TUKMOS
TIPTAUZMANLIKKURULU
MÜFREDATOLUŞTURMAVESTANDARTBELİRLEMESİSTEMİGELİŞİMSELPEDİATRİ
UzmanlıkEğitimiÇekirdekMüfredatı
08.04.2014
08.04.2014tarihindenitibarengeçerlidirTUKMOS,GELİŞİMSELPEDİATRİÇEKİRDEKMÜFREDATIV.2.1
2
İÇİNDEKİLER1. GİRİŞ 3
2. MÜFREDATTANITIMI 3
3. TEMELYETKİNLİKLER 5
4. ÖĞRENMEVEÖĞRETMEYÖNTEMLERİ 16
5. EĞİTİMSTANDARTLARI 20
6. ROTASYONHEDEFLERİ 22
7. ÖLÇMEVEDEĞERLENDİRME 24
8. KAYNAKÇA 24
08.04.2014tarihindenitibarengeçerlidirTUKMOS,GELİŞİMSELPEDİATRİÇEKİRDEKMÜFREDATIV.2.1
3
1. GİRİŞ
Gelişimsel Pediatri uzmanlık yan dalı (Developmental-Behavioral Pediatrics), çocuğubütüncülbiryaklaşımileailesiveyaşadığıtoplumsalçevreilebirlikteelealan;çocuklarıngelişimsel (gelişim sözcüğü bilişsel, duygusal, iletişim, dil, ilişki kurma, hareket, davranışgibitümgelişimselalanlarıiçerir)işlevlerini,etkinlikleriniveyaşamakatılımlarınıolumluveolumsuz olarak etkileyen etmenlerin belirlenmesi; gelişim açısından zorluk yaratansorunların ve engellerin nedenlerinin saptanması; önlenmesi, erken tanısı ve sağaltımıamacıilesağlıksistemi,çocuksağlığıvehastalıklarıhekimliğiuygulamaları,diğersistemlerve uzmanlar için bilimsel bilgiler, yöntemler, toplumda yaygınlaştırılabilecek klinikuygulamalarüretenvefarklınedenler ilegelişimselsorunlarıolançocuklaraveailelerinehizmetgötürençocuksağlığıvehastalıklarıyandalıdır.GelişimselPediatriyandalmüfredatınınhedefkitlesiöncelikleGelişimselPediatriyandaluzmanlık öğrencileri, bu alandaki eğiticiler ve uzmanlık eğitimi veren kurum veprogramlardır.Diğerilgilieğitimkurumları,yerelotoriteveverileneğitimdenetkilenenyadabueğitimietkileyentümpaydaşlardahedefkitleiçindedir.
2. MÜFREDATTANITIMI
2.1. MüfredatınAmacıveHedefleri
Müfredatın amacı, Ülkemizde Gelişimsel Pediatri yan dal uzmanlığı eğitiminin standarteğitim ve mesleki yeterlilik koşullarında verilmesini sağlamak; dünya standartlarındagüncel, bilimi izleyen ve üreten yeterlilikte Gelişimsel Pediatri uzmanları yetiştirmek;GelişimselPediatriyandaluzmanlarınınbualandahastahizmeti,eğitim(birincibasamaksağlık çalışanları, çocuk sağlığı vehastalıkları uzmanları vediğer ilgili uzmanlarıneğitimi),araştırma; savunuculuk ve danışmanlık hizmetlerini yapabilecek donanımda olmalarınısağlamaktır.MüfredatınHedefleri:1.TürkiyedeGelişimselPediatriyandaluzmanlıkeğitimininiçeriğini,yöntemleriniveölçmedeğerlendirmestandardınıoluşturmak,2.Gelişimsel Pediatri yan dal uzmanlarının güncel dünya standartlarında klinik hizmet veeğitimveren,araştırma,danışmanlıkve savunuculukhizmetleri yapanbilimselyeterlilikledonatılmasınısağlamak,3.Gelişimsel Pediatri yan dal uzmanlarının alandaki yeniliklerin ve yararlı uygulamalarınülkemizde tanınmasını ve yerleşmesini sağlamak amacıyla savunuculuk ve ilgili kurumvekuruluşlaradesteksağlayacakdonanımasahipolmalarınısağlamak.
2.2. MüfredatÇalışmasınınTarihselSüreci
MüfredatHazırlıkSüreci
Ülkemizde ilk kez hazırlanmakta olan Gelişimsel Pediatri Müfredatı için Tıpta UzmanlıkKurulualandayurtdışıyadayurtiçinde formaleğitimalmışolanProf.Dr. İlgiErtem,Yrd.Doç. Dr. Derya Gümüş Doğan, Yrd. Doç. Dr. Gülsüm Atay, Uzm. Dr. Bahar BingölerPekcici, Uz. Dr. Zeynep Eras’ı görevlendirmiştir. Gelişimsel Pediatri Çekirdek EğitimMüfredatı’nın hazırlanması sürecinde yurt dışında YanDalUzmanlık EğitimiMüfredatları(Developmental-Behavioral Pediatrics Fellowship Curriculum ve American Board of
08.04.2014tarihindenitibarengeçerlidirTUKMOS,GELİŞİMSELPEDİATRİÇEKİRDEKMÜFREDATIV.2.1
4
PediatricsDevelopmental-Behavioral Pediatrics SubspecialtyOutline), ülkemizde bulunanGelişimsel Pediatri Tezli Yüksek Lisans Programı, Gelişimsel Pediatri alanındaki kaynakkitaplarvealanyazındakiliteratürlerincelenmiştir.Hazırlanantaslak06.06.2011tarihindeyapılan Gelişimsel Pediatri Derneği Yönetim Kurulu toplantısında görüşülmüş ve uygungörülmüştür.Butaslak,13-14Haziran2011tarihindeAnkara’daT.C.SağlıkBakanlığıSağlıkEğitimi Genel Müdürlüğü Tıpta Uzmanlık Kurulu Uzmanlık Eğitimi Müfredatları veStandartlarıDeğerlendirmeveRevizyonuÇalıştayı’ndaTUKSekretaryasınadanışılarakv.1.0geliştirilmişvehazırlanmıştır.
GelişimselPediatriMüfredatıiçinTıptaUzmanlıkKurulu07.03.2013tarihindeProf.Dr.İlgiErtem, Doç. Dr. Derya Gümüş Doğan, Yrd. Doç. Dr. Gülsüm Atay, Yrd. Doç. Dr. BaharBingöler Pekcici, Uz. Dr. Zeynep Eras’ı 21-22.03.2013 tarihli Tıpta Uzmanlık KuruluUzmanlıkEğitimiMüfredatlarıveStandartlarıDeğerlendirmeveRevizyonuÇalıştayları’ndamüfredatınv.2.0hazırlamakiçingörevlendirmiştir.Yukarıdabelirtilenkaynaklarvegüncelliteratürden yararlanılarak hazırlanan taslak 18.03.2013 tarihinde yapılan GelişimselPediatri Derneği Yönetim Kurulu toplantısında görüşülmüş ve uygun görülmüştür. Butaslak, 21-22.03.2013 tarihindeAnkara’da TıptaUzmanlık KuruluMüfredatOluşturma veStandartlarıDeğerlendirmeveRevizyonuÇalıştayı’ndaTUKSekretaryasınadanışılarakv.2.0geliştirilmiş ve hazırlanmıştır. 20 Mart 2014 tarihinde çekirdek eğitimi müfredat (V.2.1)taslağınaProf.Dr.İlgiErtem,Doç.Dr.BaharBingölerPekcici,Yrd.Doç.Dr.GülsümAtay,Uz.Dr.ZeynepErastarafındansonşekliverilmiştir.
2.3. UzmanlıkEğitimiSüreci
A.AsistanlıkSüresi:ÜçyıldırB.AdaylardaArananŞartlar:ÇocukSağlığıveHastalıklarıuzmanıolmasıC.KayıtŞekli:AdaylarYanDalUzmanlıkEğitimineGirişSınavı(YDUS)ileyerleştirilirler.D.AsistanlıkSüreciD.1. Gelişimsel Pediatri yan dal uzmanlık temel eğitimi: Gelişimsel Pediatri eğiticisitarafındanbirincilolarakyönetilenveyürütülen3yıllıkyandaleğitimidir.1. Yapılandırılmış eğitim etkinlikleri: Çekirdek Müfredat Görevleri ve Görev AnalizlerineyönelikÖğrenimHedefleriniiçerir.2.Uygulamalıeğitimetkinlikleri:ÇekirdekMüfredatGörevleriveGörevAnalizlerineyönelikÖğrenim Hedeflerini içerir. Gelişimsel Pediatri eğiticisi gözetiminde (süpervizyonunda)ayaktan izlenen ve hastanede yatan hastaların değerlendirmesini, tetkik ve tedavisinikapsar.3. Bağımsız ve keşfederek öğrenme etkinlikleri: Çekirdek Müfredat Görevleri ve GörevAnalizlerineyönelikÖğrenimHedefleriniiçerir.4.Araştırmaeğitimi: ÇekirdekMüfredatGörevleri veGörevAnalizlerine yönelikÖğrenimHedefleri ile uyumlu araştırmalar ve yan dal uzmanlık tezini içerir. Yapılandırılmış eğitimetkinliklerivebağımsızvekeşfedereköğrenmeetkinlikleriileyürütülür.D.2. Rotasyonlar: Gelişimsel Pediatri eğiticisi tarafından yönetilir. Çekirdek müfredatgörevleri ve görev analizlerine yönelik öğrenim hedeflerini içerir ve Gelişimsel Pediatrieğiticisidışındafarklıanayadayandallarıneğiticileritarafındanyürütülür.D.3.BitirmeSınavıveTez:Güncelmevzuatauygunyapılır.
