a s asJumsou · 2 lez=

i a fi s \f«va

asJumsou1

msm>nuiiuuuriousou]urnsusmss'i3rns

UsÿlO LU.F1. 2561

สรปบทเรยนการทำางานแบบมสวนรวมในการบรหารราชการ ประจำาป พ.ศ. 25612

สรปบทเรยนการท างานแบบมสวนรวมในการบรหารราชการ ประจ าป พ.ศ. 2561

จ านวนทพมพ 1,700 เลม

จดท าโดย

ส ำนกงำนคณะกรรมกำรพฒนำระบบรำชกำร (ส ำนกงำน ก.พ.ร.) 59/1 ถนนพษณโลก แขวงดสต เขตดสต กรงเทพมหำนคร 10300 โทรศพท 0 2356 9999 โทรสำร 0 2281 8328 เวบไซต www.opdc.go.th

ทปรกษา :

นำยปกรณ นลประพนธ เลขำธกำร ก.พ.ร. นำงอำรยพนธ เจรญสข รองเลขำธกำร ก.พ.ร.

คณะผจดท า :

นำงดำรณย เผำสวรรณ ผอ ำนวยกำรกองเผยแพรและสนบสนน กำรมสวนรวมในกำรพฒนำระบบรำชกำร

นำงพรทพย แกวมลค ำ ผเชยวชำญเฉพำะดำนกำรพฒนำระบบรำชกำร นำงสำวนวลจนทร แสงมณ นกพฒนำระบบรำชกำรช ำนำญกำรพเศษ นำงสำวอกสรณ ทองศร นกพฒนำระบบรำชกำรช ำนำญกำร

พมพท

บรษท วชน พรนท แอนท มเดย จ ำกด

โทรศพท 0 2864 5698 โทรสำร 0 2864 5889

สรปบทเรยนการทำางานแบบมสวนรวมในการบรหารราชการ ประจำาป พ.ศ. 2561 3

ค าน า การบรหารจดการภาครฐในปจจบนไดใหความส าคญกบการมสวนรวมของประชาชน

และภาคสวนตางๆ โดยหนวยงานภาครฐตองเปดใหประชาชนเขามามสวนรวมในการท างาน เพอใหการด าเนนงานของหนวยงานภาครฐสามารถตอบสนองความตองการของประชาชนไดอยางแทจรง ซงจะน าไปสการยอมรบและความรวมมอในการขบเคลอนการพฒนาประเทศใหมนคง มงคง และยงยน

ส านกงาน ก.พ.ร. ในฐานะหนวยงานหลกในการขบเคลอนการพฒนาระบบราชการ ไดด าเนนการสงเสรมและสนบสนนใหหนวยงานภาครฐตระหนกถงความส าคญของการบรหารราชการแบบมสวนรวมและด าเนนการเปดระบบราชการใหประชาชนเขามามสวนรวมในการบรหารราชการมาอยางตอเนอง และในป พ.ศ. 2561 น คณะกรรมการพฒนาระบบราชการ (ก.พ.ร.) โดยคณะอนกรรมการพฒนาระบบราชการ (อ.ก.พ.ร.) เกยวกบการพฒนาและสงเสรมการบรหารราชการแบบมสวนรวม และส านกงาน ก.พ.ร. ไดจดใหมการมอบรางวล เลศรฐ สาขาการบรหารราชการแบบมสวนรวม ใหกบสวนราชการ จงหวด และองคการมหาชน เพอสรางขวญ ก าลงใจ และเชดชผลงานของสวนราชการ จงหวด และองคการมหาชน ทมการสงเสรม การมสวนรวมของประชาชนในการบรหารราชการโดยมการบรณาการการท างานรวมกน ตลอดจนเพอเปนการสงเสรมและผลกดนการขบเคลอนการบรหารราชการแบบมสวนรวมไปส การปฏบตใหเกดผลสมฤทธทเปนรปธรรม

ดงนน เพอเปนการเผยแพรแนวทางและวธการบรหารราชการแบบมสวนรวมของหนวยงานทไดรบรางวลดงกลาว ส านกงาน ก.พ.ร. จงไดจดท า “สรปบทเรยนการท างานแบบ มสวนรวมในการบรหารราชการ ประจ าป พ.ศ. 2561” ขน โดยน าเสนอผลการด าเนนงานเปดระบบราชการใหประชาชนเขามามสวนรวมในการบรหารราชการของหนวยงานทไดรบรางวล ในระดบดเดน เพอใหเหนแนวปฏบตหรอตนแบบทด (Best Practices) น าไปสการขยายผลใหกบหนวยงานหรอผทสนใจสามารถน าไปประยกตใชในการสรางความรวมมอกบทกภาคสวน ทเกยวของตามบรบทของแตละหนวยงาน

ส านกงาน ก.พ.ร. หวงเปนอยางยงวา “สรปบทเรยนการท างานแบบมสวนรวมใน การบรหารราชการ ประจ าป พ.ศ. 2561” เลมน จะเปนประโยชนแกสวนราชการ จงหวด และองคการมหาชน รวมทงผทสนใจ ในการน าไปสรางแรงบนดาลใจและประยกตใชเพอรวมกนสรางการมสวนรวมของประชาชนในการบรหารราชการไปสการปฏบตทเปนรปธรรมอยางยงยน อนจะสงผลใหการบรหารราชการแผนดนเกดประโยชนสขตอประชาชนอยางแทจรงตอไป

กนยายน 2561



สารบญ 1. บทน า 7 2. สรปผลการพจารณารางวล 19 3. ผลการด าเนนการเปดโอกาสใหประชาชนเขามามสวนรวมในการบรหาร

ราชการ 29

3.1 ประเภทรางวลเปดใจใกลชดประชาชน (Open Governance) ระดบดเดน

- กรมการขนสงทางบก - กรมชลประทาน - กรมทรพยากรทางทะเลและชายฝง - กรมบญชกลาง - กรมศลกากร

ระดบดและชมเชย

31

3.2 ประเภทรางวลสมฤทธผลประชาชนมสวนรวม (Effective Change) ระดบดเดน

- กรมควบคมโรค - กรมพฒนาทดน - กรมปศสตว - กรมชลประทาน - กองบญชาการกองทพไทย - กรมสอบสวนคดพเศษ - กรมอทยานแหงชาต สตวปา และพนธพช


67

3.3 ประเภทรางวลผน าหนสวนความรวมมอ (Engaged Citizen) 145 4. สรปความส าเรจในการสรางการมสวนรวมของประชาชนในการบรหาร

ราชการ 151



บทน ำ รางวลเลศรฐ สาขาการบรหารราชการแบบมสวนรวม เปนรางวลทมอบใหกบ

หนวยงานภาครฐ เพอสรางแรงจงใจ และสรางขวญก าลงใจในการเชดชผลการปฏบตราชการจากการเปดระบบราชการจากการใหประชาชนและภาคสวนอนทเกยวของเขามา มสวนรวมในการบรหารราชการและท างานรวมกนอยางเปนรปธรรม โดยการสงเสรมและสนบสนนใหเกดกระบวนการมสวนรวม ตงแตการใหขอมลขาวสาร (Inform) การรบฟงความคดเหน (consult) การเขามาเกยวของ (Involve) ไปจนถงการสรางความรวมมอ (Collaboration) ซงจะน าไปสการเสรมอ านาจและศกยภาพประชาชนใหเขมแขง รวมทงสรางความภาคภมใจของผทเขามามสวนรวมในการขบเคลอนหรอผลกดนการด าเนนงานใหประสบความส าเรจ อนน าไปสการเพมประสทธภาพการบรหารราชการทสามารถตอบสนองความตองการของประชาชนไดอยางแทจรง

ในป พ.ศ. 2561 คณะกรรมการพฒนาระบบราชการ (ก.พ.ร.) โดยคณะอนกรรมการพฒนาระบบราชการ (อ.ก.พ.ร.) เกยวกบการพฒนาและสงเสรมการบรหารราชการแบบมสวนรวม ไดก าหนดหลกเกณฑและแนวทางการพจารณารางวลเลศรฐ สาขาการบรหารราชการแบบมสวนรวม ประจ าป พ.ศ. 2561 เพอสงเสรมการเปดระบบราชการใหประชาชนและภาคสวนอนทเกยวของเขามามสวนรวมในการบรหารราชการ โดยเขามามบทบาทเกยวของและท างานรวมกนกบภาครฐแบบหนสวนความรวมมอทเปนรปธรรมและตอเนองยงขน ซงจะสรางความเชอมน ศรทธาตอภาพลกษณองคกรและสรางการยอมรบในการบรหารราชการหรอการจดบรการสาธารณะของภาครฐ โดยก าหนดออกเปน 3 ประเภทรางวล ไดแก

1. เปดใจใกลชดประชาชน (Open Governance) 2. สมฤทธผลประชาชนมสวนรวม (Effective Change) 3. ผน าหนสวนความรวมมอ (Engaged Citizen)

โดยในแตละประเภทรางวลมรายละเอยดเกยวกบความหมาย วธการ/เงอนไขการสมครขอรบรางวล ระดบรางวล และขนตอนการประเมน ดงตอไปน

สรปบทเรยนการทำางานแบบมสวนรวมในการบรหารราชการ ประจำาป พ.ศ. 25618-2-

1. เปดใจใกลชดประชำชน (Open Governance) รางวลทมอบใหกบหนวยงานภาครฐทสรางการเปลยนแปลงหรอพฒนา

การบรหารราชการใหเปนราชการระบบเปด สงเสรมการเปดระบบราชการใหประชาชนเขามามสวนรวมในการบรหารราชการในระดบการใหขอมล ( Inform) และรบฟงความคดเหน (Consult) โดยมการสอสารสองทาง (Two - way communication) ทวทงองคกร และประชาชนสามารถเขาถงไดอยางเปนระบบและตอเนอง รวมทงมระบบการจดการขอมลและความคดเหนของประชาชนบนฐานความรบผดชอบและสามารถตรวจสอบได (Accountability) อนจะน าไปสการเปลยนแปลงหรอผลส าเรจในการบรหารราชการขององคกรอยางเปนรปธรรม

