MụcLụcChương1
Chương2
Chương3
Chương4
Chương5
Chương6
Chương7
Chương8
Chương9
Chương10
Chương11
Chương12
Chương13
Chương14
Chương15
Chương16
Chương17
Chương18
Chương19
Chương20
Chương21
Chương22
Chương23
Chương24
Chương25
PhụLục
Chương1
Ebookmiễnphítại:www.Sachvui.Com
ThángMườihainăm2001Tôiđãtrởthànhtôinhưngàyhômnaytừtuổimườihai,vàomộtngày
lạnhlẽo,ảmđạmmùađôngnăm1975.Tôinhớchínhxáclúcđóđangkhomngườisaubứctườngđấtsụpđổ,nhòmtrộmvàolốinhỏgầnkhesuốiđóngbăng.Thờiđólâulắmrồi,nhưngtôibiếtnhữnggìngườitanóivềquákhứ,màtôiđãhọcđược,vềviệcanhcóthểchônvùinóđi,làmộtđiềusailầm.Bởivìquákhứcònđangthayđổi.Bâygiờnhìnlại,tôinhậnratôivẫnđangnhòmvàocáilốinhỏhoangvắngđósuốthaimươisáunămqua.
Mùahèvừarồi,mộthômchúRahimKhangọichotôitừPakistan.Chúyêucầutôitớigặpchú.Đứngtrongbếp,vớimáynghebêntai,tôihiểuđókhôngphảilàchúRahimKhantrênmáy.Đólàquákhứtộilỗikhôngđượcchuộccủatôi.Saukhitreomáy,tôiđidạobộdọctheoHồSpreckelsởphíabắccôngviênCổngVàng.Mặttrờibuổichiềusớmlấplánhnướchồ,trênđóhàngchụcnhưngchiếcthuyềnconđanggiongbuồmtheolàngiónhẹkhô.Rồitôiliếcnhìnlên,thấymộtđôidiềumàuđỏvớinhữngchiếcđuôiđàimàuxanhlơbayvútlêntrời.Đôidiềunhàolộntầngkhông,bêntrênnhữnghàngcâyđầuphíaTâycôngviên,bayquanhữngcốixaygió,bồngbềnhbênnhaunhưmộtcặpmắtđangnhìnxuốngSanFrancisco,thànhphốgiờđâytôigọilàquêhương.VàbấtchợtgiọngnóicủaHassanthìthàotrongđầutôi:vìcậu,cảngànlầnrồi.Hassanngườiđuadiềumôihẻ.
Tôingồitrênbăngghếcôngviêncạnhmộtcâyliễurủ.TôinghĩtớiđiềugìđóRahimKhanđãnóitrướckhicúpmáy,gầnnhưchợtnghĩthêm:luôncómộtconđườngđểtốtlànhtrởlại.Tôingướcnhìncặpdiềusinhđôi.TôinghĩvềHassan.NghĩvềBaba,Ali,Kabul.Tôinghĩvềcuộcđờitôiđãtừngsống,chotớikhimùađôngnăm1975ậpđến,làmthayđổitấtcả.Vàkhiếntôitrởthànhtôinhưngàyhômnay.
Chương2Khicònlàhaiđứatrẻ,Hassanvàtôithườngtrèolênnhữngcâybạch
dươngtrênconđườngxechạyvàonhàchatôi,vàdùngmộtmảnhgươngchiếuánhnắngvàonhànhữngngườihàngxómcủachúngtôilàmhọtứcgiận.Chúngtôithườngngồichéonhau,trênmộtcặpcànhcâycao,chântrầnđungđưa,túiquầnđầyquảdâutằmphơikhôvàquảócchó,thaynhauchiếugương,vừaăndâutằmvừanémvàonhau,khúckhích,cườivang.TôivẫnnhưcònthấyHassantrêncáicâyđó,nắnglunglinhxuyênquakẽláchiếulênkhuônmặtgầnnhưtrònxoecủacậu,mộtkhuônmặtgiốngnhưbúpbêTàuđượcgọttừgỗcứng:mũinởvàtẹt,mắtvừahẹpvừaxếchnhưlátre,đôimắtnếunhìnvào,tuỳtheoánhsáng,lúcvàng,lúcxanh,lúccảmàungọcbíchnữa.Tôivẫncóthểthấyđôitainhỏmọcthấp,vàmẩucằmnhôracóvẻnhưđắpthêmchútthịt,nhưsauđómớithêmvào.Vàchiếcmôihẻtáchraởchínhgiữa,nơimàngườilàmbúpbêTàucóthểđãđểtrượtđồnghề,hoặccólẽlúcđóchỉđơngiảnthấmmệtthànhrabấtcẩn.
Đôikhingồitrênnhữngngọncâyđó,tôixuiHassanlấysúngcaosubắnquảócchóvàoconchóchăncừugiốngĐứcchộtmắtcủaônghàngxóm.Hassanchẳngbaogiờmuốnvậy,nhưngnếutôiyêucầu,thựcsựyêucầu,cậusẽkhôngtừchối.Hassanchẳngbaogiờtừchốitôibấtcứđiềugì.Vàcậubắnsúngcaosuchínhxácchếtngười.ChacủaHassan,ôngAli,thườngbắtgặpchúngtôivàphátđiênlên,điêntheocáchngườihiềnhậunhưAlicóthểlàmđược.Ôngthườngbậtngóntay,vẫychúngtôitụtxuống.ÔnggiậtlấymảnhgươngvàbảochúngtôibànộicủaHassanđãdạyôngrằngquỷdữcũngchiếunhữngmảnhgương,chiếuđểlàmrốitrícáctínđồHồigiáotronglúccầunguyện.Ôngluônquắcmắtnhìncontraimìnhnóithêm“vàquỷcũngcườihôhốtrongkhilàmnhưvậy.”
“Vâng,thưacha”,Hassanthườnglẩmbẩm,vừanhìnxuốngdướichân.Nhưngkhôngbaogiờcậuđổchotôi.Khôngbaogiờnóirằngmảnhgươngcũngnhưviệcbắnquảócchóvàoconchócủaônglánggiềngluônluônlàtrònghịchngợmcủatôi.
Nhữngcâybạchdươngxếpthànhhàngdọcconđườngxechạylátgạchđỏdẫntớiđôicổngsắtuốn.Đôicổngkếtiếpmởvàophầnmởrộngcủađườngxevàotưdinhcủachatôi.Ngôinhàtoạlạcphíabêntráiconđườnggạch,sânsauởcuốiđường.
Mọingườiđềuđồngýlàchatôi,tứcBabacủatôi,đãxâymộtngôinhàđẹpnhấtquậnWazirAkarKhan,vùngphụcậnmớivàgiàucóởphầnBắcKabul.VàingườicònnghĩđólàngôinhàxinhđẹpnhấttrongtoànbộKabul.Mộtlốivàorộng,haibênlànhữngkhómhồngdẫntớimộttoànhàtrảidàivớisànnhàbằngđácẩmthạchvànhữngcửasổrộng.Nhữngviêngạchkhảmkhắccầukỳ,màBabatựtaylựachọnởIsfahan,đượclátchosàncủa
bốnphòngtắm.Nhữngtấmthảmthêusợivàng,BabamuaởCalcutta,chăngdọccácbứctường.Mộtchùmđènphalêtreodướivòmtrần.
Trêngáclàphòngngủcủatôi,phòngngủcủaBaba,phòngđọccủaông,cònđượccoinhư“phònghút”,nơikhôngngừngtoảramùithuốclávàmùiquế.Babavàbạnôngngảngườitrênchiếcghếđệmdamàuđenởđó,saukhiAliđãphụcvụcơmtối.Họnhồitẩuthuốc–riêngBabaluôngọiđólà“vỗbéotẩuthuốc”–vàtranhluậnvềbađềtàiưathích:chínhtrị,kinhdoanhvàbóngđá.ĐôikhitôihỏiBabaliệutôicóthềngồicùnghọđượckhông,nhưngBabathườngđúngchặntrướccửavànói“Làmviệccủaconđi,nhanhlênnào.Giờlàlúcngườilớnnóichuyện.Saoconkhôngđọcmộtcuốnsáchnàođócủacon?”Ôngthườngđóngcửalại,đểmặctôingạcnhiênkhônghiểutạisaoôngcứ“lúcngườilớnnóichuyện”mãithế.Tôithườngômđầugốingồingaybêncửa.Đôikhitôingồiđómộttiếngđồnghồ,cókhihaitiếng,lắngnghehọcười,họchuyệngẫuvớinhau.
Phòngkháchởtầngdướicómộtbứctườngcongvớinhữngchiếctủđóngtheophongcáchtruyềnthống.Trongphòngtreonhưngbứchìnhgiađình.MộttấmảnhgiấylụacũcủaôngnộitôivàquốcvươngNadirShahchụpnăm1931,hainămtrướckhiquốcvươngbịámsát.Haingườiđangđứngbênngắmmộtconnaichết,chânđiủngcaotậnđầugối,súngkhoácquavai.Kialàmộtbứchìnhđêmcướichamẹtôi,Babasangtrọngtrongbộlễphụcđenvàmẹtôiváytrắngvớinụcườicủamộtnữquậnchúatrẻ.ĐâylàBabavàngườibạnquýnhất,bạnkinhdoanhcủaông,chúRahimKhan,đứngtrướcnhàcủachúngtôi,chẳngaimỉmcười.Tôilàđứabétrongbứcảnh,Babađangbếtôi,trôngcóvẻmệtmỏiranghiêmkhắc.Tôiởtrongtayông,nhưngnhữngngóntaytôiconglênngoắclấyngónútcủachúRahimKhan.
Bứctườngcongdẫnvàophòngăn,giữaphònglàmộtchiếcbànbằnggỗgụcóthểphụcvụthoảimáibamươithựckhách–vàhợpvớisởthíchcủachatôi,nhữngbữatiệccựckỳtốnkémhầunhưtuầnnàocũngcó.Ởđầukiacủaphòngănlàmộtlòsưởicaolớnbằngđácẩmthạch,luônluôncháysángngọnlửamàudacamtrongsuốtmùađông.
Mộtcửakínhtrượtrộnglớnmởracáihiênbánnguyệtbaoquátnonmộthéctađấtphíasauvànhữnghàngcâyanhđào.BabavàAliđãtrồngmộtvườnraunhỏdọctheodãytườngPhíaĐông,gồmcàchua,húngbạchà,ớtvàcảmộthàngngôchẳngbaogiờthuhoạchmàHassanvàtôiquengọilà“BứctườngNgôốm”.
ĐầuphíaNamcủakhuvườn,dướibóngcâysơntràlànhàcủanhữngngườigiúpviệc,mộttúplềunhỏtườngđấtkhiêmtốn,nơiHassansốngcùngvớibốmình.
Chínhởđó,trongtúplềunhỏấy,Hassanđượcsinhravàomùađôngnăm1964,đúngmộtnămsaukhimẹtôimấtlúcsinhtôi.
Mườitámnămsốngtrongngôinhànày,tôichỉbướcvàolãnhđịacủa
HassanvàAlimộtvàilần.Khimặttrờixuốngthấpsaunhữngdãyđồivàchúngtôiđãchơiđùahếtcảngày,Hassanvàtôiaivềđườngnấy.TôiđiquanhữngkhómhoahồngvềtoàlầucủaBaba,Hassanvềtúplềuđấtnơicậuđãđượcsinhra,nơicậusốngđờimình.Tôivẫncònnhớnơiđóvắngvẻ,sạchsẽvàleolétsángnhờhaicâyđèndầu.Cóhaitấmđệmởhaiphíađốidiệncănlều,ởgiữalàmộttấmthảmHeratinhỏđãcũ,xungquanhmònxơ,mộtchiếcghếđẩubachânvàchiếcbàngỗởgócnhàđềHassanvẽtranh.Tườngxungquanhtrầntrụi,ngoạitrừmộttấmthảmduynhấtđínhcáchạtcườmthànhmấytừAllah-u-akbar[1],BabađãmuanóchoôngAlitrongmộtchuyếnđiMashad.
ChínhtrongtúplềuđómàmẹcủaHassan,bàSanaubarđãsinhracậuvàomộtngàyđônggiánăm1964.Trongkhimẹtôibănghuyếtchếtkhisinhtôi,Hassanlạimấtmẹlúcsinhrachưađượcmộttuần.Mấtmẹ,thìhầuhếtngườiAfghanđềucoilàcòntệhạihơnmẹchếtnhiều:Bàấybỏđitheomộtbộtộcvũcôngvàduca.
Hassanchẳngbaogiờnóivềmẹ,nhưthểbàấychưabaogiờtồntại.Tôiluônluônthắcmắckhônghiểuliệucậucómơthấymẹmìnhkhông,bàấytrôngnhưthếnàovàđangởđâu.Tôikhônghiểuliệucậucómonggặpmẹkhông.Cậucóđaukhổvềmẹnhưtôiđaukhổvìkhôngbaogiờđượcgặpmẹ?Mộthôm,chúngtôiđangcuốcbộtừngôinhàcủachatôiđếnrạpchiếuphimZainabđểxembộphimmớicủaIran.ChúngtôiđãditắtquatrạilínhgầntrườngtrunghọcIstiqlal–Babađãcấmchúngtôiđilốitắtấy,nhưnglúcnàyôngcùngchúRahimKhanđangởPakistan.Chúngtôinhảyquahàngràovâyquanhdoanhtrại,băngquakhenướcnhỏvàđộtnhậpvàomộtbãiđấttrốngbẩnthỉucónhữngchiếcxetăngcổlỗbỏhoangphủđầybụi.Đámlínhtụtậpdướibóngmộtchiếcxetăngvừahútthuốclávừađánhbài.Mộtgãtrôngthấychúngtôi,huýchkhuỷutayvàogãngồibên,gọiHassan.
-Êthằngnhỏ,–hắnnói.–Taobiếtmàyđấy.Trướcđó,chúngtôiđãbaogiờgặphắnđâu.Hắnlàmộtgãđànôngtobè,
thấpbéo,đầucạotrọc,râuđenlởmchởmtrênmặt.Cáicáchhắnnhănnhởcườivớichúngtôi,liếcnhìndâmdậtkhiếntôihoảngsợ.“Kệ,cứđi,”tôilúngbúngbảoHassan.
-Mày!ThằngHazara![2]Hãynhìntaokhitaonóivớimày,–tênlínhsủa.Hắnđưađiếuthuốcđanghútchothằngngồibên,mộttayngoắcngóncáivàongóntrỏthànhmộtvòngtròn.Ngóngiữataybênkiathọcvàovòngtrònđó.Thọcvàothọcra.Thọcvào,thọcra,–taobiếtmẹmàyđấy,màycóhiểukhông?Taobiếtmẹmàyhàngthật.Taochơimẹmàytừphíasau,bênkhenước,chỗkiakìa.
Bọnlínhcườirộ.Mộttêntrongbọnkêurélên.TôibảoHassancứđi,kệcứđi.
-Cáilều[3]xinhxinhnhỏxíucủamẹmàymớimùimẫnlàmsao!
Tênlínhvừanóivừanhănnhởcười,bắttaynhữngtênkhác.Látsau,trongbóngtối,saukhibộphimbắtđầuchiếu,tôinghetiếng
Hassanngồibêntôiđangsụtsịt.Nướcmắtchảyròngròngtrênđôimá.Tôingồixíchlại,dangcánhtayômlấyngườicậu,kéocậusátvàotôi.Cậungảđầulênvaitôi.“Hắnnhầmcậuvớiaiđấy,”tôithìthào.“Hắnnhầmcậuvớiaimà!”
TôinghenóichẳngmộtaithựcsựngạcnhiênkhiSanaubarbỏnhàđi.MọingườiđềuphảinhướnmàykhiAli,mộtngườiđànônglàulàukinhKoran,cướiSanaubar,ngườiđànbàmườichín,trôngtrẻhơntuổi,mộtngườiđànbàđẹpnhưngtaitiếng,buôngthả,sốngbấtchấpnhưngđiềuônhục.CũnggiốngnhưAli,bàtalàmộttínđồHồigiáoShi’avàthuộcchủngtộcHazara.Bàcũnglàemhọ,concôconcậucủaôngvàđiềuđódẫnđếnsựchọnlựatựnhiênchohônphối.Nhưngngoàisựtươngđồngấy,AlivàSanaubarhầunhưchẳngcóđiểmgiốngnhaunào,ítnhấtlàmọivẻbềngoàitươngứng.TrongkhiđôimắtSanaubarlonglanhxanhbiếc,bộmặtranhma,ngheđồnđãdụdỗkhôngbiếtbaonhiêuđànôngrơivàotộilỗi,thìAlilạibịliệtbẩmsinhcơmặtdưới,nguyênnhânkhiếnôngkhôngthểmỉmcười,khiếnôngmãimãicóbộmặtnghiêmkhắc.NếuthấyđượcbộmặtnhưđátạccủaAlisungsướnghoặcbuồnrầuthìđólàmộtđiềukỳlạ,bởivìchỉcóđôimắtxếchmàunâucủaôngloélênthaychonụcườivàtuônranỗisầu.Ngườitabảođôimắtlàcửasổcủatâmhồn.ChẳngbaogiờcótrườnghợpnàođúnghơnthếvớiAli,conngườichỉcóthểthổlộtâmcanmìnhquađôimắt.
TôingheđồnrằngnhữngbướcđikhêugợivàcáihôngđungđưacủaSanaubarđãkhiếnbaongườiđànôngphảimơđếncảnhphảnbộivợcon.NhưngbệnhviêmtuỷxámgâybạiliệtđãđểlạichoAlichânphảivặnvẹo,teocơ,lớpdavàngsạmbêndướichỉlàmộtlớpcơmỏngbọcxương.Tôinhớmộthôm,nămtôitámtuổi,Aliđemtôiraphốchợ[4]muamộtítbánhnaan[5].Tôibướcphíasauông,bụmmiệng,cốbắtchướcbướcđicủaông.Tôiquansátôngngoáychiếcchânkhẳngkhiutheomộtvòngcungquétđất.Tôiquansáttoànthânôngnghiêngmộtcáchkhókhănvềbênphảimỗilầnôngđặtchânđóxuống.Mỗibướcđinhưvậymàôngkhôngbịlậtnhàodườngnhưđãlàmộtđiềuthầnkỳnhonhỏ.Khicốbắtchướcông,tôisuýtbịngãxuốngrãnhnước.Khiếntôikhúckhíchcười.Aliquaylại,bắtgặptôinhạitheoông.Ôngkhôngnóigì.Khônglúcấy.Khôngbaogiờhết.Ôngchỉtiếptụcbướcđi.
BộmặtcủaAlivàbướcđicủaônglàmđámtrẻnhỏtrongvùnghoảngsợ.Nhưngđiềuphiềnnhiễuthựcsựlànhữngđứalớnhơn.Chúngbámtheoôngtrênđườngphố,vànhạitheoôngmỗikhiôngcànhắcđiqua.CóđứacòngọiônglàBababuhayNgoáoộp.“Ê,Bababu,hômnayănthịtairồi.”Chúngđồngthanhsủalênvàcườiphá.“ĐồBatabuMũiTẹt,miănthịtai
rồi?”Chúnggọiônglà“đồmũitẹt”bởivìAlivàHassanmangđặctrưngchủng
tộcHazaragốcMôngCổ.Đãbaonămrồi,tấtcảnhữnggìtôibiếtvềngườiHazaralàhọlàhậuduệcủangườiMôngCổthờiĐếchếMogulvàtrônggiốngnhưnhữngngườiTrungHoabénhỏ.Sáchgiáokhoatrongnhàtrườngchỉnhắcđếntổtiênhọmộtcáchqualoa.Thếrồimộthôm,tôiởtrongphòngđọccủaBaba,xemquanhữngsáchlinhtinhcủaông,tôitìmthấymộttrongnhữngcuốncổsửcủamẹtôi.CuốnsáchdomộtngườiIrancótênlàKhoramiviết.Tôithổibụiđi,lénđemnóvềgiườngtôiđêmđó,vàsửngsốtthấycảmộtchươngvềlịchsửcủangườiHazara.CảmộtchươngriêngvềdântộccủaHassan!Trongchươngấy,tôiđọcthấydântộctôi,tộcPashtunđãngượcđãivàhàhiếpngườiHazara.ChươngsáchnóingườiHazarađãgắngsứcvùnglênchốnglạingườiPashtunvàothếkỷmườichín,nhưngngườiPashtunđã“nghiềnnáthọbằngbạolựckhôngthểtảxiếtbằnglời.”CuốnsáchnóidânchúngtôiđãgiếtngườiHazara,đuổihọkhỏiđấtđaicủahọ,đốtnhàcủahọ,bánvợconhọ.Cuốnsáchnói,mộtphầnlýdokhiếnngườiPashtunápbứcngườiHazaravìngườiPashtunlànhữngtínđồhồigiáoSunni,trongkhiđóngườiHazaralạilàHồigiáoShi’a.Cuốnsáchviếtnhiềuđiềumàtôikhônghiểu,nhữngđiềumàcácthầygiáotôikhôngnóiđến.NhữngđiềumàcảBabacũngchẳngbaogiờđềcập.Nócũngnóimộtsốđiềutôiđãbiết,nhưmọingườigọingườiHazaralàbọnănthịtchuột,mũitẹt,lũlừaưanặng.TôiđãtừngnghethấymấythằngnhãiởvùnglâncậnhétlênnhữngbiệthiệuấyvớiHassan.
Tuầnsauđó,saugiờhọc,tôigiơcuốnsáchchothầygiáotôivàchỉvàochươngnóivềngườiHazara.Ôngxemlướtquavàitrang,cườikhẩyvàtrảlạitôicuốnsách.“ĐólàđiềuduynhấtdânShi’alàmđúng,”ôngnóitiếp,vừathudọnsáchvở,“làmnhưnhữngkẻtuẫnđạo.”ÔngnhănmũikhinóitừShi’a,nhưthểnólàmộtloạibệnhnàođó.
Nhưngmặcdầukếthừacùngdòngmáugiađìnhvàchủngtộcvớiông,SanaubarvẫnvàohùavớilũtrẻtrongvùngnhụcmạAli.Tôiđượcnghenóibàtachẳngcầngiấugiếmgìviệcbàtakhinhthịvẻngoàicủaông.
-Thếnàymàlàchồngư?–bàtathườngcườinhạo.–Tôithấymấyconlừagiàlàmchồngcònthíchhợphơn.
Rốtcuộc,phầnlớnmọingườiđềungờcuộchônnhânnàyvốnlàmộtsựdànxếpgiữaAlivàcậumình,chacủaSanaubar.HọnóiAliđãcướicôemhọđểgiúpphụchồiđôichútdanhdựchotêntuổibịôuếcủacậu,chodùAli,mồcôitừhồinămtuổi,đâucóchútcủacảivậtchấthaykhoảnthừakếnào.
Alikhôngbaogiờtrảđũabấtkỳkẻnàohànhhạông,tôichorằngmộtphầnvìôngkhôngbaogiờcóthểđuổikịphọbằngcáichânxoắnvặnkéolêphíasau.NhưngchủyếubởiAliđãmiễnnhiễmtrướcnhữnglờilăngnhục
củađámngườicôngkíchông.Ôngđãtìmthấyniềmvui,thấythứthuốcgiảiđộccủamình,lúcSanaubarsinhhạHassan.Việcđóvốnkháđơngiản.Khôngcónhânviênsảnkhoa,khôngcóngườigâymê,khôngcónhữngthiếtbịkiểmtrathíchhợp.ĐúnglàSanaubarchỉnằmngửaratrênmộttấmđệmtrầnbẩnthỉu,vớiAlivàmộtbàđỡgiúpviệcsinhnở.Thậtra,Sanaubarcũngchẳngcầngiúplắm,bởivì,ngaytrongkhirađời,Hassanđãgiốnghệtnhưbảnchấtcủamìnhrồi.Cậukhôngthểlàmtổnthươngbấtkỳai.Cằnnhằnvàicâu,đẩymấycái,thếlàtòiraHassan.Tòiravàcười.
Theonhưlờithổlộvớiđàytớnhàmộtngườihàngxómcủacáibàđỡhaybuônchuyên,ngườiđãkểlạivớibấtkỳaimuốnnghe,thìSanaubarliếcmắtnhìnđứatrẻtrongcánhtayAli,thấycáimôihở,đãxổramộtchuỗicườicayđắng.
-Đó.–Sanaubarnói.–Bâygiờthìôngđãcóđứaconnguxuẩncủachínhôngđểnócườihộchoôngrồiđó!–BàtađãkhôngchịungaycảbếHassan,vàđúngnămngàysauthìbỏđi.
BabathuêchínhbàvúđãtừngchotôibúđểchoHassanbú.Alikểchochúngtôi,bàvúlàmộtngườiđànbàHazaramắtxanhquêởBamiyan,thànhphốcủanhữngbứctượngPhậtkhổnglồ.“Bàấycógiọnghátrumớingọtngàolàmsaochứ!”Ôngthườngnóivớichúngtôinhưthế.
Bàấyhátthếnào,Hassanvàtôiluônhỏi,dẫuhaiđứađãbiếtthừa–thậtravìAliđãkểlạichochúngtôikhôngbiếtbaolần.ChúngtôichỉmuốnngheAlihát.
Ônghắnggiọngvàbắtđầu:Trênmộtngọnnúicaotôiđứng,VàgọitotêncủaAli,conSưtửcủaThượngđế.ÔiAli,SưtửcủaThượngđế,VuacủaConngười,Hãymanglạiniềmvuichonhữngtráitimsầunãocủachúngtôi.Hátxong,ôngthườngnhắcnhởchúngtôirằngcómộttìnhanhemgiữa
nhữngconngườiđượcbúcùngmộtbầuvúmẹ,tìnhmáumủmàngaycảthờigiancũngkhôngthểphávỡ.
Hassanvàtôibúcùngmộtbầuvú.Chúngtôichậpchữngđinhữngbướcđầutiêntrêncùngmộtbãicỏtrongcùngmộtchiếcsân.Vàdướicùngmộtmáinhà,chúngtôibậpbẹnhữngtiếngnóiđầutiên:
CủatôilàBaba.CủacậuấylàAmir.Têntôi.Bâygiờnhìnlại,tôinghĩkhởinguồncủanhữnggìđãxảyratrongmùa
đôngnăm1975–vàtấtcảnhữnggìtiếptheosauđó–đãnằmsẵntrongnhữngtiếngbậpbẹđầutiênấy.
Chương3Tươngtruyềnchatôi,mộtbận,bằnghaitaykhôngđãvậtnhauvớimột
congấuđenởBaluchistan.Nếuchuyệnkểvềmộtaikhác,hẳnnósẽbịgạtbỏcoinhưchuyệnLaaf[6],rằngngườiAfghancókhuynhhướngthổiphồngmọichuyện–buồnthay,hầunhưđólạilànỗiđaucủađấtnước.Nếuaiđókhoekhoangconmìnhlàbácsĩ,mayrađứatrẻtừngcólầnvượtquamộtcuộctrắckhảosinhhọcởtrườngtrunghọc.NhưnglạichẳngmộtaimảymaynghingờtínhchínhxáccủabấtkỳchuyệnnàovềBaba.Vanếuhọnghingờ,đượcthôi,Babađãcóbavếtsẹosónghàngxuốngthànhmộtđườngxùxìởlưngông.TôiđãbaolầntưởngtượngranhữngcuộcđấuvậtcủaBaba,cảmơthấynữa.Vàtrongnhữnggiấcmơấy,tôichẳngbaogiờphânbiệtrõBabavàcongấu.
ChínhchúRahimKhanlàngườiđầutiêngọiBababằngcáitênsaunàytrởthànhbiệtdanhnổitiếngcủaông,Toophanagha,hoặc“NgàiBãotố”.Đólàcáibiệtdanhkháthíchhợp.Chatôilàmộtsứcmạnhtừtrongbảnchất,mộtmẫungườiPashtuncaotosừngsữngvớibộrâurậm,mớtócquănmàunâucắtngắnphóngtúngkhôngtheotrậttựnào,nhưchínhbảnthânông,đôibàntaytưởngcóthểnhổbậtrễcảmộtcâyliễu,vàcáinhìntrừngtrừnggiậndữnhưmuốn“bắtconquỷquỳxuốngxinthatội,”nhưchúRahimvẫnthườngnói.Tạinhữngbữatiệc,khicáithânhìnhmộtméttámmươilămcủaôngthìnhthịchbướcvàophòngăn,mọiconmắtdõitheoôngnhưhoahướngdươnghướngvềmặttrời.
Khôngthểnàomàlờôngđiđược,kểcảkhiôngngủ.Tôithườngphảinútđầybôngvàohaitai,kéochăntrùmkínđầumàvẫnnghethấytiếngBabangáy–tođếnnỗigiốngnhưtiếnggầmcủađộngcơxetải–xuyêncảquatường.Từphòngngủcủatôiphảiquađạisảnhmớiđếnphòngngủcủachatôi.Mẹtôilàmthếnàođểngủđượccùngphòngvớiôngquảlàmộtđiềubíẩnđốivớitôi.Cócảmộtdanhsáchnhữngchuyệntôimuốnhỏimẹ,nếulúcnàođótôigặpđượcmẹ.
Vàokhoảngmấynămcuốicủathậpkỷsáumươi,lúctôichừngnămsáutuổi,Babaquyếtđịnhxâymộttrạimồcôi.TôiđượcnghechuyệnquachúRahimKhan.Chúkểchotôi,Babađãtựmìnhvẽnhữngbảnthiếtkế,mặcdùthậtraôngchẳngcómộtchútkinhnghiệmnàovềkiếntrúccả.Nhữngngườihoàinghigiụcôngngừngngaytròđiênrồvàphảithuêmộtkiếntrúcsư.TấtnhiênBabakhôngchịu,ainấyđềulắcđầuphátngánvềnhữngcungcáchươngbướngcủaông.ThếrồiBabathànhcôngvàmọingườilạilắcđầuchoángvángtrướcnhữngkiểucáchchiếnthắngcủaông.Babatrảtiềntúicủamìnhchoviệcxâydựngtrạimồcôihaitầngnày,ngayngoàidảiđấthẹpcủaFadehMaywandởphíaNamsôngKabul.ChúRahimbảotôiriêngBabatàitrợhoàntoànchodựán,trảcôngchocáckỹsư,thợđiện,thợnướcvàtất
cảnhâncông,khôngđếmxỉađếnđámgiớichứcởthànhphố,loại“riamépcầnphảibôidầu.”
Phảimấtbanămđểxâytrạimồcôi.Đếnlúcđótôiđãtámtuổi.Tôinhớhômtrướcngàykhánhthànhtrạimồcôi,BabamangtôiđếnhồGhargha,cáchKabulvàidặmvềphíaBắc.ÔngbảotôitìmHassannữađểcùngđi,nhưngtôinóidốiôngrằngHassanbịtiêuchảy.TôimuốnBabahoàntoànlàcủamình.Thêmnữa,mộtbậntạihồGhargha,Hassanvàtôinémthialiađá,Hassanliađánảyđượctámlần.Tôinhiềunhấtchỉđượcnăm.Babaởđótheodõi,vàôngvỗnhẹvàolưngHassan.Rồicònđưacánhtayquàngvaicậuấynữa.
Chúngtôingồivàobànănpicnicbênhồ,chỉcómỗiBabavàtôiăntrứngluộcvớibánhnhânthịtKofia–mộtloạibánhnaancuốnthịtviênvàdưagóp.Nướchồxanhbiếcvàánhnắnglấplánhtrênmặtnướcsángnhưgương.VàonhữngngàythứSáubờhồnhộnnhịpcácgiađìnhđangmongcómộtngàyphơinắng.Nhưnghômấylàgiữatuần,chỉcómỗiBabavàtôi,chúngtôivàhaingườikháchdulịchtócdài,râurậm–“kiểuhippy”,tôinghethấyhọđượcgọithế.Họngồitrênbến,chânkhuấynước,cầncâutrongtay.TôihỏiBaba,tạisaohọlạiđểtócdài,nhưngBabachỉcàunhàukhôngtrảlời.Ôngđangchuẩnbịbàidiễnvănchongàyhômsau,đanglậtmởmộtmớrốitungnhữngtrangviếttay,lấybútchìghichúchỗnàychỗkhác.TôicắnquảtrứngvàhỏiBabacóđúngnhưmộtđứabạncùngtrườngbảotôi,rằngnếuănphảimộtmiếngvỏtrứngthìthếnàocũngđáiranó.Babalạicàunhàu.
Tôilạicắnmộtmiếngbánhcuộn.Mộttronghaingườikháchdulịchtócvàngcườivàphátvàolưngngườikia.Xaxabênkiahồ,mộtchiếcxetảiìạchchạyquanhgóclượncủađồi.Ánhnắngnhấpnháytrongchiếcgươngbêncửaxe.
-ConnghĩconbịSaratan[7],–tôinói.Đầybụng.Babangẩngđầulênkhỏinhưngtranggiấyđangsộtsoạttronggiónhẹ.Bảotôicóthểtựmìnhlấysodauống.Tấtcảnhữnggìtôiphảilàmlàtìmtrongthùngxe.
Hômsau,bênngoàitrạimồcôi,hếtcảghếngồichomọingười.Sốđôngphảiđứngđểxemlễkhaitrương.Đólàmộtngàygiônggió,vàtôingồiphíasauBaba,trênmộtdiễnđàinhỏngayphíangoàicửachínhcủacôngtrìnhmới.Babamặcmộtbộlễphụcmàuxanhchaivàđộimũlôngcừu.Giữachừngbàidiễnvăn,gióthổilậtmũcủaôngvàmọingườicườirộ.Ôngrahiệuchotôicầmmũchoông,tôilấythếlàmsungsướngbởivìnhưvậymọingườisẽbiếtônglàchatôi,Babacủatôi.Ôngquaylạimicrôvànói,ôngmongtoànhàsẽvữngchắchơnchiếcmũcủaông,vàtấtcảlạicười.KhiBabakếtthúcbàidiễnvăn,mọingườiđứngcảlênhoanhô.Họvỗtaymộthồilâu.Sauđómọingườibắttayông,vàingườitrongbọnhọxoađầutôivàcũngbắttaytôinữa.TôitựhàovềBaba,vềchúngtôi.
NhưngbấtkểnhữngthànhtựucủaBaba,ngườitavẫnluônnghingờông.
Họbảoviệcôngtheođuổikinhdoanhlàkhôngthíchhợpvớidòngmáucủamình.Vàôngnênnghiêncứuluậtnhưchacủaông.VìthếBabađãchứngtỏchohọbiếttấtcảđềusailầmbằngviệckhôngchỉtheođuổichuyệnkinhdoanhcủariêngôngmàcòntrởthànhmộttrongnhữngthươngnhângiàucónhấtởKabul.BabavàchúRahimKhangâydựngmộthãngkinhdoanhthảmxuấtkhẩuthànhcôngmỹmãn,haihiệutândược,vàmộtnhàhàngăn.
KhimọingườinóikháyBabasẽkhônglấyđượcvợrahồn–vìrốtcuộcôngkhôngthuộcdòngmáuhoàngtộc–ônglạicướimẹtôi,SofiaAkrami,mộtphụnữhọcvấncaođượcmọingườicoinhưmộttrongnhưngphunhântônkínhnhất,đẹpnhấtvàđứchạnhnhất.VàkhôngchỉdạyvănhọccổđiểnKarsitạitrườngđạihọc,bàcònlàhậuduệcủamộtgiađìnhhoàngtộc,sựkiệnmàchatôithườngbỡncợtnémtrảvàonhữngbộmặthoàinghibằngcáchgọi“nữquậnchúacủatôi”.
Cùngvớitôi,hiểnnhiênlàmộtngoạilệ,chatôixâyđắpthếgiớiquanhôngtheosởthíchcủaông.Cốnhiên,Babanhìnthếgiớichỉcótrắngvàđen.Ônglạiphảitựmìnhđịnhđoạtcáigìtrắngcáigìđen.Bạnkhôngthểyêumộtconngườisốngtheolốiđómàkhôngcảmthấysợhãi.Cóthểcònhơighétnữa.
Khitôihọclớpnăm,cómộtgiáosưdạychúngtôivềđạoHồi.TênônglàFatiullahKhan,mộtngườithấpbéocóbộmặtđầysẹotrứngcá,giọngkhànkhàn.ÔnggiảngchochúngtôinhữnglợiíchcủathuếcứutếvàbổnphậnhànhhươngđếnthánhđịaMecca.ÔngdạychúngtôinhữngsựvôcùngphứctạpcủanămbổnkinhcầunguyệnNamaz[8],vàbắtchúngtôiphảithuộclòngnhữngvầnthơcủakinhKoran–dẫuôngkhôngbaogiờdịchnhữngtừrachochúngtôi,ôngvẫnnhấnmạnh,đôikhivớisựtrợgiúpcủamộtcànhliễuđãbócvỏ,rằngphảiphátâmđượctiếngẢrậpchothậtđúngthìThượngđếmớingherõđượcchúngtôi.MộthômôngbảochúngtôirằngđạoHồicoiuốngrượulàmộttộighêgớm.NhữngkẻnàouốngrượusẽphảitrảlờivềtộicủahọvàongàyQiyamat,NgàyPhánxử.Thờiđó,uốngrượuhếtsứcphổbiếnởKabul.Chẳngmộtaicôngkhaichỉtríchanhvềđiềuđó,nhưngnhữngngườiAfghanphảiuốngthìcứuốnglénuốnglút,chẳngnểnanggìcả.MọingườimuarượuScotchnhưmua“thuốcchữabệnh”trongtúigiấynâutừnhững“cửahàngthuốc”đặcbiệt.Họthườngravềvớichiếctúigiấuchothậtkín,đôikhithuhútnhữngcáinhìnvừalénlútvừakhôngbằnglòngcủanhữngngườiđãbiếttaitiếngcủacửahàngvềchuyệnlàmănnhưthế.
Chúngtôiđangởtrêngác,trongphòngđọccủaBaba,cũnglàphònghútthuốc,khitôikểchoôngnhữnggìgiáosĩFatiullahKhanđãdạychúngtôiởlớp.Babatựrótchomìnhmộtlywhiskytừquầyrượuxâyởgócphòng.Ôngnghe,gậtđầu,nhấpmộtnhắprượu.Rồiôngngồivàochiếcghếsofađệmda,đặtlyrượuxuống,bếtôilênđùiông.Tôicảmthấynhưđangngồitrênhaithâncây.Ônghítmộthơidàivàthởrađằngmũi,khôngkhírítlênquaria
mépôngtựanhưkhôngdứt.Trongnỗisợđiếngngười,tôiphânvânkhôngbiếtcómuốnômghìlấyônghaytụtngayrakhỏiđùiông.
-Bốthấyconbịhoangmangvềnhữnggìconđanghọcởtrường,theolốigiáodụchiệnthời,–ôngnóibằngmộtgiọngnặngtrịch.
-Nhưngnếunhữnggìôngtanóiđềuđúng,hoáraBabalàkẻmắctội?-Hừm!–Babanghiếnmộtmiếngnướcđágiữahaihàmrăng.–Concó
biếtbốconnghĩthếnàovềtộilỗikhông?-Cóạ.-Vậybốnóichoconnghe,–Babatiếp–nhưngtrướchếtphảihiểuđiều
này,vàhiệnngaybâygiờ,Amirạ.Consẽchẳnghọcđượcđiềugìrahồntừnhữnglãorâudàinguxuẩnấy.
-ÝbốnóigiáosĩFatiullahKhan?Babarahiệubằnglyrượu.Nướcđákêulanhcanh.-Bốmuốnnóitấtcảbọnhọ.Đáivàorâutấtcảcáilũkhỉlênmặtđạođức
ấy.Tôibậtcườikhúckhích.HìnhảnhBabađáilênrâucủabấtkỳconkhỉ
nào,lênmặtđạođứchoặckhôngphảithế,thậtquáđã.-Họchẳnglàmđượctrògìngoàiviệclầntrànghạtvàđọcmộtcuốnsách
viếttheomộtlốimàchínhhọcũngkhônghiểu,–ôngnhấpmộtnhắpnữa.–CầuThượngđếphùhộchochúngtađểđừngbaogiờAfghanistanrơivàotayhọ.
-NhưnggiáosĩFatiullahKhancóvẻtốtmà,–tôicốnóixenvàogiữalúcđangbậtlêncườirúcrích.
-ThànhCátTưHãncũngcóvẻnhưvậy,–Babanói.–Nhưngthôixếplạichuyệnấy.Conhỏibốvềtộilỗivàbốmuốnnóichoconnghe.Conđangngheđấychứ?
-Vângạ,–tôinói,mímmôilại.Nhưngmộttiếngkhụtkhịtvẫncứbậtrakhỏimũitôikhiếntôilạikhúckhíchcười.
-Bốmuốnnóivớiconnhưmộtngườiđànôngnóivớimộtngườiđànông.Concóthểxửsựnhưthếđượcmộtlầnkhông?
-Vâng,thưaBabajan[9],–tôiấpúngngạcnhiên,khôngphảilầnđầuchỉbằngmấylờimàBabalạicóthểkhiếntôithấynhóilêntronglòng.Chúngtôiđãcóđượcnhữngphútgiâytốtđẹpngắnngủi–chẳngmấykhiBabanóivớitôimàchỉcómỗimìnhtôingồitrênđùiôngnhưthế–vàtôiđúnglàmộtthằngngốcmớiđểphíhoàiđiềuđó.
-Tốtlắm,–Babanóinhưngmắtônglạlùng.–Bâygiờ,khôngcầnbiếtôngthầygiáosĩấydạygì,chỉbiếtcóduynhấtmộttội,mộttộithôi.Đólàtộiăncắp.Mọitộikhácđềulàbiếntháicủatộiăncắp.Concóhiểukhông?
-Không,thưaBabajan,–Tôinói,tronglòngthấtvọngnhữngmongmìnhhiểu.Tôiđâumuốnlàmôngthấtvọng.
Babathốtramộttiếngthởdàisốtruột.Nhưthếcũnglàmtôidaydứt,bởi
ôngkhôngphảiconngườinóngnảy.Tôivẫnnhớtấtcảnhữnglầntốirồimàôngvẫnchưavềnhà,tấtcảnhữnglầntôiăntốimộtmình.TôithườnghỏiôngAlirằngBabađâu,khinàothìchatôitrởvềnhà,mặcdầutôithừabiếtôngởcôngtrườngxâydựngđểtrôngnomchỗnày,giámsátchỗkia.Nhưthếkhôngcầnkiênnhẫnsao?Tôiđâmracămghéttấtcảnhữngđứatrẻmàôngđangxâytrạimồcôicho.Đôikhitôimongchúngchếtđitheochamẹchúng.
-Khicongiếtmộtngười,conăncắpmộtcuộcđời,–Babanói.–Conăncắpquyềnlàmvợcủamộtngườiđànbà,cướpchacủalũtrẻ.Khiconnóidốilàconăncắpquyềncủaaiđóđượcbiếtsựthật.Khiconlừabịp,conăncắpquyềnđượcngaythẳng.Concóhiểukhông?
Tôihiểu.KhiBabasáutuổi,giữađêmkhuyamộttêntrộmđộtnhậpvàonhàôngtôi.Ôngtôi,vịthẩmphánđángkính,đươngđầuvớihắn,nhưngtêntrộmđâmôngtôivàohọnggiếtôngchếtngay,cướpmấtchacủaBaba.Dânthịxãbắtđượctênsátnhânngaytrướcbuổitrưahômsau.HoáralàmộlênduthủduthựctừvùngKunduz.Ngườitatreocổhắnlêncànhmộtcâysồi,trướclễcầunguyệnbanchiềuhaitiếng.ChínhchúRahimKhanchứkhôngphảiBabakểchotôichuyệnđó.TôiluônđượcbiếtmọiđiềuvềBabatừnhữngngườikhác.
-Khôngcóhànhđộngnàoxấuxahơntrộmcắp,Amirạ,–Babanói.–Mộtngườichiếmđoạtnhữnggìkhôngphảicủamình,dùđólàmộtcuộcđờihaymộtổbánhnaan…Tanhổvàoloạingườiấy.VàThượngđếphùhộchohắnđểđừngbaogiờhắngặpphảita.Concóhiểukhông?
TôithấycáiýcủaBabachỉtríchkịchliệttêntrộmcắpvừahayhovừalàmtôisợphátkhiếp:
-Vâng,thưaBaba.-NếunhưcómộtvịThượngđếởđâuđó,thìtachỉmongôngấycónhiều
việcquantrọnghơnlàđểýđếntauốngrượuScotchvàănthịtlợn.Nào,bâygiờtụtxuống.Nóichuyệnmãivềtộilỗilàmtalạikhátrồi.
Tôinhìnôngrótđầylyrượuvàngạcnhiên,khônghiểucònlâulắmkhông,chotớikhichúngtôilạichuyệntrònhưvừarồi.Bởivìsựthậtlà,tôiluôncảmthấynhưBabahơighéttôi.Vàtạisaolạikhôngnhỉ?Rốtcuộc,chẳngphảitôiđãgiếtchếtngườivợyêudấucủaông,bàquậnchúaxinhđẹpcủaônghaysao?Điềutốithiểumàtôicóthểlàm,làphảicưxửsaochođúngphépđểtrởnêngiốngônghơnmộtchút.Nhưngtôiđãkhôngtrởthànhgiốngông.Khôngchútnào.
*Ởtrường,chúngtôithườngchơitròchơiSherjangi,hay“Đấuthơ”.Thầy
giáodạymônvănhọcFarsiđiềukhiểncuộcchơikháinhưsau:Anhđọclênmộtcâutừmộtbàithơvàđốithủcủaanhcósáumươigiâyđểđáplạibằngmộtcâuthơkháckhởiđầubằngchữcuốicủacâukia.Mọingườiởlớpđều
muốntôitrongđộichơicủahọ,bởivìvàolúcmườimộttuổi,tôiđãcóthểđọchàngtácáccâuthơtừKhayyám,HãfezhoặcMasnawinổitiếngcủaRumi[10].Mộtbận,tôichấpcảlớpvàtôithắng.Rấtkhuyađêmđó,tôikểlạichuyệnấyvớiBaba,nhưngôngchỉgậtđầulẩmbẩm“Tốt”.
Vìthếmàtôithườngtìmcáchthoátkhỏisựxacáchcủacha,nhờvàođốngsáchcủangườimẹđãkhuấtcủatôi.Tấtnhiên,cảHassannữa.TôiđọcmọithứcủaRumi,Hãfez,Saadi,VictorHugo,JulesVerne,MarkTwain,IanFleming.Khiđọchếtđốngsáchcủamẹ–khôngkểnhữngcuốnsáchlịchsửbuồnchán,tôichẳngbaogiờđểýtớiloạiấy,chỉđọcnhữngtiểuthuyết,nhữngsửthi,–tôibắtđầutiêutiềnbốchovàoviệcmuasách.MỗituầntôimuamộtcuốnởhiệusáchgầnCôngviênĐiệnảnh,vàcấtgiữtrongmộtthùngcáctông,khiđãhếtchỗđểtrênkệ.
Đươngnhiên,cướimộtnhàthơlàmộtchuyện,làmchamộtđứacontraithíchvùiđầuvàosáchthơhơnđisăn…ồ,đólạilàđiềumàBabakhôngnhắmtới,tôicholànhưvậy.Đànôngđíchthựckhôngđọcthơ–vàThượngđếcấmhọkhôngbaogiờđượclàmthơ!Nhữngngườiđànôngđíchthực–nhữngchàngtraiđíchthựcnữa–chơibóngđánhưBabađãtừngchơihồicòntrẻ.Giờđây,bóngđávẫnlàđiềugìđókhiếnôngsaymê.Năm1970,Babachongừngviệcxâydựngtrạimồcôi,vàbayđếnTehranmộtthángđểxembóngđáthếgiớitrênvôtuyếntruyềnhình,vìthờiđóAfghanistanchưacótruyềnhình.Ôngghitêntôivàonhữngđộibóngđáđểkhuấylêncùngsựđammêtrongtôi.Nhưngtôilàmộtgánhnặngsailầmtệhạikhổsởchođộibóngcủatôi,luônlàmvướngchânmộtđườngchuyềnthíchhợphoặcvôtìnhđứngchặnmộtđườngbóngthoáng.Tôilêđôichânkhẳngkhiuvềphíasânđốiphương,hétlêngọinhữngđườngbóngchẳngbaogiờđếnđượcvớimình.Vàtôicàngcố,haitaygiơtrênđầuvẫyvẫy,cuồngnhiệthétto“Tôiđónđây!Tôiđónđây!”thìlạicàngbịphớtlờ.NhưngBabanàocóchịubuôngtha.Khisựthểđãtrởnênquárõràng,tôikhôngkếthừađượcnhữngtàinănglựcsĩcủaông,ônglạitìmcáchbiếntôithànhmộtkhángiảsaymêbóngđá.Chắcchắntôicóthểxoayxởư?Tôivờvịtquantâmđếnchuyệnđócànglâucàngtốt.TôireolêncùngôngkhiđộiKabulghibànvàođộiKandaharvàhétlênlăngmạtrọngtàithổiphạtđềnđộibóngcủachúngtôi.NhưngBabađoánđượctôithiếuniềmsaymêthựcsựvàôngđànhđầuhàngtrướcsựthểhiểnnhiênlàcontraiôngchẳngbaogiờtrởthànhcầuthủcũngnhưmộtfanbóngđá.
TôicònnhớmộtlầnBabamangtôitớixemcuộctỉthíBuzkashihàngnămtổchứcvàođầuxuân,ngàyTếtnămmới.
Buzkashilà,vàmãilà,niềmđammêcủacảnướcAfghanistan.MộtChapandaz,kỵmãcựckỳđiệunghệ,thườngđượcnhữngngườihâmmộgiàucóbảotrợ,phảichộpđượcxáccondêhoặcconthúđãchếttừgiữamộtđámhỗnloạn,phihếtnướcđạimangtheoconmồichạyquanhđấutrường,
rồinémnóvàođườngtrònthắngđiểm,trongkhiấyđộicủaChapandazkhácsănđuổi,vàlàmđủmọiđiềutuỳsứccủahọ–đá,túm,vụt,thụiđểchộplạiconmồitừanhta.Hômđó,ngườixemgàolênphấnkhíchkhingườikỵsĩtrênđấutrườnggầmnhưngtiếngthétchiếntrận,chenđẩyđểcướpconmồitrongđámbụimùmịt.Mặtđấtrunglêntiếngvóngựarầmrập.Tôivàchatôingồixemởphíakhánđàitrênkhicáckỵsĩphihếtnướcđạirầmrậpchạyqua,vừareovừagàothét,ngựasùibọtmép.BỗngBabachỉvềphíaaiđó.
-Amirnày,concótrôngthấyngườingồitrênđócùngvớinhữngngườikhácvâyquanhôngtakhông?Tôicóthấy.
-ĐólàôngHenryKissinger[11]đấy.-Ồ!–Tôinói.TôiđâucóbiếtôngKissingerlàai,vàđãđịnhhỏicha.
Nhưngngaylúcấy,tôikhiếphãichứngkiếnmộttrongnhữngChapandazngãkhỏiyênvàbịgiàyxéodướinhiềumóngngựa.Thânthểngườiấybịnémtunglên,vàquăngvàođámđônghỗnloạnnhưmộtconbúpbênhồivảivụn,cuốicùnglănlônglốcrồidừnglại,khiđámhỗnloạnđãrờiđi.Anhtagiậtlênmộtcáirồinằmbấtđộng,đôichâncònglạithànhnhữnggócbấtbìnhthường,mộtvũngmáuướtđẫmtrêncát.
Tôibắtđầukhóc.Tôikhócsuốttrênđườngvềnhà.TôicònnhớhaitayBabasiếtchặtvô
lăngnhưthếnào.Siếtchặtvànớilỏng.Cáichínhlà,tôikhôngbaogiờquênnhữngcốgắngphithườngcủaBabahòngchegiấucáinhìnkinhtởmtrênkhuônmặtôngkhiôngimlìmláixe.
Khuyađêmđó,tôiđangđingangquaphòngđọccủachatôithìthoángnghethấyôngđangnóichuyệnvớichúRahimKhan.Tôiáptaivàocửađóngkín.
-…maylànókhoẻmạnh,–chúRahimKhanđangnói.-Tôibiết,tôibiết.Nhưngnócứluônvùiđầuvàomấycuốnsáchđóhoặc
langthangquanhnhànhưlạctrongmộngmị.-Thìsao?-Tôikhôngthíchthế,–Babanóioangoang,chánnản,gầnnhưtứcgiận.ChúRahimKhancười.-Trẻconđâuphảinhữngquyềnsáchtậptômàu.Anhkhôngphảibôiđầy
chúngbằngnhữngmàuanhưathích.-Tôinóiđểôngbiết,–Babanói.–Tôikhôngthíchnhưthếchútnàocả,
màcóphảitôisốngvớiđứatrẻbấtkỳnàođóđâucơchứ.-Anhbiếtkhông,đôikhianhlàmộtngườitựcoimìnhlàtrungtâmbậc
nhấtđấy.–ChúRahimKhannói.ChúlàngườiduynhấtmàtôibiếtcóthểphânđôibằngviệcnóinhữngđiềunhưthếvớiBaba.
-Thếthìchẳngcònđiềugìphảibàncả.-Khôngư?-Không.
-Rồisao?TôinghethấytiếngdađệmghếBabakinkít,nhưthểôngđangxêdịch
trênđó.Tôinhắmmắtlại,éptaichặthơnnữavàocánhcửa,nửamuốnnghe,nửakhôngmuốn.–“Đôikhitừcửasốnàytôinhìnrangoàivàthấynóđangchơitrênđườngphốcùnglũcontraihàngxóm.Tôithấychúngtrêuchọcnó,cướpđồchơicủanó,ẩyvàochỗnày,đánhvàochỗkia.Mà,ôngbiếtkhông,nókhôngbaogiờđánhtrả.Khôngbaogiờ.Nóchỉ…cúiđầuvà…
-Vậynókhôngưabạolực,–chúRahimnói.-Ýtôikhôngphảinhưthế,Rahim,ôngbiếtmà,–Babaphảnbác.–Có
mộtcáigìđóthiếuhụttrongthằngbénày.-Phải,mộttínhcáchtiểunhân.-Tựvệkhôngcógìgiốngvớitiểunhân.Ôngcóbiếtđiềugìluônxảyra
khinhữngđứatrẻhàngxómtrêuchọcnókhông?Hassangiúpsứcvàcảnchúnglại.Tôiđãtậnmắtchứngkiếncảnhđó.Rồikhihaiđứavềnhà,tôinóivớinó:“LàmthếnàomàHassanlạicóvếtxướctrênmặtthếkia?”Nónói:“Cậuấyngã”.Tôibảochoônghay,Rahimạ,cómộtcáigìđóthiếuhụtởthằngbéđó.
-Anhchỉcầnđểnótựtìmconđườngcủamình,–chúRahimKhannói.-Vàrồinósẽđitớiđâu,–Babanói.–Mộtthằngcontraikhôngtựbảovệ
mìnhsẽtrởthànhmộtngườiđànôngkhôngthểbảovệbấtcứđiềugì.-Anhvẫncứhayquáđơngiảnhoámọiđiều.-Tôikhôngnghĩthế.-Anhtứcgiậnbởivìanhsợnósẽkhôngbaogiờquảnlýđượccôngviệc
kinhdoanhchoanh.-Nào,xembâygiờaiđangquáđơngiảnhoámọichuyệnđây,–Babanói.
–Xemnào,tôibiếtcómộtsựquyếnluyếngiữaanhvànó.Tôisungsướngvềđiềuđó.Ghentịnhưngsungsướng.Tôimuốnnóithế.Nócầnmộtaiđó…hiểunó,bởivìThượngđếbiết,tôikhônghiểunổinó.NhưngcóđiềugìđóAmirlàmtôibứtrứt,bứtrứtnhưthếnàotôikhôngdiễntảđược.Nógiốngnhư…–Tôicóthểhìnhdungraôngloayhoaytìmmộttừthậtđúng.Ônghạgiọngxuống,nhưngdẫusaotôicũngvẫnnghethấy.–Nếunhưtôikhôngtậnmắttrôngthấybácsĩlôinóratừtrongbụngvợtôi,tôichẳnggiờtinnólàcontraitôi.
Sánghômsau,lúcchuẩnbịbữasángchotôiHassanhỏicóđiềugìlàmtôikhóchịuvậy.Tôinổicáuvớicậuấy,bảohãynghĩđếncôngviệccủamình.
ChúRahimđãnhầmvềchuyệntínhcáchtiểunhân.
Chương4Năm1933,nămBabachàođời,cũnglànămquốcvươngZahirShahbắt
đầunămthứbốnmươitrịvìAfghanistan,haianhem,haigãtraitrẻtrongmộtgiađìnhgiàucóvàdanhgiáởKabulngồisautayláichiếcxeFordcủachamình.NgàngàsaythuốclátẩmthuốcphiệnvàchếnhchoángrượuvangPháp,họđãcánchếtđôivợchồngngườiHazaratrênconđườngtớiPaghman.Cảnhsátđemhaigãtraicóvẻănnănhốilỗivàđứacontraimồcôinămtuổicủađôivợchồngđãchếtđếntrướcôngtôi,lúcđólàmộtvịquantoàuydanhvàlàmộtconngườiuytínmẫumực.Saukhinghehaigãtraitườngtrìnhvàngườichaxinkhoanhồng,ôngtôiquyếtđịnhanhemnhàkiaphảilậptứcđếnKandaharvàghitênvàoquânđộitrongmộtnăm–mặcchogiađìnhhọđãxoayxởmọicáchđểhọđượcmiễntrừbảnán.Ngườichacủahọcũngtranhbiện,nhưngcũngkhôngquyếtliệtlắm,vàcuốicùngmọingườiđềuđồngýlàviệctrừngphạtcólẽhơicaynghiệtnhưngthoảđáng.Cònvớiđứatrẻmồcôi,ôngtôinhậnnuôitronggiađìnhmìnhvàralệnhchonhữngđàytớkháckèmcặpnhưngphảiđốixửtốtvớiđứabé.ĐứabéđólàAli.
AlivàBabalớnlêncùngnhaunhưđôibạnđểchỏm–ítnhấtcũngchođếnkhibệnhviêmtuỷxámlàmbạiliệtchâncủaAli–hệtnhưtôivàHassancùnglớnlênởthếhệsau.BabaluônkểchochúngtôinghevềnhữngtròtinhnghịchcủaôngvàAli,vàAlithườnglắcđầubảo:“Nhưng,Aghasahib[12],kểchochúngtôingheailàngườinghĩratròtinhnghịchvàailàngườithựchiệnđángthươngchứ?”BabathườngchỉcườivàdangcánhtayômlấyAli.
NhưngkhôngcómộtchuyệnnàoôngkểmàtrongđóBabalạixemAlinhưbạncủamình.
Điềulạlùnglà,tôicũngkhôngbaogiờnghĩtôivàHassanlàđôibạn.Dẫusao,cũngkhôngtheonghĩathôngthường.Bấtkểviệcchúngtôidạynhauđixeđạpbuônghaitay,hoặcthiếtkếmộtcáimáytínhtạinhàcóđủchứcnăngtừmộthộpcáctông.Bấtkểchúngtôicùngnhauthảdiềusuốtmùađông,vàđuadiều.Bấtkểđốivớitôi,bộmặtcủangườiAfghanistanchínhlàbộmặtcủathằngbécódángngườithonthả,vớicáiđầucạotrọc,đôitaimọcthấp,thằngbévớibộmặtbúpbêTàuvĩnhviễnngờisángnụcườimôihẻ.
Bấtchấpmọiđiềuđó.Bởivìlịchsửkhôngdễđểmàvượtqua.Tôngiáocũngvậy.RốtcuộcrồivẫncứlàngườiPashtun,còncậuấylàngườiHazara.TôilàngườiSunmivàcậuấylàngườiShi’a,vàkhônggìcóthểthayđổiđiềuđó.Khônggìhết.
Nhưngchúngtôilànhữngđứatrẻđãtừngcùngtậpbòvớinhau,vàcũngkhôngcólịchsửnào,vấnđềchủngtộcnào,xãhộinào,tôngiáonàothayđổiđượcđiềuđó.TôiđãtrảiquamườihainămđầucủađờitôichơiđùacùngHassan.Đôikhi,cảthờithơấucủatôitựanhưmộtngàyhèdàilườibiếng
cùngvớiHassan,đuổinhaugiữanhưngrặngcâytrongsânnhàchatôi,chơitròtrốntìm,cônganbắtkẻtrộm,caobồivàngườidađỏ,hànhhạcôntrùng–vớithànhcôngrựcrỡkhôngchốicãiđượclàcáilầnchúngtôirútvòicủaconongrồibuộcquanhsinhvậtđángthươngmộtcáidây,đểmỗilầnnóbaylênlạibịgiậtmạnhlại.
ChúngtôiđuổitheongườiKochi,nhữngbộlạcdumụcngangquaKabul,trênđườngtớicácdãynúiphíaBắc.Chúngtôithườngnghetiếngnhữngngôinhàlưuđộngtiếngầnvùnglâncậnchúngtôi,tiếngđàncừucủahọkêuèẹ,tiếngđàndêkêubebe,nhạcrungquanhcổlũlạcđà.Chúngtôithườngchạyrakhỏinhàđểxemđoànnhàlưuđộngcótkétlănquađườngphốcủachúngtôi,nhữngngườiđànôngđầybụibặm,mặtdãidầunắnggióvànhữngngườiđànbàchoàngkhăndàisặcsỡ,đeonhữngchuỗihạtcườmvàvòngbạcởcổtayvàkhuỷutay.Chúngtôinémđácuộivàonhữngcondêcủahọ.Chúngtôiphunnướcvàonhữngconlacủahọ.TôithườngbắtHassanngồitrênBứctườngNgôốmlấysúngcaosubắnsỏivàođítlũlạcđà.
ChúngtôicùngnhauđixembộphimcaobồiviễnTâyđầutiên,RioBravo,vớidiễnviênJohnWaynethủvai,ởCôngviênĐiệnảnh,vượtquađườngphốcóhiệusáchưathíchcủatôi.TôinhớmìnhđãtừngnàixinBabamangchúngtôitớiIran,đểchúngtôicóthểgặpJohnWayne.Babaphálêncườimộtchuỗidàitưởngvỡhọng–mộtâmthanhkhôngphảikhônggiốngđộngcơxetảiđangrồmáy–rồikhiđãcóthểnóilạiđược,ônggiảithíchchochúngtôikháiniệmvềlồngtiếng.Hassanvàtôisửngsốt.Sữngsờ.JohnWaynekhôngthựcsựnóitiếngFarsivàôngtakhôngphảingườiIran.ÔngtalàngườiMỹ,hệtnhưnhữngngườiđànôngvàđànbàtócdàithânthiệnchúngtôiluônthấyvơvẩnởKabul,mặcnhữngchiếcváymàusặcsỡvàxơgấu.ChúngtôixemRioBravobalần,nhưngchúngtôixembộphimcaobồiưathíchcủamình,phimBảyanhchàngcừkhôitớimườibabận.Mỗilầnxem,lúckếtthúcchúngtôiđềukhóckhithấynhữngđứatrẻMexicochônCharlesBronson–hoáracũngkhôngphảilàngườiIran.
ChúngtôitảnbộtrongnhữngphốchợnhỏsặcmùirêumốccủaquậnSha-e-NauởKabul,hoặctrongkhuđôthịmớiphíaTâyquậnWazirAkbarKhan.Chúngtôitròchuyệnvềbấtcứphimnàovừaxemvàdạobộgiữanhữngđámngườihốihảcủakhuphốchợ.Chúngtôilenlỏigiữanhữngthươnggiavànhữngkẻănmày,langthangquacácngõhẹpvướngvíunhiềudãylềuquánnhỏchặtníchhàng.BabachomỗiđứachúngtôimỗituầnmườiđồngAfghani[13]vàchúngtôitiêuvàokhoảnCoca-Colaấmvàkemnướchoahồngbêntrêncórắcquảhồtrănnghiềnnhỏ.
Trongnămhọc,chúngtôicólệquenhàngngày.VàolúctôilềmềrakhỏigiườngvàlêđếnbuồngtắmthìHassanđãtắmrửarồi,cảcầunguyệnkinhNamazbuổisángvớiôngAlivàsửasoạnbữasángchotôi:tràđennóng,vớibathỏiđường,mộtlátbánhnaannướngbêntrênquệtmónmứtdầmanhđào
chuamàtôiưathích,tấtcảđềuđượcđặtngayngắntrênbànăn.Trongkhitôiănvàphànnànvềbàitậpvềnhà,Hassandọndẹpgiườngngủ,đánhgiàychotôi,làáongoàimặchômđóvàxếpsáchbútchotôi.Tôithườngnghethấycậuhátmộtmìnhởngoàitiềnsảnhlúclàquầnáo,hátnhưngbàicacổHazarabằnggiọngmũi.Rồi,BabavàtôirờikhỏinhàtrongchiếcxeFordMustangđen–chiếcxemàđâuđâumọingườicũngnhìnmộcáchthèmthuồng,bởivìnócùngloạixemàSteveMcQueenđãláitrongphimBullitt,bộphimđượcchiếutrongmộtrạpchiếuphimtớisáuthángliền.HassanởnhàgiúpôngAlinhữngcôngviệctrongngày:giặtbằngtayquầnáobẩnrồiđemphơingoàisân,lauquétsànnhà,raphốchợmuabánhnaansống,nấumónsốtthịtchobữachiều,tướicỏ.
Đihọcvề,tôivàHassanlạigặpnhau,vơlấymộtcuốnsách,tungtăngphilênngọnđồihìnhbátúptoạlạcđúngphíaBắcdinhcơcủachatôiởquậnWazirAkbarKhan.Nơiđócómộtnghĩađịahoangphế,vớinhữngdãybiamộbằngđákhôngghitênvànhữngbụicâyngănhaibênlốiđi.Nhiềumùamưavàtuyếtrơiđãlàmchiếccổngsắthangỉvàkhiếnnhữngdãytườngđátrắngcủanghĩađịaxiêuđổ.Cómộtcâylựugầnlốivàonghĩađịa.Mộtngàymùahè,tôiđãdùngcondaobếpcủaôngAlikhắctênchúngtôitênthâncây:“AmirvàHassan,haiSultan[14]củaKabul”.Nhữngchữđóchínhthứctỏrõ:câylựulàcủachúngtôi.Đihọcvề,Hassanvàtôitrèolêncâyvàháinhữngquảlựuđỏtươi.Ănlựuvàchùitayxuốngcỏxong,tôithườngđọcsáchchoHassannghe.
Ngồixếpbằngtròn,ánhnắngvàbónglácâylựuvờnmúatrênmặt,Hassanlơđãngnhổnhữngtúmcỏkhỏimặtđất,trongkhitôiđọcnhữngtruyệnngắnmàcậukhôngtựđọcđược.ThựctếHassanlớnlêncũngmùchữnhưôngAlivàphầnlớnnhữngngườiHazaravốnđãđượcđịnhphậntừgiâyphútsinhra,thậmchícólẽtừlúcbắtđầuđượcthainghénbấtđắcdĩtrongbụngcủaSanaubar.Nhưngrốtcuộcngườihầubiếtchữđểlàmgìcơchứ?Nhưngdẫumùchữ,hoặcbiếtđâuchínhvìvậy,Hassanbịsựhuyềnbícủangôntừthuhút,bịquyếnrũbởimộtthếgiớibímậtcấmđoánvớimình.Tôiđọcchocậuấynhữngbàithơ,truyệnngắn,đôikhinhữngcâuđốmẹo–dẫutôithườngdừngngaykhithấycậugiảihayhơntôiquánhiều.Thếlàtôiđọcchocậunhữngchuyệnkhôngcầntranhcãi,nhưnhữngchuyệnrủirocủagiáosĩHồigiáoNasruddinngớngẩnvàconlừacủaôngta.Chúngtôingồihànggiờdướigốccâyđó,ngồichođếnkhimặttrờitàúaởphíaTây,vậymàHassanvẫncốnài,nóihaiđứacònđủánhsángđểđọcthêmmộttruyệnnữa,mộtchươngnữa.
Phầnđọctôithúvịlàkhichúngtôitìnhcờgặpmộttừmàcậuấykhôngbiết.Tôithườngtrêucậu,phơibàysựdốtnátcủacậura.CólầntôiđangđọcchocậunghemộttruyệnvềtusĩhồigiáoNasruddin,Hassanngắtlờitôi:
-Từấynghĩathếnào?
-Từnào?-Đầnđộn.-Cậukhôngbiếtnghĩalàgìà?–Tôinhănnhởhỏi.-Không,Amiragha.-Nhưngnóchỉlàmộttừthôngthườngthôimà!-Tôivẫnkhônghiểu.NếuHassancócảmthấytôichơixỏcậu,thìkhuônmặttươicườicủacậu
cũngkhôngbiểulộra.-Ồcảtrườngtôi,aichảbiếtnónghĩalàgì,–Tôinói.–Đểxemnào,
“Đầnđộn”cónghĩalàtinhnhanh,thôngminh.Tôiđặtmộtcâuchocậucósửdụngchữđónhé:Nóivềtừvựng,Hassanlàmộtkẻđầnđộn.
-À,à,–Hassangậtgậtđầu.Sauđó,tôiluôncảmthấymìnhcótội.Vìvậytôithườngtìmcáchxíxoábằngcáchchocậuấymộtchiếcáosơmicũ,hoặcmộtđồchơihỏng.Tôithườngtựnhủthếlàđủsửachữachotròđùavôhạirồi.
CuốnsáchmàHassanưathíchnhấtlàcuốnShahnamah,thiênsửthithếkỷthứmườikểvềnhữnganhhùngBaTưcổxưa.Cậuthíchtấtcảcácchương,cácShah[15]đờitrướcFeridoun,ZalvàRudabeh.Nhưngtruyệnưathíchnhấtcủacậucũngnhưcủatôi,là“RostamvàSohrab”,câuchuyệnvềchiếnbinhvĩđạiRostamvàconngựanhanhnhưgióRakhsh.Trênchiếntrường,RostamchémtửthươngSohrab,kẻbáoứngcanđảmcủamình,chỉđểnhậnraSohrabchínhlàđứacontraitừlâuthấtlạc.Giàyvòđauđớn,Rostamnghenhữnglờitrăngtrốicủacontraimình:
Nếuôngquảthậtlàchata,chẳngphảithanhkiếmtrongtayôngđãvấymáutươicủacontraiôngrồiư.Vàônglàmthếlàdosựngoancốcủaông.Bởitađãcốlàmchoôngbiếtyêuthương,tavanxinđíchdanhông,vìtanghĩnhìnthấytrongôngnhữngdấuhiệunhắcnhớđiềugìđócủamẹta.Nhưngtacầucứutráitimôngvôích,vàbâygiờcơhộitáihợpđãquarồi…
-Đọclạiđi,tôixinAmiraghađấy,–Hassanthườngnóivậy.ĐôikhinướcmắtứalêntrongđôimắtcủaHassankhitôiđọccáiđoạnấy,vàtôiluônkhônghiểucậukhócvìai,choôngRostamdằnvặtđớnđauxétoangáoquầnvàphủtrotrênđầumình,haySohrabđanghấphối,từlâuvẫnmongđợitìnhthươngyêucủachamình.Riêngtôi,tôikhôngthểthấyđượctấnbikịchtrongsốphậncủaRostam.Rốtcuộc,phảichăngtấtcảnhữngngườichatrongtâmcansâukíncủamìnhđềuấpủmộtướcmuốngiếtchếtcontraihọ?
Mộthôm,vàothángBảynăm1973,tôichơimộttròbịpnhỏkhácvớiHassan.Đangđọcchocậuấynghe,bấtchợttôibỏcâuchuyệnđi.Tôivờnhưvẫnđọccuốnsáchđó,cũnglậttrangđềuđặn,nhưngtôiđãbỏrơihoàntoànvănbản,làmchủcâuchuyện,vàphịaratheoýtôi.Hassanđươngnhiênkhôngnhậnrađiềuđó.Vớicậu,nhữngtừtrêntranggiấylàsựcạnhtranhgaygắtcủabaonhiêumậtmãkhôngthểgiảinổi,bíhiểm.Từngữlànhững
cổngvàobímậtvàtôinắmgiữchìakhoá.Sauđó,tôihỏicậuxemcóthíchtruyệnđókhông,mộttiếngkhúckhíchdânglêntronghọngtôi,khiHassanvỗtayhoanhô.Tôihỏi:
-Cậuđanglàmcáigìđấy?-Đấylàcâuchuyệnhaynhấtcậuđọcchotôilâunayđấy,–Hassanvẫn
vừavỗtayvừanói.Tôicười:-Thậtkhông?-Thật.-Thếthìhấpdẫnư?–tôilẩmbẩm.Tôicũngđịnhnóinhưthế.Điềunày
là…hoàntoànkhôngmongđợi.–Cậutinchắcthếkhông,Hassan?Hassanvẫnđangvỗtay:-Thậttuyệtvời,Amiragha.Maicậulạiđọcnữachotôichứ?-Hấpdẫn,–tôinhắclại,hơikhóthở,cảmthấynhưmộtngườivừakhám
phárakhotàngchôngiấutrongsânsaunhàmình.Bướcxuốngchânđồi,nhữngýnghĩcúphụtratrongđầutôinhưpháohoatrongngàyhộiChaman.[16]Truyệnhaynhấtcậuđọcchotôilâunayđấy,cậuấyđãnóithế.Tôiđãđọcchocậukhánhiềutruyệnngắn.Hassanhìnhnhưđanghỏitôiđiềugìđó.
-Gìcơ?-Hấpdẫn,thếnghĩalàgì?Tôicười,ghìchặtlấycậuấyvàđặtmộtcáihônlênmá.-Thếlàthếnào?–Hassangiậtmình,đỏmặtnói.Tôithânmậtẩycậumộtcái.Rồimỉmcười.-Hassan,cậulàmộtônghoàng.Cậulàmộtônghoàngvàtôiyêucậu.Ngaytốihômđó,tôiviếtcáitruyệnngắnđầutiêncủatôi.Mấtbamươi
phút.Đólàmộtcâuchuyệnnhỏutốivềmộtngườiđànôngtìmthấychiếccốcthầnvàbiếtđượcrằngnếukhócvàochiếccốcấynướcmắtcủaôngsẽbiếnthànhngọctrai.Nhưngmặcđầuluônsốngtrongcảnhnghèokhổ,ôngvẫnlàngườihạnhphúcvàhiếmkhirơimộtgiọtnướcmắt.Vìvậy,ôngtìmmọicáchlàmchomìnhbuồn,đểnướcmắtcóthểlàmchoôngtrởnêngiàucó.Ngọctraichấtđốngcaođếnđâu,lòngthamcủaôngtatănglênđếnđấy.Truyệnkếtthúckếtthúckhingườiđànôngngồitrênmộtnúingọc,condaocầmtrongtay,đangkhócmộtcáchvôvọngvàotrongchiếccốc,tayômxácngườivợyêudấubịgiết.
Tốiđó,tôileolênthanggácvàbướcvàophònghútthuốccủaBaba,trongtaytôilàhaitờgiấytrênđótôiviếtnguệchngoạccâuchuyệnấy.BabavàchúRahimKhanđanghúttẩuthuốcvànhấmnháprượubrandykhitôibướcvào.
-Cáigìthế,Amir?–Babavừahỏivừangảngườitrênghếsofa,đanhaitaygốiphíasauđầu.Khóixanhcuộnxoáyquanhmặtông.Cáinhìntrừngtrừngcủaônglàmchohọngtôikhôlại.Tôihắnggiọngnóitôivừaviếtxong
mộttruyệnngắn.Babagậtđầuvànhếchmépcười,chẳngngụýgìhơnlàgiảvờquantâm.
“Được.tốtlắm,phảikhôngnàoôngnào?”ôngnóivậy.Rồichăngthêmgìnữa.Ôngchỉnhìntôiqualànkhói.
Cólẽtôiđứngđóchưađầymộtphút,nhưngđếnngàyhômnay,nólàcáiphútdàinhấtcủađờitôi.Nhữnggiâyđồnghồnặngnhọctrôiđi,giâynàycáchgiâysaumộtthờigianvĩnhcửu.Khôngkhítrởnênnặngnề,ẩmthấp,gầnnhưđặclại.Tôinhưđangthởranhữngviêngạch.Babatiếptụcnhìntôitrừngtrừngvàkhôngbảotôiđọctruyện.
Nhưmọikhi,RahimKhanluônluônlàngườigiảicứutôi.Chúchìabàntayravàưuáitôibằngmộtnụcườikhôngchútvờvĩnh:
-Amirjan,chúrấtmuốnđọctruyệnđó,chochúđọcđượckhông?BabakhócókhinàolạidùngcáitừJantỏvẻthânthiếtđókhiôngnóivới
tôi.Babanhúnvaiđứngdậy.Ôngcóvẻnhẹmìnhnhưthểchínhôngcũng
đượcchúRahimKhancứu.-Phảiđấy,đưachoKaka[17]Rahim.Bốlêngácchuẩnbịđây.Nóixong,rồiôngrờikhỏicănphòng.Hầunhưngàynàotôicũngtôn
sùngBabavớimộtcảmxúcmãnhliệtgầntớimứctôngiáo.Nhưngngaylúcđó,tôimongcóthềcắttĩnhmạchtôirađểtrúthếtdòngmáuđángnguyềnrủacủaôngkhỏicơthểtôi.
Mộtgiờsau,khitrờichiềuđãtốimờmờ,haingườibọnhọrờinhàđitrongchiếcxehơicủachatôi.Lúcrakhỏinhà,chúRahimKhanngồixổmxuốngtrướcmặttôivàtraotrảcáitruyệnngắncủatôicùngmộtmảnhgiấygậpkín.Mặtchúloésángmộtnụcườivàchúnháymắtbảotôi:“Chocháuđấy.Sauhãyđọc.”Rồichúdừnglạivàthêmmộttừduynhất,saunàyđãcổvũtôitheođuổiviệcviếtvăn,hơnbấtkỳlờichúcmừngnàomàbấtkỳchủbiênnàotừngdànhchotôi.TừđólàHoanhô.
Khihaingườiđirồi,tôingồixuốnggiườngmìnhvàướcgìchúRahimKhanlàchatôi.RồitôinghĩvềBabavàbộngựclớnvĩđạicủaông,cảmthấytuyệtvờibiếtbaokhiôngômtôivàongực,ngườiôngsặcmùirượucấtthôvàobuổisángrasao,vàrâuônggiụivàomặttôinhưthếnào.Tôibỗngcảmthấyvôcùngđauđớnvìcáitộilỗibấtngờ,đếnmứcphảilaongayvàobuồngtắmvànônvàocáichậu.
Khuyađêmđó,nằmcotrêngiường,tôiđọcđiđọclạibứcthưngắncủachúRahimKhan.Nộidungnhưsau:
Amirjan!Chúthíchtruyệnngắncủacháulắm.Mashallah[18],Thượngđếđãphú
chocháumộttàinăngđặcbiệt.Bổnphậncủachúbâygiờlàphảimàigiũatàinăngđó,bởivìmộtconngườiđểphítàinăngThượngđếbanchomình,làmộtconlừa.Cháuđãviếtcâuchuyệncủacháubằngmộtthứngữpháp
sángsủavàmộtphongcáchthúvị.Nhưngấntượngsâusắcnhấtvềtruyệnngắncháuviếtlànócótínhchâmbiếm.Cháucóthểcònchưabiếttừđónghĩalàgì.Nhưngrồimộtngàynàođócháusẽbiết.Nólàcáigìđómàmộtsốnhàvănmuốnvươntớinhưngkhôngbaogiờđạtđược.Cháuđãthựchiệnđượcđiềuđóbằngtruyệnngắnđâutiên.
Cửanhàchúluônluônvàmãisẽrộngmởvớicháu,Amirjanạ.Chúsẽđọcbấtkỳtruyệnngắnnàocháucầnchiasẻvớichú.Hoanhô.
Bạncủacháu,RahimPhấnchấnbởibứcthưcủachúRahimKhan,tôivồlấycáitruyệnngắnvà
chạyvộixuốngcầuthangratiềnsảnh,nơiHassanvàôngAliđangngủtrêntấmđệm.Đólàlầnduynhấthọngủtrongngôinhà,khiBabađivắngvàôngAliphảitrôngnomtôi.TôilayHassanthứcdậyvàhỏicómuốnnghemộttruyệnkhông.
Cậuấydụiđôimắtdíplạivìngáingủvàduỗingườira:-Bâygiờư?Mấygiờrồi?-Cầngìmấygiờ.Truyệnngắnnàyrấtđặcbiệt.Mìnhtựviếtrađấy,–tôi
thìthào,mongkhônglàmôngAlithứcgiấc.MặtHassansángngờilên.-Thếthìtôiphảingherồi,–cậunóivàtungchănra.TôiđọctruyệnđóchoHassanởphòngkhách,bênlòsưởibằngđácẩm
thạch.Lầnnàythìkhôngcóchuyệnđọcgiảvờnữa;đólàtruyệncủatôi.Hassanlàmộtthínhgiảhoànhảovềnhiềumặt,hoàntoànchìmđắmvàocâuchuyện,nétmặtthayđổitheogiọngđiệuđổithaytrongcâuchuyện.KhitôiđọcđếncâucuốiHassanvỗtaykhôngthànhtiếng,mặtrạngrỡhẳnlên:
-MashallahAmiragha!Hoanhô!-Cậuthíchchứ?–Tôihỏi,vàlầnthứhaicảmthấyhươngvịngọtngào
biếtmấy–củamộtlờikhen.-Mộtngàynàođó,Inshallah[19],cậusẽlàmộtnhàvănlớn,–Hassan
nói,–vàmọingườitrêntoànthếgiớisẽđọcnhữngtruyệncậuviết.-Hassan,cậubốcrồi,–tôinói,thấyyêuHassanvìthế.Nhưngcậukhăngkhăng:-Không,cậusẽvĩđạivànổitiếng.RồiHassandừnglại,nhưthểđangđịnhnóithêmđiềugìđó.Cậutađắn
đotìmlờilẽ,rồihắnggiọng,bẽnlẽnhỏi:-Nhưngcậusẽchophéptôihỏimộtcâuvềcáitruyệnđóchứ?-Tấtnhiên.-Được…–Cậubắtđầu,rồitịtmất.-Nóiđi,Hassan,–tôimỉmcườibảo,dẫubấtchợtcáitênnhàvăndễnao
núngtrongtôikhôngtinlắmcómuốnnghekhông.-Được,nếuchophéptôihỏi,tạisaongườiấylạiphảigiếtvợmình?Tại
saoôngtacứphảibaogiờcũngbuồnmớirơinướcmắt?Ôngtakhôngthểchỉngửimộtcủhànhư?
Tôisữngsờ.Cáichitiếtcụthểđó,quárõrànghoàntoànngớngẩn,thếmàtôilạikhôngnghĩra.Tôimấpmáymôikhôngthànhtiếng.Cóvẻnhưcũngtrongđêmđó,tôiđãhọcđượcvềmộttrongnhữngmụctiêuviết,ấylàchâmbiếm.Tôicũngđượcbiếttớimộttrongnhữngcáibẫycủanó:KẽhởcủaTìnhtiết.ĐượcHassandạycho,thậtđángkinhngạc.Hassan–kẻkhôngthểđọcnổivàchẳngbaogiờviếtnổimộttừsuốtcuộcđờimình.Mộtgiọngnóilạnhlùngvàđentốithìthàotrongtôi,ThằngHazaramùchữấy,nóthìbiếtcáigìnào?Nósẽchẳnglàgìngoàiviệclàthằngbếp.Saonólạidámphêbìnhcậu?
-Đượclắm!Tôibắtđầu,nhưngchẳngbaogiờnóihếtđượccâuấy.BởivìAfghanistan
đãbấtngờbiếnđổimãimãi.
Chương5Tiếnggìđógầmlênnhưsấm.Mặtđấthơirungchuyểnvàchúngtôinghe
thấytiếngtặc–tặc–tặccủasúngmáy.“Chaơi!”Hassangọito.Chúngtôibậtlênvànhàorakhỏiphòngkhách.ChúngtôithấyôngAliđangtậptễnhvộivàngđiquatiềnsảnh.
-Chaơi!Tiếnggìthế?–Hassanthethékêulên,vươnhaitayvềphíaôngAli.Ôngômchúngtôitronghaicánhtay.Mộtdảisángtrắngloélên,sángchóitrênbầutrờinhưbạc.Nólạichớploélênvàtiếptheolàchuỗigằnnhanhcủasúngmáy.
-Họđangsănvịttrờiđấy,–ôngAlinóibằngmộtgiọngkhànkhàn.–Họsănvịtbanđêm,haiđứabiếtđấy.Đừngsợ.
Mộttiếngrítởxaxa.Đâuđó,kínhvỡtantànhvàaiđókêuthét.Tôinghethấytiếngngườitrênđườngphố,choàngdậy,chenlấnnhau,cólẽvẫnmặcnguyênquầnáongủ,tócbùxùmắthúplên.Hassanđangkhóc.ÔngAlikéocậusátvàongười,dịudàngômchặtlấy.Saunày,tôithườngtựnhủtôiđãchẳngcảmthấyghenvớiHassan.Khôngchútnàohết.
Chúngtôicứthếrúcvàonhauchođếnsángsớm.Tiếngbắnnhauvàtiếngnổkéodàigầnmộtgiờthìchấmdứt,nhưngnólàmchochúngtôikhiếpsợvôcùng,bởivìkhôngaitrongchúngtôitừngnghethấytiếngsúngnổtrênđườngphố.Đólànhữngâmthanhxalạvớichúngtôi.ThếhệtrẻconAfghantaikhôngnghegìngoàitiếngbomvàtiếngsúngcònchưađượcsinhra.Corúcvàonhautrongphòngănvàđợichotrờisáng,khôngaitrongchúngtôicóbấtcứýniệmnàorằngconđườngsốngđãchấmdứt.Conđườngsốngcủachúngtôi.Nếukhôngphảihoàntoànngaylúcnày,thìítnhấtcũnglàbắtđầucủasựkếtthúc.Sựkếtthúc,sựkếtthúcchínhthứcsẽđếnvàođầuthángTưnăm1978,vớicuộcđảochínhcủaCộngsản,rồiđếnthángMườiHainăm1979,khixetăngNgabòvàochínhnhữngđườngphốnơiHassanvàtôiđãchơiđùa,mangcáichếtđếnchoAfghanistanmàtôivẫnbiết,vàđánhdấusựkhởiđầucủakỷnguyênđẫmmáuvẫncònđangtiếpdiễn.
Ngaytrướclúcmặttrờimọc,xehơicủaBabarẽvàođườngxechạyvàonhà.Cửaxeđóngsầmlạivàtiếngchânôngchạyhuỳnhhuỵchtrêncácbậcthang.Rồiônghiệnraởtrướccửavàtôithấymộtnétgìđótrênmặtông.Mộtnétgìmàtôikhôngnhậnrangay,bởivìtrướcđótôikhônghềthấy:nỗisợhãi.
-Amir!Hassan!Ôngkêulên,chạyđếnvớichúngtôi,haicánhtaydangrộng.-Chúngchặnhếtmọiconđườngvàđiệnthoạikhônghoạtđộng.Talo
quá.Chúngtôiđểôngômtrongcánhtay,vàtrongmộtkhoảnhkhắcđiênrồ,
tôithấyvuimừngvềbấtkỳchuyệngìđãxảyrađêmđó.Rốtcuộc,chúngkhôngbắnvịt.Hoárachúngkhôngbắnmấyvàobấtcứ
thứgì,cáiđêm17thángBảynăm1973ấy.Sánghômsau,Kabulthứcdậy,thấynềnquânchủđãlàchuyệncủaquákhứ.QuốcvươngZahirShahchạysangÝ.Vắngmặtông,ngườiemhọcủaông,DaoudKhan,đãkếtthúcbốnmươinămtrịvìcủanhàvuabằngcuộcđảochínhkhôngđổmáu.
Tôinhớ,buổisảnghômsauđó,Hassanvàtôikhomngườibênngoàiphònglàmviệccủachatôi,cònBabavàchúRahimKhanđanguốngtràđen,nghetintứcmớivềcuộcđảochínhtrênđàiphátthanhKabul.
-Amiraghanày.–Hassanthìthào.-Cáigì?-Cộnghoàlàcáigì?Tôinhúnvai:-Tôikhôngbiết.TrênmáythuthanhcủaBaba,họđangnóicáitừ“cộnghoà”ấy,nóiđi
nóilạimãi.-Amiraghanày.-Cáigì?-Cóphải“cộnghoà”nghĩalàchatôivàtôisẽphảirờikhỏiđâykhông?-Tôikhôngnghĩthế,–tôithìthàotrảlời.Hassanngẫmnghĩvềđiềuđó:-Amiraghanày.-Cáigì?-Tôikhôngmuốnhọđuổitôivàchatôiđi.Tôimỉmcười:-Vớvẩn,cậuđúnglàđồconlừa.Chẳngaiđuổibốconcậuđâu.-Amiraghanày.-Cáigì?-Cậucómuốntrèolêncáicâycủachúngtakhông?Nụcườicủatôinởrộngra.ĐólạilàmộtchuyệnkhácvềHassan.Cậu
luônluônbiếtkhinàonóiđiềucầnnói–tintứctrênradiođãtrởnênnhàmchán.Hassanđivềtúplềucủacậuđểchuẩnbị,vàtôileolêngáclấymộtcuốnsách.Rồitôivàobếpnhétđầytúinhữngvốctayhạtthông[20],đoạnchạyrangoàitìmHassanđangđợitôi.Chúngtôiàoquacổngtrướcvàđivềphíađồi.
Chúngtôivượtquakhudâncư,vàđangvấtvảcuốcbộquavùngđấtcằncỗidẫnđếnngọnđồithìbấtchợt,mộthònđáđậpvàolưngHassan.Chúngtôixoayngườilại,vàtimtôimuốnrụng.Assefvàhaithằngbạnnó,WalivàKamal,đangápsátchúngtôi.
Asseflàcontraimộtngườibạncủachatôi,ôngMahmood,phicông.GiađìnhnósốngcáchnhàchúngtôivàiphốvềphíaNam,trongmộtkhunhà
sangtrọngkíncổngcaotường,trồngxencọxungquanh.NếubạnlàmộtđứatrẻtrongquậnWazirAkbarKhancủaKabul,bạnhẳnbiếtAssefvànắmđấmbằngthépkhônggỉnổitiếngcủanó,vàmongkhôngphảinếmmùi.ĐượcsinhratừmộtngườimẹĐứcvàôngbốAfghan,thằngAsseftóchungmắtxanh,caolớnvượthẳnnhữngđứatrẻkhác.Nónổitiếngtànbạotrêncácđườngphố.Đượcmấyđứabạntaychânđikèmhaibên,nóbướcđitrênvùnglâncậnnhưmộtKhan[21]đituầndukhắplãnhthổcủamình,cùngđoàntuỳtùngkhúmnúm.Lờinóicủanólàluật,vànếucầnmộtchútrăndạylềluật,thìquảđấmthépấyđủđểlàmộtgiáocụthíchhợp.Tôiđãđượcnhìnmộtlần,nódùngnhữngquảđấmấyvớithằngbéởquậnKarteh-Char.TôisẽkhôngbaogiờquênnổiđôimắtxanhcủathằngAssefloéramộttiasánghoàntoànđiêndạirasao,vànónhănnhởthếnàokhinóđấmliênhồivàothằngbéđángthươngđãbấttỉnh.MộtsốđứacontraiởquậnWazirAkbarKhanđặtchonócáibiệthiệuAssefGoshkhor,hayAssef“KẻĂnTai”.Tấtnhiên,khôngđứanàotrongbọnchúngdámnóithẳngvàomặtnótrừphimuốnchịucùngsốphậnvớithằngbéđángthương,kẻđãvôtìnhgợicảmhứngchocáibiệtdanhđókhiđấuvàhạchiếcdiềucủaAssefvàrơivàotìnhcảnhmòtaiphảicủamìnhtừmộtrãnhbùn.Nhiềunămsau,tôilụcđượcmộttừtiếngAnhchỉmộtloạingườinhưAssef,làtừ“Sociopath”[22],tiếngFarsikhôngtồntạimộttừtươngđươngđúngnghĩa.NằmtrongsốnhưngđứaquanhvùngthườnghànhhạôngAli,Assefcònbỏxanhữngđứanhẫntâmnhất.Thậtra,nólàđứađầutêutròchếnhạoBabalu–Ngoáoộp:Ê,Babalu,hômnaymàyănthịtairồi?Hử?Thôinào,Babalu,cườivớichúngtaomộtcáinào!Vàvàonhữngngàynócảmthấyđặcbiệtcóhứng,nólạithêmđôichútmắmmuốivàotròđùaquấy:Ê,đồBabaluMũiTẹt,hômnaymàyănthịtairồi?Nóichochúngtaonghenào,đồconlừamắtxếch!
Lúcnày,nóđangbướclạiphíachúngtôi,haitaychốngnạnh,đôigiàyvảiđábậtlênmộtđámbụinhỏ.
-Chàobuổisáng,bọnKunis,–Assefreolênvàvẫytay.–Đồđồngtính,–đấylàtiếngchửiưathíchkháccủanó.
Hassanlùilạiphíasautôi,khibathằnghơntuổikiatiếnsátlạiChúngđứngtrướcmặttôi,bathằngcaolớnmặcquầnjeansvàáophông.Lừnglữnghơncảhaichúngtôigộplại,Assefkhoanhcánhtaytomậptrướcngực,đôimôinhănnhởmộtcáchmanrợ.ĐâykhôngphảilầnđầutiênAssefgiởchứngtrướcmặttôi,khùngvớitôi.CũngmayBabalàchatôi–đólàlýdođộcnhất,tôitinvậy,khiếnAssefthườngphảikìmchếkhôngbứcbáchtôiquá.
NóvênhmặthỏiHassan:-Này,mũitẹt,Babaluthếnào?Hassankhôngnóigìvàlùithêmbướcnữavềphíasautôi.-Chúngmàyđãnghetinrồichứ,lũnhóc?–Assefnói,vẫnnụcườinhăn
nhở.–Nhàvuaxéorồi.Thoátnợ.Tổngthốngmuônnăm!BốtaobiếtDaoudKhanđấy,màycóbiếtkhông,Amir?
-Bốtaocũngbiết,–tôinói.Thậtra,tôikhôngbiếtcóđúngvậyhaykhông.
-Bốtaocũngbiết,–Assefdàigiọngnhạilạitôi.KamalvàWalihưởngứngtheonhiệtliệt.ƯớcgìcóBabaởđây.
-DaoudKhanăntốiởnhàtaonămngoáiđấy,–Asseftiếptục.–Màycóthíchthếkhông,Amir?
Tôikhôngbiếtliệucóaingheđượctiếngthétcủachúngtôiởcáikhoảnhđấtxaxôinàykhông.NhàcủaBabaítnhấtcũngcáchxamộtkilômét.Tôiướcgìchúngtôiđangởnhà.
-Màycóbiết,lầnsauDaoudKhanđếnăntốiởnhàtao,taosẽnóigìvớiôngấykhông?–Assefnói.–Taosẽtángẫuvớiôngấymộtchút,kiểumardvớimard[23],đànôngvớiđànông.Kểchoôngấynhữnggìtaođãkểchomẹtao.VềHitler.Bâygiờcómộtlãnhtụrồi.Mộtlãnhtụvĩđại.Mộtngườicótầmnhìn.TaosẽbảoDaoudKhanhãynhớrằngnếungườitađểchoHitlerkếtthúcnhữnggìHitlerđãkhởisự,thếgiớibâygiờđãlàmộtnơitốtđẹphơn.
-BababảoHitlerđiên,nênmớiralệnhgiếthạibaonhiêungườivôtội,–tôinghethấychínhmìnhnóitrướckhikịplấytaybịtchặtmiệnglại.
Assefcườigằn:-Nónóicứnhưmẹtaoấy,vàbàấylàngườiĐức.Bàấyphảibiếthơn
chứ.Nhưngvậy,chúngmuốnmàytinthếphảikhông?Chúngkhôngmuốnmàybiếtsựthật.
Tôikhôngbiết“chúng”đâylàai,vàsựthậtnàochúngđangchegiấu,vàcũngkhôngmuốntìmra.Uớcgìtôiđừngnóigìcả.TôilạiướctôingướcnhìnlênvàthấyBabahiệnratrênđồi.
-Nhưngmàyphảiđọcnhữngcuốnsáchmàngườitakhôngphátởtrường.Taođãđọcvàmắttaođượcmởtora.Giờđâytaocómộttầmnhìn,vàtaođịnhchiasẻtầmnhìncủataovớitổngthốngmớicủachúngta.Màycóbiếtthếlàgìkhông?
Tôilắcđầu.Nóvẫnnóivớitôi.Assefvẫnluôntựtrảlờinhữngcâuhỏicủachínhnó.
ĐôimắtxanhcủanóliếcsangHassan:-AfghanistanlàđấtnướccủangườiPashtun.Nóluônluônnhưthế,sẽ
mãinhưthế.ChúngtalàngườiAfghanthựcsự,ngườiAfghanthuầnkhiết,khôngcóđồMũiTẹtnàyởđây.Dânnólàmôuếquêhươngchúngta,watan[24]củachúngta.Chúnglàmbẩndòngmáucủachúngta.–Nógiậtbàntaylàmđiệubộ,quétmộtđườngtheokiểuđạiquymô.–AfghanistanlàcủangườiPashtun,taotuyênbốvậy.Đólàquanđiểmcủatao.
Asseflạichuyểncáinhìntrừngtrừngcủanósangtôi.Nótrôngnhưkẻ
vừarakhỏigiấcmơđẹp.Nónói:-QuámuộnđốivớiHitler.Nhưngkhôngphảivớichúngtao.Nólấymộtcáigìđótừtúisauquầnjeans:-Taosẽyêucầutổngthốnglàmnhữnggìnhàvuakhôngcóquwat[25]để
làm,giảithoátAfghanistankhỏibọnKassef[26]Hazara.-Thôiđểchúngtaođi,Assef,–tôinóimàcămghétcáigiọngtôirunrun.
–Chúngtaocólàmgìmàyđâu.-Ồ,chúngmàyđanglàmphiềntaođấy,–Assefnói.Vàtôinhìn,timnhưlịmđi,xemnóđangmoicáigìkhỏitúi.Tấtnhiên
rồi.Haiquảđấmthépkhônggỉlạnhtanhlấplánhdướimặttrời.–Chúngmàyđanglàmphiềntaolắmlắm.Thậtra,màycònlàmphiềntaohơncáithằngHazaranày.Làmsaomàylạicóthểchuyệntròvớinó,chơiđùavớinó,đểnóchạmvàomày?–Nónói,giọngđầyvẻkhinhthị.WalivàKamalgậtgậtđầuvàụtịttỏvẻđồngtình.Assefnheomắtlại.Lắclắcđầu.Khinónóitiếp,nócóvẻthămdò.–Làmsaomàycóthểgọinólà“bạn”mày?
Nhưngnókhôngphảilàbạntao!–Tôisuýtbuộtmiệng–Nólàđàytớcủatao.Cóphảitôiđãthựcsựnghĩthếkhông?Đươngnhiênlàkhôngphải.Tôikhôngnghĩthế.TôiđốixửvớiHassannhưmộtngườibạn,thậmchícònhơn,nhưmộtđứaemmình.Nhưngnếunhưvậy,thìtạisaokhibạnbècủaBabađếnchơicùngvớiconcáihọ,tôikhôngbaogiờlôiHassanthamgianhữngtròcủachúngtôi?TạisaotôichỉchơiđùavớiHassankhiquanhtôikhôngcómộtaikhác?
Asseflồnghaiquảđấmthépvàotay.Nhìntôilạnhnhưbăng:-Màylàmộtphầncủavấnđề,Amir.Nếulũngốcnhưmàyvàbốmày
khôngrướcđámngườiấyvàonhà,ngaylúcnày,chúngtaođãđượcgiảithoátkhỏichúng.TấtcảbọnấyđãcútvềthốirữaởHazarajat,quêhươngcủachúngrồi.MàylàmộtsựnhụcnhãchoAfghanistan.
Tôinhìnvàođôimắtđiênkhùngcủanóvàthấyquảnóđiên.Nóđịnhđánhtôithựcsự.Assefgiơquảđấmlên,tiếnđếntrướctôi.
Cómộtđộngtácnhanh,àonhưcơngiósaulưngtôi.Lạmắtnhìnsangbêncạnh,tôithấyHassancúixuốngvàđứnglênrấtnhanh.ĐôimắtcủaAssefchuyểnsangmộtthứgìđóphíasautôi,vàsửngsốttrợntrừng.TôithấycáinhìnsửngsốtấycảtrênmặtKamallẫnWalilúcchúngnhậnrachuyệngìphíasautôi.
Tôiquaylại,đốimặtvớichiếcsúngcaosucủaHassan.Hassanđãkéogiãnrộnghếtmứcdâycaosuvềphíasau.Trongmiếngdalàmộtviênđábằngcỡquảócchó.HassanchĩasungcaosuthẳngvàomặtAssef.Taycậutarungrungtheosứccăngcủadâycaosugiãnravànhữnghạtmồhôilấmtấmđầytrêntrán.
-XinAghađểchúngtôiyên,–Hassannóibằngmộtgiọngbìnhthường,
vẫnnhớgọiAsseflà“agha”,vàngaylúcđótôilấylàmlạsaongườitacứphảisốngvớimộtquanniệmthâmcăncốđếvềvịtrícủamìnhtheothứbậcxãhộinhưthế.
Assefnghiếnrăngkenkét:-Bỏxuống,thằngHazarakhôngmẹ.-XinAghađểchúngtôiyên,–Hassannói.Assefmỉmcười:-Cóthểmàykhôngchúýđấy,nhưngchúngtaocóbavàchúngmàychỉ
cóhai.Hassannhúnvai.Vớingườingoài,trôngcậucóvẻkhônghoảngsợ.
NhưngvẻmặtcủaHassanlàkýứcđầutiêncủatôi,tôinhậnramọisắctháitinhvicủanó,biếttừngcogiậtbiếnđổitừnggợnlêntrênđó.Vàtôithấycậucũnghoảngsợ.Cậuhoảngsợlắm.
-Aghanóiđúng.Nhưngcólẽ,Aghacũngkhôngđểý,tôilàngườiđanggiữsúngcaosu.Aghachỉnhúcnhíchthôilàmọingườisẽphảiđổicáibiệthiệu“KẻĂnTai”củaAghathành“AssefMộtmắt”ngay,bởivìtôiđangcóviênđánàynhằmvàomắttráiAgha.
Cậunóiquáthảnnhiên,đếnnỗitôiphảicăngtairanghenỗisợmàtôibiếtđượcgiấukíndướicáigiọngbìnhtĩnhấy.
MiệngcủaAssefgiậtgiật.WalivàKamalquansátsựbiếnđổinàyvớivẻgìđógầnnhưmộtsựthíchthú.AiđódámtháchthứcThượngđếcủachúng.Hạnhụcôngta.Và,tệhạihơncảkẻđólạilàmộtHazaragầytrơxương.AssefnhìntừviênđátớiHassan.NósoimóivẻmặtcủaHassan.NhữnggìnóthấytrênvẻmặtđóhẳnđãthuyếtphụcnóvềnhữngýđồnghiêmtúccủaHassan,bởinóhạnắmđấmxuống.
-ThằngHazara,màynênbiếtđiềunày,–Assefnghiêmnghịnói.–Taolàmộtconngườirấtkiênnhẫn.Việcnàychưaxonghômnayđâu,tintaođi.–Nóquayvềphíatôi.–Cũngchưaxongvớimàyđâu,Amirạ.Mộtngàynàođó,taosẽlàmchomàyphảiđốimặtvớitao,mộtchọimột.
Asseflùilạimộtbước.Đệtửcủanólùitheo.Nónói:-Amir,hômnaythằngHazaracủamàyđãmắcmộtsailầmlớn.Rồibọnchúngquaylưngbỏđi.Tôiđòitheochúngbướcxuốngphíachân
đồivàkhuấtsaumộtbứctường.Hassanđangcốnhétlạichiếcsúngcaosuvàothắtlưngbằngđôitayrun
run.Môicậutaconglênnhưthểbuộcphảinởmộtnụcườitrấntĩnh.Phảimấtđếnnămlầnmớithắtđượcdảiquần.Khôngđứanàotrongchúngtôinóinhiềuvềbấtcứđiềugìlúcđibộvềnhàtronglosợ,tinchắcAssefvàlũbạnsẽphụckíchchúngtôimỗilầnbọntôirẽtheogócphố.Chúngkhôngphụckích,vàđiềuđónhẽrađãlàmchúngtôiantâmmộtchút.Nhưngkhôngphảinhưthế.Khôngmộtchútnào.
Tronghainămsauđó,nhữngtừpháttriểnkinhtếvàcảicáchrộnràngtrênmôinhiềungườidânKabul.Chếđộquânchủlậphiếnđãbịbãibỏ,thaythếbằngmộtnềncộnghoàlãnhđạobởitổngthốngcủanướccộnghoà.Trongítlâu,mộttinhthầntrẻtrungvàquyếttâmlantrànkhắpđấtnước.Nhândânnóivềquyềncủaphụnữvàcôngnghệhiệnđại.
Vàđốivớiphầnlớncácthànhphầnxãhội,mặcdùmộtnhàlãnhđạomớiđãvàoởtrongArg–cungđiệnhoànggiatạiKabul–cuộcsốngvẫntiếptụcnhưtrước.NgườidânđilàmthứBảytớiđếnthứNămvàtụtậplạiđểănuống,picnicvàonhữngngàythứSáuởcáccôngviên,trênbờhồGhargha,trongnhữngvườncâycủaPaghman.NhữngxebuýtđủsắcmàusặcsỡvànhữngxetảiđầyhànhkháchlănbánhquamọiđườngphốchậthẹpcủaKabul,đượcđiềukhiểnbởitiếngquáttháokhôngngừngcủađámphụxengồidạngchântrênbệchắnđuôixevàhéttochỉđườngchobáctàibằngcáigiọngKabulnằngnặng.VàongàylễEid,lễbangàysauthánglễRamadan,dânKabulmặcnhữngbộquầnáođẹpnhất,mớinhấtvàđithămthânquyến.Mọingườiômchầmlấynhau,hônnhau,chúcmừngnhau“EidMubarak”,ChúclễEidHạnhphúc.Trẻconmởnhữnghộpquàvàchơinghịchnhưngquảtrứngluộcnhuộmmàu.
Vàokhoảngđầumùađôngsauđó,năm1974,HassanvàtôimộthômđangchơingoàisântròxâypháođàituyếtthìAligọicậutavào:
-Hassan,Aghasahibmuốnnóichuyệnvớicon.Ôngđangđứngtrướccửa,mặcđồtrắng,haitayluồnhaibênnách,miệng
thởranhữnglànhơi.Hassanvàtôimỉmcườinhìnnhau.Cảngàyhômấychúngtôivẫnđang
chờônggọi.ĐólàngàysinhnhậtcủaHassan.-Chuyệngìvậy,cha,chacóbiếtkhông?Nóichochúngconbiếtđược
không?Hassannói.Mắtsánglên.ÔngAlinhúnvai:-Aghasahibkhôngthảoluậnviệcđóvớicha.-Thôinào,ôngAli,kểchochúngcháungheđi,–tôiép.–Cóphảimột
cuốnsáchtranhkhông?Cóthểmộtkhẩusúngmớichăng?GiốngnhưHassan,ôngAlikhôngthểnóidối.Nămnàoôngcũngvờnhư
khôngbiếtBabađãmuathứgìchoHassanhoặcchotôi,vàongàysinhcủachúngtôi.Vànămnào,đôimắtôngcũngphảnlạiôngvàchúngtôicũngthuyếtphụcđểmoiđượctinởông.Lầnnày,tuyvậyhìnhnhưôngnóithực.
BabakhôngbaogiờquênsinhnhậtcủaHassan.ÔngthườnghỏiHassanmuốnthứgì,nhưnglạithôingay,bởivìHassanluônluônquárụtrè,khôngdámđềnghịmộtmónquà.VìvậymùađôngnàoBabacũngtựmìnhđoánđược.Nămnày,ôngmuachocậuấychiếcxetảiđồchơicủaNhật,nămkhácmộtđầutàuchạyđiệnvàcảđoàntàu.Nămtrước,BabalàmchoHassanngạc
nhiênbằngchiếcmũcaobồibằngda,giốnghệtchiếcmàClintEastwoodđộitrongphimNgườitốt,kẻxấuvàtênvôlại[27],đãđánhbạiphimBảyanhchàngcừkhôitrởthànhbộphimcaobồiưathíchcủachúngtôi.Cảmùađôngấy,Hassanvàtôithaynhauđộichiếcmũvàháttotheođoạnnhạchaynhấtcủabộphim,trongkhitrèolêncácụtuyếtvàđòmchếtnhau.
Chúngtôitháogăngtayvàcởibỏnhữngđôiủngbámđầytuyếtởtrướccửa.Khichúngtôibướcvàotiềnsảnh,thìthấyBabađangngồicạnhchiếclòsưởigangđốtcủithancùngmộtngườiđànôngẤnĐộvừahóivừathấpmặcmộtbộđồnâu,đeocravátđỏ.
-Hassan,–Babanói,mỉmcườibẽnlẽn.–Đónquàsinhnhậtcủacháuđi.Hassanvàtôingâyranhìnnhau.Chẳngthấyhộpquànàohết.Khôngtúi.Khôngđồchơi.ChỉcómỗiôngAliởsauchúngtôivàBabacùngvớiôngbạnẤnĐộthanhmảnh,trônghơigiốngmộtthầydạytoán.NgườiđànôngmặcbộđồnâumỉmcườichìatayrachoHassan,vànói:
-TôilàbácsĩKumar.Rấtvuiđượcgặpcháu.ÔngnóitiếngFarsibằngmộtgiọngnằngnặngvàuốnlưỡi.-Salaamalaykum[28]–Hassanchàogượnggạo.Cậukhẽnghiêngđầulễ
phép,nhưngmắtlạithămdòchamìnhđangđứngởphíasau.ÔngAlibướclạigần,đặttaylênvaiHassan.
BababắtgặpánhmắtdèchừngvàbốirốicủaHassan.-TađãmờiBácsĩKumarởNewDelhitới.BácsĩKumarlàmộtnhà
phẫuthuậttạohình.-Cháucóbiếtthếnghĩalàgìkhông?–ÔngẤnĐộ–bácsĩKumarhỏi.Hassanlắcđầu.Cậutanhìntôiraýhỏi,nhưngtôinhúnvai.Tấtcảnhững
gìtôibiết,làbạnđếnmộtnhàphẫuthuậtđểchữabệnh,khibạnbịviêmruộtthừa.Tôibiếtđiềunàyvìmộttrongnhữngbạnhọccùnglớpvớitôiđãchếtvìbệnhấynămtrước,vàthầygiáođãbảovớichúngtôihọđợilâuquámớiđemcậuấyđếnmộtnhàphẫuthuật.CảhaichúngtôiđềunhìnôngAli,nhưngtấtnhiênbạnchẳngbaogiờcóthểkhẳngđịnhđượcđiềugì.Nétmặtôngvẫnthảnnhiênnhưmọikhi,dùmộtcáigìđócóvẻđiềmtĩnhđãtanratrongđôimắtông.
-À,–BácsĩKumarnói,–nghềcủabáclàchữacáctậttrêncơthểconngười.Đôikhimặthọnữa.
-Ồ,Hassannói.CậuấynhìntừbácsĩKumarsangBaba,rồisangôngAli,taysờlênmôitrên.lạitiếp–ồ.
-Đâylàmónquàlạ,tabiết,–Babanói.–Vacóthểkhôngphảinhưcháunghĩđâu,nhưngmónquànàysẽmãimãicònlạivớicháu.
-Ô,–Hassannói.Cậuliếmmôi.Hắnggiọng.–Aghasahib,sẽ…sẽ…-Khônglàmsaohết,–BácsĩKumarnóichenvào,miệngcườithânmật.
–Sẽkhônglàmđaucháuchútnàođâu.Thậtra,tasẽchocháuuốngmộtliềuthuốc,vàcháusẽchẳngnhớđượcđiềugìnữa.
-Ô,–Hassannói.Cậumỉmcườiđáplại,vẻnhẹnhõm.Dẫusaocũnghơinhẹnhõm.–Cháukhôngsợđâu,Aghasahib,cháuchỉ…
Hassancóthểbịlừanhưngtôithìkhông.Tôihiểukhicácbácsĩnóisẽkhôngđauđâu,đólàkhibạnbiếtbạnđangrắcrốito.Tôikhiếphãinhớlạilễcắtbaoquyđầucủatôinămngoái.Bácsĩcũngnóivớitôinhưthế,camđoanvớitôisẽkhônglàmđautôitínào.Nhưngkhuyađêmđókhithuốctêđãtanđi,cảmgiácnhưaiđóđangấnmộtcụcthanhồngvàohaibênhángtôi.TạisaoBabaphảichờđếnkhitôimườituổimớibắttôicắtbaoquyđầu,tôikhônghiểunổi,vàđólàmộttrongnhữngđiềutôisẽkhôngbaogiờthathứchoông.
TôiướctôicũngcómộtloạisẹonàođóđểgâyđượcsựthươngcảmởBaba.Thếlàkhôngcôngbằng.HassanchẳnglàmtrògìcũngchiếmđượctìnhcảmcủaBaba,cậuấychỉcómỗiviệcbịđẻravớicáimôihẻvớvẩnđó.
Việcphẫuthuậttiếnhànhtốtđẹp.Chúngtôihơichoángkhilúcđầuhọtháobăng,nhưngrồilạicườingayđúngnhưnhữnggìbácsĩKumarđãdặn.Thậtcũngkhôngdễdàng,bởivìmôitrêncủaHassangiờlàmộtcụcthịtmọngsưngphồngkỳcục.TôimongHassankêulênkhiếphãikhiytáđưachocậucáigương.ÔngAligiữtaycậutrongkhiHassannhìnđămchiêukhálâuvàotronggương.Cậulẩmbẩmmộtđiềugìđótôikhônghiểu.Tôighétaivàomiệngcậu.Cậulạithìthào:
-Tashakor.–Cảmơncậu.Rồimôicậuxoắnlạivàngaylúcđó,tôihiểuchínhxáclàcậuđanglàmgì.Cậuđangmỉmcười.Đúngnhưcậuđãtừngcười,khiđangtòiratừbụngmẹ.
Chỗsưngphồngxẹpxuống,vàvếtthươnglànhdần.Chẳngmấychốc,nóchỉcònlàmộtvệtmàuhồngkhôngđềunóitrênmôi.Đếnmùađôngnămsau,nóchỉcònlàmộtvếtsẹomờ.Thếmớimỉamai.BởivìđólàcáimùađôngmàHassanthôimỉmcười.
Chương6Mùađông.Đâylànhữnggìtôilàmvàongàytuyếtrơiđầutiênhàngnăm.Tôibước
rakhỏinhàvàobuổisángsớm,vẫnmặcquầnáongủ,haicánhtaycorođểchốnglạicáilạnh.Tôithấylốixevào,chiếcxehơicủachatôi,nhữngbứctường,nhữngnócnhàvàcảnhữngdãyđồinữa,thảyđềubịvùidướilớptuyếtdàychừngbamươiphân.Tôimỉmcười.Bầutrờikhôngmộtgợnmây,xanhbiếc,tuyếttrắngđếnnỗimắttôinhứcnhối.Tôivốcđầyvốctaytuyếtmớirơibỏvàomiệng,lắngnghesựtĩnhlặngbaotrùmchỉbịphávỡbởitiếngquạkêu.Tôibướcxuốngbậcthềmtrướccửa,chântrần,vàgọiHassanrangoàixem.