2.4. KariyerOlasılıkları
GelişimselPediatriuzmanları,çocuksağlığıvehastalıklarıuzmanlıkveyandaleğitimleriniverenakademikkurumlarda;çocuklarasağlıkhizmetiverendiğerkurumlardaveGelişimsel
08.04.2014tarihindenitibarengeçerlidirTUKMOS,GELİŞİMSELPEDİATRİÇEKİRDEKMÜFREDATIV.2.1
5
Pediatri alanının araştırmalarına ve danışmanlığına gereksinim duyulan tüm kurumlardakariyerolasılığınasahiptir.
3. TEMELYETKİNLİKLER
Yetkinlik, bir uzmanın bir işya da işlemin gerektiği gibiyapılabilmesi içinkritikdeğertaşıyan, eğitim ve öğretimyoluyla kazanılıpiyileştirilebilen, gözlenipölçülebilen, özellikleri dahaönceden tarif edilmiş olan,bilgi, beceri, tutum vedavranışların toplamıdır.Yetkinlikler 7 temel alandatoplanmışlardır.
Herbir temelyetkinlikalanı,uzmanınayrıbir rolünütemsileder (Şekil1).Yedinci temelalanolanHizmetSunucusualanınaaityetkinliklerklinikyetkinliklervegirişimselyetkinliklerolarakikiye ayrılırlar. Sağlık hizmeti sunumu ile doğrudan ilişkili Hizmet Sunucusu alanını oluşturanyetkinlikler diğer 6 temel alana ait yetkinlikler olmadan gerçek anlamlarını kazanamazlar veverimli bir şekilde kullanılamazlar. Başka bir deyişle 6 temel alandaki yetkinlikler, uzmanın“HizmetSunucusu”alanındakiyetkinliklerinisosyalortamdahastavetoplummerkezliveetkinbir şekilde kullanması için kazanılması gereken yetkinliklerdir. Bir uzmanlık dalındaki eğitimsürecinde kazanılan bu 7 temel alana ait yetkinlikler uyumlu bir şekilde kullanılabildiğindeyeterliliktenbahsedilebilir.Butemelyetkinlikalanlarıaşağıdalistelenmiştir;
3.1. Yönetici
3.2. EkipÜyesi
3.3. SağlıkKoruyucusu
3.4. İletişimKuran
3.5. DeğerveSorumlulukSahibi
3.6. ÖğrenenveÖğreten
3.7. HizmetSunucusu
Hizmetsunucusutemelyetkinlikalanındakiyetkinlikler,kullanılışyerlerinegöreikitürdür:KlinikYetkinlik:Bilgiyi,kişisel,sosyalve/veyametodolojikbecerileritıbbikararlarkonusundakullanabilmeyeteneğidir;
Şekil1-TUKMOS’unYeterlilikÜçgeni(Yeditemelyetkinlikalanı)
08.04.2014tarihindenitibarengeçerlidirTUKMOS,GELİŞİMSELPEDİATRİÇEKİRDEKMÜFREDATIV.2.1
6
GirişimselYetkinlik:Bilgiyi,kişisel,sosyalve/veyametodolojikbecerileritıbbigirişimlerkonusundakullanabilmeyeteneğidir.
Klinik ve girişimsel yetkinlikleredinilirken ve uygulanırken TemelYetkinlik alanlarında belirtilen diğeryetkinliklerle uyum içindeolmalı veuzmanlığa özel klinik kararsüreçlerinikolaylaştırmalıdır.
3.7.1. KLİNİKYETKİNLİKLER
Uzman Hekim aşağıda listelenmiş klinik yetkinlikleri ve eğitimi boyunca edindiği diğerbütünleyici“temelyetkinlikleri”eşzamanlıveuygunşekildekullanarakuygular.
KLİNİKYETKİNLİKİÇİNKULLANILANTANIMLARVEKISALTMALARI
Klinikyetkinlikler için;üçanadüzeyve ikiadetekdüzeytanımlanmıştır.Öğrencininulaşmasıgerekendüzeylerbuüçanadüzeydenbirinimutlaka içermelidir. T veTTdüzeyleriAveK ilebirliktekodlanabilirkenBdüzeyi sadeceKdüzeyi ilebirliktekodlanabilir.B,TveTTdüzeyleribirbirlerinikapsadıklarıiçinbirliktekodlanamazlar.B:Hastalığa ön tanı koyma ve gerekli durumda hastaya zarar vermeyecek şekilde ve doğruzamanda,doğruyeresevkedebilecekbilgiyesahipolmadüzeyiniifadeeder.T:Hastayatanıkoymavesonrasındatedaviiçinyönlendirebilmedüzeyiniifadeeder.TT:Ekipçalışmasınıngerektirdiğidurumlardışındaherhangibirdesteğegereksinimduymadanhastanıntanıvetedavisinintümsüreciniyönetebilmedüzeyiniifadeeder.Klinik yetkinliklerde bu düzeylere ek olarak gerekli durumlar için A ve K yetkinlik düzeylerieklenmektedir:A:Hastanın acil durum tanısını koymak ve hastalığa özel acil tedavi girişimini uygulayabilmedüzeyiniifadeeder.K:Hastanınbirincil,ikincilveüçüncülkorunmagereksinimlerinitanımlamayıvegereklikoruyucuönlemlerialabilmedüzeyiniifadeeder.
08.04.2014tarihindenitibarengeçerlidirTUKMOS,GELİŞİMSELPEDİATRİÇEKİRDEKMÜFREDATIV.2.1
7
KLİNİKYETKİNLİK
Düzey
Kıde
m
Yöntem
HAREKETALANINDAKİGELİŞİMSELSORUNLAR
SEREBRALPALSİ TT,K 1 YE,UE,BE
MYELODİSPLAZİ TT,K 1 YE,UE,BE
MÜSKÜLERDİSTROFİ TT,K 1 YE,UE,BE
DİĞERHAREKETSORUNLARI TT,K 1 YE,UE,BE
DİLALANINDAKİGELİŞİMSELSORUNLAR
DİLGELİŞİMİNDEGECİKME TT,K 1 YE,UE,BE
KONUŞMABOZUKLUKLARI TT,K 1 YE,UE,BE
SELEKTİFMUTİZM TT,K 1 YE,UE,BE
BİLİŞSELALANDAKİGELİŞİMSELSORUNLAR
BİLİŞSELGELİŞİMSELGECİKME TT,K 1 YE,UE,BE
BİLİŞSELALANDAÖZELGEREKSİNİM(INTELLECTUALDISABILITY)
TT,K 1 YE,UE,BE
ÖZGÜLÖĞRENMEGÜÇLÜĞÜ T 1 YE,UE,BE
İLİŞKİKURMAALANINDAKİGELİŞİMSELSORUNLAR
OTİZMSPEKTRUMBOZUKLUĞU TT,K 1 YE,UE,BE
ASPERGERVEYAYGINGELİŞİMSELBOZUKLUK TT,K 1 YE,UE,BE
DİĞERİLİŞKİKURMABOZUKLUKLARI TT,K 1 YE,UE,BE
DİKKATEKSİKLİĞİVEHİPERAKTİVİTEBOZUKLUĞU
DİKKATEKSİKLİĞİVEHİPERAKTİVİTEBOZUKLUĞU TT,K 1 YE,UE,BE
ANTENATALSORUNLARABAĞLIGELİŞİMSELRİSKLERVESORUNLAR
PRENATALENFEKSİYONLAR TT,K 1 YE,UE,BE
GESTASYONELDİYABET TT,K 1 YE,UE,BE
PREEKLAMPSİ-EKLAMPSİ TT,K 1 YE,UE,BE