1.1 กำรสมคร 1) สวนราชการ จงหวด และองคการมหาชน ยนใบสมครพรอมเอกสาร

ประกอบ เพอเสนอผลงานของหนวยงานของตนเองสมครขอรบรางวล หรอ

2) บคคลอนหรอหนวยงานอน (แมวมอง) เสนอชอและผลงานของหนวยงานทเหนควรไดรบรางวล และยนใบสมครพรอมเอกสารประกอบ เพอสมครขอรบรางวล

1.2 เงอนไขกำรเสนอผลงำนเพอสมครรบรำงวล 1) เสนอผลการด าเนนงานทสะทอนการเปดระบบราชการในภาพรวมของ

องคกร 2) เสนอผลการด าเนนงานท เปนนโยบายส าคญของรฐบาลหรอมต

คณะรฐมนตรหรอเปนอ านาจหนาท/ภารกจหลกขององคกร หรอสอดคลองตามแผนพฒนาจ งหวดหรอกล มจ งหวด ทกอให เกด/ มผลกระทบ ( Impact) ตอการเปลยนแปลงของประสทธภาพในการบรหารราชการหรอการจดบรการสาธารณะขององคกร

3) เปนผลการด าเนนงานทเกดจากการเปดระบบราชการใหประชาชนหรอ ผมสวนไดสวนเสยทเกยวของเขามามสวนรวมในระดบการใหขอมล (Inform) และระดบการปรกษาหรอ (Consult)

4) ผลการด าเนนงานตวอยางทเสนอมา ตองมการด าเนนงานอยางเปนรปธรรมชดเจนโดยด าเนนการมาแลวไมนอยกวา 1 ป และปจจบนยง


-3-

มการด าเนนงานอยอยางตอเนอง รวมทงผลการด าเนนงานดงกลาว ไมควรยอนหลงเกน 3 ป

1.3 ระดบรำงวล เปนระดบรางวลส าหรบองคกร ทมการเปดระบบราชการใหประชาชนเขามามสวนรวมในการบรหารราชการ แบงเปน 3 ระดบ ไดแก

1) ระดบดเดน มคะแนนจากการประเมน ตงแต 90 คะแนนขนไป 2) ระดบด มคะแนนจากการประเมน ตงแต 80.00 – 89.99 คะแนน 3) ระดบชมเชย มคะแนนจากการประเมน ตงแต 70.00 - 79.99 คะแนน

1.4 เกณฑกำรประเมน ก าหนดเปน 3 มต ไดแก

มตท 1 ความสามารถขององคกร (10 คะแนน) ประกอบดวย - การสรางกลไกภายในองคกร เพอรองรบการขบเคลอน

การมสวนรวมของประชาชนไปสการปฏบต - การเสรมสรางศกยภาพภาคประชาชนเพอเขามามสวนรวม

ในการบรหารราชการ มตท 2 การเปดระบบราชการ (60 คะแนน) ประกอบดวย

- การสงเสรมใหมการเปดเผยขอมลขาวสารทมประสทธภาพ - การรบฟงความคดเหนของประชาชนหรอผมสวนไดเสย

ทเกยวของอยางมประสทธภาพ - การพฒนาหรอการประยกตใชองคความรหรอนวตกรรมหรอ

เทคโนโลยในการเปดเผยขอมลขาวสารและรบฟงความคดเหนของประชาชน

- การสรางระบบฐานขอมลหรอบรณาการขอมลระหวางหนวยงานภาครฐทเกยวของ

มตท 3 การบรรลผลส าเรจ (30 คะแนน) ประกอบดวย - ความส าเรจทไดรบจากการเปดระบบราชการใหประชาชน

เขามามสวนรวม - ความพงพอใจและการรบรของประชาชนหรอผมสวนไดเสย


-4-

1.5 ขนตอนกำรประเมน ม 2 ขนตอน ไดแก

ขนตอนท 1 กำรตรวจประเมนจำกใบสมครและเอกสำรประกอบ

เปนการตรวจประเมนผลโดยผตรวจประเมนของส านกงาน ก.พ.ร. เพอตรวจสอบความถกตอง ครบถวน และสมบรณของการด าเนนงาน ตามหลกเกณฑ การพจารณารางวล และประเมนใหคาคะแนนผลการด าเนนการดงกลาว ทงน ตองมผลประเมน ตงแต 70 คะแนนขนไป จงจะถอวาผานการประเมนในขนตอนน

ขนตอนท 2 กำรตรวจประเมนเพอยนยนผล

เพอสอบทานความครบถวน สมบรณของขอมลหรอขอเทจจรงการด าเนนงานทงเชงปรมาณและเชงคณภาพ เพอคนหาหรอประมวลผลการด าเนนงาน และประโยชนหรอผลส าเรจทเกดขน รวมทงภาพลกษณองคกรเกยวกบการเปดระบบราชการเพอใหประชาชนเขามามสวนรวม แบงเปน 2 กรณคอ

1) การตรวจประเมนผลเพมเตม โดยผตรวจประเมนของส านกงาน ก.พ.ร. ซงจะตรวจประเมนหนวยงานทมผลประเมน 70 - 89.99 คะแนน

2) การตรวจประเมนผลเพมเตมเพอยนยนผล โดย อ.ก.พ.ร. เกยวกบการพฒนาและสงเสรมการบรหารราชการแบบมสวนรวม หรอผตรวจประเมนท อ.ก.พ.ร.ฯ มอบหมาย หรอผทรงคณวฒจากส านกงาน ก.พ.ร. ซงจะตรวจประเมนหนวยงานทมผลประเมนอยในเกณฑไดรบรางวล ในระดบดเดน (ตงแต 90 คะแนนขนไป)


-5-

ภำพแสดงขนตอนกำรประเมนรำงวล

2. สมฤทธผลประชำชนมสวนรวม (Effective Change)

รางวลทมอบใหกบหนวยงานภาครฐ เพอกระตนและสรางแรงจงใจในการเปดระบบราชการทมการสงเสรมและสนบสนนการท างานแบบมสวนรวมในระดบการเขามาเก ยวของ ( Involve) ไปจนถ งระดบความร วมมอ (Collaborate) ซ งกอ ให เกด การเปลยนแปลง/การพฒนาทมนยส าคญหรอผลกระทบสง (High Impact) กบชวต ความเปนอยของประชาชนในพนท อนจะน าไปสความส าเรจในการพฒนาประสทธภาพการบรหารงานภาครฐและคณภาพชวตของประชาชนทเปนรปธรรม

2.1 กำรสมคร

1) สวนราชการ จงหวด และองคการมหาชน เปนผยนใบสมครพรอมเอกสารประกอบ เพอเสนอผลงานของหนวยงานของตนเองในการสมครขอรบรางวล หรอ


-6-

2) บคคลหรอหนวยงานอน (แมวมอง) เปนผ เสนอชอและผลงานของหนวยงานทเหนควรไดรบรางวล และยนใบสมครพรอมเอกสารประกอบ เพอสมครขอรบรางวล

2.2 เงอนไขกำรเสนอผลงำนเพอสมครรบรำงวล

1) การสมครขอรบรางว ลสามารถเสนอผลการด า เนน โครงการ/ การด าเนนงานไดมากกวา 1 โครงการ/การด าเนนงาน

2) โครงการ/การด าเนนงานทเสนอมา ตองเปนภารกจหลก/นโยบายส าคญของรฐบาลหรอมตคณะรฐมนตรหรอเปนอ านาจหนาท/ภารกจหลกขององคกรหรอสอดคลองตามแผนพฒนาจงหวดหรอกลมจงหวด ซงสะทอนการพฒนาหรอการเปลยนแปลงทสงผลตอคณภาพชวตของประชาชน ทดขน และสงผลกระทบ (Impact) ตอการพฒนาเศรษฐกจ สงคมและประเทศ

3) โครงการ/การด าเนนงานทเสนอมา ควรมการด าเนนงานมาแลวไมต ากวา 1 ป 4) กรณเสนอโครงการ/การด าเนนงาน เพอสมครขอรบรางวลมากกวา

1 โครงการ/การด าเนนงาน ตองเปนโครงการ/การด าเนนงานทไมซ ากน หรอไมใชในพนท เดยวกน หรอไมซ ากบพนทเดมท เคยไดรบรางวล ความเปนเลศดานการบรหารราชการแบบมสวนรวมมาแลว

5) โครงการ/การด าเนนงานทเสนอมา ตองเปนการท างานแบบมสวนรวมในระดบการ เข ามา เก ย วข อ ง ( Involve) หร อระดบคว ามร วมม อ (Collaborative)

2.3 ระดบรำงวล แบงเปน 3 ระดบ ไดแก

1) ระดบด เดน (Excellent) เปนระดบรางวลส าหรบหนวยงานทม การด าเนนการเปดระบบราชการใหประชาชนเขามามสวนรวมในการบรหารราชการแบบหนสวนความรวมมอ โดยแสดงใหเหน วามผล การด าเนนงาน/การด าเนนโครงการดเดนในทกมตเปนทประจกษ มความโดดเดน และนาสนใจ รวมทงผลการด าเนนงานสามารถเปนตวอยางหรอแนวปฏบตทด ใหกบหนวยงานอนได ทงน ตองมผลการประเมน ตงแต 90 คะแนนขนไป


-7-

2) ระดบด (Good) เปนระดบรางวลส าหรบหนวยงานทมการด าเนนการเปดระบบราชการใหประชาชนเขามามสวนรวมในการบรหารราชการแบบหนสวนความรวมมอ โดยแสดงใหเหนวามผลการด าเนนงานทดในทกมต และเปนผลการด าเนนงานทสงกวามาตรฐาน แตไมถงระดบดเดน ทงน ตองมผลประเมน ตงแต 80.00 – 89.99

3) ระดบชมเชย (Honorable mention) เปนระดบรางวลส าหรบหนวยงาน ทมการด าเนนการเปดระบบราชการใหประชาชนเขามามสวนรวมในการบรหารราชการในลกษณะของการเขามาเกยวของ (Involve) หรอในลกษณะหนสวนความรวมมอ โดยแสดงใหเหนวามผลการด าเนนงาน ในระดบมาตรฐานในทกมต และเปนผลการด าเนนงานทยอมรบได ทงน ตองมผลประเมน ตงแต 70.00 - 79.99