MùađônglàmùaưathíchcủamọiđứatrẻởKabul,ítnhấtcũnglànhữngđứamàchanócóđủtiềnmuamộtchiếclòsưởibằnggangloạitốt.Lýdothậtđơngiản:Ngườitađóngcửatrườnghọcvàomùabăngtuyết.Mùađôngđốivớitôilàsựkếtthúcbấtđồngkéodài,vàđặttênchothủđôBulgaria,vàsựkhởiđầucủabathángchơibàibênlòsưởivớiHassan,xemphimNgamiễnphívàocácsángthứBatạiCôngviênĐiệnảnh,làqurma[29]củcảingọtănvớicơmchobữatrưa,saucảbuổisángđắpngườituyết.
Vàdiều,đươngnhiên.Thảđiều.Vàđuadiều.Đốivớimộtsốítđứatrẻkhôngmay,mùađôngkhôngcónghĩakếtthúc
nămhọc.Cónhữngcáigọilàkhoáhọcmùađôngtựnguyện.Khôngbaogiờcóđứatrẻnàotôibiếtlạitựnguyệnđếncáclớphọcấy,đươngnhiênchamẹlàmcáiviệctựnguyệnhộchúng.Maychotôi,Babakhôngphảilàmộttrongbọnhọ.Tôinhớmộtđứa,thằngAhmadsốngởdãybênkiaphốtôi.Bốnólàmộtbácsĩgìgìđấy,tôinghĩvậy.Ahmadbịđộngkinhvàluônluônmặcáovestlen,đeođôikínhdàycộmgọngđen.NólàmộttrongnhưngnạnnhânđềuđặncủaAssef.SángnàotôicũngtừcửasốphòngngủcủatôiquansátngườiđàytớHazaracủahọxúctuyếtkhỏiđườngxevàonhà,dọnlốichochiếcOpelmàuđen.TôiluôncốxemthằngAhmadvàbốnóchuivàoxenhưthếnào,Ahmadtrongchiếcáovestlenvàáokhoácngoàimùađông,cặpđầysáchvàbútchì.Tôiđợichođếnkhihọđikhỏi,rẽtheomộtgócphố,rồilạichuivàogiườngtrongbộquầnáongủbằngflanenmỏng.TôikẻochăntớitậncằmvàngắmnhìnnhữngngọnđồiphủtuyếtởphíaBắcquacửasổ.Ngắmnhữngngọnđồichođếnkhilạimơmàngchìmvàogiấcngủ.
TôiyêumùađôngởKabul.Tôiyêunóvìnhữngbôngtuyếtmềmmạivỗnhẹvàocửasổphòngtôibanđêm,vìtuyếtmớirơilạoxạodướiđôiủngcaosuđencủatôi,vìhơiấmcủachiếclòsưởigangkhigiórítquasân,quađườngphố.Nhưngchủyếubởivìkhimàcâycốicónglạnhvàbănggiátừnglớpphủnhữngconđường,cáilạnhlẽogiữaBabavàtôitanrađôichút.Vàlýdocủađiềuđólàdiều.Babavàtôisốngtrongcùngmộtngôinhà,nhưng
lạitrongnhữngbầusinhquyểnkhácnhau.Nhữngcánhdiềulànhữnglàngiấymỏngởnơigiaocắtgiữahaibầusinhquyểnđó.
Mùađôngnào,cácquậncủaKabulcũngtổchứccuộcthiđấudiều.VànếubạnlàmộtđứacontraisốngởKabul,thìngàythiđấuchắcchắnlàsựkiệnnổibậtcủamùalạnhgiá.Tôikhôngbaogiờngủđượcđêmtrướchômthiđấu.Tôithườngtrằntrọctrởmình,làmbóngnhữngconvậttrêntường,thậmchíngồitrênlancantrongđêmtối,chănquấnquanhngười.Tôicảmthấynhưmộtngườilínhcốngủtrongchiếnhàovàođêmtrướctrậnđánhlớn.Vàcũngchẳngkhácmấy.ỞKabul,thithảdiềuquảhơigiốngnhưđiratrận.
Nhưbấtcứcuộcchiếnnào,anhphảichuẩnbịsẵnsàngchotrậnchiến.Hassanvàtôithườngbỏramộtkhoảngthờigianlàmnhữngchiếcdiềuriêngchochúngtôi.Chúngtôiđểdànhtiềntiêuvặthàngtuầnvàomùathu,bỏtiềnvàomộtconngựasànhnhỏmàBabamộtlầnđãđemtừHeratvề.Khinhữngcơngiómùađôngbắtđầuthổivàtuyếtrơiđángkểrồichúngtôicậyvỡlớpmỏngdướibụngconngựa.Chúngtôiraphốchợmuatre,keo,dâyvàgiấy.Môingàychúngtôibỏranhiềugiờđểgọtruộttrevàuốnkhungdiều,cắtnhữngmiếnggiấymỏngmịnđểdễphếtkeobồidiều.Vàrồi,cốnhiênchúngtôiphảilàmdâydiềuriêngchomình,còngọilàtar.Nếudiềulàsúngthìdâybọcbộtthuỷtinhsắccạnhlàđạntrongổsúng.Chúngtôithườngrangoàisântuốtđộmộttrămnămmươimétdâyquahỗnhợpthuỷtinhnghiềnvàkeonhựa.Rồitreolêngiữacácthâncâyđểphơikhô.Hômsau,chúngtôiquấnthứdâyđósẵnsàngchotrậnđánhđóvàomộtốngcuộnbằnggỗ.Đúnglúctuyếttanvàmưaxuânđổxuống,đứacontrainàoởKabulcũngphảichịunhữngvếtcứanganglộrõtrêncácngóntay,từcảmộtmùađôngđấudiều.Tôicònnhớvẫnthườngcùngbọnởlớptụtậpvớinhauvàongàyđầunămhọcđểsonhữngvếtsẹochiếncủachúngtôi.Nhữngvếtcứađaubuốt,vàituầnlễsaukhônglành,nhưngtôikhôngbuồnđểý.Chúnglànhữngvậtlưuniệmcủamộtmùayêudấuđãlạimộtlầnnữatrôiquaquánhanh.Thếrồilớptrưởngthườngthổicòivàcảbọnlạiđềubướcthànhmộthàngduynhấtvàolớp,nhớnhungmùađôngđãquathayvìchàođónbóngmacủamộtnămhọckhácdàidặc.
NhưngrõràngHassanvàtôiđãnhanhchóngtrởthànhnhữngchiếnbinhđấudiềuhơnlàngườilàmdiều.Mộtkhiếmkhuyếtnàođó,hoặccóđiềugìtrongthiếtkếcủachúngtôi,khiếncáidiềucủachúngtôichẳngđâuvàođâu.Vìvậy,BabađemchúngtôiđếncửahiệuSaifođểmuadiều.Saifolàmộtônggiàgầnnhưmù,làmmoochi–tứcnghềchữagiày.Nhưngôngcũnglàmộtngườilàmdiềunổitiếngnhấtcủathànhphố,làmviệcngoàitúplềunhỏtrênphốJadehMaywand,mộtphốđôngdânphíaNamhaibờlầylộicủasôngKabul.Tôivẫnnhớ,bạnphảikhomngườichuivàocáicửahàngcỡbằngxàlimnhàlaorồiphảinhấcmộtcửasậpđểtrườnxuốngcầuthanggỗ,
tớimộttầnghầmnhớpnhúalàkhochứanhữngchiếcdiềuđượcngườitathèmmuốncủaông.Babathườngmuachochúngtôimỗiđứabachiếcdiềugiốnghệtnhauvànhữngcuộndâythuỷtinh.Nếutôiđổiývàđòimuamộtchiếcdiềulớnhơn,lạlùnghơn,Babacũngvẫnmuachotôi,nhưngôngcũngmualuônchoHassannữa.Đôikhitôimongmuốnôngđừnglàmnhưvậy.Muốnônghãyđểchotôiđượclàđứaconcưng.
ThiđấudiềulàtruyềnthốngmùađônglâuđờiởAfghanistan.Nóđượcbắtđầuvàosángsớmngàythi,vàchỉkếtthúckhinàocònduynhấtmộtchiếcdiềuthắngcuộcbaytrênbầutrời.Tôivẫnnhớmộtnămcuộcthiđấutànngàyvẫnchưaxong.Dânchúngtụtậpbênlềđường,trênnócnhà,reolênhoanhônhữngchiếcdiềucủahọ.Phốxáđầynhữngchiếnbinhđấudiều,giậtdây,kéodiềucủamình,mắtliếclênbầutrời,cốchiếmlấyvịtríđểcắtđứtdâydiềucủađốiphương.Mỗingườiđấudiềucómộtphụtá–vớitôilàHassan–giữốngcuộndâyvàthảdây.
Cólần,mộtthằngnhócHindi,giađìnhnómớichuyểnđếnởquanhvùng,kểchochúngtôingherằng,ởthịtrấnquênó,đấudiềucónhữngluậtlệvàquytắcchặtchẽ.“Anhphảichơiởmộtkhuvựcđượckhoanhlạivàphảiđứngngượcgió,”nókiêuhãnhnói.“Vàanhkhôngđượcdùngnhômđểlàmdâythuỷtinh.”
Hassanvàtôinhìnnhau.Cườiphá.ThằngnhócHindirồisẽnhanhchónghọcđượcnhữnggìngườiAnhhọcđượchồiđầuthếkỷnày,vànhữnggìngườiNgacuốicùngđãhọcđượcvàonhữngnămcuốithậpkỷtámmươirằngngườiAfghanlàmộtdântộcđộclập.NgườiAfghanyêuquýphongtụcnhưngghêtởmcácluậtlệ.Vàvớiviệcđấudiềucũngthế.Luậtlệthậtđơngiản:Khôngluậtlệnào.Thảdiềucủabạnlên.Cắthạđốithủ.Chúcmaymắn.
Tấtnhiênkhôngphảichỉcóthế.Tròvuithựcsựbắtđầukhỉmộtchiếcdiềubịhạ.Làkhinhữngđấuthủthảdiềuàođến,bọntrẻấyđuổitheochiếcdiềubịgióthổicuốnđi,quanhữngvùnglâncận,chođếnkhinóquaymòngmònglộnxuốngcánhđồng,rơivàosânnhàaiđó,mắctrênngọncâyhoặcmộtnócnhà.Cuộcrượtđuổicựckỳdữdội,từngđámtrẻđuadiềukéođàntrênđườngphố,xôđẩylấnlướtnhau,giốngnhữngngườiởTâyBanNhanhưchạytrốnnhữngconbòtóttôiđãcólầnđượcđọc.Mộtnăm,cóđứatrẻhàngxómtrèolêncâythôngđểtìmdiều.Cáicànhgãyrăngrắcdướisứcnặngcủanó,vànórơitừgầnmườimétxuống.Gãylưngvàkhôngbaogiờđilạiđượcnữa.Nhưngnóngãmàchiếcdiềuvẫnômtronghaitay.Vàkhimộtngườiđấudiềuđặthaitaylênchiếcdiều,khôngaicóthểcướpđượccủahọ.Đókhôngphảimộtluậtlệ.Đólàphongtục.
Đốivớinhữngngườiđấudiều,giảithưởngđángthèmmuốnnhấtlàchiếcdiềucuốicùngbịrơicủacuộcđấudiềumùađông.Nólàmộtgiảithưởngcủadanhdự,mộtcáigìđóđểtrưngtrêntấmáokhoác,chokháchkhứatrầm
trồ.Khibầutrờiđãquangdiềuvàchỉcònhaichiếccuốicùngtrụlại,mỗingườiđuadiềuđềuchuẩnbịsẵnsàngchocơmaygiậtgiải.Cậutachọnchomìnhmộtvịtrínghĩrằngsẽđemlạichomìnhlợithếhơn.Nhữngcơbắpcăngcứngđãsẵnsàngduỗira.Nhữngchiếccổnghểnlên.Nhữngconmắtnheolại.Nhữngcuộcchiếnnổra.Vàkhichiếcdiềucuốicùngbịhạ,thếlàồnĩloạnxạcảlên.
Trảiquanhiềunăm,tôiđãtừngchứngkiếnbaochàngtraiđuadiều.NhưngHassanvượtxangườiđuadiềuvĩđạinhấtmàtôitừngthấy.Điềuhoàntoànlạlùnglàcungcáchcậuluônluônnắmđượcvịtríchiếcdiềutiếpđất,cảtrướckhinóthậtsựđápxuống,nhưthểcậucómộtsựđịnhhướngsâukínnàođó.
Tôinhớmộtngàyđôngảmđạm,Hassanvàtôiđangthảdiều.Tôiđangđuổitheocậuquanhữngvùngquanhđó,nhảyquanhưngrãnhnước,lenlỏiquanhữngđườngphốhẹp.Tôihơncậuấymộttuổi,nhưngcậuchạynhanhhơn,vàtôitụtlạiphíasau.
-Hassan,đợivới!–Tôihétlên,thởgấpvàgiậndữ.Cậuquayvònglại,vẫytay:“Lốinày!”,cậugọitrướckhivụtrẽtheomột
gócphốkhác,tôingướcnhìnlên,thấyhướngchúngtôiđangchạyngượcvớihướngdiềurơi.
-Chúngtalạcrồi!Chúngtanhầmđườngrồi!–Tôikêutoánglên.-Tintôiđi.Tôinghethấytiếngcậugọiởphíatrước.Tôiđếngócđườngvàthấy
Hassanvụtchạy,đầucúixuống,khôngthèmnhìnlêntrời,mồhôiđầmđìatrênlưngáosơmi.Tôivấpchânlúcbướcquamộthònđávàngãnhào–tôikhôngchỉchậmhơnHassanmàcònvụngvềhơn.Tôiluônluônghenvớisứcvóclựclưỡngbẩmsinhcủacậuấy.Khiloạngchoạngđứnglên,tôithoángnhìnthấyHassanbiếnmấtquanhgócphốkhác.Tôitậptễnhchạytheocậuấy,mànhưcókimchâmđaunhứcliênhồichọcvàohaiđầugốitrầyxướccủatôi.
Tôithấychúngtôihoárađãởtrênmộtconđườngbẩnthỉuđầyvệtbánhxe,gầntrườngTrunghọcIsteqlal.Mộtbêncócánhđồngraudiếpmọcvàomùahè,bênkialàmộtrặngcâyanhđàochua.TôithấyHassanđangbắttréochânngồidướigốccây,ănmộtnắmdâutằmkhô.
-Chúngtađịnhlàmgìởđâynào?–Tôihổnhển,bụngquặnlênmuốnnôn.
Cậutamỉmcười.-Ngồixuốngđâyvớitôi,Amiragha.Tôingồiphịchxuốnggầncậuta,
trênmộtlớptuyếtmỏng,thởphìphò:-Cậuđanglàmmấtthìgiờcủachúngta.Nóđitheolốikhácrồi,cậu
khôngthấyư?Hassantóptépmộtquảdâutằmtrongmiệng,nói:
-Sắpđếnrồi.Tôikhôngthểthởnổinữa,còncậutavẫnchẳnghềtỏramệtmỏi.Tôihỏi:-Làmsaocậubiết?-Tôibiết.-Làmsaocậucóthểbiếtđược?Cậutaquaylạiphíatôi.Mấygiọtmồhôilăntừlớpdađầuhóicủacậuta
xuống:-Amiragha,đãbaogiờtôinóidốicậuchưa?Chợttôiquyếtđịnhđùacậuấymộtchút:-Tôikhôngbiết,–cậucóthểlàmvậy?-Tôithàănbẩncònhơn,–Hassangiậndữnhìntôinói.-Thậtư?Cậuthàlàmthếthậtư?Cậutanhìntôimộtcáchđắnđo:-Làmgì?-Ănbẩn,nếutôibảocậuthế.–tôinói.Tôibiếttôiđangtànnhẫn,giốngnhưkhitôicợtnhạocậuấynếucậuấy
khôngbiếtmộttừbóngbẩynàođó.Nhưngcómộtcáigìđócóvẻhấpdẫn–dùhơiđộcác–trongviệctrêuchọcHassan.Đạiloạinhưkhichúngtôichơitròhànhhạcôntrùngấy.Chỉkháclúcnàycậuấylàconkiến,vàtôiđangcầmchiếckínhlúp.
Đôimắtcậuấythămdòmặttôimộtlúclâu.Chúngtôingồiđó,haithằngcontraidướimộtgốccâyanhđàochua,bấtchợtnhìn,nhìnthậtsựvàonhau.Lạixảyrađiềuđó:mặtHassanbiếnđổi.Cólẽkhôngbiếnđổi,khôngthậtsự,nhưngbấtchợttôicảmthấyđangnhìnvàohaibộmặt,bộmặtnàytôibiết,bộmặtlàkýứcbanđầucủatôi,vàbộmặtkia,bộmặtthứhai,bộmặtlẩntránhngaydướivẻbềngoài.Trước,tôiđãtừngthấynó–nóluônlàmtôibịsốcđôichút.Bộmặtkhácchỉhiệnratrongmộtkhoảnhkhắc,đủlâuđểđemlạichotôimộtcảmgiácbấtngờlàcóthểtrướcđâytôiđãtừnggặpnóởđâuđó.Thếrồi,Hassanvụtloésángvàlạiđúnglàcậuta.VẫnchỉHassan.
-Nếucậuyêucầu,tôisẽlàm,–cuốicùngcậuấynhìnthẳngvàomặttôi,nói.
Tôicụpmắtxuống.Từngàyhômấy,tôithấykhómànhìnthẳngvàonhữngngườinhưHassan,nhữngkẻnghĩgìnóinấy.
-Nhưngtôivẫnkhônghiểu,–cậunóithêm.–Cậuđãbaogiờyêucầutôilàmđiềunhưthếđâu,hởAmiragha?
Vàthậtbấtngờ,cậuđãnémvàotôimộtphépthửnhỏriêngcủacậu.Nếutôiđịnhđùavớicậu,vàthửtháchlòngtrungthànhcủacậu,vậythìcậucũngđùalạivớitôi,thửlươngtâmvàđạođứccủatôi.
Uớcgìtôiđừngkhơirachuyệnđó.Tôicốgượngcười:-Đừngcóngớngẩn,Hassan.Cậubiếtlàtôikhôngmà.
Hassanmỉmcườitrởlại.Chỉkháclànụcườicủacậukhôngcóvẻgượngép.Rồinói:
-Tôibiếtchứ.Vàđóchínhlàđiểmđặcbiệtvềnhữngngườinghĩgìnóinấy.Họnghĩ
mọingườikháccũngnhưhọ.-Đâynóđếnrồi–Hassannói,taychỉlêntrời.Cậukiễngchânlên,đimấy
bướcvềbêntrái.Tôinhìnlên,thấychiếcdiềuđangrơithẳngvềphíachúngtôi.Tôinghethấytiếngbướcchân,tiếnglahét,mộtđámhỗnloạntrẻđuadiềuđangtớigần.Nhưngchúngchỉphíthờigian.BởivìHassanđãđứngđó,haicánhtaydangrộng,mỉmcười,đangđợichiếcdiều.VàmongThượngđế–lànếuNgàicótồntại–hãychọcmùmắttôiđi,nếuchiếcdiềukhôngrơiđúngvàohaicánhtaydangthẳngracủacậuấy.
Vàomùađôngnăm1975,tôithấyHassansănđuổimộtchiếcdiềulầncuốicùng.
Thườngthường,mỗivùngtổchứcmộtcuộcđuadiềuriêng.Nhưngnămđó,mộtcuộcthiđấulớnsẽđượctổchứcởquậntôi.WazirAkbarKhan,vàmấyquậnkhác–Karteh-Char,Karteh-Parwan,Mekro-RayanvàKoteh-Sangi–đãđượcmời.Bạnkhócóthểđibấtcứđâumàkhôngnghethấynóivềcuộctỉthíđangsắpđến.Đồnrằng,đósẽlàcuộcthiđấulớnnhấttronghaimươinhămnămqua.
Mộttốimùađôngđó,cuộcthilớnchỉcòncáchcóbốnngày,Babavàtôingồiởphòngđọccủaông,trongnhữngghếtựađệmdacăngphồngbênhơiấmcủalòsưởi.Chúngtôiđangvừanhấptràvừatròchuyện.ÔngAliđãdọnbữatốisớmhơn,khoaitâyvàsúplơnấucaryănvớicơm,vàđãrútluivềngủvớiHassan.Babađangvỗbéotẩuthuốcvàtôiđangđòiôngkểchotôinghecâuchuyệnvềmùađông,cómộtđànchósóitừnhưdãynúiởHeratxuốngvàbuộcainấyphảiởlìtrongnhàcảmộttuầnlễ,thìôngquẹtmộtquediêm,rồibấtchợtbảo:
-Bốnghĩcóthểconsẽthắngcuộcđấunămnay.Connghĩthếnào?Tôikhôngbiếtphảinghĩgì.Hoặcnóigì.Cóphảiđólànhữnggìsẽxảyra
không?Hayôngvừagiúichotôimộtchiếcchìakhoá?Tôilàmộtchiếnbinhđấudiềugiỏi.Thựctế,mộtchiếnbinhrấtgiỏinữa.Mộtvàilần,tôithậmchíđãđếnsátviệcthắnggiảicuộcthiđấumùađông.Mộtlầntôiđãtừnglọtvàotrongsốbangườicuốicùng.Nhưngđếnsátkhôngđồngnghĩathắngcuộc,chẳngphảithếsao?Babađãkhôngđếnsát.Ôngthắng,bởivìnhữngngườivượttrộichiếnthắngvàmọingườikhácchịubỏvềnhà.Babaquenvớithắngcuộc,thắngtrongmọichuyệnôngcóýđịnhthắng.Chẳngphảiôngcóquyềnmongđợiđiềutươngtựởcontraiôngư?Vàcứthửtưởngtượngxem.Nếutôithắng…
Babahúttẩuthuốcvàtròchuyện.Tôigiảvờlắngnghe.Nhưngtôikhôngthểlắngnghe,khôngthậtsự,bởilờibìnhnhỏcủaBabađãgieovàođầutôi
mộthạtgiống:nhấtquyếttôisẽthắngtrongcuộcthiđấumùađôngnày.Tôisẽthắng,khôngcònchọnlựanàokhác.Tôisẽthắngvàtôisẽđuổibắtchiếcdiềucuốicùng.RồitôisẽđemnóvềnhàvàphônóvớiBaba.Choôngxemmộtlầnvàvềtấtcảnhữnggìcontraiôngxứngđáng.Rồicóthểcuộcđờivậtvờnhưmộtbóngmacủatôitrongngôinhànàycuốicùngsẽquađi.Tôimặcsứcmơmộng:Tôitưởngtượngnhữngcuộcchuyệntròvàtiếngcườisuốtbữatối,thayvìsựimlìmchỉbịphávỡbởitiếnglanhcanhcủadaodĩabằngbạcvàtiếngcàunhàuthỉnhthoảngbuôngra.Tôimườngtượng,chúngtôidùngngàythứSáuđểláichiếcxehơicủaBabađếnPaghman,giữađườngdừnglạiởhồGharghaănmóncáhồichiênvàkhoaitây.ChúngtôisẽđếnvườnthúxemconsưtửMarjan,vàcóthểBabasẽkhôngngápvàlénnhìnđồnghồtay.Cóthể,Babasẽđọcmộttrongnhữngtruyệnngắncủatôi.Tôisẽviếtchoôngmộttrămtruyện,nếutôinghĩrằngôngsẽđọcmộtthôi.CóthểôngsẽgọitôilàAmirjan,nhưchúRahimKhangọi.Vàcóthể,chỉcóthểthôi,cuốicùngtôisẽđượcthathứvìđãgiếtchếtmẹtôi.
Babavẫnđangkểchotôinghecáilầnôngđãhạmườibốnchiếcdiềutrongcùngmộtngày.Tôimỉmcười,gậtđầu,cườiđúngchỗ,nhưngtôihầunhưchẳngnghethấymộttừnàoôngnói.Bâygiờtôiđãcómộtsứmệnh.VàtôikhôngđịnhlàmthấtvọngBaba.Khôngphảilầnnày.
Tuyếtrơinặngđêmtrướchômtôiđấu.Hassanvàthingồibêndướicáibànsưởikursivàchơibàipanjpar,trongkhinhữngcànhcâybịgióthổisoànsoạtvỗvàocửasổ.Trướchômđó,đãbảoôngAlitrangbịmộtcáikursichochúngtôi,vềcơbảnnólàmộtlòsưởiđiệndướimộtcáibànthấptrùmmộtchiếcchăndày.Xungquanhbàn,ôngxếpnhữngtấmđệmvàgốinệm,đểchừnghaimươingườicóthểngồivàluồnchânvàodướibàn.Hassanvàtôithườngtrảiquatấtcảnhữngngàytuyếtrơi,rúcvàonhaubêndướicáibànsưởikursi,chơicờ,bài,phầnnhiềulàchơibàipanjpar.
TôidiệtconmườirôcủaHassanvàđánhrahaiconJivớimộtconsáu.Liềncửabên,trongphòngđọccủaBaba,BabavàchúRahimKhanđangtranhluậnvớihaingườiđànôngkhác–mộttronghaingườitôinhậnralàbốcủaAssef.Quatườngngăn,tôicóthểnghethấytiếngsộtsoạtcủaĐàiPhátthanhKabul.
HassandiệtconsáuvàômhaiconJi.Trênradio,DaoudKhanđangthôngbáogìđóvềđầutưnướcngoài.
Tôinói:-Ôngtabảomộtngàynàođó,chúngtasẽcóvôtuyếntruyềnhìnhở
Kabul.-Ainói?-DaoudKhan,ôngtổngthốngấy,nguthế.Hassancườikhúckhích.-Tôiđượcnghenói,ởIranđãcó.Tôithởdài:-BọnngườiIranấy…
ĐốivớisốđôngngườiHazara,Iranđạidiệnchomộtthánhđườnggiảhiệu.–Tôiđoánnhưthế,bởivìgiốngnhưngườiHazara,hầuhếtngườiIranđềulàtínđồHồigiáoShi’a.NhưngtôinhớramộtđiềugìđóthầygiáotừngnóihồimùahènămấyvềngườiIran,họlànhữngkẻănnóingọtxớt,nhănnhởcười,mộttayvỗvàolưngbạn,còntaykiamóctúibạn.TôikểlạichoBabachuyệnđó,vàôngbảothầygiáotôilàmộttrongnhữngkẻAfghanghenghét,ghenghétvìIranlàmộtcườngquốcđangnổilênởchâuÁ,cònphầnlớndâncácnướcthậmchíkhôngtìmnổiAfghanistantrênbảnđồthếgiới.Ôngnhúnvaibảo:“Nóithếcũngđauđấy.Nhưngthàbịđaubởisựthậtcònhơnđượcvỗvềbằngsựdốitrá.”
-Rồitôisẽmuamộtchiếcchocậu,–tôibảo.MặtHassanrạngrỡlên:-Mộtmáythuhìnhư?Thậtkhông?-Nhấtđịnhthế.Vàcũngkhôngphảiloạiđentrắngđâu.Cóthểlúcđó
chúngtađãlànhữngngườitrưởngthànhrồi,nhưngtôisẽmuachochúngtahaichiếc.Mộtchocậuvàmộtchotôi.
-Tôisẽđặtnótrênchiếcbàntôivẫnthườngvẽ,–Hassannói.Câunóicủacậulàmtôithấybuồnbuồn.BuồnvìnỗiHassanlàai,sốngở
đâu.Buồnvìlàmsaocậuấylạichấpnhậnsựthểsẽsốngđếngiàtrongtúplềutranhváchđấtnhưbốcậuđãsống.
TôirútconbàicuốicùngvàchơicậumộtđôiQvớimộtconmười.HassannhấcnhữngconQlên:
-Cậubiếtkhông,cậusẽlàmchoAghasahibngàymairấttựhào.-Cậunghĩthếư?-Inshallah,–Hassannói.–Cầutrờiphùhộ.-Inshallah!Tôihôtheo,dẫucâu“Trờiphùhộ”từmiệngtôithốtracóvẻ
khôngthànhthực.ĐólàchuyệnvớiHassan.Cậuấyquátrongsáng,khiếntôicảmthấynhưmìnhlàkẻgiảdốiđâuđóquanhcậu.
TôidiệtconKcủacậuvàchơiconbàicuốicùng,conđầmpíc.Cậuphảinhặtlên.Tôiđãthắng,nhưnglúcxáovánbàimới,tôicólinhcảmlàrõràngHassanđãđểchotôithắng.
-Amiraghanày.-Cáigì?-Cậubiếtkhông…Tôithíchnơitôisống.–Cậuluônnhưthế,luônđọc
đượctrongđầutôinhưthế.–Đâylànhàtôi.-Dùthếnào,–tôinói,–cũngphảichuẩnbịthualầnnữađithôi.
Chương7Sánghômsau,trongkhiphatràđenchobữađiểmtâm,Hassanbảotôi
cậuấymớicómộtgiấcmơ:-ChúngtaởhồGhargha,cậu,tôi,chatôi,Aghasahib,chúRahimKhan
vàhàngnghìnngườikhác.Trờiấmvàcónắng.Mặthồtrongsángnhưgương.Nhưngkhôngaibơibởivìngườitabảocómộtconquỷđãđếnchiếchồđó.Nóđangbơiởdướiấy,chờđợi.
Hassanrótchotôimộttáchtràthêmđườngvào,thổiqualoamộtchútrồiđặttrướcmặttôi.
-Vìvậyainấyđềusợlộixuốngnước,bấtngờcậuđávăngđôigiàyđi,Amiragha,rồicởiáosơmira,cậunói:“Khôngcóquỷnàoởđây,tôisẽchứngminhchomọingười.”Vàtrướckhiaiđókịpngăn,cậulaoxuốngnướcvàbắtđầubơiraxa.Tôilaotheocậuvàcảhaichúngtacùngđangbơi.
-Nhưngcậucóbơiđượcđâu.Hassancười:-Amiragha,đólàgiấcmơ,ngườitacóthểlàmbấtcứđiềugì.Tómlại,
mọingườivẫnkêuthétlên:“Lênđi!Lênđi!Nhưngchúngtacứbơitrongnướclạnh.Chúngtabơitiếpragiữahồvàdừnglại.Chúngtaquayvềphíabờvàvẫytaychàomọingười.Trônghọbénhưnhữngconkiếnnhưngbọnmìnhvẫnnghetiếnghọvỗtay.Bâygiờthìhọthấyrồi.Khôngcóquỷnàohết,chỉcónướcthôi.Sauđóhọđổitênhồvàgọilà“HồcủaAmirvàHassan,haiSultancủaKabul,”vàchúngtasẽbắtmọingườitrảtiềnđểbơitrênđó.
Tôihỏi:-Vậygiấcmơấyngụýgì?Hassanphếtmứtquảlênbánhnaancủatôi,đặtlênmộtcáiđĩa:-Tôikhôngbiết.Tôiđangmongcậucóthểbảochotôibiết.-Ồ,nólàmộtgiấcmơvớvẩn.Chẳngcógìxảyratrongđó.-Chatôinóinhữnggiấcmơluônluônngụýđiềugìđó.Tôinhấpmộtngụmtrà.-Vậysaocậukhônghỏiôngấy?Ôngấysángsuốtlắmmà.Tôinóicộclốc,tuykhôngđịnhthế.Cảđêmtôiđãkhôngngủđược.Cổvà
lưngtôigiốngnhưnhữngchiếclòxo,vàmắttôinhứcnhối.TôiđãnhỏnhenvớiHassan.Suýtnữatôiđãxinlỗi,rồilạithôi.Hassan
hiểutôiđangcăngthẳng.Hassanluônhiểuvềtôi.TôinghethấytiếngnướcchảytrongphòngtắmcủaBaba,ởtrêngác.Cácđườngphốlấplánhtuyếtmớirơi,vàbầutrờimộtmàuxanhbiếc.
Tuyếtphủlênthànhlớptrênmọinócnhà,vàtrĩutrênnhữngcànhcâydâutằmcằncỗithẳnghàngtrênđườngphốchúngtôi.Suốtđêm,tuyếtđổvàomọikhesuốivàrãnhnước.Tôinheomắttrướcmàutrắngloámắtkhi
Hassanvàtôibướcquachiếccổngsắt.Aliđóngcổnglạichochúngtôi.Tôinghethấyônglẩmbẩmcầunguyệntronghơithở.Ôngluônđọcmộtcâukinh,khicontraiôngrờikhỏinhà.
Tôichưatừngthấynhiềungườiđếnthếtrênđườngphốcủachúngtôi.Lũtrẻđangnémnhữngquảcầutuyết,cãicọầmĩ,rượtđuổinhau,cườikhúckhích.Nhữngchiếnbinhđấudiềuđangcụmlạivớinhữngngườigiữcuộndâycủahọ,chuẩnbịlầncuối.Từnhữngđườngphốliềnkềnhau,tôinghethấytiếngcườivàtiếngchuyệngẫu.Trêncácnócnhà,đãchậtcứngnhữngkhángiảngảngườitrênghếvảilanh,trànóngbốchơitừnhữngphíchnước,vànhạccủaAhmadZahiroangoangtừnhữngmáycátxét.NhạccủaAhmadZahirmangtínhđạichúngrộngrãiđãcáchmạnghoáâmnhạcAfghanvàxúcphạmnhữngngườitheochủnghĩathuầntuýbằngviệcthêmghi-tađiện,trốngvàkènvàoloạitrốngvỗvàđànharmoniumtruyềnthống.Trênsàndiễn,hoặctạicácbuổitiệctùng,ôngtránhlốihátđơnđiệu,gầnnhưảmđạmcủacáccasĩgiàhơn,vàthựctếvừahátôngvừacười–thậmchícólúccườicảvớiphụnữ.Tôiquaysangnhìnlênnócnhàcủachúngtôi,thấyBabavàchúRahimKhanngồitrênmộtchiếcghếdài,cảhaiđềumặcáolen,đangnhấptrà,Babavẫytay.TôikhôngthểnóiôngđangvẫytôihayHassan.
-Tabắtđầuthôi.–Hassannói.Cậuđiđôiủngcaosuđen,mặcchiếcáochapanxanhtươirangoàichiếcáolendàyvàchiếcquầndàibằngnhungkẻđãbạcmàu.Ánhnắngloánglêngươngmặtcậu,vàtrênđó,tôithấyvếtsẹohồngtrênmôiđãlànhhẳn.
Chợttôimuốnrútlui.Ngừngtấtcảthôi,vềnhà.Tôiđangnghĩgìnhỉ?Tạisaotôiphảithửtháchmìnhnhưvậy,khitôiđãbiếtkếtquảrồi?Babađangởtrênmáinhà,dõitheotôi.Tôicảmthấycáinhìnnhứcnhốicủaônglêntôi,giốngnhưhơinóngcủamặttrờirựccháy.Điềuđócólẽlàmộtthấtbạilớn,cảđốivớitôi.
-Tôikhôngchắctôimuốnthảdiềuhômnay,–tôinói.-Hômnaylàmộtngàyđẹptrời,–Hassanbảo.Tôixêdịchđôichân.Cốđểkhỏiphảinhìnlênnócnhàcủachúngtôi:-Tôikhôngbiết.Cólẽtanênvềnhàthôi.ThếlàHassanbướcđếnchotôi,bằngmộtgiọngtrầmtrầm,nóimộtđiều
khiếntôihơihoảng:“Hãynhớ.Amiragha.Khôngcóconquỷnào,màchỉcómộtngàyđẹptrời.”Làmsaotôicóthểlàmộtcuốnsáchmởngỏnhưthếchocậu,khiphầnlớnthờigiantôichẳnghềbiếttớinhữnggìđangquaycuồngtrongđầucậu?Tôilàkẻcắpsáchđếntrường,biếtđọc,biếtviết.Tôilàngườithôngminh,cònHassankhôngthểđọcnổicuốnsáchvỡlòngnhưngcậucóthểthấuhiểutôirấtnhiều.Điềuđócóđôichútbấtngờ,nhưngởmộtmứcđộ,lạilàđiềuanủi,vìcóđượcmộtngườiluônbiếtnhữnggìbạncần.
-Khôngcóquỷ,–tôinói,vàngạcnhiêncảmthấykháhơnđôichút.Cậumỉmcười:
-Khôngcóquỷ.-Cậuchắckhông?Hassannhắmmắtlại.Gậtđầu.Tôinhìnlũtrẻchạynhảytungtăngdướiđườngphố,némnhữngquảcầu
tuyết.-Mộtngàyđẹptrời,cóphảikhông?-Tachobaythôi,–Hassannói.Thếrồitôichợtnghĩ,cóthểHassanđãbịaragiấcmơ.Cóthểthếchăng?
Tôikhẳngđịnhkhôngthể.Hassankhôngtinhquáiđếnthế.Tôicũngkhôngtinhquáiđếnthế.Nhưngbịahaykhông,thìgiấcmơngớngẩnđócũngcấtbớtchotôiđôichútlolắng.Cólẽtôinêncởiáora,bơithửmộtcáitronghồ.Tạisaolạikhôngnhỉ.
-Tatiếnhànhthôi,–tôinói.MặtHassansángngờilênvànói:-Tốt.Rồicậunângdiềucủachúngtôilên,chiếcdiềumàuđỏ,viềnvàng,và
ngayphíadưới,chỗthanhtrungtâmvàthanhnganggặpnhau,cóchữkýkhôngthểnhầmlẫnvàođâuđượccủaôngSaifo.Cậuliếmngóntay,giơlêncaođểthửgió,rồichạytheohướnggió–trongmộtsốtrườnghợphiếmhoi,chúngtôithảdiềuvàomùahạ,cậuđábụitunglênđểxemgióthổihướngnào.Ốngdâytởratronghaitaytôi,chotớikhiHassandừnglại,cáchxakhoảngmườilămmét.Cậunângdiềulêncaoquáđầu,nhưmộtlựcsĩthếvậnhộinângchiếchuychươngvàng.Tôigiậtmạnhdâydiềuhailần,dấuhiệuquenthuộccủachúngtôi,vàHassantungdiềulên.
BịgiằngcogiữaBabavàcácgiáosĩởnhàtrường,tôivẫnchưabiếtchắcliệucóThượngđếhaykhông.Nhưngkhinhữngthánhthiayat[30]tôiđãhọctronglớpdiniyatcủatôidânglênmôi,tôivẫnlẩmbẩmđọc.Tôihítmộthơisâu,thởmạnhvàkéodâydiều.Trongvòngmộtphút,chiếcdiềucủatôibayvútlêntrời.Nghenhưtiếngmộtconchimgiấyvỗcánh.Hassanvỗtay,huýtsáo,vàchạylạichỗtôi.Tôitraochocậuốngcuộn,vàtiếptụcđiềukhiểndâydiều,còncậuthìquaynhanhốngcuộnđểthảdâydiềura.
Ítnhấtcũngcótớihaichụcchiếcdiềuđãlơlửngtrênbầutrờinhưnhữngconcámậpgiấylangthangtìmmồi.Trongvòngmộtgiờ,consốđãlêngấpđôi,vàdiềuđỏ,diềuxanh,diềuvàngbayliệng,nhàolộntrênbầutrời.Mộtluồnggiólạnhlùaquatóctôi.Gióthuậnchoviệcthảdiều,chỉvừađủmạnhđểnânglên,làmchodiềucuốntheodễdànghơn.Đứnggầntôi,Hassangiữốngcuộn,tayđãứamáuvìdâycứa.
Chẳngmấychốc,đếnlúccắtdâydiều,loạtđầutiênnhữngdiềubịđánhbại,quaytít,mấtđiềukhiển.Chúngrơitừtrêntrờixuốngnhưsaosavớinhữngchiếcđuôilấplánh,ngoằnngoèo,làmthànhtrậnmưachiếnlợiphẩmxuốngnhữngvùngquanhđóchonhữngngườiđuadiều.Lúcnàytôicóthể
ngherõtiếnglahétcủanhữngngườiđuadiềuchạytrêncácđườngphố.Aiđólớntiếngthuậtlạimộtcuộcchiếncáchđóhaiphố.
TôivẫnlénnhìnlênchỗBabangồivớichúRahimKhantrênmáinhà,khônghiểuôngđangnghĩgì.Ôngcóđangcổvũtôikhông?Haymộtphầntrongôngthíchngắmtôithấtbại?Điềuquantrọngkhithảdiềuđólà:Tâmtríanhtrôidạtvớidiều.
Lúcnàydiềuđangrớtxuốngkhắpmọinơi,vàtôivẫnđangbay.Tôivẫnđangbay.CáinhìncủatôivẫnlướttrênngườiBaba,ômlấychiếcáolencủaông.Ôngcóngạcnhiênthấytôivẫnbayđượclâunhưthếkhông?Đừngngướcmắtmãilêntrời,sẽkhôngchịuđượclâuđâu.Tôiđộtngộtquayphắtlạinhìnlêntrời.Mộtchiếcdiềuđỏđangtiếnsátvàotôi–Tôibắtđượcchiếcdiềuđóvừađúnglúc.Tôimắcmớvớinómộtchút,cuốicùngchiếmưuthếhơn,khinótrởnênsốtruộtvàđịnhcắthạtôitừphíadưới.
Tớirồiluitrênđườngphố,nhữngngườiđuadiềuđangquaylạivớibộdạngchiếnthắng,nhữngchiếcdiềubịbắtđượcgiơcaolên.Họđemkhoechúngvớichamẹmình,bạnbèmình.Nhưngtấtcảđềuhiểuchiếcdiềuvôđịchvẫnchưatới.Giảilớnnhấtcủatấtcảvẫnđangbay.Tôicắtmộtchiếcdiềuvàngrựcrỡcócáiđuôitrắngxoắn.Việcđókhiếntôiphảitrảgiá,bằngmộtvếtcứanữaởngóntaytrỏ,vàmáurỉxuốngganbàntaytôi.TôibảoHassangiữdây,liếmmáuchokhô,rồichùingóntayvàoquầnbòcủatôi.
Trongkhoảngmộtgiờnữathôi,sốdiềusốngsótgiảmxuốngcóthểtừnămmươichỉcònkhoảngmộtchục.Tôilàmộttrongsốđó.Tôisẽthuộcmộtchụccuốicùng.Tôibiếtphầnnàycủacuộcthiđấusẽkhádài,bởivìnhưngkẻtrụđượclâunhưvậyđềugiỏi–họsẽkhôngdễdàngrơivàonhữngbẫyđơngiảnnhưcáimẹocổlỗsĩnhàolênlộnxuống,mẹotủcủaHassan.
Vàokhoảngbagiờchiều,nhữngcụmmâygiạtđếnvàmặttrờiđãluồnvàosaucácđámmây.Nhữngbóngrâmbắtđầudàira.Khángiảtrêncácmáinhàcorolạitrongkhănquàngvàáokhoácdày.Chúngtôiđãgiảmxuốngtớimứcchỉcònnửatá,tôivẫnbay.Haichântôitênhứcvàcổtôicứngđuỗn.Nhưngvớimỗichiếcdiềubịđánhbại,hyvọnglạinhenlêntronglòngtôi,nhưtuyếtđangdồnlạitrênmộtbứctường,mỗilúcdàythêmmộtlớp.
Mắttôivẫnquaylạinhìnchiếcdiềuxanhđangđánhphávàogiờcuốicùngnày.Tôihỏi:
-Nóhạđượcbaonhiêuchiếcrồi?-Tôiđếmđượcmườimột,–Hassannói.-Cậucóbiếtcóthểlàcủaaikhông?Hassanchậclưỡivàvênhmặtlên.ĐólàmộtđiệubộriêngcủaHassan,có
nghĩalàkhôngbiết.Chiếcdiềuxanhcắtngọtmộtchiếcdiềulớnmàutíađỏvàquéthailầnvòngthắtlớn.Mườiphútsau,nócắthạhaichiếckhácnữa,tạođiềukiệnchomộtbầytrẻđuadiềuđuanhauđuổibắtnhữngdiềubịhạ.
Thêmbamươiphútnữa,chỉcònbốnchiếcdiềutrụlại.Vàtôivẫnbay.
Cóvẻnhưtôikhólòngmắcmộtđộngtácsailầm,nhưthểmỗiđợtgióđềulàmlợichotôi.Tôichưabaogiờcảmthấyvữngvàngđếnthế,maymắnđếnthế.Làmchotôicảmthấysaysưahứngkhởi.Tôikhôngdámnhìnlênmáinhà.Khôngdámrờimắtkhỏibầutrời.Tôiphảitậptrungtưtưởng,đểchơithậtthôngminh.Lạithêmmườilămphútnữa,vànhữnggìtựanhưmộtgiấcmơtứccườisánghômđóđãbấtngờtrởthànhthựctế:Chỉcònmỗitôivàchàngtraikia.Chiếcdiềuxanh.
Sựcăngthăngtrênbầutrờicũngcăngngangvớidâytrộnthuỷtinhmàtôiđangkéogiậtmạnhvớihaibàntayứamáu.Mọingườiđanggiậmchânvỗtay,huýtsáohátvang“Boboresh!Boboresh!Hạnóđi!Hạnóđi!”TôikhôngbiếtliệutiếngcủaBabacóhoàtrongtiếngcủabọnhọkhông.Nhạcvangdội.MùibánhbaoMantu[31]hấpvàPakora[32]rántoảtừtrênmáinhàvànhữngcánhcửamởrộng.
Nhưngtấtcảnhữnggìtôinghethấy–tấtcảnhữnggìtôimuốnnghe–làtiếngmáugiậtthìnhthịchtrongđầutôi.Tấtcảnhữnggìtôinhìnthấylàchiếcdiềuxanh.Tấtcảnhữnggìtôingửithấylàchiếnthắng.Cứurỗi.Chuộctội.NếuBabanhầmvàcómộtThượngđếnhưhọnóiởtrườnghọc,thìNgàisẽđểtôichiếnthắng.Tôikhôngbiếtanhchàngkiađanggiởtrògì,cóthểchỉlànhữngtròkhoáclác.Nhưngđólạilàmộtcơmaycủatôiđểtrởthànhmộtngườiđượcnhìnvào,chứkhôngphảinhìnthấy,lắngnghechứkhôngphảinghethấy.NếucómộtThượngđế,Ngàisẽdẫndắtđểgióthổivềphíatôi,saochobằngmộtcáigiậtmạnhdâydiều,tôisẽdứtđượcnỗiđaucủatôi,lòngkhaokhátcủatôi.Tôiđãphảichịuđựngquánhiều,đãđiquáxa.Vàbấtngờ,hệtnhưthế,hyvọngtrởthànhthựctế.Tôisắpthắng.Vấnđềchỉlàkhinàothôi.
Hoáranólạisớmchứkhôngmuộn.Mộtđợtgiómạnhnângdiềutôilên,vàtôichiếmlợithế.Thảdâyra,giậtlại.Lượnvòngdiềutôilênđỉnhchiếcdiềuxanh.Tôigiữnguyêntưthế.Chiếcdiềuxanhbiếtnóđangtrongthếquẫn.Nóđangcốmộtcáchvôvọnghòngthoátrakhỏithếbịkẹt,nhưngtôikhôngđểnóthoát.Tôigiữvữngtưthế.Đámđôngcảmthấychungcuộcđãtrongtầmtay.Tiếnghôđồngthanh“Hạnóđi!Hạnóđi!”Càngtohơn,giốngnhưdânLaMãđộngviêncácđấusĩgiết,giết!
-Sắpđượcrồi!Amiragha!Sắprồi!–Hassanhổnhểnnói.Rồithờikhắcđócũngđến.Tôinhắmmắtlại,vànớilỏngtaynắmdây
diều.Nólạicứavàocácngóntaytôitrongkhigiógiậtkéo.Vàrồi…Tôichẳngcầnnghetiếngđámđônghôầmlênmớibiết.Tôicũngchăngcầnnhìn.Hassanđanghétlênvàvònghaicánhtayômlấycổtôi.
-Hoanhô,hoanhô,Amiragha!Tôimởmắt,thấychiếcdiềuxanhđangđiêncuồngquaylộnnhưmột
chiếclốpxetuộtkhỏichiếcxeđua.Tôichớpmắtcốnóimộtđiềugìđó.Chẳngnóirađượcđiềugì.Bấtchợttôinhưđangbayliệng,từbêntrênnhìn
xuốngbảnthântôi.Áokhoácdađen,khănquàngđỏ,quầnbòbạcmàu.Mộtđứacontraimảnhmai,hơixanhtái,mộtthằngnhócthấpbéhơntuổimườihaicủanó.Nócóđôivaihẹpvàmộtchútquầngđenquanhđôimắtmàunâutái.Giónhẹvờnbaymớtócmàunâunhạtcủanó.Nóngướclênnhìntôivàchúngtôimỉmcườivớinhau.
Thếrồitôihéttolên,vàmọivậtđềurựcrỡsắcmàuvàâmvang,mọivậtđềusốngđộngvàtốtđẹp.HaitaytôiômlấyHassanvàchúngtôicùngnhảytớinhảylui,cảhaichúngtôicùngcười,cảhaicùngkhócvớinhau.“Amiragha,cậuthắngrồi,thắngrồi!”
“Chúngtathắngrồi!Chúngtathắngrồi!”Làtấtcảnhữnggìlẽratôicóthểnói.Nhưngđiềuđóbiếtđâulạikhôngxảyra.Mộtlátnữathôi,cóthểtôisẽchớpmắtvàtỉnhdậykhỏigiấcmơđẹp,rakhỏigiường,xuốngbếpănđiểmtâmvớiduynhấtHassanđểtròchuyện.Mặcquầnáo.ĐợiBaba.Từbỏ.Trởlạicuộcsốngcũcủatôi.Thếrồi,tôithấyBabatrênmáinhàcủachúngtôi.Ôngđangđứngởrìamái,vunglênvungxuốngcảhainắmđấmcủaông.Reohòvàvỗtay.Vàđólàgiâyphútquantrọngnhấtvàduynhấtcủamườihainămđờitôi,đượcthấyBabatrêncáinócnhàđó,cuốicùngđãtựhàovềtôi.
Nhưnglúcnày,ôngđanglàmđiềugìđó,xuaxuahaitaymộtcáchkhẩnthiết.Thếlàtôihiểu.
-Hassan,chúngta.-Tôihiểu,–Hassannói,gỡvòngtayômcủachúngtôira.–Inshallah,
chúngtasẽănmừngsau.Ngaybâygiờ,tôisẽđuổibắtchiếcdiềuxanhchocậu.Hassanbuôngốngcuộnxuốngvàvụtchạy,vạtáochapanxanhcủacậuquéttuyếtphíasau.
-Hassan!–Tôigọi.–Trởvềvớichiếcdiềunhé!Cậuđãngoặtởgócphố,đôiủngcaosuđávungtuyếtlên.Dừng,rồirẽ.
Cậubắcloamồmnóito:-Vìcậucảngànlầnrồi!RồicậucườinụcườicủaHassanvàbiếnmấtquanhgócphố.Lầnthứhai
tôiđượcthấycậunụcườirộngmởđó,làhaimươisáunămsau,trongtấmảnhđãngảmàu,chụptừmáyPolaroid.
Tôibắtđầukéodiềucủamìnhxuống,trongkhimọingườiđổđếnchúcmừng.Tôibắttayhọnóicảmơn.Mấythằngbéíttuổihơnnhìntôimắtlonglanhtỏrakinhsợ:Tôilàmộtanhhùng.Nhữngbàntayvỗnhẹlưngtôivàxoaxoatóctôi.Tôivẫnkéodâyvàmỉmcườiđáplại,nhưngđầuóctôiđangởchỗchiếcdiềuxanh.
Cuốicùng,tôicũngđãcóchiếcdiềucủatôitrongtay.Tôiquấnmớdâydiềuđãthulạidướichânquanhốngcuộn,bắttaythêmvàingườinữa,vàlontonchạyvềnhà.Đếnchiếccổngsắt,ôngAliđãđợibênkiađường.Ôngthòhaitayquasongsắt,nói:
-Xinchúcmừng!Tôiđưachiếcdiềuvàcuộndâycủatôichoông,bắttayông:
-Tashakor,cảmơnAlijan.-Tôicầunguyệnchocậusuốt.-Vậyôngcầutiếpđi.Chúngtôiđãxongđâu.Tôivộiquaylạiđườngphố.TôikhônghỏiôngAlivềBaba.Tôichưa
muốngặpông.Trongđầutôi,tôiđãsắpxếptấtcả:tôisẽphảiđivàomộtcáchtrịnhtrọng,phầnthưởngchongườianhhùnghiệnratrongđôitayđẫmmáucủatôi.Nhữngcáiđầusẽquaylạivànhữngđôimắtsẽnhắmnghiền.RostamvàSohrabsẽphánxửlẫnnhau.Mộtkhoảnhkhắckịchtínhcủasựcâmlặng.Rồingườichiếnbinhgiàsẽbướctớingườichiếnbinhtrẻ,ômhônvàcôngnhậnsựxứngđángcủaconmình.Chứngthực.Cứurỗi.Chuộctội.Vàrồisao?Ồ…tấtnhiên,hạnhphúcmãivềsau.Gìnữa?
NhữngđườngphốcủaquậnWazirAkbarKhanđượcđánhsốvàvuônggócvớinhaunhưkẻô.Đólàmộtkhudâncưmớiđangpháttriển,vớinhiềukhoảnhđấttrốngvànhữngnhàđangxâydựngdởdangtrênmọiđườngphốgiữacáckhunhàcótườngcaokhoảnghaimétrưỡibaoquanh.TôichạytớichạyluimọiphốtìmHassan.Ởđâu,dânchúngcũngđềuđangbậnrộnxếpdọnghế,góighémthứcănvàđồnhàbếpsaumộtngàydàitiệctùng.Mộtsốngườivẫncònngồitrênnócnhà,hôtonhữnglờichúcmừngtôi.
CáchphốchúngtôivềphíaNambốnphố,tôigặpOmar,contraimộtkỹsư,mộtôngbạncủaBaba.Nóđangchơibóngcùngvớiemtraitrênbãicỏphíatrướcnhàchúng.Omarlàmộtđứacontrairấttốt.Chúngtôiđãtừnglàbạnhọccùnglớpbốn,vàmộtbận,nóđãchotôimộtchiếcbútmáy,loạibútphảilắpmộtốngmựcvào.Nónói:
-Mìnhnghethấynóicậuthắng,Amir,chúcmừngcậu.-Cảmơn.CậucóthấyHassankhông?-ThằngHazaracủacậuà?Tôigậtđầu.Omarđánhđầuquảbóngchoemtraimình:-Mìnhnghenóinólàmộttayđuadiềugiỏi.EmtraiđánhđầubónglạichoOmar.Omarbắtbóng,tunglên,tung
xuống.-Mặcdầumìnhvẫnluônkhônghiểunóđiềukhiểnthếnào.Mìnhmuốn
nóivớiđôimắttihíấy,nólàmthếnàonhìnthấyđượccáigì?EmtraiOmarbậtcười,đòitrảlạibóng.Omarlờnóđi.-CậucónhìnthấyHassankhông?OmarbậtngóntaycáiquavaichỉvềphíaTâyNam:-Mìnhtrôngthấynóchạyvềphíakhuphốchợlúcnãy.-Cảmơn.Tôichạyvọtđi.
Lúctôichạytớikhuphốchợ,mặttrờiđãgầnnhưlặnsaunhữngdãyđồivàhoànghônnhuộmhồng,nhuộmtíabầutrời.Cáchmấydãynhàcaolớn,từnhàthờHajiYaghoub,ônggiáosĩtrầmtrầmđọcvangkinhAzan,kêugọinhữngtínđồtrảithảmnhỏcủahọravàcúiđầuhướngvềphíaTâytrongkhicầunguyện.Hassankhôngbaogiờbỏbấtkỳbuổinàotrongnămbuổicầunguyệnbanngày.Cảkhichúngtôiđịnhchơitrògìđó,cậuấycũngcáolỗi,kéonướcgiếngsâulên,rửaráy,rồibiếnvàotúplều.Mấyphútsau,cậuđira,tươicườithấytôiđangngồitựavàotườnghoặcvắtvẻotrênmộtcànhcây.Đêmnay,cậusẽbỏlỡbuổicầunguyện,dẫusaocũngtạitôi.
Khuphốchợchẳngmấychốcvắngtanh,cácthươngnhânđangkếtthúcnốtcôngviệcmuabánmặccảtrongngày.Tôichạytrongbùngiữanhữngdãylềuquánsansát,cóthểmuaởđâymộtconchimtrĩvừamớigiếtthịtđồngthờimộtcáimáytínhởngayquầybêncạnh.Tôiluồnláchquađámđôngđangvãndần,nhữngkẻănmàyquèmặckhôngbiếtbaonhiêulớpgiẻrách,nhữngngườibánhàngđộithảmtrênhaivai,cácnhàbuônvảivàhàngthịtđóngcửahàngvềnghỉ.TôikhôngthấybóngdángHassanđâu.
Tôidừnglạibênmộtkhómcâyquảhéokhô,tảhìnhdạngHassanchomộtônglãothươngnhânđangtảilênlưngconlừacáicủaôngnhữngthùnggỗchứahạtthôngvànho,đầuđộimộtchiếckhăntu-banmàuxanhlơnhạt.
Ôngdừnglạinhìntôimộtlúclâutrướckhitrảlời:-Cóthểtôiđãgặpnó.-Cậuấyđitheođườngnào?Ôngtanhìnđinhìnlạitôi:-Mộtngườinhưcậumàlạiởđâyvàolúcchạngvạngnày,đểđitìmmột
thằngHazaraư?Ôngtaliếcnhìnmãichiếcáokhoácdavàquầnbòcủatôi,tỏvẻngưỡng
mộ–quầncaobồi,chúngtôivẫnquengọithế.ỞAfghanistan,sởhữubấtkỳthứgìcủaMỹ,nhấtlàkhinólạikhôngphảiđồcũ,làmộtdấuhiệucủasựgiàucó.
-Agha,tôicầntìmcậuấy.-Nóvớicậulàthếnàovớinhau?–Ôngtanói..Tôikhôngrõngụýcâuhỏi,nhưngtôinhắcmìnhcósốtruộtcũngsẽ
khônglàmchoôngtachobiếtnhanhhơn.Tôinói:-Cậuấylàcontraingườigiúpviệccủachúngtôi.Ônggiàngướcđôilôngmàyngảmàumuốitiêulên:-Thếkiaà?MộttênHazaramaymắncóđượccậuchủquantâmđếnthế.
Bốnónênquỳxuống,lấylôngmiquétbụichânchocậu.-Ôngcóđịnhnóichotôibiếthaykhôngnào?Ôngtacứđểnguyêncánhtaytrênlưngconla,chỉvềhướngNam:-Tôicholàtôiđãgặpthằngbécậuvừatả,chạytheolốiđó.Nócầmmột
mộtchiếcdiềutrongtay,chiếcdiềuxanh.
-Cậuấycầmthậtà–Tôihỏi.Vìcậu,mộtnghìnlầnrồi.Cậuấyđãhứamà.Hassanyêuquýtộinghiệp.
Hassanthânthiếttộinghiệp.Cậuđãgiữlờihứavàđuổibắtchiếcdiềuchotôi.
-Tấtnhiênbâygiờthìchúngđãtómđượcnó–ôngthươngnhângiàcàunhàunóivàchấtthêmmộtbọcnữalênlưngconla.
-Aicơ?-Nhữngthằngbékhác–Ôngnói–Nhữngđứađangsănđuổinó.Chúng
cũngănmặcnhưcậu–Ôngliếcmắtnhìnlêntrờivàthởdài.–Thôi,điđi,cậuđanglàmtôichậmbuổicầukinhnamazđấy.
Nhưngtôiđãsẵnsànglaongayxuốngngõhẻmđó.Tôilầnlượttìmkhắpkhuphốchợtrongmấyphútsaunhưngvôích.Có
thểônggiàthươngnhânđãnhìnnhầm.Trừphiôngtanhìnthấychiếcdiềuxanhthật.Ýnghĩtôisẽđặttaylênchiếcdiềuđó…Tôichuiđầuvàomọingõhẻm,mọicửahàng.KhôngcódấuhiệunàocủaHassan.
TôibắtđầulobóngđêmđổxuốngtrướckhitìmthấyHassan,bỗngnghethấytiếngngườiởphíatrước.Tôiđãtớimộtconđườnghẻolánhlầylội.Conđườngnàyvuônggócvớiđoạncuốicủađạilộchínhphânđôikhuphốchợ.Tôirẽtheonhữngvếtchânvàđitheohướngcótiếngngười.Ủngtôinhópnhéptrongbùnmỗibướctôiđi,vàhơithởtôiphảranhưkhóitrắngtrướcmặt.Lốiđihẹpchạysongsongmộtbênkhesuốiphủđầytuyếtmàtớimùaxuânmộtdòngnướccóthểđổvềcuồncuộn.Phíabênkiasừngsữngnhữnghàngcâybáchnặngnềtuyếtphủgiữanhữngngôinhàbằngđấtsétmáibằng–đaphầnkhônghơnnhữngtúplềulàmấy–cáchnhaubằngcácngõhẹp.
Tôilạinghethấytiếngngười,lầnnàytohơn,từmộttrongnhữngngõnhỏấy.Tôirónrénđếnsátđầungõ.Nínthở,liếcnhìnquanhngõ.
Hassanđangđứngởcuốingõcụttrongtưthếtháchthức,hainắmđấmvặnlên,chânhơixoạcra.Đằngsaucậu,trênmộtđốngphếthảivàgạchvụn,vôicátlàchiếcdiềuxanh.ChiếcchìakhoámởcửatráitimcủaBaba.
ChặnlốiracủaHassanlàbađứacontrai,vẫnbathằnghômđóởtrênđồi,mộtngàysaucúđảochínhcủaDaoudKhan,khiHassanđãcứuchúngtôibằngchiếcsúngcaosucủacậu.Waliđứngởmộtbên,KamalđứngbênkiavàAssefđứnggiữa.Tôicảmthấycơthểtôithótlại,vàhơigailạnhsốnglưng.Assefcóvẻthoảimái,tựtin.Nóđangquayquayhaiquảđấmthépcủanó.Haithằngkiarụtrènhíchchân,hếtnhìnAsseflạinhìnHassan,nhưthểchúngđangdồnconthúvàomộtgócmàchỉcóAssefmớicóthềthuầnhoánổi.
-Súngcaosucủamàyđâurồi,thằngHazara?–Assefvừanóivừaxoayhaiquảđấmthéptrongtay.–Màyđãnóicáigìnhỉ?“ChúngnósẽphảigọimàylàthằngAssefMộtMắt.”ĐúngrồiAssefMộtMắt.Tàigiỏi.Tàigiỏi
thựcsựđấy.Nhưngmà,nếumàyđangcầmmộtthứvũkhínạpđạnthìtàigiỏicũngdễthôi.
Tôinhậnratôivẫncònchưathởđược.Tôithởra,chậmrãivàlặnglẽ.Tôicảmthấybịtêliệt.Tôinhìnchúngtiếnsátlạiđứacontraimàtôiđãcùnglớnlên,đứacontraicóbộmặtmôihẻlàkýứcđầuđờicủatôi.
-Nhưnghômnaylàmộtngàymaymắncủamày,thằngHazarakia,–Assefnói.Lưngnóquaylạiphíatôi,nhưngtôidámcượclànóđangnhănnhở.–Taođangtrongtâmtrạngmuốnthathứ.Chúngmàybảosao,haithằngkia?
-Thếlàrộnglượng,–Kamalnóingay.–Nhấtlàsaucáibộdạngláoxượcnótỏvớichúngtabậntrước.–NócốnóigiốnggiọngAssef,ngoạitrừvẫnrungrungtronggiọngnói.Thếlàtôihiểu:nókhôngsợHassan,thựcsựkhôngsợ.NósợbởivìnókhôngbiếtAssefnghĩgìtrongđầu.
Assefvẫyvẫybàntaytỏýkhinhmiệt:-Bakhshida.Miễntội.Thếlàxong.–Giọngnóhạxuốngmộtchút.–Tất
nhiên,khôngcógìchokhôngtrênđờinày,vàviệcthathứcủataophảikèmtheomộtgiánhỏ.
-Thếmớiphảichứ,–Kamalnói.-Khônggìmiễnphíhết,–Walithêmvào.-MàylàmộtthằngHazaramaymắnđấy,–Assefvừanóivừanhíchmột
bướcvềphíaHassan.–Bởivìhômnay,màysẽchỉphảitrảbằngcáidiềuxanhkiathôi.Rấtbiếtđiều,phảikhông,mấyđứa?
-Cònhơnbiếtđiềuấychứ–Kamalnói.Thậmchítừnơiđangđứng,tôicũngthấyđượcnỗisợhãiđangbòvàođôi
mắtHassan,nhưngcậulắcđầu:-Amiraghađãthắngtrongcuộcthiđấu,vàtôiphảiđuổibắtchiếcdiều
nàychocậuấy.Tôiđuổibắtnóđúngluật.ChiếcdiềunàylàcủaAmiragha.-MộtthằngHazaratrungthành,trungthànhnhưmộtconchó,–Assef
nói.Kamalcườilênthethévàbồnchồn.-Nhưngtrướckhimàyhysinhbảnthânchonó,hãynghĩtớiđiềunày:
Liệunócólàmthếchomàykhông?Màyđãbaogiờthắcmắc,tạisaonóchẳngbaogiờchomàyvàochơicùngkhinócókháchkhông?Tạisaonóchỉchơivớimàykhikhôngcóaikhácquanhnó?Taosẽbảochomàybiếttạisao,Hazara.Bởivìđốivớinó,màychẳnglàgìngoàimộtconchóxấuxí.Mộtconvậtgìđónócóthểchơivớikhinóbuồnchán,mộtconvậtgìđónócóthểđáđikhinótứcgiận.Đừngtựlừadốimìnhnữavànghĩmàylàthứgìđóhơnthế.
-Amiraghavàtôilànhữngngườibạn,–Hassannói.Cậucóvẻđỏmặt.-Nhữngngườibạnư?–Assefvừanóivừacười–Mày,đồngốcđáng
thương!Mộtngàynàođó,màysẽtỉnhrakhỏicáiýnghĩngôngcuồngnho
nhỏcủamàyvàsẽhiểunólàmộtthằngbạntốtđếnmứcnào.Cònbâygiờ,mẹkiếp!Đủrồi.Đưacáidiềuấychochúngtao.
Hassancúixuốngnhặtmộthònđá.Assefnaonúng.Nólùimộtbướcrồidừnglại:-Hazara,cơhộicuốicùngđấy.Hassantrảlờibằngviệcgiơtayđangcầmhònđálên.-Tùymàythôi.Assefcởikhuyáokhoácmùađông,rồicởihẳnra,từtừvàcẩnthậngấp
lại.Nóđểáovàochântường.Tôimởmiệng,suýtnóiramộtđiềugìđó.Suýtthôi.Phầncònlạicủađờitôicóthểđãkhácđinếutôinói.Nhưngtôikhôngnói.Tôichỉxemthôi.Têliệt.
Assefvẫytayrahiệu,vàhaithằngkiatáchratạothànhnửađườngtrònvâyHassantrongngõ.Assefnói:
-Taođổiýrồi.Hazara,taovẫnđểmàygiữchiếcdiều.Taovẫnđểchomàygiữnó,đểnósẽmãimãinhắcnhởmàyvềnhữnggìtaođịnhlàmđây.
Rồinótấncông.Hassandùnghếtsứcnémhònđá.HònđáđậpvàotránAssef.NóthétlênvàlaongườivàoHassan,đánhHassanngãxuốngđất.WalivàKamalđánhhôi.Tôicắnnắmđấmcủatôi.Mắtnhắmlại.
Mộthồiức:MàycóbiếtHassanvàmàyđượcnuôitừcùngmộtbầuvúkhông?Mày
cóbiếtđiềuđókhông,Amiragha?Sakinalàtênbà.BàlàmộtphụnữHazanaxinhđẹp,mắtxanh,từBamiyanđếnvàbàrumàybằngnhữngbàicahônlễcổ.Ngườitabảocótìnhanhemmáumủgiữanhữngngườiđượcnuôitừcùngmộtbầuvú.Màycóbiếtđiềuđókhông?
Mộthồiức:“Lũtrẻ,mỗiđứamộtđồngrupia.Mỗiđứachỉmộtrupiathôi,vàtasẽvén
bứcmànsựthật.”Ônggiàngồidựavàobờtườngđất.Đôimắtmùloàcủaôngnhưbạcnấuchảybámchặtsâuhoắmbêntrong,haichiếchốsinhđôi.Cúixuốngchiếcgậychống,ôngthầybóixoaxoabàntayxươngxẩulênđôimáhõmcủamình.Bàntaykhumlạitrướcmặtchúngtôi.“Khôngmấtnhiềuđểhỏisựthậtđâu,chỉmộtrupiamỗicháuthôi,phảikhôngnào?”Hassanbỏmộtđồngvàolòngbàntaynhưdathuộc.Tôicũngbỏmộtđồngvào.“NhândanhThánhAllahđạiphúcđứcđạinhântừ”,ôngthầybóigiàlẩmbẩm.ÔngcầmbàntaycủaHassantrước,lấymộtmóngtaycứngnhưsừngcàoganbàntaycậu,càoquanhrồilạiquanh.RồingóntayuểoảiđưalênmặtHassan,từtừvạchtheođườngcongđôimá,đườngviềncủamôi,làmthànhmộtâmthanhsồnsộtkhôkhan.NhữngngóntaythànhchaicủaôngcọphảimắtcủaHassan.Bàntaydừngởđó.Nấnná.Mộtbóngmờlướtquakhuônmặtônggià.Hassanvàtôiliếcnhìnnhau.ÔnggiànắmlấytayHassanvàtrảlạiđồngrupiavàolòngbàntaycậu,ôngquaylạiphíatôi.Ôngnói:“Còncậuthếnào,anhbạntrẻ?”Bênkiabứctườngmộtcongàtrốnggáy.Ônggiàgiơtaynắm
taytôivàtôirụtlại.Mộtgiấcmơ:Tôibịlạctrongmộttrậnbãotuyết,giógàorítnémnhữngbôngtuyếtlạnh
buốtvàotôi.Tôiloạngchoạnglêbướcdướinhữnglớptuyếttrắngtrượt.Tôikêucứu,nhưnggiódậpnhữngtiếngkêucủatôiđi.Tôingãvànằmthởhổnhểntrêntuyết,chìmtrongmàutrắng,gióhútrongtaitôi.Tôinhìntuyếtvùixoádấuchântôi.Tôinghĩ,giờthìtađãlàmộtconma,conmakhôngcódấuchân.Tôilạikêuvánglên,niềmhyvọngờnhạttheodấuchântôi.Nhưnglầnnày,mộttiếngúớđáplại.Tôichemắtvàtìmcáchngồidậy.Tôithoángnhìnthấy,ngoàilớpmàntuyếtđangđuđưa,mộtcáigìđóchuyểnđộng,mộtcơngiósắcmàu.Mộthìnhbóngthânquenhiệnra.Mộtbàntayvươnrachotôi.Tôinhìnthấymấyvếtcứasâu,songsongvớinhautrongganbàntay,máuđangnhỏ,vấyđỏlêntuyết.Tôinắmlấybàntayvàbấtchợttuyếtbiếnmất.Chúngtôiđangđứngtrênmộtcánhđồngtáođầycỏxanhvớinhữngsợimâymỏngtrôidạtbêntrên.Tôinhìnlênvàthấytrờiquanđầynhữngchiếcdiều,xanh,vàng,đỏ,dacam.Chúnglunglinhtrongánhsángbanchiều.
***Mộtđốngphếthải,gạchvụnvôivữađổbừatrênlốingõ.Lốpxeđạpcũ,
chailọbócnhãn,nhữngtạpchíráchnát,nhữngnhậtbáongảvàng,tấtcảrảirácgiữamộtđốnggạchvàmảnhsắcxi-măng.Cáilòsưởiganghangỉvớimộtlỗthủngởthànhlò,nghiêngnghiêngdựavàotường.Nhưngcóhaivậtgiữađốngrácthảiđómàtôikhôngthểkhôngnhìn:Mộtthứlàchiếcdiềuxanhdựngvàotườngsátvớicáilòsưởigang,thứnữalàchiếcquầndàinhungtămmàunâucủaHassannémtrênđốnggạchcũ.
-Tôikhôngbiết,–Waliđangnói.–Bốtôibảothếlàcótội–Giọngnótỏrakhôngchắcchắn,đồngthờihồihộpvàkhiếpsợ.Hassannằm,cằmcắmxuốngđất.WalivàKamalmỗiđứakẹpchặtmộtcánhtay,vặncongkhuỷutayđểhaitayHassanépvàosaulưng.Assefđứngbênchúngtheodõi,gótủngđituyếtcủanónghiếnlêngáycủaHassan.
-Bốmàycũngkhôngbiếtđượcđâu,–Assefnói.–Vàchẳngcógìlàtộilỗikhidạychoconlừaláoxượcmộtbàihọc.-Tôikhôngbiết,–Walilẩmbẩm.-Tuỳmày,–AssefnóirồiquaylạiKamal.–Cònmàythếnào?
-Tôi…ờ…-ChỉlàmộtthằngHazara,–Assefnói.NhưngKamalvẫnnhìnđiđâu.-Thôiđược,–Assefsốtruộtnói.–Tấtcảnhữnggìtaomuốnlũyếunhư
sênchúngmàylàmlàghìchặtnóxuống.Cólàmđượckhông?WalivàKamalgậtđầu.Chúngcóvẻyêntâmhơn.AssefquỳxuốngphíasauHassan,đưahaitaylênhángHassanlộttrần
đôimôngcủacậura.NóvẫnđểmộttaylênlưngHassan,vàtaykiatháokhoádâylưngcủanó,mởkhoákéoquầnbòcủanó.Némquầnlótcủanó
xuống.NóquỳsátphíasauHassan.Hassankhôngchốnglại.Cũngkhôngrênrỉ.Cậuhơingócđầulên,vàtôilờmờthấykhuônmặtcậuấy.Thấysựcamchịutrênđó.Đólàmộtcáinhìntôitừngthấytrướcđây.Đólàcáinhìncủaconcừunon.
NgàymailàngàythứMườicủaDhulHijjah,tứcthángcuốitheolịchđạoHồi,cũnglàngàyđầucủalễbangàyEidAl-Adha,hayEid-e-QorbannhưngườiAfghanvẫngọi–ngàyđểtônvinhnhàtiêntriIbrahimsuýtnữađãhysinhcontraimìnhchoThượngđế.Babanămnayđãlạitựtaychọnramộtconcừunữa,mộtconđốmtrắngvớihaitaicúpmàuđen.
Tấtcảchúngtôiđềuđứngởsânsau,Hassan,Ali,Babavàtôi.Ônggiáosĩđọckinhcầunguyện,vòrâumình.Babalẩmbẩm.Tiếptụclẩmbẩmchẳngaingherõ.Ôngtỏvẻphiềnvớiviệccầunguyệndàidòngnày,cáinghilễlàmmónthịthalal.BabanhạobángcâuchuyệnđằngsaulễEidnày,giốngnhưôngvẫnnhạobángmọithứmangmàusắctôngiáo.NhưngôngtôntrọngtruyềnthốngcủalễEid-e-Qorban.Tụclệlàchiathịtrathànhba,mộtphầnchogiađình,mộtphầnchobạnhữu,mộtphầnchongườinghèo.Nămnào,Babacũngđemtấtcảchongườinghèo.Ngườigiàubéođủrồi,ôngbảothế.
Giáosĩkếtthúcbàicầukinh.Ameen.Ôngchọncondaobếpcólưỡidài.Tụclệlàkhôngđượcđểconcừunhìnthấycondao.ÔngAlichoconvậtănmộtmiếngđường,mộttụclệkhác,đểlàmchocáichếtngọtngàohơn.Concừuđáchân,nhưngkhôngnhiều.Giáosĩnắmlấyphíadướixươnghàmnóvàkềlưỡidaovàocổ.Đúngmộtgiâytrướckhiôngcắthọngconcừubằngmộtđộngtácsànhsỏi,tôinhìnthấymắtconcừu.Đólàcáinhìnámảnhnhữnggiấcmơcủatôisuốtnhiềutuầnlễ.Tôikhônghiểutạisaotôilạiquansátcáinghilễhàngnămnàyởsânsau.Nhữngcơnácmộngcủatôicứkéodàimãisaukhivếtmáutrêncỏđãphaimàu.Nhưngtôivẫncứquansát.Tôiquansátvìcáinhìnchấpthuậntrongđôimắtconvật.Tôitưởngtượngconvậthiểurằngcáichếtsắpđếncủamìnhlàvìmộtmụcđíchcaocảhơn.Đólàcáinhìn…
***Tôingừngquansát,quayrakhỏingõ.Mộtcáigìâmấmđangchảyxuống
cổtaytôi.Tôichớpchớpmắt,thấymìnhvẫncònđangcắnnắmđấm,mạnhđếnbậtmáutừnhữngđốtngóntay.Tôinhậnramộtcáigìkhác.Tôiđangkhóc.Đúngtớigầnchorẽ,tôinghethấytiếnghựhựđềunhịpvànhanhcủaAssef.Tôicómộtcơmaycuốicùngđểraquyếtđịnh.Mộtcơhộitốihậuđểquyếtđịnhtôisẽlàngườithếnào.TôicóthểbướcvàocáingõđóhỗtrợHassan–đúngnhưcáicáchcậuấyđãtừnggiảicứutôimọilầntrongquákhứ–vàchấpnhậnbấtcứchuyệngìxảyravớimình.Hoặctôichạytrốn.
Cuốicùng,tôichạytrốn.
Tôichạytrốnbởivìtôilàmộtthằnghèn.TôisợAssefvàtấtcảnhữnggìnócóthểlàmđốivớitôi.Tôisợbịđánh.Đólànhữnggìtôiđãtựnhủlúctôiquayrakhỏicáingõđó.Tôithựcsựcảmnhậnđượcsựhènhạ,bởivìlýdocóthậtvàduynhấtkhiếntôichạytrốnlàAssefcólý:Khôngcógìchokhôngtrênđờinày.CóthểHassanlàcáigiátôiphảitrả,concừunontôiphảigiếthạiđểgiànhđượcBaba.Phảichăngđólàcáigiátươngxứng?Câutrảlờibồngbềnhtrôidạtđếntrínãotỉnhtáocủatôitrướckhitôicóthểgạtđi:CậuấychỉlàmộtthằngHazara,chẳngphảithếư?
Tôichạyvềtheoconđườngtôiđãđến,chạykhỏicáikhuphốchợhầunhưhoangvắngấy.Tôiloạngchoạngchạyđếnmộtquầyhàng,dựangườivàocánhcửacókhoámócđanglắclư.Tôiđứngđóthởhổnhển,mồhôivãra,mongsaomọichuyệnkhácđi.
Khoảngmườilămphútsau,tôinghethấynhữngtiếngnóivàtiếngbướcchân.TôinépngườisaucáiquầyvàthấyAssefcùnghaithằngkiachạyvụtqua,cườicợtkhichúngvộivãrútkhỏicáingõhoangvắngấy.Tôimiễncưỡngđợithêmmườiphútnữa.Rồitôibướcchânquaylạicáilốiđiđầyvếtbánhxedọctheokhesuốiđầytuyết.TôiliếcnhìntrongánhsánglờmờvàpháthiệnraHassanđangbướcchậmrãivềphíatôi.Tôigặpcậubênmộtcâyphongtrụilátrênbờsuối.
Cậucầmchiếcdiềuxanhtronghaitay,đólàvậtđầutiêntôinhìnthấy.Vàbâygiờtôikhôngthểdốitrámàbảorằng,mắttôikhôngliếcnhìnmấyvếtrách.Áochapancủacậuđầynhưngvếtbùnhoenbẩnởphíatrướcvàáosơmibịxétoạcđếntậncổ.Cậudừnglại.Chânlảođảonhưsắpgụcngã.Rồitựđứngvữngđược,traochotôichiếcdiều.
-Cậuởđâu?Tôiđãđitìmcậu,–Tôinói.Thốtranhữnglờiđónhưđangnhaiđá.
Hassankéoốngtayáođưalênngangmặt,launướcmũivànướcmắt.Tôiđợichocậunóimộtđiềugì,nhưngchúngtôichỉđứngđótrơtrơtrongimlặng,trongánhsángmờnhạt.TôiphảibiếtơnbóngtốiđếnsớmđổlênkhuônmặtHassanvàchemặttôiđi.Tôilấylàmmừngvìtôiđãkhôngnhìntrảlạicáinhìnchằmchằmcủacậu.Cậucóbiếttôibiếtkhông?Vànếucậubiết,thìliệutôisẽthấygìnếuphảinhìnvàođôimắtcủacậu?Tráchmắng?Tứcgiận?Hoặc,cầuThượngđếngănlại,nhữnggìtôisợnhất:sựtậntuỵngâythơ?Hơntấtcảmọithứ,đólàđiềumàtôikhôngthểnhìnnổi.
Cậuđịnhnóimộtđiềugìđó,nhưnggiọngnghẹnlại.Cậumímmiệng,mởmiệng,rồilạimímchặtlại.Lùimộtbước.Laumặt.ĐólàtấtcảnhữnggìHassanvàtôitừngđảđộngđếnvềchuyệnđãxảyratrongcáingõấy.Tôinghĩcậusẽbậtkhóc,nhưngcậukhôngthế,khiếntôiantâm,vàtôivờnhưkhôngnghethấytiếngnghẹntắctronggiọngcậu.Hệtnhưtôigiảvờkhôngtrôngthấyvếtbẩnởđũngquầncậu.Hoặcnhữnggiọtnhỏxíuđónhỏxuốngtừgiữahaichâncậulàmvấybẩnmặttuyết.
“Aghasahibsẽlolắng”làtấtcảnhưnggìcậunói.Cậungoảnhđivàkhậpkhiễngrờikhỏichỗtôi.
***Chuyệnđóxảyrađúngnhưtôitưởngtượng.Tôimởcửaphòngđọcđầykhóithuốcvàbướcvào.BabavàchúRahim
Khanđanguốngtrà,vừanghetintứcbịnhiễutrênradio.Nhữngcáiđầuquaylại.Rồimộtnụcườinởtrênđôimôichatôi.Ôngdanghaicánhtayra.Tôiđặtchiếcdiềuxuống,vàbướcvàohaicánhtaymậpmạplônglácủaông.Tôivùimặtvàohơiấmngựcôngvàkhóc.Babaômchặtlấytôi,lắcqualắclại,lắcluilắctớingườitôi.Trongcánhtayông,tôiquênnhữnggìtôiđãlàm.Vàthếcũnghay.
Chương8Liềnmộttuầnlễ,tôihầunhưkhônggặpHassan.Tôithứcdậyđãthấy
bánhnướng,tràphasẵn,mộtquảtrứngluộctrênbànăn.Quầnáotôingàyhômấyđãđượclàvàgấplại,đểtrênchiếcghếmâytrongtiềnsảnh,chỗHassanthườnglàquầnáo.Cậuấyvẫnquenđợitôingồivàobànănđiểmtâmtrướckhibắtđầulà,đểchúngtôicóthểchuyệntrò.Vẫnthườnghátnữa,áttiếngréocủabànlàhơi,hátnhữngbàicaHazaracổvềnhữngcánhđồnghoatuylíp.Bâygiờchỉcònđốngquầnáođãgấpđónchàotôi.Thếthôi,vàbữađiểmtâmtôihiếmkhiănhết.
Mộtbuổisángảmđạm,trongkhitôiđanglănlănquảtrứngluộctrênchiếcđĩacủatôi,ôngAlibướcvào,bêtheomộtômcủichẻrồi.TôihỏiôngHassanđangởđâu.
-Nólạivềngủrồi,–Alivừanóivừaquỳxuốngtrướclòsưởiôngkéocánhcửalòvuôngnhỏmởra.
LiệuHassancóthểchơihômnaykhông?ÔngAlidừnglạivớikhúccủitrongtay.Mộtcáinhìnlolắnghiệnlên
khuônmặtông.-Gầnđây,tấtcảnhữnggìnómuốnlàngủ.Nóvẫnlàmnhữngviệclặtvặt.
–Tôitrôngchừngnómà–nhưngsaurồinóchỉmuốnchuivàochăn.Tôicóthểhỏicậumộtđiềukhông?
-Nếuôngcầnhỏi.-Saucuộcthiđấudiều,nóvềnhà,chảymáuđôichút,áosơmiráchtoạc.
Tôihỏinó,xảyrachuyệngì,nónóichẳngcóchuyệngì,xôxátđôichútvớimấyđứavềcáidiềuthôi.
Tôikhôngnóigì.Chỉtiếptụclănlănquảtrứngtrênchiếcđĩacủatôi.-Amiragha,đãxảyrachuyệngìvớinóư?Chuyệngìmànókhôngnói
chotôibiết?Tôinhúnvai:-Tôilàmsaobiếtđược?-Cậunênnóichotôibiết,phảikhôngnào?Inshallah,lạytrờicậusẽnói
chotôibiết,nếuđãxảyrachuyệngìphảikhông?-Nhưtôiđãnóiđấy,làmsaotôibiếtđượcchuyệngìxảyravớicậuấy?–
Tôisốtruộtbảo.–Cóthểcậuấyốm.ÔngAli,mọingườivẫnthườngốmđấythôi.Lúcnàytôiđangsắpchếtcóngđây,hômnayôngcóđịnhđốtlòlênkhông?
Đêmđó,tôihỏiBabaliệuthứSáunày,tôicóthểđiJalalabadkhông.Ôngđangxoayxoaytrênchiếcghếquayđệmdađằngsaubànviết,đọcmộttờnhậtbáo.Ôngđặtbáoxuống,bỏđôikínhlãomàtôikhôngưachútnàora.–Babachưagià,khônggiàchútnàovàBabacònsốngnhiềunămnữa,vậytạisaoôngcứphảiđeođôikínhvớvẩnấy?
-Saolạikhông!–Ôngnói.GầnđâyBabađồngývớitôimọiyêucầucủatôi.Khôngchỉcóthế,đúnghaiđêmtrướcđây,ônghỏitôiliệutôicómuốnxemphimElcid[33]vớiCharltonHestonởrạpchiếuphimAryanakhông.
-ConcómuốnbảoHassanđicùngđếnJalalabadkhông?TạisaoBabalạiphảilàmhỏngchuyếnđinhưthế?-Cậuấyđangmareez[34],–tôinói.–Cảmthấykhôngđượckhoẻ.-Thậtư?–Babangừngxoayđixoaylạitrongchiếcghế–Cóchuyệngì
vớinóư?Tôinhúnvaivàngồithụtvàochiếcsofabênlòsưởi:-Cậuấybịcảmlạnhhoặcmộtbệnhgìđó.ÔngAlibảo,cậuấyđangngủ
chođỡhơn.-BốkhônghaygặpHassan,mấyngàygầnđây,–Babanói.–Vậycó
đúngchỉlàbịlạnhkhông?Tôikhôngkhỏicămghétcáchôngnhíulôngmàylạitỏralolắng.-Chỉlàbịlạnhthôi.VậythứSáuchúngtađichứ,Baba?-Ừ,ừ,–Babavừanóivừavùngrakhỏibànlàmviệc–TộichoHassan
quá.Bốnghĩnếunóđicùngconcóthểđượcvuihơn.-Ồ,cảhaichúngtacóthểvuivớinhau,–tôinói.Babamỉmcười.Nháymắt.Rồinói:-Mặcấmvào.Lẽrađãchỉcóhaichúngtôithôi–tôimuốnnhưthế–thìtớitốithứTư,
Babađãthuxếpmờithêmhaitángườikhácnữa.ÔnggọichongườianhhọHomayounvànóiôngsắpđiJalalabadthứSáunày.HomayounđãtừnghọcchếtạomáyởPháp,cómộtngôinhàởJalalabad,nóirằnganhvẫnthíchtấtcảmọingườiquađấy,vàanhsẽđemtheolũtrẻ,haibàvợ,rồikhianhởđó,thìcôemhọShafiqavàgiađìnhcôtừHeratcũngtớithăm,cóthểcôsẽthíchđicùnghọ,vàvìcôđangởvớianhhọNaderởKabul,giađìnhônganhcũngphảiđượcmời,mặcdùHomayounvàNadercònmộtchútcừuthùcốhữu,vànếuNaderđượcmời,chắcchắnngườiemtraiFaruqcũngphảiđượcmời,nếukhôngsẽcảmthấybịxúcphạmvàanhtacóthểsẽkhôngmờihọdựlễcướicongáimìnhvàothángsau,và…
Chúngtôingồiđầybachiếcxe.TôingồicùngxevớiBaba,RahimKhanvàKakaHomayoun–Babađãdạytôitừlúccònnhỏ,phảigọibấtkỳhọhàngđànônglớntuổihơnnàobằngKaka,hoặcchúbác,bấtkỳhọhàngđànbàlớntuổihơnnàobằngKhala,hoặccôdì.HaingườivợKakaHomayouncũngngồicùngxevớichúngtôi.Ngườivợnhiềutuổihơncómộtbộmặtnhănnhóvớinhưngmụncóctrênhaibàntay,ngườivợtrẻlúcnàocũngsựcnứcmùinướchoa,cònluônkhiêuvũvớiđôimắtnhắmnghiền–haiđứacongáisinhđôicủaKakaHomayouncũngvậy.Tôingồiởhàngsau,sayxevàchóngmặt,bịkẹpnhưchiếcbánhsandwichgiữahaiđứacongáisinhđôibảytuổi,cứđèquađùitôiđểphátvàongườinhau.Conđườngđiđến
Jalalabadlàchặngđườngvấtvả,haigiờđồnghồngoằnngoèodọctheonhữngdốcnúidựngđứng,vàbụngtôinônnaoởmỗichỗngoặtgấp.Từngngườitrongxeđềutròchuyện,tròchuyệnầmĩvàcùnglúcgầnnhưrítlên,nhưngườiAfghanthườngnói.Tôihỏimộttronghaichịemsinhđôi–FazilahoặcKarima,tôichẳngbaogiờcóthểbiếttênnàovàovớitênnào–xemcóthểđổichỗngồigầncửaxechotôi,đểtôicóthểthởhítkhítrờivìtôibịsayxe.Nóthèlưỡiravàbảokhông.Tôibảonó,tốtthôi,nhưngtôisẽkhôngthểchịutráchnhiệmvềviệcnônvàobộváyáomớicủanó.Mộtphútsau,tôithòđầurangoàicửaxe.Tôingắmconđườngvenvựcthẳmlênlênxuốngxuống,ngoằnngoèotheosườnnúi,vàđếmnhữngchiếcxetảinhiềumàu,nhồichặtcứngnhữngngườingồixổm,bịvượtqua.Tôicốnhắmmắtlại,mặcchogiótạtvàohaimá,mởmiệngđểnuốtkhôngkhítrongsạch.Tôivẫnkhôngcảmthấykháhơn.Mộtngóntaythọcvàosườntôi.ChắclàFazila/Larimagìđó.Tôihỏi:
-Cáigì?-Bốvừakểchomọingườivềcuộcthiđấu–Babanói,từsautaylái.
KakaHomayounvàhaibàvợtừhàngghếgiữamỉmcườivớitôi.-Hômđóphảiđếnmộttrămchiếcdiềuhả?–Babanói.–Cóđúngthế
không,Amir?-Conđoánphảithế,–tôilúngbúng.-Mộttrămchiếcdiều,Homayounjan.Khônglaafđâu.Vàchiếcduynhất
cònbayvàophútcuốicủangàyhômđólàdiềucủaAmir.Nócó67chiếcdiềucuốicùngbịhạởnhàấy,mộtchiếcdiềuxanhđẹp.HassanvàAmircùngđuổibắtđấy.
-Chúcmừng,–KakaHomayounnói.Ngườivợcả,ngườicónhữngmụncóc,vỗtay,“Wahwah[35]!Chàchà!Amirjan,tấtcảchúngtarấttựhàovềcháu!”.Ngườivợtrẻcùngphụhoạtheo.Rồitấtcảđềuvỗtay,cangợiầmĩ,bảotôiđãkhiếnchobọnhọtựhào.ChỉmỗichúRahimKhan,ngồitrênghếkháchcạnhBabalàimlặng.Chúchằmchằmnhìnvàotôirấtlạ.
-Baba,đỗxelạiđi,–tôinói.-Gìvậy?-Consayxe,–tôilúngbúng,ngảngườivàothànhghế,épchặt
vàohaicôcongáicủaKakaHomayoun.MặtcủaFazila/Karimanhănlại,chúngkêunheonhéo.
-ĐỗlạiđiKaka!Mặtanhấyvàngrarồi!Cháukhôngmuốnanhấyphunvàobộáomớicủacháu!
Babachoxeđỗlại,nhưngtôikhôngnôn.Vàiphútsau,tôingồitrênmộttảngđábênđườngtrongkhimọingườirakhỏixehítthở.BabađanghútthuốcvớiKakaHomayoun,ôngnàybảoFazila/KarimađừngkhócnữavàsẽmuachomộtbộváyáomớiởJalalabad.Tôinhắmmắtlại.quaymặtvềphíamặttrời.Nhữngbónghìnhnhonhỏhìnhthànhsaubờmitôi,nhưtròchơidùngtaytạobóngtrêntường.Chúngxoắnlại,hoàvàonhau,tạothànhmột
hìnhảnhduynhất:chiếcquầnnhungkẻmàunâubịtụtravứttrênđốnggạchcũtrongcáingõ.
NgôinhàhaitầngtrắngcủaKakaHomayounởJalalabadcómộtbancôngnhìnbaoquátcảkhuvườnrộngcótườngngăn,trồngtáovàhồngquả.Ởđócónhữngbờgiậumàvềmùahèngườilàmvườnuốntỉathànhnhữngconvậtvàmộtbểbơivớigạchlátmàungọcbích.Tôingồitrênbờbểbơicạnnước,ngoạitrừnhữnglớptuyếtđangtanởdướiđáy,chânđungđưatrongbể.LũtrẻnhàKakaHomayounđangchơitròtrốntìmởcuốisân.Nhữngngườiphụnữđangnấuănvàtôingửithấymùihànhphi,nghethấytiếngphùphùcủabếpga,tiếngnhạcvàtiếngcười.Baba,chúRahimKhan,KakaHomayounvàKakaNadelđangngồitrênbaolơnhútthuốc.KakaHomayounđangnóichohọrằngôngmangtheomáychiếuđểxemảnhchụpnướcPháp.ĐãmườinămkểtừngàyôngrờikhỏiParisvàôngvẫnchiếunhữngbứcảnhngớngẩnđó.
Nhẽrakhôngnêncảmthấythếnày.Babavàtôicuốicùngđãthânthiếtvớinhau.ChúngtôiđãđếnvườnthúvàingàytrướcxemconsưtửMarjan,vàtôiđánémmạnhmộtviênsỏivàocongấukhikhôngcóaiđểý.SauđóchúngtôiđãđếnNhàhàngKabobcủaDadkhodaởphíabênkiaCôngviênĐiệnảnh,ănmóncừukabobcùngbánhnaanmớinướngtừlònướngtandoor[36].BabakểchotôinghechuyệnvềnhữngchuyếnđiẤnĐộvàsangNgacủaông,nhữngngườidânôngđãgặp,nhưmộtcặpvợchồngcụttaycụtchânởBombayđãcướinhauđượcbốnmươibảynămvànuôilớnmườimộtđứacon.ĐượctrảiquamộtngàynhưthếvớiBaba,nghenhữngchuyệncủaông,nhẽraphảivui.Cuốicùngtôiđãcónhữnggìtôimuốnsuốtnhữngnămđó.Chỉtrừgiờđâytuyđãcónó,nhưngtôilạicảmthấyrỗngtuếchnhưcáibểbơibịbỏquênmàtôiđangđungđưađôichânvàonày.
Cácbàvợvàmấycôcongáiphụcvụbữatối–cơm,thịtviênkofta,qurmagàgiò–lúcmặttrờilặn.Chúngtôiăntốitheolốitruyềnthống,ngồitrênnhữngtấmđệmnhỏquanhphòngăn,khănăntrảitrênsàn,ănbốctheotừngmâmbốnnămngườimột.TôikhôngđóinhưngcũngngồixuốngănlấylệcùngBaba,KakaFaruq,vàhaicontraicủaKakaHomayoun.Babađãlàmmộtchútscotchtrướckhiăn,vẫnđanghuênhhoangvềcuộcthiđấudiều,tôiđãbaylâuhơntấtcảnhưthếnào,tôiđãtrởvềnhàcùngvớichiếcdiềucuốicùngbịhạrasao.Giọngnóinhưbomnổcủaôngáthếtcảphòng.Mọingườiđềungẩngđầulênkhỏimâmthứcănhòreochúcmừng.KakaFaruqdùngbàntaysạchvỗvỗvàolưngtôi.Tôicảmthấynhưbịđâmdaovàomắt.
Sauđó,lúcquánửađêm,saumấygiờchơibàipokegiữaBabavànhữngngườihọhàng,đànôngnằmngủtrênnhữngchiếcđệmtrảisongsongvẫntrongcáiphòngchúngtôiăntối,đànbàlêntrêngác.Mộtgiờsautôivẫnkhôngngủđược.Tôilănbênnọ,quaybênkiatrongkhinhữngngườihọhàngtôi,ưửthởdài,ngáytrongkhingủ.Tôingồidậy.Mộtmảnhtrănglùa
quacửasổ.-MìnhđãchứngkiếnHassanbịhiếp,–tôinói-chẳngvớiai.Babacựaquậytronggiấcngủ.KakaHomayounưử.Một
phầnconngườitôimongaiđótỉnhgiấc,vànghethấy,đểtôisẽkhôngphảisốngvớisựdốitránàythêmnữa.Nhưngkhôngaitỉnhdậyvàtrongsựimlặngtiếptheo,tôihiểurabảnchấtlờinguyềnmớicủatôi:Tôisẽphảixoayxởđểthoátkhỏichuyệnđó.
TôinghĩtớigiấcmơcủaHassan,giấcmơchúngtôibơitrongmộtcáihồ.Khôngcóquỷnàohết,cậuđãnói,chỉcónướcthôi.Trừphicậuđãnhầmvềđiềuđó.Cómộtconquỷởtronghồ.NóđãtúmlấyhaimắtcáchânHassan,kéotụtcậuxuốngdướiđáyhồtămtối.Tôilàconquỷđó.
Đólàcáiđêmtôitrởthànhngườimấtngủ.TôikhôngnóichuyệnvớiHassanmãitớitậngiữatuầnsau.Tôichỉmới
ănhếtnửabữatrưa,vàHassanđanglàmnhữngmónănchotôi.TôiđangbướclêngácđểvềphòngtôithìHassanhỏitôicómuốnđibộlênđồikhông.Tôibảotôimệt.Hassantrôngcũngmệt–cậusútcânvànhữngquầngthâmxuấthiệndướiđôimắtlồilêncủacậu.Nhưngkhicậuhỏilại,tôimiễncưỡngđồngý.
Chúngtôivấtvảleolênđồi,ủngcủachúngtôilépnhéptrongbùntuyết.Chẳngaitrongchúngtôinóigì.Chúngtôingồidướigốccâylựuquenthuộc,vàtôibiếttôiđãlàmmộtviệcsailầm.Lẽratôikhôngđượclênđồi.NhữngchữtôiđãkhắclênthâncâybằngcondaobếpcủaôngAli:AmirvàHassan:HaiSultancủaKabul.Lúcnàytôikhôngchịunổikhinhìnvàochúng.
CậunhờtôiđọccuốnShahnamahchocậunghevàtôibảocậutôiđãđổiý.Bảotôichỉmuốnvềphòng.Cậunhìnđichỗkhác,nhúnvai.Chúngtôibướcxuốngconđườngbannãychúngtôivừamớileolên:trongimlặng.Vàlầnđầutiêntrongđờitôikhôngthểđợiđếnmùaxuân.
Kýứcvềphầncònlạicủamùađôngnăm1975ấyhầunhưmờmịt.Tôinhớ,tôikhásungsướngkhiBabaởnhà.Chúngtôiăncùng,cùngđixemphim,thămKakaHomayounhayKakaFaruq.ĐôikhichúRahimKhanđếnthămvàBabachophéptôingồitrongphòngđọccủaông,uốngtràcùnghaingười.Ôngcũngđãđểtôiđọcchoôngnghemộttrongsốnhữngtruyệntôiviết.Thậtlàsungsướng,vàtôimuốnnhưthếmãimãi.VàtôitinBabacũngtinnhưthế.Cảhaichúngtôihẳnđãhiểunhauhơn.Ítnhấtvàithángsaucuộcđấudiều,Babavàtôiđãhoàquyệnvàonhautrongmộtảotưởngngọtngào,nhìnnhautheocáchtrướcđâychúngtôichưatừngcó.Chúngtôithựctếđãlừadốinhauđếnmứcnghĩrằng,mộtthứđồchơilàmbằnggiấydai,keodán,vàtre,theocáchnàođócóthểlấpkínđượchốsâungăncáchgiữachúngtôi.
NhưngkhiBabađivắng–màđivắngrấtthườngxuyên,tôilạitựnhốtmìnhtrongphòngriêng.Cứđôibangàytôilạiđọchếtmộtquyểnsách,viết
truyệnngắn,họccáchvẽngựa.TôithườngnghethấytiếngchânHassanloẹtquẹtquanhbếpvàobuổisáng,tiếnglengkengcủadaodĩabạc,tiếngphìhơicủaấmđuntrà.Tôithườngđợichođếnkhinghethấytiếngđóngcửalúcđótôimớiđixuốngănsáng.Trêntờlịchcủatôi,tôikhoanhtrònđánhdấungàyvàonămhọc,vàbắtđầuđếmngược.Hassanvẫncốnhennhómlạimọichuyệngiữachúngtôilàmtôiphátngán.Tôinhớlầncuốicùng.TôiđangởtrongphòngđọcmộtbảndịchvắntắtbằngtiếngFarsitruyệnIvanhoe[37],thìcậugõcửa.
-Chuyệngìđấy?-Tôiđịnhđếnhiệubánhmuabánhnaan,–cậunóiởngoàicửa.–Tôi
khôngbiếtliệucậu…liệucậucómuốnđicùngkhông.-Tôinghĩtôichỉđịnhđọcsách.–Tôinói,xoaxoahaibêntháidương.Ít
lâunay,mỗikhiHassanđếngần,tôilạinhứcđầu.-Hômnaylàngàynắngđẹp,–cậunói.-Tôibiết.-Đidạomộtchútcũngthúđấy.-Cậucứđi.-Nhưngtôimuốncậuđicùng,–cậunói.Rồidừnglại.Mộtcáigìđóđâm
sầmvàocánhcửa,cóthểlàtráncậuấy.–Tôikhôngbiếttôiđãlàmgì,Amiragha.Tôimongcậunóichotôibiết.Tôikhônghiểutạisaochúngtalạikhôngchơivớinhaunữa.
-Cậuchẳnglàmgìcả.Cứđiđi.-Cậucóthểnóichotôibiết.Tôisẽthôikhôngthếnữa.Tôigụcđầuxuốnglòngmình,haiđầugốikẹpchặthaibêntháidương,
nhưmộtcáibệkẹp,haimắtbịépnhắmlạivànói:-Tôisẽbảochocậubiếtđiềutôimuốncậuthôiđừnglàm.-Gìcũngđược.-Tôimuốncậuđừngquấyrầytôi.Tôimuốncậuxéokhỏiđây,–tôicáu
tiếtnói.Tôimongcậutrảđũatôingay,đẩybậtcửa,nóithẳngravớitôi–nhưthếmọichuyệnsẽdễdànghơn,tốthơn.Nhưngcậulạikhônglàmbấtcứđiềugìnhưthế,vàmấyphútsau–tôimởcửa,cậukhôngcònđấynữa.Tôingãvậtxuốnggiường,vùimặtdướigốivàkhóc.
TừđótrởđiHassanchỉloanhquanhởvòngngoàicuộcđờitôi.Tôisắpxếpmọiviệctrongngàyđểđảmbảochúngtôigiápmặtnhaucàngítcàngtốt.Bởivìkhicậuquanhquẩnbêntôi,khítrờiròrỉhếtkhỏiphòng.Ngựctôithắtlạivàtôikhôngthểhítthởđủkhôngkhí.Tôithườngđứngđó,thởhổnhểntrongcáibongbóngbịhúthếtkhítrờibénhỏcủariêngtôi.Nhưngngaycảkhikhôngcònquanhquẩn,cậuvẫnnhưthấpthoángđâuđây.Cậuởđótrongbộquầnáogiặtbằngtayvàđượclàphẳng,trênchiếcghếmây,đôidéplêấmápđểngoàibậccửa,bêncủisưởirựccháytronglòkhitôixuốngănđiểmtâm.Tôingoảnhđiđâucũngthấynhữngdấuhiệulòngtrungthànhcủa
cậu,lòngtrungthànhtrơtrơ,trờiđánhthánhvậtcủacậu.Đầumùaxuânđó,vàingàytrướckhibắtđầunămhọcmới,Babavàtôi
trồnghoatuylípởtrongvườn.Tuyếtđãtangầnhết,vànhữngdãyđồiphíaBắcđãlốmđốmnhữngđámcỏxanh.Đólàmộtbuổisángmátmẻ,hơiuám,Babađangngồixổmbêntôi,đàođấtvàtrồngnhữngcủcâytôiđưachoông.Ôngđangnóichotôibiết,phầnlớnmọingườinghĩtrồngtuylípvàomùathusẽtốthơn,vàđiềuđókhôngđúngnhưthếnào,dùtôibuộtmiệngnóira:
-Baba,đãbaogiờBabanghĩđếnchuyệnthuêngườiởmớichưa?Ôngnémcủhoatuylípxuống,vùicáibayvàođốngphân.Tháobaotay
làmvườnra.Tôiđãlàmônggiậtmình.-Hả,convừanóicáigì?-Conchỉthắcmắc,cóthếthôi.-Tạisaotalạimuốnlàmviệcđónhỉ?–Babanóicộclốc.-Conđoánbốsẽkhôngmà.Đóchỉlàmộtcâuhỏithôi.–Tôinóigiọng
nhinhídầntrởthànhgầnnhưtiếngthầmthì.Tôithấytiếcđãnóinhưthế.-CóphảidochuyệnconvàHassankhông?Tabiếtcóchuyệngìđấyđang
xảyragiữahaiđứa,nhưngbấtcứthếnào,haiđứacũngphảigiảiquyếtvớinhau,chứkhôngphảilàta.Tađứngngoàichuyệnđó.
-ConxinlỗiBaba.Ônglạiđeobaotayvào:-TalớnlêncùngvớiAli,–ôngnói,răngnghiếnlại.–Chatamangông
ấyvềnhà,ôngyêuAlinhưchínhcontraimình.BốnmươinămôngAlitừngsốngvớigiađìnhta.Bốnmươinămchếttiệtà?Vàconnghĩtađịnhđuổiôngấyđiư?–Lúcnàyôngquaylạitôi,mặtđỏnhưhoatuylíp.–Amir,tachưalầnnàođụngtayvàongườicon,nhưngconmànóinhưthếnữa…–Ôngngoảnhđi,lắcđầu.–Conlàmtaxấuhổ.VàHassan…Hassansẽchẳngđiđâucả,concóhiểukhông?
Tôicắmmặtxuốngvàbốcmộtvốctayđấtlạnh.Đểđấtlọtquakẽngóntaytôi.
-Tanói,concóhiểukhông?–Babagầmlên.Tôigiậtthót:-Có,thưaBaba…-Hassansẽkhôngđiđâucả,–Babangắtlời.Ônglấybayđàomộthố
mới,hấtphânxuốngmạnhhơncầnthiết.Nósẽởngaytạiđâyvớichúngta,nơimànócóquyềnở.Đừngbaogiờhỏitamộtcâunhưthếnữa.
-Consẽkhônghỏi,thưaBaba,conxinlỗi.Chúngtôitrồngnốtnhữngcủtuylíptrongyênlặng.
Tôithấykhuâykhoảkhitrườngkhaigiảng,tuầnsauđó.Bọnhọcsinhvớinhữngcuốnvởmớivàbútchìvótnhọntrongtay,langthangtrongsântrường,đábụilên,chuyệngẫutừngnhóm,đợicáclớptrưởngthổicòi.Babaláixexuốngcáingõđầybụidẫnđếncổngtrường.Trườnglàmộttoànhàhai
tầngcũkỹvớicửakínhvỡvàmờđục,nhữnglốiđirảisỏi,nhữngvếtloanglổcủalớpsơntườngđầutiênmàuvàngxỉn,vẫncònlộragiữanhiềulớpvôivữabịlongtróc.Phầnlớnlũcontraiđibộđếntrường,vàchiếcxeđenMustangcủaBabacànglàmchonhiềuconmắtthèmthuồng.NhẽratôiphảitươicườihãnhdiệnkhiBabachotôixuốngxe–trướcđâyvẫnthườngnhưthế–nhưngtấtcảnhữnggìtôicòndámlàmlàthumìnhlạihơibốirối.Chỉthếvàtrốngrỗng.Babaláixeđikhôngthèmtạmbiệttôi.
Tôitránhkhôngthamgiavàocáitròsosánhsẹođấudiềuvàđứngvàohàng.Chuôngreo,chúngtôixếpthànhđôiđềubướcvàolớphọcđãđượcphân.Tôingồiởhàngghếsau.KhithầygiáodạytiếngFarsiphátchochúngtôisáchgiáokhoa,tôinàixinôngchotôithậtnhiềubàitậpvềnhà.
Trườnghọcchotôicáicớđểởlìhàngmấytiếngđồnghồtrongphòng.Vàtrongmộtthờigian,nócấtkhỏitâmtrítôinhữnggìđãxảyramùađôngđó,nhữnggìtôiđãđểxảyra.Mấytuầnliền,tôiđểhếttâmtrívàotrọnglựcvàlựcmômen,nguyêntửvàtếbào,cuộcchiếngiữaAnhquốcvàAfghanistan,thayvìnghĩtớiHassanvànhữnggìđãxảyravớicậu.Nhưng,tâmtrítôiluônluônquaylạicáingõấy,cáiquầnnhungkẻmàunâucủaHassanvứttrênđốnggạch,vànhữnggiọtmáunhỏvấybẩnlêntuyếtmàuđỏbầm,gầnnhưđenlại.
Mộtbuổichiềumùsương,lãngđãngđầuhènămđó,tôirủHassantrèolênđồivớitôi.Bảovớicậutôimuốnđọcchocậunghemộttruyệntôimớiviết.Cậuđangphơiquầnáongoàisânvàtôithấyrõnhiệttìnhcủacậukhilàmnhanhnhưăncướpchoxongcôngviệc.
Chúngtôivừaleolênđồivừachuyệntròlinhtinhvớinhau.Cậuhỏitôivềnhàtrường,tôihọcnhữnggì,còntôinóivềcácthầygiáocủatôi,đặcbiệtlàgiáoviênchínhdạytoán,phạthọctrònóichuyệnbằngcáchkẹpmộtchiếcroisắtgiữahaingóntayrồisiếtmạnh.Hassannhănmặtlại,nóimongtôikhôngbaogiờphảinếmtrảihìnhphạtđó.Tôinóichođếngiờtôivẫngặpmay,dẫubiếtmaymắnchẳngliênquangìđếnchuyệnnày.Tôicũngđãdựphầnnóichuyệntronglớpđấychứ.Nhưngchatôigiàuvàmọingườiđềubiếtông,vìvậytôiđượcthaxửphạtbằngroisắt.
Chúngtôingồidựavàodãytườngthấpcủanghĩatrang,dướibóngngảcủacâylựu.Mộthayhaithángnữathôi,nhữngđámcỏdạiúavàngthườngsẽphủkínsườnđồi,nhưngnămđó,mưaràomùaxuânkéodàihơnthườnglệ,lấnsangcảmùahèđếnsớm,vàcỏvẫncònxanh,lốmđốmnhữngchùmhoahướngdương.Phíadướichỗchúngtôi,nhữngngôinhàmáibằngtườngtrắngnhạtnhoàtrongánhnắngmặttrời,đámquầnáogiặtsạchphơitrêncácdâyphơiởngoàisân,bịgiónhẹlàmchouốnlượnnhưnhữngcánhbướm.
Chúngtôiháixuốngmộttáquảlựutừtrêncây.Tôimởcáitruyệnngắnmangtheo,lậttrangđầurồiđặtxuống.Tôiđứngdậy,nhặtmộttráilựuchínrụcrơixuốngđất.
-Cậusẽlàmgìnếutôinémcậubằngquảnày?–Tôivừanói,vừatunglêntungxuốngquảlựu.
NụcườicủaHassanhéorũxuống.Cậuấytrônggiàhơnlàtôinhớ.Không,khônggiàhơn,màgià.Cóthểthếchăng?Nhữngđườngkhắcsâulênkhuônmặtsạmnắnggióvànhữngnếpnhănviềnquanhmắt,miệngcủacậu.Cũngcóthểchínhtôiđãcầmmộtcondaovàkhắcnhữngnếpnhănấy.
-Cậusẽlàmgì?–Tôinhắclại.Mặtcậutáiđi.Cạnhcậu,nhữngtranggiấyghimchặtvớinhaucủacái
truyệnngắntôiđãhứađọcchocậubayphầnphậttronggió.Tôinémmạnhquảlựu,trúngvàongựccậuấy,quảlựuvỡra,tungtoéruộtđỏ.TiếngkhóccủaHassanđầyvẻngạcnhiênvàđauđớn.
-Némtrảlạitôiđi!–Tôicáutiết.Hassanhếtnhìnnhữngvếtbẩntrênngựcmìnhlạinhìntôi.
-Đứnglên!Đánhtôiđi!–Tôinói.Hassanvùngdậynhưngchỉđứngđó,trôngsữngsờnhưmộtngườibị
sóngtriềuxoáycuốnxuốngđạidương,màmớichỉmộtlúctrướcthôicònđangthíchthútuyệtvờidạochơitrênbãibiển.Tôinémvàocậumộtquảlựukhác,lầnnàytrúngvai.Nướclựubắnlênmặtcậu.
-Némtrảtôiđi!–Tôikhạcra.–Némtrảđi,đồtrờiđánhthánhvật!Tôimongcậusẽnémtrả.Tôimongcậusẽnémtrả.Tôimongcậusẽcho
tôisựtrừngphạtmàtôikhátkhao,nhưvậycóthểcuốicùngbanđêmtôisẽngủđược.Cóthểrồimọichuyệngiữachúngtôisẽtrởlạinhưcũ.NhưngHassanvẫnkhônglàmgìtrongkhitôitiếptụcnémtúibụinữa,rồilạinữavàocậu.
-Cậulàmộtthằnghèn!–tôinói.–Chẳnglàgìhếtngoàimộtthằnghènchếttiệt!
Tôikhôngbiếttôiđãnémcậubaonhiêulần.Tấtcảnhữnggìtôibiếtlàcuốicùngkhitôingừnglạikiệtsứcthởhổnhển,Hassanbêbếttrongmàuđỏ,nhưbịbắnbằngmộtloạtsúng.Tôiquỵgốixuốngmệtmỏi,kiệtsức,thấtvọng.ThếrồiHassanđãnhặtmộtquảlựulên,bướcvềphíatôi,bửaquảlựuravànghiềnnátvàotránmình.khàngiọngnói:“Vàođâynày!”,nướcđỏnhỏxuốngmặtcậunhưmáu.“Cậuđãthoảmãnchưa?Đãcảmthấydễchịuhơnchưa?”Nóirồiquayngườiđivàbướcxuốngđồi.
Tôiđểmặcnướcmắttuôntrào,choángváng,lảođảokhuỷuxuống“Hassan,tôisẽlàmgìvớicậuđây?Tôisẽlàmgìvớicậuđây.”Nhưngchođếnlúc,nướcmắttôikhô,vàtôilêbướcxuốngchânđồi,tôiđãbiếtcâutrảlờichocâuhỏiđó.