ANNEDEKRONİKHASTALIK TT,K 1 YE,UE,BE
İLAÇVEMADDEKULLANIMI TT,K 1 YE,UE,BE
08.04.2014tarihindenitibarengeçerlidirTUKMOS,GELİŞİMSELPEDİATRİÇEKİRDEKMÜFREDATIV.2.1
8
KLİNİKYETKİNLİK
Düzey
Kıde
m
Yöntem
PRENATALASFİKSİ TT,K 1 YE,UE,BE
DİĞER TT,K 1 YE,UE,BE
NATALSORUNLARABAĞLIGELİŞİMSELRİSKLERVESORUNLAR
PREMATÜRİTE TT,K 1 YE,UE,BE
DÜŞÜKDOĞUMAĞIRLIĞI TT,K 1 YE,UE,BE
PERİNATALASFİKSİ TT,K 1 YE,UE,BE
DİĞER TT,K 1 YE,UE,BE
POSTNATALYENİDOĞANSORUNLARINABAĞLIGELİŞİMSELRİSKLERVESORUNLAR
POSTNATALENFEKSİYONLAR TT,K 1 YE,UE,BE
İNTRAKRANİYALKANAMA TT,K 1 YE,UE,BE
METABOLİKBOZUKLUKLAR TT,K 1 YE,UE,BE
KONJENİTALANOMALİLER TT,K 1 YE,UE,BE
DİĞER TT,K 1 YE,UE,BE
KROMOZOMALVEKALITIMSALHASTALIKLARINNEDENOLDUĞUGELİŞİMSELSORUNLAR
DOWNSENDROMU TT,K 1 YE,UE,BE
FRAJİLXSENDROMU TT,K 1 YE,UE,BE
SEKSKROMOZOMANOMALİLERİ TT,K 2 YE,UE,BE
TRİZOMİ13VE18 TT,K 2 YE,UE,BE
WİLLİAMSSENDROMU TT,K 1 YE,UE,BE
PRADERWİLLİVEANGELMANSENDROMU TT,K 1 YE,UE,BE
VELOKARDİYOFASİALSENDROM TT,K 1 YE,UE,BE
DİĞERGENETİKBOZUKLUKLAR TT,K 2 YE,UE,BE
08.04.2014tarihindenitibarengeçerlidirTUKMOS,GELİŞİMSELPEDİATRİÇEKİRDEKMÜFREDATIV.2.1
9
KLİNİKYETKİNLİK
Düzey
Kıde
m
Yöntem
METABOLİKHASTALIKLARABAĞLIGELİŞİMSELSORUNLAR
FENİLKETONÜRİ TT,K 1 YE,UE,BE
GELİŞİMSELSORUNLARLASEYREDENDİĞERMETABOLİKHASTALIKLAR
TT,K 2 YE,UE,BE
ENFEKSİYONHASTALIKLARINAİLİŞKİLİGELİŞİMSELSORUNLAR
MENENJİTVEENSEFALİT TT,K 1 YE,UE,BE
KRONİKOTİTİSMEDİA TT,K 1 YE,UE,BE
HIV/AIDS TT,K 1 YE,UE,BE
SANTRALSİNİRSİSTEMİ(SSS)HASTALIKLARININNEDENOLDUĞUGELİŞİMSELSORUNLAR
NÖBETVEEPİLEPSİ TT,K 1 YE,UE,BE
HİDROSEFALİ,MENİNGOMYELOSELVEDİĞERDOĞUŞTANSSSMALFORMASYONLARI
TT,K 1 YE,UE,BE
PEDİATRİKİNMESENDROMLARI TT,K 1 YE,UE,BE
TRAVMATİKBEYİNHASARI TT,K 1 YE,UE,BE
SANTRALSİNİRSİSTEMİTÜMÖRLERİ TT,K 1 YE,UE,BE
DUYUKAYIPLARINEDENİYLEOLUŞANGELİŞİMSELSORUNLAR
İŞİTMEYETERSİZLİĞİVEKAYBI TT,K 1 YE,UE,BE
GÖRMEYETERSİZLİĞİVEKAYBI TT,K 1 YE,UE,BE
KRONİKGASTROENTEROLOJİKHASTALIKLARINNEDENOLDUĞUGELİŞİMSELVEDAVRANIŞSALSORUNLAR
GASTROÖZEFAGEALREFLÜ TT,K 1 YE,UE,BE
İNFLAMATUARBARSAKHASTALIKLARI TT,K 1 YE,UE,BE
MALABSORPSİYONSORUNLARI TT,K 1 YE,UE,BE
KARACİĞERHASTALIKLARI TT,K 1 YE,UE,BE
KARINAĞRISI TT,K 1 YE,UE,BE
KABIZLIK TT,K 1 YE,UE,BE
08.04.2014tarihindenitibarengeçerlidirTUKMOS,GELİŞİMSELPEDİATRİÇEKİRDEKMÜFREDATIV.2.1
10
KLİNİKYETKİNLİK
Düzey
Kıde
m
Yöntem
DİĞER TT,K 1 YE,UE,BE
KRONİKBESLENMESORUNLARININNEDENOLDUĞUGELİŞİMSELVEDAVRANIŞSALSORUNLAR
MALNUTRİSYON TT,K 1 YE,UE,BE
RİKETS TT,K 1 YE,UE,BE
OBEZİTE TT,K 1 YE,UE,BE
NON-ORGANİKBÜYÜMEGERİLİĞİ TT,K 1 YE,UE,BE
DİĞER TT,K 2 YE,UE,BE
HEMATOLOJİKONKOLOJİKHASTALIKLARINNEDENOLDUĞUGELİŞİMSELSORUNLAR
DEMİREKSİKLİĞİANEMİSİ TT,K 1 YE,UE,BE
BVİTAMİNEKSİKLİKLERİ TT,K 1 YE,UE,BE
HEMOGLOBİNOPATİLER TT,K 1 YE,UE,BE
LÖSEMİLER TT,K 1 YE,UE,BE
SOLİDTÜMÖRLER TT,K 1 YE,UE,BE
HEMOFİLİVEDİĞERKANAMA,PIHTILAŞMABOZUKLUKLARI TT,K 1 YE,UE,BE
DİĞER TT,K 2 YE,UE,BE
ALLERJİK-İMMÜNOLOJİKHASTALIKLARINNEDENOLUĞUGELİŞİMSELSORUNLAR
PRİMERİMMÜNYETMEZLİKLER TT,K 1 YE,UE,BE
ASTIM TT,K 1 YE,UE,BE
DİĞER TT,K 2 YE,UE,BE
KARDİYOLOJİKHASTALIKLARINNEDENOLUĞUGELİŞİMSELSORUNLAR
KONJENİTALKALPHASTALIKLARI TT,K 1 YE,UE,BE
KARDİOMYOPATİLER TT,K 1 YE,UE,BE
DİĞER TT,K 1 YE,UE,BE
08.04.2014tarihindenitibarengeçerlidirTUKMOS,GELİŞİMSELPEDİATRİÇEKİRDEKMÜFREDATIV.2.1
11
KLİNİKYETKİNLİK
Düzey
Kıde
m
Yöntem
NEFROLOJİKHASTALIKLARINNEDENOLUĞUGELİŞİMSELSORUNLAR
KRONİKBÖBREKYETERSİZLİĞİ TT,K 1 YE,UE,BE
DİĞER TT,K 2 YE,UE,BE
ROMATOLOJİKHASTALIKLARINNEDENOLUĞUGELİŞİMSELSORUNLAR
ROMATOLOJİKHASTALIKLAR TT,K 2 YE,UE,BE
ENDOKRİNHASTALIKLARINNEDENOLUĞUGELİŞİMSELSORUNLAR
HİPOTİROİDİ TT,K 1 YE,UE,BE
DİABETESMELLİTUS TT,K 1 YE,UE,BE
BOYKISALIĞI TT,K 1 YE,UE,BE
DİĞER TT,K 2 YE,UE,BE
ÇEVRESELTOKSİNLERİNNEDENOLDUĞUGELİŞİMSELSORUNLAR KURŞUNZEHİRLENMESİ TT,K 1 YE,UE,BE
PSİKOSOSYALRİSKLERİNNEDENOLDUĞUGELİŞİMSELSORUNLAR
YOKSULLUK TT,K 1 YE,UE,BE
UYARANEKSİKLİĞİ TT,K 1 YE,UE,BE
AİLEDEDEPRESYON T,K 1 YE,UE,BE
AİLEDEDEPRESYONDIŞIPSİKİYATRİKHASTALIKLAR T 1 YE,UE,BE
AİLEİÇİÇATIŞMA T,K 1 YE,UE,BE
ŞİDDETEMARUZİYET T,K 1 YE,UE,BE
FARKLIAİLEYAPILARINDAYETİŞTİRİLME TT,K 1 YE,UE,BE
KRİTİKYAŞAMOLAYLARI TT,K 1 YE,UE,BE
KORUYUCUAİLEVEEVLATEDİNİLME TT,K 1 YE,UE,BE
KURUMBAKIMI TT,K 1 YE,UE,BE
MEDYAVEİNTERNETEMARUZİYET TT,K 1 YE,UE,BE
08.04.2014tarihindenitibarengeçerlidirTUKMOS,GELİŞİMSELPEDİATRİÇEKİRDEKMÜFREDATIV.2.1
12
KLİNİKYETKİNLİK
Düzey
Kıde
m
Yöntem
KIRILGANÇOCUKSENDROMU TT,K 1 YE,UE,BE
DİĞER TT,K 1 YE,UE,BE
DAVRANIŞSORUNLARI
YEMESORUNU TT,K 1 YE,UE,BE
UYKUSORUNU TT,K 1 YE,UE,BE
ÖFKENÖBETLERİ TT,K 1 YE,UE,BE
SIKRASTLANANTEKRARLAYICIDAVRANIŞLAR TT,K 1 YE,UE,BE
ENÜRESİS TT,K 1 YE,UE,BE
ENKOPRESİS TT,K 1 YE,UE,BE
OKULSORUNLARI TT,K 1 YE,UE,BE
CİNSELGELİŞİMSORUNLARI T 1 YE,UE,BE