2.4 เกณฑกำรประเมน ก าหนดหลกเกณฑในการวดผลเปน 3 มต ไดแก มตท 1 ความสามารถขององคกร (15 คะแนน) ประกอบดวย

- การสรางกลไกภายในองคกร เพอรองรบการขบเคลอนการมสวนรวมของประชาชนไปสการปฏบต

- การเสรมสรางศกยภาพภาคประชาชนเพอเขามามสวนรวมในการบรหารราชการ

- การใหขอมลขาวสารและรบฟงความคดเหนของประชาชนหรอผมสวนไดสวนเสยทมประสทธภาพ

มตท 2 เปดระบบราชการ/ท างานแบบมสวนรวมอยางเปนรปธรรม (50 คะแนน)

- การสงเสรมการท างานแบบมสวนรวมในการด าเนนโครงการ/ด าเนนงาน

- การพฒนาหรอการประยกตใชองคความร หรอนวตกรรม หรอเทคโนโลยในการด าเนนงานโครงการ

มตท 3 การบรรลผลส าเรจ (35 คะแนน) - การสรปบทเรยนความส าเรจหรอผลประโยชนทไดรบจาก

การบรรลเปาหมายของการพฒนา


-8-

- ความพงพอใจของประชาชนหรอผมสวนไดสวนเสยทเกยวของในบทบาทการเขามามสวนรวมในการบรหารราชการ

2.5 ขนตอนกำรประเมน ประกอบดวย 3 ขนตอน ดงตอไปน

ขนตอนท 1 กำรตรวจประเมนจำกใบสมครและเอกสำรประกอบ

เปนการตรวจประเมนผลโดยผตรวจประเมนของส านกงาน ก.พ.ร. เพอตรวจสอบความถกตองและความสมบรณการด าเนนงาน รวมทงประเมนใหคาคะแนน ทงน จะถอวาผานการประเมนในขนตอนนตองมผลการประเมน ตงแต 60 คะแนนขนไป

ขนตอนท 2 กำรตรวจประเมนผลกำรด ำเนนงำนในพนท

เปนการตรวจประเมนผลการด าเนนงานจรงในพนทของหนวยงานทผานการประเมนในขนตอนท 1 โดยผตรวจประเมนของส านกงาน ก.พ.ร. เพอสอบทานขอมลหรอขอเทจจรงการด าเนนงานทสงเสรมการมสวนรวมของประชาชนในการบรหารราชการ ในพนทเพมเตม และเพอประเมนความครบถวนสมบรณ ซงจะเปนการประเมนทงเชงปรมาณตามตวชวดและในเชงคณภาพ โดยจะถอวาผานการประเมนใหไดรบรางวล ตองมผลการประเมน ตงแต 70 คะแนนขนไป

ขนตอนท 3 กำรตรวจประเมนเพอยนยนผล

เปนการตรวจประเมนเพอยนยนผลส าเรจในการด าเนนการ โดย อ.ก.พ.ร. เกยวกบการพฒนาและสงเสรมการบรหารราชการแบบมสวนรวม หรอผทรงคณวฒจากส านกงาน ก.พ.ร. เพอสอบทานขอมลการด าเนนงานเชงประจกษ เฉพาะหนวยงานทม ผลคะแนนจากการประเมนในขนตอนท 2 อยในเกณฑไดรบรางวลในระดบดเดน (ตงแต 90 คะแนนขนไป) ซงเปนการประเมนเชงคณภาพของกระบวนการมสวนรวมของประชาชน ในการบรหารราชการ ทแสดงใหเหนการพฒนาการท างานแบบมสวนรวมอยางเปนระบบและมผลส าเรจทเปนรปธรรม โดยกอใหเกดประโยชนตอชมชนหรอสงคมในวงกวางอยางยงยน ซงจะน าไปสการสรปผลการด าเนนงานทสามารถเปนแนวปฏบตทดหรอบทเรยนทด หรอนวตกรรมทจะพฒนาเปนองคความรเพอเผยแพรและขยายผลตอไป


-9-


3. รำงวลผน ำหนสวนควำมรวมมอ (Engaged Citizen)

เปนรางวลทมอบใหกบบคคลหรอกลมบคคล เพอสรางความภมใจในการ เขามาเปนผน า หรอเปนกลไกส าคญ (Key Actor) ทมบทบาทส าคญในการสรางใหเกด การเปลยนแปลง หรอขบเคลอน/ผลกดนการด าเนนงาน หรอการพฒนาบนฐาน การท างานแบบมสวนรวมระหวางภาครฐและภาคสวนอนทเกยวของแบบหนสวน ความรวมมอ ซงน าไปสผลส าเรจของการพฒนาอยางเปนรปธรรม

3.1 กำรสมคร

1) สวนราชการ จงหวด หรอองคการมหาชน ทสมครขอรบรางวลประเภท Effective Change เปนผเสนอชอบคคลหรอกลมบคคลและยนสมครขอรบรางวล หรอ


-10-

2) อ.ก.พ.ร. เกยวกบการพฒนาและสงเสรมการบรหารราชการแบบมสวนรวม หรอผตรวจประเมน/ผทรงคณวฒของส านกงาน ก .พ.ร. เปนผเสนอชอบคคลหรอกลมบคคลเพอสมครขอรบรางวล หรอ

3) บคคลหรอหนวยงานอน (แมวมอง) เปนผ เสนอชอบคคลหรอกลมบคคลและยนสมครขอรบรางวล

3.2 เงอนไขกำรเสนอผลงำนเพอสมครรบรำงวล

1) ผท เสนอชอตองจดท ารายละเอยดขอมลทแสดงใหเหนบทบาทและ การท างานของบคคลหรอกลมบคคล เพอประกอบการสมครขอรบรางวล

2) บคคลหรอกลมบคคลทไดรบการเสนอชอ ตองเปนผทมความโดดเดน ในการผน าหรอเปนกลไกหลก (Key Actor) ในการขบเคลอน ผลกดน หรอสนบสนนใหการด าเนนงานบนพนฐานการท างานแบบมสวนรวม ในระดบความรวมมอ (Collaboration) ไปสการบรรลเปาหมายหรอประสบความส าเรจ

3) ในแตละการด าเนนโครงการ/การด าเนนงาน สามารถเสนอชอบคคลหรอกลมบคคลเพอขอรบรางวลไดเพยง 1 คน/กลมบคคลเทานน

3.3) ระดบรำงวล แบงเปน 2 ระดบ ไดแก

1) ระดบดเดน ไดคะแนนจากการประเมนผล ตงแต 90 คะแนน ขนไป 2) ระดบชมเชย ไดคะแนนจากการประเมนผล ตงแต 80 – 89.99 คะแนน

3.4 เกณฑกำรประเมน ก าหนดองคประกอบ ดงตอไปน

1. การมจตส านกสาธารณะ (20 คะแนน) 2. ภาวะผน า (20 คะแนน) 3. การเปนกลไกหลก/กลไกส าคญ (Key actor) ในการขบเคลอน/ผลกดน

การด าเนนงานในพนท (20 คะแนน) 4. ผลการด าเนนงานทประสบความส าเรจอยางชดเจนเชงประจกษ

(20 คะแนน) 5. การเปนบคคลหรอกลมบคคลทไดรบการยอมรบเชงประจกษ

(20 คะแนน)


-11-

3.5 ขนตอนกำรประเมน ประกอบดวย 2 ขนตอน ดงน

ขนตอนท 1 กำรกลนกรอง/ตรวจสอบและสรปผลกำรด ำเนนงำนบคคล/กลมบคคลทไดรบกำรเสนอชอ

เปนการตรวจสอบและสอบทานความครบถวนหรอสมบรณของขอมลจากเอกสารใบสมครและเอกสารประกอบของบคคลหรอกลมบคคลทไดรบการเสนอชอ โดยคณะผตรวจประเมนของส านกงาน ก.พ.ร.

ขนตอนท 2 กำรประเมนผลกำรด ำเนนงำนของบคคล/กลมบคคล

เปนการประเมนใหคาคะแนนในแตละองคประกอบของบคคลหรอกลมบคคลทไดรบการเสนอชอ โดยผทรงคณวฒ หรอผตรวจประเมนของส านกงาน ก.พ.ร. เพอจดระดบการไดรบรางวลในเบองตน




สรปผลการพจารณารางวล


สรปบทเรยนการทำางานแบบมสวนรวมในการบรหารราชการ ประจำาป พ.ศ. 2561 21-13-

สรปผลกำรพจำรณำรำงวล จากการเปดรบสมครรางวลเลศรฐ สาขาการบรหารราชการแบบมสวนรวม

ประจ าป พ.ศ. 2561 มสวนราชการระดบกรม/เทยบเทา จงหวด องคการมหาชน สมครขอรบรางวล จ ำนวน 62 หนวยงำน ใน 124 รำงวล โดยมบางหนวยงานสมครขอรบรางวลมากกวา 1 รางวล สรปดงตารางตอไปน

ประเภทรำงวล หนวยงำน จ ำนวนหนวยงำน

จ ำนวน ผลงำน

Open governance 1. สวนราชการ 15 16 2. จงหวด 3 3 3. องคการมหาชน 3 3

รวม 21 22 Effective Change 1. สวนราชการ 37 57

2. จงหวด 9 12 3. องคการมหาชน 4 5

รวม 50 74 Engaged Citizen 1. สวนราชการ 16 23

2. จงหวด 2 2 3. องคการมหาชน 1 1 4. อน ๆ 2 2

รวม 21 28 รวมทงสน 62 124


-14-

จากการประเมนผลการด าเนนการเปดโอกาสใหประชาชนเขามามสวนรวมในการบรหารราชการ มหนวยงานและบคคล/กลมบคคล ไดรบรางวลเลศรฐ สาขาการบรหารราชการแบบมสวนรวม ประจ าป พ.ศ. 2561 จ านวนทงสน 65 รางวล โดยมรายละเอยด ดงน

1. รำงวลเปดใจใกลชดประชำชน (Open Governance) จ านวน 12 รางวล

หนวยงำน ระดบดเดน (จ ำนวน 5 หนวยงำน) 1 กรมการขนสงทางบก 2 กรมชลประทาน 3 กรมทรพยากรทางทะเลและชายฝง 4 กรมบญชกลาง 5 กรมศลกากร