Tôimườibatuổivàomùahènăm1975đó,Afghanistanđãgầntớimùahèhoàbìnhvàvôdanhcuốicùng.MọichuyệngiữaBabavàtôiđãlạinguộilạnhđi.Tôinghĩmọiviệcbắtđầutừlờinhậnxétngungốctôiđưarahômchúngtôitrồngtuylíp,vềviệcmướnngườiởmới.Tôihốitiếcđãnóinhư
thế,tôithậtsựhốitiếc,nhưngtôilạinghĩdùtôikhôngnóithìcáiquãngthờigianxenkẽhạnhphúcngắnngủicủachúngtôicũngsẽphảikếtthúc.Cóthểkhôngsớmđếnthế,nhưngsẽphảikếtthúc.Đếncuốimùahè,tiếnglengkengcủathìadĩavàobátđĩađãthaythếchoriêngchuyệngẫutạibànănbữatốivàsaubữaăn,Babalạithumìnhtrongphòngđọc.Vàđóngkíncửa.TôicũngtrởvềvớicáikiểugiơngóntaycáirahiệuHãfez[38]vàKhayyám[39],gặmmóngtayđếntậnthịt,vềvớicáccâuchuyệnmàtôiviếtra.Tôigiữnhữngtruyệnngắnthànhmộtđốngdướigậmgiườngcủatôi,giữchúngchỉđểphòngxa,mặcdầutôivẫnngờBabasẽkhôngbaogiờđòitôiđọcchoôngnghenữa.
PhươngchâmcủaBabavềviệcmởtiệclàthếnày:Phảimờitoànthếgiới,bằngkhôngthìkhôngphảilàtiệctùng.TôinhớmìnhđãliếcquadanhsáchkháchmờimộttuầntrướctiệcsinhnhậtcủatôivàkhôngnhậnraítnhấtbaphầntưtrongsốhơnbốntrămKakavàKhalasẽđếnđểmangquàchotôivàchúcmừngtôiđãsốngđượcmườibatuổi.Rồitôinhậnrahọđếnkhôngthậtsựvìtôi.Đólàngàysinhcủatôi,nhưngtôibiếtaimớilàngôisaothựcsựcủabuổidiễn.
Mấyngàyliền,ngôinhàđầynhữngngườiBabathuêgiúpviệc.CócảônghàngthịtSaeahuddin,cómặtcùngvớimộtconbê,haiconcừudắttheo,từchốikhôngnhậntiềnchobấtcứconnàotrongsốbacon.Ôngtựtaychọctiếtmấyconvậtởngoàisân,bêngốccâydươngliễu.“Máutốtchocâylắm,”tôivẫnnhớôngnóithếkhicỏquanhcâyliễuđỏsậm.Nhữngngườiđànôngtôikhôngbiếtlàaitrèolênnhữngcâysồivớicuộndâyđiệndàihàngtrămmétvànhữngbóngđiệnnhỏ.Nhữngngườikháckêhànglôbànởngoàisân,trảikhănbànlênđó.Đêmtrướcngàyđạitiệc,ôngbạnDelMuhammedcủaBaba,ngườisởhữumộtNhàhàngKabobởShar-e-Nau,đếnnhàtôivớinhữngthứđồgiavị.Giốngnhưônghàngthịt,ôngDelMuhammed–hayDello,nhưBabagọi,từchốitiềntrảchonhữngdịchvụcủaông.ÔngnóiBabađãgiúpđỡnhiềuchogiađìnhông.ChínhchúRahimKhannóinhỏchotôibiết,lúcôngDellonấumónxốtthịt,Babachoôngấyvaytiềnđểmởtiệmăn.BabađãkhôngchịunhậnmóntiềntrảlạimãitớikhiôngDelloxuấthiệntrongchiếcxeBenzởlốixevàonhàtôivàkhăngkhăngkhôngchịurờikhỏiđóchođếnkhiBabachịunhậntiền.
Tôichorằng,xétvềnhiềukhíacạnh,hayítnhấtcũngtrênphươngdiệntổchứctiệctùng,sựcốgắngchosinhnhậtcủatôilàmộtthànhcônglớn.Tôichưabaogiờthấyngôinhàđôngngườiđếnthế,kháchkhứarượutrêntay,chuyệngẫuvớinhauởcáchànhlang,hútthuốctrênnhữngcầuthanggác,tựalưngvàocáckhungcửa.Họngồiởbấtkỳchỗnàothấytrống,trênquầybếp,trongtiềnsảnh,cảdướilancancầuthang.Trongsânsau,họđứnglẫnvớinhaudướiánhsángxanhlơ,đỏ,xanhlácâynhấpnháytrêncáctàngcây,mặthọđượcchiếusángbởinhữngngọnđèndầuhoảkêởkhắpnơi.Baba
chodựngmộtsàntrìnhdiễntrênbaolơnbaoquátkhuvườnvàtreonhữngloađiệnkhắpsân.AhmadZahirchơiđànphongcầmvàháttrênsàndiễn,phíatrênnhữngđámngườiđangnhảymúa.
Tôiphảiđónchàotừngvịkháchmột–cóthếBabamớiyêntâm.Ngàyhômsau,sẽkhôngaingồilêđôimáchvềviệcôngkhôngbiếtdạycontraicáchcưxử.Tôihônhàngtrămchiếcmá,ômghìtoànbộkháchlạ,cảmơnhọđãchoquà.Mặttôiđauđớnvìcăngravớinụcườimụmị.
TôiđangđứngcùngvớiBabagầnquầyrượutrongsân,thìaiđónói:“Amir,chúcsinhnhậthạnhphúc”.ĐólàAssefđicùngbốmẹnó.BốcủaAssef,ôngMahmood,thuộcloạingườithấp,gầygò,dasạmvàmặtchoắt.Mẹnó,bàTanialàmộtngườiđànbànhỏnhắn,nóngnảyluônluônmỉmcườivàchớpmắt.LúcnàyAssefđangđứnggiữahaingười,cườinhănnhở,trôngcaolớnátcảbốmẹ,haicánhtayđặttrênvaihaingười.Nódẫnhọvềphíachúngtôinhưthểnóđemhọđếnđây.Nhưnólàchamẹ,cònchamẹlạilàconcái.Mộtconsóngchoángvángậptớixuyênquangườitôi.Babacảmơnhọđãđến.
-Chínhtôichọnquàchocậuđấy–Assefnói.MặtbàTaniacaulại,đôimắthếtnhìnAsseflạinhìntôi.Rồibàmiễncưỡngmỉmcười,vànháymắt.TôikhôngbiếtBabacóđểýthấykhông.
-Vẫnchơibóngđáchứ,Assefjan?–Babahỏi.ÔngluônmuốntôilàbạncủaAssef.
Assefmỉmcười.Thậtkhủngkhiếpkhithấynótạochonụcườiấyvẻchânthậtngọtngàođếnthế.
-Tấtnhiên,thưaKakajan.-Vẫncánhphảinhưbácnhớchứ?-Nămnay,thựctếcháuđãchuyểnsangtiềnđạotrungtâm,–Assefnói.–
Chơituyếnấycóthểghibànnhiềuhơn.TuầnsauchúngcháuđávớiđộiMekro–Rayan.Chắcsẽlàmộttrậnđáhay.Bọnhọcónhữngcầuthủgiỏi.
Babagậtđầu.-Cháubiếtkhông,báccũngchơitiềnđạotrungtâmthờicòntrẻđấy.-Cháudámcượcbácvẫncóthểchơinếubácmuốnđấy,–Assefnói.Nó
nháymắthiềnlànhnịnhBaba.Babacũngnháymắt:-Tathấybốcháuđãdạycháunhữngthóitângbốcnổitiếngthếgiớicủa
ôngấyđấy,–ônghíchbốAssef,gầnnhưhạnốcaoôngbạnbénhỏ.TiếngcườicủaôngMahmoodcóvẻhồnnhiênnhưnụcườicủabàTania,
vàtôichợtbănkhoăntựhỏiliệucóphải,ởmứcđộnàođó,contraihọcũnglàmhọkhiếpsợ.
Tôicốtạoramộtnụcườivờvĩnhnhưngtấtcảnhữnggìtôilàmđượcchỉlàhơinhếchmép–bụngtôiquặnlênbuồnnônkhinhìnchatôithânmậtvớiAssef.
Assefvộinhìnsangtôi:-WalivàKamalcũngởđâyđấy,chúngnókhôngthểvắngmặttrongsinh
nhậtcủacậuvìbấtcứđiềugì.Nóvừanóivừacườihờihợtbềngoài.Tôilặnglẽgậtđầu.-Bọnmìnhđangđịnhtổchứcmộtcuộcđấubóngchuyềnnhỏngàymai,ở
nhàmình,–nónói.–Cậucóthểthamgiavớichúngmình.MangtheocảHassannếucậumuốn.
-Cũnghayđấy–Babanói,mặtrạngrỡhơnlên.–Amir,connghĩthếnào?
-Conthậtsựkhôngthíchbóngchuyền,–tôilúngbúng.TôinhìnthấyánhchớploératừánhmắtBaba,vàmộtsựimlặngkhóchịutiếptheo.
-Xinlỗi,Assefjan,–Babanhúnvainói.Nólàmtôinhứcnhối,cáilờixinlỗithaychotôiđó.
-Không,khôngsaođâu,–Assefnói.–NhưngAmirjan,cậusẽcógiấymờichínhthức.Dẫuthếnào,tôinghenóicậuthíchđọc,nêntôiđãmangđếnchocậumộtcuốnsách.Mộttrongnhữngcuốntôiưathích.–Nóchìamộtgóiquàsinhnhậtchotôi.Chúcsinhnhậthạnhphúc.
Nómặcmộtchiếcáosơmisợibông,quầndàixanh,đeocàvạtlụađỏvàđiđôigiàydađếmềmđenbóng.Ngườinósựcmùinướchoa,vàmớtóchungđỏchảimượthấtvềphíasau.Bềngoài,nólàhiệnthângiấcmơcủamọibậcchamẹ,mộtđứacontraicaoto,cườngtráng,ănmặctinhtươm,biếtứngxửvớinhữngdángvẻđầyấntượngvàtàinăng,chưakểđếnsựhómhỉnhđểđùavớimộtngườilớn.Nhưngvớitôi,đôimắtcủanóđãphảnbộinó.Khitôinhìnsâuvàođôimắtấy,cáimãngoàilunglayxiêuvẹođi,thấpthoánglộravẻđiêndạiẩngiấuđằngsau.
-Amir,concóđịnhnhậnkhôngđấy?–Babanói.-Gìạ?-Quàcủacon,–Bababựcbộinói–Assefjanchoconmộtmónquà.-Ồ,–tôinóivàcầmcáihộpcủaAssefrồinhìngằmxuống.Tôiướcgìcó
thểđượcmộtmìnhtrongphòngriêngcủatôivớinhữngcuốnsáchcủatôi,thoátkhỏinhữngngườinày.
-Thếnào?–Babanói.-Gìạ?Babanóikhẽ,nhưvẫnthườngnóimỗikhitôilàmôngngượngngùng
trướcmọingười:-ConkhôngđịnhcảmơnAssefjanhaysao?Nhưthếlànórấtquantâm
đếnconđấy.TôiướcgìBabađừnggọinólàjannhưthế.Ôngđãgọitôibằng“Amir
jan”đượcbaonhiêulần?-Cảmơn,–tôinói.MẹcủaAssefnhìntôinhưthểbàmuốnnóimộtđiềugì,nhưngbàkhông
nóiđược,vàtôinhậnrachẳngaitrongbốmẹAssefnóimộttiếngnào.TrướckhitôicóthểlàmchotôivàBabakhôngcònlúngtúngnữa–nhưngchủyếulàđểthoátkhỏiAssefvàsựnhănnhởcủanó–tôibướclảngđivànói:
-Cảmơnđãđến.Tôiđivòngvèoquađámđôngkháchkhứavàchuồnrangoàicổngsắt.
Cáchnhàtôihaingôinhà,cómộtbãiđấttrốngrấtrộng,cằncỗivàbẩnthỉu.TôiđãđượcngheBabakểvớichúRahimKhan,làmộtôngthẩmphánđãmuamiếngđấtđóvàmộtkiếntrúcsưhiệnđangthiếtkế.Lúcnày,bãiđấtvẫncòntrốngtrơn,chỉcóphân,đávàcỏdại.TôibócgiấybọcgóiquàcủaAssefvàđọctênbìasáchdướiánhtrăng.ĐólàcuốntiểusửcủaHitler.Tôinémnóvàogiữađámcỏdại.
Tôidựavàodãytườngnhàhàngxóm,ngồibệtxuốngđất.Tôicứngồitrongbóngtốinhưthếmộtlúclâu,đầugốitìvàongựcngướcnhìnsaovừađợichođêmtrôiqua.
-Cháukhôngcầntiếpkháchư?–Mộtgiọngthânquennói.ChúRahimKhanđangbướclạiphíatôi,dọctheobứctường.-Họkhôngcầncháuviệcấy.Babaởđó,chúnhớchứ?–Tôinói.MiếngnướcđátrongcốcrượucủachúRahimKhanvalanhcanh,chú
ngồixuốngcạnhtôi,–cháukhôngbiếtchúsayđấy.-Hoárachúsay,–chúnói.Trêutôi.–Nhưngchỉvàonhữngdịpquan
trọngnhấtthôi.Tôimỉmcười:-Cảmơnchú.Chúchìacốcrượuvềphíatôivàtợpmộtngụm.Chúchâmmộtđiếuthuốc
lá,loạithuốcláPakistankhôngcóđầulọcmàchúvàBabavẫnhút:-Đãbaogiờchúkểchocháunghe,mộtlầnsuýtnữachúđãcướivợ
chưa?-Thậtạ?–Tôinói,hơimỉmcườitrướccáikháiniệmmơhồ,chúRahim
Khanlấyvợ.TôiluônluônnghĩvềchúnhưmộthoáthânthầmlặngcủaBaba,nhưmộtngườithầyvĩđạicủatôi,bạncốtricủatôi,ngườikhôngbaogiờquênmangtớichotôimộtmónquàlưuniệm,mộtsaughat[40],mỗikhitrởvềtừmộtchuyếnranướcngoài.Nhưngmộtngườichồngư?Mộtngườichaư?
Chúgậtđầu:-Đúngđấy.Chúmườitám.TêncôấylàHomaira.CôấylàngườiHazara,
congáimộtngườiởcủaônghàngxómcủachúngta.Côấyđẹpnhưmộtpari,tócnâumượt,đôimắttomàunâubiếc.Côấycótiếngcười…đôikhichúvẫncòncóthểnghethấy.–Ônglắclắccốcrượu,–bọntathườngbímậtgặpnhautrongvườntáocủachachú,luônluônsaunửađêm,khimọingườiđãđingủ.Bọntathườngdạobướcdướicácgốctáovàchúthườngcầmtay
côấy…Chúcólàmcháungượngkhông,Amirjan?-Mộtchútthôiạ.-Sẽkhônglàmchếtcháuđâu,–chúnói,rítthêmmộthơithuốcnữa.–
Bấtkểthếnàobọntavẫnnuôiảotưởngấy.Bọntasẽcómộtđámcướilinhđìnhvàmờihọhàng,bạnbètừKabultớiKandahar.Tasẽxâychochúngtamộtngôinhàlớnvớihànghiênlátđátrắngvàcửasổlớn.Chúngtasẽtrồngcâyănquảtrongvườnvàtrồngthêmđủcácloàihoa,cómộtbãicỏđểconcáicủachúngtachơitrênđó,vàongàythứSáu,saulễcầukinhNamazởnhàthờHồigiáo,mọingườisẽđếntụtậpởnhàchúngtađểăntrưa,vàchúngtasẽănởtrongvườn,dướinhữnggốccâyanhđào,uốngnướcmátởdướigiếng.Rồiuốngtràvớikẹotrongkhichúngtangắmlũtrẻcủamìnhchơivớianhchịemhọchúng…
Chúhớpmộtngụmdàirượuscotchvàho:-Giácháuthấycáinhìntrênbộmặtcủachata,khitanóichoôngbiết.
Mẹtangấtxỉu.Cácchịtaténướcvàomặtbà.Họquạtchobà,vànhìntanhưthểtađãcắthọnghọ.ÔnganhtraiFalalcủatathìđitìmkhẩusúngsăncủaôngấytrướckhichatakịpngănôngấylại.–ChúRahimKhancườigằncayđắng.–NhưlàchúvàHomairađãchốnglạicảthếgiới.Vàchúmuốnnóichocháubiếtđiềunày:Cuốicùngthìthếgiớiluônluônthắng.Đómớilàconđườngcủamọisự.
-Vậyđiềugìđãxảyra?-Ngayngàyhômấy,chachúđemHomairavàcảgiađìnhcôấylênmột
chiếcxetải,vàtốnghọvềHazarajat.Chúkhôngbaogiờgặplạicôấynữa.-Cháurấttiếc.–Tôinói.-Dẫusao,vẫncóthểnhưthếlàtốtnhất.–ChúRahimKhannhúnvainói
tiếp,–côấysẽchịuđaukhổ.Giađìnhchúsẽchẳngbaogiờchấpnhậncôấyđượcbìnhđẳng.Cháukhôngthểralệnhchoaiđóđánhgiàychomìnhhômnayvàgọingườiđóbằng“emgái”ngàyhômsauđược,–chúnhìntôi.–Cháuhiểuchú,cháucóthểnóichochúbấtkỳchuyệngìcháumuốn,Amirjan.Bấtcứlúcnào.
-Cháuhiểu,–tôidodựnói.Chúnhìntôimộtlúclâu,nhưthểđangchờđợi,đôimắtđensâuthẳmcủa
chúngụýgiữachúngtôicómộtbímậtchưađượcnóira.Trongmộtkhắc,tôisuýtđãkểchochú.Suýtkểhếtchochúmọichuyện.Nhưngrồichúsẽnghĩthếnàovềtôi?Chúsẽghéttôi.Cũngphảithôi.
-Đây,–chútraochotôivậtgìđó.–Suýtnữachúquên.Chúcmừngsinhnhật.
Đólàmộtcuốnsổbọcdanâu.Tôimiếtngóntaylênlớpchỉkimtuyếnmayởmépsách.Tôingửithấymùidathuộc.Chúnói:
-Chonhữngtruyệnngắncháuviết.Tôiđangđịnhcảmơnchúthìmộtthứgìđónổvàbắnlênsángcảbầu
trời.-Pháohoa.Chúngtôivộitrởvềnhàvàthấykháchkhứatấtcảđềuđangđứngtrong
sân,nhìnlêntrời.Trẻconhuýtsáovàlahét,mỗikhicótiếngnổgiònvàtiếngphụtlên.Ngườilớnreohò,bậtranhưngtiếnghoanhô,mỗilầnnhữngbólửaloetovànổbùngthànhnhữngchùmhoalửa.Cứvàigiâymột,sânsaulạibấtchợtbùngsánglênnhữngluồngsángmàuđỏ,xanh,vàng.
Trongmộtđợtbùngsángngắnngủiấy,tôinhìnthấymộtcảnhtượngmàtôisẽkhôngbaogiờquênđược:HassanbưngrượumờiAssefvàWalitrênmộtchiếckhaybạc.Ánhsángvụttắt,mộttiếngrítvàtiếngnổgiòn,rồilạimộtđợtvụtsángkhácmàudacam:Assefnhănnhở,ngoáymạnhvàongựcHassanquảđấmthép.
Rồi,maysao,bóngtối.
Chương9Sánghômsau,ngồiởgiữaphòng,tôixémởhếthộpquànàyđếnhộpquà
khác.Tôicũngkhônghiểutạisaotôichỉthấybuồnbực,tôichỉchánngánliếcnhìnchúngvàquăngchúngvàogócphòng.Cảđốngùnlênởđó,cócảchiếcmáyảnhPolaroid,mộtmáythuthanhbándẫn,mộtđoàntàuchạyđiệnphứctạpvànhiềuphongbìdánkínđựngtiền.Tôibiết,tôisẽchẳngbaogiờtiêuxàiđếntiềnhoặcnghemáythuthanh,chiếctàuđiệnsẽchẳngbaogiờchạytrênđườngraytrongphòngtôi.Tôichẳngmuốnbấtcứthứgìcủacáiđốngđóhết–tấtcảđềulàđồngtiềnmáu.Babasẽchẳngbaogiờtổchứcchotôimộtbữatiệcnhưthế,nếutôikhôngthắngtrongcuộcđấudiều.
Babachotôihaimónquà,mộtmónchắcchắntrởthànhsựthèmthuồngcủamọiđứatrẻtrongvùng;mộtkiểudángmớicủahãngSchwinnStingray,vuacủamọiloạixeđạp.ChỉmộtdúmtrẻconởtoànKabulsởhữumộtchiếcStingraymới,vàlúcnàytôilàmộttrongbọnchúng.Nócóbộtaycầmvươncao,taynắmbằngcaosuđen,vàbộyênhìnhnảichuốinổitiếng.Càngxemàuvàngvàkhungxemàuđỏ,nhưmộtchiếckẹotáo.Hoặcmáu.Bấtkỳđứatrẻnàokháccũngmuốnnhảylênxengaylậptứcvàphóngmộtvòngmấydãynhà.Tôiđãcóthểlàmđượcđiềuđónếulàvàithángtrước.
-Conthíchnóchứ?–Babanói,tựalưngvàokhungcửaphòngtôi.Tôingượngngùngnherăngcườivớiôngvànóicâucảmơnthậtnhanh.
Giámàtôiđãcóthểcanđảmhơnthế.-Chúngtacóthểcưỡixeđimộtlúc,–Babanói.Mộtlờimời,nhưngchỉ
thậtlòngphânnửathôi.-Cólẽlátnữa.Conđanghơimệt,–tôinói.-Đượcthôi.–Babađáp.-Babaạ?-Cóchuyệngì?-Concảmơnvìpháohoa,–tôinói.Mộtlờicảmơnnhưngcũngchỉthật
lòngmộtnửa.-Nghỉmộtchútđi,–Babavừanóivừabướcvềphòngmình.MónquàkiaBabachotôi,vàôngcũngchẳngthèmđợixemtôimởhộp
quà–làmộtchiếcđồnghồđeotay.Nócócáimặtxanh,đôikimvànghìnhtiachớpcódạquang.Tôicũngchẳngbuồnđeothử.Tôiquẳngnóvàocáiđốngởgócphòng.Mónquàduynhấttôikhôngquănglênnúiquà,đólàcuốnsổbọcdacủachúRahimKhan.Đólàmónquàduynhấtmàtôikhôngcảmthấynhưđồngtiềnmáu.
Tôingồiởmépgiường,giởcuốnsổtrongtay,nghĩvềnhữnggìchúRahimKhanđãnóivềHomaira,việcchachúđãđuổicôcuốicùngvẫnlàđiềutốtnhấtnhưthếnào.Côấyhẳnsẽđaukhổ.GiốngnhưnhữnglầnchiếcmáychiếucủaKakaHomayounlưuluyếnmãimộtchớphình,cáihìnhảnhấyvẫncònloésángmãitrongtâmtrítôi:Hassan,mặtgằmxuống,đanghầu
rượuchoAssefvàWali.Cóthểđómớilàtốtnhất.Giảmbớtsựđaukhổcủacậuấy.Vàcủatôinữa.Đằngnàothì,điềuđócũngquárõràng:Mộttronghaichúngtôiphảirađi.
Chiềumuộnhômđó,tôiđemchiếcxeđạpSchwinnrachobonlầnđầutiênvàcũnglàlầncuốicùng.Tôiđạpvòngquanhdãynhàhailầnrồitrởvề.Tôiđạptrênlốixevàonhàđếnsânsau,nơiHassanvàôngAliđangdọndẹpnhữngđốngrácrưởitừbữatiệchômtrước.Nhữngcốcgiấy,nhữngkhănănnátvụn,nhữngvỏchaisodalănlócởsân.ÔngAliđanggấpghế,đemdựngởdọctường.Ôngtrôngthấytôiliềnvẫyvẫy.
-Salaam,ôngAli!–Tôichàovàvẫylạiông.Ônggiơmộtngóntaylên,bảotôiđợi,vàbướcvềchỗănnghỉcủaông.
Mộtlátsau,ônghiệnravớithứgìđótrongtay:-ĐêmquachẳnghởrađượclúcnàođểHassanvàtôitặngcậumónquà
này,–ôngvừanóivừatraochotôimộtchiếchộp.–Nólàthứtầmthường,khôngđánggìvớicậu.Amiraghaạ.Nhưngchúngtôivẫnmongcậuthíchnó.Chúcmừngsinhnhật.
Mộtcáigìdânglênnhưchẹnhọngtôi.Tôinói:-Cảmơn,ôngAli.Ướcgìhọđừngmuachotôibấtcứthứgì.Tôimởhộpthấymộtcuốn
sáchShahnamah[41]bìacứngbọcvải,cónhữngtranhminhhoạvẽmàutrêngiấylángbóngphíadướicácđoạntrích.ĐâylàFerangisđangchămchúnhìnđứaconmớisinhcủamìnhKaiKhosrau.KialàAfrasiyabđangcưỡiconngựachiến,thanhkiếmtuốttrần,dẫnđầuđoànquân.Vàtấtnhiên,cócảRostamđâmmộtnhátchítửvàocontraimình,chiếnbinhSohrab.
Tôinói:-Đẹpquá.-Hassanbảobảnincủacậucũráchrồi,cóchỗlạithiếutrang,–ôngAli
nói.–Tấtcảnhữngtranhtrongnàyđềuđượcvềtaybằngmựcvàbútsắt,–ôngtựhàobổsung,dánmắtvàocuốnsáchmàôngcũngnhưcontraiôngđềukhôngđọcnổi.
-Thíchthật,–tôinói.Vàđúnglàthíchthật.Vàtôicũngđoánchừngnókhônghềrẻ.TôimuốnnóivớiôngAlilàkhôngphảiquyểnsách,màlàtôikhôngxứngđáng.Tôilạinhảylênchiếcxeđạpvàbảoông:
-CảmơnHassanhộtôi.Cuốicùngthìtôicũngquăngcuốnsáchlênđốngquàởgócphòngtôi.
Nhưngmắttôivẫncứngoáilạidánvàođấy,vìvậytôivùinóxuốngđáy.Đêmđótrướckhilêngiườngngủ,tôihỏiBabaxemôngcóthấychiếcđồnghồmớicủatôiởđâukhông?
Sánghômsau,tôiởtrongphòngđợichoôngAlidọndẹpbànănsángngoàibếp.Đợiôngrửabátđãlauchùiquầybếpxong.Tôinhìnquacửasổphòngngủcủatôivàđợi,chotớikhiôngAlivàHassanđiraphốchợmua
hàng,đẩychiếcxecútkíttrướcmặt.Thếrồitôilấyvàicáiphongbìtiềntừđốngquàvàcáiđồnghồcủatôi,
kiễngchânrónrénđirangoài.TôidừnglạitrướcphòngđọccủaBaba,nghengóng.Sángnàoôngcũngởtrongphòng,gọiđiệnthoại.Ôngđangnóichuyệnvớiaiđóvềviệcchuyếntàubiểnchởthảmtrảiphảiđếnvàotuầnsau.Tôixuốngthanggác,đingangquasân,vàonơiởcủaôngAlivàHassanbêncâysơntrà.TôinângtấmđệmcủaHassanlênvànhétcáiđồnghồmớicủatôivớimộtnắmtiềngiấyAfghanxuốngdưới.
Tôiđợibamươiphút.RồitôigõcửaphòngBabavàkểchoôngnghenhữnggìtôihyvọngsẽlàlầncuốicùngcủacảmộtchuỗidàidốitrá.
Quacửasốphòngngủcủatôi,tôitheodõiôngAlivàHassanđẩychiếcxecútkítchấtđầynhữngthịt,bánhnaan,tráicâyvàrautươitrênlốixevào.TôithấyBabatừtrongnhàđira,bướctớigặpôngAli.Miệngmấpmáynhữngtiếnggìtôikhôngngherõ.BabachỉvềphíangôinhàvàôngAligậtđầu.Họtáchra,Babatrởvềnhà,ôngAliđitheoHassanvềphíatúplềuđấtcủahọ.
VàiphútsauBabagõcửaphòngtôi.Ôngnói:-Đếnphònglàmviệccủata.Tấtcảchúngtasẽngồixuốngvàgiảiquyết
việcnày.TôiđếnphòngđọccủaBaba,ngồilênghếsofada.Độbamươiphút,hay
hơnthế,rồiHassanvàôngAliđếngópmặtvớichúngtôi.Cảhaiđềukhóc.Tôicóthểnhậnratừđôimắthọsưngđỏlên.Họđứng
trướcBaba,taytrongtay,vàtôitựhỏi,làmthếnàovàkhinàotôilạitrởthànhkẻcóthểgâyranỗiđaukhổnày.
Babahỏithẳngthừng:-Cóphảicháuđãăncắpmóntiềnnàykhông?Hassan,cháuđãăncắp
chiếcđồnghồcủaAmirà?CâuđáplạicủaHassanlàmộttừđơnđộc,thốtrabằngmộttiếngnhỏ,cộc
lốc:-Vâng.Tôinaonúng,nhưthểbịtátvàomặt.Timtôilịmđi,tôisuýtphảinóira
sựthật.Rồitôihiểu:ĐâylàlầnhysinhcuốicùngcủaHassanchotôi.Nếucậuấynóikhôngphải,Babahẳnsẽtincậuấy,bởivìchúngtôiđềubiết,Hassanchẳngbaogiờnóidối.VànếuBabatincậuấy,thìtôimớilàkẻbịkếttội.Tôisẽphảigiảithích,vàsẽbịvạchtrầnnhữnggìtôiđángphảinhận.Babasẽchẳngbaogiờthathứchotôi,mãimãi.Vàđiềuđólạidẫnđếnmộtcáchhiểukhác:Hassanbiết.Biếttôithấyhếtmọichuyệntrongcáingõđó,biếttôiđứngđấyvàkhônghềlàmgì.Biếttôiđãphảnbộicậuvàtuyvậy,cậuđangcứutôimộtlầnnữa,cóthểlàlầncuốicùng.Lúcđó,tôiyêucậu,yêucậuhơnbấtkỳaitôiđãtừngyêu,vàtôimuốnnóithẳngvớitấtcảbọnhọrằng,tôilàmộtconrắntrongđámcỏ,mộtconquỷtronglònghồ.Tôi
khôngxongđángvớisựhysinhấy,tôilàmộtkẻdốitrá,mộttênlừađảo,mộtđứatrộmcắp.Vàtôicólẽđãnói,nếukhôngcóchuyệnmộtphầntrongconngườitôilạithấymừng.Mừnglàtấtcảsẽsớmquađi.Babasẽđuổihọ,sẽcómộtchútđaukhổđấy,nhưngcuộcsốnglạitiếptụcvậnđộng.Tôimuốnthế,tiếptụcvậnđộng,quênđivàbắtđầubằngmộtlýlịchsạchsẽ.Tôimuốnlạicóthểthởđược.
NgoạitrừBabađãlàmtôichoángváng,bằngcâunói:-Tathathứchocháu.Thathứư?Nhưngtrộmcắplàmộttộikhôngthểthathứ,làmẫusốchung
mọitộilỗi.Khicongiếtmộtngười,làconđánhcắpmộtcuộcđời.Conăncắpquyềnlàmvợcủamộtngườiđànbà,cướpngườichacủanhữngđứacon.Khiconnóidối,conăncắpquyềncủaaiđóđốivớisựthật.Khiconlừađảo,conăncắpquyềnđốivớisựchínhtrực.Khôngcóhànhđộngnàocựckỳxấuxahơnăncắp.ChẳngphảiBabađãbếtôilênlòngôngvànóinhữnglờiấyvớitôiư?ThếthìlàmsaoônglạicóthểchỉthathứchoHassan?VànếuBabacóthểthathứchuyệnđó,vậytạisaoônglạikhôngthểthathứchotôivìđãkhônglàđứacontrainhưônghằngmongmuốn?Tạisao?
-Chúngtôisẽđi,Aghasahib,–ôngAlinói.-Cáigì–Babanói,mặttáiđi.-Chúngtôikhôngthểsốngởđâyđượcnữa,–ôngAlinói.-Nhưngtôithathứchonó,Ali,ôngkhôngngherõà?–Babanói.-Sốngởđâybâygiờlàkhôngthểđốivớichúngtôirồi,Aghasahib.
Chúngtôisẽđi.–ôngAlikéoHassanlạigầnôngvàquàngcánhtayquavaicontraimình.Đólàmộtcửchỉbảovệ,vàtôibiếtôngAliđangbảovệconmìnhkhỏiai.ÔngAliliếcnhìnxemtháiđộcủatôibằngmộtcáinhìnlạnhlùngvàkhôngthathứ,tôibiếtHassanđãkểlạichoông.Cậuđãkểlạichoôngbiếthếtmọichuyện,vềnhữnggìAssefvàlũbạncủanóđãlàmđốivớicậu,vềchiếcdiều,vềtôi.Thậtlạlùng,làtôilạilấylàmmừng,rằngaiđóđãbiếttôithựcsựlàngườinhưthếnào.Tôiđãmệtmỏivìphảigiảvờ.
-Tôikhôngquantâmđếntiềnvàcáiđồnghồ,–Babanói,haicánhtayôngmởra,lòngbàntayngửalên–Tôikhônghiểutạisaoônglạilàmthế…Ýôngnói“khôngthể”làthếnào?
-Tôixinlỗi,Aghasahib,nhưngđồđạccủachúngtôiđãđónggóicảrồi.Chúngtôiđãquyếtđịnhrồi.
Babađứnglên,mộtnỗiđaubuồnthoánglướtquamặtông:-Ali,phảichăngtôiđãkhôngchucấpđủchoông?Phảichăngtôiđã
khôngtốtvớiôngvàHassan?Ônglàngườianhemruộtthịtmàtôichẳngbaogiờcónữa,ôngAli,ôngbiếtthếmà,xinôngđừnglàmthế.
-Aghasahib,xinđừnglàmviệcnàykhókhănhơnnóvốndĩđãvậy,–ôngAlinói.Miệngôngxoắnlại,vàtrongmộtkhắc,tôinghĩtôithấymộtcáinhănmặt.Đólàkhitôihiểuđượcchiềusâucủanỗiđautôiđãgâyra,cái
bóngđencủanỗisầuđautôiđãmangđếnchomọingười,đếnnỗingaycảbộmặtbịliệtcủaôngAlicũngkhôngthểngụytrangđượcnỗiđaubuồn.TôiépmìnhphảinhìnHassan,nhưngcậucúigằm,haivaicậutrễxuống,ngóntayvêvêsợidâyrútởgấuáosơmi.
Lúcnày,Babađànhnàixin:-Ítnhấtcũngphảinóichotôibiếttạisaochứ.Tôicầnphảibiết.ÔngAlikhôngnóichoBababiếtcũngnhưôngđãkhôngphảnđốikhi
Hassanthúnhậnăncắp.Tôisẽkhôngbaogiờbiếttạisao,nhưngtôicóthểhìnhdungracảhaingườitrongcáilềunhỏnhờnhờtốiấy,khóclóc.Hassannàixinôngđừngđểlộratôi.NhưngtôiđãkhôngthềtưởngtượngnổisựkiềmchếmàôngAliphảigắngđểgiữlờihứađó.
-Ôngsẽchochúngtôiđếnbếnxebuýtchứ?-Tôicấmôngkhôngđượclàmthế,–Babarốnglên.–Ôngcóngherõtôi
nóikhông?Tôicấmông!-Thưa,nhưngôngkhôngthểcấmtôibấtcứđiềugì,Aghasahib.–ông
Alinói.–Chúngtôikhônglàmviệcchoôngnữa.-Ôngsẽđiđâu–Babahỏi,giọngrưngrưng.-Hazarajat.-Đếnnhàhọhàngà?-Vâng.Ôngsẽđưachúngtôitớibếnxechứ,Aghasahib?RồitôithấyBabalàmcáiđiềumàtrướcđótôichưatừngthấybaogiờ.
Ôngkhóc.Nhìnmộtngườilớnkhóckhiếntôihoangmangđôichút.Cácôngbốkhôngđượcphépkhóc.
-Xinông,–Babanói,nhưngôngAliđãquayrađếncửavàHassanđitheoông.TôisẽkhôngbaogiờquêntháiđộcủaBabakhinóiđiềuđó,nỗiđauđớntronglờicầuxincủaông,nỗisợhãi.
ỞKabul,hiếmkhimưavàomùahè.Bầutrờixanhcaovàxathẳm,mặttrờinhưmộtkhốisắtnungthuicháygáybạn.NhữngnhánhsôngmàHassanvàtôithialiađásuốtmùaxuânđềuđãtrởnênkhôcạn,vànhưngchiếcxekéokhuấybụikhiầmầmlănbánhqua.DânchúngđiđếncácnhàthờHồigiáothựchiệnmườiRaka’t[42]buổitrưa,vàrồirútluitớibấtcứnơinàocóbóngmátđểđánhgiấcngủtrưa,đợicáimátmẻcủabuổichiềusớm.Mùahècónghĩanhữngngàydàidặcởtrường,nhễnhạimồhôitrongnhữnglớphọcchẳnghềthôngthoángdồnchặtngườiđểhọcđọccácayatstrongkinhKoran,vấtvàvớinhữngtừuốnlưỡingoạilaiẢrập.Cónghĩabắtruồibằnglòngbàntay,trongkhiônggiáosĩtiếptụcgiọngđềuđềuđọckinhvàmộtlàngiónóngmangtheocảmùiphântừcáinhàvệsinhphíabênkiasântrường,khuấybụilầmlênquanhchiếcvòngbóngrổxộcxệch,bơvơ.
NhưngbuổichiềuhômBabađemôngAlivàHassanrabếnxebuýt,trờimưa.Nhữngtràngsấmrềnvangphủkhắpbầutrờimộtmàuchìxám.Chỉmấyphút,nhữngvạtmưađãquétrầmrập,tiếngrítkhôngngừngcủanước
đổàoàotronghaitaitôi.BabangỏýsẽtựmìnhchởhọđếntậnBamiyan,nhưngôngAlitừchối.
Quacửasổđầmđìamờmịtnướcmưaphòngngủcủatôi,tôidõitheoôngAlikéocáivalicôđộcđựngtấtcảnhưnggìthuộcvềôngtớichiếcôtôcủaBabađangnổmáybênngoàicánhcổng.Hassanlặclètấmđệm,bóchặtbằngsợithừng,trênlưng.Cậuđãđểlạitấtcảđồchơicủamìnhtrongtúplềutrốngrỗng.–Ngàyhômsau,tôipháthiệnrachúngđượcxếpđốngởgócnhà,giốnghệtnhưđốngquàsinhnhậttrongphòngtôi.
Nhữnghạtnướcmưatrơntuộtnhỏròngròngxuốngcửasổphòngtôi.TôithấyBabađóngsầmcửaxelại.Ngườiướtsũngôngbướcsangbênphíaghếláixe,ngảngườivàotrongxenóimộtđiềugìđóvớiôngAliởhàngghếsau,cólẽmộtcốgắngcuốicùnghòngthayđổiýđịnhcủaôngAli.Họnóichuyệnnhưthếmộtlúc,Babaướtsũng,cúilomkhom,mộtcánhtaydựatrênmuixe.Nhưngkhiôngđứngthẳnglên,tôichấytrênđôivairũxuốngcủaông,cuộcđờimàtôitừngbiếttừkhitôiđượcsinhrađãquarồi.Babaluồnvàotrongxe.Đènphabậtlên,rạchhailuồngsángtrongmưa.NếuđólàmộttrongnhữngbộphimHinđiHassanvàtôivẫnthườngxem,thìđoạncảnhấysẽlàtôichạyùarangoài,đôichântrầncủatôiđạptungtoénướcmưa,tôisẽđuổitheochiếcxe,lahétthấtthanhchoxeđừnglại.TôisẽkéoHassanrakhỏihàngghếsauvànóivớicậuấy,tôixinlỗi,rấtxinlỗi,nướcmắttôihoàlẫnnướcmưa.NhưngđókhôngphảilàbộphimHinđi.Tôirấthốitiếcnhưngtôikhôngkhóc,vàkhôngđuổitheochiếcxe.TôinhìnchiếcxecủaBabalaokhỏilềđường,mangtheomộtconngười,màtiếngtậpnóiđầutiêncủangườiấylàtêntôi.TôibắtđượchìnhbóngcuốicùngmờnhạtcủaHassanngồirũởghếsautrướclúcBabarẽtráichỗgócphố,nơichúngtôitừngchơibiđákhôngbiếtbaonhiêulần.
Tôiluivàovàtấtcảnhữnggìtôithấylàmưalọtquatấmkínhcửasổtrôngnhưbạcnấuchảy.
Chương10ThángBa1981Mộtthiếuphụngồiđốidiệnvớichúngtôi.Chịmặcmộtchiếcáodàimàu
xanhôliu,vớimộtchiếckhănsanmàuđenquấnchặtquanhmặtđểchốnglạicáilạnhgiábanđêm.Mỗilầnchiếcxetảinảylênhoặcvấpphảiổgà,chịlạibuộtmiệngcầukinh,tiếngcầu“Bismillah!”củachịvútcaotheomỗilầnxelắcmạnhhoặcxóc.Chồngchị,mộtngườiđànôngvạmvỡquầndàiốngthụng,khănquấnđầumàuxanhdatrời,nângniubếmộtembétrongvòngtay,bàntaylầntrànghạt.Đôimôimấpmáycầunguyệnthầm.Kểcảnhữngngườikhácnữalàmườihai,baogồmcảBabavàtôi,ngồiômvàogiữahaichân,bịépcứngcùngnhữngngườixalạ,dướicáimuibằngvảibạtcủachiếcxetảiNgađãcũ.
RuộtgantôicứcồnlênkểtừlúcchúngtôirờikhỏiKabulsauhaigiờsáng.Babachẳngbaogiờnóira,nhưngtôibiếtôngcoiviệctôisayxelúcđóchỉlàmộtmặtkháccủasựyếuớtcủatôi–tôithấyrõđiềuđótrênvẻmặtsượngsùngcủaôngđôilầnbụngtôiquặnlạiquátệđếnnỗitôiphảirênlên.–Khingườiđànôngvạmvỡlầntrànghạt–tứcchồngcủathiếuphụcầunguyệnhỏiliệutôicósắpsaykhông,tôinóitôisắp.Babangoảnhđi.Ngườiđànôngvéngócmuivaibạtlên,gõvàocửakínhcủaláixeyêucầudừnglại.Nhưngngườiláixe,tênlàKarim,mộtngườiđànônggầynhom,dangămđen,vớibộmặtdiềuhâuxươngxẩu,bộriamépmảnhnhưkẻbằngbútchì,lắcđầu,quáttrảlại:
-ChúngtaởquágầnKabul.Bảonócócáibụngkhoẻvàochứ.Babacàunhàugìđónghekhôngrõ.Tôimuốnnóivớiôngtôixinlỗi,
nhưngbấtchợttôibịchảynướcmiếng,sâutronghọngtôicóvịmậtđắng.Tôiquayđivénvảibạtlênvànônthốcquathànhxeđangchạy.Phíasautôi,Babađangxinlỗinhữnghànhkháchkhác.Nhưthểsayxelàmộttộilỗi.Nhưthểanhkhôngđượcphépsayxekhianhđãmườitámtuổi.TôinônthốcnôntháohailầnnữatrướckhiKarimđồngýdừngxe,chủyếuđểtôikhônglàmbẩnxecủahắnta,côngcụmưusinhcủahắn.Karimlàdânchởlậungười–mộtnghềrấtbéobở,chởdânchúngthoátkhỏiKabulđangbịquânShorawi[43]chiếmđóng,sangvùngtươngđốiantoànhơnởPakistan.HắnsẽđưachúngtôiđếnJalalabadcáchKabul170kmvềphíaĐôngNam,nơiemhắn,Toorcómộtchiếcxetảilớnhơnđểchởchúngtôi,cùngmộtđoànngườitịnạnđangđợinữa,vượtquađèoKhybervàotỉnhPeshawar[44].
ChúngtôicòncáchthácMahiparvàicâysốnữavềphíaTâythìKarimtạtxevàolềđường.Mahipar–cónghĩa“CáBay”–mộtđỉnhnúicaovớiđộdốcdựngđứngnhìnxuốngxínghiệpsửdụnglựcchảycủanướcdongườiĐứcxâydựngởAfghanistantừnăm1967.BabavàtôiđãtừngláixequacáiđỉnhđókhôngbiếtbaonhiêulầntrênđườngchúngtôitớiJalalabad,thành
phốcủanhữngcâybáchvànhữngcánhđồngmíamàngườiAfghanđếnnghỉđông.
Tôinhảyxuốngphíasauxe,lảođảobướctớilềđườngđầybụi.Miệngtôiđầynướcdãi,mộtdấuhiệucủacơnbuồnnônsắpđếnlúcbậtra.Tôiloạngchoạngđếnbởváchđátrôngxuốngmộtthunglũngsâubóngtốibaotrùm.Tôicúirạpngườihaitayômđầugốichờmậtxanh,mậtvàng.Đâuđómộtcànhcâygãyrăngrắc,mộtconcúkêu.Giódịuvàlạnhrìràoquanhữngcànhlávàlàmchaođảocácbụicâyrảirácnơisườndốc.Vàtừphíadưới,tiếngnướcđổàoàoqualũngsâu.
Đứngtrênmépđường,tôinghĩvềcungcáchchúngtôirờikhỏingôinhàmàtôiđãtừngsốngcảđời,nhưthểchúngtôichỉrangoàimộtchốc:nhữngchiếcđĩacòndínhđầymónkoftachấttrongchậurửa,quầnáolàủitrongcáirổđanbằngliễugaiởngoàitiềnsảnh,giườngbềbộn,quầnáomặckhigiaodịchkinhdoanhcủaBabatreotrongtủtường.NhưngtấmthảmvẫncòntreotrêntườngphòngkháchvànhữngcuốnsáchcủamẹtôivẫnchấtđầycácgiásáchphòngđọccủaBaba.Nhữngdấuhiệucủathahươngthậtmơhồ:BứcảnhđámcướicủachamẹtôiđãbịtháomấtcùngvớitấmảnhlụacủaôngnộitôivàquốcvươngNaderShahđứngbênngắmconnaichết.Mộtvàibộquầnáokhôngcòntrongtủtường.CuốnsổtaybìabọcdachúRahimKhanđãchotôinămnămtrướcđâycũngđãmất.
Vàolúcsáng,Jalaluddin–ngườiởthứbảycủachúngtôitrongnămnămqua–cóthểsẽnghĩchúngtôiđitảnbộhoặcláixeđidạo.Chúngtôiđãkhôngnóivớiôngta.KhôngthểtinaiởKabulnữa–chỉcầnđượcgiúichoíttiềnhoặclobịhại,làngườitasẽtốcáonhau,hàngxómtốhàngxóm,concáitốchamẹ,emtốanh,đàytớtốchủnhà,bạnbètốnhau.TôinghĩđếncasĩAhmadZahir,ngườiđãchơiphongcầmtạibuổisinhnhậtlầnthứmườibacủatôi.Ôngấyláixeđicùngvớimấyngườibạn,vàsauđó,ngườitatìmthấyxácôngbênlềđườngvớimộtviênđạnđằngsaugáy.Cácrafiq,tứclàcácđồngchí,cómặtởkhắpnơi,vàhọđãxẻđôiKabulthànhhainhóm:nghelénvàkhôngnghelén.Cáikhólàchẳngaibiếtaithuộcbênnào.Mộtnhậnxétngẫunhiênvớibácthợmay,trongkhithửchovừamộtbộquầnáocóthểdẫnbạnvàohầmtốinhàlaoPoleh-charkhi.Phànnànvềlệnhgiớinghiêmvớiônghàngthịt,vàđiềusauđóbạnnhậnralàmìnhđãởđằngsaunhữngsongsắt,mắthoangmangnhìnvàocáihọngcủamộtkhẩuKalashnikov.Ngaycảtạibànăntrongnhàriêngcủamình,dânchúngcũngphảinóinăngmộtcáchđắnđo–cácrafiqcócảởtronglớphọcnữa,họdạytrẻcondothámchamẹmình,chúýnghenhữnggì,kểlạivớiai.
Tôiđanglàmgìtrênconđườngnày,vàogiữađêmkhuya?Lẽratôiphảinằmtrêngiường,dướitấmchăn,vớimộtcuốnsáchgócquăntaichóngaybêncạnh.Điềunàyhẳnlàmộtgiấcmơ.Phảilànhưthế.Sánghômsautôithứcdậy,nhòmrangoàicửasố.KhôngbóngdángđámlínhNgavẻmặtdữ
tợntuầntiễutrênhè,khôngxetăngbấtthìnhlìnhxuấthiệntrênđườngphốcủathànhphốtôi,thápsúngxoayđixoaylạinhưnhữngngóntayđangkếttội,khôngcònđồngrúp,khôngcònlệnhgiớinghiêm,khôngcònnhữngxequânsựcủaQuânđộiNganhưthoiđưaởkhuphốchợ.Rồi,phíasautôi,tôinghethấytiếngcủaBabavàKarimđanghútthuốc,bàncãivềviệcthuxếpởJalalabad.KarimđảmbảovớiBabarằngemhắncómộtchiếcxetảilớn“chấtlượngcaoloạithượnghạng”vàhànhtrìnhdicưsangPeshawarđãtrởnênquáthôngthườngrồi.“Nócóthểnhắmmắtđưaôngđếnđó,”Karimnói.Tôithoángnghethấy,hắnbảoBabalàhắnvàemtraihắnbiếtlínhNgavàlínhAfghanlàmviệcởnhữngtrạmkiểmsoátrasao,hắnđãcạvớichúngviệcthuxếp“haibênđềucólợi”nhưthếnào.Việcđókhôngphảilàchuyệnmơ.Nhưthểđểkếtthúcviệcthảoluận,mộtchiếcMIGbấtchợtrúlênbayquađầu.Karimquăngđiếuthuốcvàrútkhẩusúngngắnởthắtlưngra.Chĩasúnglêntrời,hắnlàmđộngtácbắn,rồichửivànhổvềphíachiếcMIG.
TôitựhỏikhôngbiếtHassanởđâu.Rồiđếnđiềukhôngthểtránhkhỏi.Tôinônlênđámcỏdại,tiếngnônkhanvàrênrỉcủatôichìmhẳntrongtiếnggầmrúđiếcđặccủachiếcMIG.
Haimươiphútsau,chúngtôitớichỗtrạmkiểmsoátởMahipar.Tàixếcủachúngtôiđểchiếcxetảinổmáy,vànhảyxuốngchàođónnhữnggiọngnóiđangtiếnlại.Chândaydaysỏi.Vàilờitraođổingắngọn,kínkẽ.Mộtnhátquẹtcủachiếcbậtlửa.“Spasseba”[45].
Lạimộtnhátquẹtkháccủabậtlửa.Aiđócười.Tiếngcườithethéchóitailàmtôinảyngườilên.TaycủaBabaghìmchặtđùitôixuống.Ngườiđànôngđangcườibỗnghátlênlíulalíulườnglạcđiệu,mộtbàiháttronghônlễcủangườiAfghan,nặngtrịchgiọngNga:
Ahestaboro,Mah-e-manahestaboroLêntừtừ,vầngtrăngyêudấucủata,lêntừtừ.Nhữnggótủnglộpcộptrênđườngnhựa.Aiđómởtungtấmvảibạtphủ
phíasauxetải,vàbabộmặtthòvào.MộtlàKarim,haikẻkialàhaitênlính,mộttênngườiAfghan,tênkia,mộtlínhNganhănnhở,mặtnhưmặtchóbiển,thuốcláphìphèolệchmộtbênmiệng.Phíasaubọnchúnglàmộtvầngtrăngtrắnghếunhưxươngkhôlơlửngtrênbầutrời.KarimvàtênlínhAfghantraođổingắngọnbằngtiếngPashtu.Tôihiểuđượcđôichút,mộtcáigìđóvềToorvàvậnrủicủahắn.TênlínhNgathòmặtvàophíasauxetải.Hắnvẫnđangêabàihátcưới,ngóntaygõnhịpvàomépthànhhậucủaxe.Ngaycảtrongánhtrănglờmờ,tôivẫnthấyđượccáinhìnđờđẫntrongđôimắtcủahắn,khiliatừhànhkháchnàysanghànhkháchkhác.Mặcdầulạnh,mồhôiròngròngchảytừlôngmàyhắnxuống.Đôimắthắndừnglạiởngườithiếuphụchítkhănsanđen.HắnnóitiếngNgavớiKarim,mắtkhôngrờingườiđànbà.KarimtrảlờibằngtiếngNgacụtlủn,rồitênlínhđáplạigaygắtvàcòncộclốchơn.TênlínhAfghancũngnóimộtđiềugìđấygiọng
nhỏnhẹvàbiếtđiềuhơn.NhưngtênlínhNgaquátlêncáigìđó,khiếnhaitênkiangầnngại.TôicảmthấyBabangồisátvàotôi.Karimhắnggiọng,cúiđầuxuống.NóitênlínhNgamuốncónửagiờvớingườithiếuphụởđằngsauxetải.
Ngườithiếuphụkéochiếckhănsanxuốngtrùmkínmặt.Oàlênkhóc.Đứatrẻngồitrênlòngchồngchịtacũngoàkhóctheo.Mặtngườichồngtrởnênnhợtnhạtnhưmảnhtrănglởnvởntrêntrời.ÔngtabảoKarimyêucầu“ônglínhSahib”thểhiệnmộtchúttìnhthương,cóthểôngcómộtngườiemgáihoặcmộtbàmẹ,cũngcóthểcảmộtngườivợnữa.TênNgangheKarimnóivàsủalênmộtloạtnhữngtừgìđó.
-Đólàcáigiáđểchúngtađượcđiqua.–Karimnói.Hắnkhôngdámnhìnvàomắtngườichồng.
-Nhưngchúngtôiđãtrảmộtgiárấtsòngphẳngrồi,–ngườichồngnói.Karimvàtênlínhnóivớinhau.-Nónói…nónói,mọigiáđềuphảichịuthuế.ThếlàBabađứngphắtdậy.Đếnlượttôiphảiníuchặttaytôivàođùiông,
nhưngBabagỡtaytôivàrútchânra.Khiôngđứnglên,ôngchekhuấtánhtrăng:
-Tôimuốnanhhỏingườiđànôngkiamộtđiều,–Babanói.NóivớiKarim,nhưngnhìnthẳngvàotênsĩquanNga.–Hỏihắn,sựliêmsỉcuahắnđểđâu?
Họlạinóivớinhau.-Hắnnóiđâylàchiếntranh.Khôngcóliêmsỉtrongchiếntranh.-Bảovớihắnlàhắnnhầm.Chiếntranhkhônghuỷbỏphéptắc.Nóđòi
hỏiphéptắcthậmchícònhơncảthờibình.Bốcứphảiluônluônlàmộtngườianhhùngư?Tôinghĩ.Timđậploạnxạ.
Bốkhôngthểchỉmộtlầnbỏquasao?Nhưngtôibiếtôngkhôngthể.Điềuđókhôngcótrongbảntínhcủaông.Vấnđềlàbảntínhcủaôngsẽlàmchotấtcảchúngtôibịgiết.
TênlínhNganóigìđóvớiKarim,mộtnụcườinhếchlêntrênđôimôihắn.
-Aghasahib,–Karimnói,–cáilũRoussi[46]nàychúngkhônggiốngchúngta.Chúngchẳnghiểugìvềtôntrọngvàdanhdự.
-Nónóicáigì?-Nónóinócũngthíchđượcnãmộtviênđạnvàongườiôngkhôngkém
gì…–Karimnóinhỏdầnkhôngngherõnữa,nhưnggậtgậtđầuvềphíangườithiếuphụđãrơivàoconmắtcủatênlínhcanh.Tênlínhbúngđiếuthuốcđanghútdởcủahắnđivàrútkhẩusúngngắnrakhỏibao.VậyđâylànơiBabasẽchết.Tôinghĩ.Chuyệnsắpxảyranhưthế.Tôiđọcthầmmộtcâukinhtrongđầu.
-Bảovớinótôisẽnhậnmộtnghìnviênđạncủanótrướckhitôiđểchosự
vôluânxảyra.–Babanói.Tâmtrítôichợtbừnglêncáingàymùađôngsáunămtrướcđây.Tôi,từ
gócphốchămchúnhìnvàosâutrongngõ.KamalvàWaliđèHassanxuống.NhữngcơmôngcủaAssefépchặtvànớilỏng,đôihôngcủanógiúivàokéora.Cứchotôiđãtừnglàmộtanhhùngnàođóđi,tôivẫnđangbịcáidiềudằnvặt.Đôikhi,chínhtôicũngkhôngbiếtmìnhcóthựcsựlàcontraiBabakhông.
GãngườiNgamặtchóbiểnnângkhẩusúnglên.-Baba,conxinbốngồixuống.–tôivừanóivừagiậtmạnhốngtayáo
ông.–Connghĩnóthựcsựđịnhbắnbốđấy.Babagạtbàntaytôira,giậndữnói:-Tađãkhôngdạyconchútnàoư?Rồiôngquayvềphíatênlínhđangnhănnhở:-Bảonó,tốthơnlàhãybắntaomộtphátchếtngay.Bởinếutaokhông
ngãxuống,taosẽxénóthànhnhiềumảnh,chếttiệtcáithằngbốnó!TênlínhNgakhôngchịuthôinhănnhởkhinghephiêndịchlại.Hắngạt
chốthãmtrênkhẩusúng,chĩanòngsúngvàongựcBaba.Timtôiđậpthìnhthịchtronglồngngực,tôilấyhaitaychemặt.
Khẩusúnggầmlên.Thếlàxong.Tôimườitámvàđơnđộc.Tôichẳngcònaitrênđờinày.
Babađãchếtvàbâygiờtôiphảichônông.Tôichônôngởđâu?Sauđótôiđiđâu?
Nhưngcơnlốcxoáynhưngýnghĩdởdangquaycuồngtrongđầutôidừnglạikhitôigiươngmimắt,thấyBabavẫnđứng.TôithấymộtviênsĩquanNgathứhaicùngvớinhữngkẻkhác.Chínhlàkhóicuộnlêntừhọngsúngcủaôngtachĩalêntrời.TênlínhđịnhbắnBabađãtrasúngvàobao.Hắnđanglêchânbướcđi.Tôichưatừngbaogiờcảmthấymuốndởkhócdởcườihơnnhưthế.
ViênsĩquanNgathứhai,tócđốmbạc,bệvệnóivớichúngtôibằngtiếngFarsibậpbẹ.Ôngtaxinlỗichúngtôivềcáchxửsựcủatayđồngchícủamình.Ôngtanói:
-NướcNgagửihọđếnđâyđểchiếnđấu.Nhưnghọmớichỉlànhữngchàngtrai,vàkhitớiđâyhọtìmthấykhoáilạccủamatuý.–Ôngtanhìntênsĩquantrẻbằngđôimắtbuồnrầucủamộtngườichabựctứcvớiđứacontraimấttưcáchcủamình.–Thằngnàycũngdínhdángđếnmatuýđấy.Tôicốngănnó…–Ôngtavẫyrahiệuchochúngtôiđi.
Mộtlátsau,chúngtôiphóngxeđikhỏi.Tôinghethấymộttiếngcười,rồitiếpđếncáigiọngsềnsệtlạcđiệucủatênlínhlúcđầuhátbàihátcổtrongđámcưới.
Chúngtôiđitrênxetrongimlặngkhoảngmườilămphút,trướckhichồngngườithiếuphụbấtchợtđứnglênvàlàmmộtđiềutôiđãtừngthấy
nhiềungườikháclàmtrướcôngta:HôntaycủaBaba.VậnrủicủaToor.Chẳngphảitôiđãtìnhcờnghethấyđiềuđótrongcâu
chuyệnởMahiparsao?ChúngtôilănbánhđếnJalalabadvàokhoảngmộtgiờtrướclúcmặttrời
mọc.Karimnhanhchóngđưachúngtôixuốngxevàdẫnvàongôinhàmộttầngởngãtưhaiconđườngbẩnthỉu,suốtdọctoànnhữngdãynhàmộttầngmáibằng,nhữngcâykeovànhữngcửahiệuđóngkín.Tôikéocổáokhoáclênđểchốnglạnhlúcchúngtôivộivãchạyvàongôinhàkéotheođồđạccủamình.Khônghiểutạisao,tôinhớtớimùicủcải.
Khiđãđưachúngtôivàotrongánphòngkháchtrốngkhôngnhờtối,Karimliềnkhoácửatrướclại,kéocáikhăntrảigiườngráchthaychorèmche.Rồihắnthởphàovàbáochomọingườimộttinxấu:Toor,emtraihắnkhôngthểđưachúngtôisangPeshawar.Hìnhnhưmáymócchiếcxetảicủagãbịnổtuầntrước,vàToorvẫnđangđợinhưngbộphậnthaythế.
-Tuầntrướcư?–Aiđókêulên.–Nếubiếtthế,tạisaoanhcònmangchúngtôitớiđây?
Tôithấycógìàomộtcáiquađuôimắttôi.Rồimộtcáibóngvụtngangquacănphòng,vàtiếpđótôinhìnthấyKarimbịghìchặtvàotường,đôichânnguyêndépcủahắnđungđưacáchsànnhàhơnnửamét.HaibàntayBabađangtómquanhcổhắn..
-Taosẽnóichomàybiếttạisao,–Babagiậndữbảo.–Bởivìnóđãnhậnđượctiềnphầnchặngđườngcủanó.Đólàtấtcảnhữnggìnóquantâm.
Karimđangngạtthởúớkêulên.Nướcdãinhỏrabênméphắn.-Bỏhắnxuống,Agha,ônggiếthắnmất,–mộttrongsốhànhkháchnói.-Chínhlàđiềutôiđịnhlàmđấy,–Babanói.Điềumàkhôngaitrongsố
nhữngngườikháctrongcănphòngbiếtđượcấylàBabakhôngđùa.Karimđangđỏtíalênvàgiậtgiậtchân.Babavẫnbópchặtcổhắnchotớikhingườimẹtrẻ,cáingườimàtênsĩquanNgađãmêthíchđó,vanxinôngdừnglại.
Karimngãvậttrênnềnnhà,lănlộnđểhítthởkhiBabacuốicùngcũngthảhắnra.Cănphòngtrởnênimlìm.Chưađầyhaigiờtrước.Babađãtựnguyệnnhậnmộtviênđạnvìdanhdựcủamộtngườiphụnữôngkhônghềquenbiết.Lúcnàyôngsuýtđãbópchếtmộtngườiđànông,vàchắcsẽsungsướnglàmxongviệcđónếukhôngcólờicầuxincủavẫnngườiphụnữấy.
Cócáigìđóđậpthùmthùmởnhàbên.Không,khôngphảinhàbên,màphíadưới.
-Cáigìthế?–Aiđóhỏi.-Bọnkhác,–Karimhổnhểngiữanhữnghơithởkhónhọc,–ởdướihầm.-Bọnhọđợibaolâurồi?–Babahỏi,vừasáplạiKarim.-Haituần.-Taonghĩmàyvừanói,chiếcxetảihỏngtuầntrước.Karimvuốtcổhọng,
ộpộpnhưếch:
-Cóthểtuầntrướcnữa.-Baolâu?-Cáigì?-Baolâuđểthaymáy?–Babagầmlên.Karimrúmngườilạinhưngkhôngnóigì.Tôithấymừngvìbóngtối.Tôi
khôngmuốnthấycáinhìnsátnhântrênbộmặtBaba.Mùihôinhớpnhúa,giốngnhưmùirêumốc,xộcvàomũitôilúcKarim
mởcánhcửadẫnchúngtôixuốngnhưngbậcthangọpẹpởdướihầm.Chúngtôiđixuốngtheohàngmột.NhữngbậcthangrênlêndướisứcnặngcủaBaba.Đứngtrongcănhầmlạnh,tôicảmthấynhưbịnhữngconmắtchậpchờntrongbóngtốitheodõi.Tôithấynhữnghìnhngườirúcvàonhauquanhphòng,bónghọinlêntườngbởiánhsánglờmờcủahaingọnđèndầu.Mộttiếngthìthầmkhekhẽlantruyềnsuốtcănhầm,áttiếngnhưnggiọtnướcrỉởđâuđó,vàmộttiếnggìkhácnữa,nhưtiếnggãi.
Babathởdàiphíasautôi,buôngnhữngtúiđồxuống.Karimbảochúngtôisẽchỉmấtvàibangàylàsửaxongchiếcxetải.Rồi
thìchúngtôisẽtrênđườngsangPeshawar.Trênđườngtớitựdo.Trênđườngtớiantoàn.
Cănhầmlànhàcủachúngtôisuốttuầnsauđóvàtớiđêmthứbatôikhámphátừđâuratiếnggãi.Nhữngconchuộtcống.
Khimắtđãquenbóngtối,tôiđếmđượcbamươingườitịnạntrongcănhầm.Chúngtôingồivaikềvaidọctheonhữngbứctường,ănbánhquy,bánhmìlâungàyvàtáo.Đêmđầutiênđó,tấtcảmọingườiđềucùngnhaucầukinh.MộttrongsốngườitịnạnhỏiBabatạisaoôngkhôngthamgiacùnghọ:
-Thượngđếsẽcứuvớttấtcảchúngta.TạisaoôngkhôngcầuxinNgười?Babaxìmũi.Duỗichânra:-Cáisẽcứuvớtchúngtalàtámbộxi-lanhvàcáichếhoàkhítốt.ThếlàđámcònlạicâmlặngluônvềvấnđềThượngđế.Mãikhuyacủađêmđầutiênấytôimớipháthiệnrahaingườitrongđoàn
trốntránhcùngchúngtôilàKamalvàbốnó.ThấyKamalngồitrongcănhầmchỉcáchtôigầnnửamét,tôikhángạcnhiên.Nhưngkhinóvàbốnóngồixíchlạibênchúngtôi,tôinhìnrõbộmặtcủaKamal,thựcsựnhìnrõ…
Nóđãtànhéo–khôngcòntừnàođơngiảnhơnđểgọi.Đôimắtnónhưmộtcáihốcnhìntôivàkhôngcóvẻnhậnranétgì.Vainógồlên,đôimáxệxuốngnhưthểquámệtmỏikhôngbámnổivàoxươnggòmánữa.Bốnó,ngườiđãtừngsởhữumộtrạpchiếuphimởKabul,đangkểchoBabanghebathángtrướcđâymộtviênđạnlạcđãbắntrúngvàotháidươnggiếtchếtvợôngnhưthếnào.RồiôngtakểvớiBabavềthằngKamal.Tôichỉngheđượclỗchỗ:Nhẽrachẳngbaogiờđượcđểnóđimộtmình…lúcnàocũngthế,thậtđẹptrai,ôngbiếtđấy…bốnđứachúngnó…chốngtrả…Thượngđế…
chụpđượcnó…nhỏmáuđầmđìaxuốngđó…cáiquầncủanó…chẳngnóigìnữa…chỉtrừngtrừng…
Sẽkhôngcóxetải,Karimbảochúngtôithếsaukhichúngtôiđãtrảiquamộttuầnlễtrongcáicănhầmnhungnhúcchuột.Chiếcxetảikhôngchữanổi.
-Cómộtcáchkhác,–Karimnói,giọnghắnnổilêngiữanhữngtiếngkêurên.
Anhhọhắnlàchủmộtxetảichởxăngdầuvàđãtừngchởlậungườibằngchiếcxeđóđôibalần.HắnđangởJalalabadvàđủsứcchởtấtcảchúngtôi.
Mọingười,trừmộtcặpvợchồngđãcaotuổi,đềuquyếtđịnhđi.Đêmđó,chúngtôi,Babavàtôi,Kamalvàbốnó,cùngnhữngngườikhác
rờiđi.Kamalvàngườianhhọhắn,mộtgãđànôngmặtvuông,đầuhóitênlàAziz,giúpchúngtôichuivàobồnxăng.Từngngườimột,chúngtôitrèolêncáisànhậuxe,rồileolênthangsauvàtụtxuốngbồnxăng.TôicònnhớBabaleolêngiữachừnglạinhảyxuốngvàmoiởtúiramộthộpthuốcláhít.Ôngdốchếtthuốcởhộpra,vàbốcmộtvốctaybụiđấtởgiữaconđườngkhôngrảinhựa.Ônghônbụiđất.Đổvàotronghộp.Đúthộpvàotúingực,gầntimông.
Kinhhoàng.Bạnmởmiệngra.Mởthậtrộngchoxươnghàmkêurăngrắc.Bạnralệnh
chophổimìnhhítkhôngkhí,LÚCNÀY,bạncầnkhôngkhí,cầnnóLÚCNÀY.Nhưngđườngkhíquảncủabạnlờbạnđi.Chúngsuysụp,thítchặt,coquắpvàbấtchợtbạnnhưđangthởquamộtốngrơm.Miệngbạnngậmlạivàđôimôibạnmímchặt,tấtcảnhữnggìbạncóthềxoayxởđượclàmộttiếngộpộpnghẹntắc.Haibàntaybạnvặnvẹo,lúclắc.Đâuđómộtcáiđậpnứttoácvàmộtluồngmồhôilạnhtrànra,ướtđẫmcơthểbạn.Bạnmuốnlahétlênvìsợ.Bạnsẽlàmthếnếubạncóthể.Nhưngbạnphảithởđãrồimớilahétđược.
Kinhhoàng.Cănhầmđãtối.Cáibồnxăngcòntốiđenhơn.Tôinhìnphải,nhìntrái,
xuống,lên,vẫyvẫyhaitaytrướcmắt,khôngthấymộtmảymaycửđộng.Tôichớp,rồilạichớpmắt.Chẳngthấygìhết.Chẳngcònlàkhôngkhínữa,nósềnsệt,thậmchíđặcquánhnữa.Khôngkhíđángrakhôngđượcđặcquánh.Tôimuốnvươnhaibàntayra,nghiềnnátkhôngkhíthànhnhữngmảnhnhỏ,nhồichúngvàokhíquảncủatôi.Vàcáimùihôihắcđócủadầudiesel.Mắttôinhứcnhốihơidầu,nhưaiđólộnmimắttôilênvàxátchanhlênđó.Mũitôinhưbắtlửasaumỗilầnthở.Màycóthểchếttrongmộtchỗnhưthếnày,tôinghĩvậy.Mộttiếnglahétđangchựcbậtra.Bậtra,bậtra…
Vàrồimộtđiềuthầnkỳnhỏ.Babagiậtốngtayáotôi,vàmộtcáigìđósángxanhlêntrongbóngtối.Ánhsáng!ĐồnghồđeotaycủaBaba.Tôidánchặtđôimắtvàohaichiếckimdạquangxanhđó.Tôiquásợtôisẽmất
chúng.Tôikhôngdámchớpmắt.Dầndần,tôinhậnrađượcnhữnggìởquanhtôi.Tôinghethấynhững
tiếngrênvàtiếnglầmrầmcầunguyện.Tôinghethấytiếngmộtembékhóc,tiếngruthầmcủamẹnó.Aiđónônkhan.AiđónguyềnrủabọnShorawi.Chiếcxetảilắclưbênnàyquabênkhác,nảyxuống,nảylên.Nhữngcáiđầuđậpvàovỏsắt.
-Nghĩđếnđiềugìtốtđẹp.–Babathìthầmvàotaitôi.–Điềugìhạnhphúc.
Điềugìtốtđẹp.Điềugìhạnhphúc.Tôimặcchotrínãotôilangthang.Tôimặcnóđếnđâuthìđến.
ChiềuthứSáuởPaghman.Mộtcánhđồngcỏrộnglốmđốmnhữngcâydâutằmnởhoa.Hassanvàtôiđứngngậpgótchântrongcỏmọchoang.Tôiđanggiậtmạnhdâydiều,cuộndâyđangquaytronghaibàntaychaisạncủaHassan,mắtchúngtôingướcnhìnlênbầutrời.Khôngmộtlờitraođổigiữachúngtôi,khôngphảibởivìchúngtôikhôngcógìđểnói,màbởivìchúngtôikhôngcầnphảinóiđiềugì.Đó,giữanhữngconngườilànhữngkýứcđầutiêncủanhau,nhữngconngườiđãcùngđượcnuôitừmộtbầusữamẹlànhưthế.MộtluồnggiónhẹlàmlayđộngđámcỏvàHassanđểchocuộndâylăn.Chiếcdiềuquayđảo,ngụpchìm,rồiđứngvững.Đôibóngsinhđôicủachúngtôinhảymúatrênthảmcỏgợnsóng.Từđâuđó,bênkiadãytườnggạchthấpphíacuốicánhđồng,chúngtôinghethấytiếngchuyệngẫu,tiếngcườivàtiếngrócráchcủamộtvòiphunnước.Vànhạc,cóvẻxưacũvàquenthuộc.TôinghĩđólàbàiYaMowlahtrênđàndâyRubab.Cóaiđógọichúngtôibênkiatườngvànóiđãđếngiờuốngtrà,ănbánhngọt.
Tôikhôngnhớđólàthángnào,vàcảnămnàonữa.Tôichỉbiếtkỷniệmđósốngtrongtôi,mộtmẩudĩvãngtốtđẹpđượcđóngnanghoànhảo,mộtnétchổilôngphếtmàulênkhungvảicằncỗi,xámxịtcuộcđờigiờđâychúngtôiđãrơivào.
Phầncònlạicủachuyếnxeđólànhữngmẩuvànhữngmảnhrảiráccủakýứcđếnrồilạiđi,phầnlớnlàâmthanhvàmùivị:TiếnggầmrúcủamáybayMIGtrênđầu,nhữngtràngsúngmáy,mộtconlừabebegầnđó,tiếngnhạcđeocổlengkeng,vàtiếngcừuọoẹ,tiếngsỏirảiđườngbịnghiếnnátdướibánhxetải,mộtđứabéhờntrongbóngtối,mùihôicủadầudiesel,mùinônmửa,mùiphân.
Nhữnggìtôinhớtiếptheolàánhsángloámắtcủabuổisớmmaikhitrèorakhỏibồnxăng.Tôinhớmìnhđãngửamặtlêntrời,hiếngmắt,thởnhưthểthếgiớisắpcạnkiệtkhôngkhí.Tôinằmxoàitrênbờconđườngđấtcạnhmộtkheđá,ngướcnhìnlênbầutrờimàuxámbuổibanmai,biếtơnkhítrời,biếtơnánhsáng,biếtơnđượcsốngsót.
-Amir,chúngtađãởPakistan,–Babanói.Ôngđangđứngbênnhìntôi.–KarimbảohắnsẽgọimộtchuyếnxebuýtchởchúngtatớiPeshawar.
Tôicuộnngườilại,vẫnnằmtrênđấtlạnhvànhìnthấynhữngchiếcvalicủachúngtôiphíachânbênkiaBaba.NhìnquakhechữVlộnngượcgiữahaichânông,tôithấychiếcxetảinổmáyđứngyênbênbờđường,nhữngngườitịnạnkhácđangtrèoxuốngthang.Xahơn,conđườngđấttrảiraquanhữngcánhđồngnhưnhữngchiếckhănmàuchìdướibầutrờixám,rồibiếnmấtsaudãyđồibátúp.Dọctheoconđườnglàmộtngôilàngnhỏtrảidàitrênsườndốctrànánhnắng.
Mắttôiquaytrởlạinhìnnhữngchiếcvalicủachúngtôi.ChúngkhiếntôibuồnchoBaba.Saumọithứôngđãtừnggâydựng,lậpkếhoạch,đấutranh,daydứt,ướcmơ,góighémlạiđờiôngchỉcònthếnàyđây:mộtđứacontraibấtđắcývàhaichiếcvali.
Aiđóđangkêuthét.Không,khôngphảikêuthét.Màđangkhóc.Tôithấyhànhkháchtụmlạithànhmộtvòngtròn,nghethấynhữngtiếnggọikhẩnthiết.
Aiđónóitừ“khíđộc”.Ngườikháccũngnóithế.Tiếngkêuthétchuyềnthànhtiếngrítxéhọng.
Babavàtôivộichạytớiđámngườiđứngxemvàđẩyhọrađểchenvào.BốcủaKamalđangngồixếpbằngtrònởgiữavòngngười,layđilaylại,hônlênbộmặtxámnhưtrocủađứacontrai.
-Nókhôngthởnữa!Contraitôikhôngthởnữa!–Ôngđangkêukhóc.CơthểkhôngcònsinhkhícủaKamalnằmtrênlòngông.Bàntayphảinóduỗira,rũxuống,đungđưatheonhịpthổnthứccủangườicha.
-Contraitôi!Nókhôngthởnữa!LạythánhAllah,xinngườigiúpnóthởđi!
Babaquỳxuốngbêncạnhôngvàquàngcánhtaylênvaiông.NhưngbốcủaKamalđẩyôngravànhàotớiKarimđangđứnggầnngườianhhọhắn.Nhữnggìxảyratiếptheoquánhanh,quágọnkhôngthểgọilàcuộcẩuđả.Karimthốtramộttiếngkêukinhngạcvàlùilại.Tôithấymộtcánhtayvunglênvàchânđá.Giâysau,ôngbốcủaKamalđãđangđứngvớikhẩusúngcủaKarimtrongtay.
-Đừngbắntôi!–Karimkêulên.Nhưngtrướckhibấtkỳaitrongchúngtôikịpnóihoặclàmđượcđiềugì,
bốcủaKamalđãđưanòngsúnglênmiệngmình.Tôisẽkhôngbaogiờquênđượctiếngvangcủaphátnổđó.Haychớplửavàmáuđỏphunra.Tôilạigậpngườivànônkhanbênvệđường.
Chương11Fremont,California.Nhữngnăm80.BabayêutưtưởngcủanướcMỹ.ChínhcuộcsốngởMỹđãkhiếnôngbị
ungloét.TôicònnhớhaibốcontôiđibộquaCôngviênHồElizabethởFremont,
cáchcănhộcủachúngtôivàidãyphố,xembọncontraichơibóngchày,bọncongáinhỏcườikhúckhíchtrênnhữngchiếcxíchđutrongsânchơi.Babathườnggiảnggiảichotôisángtỏquanđiểmchínhtrịcủaôngsuốtnhữngcuộcdạobộđó,bằngnhữngbàibìnhluậnvòngvèodàidòng.Ôngthườngnói:
-Chỉcóbahạngđànôngthựcthụtrênthếgiớinày,Amirạ.Ôngkểtênrabằngđầungóntay:NgườiMỹ,vịcứutinhquátựtin,ngườiAnhvàngườiIsrael.
-Cònlạitấtcả,–ôngphẩytay,miệngkèmtheomộttiếngphừrựt,–đềunhưnhữngbàgiàkểchuyện.
TưtưởngkhuynhIsraelthườngdẫnđếnsựtứcgiậncủangườiAfghanởFremont,họlênánôngthânDoTháivàthựctếlàbàiHồi.Babathườnggặphọđểuốngtràvànhấmnhápbánhngọtrowt[47]tạicôngviên,vàlàmhọphátđiênvớinhữngquanđiểmchínhtrịcủaông.Sauđóôngthườngbảotôi:-Cáihọkhônghiểulàtôngiáochẳngcócanhệgìđếnviệcnày.TheoquanđiểmcủaBaba,Israellàmộthònđảocủa“nhữngngườiđànôngđíchthực”trongcáibiểntoànnhữngngườiẢrậpquábậnrộnvớiviệcbéoúlêntừdầumỏcủahọ,khôngbuồnquantâmđếnchínhbảnthânhọnữa.“Israellàmđiềunày.Israellàmđiềunọ,”–BabathườngnóinhạitheogiọngẢrập“Vậyhãylàmgìđóđi.Hànhđộngđi.CácônglàngườiẢrập,vậyhãygiúpngườiPalestineđi.”ÔngghétcayghétđắngngàiJimmyCarter[48],ngườimàônggọilà“kẻrăngtođầnđộn.”Năm1980,khichúngtôivẫncònởKabul,HoaKỳtuyênbốsẽtẩychạyđạihộiOlympicởMatxcơva.Babakêulêntởmlợm:
-Wahwah!Chàchà!BrezhnevđangtànsáttậpthểngườiAfghan,thếmàtấtcảnhữnggìgãănlạcấycóthểnóichỉlà“Tôisẽkhôngđếnbơitrongcáibểbơicủaanh.”
BabatintưởngCarterđãvôtìnhlàmnhiềuchochủnghĩacộngsảnhơncảLeonidBrezhnev.“Ôngtakhôngđủsứcđiềuhànhđấtnướcnày.NógiốngđặcmộtthằngcontraikhôngbiếtđixeđạpsautayláicủamộtchiếcCadillackiểumới.”NhữnggìnướcMỹvàthếgiớicầnlàmộtngườiđànôngcứngrắn.Mộtngườiđànôngđượcchọnlựa,mộtaiđóhànhđộngthayvìvặnvẹohaitaylolắng.MộtaiđótheokiểucủaRonaldReagan.VàkhiReaganlêntruyềnhìnhgọibọnShorawilà“Đếquốcđồibại”,Babarangoàivàmuamộtbứcảnhtổngthốngnherăngcườigiơngóncáilên.Ônglồng
khungtấmảnhvàtreoởhànhlangcủachúngtôi,ngaygầnbứcảnhđentrắngcũcủabảnthânông,đeochiếcnơcổnhỏ,vàđangbắttayQuốcvươngZahirShah.PhầnlớnhàngxómcủachúngtôiởFremontlànhữngtàixếxebuýt,cảnhsát,nhữngnhânviêntrạmbánxăngdầu,vànhữngbàmẹkhônghônthúhưởngphúclợixãhội,chínhxáclàtoàntầnglớpdânlaođộngchẳngmấychốcsẽngạtthởdướicáigốikiểuReaganépvàomặthọ.Babalàmộtngườicộnghoàđơnđộctrongchungcưcủachúngtôi.
NhưngkhóiVùngVịnhnhứcmắtông,tiếngồnxecộlàmôngđauđầu,vàphấnhoalàmôngho.Quacâykhôngđủngọt,nướckhôngsạchlắm,vàđâurồibaonhiêucâycốivớinhữngcánhđồngrộnglớn?Hainămtrời,tôicốkhuyênBabaghitênvàonhữnglớpESL[49]đểnângcaothứtiếngAnhvỡlòngcủaông.Nhưngôngmỉamaiýtưởngđó.Ôngcàunhàu:“Biếtđâutaphátâmđượctừ“mèo”vàthầygiáolạichotamộtngôisaonhỏlấplánh[50],thếlàtacóthểchạyvộivềnhàkhoenóvớicon.”
MộtChủnhậtmùaxuânnăm1983,tôibướcvàohiệusáchnhỏbánsáchcũbìamềm,gầnrạpchiếuphimẤnĐộ,ngayphíaTâynơigiaonhaugiữaAmtrakvàĐạilộFremont.TôibảoBabachừngnămphúttôisẽravàôngnhúnvai.ÔngđanglàmviệctạitrạmbánxăngởFremontvàhômnaylàngàynghỉ.TôidõitheoôngđibừangangquaĐạilộFremontrồivàocửahàngtạphoánhỏFast&Easy(NhanhvàThoảimái)củamộtcặpvợchồnggiàngườiViệtNam,ôngbàNguyễn.Họlànhữngngườithânthiện,tócđãhoarâm,bàbịbệnhParkinson,ôngđãbịthayxươnghông.Bàluôncườimómmémbảotôi:“ÔngấybâygiờnửangườinửamáygiốngnhưNgườiĐànôngSáuTriệuĐôla.”[51]“NgườiĐànôngSáuTriệuĐôla,nhớchưa,Amir?”RồiôngNguyễnthườngvừatrừngmắtvừagiảvờchạytậptễnhnhưdiễnviênLeeMajors[52].
Tôiđanglậtquamộtcuốnsáchcũnát,truyệntrinhthámcónhânvậtMikeHammer[53],thìnghethấytiếngkêuthétvàtiếngkínhvỡ.TôithấyôngbàNguyễnđằngsauquầyhàngnépvàotường,mặtxámngắt.HaitayôngNguyễnômlấyvợmình.Trênnềnnhà,nhữngtráicam,mộtgiáhàngbịlậtnhào,mộtlọthịtbòvỡlănlonglócvànhữngmảnhkínhvỡdướichânBaba.
HoáraBabakhôngmangtheotiềnmặtđềmuacam.ÔngđãviếtchoôngNguyễnmộttấmséc,vàôngNguyễnyêucầuchoxemgiấychứngminh.“Lãotamuốnxemgiấyphépcủata,”BabarốnglênbằngtiếngFarsi.“Gầnhainămnaychúngtađãmuathứhoaquảchếttiệtcủalão,đúttiềnvàotúilãovàlãochóđẻấylạimuốnxemgiấyphépcủata.”
-Baba,đâykhôngphảilàchuyệncánhân,–tôivừanói,vừamỉmcườivớiôngbàNguyễn.–Họđượcphéphỏigiấychứngminh.
-Takhôngmuốnôngởđây–ôngNguyễnvừanóivừabướcrađứngchắntrướcbàvợ.ÔngchỉvàoBababằngchiếcgậychốngcủaông.Ông
quaylạibảotôi.–Anhlàmộtthanhniêntốt,nhưngchaanh,ôngấyđiên.Khôngthểhoannghênhôngtachútnàonữa.
-Lãotatưởngtalàtênăncướpư?–Babatotiếngnói.Đámđôngtụtậpởbênngoài.Họđangnhìnchằmchằm.–Cócáiđấtnướcnàonhưthếnàykhông?Chẳngaitinainữa.
-Tôigọicảnhsát,–bàNguyễnlómặtranói.–Ôngrađikhôngtôigọicảnhsát.
-BàNguyễn,xinbàđừnggọicảnhsát.Tôisẽđưaôngấyvềnhà.Chỉxinbàđừnggọicảnhsát,đượckhôngạ?
-Phải,anhđưaôngấyvềnhàđi.Nênthế,–ôngNguyễnnói.Đôimắtông,đằngsaucặpkínhlãogọngthép,khôngrờiBaba.TôidẫnBabaquacửa.Ôngđávàogiáhànglúcđira.Saukhitôiđãthuyếtphụcônghứakhôngquaylạinữa,tôitrởlạicửahàngvàxinlỗiôngbàNguyễn.Nóichoôngbàbiết,chatôiđangtrảiquamộtthờikỳkhókhăn.TôichoôngbàNguyễnđịachỉvàsốđiệnthoạicủachúngtôi,vàbảobà,tôimuốncóướctínhkhoảnthiệthại.“Monggọichotôicàngsớmcàngtốt.Tôisẽđềnđủmọithứ,bàNguyễn.Tôithànhthựcxinlỗi.”BàNguyễncầmmảnhgiấytôitraovàgậtđầu.Tôithấyhaitaybàrunrunhơnthườnglệ,vàlàmtôicànggiậnBaba,việcôngkhiếnmộtbàgiàphảirunrẩynhưthế.
-ChatôivẫncầnphảithíchứngdầnvớicuộcsốngởMỹ,–tôigiảithích.TôimuốnnóichohọbiếtrằngởKabul,chúngtôibẻmộtcànhcâyvàsử
dụngnónhưmộtthẻtíndụng.Hassanvàtôithườngmangmộtchiếcquegỗđếnngườilàmbánh.Họlấydaokhắcnhữngvạchlêncâygậycủachúngtôi,mộtvạchlàmộtổbánhnaanmàhọthườngkéorachochúngtôitừngọnlửacháyxèoxèocủalònướngTandoor.Vàocuốitháng,chatôitrảtiềnchochủtiệmtheosốvạchkhắctrêncâygậy.Cóthếthôi.Khônghỏihangì.Khônggiấychứngminh.
Nhưngtôikhôngnóivớihọ.TôicảmơnôngNguyễnđãkhônggọicớm.MangBabavềnhà.Ôngdỗivàhútthuốctrênbancông,trongkhitôinấucơmvớicổgàhầm.Mộtnămrưỡi,từkhichúngtôibướcxuốngchiếcmáybayđếnPeshawar,màBabavẫnđangthíchứng.
Tốiđóchúngtôiăntrongimlặng.Ănđượchaimiếng,Babađẩyđĩacủamìnhđi.
Tôiliếcnhìnôngquabànăn,móngtayôngsứtmẻđensìdầumáy,cácđốtngóntrầyxước,mùicủatrạmga–dầu,bụi,mồhôivàdầudiesel–đầyquầnáo.Babagiốngnhưmộtngườiđànônggoávợđãtáihônmàkhôngthểdứtbỏhẳnngườivợquácố.ÔngthiếuvắngnhữngđồngmíaởJalalabadvànhữngvườnquảởPaghman.Ôngthiếuvắngđámđôngraravàovàongôinhàcủaông,nhớnhungchuyếndạobộxuốngnhữnglốiđinhộnnhịpcủakhuphốchợShor,đáplạisựchàođóncủamọingườiquenbiếtông,biếtcảôngnộicủaông,chacủaông,nhữngngườicùngchungtổtiênvớiôngmà
quákhứcủahọđềudâymơrễmávớiquákhứcủaông.ĐốivớitôinướcMỹlàmộtchốnđểtôichônvùikýức.ĐốivớiBaba,làmộtchốnđểtiếcthươngkýứccủaông.-CólẽchúngtaphảiquayvềPeshawar.–Tôivừanóivừanhìnđálềnh
bềnhtrongcốcnướccủatôi.ChúngtôiđãtrảiquasáuthángởPeshawarđểđợiSởNhậpcưvàNhậpquốctịchcấpvisa.Cănhộmộtgiườngcáubẩncủachúngtôisựcmùinhưmùitấtthốivàphânmèo,nhưngchúngtôicònđượcquâyquầnvớinhữngngườichúngtôiquenbiết–ítnhấtBabacũngbiết.Ôngthườngmờitoànthểnhữngngườihàngxómcùnghànhlangđếnăntối,phầnlớnbọnhọcũnglàngườiAfghanđangđợivisa.Khôngtránhkhỏiviệc,aiđóthườngmangđếnmộtbộtrốngvàaikhácnữa,mộtcâyphongcầm.Tràuốnglairaivàbấtkỳaicógiọnghátmộtthờivangbóngthườnghátchođếnkhimặttrờimọc,muỗingừngvove,tayvỗđãsưng.
-Baba,ởđósẽhạnhphúchơn,giốngnhưởquêhươnghơn,–tôinói.-Peshawartốtchota.Nhưngkhôngtốtchocon.
-Bốlàmviệcquávấtvảởđây.-Bâygiờkhôngđếnnỗitệlắm,–ôngnói,ýônglàkểtừkhiôngtrở
thànhquảnđốcbanngàycủatrạmxăngdầu.Nhưngtôiđãthấycáchôngchaumàykỳcọcổtaynhữngngàyẩmướt.Cáchmồhôiôngnhễnhạitrêntránkhiôngvơlọthuốcdạdàysaubữaăn.
-Vảlạitakhôngmangchúngtađếnđâyvìta,phảikhông?Tôivươnquabànđặtbàntaytôilêntayông.Bàntayhọctròcủatôi,sạch
vàmềmmạitrênbàntaylaođộngcủaôngnhemnhuốcvàchaisạn.Tôinghĩtớimọichiếcxetải,nhữngđoàntàuvànhữngxeđạpôngđãmuachotôiởKabul.BâygiờlànướcMỹ.MónquàcuốicùngchoAmir.
ĐúngmộtthángkểtừkhichúngtôiđếnHoaKỳ,BabatìmđượccôngviệctrênĐạilộWashington,làmtrợlýchomộttrạmbánxăngdầumàôngchủlàmộtngườiAfghanquenbiết.Ôngbắttayvàotrôngnomcôngviệcngaytuầnlễchúngtôiđếnđó.Sáungàymộttuần,mỗingàymườihaitiếng,Babakiểmtracáckípbơmga,ghichépsổsách,thaydầuvàrửathanhgạtnướckínhxe.Đôikhitôimangcơmtrưachoôngvàthấyôngđangtìmmộtgóithuốclátrênkệ,mộtkháchhàngđangđợiởbênkiamáyđodầu.MặtBabatrôngcăngthẳngmệtmỏivànhợtnhạtdướiánhđènhuỳnhquang.Chuôngđiệnngoàicửathườngkínhcoongkhitôibướcvào,vàBabathườngngoáilạinhìnrồimỉmcười,mắtôngnhỏmồhôivìmệtmỏi.
Cùngcáingàyôngđượcthuêlàm,BabavàtôiđếngặpnhânviênphòngphúclợixãhộiởSanJose,bàDobbins.Bàlàmộtphụnữdađenquákhổ,vớiđôimắtlấplánhvànụcườimálúmđồngtiền.Bàkểvớitôimộtlầnbàđãhátởnhàthờ,vàtôitinbà,bàcógiọngnóilàmtôinghĩđếnsữanóngvàmậtong.Babanémđốngtemthựcphẩmxuốngbànlàmviệccủabà.
-Cảmơnbà,tôikhôngmuốn,–Babanói.–Tôiluônluônlàmviệc.Ở
Afghanistantôilàmviệc,ởMỹtôicũnglàmviệc.Cảmơnbànhiềulắm,bàDobbins,nhưngtôikhôngthíchthứmiễnphíđó.BàDobbinschớpchớpmắt.Nhặtđámtemthựcphẩmlên,hếtnhìntôilạinhìnBabanhưthểchúngtôiđangchơitròđùabỡnhoặc“chobàmộtquảlừa”,nhưHassanquennói.Bànói:
-Mườilămnămtôitừnglàmcáinghềnàyvàchưaaitừnglàmthếbaogiờ.
VàđólàcáicáchBabađãchấmdứtnhữngkhoảnhkhắctủinhụcvềtemthựcphẩmtạimáythutiền,vàlàmdịubớtmộttrongnhữngnỗisợlớnnhấtcủaông:MộtngườiAfghansẽthấyôngmuathựcphẩmbằngtiềntừthiện.Babarakhỏiphòngphúclợixãhộinhưngườiđượcchữalànhmộtcáiungnhọt.
Mùahènăm1983,tôitốtnghiệptrunghọcởtuổihaimươi,nhiềutuổihơnngườinhiềutuổinhấttungchiếcmũtútàicủamìnhlênsânbóngđáhômđó.TôinhưlạcmấtBabatrongđámđôngcácgiađình,nhữngmáyánhloéđèn,vànhữngáochoàngxanh.Tôithấyônggầnhàngngườiđứngcáchchừnghaimươimét,haitaythọctúi,máyảnhlủnglẳngtrướcngực.Ôngbiếnmấtrồilạihiệnrasaunhữngngườiđangđiđilạilạigiữachúngtôi:nhữngcôgáimặcđồxanhlángbóngđangkêuré,ômchặtlấynhauđangkhóc,nhữngchàngtraivàcácôngbốmìnhgiơcaohaingóntayhìnhchữV[54]chúcmừngnhau.RâucằmcủaBabađanglốmđốmbạc,tócôngmỏngbớthaibêntháidương,vàởKabulôngchẳngđãtừngcaolớnhơnthế?Ôngmặcbộđồnâu–bộcánhduynhấtcủaông,vẫncáibộôngmặcđidựđámcướivàđámtangngườiAfghan–vàchiếcnơđỏmàtôiđãmuavàolầnsinhnhậtthứnămmươicủaông.Rồiôngnhìnthấytôivàvẫytay.Mỉmcười.Ôngrahiệuchotôiđộichiếcmũtútàivàorồichụpmộtkiểuảnhchotôi,vớicáithápđồnghồnhàtrườngởhậucảnh.Tôimỉmcườivìông–ngụýđâylàngàyvuicủaônghơnlàngàyvuicủatôi.Ôngbướclạigầntôi,vòngtayômlấycổrồi,rồihônlênlôngmàytôichỉmộtcáihônduynhấtvànói:“Amir,talấylàmmoftakhir[55]”.Tựhào.Đôimắtôngsángngờikhiôngnóithế,vàtôithíchđượclàđiểmđếncủacáinhìnđó.
ÔngdẫntôiđếnmộtnhàhàngthịtcừuKabobcủangườiAfghanởHaywardtốiđó,vàgọiquánhiềumónăn.Ôngnóichochủnhàhàngbiếtcontraiôngmùanàysẽvàođạihọc.Tôiđãtranhluậnvớiôngvềviệcđóngaytrướckhitôitốtnghiệptrunghọcvàbảoôngtôimuốnkiếmmộtviệclàm.Đỡđầnông,đểdànhtiền,cóthểvàođạihọcnămsau.Nhưngôngđãhạtôibằngmộtcáinhìnnungnấutìnhchaconvànhữnglờitôiđịnhnóiđềubốchơihếttrênmiệnglưỡi.
Saubữaăn,Babadẫntôivàomộtquánbarđốidiệnvớinhàhàng,ởbênkiaconphố.Mộtnơinhờnhờsángvàmùihăngcủabiamàtôiluônluônkhôngưangấmcảvàotường.Nhữngngườiđànôngđộimũbóngchày,
nhómngườichơibi-amặcáomayô,nhữngđámkhóithuốcláấpủloạtbànxanh,cuộnlêntrongánhsánghuỳnhquang.Chúngtôikhiếnnhiềuconmắtđểýđến.Babatrongbộlễphụcnâuvàtôitrongchiếcquầnphẳngnếp,áokhoácthểthao.Chúngtôikiếmchỗngồitạiquầygầnmộtônggià,bộmặtnhưdathuộccủaôngthiểunãotrongánhsángxanhtừchiếcđènnhấpnháytrênđầu.Babachâmmộtđiếuthuốclávàgọibiachochúngtôi.“Tốinaytôiquáhạnhphúc.”Ôngtuyênbốchẳngvớiaicả.“Tốinay,tôiuốngvớicontraitôi.Vàmộtcốc,xinmời,vìôngbạncủatôi,”ôngvừanóivừavỗvàovaiônggià.Ôngbạngiàngảmũvàmỉmcười.Ôngkhôngcònhàmrăngtrên.
Babauốngbahơihếtcốcbiavàgọicốcnữa.Ônguốnghếtbacốctrướckhitôicốgượnguốnghếtmộtphầntưcốc.Tiếpđóôngmuachoônggiàmộtlyscotchvàđãinhómbốnngườichơibi-amộtchungbiaBudweiser.Mọingườibắttayôngvàvỗvàolưngông.Họuốngchúcmừngông,cóngườichâmthuốcláchoông.Babanớibớtnơcổvàđưachoônggiàmộtnắmđồnghainhămxu,ôngchỉvàomáynghenhạc[56]rồibảotôi:“Bảoôngtachơibàihátnàoôngấythích.”Ônggiàgậtđầu,chàoBaba.Ngaylúcđó,nhạcđồngquênổilênồmồm,vàchỉthếthôi,Bababắtđầumộtbữatiệc.Mộtgiờđúng,Babađứngdậy,nângcốcbialên,đốtrànxuốngsànmạtcưavàhétto:“ĐùmẹbọnNga.”Tiếngcườicủacảquánrượu,rồinhữngtiếngvọngnghènnghẹntiếptheo.Babamuamộtlượtbianữachokhắpmọingười.
Khichúngtôiđikhỏi,mọingườiđềucóvẻbuồn.Kabul,Peshawar,Hayward.VẫnônggiàBabaấy,tôimỉmcườinghĩ.
TôiláixeđưachúngtôivềnhàtrongchiếcxecũmàuvàngđấtnhãnhiệuBuickCentury.Babangủgậtsuốtdọcđường,ngáyvangnhưmộtcáibúamáy.Tôingửithấymùithuốclávàcồn,ngọtvàhăngnồng.Nhưngkhitôiđỗxe,ôngngồibậtdậyvànóibằnggiọngkhànkhàn:
-Cứchoxechạytiếpđếncuốidãynhàđi.-Tạisao,Baba?-Cứláiđi,–ôngbắttôiphảiđỗởđầuphíaNamcủađườngphố.Ôngthò
tayvàotúiáokhoácvàtraochotôimộtchùmchìakhoá.-Đó,–ôngvừanóivừachỉvàochiếcxetrướcmặtchúngtôi.Đólàmột
chiếcFordđờicũdàivàrộng,sẫmmàumàtôikhôngthểphânbiệtđượcdướiánhtrăng,–cầnphảisơnlại,vàbốđãnhờmộtcậuởtrạmgasiếtlạinhữngchỗrunglắcmới,nhưngnóvẫntốt.
Tôicầmchùmchìakhoá,sữngsờ.Tôihếtnhìnônglạinhìncáixe.-Concầnnóđểđiđếntrườngđạihọc,–ôngnói.Tôinắmlấytayông.
Bópchặt.Nướcmắttôiứaravàtôimừngvìbóngtốiđãchekhuấtmặttôi.-ConcảmơnBaba.ChúngtôiđiravàngồivàotrongchiếcxeFord.NólàmộtchiếcTorino
lớn.Màuxanhnướcbiển,Bababảovậy.Tôiláinóvòngquanhdâynhà,thử
phanh,radiovàđènxinhan.Tôichođỗvàobãiđểxecủachungcưvàtắtmáy.Tôinói:
-Tashakor[57],Babajan.Tôimuốnnóithêmnữa,muốnbảoôngtôicảmđộngbiếtbaovìlòngtốt
củaông,tôiđánhgiácaobiếtmấytấtcảnhữnggìôngđãlàmvìtôi,nhữnggìôngvẫnđanglàm.Nhưngtôibiếttôisẽlàmôngngượng.Tôiđànhnhắclại:
-Tashakor.Ôngmỉmcườingảngườitựađầuvàogốinghỉ,tránônggầnnhưchạm
trầnxe.Chúngtôikhôngnóigì.Chỉngồitrongbóngtối,lắngnghetiếngtinhtinhcủađộngcơđãmát,tiếngcòiủởxaxa.RồiBabangảđầuvềphíatôivànói:
-BốchỉmongHassanởđâycùngvớichúngta,hômnay.Đôibàntaythépbópchặtquanhkhíquảncủatôikhinghethấytên
Hassan.Tôingảngườirangoàicửaxe.Đợichotớikhinhữngcáitaysắtnớilỏngkhôngxiếtchặtnữa.
TôisẽghitênvàocáclớpdựbịĐạihọcvàomùathunày,tôibảovớiBabasaungàytốtnghiệpnhưthế.Ôngđanguốngtràđenvànhaihạtbạchđậukhấu,thửthuốcgiảiđộccủariêngôngvàôngtinnóchữađượcđauđầu.
-ConnghĩconsẽmạnhvềtiếngAnh,–tôinói,nénlòngchờôngtrảlời.-TiếngAnh?-Làmnghềsángtácvănchương.Ôngcânnhắcviệcđó.Nhấptrà.-Ýconnóilàviếttruyện.Consẽviếttruyện,–tôinhìnxuốngchân.-Viếttruyện,ngườitatrảtiềnchoviệcviếttruyệnà?-Nếuanhviếthay,vànếuanhđượcpháthiện,–tôinói.-Đượcpháthiện,cóchắckhông?-Ngẫunhiênthôi,–tôiđáp.Ônggậtđầu:-Vàconsẽlàmgìtrongkhiconchờviếtđượchayvàđượcpháthiện?
Consẽkiếmtiềnthếnào?Nếuconlấyvợ,consẽgiúpđỡkhanum[58]củaconthếnào?
Tôikhôngthểngướcmắtlêngặpmắtông:-Consẽ…tìmmộtnghề.-Ồ,–ôngnói.–Chàchà!Vậy,nếutheotahiểu,consẽhọcvàinămđề
kiếmmộtcáibằng,rồiconsẽkiếmmộtnghề,cựcnhọcchatti[59]nhưnghềcủata,mộtnghềmàhômnayconcóthểkiếmdễnhưbỡn,cònvớimộtcơmaynhỏnhoilàcáibằngcủaconmộtngàynàođósẽgiúpconđược…pháthiện.
Ôngthởmộthơisâuvàuốngtrà.Lầmbầmgìđóvềtrườngy,trườngluật,và“côngviệcthựctế.”Mátôinóngbừngvàtộilỗinhưchảykhắptrongngười,cáitộichiềutheobảntínhcủamìnhvớicáigiálàbệnhloétdạdày
củaông,nhữngngóntayđencủaôngvàcổtayôngđaunhức.Nhưngtôisẽgiữvữnglậptrườngcủatôi,tôiquyếtthế.TôikhôngmuốnhysinhchoBabathêmchútnàonữa.Lầncuốicùngtôilàmnhưthế,tôiđãnguyềnrủabảnthân.
Babathởdài,vàlầnnàyônghấtcảmộtvốcbạchđậukhấuvàomiệng.ĐôikhitôingồisautayláichiếcFord,kéocửakínhxuống,vàláihàng
mấygiờliềntửVịnhĐôngchotớiVịnhNam,lênBánđảorồiquaytrởlại.TôiláixegiữanhữnghàngràolướisắtcủanhữngđườngphốcóhàngcâybônggạotrongquậnFremontcủachúngtôi,nơingườidânkhôngbaogiờbắttaynhữngôngvuasốngtrongdãynhàmáibằngmộttầngtồitàncửasổtrầntrụinơiloạixecũnhưcủatôirớtdầutrênđườngxerảinhựa.Nhữnghàngràomắtcáoxámchìràokínmọisânsautrongquậncủachúngtôi.Nhữngđồchơi,lốpmòn,nhữngvỏchaibiađãbócnhãnvứtrảiláctrêncácbãicỏluộmthuộmtrướcnhà.TôiláixequabacôngviênumtùmbóngmátsựcmùivỏcâyquanhữngdảithịtứđủrộngđểtổchứcđượcđồngthờinămcuộcđuangựaBuzkashi.TôiláichiếcTorinolêncácdãyđồicủaLosAltos,chạychầmchậmquanhữngcơngơicócửasổrộngkínhliềnvớiđôisưtửbằngbạcgáccổngsắthoa,nhữngtoànhàcóđàiphunnướchìnhthiênsứdọctheolốiđibộđượccắttỉacầnthậnvàkhôngcóchiếcxeFordTorinonàotrênlốivào.NhữngtoànhàkhiếnngôinhàcủaBabaởquậnWazirAkbarKhantrônggiốngnhưtúplềucủađàytớ.
MộtvàisángChủnhậttôidậytừsớmvàláixevềphíaNamtheoxalộ17,chochiếcFordleolênconđườngquanhcoquanhữngtriềnnúiđếnSantaCruz.Tôithườngđỗxeởngôinhàhảiđăngcổ,đợimặttrờimọc,ngồitrongxevàngắmsươngmùbồngbềnhtrênmặtbiền.ỞAfghanistan,tôichỉnhìnthấyđạidươngởrạpchiếuphim.Ngồitrongbóngtối,cạnhHassan,tôiluônluônthắcmắcliệucóđúngnhưtôiđọc,khôngkhíởbiểncómùimuốikhông.TôithườngbảoHassanrằngmộtngàynàođóchúngtôisẽdạobộdọcdảibờbiểnrảirácrongtảo,thọcđôichânvàotrongcátvàngắmnướcbiểnrútkhỏigótchân.LầnđầutiênnhìnthấyTháiBìnhDương,tôisuýtkêutolên.Nómênhmôngvàxanhbiếcnhưtrênnhữngmànhìnhphimảnhtuổithơtôi.
Đôikhitrongnhữngbuổichiềusớm,tôiđỗxevàđibộlênmộtchiếccầuvượtxalộ.Mặttôiápvàohàngrào,tôicốđếmnhữngđènhậuđỏlừnhấpnháynốiđuôinhau,kéodàimãi,chừngnàomắttôicòncóthểtrôngthấy.NhữngchiếcBMW,nhữngchiếcSaab,nhữngchiếcPorsche.NhữngchiếcxechưabaogiờtôitrôngthấyởKabul,nơiphầnlớnđềuláinhữngchiếcVolgaNga,Opelcũ,hoặcPaikancủaIran.
ĐãgầnhainămkểtừkhitôiđếnHoaKỳ,vàtôivẫncònkinhngạctrướctầmcỡcủađấtnướcnày,sựmênhmôngcủanó.Rakhỏixalộnàylạicóxalộkhác,rakhỏimỗithànhphốlạilàthànhphốkhác,đồiquanúi,núiquađồi
vàrakhỏiđồinúilạinhiềuthànhphốhơn,nhiềucưdânhơn.TừlâutrướcngàyquânRoussirầmrộtiếnvàoAfghanistan,từlâutrước
khilàngmạcbịđốtcháy,trườnghọcbịpháhuỷ,từlâutrướcngàymìnđượcgàilạinhưhạtgiốngcủachếtchócvàtrẻconbịchôntrongnhữngngôimộvùiđá,Kabulđãtrởthànhmộtthànhphốcủanhữngbóngmađốivớitôi.Mộtthànhphốcủanhữngbóngma.
NướcMỹkháchẳn.NướcMỹlàmộtconsônggầmréosuốtdọcdòngchảy,khôngbậntâmđếnquákhứ.Tôicóthểlộitrongconsôngấy,đểtộilỗicủatôichìmtậnđáy,đểnướcmangtôitớimộtnơithậtxa.Mộtnơikhôngcònbóngma,khôngcònkýức,khôngcòntộilỗi.
Nếukhôngvìcáigìkhác,tôiômhônnướcMỹvìđiềuđó.Mùahènămsau,mùahènăm1984–mùahètôiđãhaimốttuổi–Baba
bánchiếcBuickcủaôngvàmuamộtchiếcxebuýtVolkswagenxộcxệchvớigiá550đôlatừmộtônggiàAfghanquenbiết,từnglàgiáoviênkhoahọccủamộttrườngtrunghọcởKabul.Nhữngngườihàngxómnhứcócmỗibuổichiềukhichiếcxeđóphìphòlaolênđườngphốvànổbùmbụptrênlốiđiquabãiđỗxecủachúngtôi.Babatắtmáyđểxelănlặnglẽtớiđiểmđỗxeđãđượcchỉđịnh.Chúngtôingồilúnxuốngtrongghếcủamình,cườichođếnkhinướcmắtvãiralănxuốngmá,vàquantrọnghơn,làchođếnlúcchúngtôitinchắcnhữngngườihàngxómkhôngcònchúýtớinữa.Chiếcxebuýtlàmộtcáixácbuồncủasắtgỉ,củacửakínhvỡtanđượcthaybằngbaobìđenphếthải,lớpmònbóngvàđệmghếthìráchnátxuốngtậnlòxo.NhưngônggiáogiàđãcamđoanlầnnữavớiBabarằngmáymócvàbộphậntruyềnđộngcòntốt,vàvềkhoảnấyôngkhôngnóidối.
VàonhữngngàythứBảy,Babađánhthứctôidậytừlúcbìnhminh.Tronglúcôngmặcquầnáo,tôixemquamụcthôngtinquảngcáotrongnhữngtờnhậtbáođịaphươngvàkhoanhlạinhữngquảngcáogiữabảnđồcũ.Chúngtôivạchlộtrìnhtrênbảnđồ–Fremont,UnionCity,Newark,vàtrướchếtlàHayward,rồiSanJose,Milpitas,Sunnyvale,vàCampbellnếuthờigianchophép.Babaláichiếcxebuýt,nhấptrànóngtrongphích,còntôichỉđường.Chúngtôidừnglạiởnhữnggarabánđồcũvàmuamọithứlặtvặtmàngườitakhôngcònchuộngnữa.Chúngtôikỳkèomặccảnhữngcáimáykhâucũ,nhữngonbúpbêBarbiemộtmắt,vợttennisgỗ,đànghitamấtdây,vànhữngmáygiặtElectroluxcũ.ĐếngiữatrưachúngtôiđãchấtđầythùngchiếcxebuýtVWtoànđồcũ.RồinhữngsángsớmChủnhật,chúngtôiláixeđếnchợtrờiSanJosequáBerryessa,thuêmộtchỗbánđốngđồtạpnhamấy,lấychútítlờilãi:MộtchiếcđĩahátChicagochúngtôimuahainhămxuhômtrước,cóthểbánđượcmộtđô,hoặcbốnđômộtbộnămchiếc,mộtmáykhâuSingerọpẹpmuamườiđô,saukhimặccảcóthểlêntớihaimươilămđô.
Tớimùahènămđó,cácgiađìnhAfghanchiếmtoànbộmộtkhucủachợtrờiSanJose.NhạcAfghanchơiởlốiđigiữahaidãycủakhuĐồCũ.Có
mộtbộluậtkhôngthànhvănvềviệcứngxửgiữanhữngngườiAfghanvớinhauởchợtrời:Anhchàođónmộtanhchàngqualốiđi,anhmờihắnmộtmiếngbánhbolani[60]hoặcmộtchútqabuli,vàanhtánchuyện.Anhtỏlờitassali[61]trướccáichếtcủamộtbậcsinhthành,chúcmừngtrẻconchàođời,vàlắcđầubuồnbãkhicâuchuyệntấtyếuchuyểnsangAfghanistanvàbọnRoussi.NhưnganhphảitránhchủđềhômthứBảy.Bởivìhoára,cáigãđingangquahaidãyhànglạilàanhchàngđãsuýtbấtngờbịanhnện,ởlốiraxalộhômtrướcđểnhắcnhởviệcbánhàngđồcũđãhứahẹn.ĐiềuduynhấtrômrảhơntràởgiữahaidãyhànglàchuyệnngồilêcủangườiAfghan.Chợtrờilànơimàbạnnhấptràxanhvớikolchas[62]hạnhnhânvàbiếtđượccongáicủaaiđãpháhônướcvàchạytheobạntraiMỹcủamình,aivốnlàParchami,mộtngườicộngsản,ởKabul,aiđãmuamộtngôinhàbằngtiềnphipháp,trongkhivẫnhưởngtrợcấpxãhội.Trà,chínhtrị,bêbối,nhữngthànhphầncủangàyChủnhậtAfghanởchợtrời.Đôikhitôiđứngquầy,trongkhiBabathongthảxuốnglốiđihaitaykínhcẩnépvàongựcchàomọingườiôngquenbiếttừkhicònởKabul:Nhữngthươngnhânvànhữngthợmaybánáokhoáclenhàngmặcthừavànhữngmũxeđạptrầyxước,bênnhữngôngcựuđạisứ,nhàgiảiphẫuthấtnghiệpvàgiáosưđạihọcthấtnghiệp.
Mộtbuổichiềusớm,ChủnhậtthángBảynăm1984,trongkhiBabađứngđó,tôimuahaitáchcàphêgiảmgiávàquaylại,thấyBabađangnóichuyệnvớimộtngườiđànônggiàhơntrôngcóvẻdanhgiá.Tôiđặthaitáchcàphêtrêncáichắnhậucủachiếcxebuýt,gầnmộtcáikhẩuhiệu:ỦNGHỘREAGAN/BUSHkhoá84.
-Amir.–Babavừanóivừavẫytôiqua,–đâylàtướngquânSahib,ngàiIqbalTaheri.ÔnglàmộtvịtướngđượchuânchươngởKabul.ÔnglàmviệcởBộQuốcphòng.
Taheri.Tạisaocáitênnghecóvẻquenthế?Ôngtướngcườinhưmộtngườiđãquendựnhữngbữatiệclinhđình,nơi
ôngtừngcườilấylòngtrướcnhữngcâuđùanhạtnhẽonhấtcủacácnhânvậtquantrọng.Ôngcónhữngmóntócxámnhưbạcchảihấttừcáitránbóngmượtvàsạmnắngrađằngsau,cùngnhữngtúmlôngtrắngtrênđôimàyrậm.NgườiôngsựcmùinướchoaColognetrongbộcomlêxẻtàmàuxámsắt,bóngnhẫyvìlàquákỹ,mộtdâyđeobằngvàngcủachiếcđồnghồbỏtúilủnglẳngtrênáovestcủaông.
-Giớithiệunhautrịnhtrọngkhiếpchưa!–Ôngnói,giọngôngtrầmvàcóvẻhọcthức.–Salaam,bachem[63].