SOMATOFORMBOZUKLUKLARKRONİKAĞRISORUNU T,K 2 YE,UE,BE
KONVERSİYON T,K 2 YE,UE,BE
DİĞERRUHSALVEDAVRANIŞSALSORUNLAR
DEPRESYON T,K 2 YE,UE,BE
TEKRARLAYICIDAVRANIŞLAR T,K 2 YE,UE,BE
TİKLER T,K 2 YE,UE,BE
ÖZYARALAMA(SELF-INJURY)DAVRANIŞLARI T,K 2 YE,UE,BE
SALDIRGANDAVRANIŞ T,K 2 YE,UE,BE
KARŞITOLMA-KARŞITGELMEBOZUKLUĞI T,K 2 YE,UE,BE
KAYGIBOZUKLUKLARI T,K 2 YE,UE,BE
08.04.2014tarihindenitibarengeçerlidirTUKMOS,GELİŞİMSELPEDİATRİÇEKİRDEKMÜFREDATIV.2.1
13
KLİNİKYETKİNLİK
Düzey
Kıde
m
Yöntem
OBSESİF-KOMPULSİFBOZUKLUK(SAPLANTIZORLANTIBOZUKLUĞU)
T,K 2 YE,UE,BE
ÖZKIYIMDAVRANIŞI T,K 2 YE,UE,BE
MADDEBAĞIMLILIKLARI T,K 2 YE,UE,BE
ÇOCUKÖRSELENMESİVEİHMALİ
FİZİKSELÖRSELENME TT,K 1 YE,UE,BE
CİNSELÖRSELENME T,K 1 YE,UE,BE
İHMAL TT,K 1 YE,UE,BE
MUNCHAUSENSENDROMBYPROXY T,K 1 YE,UE,BE
3.7.2. GİRİŞİMSELYETKİNLİKLERUzmanHekimaşağıdalistelenmişgirişimselyetkinlikleriveeğitimiboyuncaedindiğidiğerbütünleyici“temelyetkinlikleri”eşzamanlıveuygunşekildekullanarakuygular.
GİRİŞİMSELYETKİNLİKİÇİNKULLANILANTANIMLARVEKISALTMALARIGirişimselYetkinlikleriçindörtdüzeytanımlanmıştır.1: Girişimin nasıl yapıldığı konusunda bilgi sahibi olma ve bu konuda gerektiğinde açıklamayapabilmedüzeyiniifadeeder.2:Acilbirdurumda,kılavuzveyayönergeeşliğindeveyagözetimvedenetimaltındabugirişimiyapabilmedüzeyiniifadeeder.3:Karmaşıkolmayan,sıkgörülentipikolgulardagirişimiuygulayabilmedüzeyiniifadeeder.4:Karmaşıkolsunveyaolmasınhertürolgudagirişimiuygulayabilmedüzeyiniifadeeder.
08.04.2014tarihindenitibarengeçerlidirTUKMOS,GELİŞİMSELPEDİATRİÇEKİRDEKMÜFREDATIV.2.1
14
GİRİŞİMSELYETKİNLİK
Düzey
Kıde
m
Yöntem
GELİŞİMSELDEĞERLENDİRMEGİRİŞİMLERİ
AİLEMERKEZLİGELİŞİMSELDEĞERLENDİRME 4 1 YE,UE,BE
DÜNYASAĞLIKÖRGÜTÜİŞLEVSELLİKYETİYİTİMİVESAĞLIĞINULUSLARARASISINIFLANDIRMASININ(INTERNATIONALCLASSIFICATIONOFFUNCTIONING-ICF)UYGULANMASI
4 1 YE,UE,BE
GELİŞİMİİZLEMEVEDESTEKLEMEREHBERİ(GİDR)İLEGELİŞİMİNDEĞERLENDİRİLMESİ
4 1 YE,UE,BE
GENİŞLETİLMİŞGELİŞİMİİZLEMEVEDESTEKLEMEREHBERİ(G-GİDR)İLEGELİŞİMİDEĞERLENDİRME
4 1 YE,UE,BE
BAYLEYBEBEKLERİÇİNGELİŞİMDEĞERLENDİRMEÖLÇEĞİ-IIİLEDEĞERLENDİRME
4 1 YE,UE,BE
BAYLEYBEBEKLERİÇİNGELİŞİMDEĞERLENDİRMEÖLÇEĞİ-IIIİLEDEĞERLENDİRME
4 1 YE,UE,BE
VINELANDUYUMDAVRANIŞÖLÇEĞİ-IIİLEDEĞERLENDİRME
4 1 YE,UE,BE
PEDIATRICEVALUATIONOFDISABILITYINVENTORY(PEDI)ÖLÇEĞİİLEDEĞERLENDİRME
4 1 YE,UE,BE
WEEFIM(THEFUNCTIONALINDEPENDENCEMEASUREFORCHILDREN)İLEDEĞERLENDİRME
4 1 YE,UE,BE
GMFM(GROSSMOTORFUNCTIONMEASURE)KABAMOTORFONKSİYONSINIFLANDIRMASİSTEMİİLEDEĞERLENDİRME
4 1 YE,UE,BE
DİĞERGÜNCELGELİŞİMİDEĞERLENDİRMEARAÇLARIİLEDEĞERLENDİRME
4 1 YE,UE,BE
08.04.2014tarihindenitibarengeçerlidirTUKMOS,GELİŞİMSELPEDİATRİÇEKİRDEKMÜFREDATIV.2.1
15
GİRİŞİMSELYETKİNLİK
Düzey
Kıde
m
Yöntem
CARS(CHILDHOODAUTISMRATINGSCALE)ÇOCUKLUKOTİZMİNİDERECELENDİRMEÖLÇEĞİİLEDEĞERLENDİRME
4 1 YE,UE,BE
PLS(PRESCHOOLLANGUAGESCALES)OKULÖNCESİDİLGELİŞİMİDEĞERLENDİRMEÖLÇEĞİİLEDEĞERLENDİRME
4 1 YE,UE,BE
M-CHAT(MODIFIEDCHECKLISTFORAUTISMINTODDLERS)ERKENÇOCUKLUKDÖNEMİOTİZMTARAMAÖLÇEĞİİLEDEĞERLENDİRME
4 1 YE,UE,BE
BEBEKLERVEKÜÇÜKÇOCUKLARİÇİNEVORTAMINIDEĞERLENDİRMEÖLÇEĞİ(HOME)İLEDEĞERLENDİRME
4 1 YE,UE,BE
YOKSULAİLELERİÇİNEVORTAMINIDEĞERLENDİRMEEKÖLÇEĞİ(SHIF)İLEDEĞERLENDİRME
4 1 YE,UE,BE
TEDAVİGİRİŞİMLERİ
AİLEMERKEZLİGELİŞİMSELDESTEKVETEDAVİ 4 1 YE,UE,BE
ÖZELGEREKSİNİMRAPORU(ENGELLERİOLANÇOCUKİÇİN)DÜZENLEME
4 1 YE,UE,BE
ÖZELGEREKSİNİMHİZMETLERİNİNYETERLİLİĞİNİİZLEME
4 1 YE,UE,BE
İLİŞKİTEMELLİTEDAVİ(RELATIONSHIPBASEDTHERAPY)
4 1 YE,UE,BE
ETKİLEŞİMREHBERLİĞİ(INTERACTIONGUIDANCE) 4 1 YE,UE,BE
GELİŞİMİDESTEKLEYİCİOYUNTEDAVİSİ(PLAYTHERAPY)
3 1 YE,UE,BE
GELİŞİMİDESTEKLEYİCİGRUPTEDAVİSİ(GROUPTHERAPY)
3 1 YE,UE,BE
08.04.2014tarihindenitibarengeçerlidirTUKMOS,GELİŞİMSELPEDİATRİÇEKİRDEKMÜFREDATIV.2.1
16
GİRİŞİMSELYETKİNLİK
Düzey
Kıde
m
Yöntem
DAVRANIŞTEDAVİSİ(BEHAVIORALTHERAPY) 4 1 YE,UE,BE
İLAÇTEDAVİSİ 3 1 YE,UE,BE
YASALAR,KANUNLAR,POLİTİKALARVESÜREÇLER
ÖZELGEREKSİNİMLERİOLANÇOCUKLARINYASALHAKLARIVEYASALHAKLARAULAŞMASÜREÇLERİKONUSUNDASAVUNUCULUKVEDANIŞMANLIK
4 1 YE,UE,BE
ÖZELGEREKSİNİMLERİOLANÇOCUKLARINEĞİTİMİVEEĞİTİMEULAŞMASÜREÇLERİKONUSUNDASAVUNUCULUKVEDANIŞMANLIK
4 1 YE,UE,BE
ÖZELGEREKSİNİMLERİOLANÇOCUKLARINSAĞLIKHİZMETİNDENFAYDALAMAHAKLARIVESÜREÇLERİLGİLİDANIŞIMKONUSUNDASAVUNUCULUKVEDANIŞMANLIK
4 1 YE,UE,BE
ÖZELGEREKSİNİMLERİOLANÇOCUKLARLAİLGİLİETİKUYGULAMALARKONUSUNDASAVUNUCULUKVEDANIŞMANLIK
4 1 YE,UE,BE
ARAŞTIRMAYÖNETMEVEAKADEMİKETKİNLİKLER
ARAŞTIRMAPLANLAMASI,YÖNETİMİ,YAYIMI,SUNUMUVESONUÇLARINIUYGULAMALARAYANSITMA
4 1 YE,BE
4. ÖĞRENMEVEÖĞRETMEYÖNTEMLERİ
TUKMOS tarafından önerilen öğrenme ve öğretme yöntemleri üçe ayrılmaktadır:“YapılandırılmışEğitimEtkinlikleri”(YE),“UygulamalıEğitimEtkinlikleri”(UE)ve“BağımsızveKeşfederekÖğrenmeEtkinlikleri”(BE).