ระดบด (จ ำนวน 5 หนวยงำน) 1 กรมอตนยมวทยา 2 ส านกงานเลขาธการสภาการศกษา 3 ส านกงานปลดกระทรวงพาณชย 4 ส านกงานนโยบายและแผนทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม 5 สถาบนวจยแสงซนโครตรอน (องคการมหาชน)

ระดบชมเชย (จ ำนวน 2 หนวยงำน) 1 กรมเจรจาการคาระหวางประเทศ 2 ส านกงานหลกประกนสขภาพแหงชาต


-15-

2. รำงวลสมฤทธผลประชำชนมสวนรวม (Effective Change) จ านวน 38 รางวล

หนวยงำน ผลงำน ระดบดเดน (จ านวน 7 ผลงาน)

1 กรมควบคมโรค โครงการดแลสขภาพของชมชนทเกดจากปญหาหมอกควน: อ าเภอบานโฮง จงหวดล าพน

2 กรมพฒนาทดน โครงการปลกฮกทองถน หมอดนอนทรย วถยโสธร

3 กรมปศสตว โครงการยกระดบเครอขายเกษตรผเลยงโคเนอจงหวดเพชรบร

4 กรมชลประทาน โครงการบรหารจดการน าอย า งย งยน : ณ โครงการอางเกบน าดอยงจงหวดเชยงราย

5 กองบญชาการกองทพไทย โครงการพฒนาแหลงน าเพอการพฒนาอยางยงยน: ณ แมน าลและล าน าแมทา

6 กรมสอบสวนคดพเศษ โครงการการมสวนรวมของเครอขายภาคประชาชนในการปองกนการเกดอาชญากรรมคดพเศษ

7 กรมอทยานแหงชาต สตวปา และพนธพช

โครงการสงเสรมและพฒนาการมสวนรวมของชมชนในพนทป าอนรกษ : ป าตนน าขนลาว อทยานแหงชาตขนแจ จงหวดเชยงราย

ระดบด (จ านวน 19 ผลงาน) 1 กรมประมง โครงการธนาคารผลผลตเกษตรดานการประมง

บานซบสมบรณ จงหวดบรรมย 2 กรมประมง โครงการเสรมสรางการมสวนรวมของชมชน

ประมง: กลมประมงพนบานเรอเลกหนองแฟบ จงหวดระยอง


-16-

หนวยงำน ผลงำน 3 กรมสงเสรมวฒนธรรม โครงการถนนสายวฒนธรรม: อ าเภอตะพานหน

จงหวดพจตร 4 กรมการพฒนาชมชน โครงการจดการปญหาหนสนของคนในชมชน:

ชมชนบานโปง อ าเภอปาแดด และอ าเภอ แมสรวย จงหวดเชยงราย

5 กรมสอบสวนคดพเศษ โครงการคนทดนและปกปองรกษาทรพยากรธรรมชาต และทดนของรฐ:อทยานแหงชาตสรนาถ จงหวดภเกต

6 กรมปาไม โครงการพฒนาพนทสเขยวคงบางกะเจา (ปาในเมอง) จงหวดสมทรปราการ

7 กรมทรพยากรทางทะเลและชายฝง

โครงการจดการทรพยากรทางทะเลและชายฝง โดยการมสวนรวมของชมชน: กลมอนรกษชมชนคลองเสาธง จงหวดสมทรปราการ

8 กรมทรพยากรทางทะเลและชายฝง

โครงการสงเสรมความรวมมอประมงพนบาน เพอการอนรกษทรพยากรทางทะเลและชายฝง: กลมประมงพนบาน ต าบลคระบร จงหวดพงงา

9 ส านกงานปลดกระทรวงทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม

โครงการวถแหงศาสตรพระราชาเพอการพฒนา ทยงยน: การจดการคณภาพน าแมน าพอง จงหวดขอนแกน

10 ส านกงานปลดกระทรวงทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม

โครงการสรางความรวมมอดานทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมในระดบพนทเพอรองรบการเปลยนแปลงสภาวะภมอากาศ จงหวดสโขทย

11 ส านกงานปลดกระทรวงสาธารณสข

โครงการโรงพยาบาลประชารฐ ราษฎร – รฐรวมใจในการดแลผสงอาย คนพการ ผปวยตดบานตด


-17-

หนวยงำน ผลงำน เตยงและระยะทายในชมชนแบบบรณาการ จงหวดขอนแกน

12 กรมพนจและคมครองเดกและเยาวชน

โครงการเตรยมความพรอมกอนปลอยตวเดกและเยาวชน และตดตามหลงปลอย: สถานพนจและคมครองเดกและเยาวชนจงหวดบรรมย

13 ส านกงานนโยบายและแผนทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม

โครงการจดการสงแวดลอมภมทศนเทศบาลเมองประจวบครขนธ

14 กรมปองกนและบรรเทา สาธารณภย

โครงการสรางเครอขายศนยเตอนภยพบต ภาคประชาชน

15 กรมพฒนาทดน โครงการธนาคารปยอนทรย สรางชมชนเขมแขงและยงยน จงหวดสตล

16 กรมสงเสรมการเกษตร โครงการพนพน 9101 ตามรอยเทาพอ ภายใตรมบารม เพอการพฒนาการเกษตรอยางยงยน : ต าบลทาขาม อ าเภอพนพน จงหวดสราษฎรธาน

17 จงหวดแมฮองสอน โครงการสานพลงในการแกไขปญหาสถานะบคคล เพอคนความสขอยางยงยน จงหวดแมฮองสอน

18 จงหวดแมฮองสอน โครงการสรางปา สรางรายได จงหวดแมฮองสอน

19 จงหวดสพรรณบร โครงการสรางความรวมมอในการพฒนาคนและสงคมระดบจลภาค (คนดศรสพรรณ)

ระดบชมเชย (จ านวน 12 ผลงาน) 1 กรมพฒนาทดน โครงการแหลงน า…สรางดน สการพฒนาทดน

แบบมสวนรวม


-18-

หนวยงำน ผลงำน 2 กรมกจการผสงอาย โครงการศนยพฒนาคณภาพชวตและสงเสรม

อาชพผสงอายจงหวดนครพนม (อาคารเจรญ คณหญงวรรณา สรวฒนภกด)

3 กรมวชาการเกษตร โครงการพฒนาชมชนตนแบบตามหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยงแบบมสวนรวม: ต าบลร าแดง อ าเภอสงหนคร จงหวดสงขลา

4 กองทพบก โครงการพฒนาคณภาพชวตในมตสขภาพ แบบมสวนรวมของทกภาคสวน

5 กรมราชทณฑ โครงการเตรยมความพรอมดานอาชพของผตองขง: เรอนจ ากลางจงหวดฉะเชงเทรา

6 กรมโยธาธการและผงเมอง โครงการจดรปทดนเพอพฒนาพนท: จงหวดจนทบร

7 ส านกงานปลดกระทรวงพลงงาน

โครงการสงเสรมและพฒนากาซชวภาพเพอใช ในชมชน: ต าบลทาดนด า อ าเภอชยบาดาล จงหวดลพบร

8 กรมประมง โครงการการมสวนรวมในการก าหนดมาตรการ ปดอาวไทยตอนกลาง

9 กรมโรงงานอตสาหกรรม โครงการพฒนาเมองอตสาหกรรมเชงนเวศ: อ าเภอกบนทรบร จงหวดปราจนบร

10 จงหวดสกลนคร โครงการพฒนาโคเนอคณภาพอยางเปนระบบครบวงจร: จงหวดสกลนคร

11 ส านกงานกองทนสนบสนนการสรางเสรมสขภาพ (องคการมหาชน)

โครงการพฒนาเครอขายเพอสราง การเปลยนแปลงในการงดเหลาของชมชน: อ าเภอโพธศรสวรรณ จงหวดศรสะเกษ


-19-

หนวยงำน ผลงำน 12 ศนยสงเสรมศลปาชพ

ระหวางประเทศ (องคการมหาชน)

โครงการพฒนาชมชนหตถกรรมตนแบบผาทอกะเหรยงบานหลายแกว: อ าเภอดอยเตา จงหวดเชยงใหม

3. รำงวลผน ำหนสวนควำมรวมมอ (Engaged Citizen) จ านวน 15 รางวล

บคคล/กลมบคคล ผลงำน ระดบดเดน (จ านวน 4 ราย) 1 เครอขายสงแวดลอมมง

ดอยสเทพ-ปย 12 หมบาน โครงการเสรมสรางเครอขายอาสาสมครเฝาระวงไฟปา ลดหมอกควน พนทอทยานแหงชาต ดอยสเทพ-ปย และพนทโดยรอบ

2 นายบนเทง นวมภกด โครงการยกระดบเครอขายเกษตรกรผเลยงโคเนอ จงหวดเพชรบร

3 นายชษณพงศ สขสวสด โครงการพฒนาแหลงน าเพอการพฒนาอยางยงยน: ณ แมน าลและล าน าแมทา

4 นายเสถยร ชยนาม

โครงการสงเสรมและพฒนาการมสวนรวมของชมชนในพนทปาอนรกษ: ปาตนน าขนลาว อทยานแหงชาตขนแจ จงหวดเชยงราย

ระดบชมเชย (จ านวน 11 ราย) 1 นายวนชย สวสดแดง

การบรหารการใชน าของชลประทานมหาสวสด อ าเภอนครชยศร จงหวดนครปฐม

2 กลมผใชน าอางเกบน าหวยสงสยอ าเภอทายาง จงหวดเพชรบร

การบรหารจดการน าอางเกบน าหวยสงสย

3 นางเปรมปรย ไตรรตน โครงการพฒนาพนทสเขยวคงบางกะเจา (ปาในเมอง) จงหวดสมทรปราการ

๗ นายสทธ...