-Salaam,tướngquânSahib–Tôivừanóivừabắttayông.Bàntaythonthảcủaôngbắtchặt,dễlàmngườitahiểulầm,nhưthểcóthépgiấudướivẻbềngoàicủalàndaẩmmát.
-Amirđịnhtrởthànhmộtnhàvănlớnđấy.–Babanói.Vàtôiphảihiểu
điềuđótheohainghĩa.–NóđãhọcxongnămthứnhấtđạihọcvàđạtđiểmAởtấtcảcácmôn.
-Mớilàdựbịđạihọcthôi.–Tôichữalại.-Mashallah!Hoanhô!–TướngTaherinói,–cólẽcháusẽviếtvềlịchsử
đấtnướcchúngta?Haykinhtếhọc?-Cháuviếttruyện,–tôinói,vừanghĩtớimộttátruyệncựcngắntôiđã
viếttrongcuốnsổtaybìabọcdamàchúRahimKhanđãtặngtôi,vừatựhỏitạisaolạiđộtnhiênngượngngậpvìchúngtrướcmặtngườiđànôngnày.
-À,mộtngườikểchuyện,–ôngtướngnói.–Tốtlắm,mọingườiđangcầnnhữngchuyệnkểđểgiảikhuâyvàothờibuổikhókhănnày.–ÔngđặttaylênvaiBabarồiquaylạitôi.–Lạinóivềnhữngcâuchuyện,chacháuvàbácđãcùngđisănvuithíchvớinhaumộtngàyhèởJalalabad.Mộtthờikỳtuyệtdiệu.Nếubácnhớkhôngnhầm,mắtchacháutỏrarấttinhtrongsănbắncũngnhưviệckinhdoanh.
Babalấygótủngđávàochiếcvợttenniscángỗtrêntấmvảibạttrảira:-Kinhdoanhthếđấy.TướngTaherinởmộtnụcườivừabuồnvừalịchsự,
buôngmộttiếngthởdài,vàtếnhịvôvàovaiBaba:-ZendagiMigzara[64]!–Ôngnói.Mắtôngquaysangtôi.–Nhữngngười
Afghanchúngtađangcókhuynhhướngcườngđiệughêgớm,bachemạ,vàbácđãđượcnghenóinhiềungườigánchomìnhcáinhânvĩđạimộtcáchnguxuẩn.Nhưngchacháucócáiưuđiểmthuộcmộtsốítngườithựcsựxứngđángvớidanhtiếngcủamình.
Vớitôicâunóingắngọnấynghethậtgiốngbộđồcủaông,cũrồinhưngbóngbẩyphithường.
-Ôngđangtângbốctôiđấy,–Babanói.-Khôngđâu,–ôngtướngvừanóivừangảđầuvềmộtbênvàépbàntay
vàongực,tỏýkhiêmnhường:-Lũcontraivàcongáiphảibiếttàisảncủachachúngđểlạiôngquaylại
tôi.–Cháucóđánhgiácaochacháukhông,bachem?Cháucóthựcsựđánhgiácaochacháukhông?
-Balay,thưatướngquânSahib,cháucóạ.–Tôivừanóivừamongôngđừnggọitôilà“contraita”.
-Vậy,xinchúcmừng,cháuđãtrưởngthànhđượcmộtnửarồi.–Ôngnói,khôngcódấuhiệugìlàhàihước,châmbiếm,lờichúcmừngcủangạomạnkhôngchủđích.
-Padar[65]jan,bốquêntràcủabốrồi,–giọngcủamộtphụnữtrẻ.Côđứngđằngsauchúngtôi,mộtngườiđẹpeohôngthonthả,tócđen
nhánhnhưnhung,mộtphíchnướcvàmộttáchnhựamỏngtrêntay.Tôichớpmắt,timtôiđậprộn.Côcóđôimàyđen,rậmgầngiaonhauởgiữa,trôngnhưđôicánhcongcủamộtconchimđangbay,vàsốngmũihơicongduyêndángcủamộtquậnchúatừnướcBaTưcổ–cóthểlàmũicủaTabmineh,vợ
vuaRostamvàmẹcủaSohrabtrongtruyệnShahnamah.Đôimắtcô,màunâuquảócchórợpbónghànglôngmihiuhiunhưquạt,gặpđôimắtcủatôi.Khựnglạimộtlúc.Rồibaymất.
-Conngoanquá,conyêuquý,–tướngTaherinói.Ôngcầmchiếctáchtừtaycô.Trướckhicôquayđi,tôinhìnthấycôcómộtvếtchàmnâuhìnhlưỡiliềmtrênlàndamịnđúngởméphàmtrái.Côbướcđếnmộtchiếcxechởhàngmàuxámnhờ,vàđểcáiphíchvàotrong.Tóccôchảyxuốngmộtbên,khicôquỳxuốnggiữanhữnghộpđĩahátcũvàsáchbìathường.
-Congáita,Sorayajan.–TướngTaherinói.Ônghítmộthơithậtsâunhưmộtngườiđangrấtmuốnđổichủđềchuyệnvàkiểmtrachiếcđồnghồvàngbỏtúi.
-Ồđếngiờđibánhàngrồi.ÔngvàBabahônnhaulênmávàôngbắttaytôibằngcảhaitay:-Chúcviệcviếtvăngặpmaymắnnhất.Ôngvừanóivừanhìnvàomắttôi.Đôimắtmàulơnhạtcủaôngchẳngđể
lộramộtchútgìnhữngýnghĩẩnphíasau.Suốttừlúcấychođếnhếtngày,tôiluônphảichốnglạikhaokhátđược
nhìnvềphíachiếcxechởhàngmàuxám.Tôisựcnhớratrênđườngvềnhà,Taheri.Tôibiếttrướcđâytôiđãđượcnghenóitớicáitênấy.
-KhôngcóchuyệnđồnthổigìđóxungquanhcôcongáiôngTaherichứ?–TôicốlàmravẻtìnhcờhỏiBaba.
-Conbiếttarồiđấy,–Babavừanóivừachochiếcxebuýtnhíchsátvàohàngxenốiđuôinhauởlốiracủachợtrời.–Chuyệntròmàchuyểnthànhchuyệnngồilêlàtabỏđingay.
-Nhưngcóchuyệnđó,phảikhôngbố?–Tôihỏi.-Tạisaoconlạihỏi?–Ôngrụtrènhìntôi.Tôinhúnvaivàđáptrảôngbằngmộtnụcười:-TòmòthôimàBaba.-Thậtư?Chỉcóthếthôiư?–Ônghỏi,mắtôngbỡncợt,khôngrờikhỏi
mắttôi.–Nóđểlạiấntượngvớiconư?Tôiđảomắtnói:-XinBabađi.Ôngmỉmcười,chochiếcxechồmrakhỏichợtrời.Chúng
tôitiếnvềxalộ680vàimlặngtrênxeđượcmộtlúc.-Tấtcảnhữnggìbốđượcnghelàtừngcómộtngườiđànôngvàmọi
chuyện…khôngsuônsẻ,–ôngnóimộtcáchnghiêmtrọngnhưthểtiếtlộvớitôirằngcôgáiấybịungthưphổi.
-Ô.-Bốnghenóiconbélàmộtcôgáiđoantrang,chịukhóvàrấttốt.Nhưng
chẳngcókhastegars[66]nào,từđótớigõcửanhàôngtướng,–Babathởdài.–Cóthểlàthànhkiến,nhưngnhữnggìxảyratrongmộtvàingày,đôikhicóthểchỉmộtngày,cũngdễlàmđổithayhướngđicủacảđờingười,Amirạ.
Nằmthaothứctrêngiườngđêmđó,tôinghĩđếnvếtchàmhìnhlưỡiliềm,đếncáimũitrangnhãcủaSorayaTaherivàcáicáchđôimắtngờisángcủacôkhôngbuôngthamắttôitrongkhoảnhkhắc.Timtôiđậpmộtcáchkhókhănkhinghĩtớicô.SorayaTaheri.NữQuậnchúaTaongộcủatôi.
Chương12Afghanistan,yeldalàđêmđầutiêncủathángJadi,đêmđầutiêncủamùa
đông,vàlàđêmdàinhấtcủacảnăm.Theotụclệtruyềnthống,Hassanvàtôithườngđingủmuộn,chânchúngtôiluồndướibànsưởikursi,trongkhiôngAlinémvỏtáovàolòsưởivàkểchochúngtôinhữngcâuchuyệncổxưavềcácSultanvànhữngtêntrộmcắpđểquacáiđêmdàinhấtcácđêm.ChínhtừôngAlimàtôibiếtđượcnhữngchuyệntruyềnmiệngvềyelda,rằngnhữngconthiêuthânmatựlaomìnhvàonhữngngọnnếnvàchósóileolêncácngọnnúiômmặttrời.ÔngAlithềrằng,nếuanhăndưahấuvàođêmyelda,mùahènămsauanhsẽkhôngthấykhát.
Khinhiềutuổihơn,tôiđọctrongmộtcuốnsáchthơ,yeldalàđêmkhôngsao,nhữngkháchtìnhsiđaukhổthứcmiệtmàicầukinh,chịuđựngbóngđêmdàivôtận,đợimặttrờimọcmangtheongườiyêucủahọ.SaukhitôigặpSorayaTaheri,mỗiđêmtrongtuầnđềutrởthànhmộtyeldađốivớitôi.VàkhisángChủnhậttới,tôidậykhỏigiường,khuônmặtTaherimắtnâuđãngựtrịtrongđầuóctôi.TrongxebuýtcủaBaba,tôiđếmcácdặmđườngchotớikhitôithấynàngngồi,chântrần,sắpxếpđámhộpcáctôngđựngnhữngcuốntừđiểnbáchkhoathưốvàng,haigótchânnàngtrắngnõntrênnhựađường,nhữngvòngbạclanhcanhquanhhaicổtaymảnhmaicủanàng.Tôithườngnghĩtớibóngtócnàngintrênmặtđất,khimớtóctuộtkhỏilưngnàngvàrủxuốngnhưmộttấmrèmnhung.Soraya.NữQuậnchúaTaongộcủatôi.Mặttrờibuổisángchoyeldacủatôi.
Tôibịaranhiềucớđềthongthảđidọcdãybánhàng–mánhnàyBabanhậnrabằngmộtnụcườikhoáichí–vàđiquachỗchaconôngTaheriđứng.Tôithườngvẫytaychàovịtướng,ngườiluônluônmặcbộđồxámlàbóngloáng,vàôngcũngvẫylại.Đôikhiôngcònrờichiếcghếchủhàngvàchúngtôisẽhuyênthuyênvềchuyệnviếtláchcủatôi,vềchiếntranh,nhữngmặccảmuabántrongngày.Tôithườngbuộcmắtmìnhkhôngđượclalém,lảngvảngnơiSorayađangngồiđọcmộtcuốnsáchbìamềm.Vịtướngvàtôithườngchàotạmbiệtnhauvàtôicốkhôngtỏvẻthẫnthờkhiđikhỏi.
Đôikhinàngngồimộtmình,ôngtướngđãbỏđiđếnmộtdãyhàngnàođókhácđểgópvui,vàtôithườngbướcqua,vờnhưkhôngbiếtnàng,dùmuốnđếnchếtđiđược.Đôikhinàngngồiđóvớimộtngườiđànbàtrungniênhơibéo,nướcdanhợtnhạt,tócnhuộmđỏ.Tôitựhứavớimìnhlàsẽnóichuyệnvớinàngtrướckhikỳhètrôiqua,nhưngnămhọcđãtrởlại,lácâyđỏdần,vàngúa,rồirơirụngvàmưađôngàotới,đánhthứcnhữngtụđiểmănuốngrẻtiềncủaBaba,nhữnglánonmộtlầnnữalạiđâmchồi,vàtôivẫnchưađủcanđảmngaycảtớiviệcnhìnthẳngvàomắtnàng.
BathángmùaxuânkếtthúcvàocuốithángNămnăm1985.TôiđạtloạiAtấtcảnhữngmônhọcđạicương,mộtkỳtíchtốithiểuđểtôicóthểbước
vàogiảngđườngvànghĩtớicánhmũicongmềmmạicủaSoraya.ThếrồimộtChủnhậtoibứcmùahènămđó,Babavàtôiđangởchợtrời,
ngồitronglềucủachúngtôi,lấybáoquạtmặt.Mặcdầumặttrờichiếuxuốngnhưsắtnung,nhưngchợhômđónhungnhúcngườivàhànghoátiêuthụmạnh.Mớichỉ12giờrưỡi,nhưngchúngtôiđãbánđượcmộttrămsáumươiđô.Tôiđứngdậy,vươnvaivàhỏiBaba,ôngcómuốnuốngmộthộpCocakhông.Ôngnóiôngcómuốn.
-Cẩnthậnđấy,Amir.–ôngnóikhitôibướcđi.-Vềchuyệngìạ,Baba?-Takhôngphảilàmộtahmaq[67],nênđừngchơitròngớngẩnvớita.-Conkhônghiểubốđangnóigì?-Hãynhớđiềunày,–Babavừanóivừachỉvàotôi.–Đànôngphải
Pashtuntậngốc.Phảicónang.Cónamoos.Nangvànamoos.Danhdựvàtựhào.NhữnggiáolýcủađànôngPashtun.Nhấtlàkhiđụngđếnphẩmhạnhtrongtrắngcủamộtngườivợ.Hoặccongáingườita.
-Conchỉđịnhđimuađồuốngchochúngta.-Miễnlàđừnglàmtangượngmặt,đólàtấtcảnhữnggìtayêucầu.-Consẽkhông,conthềđấy,Baba.Babachâmmộtđiếuthuốclávàlạiquạttiếp.Lúcđầu,tôiđivềphíalềugiảmgiá,rồirẽtráilạichỗquầybánáophông,
chỗđóchỉvớinămđôbạncóthểcóbộmặtcủaJesus,Elvis,JimMorrisonhoặccảbaintrênáophôngnilôngtrắng.NhạcMariachichơiởtrêncaovàtôingửithấymùidưagópvàthịtnướng.
TôipháthiệnrachiếcxechởhàngmàuxámcủagiađìnhTahericáchchỗchúngtôihaidãy,cạnhmộtkiốtbánxoàixâuque.Nàngngồimộtmìnhđọcsách.Hômnayváyđầmdàitậngótchânmàutrắng.Déplê.Tócchảingược,búilạitrênđầuthànhhìnhbônghoatuylíp.Tôiđịnhchỉlạibướcquavàtôitưởngđâytôiđãđiquarồi,thếmàbấtngờtôilạiđangđứngởmépchiếckhăntrảibàntrắngcủanhàTaheri,chămchúnhìnSorayaquacácgọngsắtcongvànhữngchiếccàvạt.Nàngngướcnhìnlên.
-Salaam,–tôinói.–Tôixinlỗiđãlàmphiền.Tôikhôngđịnhquấyrầycô.
-Salaam.-TướngquânSahibhômnaycóđếnđâykhông?–Tôinói.Haitaitôi
nóngbừng.Tôikhôngthểépnổimìnhnhìnvàođôimắtnàng.-Ôngấyđilốikia,–nàngnói,chỉvềphíabênphải.Chiếcvòngtuột
xuốngkhuỷutaynàng,màubạctươngphảnvớimàuôliu.-Côlàmơnnóigiúpvớiông,tôighéquađâyđểtỏlòngkínhtrọngông,
cóđượckhông?–Tôihỏi.-Tôisẽnói.-Cảmơncô,–tôinói.–À,têntôilàAmir,phòngkhicôcầnbiết.Vậycô
cóthểnóivớiôngrằng:tôighéquađây…để…tỏlòngkínhtrọng.-Vâng.Tôinhúcnhíchchân,hắnggiọng.-Tôiđiđây.Xinlỗiđãquấyrầycô.-Không,khôngđâu,–nàngnói.-Ồ,mayquá,–tôinghiêngđầuvàcườinửamiệngvớinàng.Tôiđiđây.
–Tôiđãchẳngnóithếrồisao?–Khodahãfez.Tạmbiệt.-Khodahãfez.Tôiđãbướcđi.Rồilạidừngvàquaylại.Tôikịpnóitrướckhimấthếtcan
đảm.-Tôicóthểhỏicôđangđọcgìkhông?Nàngchớpmắt.Tôinínthở.Bất
chợt,tôicảmthấynhưmọiconmắtởchợtrờiđổdồnvàochúngtôi.Tôihìnhdungramộtbầukhôngkhíimlặngđanglắngxuống.Nhữngđôimôingừngnóigiữachừng.Nhữngcáiđầuquayđiquaylại.Nhữngđôimắtnheolạisoimói.
Chuyệnnàylàthếnào?Chođếnlúcnày,cuộcchuyệntròcủachúngtôicùnglắmcóthểđượcgiải
thíchlàmộtlờihỏithămxãgiao,mộtngườihỏithămvềmộtngườikhác.Nhưngtôilạihỏinàngmộtcâu,vànếunàngtrảlời.chúngtôisẽbịcoi…ờ,chúngtôiđangtángẫu.Tôi,mộtmojarad[68],vànàng,mộtphụnữtrẻchưachồng.Huốngchimộtngườiđãmắcchuyệnđồnđại.Chuyệnnàyđangđượcthêmbớtmộtcáchnguyhiểmngấpnghéđồngồilê,loạichuyệnngồilêtuyệtnhất.Nhữngcáilưỡiđầynọcđộcsẽkhualên.Vànàngsẽphảihứngchịunọcđộcđóchứkhôngphảitôi.TôithừahiểucáichuẩnmựcnướcđôicủangườiAfghanthiênvịgiốngđànông.Khôngcóchuyện,anhkhôngthấyhắntáncônàyà?MàWooooy[69]!Anhcóthấycônàngcứbámlấyhắnkhông?Đúnglàloạilochak!
TheochuẩnmựcAfghan,câuhỏicủatôithếlàtrơtrẽn.Tôiđãlộmặttôira,vàđểlạichútnghingờlàtôithíchnàng.Nhưngtôilàmộtngườiđànông,tôicóliềuđichăngnữachẳngquadotôibịgiàyvò.Nhữngvếtthươngđãlành.Nhưngtiếngtămthìchưa.Liệunàngcóchấpnhậnsựtáotợncủatôikhông?Nànglậtcuốnsách,chobìasáchlộratrướcmắttôi:Đồigióhú.
-Anhđãđọccuốnnàychưa?–Nànghỏi.Tôigậtđầu.Tôicảmthấynhưtiếngtimđậpđằngsaumắttôi:-Đólàmộtchuyệnbuồn.-Nhữngchuyệnbuồntạonênnhữngcuốnsáchhay,–nàngnói.-Đúngthế.-Tôinghenóianhcũngviết.Làmthếnàonàngbiếtđược?Tôithắcmắc,liệucóphảichanàngđãkể
chonàng,cũngcóthểnàngđãhỏiông.Tôilậptứcxuangaycảhaidựđoánđóđi.Cácôngbốvàcontraicóthểchuyệntròthoảimáivềđànbà.Nhưng
khôngcôgáiAfghannào–ítnhấtcũngkhôngcócôgáiAfghannềnnếpvàMohtaram[70]đangtuổicậpkênào–lạihỏichamìnhvềmộtchàngtraitrẻ.Vàkhôngôngbốnào,nhấtlàmộtngườiPashtun,vớinangvànamoos,danhdựvàtựhào,lạiđibànluậnmộtmojaradvớicongáimình,kểcảkhicáigãđượchỏiđếnlàmột,mộtngườicầuhônđãlàmxongnghilễvànhờchamìnhđếngõcửa.
Khôngthểtinnổi,tôinghethấymìnhnói:-Côcóthíchđọcmộttruyệnngắntôiviếtkhông?-Tôithíchchứ,–nàngnói.Tôibỗngcảmthấyvẻthiếutựnhiênởnànglúcnày,tôithấyđiềuđótừ
cáchnàngđảomắtbênnọquabênkia.Cóthểnàngđangmuốntìmôngtướng.Tôikhôngbiếtôngsẽnóigì,nếuthấytôinóichuyệnlâulâumộtcáchkhôngnênvớicongáiôngnhưthế.
-Cóthểhômnàotôisẽmangđếnchocô.Tôinóivậy.Tôicònđangđịnhnóithêmnữathìngườiđànbàtôiđãtình
cờnhìnthấycùngvớiSorayabướctớidãyhàng.Bàtamangtheomộttúinhựađầyhoaquả.Khitrôngthấychúngtôi,mắtbàvụtnhìntừSorayasangtôi,rồingượclại.Bàmỉmcười:
-Amirjan,rấtmừngđượcgặpcháu,–bàvừanóivừađổtúiquảlênchiếckhăntrảibàn.Lôngmàybàlonglanhmộtvệtmồhôi.Bộtócđỏcủabàbúilênnhưmộtchiếcmũcối,lấplánhtrongánhnắng.Tôicóthểnhìnranhữngmảnhnhỏdađầubà,nơitócđãthưađi.Bàcóđôimắtnhỏmàuxanhlục,sâutrênbộmặttrònnhưcáibắpcải,răngbọcvànhữngngóntaynhỏnhưnhữngthanhxúcxích.MộttượngthánhAllahbằngvàngtrênngựcbà,chuỗidâyđeonấpdướilớpdanhẽovànhữngnếpnhănởcổ.
-TôilàJamila,mẹcủaSorayajan.-Salaam,Khalajan,–tôinóihơilúngtúng,vìtôiquennhiềungười
Afghanthếmàbàbiếttôicòntôilạikhôngbiếtbàlàai.-Chacháucókhoẻkhông?–Bàhỏi.-Chacháukhoẻ,cảmơnbà.-Cháucóbiết,ôngcháu,GhaziSahib,vịthẩmphánấymà?Chúcủaông
vàôngcủatalàanhemhọ,–bànói.–Vậycháuthấyđấy,chúngtacóhọvớinhau.–Bàmỉmcườiđểlộchiếcrăngbọcvàtôiđểýthấybênphảimiệngbàhơitrễxuống.MắtbàlạiđảođiđảolạigiữaSorayavàtôi.
Mộtlần,tôiđãhỏiBabatạisaocongáitướngTaherichưalấychồng.Khôngcóngườicầuhôn,Babanói.Khôngcóngườicầuhônthíchhợp,ôngchữalại.Nhưngôngkhôngnóigìthêm–Babaquáhiểunhữngmẩuchuyệntròvôbổcóthểảnhhưởngtớiviễncảnhlấychồngđànghoàngcủamộtngườiphụnữtrẻrasao.ĐànôngAfghan,nhấtlànhữngngườithuộcgiađìnhdanhgiá,lànhữngsinhvậthaythayđổi.Mộttiếngxìxàoởđây,mộtlờibónggióởkia,thếlàhọbùngnhưnhữngconchimbịgiậtmình.Vìvậy
nhữnghônlễđếnrồilạiđivàkhôngaihátahestaborochoSoraya,khôngaivẽganbàntaycủanàngbằngcâylámóng,khôngaicầmcuốnkinhKorantrênkhăntrùmđầucủanàng,vàtướngTaherilàngườiduynhấttừngnhảyvớinàngtạimọiđámcưới.
Vàgiờđây,ngườiđànbànày,mẹcủanàng,vớinụcườiđaulòngháohức,quanhco,niềmhyvọngđượccheđậyqualoatrongđôimắt.Tôihơithumìnhlạitrướccáivịthếcủaquyềnlựcđượcbanchomìnhvàtấtcảchỉbởivìtôiđãthắngtrongtròxổsổditruyềnquyếtđịnhgiớitínhcủatôi.TôichẳngbaogiờcóthểđọcnổinhữngýnghĩtrongđôimắtcủatướngTaheri,nhưngtôilạihiểuđiềuấyquárõởbàvợcủaông:nếutôisắpphảicómộtđốithủtrongviệcnày,bấtkểnhưthếnào,thìcũngsẽkhôngphảilàbà.
-Ngồixuốngnào,Amirjan,–bànói.–Soraya,mangchoanhmộtcáighế.Vàrửamộtquảđào.Đàongọtvàtươiđấy.
-Không,cảmơncô.–tôinói.–Cháunênđi.Chacháuđangđợicháu.-Ồ,–KhanumTaheriđáp,rõràngxúcđộngvềviệctôitỏralễphépvàtừ
chốilờimời.–Vậythìđây,ítnhấtcháucũngcầmlấycáinày.–Bàbỏmộtvốcquảkiwivớivàiquảđàovàomộtcáitúi,vàkhăngkhăngđòitôicầmvề.–Gửilờichàotớibốcháuhộcô.Vàthỉnhthoảnglạitớiđâyvớimẹconta.
-Cháusẽtới,cảmơncô,Khalajan.–Tôinóivàliếcmắt,thấySorayađangnhìnđichỗkhác.
“Bốnghĩconđimuacoca.”–Babavừanóivừacầmlấycáitúitừtaytôi.Ôngnhìnthẳngvàotôivừanghiêmnghịvừabôngđùa.Tôiđangđịnhđùalạinhưngôngđãcắnquảđàovàxuatay.–Đừngngại,Amir,hãynhớnhữnggìbốđãnói.
Đêmđótrêngiường,tôinghĩđếnánhnắngnhấpnhánhnhảymúatrongđôimắtcủaSorayavànhữngcáihõmthonthảtrênvànhxươngcổnàng.Tôingẫmđingẫmlạimộtcuộcchuyệntrògiữachúngtôi.NàngđãnóiTôinghenóianhviếtvănhayTôinghenóianhlàmộtnhàvăn?Câunàonhỉ?Tôitungchănvùngdậynhìnlêntrầnnhà,chánnảnkhinghĩtớinhữngsáuđêmyeldakhónhọc,dàivôtậnchotớikhilạiđượcgặpnàng.
Tôicứtiếptụcnhưthếmấytuầnliền.Tôithườngđợichotớikhiôngtướngđidạođâuđó,đểghéquaquầyhàngcủanhàTaheri.NếuKhanumTaheriởđó,bàthườngmờitôimộttáchtràvàmộtchiếckẹokolchavàchúngtôichuyệngẫuvềKabulngàyxưa,nhữngngườichúngtôiquenbiết,vềbệnhđaukhớpcủabà.Khôngnghingờgìnữa,bàđãđểýthấynhữnglầnhiệndiệncủatôiluônluôntrùnghợpvớinhữnglầnchồngbàvắngmặt,nhưngbàkhôngbaogiờđểlộra.Bàthườngnói:
-Ồ,anhlạikhônggặpđượcKakacủaanhrồi.ThựcratôithíchkhiKhanumTaheriởđó,vàkhôngphảichỉvìlốithânmậtcủabà,Sorayacóvẻthoảimáihơnvàhaychuyệntròlinhtinhvớimẹhơn.Nhưthểsựcómặtcủabàđãhợppháphoábấtkểđiềugìxảyragiữachúngtôi–dẫuchắcchắn
khôngthểbằngđượcnếulàôngtướng.KhanumTaheribảotrợchonhữngcuộcgặpgỡcủachúngtôi,nếukhôngđểthoátkhỏichuyệnngồilêthìcũngđểbớtdẫnđếnngồilê,ngaycảkhicáigiớihạnchiềuchuộngtôicủabàrõrànglàmSorayangượngngùng.
Mộthôm,chỉcóSorayavàtôitronglềubánhàngcủahọ,đangchuyệntrò.Nàngkểchotôivềtrườnghọc,nànghọchànhquáchămchỉthếnàotrongnhữngkhoáhọcđạicươngcủanàngtạiTrườngdựbịĐạihọcOhloneởFremont.
-Côsẽchuyênvềngànhgì?-Tôimuốntrởthànhmộtgiáoviên,–nàngnói.-Thậtư?Tạisao?-Tôiđãluônluônmuốnvậy.KhichúngtôisốngởbangVirginia,tôiđã
họcESL,đãtốtnghiệpvàbâygiờtôidạytạithưviệncôngcộngtuầnmộttối.Mẹtôicũnglàgiáoviên,bàdạytiếngFarsivàlịchsửtạitrườngnữtrunghọcZarghoonaởKabul.
MộtngườiđànôngbụngphệđộimũđisăntrảbađôlachomộthộpnếnnămđôlavàSorayađểôngtalấy.Nàngbỏtiềnvàocáihộpđựngkẹođểdướichân.Nàngnhìnvàotôibẽnlẽn:
-Tôimuốnkểchoanhmộtchuyện,nhưngtôihơingượngvềchuyệnđó.-Kểchotôiđi.-Loạichuyệnngớngẩnấymà.-Làmơn,kểchotôiđi.Nàngcười:-Được,khitôihọclớpbốnởKabul,chatôithuêmộtngườiđànbàtênlà
Zibađểgiúpviệcvặttrongnhà.CôấycómộtngườichịởIran,tạiMashad,vàvìZibamùchữ,côấythườngnhờtôiviếtthưchochịmình,ítlâulạimộtbức.Vàkhingườichịtrảlời,tôilạiđọchộchoZiba.Mộthôm,tôihỏicôcóthíchhọcđọc,họcviếtkhông.Côcườitoétmiệng,títmắtlai,vàbảocôthíchlắm.Thếlàchúngtôithườngngồitạibànăntrongbếpsaukhitôiđãsoạnxongbàivởởtrường,vàtôidạycôAlef-beh[71].Tôivẫnnhớ,đôikhighéthămcôgiữalúcđanglàmbàitậpởnhàvàthấyZibađangđảothịttrongnồiápsuất,rồilạingồixuốngvớichiếcbútchìlàmbàitậpvỡlòngmàtôirachocôđêmtrước.Tómlạitrongvòngmộtnăm,Zibađãđọcđượcsáchtrẻcon.ChúngtôithườngngồingoàisânvàcôđọcchotôinhữngchuyệnkểvềDaravàSara–chậmthôinhưngrấtđúng.CôbắtđầugọitôilàMoalemSoraya,côgiáoSoraya.
Nànglạicười:-Tôibiết,nghecóvẻtrẻcon,nhưnglầnđầutiênZibatựviếttênmình,tôi
biếttôisẽchẳngbaogiờaoướcnghềgìkhácngoàinghềgiáoviên.Tôirấttựhàovềcôấy,vàtôicảmthấyđãlàmđượcmộtviệcgìđóxứngđáng,anhhiểuchứ?
-Vâng,–tôinóidối.TôinghĩtớiviệctôiđãdùngchữnghĩacủatôiđểgiễucợtHassannhưthếnào.Tôiđãtrêucậuấybằngnhữngtừbóngbẩymàcậuấykhônghiểunhưthếnào.
-Chatôimuốntôivàotrườngluật.Mẹtôilạiluônluôncónhữnglờibónggióvềtrườngy,nhưngtôisẽlàmộtgiáoviên.Nghềnàylươngchẳngđượcbaonhiêu,nhưngđólàđiềutôimuốn.
-Mẹtôicũnglàmộtgiáoviên,–tôinói.-Tôibiết,–nàngnói.–Mẹtôibảotôithế.Thếrồimặtnàngđỏửnglênvìnhữnggìnàngbuộtmiệngnóira,vìngụý
trongcâutrảlờicủanàng,rằng“nhữngcuộcđàmthoạivềAmir”đãxảyragiữahọ,khitôikhôngcómặtởđó.Tôiphảicốgắngphithườngđềngănmìnhkhỏimỉmcười.
-Tôimangchocôcáinày.–Tôimoicuộngiấyghimbằngđinhkẹpởtúisaura.–Nhưđãhứa.–Tôitraochonàngmộttrongnhữngtruyệnngắntôiviết.
-Ồ,anhvẫnnhớ,–nàngnói,thậtsựhớnhở–Cảmơnanh!Tôichẳngcònđủthìgiờđểghinhậnlầnđầutiênnàngđãgọitôibằng
“tu”[72]chứkhôngbằng“Shoma”[73]trịnhtrọng,bởivìbấtchợtnụcườicủanànghéotắtngay.Mặtnàngbiếnsắcvàmắtnàngchămchúnhìncáigìđóphíasautôi.Tôiquaylại.MặtđốimặtvớitướngTaheri.
-Amirjan.Ngườikểchuyệnmongchờcủachúngta.Thậtlàthúvị,–ôngnóivàkhẽmỉmcười.
-Salaam,tướngquânSahib,–tôinóiquađôimôiđờđẫn.Ôngđiquachỗtôivềphíaquầyhàng:-Mộtngàyđẹptrờibiếtmấy,phảikhông–Ôngnói,ngóntaycáimóc
vàotúingựcáovest,taykiachìavềphíaSoraya.Nàngđưachoôngcuộngiấy.
-Họbảotuầnnàytrờisẽmưa.Khôngtinđượcphảikhông?–Ôngbỏcuộngiấyvàothùngrác.
Quaylạiphíatôivàlịchsựđặttaylênvaitôi.Chúngtôiđimấybướccùngnhau.
-Cháubiếtđấy,bachemạ.Tađãthấyhơithíchcháu.Cháulàmộtchàngtrainềnnếp,tathựcsựtinvậy,nhưng,–ôngthởdàivàxuatay.–ngaycảnhữngchàngtrainềnnếpđôikhicũngcầnnhắcnhở.Vậybổnphậncủatalàphảinhắcnhởrằngcháulàmộttrongnhữngngườiquýtộcởcáichợtrờinày.–Ôngdừnglại.Đôimắtvôcảmbámlấymắttôi.
-Cháuthấyđấy,aiaiởđâycũngđềulàngườiđưachuyện.–Ôngcười,lộhếtcảhàmrăng.–Chuyểngiùmlờichàokínhtrọngcủatatớichacháu,Amirjan.
Ôngbuôngtayra.Lạicườitiếp.*
**-Cóchuyệngìsao–Babanói,ôngđangnhậntiềnbánconngựagỗtừ
mộtbàđứngtuổi.-Khôngcógì,–tôitrảlờivàngồixuốngmộtchiếcmáythuhìnhcũ.Rồi
tôikểhếtchoôngmọichuyện.-Chà,Amir,–ôngthởdài.Tôicũngchẳnghơisứcđâumànghĩngợinhiềuvềnhữnggìđãxảyra.Bởivìcuốituần,Bababịcảmlạnh.Bắtđầubằngmộtcơnhokhanvàsổmũi.Rồiônghếtsốmũinhưngvẫn
cònho.Ôngthườnghovàomộtchiếckhăntay,rồigấplạibỏtúi.Tôilẵngnhẵngtheobắtôngđikiểmtra,nhưngôngxuataybảotôiđiđi.Ôngghétbácsĩvàbệnhviện.Tôibiết,lầnduynhấtôngđếnbácsĩlàcáilầntôibịbệnhsốtrétởẤnĐộ.
Thếrồihaituầnsau,tôibắtgặpôngtrongphòngvệsinhđanghovàomộtmiếnggạc,đờmvấymáu.
-Bốlàmthếnàybaolâurồi?–Tôihỏi.-Bữatốithếnào?–Ôngnói.-Consẽđưabốđikhámbácsĩ.MặcdầuBabalàquảnđốctạitrạmbánxăngdầu,chủtrạmđãkhôngmua
bảohiểmsứckhoẻchoôngvàBabavốntínhbạtmạng,đãkhôngđòi.ThếlàtôiđemôngđếnbệnhviệnkhuvựcởSanJose.Viênbácsĩmắthúphípvàngkhègặpchúngtôi,tựgiớithiệulàbácsĩnộitrúnămthứhai.Babacàunhàu:“Trônghắntrẻhơncon,vàốmyếuhơnta”.BácsĩnộitrúgửichúngtôiđikiểmtraX-quang.Khiytágọichúngtôivào,bácsĩnộitrúđangđiềnmộthồsơkhámbệnh.
-Manggiấynàyđếnbànphíatrước,–anhtavừanóivừaviếtngoáyvội.-Đâylàgiấygì?–Tôihỏi.-Giấychuyểnviện–Tiếptụcngoáyngoáy.-Đểlàmgì?-Việnphổi!-Thếlàthếnào?Anhtaliếcnhìntôirấtnhanh.Nângkínhlên.Lạitiếptụcngoáy:-Ôngấycómộtvếtđenởphổiphải.Tôimuốnhọkiểmtraxemsao.-Mộtvếtđen?–Tôihỏi,cănphòngchợttrởnênquáhẹp.-Ungthưà?–Babavôtìnhhỏithêm.-Cóthể.Dẫusaocũngchỉlànghingờthôi,–viênbácsĩlúngbúng.-Anhkhôngthểnóirõthêmchochúngtôiư?–Tôihỏi.-Thựcsựlàkhông.Trướchếtcầnchụpcắtlớp,rồiquabácsĩchuyên
khoaphổi.–Anhtatraochotôigiấychuyểnviện–Anhnóibốanhhútthuốcláphảikhông?
-Vâng.Anhtagậtđầu.HếtnhìntôilạinhìnBabavàngượclại:
-Haituầnnữahọsẽgọichoanh.Tôimuốnhỏianhta,tôiphảisốngthếnàovớicáitừ“nghingờ”đósuốthaituầnliền.Tôiphảiăn,đilàm,họchànhthếnào?Làmsaoanhtacóthểđuổitôivềnhàvớicáitừđó.
Tôicầmtờgiấychuyểnviệnvàtraolạinóchohọ.Đêmđó,tôiđợichotớikhiBabađãngủđểgấpmộtmảnhchănlại.Tôidùngnónhưtấmthảmquỳđềcầukinh.Cúiđầusátđất,tôiđọcnhữngcâukinhnửanhớnửaquêntrongkinhKoran–nhưngcâukinhmàgiáosĩđãbắtchúngtôithềphảithuộclòngởKabul–vàcầuxinlòngnhântừcủaThượngđếmàtôikhôngchắctồntại.lúcnàytôithèmđượcnhưgiáosĩ,thèmđứctinvàsựchắcchắncủaông.
Haituầntrôiqua,khôngthấyaigọi.Vàkhitôigọilại,ngườitabảotôihọđãđánhmấttờgiấychuyểnviệnrồi.Tôicóchắclàtôiđãtraolạichohọkhông?Họbảobatuầnnữahọsẽgọi.Tôiphảnđốikịchliệtvàmặccảtừbatuầnxuốngmộttuầnđểchụpcắtlớp,vàhaituầnđểđibácsĩ.
Cuộcthămkhámcủabácsĩchuyênkhoaphổi,BácsĩSchneider,đangdiễnratốtđẹpthìBabahỏiôngấygốcgácởđâu,BácsĩSchneidernóinướcNga.ThếlàBababỏluôn.
-Xinthứlỗichochúngtôi,bácsĩ,–tôivừanóivừakéoBabasangmộtbên.
BácsĩSchneidermỉmcườiđứnglên,ốngnghevẫntrongtay.-Baba,conđãđọclýlịchcủaBácsĩSchneiderởphòngchờ.Ôngấysinh
ởMichigan.Michigan!ÔngấylàngườiMỹ.Mỹhơncảbốvàcon.-Takhôngquantâmhắnsinhởđâu.HắnlàRoussi,–Babanói,mặtcau
cónhưđólàmộttừbẩnthỉu.–BốmẹhắnlàRoussi,ôngbàhắnlàRoussi.Tathềtrướcvonghồnmẹcon,tasẽbẻgãycánhtayhắn,nếuhắndámđụngvàota.
-BốmẹBácsĩSchneiderchạykhỏiShorawi,bốkhôngthấyư?Họchạytrốn.
NhưngBabakhôngmuốnnghegìnữa.Đôikhitôinghĩ,thứduynhấtôngyêukhôngkémsâunặngsovớingườivợthuởtrướccủaôngchínhlàAfghanistan,cốhươngcủaông.Tôiđãsuýtgàolênvìthấtvọng.Thayvàođó,tôithởdàivàquaylạinóivớiôngSchneider:
-Xinlỗibácsĩ.Thếnàythìchẳngđượcviệcgì.Vịbácsĩchuyênkhoaphổithứhai,BácsĩAmani,làngườiIranvàBaba
chấpnhận.BácsĩAmani,mộtngườiănnóinhỏnhẹ,cóbộriaxoắnvàmáitócdàiđốmbạcbảochúngtôiôngphảixemxétlạikếtquảchụpcắtlớpvitínhvàsẽphảithựchiệnmộtthaotácgọilànộisoikhíquảnđểlấymộtbệnhphẩmởphổiphụcvụchobệnhhọc.Ôngsắpxếpviệcđóvàotuầnsau.Tôicảmơnông,vừagiúpBabarakhỏiphònglàmviệcvừanghĩrằngbâygiờtôiphảisốngmộttuầnliềnvớicáitừ“bệnhphổi”này,mộttừcòngởhơncảtừ“nghingờ”.GiámàcóSorayaởđócùngvớitôi.
Téra,giốngnhưquỷSatan,ungthưcũngcóbabảyđường.CáicủaBaba
gọilà“KhốiuTếbàoquásản.”–Đãdicăn.Khôngthểphẫuthuật.BabayêucầubácsĩAmanichobiếtchẩnđoánbệnh.ÔngAmanicắnmôi,dùngmộttừ“nặng”.Ôngnói:
-Tấtnhiêncònhoátrịliệu.Nhưngsẽchỉgiảmnhẹđithôi.-Nhưthếnghĩalàgì?–Babahỏi.BácsĩAmanithởdài.–Nghĩalàsẽkhôngthayđổiđượckếtcục.Chỉkéo
dàithêmthôi.-Thếmớilàmộtcâutrảlờirõràng,bácsĩAmani,cảmơnông,–Baba
nói.–Nhưngkhôngcóhoádượcnàochotôihết.Vẫncáinhìnquyếtđoántrêngươngmặtông,nhưngàynàoôngbuôngcảmộtđốngtemthựcphẩmlênbàncủabàDobbins.
-NhưngBaba…-Conđừngcótháchthứctaởchỗcôngcộng,Amir.Đừngbaogiờ.Con
nghĩconlàai?CơnmưamàtướngTaherinóitớilúcởchợtrờiđãmuộnmấytuần,
nhưngkhichúngtôibướcrakhỏiphòngkhámcủaBácsĩAmani,nhữngchiếcxequalạiđãbắntungtoénướcbẩnlênhaibênlềđường.Babachâmmộtđiếuthuốc.Ônghútsuốtlúcraxevàsuốtđoạnđườngvềnhà.
Lúcôngtrachìakhoávàocửagiansảnh,tôinói:-Baba,conmongbốsẽchohoádượcmộtcơmay.Babađútchùmchìakhoávàotúi,kéotôiđếntránhmưadướimáibạtche
củachungcư.Ôngngoáybàntayđangcầmthuốclávàongựctôi:-Thôiđi,bốđãquyếtđịnhrồi.-Thếcòncon,Baba?Conphảilàmgìđây?–Tôinóimàmắtrưngrưng.Mộtcáinhìnchánchườnglướtquabộmặtđẫmnướcmưacủaông.Vẫn
làcáinhìnôngnémchotôi,thuởcònnhỏ,khitôingã,trầyxướchaiđầugốivàkhóc.Tiếngkhócđãdẫnđếncáinhìnấykhixưa,tiếngkhócdẫnđếnnólúcnày.
-Amir,conhaimươihaituổirồi!Mộtngườiđànôngtrưởngthành!Con…
Ôngmởmiệng,khéplại,rồilạimởmiệng,nghĩlại.Trênđầuchúngtôi,mưarơibồmbộptrênmáibạtche.
-Điềugìsẽxảyravớicon,connóixemnào?Tấtcảnhữngnămthángvừaqua,chínhlàtađãcốdạycon,đừngbaogiờphảihỏicâuhỏiđó.
Ôngmởcửa,quaylạitôi:-Cònmộtđiềunữa.Khôngaiđượcbiếtviệcnày,concónghetanói
không?Khôngaihết.Takhôngmuốnbấtcứaithươnghại.Rồiôngbiếnmấttronghànhlangnhờtối.Phầncònlạingàyhômđó,ông
hútthuốcliêntiếptrướcmáythuhình.Tôikhôngbiếtôngtháchthứcaihoặccáigì.Tôiư?TiếnsĩAmani?HaycóthểThượngđếmàôngchẳngbaogiờtincả.
Mộtthờigian,ngaycảungthưcũngkhôngthểngănôngđếnchợtrời.CácngàythứBảychúngtôilạicónhữngchuyếnđivấtvảđếncácgarabánđồcũ,Babaláixe,tôilàhoatiêu,vàlạibàybánhàngvàonhữngngàyChủnhật.Đènđồng.Baotaybóngchày,áoJackettrượttuyếtcókhoáđồng.Babachàođónnhữngngườiquenbiếttừxứsởcũ,vàtôicòkèvớikháchmuahàngtớimột,haiđôla.Nhưthểmọithứđềuquantrọngcả.Nhưthểcáingàytôisẽtrởnêncôicútsẽkhônggầnlạitheomỗibậnđóngquầy.
ĐôikhitướngTaherivàbàvợghéthăm.Ôngtướngvẫnthóixãgiao,chàotôibằngmộtnụcườivàđưacảhaitayrabắttaytôi.NhưngtháiđộcủaKhanumTahericóđôichútdèdặtkháctrước.Mộtsựdèdặtchỉbịphávỡbởinhữngnụcườikínđáochánchường,vànhữngcáinhìnlénlútkhiôngtướngchúýnhìnchỗkhác.
Tôivẫnnhớgiaiđoạnđónhưlàmộtthờikỳcủanhiềucái“lầnđầu”:LầnđầutiêntôinghethấyBabarêntrongphòngtắm.Lầnđầutiêntôinhìnthấymáutrêngốicủaông.Hơnbanămđiềuhànhtrạmbángadầu,Babachưabaogiờphảiđikhámbệnh.Lạimộtcáilầnđầukhác.ĐếnlễHalloweennămđó.GiữatrưathứBảyBabamệtquánênôngphảingồiđợisautaylái,khitôirangoàimặccảmuađồcũ.ĐếnLễTạơn,ônggụctrướcbuổitrưa.KhinhữngxetrượttuyếtxuấthiệncạnhnhưngbãicỏmặttiềnvàtạolớptuyếtgiảlênnhữngcâylinhsamDouglas,Babaởlạinhà,vàtôiđơnđộcláichiếcVWluiluitớitớitrênbánđảo.
Đôikhitạichợtrời,nhữngngườiAfghanquenbiếtbàntánchuyệnBabasútcân.Lúcđầuhọbiếuquàthămhỏi.Nhưngnhữnglờithămhỏivàquàcápngừnglạikhiviệcsútcânvẫnkhôngngừnglại.Khicânnặngtiếptụcrơirụng.Vàrơirụng.Khihaimáônghõmxuống,haitháidươngchảyra.Vàhaimắtthụtvàotronghốcmắt.
RồimộtChủnhậtlạnhtrờiítlâusaungàytếtđầunăm,BabađangbánmộtchiếcchụpđènchomộtngườiđànôngPhilipintobè,trongkhitôiđangbớitrongchiếcVWđểtìmchănphủchânchoông.
-Ê,cóaigiúpôngnàyvới!–NgườiđànôngPhilipinkêutoánglên.TôingoảnhlạithấyBabanằmtrênđất.Tayvàchânđanggiậtgiật.
-Komak!–Tôikêulên.–Aigiúpvới!–TôichạyđếnvớiBaba.Ôngđangsùibọtmép,bọtmépđầmđìarâuông.Đôimắttrợntrừngtrắngdã.
Mọingườiđổxôđếnchỗchúngtôi.Tôinghethấyaiđónóivềcơntaibiếnnão.“Gọi911”.Tôinghetiếngbướcchânrầmrập.Trờitốilạikhimọingườixúmxítquanhchúngtôi.
BọtmépBabachuyểnsangmàuđỏ.Ôngđangcắnlưỡi.Tôiquỳxuốngbênông,ômlấyhaicánhtayôngvànói,conđây,Baba,conđây,bốsẽổnthôi,conởngayđây.Nhưthểtôicóthểxoadịunhữngcơncogiậtcủaông.ThuyếtphụcmọingườiđểBabađượcớlạimộtmình.Tôicảmthấyươnướtởđầugối.ThấyBabađãvãiđáira.Xì…xì,Babajan,conởđây.Contraibố
ởngayđâymà.Ôngbácsĩ,râubạctrắngvàđầuhóitrụi,kéotôirakhỏiphòngvàbảo:-Tôimuốncùnganhxemkỹlạiphimchụpcắtlớpcủabốanh.Nóirồi,ôngđặtmấychiếcphimvàohộpchiếuởhànhlang,vàchỉbằng
đầutẩybútchìlênảnhkhốiucủaBaba,nhưmộtcảnhsáthìnhsựchỉnhữngchândungkẻgiếtngườichogiađìnhnạnnhânxem.ÓcBabatrênnhữngtấmảnhđótrônggiốngnhưmặtcắtngangcủaquảócchólớn,lổnnhổnnhữnghìnhgiốngquảbóngquầnvợt.
-Nhưanhthấyđấy,khốiuđãdicăn,–ôngnói.–Ôngấyphảidùngnhiềuthuốctổnghợpđểgiảmbớtnhữngchỗphùnềtrongnãovànhữngthuốcngừataibiến.Vàtôikhuyênnênđiềutrịphóngxạgiảmđau.Anhcóhiểuthếlàthếnàokhông?Tôinóitôihiểu.Tôiđãtrởnênquáquenvớinhữngcuộcnóichuyệnvềungthư.
-Thôiđượcrồi,–ôngnóivàkiểmtralạimáynhắntincủamình.–Tôiphảiđiđây,nhưnganhcóthểgọichotôinếuanhmuốnhỏibấtkỳđiềugì.
-Cảmơnông.Suốtđêmấytôingồitrênmộtchiếcghế,gầngiườngBaba.Sánghômsau,phòngđợiphíadướiđạisảnhchậtníchngườiAfghan.Ông
hàngthịtởNewark.MộtkỹsưlàmviệcvớiBabaởtrạimồcôicủaông.Họlầnlượtvào,bàytỏlòngkínhtrọngvớiôngmộtcáchlặnglẽ.Mongôngchóngbìnhphục.Babatỉnhdậy,chệnhchoạngvàmệtmỏi,nhưngđãtỉnhdậy.
Giữabuổisáng,tướngTaherivàbàvợtới.Sorayađitheo.Chúngtôiliếcnhìnnhau,rồinhìnđichỗkhácngay.
TướngTahericầmtayBaba.-Anhthếnàorồi,bạntôi?Babachỉdâytruyềntĩnhmạchtreotrêncánh
tayông,khẽmỉmcười.TướngTaherimỉmcườiđáplại.-Anhkhôngđượcchuốclấygánhnặngvàomình.Cảgiađìnhanh,–
Babanói,giọngkhànkhàn.-Làmgìcógánhnặngnào,–KhanumTaherinói.-Khôngcógánhnặngnàohết.Màquantrọnghơn,anhcầngìkhông?–
TướngTaherinói.–Khônggìhếtư?Hãyyêucầutôinhưanhyêucầumộtngườianhemruộtthịt.
TôinhớBabamộtlầnđãnóivềngườiPashtun.Cóthểchúngtaươngngạnh,vàtabiếtchúngtaquákiêuhãnh,nhưnglúccầnthiết,hãytinta,khôngcóaihơnmộtngườiPashtunởbêncon.
Babalắcđầutrêngối:-Anhđếnđâylàmtôithấysungsướngquá.ÔngtướngmỉmcườivàxiếtchặtbàntaycủaBaba:-Cháuthếnào,Amirjan?Cháucócầngìkhông?Cáchôngđangnhìnthẳngvàotôi,lòngtốttrongđôimắtông…
-Không,cảmơnbác.TướngquânSahib,cháu…Cổhọngtôinghẹnlại.Mắttôirànrụa.Tôivộilaorangoài.Tôikhóctronghànhlang,bêncáihộpchiếuphimmàđêmtrướctôiđã
nhìnthấymặtkẻgiếtngười.CánhcửaphòngBabakhẽmởvàSorayabướcra.Nàngđứngcạnhtôi.
Nàngmặcáocộctaymàuxámvàquầnjeans.Tócnàngxoãxuống.Tôithậtsựmuốnđượcanủitrongvòngtaynàng.
-Tôirấttiếc,Amir,–nàngnói.–Cảnhàtôiđềubiếtcóđiềugìđókhôngổn,nhưngchúngtôikhônghềbiếtđếnmứcđộnày.
Tôilấyốngtayáolaumắt:-Ôngkhôngmuốnchoaibiếtcả.-Anhcócầngìkhông?-Không,–tôicốmỉmcười.Nàngđặttaylêntaytôi.Lầnđầutiênchúng
tôichạmvàonhau.Tôinắmlấybàntaynàng.Đưalênmặttôi,mắttôi.Tôicứđểmặcnhưthế.–Cônênquayvàotrongthìhơn,nếukhôngchacôsẽđểýđếntôi.
Nàngmỉmcườivàgậtđầu.-Tôisẽvào.Nàngquaygót.-Soraya?-Dạ?-Tôirấtsungsướngvìcôđãđến.Điềuđócóýnghĩa…rấtnhiềuvớitôi.HaingàysauhọchoBabaxuấtviện.Họđưamộtchuyêngiađượcgọilà
bácsĩchuyênkhoaphóngxạtrịungthưđếnđểthuyếtphụcBabađiềutrịphóngxạ.Babatừchối.HọlạicốthuyếtphụctôiđểtôithuyếtphụcBaba.NhưngtôiđãthấycáinhìntrêngươngmặtcủaBaba.Tôicảmơnhọ,kývàogiấyxuấtviệnvàmangBabavềnhàtrongchiếcxeFordTorinocủatôi.
ĐêmđóBabanằmtrêntrườngkỷ,mộtchiếcchănlenđắplênngười.Tôimangchoôngtrànóngvàhạthạnhnhânrang.Haicánhtaytôiômnganglưngôngvàkéoôngngồidậyquádễ.Cócảmgiácbảvaiôngnhưmộtcánhchimdướingóntaytôi.Tôikéochănlêntrênngựcông,ởxươngngựclộradướilớpdamỏngvàsạmlại.
-ConcóthểlàmgìkhácnữachoBabakhông?-Không,bachem.Cảmơncon.Tôingôibêncạnhông:-Vậythìconkhôngbiết,liệubốcólàmmộtđiềugìđấychoconkhông,
nếubốchưaquákiệtsức?-Điềugì?-ConmuốnbốđiKhastegari.ConmuốnbốhỏicongáitướngTahericho
con.ĐôimôikhôhéocủaBabarặnramộtnụcười.Mộtđốmxanhtrênchiếc
láhéo:-Conchắcchứ?-Chắchơnbấtcứđiềugìcontừngtinchắc.-Conđãnghĩkỹchưa?-Balay[74],Baba…-Vậyđưađiệnthoạiđâychobố.Cảcuốnsổtaycủabốnữa.Tôichớpchớpmắt:-Ngaybâygiờ?-Vậybaogiờ?Tôicười:-Ok.TôiđưađiệnthoạichoôngvàcuốnsổnhỏbìađenBabaghivộinhữngsố
điệnthoạicủabạnbè.ÔngtrasốcủagiađìnhTaheri.Bấmsố.Đưaốngnghelêntai.Timtôinhưmúabalêtronglồngngực.
-Jamilajanphảikhông?–Salaamalaykum,–ôngnói.Ônggiớithiệutên.Ngừng.–Đỡhơnnhiều,cảmơnchị.Anhchịthậttửtếđãđếnthăm.–Ônglắngnghemộtchốc.Gậtđầu.–Tôisẽghinhớ,cảmơnchị.TướngquânSahibcónhàkhôngạ–Ngừng.–Cảmơnchị.
Ôngnháymắtvớitôi.Chẳnghiểusaotôimuốncườithậtto.Hoặcgàolên.Tôiđưanắmtaychặnmiệngvàcắnchặt.
Babakhẽcườihắtrađằngmũi.-TướngquânSahib,Salaamalaykum..-Vângđỡhơnnhiềulắm…Anhthậttốt.TướngquânSahib,tôigọiđểhỏi
anh,cóthểchophéptôiđếnthămanhvàKhanumTaherisángmaikhông.Mộtchuyệntônnghiêm…Vâng…Mườimộtgiờlàđẹpnhất.Mainhé.Khodahãfez.Tạmbiệt.
Ôngcúpmáy.Chúngtôinhìnnhau.Tôibậtcườikhúckhích.Ôngcũngkhúckhíchcườitheo.
Babadấpnướcvàotócvàchảihấtrasau.Tôigiúpôngmặcmộtchiếcáosơmitrắngsạchvàthắtcàvạtchoông,thấycổáoônglỏngrađếnnămphân.Tôinghĩđếnnhữngkhoảngtrốngôngđểlạiphíasaukhiôngrađi,vàtôibắtmìnhphảinghĩvềmộtđiềukhác.Ôngkhôngrađi.Chưa.Vàhômnaylàmộtngàyđểnghĩnhữngđiềutốtlành.Chiếcáojackettrongbộlễphụcmàunâucủaông,bộôngmặcngàytôitốtnghiệp,lõngthõngtrênngười–Babađãnhẽoraquánhiềukhôngcònmặcvừanữa.Tôiphảixắnhaiốngtaylên.Tôicúixuốngbuộcdâygiàychoông.
GiađìnhTaherisốngtrongmộtngôinhàmộttầngmáibằnglạikhudâncưởFremont,nơicórấtđôngngườiAfghan.Ngôinhàcónhữngcửasổnhôra,máidốc,tiềnmônkhépkín,trênđótôithấynhữngchậuhoaThiêntrúcquỳnh.Chiếcxechởhàngmàuxámcủaôngtướngđậuởlốixevào.
TôiđỡBabarakhỏichiếcFord,rồilạiluivàophíasautaylái.Ôngdựa
ngườivàocửaxe:-Cứvềnhà,mộtgiờnữabốsẽgọichocon.-Yêntâm.Baba,–tôinói.–Chúcbốmaymắn.Ôngmỉmcười.Tôiláixeđi.Tronggươngchiếuhậu,Babađangloạngchoạngbướclên
lốixetớicửanhàôngTaheri,đểlàmcáinghĩavụcuốicùngcủangườicha.TôiđiđilạilạitrongphòngkháchcănhộcủachúngtôiđợiBabagọi.
Mườilămbướcchiềudài.Mườibướcrưỡichiềurộng.Nhỡôngtướngbảokhôngthìsao?Nhỡôngấyghéttôithìsao?Tôivẫnbướcvàobếpkiểmtrachiếcđồnghồhẹngiờ.Chuôngđiệnthoạireođúngtrướcbuổitrưa.
-Thếnàobố?-Ôngtướngnhậnlời.Tôithởphào.Ngồiphịchxuống.Haitaytôirunrun.-Ôngấynhậnrồiư?-Ừ,nhưngSorayajanởtrêngáctrongphòngriêngcủaconbé.Conbé
muốnnóichuyệnvớicontrướcđã.-Đượcthôiạ.Babanóivớiaiđiềugìđóvàcótiếngcạchhailầnkhiôngdậpmáy.-Amirphảikhông?–GiọngcủaSoraya.-Salaam.-Bốemnóiđồngý.-Anhbiết,–tôinói.Tôiđổitaycầmmáy.Tôiđangmỉmcười,–Anhrất
hạnhphúc.Anhkhôngbiếtnóigìnữa.-Emcũnghạnhphúc,Amir.Em…khôngthểtinnổiđiềunàylạixảyra.Tôicười:-Anhbiết.-Ngheđây,–nàngnói.–Emmuốnnóivớianhmộtđiều.Mộtđiềuanh
phảibiếttrướckhi…-Anhkhôngquantâmđiềugìhết.-Anhcầnphảibiết.Emkhôngmuốnchúngtakhởiđầubằngnhữngbí
mật.Vàemmuốnanhnghetừemthìhơn.-Nếunhưthếkhiếnemcảmthấydễchịuhơn.Nhưngsẽkhônglàmthay
đổiđiềugìhết.Mộtquãngdừnglâuởđầukia.-KhigiađìnhemsốngởVirginia,emchạytrốncùngmộtngườiđànông
Afghan.Lúcđóemmườitám…dễnổiloạn…ngốcnghếch,và…hắnnghiệnmatuý…chúngemđãsốngchungvớinhaugầnmộttháng.MọingườiAfghanởbangVirginiađềubàntánvềchuyệnđó.CuốicùngPadarcũngtìmthấychúngem.Ônghiệnraởcửavàbắtemphảivềnhà.Emphátcuồng.Hétlên.Kêuthét.Rằngemghétông…Dẫusaoemcũngđãvềnhà,và…–Nàngkhóc–Thalỗichoem.
Tôinghethấynàngbuôngmáy.Hỉmũi.-Buồnthay.–Nàngtiếptục,giọngkhànđi.–Khiemvềđếnnhà,em
thấymẹembịmộtcơnđộtquỵ,bênphảimặtmẹbịliệtvà…Emcảmthấyvôcùngtộilỗi.Mẹkhôngđángphảinhưvậy.ÍtlâusauPadarchuyểngiađìnhtớiCalifornia.Mộtlúcimlặngtiếptheo.
-Rồibốemvàemthếnào?–Tôihỏi.-Bốconemvẫnluôncósựkhácbiệt,bâygiờvẫnthế,nhưngembiếtơn
ôngđãđếncứuemhômđó.Emthựcsựtinôngđãcứuem.–Nàngdừnglại.–Vậy,nhữnggìemnóicólàmanhbănkhoănkhông?
-Mộtchút,–tôinói.Tôicóbổnphậnphảithànhthậtlạivớinàng.Tôikhôngthểdốinàngmàbảorằnglòngkiêuhãnhcủatôi,Iftikharcủatôi,khôngbịchạmnọctrướcsựthựcnàngđãtừngcùngmộtngườiđànông,trongkhiđótôichưahềmangmộtngườiđànbànàolêngiường.Tôicóbănkhoănmộtchút,nhưngtôiđãcânnhắcđiềuđónhiềulầnmấytuầnliềntrướckhiyêucầuBabađếnkhastegari.Vàvàophútcuối,câuhỏiluôntrởlạivớitôilàthếnày:Làmsaotôicóthểlàloạingườiđitrừngphạtnghiêmkhắcaiđóvềquákhứcủahọ?
-Nócólàmanhbănkhoănđếnmứcthayđổiýđịnhkhông?-Không.Soraya.Khôngmộtchútnào,–tôinói.–Khônggìemnóilàm
thayđổibấtcứđiềugìhết.Anhmuốnchúngtacướinhau.Nàngoàkhóc.Tôithèmđượcnhưnàng.Bímậtcủanàngđãhết.Đãnóira.Giảiquyết
rồi.TôimởmiệngvàsuýtđãkểchonàngnghetôiđãphảnhộiHassan,lừadối,đuổicậuấyđi,vàhuỷhoạitìnhthânthiếtbốnmươinămgiữaBabavàAlinhưthếnào.Nhưngtôiđãkhôngnói.TôingờrằngvềnhiềumặtSorayalàngườitốthơntôi.Lòngcanđảmchínhlàmộttrongsốđó.
Chương13TốihômsaukhichúngtôiđếngiađìnhôngTaheri–đểchínhthứcngỏ
lờibằnglafz[75]–tôiphảiđậuxeởbênkiaphố.Lốivàonhàchậtcứngnhữngxe.Tôimặcmộtbộđồmàuxanhnướcbiểnmàtôiđãmuahômtrước,saukhitôichởBabađếnkhastegari.Tôikiểmtralạicàvạttronggươngchiếuhậu.
-Contrôngthậtđẹptrai,–Babanói.-CảmơnBaba.Bốcóổnkhông?Bốcócảmthấyđủsứclàmviệcnày
không?-Đủsứchở?Đâylàngàyhạnhphúcnhấtđờibố,Amir–ôngvừanóivừamỉmcườimệtmỏi.Tôingherõtiếngbàntánphíasaucửa,tiếngcười,tiếngnhạcAfghanchơinhẹnhàng–nghenhưbảnghazal[76]cổđiểncủaUstadSarahang.Tôibấmchuông.Mộtkhuônmặtlórakhỏirèmcửasổtiềnsảnhvàbiếnmất.“Họđếnđâyrồi!”Tôinghetiếngmộtphụnữnói.Tiếngrìràobàntándừnglại.Aiđótắtnhạc.KhanumTaheriramởcửa.Bànói,mắtsángngời:
-SalaamAlaykum!Bàđãuốntóc,tôithấyrõvàmặcbộđầmđenlịchsựdàiđếngótchân.
Khitôibướcvàotiềnsảnh,mắtbàứalệ,vàbànói:-Amirjan,concònchưavàotrongnhàmàtađãkhócrồi.Tôiđặtmộtnụhônlêntaybà,nhưBabađãdạytôiđêmtrước.Bàdẫn
chúngtôiquamộthànhlangđènthắpsángtrưngvàophòngkhách.Trênnhữngbứctườngốpgỗ,tôithấynhữngtấmảnhcủanhữngngườisẽtrởthànhgiađìnhmớicủatôi:KhanumTahericòntrẻ,tócuốnbúpvàôngtướng,hậucảnhlàthácNiagara.KhanumTaheritrongbộváyáodệtliền.ÔngTaherimặcáojacketômsátcóvecổhẹp,cravátthanhnhã,tócdàyđennhánh,Sorayadợmbướclênmộtcontàugỗtròchơiởhộichợ,đangvẫytayvàmỉmcười,ánhsánglấplánhtrênhàmrăngtrắngbóngcủanàng.Mộttấmảnhôngtướngbảnhbaotrongbộquânphục,đangbắttayquốcvươngHusseincủaJordan.MộtbứcchândungcủaZahirShah.
Phòngkháchđôngkhoảnghaichụckhách,ngồitrênnhữngchiếcghếtựadọctheocácbứctường.KhiBababướcvào,mọingườiđềuđứnglên.Chúngtôiđivòngquanhphòng,Babatừtừđitrước,tôitheosau,bắttayvàchàocácvịkhách.Ôngtướng–vẫntrongbộđồxám–vàBabaômhônnhau,lịchsựvỗnhẹvàolưngnhau.HọchàonhauSalaambằngmộtgiọngkínhcẩn,khẽkhàng.
Ôngtướngômvòngtôihếtcảhaicánhtayvàcườixởilởinhưmuốnnói,–nào,bâygiờthìchínhthức–theotụclệcủangườiAfghan–đểlàmđiềunàyrồi,bachem.–Chúngtôihônlênmánhaubalần.
Chúngtôingồitrongcănphòngđôngkínngười.Babavàtôicạnhnhau,đốidiệnvớiôngtướngvàbàvợ.TiếngthởcủaBabadồndậphơnđôichút,
ôngkhôngngừnglaumồhôitrêntránvàdađầubằngchiếckhăntay.Ôngthấytôiđangnhìnôngvàcườigượng.–Bốkhôngsao,–ôngnhănnhó.
Đểgiữđúngphongtục,Sorayakhôngcómặt.Tiếptheolànhưngchuyệntángẫutầmphàochotớikhiôngtướnghắng
giọng.Cănphòngtrởlạiyêntĩnhvàainấyđềunhìnxuốngtaymình.Nghiêmtrang,ôngtướnggậtđầurahiệuvềphíaBaba.
Babacũnghắnggiọng.Ôngbắtđầunói,ôngkhôngthểnóihếtmộtcâumàkhôngdừnglạithở:
-ThưaTướngquânSahib,KhanumJamilajan…thậtlàmộtvinhdựlớnlaochocontraitôivàtôi…đượcđếnnhàcácvịhômnay.Cácvị…lànhữngconngườiđángkínhtrọng…thuộcnhữnggiađìnhkiệtxuấtvàdanhgiávà…dòngdõikiêuhãnh.Tôiđếnđâykhôngvìđiềugìkhácngoàiihtiramtốithượng…sựkínhtrọngnhấtđốivớicácbậctiềnbốigiađìnhcácvị,vàtưởngnhớ…tổtiêncácvị.–Ôngdừnglại.Lấyhơi.Quệtlôngmày.–Amirjanlàcontraiduynhấtcủatôi…đứaconduynhấtcủatôi,vàcháuluônlàđứacontraihiếuthảocủatôi.Tôimongcháusẽtỏra…xứngđángvớilòngtốtcủacácvị.TôingỏlờixincácvịđemlạivinhdựchoAmirjanvàtôi…vàchấpnhậncontraitôivàotronggiađìnhcácvị.
Ôngtướnggậtđầulịchthiệp.Ôngnói:-Chúngtôivinhdựđónchàocontraicủamộtngườinhưôngvàogia
đìnhchúngtôi.Danhtiếngcủaôngcònđếntrướcông.TôilàmộtngườinghiêngmìnhngưỡngmộôngởKabulvàvẫncòngiữnguyênlòngngưỡngmộđótớingàyhômnay.Chúngtôirấtvinhhạnhđượcgiađìnhôngthônggiavớichúngtôi.
-Amirjan,vềphầncon,tachàođónconvàogiađìnhtanhưmộtđứacontrai,nhưlàngườichồngcủacongáita,noor[77]củamắtta.Nỗiđaucủaconcũngsẽlànỗiđaucủachúngta,niềmvuicủaconlàniềmvuicủachúngta.TahyvọngconsẽxemKhalaJamilavàtanhưchamẹthứhaicủacon,vàtanguyệncầuchohạnhphúccủaconSorayajanyêuquýcủachúngta.Cảhaiconhãynhậnlờichúcphúccủachúngta.
Mọingườivỗtay,vàvớitínhiệuđó,tấtcảđềuquayđầuvềphíahànhlang.Giờphútmàtôimongđợi.
CuốicùngSorayaxuấthiện.TrongáováyAfghantruyềnthốngmàunholộnglẫyvớihaiốngtaydàivàđồnữtrangbằngvàng.TaycủaBabanắmlấytaytôi,xiếtchặt.KhanumTaheritràntrềnướcmắt.Sorayachậmrãibướclạiphíachúngtôi,theosaulàmộtđoànphùdâugồmnhữnghọhàngphụnữ.
Nànghôntaychatôi.Cuốicùngngồixuốngcạnhtôi,mắtnhìnxuống.Tiếngvỗtayranlên.
Theotruyềnthống,giađìnhSorayasẽphảitổchứctiệcđínhhôn,Shirinikhori,còngọilàLễĂnKẹo.Rồigiaiđoạnđínhhônđấythườngkéodàivàitháng.TiếpđếnlễcướiphảidoBabagánhvác.Tấtcảchúngtôiđềuđồngý
làSorayavàtôisẽbỏquaShirinikhori.Aicũngbiếtlýdo,vìvậychẳngaiphảinóihẳnrarằng:Babachẳngcònsốngđượcmấythángnữa.
Sorayavàtôikhôngbaogiờcùngnhauđirangoàitrongkhitiếnhànhchuẩnbịcholễcưới–dochúngtôicònchưacưới,thậmchíkhôngcócảShirinikhori–đicùngnhaunhưthếbịxemlàkhônghợplẽ.VìvậytôiđànhphảiđicùngvớiBabaquanhàôngTaheriăntối.NgồiđốidiệnvớiSorayaquabànăn.Tưởngtượngrakhiđầunànggốilênngựcmình,mùitócnàngsẽnhưthếnào.Hônnàng.Làmtìnhvớinàng.
Babatiêubalămngànđôla,gầnhếtkhoảntiềnôngdànhdụmchoawrossi,lễcưới.ÔngthuêmộtphòngtiệclớnởFremont–chủnhàhàngbiếtôngtừngàyởKabulnênđãgiảmgiáđángkểchoông.Babaphảithuêdànnhạcchođámcướicủachúngtôi,vàchitiềnchochiếcnhẫnkimcươngtôichọn.Ôngmuachotôibộvestđuôitômvàbộáoquầntruyềnthốngmàuxanhcholễnika–lễnguyệnthề.Mọicôngcuộcchuẩnbịtớitấpđángsợchođêmcưới–maymắnsaophầnlớnđềudoKhanumTaherivàbạnbèbàđảmnhiệm–tôichỉcònnhớđượcmộtchútkhôngđángkể.
Tôicònnhớlễnikacủachúngtôi.Chúngtôingồiquanhmộtchiếcbàn.Sorayavàtôimặcmàuxanhlục–màucủađạoHồi,nhưngcũnglàmàucủamùaxuânvàsựkhởiđầumới.Tôiđóngbộ,Soraya(ngườiphụnữduynhấttạichiếcbànđó)mặcáováydàitay,chemạng.Baba,TướngTaheri(lầnnàytrongbộvestđuôitôm)vàmấyngườicậucủaSorayacũngcómặttạichiếcbànđó.Sorayavàtôinhìnxuống,nghiêmtrang,kínhcẩn,chỉdámliếctrộmnhau.ÔnggiáosĩhỏinhữngngườilàmchứngvàđọckinhKoran.Chúngtôinóinhưnglờinguyệnthề.Kývàogiấychứnghôn.MộttrongnhữngngườicậucủaSorayađếntừVirginia,ôngSharifjan,emtraicủaKhanumTaheri,đứnglênvàhắnggiọng.Sorayabảotôirằng,ôngđãsốngởnướcMỹhơnhaimươinăm.ÔnglàmviệcởSởNhậpcưvàNhậpquốctịch,còncómộtbàvợMỹ.Ôngcũnglàmộtnhàthơ.Mộtngườinhỏnhắnvớibộmặtgiốngmặtchim,tócmềmnhưtơ.ÔngđọcmộtbàithơdàitặngSoraya,ghivộitrênmộttờgiấycủakháchsạn.Khiôngđọcxongmọingườireolên:“Wahwah,chàchà,Sharifjan.”
Tôicònnhớlúcấy,trongbộlễphục,tôibướcvềphíadiễnđài,Sorayatrongchiếcpari[78]chemặtmàutrắng,taychúngtôikhoáclấynhau.Babatậptễnhbêntôi,ôngtướngvàbàvợbêncạnhcongáimình.Mộtđoànphùđâu,phùrểgồmchúbáccôdì,anhchịemhọtheosau,lúctôiđisuốtcănphònglớn,rẽquamộtbiểnkháchdựđanghoanhôvànheomắtvìđènmáyảnh.MộtngườianhhọcủaSoraya,contraiôngSharifjan,giơcaocuốnkinhKorantrênđầuchúngtôikhichúngtôitiếndầnlên.Bàicahônlễ,ahestaborotrầmtrầmdânglên,vẫnbàicamàtênlínhNgatạitrạmkiểmsoátthácMahiparđãhát,cáiđêmmàBabavàtôirờiKabul:
Biểnbuổisángthànhmộtchiếcchìakhoávànémxuốnggiếng,
Lêntừtừ,vầngtrăngyêudấucủata,lêntừtừ.HãyđểchomặttrờibuổisángquêndậyởphươngĐông,Lêntừtừ,vầngtrăngyêudấucủata,lêntừtừ.Tôinhớđangngồitrênchiếcsofađặttrêndiễnđàinhưmộtcáingaivàng,
taySorayatrongtaytôi,trongkhikhoảngbatrămgươngmặtnhìnlênchúngtôi.ChúngtôilàmAyenaMasshaf[79],tứchọchochúngtôimộtchiếcgươngvànémmộtchiếckhăntrùmđầulênđầuchúngtôi,nhưthếchúngtôisẽđượcriênghaiđứanhìnnhautronggương.NhìnvàokhuônmặtđangmỉmcườicủaSorayatrongchiếcgươngấy,trongcáikhoảnhkhắcriêngtưdướikhăntrùmđầu,lầnđầutiêntôithìthàovớinàngrằngtôiyêunàng.Mánàngđỏbừnglên,nhưmàulámóng.
Tôihìnhdunglạicácđĩathứcănđầymàusắc,chopankabob,sholeh-goshti[80]vàxôicómàucamdại.TôithấyBabangồigiữahaichúngtôitrênchiếcghếsofaấyvàmỉmcười.Tôinhớnhữngconngườimồhôiđầmđìanhảyđiệuattan[81]truyềnthốngtheomộtvòngtròn,bậtngườilên,xoaytítmỗilúcmộtnhanhtheonhịpcuồngnhiệtcủacặptrốngcơm,chotớikhitấtcảtrừmộthaingườirớtkhỏivòngvìkiệtsức.TôinhớtôichỉmongchúRahimKhancómặtởđó.
VàtôinhớmìnhtựhỏikhôngbiếtliệuHassancũngđãcướichưa.Nếucướirồithìcậuấysẽnhìnthấykhuônmặtcủaaitrongchiếcgươngdướichiếckhăntrùmđầu?Bàntaynhuộmlámóngcủaaicậuđangcầm?
Khoảnghaigiờsáng,tiệccướichuyểntừphòngđạitiệcvềcănhộcủaBaba.Tràmộtlầnnữalạitràntrềvànhạcđượcchơichotớikhilánggiềngphảigọicảnhsát.Quákhuyađêmđó,mặttrờichỉchưađầymộtgiờnữasẽmọcvàcuốicùngkháchkhứacũngravề.LầnđầutiênSorayanằmcùngtôi.Suốtđờitôi,tôichỉquanhquẩnvớiđànông.Đêmđó,tôimớikhámphárasựdịudàngcủamộtngườiđànbà.
ChínhSorayalàngườiđềnghịchuyểnđếnởcùngBabavàtôi.Tôinói:-Anhtưởng,cólẽemmuốnchúngtacómộtchỗởriêng.Nàngđáp:-VớiKakajanđangốmyếunhưthếnàyư?Mắtnàngnhưmuốnbảotôi
khôngcòncáchnàokhácđểbắtđầucuộcsốnggiađình.Tôihônnàng:-Cảmơnem.Sorayatìnhnguyệnchămsócchatôi.Nàngphatràvàlàmbánhnướng
vàobuổisángchoông,đỡôngrakhỏigiườngvàvàogiường.Nàngmangthuốcgiảmđauchoông,giặtquầnáochoông,đọcchoôngnghephầntintứcquốctếtrêntờnhậtbáovàomỗibuổichiều.Nàngnấuchoôngnhữngmónănôngưathích,mónkhoaitâynấushorwa[82],dẫuhiếmkhiôngănnổiquávàithìađầy,vàdắtôngrakhỏiphòngđibộmộtquãngquanhdãynhà.Rồikhiôngliệtgiường,mỗitiếngđồnghồnànglạilậtngườiôngđểkhỏibịhoạithư.
MộthômtôitừhiệuthuốcmuaítviênmoócphingiảmđauchoBabavềnhà.Vừakịpđóngcửalại,tôibắtgặpSorayanhìnrấtnhanhquathứgìđódướitấmchăncủaBaba.Tôinói:
-Này,anhthấyrồinhé!Haingườiđanglàmgìvậy?-Làmgìđâu,–nàngmỉmcườinói.-Nóidối.–TôilậtchănBabalên.–Cáigìđây?Tôinói,dẫuvừanhặtlêncuốnsổbọcdatôiđãbiết.Tôivạchngóntay
dọctheomépsáchmạvàng.TôivẫnnhớpháohoacáiđêmchúRahimKhanchotôicuốnsổ,đêmsinhnhậtlầnthứmườibacủatôi,nhữngluồngsángxẹtxẹtvànổbùngthànhnhữngbóhoađỏ,xanh,vàng.
-Emkhôngthểtinđượcanhcóthểviếtnhưthế.–nàngnói.Babanhíchđầurakhỏigối:-Bốbảonólàmvậyđấy.Bốmongconđừngđểý.TôiđưacuốnsổlạichoSorayavàrờikhỏiphòng.Babaghétkhitôikhóc.Mộtthángsauđámcưới,ôngbàTaheri,ôngSharif,bàSuzyvàmấybà
cô,bàdìcủaSorayađếncănhộcủachúngtôiăntối.Sorayalàmmónsabzichallow,gạotrắngnấuvớiraubinavàthịtcừunon.Saubữatối,tấtcảchúngtôiuốngchèxanhvàchơibàitheonhómbốnngười.SorayavàtôichơicùngôngSharifvàbàSuzy,vợông,trênchiếcbàncafe,gầncáisofaBabađangnằmđắptấmchănlen.BabanhìntôiđangđùavớiôngSharif,nhìntôivàSorayađangngoéotaynhau,nhìntôigiậtmớtócuốncongbỏlơicủanàng.TôicóthểthấynụcườithẳmsâutronglòngBaba,cũngmênhmôngnhưbầutrờinhữngđêmkhinhữngcâybạchdươngrunrẩyvàtiếngdếkêuâmvangkhắpkhuvườn.Đúngtrướcnửađêm,Bababảochúngtôiđỡônglêngiường.Sorayavàtôiquànghaicánhtayônglênvaichúngtôivàômlấylưngông.Khichúngtôiđặtôngnằmxuống,ôngbắtSorayatắtđènngủ.
Ôngbảochúngtôingảngườixuốngvàhônchúngtôimỗingườimộtcái.-Consẽmangmoócphinvàcốcnướcđến,Kakajan,–Sorayanói.-Đêmnaykhôngcần,–ôngnói.–Đêmnaykhôngđauđâu.-Vângạ.–nàngđáplời.Nàngkéochănlênchoông.Chúngtôikhépcửa
lại.Babakhôngbaogiờthứcdậynữa.MọingườiđỗxeđầybãixetạinhàthờHồigiáoởHayward.Trênmột
cánhđồngtrụicỏphíasautoànhà,nhữngchiếcxebốnchỗvànhữngchiếcSUVđỗchặtcứngcácđiểmđỗtạmthời.Mộtsốngườiphảiláiquaba,bốndãynhàởphíaBắcnhàthờđểtìmchỗ.Khuvựcdànhchođànôngcủanhàthờlàmộtphòngvuôngrộnglớn,nhữngtấmthảmnhỏAfghanvànhữngtấmđệmmỏngtrảisongsongthànhhàng.Đànôngxếphàngđivàocănphòng,giàyđểngoàicửa,ngồi140khoanhchântrênnhữngtấmđệm.Mộtgiáosĩhátsurrah[83]từkinhKorantrướcmicro.Tôingồibêncửatheophongtụcquyđịnhchogiađìnhngườiđãkhuất.TướngTaheringồicạnh
tôi.Quacánhcửamởrộng,tôicóthểnhìnthấynhữngdòngxeùnùnkéotới,ánhnắnglấplánhtrênkínhchắngió.Họthảkháchđixexuống,nhữngngườiđànôngmặcđồđen,phụnữmặcáodàiđen,đầuđộinhữngkhăntrắngtruyềnthốnghijab[84].
VìtiếngcầunguyệntừkinhKoranvangdộikhắpcănphòng,tôilạinghĩtớicâuchuyệncũBabavậtnhauvớimộtcongấuđenởBaluchistan.Babađãvậtnhauvớigấusuốtcuộcđờimình.Mấtngườivợtrẻ.Mộtmìnhnuôicontrai.Rờibỏquêhươngyêudấucủamình,watantuổixanhcủamình.Nghèokhổ.Bịkhinhmiệt.Cuốicùng,mộtcongấunữatớimàôngkhôngthểthắngnổi.Nhưngngaycảnhưthế,ôngđãthuatrongnhữnghoàncảnhcủachínhmình.
Saumỗimộtvòngnhữngngườicầunguyện,nhữngtốpngườiđếnchiabuồnxếphànglạivàchàotôikhiđira.Theođúngnghĩavụ,tôibắttayhọ.Nhiềungườitrongsốhọtôihầunhưkhôngbiết.Tôilễphépmỉmcười,cảmơntấtcảvềnhữngđiềuhọcầuchúc,lắngnghebấtcứđiềugìhọnóivềBaba.
-…giúptôixâynhàởTaimani…-…banphúclànhchoông…-…khôngmộtaikhácchịugiúpvàôngđãchotôivay…-…kiếmchotôimộtcôngviệc…hầunhưkhôngbiếttôi…-…nhưmộtngườianhcủatôi.Lắngnghehọnói,tôinhậnratôilàai,làcáigì,đếnmứcnào,đãđược
địnhrõbởiBabavànhữngdấuấnôngđểlạitrêncuộcđờimọingười.Cảcuộcđờitôi,tôiđãlà“contraiBaba”.Giờôngrađirồi.Babakhôngthểchỉđườngchotôinữa.Tôisẽphảitựtìmlấynó.
Nghĩđếnviệcđókhiếntôikinhhoàng.LúctrướctạikhumộnhỏcủangườiHồigiáoởnghĩatrang,tôiđãchứng
kiếnngườitahạBabaxuốngmộtcáihố.CònônggiáosĩđãtớimứcphảitranhcãivớimộtngườiđànôngvềviệcđâumớilàayatchínhxáccủakinhKoranđểđọctạimộchí.SựviệccóthểđãtrởnênnghiêmtrọngnếutướngTaherikhôngcanthiệp.Giáosĩchọnmộtayat,vừađọcvừakhóchịuliếcnhìnngườikia.Tôichứngkiếnhọhấtnhữngxẻngđấtđầutiênxuốngmộ.Rồitôibỏđi.Bướcvềphíabênkiacủanghĩatrang.Ngồidướibóngcâyngôđồngđãđỏlá.
Giờthìlượtcuốicùngnhữngngườiđếnviếngđãbàytỏtrọnlòngkínhtrọng,vànhàthờvắnghếtngười,ngoạitrừônggiáosĩđangtháophíchcắmmicrôvàbọccuốnkinhKoranvàotrongtấmvảixanh.Ôngtướngvàtôibướcrangoàilúcmặttrờiđãxếbóng.Chúngtôibướcxuốngcácbậcthềm,điquanhữngđámngườiđangtụtậphútthuốc.Tôinghelõmbõmnhữngcâuchuyệncủahọ,mộttrậnbóngđáởUnionCitytuầntới,mộttiệmănmớicủangườiAfghanởSantaClara.Đờiđãlạiđangvậnđộng,đểlạiBabaởphía
saurồi.-Conthếnào,bachem?–TướngTaherihỏi.Tôinghiếnrăng.Ngăndòngnướcmắtchỉchựctràorasuốtcảngày:-ConđitìmSorayađây,–tôinói.-Phảiđấy.Tôibướcsangphíadànhchophụnữcủanhàthờ.Sorayađangđứngtrên
bậcthềmvớimẹmìnhvàhaibànàođómàtôichỉmangmángnhớtừhômđámcưới.TôirahiệuchoSoraya.Nàngnóigìđóvớimẹvàđếnchỗtôi.
-Liệuchúngmìnhđidạobộcóđượckhông?–Tôinói.-Đượcchứ,–nàngcầmlấytaytôi.Chúngtôilặnglẽbướcxuốngmộtlối
đirảisỏiquanhco,ngăncáchbằngnhưnghàngràothấp.Chúngtôingồitrênchiếcghếdài,quansátmộtcặpvợchồnggiàđangquỳcạnhmộtngôimộcáchđómấyhàngvàđặtmộtbóhoacúcbênbiamộ.
-Sorayanày?-Gìanh?-Anhbắtđầunhớông.Nàngđặttaylênđùitôi.Chiếcchila[85]Babamualấplánhtrênngóntay
đeonhẫncủanàng.Phíasaunàng,tôicóthểnhìnthấynhưngngườiđếnviếngBabađangláixerờikhỏiđâyvềphíaĐạilộMission.Chẳngmấychốcnữathôi,chúngtôicũngrờikhỏiđó,vàđâylàlầnđầutiên,Babasẽhoàntoàncôđộc.
Sorayakéotôivàongườinàngvàcuốicùngnướcmắttôitràora.BởivìSorayavàtôichẳngbaogiờcógiaiđoạnhứahôn,tấtcảnhữnggì
tôibiếtđượcvềgiađìnhTaheriđềulàtừsaukhiđãcưới.Vídụ,tôimớibiếtrằng,thángmộtlần,ôngtướnglạiphảichịumộtcơnthiênđầuthốngkéodàigầnmộttuần.Khibịcơnđauđầuhànhhạ,ôngđivềphòngriêng,cởiquầnáo,tắtđèn,khoácửa,vàkhôngchịurangoàichotớikhicơnđaudịuhẳn.Khôngaiđượcphépvàophòng,khôngaiđượcphépgõcửa.Cuốicùngôngthườnglạihiệnra,trongbộđồxám,sựcmùigiấcngủvàkhăntrảigiường,mắtôngvồnglênvàvằnmáu.
TôiđượcSorayachobiết,ôngvàKhanumTaheriđãngủriêngởhaiphòngtừkhálâurồi.Tôiđượcbiếtôngcóthểvẫnchấpvặt,vínhưkhiôngcắnmộtmiếngqurmabàvợđặttrướcmặtông,rồithởdàivàđẩymónấyđi.“Tôisẽlàmchomìnhmónkhác.”KhanumTaherithườngnóivậy,nhưngôngphớtlờbà,hờndỗivàănbánhmìvớihành.ViệcnàylàmSorayatứcgiậnvàmẹnàngkhóc.Sorayabảotôiôngđãdùngthuốcngủ.
TôiđượcbiếtôngvẫngiữchogiađìnhmìnhđượchưởngphúclợixãhộivàkhôngbaogiờlàmmộtnghềgìởHoaKỳ,thíchđổinhữngtấmsécchínhphủratiềnmặthơnlàtựhạmìnhlàmnhữngcôngviệckhôngphùhợpvớimộtngườitàibavàhiểnháchnhưông–ôngchỉđếnthămchợtrờinhưmộttrògiảitrí,mộtcáchđểhoànhậpvớinhữngbạnbècũngườiAfghan.Ông
tướngtinrằng,sớmmuộn,Afghanistancũngsẽđượcgiảiphóng,chếđộquânchủsẽđượcphụchồi,vàôngmộtlầnnữalạiđượcmờiraphụcvụ.Vìvậy,ngàynàoôngcũngchỉnhtềtrongbộđồxámcủaông,xoayxoaychiếcđồnghồbỏtúi,đợichờ.
TôiđượcbiếtKhanumTaheri–màbâygiờtôigọilàKhalaJamila–từngmộtthờinổitiếngởKabulvìgiọnghátmêhồn.Dẫuchưabaogiờhátkiểuchuyênnghiệp,bàđãcóđủtàilàmviệcđó–bàcóthểhátdânca,nhữngghazals[86]vàcảraga[87]vốnthườnglàlĩnhvựccủađànôngnữa.Nhưngcàngđánhgiácaoviệcthưởngthứcâmnhạc–thựctếôngtướngsởhữumộtbộsưutậpđángkểnhữngbăngghiâmghazalscổđiểndocáccasĩAfghanvàHindithểhiện–ôngcàngtinrằngviệcđótốtnhấtlàdànhchonhữngngườithuộctầnglớphạlưu.Chonênviệcbàkhôngbaogiờhátởnơicôngcộnglàmộttrongnhữngđiềukiệnkhihọcướinhau.Sorayakểchotôinghe,mẹnàngđãmuốnháttrongđámcướichúngtôi,mộtbàithôi,nhưngôngtướnglườmbà,vàchuyệnbàhátđànhchônvùi.KhanumTaherichơixổsốtuầnmộtlầnvàtốinàocũngxemJohnnyCarson[88].Bàdànhnhiềuhômởngoàivườnđểchămsócnhữngcâyhoahồng,thiêntrúcquỳnh,khoaitâyleovàhoalancủabà.
KhitôicướiSoraya,hoavàJohnnyCarsonchiếmvaitròthứyếu.TôilàniềmvuimớitrongcuộcđờiKhalaJamila.Khônggiốngcungcáchxãgiaovàphòngthủcủaôngtướng–ôngkhôngđínhchínhkhitôigọiônglà“TướngquânSahib”–KhalaJamilakhônggiấuviệcbàngưỡngmộtôivôcùng.Vìmộtlýdo,tôilắngnghecảmộtdanhsáchrấtấntượngnhữngcănbệnhcủabà,mộtchủđềmàôngtướngđãtừlâuvờđiếckhôngnghe.
Sorayabảotôi,từkhimẹnàngbịđộtquỵđếnnay,mỗilầnmạchyếu,trongngựcbàlạilàmộtcơnđautim,mọikhớpxươngđauđềugắnvớibệnhthấpkhớp,mỗilầnmắtbàcogiậtlàmộtcơnđộtquymới.Tôinhớ,lầnđầutiênKhalaJamilanóitớimộtcụcgìđónghẹnởcổbà.Tôibảo:“Ngàymaiconsẽkhôngđếntrườngvàđưamẹđếnbácsĩ.”Đáplạiôngtướngmỉmcười:“Vậythìconcũngcóthểbỏquáchluônsáchvởcủaconđượcrồiđấy,bachem.DanhmụckhámchữabệnhcủaKhalaconnhiềunhưtácphẩmcủaRumi:phảihàngtập.”
Nhưngđókhôngchỉlàbàmuốntìmmộtthínhgiảchonhữngđộcthoạivềbệnhtậtđauốmcủabà.Tôitintưởngvữngchắcrằngnếutôiđãnhặtmộtkhẩusúnglênvàthamgiavàomộtvụhànhhunggiếtngười,tôivẫnsẽcòncóđượcsựtrợgiúptừtìnhyêukiênđịnhcủabà.Bởivìtôiđãcấtkhỏitráitimbàcănbệnhtrầmtrọngnhất.TôiđãcấtkhỏihộbànỗisợlớnnhấtcủamọibàmẹAfghan,khôngcóngườikhastegardanhgiánàotớixinkếthônvớicongáimình.Rồicongáimìnhsẽgiàđi,đơnđộc,khôngchồng,khôngcon.Ngườiđànbànàocũngcầncómộtngườichồng.Ngaycảkhihắntalàmcâmbặttiếngháttronglòngnàng.
Và,từSoraya,tôibiếtđượcnhữnggìđãxảyraởVirginia.Chúngtôiđangdựmộtđámcưới.CậucủaSoraya,ôngSharif,ngườilàm
việctạiSởNhậpcưđó,đangtổchứclễcướichocontraimìnhvớimộtcôgáiAfghanởNewark.ĐámcướicũngđượctổchứcngaytạicáiphòngsáuthángtrướcSorayavàtôiđãlàmlễawroussi.Chúngtôichợtnghethấyhaingườidànbàtrungniênquaylưnglạichúngtôitròchuyện.
-Trôngcôdâumớiđángyêuquá.–Mộttronghaingườinói,–cứnhìnkỹxem.Maghboolquá,nhưmặttrăngấy.
-Ừ,–ngườikianói,–vàtrongtrắngnữa.Tiếthạnh.Khôngcóbạntrai.-Tôibiết.Tôinóichobàrõchàngtraikiakhôngcướicôemhọlàđúng
lắm.TrênđườngvềnhàSorayanhưphátđiênlên.TôiláichiếcFordvàolềvà
đậuxedướiđènđườngđạilộFremont.-Khôngsaođâu.–Tôivừanóivừavuốtlạitócnàng.–Aiđểýnào?Nànghétlên:-Đểugiảquá.-Quênchuyệnđóđi.-Contraihọđếncáchộpđêmtìmtrògiảitrívàlàmlũbạngáiễnhbụng
ra,chúngcónhữngđứaconngoàihônthúvàchẳngainóimộtđiềuchếttiệtgì.Ồ,chúngchỉlànhữngngườiđànônghamvuithôi!Emmắcmộtsailầmthếlàmọingườinóiđếnnangvànamoos–danhdựvàtựhào–vàemphảimặtdàyvềchuyệnđósuốtcảphầncònlạiđờiem.
Tôilấylòngngónlaycáiquệtgiọtnướcmắtrơixuốnghàmnàng,ngaytrênvếtbớt.
-Emđãkhôngkểchoanhbiết,–Sorayavừanóivừachớpmắt.–nhưngđêmđó,chaemxuấthiệnvớimộtkhẩusúng.Ôngbảo…anhta…ôngcóhaiviênđạntrongnòng,mộtchoanhta,mộtchobảnthânông,nếuemkhôngtrởvềnhà.Emkêuthétlên,gọiôngbằngđủmọithứtên,bảoôngkhôngthểgiữemcấmcungmãimãi,rằngemmongôngchếtđi.–Nhữnggiọtnướcmắtnónghổiứaragiữahaibờminàng.–Đúnglàemđãnóinhưthếvớiông,rằngemmongôngchếtđi.
Khiôngđememvềnhà,mẹquànghaicánhtayômlấyemvàbàcũngđangkhóc.Bàcứnóimãinhữnggìđó,nhưngemchẳngthểhiểunổichútnào,bởivìbàlíulưỡilạiquátệ.Thếlàchamangemvềphòngngủvàđểemngồitrướccáigươngtrangđiểm.Ôngđưachoemmộtchiếckéovàbìnhthảnbảoemcắthếttócđi.Ôngtheodõitrongkhiemgọttóc.
Emkhôngbướcrakhỏinhàmấytuầnliền.Rồikhiemra,emnghethấynhữngtiếngxìxàohoặchìnhdungthấyhọởbấtkỳchỗnàoemtới.Đãbốnnămrồivàcáchxabanghìndặm,emvẫncònnghethấyhọxìxào.
-Mặcxáchọ,–tôibảo.Nàngnhưnửakhócnửacười,nói:
-Cáiđêmkhastegarikhiemkểchoanhnghevềđiềunàytrongđiệnthoại,emtinchắcthếnàoanhcũngđổiý.
-Khôngcóchuyệnđóđâu,Soraya.Nàngmỉmcườivàcầmlấytaytôi:-Emthậtquámaymắnđãtìmthấyanh.Anhkhácxavớitấtcảbọncon
traiAfghanemđãtừnggặp.-Chúngtađừngbaogiờnóivềchuyệnnàynữa,đượckhông?-Vâng.Tôihônmánàngvàláixerờikhỏilềđường.Trongkhilái,tôithắcmắc
tạisaotôilạikhácxa.Cóthểvìtôiđãđượcnhữngngườiđànôngnuôidưỡng.Tôikhônglớnlênquanhquẩnbênnhữngngườiđànbàvàchưabaogiờthựcsựchungsốngvớicáichuẩnmựclậplờ[89]màxãhộiAfghanlấyđóđểđốixửvớihọ.CũngcóthểtạiBabalàmộtngườichaAfghankhácthườngđếnthế,mộtngườitựdođãsốngtheoluậtlệriêngcủamình,mộtconngườiđộclậpvềtưtưởng,coithườnghoặcchấpnhậnnhữngtụclệxãhộitheochínhkiếncủariêngông.
Nhưngtôinghĩ,phầnlớnlýdotôikhôngquantâmtớiquákhứcủaSorayachínhlàtôicũngcóquákhứriêngcủatôi.Tôihiểurõthếnàolàânhận.
SaungàyBabamấtítlâu.SorayavàtôichuyểnđếncănhộmộtphòngngủởFremont,chỉcáchngôinhàcủaôngtướngvàKhalaJamilavàidãy.ChamẹSorayamuachochúngtôimộtghếsofađệmdanâuvàmộtbộđĩahátMikasacoinhưquàmừngnhàmới.Ôngtướngchotôithêmmộtmónquànữa,mộtmáychữIBMmớitoanh.Tronghộp,ôngluồnvàomộtmẩugiấyviếtbằngchữFarsi:
Amirjan,Bốmongconkhámpháranhiềucâuchuyệntrênnhữngphímchữnày.TướngIqbalTaheriTôibánchiếcxebuýtVWcủaBabavàtừhômđó,tôikhôngtrởlạichợ
trờinữa.MỗithứSáutôilạiláixeđếnmộBaba,vàđôikhi,tôithấycóbóhoafreesia[90]tươithắmbênbiađá,hiểurằngSorayacũngđãđếnđó.Sorayavàtôiổnđịnhdầnnhữngthóiquen–vànhữngngạcnhiênnhonhỏ–củađờisốngvợchồng.Chúngtôidùngchungbànchảirăngvàbíttất,đưachonhaugiấyvệsinh.Nàngnằmởbênphải,tôithíchởbêntráigiường.Nàngthíchgốilôngchim,tôithíchgốicứng.Nàngănđiểmtâmqualoabằngbánhnhạtkhôngbơ,thêmchútsữa.
TôinhậnđượcchứngchỉtạitiểubangSanJosemùahènămđóvàchọnchuyênngànhtiếngAnh.Tôinhậncôngviệcbảovệ,làmcađêmtạimộtkhohànglớnđồnộithấtởSunnyvale.Côngviệcthậtbuồnchánkhủngkhiếp,nhưngthuậnlợilạithậtđángkể.Khimọingườiravềvàolúc6giờchiềuvàbóngtốibắtđầubòvàogiữahaidãysofacònbọcnhựachồngcaođếntận
trần,tôilấysáchcủatôiravànghiêncứu.Chínhtrongcáivănphòngsựcmùigỗthôngthơmphứccủakhohàngấy,tôibắtđầuviếtcuốntiểuthuyếtđầutiêncủamình.
Nămsau,SorayađếntiểubangSanJosevớitôi,vàđăngkývàotrườngsưphạm,bấtchấptháiđộsầunãocủachamình.
-Bốkhônghiểutạisaoconđangđểphítàinăngcủaconnhưthế–mộtbuổitốiôngtướngnóitrongbữaăn.–Concóbiếtkhông,Amirjan,ởtrườngtrunghọcconbétoànđượcđiểmA,–ôngquaylạiphíanàng.–Mộtđứacongáithôngminhnhưconcóthểtrởthànhluậtsư,mộtnhàkhoahọcchínhtrị.Và,Inshallah,khiAfghanistanđượctựdo,concóthểgiúpviếtbảnhiếnphápmới.LúcđósẽcầnnhữngngườiAfghantrẻcótàinăngnhưcon.Họcóthểđềnghịconcảcáighếbộtrưởngnữaấychứ,sẽlàmrạngrỡtêntuổigiađìnhmình.
TôicóthểthấySorayađangkiềmchế,mặtnàngcaulại:-Conkhôngcònlàđứacongáinữa,Padar.Conlàmộtphụnữcóchồng.
Hơnnữangườitacũngcầngiáoviên.-Aicũngcóthểdạyđược.-Cócònchútcơmnàokhông,Madar[91]?–Sorayahỏi.SaukhiôngtướnglấycớđigặpvàingườibạnởHayward,KhalaJamila
cốanủiSoraya,bànói:-Bốconcóýtốt.Ôngấychỉmuốnconthànhđạtthôimà.-Đểbốcóthểkhoekhoangcôcongáicôngtốviêncủaôngvớibạnbè
chứgì.Thêmmộtcáimềđaynữachoôngtướng,–Sorayanói.-Connóilinhtinhrồiđấy!-Thànhđạt!–Sorayakêulên.–Ítnhấtconcũngkhônggiốngbố,chỉ
ngồiquanhmộtchỗtrongkhimọingườikhácchiếnđấuchốnglạibọnShorawi,ngồiđợikhisựrốiloạnđãyênắngđểôngcóthểnhảyvàođòilạimộtchứcsắcbebétrongchínhphủ.Dạyhọccóthểkhôngđượctrảlươngnhiều,nhưngđólàcôngviệcconmuốnlàm!Đólàcôngviệcconyêu,vàviệcđócòntốthơnnhiềunhậntiềnphúclợi,tiệnthểnóithẳngranhưvậy.KhalaJamilamímmôi:-Ôngấymànghethấynóiconnóinhưvậy,ôngấysẽkhôngbaogiờthèmnóivớiconnữa.
-Mẹđừnglo.Sorayađáptrảngay,vừaquàngkhănăncủamìnhlêncáiđĩa,–consẽkhônglàmsứtmẻcáitôiquýbáucủabốđâu.
Mùahènăm1988,khoảngsáuthángtrướckhiquânđộiXôviếtrútkhỏiAfghanistan,tôiviếtxongcuốntiểuthuyếtđầutiêncủamình,chuyệnvềhaichaconởKabul,phầnlớnviếttrêncáimáychữmàôngtướngđãchotôi.Tôigửithưhỏimộttácáchãngmôigiớixuấtbản,vàmộtngàythángTámtôisửngsốtkhimởhộpthưvàthấyyêucầucủamộthãngmôigiớiNewYorkbảotôigửibảnthảohoànchỉnh.Hômsautôigửiđibằngđườngthưtín.SorayahônlêntậpbảnthảođãđượcbọccẩnthậnvàKhalaJamilanhất
địnhđòichúngtôiphảicầukinhKoranchonó.Bàbảotôi,bàsẽlàmlễnazrchotôi,sẽchọctiếtmộtconcừu,lấythịtchiachongườinghèonếucuốnsáchcủatôiđượcchấpnhận.
-Khalajan,làmơnđừngnazr,–tôivừanóivừahônmábà,–chỉlàmzakat,chongườitúngquẫnnàođótiền,đượckhôngạ?Khônggiếtcừu.
Sáutuầnsau,mộtngườitênlàMartinGleenwalttừNewYorkgọiđến,ngỏýmuốnđạidiệnchotôi.TôichỉbiếtbảochoSorayabiết.
-Bởianhcómộtđạiđiệnkhôngcónghĩasáchcủaanhsẽđượcxuấtbản.NếuMartinbánđượccuốntiểuthuyếtchúngtasẽănmừng.Mộtthángsau,Martingọivàthôngbáochotôibiết,tôisắplàmộttiểuthuyếtgiacósáchđượcxuấtbản.KhitôinóichoSoraya,nàngreolên.
Tốiđó,chúngtôitổchứcănmừngcùngvớibốmẹnàng.KhalaJamilalàmmónkofia–thịtviênvớigạotrắngvàfernitrắng.Ôngtướnglonglanhnướcmắt,nóiôngtựhàovềtôi.SaukhitướngTaherivàvợôngvềrồi,SorayavàtôiănmừngbằngmộtchairượuMerlotđắttiềntôimuatrênđườngvềnhà–ôngtướngkhôngchấpnhậnđànbàuốngrượu,vàSorayakhôngdámuốngtrướcmặtông.
-Emrấttựhàovềanh,–nàngvừanóivừachạmcốcvớitôi.-Anhbiết,–tôinói,vừanghĩđếnBaba,mongôngcóthểnhìnthấytôi
lúcnày.Khuyađêmđó,saukhiSorayađãngủ–rượulàmnàngngủrấtsay–tôi
đứngngoàibaolơnhítthởkhôngkhímátmẻcủamùahè.TôinghĩtớichúRahimKhanvàbứcthưủnghộtôiôngviếtsaukhiđọcxongtruyệnngắnđầutiêncủatôi.VàtôinghĩvềHassan.Mộtngàynàođó,Inshallah,cậusẽlàmộtnhàvănlớn,cậumộtlầnđãnóithế,vàmọingườikhắpthếgiớisẽđọctruyệnngắncậuviết.
Cóquánhiềulòngtốttrongđờitôi.Quánhiềuhạnhphúc.Tôikhônghiểuliệutôicóchútnàoxứngđángkhông.
Cuốntiểuthuyếtđượcpháthànhvàomùahènămsauđó,năm1989,vànhàxuấtbảngửitặngtôimộtphiếudulịchnămthànhphố.TôitrởthànhmộtnhânvậtnổitiếngnhonhỏcủacộngđồngngườiAfghan.Vàcũngnămấy,bọnShorawihoàntấtviệcrútquânkhỏiAfghanistan.ĐólẽraphảilàthờiđiểmhuyhoàngchongườiAfghan.ThayvàođólạidiễnracuộcchiếnkhốcliệtgiữangườiAfghan,tứcquânMujahedin,vớichínhphủbùnhìnNajibullahdoXôViếtdựnglênvàngườiAfghanlạiùnùnkéosangPakistan.Nămđócũnglànămchiếntranhlạnhkếtthúc,nămbứctườngBerlinsụpđổ.CũnglànămxảyrasựkiệnThiênAnMôn.NằmtrongtấtcảnhữngsựkiệnđóAfghanistanbịlãngquên.Vàtướng148Taheri,vớinhữnghyvọngvừatrỗidậysaukhiquânXôViếtrútđi,lạilêndâycótchiếcđồnghồbỏtúicủamình.
ĐócũnglànămmàSorayavàtôibắtđầucốsinhlấymộtđứacon.
Ýtưởngvềtìnhchaconđãtháotungcơnlốcxoáycảmxúctrongtôi.Tôithấynóđồngthờivừađángsợ,đángnản,vừanhưđượctiếpthêmsinhlực,khiếntôihânhoanphấnkhởi.Tôisẽlàmộtngườichanhưthếnàođây,tôithườngtựhỏi.TôimuốngiốnghệtBabamàcũngmuốnkhôngcógìgiốngnhưông.
Nhưngmộtnămtrôiqua,chẳngcógìchuyệnxảyra.Cùngvớimỗichukỳkinhnguyệt,Sorayalạicàngthêmthấtvọng,càngthêmsốtruột,càngthêmtứcgiận.ThếlànhưnglờibónggiótếnhịlúcbanđầucủaKhalaFamilatrởlêncôngkhai,kiểunhư“Khodega![92]”Thếđấy!“Baogiờtôimớiđượcalahoochonawasa[93]bénhỏcủatôiđây”.Ôngtướng,muônđờiPashtun,khôngbaogiờbuôngmộtcâuthắcmắc–nhấtlạiýámchỉđếnchuyệnchungsốnggiữacongáiôngvàmộtngườiđànông,ngaycảkhianhtađãlấynàngbốnnămtrời.NhưngmắtôngtươiróilênkhiKhalaJamilatrêuchúngtôivềchuyệnđứacon.
-Đôikhicũngcầnphảicóthờigian,–mộtđêmtôibảonàng.-Mộtnămkhôngphảilàthờigiansao,Amir!–Nàngnói–cócáigìđó
khôngổn,embiếtmà.-Vậychúngtađikhámbácsĩ.BácsĩRosen,mộtngườiđànôngvớicáibụngtrònxoe,bộmặtmúpmíp,
hàmrăngđềuvànhỏ,nóibằngthứâmsắcĐôngÂutrọtrẹcódâymơrễmáxavớingônngữSlave.Ôngtacómộtniềmđammêvớitàuhoả–phòngkhámcủaôngbừabãinhữngcuốnsáchvềlịchsửđườngsắt,cáckiểuđầutàu,nhữngbứchoạcácđoàntàuchuyểnđộngnặngnềquanhữngdãyđồixanhbiếcvànhữngcâycầu.Mộtkhẩuhiệutrênbànlàmviệccủaông:ĐỜILÀMỘTCONTÀU.HÃYLÊNTÀU.
Ôngvạchkếhoạchchochúngtôi.Tôisẽđượckiểmtratrước.“Đànôngdễthôi”,ôngnói,ngóntaygõgõlênchiếcbàngỗgụ:
-Ốngnướccủađànônggiốngnhưýnghĩcủaanhta:đơngiản,rấtítchuyệnbấtngờ.Phụnữcácbà,tráilại..,ồ,thượngđếđãsuynghĩrấtnhiềukhitạoracácbà.
Tôikhônghiểuliệuôngtacóbuônchuyệnốngnướcvớitấtcảcáccặpvợchồngđếnkhámkhông.
-Thậtmaychochúngtôi,–Sorayanói.BácsĩRosencười.Nhưthếgiảmbớtđôichútsựkhôngmấythànhthậtở
ông.Ôngđưachotôimộttờgiấyxétnghiệmvàmộtbìnhnhựa,traochoSorayamộtgiấyyêucầuxétnghiệmmáutheothônglệ.Chúngtôibắttaynhau.
-Chàomừngcácvịlêntàu.Ôngvừanóivừachỉchochúngtôiđira.Tôivượtquacácxétnghiệmmột
cáchmỹmãn.VàithángsaulàmộtloạtnhữngxétnghiệmmùmờvềSoraya:Nhiệtđộcơbảntoànthân,xétnghiệmmáuđốivớimỗihoócmôngâythụ
thai,xétnghiệmnướctiểu,mộtthứgìđógọilà“XétnghiệmDịchCổTửcung”,siêuâm,lạithêmnhữngxétnghiệmmáu,vàthêmnhữngxétnghiệmnướctiểu.Sorayaphảitrảiquamộtthủtụcgọilàsoitửcung–bácsĩluồnốngnộisoivàovàđòtìmkhắpchungquanh.Ôngchẳngthấygì.“Ốngnướctốt”.Ôngvừatuyênbốvậyvừatháođôigăngnhựamỏngra.Tôimongôngđừnggọinhưthế–chúngtôicóởtrongphòngtắmđâu.Khichúngtôiđãtrảiquabaonhiêuxétnghiệm,ôngtrảlờirằngkhôngthểgiảithíchnổitạisaochúngtôilạichưathểcócon.Vàrõràng,điềuđókhôngphảiquábấtbìnhthường.Nóđượcgọilà“Chứngbấtthụkhônggiảithíchđược”.
Rồiđếnphađiềutrị.ChúngtôithửdùngloạithuốcClomiphenevàhMG,hàngloạtnhưngmũitiêmmàSorayatựtiêmlấy.Khitấtcảnhữngcáiđóthấtbại,bácsĩRosenkhuyênthụtinhtrongốngnghiệm.ChúngtôinhậnđượcbứcthưlịchsựtừtổchứcHMO[94]củachúngtôi,chúcchúngtôimọimaymắn,vàtiếcrằngkhôngthểđàithọtiềnchiphí.Chúngtôisửdụngtiềntạmứngmàtôinhậnđượcchocuốntiểuthuyếtđầutayđểtrảchoviệcđó.IVF[95]tỏradàidòng,tỉmỉrồithấtvọngvàcuốicùnglàkhôngkếtquả.Saunhiềuthángngồiởnhữngphòngchờ,đọccáctạpchíGoodhousekeeping[96]vàReader’sDigest[97],saumộtloạtvôtậnnhữngáochoànggiấy,vànhữngphòngxétnghiệmvôtrùngđượcchiếusángbằngđènhuỳnhquang,cảmgiácnhụcnhãlặpđilặplạivềviệctranhluậntừngchitiếtchuyệnphòngthecủachúngtôivớinhữngngườihoàntoànxalạ,nhưngmũitiêmvànhữngdụngcụkiểmtracùnghàngmớnhữngmẫuxétnghiệm,chúngtôitrởvềvớibácsĩRosenvànhữngcontàucủaông.
Ôngngồiđốidiệnchúngtôi,gõngóntayxuốngbànvàlầnđầutiêndùngcáitừ“connuôi”.Sorayakhócsuốttrênđườngvềnhà.Cuốituần,saukhichúngtôiđếnthămbácsĩRosenlầncuối,Sorayanóihếtvớichamẹmình.ChúngtôiđangngồitrênnhữngchiếcghếngoàitrờiởsânsaugiađìnhTaheri,nướngcáhồivànhấmnhápsữachuadog.ĐólàmộtbuổixếchiềuthángBanăm1991.KhalaJamilađãtướinhữngcâyhoahồngvàkimngânmớitrồng,hươngthơmcủachúngtrộnlẫnvớimùicánướng.ĐãhailầnbànhíchghếngangquađểvuốttócSoraya,vàbảo:
-Thượngđếhiểuthấuhơncả,bachem.CóthểNgườikhôngcóýthếđâu.Sorayavẫnchỉnhìnxuốnghaitaymình.Nàngmệtmỏi,tôibiết,mệtmỏi
vềtấtcảchuyệnđó.Nànglẩmbẩm:-Bácsĩbảochúngconcóthểnhậnconnuôi.TướngTaheringhethấythếquayđầungoắtlại.Ôngđóngcửalònướng,
hỏingay:-Ôngấybảothếà?-Ôngấybảođấylàmộtsựlựachọn.Chúngtôiđãbànchuyệnnhậnconnuôiởnhà.Sorayaphânvânlàmsao
chotốtnhất.
-Embiếtthếlàngớngẩnvàcóthểvôích,–nàngnóivớitôitrênđườngđếnnhàchamẹnàng–Nhưngemkhôngthểchịunổi.Emluônluônmơômcontrongvòngtay,vàhiểurằngdòngmáucủaemđãnuôinósuốtchínthángtrời,vàmộtngàyemsẽnhìnvàođôimắtnórồigiậtmìnhthấyanhhoặcthấyem,rồiđứabésẽlớnlênvàcónụcườicủaanhhoặccủaem.Khôngcóđiềuđó…Điềuđócógìsaikhông?
-Không,–tôitrảlời.-Emcóđangíchkỷkhông?-Không,Soraya.-Bởivìnếuanhthựcsựmuốnlàmnhưthế…-Không,–tôinói.–Nếuchúngtađịnhnhậnconnuôi,chúngtakhông
nêncómộtchútnghingờnàovềviệcđócảhaichúngtanênthốngnhất.Bằngkhông,sẽkhôngtốtchođứatrẻ.