08.04.2014tarihindenitibarengeçerlidirTUKMOS,GELİŞİMSELPEDİATRİÇEKİRDEKMÜFREDATIV.2.1
17
4.1. YapılandırılmışEğitimEtkinlikleri(YE)
4.1.1. Sunum
Bir konu hakkında görsel işitsel araç kullanılarak yapılananlatımlardır. Genel olarak nadir veya çok nadir görülenkonular/durumlarhakkındaveya sık görülenkonu/durumların yenigelişmeleri hakkında kullanılan bir yöntemdir. Bu yöntemdeeğiticiöğrencide eksik olduğunu bildiği bir konuda ve öğrencinin pasifolduğu bir durumda anlatımda bulunur. Sunum etkileşimli olabilirveyahiçetkileşimolmayabilir.
4.1.2. Seminer
Sık görülmeyen bir konu hakkında deneyimli birinin konuyu kendideneyimlerinideyansıtarakanlatmasıveanlatılankonununkarşılıklısoru ve cevaplar ile geçmesidir. Sunumdan farkı konuyudinleyenlerin de kendi deneyimleri doğrultusunda anlatıcı ilekarşılıklı etkileşim içinde olmasıdır. Seminer karşılıklı diyaloglarınyoğun olduğu, deneyimlerin yargılanmadan paylaşıldığı ve farklıdüzeylerdekişilerin aynı konuhakkında farklı düzeydeki sorular ileeksikyanlarınıtamamlayabildikleribireğitimetkinliğidir.
4.1.3. Olgutartışması
Bir veya birkaç sık görülen olgunun konu edildiği bir küçük grupeğitim aktivitesidir. Bu eğitim aktivitesinin hedefi, farklı düzeydekikişilerin bir olgunun çözümlenmesi sürecini tartışmalarınısağlayarak, tümkatılımcıların kendi eksik veyahatalı yanlarını farketmelerini sağlamak ve eksiklerini tamamlamaktır. Bu olgulardabulunan hastalık veya durumlar ile ilgili bilgi eksikliklerinin küçükgruplarda tartışılması ile tamamlanması veya yanlış bilgilerindüzeltilmesisağlanır.Ayrıcaaynıdurumileilgiliçoksayıdaolgununçözümlenmesi yoluyla aynı bilginin farklı durumlarda nasılkullanılacağı konusunda deneyim kazandırır. Olgunun/larınbasamaklı olarak sunulması veherbasamak için fikir üretilmesi ilesürdürülür.Eğiticiherbasamaktadoğrubilgiyiverirvedoğrukararıaçıklar.
4.1.4. Makaletartışması
Makalenin kanıt düzeyinin anlaşılması, bir uygulamanın kanıtadayandırılması ve bir konuda yeni bilgilere ulaşılması amacıylagerçekleştirilenbirküçükgrupetkinliğidir.Makalenintümbölümlerisırası ile okunur ve metodolojik açıdan doğruluğu ve klinikuygulamaya yansıması ile ilgili fikir üretilmesi ve gerektiğindeeleştirilmesi ilesürdürülür.Eğiticiherbasamaktadoğrubilgiyiverirve doğru kararı açıklar. Uzman adayına, benzer çalışmalarplanlayabilmesi için problemleri bilimsel yöntemlerle analiz etme,
08.04.2014tarihindenitibarengeçerlidirTUKMOS,GELİŞİMSELPEDİATRİÇEKİRDEKMÜFREDATIV.2.1
18
sorgulama, sonuçları tartışma ve bir yayın haline dönüştürmebecerisikazandırılır.
4.1.5. Dosyatartışması
Sık görülmeyen olgular ya da sık görülen olguların daha nadirgörülen farklı şekilleri hakkında bilgi edinilmesi, hatırlanması vekullanılmasını amaçlayan bir eğitim yöntemidir. Eğitici, dosyaüzerinden yazı, rapor, görüntü ve diğer dosya eklerini kullanarak,öğrencinin olgu hakkında her basamakta karar almasını sağlar vealdığıkararlarhakkındageribildirimverir.Geribildirimleröğrencinindoğrukararlarınıdevamettirmesivegelişmesigerekenkararlarınınaçık ve anlaşılır bir biçimde ifade edilerek geliştirmesi amacıylayapılır.
4.1.6. Konsey
Olgunun/larınfarklıdisiplinlerilebirliktedeğerlendirilmesisürecidir.Olgunun sık görünürlüğünden çok karmaşık olması öğrencininkarmaşık durumlarda farklı disiplinlerin farklı bakış açılarınıalgılamasınısağlar.
4.1.7. Kurs
Birkonuhakkındabellibiramacaulaşmak içindüzenlenmişbirdenfazla oturumda gerçekleştirilen bir eğitim etkinliğidir. Amaçgenellikle bir veya birkaç klinik veya girişimsel yetkinliğinedinilmesidir. Kurs süresince sunumlar, küçük grup çalışmaları,uygulamaeğitimleribirbiriileuyumiçindegerçekleştirilir.
4.2. UygulamalıEğitimEtkinlikleri(UE)
4.2.1. Yatanhastabakımı
4.2.1.1. Vizit
Farklı öğrenciler için farklı öğrenme ortamı oluşturanetkili bir eğitim yöntemidir. Hasta takibini yapan veyapmayan öğrenciler vizitten farklı şekildefaydalanırlar. Hastayı takip eden öğrenci hasta takibiyaparak ve yaptıkları için geribildirim alarak öğrenir,diğeröğrencilerbudeneyimi izleyereköğrenirler.Vizitklinikte görülen olguların hasta yanından çıktıktansonra da tartışılması ve olgunun gerçek ortamdagözlemlenmesiyleöğrenmeyisağlar.
4.2.1.2. Nöbet
Öğrencinin sorumluluğu yüksek bir ortamda derin vekalıcı öğrenmesine etki eder. Olguyu yükseksorumlulukdurumundadeğerlendirmeköğrencininvarolan bilgisini ve becerisini kullanmasını ve eksik olanı
08.04.2014tarihindenitibarengeçerlidirTUKMOS,GELİŞİMSELPEDİATRİÇEKİRDEKMÜFREDATIV.2.1
19
öğrenmeye motive olmasını sağlar. Nöbet, gerekenyetkinliklere sahip olunan olgularda özgüveniarttırırken, gereken yetkinliğin henüz edinilmemişolduğu olgularda bilgi ve beceri kazanmamotivasyonunu arttırır. Nöbetlerde sık kullanılmasıgerekenyetkinliklerin1’incikıdemyetkinlikleriarasındasınıflandırılmışolmalarıbuaçıdanönemlidir.
4.2.1.3. Girişim
Tanı ve tedaviye yönelik tüm girişimler, eğiticitarafından gösterildikten sonra belli bir kılavuzeşliğinde basamak basamak gözlem altında uygulamayoluylaöğretilir.Heruygulamabasamağıiçinöğrenciyegeribildirimverilir.Öğrencinindoğruyaptıklarınıdoğruyapmaya devam etmesi, eksik ve gelişmesi gerekentaraflarınıdüzeltebilmesiiçinöğrenciyezamanında,netve yapıcımüdahalelerle teşvik edici ve destekleyici yada uyarıcı ve yol gösterici geribildirimler verilmelidir.Hergirişimiçinöğrenciyeöncedenbelirlenmişyetkinlikdüzeyineulaşacaksayıdatekraryaptırılmasısağlanır.