-20-

บคคล/กลมบคคล ผลงำน 4 นายเทยนชย โตะเตบ โครงการสงเสรมความรวมมอประมงพนบาน

เพอการอนรกษทรพยากรทางทะเลและชายฝง: กลมประมงพนบาน ต าบลคระบร จงหวดพงงา

5 นายบรรเจด อดมสมทรหรญ โครงการจดการทรพยากรทางทะเลและชายฝง โดยการมสวนรวมของชมชน:กลมอนรกษชมชนคลองเสาธง จงหวดสมทรปราการ

6 นายสมศกด เครอวลย โครงการศนยกสกรรมธรรมชาตสองสลง ต าบลสองสลง อ าเภอแกลง จงหวดระยอง

7 นายสทธ มะหะเลา การด าเนนงานของสมาคมเพาะเลยงปลาทะเลไทย

8 กลมเครอขายชมชนหวใจสเขยว

โครงการจดการสงแวดลอมภมทศนเทศบาลเมองประจวบครขนธ

9 นายธงชย แซเถา โครงการสงเสรมการตลาดกรนมารเกตแบบ บรณาการโดยใชการตลาดน า: เพชรบรณ

10 นางสาวเนาวรตน บญม โครงการลดการปลดปลอยกาซเรอนกระจกจากผลตภณฑมงคดสดบรรจกลองตามโครงการ เมองเกษตรสเขยว จงหวดจนทบร

11 เครอขายหมอดนอาสา ต าบลลมพก อ าเภอค าเขอนแกว จงหวดยโสธร

โครงการปลกฮกทองถน หมอดนอนทรย วถยโสธร


ผลการดำาเนนการเปดโอกาสใหประชาชน

เขามามสวนรวมในการบรหารราชการ



ประเภทรางวลเปดใจใกลชดประชาชน (Open Governance)

ระดบดเดน

ประเภทรางวลเปดใจใกลชดประชาชน

(Open Governance)



-3-

กรมการขนสงทางบก

กรมการขนสงทางบก มภารกจเกยวกบการจดระบบ การจดระเบยบการขนสงทางบก โดยการก ากบ ดแล ตรวจสอบ ตรวจตรา ใหมการปฏบตตามกฎหมาย กฎ ระเบยบ ประสานและวางแผนใหมการเชอมตอกบระบบการขนสงอนๆ เพอใหระบบการขนสงทางบกเกด ความคลองตว สะดวก รวดเรว ทวถง และปลอดภย โดยกรมฯ มกลยทธสงเสรมการมสวนรวมในการปองกนและลดอบตภยทางถนน ซงเปนวธด าเนนการใหบรรลเปาหมาย : คนขบขอยางปลอดภย ตามประเดนยทธศาสตรท 2 พฒนาและสงเสรมระบบการขนสงทางถนนใหม ความปลอดภยเปนมตรตอสงแวดลอม ตามแผนยทธศาสตรกรมการขนสงทางบก พ.ศ.2559 – 2564 (ฉบบทบทวนป พ.ศ.2560) โดยผบรหารใหความส าคญกบการมสวนรวม โดยก าหนดเปนคานยม “ONE DLT” ป ร ะ ก อ บ ด ว ย O ( Objective) เ ป า ห ม า ย ช ด เ จ น N (Network) มการบรณาการ E (Eminence) งานโดดเดน D (Digital Economy) เนนนวตกรรม L (Legitimacy) ก ากบตามกฎหมาย T (Transparency) โปรงใส เปนธรรม โดย N (Network) นน จะเปนการบรณาการเปนเครอขายทงหนวยงานภายในและภายนอก

ในการเปดระบบราชการ กรมฯ ไดใหความส าคญกบการเผยแพรขอมลขาวสาร ผานชองทางตางๆ หลากหลายชองทาง เพอใหเขาถงประชาชนทกกลม เชน เวบไซตกรมการขนสงทางบก www.dlt.go.th ซงจะมขอมลตางๆ ทเปนประโยชนและมการปรบปรงขอมลใหเปนปจจบนอยเสมอ เชน ขอมลการด าเนนการทางทะเบยนรถ ขอมลการด าเนนการดานใบอนญาตขบรถ การรบช าระภาษรถ เปนตน นอกจากนยงมเวบไซตของหนวยงานของกรมฯ และเวบไซตเผยแพรขอมลทเปนการเฉพาะ เชน เวบไซตศนยรวมขอมลการขนสงดวยรถบรรทก (Truck Data Service Center : TDSC) ทสามารถเขาผานเวบไซตกรมการขนสงทางบกไดอกดวย


-4-

กรมฯ มชองทางท เปนการสอสารแบบสองทาง (Two-way communication) ทสามารถเผยแพรขอมลและรบฟงความคดเหนไดในขณะเดยวกน ไมวาจะเปน Facebook Fanpage กรมการขนสงทางบก PR.DLT.NEWS โดยมการก าหนดผรบผดชอบทงหมด 14 คน เพอท าหนาทดแลเพจและตอบค าถามของประชาชน มชองทางศนยคมครองผโดยสารและรบเรองรองเรยน 1584 ซงเชอมโยงกบ Facebook และ Line ทใชในการเปดเผยขอมลขาวสาร พรอมทงรบฟงความคดเหน เรองรองเรยนตางๆ จากประชาชนและผมสวนไดสวนเสย และเมอไดรบขอรองเรยนกจะท าการแจงความคบหนาการด าเนนการกบผเกยวของและกลมเปาหมาย รวมถงมการก าหนด KPI การด าเนนการ นวตกรรมอ านวยความสะดวกเพมความปลอดภย กรมการขนสงทางบกไดพฒนาปรบปรงชองทางการเปดเผยขอมลขาวสารและการรบฟงความคดเหนของประชาชน และผมสวนไดสวนเสย ดวยนวตกรรมดานเทคโนโลย เชน

แอพพลเคชน DLT GPS ไดเปดโอกาสใหประชาชนสามารถเขามามสวนรวมในการตรวจสอบตดตามการเดนรถ การใหบรการ และพฤตกรรมของพนกงานขบรถไดตลอดเวลา หากพบเหนการขบรถเรวประมาท ไมปฏบตตามกฎจราจร ม พฤต กรรมท ไมเหมาะสม สามารถรองเรยนหรอแจงเหตผานแอพลเคชน DLT GPS บนโทรศพท เคลอนทไดทงระบบ iOS และระบบ Android

Application : DLT GPS


-5-

ก าหนดใหรถแทกซตองตดตง GPS Tracking พรอมเครองบงชตวคนขบ , กลอง

CCTV, ปมฉกเฉนเตอนภย และจอแสดงขอมล Digital และมการพฒนาระบบเรยกแทกซผานแอพพลเคชนทางมอถอ (DLT TAXI OK) เพอใหผโดยสารเขาถงการใหบรการ เพมความสะดวก ปองกนปญหาการปฏเสธผโดยสาร การไมเปดมาตรคาโดยสารและสามารถรองเรยนและแจงเหตการณทเกดขนภายในรถไดดวย ปจจบน (ณ วนท 12 มถนายน 2561) มจ านวนรถแทกซตามโครงการจ านวนทงสน 7,241 คน

ส าหรบโครงการ TAXI VIP เปนการเพมทางเลอกใหกบประชาชน โดยใชรถทมมาตรฐานและสมรรถนะสงกวารถแทกซทวไป เพมอปกรณสวนควบส าหรบใหบรการทม ความสะดวกสบายมากขนปจจบน (ณ วนท 12 มถนายน 2561) มจ านวนรถแทกซตามโครงการจ านวนทงสน 15 คน โดยคาดวาภายในสนป 2561 จะม TAXI VIP ทจดทะเบยนไมนอยกวา 500 คน

ความส าเรจจากการด าเนนงาน

• สามารถพฒนาการบรการมการใชนวตกรรมในการตอยอดและมการชวยเหลอสงคมและประชาชนในการลดอบตเหตไดอยางแทจรง

• สถตการเกดอบตเหตจากรถโดยสารลดลงอยางตอเนอง โดยจากไตรมาสท 3/2560 เฉลย 50.00 ครงตอเดอน ลดลงมาในไตรมาสท 4/2560 เฉลย 39.67 ครงตอเดอน และลดลงมาในไตรมาสท 1/2561 เฉลย 37.33 ครงตอเดอน จากศนยบรหารจดการเดนรถระบบ GPS

• มความพงพอใจของผใชบรการ 1584 มความพงพอใจรอยละ 94.45

TAXI OK/TAXI VIP


-6-

กรมชลประทาน

กรมชลประทาน มภารกจเกยวกบการพฒนาแหลงน าตามศกยภาพของลมน าใหเพยงพอ และจดสรรน าใหกบผ ใชน าทกประเภท เพอใหผใชน าไดรบน าอยางทวถงและเปนธรรม ตลอดจนปองกนความเสยหายอนเกดจากน า โดยก าหนดเปนแนวทางการน าไปส การปฏบตไวในแผนยทธศาสตรกรมฯ พ.ศ.2560 - 2564 ประเดนยทธศาสตรท 4: เสรมอ านาจประชาชนในระดบพนท การสรางเครอขาย และการมสวนรวมของทกภาคสวนในงานบรหารจดการน าชลประทาน และในพนธกจท 4 เสรมสรางการมสวนรวมในกระบวนการพฒนาแหลงน า และบรหารจดการน า ทงนผบรหารไดเนนย ากบผปฏบตงานในการสงเสรมการมสวนรวมของประชาชนเพอขบเคลอนนโยบาย รวมทงสอสารนโยบายทวทงองคกรผานทางเวบไซตของกรม และเพอใหการสงเสรมการมสวนรวมของประชาชนมผลในการปฏบตอยางเปนรปธรรม จงไดมค าสงจดตงกองสงเสรมการมสวนรวมของประชาชน เปนหนวยงานภายใน เพอสนบสนน การด าเนนงานของหนวยปฏบตในพนท นอกจากน ยงมการสนบสนนงบประมาณส าหรบกจกรรมการมสวนรวมของประชาชนในรปแบบของการประชมเวทประชาคม การฝกอบรม การสมมนา และการศกษาดงาน รวมทงสนบสนนองคความรใหกบเครอขายและภาคประชานทเกยวของ

การเปดระบบราชการในระดบการใหขอมล (Inform) และระดบการปรกษาหารอ (Consult)