Nàngtựađầuvàocửaxevàchẳngnóigìthêmnữasuốtchặngđườngcònlại.
Lúcnàyôngtướngngồibênnàng:-Bachem,việcnhậnconnuôinày…mộtviệc,bốkhôngtinlắmlàdành
chongườiAfghanchúngta.Sorayanhìntôimệtmỏivàthởdài.-Vìmộtđiều,chúnglớnlênvàmuốnbiếtchamẹthựccủachúnglàai,–
ôngnói.–Cũngchẳngthểtráchchúng.Đôikhi,chúngbỏnhàrađi,trongkhiđóconlaođộngvấtvảnhiềunămtrờiđểnuôidưỡngcuộcsốngcủachúngđểrồichúngtìmđượcngườiđãđẻrachúng.Tìnhmáumủlàthứđầyuylực,bachem,đừngbaogiờquênđiềuđó.
-Conkhôngmuốnnóivềchuyệnnàynữa,–Sorayađáp.-Bốsẽnóithêmmộtđiềunữa,–ôngtiếp.Tôicóthểnóiôngđangtăng
tốc,chúngtôisắpsửanhậnmộttrongnhữngbàigiáohuấnnhonhỏcủaôngtướng.–NgaynhưAmirđây.Chúngtađềubiếtchanó,bốbiếtôngnólàaiởKabulvàcảcụAmirnữa.Bốcóthểngồiđâyvàvạchrahếtcácthếhệtổtiênnhàchồngconnếuconyêucầu.ChonêntạisaokhichaAmir–cầutrờichoôngấyđượcbìnhyên,–đếnkhastegaribốđãkhôngdodự.Vàhãytinbố,bốchồngconcũngsẽkhôngbằnglòngđếnhỏiconnếuôngấykhôngbiếtconlàdòngdõicủaai.Máumủlàmộtthứquyềnuy,bachem,vàkhiconnhậnconnuôi,conkhôngbiếtconđangđemdòngmáucủaaivàonhàmình.Ờ,nếuconlàngườiMỹ,đósẽkhôngthànhvấnđề.Ởđâyngườitacướinhauvìtìnhyêu,têntuổigiađìnhvàtổtiênthậmchíchẳngbaogiờxétvàochuyệnmônđănghộđối.Họcũngnhậnconnuôitheocáchđó,chừngnàođứabévẫnkhoẻmạnhthìmọingườiđềuhạnhphúc.NhưngchúngtalàngườiAfghan,bachem.
-Cáđãnướnggầnxongchưabố?–Sorayahỏi.ĐôimắttướngTaherivẫnkhôngchịurờikhỏinàng.Ôngvỗvàođầugối
nàng:-Concósứckhoẻvàcómộtngườichồngtốt,thếlàhạnhphúcrồi.-Cònconnghĩthếnào,Amirjan?–KhalaJamilahỏi.Tôiđặtchiếccốccủatôilêngờtường,nơimộthàngnhữngchậuhoa
thiêntrúcquỳnhcủabàđangnhỏnước:-ConnghĩconđồngývớitướngquânSahib.Antâmrồi.Ôngtướnggậtđầuvàtrởlạivớicáilònướng.Chúngtôitấtcảđềucónhưnglýlẽcủamìnhđểkhôngnhậnconnuôi.
Sorayacólýlẽcủanàng,ôngtướngcólýlẽcủaôngvàlýlẽcủatôilàthếnày:cólẽmộtcáigìđó,mộtaiđó,ởmộtnơinàođãquyếtđịnhtừchốiquyềnlàmchacủatôivìnhữngchuyệntôiđãlàm.Cóthểđâylàhìnhphạtcủatôi,màcólẽđúnglànhưvậy.KhalaJamilađãnói:Thượngđếkhôngcóýthếđâu.Màbiếtđâu.Ngườicóýcòntệhơnthế.
Vàithángsau,chúngtôidùngtiềntạmứngcuốntiểuthuyếtthứhaicủatôiđểđặtmuatrảngaybằngtiềnmặtmộtngôinhàhaiphòngngủkiểuNữhoàngVictoria,tạiĐồiBernalbangSanFrancisco.Nhàcómáidốc,sàngỗcứngvàmộtsânsaunhỏtậncùnglàmộtsànphơinắng.Ôngtướnggiúptôihoàntấtlạicáisànphơivàsơntường.KhalaJamilaphànnànviệcchúngtôichuyểnđixađếngầnmộtgiờđiđường,nhấtlàvìbànghĩSorayacầnđếncảtìnhyêulẫnsựgiúpđỡmàbàcóthểđemlạichonàng–KhôngbiếtđếnthựctếrằngchínhtìnhthươngyêuchechởcótínhápđặtcủabàđãbuộcSorayaphảichuyểnđi.
Đôikhi,Sorayangủcạnhtôi,tôinằmtrêngiườngvànghethấycửangănđuđưamởrađóngvàotheogió,nghetiếngdếkêurâmranởngoàisân.VàtôicóthểcảmthấysựtrốngvắngtrongbụngSoraya,giốngnhưmộtvậtsốngđanghítthở.Sựtrốngvắngấyluồnláchvàohônnhâncủachúngtôi,vàotiếngcườicủachúngtôivàcảchuyệnlàmtìnhcủachúngtôi.Vàđêmkhuya,trongbóngtốicủaphòngngủchúngtôi,tôithườngcảmthấynótrỗidậytừSorayavàchễmchệgiữachúngtôi.Ngủgiữachúngtôi.Nhưmộtđứatrẻsơsinh.
Chương14ThángSáunăm2001Tôigácmáyvàchằmchằmnhìnvàođấymộtlúclâu.Khôngphảiđợicho
tớikhiAflatoonlàmtôigiậtmìnhbằngmộttiếngsủatôimớinhậnracănphòngcủachúngtôiyêntĩnhbiếtbao,Sorayađãtắtmáythuhình.
-Anhtrôngxanhxaoquá,Amir,–nàngnóitừghếsofa,vẫnchiếcsofamàchamẹnàngđãtặngchúngtôilàmquànhàmớikhilầnđầutiênchúngtôicócănhộriêng.NàngvẫnđangnằmtrênsofavớiconAflatoonrúcđầuvàongực,haichânnàngvùivàonhữngchiếcgốicũ.NàngvừaxemchươngtrìnhPBS[98]đặcbiệtvềhoàncảnhkhốnquẫncủađànsóiởbangMinnesota,vừasửanhữngtiểuluậncủalớphọchèchomộttrườnghọcnàngđãdạysuốtsáunăm.NàngngồidậyvàconAflatooncũngnhảytừsofaxuống.Cáitênấydoôngtướngđặtchoconchócộcđuôi,taicụpgiốngTâyBanNhacủachúngtôi,tiếngFarsilà“Plato”bởivì,ôngnói,nếuanhnhìntươngđốinghiêmtúcvàlâulâumộtchútvàođôimắtđentrongsuốtcủaconchó,anhsẽtinnóđangsuynghĩtinhthôngnhưngười.
BâygiờdướicằmSorayađãcómộtngấnmỡ,đúngrachỉlàmộtchútxíuthôi.Mườinămtrôiqualàmđầylênđôichútnhữngđườngcongởđôihôngnàng,vàđiểmvàomớtócđennhánhnhưthanđácủanàngvàivệtmàutro.NhưngnàngvẫncòngươngmặtcủamộtquậnchúaởĐạiVũhội,vớiđôilôngmàynhưcánhchimbayvàchiếcmũicongtaonhãnhưnétchữcổcủangườiẢrập.
-Anhtrôngxanhxaoquá,–Sorayavừanhắclại,vừađặttệpgiấylênbàn.-AnhphảiđiPakistan.Thếlànàngđứngphắtdậy.–Pakistan?-ChúRahimKhanốmlắm.–Tôithấylòngthắtlạikhinóiranhữnglời
ấy.-BạnkinhdoanhcũcủaKaka?NàngchưabaogiờgặpchúRahimKhan,
nhưngtôiđãkểvớinàngvềông.Tôigậtđầu.-Ồ,emrấttiếc.Amir.-Ôngvàanhvốngắnbóvớinhau.–tôinói.–Khianhcònlàmộtđứatrẻ,
ônglàngườilớnđầutiênmàanhcoilàbạn.TôihìnhdungraôngvàBabađanguốngtràởphòngđọccủaBaba,rồi
hútthuốcbêncửasổ,mộtlàngiónhẹthoảngmùihoatầmxuânthổitừngoàivườnvàolàmuốnlượnhaicộtkhóithuốc.
-Emnhớanhđãkểchoemchuyệnđó.–Sorayanóirồidừnglại.–Anhđịnhđibaolâu?
-Anhkhôngbiết.Ôngmuốngặpanh.-Nhưthếcó…-Cóantoànthôi.Soraya,anhsẽổnmà.–Đólàcâunàngmuốnhỏi.
Mườilămnămhônnhânđãbiếnchúngtôithànhnhữngngườiđọcđượcýnghĩcủanhau.
-Anhđịnhđidạobộmộtlúc.-Emđivớianhnhé?-Không,anhđimộtmìnhthìhơn.TôiláixeđếncôngviêncổngvàngvàdạobộvenHồSpreckelsởbờBắc
côngviên.ĐólàmộtbuổichiềuChủnhậtđẹptrời,mặttrờilấplánhnướchồ,trênđóhàngtánhưngchiếcthuyềnnhỏđanggiongbuồm,làngiókhôlạnhcủaSanFranciscođưanhữngcánhbuồmđi.Tôingồitrênbăngghếdàiởcôngviên,ngắmmộtngườiđànôngtungquảbóngđáchođứacontrai,bảonóđừnglấycánhtaycắpbóngmàhãynémbóngquavai.Tôiliếcnhìnlênvàthấymộtđôidiềumàuđỏvớinhữngchiếcđuôidàimàuxanhlơ.Chúngbồngbềnhtrêncao,bêntrênnhữnghàngcâyởcuốiphíaTâycôngviên,bayquanhữngcốixaygió.
TôinghĩvềlờichúRahimKhanđãnóingaytrướckhitôigácmáy.Nóirấttìnhcờ,hầunhưthểchợtnghĩthêmra.Tôinhắmmắtlạivànhìnthấychúởbênkiadảiphâncáchxalắp,nhạtnhoà,thấychúđôimôihơihémở,đầunghiêngvềmộtbên.Vànữa,trongđôimắtđensâuthẳmcủachúgiấumộtbímậtkhôngnóiragiữahaichúngtôi.Trừlúcnày,tôibiếtchúđãbiết.Mốinghingờcủatôivẫncònnguyênsuốtnhữngnămthángấy,chúbiếtvềAssef,chiếcdiều,tiền,cáiđồnghồvớiđôikimcódạquang.Chúlúcnàocũngbiết.
Cốlên.Luôncómộtconđườngđểtốtlànhtrởlạiđấy.RahimKhanđãnóivậyquađiệnthoạingaytrướckhigácmáy.Nóirấttìnhcờ,hầunhưthểchợtnghĩthêmra.
Mộtconđườngđểtốtlànhtrởlại.Khitôivềtớinhà,Sorayađangnóichuyệnquađiệnthoạivớimẹnàng:-Sẽkhônglâuđâu,Madarjan.Mộttuần,cóthểhai…vâng,mẹvàPadar
cóthểđếnởvớicon…Hainămtrước,ôngtướngbịgãyxươnghôngphải.Ônglạibịthêmmột
trongnhữngcơnđaunửađầu,vàtrongkhiđangrakhỏiphòng,mắtmờđivàngơngác,ôngvấpphảicáimépthảmbịgấplên.TiếngkêucủaôngkhiếnKhalaJamilaphảichạyvộitừbếplên.
Nghenhưmộtcáicánchổibịgãyđánhrắcmộtcái,bàvẫncứthíchnóinhưthế,dẫubácsĩđãbảotiếngbànghethấyđâucóthểnhưvậy.Chuyệncáihôngbịvỡcủaôngtướng–vàtấtcảnhữnggìphứctạpxảyrasauđó,chứngviêmphổi,nhiễmđộcmáu,đợtđiềutrịkéodàitạiviệnđiềudưỡng–kếtthúcbằngnhữngđoạnđộcthoạidàidònglôithôivềsứckhoẻcủachínhbà.Rồilạibắtđầunhữngđộcthoạimớivềsứckhoẻcủaôngtướng.Gặpbấtkỳaimuốnnghebàcũngkểbácsĩđãbảochoôngbàbiếtôngbịsuythận.
-NhưngrồihọchẳngbaogiờthấynhữngquảthậnAfghan,phảikhông
nào?–Bàthườngnóimộtcáchkiêuhãnh.Nhữnggìtôinhớnhấtvềthờikỳôngtướngphảinằmlạiởbệnhviệnlà
Khalađãngồiđợichođếnkhiôngngủnhưthếnào,rồihátchoôngnghenhữngbàihátmàtôivẫnnhớđãngheởKabul,từchiếcđàibándẫnxẹtxẹtcổlỗcủaBaba.
Sứckhoẻcủaôngtướngsuysụp,cộngvớithờigiancũngđãxoadịuđinhiềuđiềugiữaôngvàSoraya.Họđidạocùngnhau,điăntrưavàonhữngngàythứBảy,vàđôikhiôngcòndựmộtgiờlênlớpnàođócủanàng.Ôngthườngngồiởcuốilớp,chỉnhtềtrongbộđồcũmàuxámlàbóngcủaông,chiếcgậychốngđểngangđùi,mỉmcười.Đôikhiôngcònghichépnữa.
Đêmđó,tôivàSorayangủchunggiường,lưngnàngépvàongựctôi,mặttôivùivàotócnàng.Tôivẫnnhớ,chúngtôitừngquennằmtránchạmtrán,chiasẻvớinhaunhưngnụhônmuộnmàng,vàthầmthìchođếnkhimắtchúngtôidíplại,thầmthìvềđôigótnhỏconglên,nhữngnụcườibanđầu,nhữnglờinóiđầutiên,nhữngbướcđiđầutiên.Đôikhichúngtôivẫncònthầmthìvớinhau,nhưnglàvềtrườnghọc,vềcuốnsáchmớicủatôi,mộttiếngcườikhúckhíchvềcáchănmặclốlăngcủaaiđótạimộtbữatiệc.Chuyệnlàmtìnhcủachúngtôivẫntốt,lắmkhicònhơncảtốtnữa.Nhưngcónhữngđêmtấtcảnhữnggìtôicảmnhậnđượclàchuyệnđóđểkhuâykhoả,đểbuôngtrôivàquênđi,ítnhấtcũngtrongchốclát,sựphùphiếmcủachínhnhữnggìchúngtôivừalàm.Nàngkhôngbaogiờnóithế,nhưngtôibiếtđôikhiSorayacũngcảmthấythế.Vàonhữngđêmấy,chúngtôithườngnằmlănramỗingườimộtbêngiường,đểmặcĐấngCứuthếriêngcủamỗichúngtôicuốnchúngtôiđi.ChúaCứuthếcủaSorayalàgiấcngủ.Củatôinhưthườnglệ,vẫnlàmộtcuốnsách.
TôinằmtrongbóngtốicáiđêmchúRahimKhangọi,mắttôilầntheonhữngvạchsongsongsángnhưbạcmàánhtrăngtrànquacửachớpinlêntường.Chotớilúcnàođấy,cólẽđúngtrướcbìnhminh,tôimớingủthiếpđi.VàmơthấyHassanchạytrongtuyết,vạtáochapanmàuxanhlụcquétlêphíasau,tuyếtxàoxạodướiđôiủngcaosuđencủacậuấy.Cậuđanghétlênvềphíasau:Vìcậu,cảngànlầnrồi!
Mộttuầnsau,tôingồiởchiếcghếcạnhcửasổ,trênchuyếnbaycủahãngHàngkhôngQuốctếPakistan,dõitheohainhânviênmặcđồngphụchàngkhôngđangtháochènbánhmáybay.Chiếcmáybaycấtcánhkhỏigahàngkhôngvàchẳngmấychốc,chúngtôiđãcấtcánh,xuyênquanhữngđámmây.Tôingảđầutựavàocửasổ.Mongchờgiấcngủ,nhưngvôvọng.
Chương15BagiờsaukhichuyếnbaycủatôihạcánhxuốngPeshawar,tôiđangngồi
trêntấmđệmráchnátởhàngghếsaucủamộtchiếctaxitoảđầykhói.Tàixếcủatôi,mộtanhchàngnhỏbé,nhễnhạimồhôi,hútthuốcliêntục,giớithiệutênmìnhlàCholam,dửngdưngláixemộtcáchbạtmạng,tránhnhữngvaquệtchỉtronggangtấc,cũngchẳngthèmngừngmiệngthaothaobấttuyệthàngtràngdài:
-…Thậtkhủngkhiếpnhữnggìđangxảyraởđấtnướccủaông,yar[99].NgườidânAfghanvàngườidânPakistannhưanhem,tôicamđoanvớiôngnhưthế.NgườiHồigiáophảigiúpđỡngườiHồigiáođể…
Tôigậtgậtđầumộtcáchlịchsựđểkhỏiphảingheanhtanữa.TôivẫnnhớrấtrõPeshawartừhồiứcmấythángBabavàtôitrảiquaởđónăm1981.Lúcnày,chúngtôiđangđivềphíaTây,trênđườngJamrud,quaCantonmentvànhữngngôinhàtườngcao,hoangtoàng.Cảnhhốihảcủathànhphốmờmờvụtquanhắctôinhớđếnmộtphiênbảncònnhộnnhịphơn,đôngđúchơncủaKabulmàtôibiết,đặcbiệtlàKocheh-Morgha,còngọilàkhuphốchợgiacầm,nơiHassanvàtôithườngmuakhoaitâydầmtươngớtvànướcanhđào.Cácđườngphốđôngnghẹtngườiđixeđạp,ngườiđibộquanhquẩn,vànhữngxexíchlômáynổrannhảkhóixanh,tấtcảlenláchnhauquamộtmớhỗnđộncácngõhẹpvàngáchhẻm.Nhữngngườibánhàngrâuriacuộnmìnhtrongtấmchănmỏngbánchụpđènbằngdasúcvật,thảmtrải,khănthêu,vàđồđồngtừnhữngdãylềuquánnhỏsansátnhau.Thànhphốcuồncuộnnhữngâmthanh,tiếngquáttháocủanhữngngườibánhàngtrộnlẫnvớitiếngnhạcHindiồmồm,tiếngphànhphạchcủaxíchlômáy,tiếngchuônglengkengxengựakéo,tấtcảoangoangtrongtaitôi.Nhữngmùihươnggăngắt,vừathúvịvừakhóchịu,luồnquacửaxevàochỗtôi,mùigiavịcủapakoravàcàrihầmnihari[100]màBabayêuthíchvôcùng,trộnlẫnvớimùihôidầudiesel,mùithốicủađồôithiu,rácthảivàcácloạiphân.
ĐiquánhữngtoànhàbằnggạchđỏcủatrườngĐạihọctổnghợpPeshawarmộtđoạnchúngtôivàomộtkhumàngườiláixelắmlờicủatôinhắcđếnnhưlà“ThịtrấncủangườiAfghan.”Tôithấynhữnghiệubánhkẹo,nhữngngườibánthảm,nhữngquánKabob,nhữngđứatrẻhaitaycáubẩnbánthuốclá,nhữngtiệmănnhỏ–bảnđồAfghanistanvẽđầytrêncửasổ–tấtcảđềucóquanhệmậtthiếtvớicáctổchứctrợgiúpbấthợppháp.
-Nhiềungườianhemcủaôngởkhuvựcnày,yar.Họmởcácsạphàngkinhdoanh,nhưngđasốrấtnghèokhổ.
Anhtatặclưỡivàthởdài.-Dẫuthếnào,giờđâychúngtacũngđangsátcánhbênnhau.TôinghĩtớilầncuốicùngtôigặpchúRahimKhan,năm1981.Ôngđến
chàotừbiệt,cáiđêmBabavàtôitrốnkhỏiKabul.Tôinhớ,Babavàchúôm
nhau,khóckhẽ.KhiBabavàtôitớiMỹ,BabavàchúRahimKhanvẫngiữmốiliênhệ.Họthườngnóichuyệnvớinhaumỗinămbốn,nămlần,đôikhiBabacònchuyểnmáychotôi.LầncuốicùngtôinóichuyệnvớichúRahimKhan,chỉítlâusaukhiBabamất.TintứcđóvềtớiKabulvàchúđãgọichotôi.Chúngtôichỉnóivớinhauđượcvàiphútthìđườngdâymấtliênlạc.
Tàixếláitớimộttoànhàhẹptạimộtgócphốnhộnnhịpnơicóhaiconphốcongqueogiaonhau.Tôitrảtiềnxe,xáchtheomỗichiếcvaly,vàbướclênchỗcánhcửachạmkhắccầukỳ.Toànhàcónhữnghàngbancôngbằnggỗvớinhiềucửachớpđểngỏvàtừnhiềuhàngbancôngấy,quầnáogiặtđượcphơikhôdướiánhmặttrời.Tôibướclênchiếccầuthangkẽokẹttớitầnghai,mentheomộthànhlangnhờsángtớicánhcửacuốicùngvềbênphải.Kiểmtralạiđịachỉtrênmảnhgiấygiữchặttronglòngbàntay.Gõcửa.
Rồi,mộttạovậttoàndabọcxươngnhưkhôngphảichúRahimKhanramởcửa.
MộtthầygiáodạysángtácởbangSanJosetừngnóivềcácsáongữ:“Hãytránhchúngnhưtránhbệnhdịch”.Rồiôngcườivềcâunóiđùacủariêngông.Cảlớpcườitheo,nhưngtôiluônnghĩnhữngsáongữbịđánhgiásailầm.Bởivì,chúngthườngchínhxác.Nhưngsựbiểuđạtthíchđángcủangạnngữđượcsáongữhoáthườngbịcoinhẹbởibảnchấtngạnngữvốnlàsáongữ.Lấyvídụcâungạnngữ“voiởtrongphòng”[101].KhônggìcóthểmiêutảđúnghơnnhưngkhoảnhkhắcbanđầucuộctáingộcủatôivớichúRahimKhan.
Chúngtôingồitrênmộtbộđệmrơmnhỏdọctường,đốidiệnvớicửasốtrôngxuốngđườngphốnáonhiệtphíadưới.ÁnhnắngxiênvàorọimộtvệtsánghìnhtamgiáclênchiếcđệmcầukinhAfghantrênsànnhà.Haichiếcghếgấptựavàotườngvàmộtấmsamôvanhỏbằngđồngđặtởgócđốiđiện.Tôiróttràchochúngtôitừchiếcấmđó.Tôihỏi:
-Chúlàmthếnàotìmđượccháu?-TìmngườiởMỹkhôngkhó.ChúmuamộttấmbảnđồnướcMỹvàgọi
điệnthoạihỏithôngtinvềnhữngthànhphốởmiềnBắcCalifornia.Thậtvôcùngkỳlạ,thấycháuđãtrưởngthànhnhưhômnay.Tôimỉmcườivàbỏbamiếngđườngvàotáchtràcủamình.Chúthíchtràđenvàchát,tôivẫnnhớthế.
-Babakhôngcódịpnàođểbáochochú,nhưngcháuđãcướivợmườilămnămnayrồi.SựthậtlàlúcđókhốiutrongnãođãkhiếnBabatrởnênquênlãng,lơđễnh.
-Cháuđãlấyvợà?Lấyai?-TêncôấylàSorayaTaheri.Tôibỗngnhớtớinàngđangởnhàlolắngchotôi.Tôimừnglànàngđãkhôngphảiởmộtmình.
-Taheri…congáicủaainhỉ?Tôinóichoôngbiết.Mắtôngsánglên:-Ồchúnhớrarồi.CóphảiTướngTaherilấychịgáiôngSharifkhông?
Tênbàấylàgìnhỉ…-Jamilajan.-Balay!–Ôngmỉmcườinói.–ChúbiếtôngSharifjanởKabultừlâu,
trướckhiôngấyrờisangMỹ.-ÔngấyvẫnđanglàmviệcchoSởNhậpcưnhiềunămrồi,cũnggiải
quyếtđượcnhiềuvụnhậpcư.-Haiiii!–Ôngthởdài.–CháuvàSorayacóconrồichứ?-Không.-Ồ,–ôngtợpmộtngụmtrà,khônghỏithêmgìnữa.ChúRahimKhanvẫn
luônlàmộtngườicótrựcgiácnhạybénnhấttôimàtôitừnggặp.TôinóivớiôngrấtnhiềuvềBaba,vềnghềnghiệpcủachatôi,chợtrời,
vàcuốiđờiôngthếnào,ôngđãchếthạnhphúcrasao.Tôikểchoôngngheviệchọchànhcủatôi,việcviếtsáchcủatôi–bốncuốntiểuthuyếtđượcxuấtbảndướicáitêntôi.Nghenóivậy,ôngmỉmcườivàbảoôngchưabaogiờcóchútnghingờnàovềchuyệnđó.Tôikểchoôngnghe,tôiđãviếtnhữngtruyệnngắntrongcuốnsổbọcbìadaôngchotôi,nhưngôngkhôngcònnhớcuốnsổ.
CâuchuyệnkhôngtránhkhỏiquaysangbọnTaliban.Tôihỏi:-Chúngcóxấuxanhưchúngcháuđượcnghekhông?-Không,còntệhạihơn.Tệhạihơnnhiều,–ôngnói.–Chúngkhôngđể
cháuđượclàmngườinữa.–Ôngchỉvàovếtsẹobênmắtphảicắtmộtđườngcongquacánhlôngmàylàmcủamình.–Năm1998chúđangxembóngđátạisânvậnđộngGhazi.KabulđávớiMazirr-i-Sharif,hìnhnhưthế,cầuthủlúcđókhôngđượcphépmặcquầncộc.Hởhangkhiếmnhã,chúđoánvậy.–Ôngcườimệtmỏi.–DẫuthếnàoKabulcũngghimộtbànthắngvàngườiđànôngngồicạnhchú,reoầmlên.Bấtngờmộtthằngranhđứnggáchaibêncánhgà,bềngoàinhiềulắmchỉmườitámtuổi,bướcđếnchỗchú,nệnmộtcáivàotránchúbằngbángkhẩuKalashnikovcủanó,vànói:“Réonữađi,conlừagià,taosẽcắtlưỡimày!”
ChúRahimKhanxoaxoavếtsẹobằngngóntayxươngxẩu,nóitiếp:-Chúđãgiàđángtuổiôngnộinóvàchúphảingồiim,máuchảyròng
ròngxuốngmặt,xinlỗiđồchóđẻđó.Tôirótchoôngthêmtáchtrànữa,chúRahimKhanchuyệntròthêmđôi
chút.Nhiềuchuyệntôiđãbiếtrồi,cónhữngchuyệnchưa.Ôngkềchotôibiết,theonhưsựsắpxếpgiữaBabavàông,ôngđãđếnsốngtrongngôinhàcủaBabatừnăm1981,điềunàytôiđãbiết.Babađã“bán”ngôinhàchochúRahimKhantrướckhiôngvàtôitrốnkhỏiKabulítlâu.Nhữngngàyđó,chúngtôitưởngnhữngrốiloạncủaAfghanistanchỉtạmthờigiánđoạncuộcsốngcủachúngtôi–nhữngngàytiệctùngtrongngôinhàởquậnWazir-Akbar-Khan,nhữngbữaănngoàitrờiởPaghman,chắcchắnsẽcóngàytrởlại.Vìvậy,ôngđãtraongôinhàchoRahimKhantrôngnom,chotớicái
ngàyđó.ChúRahimKhankểchotôi,khiLiênminhmiềnBắcchiếmKabul
khoảnggiữa1992và1996,cácbèđảngkhácnhauđãđòixâuxéKabulnhưthếnào.
-NếucháuđitừkhuShar-e-NauđếnKertch-Parwanđểmuamộttấmthảm,cháudễbịbắnbởimộttaybắntỉahoặcbịbắntunglênbởimộtquảtênlửanhưchơi–nếucháuphảiđiquacáctrạmkiểmtra,cũngthế.Cháubắtbuộcphảicómộtvisađểđitừvùngnàysangvùngkhác.Vìvậymọingườiđànhởđâucứởnguyêntạiđấy,cầunguyệnquảtênlửasắptớiđừngbắnvàonhàhọ.
Ôngkểchotôinghe,dânchúngphảiđụctườngnhàmìnhđểvòngtránhnhữngđườngphốnguyhiểmrasao,vàchuitừlỗnàysanglỗkhácđểđisuốtdãynhànhưthếnào.Ởnhữngđịaphậnkhác,dânchúngphảiđilạidướiđườngngầm.Tôihỏi:
-Tạisaochúkhôngrờiđi?-Kabullànhàcủachú.Nómãimãilànhưthế.–Ôngcườikhẩy,–cháucócònnhớđườngphốtừnhàcháuđếnQishla,cáitrạilínhgầnTrườngIstiqlalkhông?
-Nhớạ,đólàlốiđitắtđếntrường.–TôivẫnnhớcáingàyHassanvàtôiđitắtquađấyvàbọnlínhtrêuHassanvềmẹcậuấy.SauđóHassanđãkhóctrongrạpchiếuphim,vàtôiđãquàngtayômlấycậu.
-KhibọnTalibantrànvàovàđánhđuổiLiênminhkhỏiKabul,chúthựcsựđãnhảymúatrênđườngphốđó,–chúRahimKhannói.–Vàhãytinchú,khôngphảichỉmìnhchúđâu.
MọingườiđềutổchứclễmừngtạiChamanởDehMazang,đónchàoTalibantrêncácđườngphố,trèolênxetăngcủachúngvàđòichụpảnhcùngvớichúng.Ngườidânquámệtmỏivìchiếntranhtriềnmiên,mệtmỏivìtênlửa,súngmáy,tiếngbommìnnổ,mệtmỏivìchứngkiếnGulbuddin[102]vànhữngbăngnhómcủahắnnổsúngvàobấtcứvậtgìchuyểnđộng.BọnLiênminhcòngâythiệthạichoKabulhơnlàbọnShorawi.Chúngpháhuỷtrạimồcôicủachacháu,cháucóbiếtchuyệnđókhông?
-Tạisao?–Tôihỏi–Tạisaochúngphảipháhuỷmộttrạimồcôi?–TôivẫnnhớtôingồiđằngsauBaba,cáingàykhánhthànhtrạimồcôi.Gióđãthổibaychiếcmũlôngcừucủaôngvàmọingườicười,rồiđứngcảlênvỗtaykhiôngđọcxongbàidiễnvăn.Vàbâygiờnơiđóchỉcònlàđốnggạchvụn.Tấtcảsốtiềnôngđãtiêuvàođấy,baonhiêuđêmôngđãđổmồhôichonhữngbảnthiếtkế,tấtcảnhữngcuộcthămviếngtìmđịađiểmxâydựngđểđảmbảomỗiviêngạch,mỗithanhxàvàmỗikhốinhàphảiđượcxâythậtchínhxác…
-Thiệthạichungthôi,–RahimKhannói,–cháusẽkhôngmuốnbiếtđâu,Amirjan,khiđitìmbớitrongđốnggạchvụnấy.Ởđólànhữngphầncơthểcủalũtrẻ…
-VậykhibọnTalibanđến…-Chúnglànhữngngườianhhùng,–RahimKhannói.-Rốtcuộccũngđượchoàbình.-Phải,hyvọnglàmộtđiềulạlùng.Rốtcuộccũnghoàbình.Nhưngvới
giánào?–MộtcơnhodữdộiđủlàmRahimKhanrúmrólại,khiếntấmthânhốcháccủaôngchaotớichaolui.Khiôngkhạcnhổvàochiếckhăntay,chiếckhănlậptứcnhuốmmàuđỏ.Tôinghĩđólàdịptốtnhấtđểnóithẳngvớiconvoiđangvãmồhôicùngchúngtôitrongcănphòngnhỏ.
-Chúlàmsaovậy?–Tôihỏi.–Cháumuốnhỏithựcsựchúbịsao?-Thựcralàsắpchết,–ôngvừanóivừathởhồnghộc.Nhiềumáuhơn
thấmtrênchiếckhăntay.Ônglaumiệng,chấmmồhôivãtrênlôngmàytừbêntháidươnghốchácnàytớibênkiabằngốngtayáo,vàliếcnhìntôimộtcáirấtnhanh.Khiônggậtđầu,tôibiếtôngđãđọcđượccâuhỏisắptớitrênkhuônmặttôi.–Khônglâunữađâu,–ônglạithở.
-Baolâunữa?Ôngnhúnvai.Lạihothêm.Ôngnói:-Chúkhôngnghĩchúsẽthấymùahèkếtthúc.-Đểcháuđemchúvềnhàvớicháu.Cháusẽtìmchochúmộtbácsĩgiỏi.
Họvẫnthườngchữakhỏibệnhvớinhữngphươngphápđiềutrịmớimà.Cónhữngloạithuốcmới,cảnhữngđiềutrịthửnghiệmnữa,chúngcháucóthểghitênchúvàomột…–Tôiđangdôngdài,tôibiếtthế.Nhưngthếcònhơnkhóc,màdẫuthếnàotôicũngsắpkhócđếnnơi.
Ôngcườiồ,đểlộchỗkhuyếtcủanhữngrăngcửadưới.Đólàchuỗicườimệtmỏinhấtmàtôitừngthấy:
-ChúthấynướcMỹđãrótvàongườicháucáithứchủnghĩalạcquan,đãlàmchonótrởnênquávĩđại.Thếlàrấttốt.Chúngtalàmộtdântộcbuồnđau,nhữngngườiAfghanchúngtaấy,cóphảichúngtanhưthếkhông?Chúngtathườngđắmmìnhquánhiềutrongghamkhori[103]vàthươngthântráchphận.Chúngtachàothuamấtmát,chịuđựng,chấpnhậnđónhưmộtthựctếởđời,thậmchícoiđólàcầnthiết.Zendagimigzara,đờivẫntiếptụctrôi,chúngtathườngnóithế.Nhưngchúkhôngđầuhàngsốphậnđâu,chúlàmộtconngườithựctế.Chúđãtừngđếnkhámnhiềubácsĩgiỏiởđây,vàhọđềuchochúvẫncùngmộtcâutrảlời.Chúphóthácchohọ,vàtintưởnghọ.Trênđờinàycòncómộtthứlàýtrời.Tôinói:
-Vậychỉcònvấnđềchúlàmgìvàkhônglàmgì.RahimKhancười:-Lúcnàycháunóisaonghegiốngbốcháuthế.Chúnhớôngấyvôcùng.
Nhưngđólàýtrờimuốnthế,Amirjanạ,thựcnhưthế.–Ôngdừnglại.–Ngoàira.còncómộtlýdokhácchúyêucầucháuđếnđây.Chúmuốnđượcgặpcháutrướckhichúrađi,đúngvậy,nhưngcũngcóđiềukhácnữa.
-Bấtcứđiềugì.
-Cháubiếttấtcảnhữngnămấychúsốngtrongngôinhàcủabốcháusaukhibốconcháurờiđichứ?
-Vâng.-Chúkhôngsốngđơnđộcđâu.Hassansốngởđóvớichú.-Hassanư?–Tôinói.Lầncuốicùngtôinhắctớitêncậuấylàkhinào?
Nhữngngạnhgaitộilỗiấymộtlầnnữalạimócvàolòngtôi,nhưthểnhắcđếntêncậulàmộtcâuphùchúđểchonhữngcáigaiấylạimộtlầnnữahànhhạtôi.TựnhiênbầukhôngkhítrongcănhộbécủaRahimKhanbỗngtrởnênquángộtngạt,quánóng,quádậymùicủađườngphố.
-Chúđãnghĩvềviệcviếtchocháuvànóichocháubiếttrước,nhưngchúkhôngchắclàcháucómuốnbiết.Chúcónhầmkhông?
Sựthậtlàkhông.Dốitráthìlàcó.Tôichọnmộtcáigìđóởgiữa:-Cháukhôngbiết.Ônglạihoramộtbụmmáunữavàochiếckhăntay.Khiôngcúiđầu
xuốngđểkhạc,tôinhìnthấynhữngchỗviêmđóngvẩymàumậtongtrêndađầuông.
-Chúbảocháusangđâybởivìchúđịnhyêucầucháumộtviệc.Chúđịnhyêucầucháulàmmộtviệcchochú.Nhưngtrướchết,chúmuốnnóichocháubiếtvềHassanđã,cháuhiểuchứ?
Tôilúngbúng:-Vâng.-Chúmuốnnóichocháubiếtvềnó.Chúmuốnnóichocháubiếtmọi
điều.Cháusẽnghechứ?Tôigậtđầu.RahimKhanuốngthêmvàingụmtrànữa.Ôngtựađầuvàotườngvàkể.
Chương16CónhiềulýdokhiếnchúđếnHazarajatnăm1986đểtìmHassan.Lýdo
chủyếu,thánhAllahxátộichochú,làchúcôđơnquá.LúcđóphầnlớnbạnbèvàngườithânhoặcbịgiếthoặcđãtrốnkhỏiđấtnướcsangPakistanhayIran.ChúhầunhưkhôngquenbiếtainữaởKabul,cáithànhphốmàchúđãtừngsốngtrọnđời.Mọingườiđềutrốnhết.ChúthườngđibộđếntiểukhuKarteth–Parwan–nơinhữngngườibándưavẫnsốngởđónhữngngàyxaxưa,cháucònnhớtụđiểmấychứ–Vàchúthườngkhôngnhậnraaiởđấynữa.Chẳngaiđónchào,chẳngcóaiđểcùngngồiuốngtrà,chẳngcóaiđểkểchuyệnvớinhau,chỉcómỗibọnlínhRoussituầntiễutrênđườngphố.Rốtcuộc,chúđànhthôikhôngraphốnữa.Ngàyngàychúởlìtrongnhàcủabốcháu,lênphòngđọc,đọcnhữngcuốnsáchcũcủamẹcháu,nghetintức,xembọnchúngtuyêntruyềntrêntivi.Rồichúthườngcầukinhnamaz,nấumóngìđóăn,đọcsáchthêm,lạicầunguyện,vàlêngiườngngủ.Buổisáng,chúthườngdậysớm,cầunguyện,nguyệnđinguyệnlạimãi.
Vàbệnhđaukhớpcủachúkhiếnviệcchămnomngôinhàtrởnênkhókhănhơn.Haiđầugốivàlưngchúluônđaunhức–chúthườngdậyvàobuổisángvàphảimấtítnhấtmộtgiờđểvặnvẹochođỡcứngcáckhớpxương,nhấtlàvềmùađông.Chúkhôngmuốnđểchongôinhàcủabốcháubịhưhỏng,chúngtađãtừngcóbiếtbaogiờphútđẹpđẽtrongngôinhàđócóquánhiềukỷniệm,Amirjanạ.Nhưthếthậtkhôngphải–bốcháuđãtựtaythiếtkếngôinhàđấy,màngôinhàmangquánhiềuýnghĩađốivớiôngấy,vàhơnnữa,chúđãhứavớiBabacủacháu,chúsẽchămnomnókhiôngấyvàcháubỏsangPakistan.Lúcnàychỉmỗichúvớingôinhàvà…chúđãlàmhếtsứcmình.Chúđãcốtướitắmchocâycốivàingàymộtlần,cắtcổvàchămsóchoa,sửachữanhữnggìcầnsửa,nhưngrồichúcũngđâuphảilàmộtngườiđànôngtrẻnữa.
Màkểcảnhưthế,đánglẽchúđãcóthểcốgắng.Ítnhấtcũngthêmmộtthờigiannữa.Nhưngtinbốcháuquađờiậpđến…lầnđầutiênchúcảmthấymộtsựcôđơnkhủngkhiếptrongngôinhàấy.Mộtsựtrốngvắngkhôngthểnàochịunổi.
Thếlàmộthôm,chúđổdầuvàochiếcBuickvàláitớiHazarajat.ChúnhớsaukhiôngAlitựxinrakhỏingôinhà,bốcháunóichochúbiếtôngấyvàHassanchuyểnđếnmộtngôilàngnhỏ,ngayngoạiôBamiyan.Theonhưchúnhớ,ôngAlicóngườihọhàngởđó.ChúkhôngbiếtliệuHassancócònởđóấykhông,liệucóaibiếtgìvềnóhoặcnơinóởhaykhông.Chungquylại,cũngđãmườinămtừkhiôngAlivàHassanrờikhỏingôinhàcủabốcháu.Vàokhoảng1986thìHassancólẽđãtrưởngthành,hămhai,hămbatuổigìđó.NếunóvẫncònsốnglàvìbọnShorawi,mongchochúngchếtthốirữadướiđịangụcvìnhữnggìchúngđãlàmvớinhữngwatancủachúngta,
chúnggiếtquánhiềunhữngchàngtrai,chuyệnđóchúkhôngcầnkểvớicháunữa.
Nhưngơntrời,chúđãtìmthấynóớđó.Cũngkhôngphảimấtcôngtìmkiếmmấy,tấtcảnhữnggìchúphảilàmlàhỏithămvàicâuởBamiyan,vàngườitachỉchochúngôilàngcủanó.Chúcũngchẳngnhớtênngôilàngnữahoặcchẳngbiếtnócótênkhông.Nhưngchúvẫnnhớđólàmộtngàyhèthiêuđốtvàchúđangchoxechạytrênmộtconđườngđấtđầyvếtbánhxe,chẳngcóthứgìởhaibênngoàinhữngbụicâygàyguộcvàcỏkhônhưrơm.Chúđiquamộtconlừachếtthốibênlềđường,rồitheomộtlốirẽ,vàngaygiữavùngđấttrơtrọiấy,chúthấymộtcụmnhữngngôinhàváchđất,xahơnnữachẳngcógìngoàitrờirộngbaolavànúiđálởmchởmnhưrăngnhọn.
NgườidânởBamiyanđãbảochúlàtìmnódễthôi–Nósốngtrongngôinhàduynhấtcóvườnxâytườngtrongcảcáilàngđó.Tườngđất,thấpvàthủnglỗchỗ,baokínngôinhànhỏ–thựcsựchẳnghơnmấymộttúplềuravẻtađây.Nhữngđứatrẻchântrầnnôđùatrênđườnglàng,lấygậyđánhmộtquábóngquầnvợtnhồivải,vàchúngchămchúnhìnkhichúláixeđếnvàtắtmáy.Chúgõvàocánhcổnggỗrồibướcqua.vàomộtcáisânhầunhưtrốngtrảingoạitrừmộtbụidâutâykhôcháyvàcâychanhtrơtrụi.Cómộtcáilònướngtandoorởgócsân,dướibóngcâykeo,vàchúthấymộtngườiđànôngngồixổmbêncạnhlò.Anhtađangphếtbộtnhãolênmộtcáibànxẻng[104]bằnggỗrộngvàvỗvỗvàothànhlòtandoor.Anhtabuôngrơibộtkhinhìnthấychú.Chúphảingănnókhôngđượchôntaychú.
-Đểchúnhìncháuxemnào,–chúnói.Nóđứngluira.Nócaolớnquárồi.Chúđứngkiễngchânlênmàchỉtớicằmnó.Mặttrời
Bamiyanđãtôiluyệnnướcdacủanó,hoáthẫmhơnlàchúnhớ,vànóđãbịmấtvàicáirăngcửa.Cómấysợirâulơthơdướicắm.Ngoàinhữngcáiđóra,vẫnđôimắthẹpmàuxanhlục,vẫncáisẹođóởmôitrên,vẫnbộmặttròntrĩnhđó,nụcườiđángyêuđó.Cháucũngsẽnhậnranó,Amirjan.Chútinchắcnhưvậy.
Haichúcháuvàonhà,cómộtphụnữHazaratrẻlàndatươisángđangkhâumộtchiếckhănởgócnhà.Côtarõràngđangđợingàylâmbồn.
-ChúRahimKhan,đâylàvợcháu,–Hassannói,vẻtựhào.–CôấylàFarzanajan.
Côtalàmộtphụnữbẽnlẽn,rấtưthanhnhãvớigiọngnóihầunhưkhôngcaohơntiếngthìthầm,vàthườngkhôngngướcđôimắtmàunâulụchạtđểgặpcáinhìnchămchúcủata.NhưngcáicáchcôtanhìnHassanthìcóthểnóinhưHassanđangngồitrênngaivàngcủacungđiệnArgvậy.
-Khinàođứabérađời?–Chúhỏisaukhitấtcảđãyênvịquanhcănphòngtườnggạchđấtnung.Chẳngcóthứgìởtrongphòng,ngoàimộttấmthảmquỳđểcầukinhsờncũ,vàichiếcđĩa,mộtđôiđệmnằm,vàmộtcáiđèn.
-Inshallah,mùađôngnàyạ,–Hassannói.–Cháuđangcầuxinchothằngbéđượcmangtênchacháu.
-NhânthểnóitớiAli,ôngấyđâu?Hassancụpmắtxuống.KểchochúbiếtôngAlivàngườianhemhọ–
ngườichủngôinhànàybịgiếtchếtbởimộtquảmìnhainămtrước,ngaybênngoàikhuBamiyan.Mộtquảmìn.LạicóthêmmộtcáchchếtnữachongườiAfghan,phảikhôngAmirjan?VàvìlýdođiênrồnàođóchútuyệtđốitinrằngchínhcáichânphảicủaôngAli,cáichânbịvặnđivìteocơcuốicùngđãphảnbộiôngấy,vàđạplênquảmìnchôn.ChúđaubuồnvôcùngkhinghenóiôngAliđãchết.Bốcháuvàchúlớnlêncùngnhau,nhưcháuđãbiết,vàôngAlicũngđãtừngởbênbốcháu,theonhưchúnhớ,lâukhôngbiếtchừngnào.Chúnhớkhitấtcảchúngtacònnhỏ,cáinămôngAlibịviêmtuỷxámvàgầnsắpchết.Bốcháuthườngsuốtngàychạyquanhnhàkêukhóc.
Farzanalàmchochúngtamónshorwabằngđỗ,củcảivàkhoaitây.Bọntarửatayvànhúngbánhnaanvừamớiởlòtandoorravàomónshorwa–đólàbữaănngonnhấtmàchútừngăntrongnhiềuthángtrời.ThếrồichúyêucầuHassanchuyểnđếnKabulvớichú.Chúnóichonóbiếtvềngôinhà,mộtmìnhchúkhôngthểtrôngnomnổirasao.Chúbảonóchúsẽtrảcôngnótửtế,rằngnóvàkhanumcủanósẽđượcđầyđủ.Haivợchồngnónhìnnhauvàkhôngnóigì.Látsau,saukhihaichúcháurửatayvàFananamờicảhaiănnho,Hassanmớinóingôilàngbâygiờlànhàcủanó,nóvàFarzanađãgâydựngcuộcđờihaivợchồngnóởđó.
-VàBamiyanrấtthânthiếtvớinhau.Chúngcháuquenbiếtmọingườiởđây.Thứlỗichocháu.RahimKhan.Cháucầuxinchúhiểuchocháu.
-Dĩnhiên.–chúnói.–Cháukhôngcógìphảixinlỗicả.Chúhiểu.Giữalúcuốngtràsaubữashorwa,Hassanhỏivềcháu.Chúbảonócháu
đangởMỹ,nhưngchúcũngchẳngbiếtgìnhiềuhơn.Hassanhỏirấtnhiềuvềcháu.Cháuđãcướivợchưa?Cóconchưa?Cócaolớnkhông?Cócònthảdiềuvàđiđếnrạpchiếuphimkhông?Cóhạnhphúckhông?Nónói,nókếtbạnvớimộtthầygiáogiàdạytiếngFarsiởBamiyan,ôngấyđãdạynóđọcvàviết.Nếunóviếtchocháumộtbứcthư,liệuchúcóchuyểnhộchonóđếncháukhông?Vàchúcónghĩcháusẽviếtthưtrảlờikhông?Chúbảonónhữnggìchúbiếtvềcháulàtừmấycuộcđiệnđàmvớichacháu,nhưngchủyếulàchúkhôngbiếttrảlờinónhưthếnào.Rồinóhỏichúvềchacháu.Khichúkểchonó,Hassanhaitaybưngmặtkhócnứcnở.Nókhócnhưmộtđứatrẻsuốtđêmhômđó.
Haivợchồngnókhăngkhăngđòichúnghỉđêmởđó.Farzanasắpxếpmộtgiườngngủnhỏchochúvàđểmộtcốcnướcđầy,phòngchúkhát.Suốtđêm,chúnghecôấythìthàovớiHassanvàthấynóthổnthức.SángraHassanbảochúnóvàFarzanađãquyếtđịnhchuyểnđếnKabulởvớichú.
-Lẽrachúkhôngnênđếnđây,–chúnói,–cháunóiđúng,Hassanjan,cháucómộtcuộcsốngởđây.Chúthậtlàmạomuộimớitớiđây,yêucầucháutừbỏmọithứ.Chínhchúmớicầnđượcthathứ.
-ChúRahimKhan,chúngcháucógìnhiềumàtừbỏ,–Hassannói.–Mắtnóvẫncònđỏvàsưnglên.–Chúngcháusẽđivớichú.Chúngcháusẽgiúpchúchămnomngôinhà.
-Cháucótuyệtđốichắckhông?Nógậtvàgụcđầuxuống:-Aghasahibnhưlàngườichathứhaicủacháu.Cầutrờichoôngđược
bìnhyên.Vợchồngnóxếpđốngnhữngđồđạccủamìnhvàogiữamấymiếngvải
cũvàbuộccácgóclạivớinhau.BọnchúchấtcáibóấylênchiếcxeBuick.HassanđứngởngưỡngcửacầmcuốnkinhKoranlúcmọingườilầnlượthônvàđiquabêndưới.RồitấtcảrờivềKabul.Chúvẫnnhớkhichúláixeđikhỏiđấy,Hassancònquaylạinhìnlầncuốingôinhàhọ.
KhivềtớiKabul.chúpháthiệnHassankhôngcóýđịnhchuyểnvàoởtrongngôinhà.Chúnói:
-Nhưngtấtcảcácphòngđềutrốngrỗng,Hassanjan.–Sẽkhôngcóaiđếnsốngởđấynữa.Nhưngnólạikhôngmuốn.Nóbảođâylàvấnđềihtiram,làsựtôntrọng.NóvàFarzanachuyểnđồđạcvàocáilềuởsânsau,nơinóđãsinhra.Chúnàinỉđểhaivợchồngnóchuyểnđếnmộttrongnhữngphòngkháchởtrêngác,nhưngHassankhôngchịunghe.
-Amiraghasẽnghĩsao?–Nóbảochúthế.–CậuấysẽnghĩsaokhicậuấytrởvềKabulsaucuộcchiếnvàthấycháuđãchiếmmộtchỗcủacậuấytrongcáinhànày?
Rồiđểtướngnhớ,tiếcthươngbốcháu.Hassanđãmặcđồđenbốnmươingàysau.
Chúkhôngmuốnhaivợchồngnóphảithế,nhưngcảhaiđãlàmtấtcảnhữngviệcbếpnúc,quétdọn.Hassanchămsóchoaởngoàivườn,tướigốc,nhặtlávàngvàtrongnhữngkhómhồng.Nósơnlạitường.Trongnhà,nóquétnhữngphòngbaonhiêunămkhôngaingủ,dọnrửaphòngtắmkhôngaitắm.Cứnhưnósửasoạnnhàchoaiđótrởvề.Cháucònnhưbứctườngphíasauhàngcâyngôbốcháuđãtrồngchứ.Amirjan?CháuvàHassanđãgọinóthếnàonhỉ,“BứctườngNgôốm”phảikhông?Mộtquảtênlửađãpháhuỷhoàntoànmộtphầncủabứctườngđóvàogiữacáiđêmđầuthuđó.Hassanđãtựtayxâylạibứctường,từngviêngạchmột,chođếnkhinóđứngvữngtrởlại.Chúkhôngbiếtchúsẽlàmgìnếunókhôngđếnởđấy.
Rồicuốimùathunămấy,Farzanasinhmộtbégáibịchếtlưu.Hassanhônlênbộmặtđứabékhôngcònsinhkhí,vàchúngtachônnóởsânsau,gầnnhữngbụitầmxuân.Chúngtaphủlênnấmmồnhỏlácủanhữngcâybạchdương.Chúđọckinhcầuchođứabé.Farzanaởlìsuốtngàytrongtúp
lềuthankhóc–tiếnghờcủangườimẹlàmộtâmthanhngheđứtruộtđứtgan,Amirjanạ.ChúcầuĐứcAllahđểcháuđừngbaogiờnghethấy.
Bênngoàinhữngbứctườngcủangôinhà,làmộtcuộcchiếntranhđiêndại.Nhưngcảbachúngta,trongngôinhàcủabốcháu,chúngtatạomộtnơiẩntrúriêngđểtránhkhỏicuộcchiến.Mắtchúbắtđầubịmờđivàocuốinhữngnămthậpkỷ80,nênchúphảinhờHassanđọchộchúnhữngcuốnsáchcủamẹcháu.Chúngtathườngngồiởtiềnsảnh,bênlòsưởi,vàHassanthườngđọcchochúnhưngtácphẩmcủaMasnawihoặcKhayyámtrongkhiFarzananấunướngởtrongbếp.VàsángnàoHassancũngđặtmộtbóhoatrênnấmđấtnhỏcạnhnhưngbụitầmxuân.
Vàođầunăm1990,Farzanalạimangthai.Cũngvàonămđógiữamùahè,mộtngườiđànbàchoàngburqa[105]màuxanhdatrờimộtbuổisángđếngõcổngtrước.Khichúbướcvộiracổng,bàtađãđanglảođảotrênđôichânnhưthểquáyếukhôngđứngvữngnổi.Chúhỏixembàtamuốngì,nhưngbàkhôngcóýtrảlời.
-Bàlàai–Chúhỏi.Nhưngbàtađãngãquỵxuốngngayởđó,trênlốixevào.ChúhétgọiHassanvànógiúpchúkhiêngbàtavàotrongnhà,tớiphòngkhách.Chúngtađặtbàtanằmtrênchiếcsofavàcởiburqacủabàtara.Dướichiếckhăn,chúngtathấymộtbàgiàđãmómhếtrăngvớimáitóchoarâmvànhữngvếtviêmloéttrênhaicánhtay.Bàtacóvẻnhưđãnhiềungàykhôngăn.Nhưngđiềutệhạinhấtlàkhuônmặtcủabàấy.Aiđãrạchdaolênđóvà…Amirjan,nhữngvếtrạchxiênngangcắtdọc.Mộttrongnhữngvếtrạchcắttừxươngmálêntậnchântócvàkhôngchừamắttráicủabàta.Trôngcựckỳghêsợ.Chúlấymộtmiếngvảiướtvỗnhẹvàolôngmàybàtavàbàtamởmắt,thềuthào:
-Hassanđâu?-Conởngayđâythôi,–Hassannói.Nócầmlấybàntaybàtavàbóp
chặt.Conmắtlànhcủabàấyquấnlấynó:-Tađãđibộrấtlâuvàrấtxađểxemliệuconcóbằngxươngbằngthịt
nhưconvẫnhiệnratrongnhữnggiấcmơcủatakhông.Vàconđãđúngnhưthế.Thậmchícònhơn.–Bàtakéotaynólênbộmặtchằngchịtsẹocủamình.–Xinconcườivớitamộtcái.Hassanmỉmcườivàbàgiàkhóc:
-Concũngcườikhivừalọtlòngmẹ,đãaibảochoconbiếtbaogiờchưa?Vàmẹđãkhôngcảbếcon.ThánhAllahthatộichomẹ,mẹđãkhôngcảbếcon.
ChẳngaitrongchúngtatừnggặpSanaubarkểtừkhibàtabỏtheođámducavàvũcôngnăm1964,ngaysaukhisinhHassan.Cháucũngkhôngbaogiờtrôngthấybàấy,Amir,nhưngvàotuổithanhxuâncủamình,bàấylàmộttrangtuyệtsắc.Bàấycónụcườimálúmđồngtiềnvàmộtdángđikhiếnđànôngphátđiên.Khôngaitrênđườngphốgặpbàấy,dùlàđànônghayđànbà,lạicóthểchỉnhìnbàấymộtlần.Vậymàlúcbấygiờ…
Hassanbuôngtaybàấyvàđộtngộtlaorakhỏiphòng.Chúđuổitheonó,nhưngnóchạyquánhanh.Chúthấynóchạylênngọnđồinơihaicháuvẫnthườngchơiđùa,haichânnóđábungnhữnglớpbụilên.Chúđểmặcnóđi.ChúngồicùngbàSanaubarsuốtngàytừlúctrờisángxanhchođếnlúctímsẫm.Khiđêmxuốngvàtrănglướtquamây,Hassanvẫnkhôngvề.Sanaubarkhóc,nóibàtatrởvềđâylàsailầm,mộtsailầm,cóthểcòntệhạihơncảbỏđi.Nhưngchúgiữbàấyởlại.Chúbiết,Hassansẽquayvề.
Sánghômsaunótrởvề,trôngmệtmỏivàrãrời,nhưthểsuốtđêmkhôngngủ.NólấycảhaitaycầmlấytaySanaubar,bảobàmuốnkhócbaonhiêuthìkhócnhưngkhôngcầnphảithế,bâygiờbàđãvềnhà,cùngvớigiađìnhbà.Nósờlênnhưngvếtsẹotrênmặtbàvàlùabàntayvàotócbà.
HassanvàFarzanachămnom,sănsócchobàtrởlạimạnhkhoẻ.Chúngbóncơm,giặtquầnáochobà.Chúchobàấyởmộttrongnhữngphòngkháchởtrêngác.ĐôikhichúthườngnhìnquacửasổrasânvàchứngkiếnHassancùngmẹnóquỳxuốngháicàchuahoặccắtxénbụihồng,vừatròchuyện.Họđãlấylạiđượcnhữngnămđãmất,chúcholànhưvậy.Theonhưchúbiết,nóchẳngbaogiờhỏimẹđãtừngởđâu,tạisaolạibỏnơiấy,vàbàấycũngchẳngbaogiờnói.Chúchorằngcónhữngchuyệnkhôngcầnphảikể.
ChínhSanaubarđỡđẻchođứacontraicủaHassanmùađôngnăm1990đó.Tuyếtchưabắtđầurơi,nhưnggiómùađôngđãthổiquasân,nghiêngngảnhữngthảmhoavàlàmxàoxạclácây.ChúnhớSanaubarrakhỏitúplềubếtheođứacháutrai,đượcbọctrongmộtchiếcchănlen.Bàđứngrạngrỡdướibầutrờiuám,nướcmắttràoxuốnghaibênmá,giólạnhnhưkimchâmthổivàotóc,vàủấpđứabétrongđôicánhtaynhưthểchẳngbaogiờmuốnrờinóra.Khôngphảilầnnày.BàtraođứabéchoHassan,HassantraonóchochúvàchúhátbàikinhAylat-ul-Kursi[106]sáttaithằngbé.
HọđặttênchonólàSohrab,theotênnhânvậtanhhùngmàHassanyêuthíchtrongcuốnShahnamah,nhưcháuđãbiết,Amirjan.Nólàmộtthằngbéxinhđẹp,ngọtngàonhưđường,vàtínhnếtcũngônhoànhưbốnó.LẽracháunêngặpSanaubarvàthằngbé,Amirjan.Nótrởthànhtrungtâmcuộcsốngcủabàấy.Bàấymayquầnáochonó,làmđồchơichonótừnhữngmiếnggỗ,vảivụnvàcỏkhô.Khinóbịcảmsốt,bàởlạivớinósuốtđêmvàănchaybangàyliền.Bàđốtisfand[107]chonótrênmộtcáixoongnhỏcócán,đểxuađuổinazar,cáimắtmađi.ĐếnlúcSohrabđãlênhai,nógọibàbằngSasa.Haibàcháukhôngthểrờinhau.
Bàsốngđượcđếnlúcthấynóđãlênbốn,thếrồi,mộtbuổisángbàkhôngtỉnhdậynữa.Trôngbàcóvẻthưthái,bìnhyên,nhưthểbàkhôngcònnghĩđếncáichết.Chúngtachônbàởnghĩađịatrênđồi,cáinghĩađịacócâylựuởbên,vàchúcũngđãcầunguyệnchobàấy.SựmấtmátđènặnglênHassan–córồilạimấtluônluônđauhơncảviệckhôngcóngaytừđầu.Nhưngmất
mátcònđènặnghơnlênthằngbéSohrab.NóliếptụcđiquanhquẩnkhắpnhàtìmSasa,nhưngcháuđãbiếttrẻconlàthếnào,chúngquênđirấtnhanh.Lúcđó–cólẽvàonăm1995–bọnShorawiđãbịđánhbạivàcuốnxéotừlâu,KabulthuộcvềMassoud,RabbanivàquânMujahedin.Cuộcxungđộtnộibộgiữacácbèpháirấtkhốcliệtvàkhôngaibiếtliệuchúngtacócònsốngchođếnhếtngàykhông.Taichúngtatrởnênquenvớitiếngrítcủanhữngquảđạnpháo,vớitiếngnổđùngcủasúngmáy,mắtquennhìnngườitađàobớixácngườiởnhữngđốnggạchvụn.Kabulnhữngngàyđó,Amirjan,gầnnhưmộtchốnđịangụctrầngian.Tuyvậy,thánhAllahnhântừđôivớichúngta,quậnWazirAkbar-Khankhôngbịtấncôngnhiềulắm,nênchúngtakhôngphảichịucảnhtệhạinhưvàiquậnlánggiềngkhác.
Vàonhữngngàyđókhiđãbớtđạntênlửabắnravàgiaotranhcũngthưadần,HassanthườngmangSohrabđếnvườnthúxemsưtửMarjan,hoặctớirạpchiếuphim.Hassandạynóbắnsúngcaosuthếnào,và,sauđó,lúctámtuổi,Sohrabđãtrởnênthiệnxạvềngónnày:Nócóthểđứngtrênthềmnhà,cáchnửacáisân,bắntrúngquảthôngdựngtrênmộtcáithùng.Hassandạyconđọcvàviết–connólớnlênsẽkhôngmùchữnhưnó.Chúcàngngàycànggắnbóvớithằngbé–Chúđãthấynóchậpchữngnhữngbướcđầutiên,nghenóbậpbẹnóinhữngtiếngđầutiên.ChúmuasáchtrẻconchoSohrabởhiệusáchgầnCôngviênChiếuphim–bâygiờchúngcũngđãbịpháhuỷrồivàSohrabđọcliếnthoắngkhiếnchúkhócóthểtheokịp.Nónhắcchúnhớtớicháu,nhớkhicònnhỏcháuthíchđọcsáchđếnthếnào,Amirjan.Đôikhi,banđêmchúđọcchonó,chơiđoáncâuđốvớinó,dạynómẹođánhbài.Chúnhớnóghêgớm.
Vàonhữngngàyđông,Hassanmangcontraiđithảdiều.Gầnnhưchẳngcònmấynhữngcuộcđấudiềunhưngàyxưa–khôngaicảmthấyyêntâmkhirakhỏinhàquálâu–nhưngloángthoángvẫncònvàicuộcđấudiềuthưathớt.Hassanthườngcôngkênhcontrailênvaivàhaibốconnóchạyquacácđườngphố,đuổitheonhữngchiếcdiều,trèolênnhữngcáicâycódiềurơixuống.Amirjan,cháucònnhớHassanlàngườiđuadiềugiỏiđếnthếnàochứ?Nóvẫncòngiỏinhưxưa.Vàocuốimùađông,HassanvàSohrabtreonhữngchiếcdiềuchúngđuổibắtđượctrongcảmùađôngtrênnhữngdâytườngcửahànhlangchính.Haibốconthườngnângniuchúngnhưnhữngbứchoạ.
Chúđãkểchocháunghenăm1996,tấtcảchúngtađãtổchứclễhoannghênh.khibọnTalibantrànvàovàchấmdứtcuộcxungđộtdiễnrahàngngày.Chúnhớtốiđótrởvềnhà,thấyHassanđangởtrongbếpngheRadio.Đôimắtnórưngrưng.Chúhỏinócóchuyệngìkhôngổnnhưngnóchỉlắcđầu:
-RahimKhansahib,cầuthượngđếgiúpngườiHazara!Chúnói:-ChiếntranhquarồimàHassan.Sẽđượchoàbình,Inshallah,hạnhphúc,
bìnhyên.Khôngcòntênlửa,khôngcòngiếtchóc,khôngcòntangtócnữa.Nhưngnótắtngayđàiđivàhỏichúliệunócóthểlàmchochúmóngìđểăntrướckhinóđingủkhông.Mấytuầnsau,bọnTalibanralệchcấmđấudiều.Vàhainămsau,năm1998,chúngtànsáttậpthểngườiHazaraởMazar-i-sharif.
Chương17RahimKhanchậmrãigỡđôichânbắtchéoravàtựamìnhvàobứctường
trơtrụi,theomộtcáchthậntrọng,nhẹnhàngcủamộtngườimàmỗicửđộngđềugâyđauđớn.Ngoàinhà,mộtconlừađangkêubebevàaiđóđangquáttháobằngtiếngUrdu.Mặttrờiđangbắtđầungảbóng,xiênnắngđỏquanhữngkẽnứtcủatoànhàọpẹp.
Sựđộcáccủanhữnggìtôiđãlàmmùađôngnămấyvàmùahènămsaulạigiángvàotôi.Nhữngcáitênreovangtrongđầutôi:Hassan,Sohrab,Ali,FarzanavàSanaubar.NgheRahimKhannóiđếncáitêncủaôngAli,tựanhưtìmthấymộtcáimáyhátcũkỹ,bụibặmđãnhiềunămkhôngmở,giaiđiệungaylậptứcbắtđầu:Hômnaymàyănthịtairồi,Balabu?Màyănthịtairồi,Balabumắtxếch?TôicốhìnhdungvẻmặtlạnhtanhbấtđộngcủaôngAli,đểthựcsựnhìnthấyđôimắtbìnhthảncủaông,nhưngthờigiandễlàmộtkẻthamlam–đôikhinóăncắphếtmọichitiếtchobảnthânnó.
-BâygiờHassanvẫncòntrongngôinhàđóchứ?–Tôihỏi.RahimKhannângtáchtràlênđôimôikhônẻvàuốngmộtngụm.Rồiông
moimộtchiếcphongbìtừtúingựcáovestcủaôngvàtraonóchotôi:-Củacháuđấy.Tôixéniêmphongchiếcphongbì.Bêntrongtôithấymộttấmảnhchụp
từmáyPolaroidvàmộtbứcthưgấplại.Tôichămchúnhìnvàotấmảnhchừngmộtphút.Mộtngườiđànôngcaolớnquấnchiếckhăntu-bantrắng,mặcmộtchiếcáochapanmàuxanhlụchẹpvàdàiđứngcùngmộtđứatrẻtrướccổngsắthoa.Ánhnắngmặttrờichiếuxiêntừphíatráilàmtốimộtnửakhuônmặtbầubĩnh.Ngườiđóđangnheomắtvàmỉmcườinhìnvàomáyanhđểlộrahaichiếcrăngcửabịkhuyết.NgaycảtrongtấmảnhPolaroidmờmờđó,ngườiđànôngtrongchiếcáochapanvẫntoátramộtvẻquảquyếtthoảimái.Nóthểhiệntrongdángđứngcủaanhta,haichânhơidoãira,haicánhtayđànghoàngkhoanhtrướcngực,đầuhơinghiêngmộtchútvềphíamặttrời.Nhấtlàtrongnụcườicủaanhta.Nhìnvàotấmảnh,ngườitacóthểkếtluậnđólàmộtngườiđànôngtintưởngcuộcđờiđãtốtđẹpvớianhtabiếtmấy.RahimKhannóiđúng:Cólẽtôisẽnhậnracậuấy,nếutôiđâmsầmvàocậutrênđườngphố.Đứacontraiđứngchântrần,mộtcánhtayômđùingườiđànông,cáiđầucạotrọccủanóngảvàohôngcha.Nócũngnhănrăngcườivànheomắt.
Tôimởbứcthư.ThưviếtbằngtiếngFarsi.Khôngcódấuchấmphẩynàobịbỏ,khônggạchngangnàobịquên,khôngcóchữnàobịlẫnvàonhau–thứchữviếttaygiốngchữtrẻconnắnnót.Tôibắtđầuđọc:
NhândanhĐứcAllah,Đấngquảngđại,Đấngnhântừnhất,Amiragha,vớilòngkínhtrọngsâusắcnhấtcủatôi,Farzanajan,Sohrab,vàtôicầumongbứcthưmớinhấtnàybiếtcậuđượcmạnhkhoẻvàtrongánhsángnhữngân
huệcủaĐứcAllah.LàmơnchuyểnnhữnglờicảmơnnồngấmnhấtchochúRahimKhansahibvìđãchuyểnbứcthưnàytớicậu.TôirấthyvọngmộtngàynàođótôisẽđượccầmmộttrongnhữngbứcthưcủacậutrongtayvàđọcvềđờisốngcủacậuởMỹ.Cólẽmộtbứcảnhcủacậucũngsẽđemlạiniềmvuichoconmắtcủachúngtôi.TôikểrấtnhiềuvềcậuchoFarzanajanvàSohrab,vềchuyệnchúngtalớnlêncùngnhau,chơicáctròchơivàđuổinhautrênđườngphố.Haimẹconvẫncườitrướcnhữngchuyệnvềmọiđiềuphiềntoáicậuvàtôithườnggâyra!Amiragha,Thanôi,đấtnướcAfghanistancủatuổitrẻchúngtađãchếtlâurồi.Lòngnhântừđãrờikhỏimảnhđấtnàyvàngườitakhôngthểtrốnthoátkhỏinhữngchuyệnbắngiết.Luônluônbắngiết.ỞKabul,sợhãiởkhắpnơi,trênđườngphố,trongsânvậnđộng,ngoàichợ,đólàmộtphầncủacuộcsốngcủachúngtôiởđây,Amiragha.Nhữngkẻmanrợcaitrịlớpwatancủachúngtakhôngquantâmđếnđạolýlàmngười.Mộthôm,tôiđikèmFazanajanrakhuchợmuamộtítkhoaitâyvàbánhnaan.Côấyhỏingườibánhàngkhoaitâygiábaonhiêu,nhưngngườiấykhôngnghethấycôấyhỏi,tôinghĩôngtađiếc.ThếlàcôấyphảihỏitohơnvàbấtngờmộtthằngTalibantrẻchạyngaytớinệncôấyvàohaibênđùibằngchiếcdùicuigỗ.Nóđánhcôấymạnhđếnnỗicôấyngãxuống.Nóhétvàomặtcôấy,chửivàbảo,BộĐạođứcvàTộilỗikhôngchophépphụnữnóito.Côấybịmộtvếtthâmtímlớntrongnhiềungày,nhưngtôicóthểlàmgìđượcngoàiviệcđứngnhìnvợmìnhbịđánh?Nếutôiđánhtrả,conchóấychắcchắnsẽnãngaymộtphátđạnvàongườitôi,mộtcáchsungsướng!RồichuyệngìsẽxảyravớithằngbéSohrabcủatôi?ĐườngphốđãđầynhữngtrẻmồcôiđóikhátvàngàynàotôicũngcảmơnĐứcAllahrằngtôivẫncònsốngsót,khôngphảibởitôisợchết,màbởitạivợtôicómộtngườichồngvàcontraitôikhôngphảilàmộtđứatrẻmồcôi.TôimongcậucóthểgặpSohrab.Nólàthằngbérấtngoan.ChúRahimKhansahibvàtôiđãdạynóđọcvàviết,đểnókhỏilớnlênnguđầnnhưchanó.Và,nócũngcóthểbắnbằngchiếcsúngcaosuđó!ThỉnhthoảngtôiđemSohrabđiquanhquẩnvàmuakẹochonó.VẫncònmộtngườidiễntròkhỉởShar-e-Nau,vànếuchúngtôitìnhcờgặphắn,tôitrảtiềnđểhắnmúatròkhỉchoSohrabxem.Giácậuđượcthấynócườinhưthếnàonhỉ!Cảhaibốcontôithườngtrèolênnghĩađịatrênđồi.CậucónhớchúngtavẫnquenngồidướigốclựuởđóvàđọctruyệnShahnamah?Hạnhánđãlàmkhôtrụiđồivàcâylựunhiềunămkhôngkếttrái,nhưngSohrabvàtôivẫnngồidướibóngcâyvàtôiđọcchonónghetruyệnShahnamah.Khôngcầnkểchắccậucũngbiết,phầnnóthíchnhấtlàphầncónhắcđếntênnó,RostamvàSohrab.Chẳngbaolâunósẽtựmìnhđọcđượccuốnsách.Tôilàmộtngườicharấttựhàovàrấthạnhphúc.Amiragha,ChúRahimKhanốmlắmrồi.Chúhosuốtngàyvàtôithấymáutrênốngtayáochúkhichúlaumiệng.ChúgiảmcânrấtnhiềuvàtôimongchúsẽănmộtchútShorwavớicơmmàFarzanajan
nấuchochú.NhưngchúăncómộthaimiếngvàtôinghĩchỉđểlàmvừalòngFarzanajan.Tôirấtlochoconngườiyêuquýấyđếnnỗingàynàotôicũngcầunguyệnchochú.ChúđangrờisangPakistanítngàyđểthamkhảoýkiếnmấyôngbácsĩởđóvàInshallah,mongôngsẽtrởvềvớinhữngtintốtđẹp.Nhưngtrongthâmtâmtôi,tôivẫnsợchochú.FarzanajanvàtôiđãbảoSohrablàchúRahimKhansahibsắpkhỏi.Chúngtôicòncóthểlàmgì?NómớimườituổivànótônthờRahimKhansahib.Haiôngcháucàngngàycànggắnbóvớinhau.ChúRahimKhanthườngmangnóraphốchợmuabóngbayvàbánhbíchquychonó,nhưngbâygiờthìchúquáyếu,khônglàmthếđượcnữa.Sauđótôiđãmơrấtnhiều,Amiragha.Mộtsốlàácmộngnhưnhữngxácngườibịtreocổthốirữatrênnhữngsànbóngđá,vớimáuloangtrêncỏ.Tỉnhkhỏinhữngcơnácmộngđó,ngườitôivãmồhôivàthởdồndập.Tuyvậyphầnnhiềutôimơthấynhữngđiềutốtđẹp,vàngợicaThánhAllahvìnhữngđiềuđó.TôimơthấychúRahimKhankhỏibệnh.Tôimơthấycontraitôisẽlớnlêntrởthànhmộtngườitốt,mộtngườitựdo,vàmộtngườiquantrọng.TôimơthấynhữngbônghoalawlasẽlạinởtrêncácđườngphốKabul,vànhạcrubablạisẽvanglêntrongnhữngphòngtrà,nhữngcánhdiềusẽlạibaytrênbầutrời.VàtôimơmộtngàynàođócậusẽtrởvềKabulthămlạimảnhđấtthờithơấucủachúngta.
Nếucậutrởvề,cậusẽthấymộtngườibạncũtrungthànhđangmongđợicậu.
CầumongThánhAllahluônluônbêncậu.Hassan.Tôiđọcbứcthưhailần.Tôigấpthưlạivànhìnvàotấmảnhthêmmộtlúc
nữa.rồichovàotúi.Tôihỏi:-Cậuấythếnào?-Bứcthưđóviếtcáchđâysáuthángrồi,vàingàytrướckhichúrờisang
Peshawar.–RahimKhannói.–ChúchụpbứcảnhbằngmáyPolaroidhômtrướckhichúđi.MộtthángsaukhichúđếnPeshawar,chúnhậnđượccúđiệnthoạitừmộtngườihàngxómởKabul.Ôngtakểchochúnghechuyệnnày:Ítlâusaukhichúđi,mộttinđồnlankhắprằngmộtgiađìnhHazarađangsốngmộtmìnhtrongtoànhàlớnởquậnWazirAkbar-Khan,hoặcbọnTalibankhẳngđịnhnhưthế.HaithằngquanchứcTalibanđếnđiềutravàthẩmvấnHassan.ChúngbuộctộiHassandốitrákhikhaivớichúnglàsốngvớichúchodùnhiềungườihàngxóm,kểcảngườigọiđiệnchochú,ủnghộlờikhaicủaHassan.BọnTalibannóiHassanlàmộttêndốitrávàlàmộtthằngtrộmcắpnhưmọitênHazaravàlệnhchogiađìnhnóphảirakhỏingôinhàlúcchiềuxuống.Hassanphảnđối.NhưngngườihàngxómcủachúnóibọnTalibanđangnhòmngótoànhàlớnnhư–ôngtanóithếnàonhỉ!–À,nhưđànsóinhòmvàobầycừu.ChúngbảovớiHassan,chúngsẽchuyểnvàoởcoinhưđểgiữnóantoànchođếnkhichútrởvề.Hassanlạiphảnđối.Thế
làchúnglôinórangoàiđườngphố.-Không.–Tôithở.-…vàralệnhchonóquỳxuống…-Không,lạychúa,không.-…vàbắnvàosaugáynó.-Không.-Farzanađếnthétlênxôngvàođánhchúng…-Không.-…bắnnốtcôấy.Tựvệ.Sauđóchúngtuyênbốthế…Nhưngtấtcả
nhữnggìtôicóthểlàmđượcchỉlàthìthào“Không,không,không,”mãikhôngngừng.
Tôivẫnnghĩvềcáingàynăm1974,trongphòngbệnh,ngaysaucaphẫuthuậtmôichoHassan.Baba,chúRahimKhan,ôngAlivàtôiđãxúmlạiquanhgiườngcủaHassanxemcậuquansátđôimôimớicủamìnhtrongcáigươngcầmtay.Naymọingườitrongcănphòngấyđềuđãchếtvàsắpchết.Ngoạitrừtôi.
Rồitôilạithấymộtcáigìkhác:tênđànôngmặcchiếcáorằnriđangdíhọngkhẩuKalashnikovcủanóvàogáyHassan.Tiếngnổvangvọngsuốtđườngphốngôinhàchatôi.Hassanđổphịchxuốngmặtđường.Cuộcđờitrungthànhđơnphươngcủacậuấylìabỏcậu,nhưnhữngchiếcdiềubịgióthổidạtđimàcậutừngsănđuổi.
-BọnTalibanchuyểnvàongôinhà.–RahimKhannói,–mượncớchúngđãtrụcxuấtmộtkẻxâmphạmtàisản.NhữngkẻgiếtHassanvàFartanabịsathải,coinhưmộttrườnghợptựvệ.Khôngaidámnóimộtlờivềchuyệnnày.PhầnlớnvìsợbọnTaliban,chúnghĩthế.NhưngcũngkhôngailạidạidộtđiliềumạngvìmộtcặpđàytớngườiHazaralàmgì.
-RồichúnglàmgìvớiSohrab?–Tôihỏi.Tôicảmthấymệtmỏi,bịvắtkiệt.MộtcơnholàmRahimKhancoquắpngườilạivàtiếptụcnhưthếmộtlúclâu.Cuốicùngkhinhìnlên,mặtôngđỏửngvàmắtôngvằnđỏ.
-Chúnghenói,nóởtrongmộttrạimồcôiởKarteh–Seh,Amirjanạ.Thếrồiônglạiho.Khidừnghotrôngônggiàhơnmấyphúttrướcđó,nhưthểmỗicơnholạilàmônggiàthêm.
-Amirjan,chúgọicháuvềđây,bởivìchúmuốnđượcgặpcháutrướckhichết,nhưngkhôngphảichỉcóthế.Tôikhôngnóigì.TôinghĩtôiđãbiếtnhữnggìRahimKhansắpnói.
-ChúmuốncháuđiKabul.ChúmuốncháuđemSohrabsangđây,–ôngnói.
Tôicốtìmnhữnglờilẽthíchhợp.TôihầunhưchưacóthờigianchocáithựctếrằngHassanđãchết.
-Xinhãynghechúnói.ChúbiếtmộtcặpvợchồngngườiMỹởPeshawar,ôngThomasvàbàBettyCaldwell.HọlànhữngngườiCơđốc
giáovàhọquảnlýmộttổchứctừthiệnnhỏhoạtđộngbằngnhữngkhoảnhiếntặngriêngtư.ChủyếuhọxâynhàvànuôitrẻconAfghanbịmấtchamẹ.Chúđãđếnthămnơiđó.Mộtnơisạchsẽvàantoàn,trẻconđượcchămsóctốt,ôngvàbàCaldwelllànhữngngườinhânhậu.ÔngbàấyđãbảochúrằngSohrabsẽđượchoannghênhtạinhàôngbàấyvà…
-RahimKhan,chúkhôngnghiêmtúcrồi.-Nếuchúnghĩthế,chúđãkhôngyêucầucháuđếnđây.Tôimânmêchiếc
nhẫncướicủatôi:-Chúđãluônluônđánhgiáquácaovềcháuđấy,chúRahimKhan…-Và
cháuđãlạiluônluônquákhắcnghiệtđốivớibảnthân,–ôngngậpngừng.–Nhưngcómộtchuyệnkhác.Mộtchuyệnkháccháukhôngbiết.
-Làmơn,chúRahimKhan.-SanaubarkhôngphảilàngườivợđầutiêncủaôngAli.Bấygiờtôimớingướcnhìnlên.-Trướcđó,ôngấyđãcướimộtphụnữHazarathuộcvùngJahori.Chuyện
đócólâutrướckhicháurađời.Họlấynhauđượcbanăm.-Chuyệnnàythìcódínhdánggì?-Saubanămkhôngcóconcáicôtabỏôngấyvàlấymộtngườiđànông
ởKhost.Côtađẻchoôngnàybađứacongái.Đólànhữnggìchúđangcốnóichocháubiết.
Tôibắtđầuhiểuôngđangđịnhđiđếnđâu.Nhưngtôikhôngmuốnnghephầncònlạicủacâuchuyện.TôicómộtđờisốngtốtđẹpởCalifornia,mộtngôinhàkiểuVictoriaxinhđẹpvớicáimáinhọn,mộtcuộchônnhântốtđẹp,mộtnghềviếtvănđầyhứahẹn,bốmẹvợyêuquýtôi.Tôicóccầnbấtkỳcáigìcủacâuchuyệnvớvẩnấy.
-ÔngAlivôsinh,–RahimKhannói.-Không,ôngấykhôngthể.ÔngấyvàbàSanaubarđãđẻraHassan,phải
khôngnào?HọđãcóHassan.-Không,họkhôngcó,–RahimKhannói.-Có,họcó.-Không,Amir,họkhôngcó.-Vậyai?-Chúnghĩcháubiếtai.Tôicảmthấynhưngườiđangtuộtxuốngmộtváchđádựngđứng,cốníu
chặtlấynhữngbụirậm,vớinhưngcâygairốirắmvàcuốicùngtrắngtay.Cănphòngnhưđanghạxuốngdânglên,lắclưbênnàyquabênkhác.
-Hassancóbiếtkhông?–Tôinóiquađôimôitưởngnhưkhôngphảimôitôinữa.RahimKhannhắmmắtlại.Lắcđầu.
-Cácngười,đồácđộc,–tôilẩmbẩm.Đứnglên.–Cácngười,đồácđộcchếttiệt.–Tôihétlên.–Tấtcảlũcácngười,mộtchuỗilừalọcácđộcchếttiệt!
-Xincháungồixuống.–RahimKhannói.-Tạisaochúlạiphảigiấutôi?Giấunó?–Tôirốnglên.-Amirjan,xincháunghĩlại.Đólàmộttìnhthếnhụcnhã.Ngườitasẽ
bàntán.Tấtcảnhữnggìmộtconngườiđãcótrướcđó,tấtcảnhữnggiátrịcủaanhta,làdanhdự,têntuổivànếungườitabàntán…Chúngtakhôngthểnóichobấtkỳaibiết,chắcrằngcháucóthềhiểuđượcđiềuấy.Ôngtúmlấytôi.Nhưngtôigỡtayôngra.Đithẳngracửa.
-Amirjan,xincháuđừngbỏđi.Tôimởcửavàquaylạiphíaông:-Tạisao?Chúcòncóthếnóigìvớicháunào?Cháuđãbamươitámtuổi
rồi,vàcháuchỉthấyhoáratoànbộcuộcđờicháu,mẹkiếp,chỉlàmộtsựđạidốitrá!Chúcóthểnóigìđểlàmchomọiviệctốtđẹphơnnào?Khônggìhết.Khôngmộtđiềuchếttiệtnàohết!Nóithếrồitôisầmsầmbướcrakhỏicănhộ.
Chương18Mặttrờigầnnhưđãlặnhẳnvàđểlạitrênbầutrờinhữngdảimàutía,đỏ
sắptắt.Tôibướcxuốngmộtđườngphốhẹp,nhộnnhịpvàrờixakhỏitoànhàcủaRahimKhan.Đườngphốlàmộtcáingõồnàotrongmộtmớrắcrốinhữnglốiđinhỏtắcnghẽnngườiđibộ,xeđạpvàxexíchlô.NhữngbiểnlớntreoởcácgócđườngquảngcáoCoca-colavàthuốclá.Nhữngtấmápphíchphimrẻtiềnphôphangnhữngnữdiễnviênđầynhụccảmkhiêuvũvớiđámđànôngdanâuđẹptraitrênnhữngcánhđồnghoacúcvạnthọ.
Tôibướcvàomộtquánsamôvanhỏđầykhóithuốcvàgọimộttáchtrà.Tôitựalưnglênchânsauchiếcghếđanggấplạivàlaumặt.Cảmgiácbịtuộtxuốngmộtcáivựcđãphaimờ.Nhưngthayvàođó,tôicảmthấynhưmộtngườivừatỉnhgiấctrongngôinhàriêngcủamìnhvàthấymọiđồđạctrongnhàđãđượcsắpxếplại,đếnnỗimọixóxỉnh,mọirạnnứtthânthuộctrôngđềuxalạ.Bịlạchướng,anhtaphảiđánhgiálạimọivậtxungquanh,vàđịnhhướnglạibảnthân.
Làmthếnàomàtôilạicóthểmùđặcđếnthế?Nhữngdấuhiệuđãtừnghiệntrướcmắttôitrongsuốtbaolâu.Bâygiờchúngvụttrởlạivớitôi:BabathuêbácsĩKumanchữalạicáimôihẻchoHassan.BabakhôngbaogiờquênsinhnhậtcủaHassan.Tôinhớlạicáingàychúngtôiđangtrồnghoatuylíp,khitôihỏiBabađãbaogiờôngxemxétđếnviệcthuênhữngngườiởmớichưa.Hassansẽkhôngđibấtcứđâu.Ôngđãgầmlên.Nósẽởngaytạiđâyvớichúngta,nơimàthuộcvềnó.Đâylànhàcủanóvàchúngtalàgiađìnhcủanó.Ôngđãkhóc,khóckhiôngAlituyênbốrằngsẽcùngHassanrờibỏchúngtôi.
Ngườihầubànđặtmộttáchtràlêncáibàntrướcmặttôi.NơichânbànbắtchéothànhhìnhchữXcómộtvòngchuôngđồng,mỗichiếclớnbằngquảócchó.Mộttrongnhữngquảchuôngbịtuộtra.Tôicúixuốngvàbuộcchặtnólại.Tôimongtôicóthểxiếtchặtlạicuộcđờicủariêngtôidễdàngnhưthế.Tôiuốngmộtngụmtràđenđặcnhấttừnguốngtrongnhiềunăm,vàcốnghĩtớiSoraya,tớiôngtướngvàKhalaJamila,tớicuốntiểuthuyếtcầnhoànthành.Tôicốquansátxecộlồnglộntrênđườngphố,mọingườiraravàovàonhữngcửahàngbánhkẹonhỏ,cốlắngnghenhạcQawaliđangvanglêntừchiếcđàibándẫnởbànbêncạnh.Bấtcứthứgì.NhưngtôivẫncứthấyBaba,trongcáiđêmtôitốtnghiệp,đangngồitrongchiếcxeFordôngvừatặngtôi,sựcmùibiavànói:Hômnay,bốchỉmuốnHassanởđâyvớichúngta.
Làmsaoôngcóthểlừadốitôisuốtbaonămnhưthế?CảHassannữaôngđãđặttôingồilênđùiôngkhitôicònnhỏ,nhìnthẳngvàomắttôivànói:Chỉcómộttộilỗiduynhất.Vàđólàăncắp…Khiconnóidối,conăncắpquyềncủaaiđóđượcbiếtsựthật.Ôngđãchẳngnóinhưngcâuđóvớitôi
sao?Vàgiờđâymườilămnămsaukhitôiđãchônông,tôiđượcbiếtrằngBabatừnglàmộttênăncắp.Vàmộttênăncắpthuộcloạixấuxanhất,bởinhữngthứmàôngđánhcắpđãtừnglàthiêngliêngđốivớitôi:quyềncủatôiđượcbiếttôicómộtđứaemtrai,quyềncủaHassanđượcbiếtnguồngốccủamình,vàdanhdựcủaôngAli.Nangcủaông,Namooscủaông.
Nhữngcâuhỏivẫnkhôngngừngđếnvớitôi.BabađãdámnhìnthẳngvàomắtôngAlirasao?ÔngAliđãsốngtrongngôinhàđóthếnào,ngàynàyquangàykhác,biếtrõđãtừngbịchủmìnhđơnphươnglàmnhụcmộtcáchtồitệnhấtmàmộtngườiAfghancóthểbịlàmnhục?VàtôiđịnhhoàgiảirasaocáihìnhảnhmớicủaBabavớihìnhảnhôngđãtừnginđậmtrongóctôibấylâu,cáihìnhảnhôngtrongbộđồvestonnâu,tậptễnhbướclênlốixevàonhàTaheriđểhỏiSorayalàmvợchotôi?
Đâylạilàmộtsáongữnữamàôngthầydạyviếtvăncủatôithườnggiễucợt:chanào,connấy[108].Nhưngnóđúngphảikhôngnào?Hoára,Babavàtôicòngiốngnhauhơnnhiềunhữnggìtôivẫnbiết.Cảhaichúngtôiđãphảnbộilạinhữngconngườicólẽđãhiếncảđờihọchochúngtôi.Vàtừđómớinhậnrađiềunày:RahimKhanđãgọitôivềđâyđểchuộctộikhôngchỉchonhữngtộilỗicủatôimàcòncủaBabanữa.
Rahimnói,tôiluônluônquákhắcnghiệtvớibảnthân.Nhưngtôikhônghiểu.Đúng,tôikhônglàmchoôngAligiẫmlênquảmìnchôn,tôikhôngmongbọnTalibanđếnnhàđểbắnHassan.NhưngtôiđãđuổiôngAlivàHassanrakhỏinhà.Phảichănglàquágượnggạođểhìnhdungmọisựcóthểđãtrởnênkháchơnnếutôikhôngđuổihọ?CóthểBabasẽmanghọtheotớiMỹ.CóthểbâygiờHassanđãcómộtngôinhàriêngcủamình,mộtnghề,mộtgiađình,mộtcuộcsốngtạiđấtnướcnơingườidânởđóthậmchíchẳngbuồnbậntâmmộtngườiHazaralàthếnào.Cóthểkhông.Nhưngbiếtđâu.
CháukhôngthểđiKabul,tôiđãnóivớiRahimKhan,cháucómộtngườivợởMỹ,mộtngôinhà,mộtnghềvàmộtgiađình.NhưnglàmsaotôicóthểkhăngóitrởvềnhàkhinhữnghànhđộngcủatôicóthểtướcmấtmộtcơmaychoHassanđểcóvẫnnhữngthứnhưthế?
ƯớcgìRahimKhanđừnggọitôi.Tôimongônghãyđểtôisốngtrongquênlãng.Nhưngôngđãgọichotôi.VànhữnggìRahimKhantiếtlộchotôiđãlàmthayđổimọiđiều.Làmchotôithấycảcuộcđờitôi,rấtlâutrướcmùađôngnăm1975,luilạicáingàyngườiphụnữHazarahátrucònđangchotôibú,đãtừnglàmộtvòngquaycủanhữngdốitrá,phảnbộivàbímậtrasao.
Luôncómộtconđườngđểtốtlànhtrởlại,chúđãnóivậy.Mộtconđườngđểkếtthúcvòngquaynày.Vớimộtđứacontraibénhỏ.
Mộtđứatrẻmồcôi.ContraicủaHassan.ĐâuđóởKabul.TrênchiếcxekéoquaylạicănhộcủaRahimKhan,tôinhớBabanóirằng
vấnđềcủatôilà,aiđóđãluônhoànthànhcuộcchiếnđấucủatôithaycho
tôi.Giờđâytôiđãbamươitámtuổi.Tóctôiđãrụngvàcónhữngvệthoarâm,vàmớiđâythôi,nhữngvếtchânquạđãhằnquanhđôimắttôi.Giờđâytôiđãgiàhơn,nhưngcóthểchưađếnnỗiquágiàđểbắttayvàocuộcchiếnđấucủachínhtôi.Babađãdốitránhiềuđiều,nhưnghoáraônglạiđãkhôngdốitrávềđiềuđó.
TôinhìnlạivàokhuônmặttròntrĩnhtrongtấmảnhPolaroidlầnnữa,mặttrờihắtnắnglêntrênđó.Khuônmặtcủaemtraitôi.Hassanđãtừngyêutôi,yêutôitheocáchkhôngaicómộttìnhyêunhưthếbaogiờhoặcmãimãisẽcònyêunhưthế.Bâygiờnóđãđimấtrồi,nhưngmộtphầnconngườinóvẫncònđangsống.PhầnđóởKabul.
Đợichờ.TôithấyRahimKhanđangcầukinhnamazởgócphòng.Ôngchỉlàmột
cáibóngđenđangcúiđầuvềphíaĐông,trướcmộtbầutrờiđỏnhưmáu.Tôiđợichoôngcầukinhxong.Rồitôibảoông,tôisẽđiKabul.Bảoông,sánghômsausẽgọichoôngbàCaldwell.Ôngnói:
-Chúsẽcầunguyệnchocháu,Amirjan.
Chương19Lạisayxe.Đếnlúcxechúngtôichạyquacáibiểnđạnbắnlỗchỗ,ĐÈO
KHYBERHOANNGHÊNHQUÝKHÁCH,miệngtôibắtđầumuốnnôn.Mộtcáigìđótrongdạdàytôicuộnlênvàxoắnlại.Farid,gãtàixếcủatôi,liếcnhìntôilạnhlùng.Khôngmộtchútđồngcảmnàotrongmắthắn.Tôihỏi:
-Cóthểhạkínhxexuốngkhông?Hắnchâmmộtđiêuthuốcvàkẹpchặtgiữahaingóncònlạicủataytrái,
bàntayvẫnđểtrêntaylái.Đôimắtđenvẫnnhìnđường,hắncúixuốngphíatrướcnhặtchiếctuốcnơvítnằmgiữahaichân,vàtraonóchotôi.Tôicắmvàocáilỗnhỏởcửaxe,nơiđánglẽcótayquayvàvặnchocửakínhxechotôihạxuống.
Faridlạinhìntôikhinhmiệt,cáinhìnnàycóvẻnhưmộtkẻthùđịchđượcnénlại,vàtiếptụchútthuốc.HắnkhôngnóiquámươilờitừlúcchúngtôikhởihànhởJamrudFord.
-Cảmơn,–tôilẩmbẩm.Tôingảđầurangoàicửasốđểchokhílạnhgiữabantrưaàoquamặttôi.XechạyxuyênquanhữngvùngđấtcủacácbộtộcĐèoKhyber,ngoằnngoèogiữanhữngváchđáphiếnvàđávôi,đúngnhưtôinhớBabavàtôiđãchochạyxequamiềnđấttuyệtvọngnàytrướcnăm1974.Nhữngdãynúikhôcằn,sừngsữngdọctheonhữngvựcsâu,vútlênnhưngđỉnhlởmchởmtaimèo.Nhữngpháođàicổ,tườngbằngđấtnungđangvỡvụntrênđỉnhnhữngváchđácheoleo.TôicốdánmắtvàodãyHinduKushphủtuyếtởphíaBắc,nhưngmỗilầnbụngtôiổnổnđượcmộtchút,chiếcxetảilạilượnvòngmộtkhúcngoặtkhác,làmdộilênmộtđợtsóngbuồnnônmới.
-Thửmộtmiếngchanhxem.-Cáigì?-Chanh.Sayxedùngtốtđấy,–Faridnói.–Tôiluônmangtheomộtquả
khiláixeđườngnày.-Không,cảmơn.–Tôinói.Nghĩđếnthêmchấtchuachodạdàylàđã
muốnnônthêmrồi.Faridcườikhẩy.-KhôngmàunhiệmnhưthuốcMỹđâu,tôibiếtchỉlàmộtphươngthuốc
cổmẹtôidạytôithôi.Tôichỉtiếcnhỡđểlỡmấtdịpmaythânthiệnvớihắn:-Đãvậythìcólẽchotôimộtmiếng.Hắnvớlấycáitúigiấyởsaughếvà
bócmộtnửaquảchanhra.Tôicắnmộtmiếng,đợivàiphút:-Anhnóiđúng,tôithấydễchịuhơn.Tôinóidối.LàmộtngườiAfghan,
tôibiếttốtnhấtlàchịukhổcònhơnthôlỗ.Tôicốnặnramộtnụcườiyếuớt.-Mẹowatani[109]cổđấymà,khôngcầnphảithuốctiênđâu–Hắnnói
giọnggầnnhưcáukỉnh.Hắnbúngtànthuốcđivàtựbanchomìnhmộtcái
nhìnthoảmãntrongchiếcgươngchiếuhậu.HắnlàmộtngườiTajik[110],mộtgãđànônggầycaolêuđêu,dangămđen,mặtsạmnắnggió,vaihẹp,cáicổdàilộyếthầu,nhưngchỉlórasaubộrâukhihắnquayđầulại.Hắnmặcnhiềuhơntôi,dùtôichođóthựcrachỉlàlốiănmặckhác:mộtchiếcmềnlendệtthôchùmlênpirhan-tumban[111]màuxámvàmộtáovest.Trênđầu,hắnđộichiếcpakol[112]nâuhơinghiêngvềmộtbên,giốngnhưngườianhhùngTajikAhmadShadMassoud–đượcdânTajikcoinhư“ConmãnhsưcủaPanjsher.”
ChínhRahimKhanđãgiớithiệutôivớiFarid.ỞPeshawar.ÔngbảotôiFaridhaichíntuổi,dẫuhắncóbộmặtthậntrọng,chằngchịtnếpnhăncủamộtngườigiàhơncáituổichưađếnbamươi.HắnsinhraởMazar-i-Sharif,vàsốngởđóchotớikhilênmườithìchahắnchuyểncảgiađìnhtớiJalalabad.Mườibốntuổi,hắntheochathamgiaphongtràoHồigiáoThánhchiếnJihadchốnglạibọnShorawi.ChaconhắnđãchiếnđấuởthunglũngPanjsherhainămliềnchođếnkhitrựcthăngnãsúngmáyvàxéôngbốralàmnhiềumảnh.Faridcóhaivợvànămđứacon.“Hắnvốncóbảyđứa”,RahimKhannóibằngconmắtbuồnbuồn,nhưnghắnđãđểmấtđứacongáibénhấtmấynămtrướctrongmộtvụmìnnổngayphíangoàiJalalabad,cũngvụnổđãcắtmấtgótchânvàbangóntaytráihắn.Sauđó,hắnđưahaivợhắnvàlũtrẻtớiPeshawar.
-Trạmkiểmsoát.–Faridgầmlên.Tôikhomngườixuốngmộtchúttrongghếngồicủatôi,haitaykhoanhtrướcngực,quêncảbuồnnôn.Nhưngkhôngcầnphảilo.HaiquânnhânPakistanlạigầnchiếcxeLandCruisercũnátcủachúngtôi,liếcvộivàotrongxe,vàvẫychúngtôiđi.TênFaridđứngđầudanhsáchchuẩnbịcủachúRahimKhanvàtôi,mộtdanhsáchgồmcảviệcđổitiềnđôsangtiềnKaldarvàtiềnAfghan,quầnáocủatôivàchiếcpakol–mỉamaithay,tôichưatừngmặcthứnàohồitôicònsốngởAfghanistan,tấmảnhPolaroidcủaHassanvàSohrab,vàcuốicùng,khoảnquantrọngnhất,mộtbộrâuđengiảdàiđếnngực,Shari’atửtế–hoặcítnhấtcũnglàShari’atheocáchhiểucủabọnTaliban.RahimKhanquenmộtngườibạnởPeshawar,chuyêngiatrongviệcgắnnhữngthứđó,đôikhichocảnhữngnhàbáophươngTâyđếnlàmphóngsựvềchiếntranh.
RahimKhanmuốntôilưulạivớiôngthêmmấyngàynữađểsắpxếpmọiviệctrôichảyhơn.Nhưngtôibiếttôiphảirờiđicùngsớmcàngtốt.Tôisợtôisẽđổiý.Tôisợtôisẽcânnhắc,suytính,dằnvặt,duylý,vàthuyếtphụcbảnthânđừngđi.TôisợtiếnggọicủacuộcsốngởMỹsẽkéotôitrởlại,tôisẽlộingượcdòngconsônglớnvĩđạiđóvàphómặcbảnthânquênđi,phómặcmọichuyệntôibiếtđượcvàingàyvừaquachìmxuốngđáy.Tôisợtôisẽđểchonướccuốntôikhỏinhữnggìtôiphảilàm.KhỏiHassan.Khỏiquákhứđãlêntiếnggọi.Khỏicơmaycuốicùngnàyđểchuộctội.Vìvậytôilênđườngtrướckhicómộtkhảnăngnàocủanhữngđiềuđóxảyra.Cònđốivới
Soraya,báochonàngbiếttôisẽtrởvềAfghanistankhôngphảilựachọncủatôi.Nếutôilàmthế,nàngsẽđặtvémáybayngaychuyếnkếtớiPakistan.
Chúngtôiđãvượtquabiêngiớivànhữngdấuhiệucủanghèokhổhiệnraởkhắpmọinơi.Bênkiađường,tôithấyhàngloạtnhữngngôilàngnhỏmọcrađóđây,giốngnhưnhữngmảnhvụnđồchơigiữađámđấtđá,nhữngngôinhàvànhữngtúplềubằngđấtđổnátchẳngcógìngoàibốncâycộtgỗvàmảnhvảiráchcoinhưcáimái.Tôithấylũtrẻănmặcráchrướisănđuổiquảbóngđábênngoàinhữngtúplềuấy.Vàidặmđườngsau,tôibấtchợtthấymộtnhómđànôngngồixệp,trôngnhưmộtđànquạ,trêncáixácchiếcxetăngXôviếtcháyrụi,gióthổibaymépnhữngtấmmềnquấnquanhngườihọ.Phíasauhọmộtngườiđànbàtrongchiếcburqa[113]nâuvácmộtvòsànhlớntrênvai,đixuốngconđườnghằnsâuvàbánhxe,vềphíadãynhàđất.
-Lạthật,–tôinói.-Gìcơ?-Tôicảmthấynhưmộtkháchdulịchtrênchínhđấtnướcmình,–tôivừa
nóivừaquansátmộtngườichăndêđangchănsáucondêcòmnhomdọclềđường.Faridcườikhẩy.Hắnquẳngđiếuthuốcđi:
-Ôngvẫncònnghĩnơinàylàđấtnướcmìnhư?-Tôinghĩmộtphầnconngườitôisẽluônluônnghĩvậy,–tôinói,đểchốngchếhơnlàchủđịnh.
-SauhaimươinămsốngởMỹchứgì,–hắnvừanóivừađánhtaylái,tránhmộtcáihốtobằngtráibóngbãibiển.
Tôigậtđầu:-TôilớnlênởAfghanistan.Faridlạicườikhẩy.-Tạisaoanhlạithế?-Chẳngsaocả,–hắnlẩmbẩm.-Không,tôimuốnbiết.Tạisaoanhlạilàmthế?Trongchiếcgươngchiếuhậu,tôithấymộtcáigìđóloélêntrongmắthắn.-Ôngmuốnbiếtkhông?–Hắncườimỉa.–Đểtôitưởngtượngxemnào,
Aghasahib.Cóthểôngđãsốngtrongmộttoànhàlớnhaihoặcbatầngvớimộtcáisânsautuyệtđẹpnơingườicoivườncủaôngtrồngđầyhoavàcâyănquả.Tấtcảđềucócổng,tấtnhiên.BốôngláimộtchiếcxehơiMỹ.Ôngcũngcónhiềuđàytớ,cóthểlàngườiHazara.Chamẹôngthuêthợtrangtríngôinhàtheolốimehmanis[114]cầukỳcủahọ,đểbạnbèhọghéthăm,chèchénrồikhoáclácvềnhữngchuyếnđichâuÂuhoặcMỹcủahọ.Vàtôidámđemđôimắtcủađứacontraiđầulòngcủatôiracược,đâylàlầnđầuliênôngđộipakol.
Hắnnhănnhởcườivớitôi,đểlộđầymộtmồmrăngsún.-Tôinóiđúngchứ?-Tạisaoanhlạinóinhữngđiềunày?–Tôihỏi.-Bởivìôngmuốnbiết.
Hắnnhổ.Hắnchỉmộtônggià,quầnáoráchrướilêbướcxuốnglốiđibẩnthỉu,mộtbaotođầycâychổixể[115]buộctrênlưng:
-ĐómớilàAfghanistanthựcsự,Aghasahib.LàAfghanistanmàtôibiết.Cònông?Ôngmãimãilàmộtkháchdulịchởđây,ôngđâucóbiếtđiềuđó.
RahimKhanđãcảnhbáotôiđừngmongmộtsựđóntiếpnồngnhiệtởAfghanistantừnhữngconngườiđãởlạiphíasauvàchiếnđấu.Tôinói:
-Tôirấttiếcvềchuyệnchaanh,congáianhđãmất,vàrấttiếcvềbàntayanh.
-Chẳnglàgìđốivớitôi,–hắnlắcđầunói.–Chungquylàtạisaoônglạitrởvề?BánđấtcủaBabaôngà?ĐúttiềnvàotúivàchuồnthẳngvềvớimẹôngởMỹà?
-Mẹtôichếtngaylúcsinhratôi,–tôinói.Hắnthởdài,châmmộtđiếuthuốckhác.Khôngnóigìnữa.
-Đỗlại.-Cáigì?-Đỗlại,chếttiệt!–Tôinói.–Tôisắpbịnôn.Tôinhàovộirakhỏixe,lúcnóvừatápvàolềsỏidọcđường.Đếnxế
chiều,địahìnhđãchuyểntừmộtvùngtoànnhữngđỉnhnúidãinắngvàváchđátrơtrụisangmộtquangcánhthôndãhơn,xanhtươihơn.ConđèochínhtừLandiKotaldốcxuốngquađịaphậnShinwarivớiLandiKhana.ĐếnTorkhamlàchúngtôiđãvàođịaphậnAfghanistanrồi.Nhữngcâythôngmọcbênlềđường,íthơnlàtôinhớvànhiềucâytrơtrụi,nhưnglạiđượcnhìnthấycâycũngtốtsaumộtđoạnđườngxechạygiannanquađèoKhyber.ChúngtôiđangđếnsátJalalahad,ởđấyFaridcómộtngườianhtraibanđêmsẽđónchúngtôivàonhà.
MặttrờichưalặnhẳnkhixechúngtôivàoJalalabad,thủphủcủatiểubangNangarhar,thànhphốtừngnổitiếngvềtráicâyvàkhíhậuấmáp.Faridláixequanhữngtoàchungcưvànhữngngôinhàbằngđácủakhutrungtâmthànhphố.Khôngcónhiềucâycọnhưtôinhớnữa,vànhiềunhàđãbiếnthànhnhữngbứctườngkhôngmáivớinhữngđốngđấtsétvụnnát.
FaridngoặtlênmộtconđườnghẹpkhônglátvàđỗchiếcLandCruiserdọctheoconmươngkhôcạn.Tôichuirakhỏixe,vươnvai,vàhítmộthơidài.Ngàyxưa,gióthổitrànquanhữngcánhđồngđượctướitiêuxungquanhJalalabad,nơinôngdântrồngmíalàmkhôngkhíthànhphốđượmmộtmùithơmngọtngào.Tôinhắmmắtlạivàtìmkiếmmùingọtngàoấy.Nhưngtôikhôngthấy.
-Tađithôi.–Faridnônnóngnói.Chúngtôibướclênmộtconđườngđất,quamấycâybạchdươngtrụiládọctheomộtdãynhữngbứctườngđấtđổnát,Fariddẫntôiđếnngôinhàmộttầngcũnátvàgõvàocánhcửavángỗ.Mộtphụnữtrẻvớiđôimắtmàuxanhđạidươngvàmộtchiếckhăntrùmđầumàutrắngquấnquanhkhuônmặtlóra.Chịtatrôngthấytôitrước,ngần
ngại,chợtthấyFarid,mắtchịsánglên:-Salaamalaykum,KakaFarid!-Salaam,Maryamjan.–Faridđáplại,vàtặngchịtathứmàsuốtngày
hômấyhắnđãtừchốitôi:nụcườinồngấm.Hắnhônlênđỉnhđầuchị.Ngườiphụnữtrẻbướcsangmộtbên,nhìntôiđôichútthôngcảmhơn,khitôitheoFaridvàongôinhàbénhỏ.
Trầnnhàgạchphơithấp,nhữngtườngđấtchungquanhtrơtrọi,vàchỉcóchútánhsángtừcặpđènlồngởgócnhà.Chúngtôicởigiàyravàbướclênchiếcchiếucóitrảitrênnềnnhà.Dọcmộtbứctường,bađứacontraingồikhoanhchântrênđệmtrảimộtcáimềnmépráchbươm.Mộtngườiđànôngcaolớnđểrâu,vairộng,đứnglênchàođónchúngtôi.Faridvàanhtaômghìlấynhauvàhônnhaulênmá.FaridgiớithiệuanhtatênlàWahid,vàlàanhtraicủamình.
-ÔngấytừMỹvề,–Faridvừanóivớianhtraivừangoắcngóntaycáivềphíatôi.Rồihắnđểmặchaichúngtôivớinhauvàđếnthămlũtrẻ.Wahidngồidựavàotườngcùngtôi,đốidiệnvớilũtrẻ.ChúngvồlấyFaridvàtrèolênvaihắn.Mặcchotôiphảnđối,Wahidsaimộtđứatrảichiếcmềnnữađểtôiđượcthoảimáihơntrênnềnnhà,vàyêucầuMaryammangchotôimộttáchtrà.AnhtahỏithămtôichuyếnxetừPeshawarvàviệcquađèoKhyber.
Anhtanói:-Tôihyvọngôngkhôngtìnhcờđụngphảimộtđámdozd[116]nào.Đèo
Khybernổitiếngvềđịahìnhcũngnhưnhữngtoáncướpthườngnhũngnhiễukháchduhành.–Trướckhitôikịptrảlời,anhtanháymắtvànóito:
-Tấtnhiên,chẳngdozdnàolạiphíthìgiờđicướpchiếcxexấuxínhưcủaemtôi.
Faridvậtđứabénhấttrongbađứacontrairanềnnhàvàcùvàoxươngsườnnóbằngbàntaylành.Thằngbécườirinhríchvàđáhắn.
-Ítnhấtemcũngcóđượcmộtcáixe,–Faridhổnhểnnói.–Dạonàyconlừacủaanhrasaorồi?
-Lừacủatôicưỡicòntốthơnxecủachú.-KharKharamishnassah[117].–Faridđáptrả.Tấtcảđềucườivàtôi
cũngcườitheo.Tôinghethấynhữngtiếngđànbàtừgianphòngkềbên.Tôicóthểnhìnrõnửagianphòngđótừchỗtôingồi.Maryanvàmộtphụnữlớntuổihơn,độihijab[118]nâu,chừngnhưlàmẹchịta,đangthìthầmvớinhauvàróttràtừấmsangmộtcáibình.
-VậyônglàmgìởMỹ,Amiragha?–Wahidhỏi.-Tôilàmộtnhàvăn,–tôinói.TôitưởngnhưnghethấyFaridcườithầm
khitôinóithế.-Nhàvănư?–Wahidnói,rõràngxúcđộng.–ÔngviếtvềAfghanistan
à?-Phải,tôiđãviết.Nhưngkhôngphảimớiđây.–Tôinói.Cuốntiểuthuyết
gầnnhấtcủatôi:Mộtthờitrobụi[119]viếtvềmộtgiáosưđạihọcgianhậpmộtbộlạcngườiDi-gansaukhithấyvợmìnhlêngiườngvớimộttrongnhữngsinhviêncủaông.Đókhôngphảilàmộtcuốnsáchtồi.Mộtvàinhàphêbìnhđãgọiđólàcuốnsách“hay”,vàmộtngườithậmchíđãdùngtừ“lôicuốn”.Nhưngchợttôithấyngượngngùngvềchuyệnđó.TôimongWahidsẽđừnghỏitôiviếtvềcáigìnữa.
-CólẽôngnênlạiviếtvềAfghanistan,–Wahidnói.–NóichomọingườikháctrênthếgiớibiếtbọnTalibanđanglàmgìđấtnướcchúngta.
-Ồ,tôikhông…tôikhônghoàntoànthuộcloạinhàvănđó.-Ồ!–Wahidvừanóivừagậtđầuvàhơiđỏmặtlên.–Tấtnhiên,ôngbiết
rõnhấtnênviếtgì.Đâuđếnlượttôigợiý…Ngaylúcđó,Maryamvàngườiđànbàkiabướcvàophòngvớihaicáitáchvàấmtràtrênkhaynhỏ.Tôilễphépđứnglên,éptayvàongực,vàcúiđầuchào:
-Salaamalaykum.Ngườiđànbàlúcnàyđãquấnhijab,chephíadướimặt,cũngcúiđầuchào
lại:-Salaam,–bàđápbằngmộtgiọnghầunhưkhôngnghethấy.Mắtchúng
tôichẳnghềtiếpxúcvớinhau.Bàróttrà,còntôivẫnđứng.Ngườiđànbàđặttáchtràđangbốckhóitrướcmặttôivàrakhỏiphòng,đôichântrầncủabàkhônggâymộttiếngđộngnhỏkhibàbiếnmất.Tôingồixuốngvànhấptràđenđặc.Wahidcuốicùngcũngphávỡsựimlặngkhôngmấydễchịutheosau.
-VậycáigìkhiếnôngquaylạiAfghanistan?.-CáigìkhiếntấtcảbọnhọquaylạiAfghanistanchứ,anhthânmến?–FaridnóivớiWahid,
nhưngmắtlạidánvàotôibằngmộtcáinhìnkhinhthị.-Bas!Thôiđi!–Wahidngắtlời.-Vẫnchuyệnấythôi.–Faridnói.–Bánmảnhđấtnày,bánhỏinhàkia,
gomtiềnvàchạytrốnnhưmộtconchuộtnhắt.TrởvềMỹ,tiêutiềnấyvàoviệcchocảgiađìnhđinghỉởMêhicô.
-Farid!–Wahidgầmlên.Lũtrẻcon,vàngaycảFaridnữa,sợhãilùicảlại.–Quênmấtphéptắcrồiư?Đâylànhàtôi!Amiraghalàkháchcủatôiđêmnayvàtôisẽkhôngchophépchúlàmmấtdanhdựtôinhưthế!
Faridmởmiệng,địnhnóiđiềugìđó,nhưngrồinghĩlạivàkhôngnóigìnữa.Hắnngồiphịchxuốngdựavàotường,lẩmbẩmđiềugìđó,vàgáccẳngchânquèlênchânlành.Đôimắtbuộctộicủahắnkhôngchịurờitôi.
-Thứlỗichochúngtôi,Amiragha,–Wahidnói.–Từlúccònnhỏ,miệngemtôivẫnluônđitrướccáiđầucủanóhaibước.