4.2.1.4. Ameliyat(Buetkinlikbuuzmanlıkalanındauygulanmamaktadır)
İçindeçoksayıdakararvegirişimbarındıranmüdahalesüreçleridir. Her karar ve girişimin ayrı ayrı gerekenyetkinlik düzeylerine ulaşması amacıyla en azriskli/karmaşık olandan en riskli/karmaşık olana doğruolacak şekilde ameliyat sürecinin tüm basamaklarıyüksek gözlem altında öğretilir. Öğrencinin tümbasamaklardagerekenyetkinlikdüzeyineulaşması içinyeterlisayıdatekraryaptırılmasısağlanır.
4.2.2. Ayaktanhastabakımı
Öğrenci gözlemaltındaolgudeğerlendirmesi yapar vetanı, tedavi seçeneklerine karar verir. Öğrencininyüksek/orta sıklıkta görülen acil veya acil olmayanolguların farklı başvuru şekillerini ve farklı tedaviseçeneklerini öğrendiği etkili bir yöntemdir. Ayaktanhastabakımında sık kullanılması gerekenyetkinliklerin1’inci kıdem yetkinlikleri arasında sınıflandırılmışolmalarıbuaçıdanönemlidir.
4.3. BağımsızveKeşfederekÖğrenmeEtkinlikleri(BE)
4.3.1. Yatanhastatakibi
Yatarak takip edilen bir olgu hakkında yeterliğe erişmemiş biröğrencinin gözetim ve denetim altında, yeterliğe ulaşmış biröğrencinin gözlem altında yaptığı çalışmalar sırasında eksikliğini
08.04.2014tarihindenitibarengeçerlidirTUKMOS,GELİŞİMSELPEDİATRİÇEKİRDEKMÜFREDATIV.2.1
20
fark ettiği konularda öğrenme gereksinimini belirleyerek bunuherhangibireğitimkaynağındantamamlamasısürecidir.Bueğitimkaynaklarınındoğruvegüvenilirolmasındaneğiticisorumludur.
4.3.2. Ayaktanhasta
Ayaktanbaşvuranacilveyaacilolmayanbirolguhakkındagerekenyetkinlik düzeyine erişmemiş bir öğrencinin gözetim ve denetimgözlem altında, eğitici eşliğinde ve gereken yetkinlik düzeyineulaşmış bir öğrencinin yüksek gözlem altında yaptığı çalışmalarsırasında eksikliğini fark ettiği konularda öğrenme gereksiniminibelirleyerek bunu herhangi bir eğitim kaynağından tamamlamasısürecidir. Bu eğitim kaynaklarının doğru ve güvenilir olmasındaneğiticisorumludur.
4.3.3. Akranöğrenmesi
Öğrencinin bir olgunun çözümlenmesi veya bir girişiminuygulanması sırasında bir akranı ile tartışarak veya onugözlemleyereköğrenmesisürecidir.
4.3.4. Literatürokuma
Öğrencininöğrenmegereksinimiolankonulardaliteratürokumasıveklinikuygulamaileilişkilendirmesisürecidir.
4.3.5. Araştırma
Öğrencinin bir konuda tek başına veya bir ekip ile araştırmatasarlamasıvebusıradaöğrenmegereksiniminibelirleyerekbunuherhangibireğitimkaynağındantamamlamasısürecidir.
4.3.6. Öğretme
Öğrencinin bir başkasına bir girişim veya bir klinik konuyuöğretirkenbukonudafarklıbakışaçılarını,dahaöncedüşünmediğisoruları veya varlığını fark etmediği durumları fark edereköğrenme gereksinimi belirlemesi ve bunu herhangi bir eğitimkaynağındantamamlamasısürecidir.
5. EĞİTİMSTANDARTLARI
5.1. EğiticiStandartları
Gelişimsel Pediatri uzmanlık eğitimi, profesör, doçent, eğitim görevlisi, yardımcı doçent veyabaşasistan unvanı olanlar tarafından verilebilir. Yardımcı doçent ve başasistan olanların bugörevlerini bir yıldır yapıyor olmaları gereklidir. Gelişimsel Pediatri Yan Dal Uzmanlık eğitimiverecekolan“eğitici”ÇocukSağlığıveHastalıklarıUzmanıolduktansonra,GelişimselPediatri(Developmental-Behavioral Pediatrics) alanında aşağıdaki koşullara sahip olduğunubelgelemelidir:2011 yılı öncesinde yurt dışında Gelişimsel Pediatri (Developmental-Behavioral Pediatrics)alanındabelgelenmişFellowship(yandal)eğitiminienaz3yılsüreileyapmışolmak;
08.04.2014tarihindenitibarengeçerlidirTUKMOS,GELİŞİMSELPEDİATRİÇEKİRDEKMÜFREDATIV.2.1
21
YADA2011yılıöncesindeyurtiçindebirÜniversite’de“GelişimselPediatriTezliYüksekLisans”yadaDoktoraprogramınabaşlamışolmak;YADA2011 yılı sonrasında Gelişimsel Pediatri Yan Dal Uzmanlık Eğitimi’ni tamamlamış ya da yurtdışındaGelişimselPediatri(Developmental-BehavioralPediatrics)alanındaYanDal(Fellowship)eğitimini en az 3 yıl süre ile tamamlamış olup denkliğini almış olmak. Gelişimsel PediatriülkemizdegelişmesigerekenyenibiralanolmasınedeniileyukarıdakinitelikleritaşıyantekbireğitimcibulunankurumlardaGelişimselPediatriyandaleğitimiverilebilir.
5.2. MekanveDonanımStandartları
• Enazbirpoliklinikodası,• Gelişimselpediatripolikliniği(genelpediatrivepediatrinindiğeryandallarınıngörevyaptığıhastaneveyatanhastayaerişiminsağlandığıbirortamdaolmalı,çocuklaradoğaloyunmekânı,aileyerahatoturmaveçocuğunoyununakatılma,yandalasistanınagelişimseldeğerlendirmeyapmaolanağısağlayanbirodaolmalı,küçükçocuklarınyerdeoyun,hareketvemasabaşıetkinliklerinegözlemolanağıvermeli,videosukayıtsistemiveseskayıtsistemidonanımınasahipolmalıdır),
• Poliklinikodasınabitişikaynalıgözlemodası,• Eğitici,uzmanvediğerçalışanlaraaitofisalanları,• Sessizokumaalanı• Eğitimvideosukayıtsistemi,• Seskayıtsistemi,• Bilgisayarsistemi,internetveelektronikkütüphane,• Alanlailgilitemelkitaplar,literatürveeğitimvideoları,• DünyaSağlıkÖrgütüİşlevsellikYetiyitimiveSağlığınUluslararasıSınıflandırması(InternationalClassificationofFunctioning-ICF),
• GelişimiİzlemeveDesteklemeRehberi(GİDR),• GenişletilmişGelişimiİzlemeveDesteklemeRehberi(G-GİDR),• BayleyBebeklerİçinGelişimDeğerlendirmeÖlçeği-II,• BayleyBebeklerİçinGelişimDeğerlendirmeÖlçeği-III,• VinelandUyumDavranışÖlçeği-II,• PediatricEvaluationofDisabilityInventory(PEDI)Ölçeği,• WeeFIM(TheFunctionalIndependenceMeasureforChildren),• GMFM(GrossMotorFunctionMeasure)KabaMotorFonksiyonSınıflandırmaSistemi,• CARS(ChildhoodAutismRatingScale)ÇocuklukOtizminiDerecelendirmeÖlçeği,• PLS(PreschoolLanguageScales)OkulöncesiDilGelişimiDeğerlendirmeÖlçeği,• BebeklerveKüçükÇocuklariçinEvOrtamınıDeğerlendirmeÖlçeği(HOME),• YoksulAilelerİçinEvOrtamınıDeğerlendirmeEkÖlçeği(SHIF,)• Diğergüncelgelişimideğerlendirmearaçları
08.04.2014tarihindenitibarengeçerlidirTUKMOS,GELİŞİMSELPEDİATRİÇEKİRDEKMÜFREDATIV.2.1
22
6. ROTASYONHEDEFLERİ
ROTASYONSÜRESİ/AY ROTASYONDALI1AY ÇocukGenetikHastalıkları2AY ÇocukNörolojisi2AY ÇocukveErgenRuhSağlığıveHastalıkları1AY ÇocukMetabolizmaHastalıkları1AY FizikselTıpveRehabilitasyon1AY Neonatoloji
ÇOCUKGENETİKHASTALIKLARIROTASYONUKLİNİKYETKİNLİKHEDEFLERİ
YetkinlikAdı YetkinlikDüzeyiÇocukgenetikhastalıkları rotasyonununklinik yetkinlik hedefleri, sık rastlananve gelişimsel sorunlara yol açan genetik hastalıklara yaklaşım konusundagelişimselpediatriuzmanlıköğrencisininbilgi,becerivetutumlargeliştirmesidir.