กรมชลประทานใหความส าคญกบประชาชนในการบรหารราชการแบบมสวนรวม โดยการเปดชองทางการใหขอมลขาวสารและรบฟงความคดเหน ทหลากหลาย ไดแก 1) เวบไซด www.rid.go.th/ 2 ) เ ว บ ไซตศนยปฏบต การน า อจฉรยะ wmsc.rid.go.th/ 3) โทรศพทสายดวน 1460 4) แอพพลเคชน WMSC แสดงสถานการณน าและพนทเพาะปลก 5) Facebook 6) Twitter และ 7) การเปดเวทประชาคม สวนชองทางการรบฟงความคดเหน ไดแก 1) สายดวน 1460 2) ต ปณ. 1460 3) ตรบฟงความคดเหน


-7-

4) เวทประชาคม 5) คลนกเกษตรเคลอนท 6) การตดตอดวยตวเอง ชองทางดงกลาวกลมเปาหมายสามารถเลอกใชตามความเหมาะสม ทกชองทางมการมอบหมายหนวยงาน/ เจาหนาทรบผดชอบ และก าหนดเปนขนตอนกระบวนการในการเผยแพรขอมล/ รบฟงความคดเหน และการปรบปรงแกไขขอมลไวอยางชดเจน ท าใหขอมลมความถกตอง

นอกจากนไดมการสรปความคดเหนและขอเสนอแนะของประชาชน โดยรวบรวม วเคราะห และสรปเสนอความเหนตอผบรหารสงการ โดยกองสงเสรมการมสวนรวมของประชาชน จะตอบกลบขอรองเรยน/ ขอเสนอแนะเบองตน และตอบกลบอกครงเมอไดขอสรปจากหนวยงานเจาของเรอง และเพอตอบสนองความตองการของประชาชนผ ม ส วนได ส วน เส ย กรมชลประทานมการน าข อรองเรยน/ ขอเสนอแนะของประชาชนมาใชใ น ก า รป ร บ ป ร ง / เ พ ม ป ระส ท ธ ภ า พ การท างาน เชน มการน าขอเสนอแนะของประชาชนเรองแบบประตบานระบายทค านงถงสภาพน าขน/ น าลง เพอใหเกดประ โยชน ส ง ส ดก บสภาพพ นท ไ ป ใชประกอบการออกแบบ และน าไปใชเปนแบบมาตรฐานของกรม เพ ม เต มจากแบบมาตรฐานปกตทมเฉพาะประตบานระบายส าหรบน าไหลจากทสงลงต าทางเดยว นวตกรรมการสอสารดวยแอพพลเคชนบนโทรศพทเคลอนท WMSC กรมชลประทานยงไดมการพฒนาการประยกตใชเทคโนโลยในการใหขอมลขาวสาร โดยมแอพพลเคชนบนโทรศพทเคลอนท WMSC เพอใชในการสอสาร/ ใหขอมลขาวสาร เปนโปรแกรมส าหรบแสดงสถานการณน า และพนทเพาะปลก โดยเชอมโยงกบฐานขอมลทมความส าคญ ไดแก ฐานขอมลน าในอาง ฐานขอมลน าจากระบบโทรมาตรฐานขอมลการตรวจวดคณภาพน า ขอมลน าฝน ระดบน าทา ขอมลพนทเสยงภยน าทวม น าแลง ฯลฯ เพอใชในการบรหารจดการน า ตดตามสถานการณน า และการเตอนภยดานน า โดยฐานขอมลของกรมฯ มการปรบปรงตลอดเวลาท เปลยนแปลง บางฐานขอมล เชน ฐานขอมลองคกรผใชน าชลประทานเปนระบบออนไลน มการปรบปรงขอมลใหทนสมยแบบ Real time ทงน มการบรณาการขอมลรวมกนกบหนวยทเกยวของ ไดแก กระทรวงเกษตรและสหกรณ กรมฝนหลวง กรมสงเสรมการเกษตร GISTDA ฯลฯ


-8-

ความส าเรจจากการด าเนนงาน • ผมสวนไดสวนเสยไดใชประโยชนจากขอมลทงในเรองปรมาณน า พนทเพาะปลก

มผลใหการรองเรยน รองทกขลดลงอยางตอเนอง (ลดลงจากป 2558 รอยละ 30) • โครงการทกพนททวประเทศ มผลส าเรจในระดบชมชน/ สงคม เชน ในโครงการ

บางระก าโมเดล 60 สามารถลดพนทภยพบตจาก 265,000 ไร เหลอเพยง 10,400 ไร ไดพนททงหนวงน า สามารถชะลอการระบายน า 400 ลานลกบาศกเมตร และ ชวงหลงวางเวนการท านาปเกษตรกรมรายไดเสรมจากการท าอาชพประมง วนละ 300 - 500 บาท ตอครวเรอน


กรมทรพยากรทางทะเลและชายฝง

กรมทรพยากรทางทะเลและชายฝง มภารกจเกยวกบการอนรกษ ฟนฟ บรหารจดการทรพยากรทางทะเลและชายฝง เพอความสมบรณ มงคง สมดลและยงยนของทะเลไทยและเพอเสรมสรางความมนคงทางสงคมและเศรษฐกจของประเทศ โดยมอ านาจหนาทตามกฎกระทรวงฯ ขอ 6. สรางความเขาใจและสงเสรมการมสวนรวมของประชาชนในการอนรกษฟนฟทรพยากรทางทะเลและชายฝง และมาตรา 16 แหง พ.ร.บ.สงเสรมการบรหารจดการทรพยากรทางทะเลและชายฝง พ.ศ.2558 ก าหนดกรมทรพยากรทางทะเลและชายฝงพจารณาใหความชวยเหลอหรอสนบสนนชมชนในเรองตางๆ อาท ใหค าปรกษาแกชมชนและองคกรปกครองสวนทองถนในการบรหารจดการการปลก การบ ารงรกษา การอนรกษ การฟนฟ และการใชประโยชนจากทรพยากรทางทะเลและชายฝง รวมทงชวยเหลอและสนบสนนการด าเนนงานโครงการหรอกจกรรมของชมชนในเรองดงกลาว

กรมทรพยากรทางทะเลและชายฝง ยกระดบในเรองการสงเสรมการมสวนรวม ของหนวยงาน โดยจดตงหนวยงานภายในทมฐานะเทยบเทากลมขนตรง คอ กลมสงเสรมและประสานงานเครอขายทรพยากรทางทะเลและชายฝง เพอรบผดชอบในการผลกดนหรอขบเคลอนการบรหารราชการแบบมสวนรวม โดยมการระบชอบคคลและอ านาจหนาทการท างานดานการมสวนรวมอยางชดเจน ไดแก ค าสงแตงตง และมอบหมายขาราชการและพนกงานราชการ กลมสงเสรมและประสานงานเครอขายทรพยากรทางทะเลและชายฝง (กสค.)

นอกจากนยงไดสนบสนนกระบวนการมสวนรวมของประชาชนในรปแบบของ การจดสรรงบประมาณเพอใชส าหรบด าเนนการในโครงการ/กจกรรมตางๆ ของกรมฯ ในแผนการปฏบตงานและแผนการใชจายเงนงบประมาณประจ าป และมหนวยงานในภมภาค ไดแก ศนยการเรยนรและพฒนาทรพยากรทางทะเลและชายฝง ในการสงเสรมสนบสนน การปฏบตงานรวมกน ของทกภาคสวนของสงคมในดานการบรหารจดการทรพยากรทางทะเลและชายฝง



กรมทรพยากรทางทะเลและชายฝง มชองทางการใหขอมลขาวสารหรอสนบสนน

ขอมลทจ าเปนตอการเขามามสวนรวมในการบรหารราชการของภาคประชาชน หรอภาคสวนตาง ๆ ทเกยวของ และรบฟงความคดเหนหลายชองทาง เชน

เวบไซตกรมฯ www.dmcr.go.th โดยมหวขอ “กระดานสนทนา” ทเปดใหบคคลภายใน/ภายนอก เขามาแสดงความคดเหนโดยสามารถตงกระทพดคย/ถาม-ตอบ ไดตามหวขอทก าหนด ภายใตกฎ กตกา มารยาท ทใชรวมกน มการ Link ขอมลไปยงชองทางอนๆได นอกจากนยงม การอพเดทขอมลสถานการณเกยวกบทรพยากรทางทะเลและชายฝง รายวน และจดท าในรปแบบ One page เพอใหเขาใจไดงาย

เฟซบก (Facebook) เชน เฟซบกกรมทรพยากรทางทะเลและชายฝง เฟซบกสวนสงเสรมและพฒนาทรพยากรทางทะเลและชายฝง เปนตน โดยสามารถพดคยไดผานทาง “ขอความ”

อนสตราแกรมของกรมฯ (DMCRTH) โดยบคคลภายนอก/ภายในสามารถ “แสดงความคดเหน” (Comment) ไดอยางเสร

เวทการประชมเครอขายการมสวนรวมของชมชนเพอการอนรกษและฟนฟทรพยากรทางทะเลและชายฝง

ทางแอปพลเคชน Line ของกลมเครอขายฯ กรมทรพยากรทางทะเลและชายฝง

สอเผยแพรประชาสมพนธ แผนพบประชาสมพนธ ภาพพาโนรามา คมอตางๆ

การเปดเผยขอมลขาวสารทมประสทธภาพ (ผานโทรทศน หนงสอพมพ)


-11-

นอกจากน ยงไดจดท าแผนการด าเนนการตามตวชวดแผนการสรางความรบร ความเขาใจแกประชาชน ประจ าปงบประมาณ พ.ศ. 2560 เรอง การบรหารจดการทรพยากรทางทะเล ชายฝงทะเล และปาชายเลน ผานสอโทรทศนและหนงสอพมพ ซงตามแผนดงกลาวไดก าหนดจ านวนของการเผยแพรประชาสมพนธ ประจ าป งบประมาณ พ.ศ. 2560 ผานสอโทรทศน จ านวน 15 ครง และการเผยแพรประชาสมพนธ ผานหนงสอพมพ ในการน าขอมลทเผยแพรไปใชประโยชน พบวาใชกลมไลน IA-CHAT กรมฯ เปนชองทางในการใหขอมล/ชแจง/ประเดนส าคญททนตอสถานการณ ซงเปนขอมลทไดรบจากกลมไลน IA-CHAT เชน