-Thựcrađấylàlỗicủatôi,–tôinói,cốmỉmcườidướicáinhìnquyếtliệtcủaFarid.–Tôikhôngthấybịxúcphạmđâu.Lẽratôinêngiảithíchcho
anhấycôngviệccủatôiởAfghanistan.Tôikhôngvềđâyđểbántàisản.TôiđịnhđiKabulđểtìmmộtđứabétrai.
-Đứabétrai?–Wahidhỏilại.-Vâng.TôimoiởtúiáosơmiratấmảnhPolaroid.NhìnlạitấmhìnhcủaHassan,
mộtlầnnữaxétoanglớpvảymớiliềntrênnỗiđaucáichếtcủacậuấy.Tôiphảinhìnđichỗkhác.TôiđưatấmảnhchoWahid.Anhtangắmnghíatấmảnh.Hếtnhìntôilạinhìntấmảnh,rồingượclại.
-Đứabénàyà?Tôigậtđầu.-MộtthằngbéHazara?-Vâng.-Nólàthếnàovớiông?-Bốnócóýnghĩarấtnhiềuvớitôi.Ngườiđànôngtrongtấmảnhđó.Cậu
ấychếtrồi.Wahidchớpchớpmắt:-Mộtngườibạncủaôngà?Bảnnăngcủatôimuốnnói“vâng”,nhưthể,sâuthẳmtrongtôi,tôivẫn
muốnbảovệbímậtcủaBaba.Nhưngnóidốithếlàđủlắmrồi:-Cậuấylàemtraicùngbốvớitôi.–Tôinghẹngiọng.Nóithêm,–em
traikhácmẹ,bấthợpphápcủatôi.–Tôixoaytáchtrà.Mânmêtaitách.-Tôikhôngcóýtọcmạch.-Anhtọcmạchgìđâu.–Tôinói.-Ôngsẽlàmgìvớithằngbé?-MangnóvềPeshawar.Ởđócónhữngconngườisẽtrôngnomsănsóc
nó.Wahidtraotrảtôitấmảnhvàđặtbàntaythânthiệnlênvaitôi.-Amiragha,ônglàmộtngườiđànôngđángkính.MộtngườiAfghan
đíchthực.Tôithấyngượngtronglòng.-Tôitựhàođượccómộtngườinhưôngởnhàchúngtôiđêmnay,–
Wahidnói.TôicảmơnanhtavàliếcnhìnsangphíaFarid.Lúcnàyhắncúinhìn
xuống,mânmênhữngmépráchcủatấmchiếucói.Mộtlátsau,Maryamvàbàmẹđemhaibátraunấushorwanghingútkhói
vàhaiổbánhmìra.Wahidnói:-Tôirấttiếclàchúngtôikhôngthểmờiôngmónthịt.Giờchỉcóbọn
Talibancóthểănthịtthôi.-Mónnàytrôngtuyệtlắm,–tôinói.Màcũngtuyệtthật.Tôimờianhta
vàlũtrẻănmộtchútnhưngWahidbảogiađìnhđãăntrướckhichúngtôiđếnrồi.Faridvàtôixắnốngtayáolên,dầmbánhvàobátshorwa,vàănbằngtay.
Trongkhiăn,tôiđểýthấycảbađứatrẻnhàWahidđềugầycòm,mặtcáubẩn,tócnâucắtngắndướinhữngchiếcmũchỏmđầu,đangnhìntrộmvàochiếcđồnghồđiệntửđeotaycủatôi.Đứanhỏnhấtthìthàođiềugìđóvàotaianhnó.Thằnganhgậtđầu,khôngrờimắtkhỏichiếcđồnghồcủatôi.Đứalớnnhất–tôiđoánchừngmườihaituổi,rậpràrậprình,mắtdánvàocổtaytôi.Ăntốixong,saukhirửataybằngnướcMaryamdộitừchiếcvòsành,tôixinWahidchophéptôitặngcontraianhmộthadia,mộtmónquà.Anhbảokhông,nhưngkhitôicốnài,anhtamiễncưỡngđồngý.Tôitháochiếcđồnghồđeotayvàtặngnóchođứabénhấttrongbađứatrẻ.Nóngượngngậplẩmbẩm:
-Taskakor!-Đồnghồnàysẽchocháubiếtgiờcủabấtkỳthànhphốnàotrêntoànthế
giới,–tôibảonóthế.Lũtrẻlễphépgậtđầu,chuyềncáiđồnghồchonhauxem.Nhưngchúng
hếthứngthúngayvà,chẳngmấychốc,chiếcđồnghồđãbịbóquêntrênmanhchiếucói.
Látsau,Faridbảotôi,khinằmsátbênnhautrênchiếcchiếucóivợWahidtrảichochúngtôi:
-Đánglẽôngcóthểnóichotôibiết.-Nóichoanhbiếtcáigì?-NóitạisaoôngtrởvềAfghanistan.Giọnghắnđãmấthẳnvẻthôlỗmàtôivẫnđượcnghetừlúctôigặphắn.-Anhcóhỏiđâu,–tôinói.-Lẽraôngphảinóichotôibiết.-Anhkhônghỏimà.Hắnxoayngườilạinhìntôi.Vòngcánhtayragốiđầu:-Cóthểtôisẽgiúpôngtìmthằngbé.-Cảmơnanh,Farid.–Tôinói.-Tôithừanhậnlàtôiđãnhầm.Tôithởdài:-Khôngsao.Anhđãđúnghơnlàanhtưởngđấy.Haitaycậubịtróingoặtrasaubằngmộtchiếcthừngbệnxùxì,cứađến
lútthịtcổtaycậu.Cậubịbịtmắtbằngmộtmiếngvảiđen.Cậuđangquỳtrênđườngphốtrênbờmộtconmươngđầynướctù,đầucậurũxuốnggiữahaivai.Haiđầugốirunrẩytrênđấtcứngvàmáuthấmquaquầnkhiếncậunhưđanglắclưtronglúccầunguyện.Đólàlúcxếchiều,vàcáibóngdàicủacậuchaođảotớiluitrênlớpsỏirảiđường.Cậuđanglẩmbẩmmộtđiềugìđấy.Tôibướcsáthơn.Cậulẩmbẩm:Cảnghìnlầnrồi.Vìcậucảnghìnlầnrồi.Cậuấylắclưluitới.Cậungẩngmặtlên.Tôithấymộtvếtsẹomờtrênmôitrêncủacậu.
Chúngtôikhôngchỉcómộtmình.
Thoạtđầu,tôithấycáinòngsúng.Rồigãđànôngđứngsaucậu.Hắncaolớn,mặcmộtchiếcáovestrằnrivàđộichiếckhăntu-banđenHồigiáo.Hắnnhìnxuốngngườibịbịtmắttrướchắnbằngđôimắtchẳngbiểuhiệnđiềugìngoàisựtrốngrỗngmênhmôngnhưhangtối.Hắnlùilạiđằngsaumộtbướcvàgiơnòngsúnglên.Gívàosaugáyngườiđangquỳ.Trongmộtkhoảnhkhắc,nắngnhạtchiềutàhắtlênmàukimloạilấplánh.
Khẩusúnggầmlênmộttiếngchóitai.Tôidõitheonòngsúngtheovòngcungngượclên.Tôithấybộmặtsau
bụmkhóiđangxoáytròntừhọngsúng.Tôilàngườiđànôngtrongchiếcáovestrằnri.
Tôitỉnhgiấcvớimộttiếngthétbịnghẹnlạitronghọng.Tôibướcrangoài.Đứngtrongánhtrăngbàngbạccủavầngtrăngkhuyết
mộtnửavànhìnlênbầutrờilấmtấmnhữngvìsao.Dếkêurâmrantrongbóngđêmbịtbùngvàmộtluồnggióàoquacáckhómcây.Đấtlạnhgiádướiđôichântrầncủatôivàbấtchợt,lầnđầutiên,từlúcchúngtôivượtquabiêngiớitôicảmthấynhưtôiđãtrởvề.Saubaonămấy,tôilạitrởvềquêhương,đangđứngtrênđấtđaicủatổtiêntôi.ĐólàmảnhđấtnơicụtôiđãcướibàvợthứbamộtnămtrướckhibịcáichếttrongtrậndịchtảxảyraởKabulnăm1915cướpđi.Cuốicùngthìcụbàcũngsinhchocụmộtngườicontraimàhaibàvợtrướckhôngcóđược.ĐólàmảnhđấtmàôngnộitôiđãthamgiavàomộtchuyếnđisăncùngvớiquốcvươngNadirShahvàbắnđượcconnai.Mẹtôiđãchếttrênmảnhđấtấy.Vàtrênmảnhđấtấytôiđãgiànhgiậtđểcóđượctìnhyêucủachatôi.
Tôingồidựalưngvàobứctườngđấtsétcủangôinhà.Mốitìnhmáumủtôibấtchợtcảmthấyđốivớimảnhđấtcũnàylàmtôingạcnhiên.Tôirađiđãkhálâu,đủđểquênvàbịlãngquên.Tôiđãcómộtmáiấmtrênmộtmảnhđấtcólẽcũngnhưmộtdảithiênhàkhácđốivớinhữngngườiđangngủbênkiabứctườngtôiđangdựađây.Tôinghĩtôiđãquênmảnhđấtnày.Nhưngtôiđãkhôngquên.Và,dướiánhtrăngsángtrắngnhưxươngcủavầngtrăngkhuyếtnửa,tôicảmthấyAfghanistanđangngânngadướichântôi.
CóthểAfghanistanđãkhônghềquêntôi.TôinhìnvềphíaTâyvàngạcnhiênthấy,đâuđóbênkianhữngdãynúi,Kabulvẫntồntại.Nóthựcsựvẫntồntại,khôngchỉlàmộtkýứcxưacũ,hoặcnhưđầuđềcủamộttruyệncủahãngA.P[120]trêntrang15củatờBiênniênkýSanFrancisco.
Đâuđóbênkianhữngdãynúiấy,vềphíaTây,yênngủthànhphố,nơiđứaemmôihẻcủatôivàtôitừngđuadiều.Đâuđóbênấy,ngườiđànôngbịbịtmắttronggiấcmơcủatôiđãchếtmộtcáichếtkhôngcầnthiết.Mộtlần,bênkianhữngdãynúiđó,tôiđãtừnglựachọn.Vàgiờđây,mộtphầntưthếkỷsau,sựlựachọnđólạiđặttôitrởlạiđúngtrênmảnhđấtnày.
Tôiđangđịnhtrởvàothìnghethấynhữngtiếngnóitừtrongnhà.TôinhậnramộttrongnhữnggiọngnóiấylàcủaWahid.
-…Chẳngcòngìcholũtrẻ.-Chúngtađóinhưngchúngtakhôngphảilànhữngkẻdãman!Ôngấylà
khách!Tôinênlàmgìnào?–Anhtanóibằngmộtgiọngcăngthẳng.-…ngàymaitìmcáigìđó.–Ngườiđànbànói,gầnnhưrơinướcmắt.–
Embiếtchoconăncáigì…Tôikiễngchânrónrénlảngraxa.Lúcnàytôimớihiểutạisaolũtrẻ
khôngtỏraquantâmtớichiếcđồnghồcủatôichútnào.Chúngchẳnghềchămchúnhìnvàochiếcđồnghồ.Chúngchỉchămchúnhìnvàothứcăncủatôi.
Chúngtôichàotạmbiệtnhauvàosángsớmhômsau.TrướckhitrèolênchiếcLandCruiser,tôicảmơnWahidvềlònghiếukháchcủaanh.Anhchỉvàongôinhànhỏbéphíasaumìnhvànói:
-Đâylànhàcủaông.Bađứatrẻđứngởbậccửaquansátchúngtôi.Đứabénhấtđangđeochiếc
đồnghồ,nólủnglẳngquanhcổtaybétẹocủathằngbé.Tôiliếcnhìnvàochiếcgươngchiếuhậukhixechạy.Wahidđứngquây
quầncùngmấyđứacontraitrongđámbụixecuốntunglên.Tôichợtnghĩ,ởmộtthếgiớikhác,nhữngđứatrẻđósẽkhôngquáđóiđếnnỗikhôngđủsứcđuổitheochiếcxe.
Sángsớmhômđó,khitinchắckhôngcóainhìn,tôiđãlàmmộtviệchaimươisáunămtrướcđâytôitừnglàm:nhétmộtnắmtiềnnhàunátdướicáiđệm.
Chương20Faridđãnhắcnhởtôi.Hắnđãnhắcnhở.Nhưng,hoárahắnchỉphíhơi.Chúngtôiđangchạyxuốngmộtconđườngđầyhốbomđạnuốnlượntừ
JalalabadđếnKabul.Lầntrước,tôiđãđiquaconđườngnàytrongmộtchiếcxetảichemuibạttheohướngngượclạiBabađãsuýtbịmộtthằngsĩquanRoussisaythuốcphiệnhátlàmnhảmbắn–Babađãlàmtôiphátđiênđêmđó,làmtôiquáhoangmang,vàquáđỗitựhào.HànhtrìnhgiannangiữaKabulvàJalalabad,cuốcxexócnhóitậnxương,lảođảochạyxuốngconđèochênhvênhngoằnngoèogiữanhữngváchđá,nayđãtrởthànhmộtdiniệm,mộtdiniệmvềhaicuộcchiếntranh.Haimươinămtrước,tôiđãtậnmắtthấyđượcphầnnàocuộcchiếntranhđầutiên.Nhữngvậtlưuniệmtànkhốccủanórảirácdọcđường:nhữngxácxetăngXôviếtcổlỗbịbắncháy,nhữngxetảiquânsựbịlậtnhàohangỉ,mộtchiếcxejeepNgabẹprúmrólộnnhàoxuốngkhenúi.Cuộcchiếnthứhai,tôiđượcxemtrênmànhìnhtivi.Vàgiờđây,tôiđangxemnóquaconmắtcủaFarid.
Đánhtayláimộtcáchnhànnhãtránhnhữngổgàởgiữaconđườnghưnát,Faridtỏrathạotaynghề.Hắntrởnênthíchchuyệngẫunhiềuhơn,từlúcchúngtôinghỉđêmởnhàWahid.Hắnbắttôiphảingồilênchiếcghếcủaphụxeđểnhìntôikhihắnnói.Hắncũngđãcườimộtvàilần.Vừađiềukhiểntayláibằngbàntaycụtngón,hắnvừachỉchotôinhữngngôilàngvớinhữnglềuđấtdọcđường,nơihắntừngquenbiếtcưdânởđấynhữngnămtrước.Hắnnói,phầnlớnbọnhọhoặcđãchếthoặcsốngtrongnhữngtrạidicưởPakistan.
-Vàđôikhi,chếtcònmaymắnhơn,–hắnthêm.Hắnchỉvềphíanhữnggìcònlạivụnnátvàcháyxémcủamộtngôilàngnhỏ.Lúcnàynóchỉlàmộtđốngnhỏnhữngbứctườngđensìkhôngmái.Tôithấymộtconchóđangnằmngủventường.Faridnói:
-Trướcđâytôicómộtngườibạnởđó.Anhtalàthợchữaxeđạprấtgiỏi.Anhchơitrốngvỗcũngrấthay.BọnTalibanđãgiếtanhấy,cảgiađìnhanhấyvàđốtcháycảlàng.
Chúngtôichoxechạyquangôilàngcháy,vàconchóvẫnkhôngcửđộng.
Ngàytrước,xechạytừJalalabadđếnKabulmấthaitiếng,cólúccòníthơn.FaridvàtôiphảimấtbốntiếngmớitớiđượcKabul.Vàkhichúngtôitới…FaridđãnhắcnhởtôingaysaulúcvượtquađậpMahipar:
-Kabulkhôngcònnhưôngnhớđâu.-Tôicũngnghenóithế.Faridnhìntôi,mắtnhưmuốnnói:nghekhông
giốngnhưthấyđâu.Vàhắnđãđúng.BởivìkhiKabulcuốicùngđãtrảiratrướcmắtchúngtôi,tôitinchắc,tuyệtđốichắcrằnghắnđãrẽnhầmđườngđâuđó.Faridchắchẳnđãthấynétmặthoangmangcủatôi.Đưađónnhiều
ngườiluitớiKabul,hắncólẽđãtrởnênquenthuộcvớinétmặtấycủanhữngngườitừlâukhôngđượcthấyKabul.Hắnvỗnhẹlênvaitôivàcấmcẳnnói:
-Chàomừngđãtrởvề.***Rácrưởivàănmày.Nhìnchỗnào,tôicũngthấythế.Tôivẫnnhớrõ
nhữngngườiănmàyngàyxưa–BabaluônluônmangtheomộtnắmtúhụtiềngiấyAfghanchỉđểchohọ.Tôichưabaogiờthấyôngtừchốimộtngườibánhàngrong.Giờđây,họvẫnngồixổmtạimọigócphố,quấnmìnhtrongnhữngbaotảinâuráchrướitaycáubẩnchìaraxinmộtđồngxu.Vàănmàybâygiờphầnlớnlàtrẻem,gầygò,mặtkhắckhổ,nhiềuđứachỉchừngdămsáutuổi.Chúngngồitronglòngnhưngngườimẹmặcburqadọctheonhữngrãnhnướcởcácgócphốnhộnnhịpvàhát“Bakhshesh,Bakhshesh!”[121].Vàmộtđiềugìkhácnữa,mộtđiềumàlúcđầutôiđãkhôngđểýtới:Hiếmthấyđứanàotronghơnchúngngồicùngmộtngườiđànônglớntuổi–chiếntranhđãbiếnnhữngôngbốthànhmónhàngkhanhiếmởAfghanistan.
ChúngtôiđangchoxechạytheophíaTâytớiquậnKarteh–Seh,trênmộtconđườngtheonhưtôinhớlàmộtđạilộchínhvàonhữngthậpniênbảymươi:JadehMaywand.NgayởphíaBắcchúngtôilàconsôngKabulkhôcạnphơilòng.TrênnhữngdãyđồivềphíaNamvẫntrơrabứctườngthànhcổđổnát.NgayởphíaĐôngbứctườngthànhlàPháođàiBalaHissar–mộtkhuthànhcổmàTổngtưlệnhDostumđãchiếmnăm1992,trênrặngnúiShirdalwaza.VẫntừnhữngngọnnúiđólựclượngMujahedinđãbắntênlửanhưmưavàoKabultừ1992đến1996,giángxuốngbaonhiêuthiệthạimàlúcnàytôimớiđangthấytậnmắt.RặngnúiShirdarwazatrảidàisuốtconđườngphíaTây.Chínhtừnhữngngọnnúiđómàtôinhớ,trậnnãđạnTopehchasht–“pháotrưa”.NgàynàopháocũngnổđểbáođúngtrưavàcũnglàtínhiệukếtthúcthờigianănchaybanngàytrongthángRamadan.Anhthườngnghetiếnggầmcủacácloạipháokhắpthànhphốtrongnhưngngàyđó.
-TôivẫnthườngđếnJadehMaywandkhicònlàmộtđứatrẻ,–tôilẩmbẩm.–Ởđấyvốncónhữngcửahiệuvàkháchsạn.Nhữngđènhuỳnhquangvàcáctiệmăn.TôivẫnthườngmuadiềucủamộtônggiàtênlàSaifo.ÔngấymởmộtcửahàngbándiềunhỏcạnhSởchỉhuycảnhsátcũ.
-Sởchỉhuycảnhsátvẫncònởđó,–Faridnói.–Cảnhsátkhônghềthiếuởthànhphốnày.NhưngôngsẽkhôngthấydiềuhoặchàngbándiềunàoởJadehMaywandhaybấtkỳnơinàokhácởKabul.Nhữngngàyấyđãquarồi.
JadehMaywandđãbiếnthànhmộtlâuđàicátkhổnglồ.Nhữngtoànhàchưađổhầunhưkhôngcònđứngvững,vớimáisậpxuốngvàtườngkhoanbằngđạntênlửa.Nhiềudãynhàhoàntoànbịxoásạchthànhgạchđávàvôi
cátngổnngang.Tôithấydấutíchcủavếtđạnkhoanđãbịchônvùimộtnửaởmộtgócmộtđốnggạchvụn.Cònđọcđược:UỐNGCoca.Tôithấylũtrẻchơiđùatrongcảnhhoangtàncủamộttoànhà,khôngcòncửasổgiữađámlởmchởmnhữngchâncộtgạchvàđá.Nhữngngườiđixeđạpvànhữngxelừakéolượnbênbọntrẻ,nhữngconchólạc,vànhữngđốnggạchvỡ.Mộtlớpkhóibụilượnlờkhắptrênthànhphố,bayquasôngthànhmộtđámkhóiđơnđộcbốclêncao.
-Câycốiđâuhếtcả?–Tôihỏi.-Ngườitachặtxuốnglàmcủisưởichomùađông.–Faridnói.–Bọn
Shorawicũngchặtmấtrấtnhiều.-Tạisaovậy?-Nhữngtaybắntỉanấptrongđó.Mộtnỗibuồntrànvàolòngtôi.TrởvềKabulgiốngnhưvấpphảimột
ngườibạncũđãquênvàthấyđờiđãphũphàngvớibạn,bạnđãtrởthànhvôgiacưvàcơcực.
-ChatôixâymộttrạimồcôiởShar-e-Kohna,thànhphốcũ,vềphíaNamnơinày.–Tôinói.
-Tôinhớcáitrạiấy,–Faridnói–Nóbịpháhuỷmấynămrồi.-Anhcóthểchoxeđỗlạikhông?–Tôinói.–Tôimuốnđảoquađâymột
lúc.Faridchoxeđỗdọctheolềđường,trênhẻmphố,gầnmộttoànhàhoangđổnátkhôngcócửa.
-Ngôinhàđóvốnlàmộtcửahiệutândược.–Faridlẩmbẩmkhichúngtôirakhỏixe.
ChúngtôiđibộquaylạiJadehMaywandvàrẽphải,đithẳngvềhướngTây.
-Mùigìấynhỉ?–Tôinói.–Mùigìđólàmtôichảynướcmắt.-Mùidiesel,–Faridđáp.–Cácmáyphátđiệncủathànhphốluônluôn
hụttảivàmọingườidùngdầudiesel.-Dieselư.Anhcónhớngàyxưaphốnàysựcmùigìkhông?Faridmỉmcười:-Kabob.-Cừunonkabob,–tôinói.-Cừunon,–Faridnói,nhưđangnếmtừđótrongmiệngmình.–Nhưng
kẻduynhấtởKabulđượcăncừunonbâygiờlàbọnTaliban.–Hắnkéoốngtayáotôi.–Nóicáigìkhácđi.
Mộtchiếcxelạigầnchúngtôi.Faridnóinhỏ:-Bọnrâuxồmtuầntra.ĐólàlầnđầutiêntôinhìnthấybọnTaliban.Tôiđãtừngthấychúngtrên
tivi,trênInternet,trênbìacáctạpchívàtrênnhữngtờnhậtbáo.Nhưnglúcnàytôiđãởđây,cáchchúngkhôngđếnmườilămmét,tựnhủrằngcáivịbấtngờtrongmiệngmìnhkhôngphảilànỗisợthuầntuý,nỗisợtrầntrụi.Tự
nhủthịtdatôiđãkhôngbấtngờcorúmsátvàoxươngvàtimtôikhôngđậpliênhồi.Chúngđãđếnđâyrồi.Trongtoànbộvinhquanhcủachúng.
ChiếcxetảinhỏhiệuToyotachậmrãiđiquachúngtôi.Mấytêntrẻtuổimặtđằngđằngsátkhí,súngKalashnikovlủnglẳngtrênvai,ngồichồmhỗmtrongbuồnglái.Tấtcảđềuđeorâuvàchítkhăntu-banmàuđen.Mộttêntrongbọnchúngdangămđen,chớmtuổihaimươi,lôngmàyrậmcaucóđangquayquaychiếcroitrongtayvàvútmạnhvàothànhxemộtcáchnhịpnhàng.Đôimắtđưađiđưalạichiếuvàotôi.Gămlấycáinhìnchằmchằmcủatôi.Tôichưabaogiờcảmthấymìnhquátrầntrụitrongcảcuộcđờitôiđếnthế.RồitênTalibannhổnướcbọtdínhthuốclá,vànhìnđichỗkhác.Lúcđótôimớithấylạithởđược.ChiếcxetảinhỏlănbánhxuốngđạilộJadehMaywand,đểlạiđằngsaumộtlớpmâybụi.
-Ônglàmsaothế?–Faridgiậndữrítlên.-Cáigì?-Đừngbaogiờnhìnchằmchằmvàobọnchúng!Ôngcóhiểutôinói
không?Đừngbaogiờ!-Tôicóđịnhthếđâu,–tôinói.-Bạnôngnóiđúngđấy,agha.Chẳngkhácgìônglấygậychọcmộtcon
chóđiên.–Aiđónói.Tiếngnóimớinàylàcủamộtônggiàănmàychânkhôngđangngồitrên
bậcthềmmộttoànhàđổnátvìđạnpháo.Ôngmặcmộtchiếcchapanđãcũsờn,ráchtươmvàđộimộtchiếckhăntu-bancáubẩn.Mimắttráicủaôngcụpxuốngmộtcáihốcmắtrỗng.Vớibàntayviêmkhớp,ôngchỉvềhướngchiếcxetảiđỏđãđi:
-Chúngláixenhìnquanhquẩn.Nhìnvàhyvọngaiđókhiêukhíchchúng.Sớmmuộngìaiđócũngbuộclòngphảilàmtheoýchúng.Rồilũchómởtiệcvàcuốicùngsựbuồnchánhàngngàyvỡbungra,mọingườiđềunói“Allah–u–Akbar!”Trongnhữngngày,khichẳngaiphạmtội,lạiluôncóbạolựctheongẫuhứng,phảikhôngnào?
-KhibọnTalibanđếngầncứnhìnxuốngchânấy,–Faridnói-Bạnôngkhuyênnhưvậylàđúngđấy,–ônggiàănmàyphụhoạtheo.
Ônghorũrượivànhổvàochiếckhăntaybẩn.–Thứlỗichotôi,nhưngôngcóthểsansẻchotôivàiđồngAfghanikhông?–Ôngthở.
-Bas.Tađithôi.–Faridvừanóivừakéocánhtaytôi.TôitraochoônggiàmộttrămnghìnđồngAfghani,ngangvớikhoảngba
đôlagìđó.Khiôngngảđầuvềphíatrướccầmtiền,mùihôi–chuanhưsữachuavàmùiđôichânmấytuầnkhôngrửaxộcvàomũitôi–làmnhữngthứchứatrongbụngtôicuộnlên.Ôngvộigiắttiềnvàothắtlưng,conmắtđộcnhấtđảoquađảolại:
-XinvôcùngcảmtạlòngnhânđứccủaAghasahib.-ÔngcóbiếttrạimồcôiởKarteh-Sehởđâukhông?
-Khôngkhótìmđâu,ởngayphíaTâyĐạilộDarulamanấy,–Ôngnói.–LũtrẻđượcchuyểntừđâyđếnKarteh-Sehsaukhicáitrạimồcôicũbịtrúngtênlửa.Khácgìcứuaiđókhỏichuồngsưtửvànémvàochuồnghổ.
-Cảmơn,Agha,–tôinói.Tôiđãtoanquayđi.-Đâylàlầnđầutiên,phảikhông?-Tôixinlỗikhôngrõýông?-LầnđầutiênônggặpmộtthằngTalib.Tôikhôngnóigì.Ônggiàănmàygậtđầumỉmcười.Đểlộramộtnhúm
răngcònlại,tấtcảđềuquặpvàovàvàngkhè.Ôngnói:-TôinhớlầnđầutiêntôithấychúngtrànvàoKabul.Thậtlàmộtngàyvui
sướngbiếtbao!Chấmdứtsựgiếtchóc!Wahwah!Chàchà!Nhưnggiốngnhưnhàthơnói:“Tìnhyêucóvẻkhôngranhgiớithếnào,lạigâyphiềnnãothếấy.”
Mộtnụcườinởtrênmặttôi:-Tôibiếtcâuthơấy.ĐólàcủaHãfez.-Vâng,đúngvậy,–ônggiàđáplại.–Tôibiếtmà.TôivốndạyHãfezở
trườngĐạihọc.-TrướcôngdạyởtrườngĐạihọc?Ônggiàho:-Từnăm1958đếnnăm1996.TôidạyHãfez,Khayyám,Rumi,Beydel,
Jami,Saadi.TôicũngđãlàkháchthỉnhgiảngởTeheran,đólànăm1971.TôigiảngvềBeydelthầnbí.Tôivẫnnhớtấtcảđềuđứnglênvàvỗtaythếnào.Ha!–Ônglắcđầu.–Nhưngôngđãnhìnthấylũthanhniêntrênchiếcxetảiđó.ÔngnghĩchúngcóthấychútgiátrịnàoởchủnghĩaSufi[122]?
-MẹtôicũngđãdạyởtrườngĐạihọc,–tôinói.-Tênbàlàgì?-SoflaAkrami.Conmắtôngnhưsánglênquatròngmắtmờđặcvìbệnhđụcthuỷtinh
thể:-Cỏdạisamạcsốngdai,nhưnghoaxuânnởrồihéorũ.Càngtaonhã,
càngcaoquý,cànglàbikịch.-Ôngbiếtmẹtôi?–Tôivừahỏivừaquỳtrướcônggià.-Vâng,đúngvậy,–ônggiàănmàynói.–Chúngtôithườngngồivàtrò
chuyệnsaugiờgiảng.Lầncuốicùnglàmộtngàymưagióngaytrướckỳthitốtnghiệp,khichúngtôichianhaumộtkhoanhbánhhạnhnhântuyệtvời.Bánhhạnhnhânvớitrànóngvàmậtong.Lúcđó,bàrõràngđãchớmmangthai,vàvìthếtrônglạicàngđẹphơn.Tôikhôngbaogiờquênnhữnggìbàđãnóivớitôihômấy.
-Sao?Làmơnnóichotôibiếtđi.Babađãluônmiêutảmẹtôichotôinghebằngnhưngnétchungchung
như“làmộtphụnữvĩđại.”Nhưngnhữnggìtôikhaokhátlạilànhữngchi
tiếtkia:tócmẹlấplánhtrongánhnắngrasao,mẹthíchănloạikemcómùivịnào,nhưngbàihátmẹthíchngâmnga,mẹcócắnmóngtaykhông?Babamangnhữngkỷniệmvềmẹxuốngmộcùngvớiông.Cóthểnhắcđếntênmẹsẽlànhắcđếntộilỗicủaông,vềnhữnggìôngđãlàmngaysaukhibàchết.Hoặccũngcóthểmấtmátcủaôngquálớn,nỗiđaucủaôngquásâu,ôngkhôngthểchịunổikhinóivềmẹ.Cóthểlàcảhai.
-Bànói:“Tôirấtsợ”.Tôihỏi:“Tạisao?”,vàbànói:“Tạitôihạnhphúcquásâuđậm,TiếnsĩRasulạ.Hạnhphúcnhưthếlàđángsợ.”Tôihỏibàtạisao,vàbàbảo:“Ngườitachỉđểôngđượchạnhphúcđếnthếkhinàongườitachuẩnbịlấyđimộtcáigìđócủaông.”Vàtôibảo“Thôiđi,bàđừngnóinữa.Mấythứngốcnghếchnàyđủrồi.”
Faridnắmcánhtaytôi,nhẹnhàngnói.-Amiragha,chúngtanênđithôi.Tôigỡtayra:-Còngìnữa?Mẹtôinóigìnữa?Nétmặtônggiàdịulại.-Tôimongtôinhớđượcchoông.Nhưngtôikhôngnhớ.Mẹôngrađiđã
quálâu,vàkýứccủatôiđãtantànhnhưnhữngtoànhànày.Tôirấttiếc.-Thìmộtđiềunhỏthôi,điềugìcũngđược.Ônggiàmỉmcười:-Tôisẽcốnhớvàđólàmộtlờihứa.Hãyquaylạitìmtôi.-Cảmơnông,–tôinói.–Cảmơnôngnhiềulắm.Vàtôibiếtơnthậtsự.
Lúcnày,tôiđãbiếtmẹtôithíchănbánhhạnhnhânvớimậtongvàtrànóng,biếtbàđãtừngcólầndùngtừ“sâuđậm”,biếtbàđãtừnglongạivềhạnhphúccủabà.TôiđãvừađượcbiếtvềmẹtôitừmộtônggiàlangthangtrênđườngphốnhiềuhơnnhữnggìtôitừngbiếttừBaba.
BướctrởlạichiếcxetảikhôngaitrongchúngtôibìnhluậngìvềnhữngđiềuphầnlớnnhữngngườikhôngphảiAfghansẽcoinhưmộtsựtrùnghợpkhôngthểcó,rằngmộtônglãolangthanglạibấtngờbiếtvềmẹtôi.Bởivìcảhaichúngtôiđềubiếtrằng,ởAfghanistan,vàđặcbiệtlàởKabul,điềuphilýnhưthếlàchuyệnbìnhthường.Babavẫnthườngnói:“ĐembỏhaingườiAfghanchưabaogiờgặpnhauvàomộtphòngmươiphút,thểnàohọcũngdòra,họcóquanhệvớinhaunhưthếnào.”
Chúngtôibỏônggiàngồilạitrênbậcthềmcủatoànhàđó.Tôiđãđịnhnhậnlờiđềnghịcủaông,quaylạixemliệuôngđãbớilênthêmnhữngchuyệnnàonữavềmẹtôi.Nhưngtôichẳngbaogiờgặplạiôngnữa.
ChúngtôitìmthấytrạimồcôimớiởphầnphíaBắcKarteh-Seh,dọctheobờconsôngKabulkhôcạn.Đólàmộtkhunhàmáibằng,kiểutrạilính,vớinhữngbứctườngđổnátvàcửasổbằngvángỗ.Trênđườngtớiđây,FaridđãbảotôirằngKarteh-SehlàmộttrongnhữngkhuvựcbịchiếntranhtànphánhiềunhấtởKabul,vàngaykhichúngtôibướcrakhỏixe,chứngtíchtràn
ngậpkhắpnơi.Nhữngđườngphốlỗchỗbomđạn,haibênlàtàntíchcủanhữngtoànhàbịđạnpháotànphávànhữngngôinhàbỏhoang.Chúngtôiđiquamộtkhungxeôtôhangỉbịlậtngửa,mộtchiếctivikhôngcònmànhìnhbịvùiphânnửatrongđốnggạchvụn,mộtbứctườngvớinhữngchữxịtsơnđenZENDABADTALIBAN!TalibanMuônnăm!
Mộtngườiđànônghóitrán,thấpbé,râuxồmhoarâmmởcổng.Ôngtamặcchiếckhoácráchtãbằngvảituýt,độimũchỏm,đeocặpkínhmắtsứtmẻ.Saumắtkínhlàđôimắtnhỏnhưhaihạtđậuđen,lướttừtôisangFarid:
-Salaamalykum.-Salaamalykum,–tôichàolạivàđưachoôngxemtấmảnh.Polaroid.–
Chúngtôiđangđitìmthằngbénày.Ôngtaliếcvộitấmảnh:-Tôirấttiếc.Tôichưabaogiờtrôngthấynó.-Ônghầunhưkhôngnhìnkỹtấmảnh,ôngbạn,–Faridnói.–Tạisaoông
khôngnhìnkỹhơn?-Loftan[123],–tôithêm.Ngườiđànôngđứngsaucửacầmlấytấmảnh.Ngắmnghíamộtlúc,trả
lạichotôi:-Không,rấttiếc.Tôibiếttừngđứabétrongcáiviệnnày,nhưngthằngbé
nàytrôngkhôngquen.Giờthì,xinphépông,tôiphảilàmviệc.–ôngtakhépcửa,càichốtlại.
Tôigõgõvàocửa:-Agha,agha,làmơnmởcửa.Chúngtôikhôngcóýlàmhạigìđếnđứabé
đâu.-Tôiđãbảoôngrồi.Nókhôngcóởđây,–tiếngnóitừtrongcổngvọng
ra.–Bâygiờthìxinđicho.Faridbướclênbậccổng,tựatránvàođấy.-Ôngbạn,chúngtôikhôngphảilàbọnTalibanđâu,–hắnnóibằngmột
giọngnhẹnhàng,thậntrọng.–Ôngđicùngtôimuốnđemthằngbéđếnmộtnơiantoànhơnthôimà.
-TôitừPeshawarđến,–tôinói.–MộtngườibạntốtcủatôiquenbiếthaivợchồngtửtếngườiMỹđangtrôngnommộtnhàtừthiệnchotrẻconởđó.
Tôicảmthấyngườiđànôngvẫnởđằngsaucánhcửa.Cảmthấyôngtavẫnđứngđó,đangnghengóng,dodự,chọnlựagiữanghingờvàhyvọng.
Tôinóitiếp:-Ôngngheđây,tôibiếtbốcủaSohrab.TênlàHassan.Mẹnótênlà
Farzana.NógọibànólàSasa.Nóbiếtđọcbiếtviết.Vàbắnsúngcaosurấtgiỏi.Agha,cómộtlốithoát,mộthyvọngchothằngbé.Làmơnmởcửara.
Bênkiacửachỉcósựcâmlặng.-Tôilàanhtraicùngchakhácmẹvớibốnó,–tôinói.Mộtkhoảnhkhắctrôiqua.Rồitiếngchìakhoáláchcáchtrongổkhoá.
Ngườiđànôngmặtchoắtlạihiệnraởkhecửa.ÔngtahếtnhìntôiđếnFarid,
rồingượclại:-Cácôngđãnhầmmộtđiều.-Điềugì?-Nóbắnsúngcaosucựcgiỏi.Tôimỉmcười.-Nókhôngbaogiờrờithứđó.Đibấtkỳđâunócũnggiắtthứđóvàocạp
quần.NgườiđànôngchochúngtôivàotựgiớithiệulàZaman,giámđốctrại
mồcôi.Ôngnói:-Tôisẽđưacácôngđếnvănphòngcủatôi.Chúngtôiđitheoôngtaquanhữnghànhlangnhờtối,ảmđạm,ởđóbọn
trẻchântrần,mặcnhữngchiếcáolótthủnglỗchỗ,ráchnhưxơmướp,đangchơiquanhquẩn.Chúngtôiđiquanhữngcănphòngvớisànnhàchẳngcógìngoàichiếucóivàcửasổthìđóngkínbằngnhữngtấmnhựadẻo.Nhữngkhunggiườngsắtphầnlớnkhôngcóđệm,choánhếtchỗtrongphòng.
-Cóbaonhiêutrẻmồcôiởđây?–Faridhỏi.-Nhiềuhơnsốphòngchúngtôicó.Khoảnghaitrămnămmươicháu.–
Zamanngoáilạinói,nhưngkhôngphảitấtcảbọnchúngđềuyateem[124].Nhiềuđứatrẻchỉmấtchatrongchiếntranh,mẹchúngkhôngnuôiđượcchúngvìbọnTalibankhôngchophéphọđilàm.Vìvậyhọđemconđếnđây.
Ôngphẩytayvàrầurĩnóithêm:-Nơiđâytốthơnhèphố,nhưngcũngchẳnghơnlàmấy.Khunhànàyđâu
cóđượcxâyđểở–nóvốnlàcáikhochứahàngcủamộtxưởnglàmthảm.Vìvậyởđâykhôngcónướcnóngvàhọđãđểchogiếngcạnkhô,–ônghạgiọng.–TôicũngđãyêucầubọnTalibanchotiềnđàomộtcáigiếngmới,baonhiêulầntôicũngchẳngnhớnổinữa,rồichúngchỉquayquaychuỗitrànghạtcủachúngvàbảotôikhôngcótiền,–ôngcườikhẩy.–Khôngcótiền.
Ôngchỉmộtdãygiườngkêdọctường:-Chúngtôikhôngcóđủgiườngvàcũngkhôngđủđệmchosốgiườngấy.
Tệhơn,chúngtôicònkhôngđủcảchăn,–ôngchỉchotôimộtbégáiđangnhảydâyvớihaiđứacontrai.–Ôngthấyconbéchứ?Mùađôngnămngoái,lũtrẻphảiđắpchungchănvớinhau.Anhnóchếttrầntruồng,–ôngbướctiếp.–Lầnmớiđây,tôikiểmtratrongkho,gạocungcấpchỉcònchưađủmộttháng,vàkhigạohết,lũtrẻsẽphảiănbánhmìvàuốngtràvàobữađiểmtâmsángvàbữatối.
Tôiđểýthấyôngkhôngnóiđếnbữatrưa.Ôngdừngbướcvàquaylạibảotôi:
-Ởđâychỉlàmộtchốnnươngthânrấtnhỏbé,hầunhưkhôngthựcphẩm,khôngquầnáo,khôngnướcsạch.Nhữnggìmàtôiđượccungcấpthừađủởđâylàlũtrẻbịmấttuổithơ.Nhưngbikịchlạiởchỗ,nhữngđứatrẻnàylànhữngđứamaymắn.Chúngtôiđãômđồmquákhảnăngvàngàynàotôi
cũngphảitừchốicácbàmẹmangcontới.–Ôngbướcmộtbướclạigầntôi.–ÔngbảocóhyvọngchoSohrab?Tôicầumongôngkhônglừadối,Agha.Nhưng…ôngcóthểbịmuộnquámấtrồi.
-Ôngbảosao?Zamanđảomắt:-Đitheotôi.Nhữnggìđượcchấpnhậnnhưphònggiámđốcchỉlàbốnbứctườngtrần
trụinứtnẻ,mộtcáichiếutrênsànnhà,mộtcáibàn,haichiếcghếgấp.TronglúcZamanvàtôingồixuống,mộtconchuộtcốngmàuxámthòđầurakhỏimộtcáihangtrongtườngvàvụtchạyngangquacănphòng.Tôicorúmlạikhinókhịtkhịtvàogiàytôi,rồigiàyôngZaman,vàchạyvụtquacửa.
Tôihỏi:-Ôngnóicóthểđãquámuộnlàýthếnào?-Ônguốngmộtchútchainhé.Tôicóthểphamờiôngmộttách.-Không,cảmơnông.Tôimuốnchúngtanóichuyệnhơn.Zamanngảlưngvàochiếcghế,khoanhtaytrướcngực:-Nhữnggìtôiphảinóivớiôngkhôngvuivẻgìđâu.Chưakểcóthểrất
nguyhiểm.-Choai?-Ông.Tôi.Vàtấtnhiên,cảSohrab,nếukhôngphảiđãquámuộn.-Tôicầnphảibiết,–tôinói.Ôngtagậtđầu:-Ôngđãnóithếthìđược.Nhưngtrướchết,tôimuốnhỏiôngmộtcâu:
ôngcómuốntìmcháuônglắmkhông?Tôinghĩtớinhữngtrậnđánhnhautrênđườngphốmàchúngtôithường
thamgiakhicònlànhữngđứatrẻ,lầnnàoHassancũngchốnglạichúngvìtôi,mộtchọihai,đôikhimộtchọiba.Tôithườngnhănmặtvàđứngxem,cũngmuốnxôngvàolắm,nhưngluônluôndừnglạingay,luônluônbịcáigìđógiữlại.
Tôinhìnrahànhlang,thấymộtđámtrẻđangnhảymúatheovòngtròn.Mộtbégáinhỏ,chântráibịcụtđếndướigối,ngồitrênmộtcáiđệmnhưổchuộtđangxem,mỉmcườivàvỗtaytheonhữngđứatrẻkhác.TôithấyFaridcũngđangnhìnbọntrẻ,bàntaycụtngóncủahắnthõngxuốngbênsườn.TôilạinhớtớinhữngđứacontraicủaWahid,và…tôinhậnramộtđiều:TôisẽchưarờikhỏiAfghanistanchừngnàochưatìmđượcSohrab.Tôinói:
-Xinbảochotôibiếtnóởđâuđi.Zamancứchằmchằmnhìntôimãi.Rồiônggậtđầu,nhặtcáibútchìlên,
quayquaygiữacácngóntay:-Đừngđểtêntôidínhdángđếnchuyệnnày.-Tôixinhứa.Ônggõgõcáibútchìlênbàn:
-Mặcdầuôngđãhứa,tôivẫnnghĩtôisẽsốngmàhốitiếcvềđiềunày,nhưngcólẽđànhvậythôi.Dẫuthếnàotôicũngđángnguyềnrủarồi.NhưngnếucóthểlàmđượcmộtđiềugìđấychoSohrab…tôisẽnóichoôngbiết,bởivìtôitinông.Ôngcócáinhìncủamộtngườiđangtuyệtvọng.Ônglặngđimộtlúclâurồilẩmbẩm:
-CómộttênquanchứcTalib.Mộtvàithánghắnlạiđếnthămmộtlần.Hắnmangtheotiềnmặt,khôngnhiều,nhưngcònhơnlàkhôngcógì.Ôngđảomắtnhìntôirồilạinhìnđichỗkhác:
-Hắnthườngđemmộtbégáiđi.Nhưngkhôngthườngxuyên.-Vàôngchophépviệcđó?–Faridhỏiphíasautôi.Hắnbướcđếncạnh
bàn,ápsátvàoZaman.-Tôicósựlựachọnnàonữa?–ÔngZamanđáptrả.Ônglùikhỏichiếc
bàn.-Ônglàgiámđốcởđây,–Faridnói.–Côngviệccủaônglàchămnom
bảovệlũtrẻ.-Tôichẳngthểlàmgìđểngănchuyệnđólạiđược.-Ôngđangbántrẻcon!–Faridgầmlên.-Farid,ngồixuống!Bỏđi!–Tôinói.Nhưngtôiđãquáchậm.BởivìFaridbấtngờnhảyquabàn.Chiếcghếcủa
Zamanvăngra,khiFaridnhàolênôngvàghìmôngxuốngnềnnhà.ÔnggiámđốcthụitớitấpFaridtừdướilênvàkêulênnhữngâmthanhtắcnghẹn.Haichânôngđávàochiếcngănkéobànđãbịtuộtra,vànhữngtờgiấyvungvãikhắpnềnnhà.TôichạyđếngầnbànvàthấyđượctạisaotiếngkêucủaôngZamanbịnghẹnlại.Faridđangbópcổông.TôitúmlấyđôivaiFaridbằngcảhaitayvàkéomạnh.Hắngiậtrakhỏitaytôi.
-Đủrồi,–tôigầmlên.NhưngmặtFaridđãđỏphừngphừng,haimôihắnmímchặtlạivàkhinh
bỉhétlên:-Tôisẽgiếthắn!Ôngkhôngthểngăntôi!Tôisẽgiếthắn.-Bỏôngấyra!-Tôisẽgiếthắn!CócáigìđótronggiọngnóicủaFaridbảotôirằng,nếutôikhôngkịpthời
làmmộtđiềugìđó,tôisẽchứngkiếnkẻsátnhânđầutiêntrongđờitôi.-Lũtrẻđangxemđấy,Farid.Chúngđangxem,–tôinói.Cơvaicủahắncăngcứnglạidướihaitayđangtúmchặtcủatôivàtrong
giâylát,tôinghĩhắnvẫnđangvặncổôngZaman.Rồihắnquaylại,thấylũtrẻchúngđangđứngcâmlặngngaytrướccửa,taycầmtaynhau,mấyđứađangkhóc.TôithấynhữngcơbắpcủaFaridchùngra.Hắnbuôngtayra,đứngdậy.HắnnhìnxuốngôngZamanvànhổmộtbãinướcbọtlênmặtông.Rồihắnbướcrakhépcửalại.
Zamancốđứnglên,lấyốngtayáochùiđôimôichảymáu,launướcbọt
trênmá.Vừahovừathởkhòkhè,ôngđộichiếcmũchỏmlênđầu,đeokínhvàothìthấycảhaimắtđãvỡ,liềnbỏra.Ônglấyhaitaybưngmặt.Khôngaitrongchúngtôinóigìmộtlúclâu.
Cuốicùng,haitayvẫnchemặt,Zamannghẹnngàonói:-NómangSohrabđimộtthángnayrồi.-Ôngbảoônglàgiámđốcthếà–Faridnói.Zamanbuôngthõnghaitay:-Hơnsáuthángnaytôikhôngđượctrảlương.Tôikhánhkiệtvìphảibỏ
hếttiềndànhdụmđờitôirachitiêuchotrạimồcôinày.Mọithứtôikiếmđượcvàđượcthừakếtôiđềubán,đểduytrìcáinơiThượngđếbỏrơinày.ÔngnghĩtôikhôngcógiađìnhởPakistanvàIransao?Tôicóthếbỏchạynhưbấtkỳaikhác.Nhưngtôikhôngbỏchạy.Tôiởlại.Tôiởlạivìlũtrẻ,–ôngchỉraphíacửa.–Nếutôitừchốinómộtcháu,nósẽđemđimười.VìthếtôiđànhđểnólấymộtđivàđểThánhAllahphánxửnó.Tôiphảinuốtđilòngkiêuhãnh,nhậnđồngtiềnkhốnnạn…nhơnhuốcbẩnthỉucủanó.Đềrồicầmrakhuphốchợmuathựcphẩmcholũtrẻ.
Faridcắmmặtnhìnxuống.Tôihỏi:-Rồixảyrachuyệngìvớinhữngđứatrẻnómangđi?Zamanchùinướcmắtbằngngóntrỏvàngóncái:-Đôikhichúngtrởvề.-Nólàai?Làmthếnàođểchúngtôitìmđượcnó?–Tôihỏi.-NgàymaiđếnSânvậnđộngGhazi.Ôngsẽgặpnóvàogiữagiờ.Nólà
cáithằngđeokínhrâmấy.Ôngnhặtcáikínhvỡcủaônglên,chuyềntừtaynàyquataykhác:-Tôimuốncácôngđirangay.Lũtrẻđanghoảngsợ.Ôngđưachúngtôira.Khichiếcxeđikhỏi,tôinhìnthấyZamanquachiếcgươngchiếuhậu
cạnhxe,vẫnđứngởlốicổng.Mộtđámtrẻđứngvâylấyông,níuchặtgấuáosơmicủaông.Tôithấyôngđeođôikínhvỡvào.
Chương21ChúngtôivượtquasôngvàchoxechạyvềphíaBắcxuyênquaquảng
trườngPashtunistan.BabavẫnthườngđemtôinhàhàngKhyberănmóncừukabob.Toànhàvẫncònđứngvững,nhưngcửađãbịkhoábằngkhoátreo,cửasổvỡtanchữKvàchữRtrênbiểnhiệuđãmất[125].
Tôithấymộtxácngườichếtgầnnhàhàng.Chắclàtreocổ.Mộtngườiđànôngtrẻlủnglẳngdướiđầudâythừngbuộcvàoxànhà,mặtsưnglênvàxanhxám,áoquầnanhtamặctrongngàycuốiđờimìnhráchbươmvàthấmmáu.Hìnhnhưlàchẳngmấyaiđểýđếnanhta.
Chúngtôilặnglẽchoxechạyqua,vàthẳngđếnquậnWazir-AkbarKhan.Đâuđâu,tôicũngthấymộtlớpbụimùmịtbaophủlênthànhphốvànhữngtoànhàbằnggạchphơi.ĐikhỏivàidãynhàphíaBắcquảngtrườngPashtunistan,Faridchỉvàohaingườiđangnóichuyệnsôinổiởmộtgócphốđôngđúc.Mộttronghaingườitậptễnhmộtchân,chânkiacụtdướigối.Hắnđangômcáichângiảtronghaicánhtay.
-Ôngcóbiếthọđanglàmgìkhông?Mặccảcáichângiảđấy.-Hắnđangbánchângiảà?Faridgậtđầu:-Ôngcóthểkiểmđượcmộtmóntiềnkhakháởchợđen.Nuôilũconông
vàituầnlễ.Điềulàmtôingạcnhiên,phầnlớnnhàcửaởquậnWazir-AkbarKhanvẫncònmáivàtườngkhôngđổ.Thựcra,nhữngngôinhànàyvẫnnguyênhìnhdạngxinhđẹp,câycốivẫnlórangoàitường,vàđườngphốhầunhưkhôngrácrưởinhưởKarteh-Seh.Nhữngbiểnchỉđườngđãphainhạt,mộtsốxoắnlạivàbịđạnbắnthủng,vẫncònchỉđường.
-Nơinàykhôngđếnnỗitệlắm,–tôinhậnxét.-Cógìlạđâu,phầnlớnnhữngnhânvậtquantrọngsốngởđây.-Taliban?-Cảchúngnữa.–Faridnói.-Aikhácnữa?Anhtaláixeđưachúngtôivàomộtđườngphốrộnglềđườngkhásạch,
haibênlànhữngngôinhàcótườngvâyquanhphíabênkiađường.-NhữngnhânvậtđằngsaubọnTaliban.Nhữngbộnãothựcsựcủacái
chínhphủnày,nếuôngcóthểgọinónhưthế:NhữngtênẢrập,Chechens,Pakistan.–FaridnóirồichỉtayvềphíaBắc.–Phố15,lốiđó,đượcgọiSarak-e-Mehmana.PhốKhách.Khách,đólàtênchúnggọinhữngkẻsốngởđây.Tôinghĩmộtngàynàođấy,lũkháchđósẽđáibừalênthảmtrải.
-Tôinghĩphốấyđấy!–Tôinói.–Kiakìa!–Tôichỉvềphíacáimốcthườngvẫndùngđịnhhướngkhitôicònnhỏ.Babatừngbảo:Nếucóbaogiờconbịlạc,hãynhớphốcủachúngtalàphốcócáinhàmàuhồngởcuốiấy.Ngôinhàmàuhồngvớicáimáirấtdốctừnglàngôinhàduynhấtởkhunàyngàyxưacócáimàuđó.Nayvẫnthế.Faridngoặtlênphốđó.Tôithấyngay
ngôinhàcủaBaba.***Chúngtôitìmthấyconrùanhỏđằngsaunhữngbụitầmxuânởtrongsân.
Chúngtôikhôngbiếtlàmthếnàonólạiởđó,vàchúngtôiđangquáphấnkhíchđểmàbậntâmchuyệnvặtấy.TheoýkiếncủaHassan,mộtýhay,chúngtôisơnmainómàuđỏtươi.Nhưthếchúngtôikhôngbaogiờthấtlạcmấtnótrongbụirậm.Chúngtôigiảvờchúngtôilànhữngnhàthámhiểuliềumạng,đãkhámpháramộtconquỷkhổnglồthờitiềnsửtừmộtkhurừngnhiệtđớixaxôivàchúngtôimangnóvềchocảthếgiớixem.ChúngtôiđặtnótrongtoahàngbằnggỗmàôngAliđãđóngmùađôngnămtrướcchosinhnhậtcủacậu,giảvờđólàmộtchiếclồngthépkhổnglồ.Chúý,quáivậtthởralửa!Chúngtôiđiđềubướctrêncỏvàkéotoaxeđằngsauchúngtôi,quanhnhữngcâytáovàcâyanhđàotrởthànhnhữngtoànhàchọctrờivươncaođếntậnmây,baocáiđầuthòrakhỏihàngngàncửasổngắmnhìnquanhcảnhdiễnraởbêndưới.ChúngtôibướcquacâycầucongnhỏhìnhbánnguyệtmàBabaxâygầnmộtđámnhữngcâysung,nótrởthànhcâycầutreovĩđạinốiliềncácthànhphốvàcáiaonhỏbêndướitrởthànhmộtbiểnsóngcồn.Pháohoanổbêntrênnhữngcộtcầuđồsộvàbinhlínhvũtrangđứnghaibênchàochúngtôicùngnhữngdâycápthépkhổnglồđâmlêntrời.Conrùanhỏxóclênxócxuốngtrongkhoanglái,chúngtôikéotoahàngxungquanhlốixelượnvòngngoàicổngsắtvàđáplạisựchàođóncủacácnhàlãnhđạothếgiớikhihọvẫnđangđứngvàvỗtayhoanhô.ChúngtôilàHassanvàAmir,nhữngnhàphiêulưunổitiếng,nhữngnhàthámhiểmvĩđạinhấtthếgiới,xứngđángnhậnmộthuânchươngdanhdựvìhànhđộngcantrườngcủachúngtôi…
Tôithậntrọngbướclênlốixevàonơinhưngbãicỏdạilúcnàymọcxengiữanhưngviêngạchmàuđỏúa.TôiđứngbênngoàicánhcổngsắtngôinhàcủaBaba,cảmthấynhưmộtngườikháchlạ.Tôiđặthaitaylênnhữngsongsắthangỉ,nhớlạitôiđãchạyquachiếccổngnàyhàngngànlầnkhicònlàđứatrẻrasao,vìnhữngchuyệngiờchẳngcònnghĩalýgìkhiđóhìnhnhưlạivôcùngquantrọng.Tôichămchúnhìnvàotrong.
Lốixevàotừcổngtớisân,nơiHassanvàtôimùahèthườngtậpđixeđạpvàthaynhaungã,trôngkhôngrộngvàdàinhưtôinhớ.Nhựađườngnứtrathànhnhữngvếtngoằnngoèonhưtiachớp,thêmnhiềuđámcỏdạimọclêntừcáckhe.Phầnlớnbạchdươngđãbịđốn,nhữngthâncâymàHassanvàtôithườngtrèolênđểchiếugươngvàocácnhàhàngxóm.Nhữngcâynàocònđứngvữnghầunhưtrụilá.BứctườngNgôốmvẫncònđó,dẫutôichẳngnhìnthấyngô,thấyốmhoặcthấycáigìkhácdọctheobứctườngấybâygiờ.Nướcsơnđỏbắtđầubongra,cóchỗtróctừngmảnglớn.Cáisâncỏtrướcnhàđãchuyểnsangcùngmộtmàunâunhưnhữnglớpbụilượnlờkhắptrên
cánhphố,loángthoángđiểmnhữngbãiphântrơra,bêntrênkhôngcógìmọcđược.
Mộtchiếcxejeepđỗởlốixevàovàtrôngthậtnghịchcảnh:chiếcMustangđencủaBabacũngtừngởchỗđó.Baonămtrời,chiếcMustangtámxilanhrồlênnổmáyđánhthứctôidậy.TôinhìnthấydầuxenhỏxuốngtừphíadướichiếcxeJeepvàvấybẩnlốiđinhưvếtmực.Ngoàichiếcxejeeprachỉcònthấymộtcáixecútkítrỗngkhônglănlócbêncạnh.TôichẳngthấydấuvếtnàocủanhữngkhómhoahồngmàBabavàôngAliđãtrồngbêntráilốiđi,chỉcóphânvãitrênnhựađường.Vàcỏdại.Faridbấmcòiôtôhailầnphíasautôi.Anhtagọi:
-Chúngtanênđithôi.Agha.Chúngtasẽgâychúýđấy.Tôinói:-Chotôithêmmấyphútnữathôi.Ngôinhàtựbảnthânnóđãkhácxavớitoànhàtrắngbềthếcủatuổithơ
tôi.Trôngnónhỏhơn.Máixô,vữanứt.Cửasổphòngkháchtiềnsảnhvàphòngtắmcủakháchởtrêngácđềuvỡ,đượcđóngđinhqualoavàokhungcửavảinhựatronghoặcvángỗ.Sơntườngkhixưasángtrắnglấploánayngảmàuxámnhưmaquỷvàxóimònlongtróctừngphần,trơlớpgạchlêndưới.Bậcthềmtrướccửađổnát.GiốngnhưrấtnhiềunhàkhácởKabul,ngôinhàcủachatôilàbứctranhcủasựhuyhoàngsụpđổ.
Tôithấycửasổcủaphòngngủtôingàyxưa,trêntầnghai,cửasổthứbaphíaNamcầuthangchínhlênnhà.Tôikiễngchânnhòm,chẳngthấygìphíasaungoàibóngtối.Hainhămnămtrướctôitừngđứngsauvẫncáicửasổấy,mưamaunhỏgiọttrênôkínhvàhơithởtôilàmkínhmờđi.TôiđãdõitheoHassanvàôngAlichấtnhữnggóiđồcủahọvàocốpxecủachatôi.
-AmirAgha!–Faridlạigọi.-Tôiđếnđây,–tôiđáplại.Tôimuốnvàođóphátđiênlên.Muốnbướclênthềmnhàphíatrướcnơi
ôngAlithườngbắtHassanvàtôiphảibỏủngđầytuyếtra.Muốnbướcvàotiềnsảnh,ngửimùivỏcamôngAliquăngvàolòchocháycùngvớimùncưa.Ngồivàobànăn,uốngtràvớimộtlátbánhnaan,ngheHassanhátnhữngbàicaHarazacổ.Lạimộttiếngcòinữa.TôibướclạichochiếcLandCruiserđỗdọclềđường.Faridngồihútthuốcsautaylái.
-Tôiphảinhìnthêmmộtthứnữa,–tôibảoanhtathế.-Ôngcóthểnhanhnhanhlênkhông?-Chotôimươiphút.-Vậy,điđi.Rồiđúnglúctôiquaylưngđịnhđi.-Cóđiềuhãyquêntấtcảđichonhẹlòng.-Đểlàmgì?-Đểsốngtiếp,–Faridnói.Anhtanémđiếuthuốcquacửaxe.–Ôngcần
phảinhìnthêmbaonhiêunữa.Hãyđểtôigiúpôngbớtphiềnmuộn:Chẳngthứgìôngnhớtớicòntồntạiđâu.Tốtnhưhãyquênđi.
-Tôikhôngmuốnquênnữa,–tôinói.–Chotôithêmmươiphút.Chúngtôihầunhưkhôngđổmộtgiọtmồhôi,Hassanvàtôi,hồivấtvả
trèolênngọnđồingayphíaBắcngôinhàcủaBaba.Chúngtôichạynhảylêntậnđỉnhđồi,đuổinhauhoặcngồitrênmộtsườndốcnơinhìnthấysânbayởđằngxarấtrõ.Chúngtôithườngxemmáyhaycấtcánhvàhạcánh.Rồilạichạyđuổi.
Giờđây,lúctôilêntớiđỉnhngọnđồicheoleonày,mỗihơithởrãrờinhưhítphảilửa.Mồhôitừnggiọtnhỏxuốngmặt.Tôiđứngđó,thởphìphòmộtlúc,cáigìbấtngờđaunhóibênsườn.Rồitôiđitìmkhunghĩatrangbịbỏhoang.Khôngmấtmấythìgiờđểthấynó.Nóvẫnởđó,vàcâylựuxưacũngvậy.
TôitựangườivàotảngđáxámlốicốngnghĩatrangnơiHassanchônmẹmình.Đôicánhcổngbằngsắtxưakiatrụtrênnhữngchiếcbảnlềnaybiếnmất,vànhữngbiamộkhólòngnhìnrõquahàngđámcỏdạidàyđặctranhnhauđấtmọc.Mộtđôiquạđậutrênbứctườngthấpvâyquanhnghĩatrang.
Hassanđãviếttrongbứcthưrằngcâylựunhiềunămkhôngraquả.Nhìncáicâygầyguộc,trụilá,tôingờnósẽkhôngbaogiờraquảnữa.Đứngbêndướigốc,tôinhớlạibaonhiêulầnchúngtôiđãtrèolênđấy,cưỡilênnhữngcànhcây,haichânđungđưa,ánhnắnglốmđốmlunglinhquakẽlá,chiếulênmặtchúngtôinhưmộtbứckhảmsứcủaánhsángvàbóngtối.Mùivịđặctrưngcủaquảlựunhưthấmvàomiệngtôi.
Tôiquỳgốixuốngvàlấyhaitaycọcọlênthâncây.Tôitìmthấycáitôitìm.Dấukhácđãmờđi,hầunhưhoàntoànphainhạt,nhưngnóvẫncònđấy:“AmirvàHassan,haisultancủaKabul.”Tôilấyngóntayvạchlênđườngcongcủamỗinétchữ.Cậynhữngmiếngvẩynhỏởnhữngkẽnứt.
TôingồixếpbằngdướigốccâynhìnvềphíaNamthànhphốtuổithơtôi.Nhữngngàyđó,ngọncâyvươnlênsaunhữngbứctườngcủamọingôinhà.Bầutrờitrảirộngvàxanhbiếc,vàquầnáogiặthongkhôtrênnhữngdâyphơichấpchớitrongánhmặttrời.Nếubạncốlắngnghe,bạncóthểnghethấycảtiếngraocủanhữngngườibántráicâycùngvớiconlừacủahọ,khắpquậnWazirAkbarKhan:Aiđàođây!Mơđây!Nhođây!Vàolúcchiềusớm,bạncònnghethấyazan,tiếnggọitừthápchuôngnhàthờởSar-e-Naugọitínđồcầunguyện.
TôinghethấytiếngcòixevànhìnthấyFaridvẫytôi.Đếngiờphảiđirồi.ChúngtôilạichoxechạyvềphíaNam,trởlạihướngQuảngtrường
Pashtunistan.Chúngtôiđingangquadămbachiếcxetảihởmuimàuđỏvớiđámthanhniênđeosúngvàđểrâungồichậtcứngtrongbuồnglái.
Faridlầmbầmchửimỗilầnchúngtôivượtquamộtchiếc.TôithuêmộtphòngnhỏgầnQuảngtrường.Bacôbémặcáováydàiđen
giốnghệtnhauvànhữngchiếckhănquàngtrắngbâulấymộtgãđànôngđeokính,dángngườinhẹnhõm,sauquầythanhtoán.Hắnchémtôi75đô,cáigiákhôngthểnghĩtớichomộtnơicómãngoàitồitànđếnthếnày,nhưngtôicũngchẳngbậntâm.VơvétđểtậnthuchomộtnhànghỉbãibiếnởHawaiilàmộtchuyện.Làmviệcđóđểnuôilũtrẻlàchuyệnkhác.
Khôngcónướcnóng,bệxísứtmẻvàgiậtnướckhôngchảy.Chỉcómỗimộtchiếcgiườngkhungsắtvàtấmđệmcũ,mộtcáichănrách,vàmộtghếgỗởgócphòng.Cửasổnhìnxuốngquảngtrườngbịvỡ,khôngaithay.Lúctôihạvalicủamìnhxuống,tôiđểýthấymộtvếtmáukhôtrênbứctườngởphíasauchiếcgiường.
TôiđưachoFaridmộtíttiềnđểanhtarangoàimuacáigìđóvềăn.Anhtaquayvềvớibốnxiênthịtkabobnướngnóngbỏng,bánhnaanmớivàmộtbáttocơmtrắng.Chúngtôingồilêngiườngvàgầnnhưngốnngấucácmónăn.Rốtcuộc,cũngcómộtthứởKabulchẳnghềthayđổi:Móncừukabobvẫnngậybéovàngonnhưngàynào.
Đêmđó,tôingủtrêngiườngcònFariddướisàn,quấntrongtâmchăncựcdàymàchủkháchsạnchothuêtínhthêmtiền.Khôngcóánhsángnàolọtvàophòng,ngoàiánhtrăngtrànquachiếccửasổkínhvỡ.FaridnóivớitôirằngchủnhàbảoKabulđãhaingàyhômnaykhôngcóđiệnvàmáyphátcủaôngtacầnsửachữa.Chúngtôichuyệntròvớinhaumộtlúc.AnhtakểchotôinghechuyệnmìnhlớnlênởMazar-i-Sharif,thuộcJalalabad.Anhtakểchotôinghevềkhoảngthờigianngắnsaukhichaconanhtathamgiajihad,chiếnđấuchốngbọnShorawiởThunglũngPanjsher.Họbịvâyhãm,khôngcóthựcphẩmvàphảiăncảchâuchấuđểsống.Anhtakểchotôinghecáingàytrựcthăngnãsúnggiếtchếtbốanh,cáingàymìnchôncướpmấthaicongáianh.AnhtahỏitôivềnướcMỹ.Tôibảo,ởMỹ,anhcóthểbướcvàomộtcửahàngtạphoámuabấtkỳthứnàotrongsốmườilămhayhaimươiloạingũcốckhácnhau.Thịtcừunonluônluôntươivàsữalúcnàocũnglạnh,đầytráicâyvànướcsạch.Nhànàocũngcótivi,tivinàocũngcóđiềukhiểntừxa,vànếumuốn,cóthểdùngăng-tenchảovệtinh,thuđượctrênnămtrămkênh.
-Nămtrămkênhcơà?–Faridngạcnhiênkêulên.-Nămtrăm.Chúngtôiimlặngmộtlúc.Đúnglúctôinghĩanhtađãngủ,Faridcười
khúckhích:-Agha,ôngđãnghekểgiáosĩNasruddinlàmgìkhicongáiôngvềnhà
vàphànnànrằngbịchồngmìnhđánhchưa?Tôicóthểcảmthấyanhtađangmỉmcườitrongbóngtốivànụcườicủa
chínhtôitrênmặttôi.KhôngcómộtngườiAfghannàotrênthếgiớilạikhôngbiếtítnhấtvàichuyệnđùavềônggiáosĩngớngẩnấy.
-Làmgì?
-Ôngcũngđánhcongái,rồitrảconvềđểbảochochồngcôtabiếtrằnggiáosĩkhôngnguđâu:Nếutênchóđẻđịnhđánhcongáiông,thìgiáosĩsẽđánhlạivợnóđểtrảđũa.
Tôicười.Phầnvìcâuđùa,phầnvìsaomàtínhhàihướccủangườiAfghanchẳngbaogiờthayđối.Nhữngcuộcchiếnđượcphátđộng,Internetrađời,vàngườimáyđãlăntrênbềmặtsaoHoả,vậymàởAfghanistanchúngtavẫncònkểnhữngchuyệncườivềgiáosĩNasruddin.Tôinói:
-Anhđãnghekểcáilầngiáosĩváctrênvaimộtbaonặngvàcưỡilừachưa?
-Chưa.-Aiđótrênđườngphốbảotạisaoôngkhôngđặtcáibaolênlưngconlừa
ôngấynói:nhưthếlàtànnhẫn.Riêngtôithôicũngđủnặngchoconvậttộinghiệprồi.
ChúngtôikểchonhaunhữngchuyệncườivềgiáosĩNasruddinchođếnkhicạnvốnvàchúngtôilạinằmim.
-Amiragha?–Faridnói,làmtôigiậtmìnhvìđãgầnngủthiếp.-Sao?-Tạisaoônglạivềđâyýtôimuốnhỏi,thựcratạisaoôngvềđây?-Tôiđãnóivớianhrồi.-Vìthằngbé?-Vìthằngbé.Faridtrởmìnhtrênsànnhà:-Khôngthểtinnối.-Đôikhibảnthântôi,tôicũngkhôngthểtinnổitôilạivềđây.-Không…ýtôimuốnnóilà,tạisaolạithằngbéđó?Ôngđicảmộtđoạn
đườngdàitừMỹvì…mộtthằngbéShi’a?Câuhỏiđógiếtchếttiếngcườitrongtôi.Vàcảgiấcngủnữa.Tôinói:-Tôimệtrồi.Tahãyngủđimộtlát.Faridngáyvangngaykhắpcănphòng
trốngtrải.Tôivẫnthứchaitaykhoanhtrênngực,mắtđămđămnhìnquachiếccửasổvỡkínhvàođêmsángsaovànghĩ,cóthểnhữnggìngườitanóivềAfghanistanlàđúng.Cóthểđólàmộtchốnkhônghyvọng.
MộtđámđônghốihảđangtrànvàođầySânvậnđộngGhazikhichúngtôibướctheocáclốihầmvào.Hàngnghìnngườiquẩnquanhchenchúcnhautrongdãykhánđàibằngbêtôngchặtnhưnêmcối.Trẻconnôđùatronglốiđigiữacáchàngghếvàđuổibắtkhắpcácbậclênxuống.Mùiđậungọtnấutrongnướctươnggiavịbốclêntrênkhông,phalẫnvớimùiphânsúcvậtvàmùimồhôi.Faridvàtôibướcđiquanhữngngườibánhàngrong,bánthuốclá,hạtthông.vàbíchquy.
Mộtthằngbégầynhommặcchiếcáojacketvảituýtníulấykhuỷutaytôivànóinhỏvàotaitôi.Hỏitôicómuốnmua“ảnhsex”không.
-Rấtsex,Agha,–nónói,đôimắtnhớnnháccủanóđảođiđảolại,nhắc
tôinhớđếnmộtcôgáivàinămtrướccốnàibáncôcainchotôiởquậnTenderloinbangSanFrancisco.Thằngbévénmộtbênáojacketcủanóhởra,chotôithoángnhìnthấyđámảnhsexcủanó:nhữngtấmbưuthiếpphimHinđigiớithiệucácnữdiễnviênmắtnaiđầynhụccảm,áoquầnđầyđủtrongvòngtaycủanhữngdiễnviênnamchính.“Quásex”.Thằngbénhắclại.
-Không,cảmơn,–Tôivừanóivừatránhnóra.-Nómàbịtóm,chúngsẽchonómộttrậnđònroikhiếnbốnóởtrongmồ
cũngphảithứcdậy,–Faridlẩmbẩm.Tấtnhiên,chẳngcóchỗngồiđượcchỉđịnh.Chẳngailịchsựchỉcho
chúngtôikhu,cánh,dãyvàghếngồi.Chẳngbaogiờlạicóchuyệnđó,kểcảngàyxưadướichếđộquânchủ.Chúngtôitìmđượcmộtchỗtàmtạm,ngaybêntráikhutrungtuyến,mặcdầuFaridphảixôđẩyvàcùichỏmấtmộtlúc.
Tôivẫnnhớsânbóngcỏmọcxanhrờnvàonhữngnăm70khiBabathườngmangtôitớixembóngđáởđây.Nay,đườngpítlàmộtbãihổlốn.Hốnhỏ,hốtokhắpnơi.ĐángchúýnhấtlàmộtđôihốsâuởphầnđấtphíasaukhungthànhphíaNam.Vàchẳngcómộtđámcỏnào,chỉcóphân.Cuốicùng,khihaiđộirasânchơi–tấtcảđềumặcquầndàibấtkểtrờinóngvàkhicuộcchơibắtđầu,khócóthểtheodõiquảbóngtrongnhữnglớpmâybụimùdocầuthủđálên.NhữngtênTalibtrẻ,mangtheoroi,lăngxăngtrênlốiđigiữacáchàngghếngồi,vụtbấtkỳaireolênquáto.
Sautiếngcòidứtnửahiệpđấu,chúnglôihọrangoàingay.Mộtđộixetảiđỏhạngnhẹđầybụi,giốngnhưnhữngchiếcxetôiđãgặpquanhthànhphốtừlúcmớiđến,phóngquacổngvàosânvậnđộng.Đámđôngđứngcảlên.Mộtphụnữmặcburqamàuxanhlụcngồitrongbuồngláicủamộtchiếcxetải,vàmộtngườiđànôngbịbịtmắttrongchiếcxekia.Haichiếcxetừtừchạyquanhđườngbiênnhưthếđểđámđôngđượcnhìnkỹ.Vànócóđượchiệuquảmongmuốn:Mọingườivươncổlên,chỉtrỏkiễngchânnhìn.Cạnhtôi,quảhầuởcổFaridlênlênxuốngxuốngtrongkhianhtakhẽlẩmbẩmcầukinh.
Haichiếcxetảiđỏchạyvàobãibóng,phóngthẳngvềphíacuốibãitronghailànmâybụi.Chiếcxetảithứbagặpchúngởphíacuốibãi.Buồngláichiếcxetảinàychấtđầymộtthứgìđó,vàbấtchợttôihiểura,mụcđíchcủahaicáihốsâuphíasaukhungthành.Chúngbốcdỡchiếcxetáithứba.Đámđônglầmrầmđoánchuyệngìsắpxảyra.
-Ôngcómuốnởlạikhông?–Faridnghiêmnghịhỏitôi.-Không,–tôinói.–Trongđờimình,tôichưatừngbaogiờmuốnrờikhỏi
mộtnơitệhạinhưtôimuốnlúcnày.Nhưngchúngtaphảiởlại.HaitênTalibvớinhữngkhẩuKalashnikovđeolủnglẳngquavai,giúp
ngườiđànôngbịbịtmắtrakhỏichiếcxetảithứnhất,haitênkhácgiúpngườiphụnữtrùmburqa.Ngườiphụnữkhuỵugốivàđổphịchxuốngđất.
Mấytênlínhkéochịlênvàchịlạingãkhuỵuxuống.Khichúngcốkéochịdậy,chịkêuthétlênvàđátúibụi.Chừngnàotôicònsống,tôisẽkhôngbaogiờquênđượcâmthanhtiếngkêuthétđó.Đólàtiếngkêucủaconthúhoangđangcốrútchiếcchânbịkẹprakhỏicáibẫygấu.HaitênTalibnữanhậphội,đẩychịxuốngcáihốsâuđếnngực.Ngườiđànôngbịbịtmắt,tráilại,đểmặcchúnghạanhxuốngchiếchốđàochoanhta.Lúcnàytrôngchỉcònthấymộtcặpbánthânnhôlênkhỏimặtđất.
Mộtviêngiáosĩ,mặtbầubĩnh,râubạc,mặcquầnáomàuxámđứnggầnkhungthànhhắnggiọngvàochiếcmicrocầmtay.Đằngsaulãota,ngườiphụnữdướicáihốvẫnđanggàothét.LãotađọcmộtđoạndàitừkinhKoran,cáigiọngmũicủalãolượnlờkhắpsânvậnđộng.Lúcnàyquầnchúngbấtchợtđãtrởnênyênlặng.TôibỗngnhớtớicâucủaBabađãnóivớitôitừrấtlâu:Đáivàorâucáilũkhỉgiàlênmặtđạođứcấy.Bọnchúngchẳnglàmđượctròtrốnggì,ngoàiviệclầntrànghạtvàđọcmộtcuốnsáchviếtbằngthứtiếngmàchínhchúngcũngkhônghiểu.MongThượngđếgiúptấtcảchúngta,đừngđểbaogiờAfghanistanrơivàotaybọnchúng.
Khiđọckinhxong,viêngiáosĩlạihắnggiọng:-Hỡinhữngngườianhemvàchịem,–lãocấttiếngkêugọibằngtiếng
Farsi,giọngoangoangkhắpsânvậnđộng.–ChúngtađếnđâyhômnayđểthựchiệnShari’a[126].Chúngtađếnđâyhômnayđểthựchiệncônglý.ChúngtahômnaytớiđâyvìýmuốncủaĐứcAllah,vàlờiphánbảocủaĐấngtiêntriMuhammad,cầuchoNgườiđượcbìnhyên,sốngmãivàbằnganởđây,Afghanistanquêhươngyêudấucủachúngta.ChúngtalắngnghenhữnggìThượngđếphán,vàchúngtavânglờingười,bởivìchúngtachẳnglàcáigìngoàiviệclànhữngsinhlinhhènhạ,bấtlựctrướcsựvĩđạicủaThượngđế.VàThượngđếbảosao?Tahỏicácngườiđấy!THƯỢNGĐẾPHÁNBẢOSAO?Thượngđếphánbảomọikẻmắctộiđềuphảibịtrừngphạtxứngđángvớitộilỗicủahắn.Đấykhôngphảilờilẽcủata,cũngkhôngphảilờilẽcủanhữngngườianhemcủata.ĐấylànhữnglờiphánbảocủaTHƯỢNGĐẾ.–Giáosĩchỉbàntaykhôngcầmmicrolêntrêntrời.Đầutôinhưđangcócáigìđậpthìnhthìnhbêntrong.Mặttrờidườngnhưquánóng.
-Mọikẻmắctộiphảibịtrừngphạtthíchđángvớitộilỗicủanó.–Viêngiáosĩnhắclạivàomicro,giọnghạxuống,phátâmrànhmạchtừngtừmột,thongthảvàrấtkịch.–Vàtrừngphạtnhưlúcnàochoxứngđángvớitộingoạitình,hỡicácanhem,chịem.Chúngtasẽtrừngphạtkẻlàmnhơbẩntínhthiêngliêngcủahônnhânlúcnàođây?Chúngtasẽphảixửlýthếnào,kẻdámnhổvàomặtThượngđế?ChúngtasẽtrảlờinhữngkẻnémđávàocửasổngôinhàcủaThượngđếnhưthếnào?CHÚNGTASẼNÉMĐÁTRẢLẠI!
Giáosĩtắtmicro.Mộttiếngxìxàokhekhẽlankhắpđámđông.Bêncạnhtôi,Faridđanglắcđầulẩmbẩm:
-ThếmàchúngdámtựnhậnlàtínđồHồigiáo.Rồimộtgãđànôngcaolớnvairộngbướcrakhỏichiếcxetảihạngnhẹ.
Bộdạngcủahắncũnggâyđượcnhữngtiếnghoanhôcủavàibakhángiả.Lầnnày,khôngaibịvụtvìreolênquáto.Bộquầnáotrắngsángchậpchờntrongánhnắngchiều,mépáosơmirộngcủahắnphậpphồngtronggiónhẹ,haicánhtayhắngiangranhưhaicánhtayJesustrênthánhgiá.Hắntừtừquayngườiđủmộtvòngđểchàođámđông.Khihắnđốimặtvớiphầnkhánđàichúngtôi,tôithấyhắnđeomộtđôikínhrâmtrònđennhưđôikínhcủaJohnLennon.
-Chắchắnlàngườichúngtacầngặp,–Faridnói.GãTalibcaolớnđeokínhrâmđenbướclạiđốngđámàchúngbốcdỡ
trênchiếcxetảithứbaxuống.Hắnnhặtmộthònlênvàgiơchoquầnchúngxem.Tiếngồnxẹpxuống,thayvàolàtiếngxônxaolankhắpsânvậnđộng.Tôinhìnquanhtôi,thấyaicũngđangphìratiếngxì.GãTalibgiốngmộtcáchkỳcụccầuthủnémbóngchàytrênụđất,némmạnhhònđávàongườiđànôngbịtmắttrongcáihố.Hònđátrúngvàobêncạnhđầu.Ngườiđànbàlạikêuthétlên.Quầnchúnggiậtmìnhkêu“Ối!”Tôinhắmmắtlạilấyhaitaychemặt.Tiếngkhángiảkêu”Ối”hoànhịpvớimỗilầnđávăngđi,cứthểtiếptụctrongmộtlúclâu.Khihọdừnglại,tôihỏiFaridliệuđãxongchưa.Anhtabảochưa.Tôiđoánlàcổhọngmọingườiđãkhảnhết.Tôikhôngbiếttôingồihaitayômmặtnhưthếbaolâu.Tôichỉbiếttôilạimởmắtrakhimọingườixungquanhtôihỏi:Mord?Mord?Đãchếtchưa?
Ngườiđànôngtrongcáihốlúcnàylàmộtđốnggiậpnátđầmđìamáume,ráchxétơitả.Đầuquẹoxuốngphíatrước,cằmsátvàongực.GãTalibđeokínhrâmđangnhìnxuốngmộtngườiđànôngkhácngồixổmgầncáihố,taygãtunglêntungxuốngmộthònđá.Ngườiđànôngngồixổm,haitaicắmhainhánhốngnghe,đầukiaốngngheápvàongựcngườiđànôngtrongcáihố.Ngườinàyrútốngnghekhỏitaivàlắcđầu,bảochưavớigãTalibđeokínhrâm.Quầnchúngkêurênlên.
JohnLennonbướctrởlạicáiụđất.Khimọiviệcđãxong,khihaicáixácđầmmamáumeđãbịquăngmột
cáchphỉbánglênphíasauhaichiếcxetảiđỏhạngnhẹ–mỗixácmộtxe–vàingườilấyxẻnglấphốlại.Mộttrongsốhọphủqualoavếtmáubằngcáchđáđấtbẩnlêntrên.Mấyphútsauhaiđộibónglạirasân.Hiệphaibắtđầu.
Cuộcgặpgỡcủachúngtôiđượcsắpxếpvàobagiờchiềuhômấy.Sựnhanhchónglàmtôingạcnhiên.Tôicứnghĩphảicóthờihạn,ítnhấtcũngphảihỏivòngvo,cólẽcảkiểmtragiấytờcủachúngtôinữa.NhưngtôiđượcnhắcchobiếtngaycảnhữngviệccôngvẫncứđượcgiảiquyếtngoàicửacôngthếnàoởAfghanistan:TấtcảnhữnggìFaridphảilàmlàbảomộtgãTalibcầmroirằngchúngtôicómộtchuyệnriêngtưmuốnthảoluậnvới
ngườiđànôngmặcđồtrắng.Faridvàgãtraođổimộtvàicâu.ThếlàgãcầmroigậtđầuvàquátbằngtiếngPashtuvớimộtthanhniêntrênsânbóng,tênnàychạyngayvềphíakhungthànhphíanam,nơitênTalibđeokínhrâmđanggẫuchuyệnvớigiáosĩmặtphúngphínhđọcbàithuyếtgiáo.Cảbanóichuyệnvớinhau.Tôithấygãđeokínhrâmđưamắttìmkiếmxemai.Gãgậtđầu.Nóiđiềugìđóvàotaingườinhắntin.Gàthanhniêntruyềnđạtlờinhắnlạichochúngtôi.Nhấttrí.Bagiờ.
Chương22FaridchoxechạychậmlạitrênlốixevàocủamộttoànhàlớnởWazir
Akbar-Khan.Anhtachoxeđỗdướibóngmộtcâydươngliễurủrangoàitườngcủakhucưtrúhỗnhợptrênphố15,Sarak-e-Mehmana,PhốKhách.Anhđểđộngcơchạysốkhôngvàchúngtôingồikhoảngmộtphút,nghetiếngtinhtinhcủamáyđãmátlại,chẳngainóiđiềugì.Faridxoayngườitrênghếngồi,vàmânmêchùmchìakhoávẫncòncắmvàocôngtắckhởiđộng.Tôichắcanhtađangchuẩnbịnóivớitôimộtđiềugì.
-Tôicholàtôinênđợiôngởtrongxe,–cuốicùnganhtacũngnói,giọnghơicóvẻxinthứlỗi.Anhtakhôngnhìntôi.–Đâylàcôngviệcchínhcủaôngrồi,tôi…
Tôivỗvàolưnganh:-Anhđãlàmhơnrấtnhiềunhữnggìtôitrảchoanh.Tôikhôngmonganh
đicùngvớitôi.Nhưngtôilạimongtôikhôngphảiđimộtmình.Bấtkểnhữnggìtôiđã
họcđượcởBaba,tôivẫnmongôngđứngngaybêntôilúcnày.Babachắcsẽphácổngtrướcđivào,yêucầuđượcđưađếnngườicótráchnhiệm,đáivàorâukẻnàocảnđườngông.NhưngBabađãchếtlâurồi,vàđãđượcchônởkhungườiAfghantrongmộtcáinghĩatrangnhỏởHayward.Mớithángvừarồi,Sorayavàtôicònđặtmộtbócúctrắngvàhoalancạnhmộchícủaông.Tôichỉcómỗimộtmình.
Tôirakhỏixe,vàbướctớicánhcổngtrướcbằnggỗcaoto.Tôibấmchuông,nhưngkhôngnghethấytiếngreo–vẫnchưacóđiện–vàtôiphảiđậpthìnhthìnhvàocánhcửa.Mộtlátsau,tôinghethấynhữnggiọngnóicộccằn,ởbênkiacánhcổng,vàhaingườiđànôngxáchsúngKalashnikovramởcửa.TôiliếcnhìnvềphíaFaridđangngồitrongxe,miệngmấpmáykhôngthànhtiếng,tôisẽtrởlại,nhưngkhôngchắcmấytôisẽquaylại.
Gãđànôngđeosúnglụcsoáttôitừđầuđếnchân,vuốtchân,sờnắnđũngquầntôi.MộttronghaitênnóivớinhaubằngtiếngPashtu,vàcảhaicùngcườithầm.Chúngtôibướcquacổngtrước.Haitênlínhgácdẫntôingangquamộtsâncỏđượccắttỉarấtcẩnthận,điquamộthànghoathiêntrúcquỳnhvànhữngbụicâythấpdọctheotường.Mộtchiếcmáybơmnướcbằngtayởphíacuốisân.TôinhớngôinhàcủaKakaHomayounởJalalabadđãbơmnướcdướigiếngnhưthế,haichịemsinhđôiFazilavàKarimathườngcùngtôinémsỏixuốngđểnghetiếngtõm.
Chúngtôileolênvàibabậcthềm,vàđivàomộtngôinhàrộnglớntrangtrísơsài.Chúngtôiđiquatiềnsảnh–mộtlácờlớnphủkínmộtbứctường–vàhaigãlínhcanhdẫntôilêngác,tớimộtcănphòngcóđôighếsofamàuxanhbạchàgiốnghệtnhauvàmộttivimànhìnhlớnởgócxa.MộttấmthảmcầukinhđóngđinhởtrêntườngtrưngramộtthánhđịaMeccanhonhỏhình
chữnhật.Tênnhiềutuổihơnlấynòngsúngchỉvềphíachiếcsofa.Tôingồixuống.Chúngrờikhỏicănphòng.
Tôibắtchéochânlênnhau.Lạibỏra.Ngồivớihaibàntayvãmồhôitrênhaiđầugối.Liệutưthếđócólàmtôitrôngcăngthẳngkhông?Tôicàihaibàntaylạivớinhau,khẳngđịnhthếlạitệhơnnênđànhkhoanhtaytrướcngực.Máugiầngiậthaibêntháidươngtôi.Tôicảmthấycôđơntuyệtđối.Nhữngýnghĩcứlởnvởnquẩnquanhtrongđầutôi,nhưngtôikhôngmuốnnghĩchútnào,bởivìcáiphầnđiềmtĩnhtrongtôibiếtrằngtấtcảnhữnggìtôiloayhoayngụytạothậtđiênrồ.Tôiởcáchxavợtôihàngnghìndặmvàđangngồitrongcănphòngnhưmộtcáixàlimđợimộtgãđànôngmàtôithấyrõlàkẻđãgiếthaiconngườicùngngàyhômđó.Đúnglàđiênrồi.Còntệhạihơn,thậtlàvôtráchnhiệm.RấtcóthểtôisẽlàmchoSorayatrởthànhmộtbiwa,mộtgoáphụởtuổibamươisáu.Đâykhôngphảimày,Amir–mộtphầntrongconngườitôinói.Màylàkẻnhátgan.Màybẩmsinhđãthếrồi.Vànhưthếđâucógìlàxấuxabởivìmàykhôngbaogiờlừadốibảnthânvềviệcnày.Cũngkhôngvềviệckia.Hènnhátkhôngcógìtệhạichừngnàohènnhátđiđôivớithậntrọng.Nhưngkhimộtkẻhènnhátkhôngcònnhớmìnhlàai…cầuThượngđếcứurỗihắn.
Cómộtchiếcbàncàphêbênghếsofa.ChânbànkimloạibắtchéohìnhchữXcótreomộtvòngnhữngquảchuôngnhỏbằngđồngthaucỡquảócchó.Tôiđãtừngtrôngthấymộtchiếcbànnhưthếtrướcđây.Ởđâunhỉ?Rồitôisựcnhớra:TrongmộthiệutràđôngđúcởPeshawar,cáiđêmtôiđidạobộ.Trênbàncóđặtmộtchiếcbátđựngnhođỏ.Tôivặtmộtquả,némvàomiệng.Tôiphảilàmchobảnthântôibậntâmđếnmộtđiềugìđó,bấtcứđiềugì,đểlàmcâmbặttiếngnóitrongđầutôi.Nhoănngọt.Tôinémmộtquảkhácvàomiệng,khôngnhậnrarằngnócóthểlàmiếngthựcphẩmđặccuốicùngtôiđượcăntrongmộtthờigiandài.
Cửamởvàhaigãđeosúngtrởlại,giữachúnglàgãTalibcaolớnmặcđồtrắng,vẫnđeokínhrâmJohnLennon,trônggiốngnhưmộtlãnhtụtinhthầnHinduthầnbívairộng,theotràolưuThờiđạiMớinàođó.
Hắnngồivàomộtchỗđốidiệnvớitôi,haitayđặtlênhaitayghế.Hắnchẳngnóichẳngrằngmộtlúclâu.Chỉngồiđó,quansáttôi,mộttaygõvàobaosúng,taykiaxoayxoaynhữnghạtmàungọcbíchcủachuỗihạtcầukinh.Lúcnàyhắnmặcáovestđenrangoàiáosơmitrắng,vàđeomộtchiếcđồnghồvàng.Tôicònnhìnthấymộtvếtmáukhôtrênốngtayáotrái.Tôicònthấyhắnkhôngthayquầnáosauhaivụhànhquyếtđầungàyhômấy,nhưmộtámảnhbệnhhoạn.
Chốcchốcbàntaytựdocủahắnlạihuơlênvànhữngngóntaymậpmạpcủahắnlạiđậpvàocáigìđótrongkhôngkhí.Cácngóntaylàmnhữngđộngtháivuốtvetừtốn,nhưthểhắnđangmơntrớnmộtconthúcảnhvôhình.Mộttronghaiốngtayáocolạivàtôithấynhữngvếtxămtrêncánhtay,tôi
đãtừngthấyvẫnnhữngvếtđótrênmìnhđámngườivôgiacưsốngtrongnhữngngõhẻmrùngrợnởSanFrancisco.
Dahắnxanhxaohơnhaitênkia,gầnnhưtáixám,mộthạtmồhôinhỏlonglanhtrêntrán,ngaydướichiếckhănđenHồigiáo.Râuhắncũngdàiđếnngựcnhưnhữngtênkhácnhưngnhạtmàuhơn.
-Salaamalykum,–hắnnói.-Salaam.-Giờthìcậucóthểbỏcáitròđóđirồi,cậubiếtkhông.–Hắnnói.-Xinlỗi,tôikhônghiểu.Hắnngoặtlòngbàntayvềphíamộttronghaigãvũtrangvàrahiệu.Phrưưựt.Bấtthìnhlìnhmátôiđaunhói,tênlínhgácđanggiậtlêngiậtxuốngchòm
râutôivàcườikhúckhích.TênTalibnhănnhở:-Mộttròkháhaylâunaytaomớixemđấy.Nhưngtaonghĩthựcratrò
nàycònhayhơnnhiều.Màycóthấythếkhông?Hắnxoayxoayngóntay,bậttanhtách,nắmđấmmởrarồilạinắmchặtlại:
-Vậy,Inshallah,màythíchtròdiễnhômnaychứ?-Tròdiễnlàthếà?–Tôivừanóivừaxoamá,hyvọnggiọngnóicủatôi
khôngphảnlạinỗikinhhoàngđangbùngnổtrongtôi.-Côngbằngxãhộilàtròdiễnvĩđạinhất,ngườianhemạ.Kịchtính.
Căngthẳnghồihộp.Và,haynhấtlàgiáodụctậpthể.Hắnlạibậtngóntay.Têntrẻhơntronghaitênlínhgácchâmmộtđiếuthuốcchohắn.Tên
Talibcười,lẩmbấmmộtmình.Haibàntaynórungrungvàgầnnhưđánhrơiđiếuthuốc:
-Nhưngmàymuốnmộttròdiễnthựcsự,phảicùngtaoởMazar.ThángTámnăm1998,thếđó.
-Tôixinlỗikhônghiểu.-Chúngtaobỏchúngcholũchó,màybiếtchứ.Tôihiểuhắnđangđịnhđi
tớiđâu.Hắnđứngphắtlên,bướcquanhsofamộtvàibước.Rồilạingồixuống.
Nóiliếnthoắng:-Chúngtaođitừnhànàysangnhàkhác,tậptrungbọnđànôngvàlũcon
trailại.Chúngtaobắnngayởđótrướcmặtgiađìnhchúng.Đểchúnghiểu.Đểchúngnhớchúnglàai,chúngthuộcvềđâu.
Lúcnàyhắngầnnhưhổnhển:-Đôikhichúngtaophácửanhàbọnchúng,xôngthẳngvàotrongnhà.
Và…tao…taoquétnòngsúngmáycủataokhắpquanhphòngvàbắn,bắnchođếnkhikhóimờmắttao.
Hắnngảngườivềphíatôi,nhưmộtngườiđịnhthổlộmộtbímậtlớn.-Màykhôngbiếtýnghĩacủatừ“giảiphóng”chođếnkhimàylàmxong
chuyệnđó,đứngtrongmộtcănphòngđầynhữngmụctiêu,đểchođạnbay,khôngcảmthấytộilỗivàcắnrứt,hiểurõmìnhlàđứchạnh,tốt,vàđứngđắn.BiếtđượcmìnhđanglàmcôngviệccủaThượngđếgiaocho.Thậtđángkinhngạc.
Hắnhônchuỗihạtvàngoẹođầu.-Màynhớchuyệnđóchứ,Javid?-Vâng,Aghasahib,–têntrẻhơnđáplại.–Làmsaotôicóquênđược?TôiđãđượcđọcvềcuộctànsáttậpthểngườiHazaraởMazar-i-sharif
trênbáochí.NóxảyrangaysaukhibọnTalibanchiếmMazar,mộttrongnhữngthànhphốcuốicùngbịthấtthủ.TôivẫnnhớSorayađưachotôibàibáođóvàolúcănsáng,mặtnhợtkhôngcònhạtmáu.
-Từnhànàysangnhàkhác,chúngtaochỉnghỉđểănvàcầukinh,–tênTalibannói.Hắnnóimộtcáchthíchthú,nhưngườiđangkểvềviệcmìnhđãthamdựmộtphầnlớnvàocâuchuyện.–Chúngtaođểxácchúngtrênđườngphốvànếugiađìnhchúngcốlẻnrađểlôichúngtrởlạitrongnhàchúngtaođãbắnnốtcảbọnnày.Chúngtaođểxácchúngtrênđườngphốtrongnhiềungày.Chúngtaođểchúngchochóăn.Thịtchóchochó.–Hắnbópnátđiếuthuốc.Daymắtbằnghaibàntayrunrun.–MàyởMỹvề?
-Vâng.-Độnày,conđiếmấythếnào?Tôibấtchợtmuốnvãiđái.Tôicầumong
mọisựsẽquađi.-Tôiđangtìmmộtthằngbé.-Khôngphảiđứanàocũngđượcchứ?–Hắnnói.Haitênđeosúng
Kalashnikovcười.Răngchúngcáumàuvàngthuốclánaswar[127].-Tôibiếtnóởđây,vớiông,–tôinói.–TênnólàSohrab.-Taosẽhỏimàymộtđiều:Màyđanglàmgìvớiconđiếmđó?Tạisao
màykhôngởđây,cùngvớinhữngngườianhemHồigiáo,phụcvụđấtnướcmày?
-Tôiđãđixalâulắmrồi,–tôichỉnghĩnổiđểnóithế.Đầutôicảmthấyquánóng.Tôiépchặthaiđầugối,kìmgiữbóngđáicủatôi.
TênTalibquayvềphíahaitênđangđứngởcửavàhỏichúng:-Đấycóphảilàcâutrảlờikhông?-Không,thưaAghasahib,–chúngthốngnhất,vừađápvừatủmtỉmcười.Hắnquaylạinhìntôi.Nhúnvai:-Khôngphảicâutrảlời.Chúngbảothế.–Hắnnhảramộthơithuốc.–
Cónhữngngườitrongnhómcủataoởđâytinrằng,bỏwatan[128]khinócầnmàynhấtcũngcùngmộtgiuộcphảnbội.Taocóthểbắtgiữmàyvềtộiphảnbội,vàcảbắnmàyvềtộiđónữa.Việcđócólàmmàysợkhông?
-Tôichỉđếnđâytìmthằngbé.-Việcđócólàmmàysợkhông?-Sợ.
-Cóthếchứ,–hắnnói.Hắnngảlưngvàochiếcghếsofa.Bópnátđiếuthuốc.
TôinghĩvềSoraya.Nhưthếlàmtôitrấntĩnh.Tôinghĩtớivếtchàmhìnhlưỡiliềmcủanàng,đườngcongthanhtaoởcổnàng,đôimắtngờisángcủanàng.Tôinghĩvềcáiđêmcướicủachúngtôi,nhìnvàohìnhnhautronggươngdướitấmkhănchemàuxanhlục,vàmánàngđỏbừnglênnhưthếnàokhitôinóiyêunàng.TôivẫnnhớhaichúngtôinhảytheomộtbàicaAfghancổ,lượnđilượnlại,mọingườixemvàvỗtay,mộtthếgiớimờmờnhữnghoa,nhữngváyáo,nhữngbộlễphục,vànhữngkhuônmặttươicười.
TênTalibđangnóicáigìđó.-Xinlỗi?-Taobảomàycómuốnthấynókhông?Màycómuốnthấythằngbécủa
takhông?–Môitrênhắncongcớnlênthànhmộttiếngcườikhẩy,khinóiđếnhaitừthằngbé.
-Có.Tênlínhgácrờikhỏiphòng.Tôinghethấytiếngcọtkẹtcủacánhcửalắclưmởra.NghethấytênlínhgácnóigìbằngtiếngPashtu,bằngmộtgiọngcứngrắn.Rồitiếngchân,tiếngvòngnhạclengkengcùngmỗibướcđi.NónhắctôinhớtớingườilàmxiếckhỉmàHassanvàtôithườngđuổitheo,xuốngtậnShar-e-Nau.Chúngtôithườngtrảhắnmộtđồngrupiađểxemmộtđiệumúa.Chiếcchuôngquanhcổconkhỉcũngkêulengkengnhưthếnày.Rồicửalạimởravàtênlínhgácbướcvào.Gãmangtheomộtmáystereo–mộtmáyradiocátxétlớn–trênvai.Phíasauhắn,mộtđứabétraimặcáochoàngpirhan-tumbanrộngmàuxanhxaphiađitheo.
Giốngnhauđếnsữngsờ.Đếnđộlầmlẫn.TấmảnhPolaroidcủachúRahimKhanđãkhôngđượccôngbằng.
Thằngbécócáimặttrònnhưmặttrănggiốngbố,chiếccằmnhọn,haitaixoắnnhưốcbiểnvàcũngvẫnthânhìnhnhẹnhõm.BộmặtbúpbêTàucủatuổithơtôi,bộmặtchămchúbêntrênnhữngquânbàibạcmàusuốtnhữngngàymùađông,bộmặtđằngsauchiếcmànchốngmuỗi,khichúngtôingủtrênmáinhàcủaBabavàomùahè.Đầunócũngcạotrọc,mắtnóđensẫmmàuchìtô,vàhaimáđỏrựckhácthường.Khinódừnglạiởgiữaphòng,nhữngchiếcchuôngnhạcđeoquanhmắtcáchâncũngngừnglengkeng.
Mắtnónhìntôi.Nấnnámãi.Rồinhìnđichỗkhác.Nhìnxuốngđôichântrầncủanó.MộttronghaitênlínhgácấnnútvànhạcPastutrànngậpcănphòng.Trốngvỗ,đànharmonium,tiếngthethécủadilroba[129].TôicholàâmnhạckhôngđắctộichừngnàonóvẫncònlọtlỗtaibọnTaliban.Cảbatênđềuvỗtay:
-Wahwah!Mashallah!–Chúngreolênhoanhô.Sohrabgiơhaicánhtaylênvàtừtừquayngười.Nóđứngkiễngtrênngón
chân,quayquaymộtcáchduyêndáng,hạmìnhxuốnggối,lạithẳngngườilên,rồilạiquaytiếp.Haibàntaybénhỏxoayxoaytrêncổtay,nhữngngón
taybậttanhtách,vàcáiđầulắclưbênnọquabênkianhưmộtquảlắcđồnghồ.Haichânnógiậmxuốngsànnhà,nhạcrunglengkenghoàmộtcáchhoànhảovớinhịpđiệucủatiếngvỗ,mắtnólimdimnhắmlại.
-Mashallah!–Chúngreolên.–Shahbas!Hoanhô!Haitênlínhgáchuýtsáovàcười.TênTalibmặcđồtrắnggật
gùtheođiệunhạc,miệnghơiháratrongmộtvẻdâmdật.Sohrabnhảytheomộtvòngtròn,mắtnhắmlại,nhảychođếnkhinhạc
dừng.Nhữngchiếcchuôngnhạcreolênmộtlầncuối,khinógiậmmạnhchâncùngvớinốtnhạccuốicùngcủabàica.Rồinóđứngsữnglạitrongnửavòngquay.
-Bia,bia[130],cậubécủata,–tênTalibvừanóivừagọiSohrablạichỗhắn.
Sohrabđiđếnchohắn,đứnggiữahaiđùihắn,đầucúixuống.TênTalibômhaicánhtayquanhthằngbé.
-Nómúamớitàichứ,đúngkhông,thằngcontraiHazaracủata.Haitaynóvuốttừlưngthằngbéxuốngrồilạivuốtlênđếndướihainách.
Mộttronghaitêngáchuýchtênkiavàcườirúcrích.TênTalibbảochúngđirađểmặcchúngtôi.
-Vâng,thưaAghasahib,–chúngvừanóivừađira.TênTalibquaythằngbélạiđểđốimặtvớitôi.Nókhoáhaicánhtay
quanhbụngSohrab,tìcằmlênvaithằngbé.Sohrabnhìnxuốngchânnhưngvẫnlénliếcnhìntôi,ngượngngùng,trốntránh.Taygãđànôngvuốtlênvuốtxuốngbụngthằngbé,lênrồilạixuống,từtừ,dịudàng.
-Dẫusaotaovẫncứthắcmắc.–TênTalibnói.–ĐôimắtvằnđỏcủanóchằmchằmnhìntôiquavaicủaSohrab.–ĐạikháiđãcóchuyệngìxảyravớiBalabugià?
Câuhỏigiángmộtnhátbúavàogiữahaimắttôi.Tôicảmthấykhôngcònmộtchútsắcdiện.Haichântôilạnhtoát.Chếtđiếng.
Hắncười:-Màynghĩthếnào?Nghĩmàyđeorâugiảvàovàtaosẽkhôngnhậnra
màyư?Vềđiểmnày,taocượcvớimàylàmàychẳngbaogiờhiểunổitaocả.Taochẳngbaogiờquênmộtkhuônmặt.Khôngbaogiờ.
HắncọmôivàotaiSohrab,mắtvẫnkhôngrờitôi.-Taonghenóichamàychếtrồi.Xì–xì.Taovẫnluônluônmuốnđánh
cuộcvớiôngấy.Xemrataosẽphảigiảiquyếtmọichuyệnchođứacontraibạcnhượccủaôngấy.
Nóirồihắnbỏkínhrâmra,vàgămđôimắtxanhvằnmáuvàomắttôi.Tôicốthởmàkhôngthởđược.Tôicốchớpmắtmàkhôngchớpđược.Khoảnhkhắcnhưsiêuthực–Không,khôngsiêuthựcmàvôlý–nólàmchotôikhôngthểthởđượcnữa,nóđemthếgiớiquanhtôiđếnmộtnơitắcnghẹn.Mặttôinóngbừng.Câungạnngữcổvềđồngxutồi[131]nhưthếnàonhỉ?
Quákhứcủatôicũnggiốngthế,luônluônlậtđilậtlại.Tênhắnnhôlêntừmộtnơisâuthẳmmàtôikhôngmuốnnóitới,nhưthểgọitênhắnthìcóthểcầuhồnhắntới.Nhưnghắnđãởđâyrồibằngxươngbằngthịt,ngồicáchtôikhôngđầymộtmétrưỡi,saubaonămròngấy.Tênhắnthoátrakhỏiđôimôitôi:“Assef”.
-Amirjan.-Anhđanglàmgìđây?–Tôinói,biếthoàntoàndạidộtđihỏinhưthế,
tuyvậykhôngthểnghĩđượcđiềugìkhácđểnói.-Taoư?–Assefnhíulôngmày.–Taothíchlàmgìthìlàmthôi.Câuhỏi
phảilàmàyđịnhlàmgìởđây?-Tôiđãnóivớianhrồi.–Tôinói.Giọngtôirunlên.Tôimongsẽkhông
runnhưthế,mongthịttôiđừngrờirụngkhỏixươngtôi.-Thằngbé?-Vâng.-Tạisao?-Tôisẽtrảanhtiềnđềchuộcnó,–tôinói.–Tôicóthểchuyểntiềnqua
ngânhàng.-Tiềnư?–Hắnbậtcười.–Màyđãbaogiờđượcnghenóivề
Rockinghamchưa?MiềnTâynướcÚc,mộtmảnhthiênđường.Màynênthấynơiấy.Hàngdặm,hàngdặmbãibiển.Nướcxanhbiếc.Bầutrờitrongxanh.Bốmẹtaosốngởđấy,mộtbiệtthựtrướcbãibiển.Cócảmộtsângolfsaubiệtthựvàmộthồbơinhỏ.Ngàynàobốtaocũngchơigolf.Mẹtao,bàthíchquầnvợthơn.Bốtaobảo,bàcóquảvụttráiphùthuỷ.HọsởhữumộttiệmănAfghanvàhaicửahàngđáquý.Cảhaingànhkinhdoanhnàylàđểlàmcảnhthôi.
HắnvặtmộtquảnhoâuyếmbỏvàomiệngSohrab.-Vậynếutaocầntiền,taosẽbảohọchuyểntheongânhàngchotao.HắnhônvàobêncạnhcổSohrab.Thằngbéhơingạingùngmộtchútvà
lạinhắmmắtlại.-VảlạitaokhôngchiếnđấuchốngbọnShorawivìtiền.Cũngkhông
thamgiaTalibanvìtiền.Màycómuốnbiếttạisaotaothamgiavàobọnhọkhông?
Đôimôiđãkhô.Tôiliếmmôivàthấylưỡitôicũngkhô.-Màycókhátkhông?–Assefvừahỏivừacườimộtcáchtựmãn.-Không.-Taonghĩmàyđangkhátđấy.-Tôikhôngsao,–tôinói.Sựthậtlà,tôicảmthấycănphòngbấtchợtquá
nóng.Mồhôivãracáclỗchânlôngcủatôi,làmnhóibuốtdatôi.Vàcóphảiđiềunàyđangthựcsựxảyrakhông?CóphảitôiđangthựcsựngồiđốidiệnvớiAssefkhông?
-Tuỳmày,–hắnnói.–Dẫusaochăngnữa,taođãtừngởđâunhỉ?Ồ,
phải,taođãthamgiaTalibannhưthếnào.Ồ,nhưmàynhớđấy,taokhôngphảihạngthíchtôngiáolắm.NhưngmộthômtaotrảiquangàylễmangquàchochúaHàiđồngJesuởBethleem.Taotrảiquaởtrongnhàlao.Màycómuốnnghekhôngđấy?
Tôikhôngnóigì.-Được.Taokểchomàyvậy,–hắnnói.–Taotrảiquamộtthờigianở
trongtù,tạiPoleh-Cherkhi,đúngsaukhiBabrakKarmal[132]nắmquyềnnăm1980.Taoởđóđượcmộtđêm,khitoánlínhParchami[133]rầmrậptiếnvàonhàtao,gísúngralệnhchochataovàtaođitheochúng.Lũchóđẻchẳngđưaramộtlýdogì,vàcũngchẳngthèmtrảlờinhữngcâuhỏicủamẹtao.Đócũngchẳngphảilàmộtchuyệnlykỳgì.Aicũngbiếtbọncộngsảnkhôngcógiaicấp.Chúngxuấtthântừnhữnggiađìnhnghèokhổvôdanh.VẫncáilũchókhôngđángliếmgiàychotaotrướckhibọnShorawiđến,lúcnàylạiđanggísúngralệnhchotao,cờParchamitrênveáochúng,bàytỏphầnnàolòngtincủachúngvàosựsụpđốcủagiaicấptưsảnvàchúnghànhđộngnhưthểchúngmớilànhữngkẻcógiaicấp.Khắpnơiđềuxảyrachuyệnbắtgiữnhàgiàu,tốnghọvàonhàlao,nêugươngchocácđồngchí.
Chúngtaobịnhétbừathànhtừngnhómsáungườimộtvàomộtxàlim,mỗicáichỉbằngcỡcáitủlạnh.Đêmnàothằngchỉhuy,cáigiốngnửaHazara,nửaUzbekngườingợmsựcmùilừathối,cũnglôimộttùnhânrakhỏixàlimmàđánhchođếnkhimồhôiròngròngxuốngcáimặtmẹtcủanómớithôi.Rồinóthườngchâmmộtđiếuthuốclá,bẻkhụctayvàbỏđi.Đêmhômsau,nólạichọnmộtngườikhác.Mộtđêm,nóchọntao.Khônggìcóthểtệhạihơnlàchọntaovàolúcấy.Taobịđáiramáuđãbahômliền.Sỏithận.Vànếumàychưamộtlầnbị,hãytintaokhitaonóiđaukhôngthểtưởngtượngnổi.Mẹtaocũngthườngbịthế,vàtaonhớbàmộtlầnđãbảotaorằng,thàđauđẻcònhơnlàđausỏithận.Dẫusaotaocũnglàmgìđượcnào?Chúnglôitaorangoàivàbắtđầuđátao.Thằngcóđôiủngcaođếngốivớimũiủngbằngthépmàđêmnàonócũngđivàođểchơicáitròđángườinhonhỏấy.Vànóđáủngvàongườitao.Taokêuthétrồilạikêuthét,nhưngnóvẫnđátao,vàthếrồi,bấtchợt,nóđávàobênthậntráitaovàsỏithậntrôira.Đúngnhưthếđấy!Ôi,nhẹcảngười.–Assefcười.–VàtaohétlênAllah-u-akhar,vànólạiđátaomạnhhơnvàtaobậtcười.Nóđiênlên,đámạnhhơnvànócàngđámạnh,taocàngcườikhoẻ.Nónémtaotrởlạixàlim,taovẫncười.Taovẫncườivàcườimãi,bởivìbấtchợttaohiểurằngđóvốnlàthôngđiệpcủaThượngđế.Ngườiởbêntao.Ngườimuốntaosốngcólýtưởng.
Màybiếtkhông,mấynămsau,taochạmtránvớithằngchỉhuyđótrênmộtchiếntrường–Thượngđếmớikhéogiởtròchứ.TaovớđượcnótrongmộtchiếnhàongayphíangoàiMeymanah,đangđầmđìamáuvớimộtmảnhđạnởngực.Nóvẫncònđiđôiủngấy.Taohỏinóliệunócócònnhớtao
không.Nóbảokhông.Taobảonóvẫncáiđiềutaovừabảovớimàyấy,rằngtaokhôngbaogiờquênmộtbộmặt.Rồitaobắnnóbằngmộtloạtđạn.Từđótaođãđượctraochomộtsứmạng.
-Sứmạnggìkiểuđó?–Tôinghethấytôinói–Némđávàonhữngcặpngoạitình?Vụtroinhữngngườiđànbàđigiàycaogót?TànsátngườiHazara?TấtcảđềunhândanhHồigiáo?
Tôiđâungờmìnhlạibỗngtuônrahàngtràngnhưthế,chẳngkịpkiềmchếnữa.Tôichỉmongthuhồilạinhữnglờinóiđó.Nuốtchúngđi.Nhưngchúngđãtuộtramấtrồi.Tôiđãvượtquaranhgiới,vàbấtkểthếnào,chúthyvọngnhỏnhoitôivẫnmong,sốngsótrakhỏichỗnàyđãtiêutantheonhưnglờinóiđó.
MộtcáinhìnngạcnhiênlướtquakhuônmặtAssef,rồilạibiếnmấtngay.-Rốtcuộc,taothấyviệcnàyhoáracũngthú,–hắncườikhẩynói.–
Nhưngcónhữngđiềuloạiphảnquốcnhưmàykhônghiểuđâu.-Nhưđiềugì?LôngmàyAssefcaulại:-Nhưniềmkiêuhãnhvềdântộcmày,nhữngphongtụccủamày,ngôn
ngữcủamày.Afghanistangiốngnhưmộttoànhàđẹpbừabãirácrưởivàaiđóphảiloạibỏrácrưởiđi.
-ĐólànhữnggìanhvẫnđanglàmởMazar,đitừnhànàysangnhàkhác?Vứtbỏrácrưởi?
-Đúngnhưthế.-ỞPhươngTâyngườitacómộttừchuyêndùngchỉviệcđóđấy–tôinói.