GİRİŞİMSELYETKİNLİKHEDEFLERİYetkinlikAdı YetkinlikDüzeyi
Girişimselyetkinlikhedefibulunmamaktadır
ÇOCUKNÖROLOJİSİROTASYONU
KLİNİKYETKİNLİKHEDEFLERİ
YetkinlikAdı YetkinlikDüzeyi
Serebralpalsinedeniyleoluşangelişimselsorunlar TT,KEpilepsinedeniyleoluşangelişimselsorunlar TT,KHidrosefali, meningomyelosel ve santral sinir sisteminin diğerdoğumsalbozukluklarınedeniyleoluşangelişimselsorunlar TT,K
Pediatrikinmesendromlarınedeniyleoluşangelişimselsorunlar TT,KTravmatikbeyinhasarınedeniyleoluşangelişimselsorunlar TT,KMüskülerdistrofinedeniyleoluşangelişimselsorunlar TT,KDemyelinizanhastalıklarnedeniyleoluşangelişimselsorunlar TT,KNörodejeneratifhastalıklarnedeniyleoluşangelişimselsorunlar TT,K
GİRİŞİMSELYETKİNLİKHEDEFLERİ
YetkinlikAdı YetkinlikDüzeyi
Girişimselyetkinlikhedefibulunmamaktadır
ÇOCUKVEERGENRUHSAĞLIĞIVEHASTALIKLARIROTASYONU
KLİNİKYETKİNLİKHEDEFLERİYetkinlikAdı YetkinlikDüzeyiÇocuk ve Ergen Ruh Sağlığı ve Hastalıkları rotasyonunun klinik yetkinlik
08.04.2014tarihindenitibarengeçerlidirTUKMOS,GELİŞİMSELPEDİATRİÇEKİRDEKMÜFREDATIV.2.1
23
hedefleri, sık rastlanan davranış sorunları, psikososyal sorunlar, ailededepresyonunetkileri,duygudurumbozuklukları,kaygıbozuklukları,karşıtolma-karşıt gelme bozukluğu, obsesif-kompülsif bozukluk, somatoform bozukluklar,dikkateksikliğihiperaktivitebozukluğu,özgülöğrenmegüçlüğü,otizmspektrumbozukluğu,koruyucuaileveevlatedinilme,kurumbakımındakiçocuklarınruhsalsorunları ve çocuk ihmal ve istismarı konularında gelişimsel pediatri uzmanlıköğrencisininbilgi,becerivetutumlargeliştirmesidir.
GİRİŞİMSELYETKİNLİKHEDEFLERİ
YetkinlikAdı YetkinlikDüzeyiGirişimselyetkinlikhedefibulunmamaktadır
ÇOCUKMETABOLİZMAHASTALIKLARIROTASYONU
KLİNİKYETKİNLİKHEDEFLERİYetkinlikAdı YetkinlikDüzeyiÇocuk metabolizma hastalıkları rotasyonunun klinik yetkinlik hedefleri, sıkrastlanan ve gelişimsel sorunlara yol açan metabolik hastalıklara yaklaşımkonusunda gelişimsel pediatri uzmanlık öğrencisinin bilgi, beceri ve tutumlargeliştirmesidir.
GİRİŞİMSELYETKİNLİKHEDEFLERİYetkinlikAdı YetkinlikDüzeyi
Girişimselyetkinlikhedefibulunmamaktadır
FİZİKSELTIPVEREHABİLİTASYONROTASYONUKLİNİKYETKİNLİKHEDEFLERİ
YetkinlikAdı YetkinlikDüzeyiFiziksel Tıp ve Rehabilitasyon rotasyonunun klinik yetkinlik hedefleri, sıkrastlanan ve gelişimsel sorunlara yol açan hareket sorunlarında uygulananrehabilitasyon yöntemleri, ev programları, ortez, protez ve diğer cihazuygulamalarıveyardımcıteknolojilerinkullanımıkonularındagelişimselpediatriuzmanlıköğrencisininbilgi,becerivetutumlargeliştirmesidir.
GİRİŞİMSELYETKİNLİKHEDEFLERİYetkinlikAdı YetkinlikDüzeyi
Girişimselyetkinlikhedefibulunmamaktadır
NEONATOLOJİROTASYONUKLİNİKYETKİNLİKHEDEFLERİ
YetkinlikAdı YetkinlikDüzeyi
Hipoksikiskemikensefalopatinedeniyleoluşangelişimselsorunlar TT,KGestasyoneldiyabetnedeniyleoluşangelişimselsorunlar TT,KPrematüritenedeniyleoluşangelişimselsorunlar TT,KDüşükdoğumağırlığınedeniyleoluşangelişimselsorunlar TT,KAnnedekronikhastalıknedeniyleçocuktaoluşangelişimselsorunlar TT,K
Prenatal-postnatalenfeksiyonlarnedeniyleoluşangelişimselsorunlar TT,K
İntrakraniyalkanamanedeniyleoluşangelişimselsorunlar TT,K
08.04.2014tarihindenitibarengeçerlidirTUKMOS,GELİŞİMSELPEDİATRİÇEKİRDEKMÜFREDATIV.2.1
24
GİRİŞİMSELYETKİNLİKHEDEFLERİ
YetkinlikAdı YetkinlikDüzeyi
Girişimselyetkinlikhedefibulunmamaktadır
7. ÖLÇMEVEDEĞERLENDİRME
8. KAYNAKÇA
1. TUKMOS,TIPTAUZMANLIKKURULUMÜFREDATOLUŞTURMAVESTANDARTBELİRLEMESİSTEMİ,ÇekirdekMüfredatHazırlamaKılavuzu,v.1.1,2013
2. TUKMOSGelişimselPediatriÇekirdekMüfredatı,v.1.03. TUKMOSGelişimselPediatriÇekirdekMüfredatı,v.2.04. AmericanBoardofPediatrics,GeneralPediatricsContentOutline5. TheAmericanBoardofPediatricsDevelopmental-BehavioralPediatrics
SubspecialtyIn-trainingandCertificationExaminationsContentOutlineCurriculum8. AHandbookforPrimaryCare:BehavioralandDevelopmentalPediarics.SParker,B
Zuckerman(Eds).LittleBrownandCompany,Boston,19959. AdairR,PerrinE,HubbardC,SavageauJA.Practiceparametersandfinancialfactors
impactingdevelopmental-behavioralpediatrics.JDevBehavPediatr.2010;31(6):477-84.
6. AmericanAcademyofPediatrics.Thenewmorbidityrevisited:arenewedcommitmenttothepsychosocialaspectsofpediatriccare.CommitteeonPsychosocialAspectsofChildandFamilyHealth.CommitteeonPsychosocialAspectsofChildandFamilyHealth.Pediatrics.2001;108:1227-30
10. BairdG,HallDM.Developmentalpaediatricsinprimarycare:whatshouldweteach?BrMedJ(ClinResEd).1985;291:583-6
11. BaxM.Trainingindevelopmentalpaediatrics.DevMedChildNeurol.1979;21:561-2
12. BehavioralandDevelopmentalPediatricsfellowshipprograms,U.S.MaternalChildHealthBureau,1995
13. BerubeM,HubbardC,MalloryL,LarsenE,MorrisonP,AugustynM.Historicconditioninamodernchildwithautism.JDevBehavPediatr.2013;34(4):288-90.
14. BlennerS,ReddyA,AugustynM.Diagnosisandmanagementofautisminchildhood.BMJ.2011;343:d6238.
15. BlumNJ,FeldmanHM,BarbaresiWJ,SchonfeldDJ,HansenRL,ForrestCB.Researchprioritiesfordevelopmental-behavioralpediatrics:aDBPNetconsensusstudy.JDevBehavPediatr.2012;33(6):509-16.
16. BlumNJ;DBPNetSteeringCommittee.TheDevelopmental-BehavioralPediatricsResearchNetwork:anotherstepinthedevelopmentofthefield.JDevBehavPediatr.2012;33(1):78-83.
