศกษาทางไกล
1. เสรมสราง/ขยายกจกรรมความรวมมอกบพนธมตรและเครอขายเพอการบรการหองสมดในระบบการศกษาทางไกล
พฒนาโครงสรางพนฐานดานกายภาพทเออตอการทำงานและการเรยนร
1. มกายภาพทเออตอการเรยนร การใหบรการ และการปฏบตงาน
1. สงเสรมมาตรการประหยดพลงงานและการสรางสภาพแวดลอมทดในการทำงาน
8
จากการแบงกลมระดมความคดเหนเพอจดทำรายละเอยดของแผนยทธศาสตร ระยะ 5 ป (พ.ศ.2561-2561) พอสรปไดดงน
9
10
11
12
13
14
15
ประโยชนทไดรบ สำนกบรรณสารสนเทศมแผนยทธศาสตร ระยะ 5 ป (พ.ศ.2561-2565)
ขอเสนอแนะ -