–Họgọiđólàkỳthịchủngtộc.-Họgọithếà?–MặtAssefrạngrỡlên.–Kỳthịchủngtộc.Taolạithích
chuyệnấy.Taothíchâmthanhcủanhữngchữđó.-Tấtcảnhữnggìtôimuốnlàthằngbé.-Kỳthịchủngtộc.–Asseflẩmbẩm,nhấmnháptừngcâutừngchữ.-Tôimuốnthằngbé,–tôilạinói.ĐôimắtcủaSohrabliếcnhanhsangtôi.
Đôimắtấylàđôimắtcừubịchọctiết.Chúngcũngcócáimàuthanđennhánh.TôivẫnnhớvàongàylễEidqorban[134],ônggiáosĩtrongsânsaunhàchúngtôivẫnthườngquệtchấtbôiđenlôngmàylênmắtconcừuvàchonómộtthỏiđường,trướckhicắthọngnó.TôinghĩtôithấyđượcsựcầuxintrongđôimắtcủaSohrab.
-Nóichotaobiếttạisao.–Assefnói.HắncắndáitaicủaSohrabgiữahaihàmrănghắn.Nhảra.Nhữnghạtmồhôilăntừlôngmàyhắnxuống.
-Đólàviệcriêngcủatôi.-Màymuốnlàmgìvớinó?–Hắnnói.Rồinởmộtnụcườibẽnlẽn.–
Hoặcchonó.-Chuyệnđóthậttởmlợm,–tôinói.-Màyđãbiếtthếnàochưa?Màyđãthửchưa?
-Tôimuốnđemnóđếnmộtnơitốtđẹphơn.-Nóichotaobiếttạisao.-Đólàviệcriêngcủatôi,–tôinói.Tôikhôngbiếtđiềugìđãlàmtôibạo
dạnlênđếnmứccộccằnnhưthế,cũngcóthểlàbởitôinghĩđằngnàotôicũngsắpchết.
-Taolấylàmlạ,–Assefnói.–Taokhônghiểutạisaomàylạiđibaonhiêuđườngđất,Amir,đicảmộtchặngđườngdàinhưthếvìmộtthằngHazara?Tạisaomàylạivềđây?Thựcratạisaomàylạitớiđây?
-Tôicónhữnglýdocủatôi,–tôinói.-Vậythìrấttốt,–Assefnóivàcườimỉa.HắnđẩymạnhvàolưngSohrab,
xôthằngbévàocáibàn.HôngcủaSohrabđậpvàobàn,làmlậtngửacáibànlênvànhođổrangoài.Nóngãđèlênnho,trướchếtlàmặtrồiđếnáosơmiđềutímđỏnướcnho.Chânbàn,bắtchéoquavòngchuôngđồng,lúcnàychĩalêntrần.
-Vậy,mangnóđi,–Assefnói.TôigiúpSohrabđứngdậy,phủiđinhữngmiếngnhogiậpnátbámvàoquầnnónhưnhữngconhàbámvàochâncầutàubiển.
-Mangnóđi,xéo,–Assefvừanóivừachỉracửa.TôicầmlấytaycủaSohrab.Bàntaynhỏbé,dakhôvàchailì.Những
ngóntaycủanóngọnguậylồngvàonhữngngóntaytôi.TôilạinhìnthấySohrabtrongtấmảnhPolaroid,cungcáchhaicánhtaynóômlấychânHassan,đầunótựavàohôngchanó.Cảhaiđềuđangmỉmcười.
Tiếngnhạcrunglengkengkhichúngtôibướcquacănphòng.Chúngtôiđãđếnsátcửa.
-Tấtnhiên,–Assefnóiphíasauchúngtôi.–taoquênkhôngbảomày,màykhôngthểmangnóđimiễnphí.
Tôiquaylại:-Anhmuốngì?-Màyphảigiànhđượcnó.-Anhmuốngì?-Chúngta,màyvàtao,còncómộtchuyệnchưathanhtoán,–Assefnói.
–Màyvẫnnhớchứ,cónhớkhông?Nókhôngcầnphảilo.Tôisẽchẳngbaogiờquênđược,cáingàysaukhi
DaoudKhanlậtđổnhàvua.Cảcuộcđờitrưởngthànhcủatôi,bấtcứkhinàotôinghethấycáitênDaoudKhan,tôilạinhưthấyHassanđangchĩasúngcaosuvàomặtAssef,HassanđangnóirằngmọingườisẽbắtđầuphảigọinólàthằngAssefMột-mắtthaychoAssefĂn-Tai.Tôivẫnnhớ,tôiđãtừngthèmmuốnlòngdũngcảmcủaHassannhưthếnào.Assefphảiquaybướcvàgiaohẹncuốicùngsẽgặplạichúngtôi.NóđãgiữlờihẹnđóvớiHassan.Bâygiờđếnlượttôi.
-Đượcthôi,–tôinói,cũngchẳngcònbiếtphảinóithếnàokhácnữa.Tôi
khôngđếnmứcphảicầuxin,thìchỉcònmỗicáchlàmdịukhoảnhkhắcnàyđốivớihắn.
Assefgọihaithằnglínhgácquaylạicănphòngvànóivớichúng:-Taomuốnchúngmàyhãynghekỹtanóiđây.Mộtlátnữataosẽđóng
cửalại.Rồinóvàtaosẽthanhtoánmộtchuyệnnhỏcũ.Bấtkểchúngmàynghethấygì,cũngkhôngđượcvào.Cóngherõtaonóikhông?Khôngđượcvào!
Bọngácgậtđầu.HếtnhìnAsseflạinhìntôi:-Vâng,thưaAghasahib.-Khimọiviệcđãxong,chỉmộttronghaichúngtaosẽbướcrakhỏicăn
phòngnày,–Assefnói.–Nếulànó,vậylànóđãgiànhđượctựdocủanó,vàchúngmàyđểchonóđi.Chúngmàyhiểuchứ?
Tênlínhgácnhiềutuổihơnrêrêchân:-NhưngAghasahib…-Nếulànó,đểchonóđi!–Assefhétlên.Haitênkiangầnngạinhưnglạigậtđầu.Chúngquaybước.Mộttronghai
đứađếnsátSohrab.-Cứđểnóởđấy,–Assefnói.Hắnnhănnhở.–Đểchonóxem.Những
bàihọclàviệctốtđốivớinhữngthắngbé.Bọngácrờikhỏiđó.Assefđặtchuỗihạtcầukinhcủahắnxuống.Sờlên
túingựcchiếcáovestđen.Nhữnggìhắnmoirakhỏichiếctúiđókhônglàmtôingạcnhiênchútnào:haiquảđấmbằngthépkhônggỉ.
ÔngtatócchảigômvàcóbộriaClarkGable[135]trênđôimôidày.Gômthấmquachiếcmũgiấyphẫuthuậtmàuxanh,tạoramộtvếtsẫmmàuhìnhchâuPhi.Tôinhớnhưthếvềôngta.NhớchuỗidâychuyềnvàngcótượngThánhAllahquanhchiếccổngămđencủaôngta.Ôngtađangnhìnsátxuốngngườitôi,nóirấtnhanhbằngthứtiếnggìđótôikhônghiểu,hìnhnhưtiếngUrdu.Đôimắttôicứnhìntheoquảhầuôngtanhôlênnhôxuống,vàtôimuốnhỏixem,ôngtabaonhiêutuổiquáchừng,ôngtacònquátrẻ,giốngnhưmộtdiễnviêntrongphimlácảinướcngoàinàođótrênvôtuyến,nhưngtấtcảnhữnggìtôilúngbúngnóiđượclà:Tôinghĩ,tôiđãđánhnhauvớihắnmộttrậntuyệthay.
Tôinghĩtôiđánhmộttrậntuyệthayvớihắn.TôikhôngbiếtliệutôicóđánhvớiAssefmộttrậnthậttuyệthayhay
không.Tôikhôngnghĩlàtôiđãlàmđượcnhưthế.Làmsaotôicóthểcơchứ?Đólàlầnđầutiêntôiđánhnhauvớingườikhác.Ngaycảđếnviệcthụiaimộtquả,cảđờitôi,tôicũngchẳngbaogiờlàmnổi.
KýứcvềtrậnđánhnhauvớiAssefthậtsinhđộnglạthườngtheonhiềugiaiđoạn.TôinhớAssefvặntonhạclêntrướckhiđeoquảđấmthépvào.Tấmthảmđểquỳ,tấmthảmMeccađanhìnhchữnhật,tuộtmộtbênkhỏitườngquànglênđầutôibụibayralàmtôihắthơi.TôinhớAssefépnholên
đầutôi,hắngầmgừnghiếnrăng,vànhehếtrăngrasángbóng,đôimắtvằnmáucủahắnlonglên.Chiếckhăntu-bancủahắntrễxuốngđểtuộtranhữngmảngtócuốncongmàuhungđỏdàixuốngtậnvai.
Vàkếtcục,tấtnhiên.Tôivẫncònnhìnthấymộtcáchhoàntoànrõràng.Tôisẽmãimãinhìnthấy.
Chủyếu,tôinhớviệcnày:Haiquảđấmthépcủahắnloélêntrongánhtrờichiều.Mấyquảđấmđầutiêncảmthấynólạnhbiếtchừngnàovàchúngnhanhchóngnónglênbằngmáutôibiếtmấy.Bịlạngngườivàotường,mộtchiếcđinhnơimộtkhungtranhcóthểtừngđượctreođâmvàolưngtôi.Sohrabkêuthétlên.Trốngvỗ,phongcầm,chiếcdilroba.Bịvăngmạnhvàotường.Haiquảđấmthépđấmvỡxươnghàmtôi.Nhữngcáirăngchènvàohọng,nuốtchúng,nghĩvềvôsốthờigiantôiđãtiêutốnđểđánhrăng,chảirăng.Bịvăngmạnhvàotường.Nằmlăntrênsànnhà,máutừmôitrênbịráchtoácravấylêntấmthảmmàuhoacà,cơnđaulanrấtnhanhkhắpbụngtôi,vàtựhỏikhôngbiếttừkhinàolạicóthểthởđược.TiếngxươngsườntôirăngrắcnhưnhữngcànhcâyHassanvàtôithườngbẻđểđấugươm,nhưchàngSinbadtrongnhữngphimcổ.Sohrabkêuthét.Mộtbênmặttôibịđậpmạnhvàogócchiếctiviđứng,lạimộttiếnggãyrắcnữa.Lầnnàyngaydướimắttráitôi.Tiếngnhạc.Sohrabkêuthét.
Nhữngngóntaytúmlấytóctôi,kéongửađầutôirasau,ánhthépkhônggỉlấplánh.Chúngxôngtớikìa.Lạithêmtiếnggãyrắcnữa,lầnnàylàmũitôi.Nhịnđau,đểýxemrăngtôikhôngcònthẳnghàngnhưtrướcrasao.Lạibịđá.Sohrabkêuthét.
Tôikhôngbiếtđếnmứcnàotôibậtcười,nhưngtôiđãbậtcười.Đauđếnbậtcười,đauhaihênhàm,xươngsườn,cổhọngtôi.Vàtôicàngcườikhoẻ,hắncàngđátôikhoẻ,đấmtôi,càocấutôi.
-GÌMÀCƯỜIKHỎETHẾ?–Assefvẫngầmlêncùngmỗiquảđấm.-GÌMÀVUIĐẾNTHẾ?–Assefrốnglên,lạimộtxươngsườnnữarăng
rắc.Lầnnàythấphơn.Chuyệnvuithếấylàvìlầnđầutiênkểtừmùađôngnăm1975tôicảm
thấythưthái.Tôicườibởitôicảmthấyđiềuđó,trongmộtcáixóxỉnhhẻolánhởmộtgóctâmtrítôi,tôivẫntừngmongmỏinó.Tôivẫnnhớcáingàytrênđồi,tôiđãnémnhữngquảlựutúibụivàoHassanvàcốkhiêukhíchcậu.Cậuchỉđứngđó,khônglàmgì,nướclựuđỏthấmđẫmáosơmicủacậunhưmáu.Rồicậuđãgiậtmộtquảlựutừtaytôi,nghiềnnátnóvàotránmình.Bâygiờcậuđãthoảmãnchưa?Cậurítlên.Cócảmtháydễchịuhơnkhông?Tôiđãkhôngđượchạnhphúc,vàđãkhôngcảmthấydễchịuhơn,khôngmộtchútnào.Nhưngbâygiờthìtôiđãhạnhphúcvàdễchịuhơn.Thânthểtôigãynát–mãisaunàytôimớipháthiệnramìnhbịthươngnặngđếnmứcnào.–Nhưngtôicầmthấyđãlành.Cuốicùnglànhbệnh.Tôicười.
Rồithìkếtcục.Chuyệnấy,tôisẽmangxuốngmồ.Tôivẫnnằmtrênmặt
đất,cườimãi,Assefngồigiạnghaichântrênngựctôi,mặthắn,mộtcáimặtnạđiênrồ,đượcđóngkhungbằngnhữngmớtócrốitungcủahắnlắclưsátgầnvàomặttôi.Bàntaykhôngđeoquảđấmthépcủahắnkhoáquanhhọngtôi.Taykia,cáitayđeoquảđấmthépgiơthẳnglêntrênvaihắn.Hắngiơnắmđấmcaohơnnữa,địnhđấmtiếp.Rồi,mộtgiọngnóinhỏnhẹ:
-Bas.Thôiđi.Cảtôivàhắncùngnhìn.-Làmơn,đừngđánhnữa.Tôinhớtớimộtđiềugìđóônggiámđốctrại
mồcôiđãnóikhiôngramởcổngchotôivàFarid.TênônglàgìnhỉZamanphảikhông?Nókhôngrờivậtđó,ôngấyđãnóithế.Điđâunócũnggiắtvàothắtlưngquầnnó.
-Đừngđánhnữa.HaivệtmascarahoàlẫnnướcmắtlănxuốngđôimáSohrablàmvấybẩn
cảmàuhồng.Môidướinórunrun.Nướcmũichảyra.Nóquátlên:-Bas.Thôi.Taynógiơcaohơnvai,giữmiếngdađựngđạnởcuốimảnhdâycaosu
đượckéogiãnhếtmứcrađằngsau.Cómộtcáigìđótrongmiếngda,mộtvậtgìsángsángvàmàuvàng.Tôichớpchớptừtronghốcmắtvànhìnthấyđólàmộtviênbiđồngtừcáivòngchuôngởđáybàn.SohrabchĩasúngcaosuvàomặtAsseftừlúcnào.
-Làmơn,đừngđánhnữa,Agha.–Nónói,giọngnókhànkhànvàrunrun.–Khôngđượcđánhbácấynữa.
MiệngAssefmấpmáykhôngthànhlời.Hắnđịnhnóiđiềugìđó.Rồidừnglại.Cuốicùnghắnnói:
-Màynghĩmàyđanglàmgìcơchứ?-Làmơndừnglại,–Sohrabnói,nhữnggiọtnướcmắtmớiứarangân
ngấntrongđôimắtxanhcủanó,hoàlẫnvớimascara.-Bỏxuống,thằngHazara,–Assefrítlên.–Bỏxuốngnếukhông,những
gìtaođanglàmvớinósẽchỉlàvặntainếuđemsovớinhữnggìtaosẽlàmvớimày.
Nướcmắtchảyròngròng,Sohrablắcđầu:-Làmơn,Agha,dừnglại.-Bỏsúngcaosuxuống.-Khôngđượcđánhbácấynữa.-Bỏxuống.-XinAgha.-BỎXUỐNG!-Bas.Thôiđi.-BỎXUỐNG!Assefbỏhọngtôira.LănxảvàoSohrab.SúngcaosuphựtmộtcáikhiSohrabthảdây.ThếlàAssefkêuthétlên.
Nóđặttaylênchỗmớichỉmộtkhoảnhkhắctrướcthôimắttráinóvẫncòn.Máuchảyragiữanhữngngóntaynó.Máuvàmộtchấtgìkhácnữa,mộtchất
gìtrắngvàtrongnhưkeo.Chấtđóđượcgọilàthuỷtinhdịch.Tôihiểurõnhưvậy.Tađãđượcđọcvềchấtấyởđâuđó.Thuỷtinhdịch.
Asseflănlộntrêntấmthảm.Lănđilănlại.Rúlên,tayúpvàocáihốcđầmđìamáu.
-Đithôi!–Sohrabnói.Nócầmlấytaytôi.Giúptôiđứngdậy.Từngphânmộtcáicơthểbịgiậpnátcủatôiđềunhưrênlênvìđauđớn.Đằngsauchúngtôi,Assefvẫnrú.
-CÚT!ĐEMNÓCÚTKHỎIĐÂY!–Nóhétlên.Tôiloạngchoạngramởcửa.Mắthaitêngáctrợnlênkhithấytôi,vàtôi
tựhỏikhôngbiếttôilúcấytrôngnhưthếnào.Mỗikhithởbụngtôilạiđaunhói.MộttronghaitêngácnóigìđóbằngtiếngPashtu,rồichúngchạyvụtquachúngtôivàocănphòngnơiAssefvẫnđangkêuthét“CÚT”.
-Bia.Lạiđây.–Sohrabnói,vừakéotaytôi.–Đithôi!Tôiloạngchoạngbướcxuốnghànhlang,bàntaynhỏbécủaSohrabtrong
taytôi.Tôingoảnhlạiđằngsaunhìnlầncuốicùng.HaitênlínhgácxúmlạitrênmìnhAssef,làmgìđótrênmặtnó.Rồitôihiểu:Viênbiđồngnhỏvẫngămtrongcáihốcmắttrốngrỗng.
Toànbộthếgiớichaođảo,bậpbềnh,đuđưa.Tôitậptễnhbướcxuốngbậcthềm,dựangườivàoSohrab.Bêntrên,Assefvẫntiếptụckêuthét,tiếngkêucủaconthúbịthương.Chúngtôicứthếđirangoàinơicóánhsáng,cánhtaytôiquànglênvaiSohrab,vàtôinhìnthấyFaridđangchạylạiphíachúngtôi.
-Bismillah!Bismillah!ĐứcAllahphùhộ!–Anhtanói,đôimắttrốlênnhìnvàotôi.
Faridquàngcánhtaytôiquanhvaimìnhvàbếtôilên.Chạyvội,đemtôivềchiếcxetải.Tôinghĩtôiđãkêurên.TôiquansátđôidépcủaFaridchạyrầmrậptrênmặtđườnglátđá,vỗvàođôigótchânđennhẻmchaisạncủaanh.Thởcũngđau.RồitôiđãđangnhìnlênnócchiếcLandCruiser,trongchiếcghếsau,đệmnhồimàubesờnrách,lắngnghetiếngđinhđinhđinhbáohiệucửamở,tiếngchạyrầmrậpquanhchiếcxetải,FaridvàSohrabnóivớinhaumấycâugìđó.Cửaxeđóngsậplạivàmáynổ.Chiếcxelaovềphíatrước,vàtôicảmthấymộtbàntaynhỏbétrêntrántôi.Tôinghethấytiếngnóitrênđườngphố,aiđóđangquáttháo,vànhữnghàngcâymờmờlướtquacửasổ.Sohrabđangthổnthức.Faridthìvẫnđangnhắclại:
-Bismillah!Bismillah!ĐứcAllahphùhộ!Đạikháitôiđãtrảiquanhưthế.
Chương23Nhữngkhuônmặtlóquamộtlớpsươngmù,nấnná,rồimờnhạtđi.Họ
chằmchằmnhìnxuốnghỏitôinhiềucâuhỏi.Tôicóbiếttôilàaikhông?Tôicóđauởđâukhông?Tôibiếttôilàaivàtôiđauởkhắpmọichỗ.Tôimuốnnóichohọbiếtvậy,nhưngnóicũngđau.Tôibiếtđiềunàybởivìhồinàođócóthểlàmộtnăm,cóthếlàhai,cũngcóthểmườinămrồi,tôiđãcốnóichuyệnvớimộtđứatrẻmáhồng,mắtbôiđen.Đứatrẻ.Phải,lúcnàytôithấynórồi.Chúngtôitrongmộtchiếcxevớvẩn,đứatrẻvàtôi,vàtôicũngkhôngnghĩSorayađangláixeđivìSorayakhôngbaogiờláinhanhthếnày.Tôimuốnnóimộtđiềugìđóvớiđứabé,hìnhnhưviệctôinóilàrấtquantrọng.Nhưngtôikhôngnhớ,tôimuốnnóigì,hoặctạisaonólạiquantrọngnhưthế.Cóthểtôimuốnbảonóđừngkhócnữa,mọiviệcbâygiờđềuổnrồi.Cũngcóthểkhôngphải.Vìmộtlýdonàođótôikhôngtàinàotưởngnổi,tôimuốncảmơnđứabé.
Nhữngkhuônmặt.Họđềuđộinhưngchiếcmũxanh.Họraravàovàođểnhìn.Họnóinhanh,dùngnhữngtừtôikhônghiểu.Tôinghethấynhữnggiọngnóikhác,nhữngtiếngồnkhác,nhữngtiếngcòiôtôvànhữngtiếngcòicấpcứu.Vàluônluônthêmnhữngkhuônmặt.Chămchúnhìnxuống.Tôichẳngnhớđượcaitrongbọnhọ,trừcáingườitócchảigômcóbộriaClarkGable,cáingườicóvếthoenhìnhchâuPhitrênmũ.Ngàingôisaophimlácải.Thậttứccười.Lúcnàytôilạimuốncười.Nhưngcườicũngđau.
Tôilịmđi.BàbảotênbàlàAisha,“giốngnhưvợnhàtiêntri”ấy.Mớtóchoarâm
củabàrẽngôigiữavàbuộclạiđằngsaukiểuđuôingựa,mũibàxâumộtchiếckhuyêngiốngnhưmặttrời.Bàđeokínhhaitròngkhiếnmắtbànhưtrồira.Bàcũngmặcđồxanhvàcóhaibàntaymềmmại.Bàthấytôinhìnbàvàbàmỉmcười.NóimộtcâugìđóbằngtiếngAnh.Mộtcáigìđóđâmmạnhvàocạnhngựctôi.
Tôilịmđi.Mộtngườiđànôngđangđứngbêngiườngtôi.Tôibiếtanhta.Anhta
ngămđenvàcaogầy,râucằmdài.Anhđộimộtchiếcmũ,nhữngchiếcmũđógọilàgìnhỉ?Pakolà?Độilệchsangbên,nhưmộtnhânvậtnổitiếngmàtêntuổiđãtuộtkhỏitâmtrítôirồi.Tôibiếtngườiđànôngnày.
Anhtaláixechởtôiđiđâuđóvàinămtrước.Tôibiếtanhta.Cócáigìđókhôngổnnơimiệngtôi.Tôinghethấymộttiếngnhỏtogìđó.
Tôilịmđi.Cánhtayphảitôirátbỏng.Ngườiđànbàđeokínhhaitròngvàchiếc
khuyênhìnhmặttrờiđangkhomngườitrêncánhtaytôi,gắnmộtốngnhựatronglênđó.Bàtanói,đólàchất“Potassium.”“Nhóimộtcáinhưongđốtthôi,phảikhông?”Đúnglànhóimộtcái.Tênbàlàgìnhỉ?Cáigìđócóliên
quanđếntiêntri.Tôicũngbiếtbàtừmấynămtrước.Bàthườngbuộctóckiểuđuôingựa.Bâygiờbúingượclên.Sorayacũngbúitócnhưthếlầnđầutiênchúngtôinóichuyệnvớinhau.Baogiờnhỉ?Tuầntrướcà?
Aisha!Phảirồi.Cómộtcáigìđókhôngổnnơimiệngtôi.Vàcáigìđóđâmmạnhvào
ngựctôi.Tôilịmđi.ChúngtôiđangtrongdãynúiSulaimanởBaluchistanvàBabađangvật
nhauvớimộtcongấuđen.ÔnglàBabacủatuổithơtôi,Toophanagha,NgàiBãotố,vớikhổngườicaolớncủadònggiốngPashtunchứkhôngphảingườiđànôngkhôhéodướinhữngtấmchăn,ngườiđànôngmáhõmvàmắttrũng.Ngườivàthú,họlănxảvàonhautrênmộtđámcỏxanhrờn,mớtócmàuhunguốncongcủaBabatungbay.Congấugầmlên,hoặccũngcóthểlàBaba.Nướcdãivàmáubắnra.Móngvuốtvàbàntaytát,đấm.CảhaingãđánhrầmmộtcáixuốngđấtvàBabađangngồitrênngựccongấu,nhữngngóntayôngthọcsâuvàolỗmũinó.Ôngngướclênnhìntôivàtôihiểu.Ônglàtôi.Tôiđangvậtcongấu.Tôitỉnhdậy.Ngườiđànôngcaogầy,ngămđenđãtrởlạibêngiườngtôi.TênanhtalàFarid.Giờthìtôinhớrồi.Đếncùnganhlàđứatrẻtrongchiếcxe.Bộmặtnónhắctôinhớđếnâmthanhcủanhữngcáichuông.tôiđangkhát.
Tôilịmđi.Tôivẫnlịmđirồilạitỉnhdậynhưthế.NgườiđànôngvớibộriaClarkGable,hoáralàbácsĩFaruqi.Ôngchẳng
phảingôisaophimlácảinàocả,màlànhàgiảiphẫuđầuvàcổ,dẫutôivẫnnghĩ,ônglàcáigãtênArmandnàođótrongmộtbộphimướtátnàođóđượcdựngtrênmộthònđảonhiệtđới.
Tôiđangởđâu?Tôimuốnhỏi.Nhưngmiệngtôivẫnkhôngmởđược.Tôinhănmặt.Gầmgừ.Armandmỉmcười.Hàmrăngsángtrắng.
-Chưađược,Amir,–ôngnói.–Nhưngsẽchóngthôi.Khinàotháodâythépra.–ÔngnóibằngtiếngAnh,vớimộtgiọngUrdunằngnặngồmồm.
Dâythépư?Armandkhoanhtay,ôngcóhaicánhtaylônglávàđeomộtcáilắccưới
bằngvàng.-Ônghẳnlấylàmlạ,ôngđangởđâu,chuyệngìđãxảyravớiông.Như
thếlàtuyệtđốibìnhthường,tìnhtrạnghậuphẫuluônmấtphươnghướngnhưthếđấy.Vậytôisẽnóichoôngnhữnggìtôibiết.
Tôimuốnhỏiôngvềnhữngdâythép.Hậuphẫulàthếnào?Aishađâurồi?Tôimuốnbàấymỉmcườivớitôi,muốnbàntayêmdịucủabàấytrongtaytôi.
Armandcaumày,dựngmộtbênlôngmàylên,làmravẻhơiquantrọng:-ÔngđangtrongmộtbệnhviệnởPeshawar.Ôngđãởđâyđượchaingày
rồi.Ôngđãbịnhữngthươngtíchrấttrầmtrọng,Amir,tôiphảinóivớiôngnhưvậy.Tôimuốnnói,ôngthậtmaymắnmớisốngsótđấy,ôngbạnạ.–Ôngxuaxuangóntaytrỏcủaông,nhưquảlắcđồnghồkhinóivậy.–Láláchcủalưngbịgiập–cólẽthậtmaymắnchoông–chỉlàgiậpchậm,bởivìôngcónhữngdấuhiệuxuấthuyếtsớmtrongổbụng.Cácđồngnghiệpcủatôitrongnhómtổngphẫuphảithựchiệnviệccắtbỏkhẩncấpmộtphầnlálách.Nếunóbịvỡsớmhơn,ônghẳnsẽbịchảymáudẫntớitửvong.–Ôngvỗnhẹlêncánhtaytôi,cánhtayđangI.V.[136]vàmỉmcười.–Ôngcũngbịgãybảychiếcxươngsườn.Mộtchiếcgâytrànkhímàngphổi.
Tôicaumặt.Cốmởmiệng.Lạinhớđếnnhữngdâythép.-Cónghĩalàmộtcathủngphối.–Armandgiảithích.Ônggiậtgiậtcái
ốngnhựatrongbênsườntráitôi.Tôilạicảmấyvậtgìđâmvàongực.–Chúngtôiniêmkíncáilỗthủngđó,bằngcáiốngởngựcnày.
Tôinhìntheocáiốngthọcquanhữnglớpbăngtrênngựctôidẫntớimộtcáibìnhmộtnửalàcáccộtnước.Tiếngsủitămsùngsụclàtừđó.
-Ôngcũngbịnhiềuvếtráchkhácnhaunữa.Nghĩalànhữngvếtcắt.Tôimuốnbảoôngtatôihiểutừđónghĩalàgì.Tôilàmộtnhàvăn.Tôiđịnhmởmiệng.Quênmấtnhữngdâythép.
-Vếtráchtệhạinhấtlàởmôitrêncủaông.–Armandnói.–Cúvađậpmạnhđãxẻđôimôitrêncủaông,vétsạchphầnchínhgiữa.Nhưngkhônglo,cácbácsĩphẫuthuậttạohìnhsẽkhâuchúnglạivớinhauvàhọtinlàôngsẽcómộtkếtquảtuyệtvời,dẫuởđósẽlàmộtcáisẹo.Cáiđóthìkhôngthểtránhkhỏi.Cócảmộtvếtgãyởổmắttrêntrái,nghĩalàxươnghốcmắt,vàchúngtôicũngphảigắnnólại.Nhữngdâythépởhaibênhàmôngkhoảngsáutuầnnữasẽđượctháora,–Armandnóiliếp.–Chođếnlúcđóchỉănchấtlỏng,lắcđầuvàbắttayđượcthôi.Ôngsẽbịsútcân,vàsẽnóinhưAlPacinotrongtậpđầubộphimBốgiàấy,trongítlâu,–ôngtacười.–Nhưnghômnayôngcómộtviệcphảilàmđây.Ôngcóbiếtviệcgìkhông?
Tôilắcđầu.-Việccủaônghômnaylàphảithônghơi.Ôngphảilàmviệcđó,chúng
tôimớicóthểbắtđầuchoôngănchấtlỏngđược.Chưađánhrắm,chưađượcăn.–Ôngtalạicười.
Látsau,saukhiAishathaydâytruyềntĩnhmạchvànângđầugiườnglênnhưtôiyêucầu,tôinghĩvềnhữnggìđãxảyravớitôi.Giậplách.Gãyrăng.Thủngphổi.Vỡxươnghốcmắt.Nhưngtrongkhitôiquansátmộtconchimcâuđangmổmẩuvụnbánhtrênbệcửasổ,tôivẫnnghĩtớimộtđiềukhácmàArmand,bácsĩFaruqiđãnói:Cúvađậpmạnhđãxẻđôimôitrêncủaông.Ôngtađãnói:Vétsạchphầnchínhgiữa.Vétsạchphầnchínhgiữa.Giốngnhưmôichẻ.
HômsauFaridvàSohrabđếnthăm.-Hômnay,ôngcóbiếtchúngtôilàaikhông?Ôngcónhớrakhông?–
Faridhỏi,nửađùa.Tôigậtđầu.-Alhamdullellah!–Anhtươicườinói.–Đừngnóivớvẩnnữa.-Cảmơn,Farid.–Tôinóiquahaihàmbịchằngkíndâythép.Armand
nóiđúng,tôinóigiốngnhưAlPacinotrongphimBốgià.Vàlưỡitôilàmtôingạcnhiênmỗilầnnóthọcvàokhetrốngcủanhữngchiếcrăngtôiđãnuốt.–Tôimuốncảmơnanh.Vềtấtcảmọiđiều.
Anhxuatay,mặtđỏlênmộtchút,vànói:-Thôiđi.Khôngđángcảmơnđâu.TôiquayvềphíaSohrab.Nóđangmặcmộtchiếcáongoàimới,mộtchiếc
pirham-tumbanmàunâunhạtcóvẻhơirộngđốivớinó,vàđộimộtmũchỏmđen.Nóđangnhìnxuốngdướichân,mânmêcáidâytruyềntĩnhmạchcuộnlạiởtrêngiường.
-Chúngtachưabaogiờđượcgiớithiệuđầyđủvớinhau,–tôinóivàchìatayrachonó.–BáclàAmir.
Nónhìnxuốngtaytôirồimặttôivàhỏi:-BáclàAmirAghamàbốđãkểchocháu?-Đúngđấy.–TôinhớrõtừngchữtrongbứcthưcủaHassan.Tôiđãkể
rấtnhiềuvềcậuchoFarzanajanvàSohrab,vềchúngtađãlớnlêncùngnhau,cùngchơicáctròchơivàchạyđuổitrênđườngphố.Họcườitrướcnhữngchuyệnvềtấtcảnhữngtròtinhquáimàcậuvàtôithườnggâyra.
–Bácnợcháulờicảmơn,Sohrabjan.–Tôinói.–Cháuđãcứusốngbác.Nókhôngnóigì.Tôithõngtayxuốngkhinókhôngnắmtaytôi.Tôilúng
búng:-Bácthíchbộquầnáomớicủacháu.-Củacontraitôiđấy,–Faridnói.–Chúnglớnkhôngmặcvừanữa.Rất
vừavớiSohrab.–AnhbảoSohrabcóthểởtạmvớianh,chođếnkhinàochúngtôitìmđượcchỗchonó.–Chúngtôikhôngcónhiềuphòng,nhưngtôilàmthếnàođược?Tôikhôngthểđểnólangthangtrênđườngphố.Vảlại,cáccontôicóvẻthíchnó,phảikhông,Sohrab?Nhưngthằngbévẫnchỉnhìnxuống,quayquaycáidây.
-Tôivẫnđịnhhỏiông,–Faridnói,hơicóvẻngầnngại.–Chuyệngìđãxảyratrongngôinhàđó?ChuyệngìđãxảyragiữaôngvànênTalibấy?
Tôinói:-Tacứcoinhưcảtôivàhắnđềuđángphảithế.Faridgậtđầu,khônghỏithêmnữa.Tôichợtnảyraýnghĩlàởđâuđó
giữakhoảngthờigianchúngtôirờiPeshawarđiAfghanistanđếngiờnày,chúngtôiđãtrởthànhbạnbè.
-Tôiđangđịnhhỏimộtđiềunữa.-Điềugì?Tôikhôngmuốnhỏi.Tôisợcâutrảlời.-RahimKhan,–tôinói.
-Ôngấyđãđirồi.Timtôinảylên:-Chúấyđã…-Không,chỉ…rađithôi.Faridtraochotôimộtmẩugiấygấpkínvàchiếcchìakhoánhỏ:-Chủnhàđưachotôithứnàykhitôiđếntìmôngấy.ÔngtabảoRahim
KhanđikhỏingôinhàngaysauhômchúngtarờiPeshawar.-Ôngấyđiđâu?Faridnhúnvai:-Chủnhàkhôngbiết.Ôngấybảo,RahimKhanđểlạibứcthưvàchiếc
chìakhoáchoôngrồibỏdi.Faridxemđồnghồ:-Tôinênđithôi,Sohrab.-Anhcóthểđểnólạiđâymộtlúcđượckhông,–tôinói.–Látnữahãy
đónnó.–TôiquaylạiphíaSohrab.–Cháucómuốnởlạiđâyvớibácmộtlúckhông?
Nónhúnvaikhôngnóigì.-Tấtnhiênrồi.–Faridnói.–Tôisẽđếnđónnóđúngtrướcgiờcầukinh
buổitối.Cóbabệnhnhânkháctrongphòngtôi.Haingườiđànôngnhiềutuổihơn,
mỗingườibịcắtbỏmộtchân,ngườikiacòcửvìhen,vàmộtthiếuniênkhoảngmườilăm,mườisáutuổimổruộtthừa.Ngườibịcắtchânchằmchằmnhìnchúngtôikhôngchớp,mắtchuyểntừtôisangthằngbéHazarađangngồitrênchiếcghếđẩu.Ngườithânnhữngbạncùngphòngvớitôi–nhữngbàgiàtrongshalwar-kameezes[137]sángmàu,bọntrẻvàngườiđànôngđộimũchỏm–raravàovàoầmĩcảcănphòng.Họmangtheomướpđắngpakoras,bánhnaan,bánhsamosas[138],cơmbiryani[139].
Đôikhingườitacứthếlangthangvàotrongphòng,nhưcáingườiđànôngcaolớnđểrâuấybướcvàongaytrướclúcSohrabvàFaridđến.Ôngraquấnmộtchiếcmềnnâuquanhngười.BàAishahỏiôngtađiềugìđóbằngtiếngUrdu.Ôngtachẳngthèmchúýtớibàvàđưamắtnhìnquacănphòng.Tôinghĩôngtanhìntôihơilâuhơncầnthiết.
Khibàhộlýlạihỏitiếp,ôngtachỉquayngườirồiđi.-Cháucókhoẻkhông?–TôihỏiSohrab.Nónhúnvai,nhìnvàohaibàn
taynó.-Cháucóđóikhông?Cáibàkiachobácmộtđĩabiryani,nhưngbác
khôngănđược,–tôinói.Tôikhôngbiếtnóigìkhácvớinó.–Cháucómuốnănkhông?
Nólắcđầu.-Cháucómuốnnóichuyệnkhông?Nólạilắcđầu.Chúngtôingồinhưthế,lặngimtrongmộtlúc,tôiđặtlưng
vàohaichiếcgốiởtrêngiường,cònSohrabngồitrênchiếcghếđẩubachângầngiường.Tớimộtlúc,tôingủmất,vàkhitỉnhdậy,ánhnắngđãnhạtđiđôichút,bóngchiềuđãdàira,vàSohrabvẫncònđứngngồicạnhtôi.Nóvẫnnhìnxuốnghaibàntaynó.
Đêmđó,saukhiFaridđónSohrabđirồi,tôibócthưcủachúRahimKhan.Tôiđãchầnchừviệcđọcthưcànglâucàngtốt.Thưviết:
Amirjan.Inshallah,cháuđãnhậnbứcthưnàymộtcáchantoàn.Chúcầunguyện
chúđãkhôngđẩycháuvàoconđườnghiểmnguyvàAfghanistanđãkhôngđếnnỗitàntệvớicháu.Cháuluônluônởtrongnhữnglờicầunguyệncủachútừhômcháurờikhỏiđây.
Suốtnhữngnămquacháuđãđúngkhinghingờchúbiết.Chúbiếthết.Hassankểlạivắntắtchochúsaukhichuyệnxảyra.Nhữnggìcháuđãlàmlàsai,Amirjan,nhưngđừngquên,cháuchỉlàmộtthằngbékhichuyệnđóxảyra.Mộtthằngbégặprắcrối.Cháuquákhắcnghiệtvớibảnthâncháu,vàcháuvẫncònnhưthế–ChúđãnhìnthấyđiềuđótrongmắtcháuởPeshawar.Nhưngchúhyvọng,cháusẽlưuýđếnđiềunày:mộtconngườikhôngcólươngtâm,khôngcólòngtốtsẽkhôngbiếtđaukhổ.ChúhyvọngnỗiđaucủacháusẽchấmdứtcùngvớicuộchànhtrìnhvềAfghanistan.
Amirjan,chúlấylàmxấuhổvềnhữnglờidốitráchúđãkểvớicháusuốtnhữngnămấy.CháunổigiậnởPeshawarcũngđúngthôi.Cháucóquyềnđượcbiết.Hassancũngvậy.Chúbiết,khôngđượcmiễntộichoaivềbấtcứchuyệngì,nhưngKabulcáithờichúngtasốnglàmộtthếgiớilạlùng,mộtnơitrongđócónhữngviệcbịlàmtochuyệnhơnlàsựthật.
Amirjan,chúbiếtchacháuđãnghiêmkhắcvớicháuthếnàokhicháulớnlên.Chúthấycháuđãphảichịuđựngthếnào,vàkhaokhátđếnmứcnàođểcóđượctìnhyêuthươngcủaôngấy,vàtráitimchúđãrớmmáuvìcháu.Nhưngchacháulàmộtngườibịgiằngxégiữahainửa,Amirjan:CháuvàHassan.Ôngấyyêucảhaiđứa,nhưngôngấykhôngthểyêuHassannhưôngấymongmỏi,côngkhaivànhưmộtngườicha.Vìvậy,ôngấybấtđắcdĩphảiđốixửthiếutìnhcảmvớicháu–Amir,cáinửahợpphápvềmặtxãhội,cáinửađạidiệnchosựgiàusangôngấyđãđượcthừahưởngvàđặcquyềnmắc-tội-được-miễn-hìnhphạtdosựgiàusangđemlại.Khiôngấynhìnthấycháu,ôngấynhìnthấychínhbảnthânôngấy.Vàtộilỗicủaôngấy.Cháuvẫncòngiậnvàchúnhậnracònquásớmđểmongcháuchấpnhậnviệcnày,nhưngcóthểmộtngàynàođócháusẽthấyôngấykhắcnghiệtvớicháu,thìôngấycũngkhắcnghiệtvớichínhmình.Chacháu,cũnggiốngnhưcháu,làmộtlinhhồnbịhànhhạ,Amirjanạ.
Chúkhôngsaomiêutảnổichocháuchiềusâuvàsựuámcủanỗibuồnậpđếnvớichúkhichúđượcbiếtôngấyquađời.Chúyêuôngấybởivìôngấylàbạnchú,nhưngcũngvìôngấylàmộtngườitốt,cóthểcònlàmộtcon
ngườivĩđạinữa.Vàđấylàđiềuchúmuốncháuhiểu,rằnglòngtốt,lòngtốtđíchthựcấy,đãđượcsinhratừsựânhậncủabốcháu.Đôikhi,chúnghĩmọiviệcôngấylàm,nuôingườinghèolangthangtrênđườngphố,xâydựngtrạimồcôi,chobạnbètiềnkhitúngquẫn,thảyđềulàcáchđểôngấytựchuộclỗi.Vàchútin,Amirjan,chuộclỗithànhthựcchínhlànhưthế,khitộilỗidẫnđếnlòngtốt.
Chúbiết,cuốicùngthìThượngđếsẽthathứ.Ngườisẽthathứchochacháu,chochú,vàcảcháunữa.Chúmongcháucũngcóthểthathứnhưthế.Thathứchochacháunếucháucóthể.Thathứchochúnếucháumongmuốn.Nhưngquantrọngnhất,hãythathứchochínhbảnthâncháu.Chúđãđểlạichocháumộtíttiền,thậtralàhầuhếtnhữnggìchúcònlại.Chúnghĩcháucóthểphảichitiêumộtítkhicháuquaylạiđây,vàsốtiềnđócóthểđủđểtrangtrải.CómộtngânhàngởPeshawar,Faridbiếtđịachỉ.Tiềnởtronghộptiềngửicóbảođảm.Chúđãgửichocháuchìakhoá.
Cònđốivớichú,đãđếnlúcchúphảirađi.Chúcònrấtítthờigianvàchúmuốnđượcmộtmìnhthờigianđó.Xinđừngtìmchú.Đólàyêucầucuốicùngcủachúđốivớicháu.ChúđểlạicháutrongbàntayThượngđế.
Bạncủacháumãimãi.RahimTôiđưaốngtayáobệnhviệnlênchùimắt.Tôigấpbứcthưlạivàđặt
xuốngdướiđệm.Amir,cáinửahợpphápvềmặtxãhội,cáinửađạidiệnchosựgiàusang
ôngấyđãđượcthừahưởngvàđặcquyềnmắc-tội-được-miễn-hìnhphạtdosựgiàusangđemlại.CóthểđólànguyêndotạisaoBabavàtôiđãtừngđốixửvớinhautốtđẹpđếnthếởMỹ,tôicũngchẳngbiếtnữa.Bánđồđồngnátlấyvàiđồngtiềnnhỏmọn,nhữngnghềtôitớcủachúngtôi,cănhộbẩnthỉucủachúngtôi–phiênbảncủachiếclềuởMỹ,cóthểởMỹ,khiBabanhìnvàotôi,ôngthấymộtchútcủaHassan.
Chacháu,giốngnhưcháu,làmộtlinhhồnbịhànhhạ,chúRahimKhanđãviếtthế.Cóthểlànhưthế.Cảhaichúngtôiđềumắctộivàphảnbội.NhưngBabađãtìmthấymộtconđườngđểtrởlạitốtđẹptừsựănnăn.Tôiđãlàmgìnào,ngoàichốibỏtộilỗiđốivớichínhnhữngconngườitôiđãtừngphảnbộivàrồicốquênđitấtcả?Tôiđãlàmgì,ngoàimanglấymộtchứngmấtngủ?
Tôiđãbaogiờlàmgìđểsửasaichưa?Khibàđiềudưỡngviên–khôngphảiAisha,màlàmộtphụnữtócđỏtôi
khôngnhớtên–bướcvàovớimộtbơmtiêmtrongtay,hỏitôicócầntiêmmộtốngmoócphinkhông,tôinóicó.
Sớmhômsau,họtháoốnghútkhíởngựctôira,vàArmandchophépnhânviêncủamìnhđểtôiđượcnhấpnướctáoép.TôibảoAishachotôimượnmộtchiếcgươngkhibàđặtcanướcéplênchiếcbàntủcạnhgiường
tôi.Bàvừanângcặpkínhhaitròngcủamìnhlêntrêntránvừakéorèmcửamởrộngrađểánhsángbanmaitrànvàotrongphòngvàngoáilạibảotôi:
-Hãynhớlàmấyngàynữatrôngsẽkháhơn.Conrểtôibịtainạnxemáynămngoái,bộmặtđẹptraicủanóbịkéolêtrênđườngnhựavàthâmtímnhưquảcà.Bâygiờlạiđẹptrairồi,trôngnhưngôisaomànbạcLollywood[140]ấy.
Bấtkểnhữnglờiđảmbảocủabà,nhìnvàotronggươngvàthấymộtvậtkhăngkhăngrằngnólàmặtmình,khiếntôiđiếngngườiđimộtchút.Trônggiốngnhưaiđóđãluồnmộtchiếcvòibơmkhívàodướidatôivàbơmtháohếtra.Đôimắttôitrồilênvàthâmlại.Tệhạinhấtlàcáimiệngtôi,mộtmiếngthịtkỳquáidẩulênmàutímvàđỏ,nhàunátvàđầynhữngmũikhâu.Tôithửmỉmcười,vàmộtcơnđaunhưxélướtdọcquađôimôitôi.Tôisẽlàmthếtrongmộtthờigian.Cónhữngmũikhâuquamátráitôi,ngaydướicằm,trêntránsátdướichântóc.
ÔngbạngiàbịcắtbỏchânnóigìđóbằngtiếngUrdu.Tôinhúnvaivàlắcđầuvớiôngta.Ôngtachỉvàomặtmình,vỗnhẹ,vàtoétmiệngcười,răngđãmómhếtcả.“Tốtlắm”,ôngnóibằngtiếngAnh.Inshallah.
-Cảmơn.–tôithìthào.FaridvàSohrabđến,đúnglúctôicấtchiếcgươngđi.Sohrabngồilên
chiếcghếđẩu,ngảđầuvàothànhgiường.-Ôngbiếtđấy,chúngtôimongđưaôngkhỏiđâycàngsớmcàngtốt,–
Faridnói.-BácsĩFaruqibảo…-Tôikhôngnóibệnhviện.TôimuốnnóiPeshawarkia.-Tạisao?-Tôikhôngnghĩôngsẽđượcantoànởđâylâu,–Faridnói.–Anhhạ
giọng.–BọnTalibancóbèđảngởđây.Chúngsẽbắtđầulùngkiếmông.-Tôinghĩchúngcóthểđãlùngrồi,–tôithầmthì,bấtchợtnghĩđến
ngườiđànôngđểrâulacàvàocănphòngvàđứngngayđóchămchúnhìntôi.
Faridkhomngườixuống:-ChừngnàoôngcóthểđilạiđượclàtôisẽmangôngtớiIslamabad.Ởđó
cũngkhôngtuyệtđốiantoànđâu,khôngchỗnàoởPakistantuyệtđốiantoàncả,nhưngcònhơnởđây.Ítnhấtcũngsẽchấpnhậnđượcmộtthờigian.
-Faridjan,việcnàykhôngđượcantoàncholắm.Cólẽanhkhôngnênđểchúngthấycùngvớitôi.Anhcòncócảmộtgiađìnhphảichămsóc.
Faridphẩytay:-Mấyđứacontraitôicònnhỏ,nhưngchúngrấtkhônngoan.Chúngbiết
làmthếnàođểchămsóccácmẹcủachúngvàemgáichúng,–anhmỉmcười.–Hơnnữa,tôikhôngnóitôilàmchuyệnấymiễnphí.
-Tôicũngchẳngđểanhlàmthế.–tôinói.Tôiquênmấttôikhôngthể
mỉmcườivàcốthử.Mộtvệtmáunhỏrỉradướicằmtôi.–Tôicóthểxinanhgiúptôimộtviệcnữakhông?
-Vìông,cảnghìnlầnrồi.–Faridnói.Vàbấtchợt,tôibậtkhóc.Nướcmắttràoxuốnghaimátôi,làmbuốtlớp
thịtbịbócdacủahaimôitôi.-Cóchuyệngìvậy–Faridhoảnghốthỏi.Tôilấytaybưngmặt,giơtaykialên.Tôibiếtcảphòngđangnhìntôi.Sau
cùng,tôicảmthấymệt,chốngchếnh:-Tôixinlỗi.Sohrabđangcaumàynhìntôi.Khitôiđãcóthểnóitiếp,tôibảoFaridtôicầngì:-ChúRahimKhannóihọsốngởPeshawar.-Ôngcóthểviếttênhọcủahọra,–Faridnói,mắtthậntrọngnhìntôi,
dườngnhưkhôngbiếttôicóthểgâychuyệngìtiếpnữa.Tôinguệchngoạctêncủahọxuốngmộtmảnhkhăngiấy.“JohnvàBettyCadwell”.
Faridgấpmảnhgiấylạibỏvàotúi:-Tôisẽđitìmhọngay,–nóixonganhquaylạiSohrab.–Còncháu,tối
naychúsẽđếnđóncháu.ĐừnglàmAmiraghaquámệt.NhưngSohrabđãlảngđếnbêncửasổ,nơicóđếnnửatáchimbồcâu
nghênhngangđitớiđiluitrênbệcửamổvàogỗvànhữngmẩubánhcũ.Trongngănkéogiữacủachiếcbàntủbêngiườngtôi,tôitìmthấymột
cuốntạpchíĐịalýQuốcgiacũ,mộtchiếcbútchìbịcắnđầu,chiếclượcmấtrăng,vàthứmàtôiđangnhễnhạimồhôicốtìmbằngđược:Mộtcỗbài.Trướcđótôiđãđếm,vàlạthay,cỗbàiđủcả.TôihỏiSohrabcómuốnchơikhông.Tôikhôngmongnótrảlời,nóigìđếnchơi.TừlúcchúngtôichạytrốnkhỏiKabul,nócứlầmlầmlỳlỳ.Nhưngtừcửasổnóngoảnhlạivàbảo:
-Cháuchỉbiếtchơibàipanjpar.-Thếthìbáclấylàmtiếcchocháumấtrồi,bởibáclàmộtđạikiệntướng
vềbàipanipar.Nổidanhthếgiớiđấy.Nóđếnngồivàochiếcghếđẩucạnhtôi.Tôichiachonónămquânbài:-Khibốcháuvàbácởtuổicháu,bọnbácthườngchơiloạibàinày.Nhất
làvềmùađông,khituyếtrơivàkhôngthểrangoài.Thườngchơichođếnkhimặttrờilặn.Nóđánhchotôimộtquânvàtôinhặtmộtquânởcỗbàilên.Tôinhìntrộmnókhinótínhnướcđánh.Nógiốngbốđủđường:từcáchnóxoèbàirabằngcảhaitay,cáchnóhiếngmắtkhiđọclênquânbàiđánhra,cáchnóhầunhưkhôngnhìnaitrongkhichơi.Chúngtôilặnglẽchơi.Tôithắngvánđầu,đểnóthắngvánsau,vàthuathựcsựnămván:
-Cháuchơigiỏinhưbốcháu,cóthểcònhơnnữa,–tôinóisauvánthuacuốicùng.–Bácvẫnthườngđánhbạibốcháu,nhưngbácnghĩbốcháunhườngbácthắng.–Tôingừnglạimộtlúc–Bốcháuvàbácđượcbúcùngmộtbàmẹ.
-Cháubiết.-Thế…Thếbốcháuđãnóivớicháuđiềugìvềbọnbác?-Nóibáclà
ngườibạntốtnhấtmàbốcháuchưabaogiờcó,–nónói.TôiquayquayconJirôtrongmấyngóntay,lậtsấplậtngửaquânbàivà
nói:-Bácsợbáckhôngphảilàmộtngườibạntốtđếnthếđâu.Nhưngbác
muốnlàbạncháu.Bácnghĩ,báccóthểlàmộtngườibạntốtcủacháu.Liệuthếcóổnkhông?Cháucómuốnthếkhông?
Tôiđặtbàntaylêncánhtaynómộtcáchthậntrọng,nhưngnóvộirụtlại.Nónémbàixuống,rờikhỏichiếcghế,bướctrởlạicửasổ.BầutrờibồngbềnhnhữngdảimâymàuđỏvàtíatrongkhimặttrờiđanglặntrênPeshawar.Từdướiđườngphố,tiếngcòiôtônốitiếpnhauvàtiếngbebecủamộtconlừa,tiếngcòicủamộtviêncảnhsát.Sohrabđứngtrongánhsángmàuđỏsẫm,trántìvàokínhcửasổ,hainắmtaygiấudướihaibênnách.
Aishabảomộttrợlýnamgiúptôitậpđinhữngbướcđầutiênngayđêmđó.Tôichỉbướcquanhphòngđượcmộtlần,mộttaynắmchặtlấycáigiátruyềntĩnhmạchcóbánhxe,taykiabámvàocánhtayngườitrợlý.Mấtmươiphútđểtôibướctrởlạigiường,vàngaylúcđó,vếtmổởbụngtôiquặnđaudữdộilàmtôivãhếtmồhôi.Tôinằmvàogiường,thởdốc,timđậpthìnhthịchtrongtai,càngnghĩtôinhớvợtôibiếtmấy.
Sohrabvàtôichơipanjpargầnnhưsuốtngàyhômsau,lạitrongimlặng.Vàsauhômấynữa.Chúngtôihầunhưkhôngnói,chỉchơipanjpar,tôixêđidịchlạitrêngiường,nó,trênchiếcghếđẩubachân.Cáilệcủachúngtôichỉbịphávỡlúctôitậpđiquanhphòng,hoặcxuốngphòngtắmbêndưới.Khuyađêmđótôicómộtgiấcmơ.TôimơthấyAssefđangđứngởlốicửaravàophòngbệnhcủatôi,viênbiđồngvẫncòntronghốcmắt.Nóđangnói:
-Chúngtacùngmộtgiuộc,màyvàtao.Màybúcùngvớinó,nhưngmàylàanhemsinhđôicủatao.TôibảovớiArmandsớmhômsaurằngtôisẽrờikhỏiđây.
-Chưaraviệnđược,–Armandphảnđối.Hômđóôngkhôngmặcquầnáophẫuthuậtkhửtrùng,màthaymộtbộcomlêmởkhuy,cravátvàng.Tócchảigômhấtrasau.–Ôngvẫncònđangphảitruyềnkhángsinhtĩnhmạchvà…
-Tôiphảiđi,–tôinói.–Tôirấtbiếtơnmọiviệcôngđãlàmchotôi,biếtơntấtcả.Thựcsựnhưthế.Nhưngtôiphảirờikhỏiđây.
-Ôngsẽđiđâu?–Armandhỏi.-Tôikhôngnóithìhơn.-Ônghầunhưchưathểbướcđinổi.-Tôicóthểđilạitừđầuđếncuốiphòng,–tôinói.–Sẽổnthôi.Kếhoạchnhưthếnày:Rờikhỏibệnhviện.Lấytiềntừhộptiềngửibảo
đảmởngânhàng,thanhtoánviệnphí.ĐixeđếntrạimồcôivàđểSohrablại
vớiôngbàJohnvàBettyCadwell.RồiđixeđếnIslamabadvàthayđổikếhoạchdichuyển.Chobảnthânthêmvàingàynữađểbìnhphụchơn.Bayvềnhà.
Dẫusaođómớilàkếhoạch.ChotớikhiFaridvàSohrabđếnsánghômđó:
-Cácbạnông,cáiôngbàJohnvàBettyCadwellấy,họkhôngcóởPeshawar,–Faridnói.
Tôiđãphảimấtmườiphútmớichuivàođượcchiếcáopirham-tumbancủatôi.Ngựctôi,nơihọđãrạchđểlồngốnghútkhívàovẫnđaukhitôigiơcánhtaylên,vàbụngtôivẫngiầngiậtmỗilầntôicúixuống.Tôithởnhưkéobễdẫuchỉđểcốgóighémmộtítđồđạccủatôivàocáitúigiấynâu.NhưngtôitỏrađãsẵnsàngvàđangngồiởđầugiườngkhiFaridbướcvàođemtheonhữngtintứcấy.
Sohrabngồilêngiườngcạnhtôi.Tôihỏi:-Họđãđiđâu?Faridlắcđầu:-Ôngkhônghiểu…-BởivìRahimKhanđãnói…-TôiđãđếnlãnhsựquánMỹ,–Faridvừanóivừanhấcchiếctúicủatôi
lên.–ỞPeshawarchẳngcóôngbàJohnvàBettyCadwellnàocả.Theonhưnhữngnhânviênlãnhsựquán,họkhônghềtồntại.DẫusaocũngkhôngởPeshawarnày.
Ngồicạnhtôi,SohrablậtgiởnhưngtrangsáchcủatạpchíĐịalýQuốcgiacũ.
Chúngtôiđếnlấytiềnởngânhàng.Ônggiámđốc,mộtngườibụngphệ,mồhôilấmchấmdướicánhtay,vẫntươicườivàbảotôi,khôngaiởngânhàngđụngđếntiền.“Tuyệtđốikhôngai”,–Ôngtanóimộtcáchnghiêmtrang,xuaxuangóntaytrỏgiốngnhưcáchnóicủaArmand.
ChoxechạyquaPeshawarvớimóntiềnlớnnhưthếtrongcáitúigiấyquảlàchuyệnhơiđángsợ.Thêmnữa,tôivẫnngờ,bấtkỳaiđểrâumànhìnchằmchằmvàotôiđềulàmộttênsátnhânTalibdoAssefpháitới.Haiđiềukhiếnnỗisợhãicủatôithêmtồitệlà:CóquánhiềungườiđểrâuởPeshawarvàaicũngnhìnchằmchằm.
-Chúngtacóliênquangìđếnhắnnào–Faridnói,vừadìutôitừphòngthanhtoánvềchỗchiếcxe.SohrabngồisẵnởghếsaucủachiếcLandCruiser,đangnhìnxecộđilạiquacửaxeđãhạkínhxuống,taychốngcằm.
-NókhôngthểởlạiPeshawar,–tôihổnhểnnói.-Không,AmirAgha,nókhôngthể,–Faridnói.Anhđãđọcđượcýnghĩ
củatôi.–Tôixinlỗi,tôicũngmuốn,tôi…-Khôngsaođâu,Farid,–tôinói,cốtạoramộtnụcườimệtmỏi.–Anhphảinuôinhiềumiệngăn.Lúcnàymộtconchóđangđứngcạnhchiếcxe,nóđứnghaichânsau,quàoquàovàocửa
xe,đuôivevẩy.Sohrabđangâuyếmconchó.Tôinói:-TôinghĩgiờthìnóphảiđiIslamabadthôi.TôingủsuốtgầnnhưcảbốntiếngđồnghồxechạytớiIslambad.Tôimơ
rấtnhiều,phầnlớnchỉcònnhớlạinhưlàítmớhổlốnnhữnghìnhảnh,nhữngmẩukýứcrõmồnmộtloélêntrongđầutôinhưnhữngthẻnhớRolodex[141]:Babađangnấumónsốtcừunonchobữatiệcsinhnhậtlầnthứmườibacủatôi.Sorayavàtôiđanglàmtìnhlầnđầutiên,mặttrờimọclênởđằngĐông,taichúngtôivẫncònvangtiếngnhạccưới,bàntaynhuộmlámóngcủanànglồngvàobàntaytôi.LầnBabamangHassanvàtôitớicánhđồngdâutâyởJalalabad–ngườichủbảochúngtôicóthểănbaonhiêutuỳthích,chừngnàochúngtôimuacủaôngítnhấtbốnkilô–cuốicùngtấtcảchúngtôiđềubịđaubụngrasao.NhữnggiọtmáucủaHassannhỏtừđũngquầnxuốngtrêntuyết,trôngsẫmlại,màugầnnhưđen.Máumủlàthứquyềnuy,bachemạ.KhalaJamilavỗnhẹvàođầugốiSorayavànói:Thượngđếhiểuhơncả,cóthểNgườikhôngđịnhthếđâu.Babanóitrọngtộiduynhấtlàtộiăncắp.Khiconnóidối,conăncắpquyềnđượcbiếtsựthậtcủamộtconngười.ChúRahimKhantrênđiệnthoạibảotôi,cómộtconđườngđểtốtlànhtrởlại.
Mộtconđườngđểlạitốtlànhtrởlại.
Chương24NếunhưPeshawarlàmộtthànhphốkhiếntôinhớtớinhữnggìđãtừnglà
KabultrongquákhứthìIslamabadlàmộtnơimàmộtngàynàođóKabulcóthểtrởthành.ĐườngphốrộnghơnđườngphốcủaPeshawar,sạchhơn,haibênđềucónhữnghàngcâyhibiscus[142]vàcâyhoaphượngđỏ.Nhữngkhuphốchợđượctổchứcquycủhơn,vàkhôngcóchuyệnchenchúcxekéovớingườiđibộ.Kiếntrúccũngtrangnhãhơn,hiệnđạihơn,vàtôithấynhữngcôngviênđầyhoahồng,hoanhàinởdướibóngcáccâyto.
FaridtìmthấymộtkháchsạnnhỏbênđườngphốchạydọctheotriềnđồiMargalla.ChúngtôiđiquanhàthờShahFaisalnổitiếngtrênđườngtớiđó,nhàthờHồigiáonổitiếngnhấtthếgiới,vớinhữngthanhrầmbêtôngkhổnglồ,vànhữngthápgiáođườngcaovút.Sohrabvuihẳnlêntrướccảnhtượngnhàthờ,ngảngườirangoàicửaxeđểnhìnchotớikhiFaridngoặtxeởmộtgócphố.
PhòngkháchsạnquảlàcảmộtsựcảithiệnvượttrộisovớilầnFaridvàtôilưulạiởKabul.Chănmềnsạchsẽ,thảmtrảiđượchútbụi,vàphòngtắmkhôngmộtvếtbẩn.Cócảdầugộiđầu,xàphòng,bàncạorâu,mộtbồntắmvàkhăntắmthơmmùichanh.Vàkhôngmộtvếtmáutrêntường.Mộtvậtkhácnữalàchiếcmáythuhìnhđượcđặttrênmộttủthấp,giữahaigiườngđơn.
-Nhìnnày!–TôinóivớiSohrab.Tôilấytaybậtlên,–khôngcóđiềukhiểntừxa–vàđổisố,chọnkênh.TôitìmđượcmộtmàntrìnhdiễncủabọntrẻvớihaiconbúpbêcừuónglôngtơđanghátbằngtiếngUrdu.Sohrabngồilênmộtgiường,thuhaigốivàongực.Nhữnghìnhảnhởtiviphảnchiếutrongđôimắtxanhcủanó,trongkhinóxem,vẻmặtbìnhthản,ngườiđuđưa.TôinhớđếncáilầntôiđãhứavớiHassan,tôisẽmuachogiađìnhcậumộtchiếctivimàu,khinàocảhaichúngtôilớnlên.
-Tôiphảiđithôi,Amiragha,–Faridnói.-Ởlạiđâyđêmnay,–tôinói.–Đicảmộtđoạnđườngdàirồi.Maihãy
đi.-Taskakor.Cảmơn.–Anhnói.–Nhưngtôimuốntrởvềnhàđêmnay.
Tôinhớcáccontôi.Lúcđirakhỏiphòng,anhdừnglạiởcửa,nói:-Tạmbiệt,Sohrabjan.Anhđợilờiđáplại,nhưngSohrabchẳnghềđềý
đếnanh.Nóvẫnchỉđuđưangười,mắtsánglênbởiánhbạccủanhữnghìnhảnhlunglinhtrênmànhình.
Rađếnngoài,tôitraochoanhmộtchiếcphongbì.Khianhxéra,miệngháhốc.
-Tôikhôngbiếtcảmơnanhthếnàođây,–tôinói.–Anhlàmchotôiquánhiều.
-Baonhiêuởđâythế?–Faridnói,hơisửngsốt.-Hơnhainghìnđôlamộtchút.-Hainghìn…–Anhthốtlên.Môidướicủaanhhơirungrung.Látsau,khichoxelaokhỏihèđường,anhnhấncòihailầnvàvẫytay.
Tôivẫylại.Tôichẳngbaogiờgặplạianhnữa.Tôiquayvềphòngkháchsạnvàthấy
Sohrabđangnằmconhưcontômởtrêngiường,đôimắtnhắmnghiền,nhưngtôikhôngthểbảocóphảinóđangngủhaykhông.Nóđãtắttivi.Tôingồitrêngiườngtôi,nhănnhóvìđauđớn,laumồhôilạnhởlôngmày.Tôikhôngbiếtviệcđứnglênngồixuốngvànằmlănragiườngcònđaubaolâunữa.Tôikhôngbiếtkhinàocóthểănđượcthứcănđặc.Tôikhôngbiếtlàmgìvớithằngbébịthươngđangnằmtrêngiườngkia,dẫumộtphầntrongtôihẳnđãbiếtrồi.
Cómộtbìnhnướcđặttrêncáitủthấp.TôirótmộtcốcvàlấyrahaiviênthuốcgiảmđaucủaArmand.Nướcấmvàcóvịđắng.Tôikéorèm,thấydễchịutrởlạikhiởtrêngiườngvànằmxuống.Tôinghĩngựctôisẽráchtora.Khicáiđauđãgiảmbớtphầnnào,vàtôilạicóthểthởđược,tôikẻochănlênngựcvàđợichothuốccủaArmandpháthuytácdụng.
Khitôitỉnhgiấc,cănphòngđãtốihơn.Mộtmảnhtrờihéragiữahairèmcửa,ngảsangmàuđỏtíacủahoànghônđangchuyểnvềđêm.Khăntrảigiươngướtđẫmvàđầutôinhưvỡra.Tôiđãlạimơnữa,nhưngtôikhôngthểnhớđượcmơvềcáigì.TimtôigiậtthótkhinhìnsanggiườngSohrabvàthấytrốngkhông.Tôigọitênnó.Âmthanhgiọngtôilàmtôigiậtmình.Ngồitrongmộtphòngkháchsạntốităm,xanhàhàngnghìndặm,thânthểđaunhừ,bịmấtphươnghướng,tôigọitênmộtthằngbémàtôimớichỉgặpđượcmấyngày.Tôilạigọitênnónữa,vàchẳngnghethấygì.Tôivấtvảrakhỏigiường,tìmởbuồngtắm,nhìnvàodãyhànhlanghẹpbênngoàiphòng.Nóđimấtrồi.
Tôikhoácửalạivàtậptễnhđitớivănphònggiámđốctrongsảnhchờ,mộttaybíuchặttayvịndọctheolốiđiđểkhỏingã.Cómộtcâycọgiảbụibặmởgócsảnhchờvànhữngconchimhồnghạcmàuhồngtrêngiấydántường.Tôithấyônggiámđốcđangđọcnhậtbáođằngsauquầysổsáchkếtoánbằngformica.TôitảSohrabchoôngvàhỏiôngtacóthấynókhông.Ôngtađặtbáoxuốngvàbỏkínhra.Ôngtacóbộtócmượtóngvàhàngrianhỏthẳngbăngđốmbạc.Ngườiôngtathoangthoảngmùiloạitráicâynhiệtđớinàođómàtôikhôngthểnhậnra.
-Lũcontrai,chúngthíchchạyquanhquẩn,–ôngtavừanóivừathởdài.–Tôicóbathằng.Suốtngàychúngchạyđâuđóquêncảmẹchúng.–Ôngtalấytờbáophephẩymặtvànhìnchằmchằmvàohàmtôi.
-Tôikhôngnghĩnórangoàiquanhquẩn,–tôinói.–Chúngtôicóphảingườiởđâyđâu.Tôisợnócóthểbịlạc.
Ôngtalắcđầubênnàyquabênkhác:-Vậyđánglẽôngphảiđểmắttớithằngbéchứ,thưaông.-Tôibiếtthế,–tôinói.–Nhưngtôingủthiếpđimất,khitỉnhdậythìnó
đimấtrồi.-Lũcontraivẫnhaynhưthế,ôngphảibiếtchứ.-Vâng,–tôinói,mạchtôiđậpnhanh.Làmsaoôngtacóthểvôtìnhđến
thếtrướcsựlolắngcủatôi?Ôngtachuyểntờbáosangtaykia,quạttiếp:-Bâygiờ,chúngthíchxeđạplắm.-Aicơ?-Mấythằngcontraitôiấy,–ôngtanói.–Chúngbảo:Bốơibố,xinbố
muachochúngconmấychiếcxeđạp,chúngconsẽkhônglàmphiềnbốnữa.Nào,xinbố.–Ôngcườikhẩyqualỗmũi.–Xeđạpư.Mẹchúngsẽgiếttôi.Tôixinthềvớiôngnhưvậy.TôitưởngtượngSohrabđangnằmtrongmộtcáirãnh,hoặctrongmộtcáithùngxe,bịtróichặtvànhétgiẻvàomiệng.Tôikhôngmuốnmáunótrênhaibàntaytôi.Khôngmuốncảnónữa.
-Làmơn…–Tôinói,tôiliếc.Đọctênôngintrênveáochiếcsơmicộctaymàuxanhdatrời.–ÔngFayyaz,ôngcóthấynókhông?
-Thằngbéà?Tôicắnrăngchịuđựng:-Vâng,thằngbé!Thằngbéđếnđâycùngtôi.LạyĐứcAllah,ôngthấynó
haykhôngthấynó?Ôngtathôiquạt.Mắtôngtanheolại:-Đừngcócáukỉnhvớitôi,ôngbạn.Tôikhôngphảilàngườiđểlạcnó.Đãđếnmứckhôngthểdừngdòngmáunóngđanggiầngiậtbốclênmặt
tôi.-Ôngnóiđúng.Tôisairồi.Lỗicủatôi.Nhưngôngcóthấynókhông?-Xinlỗi.–Ôngtacộclốc.Lạiđeokínhvào.Mởxoạchtờbáora.–Tôi
chẳngthấythằngbénàonhưthế.Tôiđứngởquầychừngmộtphút,cốgắngkhônggàolên.Lúctôirakhỏi
hànhlang,ôngtanói:-Ôngnghĩ,nócóthểlangthangởđâukhông?-Không,–tôiđáp.Tôicảmthấymệtmỏi.Mệtvàhoangmang.-Nócósởthíchgìchăng?–Ôngtanói.Tôithấyôngtagấpbáolại.-Lũ
contraitôichẳnghạn,chúngthườngbắtchướcmọithứtheonhữngphimhànhđộngMỹ,nhấtlàcáigãArnoldSchwargenegger…
-Nhàthờ!–Tôinói.–Nhàthờlớn.–TôinhớracungcáchtoànhàthờđãlàmchoSohrabsữngsờchoángvángđếnthếnàokhixechúngtôiquađấy,vànóđãngảngườirangoàicửaxeđểnhìnnhưthếnào.
-ShahFaisal?-Vâng.Ôngcóthểđưatôiđếnđókhông?
-ÔngkhôngbiếtđólànhàthờHồigiáolớnnhấtthếgiớià?–Ôngtahỏi.-Không,nhưng…-Riêngsânthôiđãchứađủbốnmươinghìnngười.-Ôngcóthểđưatôiđếnđókhông?-Từđâychỉmộtcâysốthôi,–ôngtanói.Nhưngôngtađãlảngrakhỏi
quầy.-Tôisẽtrảôngtiềnxe,–tôinói.Ôngtathởdàivàlắcđầu:-Đợiđấy.Ôngtabiếnvàophòngtrong,quayrađãđeođôikínhkhác,
chùmchìakhoátrongtay,vàcùngvớimộtphụnữthấp,mậpmạp,mặcáosarimàudacamtheosau.Ngườinàyngồivàochiếcghếcủaôngởsauquầy.
-Tôikhônglấytiềncủaông,–ôngtavừanóivừabướcquabêntôi.–Tôisẽchởôngđi,bởivìtôicũnglàmộtngườichanhưông.
Tôinghĩchúngtôisẽphảiláixevòngquanhthànhphốchođếntậnđêm.Tôinghĩđếnchuyệnphảigọicảnhsát,miêutảSohrabchohọdướicáinhìntráchmócquamắtkínhcủaôngFayyaz.Tôinghethấycảgiọngnóicủaviênsĩquan,mệtmỏi,chẳngchútquantâm,hỏinhữngcâuhỏibắtbuộc.Vànấpdướinhữngcâuhỏichínhthứclàcâukhôngchínhthức:AiquenđếnmộtthằngbéAfghanđãchếtlàmcáichếttiệtgì?
Nhưngchúngtôiđãtìmthấynó,cáchnhàthờkhoảnggầntrămmét,đangngồitrongmộtbãiđỗxerộng,trốngmộtnửa,trênmộtbãicỏtáchbiệt.Fayyazláixeđếnbãicỏvàđểtôirakhỏixe.Ôngnói:
-Tôiphảivềthôi.-Thếlàtốtlắmrồi.Chúngtôisẽđibộvề,–tôinói.–Cảmơnông,ông
Fayyaz.Thànhthậtcảmơnông.Ôngngảngườiquachiếcghế,trướckhitôirakhỏixe.-Tôicóthểnóimộtđiềuvớiôngkhông?-Nhấtđịnhrồi.Trongbóngtốicủabuổihoànghôn,trôngmặtôngchỉcòn
lạiđúngcặpkínhphảnchiếuánhsángmờnhạt.-MộtđiềuvềnhữngngườiAfghancácônglà…ờ,dâncácônghơiliều
đấy.Tôimệtvàđau.Hàmtôigiậtgiật.Vànhữngvếtthươngchếttiệttrên
ngựcvàbụngkhiếntôicảmthấynhưcónhữngdâythépgaiởdướida.Nhưngdẫusaotôicũngbắtđầucười.
-Tôi…Tôiđãnóigìnào…–ÔngFayyazvẫnnói,nhưngtôicườikhùngkhụcxenvào,nhữngtiếngcườitrànratừcáimiệngtôibịkhâulại.
-Lũđiên,–ôngnói.Lốpxerítlênkhiôngphóngxeđi,đènđuôixenhấpnháyđỏtrongánhsángmờtối.
-Cháulàmbácsợquá.–Tôinói.–Tôingồibêncạnhnó,nhănmặtlạivìđaulúccúixuống.
Nóđangnhìnvàonhàthờ.NhàthờHồigiáoShahFaisallúcnàyhìnhthù
giốngnhưmộtchiếclềubạtkhổnglồ.Xehơiđếnvàđi,nhữngngườiđilễmặcđồtrắngùnùnkéovàođổra.Chúngtôingồilặnglẽ,tôidựavàomộtthâncây.Sohrabcạnhtôi,ômgối.Chúngtôilắngnghetiếngnguyệncầu,ngắmnhìnhàngtrămngọnđèncáctoànhàchungcưbậtlên,trongánhsángtàdươngđangtắt.Nhàthờlấplánhnhưmộtviênkimcươngtrongbóngtối,làmbầutrờisánglên,vàcảkhuônmặtSohrabnữa.
-BácđãbaogiờđếnMazar-i-Sharifchưa?–Sohrabhỏi,cằmtựatrênđầugối.
-Đãlâulắmrồi.Báckhôngnhớlắmnữa.-Bốmangcháuđếnđấykhicháucònbé.MẹvàSasacũngđicùng.Bố
muachocháumộtconkhỉởphốchợ.Khôngphảiconkhỉthật,màlàloạicóthểthổiphồnglên.Khỉmàunâuvàcónơcổ.
-Báchìnhnhưcũngđãcómộtconnhưthế,khicònbé.-BốmangcháuđếnNhàthờXanh,–Sohrabnói.–Cháunhớcórấtnhiều
chimcâuởbênngoàimasjid[143]vàchúngkhôngsợngười.Chúngđếnsátchỗchúngcháu.Sasađưachocháumộtmiếngbánhnaanvàcháuchochimăn.Chẳngmấychốc,baonhiêubồcâuđếngùkhắpquanhcháu.Rấtlàvui.
-Chắccháunhớbốmẹcháulắm.–tôinói.TôikhôngbiếtliệunócónhìnthấybọnTalibankéolêbốmẹnótrênđườngphốkhông.Tôimonglàkhông.
-Báccónhớbốmẹbáckhông?–Nóhỏi,cằmvẫntựatrênđầugối,mắtngướcnhìntôi.
-Báccónhớbốmẹkhôngà?Ờ,bácchẳngbaogiờđượcgặpmẹbác.Bốbácchếtcáchđâymấynăm.Nhưngcó,báccónhớông.Đôikhirấtnhiều.
-Báccónhớ,ôngtrôngnhưthếnàokhông?TôinghĩđếncáicổtobècủaBaba,đôimắtđencủaông,bộtócnâurốibùcủaông.Đếnlúctôiđượcngồitrênđùiôngnhưngồitrênhaithâncây.Tôinói:
-Bácnhớtrôngôngnhưthếnàochứ,nhớcảmùicủaôngthếnàonữa.-Cháubắtđầuquêngươngmặtcủahọrồi,–Sohrabnói.–Nhưthếcó
xấukhông?-Không,–tôinói.–Thờigianlàmquênđi.–Tôinghĩtớimộtcáigìđó.
Tôinhìnvàotúitrướcáokhoáctôi.TìmtấmảnhPolaroidcủaHassanvàSohrab,vànói:
-Đây.Nóđưatấmảnhlêngầnsátmặt,xoaychoánhsángnhàthờchiếulênđó.Nónhìntấmảnhrấtlâu.Tôinghĩnósắpkhócnhưngnókhôngkhóc.Nóchỉgiữtronghaitay,chạmngóntaycáilênmặtảnh.Tôinghĩđếnmộtcâutôiđãđọcởđâuđó,cũngcóthểtôingheainóithế:CórấtnhiềutrẻconởAfghanistan,nhưnghầunhưkhôngcótuổithơ.
Nóchìataytrảtấmảnhchotôi.-Giữlấy,–tôinói.–Củacháuđấy.-Cảmơnbác,–nólạinhìntấmảnhvàcẩnthậnbỏvàotúiáongoài.Một
chiếcxengựakéolọccọcvàobãiđậuxe.Nhữngchuôngnhạcnhỏđungđưa
quanhcổngựavàkêuloongcongtheomỗibướcđi.-Gầnđây,cháucứnghĩrấtnhiềuvềcácnhàthờ,–Sohrabnói.-Cháunghĩư?Nghĩgì?Nónhúnvai:-Chỉnghĩvềchúngthôi,–nóngẩngmặtlên,nhìnthẳngvàotôilúcnày
nóđangkhóc,nhẹnhàng,thầmlặng.–Cháucóthểhỏimộtđiềukhông,Amiragha?
-Tấtnhiênrồi.-Liệuthượngđế…–nóbắtđầu,nghẹnlạimộtchút.–LiệuThượngđếcó
đàycháuxuốngđịangụcvìnhưnggìcháuđãlàmvớiconngườiấykhông?Tôiquànglấynó,nóchuồira.Tôilùilại:
-Không,tấtnhiênlàkhôngrồi,–tôinói.Tôimuốnkéosátnóvàongườitôi,ômlấynó,nóichonóbiếtcuộcđờiđãtừngkhôngnhântừvớinó,chứkhôngphảilàngượclại.
Mặtnóbiếnsắcvàgượngtrấntĩnhlại:-Bốcháuvẫnthườngbảongaycảlàmđaungườixấucũnglàsaitrái.Bởi
vìhọkhôngbiếtđiềugìtốthơn,bởivìngườixấuđôikhicũngtrởthànhtốt.-Khôngluônluônthếđâu,Sohrab.Nónhìntôimộtcáchnghihoặc.-Kẻđãlàmtổnthươngcháu,bácbiếthắntừnhiềunămnayrồi,–tôinói.
–Bácđoáncháuhìnhdungrađiềuấy,làtừcuộcnóichuyệngiữabácvàhắn.Hắn…hắnđãtừngmộtlầnđịnhlàmbácbịthươngkhibácởtuổicháu,nhưngbốcháuđãcứubác.Bốcháurấtdũngcảmvàbốcháuluôncứubáckhỏinhữngkhókhăn,bảovệbác.Vậynênmộthômconngườixấuđóđãđánhbốcháu.Nóđánhbốcháutheolốirấttệhại,vàbác…bácđãkhôngthểcứubốcháunhưbốcháuđãcứubác.
-Tạisaongườitacứmuốnlàmhạibốcháu?–Sohrabnóibằngmộtgiọngbịnghẹnlại.–Bốcóbaogiờácvớiaiđâu.
-Cháunóiđúng.Bốcháulàmộtngườitốt.Nhưngđólạilàđiềubácđangcốnóichocháubiếtđấy,Sohrabjan.Rằngtrêncuộcđờinàycónhữngngườixấuvàđôikhingườixấuvẫncứxấumãi.Đôikhicháuphảichốnglạichúng.Nhữnggìcháuđãlàmđốivớiconngườiđólànhữnggìbáclẽrađãphảilàmtừbaonămrồi.Cháuđãchohắnđiềumàhắnđángphảichịu,vàhắncònđángbịhơnthếnữa.
Nólấyốngtayáolaumặt.Mũidãichảytrênmôinó.Nólấyhaitayômmặtkhócmộtlúclâunữatrướckhinóitiếp:
-Cháucũngnhớbốvàmẹ,nhớcảSasavàôngRahimKhannữa.Nhưngđôilúccháucũnglấylàmmừnglàhọkhông…họkhôngcònởđâychútnàonữa.
-Tạisao?-Bởivì…–nónói,thổnthứcnấclên,miệngháhốcra,–bởivìcháu
khôngmuốnhọthấycháu…cháubẩnthỉuđếnthế,–nónuốthơirồithởrathànhmộttiếngkhócdài,thútthít.–Cháuquábẩnthỉuvàđầytộilỗi.
-Cháukhôngbẩnthỉu,Sohrab.–Tôinói.-Mấyngườiđó…-Cháukhôngbẩnthỉuchútnàohết.-…họđãlàmnhữngchuyện…conngườixấuxađóvàcảhaithằngkia
nữa…chúngđãlàmnhữngchuyện…đãlàmnhữngchuyệnvớicháu.-Cháukhôngbẩnthỉu,khôngđầytộilỗi,–tôichạmvàocánhtaynó,
nhưngnórútra.Tôilạinắmlấy,dịudàng,vàkéonóvàongườitôi:-Báckhônglàmtổnthươngcháuđâu,–tôithìthào.–Báchứađấy.–Nó
chốnglạimộtchút.Thôidần.Đểmặctôikéonóvàongườivàngảđầuvàongựctôi.Tấmthânnhỏbécogiậttrongcánhtaytôimỗilầnnónấclênthổnthức.
Tìnhmáumủtồntạigiữanhữngconngườicùngđượcnuôidưỡngtừmộtbầusữamẹ.Giờđây,khinỗiđaucủathằngbéthấmquacảáotôi,tôithấytìnhmáumủcũngđãbénrễgiữahaichúngtôi.NhữnggìđãxảyravớiAsseftrongcănphòngđóđãgắnbóchúngtôilạikhônggìthayđổiđược.Tôivẫnđangtìmlúcthíchhợp,thờiđiểmthíchhợpđểhỏimộtcâuđangongongtrongđầutôi,làmtôithaothứcsuốtđêm.Tôiquyếtđịnhgiờphútấylàlúcnày,ngayởđây,ngaybâygiờ,vớiánhsángrựcrỡcủangôinhàcủaThượngđếsoisángchúngtôi:
-CháumuốnđếnsốngởMỹvớibácvàvợbáckhông?Nókhôngtrảlời.Nókhócnứcnởvàoáotôi,vàtôiđểnónứcnở.Suốtmộttuần,khôngaitrongchúngtôinhắcđếnchuyệntôiđãhỏinó,
nhưthểcâuhỏichưatừngđượcđặtra.Thếrồimộthôm,SohrabvàtôithuêmộtchiếctaxiđitớiquansátđiểmDaman-e-Kole–cònđượcgọilà“mépnúi”.XâydựngtrênlưngchừngDãyđồiMargalla,quansátđiểmnàychotacáinhìntoàncảnhIslamabadvớinhữngdãyđạilộsạchsẽ,haibênlàhàngcâyvànhữngngôinhàmàutrắng.Ngườiláixebảochúngtôilêntrênđóchúngtôicóthểtrôngthấydinhtổngthống.Ôngtanói:“Nếutrờimớimưaxongvàkhôngkhíquangđãng,ôngcóthểnhìnquácảRawalpindi.”Tôithấyđôimắtôngtaởgươngchiếuhậu,hếtnhìnSohrablạichuyểnsangnhìntôi,đảoquađảolại,đảoquađảolại.Tôicũngnhìnthấymặtcủachínhtôinữa.Nókhôngcònsưngtonhưtrước,nhưngmangmộtmàuvàngsạmtừnhữngmảngbịthâmtímđãnhạtđi.
Chúngtôingồitrênmộtbăngghếdàiởkhupicnic,dướibóngmộtcâykeo.Mộtngàyấmáp,mặttrờichótvótcaotrênbầutrờixanhmàungọcbích.Ởnhữngbăngghếcạnhđó,mấygiađìnhănqualoamónbánhsamosasvàmướpđắngpakoras.ĐâuđóradiođangmởbàihátHinditôinghĩmìnhnhớtrongmộtbộphimcũ,cóthểlàPakeeza.Lũcontrai,nhiềuđứatrongbọnchúngtrạctuổiSohrab,đangsănđuổinhữngtráibóngđá,khúckhích
cườivàhéttoánglên.TôinghĩtớitrạimồcôiởKarteh-Seh,nghĩtớinhữngconchuộtcốngcuốngquýtchạygiữahaichântôiởvănphòngcủaôngZaman.Ngựctôithắtlạivìmộtcơngiậndữbấtngờdânglêntrướccungcáchnhữngngườiđồngbàocủatôiđanghuỷdiệtđấtnướccủachínhmình.
-Gìvậyạ?–Sohrabhỏi.Tôicốtạoramộtnụcườivàbảonókhôngcóchuyệngìquan
trọng.Chúngtôitrảimộttrongnhữngchiếckhăntắmcủakháchsạnlênbànănpicnicvàchơibàipanjpartrênđó.Tôicảmthấyrấtdễchịuởđó,cùngvớicontraingườiemkhácmẹ,chơibài,hơiấmmặttrờiphảvàogáytôi.Bàihátkếtthúcvàmộtbàihátkháclạibắtđầu,nhưngtôikhôngbiếtbàinày.
-Nhìnkìa,–Sohrabnói.Nóchỉlênbầutrờibằngmấyconbài.Tôingướclên,thấymộtcondiềuhâuđanglượnvòngtrongbầutrờibaolakhôngmộtgợnmây.
-BáckhôngbiếtlạicódiềuhâuởIslamabadđấy,–tôinói.-Cháucũngvậy,–nónói,mắtnónhìntheovònglượncủaconchim.–
Nơibácsốngcódiềuhâukhông?-SanFranciscoấyà?Bácđoánlàcó.–Dẫusaotôicũngkhôngthểnóitôi
đãtrôngthấynhiềurồi.-Ồ...Tôiđangmongnósẽhỏithêm,nhưngnólạitrỏtaykiaýhỏiliệuchúng
tôicóthểănchưa.Tôimởtúigiấyvàđưachonóbánhsandwichthịtviên.Bữatrưacủatôicòncóthêmmộtcachuốitrộncamnữa–TôiđãthuêchiếcmáyxaysinhtốcủabàFayyazsuốtcảtuần.Tôihútquaốnghútvàmiệngtôiđầynướctráicâytrộnngọtngào.Mộtítrớtrakhỏiméptôi.Sohrabđưachotôichiếckhănănvànhìntôichấmchấmkhẽvàomôi.Tôimỉmcườivànócũngmỉmcườiđáplại.
-Bốcháuvàbáclàhaianhem,–tôinói.Lờilẽcứtựnhiênbuộtra.Tôiđãmuốnnóivớinótừcáiđêmchúngtôingồibênnhàthờ,nhưngtôiđãkhôngnói.Nhưngnócóquyềnđượcbiết,tôikhôngmuốngiấunóbấtcứđiềugìnữa.–Anhemcùngchakhácmẹ,thựcđấy.Haingườicócùngmộtôngbố.
Sohrabngừngnhai.Đặtchiếcbánhxuống:-Bốcháukhôngbaogiờnóiôngcómộtngườianhem.-Bởivìbốcháukhôngbiết.-Tạisaobốcháukhôngbiết?-Khôngainóichobốcháubiết,–tôinói.–Cũngkhôngainóichobác
biết.Gầnđâybácmớipháthiệnrathôi.Sohrabchớpchớpmắt.Nhưđangnhìntôi,vàchínhlàlầnđầutiênnó
thựcsựnhìntôi:-Nhưngtạisaomọingườilạigiấubốcháuvàbácchuyệnđó?-Cháubiếtđấy,cóhômbáccũngtựhỏimìnhcâuhỏiđó.Cũngcócâutrả
lời,nhưngkhôngphảicâutrảlờihayho.Thôichúngtahãycứnóilàhọkhôngbảochochúngtabiết,bởivìbốcháuvàbác…khôngđượccoinhưlàanhem.
-VìbốlàngườiHazara?Tôicươngquyếtkhôngrờimắtkhỏinó:-Đúngthế.-Thếbốbác…–nóhỏi,mắtnhìnmiếngbánhcủanó.–Bốbáccóyêu
bácvàbốcháubằngnhaukhông?TôinghĩtớimộtngàycáchđâyđãlâutạihồGargha,Babachophépmình
vỗvàolưngHassankhiviênđácủaHassanthialiavượttrộitôi.TôihìnhdungBabatrongphòngbệnh,mặtrạngrỡkhihọtháobăngởmôiHassanra:
-Bácnghĩôngyêuhaingườingangnhaunhưngkhácnhau.-Ôngxấuhốvìbốcháuà?-Không,–tôinói.–Bácnghĩôngtựhổthẹnvìbảnthân.Nónhặtbánhlênvàlặnglẽnhấmnhápchiếcbánh.Chúngtôirờivềlúcchiềumuộn,mệtvìnóng,nhưngmệtmộtcáchvui
thích.Suốttrênđườngvề,tôicảmthấySohrabđangquansáttôi.Tôibảongườiláixeghévàomộtcửahàngbánthẻgọi.Tôiđưachoôngtatiềnvàmộtchúttiềnboađểôngchạyvàomuachotôimộtthẻgọi.
Đêmđó,chúngtôinằmtrêngiườngcủachúngtôixemmộtchươngtrìnhtròchuyệntrêntivi.Haigiáosĩrâudàilốmđốmbạc,chítkhăntu-bantrắngđangnhậncáccuộcgọicủatínđồtrênkhắpthếgiới.MộtngườigọitừPhầnLan,mộtôngtênAyubhỏiliệucontraituổidướihaimươicủaôngtacóthểbịđàyxuốngđịangụcvìmặcquầnthụngquátrễkhiếnđồlótbêntronghởrakhông.
-MộtlầncháuđãthấymộtbứchìnhcủaSanFranciscođấy.-Thậtà?-Cómộtcâycầuđỏvàmộttoànhàmáinhọn.-Cháunênthấycácđườngphốnữa,–tôinói.-Đườngphốthếnào?–Lúcnàynónhìnsangtôi.Trênmànhìnhtivi,hai
ônggiáosĩđangthamkhảoýkiếnnhau.-Chúngrấtlàdốc,khicháuláixelêndốctấtcảnhữnggìcháuthấychỉlà
muixevàbầutrờithôi.–tôinói.-Nghecóvẻsợnhỉ,–nónóivàxoaynghiêngngười,quaymặtsangbên
tôi,lưngvềphíativi.-Chỉítlầnđầuthôi,–tôinói.–Nhưngrồicháusẽquenđi.-Ởđấycótuyếtkhông?-Không,nhưngchúngtasẽgặprấtnhiềusươngmù.Cháubiếtchiếccầu
đỏcháuđãnhìnthấychứ?-Vâng.-Đôikhisươngmùdàyđặcsuốtbuổisáng,tấtcảnhữnggìcháunhìn
thấychỉlàđỉnhcủahaingọnthápnhôlên.-Ồ!–Cóchútngạcnhiênvàthánphụctrongnụcườicủanó.-Sohrabnày?-Dạ.-Cháuđãnghĩchútnàođếnđiềubáchỏicháulúctrướcchưa?Nụcườicủanótắtngấm.Nónằmngửara.Gốiđầulênhaibàntay.Hai
giáosĩkhẳngđịnhcontraicủaAyubrốtcuộcsẽphảixuốngđịangụcvìmặcquầnkiểuđó.HọtuyênbốtộiđócónêutrongHaddith[144].
-Cháuđãnghĩ,–Sohrabnói.-Và?-Cháusợ.-Bácbiết,cũnghơisợmộttí,–tôinói,chộplấytiahyvọnghélộrađó.–
NhưngcháusẽhọcđượctiếngAnhrấtnhanh,vàcháusẽquendầnvới…-Ýcháukhôngphảinhưvậy.Điềuđócũnglàmcháusợ,nhưng…-Nhưnggìnữa?Nólạilănvềphíatôi.Cohaiđầugốilên:-Ngộnhỡbáccháncháuthìsao?Ngộnhỡvợbáckhôngthíchcháu?Tôicốlêrakhỏigiườngvàvượtquakhoảngcáchgiữachúngtôi,đến
ngồibênnó,rồinói:-Sohrab,bácsẽkhôngbaogiờcháncháu.Khôngbaogiờ.Lờihứađấy.
Cháulàcháucủabác,cháunhớchứ?VàSohrabjan,bácgáilàmộtphụnữrấtnhântừ.Hãytinbác,bácgáisẽyêucháu.Báccũnghứanhưthếnữa.Tôiđánhliều.Cúixuốngvàcầmlấytaynó.Nórụtlạimộtchútnhưngđểtôicầm.
-Cháukhôngmuốnđếnmộttrạimồcôikhác,–nónói.-Bácsẽkhôngbaogiờđểxảyrachuyệnđó.Báchứavớicháuthế.–Tôi
ômlấybàntaynótrongcảhaitaytôi.–Vềnhàvớibác.Nướcmắtnótrànrađầmđìachiếcgối.Nókhôngnóigìmộtlúclâu.Rồi
taynóxoắnchặtlấytaytôi.Vànógậtđầu.Nógậtđầu.Gọithửđếnlầnthứtưmớinốiđượcmáy.Chuôngreobahồitrướckhi
nàngnhấcmáylên:-Hello?Lúcđólà7giờ30tốiởIslamabad,khoảngcùnggiờvàobuổisángở
California.CónghĩaSorayađãdậyđượcmộtgiờrồivàchuẩnbịđếntrường.-Anhđây,–tôinói.Tôiđangngồitrêngiườngtôi,ngắmSohrabngủ.-Amir!–Nànghầunhưreolên.–Anhcókhoẻkhông?Anhđangởđâu?-AnhđangởPakistan.-Saokhônggọichoemsớmhơn?Emphátốmvìtashweesh[145]đấy!
Mẹemngàynàocũngcầunguyệnchoanhvàlàmlễnazrchoanh.-Anhxinlỗiđãkhônggọi.Bâygiờanhkhoẻrồi.–Tôiđãnóivớinàng
tôisẽchỉđimấtmộttuần,nhiềunhấtlàhai.Thếmàtôiđãđigầnmộttháng.
Tôimỉmcười.–VàbảoKhalaJamilađừngcógiếtcừuđấy.-Anhnói“khoẻrồi”làýthếnào?Màgiọngnóicủaanhlàmsaovậy?-Bâygiờđừnglođếnchuyệnđónữa.Anhkhoẻrồi.Thậtđấy,Soraya.
Anhcómộtchuyệnphảinóivớiem,mộtchuyệnđánglẽphảinóivớiemtừlâurồi,nhưngtrướchếtanhcầnnóivớiemđiềunày.
-Điềugìvậy?–Giọngnànghạxuống,thậntrọnghơn.-Anhkhôngtrởvềnhàmộtmình.Anhsẽđemtheovềmộtthằngbé.–
Tôingừnglại.–Anhmuốnchúngtanhậnnuôinó.-Cáigì?Tôixemđồnghồ:-Anhcònnămmươibảyphúttrêncáithẻgọivớvẩnnàyvàanhcórất
nhiềuđiềuphảinóivớiem.Emngồitạmxuốngđâuđi.Tôinghethấytiếngchânghếkéovộitrênsàngỗ.-Nóitiếpđi,–nàngbảo.Thếlàtôiđãlàmcáiviệcmàtôikhônglàmtrongmườilămnămchung
sống.Tôikểhếtchovợtôimọichuyện.Mọichuyện.Tôiđãhìnhdungrakhoảnhkhắcnàyrấtnhiềulần,đãsợđếnchếtđược,nhưngkhitôinóira,tôicảmthấynhưnhẹcảlồngngực.TôimườngtượngSorayacũngđãtrảiquađiềugìđórấtgiốngnhưthế,vàocáiđêmkhastegaricủachúngtôi,khinàngkểhếtchotôiquákhứcủanàng.
Khitôinóixong,nàngkhóc.-Emnghĩthếnào?–Tôihỏi.-Amir,emchẳngbiếtnghĩsaonữa.Anhđãkểchoemquánhiềuchuyện,
cùngmộtlúcthếnày.-Anhcũngnhậnthấythế.Tôinghethấytiếngnàngsụtsịtmũi:-Nhưngemhiểuđiềunàylắm.Anhphảimangnóvề.Emmuốnanhlàm
thế.-Emcóchắckhông?–Tôivừahỏivừanhắmmắtlại,mỉmcười.-Emcóchắckhôngư?–Nàngnói.–Amir,nólàgaom[146]củaanh,gia
đìnhcủaanh,vậynócũnglàgaomcủaem.Tấtnhiênlàemchắcrồi.Anhkhôngthểđểnólangthangđườngphố,–dừngmộtlúc.–Trôngnóthếnào?
TôinhìnsangSohrabđangngủtrêngiường:-Nótrôngđángyêu,theokiểunghiêmnghị.-Aicóthểquởtráchnónào?–Nàngnói.–Amir,emmuốngặpnó.Em
muốnthậtđấy.-Soraya?-Vâng.-Dostetdarum.Anhyêuem.-Emcũngyêuanh.–nàngnói.Tôinhưnghethấycảtiếngcườitrong
nhữnglờinóicủanàng.–Vàanhhãybảotrọng.-Anhsẽthế.Cònmộtđiềunữa.Đừngnóivớibốmẹemthằngbélàai.
Nếuhọcầnbiết,việcđóphảiđểanhnói.-Đượcrồi.Chúngtôigácmáy.BãicỏbênngoàitoàĐạisứMỹởIslamabadđượcxénrấtgọnghẽ,điểm
nhữngkhómhoahìnhtrònbaoquanhbằngnhưnghàngràocâycắttỉathẳnghàng.BảnthântoànhàgiốngnhưnhiềutoànhàkhácởIslamabad,máibằngvàmàutrắng.Chúngtôiphảiquavàitrạmkiểmsoátdọcđườngđểđếnđóvàbanhânviênanninhđảmbảoviệckhámxétngườitôisaukhidâythépbóhàmtôilàmpháttínhiệuởmáydòkimloại.Cuốicùngkhichúngtôitừcáinóngbênngoàibướcvàotrong,khôngkhícủamáyđiềuhoànhiệtđộậpvàomặttôinhưbịhắtnướcđá.Bàthưkýởsảnhtiếptân,mộtphụnữtóchungchừngnămmươituổi,khuônmặtnhỏnhắn,mỉmcườikhitôinóichobàtêntôi.Bàmặcmộtchiếcáokhoácmàunâunhạtvàmộtquầnâuđen,ngườiphụnữđầutiêntôitrôngthấysuốttrongmấytuầnlễ,mặcthứgìkhácchiếcburqahoặcshalwar-kameez.Bàngướcdòtôitrongdanhsáchcáccuộchẹn,gõgõcái.đầutẩybútchìlênbàn.Bàtìmthấytêntôivàbảotôingồixuống.
-Ôngcómuốnuốngmộtcốcnướcchanhkhông?-Cảmơnbà,tôikhôngdùnggì.-Thếcòncontraiông?-Tôixinlỗi?-Cậubéxinhtraikiaấy,–bàvừanóivừamỉmcườivớiSohrab.-Ồ.Bàtửtếquá,cảmơnbà.TôivàSohrabngồitrênmộtchiếcghếsofabọcdađenngaybênbàntiếp
khách,cạnhmộtlácờMỹto.Sohrabcầmmộtcuốntạpchítừchiếcbàncàphêtrênlótkính.Nólậttrang,khôngthậtsựnhìnvàotranhảnhbêntrong.
-Gìđấyạ?–Sohrabhỏi.-Hả?-Bácđangmỉmcười.-Bácđangnghĩvềcháu,–tôinói.Nómỉmcườibẽnlẽn,nhặtthêmmộtcuốntạpchíkhácvàlậtmởkhoảng
nửaphút.-Đừngsợ,–tôivừanóivừađụngvàocánhtaynó.–Nhữngngườiởđây
đềuthânthiệncả.Yêntâm.–Lẽratôicóthểdặndònótrướcmớiphải.Tôivẫnbồnchồntrênghế,hếtcởilạibuộcdâygiày.Bàthưkýđặtmộtcốctonướcchanhđálênbàncàphê.
-Cháuuốngđi.Sohrabmỉmcườibẽnlẽn:Cảmơnbànhiềulắm,–nónóibằngtiếngAnh.
Nhưnglạinghenhư:“Cảmơnbàniềulám.”ĐólàcâutiếngAnhduynhấtnóbiết,nóbảotôithế,vàcâu“Chúcmộtngàytốtlành.”
Bàcười:-Khôngcógìđâu.
Bàbướctrởlạibànlàmviệccủamình,gótgiàycaogõlênsàn.-Chúcmộtngàytốtlành.–Sohrabnói.RaymondAndrewslàmộtngườiđànôngthấpbé,haibàntaynhỏ,móng
taycắtgiũarấtcẩnthận,ngóntayđeonhẫncưới.Ôngtabắttaytôilấylệ,cócảmgiácnhưbắttaymộtconchimsẻ.Đólạilànhữngbàntaynắmsốphậnchúngtôi.
Tôinghĩthế,trongkhiSohrabvàtôitựngồixuốngtrướcbàngiấycủaôngta.MộtbứctranhquảngcáophimNhữngngườikhốnkhổđượcđóngđinhtrêntườngphíasauôngta,gầnbảnđồđịachínhnướcMỹ.Mộtchậucàchuadãinắngtrênbệcửasổ.
-Ônghútthuốckhông?–Ônghỏibằngmộtgiọngnamtrungkhátrầm,khônghợpchútnàovớidángvẻnhẹnhõmcủaông.
-Không,cảmơn,–tôinói,khôngchútquantâmđếncáchôngtahầunhưkhôngthèmliếcnhìnSohrab,hoặccáchôngtanóimàkhôngnhìntôi.
Ôngtalôingănkéobànlàmviệcra,vàchâmmộtđiếuởbaothuốcvơimộtnửa.Ôngtacũnglôiramộtlọnướcthơmởcùngngănkéoấy.Vừanhìnmấycâycàchuavừachàxátnướcthơmvàohaitay,điếuthuốcphậpphèobênmép.Rồiôngtađóngngănkéo,tìhaikhuỷutaylênbànlàmviệcvàthởphào:
-Nào,–ôngtanói,vừanheomắttrướckhóithuốc.–Kểchotôichuyệncủaôngđi.
TôicảmthấymìnhnhưGiăngvanGiăngngồitrướcGiave.TôinhắcnhởmìnhrằnglúcnàytôiđangtrênđấtMỹ,rằngcáigãnàyđangđứngvềphíamình,rằnghắnđượctrảlươngđểgiúpnhữngngườinhưtôi.
-Tôimuốnnhậnnuôithằngbénày,mangnótheovềHợpchủngquốccùngvớitôi.–Tôinói.
-Nóichotôibiếtchuyệncủaông,–ôngtanhắclại,dùngngóntrỏdụitànthuốclênchiếcbànsắpxếprấtngănnắp,đoạnbúngnóvàosọtrác.Tôikểchoôngtahếtnhữnggìtôiđãsuynghĩkỹtrongđầu,từlúcgácmáyvớiSoraya.TôiđãvàoAfghanistanđểmangvềđứacontraicủangườiemcùngchakhácmẹcủatôi.Tôiđãtìmthấythằngbétronghoàncảnhnghèokhổtồitàn,còmcõivìđauốmtrongmộttrạimồcôi.Tôiđãtrảmộtsốtiềnchoônggiámđốctrạimồcôi,vàlôiđượcthằngbéra.RồitôimangnótớiPakistan.
-Ônglàbácnửahuyếtthốngcủathằngbé?-Vâng.Ôngtaxemđồnghồ.Ngảngườiravàxoaychậucàchuatrênbậucửasổ.-Ôngbiếtaicóthểchứngthựcđiềuđóchứ?-Có,nhưngtôikhôngbiếthiệngiờôngấyởđâu.Ôngtaquaylạiphíatôivàgậtđầu.Tôicốđọcnétmặtcủaôngtamà
khôngđọcnổi.Tôikhôngbiếtliệuđãbaogiờôngtathửchơibàipokehaychưa.Ôngtanói:
-Tôichorằnghaihàmôngbịbódâythépthếkiakhôngphảilàlờitrìnhbàyhợplýcuốicùngcủaông.
Sohrabvàtôi,chúngtôigặprắcrối,vàthếlàtôibiếtrồi.TôibảoôngtatôibịcướpởPeshawar.
-Dĩnhiên,–ôngtanói.Rồihắnggiọng.–ÔnglàtínđồHồigiáochứ?-Vâng.-Ngoanđạo?-Vâng.Thựcra,tôikhôngcònnhớlầncuốicùngtôirậptránxuốngđấtđểcầu
nguyệnlàbaogiờnữa.RồitôilạinhớđếncáingàymàbácsĩAmanichẩnđoánbệnhchoBaba.Tôiđãquỳxuốngchiếcthảmcầunguyện,chỉnhớđượcmấykhổthơtôiđãhọcởtrường.
-Điềuđógiúpchotrườnghợpcủaôngmộtchút,nhưngkhôngnhiều,–ôngtavừanóivừagãigãitrênđámtócrấtmượtcủabộtócmàuhungđỏ.
-Ôngđịnhnóisao?–Tôihỏi.TôivớilấybàntaySohrab,ngoắcngóntaytôivàongóntaynó.SohrabbănkhoănhếtnhìntôilạinhìnAndrews.
-Sẽlàmộtcâutrảlờidàidòngvàtôitinchắctôirútcụccũngphảinóira.Ôngcómuốncâutrảlờivắntắttrướckhông?
-Cứcholànhưthếđi.Andrewsdụiđiếuthuốc,haimôimímlại:-Bỏchuyệnnàyđi.-Tôixinlỗi?-Việcxinnhậnnuôithằngbénày.Bỏđi.Đólàlờikhuyêncủatôi.-Đãrõ,–tôinói.–Giờ,cólẽôngchotôibiếttạisaochứ.-Cónghĩalàôngmuốncâutrảlờidài,–ôngtanói,giọngbìnhthản,
khônghềphảnứnglạigiọngnóicộclốccủatôi.ÔngtaéphailòngbàntaylạinhưthểđangquỳtrướcĐứcmẹđồngtrinh.–Tacứcholàchuyệnôngkểchotôilàthựcđi,dẫutôidámchắcvớiôngtiềnlươnghưucủatôi,phầnlớnchuyệnđólàthêudệtvàcắtxén.Ônghãylưuý,khôngphảilàtôinhiềuchuyệnđâu.Ôngđây,nóđây,tấtcảvấnđềlàởđó.Ngaycảthếnữa,đơnthỉnhcầucủaôngcũnggặpphảinhữngtrởngạiquantrọng,khôngkểcáitốithiểuấylàthằngbénàykhôngmồcôi.
-Đươngnhiênnólàtrẻmồcôirồi.-Nhưnglạikhông,vềmặtpháplý.-Bốmẹnóbịxửbắntrênđườngphố.Nhữngngườihàngxómđềuthấy
chuyệnđó.–tôinói,vàlấylàmmừngvìchúngtôinóibằngtiếngAnh.-Ôngcónhữnggiấykhaitửkhông?-Giấykhaitử?ChúngtađangnóivềAfghanistan.Phầnlớndânởđó
khôngcógiấykhaisinh.Đôimắtvôcảmcủaôngtakhônghềchớp:-Tôikhônglàmraluật,thưaông.Dùbấtkểônggiậndữthếnào,ôngvẫn
cầnchứngminhbốmẹnóđãquađời.Thằngbéphảiđượccôngnhậnlàmộtđứatrẻmồcôihợppháp.
-Nhưng…-Ôngmuốnmộtcâutrảlờidàidòng,vàtôiđangtrảlờichoông.Vấnđề
tớicủaônglàôngcầnsựhợptáccủanơiquêgốccủađứatrẻ.Mà,tronghoàncảnhkhảquannhất,việcđócũngrấtkhó,xintríchlờiông,chúngtađangnóivềAfghanistan.ChúngtakhôngcósứquánMỹởKabul.Việcđólàmchomọiđiềucàngcựckỳphứctạp.Gầnnhưlàbấtkhả.
-Theonhưôngnói,tôinênnémnótrởlạiđườngphố?–Tôihỏi.-Tôikhôngnóithế.-Nóđãbịlạmdụngtìnhdục,–tôivừanóivừanghĩtớinhữngchuông
nhạcđeoxungquanhcổchân,chấtmascaratrênmắtnó.-Tôirấttiếckhinghechuyệnđó,–miệngAndrewsnói.Nhưngvớicung
cáchôngtanhìntôi,nhưthểchúngtôiđangnóichuyệnvềthờitiết.–NhưngcáiđócũngsẽkhôngbuộcCụcNhậpcưcấpvisachothằngbéđược.
-Ôngđangnóigìvậy?-Tôiđangnói,nếuôngmuốngiúpđỡ,hãygửitiềnchomộttổchứccứu
trợcóuytín.Tìnhnguyệnvàotrongmộttrạitịnạn.Nhưngởthờiđiểmnày,chúngtacựclựcngăncôngdânMỹnhậntrẻconAfghanlàmconnuôi.Tôiđứngdậy:
-Thôinào,Sohrab,–tôinóibằngtiếngFarsi.Sohrabluồnđếnbêntôi,đầungảvàohôngtôi.TôilạinhớđếntấmảnhPolaroidchụpnóvàHassancũngđứngvớinhaunhưthế.–Tôicóthểhỏiôngmộtđiềukhông,ôngAndrews?
-Được.-Ôngcóconkhông?Lầnđầutiên,ôngtachớpmắt.-Thếnào,ôngcókhông?Mộtcâuhỏiđơngiảnthôimà.Ôngtaimlặng.-Tôinghĩthếnày,–tôivừanóivừanắmlấytaySohrab.Ngườitaphải
đặtmộtngườibiếtthếnàolàmuốncómộtđứaconvàocáighếcủaôngmớiđúng.Tôiquaylưng,bướcra.Sohrabbámtheotôi.
-Tôicóthểhỏiôngmộtcâukhông?–Andrewsgọivới.-Ônghỏiđi.-Ôngđãhứavớiđứatrẻlàôngsẽđemnótheoông?-Nếutôihứathìsao?Ôngtalúcđầu:-Hứavớitrẻconlàmộtviệcnguyhiểm.Ôngtathởdàivàlạimởngănkéobànlàmviệcra:-Ôngđịnhtheođuổiviệcnày?–Vừanóiôngvừalụclọicácgiấytờ.-Tôiđịnhtheođuổiđấy.
Ôngrútramộttấmdanhthiếp.-Vậy,tôikhuyênônggặpmộtluậtsưgiỏivềnhậpcư.ÔngOmarFaisal
làmviệcngayởIslamabad.Ôngcóthểnóivớiôngấylàtôigửiôngđến.Tôicầmdanhthiếptừtayôngta,ấpúng:-Cảmơn.-Chúcmaymắn,–ôngtanói.Lúcchúngtôirakhỏiphòng,tôingoáinhìnlại.Andewsđangđứngthẳng
gócvớiánhsángmặttrời,lơđãngnhìnquacửasổ,haitayxoaychậucàchuavềphíamặttrời,nângniuâuyếm.
-Bảotrọng,–bàthưkýnóikhichúngtôiđiquabànlàmviệccủabà.-Sếpcủabàcưxửthậtlạlùng,–tôinói.Tôihyvọngbàsẽtrợnmắtlên,
cóthểgậtđầuhưởngứng:“Tôibiết,mọingườiđềunóithế,”đạikháinhưvậy.Thayvìthế,bàhạgiọng:“KhổthânôngRay,ôngấykhôngcònlàmìnhnữatừkhicongáiôngấychết.”Tôinhướnmàylên.
-Tựtử,–bàthìthào.***Trêntaxitrởvềkháchsạn,Sohrabdựađầuvàocửaxe,vẫnchămchú
nhìncáctoànhàlướtqua,nhữnghàngcâykeo.Hơithởcủanólàmmờcửakính,nólausạch,rồilạilàmmờ.Tôiđợinóhỏitôivềcuộcgặpgỡ,nhưngnókhônghỏi.
Bêntrongcửaphòngtắmđóngkín,nướcđangchảy.Kểtừngàychúngtôithuêphòngkháchsạnnày,Sohrabđêmnàocũngtắmkhálâutrướckhiđingủ.ỞKabul,nướcmáynóngcũnggiốngnhưcácôngbố:mộtmónhàngquýhiếm.BâygiờmỗiđêmSohrabtắmgầnmộttiếng,đầmmìnhtrongnướcsữatắm,kỳcọ.Ngồiởđầugiường,tôigọichoSoraya.Tôiliếcnhìnkhesángnhỏdướiphòngtắm.Sohrab,cháucảmthấysạchchưa?
TôikểlạichoSorayanhữnggìRaymondAndrewsđãnóitôivàhỏi:-Vậyemnghĩsao?-Chúngtaphảinghĩrằngôngấynhầm.–Nàngbảotôinàngđãgọicho
vàitổchứcthuxếpviệcnhậnconnuôiquốctế.NàngchưatìmđượcnơinàomuốnxemxétviệctiếnhànhnhậnconnuôiAfghan,nhưngnàngvẫnđangtìm.
-Bốmẹemnghetinấyvớitháiđộthếnào?-Madarsungsướngchochúngta.Anhbiếtbànghĩthếnàovềanhmà,
Amir,trongconmắtbàanhkhôngthểlàmđiềugìsai.Pakar…ồ,vẫnluônluônnhưthế,hơikhóhiểu.Ôngkhôngnóigìnhiều.
-Cònem?Emhạnhphúcchứ?Tôinghethấynàngchuyểnmáysangtaykia:-Emnghĩchúngtasẽlàtốtchocháuanh,nhưngbiếtđâuthằngbélàđem
lạihạnhphúcchochúngta.
-Anhcũngđangnghĩnhưthế.-Embiết,cóvẻhơiđiên,nhưngemthấymìnhcứthắcmắckhôngbiết
mónquarmanàothằngbéthích,hoặcnóthíchhọcmôngìnhất.Emtưởngtượngsẽgiúpnónhữngbàilàmvềnhà…–nàngcười.
Trongphòngtắm,nướcngừngchảy.TôinghethấySohrabtrongđó,tháonướcởbồnvìnướcđãtrànrangoài.