โฆษณารองเทาทรบอรดเหยยบปะการง พบซากวาฬขนากใหญ บรเวณอทยานเขาสามรอยยอด เครองซกผาหยอดเหรยญระบาด ซกฟอกไหลลงทะเล การขดลองน าบรเวณปากคลองบานหวดอน เขาตะเกยบ ปะการงทปลกไวทเกาะจาน จงหวดชลบร หายไป


-12-

กรมทรพยากรทางทะเลและชายฝง ไดด าเนนการพฒนาระบบตางๆ เพอรบฟงความคดเหนและรบเรอง/ขอรองเรยน ซงมชองทางตางๆ เชน - เวบไซต เปนชองทางในการแจงเรองรองเรยน ขอแนะน า ขอคดเหน ซงเปนชองทางทผมสวนไดสวนเสยสามารถเขาถงงาย โดยสามารถเขาถงขอมลรายละเอยดทเกยวกบทรพยากรทกรมรบผดชอบอยไดอกดวย - Facebook ของกรมเปนชองทางการเขาแจงเรองรองเรยน ขอแนะน า ขอคดเหนซงเปนชองทางสารสนเทศ ทสามารถรบสงขอมลแบบ Real Time ซงผเขาไปดสามารถดถงขอมลและสงขอมลรองทกข รองเรยนได - Mobile Application ซงเปนระบบปฏบตการบนโทรศพทเคลอนท เพอใหเกด การสอสาร 2 ทาง ทงการสงขอมลขาวสาร และรบขอมลขาวสาร โดยสวนใหญจะเนนไปทเรองรองเรยน - Application Line เปนชองทางการเขาแจงเรองรองเรยน ขอแนะน า ขอคดเหนเปนระบบ Application ทใชกนทวถงซงผใชสามารถใชรบขอมลขาวสารตางๆ การด าเนนงานเกยวกบการจดการขอรองเรยน

ลงทะเบยนรบเรองโดยจ าแนกมาจากสวนราชการ/หนวยงาน/องคกรใดและระบชอผรอง ผถกรองเรยน และเรองทรองเรยน

วเคราะหเรองวาผรองเรยนบคคล/หนวยงาน/เกยวกบเรองใด และอยใน ความรบผดชอบสวนราชการ/หนวยงานใด


-13-

จดท าบนทกเพอเสนอผมอ านาจวนจฉยสงการ/ลงนามในหนงสอแจง สวนราชการ/หนวยงานทเกยวของ (เงอนไขตามพระราชกฤษฎกาวาดวยหลกเกณฑและวธการบรหารราชการทด พ.ศ. 2546)

ลงทะเบยนสงเรอง เกบรวบรวมส าเนาเรองรองเรยน รองทกขกรณเรองสนสด

นวตกรรรมระบบแผนทออนไลน

กรมทรพยากรทางทะเลและชายฝง ไดพฒนาระบบแผนทออนไลนขน โดยใหบรการบนเครอขายอนเตอรเนตผานเวบไซต http://marinegiscenter.dmcr.go.th/gis แตเนองจากการเขาถงตองผานเครองคอมพวเตอรเปนหลก และปจจบนการใชงาน Smart Phone มบทบาทเพมมากขน ซงสะดวกในการใชงานในพนทมากกวา ดงนน กรมฯ จงไดพฒนาระบบแผนทออนไลนใหบรการผานโมบายแอปพลเคชนขน (DMCR) เพอใหเกดความสะดวกในการเขาถงขอบเขตและแหลงทรพยากรทางทะเลและชายฝงของประเทศไดอยางเทาเทยมกน ซงสามารถดาวโหลดไดทงระบบ IOS และ Andriod


-14-

เพมจ านวนกลมเครอขาย เนองจากการใหขอมลขาวสารและการรบฟงความคดเหนของหนวยงานในพนทเกดประสทธภาพระหวางกน เชน มการสบคนขอมลขาวสาร และองคความรไดสะดวก รวดเรว การแจงเหตฉกเฉนททนเหตการณ มการสงขอมลขาวสารจากเครอขายฯ มากขน ท าใหปจจบนมการเพมของจ านวนกลมเครอขายทมการจดทะเบยนจากป 2559 จ านวน 4,416 คน จนในป 2560 มการจดทะเบยนเปนจ านวน 10,782 คน

มพนทปาชายเลนเพมมากขน โดยการแปลภาพถายดาวเทยมของกรมฯ ป พ.ศ. 2560 มปาชายเลน 1.6 ลานไร

สามารถทวงคนพนทปาชายเลนจ านวน 15,000 ไร ด าเนนการตรวจสอบ ทบทวนขอมลใหถกตอง ครบถวน ตามบญชรายชอและผงแปลง

ทดนของราษฎรเขารวม โครงการฯ ในพนทเปาหมาย เพอใหไดขอมลพรอมรบรองการจดทดนภายใตการด าเนนงานของอนกรรมการจดทดน ไดแลวเสรจรวมเนอท 5,045.66 ไร

ความส าเรจของการเปดระบบราชการ


-15-

กรมบญชกลาง

กรมบญชกลางมอ านาจหนาทในการก ากบดแล และใหบรการทางดานการเงนการคลง ภายใตวสยทศน “ก ากบดแลและบรหารการใชจายเงนของแผนดนใหเกดประโยชนสงสด” โดยไดก าหนดทศทางขององคกร และใหความส าคญกบความคดเหนของผ รบบรการ เพอน ามาใชในการวางแผนงาน ตลอดจนพฒนาและปรบปรงผลผลตและบรการใหตอบสนองความตองการและความคาดหวงของผรบบรการและผมสวนไดสวนเสย ซงในอดต ภารกจของกรมบญชกลางด าเนนงานรวมกบหนวยงานราชการเปนส าคญ ไมไดเชอมโยง กบประชาชน มากนก แตในปจจบน รฐบาลไดมนโยบายและมอบหมายภารกจส าคญ ทสงผลใหกรมบญชกลาง มภารกจทหลากหลายมากกวาเดม มความเชอมโยงกบประชาชนมากขน

อธบดกรมบญชกลางไดมอบนโยบายใหยดหลกการท างานแบบมสวนรวม เนนย าใหบคลากรในองคกรสอสารท าความเขาใจกนอยางสม าเสมอ เพอใหสามารถท างานรวมกนอยางมประสทธภาพ นอกจากนยงใหความส าคญและเปดโอกาสใหผมสวนไดสวนเสย มสวนรวมและตรวจสอบในการปฏบตงานใหเปดเผย และเขาถงขอมลเกยวกบการจดซอจดจาง ขอมลการด าเนนภารกจตางๆ ของหนวยงาน การเปดระบบราชการในระดบการใหขอมล (Inform) และระดบการปรกษาหารอ (Consult)

กรมบญชกลางไดสนบสนนใหผรบบรการและผมสวนไดสวนเสยสามารถเขาถง

ขอมลขาวสาร ขอเทจจรงทถกตอง กระบวนการท างาน ตลอดจนการใหบรการของกรมผานชองทางตางๆ ประกอบดวย

WebsiteWebsite


-16-

เวบไซต : กรมบญชกลาง (www.cgd.go.th) ส านกงานคลงเขต 9 เขต และส านกงานคลงจงหวด 76 จงหวด

Call Center โทร. 0-2270-6400 หนงสอสอบถาม สงไปท กรมบญชกลาง ถ.พระราม 6 แขวงสามเสนใน

เขตพญาไท กทม. 10400 ตดตอดวยตนเอง ณ กรมบญชกลาง หรอสวนภมภาค ณ ส านกงานคลงจงหวด Social Media : Facebook กรมบญชกลาง, Youtube การประชมชแจง การใหความรผานโครงการฝกอบรมตางๆ โมบายคลนก/คลนกใหค าปรกษา โดยไดก าหนดใหหนวยงานทเกยวของเปนผรบผดชอบในความถกตอง สมบรณ

ครบถวนของขอมล พรอมทงอพเดทขอมลใหมความทนสมยอยเสมอ และตอบสนองขอมลทผรบบรการและผมสวนไดสวนเสยรองขอไดอยางทนทวงท

ส าหรบโครงการขนาดใหญทเปนนโยบายจากภาครฐ จะมชองทางการใหขอมลขาวสารเพมเตม ตวอยางเชน โครงการลงทะเบยนเพอสวสดการแหงรฐ กรมบญชกลางไดม การเผยแพรขอมลขาวสารเพอสรางการรบรใหแกประชาชนผานชองทางตางๆ โดยไดมอบหมายใหทมส านกงานคลงจงหวด 76 ทม ใชชองทางของโทรทศนและวทยกระจายเสยง


-17-

ของชมชนในการใหขอมลแกประชาชน โดยเปนรายการทใหความรและตอบขอสงสย รวมทงรบฟงขอเสนอแนะตางๆ สวนในจงหวดหางไกล การสอสารอาจเขาไปไมทวถง ดงนน ส านกงานคลงจงหวดไดรวมกบหนวยงานทเกยวของ ไดลงพนทจดประชมชแจงท าความเขาใจกบนายอ าเภอ ก านน ผใหญบาน เพอใหเกดความเขาใจและสอสารกบประชาชนทอยในความดแลใหไดรบขาวสารทถกตอง รวมทงเผยแพรขอมลผานทาง Facebook ขาวแจกเพอตพมพในหนงสอพมพ และเวบไซตของส านกขาว นอกจากน ไดจดท าเอกสารเผยแพร ( Infographic) เพอประชาสมพนธทหนวยรบลงทะเบยน เชน ธนาคารกรงไทย จ ากด (มหาชน) ธนาคาร ออมสน ธนาคารเพอการเกษตรและสหกรณการเกษตร ทกสาขาทวประเทศ ส านกงานคลงจงหวด 76 จงหวด และส านกงานเขตกรงเทพมหานคร 50 เขตและหนวยงานทเกยวของ ไดแก กระทรวงพาณชย กระทรวงพลงงาน รวมทงหนวยงานหรอรานคาทรบบตรสวสดการแหงรฐ เปนตน