08.04.2014tarihindenitibarengeçerlidirTUKMOS,GELİŞİMSELPEDİATRİÇEKİRDEKMÜFREDATIV.2.1
25
17. CurricularGuidelinesforTraininginDevelopmentalBehavioralPediatrics.SocietyforDevelopmentalBehavioralPediatrics,1999
18. CurriculumforDevelopmentalBehavioralPediatrics,AlbertEinsteinSchoolofMedicine,2000
19. CurriculumforDevelopmentalBehavioralPediatrics,UniversityofMassachusetts,2000
20. CurriculumforDevelopmentalBehavioralPediatrics,UniversityofMelbourne21. CurriculumforDevelopmentalBehavioralPediatrics,YaleUniversity,200022. DeNegriM,GiovanardiRossiP,GuzzettaF,LanziG,PfannerP.Towarda
departmentalviewofdevelopmentalneurosciences.ChildsNervSyst.1996;12:23023. DevelopmentalandBehavioralPediatrics.SecondEdition.MDLevine,WBCarey,
ECCrocker(Eds.).VBSaunderCo.,Philadelphia,199924. D'SaVA,HighPC.Residenteducationindevelopmentalbehavioralpediatrics:the
impactofthe80-hourworkweek.JDevBehavPediatr.2010;31(3):230-2.25. DubyJC.Reflectingonthevisionof3leaders:passingthetorchtoyouandme.J
DevBehavPediatr.2014;35(1):71-3.26. EganDF.Postgraduatetraininginchildhealthanddevelopmentalpaediatrics.
PublicHealth.1969;83:224-827. EncounterswithChildren:PediatricBehaviorandDevelopment.SDDixon,MT
Stein(Eds.).2nded.MosbyYearBook,Inc.,StLouis,199228. ErtemI.Workshoponhowcanweteachmedicalstudentsaboutchildrenwith
disabilities.InequalitiesinChildHealth:ConferenceoftheEuropeanSocietyforSocialPediatrics.Oxford,England,13-17September,2000
29. ErtemIO,DoganDG,GokCG,KizilatesSU,CaliskanA,AtayG,VatandasN,KaraaslanT,BaskanSG,CicchettiDV.Aguideformonitoringchilddevelopmentinlow-andmiddle-incomecountries.Pediatrics.2008;121:581-9
30. ErtemIO,PekciciEB,GokCG,OzbasS,OzcebeH,BeyazovaU.Addressingearlychildhooddevelopmentinprimaryhealthcare:experiencefromamiddle-incomecountry.JDevBehavPediatr.2009;30(4):319-26.
31. ErtemIO.GelişimselPediatri,AntıpYayınları200532. ErtemİÖ,CinS.Trainingmedicalstudentsoncomprehensivehealthcaredelivery
tochildren:AhomevisitationmodelfromTurkey.PediatricResearch2000;47:187A33. FisherJF,KeatingPK.Co-operationindevelopmentalpaediatrics.Community
Health(Bristol).1973;5:153-634. ForfarJO.Teachingdevelopmentalaspectsofpaediatrics:(developmental
paediatrics)continuingeducation.HealthBull(Edinb).1971;29:128-3035. FriedmanSB(ed)Introduction:BehavioralPediatrics.PediatrClinNAm,
1975;22:5536. FriedmanSB.Behavioralpediatrics:interactionwithotherdisciplines.JDevBehav
Pediatr.1985;6:202-1437. GlaserA,NathanD,BlairM.Childhooddevelopmentalexamination:anovel
approachtoteaching.MedEduc.1997;31:272-57. GreenM.Behavioralpediatrics:itspastanditsfuture.JDevBehavPediatr.
1993;14:405-88. HaggertyRJ,FriedmanSB.Historyofdevelopmental-behavioralpediatrics.JDev
BehavPediatr.2003;24:1-18
08.04.2014tarihindenitibarengeçerlidirTUKMOS,GELİŞİMSELPEDİATRİÇEKİRDEKMÜFREDATIV.2.1
26
38. Hauser-CramP,WarfieldME,ShonkoffJP,KraussMW,SayerA,UpshurCC.Childrenwithdisabilities:alongitudinalstudyofchilddevelopmentandparentwell-being.MonogrSocResChildDev.2001;66:1-114,115-26
39. HeldersPJ.Tobeandtobecome:thechangingfocusofdevelopmentalpaediatrics.DisabilRehabil.2001;23:583-5
40. KellyDP,CullWL,JewettEA,BrothertonSE,RoizenNJ,BerkowitzCD,ColemanWL,MulveyHJ.Developmentalandbehavioralpediatricpracticepatternsandimplicationsfortheworkforce:resultsoftheFutureofPediatricEducationIISurveyofSectionsProject.JDevBehavPediatr.2003;24:180-8
41. KellyDP.Interdisciplinarycollaborativefuturefordevelopmental-behavioralpediatrics:barriersandopportunities.JDevBehavPediatr.2013;34(7):523-8.
42. KuoAA,InkelasM,MaidenbergM,LotsteinDS,SamsonKM,HalfonN.Pediatricians'rolesintheprovisionofdevelopmentalservices:aninternationalstudy.JDevBehavPediatr.2009;30(4):331-9.
43. LeventhalJM.Editorial:Thecomingageofdevelopmental-behaviroalpediatrics-Anot-so-newbreedofchildmentalhealthcliniciansintheUnitedStates.ClinicalChildPsychologyandPsychiatry1998;1359-1045
44. MajorNE,PeacockG,RubenW,ThomasJ,WeitzmanCC.Autismtraininginpediatricresidency:evaluationofacase-basedcurriculum.JAutismDevDisord.2013;43(5):1171-7.
45. NewVisionsfortheDevelopmentalAssessmentofInfantsandYoungChildren.SJMMeisels,EFenichel(Eds.),ZerotoThree:NCCIP,1996
46. NielsenBA,BaumRA,SoaresNS.Navigatingethicalissueswithelectronichealthrecordsindevelopmental-behavioralpediatricpractice.JDevBehavPediatr.2013;34(1):45-51.
47. PetitionforsubspecialtyboardsinDevelopmental-BehavioralPediatricsSubmittedtotheAmericanboardofMedicalSpecialties,1998
48. Petitionforsubspecialtyboardsindevelopmental-behavioralpediatricssubmittedtotheAmericanBoardofMedicalSubspecialties.SocietyforDevelopmentalBehavioralPediatrics1999,http//:www.sbdp.org
49. PhillipsS,FriedmanSB,ZebalBH.Theimpactoftraininginbehavioralpediatrics:astudyof24residencyprograms.JDevBehavPediatr.1985;6:15-21
50. RichmondJB.Childdevelopment:abasicscienceforpediatrics.Pediatrics,1967;39:649-658FriedmanSB:Thechallengeinbehavioralpediatrics.JPediatr1970;77:172
51. RobertsG,EfronD,PriceA,HiscockH,WakeM.Thetimeandpracticechallengesofdevelopmental-behavioralpediatrics:anAustraliannationalstudy.JDevBehavPediatr.2011;32(5):368-74.
52. SchechterNL.Overmedicalizationindevelopmental-behavioralpediatrics.JDevBehavPediatr.2008;29(5):411-3.
53. SchonfeldDJ.Backtothefuture:aconstructivistperspectiveofdevelopmental-behavioralpediatrics.JDevBehavPediatr.2008;29(1):69-71.
54. ShalowitzMU.Whatshouldbetheresearchagendafordevelopmentalbehavioralpediatrics?JDevBehavPediatr.2012;33(6):504-5.
55. SheldrickRC,MerchantS,PerrinEC.Identificationofdevelopmental-behavioralproblemsinprimarycare:asystematicreview.Pediatrics.2011;128(2):356-63.
08.04.2014tarihindenitibarengeçerlidirTUKMOS,GELİŞİMSELPEDİATRİÇEKİRDEKMÜFREDATIV.2.1
27
56. ShonkoffJP,KennellJH.Researchinbehavioral-developmentalpediatrics:newfrontiersandelusiveboundaries.Pediatrics.1992;90:787-8
9. ShonkoffJP.Fromneuronstoneighborhoods:oldandnewchallengesfordevelopmentalandbehavioralpediatrics.JDevBehavPediatr.2003;24:70-6
57. ShonkoffJP.Reflectionsonanemergingacademicdiscipline:theprolongedgestationofdevelopmentalandbehavioralpediatrics.JDevBehavPediatr.1993;14:409-12
58. ShonkoffJP.Science,policy,andpractice:threeculturesinsearchofasharedmission.ChildDev.2000;71:181-7
59. SoaresNS,JohnsonAO,PatidarN.Geomappingtelehealthaccesstodevelopmental-behavioralpediatrics.TelemedJEHealth.2013;19(8):585-90.
60. WileyS,SchonfeldDJ,FredstromB,HuffmanL.Researchtrainingofdevelopmental-behavioralpediatricsfellows:asurveyoffellowshipdirectorsbydevelopmental-behavioralpediatricsresearchnetwork.JDevBehavPediatr.2013;34(6):406-13.
61. YancyWS,CouryDL,DrotarD,GottliebMI,KohenDP,SarlesRM.Acurriculumguidefordevelopmental-behavioralpediatrics.JDevBehavPed1988;9:1-8
62. ZebalBH,FriedmanSB.Anationwidesurveyofbehavioralpediatricresidencytraining.JDevBehavPediatr.1984;5:331-5
63. ZuckermanB,AugustynM,ParkerS.Childdevelopmentandpediatrics.Beyondrhetoric.ArchPediatrAdolescMed2001;155:1294-5