-Emsẽvuilắmđấy,–tôinói.-Ồsuýtemquên!EmđãgọichoKakaSharif.Tôinhớôngđãngâmmộtbàithơviếttừmảnhgiấyvănphòngkháchsạn,
tạilễnikacủachúngtôi.ContraiôngđãnângcuốnkinhKorantrênđầuchúngtôikhiSorayavàtôibướclênbục,mỉmcườitrướccácmáyảnhloéđèn.
-Ôngấybảothếnào?-Ồ,bácấyđangvậnđộngủnghộchúngta.Bácấysẽgọichovàingười
bạnthâncủabácấyởSởNhậpcư.-Đấymớithựcsựlàtinquantrọng,–tôinói.–Anhnónglòngchoem
gặpSohrabquá.-Emcũngnóngruộtmonggặpanh,–nàngnói.Tôigácmáy,mỉmcười.Sohrab,mấyphútsau,từbuồngtắmhiệnra.Nóhầunhưkhôngnóilấy
mươilờitừkhigặpôngRaymondAndrewsvànhữngnỗlựcgợichuyệncủatôichỉnhậnđượcmộtcáigậtđầuhoặcmộtlờiđápcóhaykhông.Nóleolêngiường,kéochănđắpđếncằm.Trongvòngvàiphútđãngáy.
Tôilautấmgươngmờhơinướcthànhmộtvòngtrònvàcạomặtbằngbàndaocạocổlỗcủakháchsạn,loạimởravàđặtlưỡivào.Rồitôicũngtắm,nằmởđóchođếnkhinướcnóngđãnguộiđivàdatôisănlại.Tôinằmđó,đầuóctrôigiạt,bănkhoăn,tưởngtượng…
OmarFaisalmậpmạp,ngămđen,málúmđồngtiền,mắtđentròn,vàcónụcườikhuyếtrăngđángmến.Bộtócmỏngđốmbạccủaôngbuộckiểuđuôingựaraphíasau.Ôngmặcmộtbộđồnhungkẻmàunâu,khuỷutayđệmdavàmangtheomộtchiếccặpcũnhồiđầygiấytờ.Quaicặpbịmất,vìvậyôngphảiômcặpvàongực.Ônglàngườibaogiờcũngbắtđầubằngviệccườivớicâuxinlỗikhôngcầnthiết,như:Tôixinlỗi,tôisẽởđólúcnămgiờ.Cười.Khitôigọichoông,ôngđãmộtmựckhôngđếngặpchúngtôi.“Tôixinlỗi,bọntàixếtaxitrongthànhphốnàynhưlũcámậpấy.”ÔngnóibằngthứtiếngAnhhoànhảo,khôngmộtdấuhiệuthổngữnào.“Đánhhơithấymùinướcngoài,làgiãgấpbatiềncước.”
Ôngđẩycửađivào,tươicườivàxinlỗitíutít,mồhôinhễnhạivàthởhổnhển.Ônglấykhăntaylaumồhôitrênlôngmàyvàmởcặp,lụclọilấyramộtkẹpgiấyghichép,vàxinlỗivìđãbàybừagiấytờragiường.Ngồikhoanhchântrêngiường,Sohrabmắtvừavẫntheodõimànhìnhtiviđãtắt
tiếngvừanhìnôngluậtsưphiềntoái.TôiđãdặnnótừlúcsángrằngôngFaisalcólẽsẽđếnđây,vànóđãgậtđầu,hầunhưchẳnghỏiđiềugìmàchỉtiếptụcxemcảnhbầythútròchuyệnvớinhau.
-Vậylàchúngtađãgặpnhau.–ôngFaisalvừanóivừabậtmởkẹpgiấytờpháplýmàuvàng.–Tôimonglũtrẻnhàtôitrôngnommẹchúngkhicócôngviệc.Tôixinlỗi,cólẽkhôngphảinhữngđiềuôngmuốnnghetừmộtluậtsưtươnglai,hả?–Ôngcười.
-Ồ,ôngRaymondAndrewsđánhgiácaovềông.-NgàiAndrewsà.Vâng,vâng.Ôngbạnđứngđắn.Thựcraôngấycũng
đãgọichotôivànóivớitôivềông.-Ôngấyđãlàmthế?-Ồvâng.-Vậyôngđãrõcảnhngộcủatôi.ÔngFaisalthấmthấmnhữnggiọtmồhôiphíatrênmôi:-TôiđãrõchuyệnôngkểlạicảnhngộcủaôngvớiôngAndrews.–ông
nói.Haimáônglúmmộtnụcườibẽnlẽn.ÔngquaylạiphíaSohrabvànói
bằngtiếngFarsi.–Đâychắchẳnlàanhbạntrẻđanggâyrarắcrối.-ĐấylàSohrab,–tôinói.–Sohrab,đâylàôngFaisal,bácđãnóivới
cháu.SohrabtụtxuốnggiườngvàbắttayôngOmarFaisal,chàokhẽ:-Salaamalaykum.-Alaykumsalaam,Sohrab.–ÔngFaisalnói.–Cháucóbiếtcháuđược
đặttêntheomộtchiếnbinhvĩđạikhông?Sohrabgậtđầu.Lạitrèolêngiườngvànằmnghiêngxemtivi.-TôikhôngbiếtônglạinóitiếngFarsigiỏithế,–tôinóibằngtiếngAnh.
–ÔnglớnlênởKabulà?-Không,tôisinhraởKarachi.NhưngtôiđãsốngởKabulnhiềunăm,
quậnShar-e-NaugầnnhàthờHajiYaghoub.Thậtra,tôilớnlênởBerkeley.Chatôimởmộtcửahàngchuyênvềâmnhạcởđóvàonhữngnămcuốithậpkỷsáumươi.Tựdotìnhdục,băngbuộcđầu,sơminhuộmloang,nhưôngcóthểhìnhdungấy.–Ôngngảngườivềphíatrước.–TôiđãtừngởquậnWoodstock.
-Cựckỳthờithượng,–tôinói,vàôngFaisalcườiđếnvãmồhôiralầnnữa.–Dẫusao,–tôitiếptục,–nhữnggìtôiđãnóivớiôngAndrewslàgầnnhưđầyđủtrừmộthaiđiều.Cóthểlàbađiều.Tôisẽkểhếtvớiông,khônggiấugiếmgì.
Ôngliếmngóntay,mởtớimộttranggiấytrắngvàtháonắpbút:-Tôihoannghênhviệcđó,Amir.Vàtạisaochúngtalạikhônggiữkín,
nóibằngtiếngAnhtừđầuđếncuốinhỉ?-Rấthay.Tôinóivớiôngmọichuyệnđãxảyra.Kểlạivớiôngviệcgặp
chúRahimKhan,hànhtrìnhcamgotớiKabul,trạimồcôi,việcnémđáởSânvậnđộngGhazi.
-Chúaơi!–Ôngthìthào.–Tôirấttiếc,tôicónhữngkỷniệmthậtêmđềmvềKabul.Khôngthểtinđượcđấylạilànơiôngđangkểchotôi.
-Gầnđâyôngcóởđóhaykhông?-ƠnChúa,không.-Tôicóthểnóivớiông,đókhôngphảilàBerkeley.-Ôngtiếptụcđi.Tôikểnốtchoông,cuộcgặpAssef,đánhnhau,Sohrabvàchiếcsúngcao
sucủanó,cuộcchạytrốncủachúngtôivềPakistan.Khitôikểxong,ôngghinguệchngoạcmấydòng,thởdàisườnsượt,và
nghiêmnghịnhìntôi:-Chà,ôngcòncómộttrậnchiếngaygotrướcmắt.-Trậnmàtôicóthểthắng?Ôngđóngnắpbút:-DùcóliềulàmthửnhưôngAndrews,cũngkhôngcógìlàchắcchắn.
Khôngphảibấtkhả,nhưnghầunhưkhôngchắcchắngìcả.–Cáinhìnvuiđùatrongconmắtvànụcườitrìumếncủaôngkhôngcònnữa.
-NhưngvấnđềlànhữngđứatrẻnhưSohrabcầnmộtmáinhàấmáphơntấtcả.–Tôinói.–Nhữngluậtlệvàquytắcnàychẳngcóýnghĩagìvớitôi.
-Ôngđangthuyếtgiáochobanđồngcađấy[147],Amir,–ôngnói.–Nhưngsựthậtlà,xétđếnnhữngluậtnhậpcưgầnđây,nhữngchínhsáchcủasởnhậnconnuôivàbốicảnhchínhtrịởAfghanistan,thìmọichuyệnđềuchốnglạiông.
-Tôikhônghiểu,–tôinói.Tôimuốnđấmvàomộtcáicáigìđó.–Ýtôimuốnnói,tôihiểumàcũngkhônghiểuđiềuđó.
Omargậtđầu,caumàylại:-Ờ,đạikháinhưthếnày.Vớihậuquảcủamộtthảmhoạ,dùlàtựnhiên
haydoconngườigâyra–vàTalibanlàmộtthảmhoạ,Amir,hãytintôi–vẫnluônkhóđểxácđịnhmộtđứatrẻlàtrẻmồcôi.Trẻconđượcđưavàotrạitịnạn,hoặcbốmẹchúngbỏrơichỉvìkhôngchămsócnổichúng.Luônluônxảyranhưvậy.VìvậySởNhậpcưkhôngthểcấpvisa,trừphiđứatrẻrõràngđượcxácđịnhlàmộttrẻmồcôiđủtưcáchphápnhân.Tôixinlỗi,tôibiếtnóithếnàycóvẻbuồncười,nhưngôngcầnnhữnggiấychứngtử.
-ÔngđãtừngởAfghanistan,–tôinói.–Ôngbiếtđiềuđólàkhôngthểđược.
-Tôibiết,–ôngnói.–Nhưngtahãygiảthiếtlàđứatrẻrõràngkhôngcònbốmẹsốngsót.Ngaycảnhưthế,SởNhậpcưsẽnghĩ,việcnhậnconnuôithựctếsẽtốthơnkhigiaođứatrẻvàotayaiđóngaytrênchínhđấtnướcnó,nhưvậyviệcthừakếcủanócóthểđượcbảođảm.
-Thừakếnào?–Tôinói.–BọnTalibanđãpháhuỷtấtcảnhữnggìngười
dânAfghanđượcthừakế.ÔngbiếtlàchúngđãlàmgìvớiphotượngPhậtkhổnglồởBamiyanrồiđấy.
-Tôixinlỗi,tôiđangnóivớiôngSởNhậpcưsẽlàmnhưthếnào,Amir.–Omarnói,vừachạmvàocánhtaytôi.ÔngliếcnhìnSohrabvàmỉmcười.Quaylạiphíatôi,ôngtiếp.–Giờ,vìmộtđứatrẻphảiđượcnuôihợppháptheoluậtlệvàquychếcủađấtnướccủachínhnó.Nhưngvớimộtđấtnướcđangrốiloạn,giảsửmộtđấtnướcnhưAfghanistan,cáccơquanchínhphủđangbộnbềnhữngcôngviệckhẩncấp,thìsoạnthảonhữngluậtlệvềviệcnhậnconnuôikhôngphảilàvấnđềtốiưutiên.
Tôithởdàivàdụimắt.Ngaysauđó,đầutôinhứcnhưbúabổ.-Nhưngtahãygiảthiết,vìlýdonàođóAfghanistanthốngnhấtđượccái
đạoluậtấy.–Omarnói,vừakhoanhhaicánhtaylêncáibụngphệcủaông.–Vẫnchưathểchophépviệcnhậnconnuôinày.Thựctếlà,ngaycảnhữngquốcgiaHồigiáoônhoàvẫncònphânvânvềviệcnhậnconnuôibởivìtrongphầnlớnnhữngquốcgiađó,luậtHồigiáo,Shari’a,khôngthừanhậnconnuôi.
-Ôngđangbảotôitừbỏchuyệnnày?–Tôivừahỏivừaéptaylêntrán.-Amir,tôilớnlênởHoaKỳ.NếunướcMỹcódạytôiđiềugìthìđólà
trútbỏ,cónghĩatrởlạiđúngnhưbanđầuvàđáivàocáibìnhnướcgiảikhátcủatổchứcGirl-Scouts[148].Nhưnglàluậtsưcủaông,tôiphảinóihếtsựthậtvớiông,–ôngnóitiếp.–Cuốicùng,cácsởphụtráchviệcnhậnconnuôi,theothônglệ,sẽgửinhânviêncủamìnhtớiđánhgiáhoàncảnhcủađứatrẻ,vàkhôngcómộtsởtươngđốikhônngoannàolạiđigửipháiviêncủamìnhtớiAfghanistan.TôinhìnSohrabđangngồitrêngiườngxemtivi,theodõichúngtôi.Nóngồiđúngnhưkiểubốnóvẫnquenngồi,chốngcằmtrênđầugối.
-Tôilàbáccùngchakhácmẹvớibốnó,cáiđócónghĩagìkhông?-Cũngđượcxemxétnếuôngchứngminhđượcđiềuđó.Tôixinlỗi,ông
cómộtthứgiấytờnàokhông,hoặcaiđócóthểxácnhậngiúpông?-Chẳngcógiấytờgìcả,–tôinóibằngmộtgiọngmệtmỏi.–Chẳngai
biếtvềđiềuđó.Sohrabcũngchẳngbiết,chođếnkhitôinóivớinó,vàbảnthântôi,tôicũngmớipháthiệnrađiềuđógầnđâythôi.Ngườikhácduynhấtbiếtchuyệnthìđãđirồi,cóthểđãchết.
-Hừm.-Tôiphảilựachọnthếnàođây,ôngOmar?-Tôisẽnóithẳng.Ôngkhôngcónhiềusựlựachọnđâu.-Ôi,Chúaơi,vậytôicóthểlàmgì?Omarhítvàomộthơidài,gõgõchiếcbútvàocằm,chờđếnkhithởra
mớinói:-Ôngvẫncóthểgửimộtđơnthỉnhcầunuôitrẻmồcôi,hyvọngmayra
cóthểthànhcông.Ôngcũngcóthểnhậnconnuôiđộclập,cónghĩalàông
phảiởngayPakistancùngvớiSohrab,ngàyquangàylại,chờvàinămsau.Ôngcóthểtìmmộtnơitịnạnchonó.Đólàcảmộttiếntrìnhlâudàivàôngsẽphảichịusựphiềntoáivềchínhtrị.Rồiôngcóthểxincấpmộtvisanhânđạo.ViệcđólạicầnđếnsựsángsuốtcủaôngTổngBiệnlývàcũngchẳngphảilàđiềudễdàng.–Ôngdừnglại.–Cómộtsựlựachọnkhác,cólẽlàcáchtốtnhấtchoông.
-Cáchgì?–Tôivừanhoàingườivềphíatrướcvừahỏi.-Ôngcóthểtraonólạichomộttrạimồcôiởđây,rồigửiđơnthỉnhcầu
xinmộttrẻmồcôi.BắtđầubằngthủtụcI-600cùngvớiviệctìmhiểugiađìnhôngtrongkhinóđãởmộtnơiantoàn.
-Nhữngthứđólàgì?-Tôixinlỗi,I-600làthủtụccủaSởNhậpcư.Việctìmhiểugiađình
đượctiếnhànhbởimộthãngphụtráchviệcnhậnconnuôituỳôngchọn.Đólà,ôngbiếtđấy,đểxemcóchắcchắnôngvàbànhàkhôngbịđiên.
-Tôikhôngmuốnlàmnhưthế,–tôiđáp,vừanhìnlạiSohrab.–Tôiđãhứavớinó,tôisẽkhônggửinótrởlạimộttrạimồcôi.
-Nhưtôiđãnói,đócólẽlàcáchlựachọntốtnhất.Chúngtôinóithêmvớinhaumộtlúcnữa.Rồitôitiễnchânôngấyratận
xe,mộtconRệpV.W.cổlỗ.LúcđómặttrờiđangxếtrênIslamabad,mộtkhốiđỏrựcnhưlửaởphíaTây.Tôichứngkiếnchiếcxenghiênghẳnđi,dướisứcnặngcủaôngtrongkhiôngloayhoayđểluồnvàosautaylái.Ôngkéokínhxuống:
-ÔngAmirnày.-Saoạ?-Tôiđãđịnhnóingaytrongđó,vềnhữnggìôngđangcốlàmấymà.Tôi
choviệcđólàhơivĩđạiđấy.Ôngvẫytay,đoạnphóngxeđi.Đứngngoàikháchsạnvẫylạiông,tôi
mongSorayacóthểởđâyvớitôi.Sohrabđãtắttivikhitôitrởlạiphòng.Tôingồiởđầugiườngmình,yêu
cầunóđếnngồibêntôi.Tôibảonó:-ÔngFaisalnghĩcómộtcáchđểbáccóthểmangtheocháutớiMỹ.-Ôngấynóithếà?–Sohrabvừanóivừamỉmcườimộtcáchmơhồlần
đầutiêntrongmấyngàyliền.–Khinàobáccháumìnhcóthểđi?-Ồ,đómớilàvấnđề.Cóthểphảimấtmộtítlâu.Nhưngôngấynóicó
thểsẽxongvàôngấysẽgiúpchúngta.Tôiđặttaytráitôilêngáynó.Bênngoài,tiếnggọicầukinhomsòmkhắpcácđườngphố.
-Baolâu?–Sohrabhỏi.-Báckhôngbiết.Mộtthờigian.Sohrabnhúnvaivàmỉmcười,lầnnàymiệngrộnghơn:-Cháuchẳngcần.Cháucóthểđợi.Giốngnhưnhữngtráitáochuaấy?-Táochuaư?
-Mộtlần,khicháucònrấtbéấy,cháutrèolêncâyănnhữngquảtáoxanh,chua.Bụngcháuphìnhlênvàcứngnhưmộtcáitrống,rấtđau.Mẹbảo,nếucháuchỉcầnđợichonóchín,chắchẳncháusẽkhôngbịđau.Vìthếbâygiờ,bấtcứkhinào,dùcháumuốnmộtthứgìlắm,cháucũngcốnhớtớilờimẹdặnvềnhữngtráitáo.
-Táochua,–tôinói.–Mashallah,cháuđúnglàmộtđứatrẻtinhkhônbácchưabaogiờgặpđấy,Sohrabjan.
Tainóđỏửnglên.-Bácsẽđemcháutớichiếccầuđỏchứ?Chiếccầutrongsươngmùấy?–
Nóhỏi.-Nhấtđịnhrồi,–tôinói.–Nhấtđịnhrồi.-Vàchúngtasẽláixeleolênnhữngđườngphốđó,nhữngđườngphốmà
trênđóbácchỉthấynócxevàbầutrờiấy?-Sẽđitrêntừngconđườngmột.–tôinói.Nướcmắttôicaycayvàtôiphảichớpchớpchođỡđi.
-TiếngAnhcókhóhọckhông?-BácđảmbảotrongvòngmộtnămcháusẽnóithạonhưnóitiếngFarsi.-Thậtkhông?-Thật,–tôiđặtmộtngóntaydướicằmnó,nângcầmnólên,chomặtnó
nhìnvàomặttôi.–Còncómộtviệckhácnữa,Sohrab.-Việcgìạ?-À,ôngFaisalnghĩrằngsẽthựcsựgiúpđượcchúngta,nếuchúngta
sẽ…nếuchúngtacóthểyêucầucháuởtạmtrongmộtngôinhàchotrẻcon,trongmộtkhoảngthờigian.
-Nhàchotrẻconhả?–Nónói,nụcườivụttắt.–Ýbácnóimộttrạimồcôi?
-Chỉtrongmộtthờigianngắnthôimà.-Không,–nónói.–Không,xinbác.-Sohrab,chỉtrongmộtthờigianngắnthôi,báchứamà.-Bácđãhứabácsẽkhôngbaogiờchocháuvàomộttrongnhữngnơiấy
nữa,AmirAgha.–Nónói.Giọngnónhưvỡra,nướcmắttrànđầymắtnó.Tôicảmthấyđaunhóitronglòng.
-Việcnàykhác.Sẽởngayđây.ỞIslamabad,chứkhôngphảiởKabul.Vàbácsẽluônluôntớithămcháu,chotớikhicóthểmangcháuravàđưacháusangMỹ.
-Không,cháuxinbác,không!–Nókêutoánglên.–Cháusợnơiấylắmrồi.Chúngsẽhạicháu!Cháukhôngmuốnđếnđấy.
-Khôngaihạicháunữađâu.Khôngbaogiờnữa.-Có,họsẽhạicháu.Họluônluônnóihọsẽkhôngthếnhưnghọnóidối.
Họnóidối!Thượngđếơi,xinNgười!Tôilấyngóntaycáichùinướcmắtnhỏxuốnghaimánó.
-Táochua,cháunhớchứ?Nóchỉnhưnhữngtráitáochuathôimà,–tôi
dịudàngnói.–Không,khôngphảithế.Khôngphảichỗđó.Thượngđế,ôiThượngđế,xinNgười,không!–Nórunlên.Nướcmắtvàmũidãihoàlẫnnhautrênmặtnó.
-Thôithôi!–Tôikéonósátvàongườitôi,vònghaicánhtayômlấytấmthânnhỏbéđangrunrẩycủanó.–Thôithôi.Thôiđượcrồi.Chúngtasẽcùngvềnhà.Rồicháuthấy,mọiviệcsẽổnthôi.
Giọngnóbịnghẹtvìbịấpchặtvàongựctôi,nhưngtôinghethấysựhoangmangtrongđó:
-Xinbáchứa,bácsẽkhônglàmthế!ÔiThượngđế,AmirAgha!Xinbáchứa,bácsẽkhônglàmthếđi!Tôicóthểhứathếnàođây?Tôiômnósátvàongườitôi,ghìthậtchặt,vàđuđưanhưru.Nókhócvàoáosơmicủatôichođếnkhikhônướcmắt,đếnkhicơnrunrẩycủanóngừnglại,vànhữnglờivanxincuốngquýtcủanónhỏdần,thànhnhữngtiếnglầmbầmkhôngrõnóigìnữa.Tôiđợi,runóchođếnkhihơithởnóchậmdần,vàngườinóchùnglại.Tôinhớmộtcâutôiđãđọcởđâuđólâulắmrồi:Trẻconluônđốidiệnvớisợhãinhưthếđấy.Chúngngủthiếpđi.
Tôibếnóvềgiườngcủanó,đặtnóxuống.Rồitôivềgiườngtôinằm,nhìnrangoàicửasổvàobầutrờimàuđỏtíabaotrùmIslamabad.
Bầutrờiđãtốisẫmkhichuôngđiệnthoạireokhiếntôichoàngtỉnhdậy.Tôigiụimắtvàbậtđènngủlên.Hơnmườigiờrưỡiđêmmộtchút.Tôiđãngủđượcgầnbatiếngđồnghồ.Tôinhấcmáylên:
-Allô!-GọitừMỹđây,–tiếngôngFayyazhờhững.-Cảmơnông,–tôinói.Đènbuồngtắmvẫnsáng.Sohrabđangtắmđêm.
Haitiếngláchcách,rồitiếngSoraya:-Salaam,–nàngchàocóvẻphấnkhích.-Chàoem.-Việcgặpluậtsưdiễnbiếnthếnàorồi?Tôikểlạichonàngnhữnggìông
OmarFaisalđãđềxuất.-Thôi,anhcóthểquênchuyệnđóđi.–Nàngnói.–Chúngtasẽkhông
phảilàmthếnữa.Tôingồibậtdậy.-Sao,xảyrachuyệngìvậy?-EmđượcnghelạitừKakaSharif.ÔngnóichủyếulàphảiđưaSohrab
sangMỹ.Mộtkhinóđãởđâyrồi,sẽcónhiềucáchđểgiữnólại.VìvậybácấyđãgọichovàingườibạncủabácấyởSởNhậpcư.TốinaybácấygọilạichoemvàbảobácấyhầunhưchắcchắncóthểlấychoSohrabmộtvisanhânđạo.
-Khôngđùađấychứ?–Tôinói.–Ôi,tạơnThượngđế.Tốtthay,Sharifjan!
-Embiếtmà.Dẫuthếnào,chúngtacũngsẽlànhữngngườibảotrợ.Việc
nàychắcsẽrấtnhanhthôi.Bácấybảovisasẽcóhiệulựckhoảngmộtnăm,thahồđủthờigianđểtiếnhànhxinnhậnconnuôi.
-ThựcsựsẽdiễnranhưthếchứSoraya?-Cóvẻlànhưthế,–nàngnói.Nàngcóvẻsungsướng.Tôibảonàngtôi
yêunàng,vànàngnóinàngcũngyêutôi.Tôigácmáy.-Sohrab!–Tôigọivàbậtdậykhỏigiường.–Báccótinvuiđây–Tôigõ
cửabuồngtắm.–Sohrab,SorayajanvừagọitừCalifornia.Haibácsẽkhôngphảiđưacháuvàotrạimồcôinữa,Sohrab.Bácvàcháu,chúngtasẽsangMỹ.Cónghebácnóikhông?ChúngtasẽsangMỹ!Tôiđẩycửamởra.Bướcvàophòngtắm.
Chợttôikhuỵugốixuống,kêuthétlên.Nghiếnrănglạimàkêulên.Kêulênchotớikhihọngtôimuốnvỡravàngựctôinổtung.
Saunày,họnóitôivẫncònkêukhixecấpcứutới.
Chương25Họkhôngmuốnđểtôivào.Tôithấyhọđẩynó,quahailầncửavàtôiđitheo.Tôixôngquahaicửa
đó,mùiiốtvàôxygiàxộcvàomũitôi,nhưngtôichỉđủthờigiantrôngthấyhaingườiđànôngđộimũphẫuthuậtvàmộtphụnữmặcđồxanhđanghộiýbênchiếcxeđẩy.Tấmkhăntrắngbuôngcảrangoàithànhxe,quệtxuốngsànlátgạchmenhìnhôvuôngcáubẩn.Đôichânbénhỏ,đầymáuthòrangoàidướitấmkhănvàtôinhìnthấymóngngóncáibênchântráibịbongra.Rồimộtngườiđànôngcaolớn,chắcnịchmặcđồxanhlơáptayvàongựctôi,đẩytôitrởrabênngoàiquamấylầncửa,chiếcnhẫncướicủaôngtalạnhtoátáplêndatôi.Tôilaovềphíatrướcvànguyềnrủaông,nhưngôngtanóitôikhôngthểởđây,nóibằngtiếngAnh,giọnglịchsựnhưngkiênquyết:
-Ôngphảiđợi,–vừanóiôngtavừadẫntôitớikhuvựcđợi,vàchiếccửađôiđuđưađónglạiphíasauôngtacùngmộttiếngthởdài,vàtấtcảnhữnggìtôitrôngthấychỉcònlàchópnhữngchiếcmũphẫuthuậtquaôkínhhẹphìnhchữnhậtcủalầncửa.
Ôngtabỏtôitrongmộthànhlangrộngkhôngcócửasổ,chậtníchnhữngngườiđangngồitrênnhữngghếsắtgấpkẻdọctường,nhữngngườikháctrêntấmthảmtrảimỏng,xơmòn.Tôilạimuốnkêuthétnữa,vàtôinhớlầncuốicùng,tôicũngcảmthấynhưthế,đicùngvớiBabatrongbồncủachiếcxetảichởxăngdầu,vùimìnhtrongbóngtốicùngnhữngngườichạynạnkhác.Tôimuốntựmìnhtáchkhỏichốnnày,khỏithựctạinày,nổilênnhưmộtđámmâyvàbồngbềnhtrôiđi,tanchảyvàođêmhèẩmướtvàrãrađâuđóthậtxa,bênkiacácquảđồi.Nhưngtôiđangởđây,đôichânnặngnhưchì,hailáphổinhưcạnkiệtdưỡngkhí,họngtôicháybỏng.Sẽchẳngtrôiđiđâuhết.Sẽchẳngcóthựctạinàokhácđêmnay.Tôinhắmmắtlạivàhailỗmũitôisựcmùihànhlang,mồhôivàmùiamôniắc,mùicồnsáttrùngvàmùimóncàri.Trêntrần,nhữngconthiêuthânđanglaomìnhvàoánhđèntuýpnhờxámchạydọchànhlangvàtôingheđượccatiếngvỗnhữngđôicánhmỏngcủachúng.Tôinghethấytiếngchuyệngẫu,tiếngthổnthứcnghẹnngào,tiếngsụtsịt,aiđóđangthankhóc,aikháclạithởdài,nhữngchiếccửathangmáymởrađánh“bình”mộtcái,phẫuthuậtviêngọitoaiđóbằngtiếngUrdu.
Tôilạimởmắtvàtôibiếtmìnhphảilàmgì.Tôinhìnquanh,timtôinhưmộtbúakhoantronglồngngực,mạchmáuđậpthìnhthịchtrongtai.Cómộtphòngnhỏlàmkhochứađồtốiombêntrái.Ởđó,tôitìmđượcthứtôicần.Thếlàđượcrồi.Tôivơlấymộtchiếckhăntrảigiườngtrắngtừđốngkhănđãgấpvàmangrangoàihànhlang.Tôithấymộtytáđangtròchuyệnvớiviêncảnhsátgầnphòngnghỉ.Tôinắmlấykhuỷutaycôytáđómàkéora,tôimuốnbiếtphíanàolàphíaTây.Côkhônghiểuvànhữngnếpnhăntrênmặt
côhằnsâuthêmkhicôcaumày.Họngtôiđauvàmắttôicayvìmồhôi,mỗihơithởnhưhítlửavào,vàtôicholàtôiđangkhóc.Tôilạihỏi.Tôivanxin.Viêncảnhsátlàngườichỉchotôi.
Tôinémchiếcjai-namaz,thảmquỳtạmthờicủatôi,xuốngsànnhà,quỳgối,rạpđầuxuốngđất,nướcmắttôiđầmđìatấmkhăn.TôicúilạyvềphíaTây.Rồitôinhớmườilămnămnaytôichưatừngcầunguyện.Từlâutôiđãquênhếtcâucú.Nhưngkhôngquantrọng,tôisẽthốtramấytừtôivẫncònnhớ:LaillahailAllah,Muhammadurasulullah.KhôngcóThượngđếnàongoàiĐứcAllahvàMuhammadlàSứgiảcủaNgười.Bâygiờ,tôimớithấyBabanhầm,cómộtThượngđế,luônluôncómộtThượngđế.TôithấyNgườiởđây,trongnhữngconmắtcủamọingườinơidãyhànhlangtuyệtvọngnày.ĐâylàngôinhàthựcsựcủaThượngđế,đâylànơinhữngaiđểlạcmấtThượngđếsẽtìmthấyNgười,khôngphảitoàmasjidtrắngvớinhữngngọnđènlấplánhnhưkimcươngvànhữngthápgọicầukinhcaovờivợi.CómộtThượngđếởđây,ởđâyphảicó,vàbâygiờtôisẽnguyệncầu,tôisẽcầuxinNgườixátộichotôivìđãlãngquênNgườibaonhiêunămqua,xátộichotôivìđãphảnbội,đãdốitrá,vàđắctộimàkhôngbịtrừngphạt,chỉquaylạivớiNgườivàogiờkhắccầnthiếtlúcnàycủatôi.TôicầuxinNgườihãynhântừ,khoandungvàđộlượngnhưcuốnkinhcủaNgườiđãdạyvềNgườinhưvậy.TôicúilạyvềphíaTây,hônmặtđấtvàhứatôisẽcầukinhsángzakat,cầukinhtốinamaz.TôisẽănchaysuốttuầnlễRamadanvàkhithángRamadanquađitôisẽtiếptụcănchay,tôisẽghikhắctrongtâmkhảmmìnhtừnglờidạycuốicùngtrongcuốnsáchthiêngcủaNgười,vàtôisẽhànhhươngtớicáithànhphốnóngbứcấytrongsamạcvàcũngsẽcúilạytrướcKa’bah[149].TôisẽlàmtấtcảnhữngviệcnàyvàngàynàotôicũngsẽnghĩtớiNgười,miễnlàNgườibanchotôichỉnguyệnướcnày:HaibàntaytôiđãvấymáucủaHassan,tôixinNgườiđừngđểnóphảivấymáucontraicậuấynữa.
Tôinghethấytiếngthútthítvànhậnrađólàtiếngcủamình.Đôimôitôimặnchát,nướcmắttừtừtuônxuốngmặt.Tôicảmthấymắtmọingườitronghànhlangđềunhìntôi,vàtôivẫncúilạyvềphíaTây.Tôicầunguyện.Tôicầuxintộilỗikhôngđuổikịptôivớicungcáchmàtôivẫnluônsợrằngnósẽđuổikịp.
MộtđêmkhôngsaotốiđenbaotrùmlênIslamabad.Đãmấygiờqua,tôivẫnđangngồitrênsàncủaphòngđợinhỏngoàicáihànhlangdẫntớiphòngcấpcứu.Trướcmặttôilàmộtchiếcbàncàphêmàunâuảmđạmbềbộnnhậtbáovàtạpchíquăngóc–mộtsốtháng4/1996củaTimevàtờtinPakistanchụpbộmặtcủamộtchàngtraitrẻbịtàucánchếttuầntrướcđó,mộttạpchígiảitrívớinhữngdiễnviênLollywoodđangmỉmcườitrênbìalángbóng.Cómộtbàgiàmặcáoshalwar-kameezmàuxanhvàquàngmộtchiếckhănsanmócsợigàgậttrongmộtchiếcghếđẩyngangquachỗtôi.Chốcchốcbà
lạigiậtmìnhtỉnhdậyvàlẩmbẩmcầukinhbằngtiếngẢrập.Tôibănkhoănđếnphátmệtmỏi,khôngbiếtlờicầuxincủaai,củatôihaycủabàấyđêmnaysẽđượcNgườinghethấy.TôihìnhdungrakhuônmặtcủaSohrab,cáicằmhơidẩura,đôitaiốcbiểnnhonhỏ,đôimắtxếchlátrequágiốngbốnó.Mộtnỗibuồnthảmđentốinhưđêmbênngoàixâmlấnhồntôi,vàtôicảmthấycổhọngmìnhnghẹnlại.
Tôicầnkhôngkhí.Tôiđứngdậyvàmởcửasổ.Khôngkhílọtquamàncửacómùiẩmmốc
vànóng.Nósựcmùiquảchàlàchínnẫuvàmùiphânsúcvật.Tôicốhítvàophổitừngngụmlớn,nhưngnhưthếcũngkhôngxoátancảmgiácnghẽnnghẹttronglồngngực.Tôilạingồixuốngsàn.TôivớlấycuốntạpchíTimevàlậtgiởcáctrang.Nhưngtôikhôngthểđọc,khôngthểtậptrungvàobấtcứđiềugì.Vìvậytôilạiquăngnólênbànvàtrởlạichămchúnhìnvàocáckhenứtngoằnngoèotrênsànximăng,nhữngmạngnhệnởphàotrầnnhà,nhữngxácruồivàxáccôntrùngkháctrênbậucửasổ.Chủyếutôichămchămnhìnđồnghồtreotrêntường.Đãhơnbốngiờsáng,tôiđãởbênngoàicănphòngcửaquayhơnnămtiếngđồnghồrồi.Tôivẫnchưangheđượctintứcgì.
Tôibắtđầucảmthấysànnhàbêndướinhưmộtphầncủacơthể,hơithởtôimỗilúcmộtnặngnềhơn,chậmchạphơn.Tôimuốnngủ,nhắmmắtlại,ngảđầutôixuốngsànnhàlạnhvàbụibặm.Thiếpđi.Khitôitỉnhdậy,biếtđâutôisẽkhámpháramọithứtôinhìnthấytrongcáibuồngtắmcủakháchsạnchỉlàmộtphầncủacơnmơ:nhữnggiọtnướcnhỏtừvòithànhtiếngbinhbinhxuốngnướctắmhoàmáu,cánhtaytráiđungđưaquathànhbồn,lưỡidaocạođầmđìamáuvẫnnằmtrêntécnướcbồncầu–vẫnlưỡidaocạotôiđãdùngcạorâuhômtrước–vàđôimắtnóvẫnhémởnhưngkhôngcònánhsáng.Hơnbấtcứđiềugì.Tôimuốnquênđiđôimắtấy.
Chẳngmấychốc,giấcngủkéođếnvàtôiđểmặcnómangtôiđi.Tôimơthấynhiềuchuyệnmàsauđótôikhôngnhớnổi.
Aiđóvỗvàovaitôi.Tôimởmắt.Cómộtngườiđànôngđangquỳbêntôi.Ôngtađộimộtchiếcmũ,giốngnhữngngườiđànôngđằngsaulầncửaquay,vớimộtcáikhẩutrangphẫuthuậtbằnggiấytrùmkínmiệng–timtôilặngđikhitôinhìnthấymộtgiọtmáutrênchiếckhấutrang.Ôngmớidántấmhìnhcôgáinhỏmắtnaivàomáynhắntincủamình.ÔngbỏmặtnạravàtôimừngvìkhôngphảinhìnvàomáucủaSohrabnữa.DaôngngămđengiốngmàusôcôlaThuỵSĩnhậpkhẩumàHassanvàtôivẫnthườngmuaởphốchợShar-e-Nau.Tócôngthưamỏngvàđôimắtmàunâulụcdướihaihànglôngmàycong.BằnggiọngnóirấtAnh,ôngbảotôiônglàbácsĩNawaz,vàbấtchợttôimuốntránhxaconngườinày,bởitôikhôngnghĩtôicóthểchịunổikhinghenhữnggìôngđếnđểnóivớitôi.Ôngnóithằngbéđãtựcắtsâuvàotaymìnhvàmấtrấtnhiềumáu,vậylàmiệngtôilạilẩmbẩmcâukinhấy.
LaillahailAllah,MuhammadurasulullahHọđãphảitruyềnvàibađơnvịmáu.MìnhsẽphảinóivớiSohrabthếnàođây?Hailần,họphảigiànhlạisựsốngchonó.Tôisẽcầunamaz,tôisẽcầuzakat.Họcólẽđãkhôngcứuđượcnónếutráitimnókhôngtrẻvàkhoẻmạnh.Tôisẽănchay.Nósốngrồi.BácsĩNawazmỉmcười.Phảimấtmộtlúctôimớighinhậnđượcnhữnggìôngvừanói.Rồiông
cònnóithêmnhưngtôikhôngnghethấy.Bởivìtôiđãnắmlấyhaitayôngvàđưalênmặt.Tôikhócvìtrútđượcnỗiloâutronghaibàntaynhỏbé,múpmípcủaconngườixalạnàyvàôngkhôngnóigìlúcấy.Ôngđợi.
PhònghồisứccấpcứuhìnhchữLvànhờtối,mộtmớbòngbongcácthiếtbịđiệntửkiểmtrakêubípbípvàcácmáymóckêuroro.BácsĩNawazdẫntôiđigiữahaidãygiườngphâncáchnhaubởinhữngrèmnhựatrắng.GiườngcủaSohrablàchiếccuốiởgócphòng,chiếcgầnnhấtvớibànlàmviệccủaytá,nơicóhainữytátrangbịáoquầnmổmàuxanhđangghichépvộivàokẹpgiấyvàkhẽchuyệngẫuvớinhau.LúclặnglẽcùnglênthangmáyvớibácsĩNawaz,tôiđãnghĩtôisẽlạikhóckhitrôngthấySohrab.Nhưngkhingồitrênchiếcghếởchângiườngnó,nhìnvàokhuônmặttrắngnhợtcủanóquamộtmớrốitungnhữngốngnhựanhờsángvàdâytruyềnmáu,mắttôiráohoảnh.Nhìnngựcnóphậpphồngtheonhịpcủachiếcmáythởđanghuýtlêntôilặngngườiđi,giốngnhưmộtngườilặngđimấygiâysaukhiđánhtayláichiếcxecủamìnhtránhđượcmộtcúvachạmngayđầumũixe.
Tôingủgàngủgật,vàkhitỉnhdậy,tôithấymặttrờiđanglêntrênmộtbầutrờimàubơsữaquachiếccửasổgầnbànytá.Ánhnắngxiênvàophòng,đổbóngtôilênngườiSohrab.Nóvẫnkhôngđộngđậy.
-Tốtnhấtôngnênngủđimộtlúc.–Côytábảotôi.Tôikhôngnhậnracô.Cólẽđãcóthaycatrongkhitôithiếpđi.Côđưatôisangmộtcănphòngkhác,ngaybênngoàiphònghồisứccấpcứu.Cănphòngtrống.Côđưachotôigốivàchănbệnhviện.Tôicảmơncôvànằmxuốngmộtchiếcsofanhựaởgócphòng.Tôihầunhưngủthiếpđingay.
Tôimơthấymìnhtrởlạicănphòngtầngdưới.BácsĩNawazbướcvàovàtôingồidậyđónông.Ôngtháocáikhẩutranggiấyra,haibàntayôngđộtnhiêntrắnghơntôinhớ,nhữngmóngtaygọtgiũacẩnthận,tócrẽđườngngôimượtmà,vàtôithấyôngkhôngphảilàbácsĩNawaznữamàlàRaymondAndrews,ngườiđànôngbénhỏởtoàđạisứ,vớichậucàchua.Andrewsngẩngđầulên.Nheomắtlại.
Banngày,bệnhviệnlàmêcungvôsốnhữnghànhlangbắtgócnhau,nhờ
nhờthứánhsánghuỳnhquangđỏnhạtởtrênđầu.Tôiđãnhậnrasơđồbệnhviện,nhậnrarằngnútbấmtầngbốntrongthangmáyphíaĐôngkhôngbậtsáng,rằngcánhcửatớiphòngđànôngởtầngấybịkẹtvàphảiđẩyvaimớimởrađược.Tôiđãhiểuđượcbệnhviệncómộtnhịpsốngriêng,hoạtđộngnáonhiệtlúcđổicasáng,cáihốihảbantrưa,sựtĩnhlặngvàêmảcủanhữnggiờgiấcđêmkhuya,thỉnhthoảngmớibịngắtquãngbởinhữnghìnhảnhlờmờcácbácsĩvàytávộivãcấpcứuaiđó.TôivẫnngồicanhbêngiườngSohrabsuốtcảngày,vàđêmthìlangthangquanhữnghànhlangngoằnngoèocủabệnhviện,lắngnghegótgiàymìnhgõtrêngạchlát,nghĩvềnhữnggìtôisẽnóivớiSohrabkhinótỉnhđậy.Cuốicùngtôiđànhtrởlạiphònghồisứccấpcứu,bênchiếcmáythởkêurorocạnhgiườngnó,hầunhưchẳngthiếtnghĩthêmgìnữa.
Saubangàyởphònghồisứccấpcứu,họtháoốngthởvàchuyểnnóxuốngchiếcgiườngtầngdưới.Tôikhôngởđólúchọchuyểnnó.Tôiđãtrởvềkháchsạnđêmấyđềcóthểngủthêmmộtchútnhưngcuốicùngtrằntrọctrêngiườngsuốtcảđêm.Sángra,tôicốkhôngnhìnvàocáibồntắm.Lúcnàynóđãsạchsẽ,aiđóđãlausạchmáu,trảichiếumớilênsàn,vàcọrửasạchtường.Nhưngtôikhôngthểngăntôingồitrênbờsứlạnhcủabồntắm.TôihìnhdungSohrabxảđầynướcnóngvàobồn.Thấynócởiquầnáo.Thấynóvặnbàncạora,vàmởcáichốtképantoànởtrên,tháolưỡidao,cầmgiữangóntrỏvàngóncái.Tôihìnhdungnóngâmmìnhvàonước,nằmởđómộtlúc,mắtnhắmlại.Tôikhônghiểulúccuốinónghĩgìkhinógiơlưỡidaolênrồihạxuống.
TôiđangchựcrakhỏiphòngtiếpkháchcủakháchsạnthìônggiámđốcFayyazđuổikịptôi:
-Tôirấtlấylàmbuồnchoông,–ôngnói.–Nhưngtôiyêucầuông,làmơnrờikhỏikháchsạn.Chuyệnnàytệhạichocôngviệckinhdoanhcủatôi,rấttệhại.
Tôibảoôngtôihiểu,vàlàmthủtụctrảphòng.Ôngkhôngtínhtiềnbangàytôiởbệnhviện.Chờmộtchiếctaxibênngoàiphòngđợicủakháchsạn,tôilạinghĩđếnnhữnggìôngFayyazđãnóivớitôicáiđêmchúngtôiđitìmSohrab:mộtđiềuvềngườiAfghancácônglà…ồ,dâncácônghơiliềuđấy.
Tôiđãcườiông,nhưngbâygiờtôithậtsựkinhngạc.CóphảithựcsựtôiđãngủmấtsaukhichoSohrabhaycáitinmànósợnhấthaykhông?
Khiđãvàotrongxe,tôihỏingườitàixếcóbiếtmộthiệusáchBaTưnàokhông.AnhtanóicómộthiệucáchđâyhaicâysốvềphíaNam.Chúngtôidừnglạiởđótrênđườngtớibệnhviện.
PhòngmớicủaSohrabcótườngmàukem,gờtườngxámđensứtmẻ,gạchlátnềntrángmencólẽđãtừngrấttrắng.NóởcùngphòngvớimộtđứacontraichoaichoaingườiPunjabi,mộtytáchobiếtthằngbébịgãychânkhituộttừtrênnócchiếcxebuýtđangchạy.Chânthằngbébịbóbột,được
nânglên,giữbằngnẹpcóđaidâydatreolênchokhốinặng.GiườngcủaSohrabởgầncửasổ,nửaphíadướiđượcchiếusángbởiánh
nắngmặttrờinontrưatrànquanhữngôcửahìnhchữnhật.Mộtnhânviênbảovệmặcđồngphụcđứngởcửasổđangcắnhạtdưarang–Sohrabđượctheodốihaibốntrênhaibốngiờvìtựsát.Quychếbệnhviện,bácsĩNawazthôngbáovậychotôi.Ngườigácnghiêngmũkhithấytôivàrờikhỏiphòng.
Sohrabmặcáongủcộctaycủabệnhviệnvànằmngửa,chănkéotớingực,mặtquayvềphíacửasổ.Tôinghĩnóđangngủ,nhưngkhitôikéonhẹchiếcghếsátvàogiườngnó,haimimắtnóchớpchớpvàmởra.Nónhìntôi,rồinhìnđichỗkhác.Nóquáxanhxao,mặcdầutấtcảsốmáuhọđãtiếpchonó,vàcóvếtthâmtímởnếpgấpcánhtayphải.
-Cháucósaokhông?–Tôihỏi.Nókhôngtrảlời.Nónhìnquacửasổ,vàonhữnghốcátvàghếđutrong
vườnbệnhviện.Cómộtgiànlướiuốnhìnhvòmgầnsânchơi,dướibóngnhữnghàngcâydâmbụt,vàicâynhoxanhleolênhàngràomắtcáobằnggỗ.Đámtrẻđangnôđùavớinhữngxôchậutronghốcát.Bầutrờihômđóxanhbiếckhôngmộtgợnmâyvàtôithấymộtchiếcmáybayphảnlựcnhỏxíuđểlạiđằngsauhaivệttrắng.TôiquaylạiSohrabvàhỏi:
-Mấyphúttrước,bácnóichuyệnvớibácsĩNawaz,ôngấynghĩvàingàynữacháusẽđượcraviện.Đólàmộttinmừng,phảikhông?
Tôivẫnvấpphảiyênlặng.ĐứacontraiPunjabiởcuốiphòngcựaquậytronggiấcngủvàrênlênđiềugìđó.
-Bácthíchphòngnàycủacháu,–tôivừanóivừacốkhôngnhìnvàocổtaybăngbócủaSohrab.–Trờiđẹpquá,cháucóthấythếkhông.Vẫnimlặng.Vàiphútlúngtúngnữatrôiqua,lôngmàyvàmôitrêntôilấmtấmmồhôi.Tôichỉvàobátđậuaush[150]HàLankhôngđụngđếnởtrêntủgiường,vàchiếcthìanhựakhôngdùngđến:
-Cháunêncốănmộtchút.Lấylạisứckhoẻcủacháu.Cháucómuốnbácgiúpcháuănkhông?
Nóbắtlấycáinhìncủatôi,rồilạitrôngđinơikhác,mặtlạnhnhưđá.Mắtnóvẫnkhôngcósắcsáng,trốngrỗngynhưkhitôitìmthấynóvàkéonórakhỏibồntắm.TôithòtayvàotrongtúigiấygiữahaichânvàlấyracuốnsáchcũShahnamahtôiđãmuaởhiệusáchBaTư.TôiquaybìasáchvềphíaSohrab:
-Bácvẫnthườngđọccuốnnàychobốcháu,khihaianhemcònnhỏ.Bọnbácthườngleolênngọnđồiởgầnnhà,vàngồidướigốccâylựu…Tôinóinhỏdần,Sohrablạinhìnrangoàicửasổ.Tôigượngcười:
-BốcháuthíchnhấtlàchuyệnvềRostamvàSohrab,vìthếmàcháumangcáitênấy,bácbiếtlàcháubiếtđiềuđó.–Tôidừnglại,hơicảmthấynhưmìnhlàmộtthằngngốc.–Dùthếnàothìbốcháucũngđãnóitrongthưgửichobáccháuthíchchuyệnđó,vìvậybácnghĩbáccóthểđọcchocháu
nghemộtít.Cháucóthíchthếkhông?Sohrabnhắmmắtlại.Lấycánhtay,cáicánhtaythâmtímấychelên
mắt.Tôilậtmởđếntrangtôigậplúcởtrongxetaxivàbảo“bắtđầunào”,lầnđầutiêntựhỏikhôngbiếtHassanđãnghĩgìkhicuốicùngcậutựđọcđượcShahnamahvàpháthiệnratôiđãđánhlừacậusuốtnhữngnămthángấy.Tôihắnggiọngvàđọc:“HãyđểtainghekỳhếttrậnchiếncủaSohrabchốngRostam,dẫuđólàmộtchuyệnđầmđìanướcmắt.Chuyệnkểrằngvàomộtngày,Rostamtừtrườngkỷvươnmìnhthứcdậy,đầuócđầynhưngđiềmtriệuquáigở.Ôngtanhớra…”.Tôiđọcchonógầnhếtchương1,tớiphầnchàngchiếnbinhtrẻSohrabđếnchỗmẹmình,làTahminah,côngchúacủaSamenganvàyêucầuđượcbiếthìnhdángcủachachàng.Tôigấpsáchlại.
-Cháucómuốnbáctiếptụckhông?Sắpcónhữngtrậnđánhxảyra,cháunhớkhông?SohrabdẫnquânđộicủamìnhtớipháođàitrắngởIranphảikhôngnhỉ?Bácđọctiếpnhé?
Nókhẽlắcđầu.Tôibỏcuốnsáchtrởlạivàotúigiấy.-Cũngđược,–tôinói,cảmthấyphấnchấnvìdẫusaonócũngđãđáplại.
–Cólẽngàymaichúngtasẽtiếptục.Cháucảmthấythếnào?MiệngSohrabhémởvàmộttiếngkhànkhànvuộtra.BácsĩNawazđãbảotôisẽxảyranhưthếdoốngthởluồnquadâythanhquản.Nóliếmmôivàlạicốnói:
-Mệt.-Bácbiết.BácsĩNawazđãlườngtrướclànhưthế.–Nólắcđầu.-Saocơ,Sohrab?Nónhănmặtkhinóilạibằngmộtgiọngkhànkhàn,gầnnhưkhônghơn
tiếngthìthào:-Chántấtcả.Tôithởdàivàngồisụpxuốngghế.Cómộtdảinắngtrêngiườnggiữahai
chúngtôi,vàtrongđúngmộtkhắc,từphíabênkiadảinắng,bộmặtxanhxámnhưtrođangnhìntôigiônghệtbộmặtcủaHassan.KhôngphảiHassanchơibiđávớitôitớitậnlúcgiáosĩrungchuôngbáogiờkinhAzanbuổitốivàôngAligọichúngtôivềnhà,khôngphảiHassantôiđuổitheotừtrênđồitrongkhimặttrờiđanglặnsaunhữngnócnhàđấtsétởđằngTây,màlàHassanlầncuốicùngtôithấycònsống,đangkéolêđồđạccủamìnhphíasauôngAlitrongmộttrậnmưanhưtrútnướccủamùahèấmáp,nhétchúngvàocốpxecủaBabatrongkhitôidõitheoquacửasổròngròngnướcmưacủaphòngmình.Nólắcđầutừtừvànhắclại:
-Chánhếtmọithứ.-Bácphảilàmgì,Sohrab?Làmơnnóichobácbiết.-Cháumuốn…–nólắcđầu.Nólạinhănnhóvàđưataylênhọngnhưthể
đểgỡtungbấtcứthứgìđangchặnlấygiọngnóicủanó.Haimắttôilạihướngvàocổtayquấnchặtbănggạctrắng.–Cháumuốnlạiđượcsốngnhưxưa.–Nóthở.
-Ồ,Sohrab.-CháumuốnBốvàMẹJan.CháumuốnSasa.Cháumuốnchơiđùavới
ôngRahimKhansahibởngoàivườn,cháumuốnđượcsốngtrongngôinhàcủachúngcháu,–nóđưacánhtaylênngangmắt.–Cháumuốnlạiđượcsốngnhưxưa.
Tôikhôngbiếtnóigì,nhìnđiđâu,đànhnhìnxuốnghaibàntaytôi.Cuộcsốngnhưxưacủacháu,tôinghĩ.Cuộcsốngnhưxưacủabácnữa.Bácđãchơiđùatrongcùngcáisânấy,Sohrab.Bácsốngtrongcùngngôinhàđó.Nhưngcỏđãchếtvàmộtchiếcxejeepcủakẻxalạđãđỗtrênlốixevàongôinhàcủachúngta,vãidầutrênkhắpmặtđườngnhựa.Cuộcsốngnhưxưacủachúngtađãrađirồi,Sohrab,vàmọingườitrongđóđềuđãchếthoặcđangchết.Bâygiờchỉcònmỗicháuvàbácthôi.Chỉmỗicháuvàbác.
-Báckhôngthểchocháuđiềuđó,–tôinói.-Giábácđừng…-Xincháuđừngnóithế.-Giábácđừng…giábácđểmặccháutrongbồnnước.-Đừngbaogiờnóithế,Sohrab,–tôivừanóivừangảngườivềphía
trước.–Nghecháunóithếbáckhôngchịunổi.–Tôisờvàovainó,nógiậtnảyngười.Lùilại.Tôibuôngtay,buồnrầunhớlạinhưngngàycuốicùngtrướckhitôithấthứavớinórútcụcnóđãthoảimáiđểtôichạmvàongườinóthếnào.
-Sohrab,báckhôngthểđemlạichocháucuộcsốngnhưxưa,báccầumongThượngđếđểbáccóthểlàmnhưvậy.Nhưngbáccóthểmangcháuđitheobác.Bácchạyvàobuồngtắmđểnóichocháubiếtlàvìthế.CháucóvisađisangMỹ,đểsốngvớibácvàbácgái.Thậtđấy.Bácxinhứa.
Nóthởhắtraqualỗmũivànhắmmắtlại.Giátôiđừngnóimấytừ“Bácxinhứa”thìhơn.
-Cháubiếtđấy,bácđãlàmnhiềuđiềubáchốitiếctrongđời.Vàcóthểkhônggìđángtiếchơnviệcbáckhônggiữđượclờihứavớicháu.Nhưngchuyệnđósẽkhôngbaogiờxảyranữa,báchếtsứcxinlỗi,bácxincháu,xinsựthathứcủacháu.Cháucóthểlàmviệcđókhông?Cóthểthathứchobáckhông?Cháucóthểtintưởngbáckhông–Tôihạgiọng.–Cháusẽđicùngvớibácchứ?
Tronglúcđợinótrảlời,tríóctôichợtloétrởlạimộtngàyđôngđãlâurồi,Hassanvàtôingồitrêntuyếtdướigốccâyanhđàotrụilá.TôiđãchơimộttròđộcácvớiHassanhômđó,giỡnvớicậuấy,yêucầucậuấyănbẩnđểchứngtỏlòngtrungthànhcủacậuấyvớitôi.Giờđây,tôilàkẻdướikínhhiểnvi,làkẻphảichứngtỏnhâncáchcủamình.Tôiđángnhưthếlắm.
Sohrabxoaynghiêngngười,xâylưnglạitôi.Nókhôngnóigìmộtlúclâu.Thếrồi,đúnglúctôinghĩcóthểnóđãngủ,nónóigiọngkhànkhàn:
-Cháumệtlắm.
Tôingồibêngiườngnóchotớikhinóngủ.CócáigìđóđãmấtgiữaSohrabvàtôi.Chotớilúctôigặpôngluậtsư,ôngOmarFaisal,mộttiahyvọngđãbắtđầulọtvàođôimắtSohrab,nhưmộtvịkháchrụtrè.Bâygiờtiahyvọngấyđãrađirồi,vịkháchkiađãbỏchạy,tôikhôngbiếtkhinàonódámquaytrởlại.TôikhôngbiếtbaolâunữaSohrabmớilạicười.Baolâunữanómớilạitintôi.Liệucóbaogiờkhông?
Tôiđànhrờikhỏiphòngbệnhvàđitìmmộtkháchsạnkhác,khôngbiếtrằngphảimộtnămsauđótôimớilạiđượcnghethấySohrabnóithêmmộtlờinàokhác.
CuốicùngthìSohrabcũngchẳngbaogiờnhậnlờiđềnghịcủatôi.Nócũngchẳngkhướctừ.Nhưngnóbiết,mộtkhibăngđãđượctháora,áoquầnbệnhviệnđãtrảlại,nóchỉlàmộtđứatrẻHazaramồcôivôgiacưnàođấy.Nócógìmàlựachọn?Nócóthểđiđâu?Vìvậy,tiếngvângởnótrênthựctếgiốngmộtsựđầuhànglặnglẽhơn,khônghẳnmộtsựchấpthuậnmàchínhlàmộthànhđộngbuôngxuôi,vìquáchánnảnđểmàquyếtđịnh,vàquámệtmỏiđểmàtintưởng.Điềunómongmỏilàcuộcsốngxưakia.NhữnggìnócóđượclàtôivànướcMỹ.Xétchohếtlẽ,chẳngphảilàmộtsốphậntồitệgìcholắm,nhưngtôikhôngthểnóivớinónhưthế.Viễncảnhlàđiềuxaxỉkhiđầuócanhlúcnàocũngongongmộtbầyquỷdữ.
Vànếusựviệcdiễnranhưthế,khoảngmộttuầnnữathôi,chúngtôisẽvượtquacáiđườngbăngtrảibêtôngnhựađườngấmnóng,vàtôisẽmangcontraicủaHassantừAfghanistantớiMỹ,đemnórakhỏitìnhtrạngchắcchắnhỗnloạnvàbỏnóvàosựhỗnloạncủasựkhôngchắcchắn.
Mộthôm,cóthểvàokhoảngnăm1983hoặc1984gìđó,tôiởcửahàngvideoởFremont.TôiđangđứngởgianhàngphimPhươngTâythìmộtanhchàngcạnhtôiđanguốngcoke,chỉvàobăngBảyanhchàngcừkhôivàhỏitôiđãxemphimnàychưa.
-Rồi,mườibalần,–tôinói.–CharlesBronsonchếttrongphim,rồicảJamesCoburnvàRobertVanghacũngchết.
Hắnnhănmặtlạinhìntôi,nhưthếtôivừanhổvàocốcnướcgiảikhátcủahắn.
-Cảmơnnhiều,trờihỡi.Hắnvừanóivừalắcđầu,mồmlấmbẩmmộtđiềugìđótrongkhiđi
khỏi.Vềsautôimớibiết,ởMỹ,đừngcótiếtlộhồikếtcủabộphim,nếuanhlàmthế,anhsẽbịkhinhthường,vàphảihếtlờixinlỗivìđãmắctộiLàmHỏngPhầnKết.
ỞAfghanistan,phầnkếtmớilàphầnđượcquantâmnhất.KhiHassanvàtôitrởvềnhàsaukhixemmộtbộphimHinduởrạpchiếuphimZainab,nhữnggìôngAli,chúRahimKhan–BabahoặcvôsốbạnbècủaBaba,nhữngemhọ,cháuhọlũlượtraravàovàongôinhà–chỉmuốnbiếtđiềunày:Côgáitrongphimcótìmthấyhạnhphúckhông?Bacheh,chàngtrai
trongphim,cóthànhcôngvàhoànthànhnhữnggiấcmộngcủamìnhkhônghaylàchàngtađànhchịuđắmmìnhtrongthấtbại?
Cuốicùngcóhạnhphúckhông,họmuốnbiếtđiềuấy.NếucóaihômnaymuốnhỏitôiliệucâuchuyệnvềHassan,Sohrabvàtôi
cókếtthúchạnhphúckhông,cólẽtôisẽchẳngbiếtnóithếnào.Liệucóaimuốnhỏi?Rốtcuộc,cuộcđờikhôngphảilàmộtbộphimHindu.Zendagimigzana,
nhữngngườiAfghanthíchnóithế:Đờicứtrôiđi,chẳngkểđếnbắtđầu,kếtthúc,kamyab,nab-kam,khủnghoảnghaythanhthản,luôntiếnvềphíatrướcnhưmộtđoànlữhànhìạchvàbụibặmcủangườidumụcKochis.Tôicólẽkhôngbiếttrảlờicâuhỏiđóthếnào.BấtkểchuyệnphépmầunhonhỏChủnhậtvừarồi.
Chúngtôivềđếnnhàkhoảngbảythángtrước,vàomộtngàyấmápthángTámnăm2001.Sorayađónchúngtôiởsânbay.TôichưatừnglầnnàoxaSorayalâuđếnthế,vàkhinàngkhoáhaicánhtayquanhcổtôi,khitôingửithấymùihươngtáotrêntócnàng,tôimớinhậnratôinhớnàngquáthể.Tôithìthầm:
-Emvẫncứlàmặttrờibanmaichoyelda[151]củaanh.-Gìcơ?-Khôngcógì.–Tôihôntainàng.SauđónàngkhomgốixuốngngangtầmmắtSohrab.Nàngcầmtaynóvà
mỉmcườivớinó:-Salaam,SohrabJan.DìlàKhalaSorayacủacháu.Tấtcảchúngtađang
mongcháu.NhìnnàngmỉmcườivớiSohrab,mắthơingânngấn,tôithoángnghĩnàng
lẽrađãcóthểlàmmẹ,nếudạconcủanàngkhôngphảnbộinàng.Sohrabrêrêchânvànhìnđichỗkhác.SorayađãchuyểnphòngđọctrêngácthànhphòngngủchoSohrab.Nàng
dẫnnóvàovànóngồiởmépgiường.Khăntrảigiườngnổibậtnhữngcánhdiềusắcmàurựcrỡtungbaytrongbầutrờixanhbiếc.Nàngđãtạonhiềuvạchtrênbứctườnggầnchiếctủcon,từngphântừngtấcđểđochiềucaosẽngàymộttăngcủađứatrẻ.Ởchângiường,tôithấymộtrổliễugaiđầysách,mộtđầutàuvàmộthộpmàunước.
SohrabđangmặcmộtchiếcáophôngtrắngloạibìnhthườngvàquầnJeansmớimàtôimuachonóởIslamabadngaytrướckhichúngtôirờikhỏiđó–Chiếcáophônglụngthụngngoàiđôivaigiơxươngvàhõmxuốngcủanó.Sắcmàuvẫncònchưaửnglêntrênmặtnó,trừnhữngquầngthâmquanhđôimắt.Lúcnàynónhìnchúngtôimộtcáchthảnnhiênnhưnhìnvàonhữngđĩacơmbệnhviệnđặtngayngắntrướcmặt.
Sorayahỏiliệunócóthíchcănphòngcủanókhôngvàtôiđểýthấynàngcốtránhnhìnvàocổtaythằngbé,mắtnàngluônquaytrởlạinhữngvếtcắt
màuhồng.Sohrabhơicúiđầu.Giấuhaibàntaydướikheđùivàkhôngnóikhôngrằng.Rồinóhồnnhiênngảđầulêngối.Chưađầynămphútsau,Sorayavàtôiđứngởcửangắmvào,nóđãđangngáy.
Chúngtôiđingủ,Sorayangủthiếpđi,đầunànggốitrênngựctôi.Trongbóngtốicủacănphòng,tôinằmthaothức,lạithêmmộtlầnmấtngủ.Thaothức.Vàcôđơncùnglũmaquỷcủabảnthântôi.
Đôilầngiữađêmkhuya,tôirónrénrakhỏigiườngđếnphòngSohrab.Tôiđứngbên,nhìnxuống,vàthấymộtcáigìđóthòradướigối.Tôicầmlên.ThấyđólàtấmảnhPolaroidcủaRahimKhan,tấmảnhtôiđãchoSohrabvàocáiđêmchúngtôingồibênnhàthờShahFaisal.TấmảnhcủaHassanvàSohrabđứngsátcạnhnhau,nheomắttrongánhmặttrời,vàmỉmcườinhưthểthếgiớilàmộtnơitốtđẹp,côngbằng.TôikhônghiểuSohrabđãnằmtrêngiườngchămchúnhìntấmảnh,chuyểntaynọquataykiatrongbaolâu.Tôinhìnvàotấmảnh.Chacháulàmộtngườibịgiằngxégiữahainửa,chúRahimKhanđãviếtthếtrongbứcthưcủaông.Tôiđãtừnglàcáinửađượcchophép,đượcxãhộithừanhận,nửahợppháp,hiệnthânvôthứctộilỗicủaBaba.TôinhìnvàoHassanphôrahaichiếcrăngcửabịkhuyết,ánhnắngchiếuxiênlênmặt.NửakiacủaBaba.Cáinửakhôngđượcphép,nửakhôngcóđặcquyền.CáinửathừakếtấtcảnhữnggìlàtrongsạchvàcaoquýởBaba.Cáinửamà,biếtđâu,trongcõihẻolánhbíẩnnhấtcủatráitimmình,Babađãnghĩnómớilàđứacontraiđíchthựccủaông.
Tôilạiluồntấmảnhtrởvềnơitôiđãlấy.Rồitôinhậnrađượcmộtđiều:Rằngýnghĩvừaxongkhônghềmangtheonhóiđaunàohết.KhépcửaphòngSohrab,tôibănkhoăntựhỏiliệucóphảiấylàconđườngsựkhoandungđâmchồinảylộc,khôngphảibằngtrốnggiongcờmở,màchínhlànỗiđauđãthudọnnhữngđồlềcủanó,góighémlại,vàtiêubiếnđikhônglờigiãbiệtgiữađêmkhuya.
ÔngtướngvàKhalaJamilahômsauđếnăntối.KhalaJamila,tóccắtngắnvàđỏsẫmhơnbìnhthường,đưachoSorayamaghout[152]rắchạnhnhânđểăntrángmiệng.BànhìnthấySohrabliềntươicười:
-Mashallah!Sorayajanbảochúngtalàcháuxinhtrailắm,nhưngnhìnngoàiđờicháucònxinhtraihơn.
Bàtraochonóchiếcáolenmàuxanhcổlọ:-Bàđanchocháuđấy.Chomùađôngtới.Inshallah,mongcháumặcvừa.Sohrabcầmlấychiếcáolen.-Xinchào,anhbạntrẻ,–đólàtấtcảnhữnggìôngtướngnói,vừacúi
xuốnghaitaytìlêncâygậycủaông,nhìnSohrabnhưthểngườitađangnghiêncứumộtđồtranghoànglạlùngtạinhàaiđó.
Tôitrảlời,rồilạitrảlời,nhữngcâuhỏicủaKhalaJamilavềnhữngvếtthươngcủatôi–TôiđãyêucầuSorayanóivớihọrằngtôibịcướp–khẳngđịnhvớibàrằngtôikhôngbịthươngtậtnàovĩnhviễn,rằngnhữngdâythép
vàituầnnữasẽđượctháoravàtôilạicóthểănnhữngthứbànấu,rằng,vâng,tôisẽcốbôinướcépcâyhoàngliênvàđườnglêncácvếtsẹocủatôiđểchochúngchóngmờ.
ÔngtướngvàtôingồiởphòngkháchuốngrượuvangtrongkhiSorayavàmẹnàngdọnbànăn.TôikểchoôngnghevềKabulvàbọnTaliban.Ônglắngnghevàgậtgù,câygậyđặtlênđùivàtặctặclưỡikhitôikểchoôngvềngườiđànôngtôibắtgặpđangbánchiếcchângiảcủamình.TôikhôngđảđộngđếncuộchànhquyếtởSânvậnđộngGhazivàAssef.ÔnghỏitôivềRahimKhan,ngườimàôngđãgặpởKabulvàilần,vàlắcđầunghiêmnghịkhitôikểchoôngnghevềbệnhtìnhcủachú.Nhưngtrongkhichúngtôinóichuyện,tôibắtgặpmắtôngkhôngngừnghướngvềSohrabđangnằmngủtrênchiếcghếdài.Nhưthểchúngtôiđangmonmenquanhbờnhữnggìôngthựcsựmuốnbiết.
Việctángẫucuốicùngcũngchấmdứttrongbữatối,khiôngtướngđặtdĩaxuốngvànói:
-VậyAmirjan,anhsẽnóichochúngtabiếttạisaoanhlạimangcậubénàyvềcùngvớianhchứ?
-Iqbaljan!Hỏithếlàthếnào?–KhalaJamilanói.-Trongkhimìnhđangbậnđanáolen,mìnhyêuquý,tôiphảiquantâmsự
nhìnnhậncủacộngđồngvềgiađìnhchúngta.Mọingườisẽhỏi.HọsẽmuốnbiếttạisaolạicómộtthằngbéHazarasốngcùngvớicongáichúngta.Tôiphảinóivớihọthếnàođây?
Sorayabuôngthìaxuống.Quayvềphíabốmình.-Bốcóthểnói…-Thôiđượcrồi,Soraya,–tôivừanói,vừacầmlấytaynàng,–thôiđược
rồi.–TướngquânSahibhoàntoàncólý.Mọingườisẽhỏi.-Amir!…–Nàngngắtlời.-Khôngsao.–Tôiquayvềphíaôngtướng.–TướngquânSahib,bốthấy
đấy,bốconngủvớivợngườiởcủaôngấy.BànàyđẻchobốconmộtđứacontraitênlàHassan.Hassanbâygiờđãchết.ThằngbéđangngủtrênghếdàilàconcủaHassan.Nólàcháucủacon.Đólànhữnggìbốcứnóichomọingườibiếtkhihọhỏi.
Tấtcảđềunhìntôichằmchằm.-Vàmộtđiềunữa,tướngquânSahib,–tôinói.–Bốđừngbaogiờgọinó
làthằngbéHazaratrướcmặtconnữa.Nócómộtcáitên.TênnólàSohrab.Chẳngainóigìđếnbữaănbịế.SẽlàsailầmnếunóiSohrabtrầmlặng.Trầmlặnglàthanhthản.Bình
yên.TrầmlặnglàvặnnhỏcáinútÂmLượngcủacuộcđời.ImlặnglàấnnútTắt.Tắtnóđi.Tắttấtcả.SựimlặngcủaSohrabkhôngphảilàimlặngtựthâncủanhữngkẻnhận
thứcđượctộilỗicủamình,nhưngkẻphảnkháng,tìmcáchnóilêncăn
nguyênbằngcáchkhôngthèmnóigìhết.Đólàsựimlặngcủamộtngườichemìnhtrongmộtchốntốităm,cuốnhếttấtcảcácmépđiểmlạivàđèchặtxuốngdưới.
Nócóchiếmmấtnhiềukhônggiansốnglắmđâu.Rấtítlàkhác.Đôikhiởchợ,trongcôngviên,tôiđềýthấycáilốimọingườikháchầunhưkhôngcảnhìnnó,nhưthểnóchẳnghềởđó.Tôiđangđọcsáchchợtnhìnlên,thấySohrabđãvàotrongphòngvàngồitrướcmặttôitừlúcnàomàtôiđãkhônghềđểý.Nóbướcnhưsợđểlạiđằngsautiếngbướcchân.Nódichuyểnnhưkhôngmuốnkhuấyđộngkhôngkhíxungquanhnó.Thườngthường,nóngủ.
SựimlặngcủaSohrabcũngkhóchocảSorayanữa.TrênđiệnthoạiđườngdàitớiPakistan,SorayađãnóivớitôivềnhữngviệcnàngđangsắpxếpchoSohrab.Nhữnglớphọcbơi.Bóngđá.LiênđoànBowling.GiờđâynàngsẽchỉlướtquaphòngSohrab,hénhìnnhữngcuốnsáchvẫnnằmimkhôngmởtronggiỏliễugai,đồthịtăngtrưởngkhôngđánhdấu,mớđồchơixếphìnhkhônglắpráp,mỗithứlạimộtnhắcnhởvềcuộcđờilẽracóđược.Mộtsựnhắcnhởđếngiấcmơhéorũkhimớiđâmchồi.Nhưngkhôngphảimộtmìnhnàngnhưthế.TôicũngđãcónhữnggiấcmơriêngchoSohrab.
TrongkhiSohrabtrầmlặng,thếgiớilạikhôngnhưvậy.MộtbuổisángthứBangày11thángChínnăm2001,toàThápĐôiđổsụpvàsauđêmấy,thếgiớiđãđổithay.CờMỹđộtnhiênxuấthiệnởkhắpnơi,trêncầnăngtencủanhữngchiếctaximàuvànglenlỏigiữadòngxecộ,trênnhữngveáocủakháchhộhànhđilạitrêncáchèđườngthànhmộtdòngchảyđềuđặn,cảtrênnhữngchiếcmũcáubẩncủađámănxinởSanFranciscongồibệtdướimáibạtcủanhữngphòngtrưngbàymỹthuậtnhỏvànhữngcửahiệucómặttiềnrộngrãi.MộthômtôiđiquachỗEdith,ngườiđànbàvôgiacưngàynàocũngchơiđànắc-coóc-đê-ôngtrêngócphốSuttervàStocktonvànhậnthấymộtlácờMỹdántrênhộpđàndướichânbàta.
Chẳngbaolâu,saukhitoàThápĐôibịtấncông,MỹoanhtạcAfghanistan.LiênminhmiềnBắctiếnvàovàbọnTalibanchạycuốngquýtnhưlũchuộtcốngrútvàohang.Độtnhiên,mọingườiđứngxếphàngtrongcửahàngbáchhoácũngnóichuyệnvớinhauvềnhữngthànhphốtuổithơtôi.Kandahar,Herat,Maza-i-Sharif.Khitôicònnhỏ,BabađãmangHassanvàtôitớiKunduz.Tôikhôngcònnhớnhiềulắmvềchuyếnđi,trừchuyệnngồidướibóngmộtcâykeovớiBabavàHassan,thaynhauuốngnướcépdưahấutươitrongmộtcáivòsànhvàxemainhổhạtdưaxanhất.GiờđâyDanRather,TomBrokaw,vàmọingườinhấmnhápcàphêsữatạiStarbuckscũngđangnóivềtrậnđánhchiếmKunduz,thànhluỹcuốicùngcủaTalibanởphíaBắc.ThángMườihainămấy,ngườiPashtun,ngườiTajik,ngườiUzbekvàngườiHazara,tậptrunglạiởBonnvà,dướisựgiámsátcủaLiênHiệpQuốc,bắtđầumộttiếntrìnhđểngàynàođóchấmdứttrênhaimươinămbấthạnhtrongthờitraitrẻcủahọ.Chiếcmũlôngcừuvàchiếcáo
chapanxanhcủaHamidKarzai[153]trởnênnổitiếng.Sohrabmộngduquatấtcảnhữngsựkiệnđó.SorayavàtôithamgiavàonhữngdựáncủangườiAfghan,ngoàiýthức
vềnghĩavụcôngdân,cònlànhucầuđốivớimộtđiềugìđó–bấtcứđiềugì–đểlấpđầycáiimlặngởtrêngác,cáiimlặnghúthếtmọiđiềunhưmộtcáihốđen.Trướcđây,tôichưatừnglàkiểungườiưahoạtđộng,nhưngkhimộtngườiđànôngtênlàKabir,mộtcựuđạisứcủaAfghanistanởSofia,kêugọitôivàhỏitôicómuốngiúpôngmộtdựánbệnhviệnkhông,tôinóiđồngý.CáibệnhviệnnhỏnàytrụgầnbiêngiớiAfghan–PakistanvàcómộtphòngmổnhỏđiềutrịchonhữngngườiAfghantịnạnbịthươngvìmìnchôn.Nhưngnóđãphảiđóngcửavìthiếungânsách.Tôitrởthànhgiámđốcdựán,Sorayalàđồnggiámđốccủatôi.Hầunhưngàynàotôicũngởtrongphònglàmviệc,gửithưđiệntửchomọingườikhắpthếgiới,xintrợcấp,tổchứcnhữngchươngtrìnhxãhộigâyvốn.VàtựnhủmangSohrabsangđâylàviệcnênlàm.
NămđókếtthúcvớitôivàSorayatrêntràngkỷ,chănphủlênchân,xemDickClarktrêntivi.Mọingườireolênvuimừngvàhônnhaukhiquảcầubạcrơixuốngvàhoagiấytungtrắngxoámànhình.Trongngôinhàchúngtôi,nămmớibắtđầukhágiốngcáchnămcũkếtthúc.Trongimlặng.
Thếrồi,bốnhômtrước,vàomộtngàymưalạnhthángBanăm2002,mộtđiềukỳdiệunhonhỏđãxảyra.
TôiđemSoraya,KhalaJamila,vàSohrabtớinơingườiAfghantụhộilạivớinhauởcôngviênHồElizabethtạiFremont.Ôngtướng,thángtrướccũngđãđượctriệutậpvềAfghanistangiữcươngvịbộtrưởng,vàđãbayvềđóhaituầntrước–Ôngkhôngmangtheobộđồmàuxámvàchiếcđồnghồbỏtúi.KếhoạchđểmấythángsauKhalaJamilađoàntụvớiôngcũngđãđượcôngsắpxếp.Bànhớôngkhổsở–vàlolắngchosứckhoẻcủaôngởđó–vàchúngtôiđãnàibàởlạivớichúngtôiítlâu.
ThứNămtrước,ngàyđầuxuân,làngàyTếtNămMới–ngàySawl-e-Nau–nênngườiAfghanởVùngVịnhđãlênkếhoạchđónmừngkhắpVịnhĐôngvàtoànbánđảo.Kabir,Soraya,vàtôicóthêmlýdođểvuimừng:CáibệnhviệnnhỏbécủachúngtôiởRawalpindiđãkhaitrươngtuầntrước,khôngphảimộtbệnhviệnphẫuthuật,chỉlàmộtbệnhviệnnhikhoa.Nhưngđâylàsựkhởiđầutốt,tấtcảchúngtôiđềunhấttrínhưvậy.
Đãnhiềungàynắngmãi,nhưngsángChủnhậtkhitôibướcrakhỏigiường,tôinghethấytiếngnhữnggiọtmưavỗmạnhvàocửasổ.VậnmaycủangườiAfghan,tôinghĩvậy.Cườithầm.Tôicầukinhnamazbuổisáng,trongkhiSorayavẫnngủ–Tôikhôngcònphảixemđếncuốnsáchkinhnhỏtôicóđượctừnhàthờnữa,nhữngthánhthilúcnàytuônramộtcáchtựnhiên,khôngcầncốgắng.
Chúngtôiđếnvàoquãngtrưavàthấyđầyngườiđangtrúdướimộttấm
vảinhựalớnhìnhchữnhậtcăngtrênsáucáicọccắmxuốngđất.Aiđóđãránmónbánhbolani,hơinướcbốclêntừnhữngtáchtrà,vàmộtthùngxúplơnấuaush.MộtbàihátcũcủaAhmadZahirxoẹtxoẹt,ồmồmcấtlêntừmộtmáycát-xét.Tôihơimỉmcườilúcbốnngườichúngtôichạyvộiquabãicỏướtsũng.Sorayavàtôidẫnđầu,KhalaJamilachạygiữa,Sohrabđằngsauchúngtôi,mũtrùmcủachiếcáomưamàuvàngnảylênsaulưngnó.
-Chuyệngìmàvuithế–Sorayavừanóivừacầmtờbáogấpchelênđầu.-EmcóthểđemngườiAfghanrakhỏiPaghman,nhưngemkhôngthể
đemPaghmanrakhỏingườiAfghanđược.–Tôinói.Chúngtôirạpngườixuốngdướicáilềubạttựchế.SorayavàKhala
Jamilatừtừđivềphíamộtngườiđànbàtobéoquákhổđangránbánhbolaninhồiraubina.Sohrabđứngimdướimáichemộtlúcrồibướcrangoàitrờimưa,haitayđúttúiáomưa.Tócnó–bâygiờngảmàunâuvàthẳngnhưtócHassan–bếtxuốngdađầu.Nódừnglạigầnmộtvũngnướcnhỏmàucàphêvàchămchúnhìnvàođó.Hìnhnhưchẳngaiđểý.Chẳngaigọinóvào.Thờigiantrôiđi,nhữngthắcmắcvềđứacontrainuôibénhỏ–nhấtđịnhlàkỳcục–củachúngtôimaysaocũngđãtạmngừng,vàxéttớithựctếnhữngthắcmắccủangườiAfghanđôikhisốngsượngđếnmứcnào,cungcóthểcoiđâynhưmộtkhuâykhoảđángkể.Mọingườithôikhônghỏitạisaonóchẳngbaogiờnói.Tạisaonókhôngchơivớinhữngđứatrẻkhác.Vàhaynhấtlà,họthôikhônglàmchúngtôingộtmạtvớisựđồngcảmquámứccủahọ,họkhekhẽlắcđầu,vớitiếng“tặc”lưỡi,vớicâu“Oh,gungbichara”.Ô,thằngbétộinghiệpnàycâm.Tròsínhcáilạdầndầnsẽbiếnđi.Nhưtấmgiấydántườngxỉnmàu,Sohrabđãhoàlẫnvàobốicảnh.
TôibắttayôngKabir,mộtngườiđànôngnhỏnhắntóctrắngnhưcước.Ônggiớithiệutôivớihơnchụcngười,mộttrongsốhọlàgiáoviênvềhưu,ngườikháclàmộtkỹsư,mộtcựukiếntrúcsư,mộtnhàphẫuthuậtlúcnàyđangđiềuhànhmộtcửahàngbánhmìkẹpxúcxíchnóngởHayward.TấtcảbọnhọđềunóihọđãbiếtBabatừhồiởKabul,vàđềunóivềôngvớilòngkínhtrọng.Bằngcáchnàyhoặccáchkhác,ôngđềuliênquantớicuộcsốngcủahọ.Nhữngngườinàyđềunóitôithậtmaymắncómộtngườichavĩđạinhưông.
ChúngtôitròchuyệnvớinhauvềthếsựkhókhănvàcáicươngvịcóthểlàbạcbẽomàôngKarzaiđanggánh,vềkhoáLoyajirga[154]sắptới,vàviệcnhàvuađedoạsắptrởvềquêhươngsauhaimườitámnămbiệtxứ.Tôicònnhớcáiđêmnăm1973,ngườiemhọcủaZahirShahlậtđổôngta.Tôicònnhớsúngnổhàngloạtvàbầutrờisángtrắngnhưbạc,ôngAliômtôivàHassantrongcánhtayôngvàbảochúngtôiđừngsợ,rằngđóchỉlàhọđangbắnvịt.
RồiaiđókểmộtchuyệncườivềgiáosĩNasruddinvàtấtcảchúngtôiđềucười.
-Anhbiếtkhông,chaanhcũnglàmộtconngườihàihướcđấy.–ôngKabirnói.
-Ôngấyhàihướcà,đúngthếkhông?–TôivừanóivừamỉmcườinhớlạichỉsaukhiđếnMỹđượcítlâuBababắtđầucàunhàuvềruồiMỹrasao.Ôngthườngngồitạibànbếpvớicáivỉruồicủaông,theodõilũruồibayvụttừtườngnàysangtườngkhác,voveởchỗnày,vùvùởchỗkia,gâybựcbộivàđâmbổvàongười.
-Ởcáiđấtnướcnày,đếnruồicũngvộivộivàngvàng.–Ôngthườngrênrỉ.Tôiđãcườithíchchíđếnthếnào.Bâygiờnhớlạitôichỉmỉmcười.
Vàoquãngbagiờchiều,mưangừng,vàbầutrờiđôngđặcnhữngcụmmâymàuxámnặngnề.Mộtluồnggiómátlạnhthổiquacôngviên.Thêmnhữnggiađìnhxuấthiện.NhưngngườiAfghanđónchàonhau,ômghìlấynhau,hônnhau,chiasẻcácmónăn.Aiđónhómthantrongnhữngbếpnướngngoàitrời,vàchẳngmấychốc,mùihànhnướngvàthịtcừumorghngàongạtmũitôi.Rồinhạc,giọngmộtcasĩmớinàođótôikhôngbiếtvàtiếngtrẻconkhúckhíchcườiđùa.TôithấySohrab,vẫntrongchiếcáomưamàuvàng,tựangườivàothùngrác,mắtđămđămnhìnmộtcáichuồngdơirỗngkhôngbênkiacôngviên.
Mộtlúcsau,lúctôiđangchuyệngẫuvớimộtnhàcựuphẫuthuật,ngườimớinóichotôibiếtôngvàBabatừnglàbạnhọccùnglớptám,thìSorayakéoốngtayáotôi:
-Amir,xemkìa!Nàngđangchỉtaylêntrời.Nửatádiềuđangbaytrêncao,lấplánhcácmàuvàng,đỏ,xanhlácâyintrênnềntrời.
-Thửxemsao,–Sorayanói,lầnnàynàngchỉvàomộtngườiđangbándiềuởmộtquầyhànggầnđó.
-Cầmlấycáinày,–tôinóivàđưacốctràcủatôichoSoraya.Tôixinlỗivàbướctớiquầybándiều,đôigiầycủatôinhópphéptrêncỏướt.Tôichỉvàochiếcsehparcha[155]màuvàng.“Sawh-e-naumubabrak”[156],ngườibándiềunói,lấyhaimươiđôvàtraochotôichiếcdiềuvớiốngtarthuỷtinh.Tôicảmơnvàcũngchúcôngtamộtnămmớihạnhphúc.TôithửdâytheocáchHassanvàtôivẫnquenthử,kẹpdâydiềugiữangóncáivàngóntrỏrồikéo.Dâyđỏmáuvàngườibándiềumỉmcười.Tôicũngmỉmcườiđáplại.
TôimangdiềutớichoSohrabđangđứng,vẫntựangườivàothùngrác,haitaykhoanhtrướcngực.Nóđangnhìnlênbầutrời.
-Cháucóthíchchiếcsehparchanàykhông?–Tôivừanóivừacầmchiếcdiềuởhaiđầuthanhngang,nânglên.Đôimắtnóchuyểntừtrêntrờixuốngnhìntôi,rồilạinhìnlêntrời.Vàidòngnướcmưanhỏrỉtừtócxuốngmặtnó.
-MộtlầnbácđọcthấyởMalaysia,ngườitadùngdiềuđểcâucá,–tôinói.–Bácdámcượccháukhôngbiếtchuyệnđóđấy.Họbuộcdâycâuvàodiềuvàthảdiềubaytrênnhữngchỗnướcnôngđểdiềukhônginbóngxuốngnướclàmcásợ.CảởnướcTrungHoacổđại,cácvịtướngcũngdùngdiều
bayquachiếntrườngđểgửinhữngchỉthịchoquânlínhcủamình.Chuyệnthậtđấy.Báckhôngbịpcháuđâu,–Tôichỉchonóxemngóncáiđangchảymáu.–Dâytarnàycũngkhôngtồiđâu.
Liếcmắtsangbên,tôithấySorayatừlềubạtđangtheodõichúngtôi,haibàntaykẹpvàobênnách.Khônggiốngtôi,nàngđãdầndầntừbỏýđồthuphụcnó.Nhưngcâuhỏikhôngđượctrảlời,nhữngcáinhìnhoangmangtrốngrỗng,sựimlặng,tấtcảđềuquáđaukhổ.Nàngđãphảichuyểnsang“Thếcầmcự”[157],chờtínhiệuđènxanhcủaSohrab.Đợichờ.
Tôinhấpnướcbọtvàongóntaytrỏvàgiơlên:-Bácvẫnnhớcáchbốcháukiểmtrahướnggió,lấydépđátungbụilên,
nhìnxemgióthổihướngnào.Bốcháubiếtrấtnhiềumẹokiểunhưthế,–hạngóntayxuống,tôinói.–HướngTâybácnghĩvậy.
Sohrablaumộtgiọtnướcởdáitaivàrêrêhaichân.Khôngnóigì.TôilạinghĩtớimấythángtrướckhiSorayahỏitôigiọngnóicủathằngbénghethếnào.Tôiđãbảonàngtôicũngchẳngcònnhớgìnữa.
-ĐãbaogiờbácnóichocháubiếtbốcháulàngườiđuadiềugiỏinhấtquậnWazir-AkhbarKhanchưa?CóthểnhấtcảKabulấychứ?–Tôivừanóivừathắtnútđầudâytarvàodâythòngbuộcởtrụquay.–Bốcháulàmchotrẻconhàngxómphátghenlên.Bốcháuđiềukhiểndiềumàchẳngbaogiờcầnphảinhìnlêntrời,vàmọingườithườngnói,cậutasănbóngdiều.Nhưnghọkhônghiểurõbốcháunhưbác.Bốcháukhôngsănđuổicáibóngnàocả.Màchỉ…hiểurõthôi.
Nửatádiềukhácđãbaylên.Mọingườibắtđầutụtậplạithànhtừngnhóm,táchtràtrongtay,mắtdánlênbầutrời.
-Cháucómuốngiúpbácthảcáidiềunàykhông–Tôihỏi.MắtSohrabchămchúnhìnchiếcdiềurồinhìnsangtôi.Rồilạinhìnlên
trời.-Thôiđược,–tôinhúnvai.–Xemnhưbácsẽphảithảdiềumộtmình
vậy.Tôigiữchocâncuộndâytrongtaytráivàthảrakhoảngmộtmétdây
nhựa.Chiếcdiềuvàngđungđưaởđầudâyngaytrêncỏướt:-Cơhộicuốicùngnày–Tôinói.NhưngSohrabđangnhìnlên,mộtcặp
diềuđangmắcvàonhaubêntrênnhữngngọncây.-Haylắm,bácthảđây,–tôibắtđầuchạy,đôigiàyđếmềmcủatôilàm
cácvũngnướcmưabắntungtoé,bàntaytôigiữchặtđầudâydiềuvàgiơcaolêntrêntrênđầu.Đãquálâurồi,quánhiềunămrồikểtừkhitôilàmnhưthếnày,vàtôicũngchẳnghiểuliệumìnhcólàmtròcườichothiênhạhaykhông.Tôiđểchoốngcuộnquaytrongbàntaytráitrongkhichạy,cảmthấydâydiềulạicứavàobàntayphảilúcnótởra.Lúcnày,chiếcdiềuđượcnângbổnglênsauvaitôi,cấtlên,quaynhưbánhxe,vàtôichạynhanhhơn.Ốngcuộnquaynhanhhơnnữavàdâytẩmthuỷtinhcứathêmmộtvếtrạchvào
lòngbàntayphảitôi.Tôidừngvàquaylại.Mỉmcười.Títtrêncao,condiềucủatôinghiêngbênnọquabênkianhưmộtquảlắcđồnghồ,nghenhưtiếngvỗcánhcủaconchimgiấyxưakia,khiếntôiluônluônliêntưởngtớinhữngsángmùađôngởKabul.Đãmộtphầntưthếkỷtôikhôngthảcondiềunào,nhưngbấtngờtôilạitrởlạituổimườihaivànhữngbảnnăngxưakiacủatôiàoạttrởvề.
Tôicảmthấycóaiđóởgầntôivàtôinhìnxuống.ThìraSohrab.Haitaythọcvàotúiáomưa,nóđãchạytheotôi.
-Cháucómuốnthửkhông,–tôihỏi.Nókhôngnóigì.Nhưngkhitôitraodâydiềuchonó,nórútbàntayrakhỏitúi.Phânvân.Nắmlấydâydiều.Timtôiđậpnhanh,tronglúctôiquayốngdâychodâykịp.Chúngtôiđứnglặnglẽbênnhau.Cổngẩnglên.
Xungquanhchúngtôi,lũtrẻđuổinhau,trượtchântrêncỏ.AiđóđangchochạymộtbăngnhạctừphimHinducũ.Mộthàngngườilớnđanglàmlễcầukinhnamazbuổichiềutrênmộttấmvảinhựatrảitrênđất.Khôngkhísựcmùicỏướt,mùikhóivàmùithịtnướng.Tôiướcsaothờigianngừngtrôi.
Rồitôithấy,chúngtôicócảmộtbầyđoàndiều.Mộtchiếcdiềuxanhđangsátvào.Tôidòradâydiềulàcủamộtthằngbéđứngcáchxachỗtôikhoảnggầnmườimét.Đầunóhúingắn,nómặcmộtchiếcáophôngcộctayinđậmnéthàngchữTHEROCKRULES.Nóthấytôiđangnhìnnó,vànómỉmcười.Vẫytôi.Tôivẫylại.
Sohrabtrảlạidâydiềuchotôi.-Cháutrảlạithậtđấychứ?–Tôivừahỏivừacầmlấydâydiều.Nócầmlấyốngcuộntừtaytôi.-Đượclắm,–Tôinói.–Báccháumìnhhãychonómộtsabagh,dạycho
nómộtbàihọc,phảikhông?Tôiliếcnhìnnó.Vẻvôhồn,trốngtrảitrongđôimắtnóđãbiếnmất.Cái
nhìnchămchúcủanólướtđilướtlạigiữacondiềucủachúngtôivàchiếcdiềuxanh.Mặtnóhơiửngđỏ,mắtnóbấtchợtlanhlợihẳnlên.Thứctỉnh.Sốngđộng.Tôikhônghiểutừkhinàotôiđãquênmấtrằng,bấtkểmọichuyệnxảyra,nóvẫnchỉlàmộtđứatrẻcon.
Chiếcdiềuxanhđangxoaychuyển.-Cứđợiđã,–tôinói.–Cứđểnóđếnsáthơnchútnữa.Nónhàoxuốnghailầnvàlénbayvềphíacondiềucủachúngtôi.-Nào,laovào.Laovàodiềutađi,–tôinói.Chiếcdiềuxanhbâygiờđãbayđếnsáthơn,lúcnàyđangvọtlêncaotrên
condiềucủachúngtôi,khôngbiếtđólàcáibẫytôiđãgiăngsẵn.-Xemđây,Sohrab.Bácsắpbiểudiễnchocháuxemmộttrongnhững
mẹolừamàbốcháuưathích,cáimẹonhàolộncũríchấy.Đứnggầntôi,Sohrabđangthởnhanhbằngmũi.Ốngcuộnlăntronglòng
bàntaynó.Gântayởcổtayđóngsẹocủanógiốngnhưnhữngdâyđànrubab[158].Rồitôichớpmắt,vàchỉtrongkhoảnhkhắc,haibàntaycầmốngcuộnđãthànhhaibàntaysứtmóng,chaisạncủamộtthằngbéhẻmôi.Tôinghethấymộtconquạkêuquạquạởđâuđó,vàtôingướcmắtnhìn.Côngviênlunglinhtuyếtmớirơi,lấplánhsángtrắng,làmloámắttôi.Tuyếtlấtphấtrơikhôngmộttiếngđộngtừnhữngcànhcâynhưmạbạc.Lúcnày,tôingửithấymùicủcảinấuqurma.Nhữngquảdâutằmkhô.Camchua.Mùncưavàquảócchó.Mộtsựyêntĩnhấpủ,mộtlớpêmđềmtuyệtphủđangimlìmtuyệtđối.Thếrồixaxa,vượtquasựtĩnhlặng,mộtgiọngnóikêugọichúngtôitrởvềquêhương,giọngnóicủamộtngườiđànôngkéolêchânphảicủamình.
Chiếcdiềuxanhlúcnàyđangbayliệngngaytrêntrêncondiềucủachúngtôi.
-Nóđangđịnhlaoxuốngđấy.Giờthìlúcnàocũngđược.–tôinóivàmắttôivụtnhìntừSohrablêncondiềucủachúngtôi.
Chiếcdiềuxanhngậpngừng.Giữthế.Rồilaoxuống.-Nóđếnrồi!–Tôinói.Tôitriểnkhaimộtcáchhoànhảo.Saungầnấynămtrời.Cáihãynhào-
lên-lộn-xuống.Tôinớilỏngtayvàgiậtdây,nhàoxuốngvàtránhkhỏichiếcdiềuxanh.Mộtloạtnhữngcúgiậtnhanhbêncánh,vàcondiềucủachúngtôilaolênngượcchiềukimđồnghồ,thànhnửavòngtròn.Bấtthìnhlìnhdiềutôivọtlêntrên.Chiếcdiềuxanhlúcnàyđangtrườnra,hoangmangluốngcuống.Nhưngchậmquárồi.TôiđãthoátkhỏinóbằngtròlừacủaHassan.Tôigiậtmạnhvàdiềutôibổthẳngxuống.Tôigầnnhưnghethấy,tiếngdâydiềutôicứavàodâydiềunó.Gầnnhưnghethấytiếngđứtphựt.
Rồi,đúngvậy,chiếcdiềuxanhquayquayvàmấtlái.Phíasauchúngtôi,mọingườireolên.Tiếnghuýtsáovàtiếngvỗtay
hoanhôvangdậy.Tôithởhổnhển.Lầncuốicùngtôicảmthấymộtsựtràodângnhưthếnàylàcáingàymùađôngnăm1975,ngaysaukhitôicắthạchiếcdiềucuốicùng,khitôithấyBabatrênnócnhàcủachúngtôi,đangvỗtay,mặtrạngrỡ.
TôinhìnxuốngSohrab.Mộtbênmépnóconglên,đúngvậy.Mộtnụcười.Lệchvềmộtbên.Khócóthểđược.Nhưnglạicóđấy.Phíasauchúngtôi,lũnhỏchạylăngquăng,vàmộtđámđônghỗnloạn
nhữngngườiđuadiềulahét,saiđuổichiếcđiềubịđứtđangrơixuốngbêntrênnhữngngọncây.Tôichớpchớpmắtvànụcườibiếnmất.Nhưngnóđãởđó.Tôiđãthấy.
-Cháucómuốnbácđoạtchiếcdiềuđóchocháukhông.
Nónuốtnướcbọt,quảhầunónânglênhạxuống.Giólàmtungtócnólên.Tôinghĩtôiđãthấynógậtđầu.
-Vìcháu,cảngànlầnrồi,–tôinghethấymìnhnóithế.Rồitôiquaylưngvàchạyđuổi.Chỉlàmộtnụcườithôi,cógìhơnđâu.Nóchẳngkhiếnmọichuyệnổn
thoả.Nóchẳngkhiếnđiềugìổnthoả.Chỉlàmộtnụcườithôi.Mộtviệcnhỏnhặt.Mộtchiếclátrongrừngcây,rungrinhtheođườngbaycủamộtconchimgiậtmìnhcấtcánh.
Nhưngtôisẽnắmlấynó.Vớihaicánhtayrộngmở.Bởivìkhimùaxuânđến,tuyếttừngbôngmộtsẽtan,vàcóthểtôisẽdượcchứngkiếnbôngtuyếtđầutiêntanchảy.
Tôichạy.Mộtngườiđànôngcùngmộtlũtrẻconđanglahétchạyđua.Nhưngtôikhôngbậntâm.Tôichạytheohướnggióthổivàomặt,vàmộtnụcườinụrộngnhưthunglũngPanjshertrênđôimôitôi.
Tôichạy.HẾT
PhụLục[1]Allah-u-akbar:ĐứcAllahvĩđại.[2]Hazara:mộttộcngườiAfghanbịngườiPashtunkỳthị.[3]Cunt:mộttừrấttụcchỉbộphậnsinhdụcnữ,tạmdịchlàcáilều.[4]Bazaarr:phốhoặcmộtkhuđấtcónhiềucửahiệunhỏ–khuphốchợ.[5]Naan:mộtloạibánhmìdẹtcủaAfghanistan,hơigiốngbánhdẻocủata[6]Laaf:trongnguyênbản,tạmdịchchuyệntếu.[7]Saratan:tiếngAfghancónghĩalàkhốiu,tạmdịchlàđầybụng.[8]Kinhcầunguyệnbuổichiềutối.[9]Jan:tiếngđệmkhixưnghôtỏýyêuquý.[10]TênnhữngtậpthơvàtácgiảquenthuộccủaAfghanistan.[11]NgoạitrưởngHoaKỳlúcđó.[12]Agha:Tiếngxưnghôtỏýtônkínhcủangườidưới,cóthểdịchlà
ngài,cậuv.v…Sahib:Tiếnggọinhữngngườicóvaivếtrongxãhội.[13]ĐơnvịtiềnAfghanistan.[14]Sultan:TướchiệucủaHồigiáochỉngườinắmquyềnlực.[15]Shah:DanhhiệuquốcvươngcủaBaTư,thườnglàIran.[16]Chaman:LàmộtthànhphốnhỏthuộcBabochistan,Pakistan,giáp
ranhbiêngiớigiữaPakistanvàAfghanistan,lànơirấtnhiềungườiAfghanchạysangtịnạnthờinộichiến.
[17]Kaka:trongnguyênbảnđểgọinhữngngườihọhàngbậcchachú.[18]Mashalah:Hoanhô.[19]Inshallah:Cầutrờiphùhộ.[20]Pine-nut:loạihạtthôngănđược.[21]Khan:MộttướchiệuquanchứcởAfghanistanvàmộtsốnướckhácở
châuÁ,TrungĐông.[22]Sociopath:Chỉmộthạngngườibịbệnhtâmthần,xửsựvớingười
khácmộtcáchhiếuchiếnvànguyhiểm.SociopathhợpthànhtừtiềntốSocio:xãhộivàpath:conđường,hướngđi.
[23]Mard:Nghĩađànông.Mardvớimardnghĩalàđànôngvớinhau.[24]Watan:Lớptrẻ,thanhniên.[25]Quwant:Sứcmạnh,quyềnlực.[26]Kasseef:Bẩnthỉu.[27]Thegood,thebad,theugly.[28]Salaamalaykum:Xinchào,chúcđượcbìnhyên.[29]Qurma:MónsúprauhầmtruyềnthốngcủaAfghanistan.[30]Ayat:SốnhiềucủatừAyah,nghĩatiếngẢrậplàdấuhiệuhayphép
thầndiệu,ởđâyýnóiđếncácthánhthitríchtrongkinhKoran.NgườiHồigiáocoikinhKorannhưdấuhiệutừThượngđế.
[31]Mantu:BánhbaoAfghannhồithịtcừuhoặcbê.
[32]Pakora:MộtloạimónănẤnĐộhayPakistanvớithànhphầngồmgà,hànhtây,khoaitây,càchua,ớt,tẩmbộtvàrán.
[33]Elcid:DựatheovởkịchcổđiểnLecidcủanhàvănPhápComeillethếkỷ17.
[34]Mareeztrongnguyênbảncónghĩalàốm.[35]Wahwah:Tiếngreotỏývuimừng,hoanhô,tạmdịchChàchà![36]Mộtloạilòbằngđấtsétdùngnướngthịthoặcbánhbằngxiênsắttheo
lốicủangườiHindu.[37]TiểuthuyếtnổitiếngcủaWalkerScott,nhàvăncổđiểnAnh(1771-
1832).[38]Hãfez:Tạmbiệt.[39]Khayyám:Chúcngủngon.[40]Saughat:Cũngcónghĩaquàlưuniệm.[41]Shahnamah:trongnguyênbảnlàcuốnsáchcótênlàShahnamah
Truyệnvềmộtquốcvương–ND.[42]Raka’t:MộtlượtthilễSalat(cầunguyện),gồmcácđộngtácđứng,
quỳ,phủphụchailần,vàngồithiền[43]Shorawi:TừAfghanistan,chỉquânđộiNga.[44]Peshawar:TỉnhbêngiớicủaPakistan,giápvớiAfghanistan.[45]Spasseba:PhátâmtheotiếngNgacónghĩalàcảmơn.[46]Roussi:cáchgọingườiNga.[47]Rowt:Cũngcónghĩalàbánhngọt.[48]TổngthốngMỹlúcđó.[49]ESL:LàtừviếttắtcủaEnglishasSecondLanguage,lớpdạytiếng
Anhnhưngônngữthứhaichongườinhậpcư.[50]Ýnóinhưmộtbéngoanởlớpmẫugiáo.[51]SixMillionDollarMan:Tênmộtbộphimnhiềutậpcủatruyềnhình
MỹvềmộtnhânvậthuyễntưởngnửangườinửamáylàmviệcchomộttổchứcbímậtcủanướcMỹ,dựatheotiểuthuyếtCyborg(ngườinửamáy)củaM.E.Brooks.
[52]LeeMajors:DiễnviênMỹ,thủvaiSteveAustin,nguyênlàmộtnhàthiênvãnvớichântayđượcđiềukhiểntheokỹthuậtsinhhọc,trongbộphimNgườiđànôngSáutriệuđôla.
[53]MikeHammer:NhânvậtnhàthámlửtrongtácphẩmI,theFurycủanhàvănMỹMickeySpilane,xuấtbảnnăm1947.Saunàynhiềubộphimvàchươngtrìnhphátthanhtruyềnhìnhlấyýtưởngtừnhânvậtnày.
[54]V:ViếttắtchữVictorynghĩalàchiếnthắng.[55]Moftakhir:Cónghĩatựhào.[56]Jukebox:Máynghenhạcthườngđểtrongcácquánrượu,bia,bỏtiền
xuvàomáy,máysẽtựđộngchơinhạc.[57]Cảmơn.
[58]Kharum:Nghĩalàvợ.[59]Chatti:Cónghĩalàchiếnbinh,ởđâyhàmýnghềcựcnhọc,vấtvả…[60]Bolani,qabuli:NhữngloạibánhtruyềnthốngcủaAfghanistan.[61]Chiabuồn.[62]Kolchas:Kẹo.[63]Salaambachem:Xinchàocontrai.[64]ZendagiMigzaracũngcónghĩacuộcsốngvẫntiếptục,đờicứtrôi.[65]Padar:Tiếnggọibốthânmật.[66]Khastegars:Nhữngngườicầuhôn.[67]Ahmaq:Thằngngốc.[68]Mojarad:Traitân,thanhniênchưavợ.[69]Wooooy:Tiếngcảmthán,tỏýchêtrách,miệtthị.[70]Mohtaram:Gáichưachồng.[71]Alefbeh:SáchvỡlòngABC.[72]“Tu”:Tiếngxưnghôthânmậtđểgọingườiđangnóichuyệnvới
mình,cólẽbắtnguồntừ“Tu”trongtiếngPháp.[73]Shoma:Tiếngxưnghôxãgiaođểgọingườiđangnóichuyệnvới
mình.[74]Balay:nhưtừOK,đượcrồi,tốtthôi,yêntâmđi.[75]Lafz:Nhưlễdạmhỏi,hoặclễchạmmặtcủata.[76]Ghazal:Bảntìnhca.[77]Noor:Cónghĩaconngươi;cũnglàtêncủaHoànghậuJordani,sứgiả
củatựdohoàbình.[78]Pari:KhănchemặttheođạoHồi.[79]AyenaMasshaf:ThủtụchônlễquantrọngnhấtcủangườiHồigiáo
Afghan.[80]Chopankabob,Shikekgoshti:ThịtcừunonnướngvàSholekgoshti.[81]Attan:MộtvũđiệutậpthểtruyềnthốngcủangườiAfghan.[82]Shorwa:Mónsúphầm.[83]Surrah:Kinhcầuhồn.[84]Hijab:Khăntang.[85]Chila:Nhẫncưới.[86]Ghazals:Tìnhca.[87]Raga:MộtdạngâmnhạcdựatheotruyềnthốngẤnĐộ.[88]JohnnyCarson:DiễnviênMỹ.kiêmnhàvăn,nổitiếngvìphongcách
hàihướckhidẫnchươngtrìnhShowdiễnđêmnay.[89]NguyênvănDoubleStandard:Chuẩnmựclậplờ,chuẩnmựcnước
đôi,cóýnóinangvànamoosvậndụngchonamvànữkhácnhau.[90]MộtloạicâyhoacónguồngốctừchâuPhi,màutrắng,hồng,hoặc
tím,cóhươngthơm.[91]Mẹ.
[92]Khodega:CónghĩaAnhlàbiếtphảilàmgìchứ![93]Alahoo:Hátru–Nawasa:Cháu.[94]HMO:ViếttắtcủaHealthMaintenanceOrganization,tứcTổchức
chămsócSứckhoẻ.[95]I.V.F:ViếttắtcủaInvitroFertilization,tứcThụtinhtrongỐng
nghiệm.[96]Goodhousekeeping:Quảngiagiỏi.[97]Reader’sDigest:Tậpsanbạnđọc.[98]PBS:ViếttắtPublicCastingService:Dịchvụtruyềnthôngđại
chúng.[99]Yar:TiếngxưnghôlịchsựvớingườikhácởPakistan.[100]Nihari:MónănxuấtxứtừcộngđồngđạohồiởDelhiđượcnêmrất
nhiềugiavị,làcaribêhoặccừuhầm.[101]Elephantintheroom:NgạnngữAnh,ýnóisựthậthiểnnhiên,như
convoitotrongcănphòngbétí,ấythếmàvẫnbịtảnglờnhưkhông.[102]Gulbuddin:NhânvậtbịbáochíphươngTâycoilàtànácvàxảo
quyệt,từnghailầngiữchứcthủtướngAfghanistannhữngnăm90,đồngthờilàmộtngườiPashtundòngGhilzaiủnghộquanđiểmthànộichiếncònhơnbịnướcngoàichiếmđóng–cũngbịxemlàthânTaliban.
[103]Ghamkhori:Nỗisầuđau.[104]Spatula:Bànxẻng,trongnấubếpvàhộihoạ,dùngđểtrộn,pha
nguyênliệu.[105]Burqa:Khăntrùmđầu.[106]Ayat-ul-kursi:Kinhsưởiấmchotrẻsơsinh.[107]Isfand:MộtdạngđốtvíanhưởViệtNam.[108]LikeFather,likeson:Chanào,connấy.[109]Watanitrick:Tròlừatrẻcon.[110]Tajik:MộtnhómngườithiểusốsốngởAfghanistan,Uzbekistan,
Iran,Pakistan,TajkistanvàTrungQuốc.[111]Pirhan-tumban:Mộtloạiáochoàng.[112]Pakol:Mộtloạimũ.[113]Burqa:LoạiáothôngthườngcủaphụnữAfghan.[114]Mehmanis:Giảitrí,vuichơi.[115]TiếngAnhScrubgrass:Loạicâythânnhỏmọcởđồinúi–tạmdịch:
chổixể.[116]Dozd:Cướp.[117]Kharkharamishnassah:Cócưỡilừamớibiếtlừathếnào.[118]MộtloạikhăncủaphụnữAfghan.[119]TiếngAnhAseasonforAshes:TạmdịchlàMộtthờitrobụi.[120]A.P:ViếttắtAmericanPress–HãngthôngtấnMỹ.[121]Bakhshesh,Bakhshesh:TừBaTư,nghĩalàbốthí,bốthí.
[122]Sufism:MộtkhuynhhướngHồigiáocổtrởthànhđồngnhấtvớiThượngđếthôngquacầunguyệnvàsuytưởng,vàbằngcáchsốngthậtđơngiảnmộtcuộcsốngkhắckỷ
[123]Loftan:Làmơn.[124]Yateem:Mồcôicảchalẫnmẹ[125]KhyberRestaurant:NhàhàngKhyber,nayđãmấtchữKvàchữR
cónghĩabiểnhiệuchỉcònchữhyber-estaurant.[126]Shari’a:LuậtIslam,luậtHồigiáo.[127]Naswar:Mộtloạithuốcgâynghiệnlàmtừláthuốc,vôivàđấtởBa
Tư.[128]Watan:Tuổitrẻ,tuổithanhxuân.[129]Dilroba:Mộtloạinhạccụ.[130]Bia,bia:Lạiđây,lạiđây.[131]Ngạnngữcổ:Turnuplikeabadpenny:Nghĩađen:trởmặtnhưmột
đồngxutồi;ýmuốnnói:Hiệnrakhikhôngmongmuốn,khôngđượchoannghênh,đặcbiệtthườngxuyênnhưthế.
[132]TổngbíthưĐảngCộngsảnAfghanistankhiđó,sauchốnglạiLiênXôvàbịxửbắn.
[133]Parchami:ThuộcđảngBabrakKarmallúcđó.[134]Eidqorban:LễHiếnsinh.[135]ClarkGable:DiễnviênnổitiếngcủaMỹchuyênđóngvaicaobồi,
vàđóngvaiRhettBurtlertrongphimCuốntheochiềugió.[136]I.V.Viếttắttừintraveinous–truyềnnhỏgiọttĩnhmạch.[137]Shalwar–kameezes:LoạiquầnáophươngĐôngdoMaxTilkethiết
kếdùngchonhữngdântộckhácnhauởNamÁ,năm1922.[138]Samosas:BánhbộtkhoaithơmvùngTrungÁ,nhânbêntronggồm
hành,táokhô,thịtkhô,phổbiếnởẤnĐộ,PakistanvàcácnướcNamÁ.[139]Biryani:MóncơmẤmĐộ–cơmnhuộmmàugiavịtrộnlẫnthịt,cá,
rau.[140]Lollywood:ChỉcôngnghệđiệnảnhPakistan,xâydựngởLahore–
LollywoodlàtừkếthợptừLahorevàHollywood.[141]Rolodex:Mộtthiếtbịhồsơquayvòngdùngđểlưugiữsựtraođổi
thôngtinvềkinhdoanh.RolodexlàtừghépcủahaitừRolling(lăn,quay)vàIndex(mụclụcchỉdẫn)
[142]Hibiscus:Mộtloạicâymiềnnhiệtđớicóhoađỏ,màusắcrựcrỡ.Cótừđiểndịchlàcâydâmbụt.
[143]Masjid:Toànhàthờ.[144]Haddith:Nhữngbộsáchđượccoilàcôngcụquantrọngđểxácđịnh
lốisốngtheođạoHồi,đượcsoạnbởinhữngtrườngluậtHồigiáotruyềnthống.
[145]Tashweesh:Lolắng.
[146]Gaom:Cháu.[147]TiếngAnh“Youarepreachingtothechoir”.Ýnói,nóinhữngđiều
khôngcầnthiết,vìbanđồngcaluônluônđượcdựnhữngbuổigiảngkinhrồi.
[148]Girl-Scouts:TổchứctươngtựnhưtổchứcHướngđạosinh(Scouts)huấnluyệnthiếunữnhữngkỹnăngthựchànhvàthựchiệnnhiềuhoạtđộngcùngnhữngkỹnăngthựchànhđó.Vídụcắmtrại.Ýnói:gỡbỏhết,trởlạibanđầu,đừnghốitiếc,bănkhoăngìhết.
[149]Ka’bah:HònđáđenlinhthiêngởThánhđịaMecca.[150]Aush:MóncanhAfghangồmmìsợi,rau,càchuadầm,bêntrêncó
kemsữachuavàhúngbạchà.[151]Yelda:Nhữngđêmdàimùađông(phầntrênđãnói).[152]Maghout:Mónăn.[153]HiệnlàTổngthốngchínhthứccủaAfghanistan.[154]Loyajirga:Quốchội.[155]Sehparcha:Diều.[156]Sawh-e-naumubabrack:Chúcnămmớihạnhphúc.[157]TiếngAnhHoldingpatterntrongnguyênbản:Lộtrìnhmáybayphải
lượnvòngtrênsânbaychờtínhiệuhạcánh,tạmdịch:thếcầmcự.[158]Rubab:mộtloạiđàndâycủaAfghanistan.