กรมบญชกลางไดก าหนดผ รบผดชอบการจดท าขอมล การจด เกบขอมล การตรวจสอบและปรบปรงขอมลสารสนเทศ โดยจะมการปรบปรงขอมลสารสนเทศใหเปนปจจบนอยเสมอ และกรมบญชกลางมวธการในการบรหารจดการขอมลสารสนเทศใหมความแมนย า ถกตอง เชอถอได ทนกาล ใชงานงาย ปลอดภย และเปนความลบ และมศนยเทคโนโลยสารสนเทศเปนผรบผดชอบในการพฒนาดแลระบบงานตาง ๆ และบรหาร Hardware, Software และเครอขายขอมล (Network) ใหขอมลและสารสนเทศทอยในรปแบบของ Electronics มความพรอมในการใชงาน เพอใหผใชขอมล คอ ผบรหาร บคลากร ผรบบรการและผมสวนไดสวนเสย สามารถเขาถงขอมลได โดยบคลากรสามารถเขาถงขอมลจาก


-18-

Username และ Password ส าหรบคมอ ผรบบรการและผมสวนไดสวนเสย สามารถเขาถงขอมลไดจาก Internet ของกรมบญชกลาง

กรมบญชกลางมแนวทางการด าเนนการรบฟงความคดเหนของผรบบรการและผมสวนไดสวนเสยอยางเปนระบบ มการก าหนดผรบผดชอบ ขนตอน/กระบวนการ และกรอบระยะเวลาทชดเจน เรมตงแตการก าหนดชองทางการรบฟงความตองการทมความหลากหลาย จ านวน 8 ชองทาง และในปจจบนได เพมชองทางการ รบฟงผาน Social Media เพอ ความรวดเรวและทนตอสถานการณ จ านวน 3 ชองทาง ไดแก Facebook Line และโมบายคลนก เพอใหไดขอมลสารสนเทศ และขอมลปอนกลบในการปรบปรงการใหบรการทตอบสนองตอความตองการและความคาดหวงอยางทนทวงท

กรมบญชกลางมการก าหนดใหส านกงานเลขานการกรม เปนผรบผดชอบสรปผล การตดตามเรองรองเรยนจากชองทางตางๆ ทองคกรก าหนดใหมขน โดยแบงประเภท ขอรองเรยนเปน 4 ประเภทคอ 1) บลากร/เจาหนาท 2) กระบวนงาน/ขนตอนการปฏบตงาน 3) การตดตอสอสาร และ 4) คณภาพสนคาและบรการ ส าหรบเรองทจะตองแจงผล การพจารณาใหผรองทราบ หนวยงานทเกยวของจะแจงผลการด าเนนการภายใน 15 วน โดยขอมลทไดจากการรบฟงและเรยนรความตองการและความคาดหวงในแตละชองทาง กรมบญชกลางไดน ามาใชในการปรบปรงการท างานและพฒนาสนวตกรรม นวตกรรมการเปดเผยขอมลภาครฐ

กรมบญชกลางไดด าเนนการจดท าเวบไซต CoST Thailand ในรปแบบ Web Application ซงเปนระบบการเปดเผยขอมลเกยวกบความโปรงใสในการกอสรางภาครฐ (Construction Sector Transparency Initiative: CoST) ในทกๆ ระยะของการด าเนนการ อกท ง ได ส ร า ง Facebook CoST Thailand เพ อ เป นช องทางการส อส าร ใ ห เข าถ ง ภาคประชาชนใหมากขนและสามารถโตตอบกบผดแลระบบได


-19-

นอกจากน ตงแตเดอนธนวาคม 2559 เปนตนมา กรมบญชกลางไดรบมอบหมายจาก

รฐมนตรวาการกระทรวงการคลง ใหจดประชารฐสวสดการ การใหความชวยเหลอผานบตรสวสดการแหงรฐ รวมทงจดหาหนวยงานและรานคาทเขารวมโครงการเพอใหบรการแกผถอบตรสวสดการแหงรฐ และยงไดรบมอบหมายใหท าหนาทรบลงทะเบยนผมรายไดนอย ตามโครงการลงทะเบยนเพอสวสดการแหงรฐ ป 2560 ซงมจ านวนผลงทะเบยนเปนผมรายไดนอยมากถง 11.67 ลานคน ถอเปนภารกจใหม (New Business) ทกรมบญชกลางไมเคยด าเนนการมากอนและเปนโครงการขนาดใหญ จ าเปนตองขบเคลอนการปฏบตลงสในระดบพนท อธบดกรมบญชกลางในฐานะหวหนาสวนราชการและผบรหารโครงการ (Project Manager) ไดบรหารจดการภารกจดงกลาว ภายใตเงอนไขของเวลาทจ ากดและบคลากรทมอย โดยกระบวนการสรางทมงานในการขบเคลอนภารกจ โดยใชหลกการท างานแบบทมขามสายงาน (Cross Function) ไดแบงการท างานออกเปนทมทงหมด 77 ทม (ทมสวนกลาง 1 ทม และทมสวนภมภาค หรอทมคลงจงหวด 76 ทม) ท างานแบบบรณาการรวมกนทกทม ดงแผนภาพ ใชการสอสารแบบ 2 ทางผาน Application Line โดยการสรางกลมไลนทมลงทะเบยน บก. เพอการสอสารขอมลระหวางทกทม โดยไดมอบหมายใหทมสวนกลางเปนผประสานงานเกยวกบบตรสวสดการแหงรฐในสวนกลางเพอจดเตรยมเอกสาร แนวทางปฏบต และสอประชาสมพนธ เพอใหส านกงานคลงจงหวดใชชแจงท าความเขาใจใหแกประชาชน ในจงหวดตาง ๆ ใหมความรความเขาใจทถกตองตรงกน


ความส าเรจจากการเปดระบบราชการ

คณภาพในการใหบรการดขนจากความสะดวกและการเขาถงไดงายทผรบบรการ

ไดรบ ซงจากผลส ารวจความพงพอใจของกองแผนงาน กรมบญชกลางในป 2560 เพมขนเปนรอยละ 79.00 ซงเปนรอยละความพงพอใจเฉลยตอการปฏบตงานภารกจ 16 ดานของกรมบญชกลาง

ด ชน ความ เช อม นอนาคต เศรษฐก จภม ภ าค (Thai Regional Economic Sentiment Index : RSI) ประจ าเดอนพฤษภาคม 2561 (คาดการณ 6 เดอนขางหนา) จากคาดชนฯ รายภมภาค 6 ตว ชไดวาแนวโนมอนาคตเศรษฐกจดขนทกภมภาค น าโดยภาคกลาง ภาคตะวนออก และภาคเหนอ โดยไดรบปจจยสนบสนนจากภาคอตสาหกรรมและภาคบรการเปนส าคญ



-21-

ทมา: จดท าโดยความรวมมอของส านกงานเศรษฐกจการคลง กรมบญชกลาง ส านกงานคลงจงหวด สภาหอการคาแหงประเทศไทย และสภาอตสาหกรรมแหงประเทศไทย ผลส ารวจทจดท าโดยส านกงานเศรษฐกจการคลงhttp://www.mof.go.th/home/Press_release/News2018/088.pdf คนเมอ 31 พฤษภาคม 2561)

ภาพลกษณของประเทศไทยดานการทจรตคอรรปชนดขน จากการจดอนดบขององคกรเพอความโปรงใสนานาชาต (Transparency International) ป พ.ศ. 2560 โดยพจารณาจากคาคะแนนดชนการรบรการทจรต (CPI 2017) ผลปรากฏวา ประเทศไทย ได 37 คะแนน จดอยในอนดบท 96 จาก 180 ประเทศ ดขน 5 อนดบจากป พ.ศ. 2559 ทอยในอนดบท 101 ไดคะแนน 35 จากคะแนนเตม 100


กรมศลกากร

กรมศลกากร ก าหนดนโยบายและเปาหมายการเพมการอ านวยความสะดวกทางการคาแกผประกอบการทงกอน ระหวางและภายหลงการน าเขา/สงออก โดยเนนย าถง การมสวนรวมของภาครฐและภาคเอกชน และเพอกาวเขาส Customs 4.0 ทรองรบระบบราชการ 4.0 กรมศลกากรไดก าหนดแนวทางด าเนนการ 12 มต โดยมตท 1 : ศลกากรคณธรรม ดวยกลยทธเสรมสรางธรรมาภบาลและภาพลกษณขององคการ มงเนนความโปรงใส สรางความรวมมอกบผมสวนไดสวนเสย รวมท า รวมตรวจสอบ ทงน ไดน านโยบายมาปรบใหเกดผลในทางปฏบต โดยไดบรรจไวในแผนยทธศาสตรกรมศลกากรระยะ 5 ป (พ.ศ. 2559-2563) ยทธศาสตรท 1 พฒนากระบวนงานและระบบเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสารเพออ านวยความสะดวกทางการคา ดวยกลยทธขอท 1.3 เสรมสรางการมสวนรวมของภาคสวนอนทเกยวของกบงานศลกากร ประกอบดวย 6 โครงการ หนงในนนคอ โครงการพนธมตรศลกากร (Customs Alliances) ซงเปนแผนปฏบตราชการประจ าปของกรมศลกากร เปนระยะเวลาตอเนอง 5 ป ตงแตปงบประมาณ 2559 - 2563 โดยมอบหมายใหส านกบรหารกลางเปนหนวยงานหลกในการด าเนนโครงการ มการก าหนดตวชวด/เปาหมาย ภาคเอกชนกลมเปาหมายทจะด าเนนการ กรอบระยะเวลา และกจกรรมการด าเนนงาน

ผบรหารของกรมศลกากร มการสอสารนโยบาย/ทศทางในการปฏบตราชการทใหความส าคญกบการเปดโอกาสใหผมสวนไดสวนเสยและประชาชนเขามามสวนรวมในการบรหารราชการแกเจาหนาทศลกากร หลายชองทาง อาท 1) การมอบนโยบายแนวทางการด าเนนงานใหแกผบรหารกรมศลกากร หวหนาสวนราชการทกระดบและผเชยวชาญ เกยวกบการเปดโอกาสใหบคคลภายนอกหรอผมสวนไดสวนเสยเขามามสวนรวมในการแสดงความคดเหนและตรวจสอบตดตามการด าเนนงานของกรมศลกากร เมอวนท 2 ตลาคม 2560 2) Line (กลมไลนผบรหารระดบสง :Thai Customs มสมาชกจ านวน 121 ราย , กลมไลนผเชยวชาญและผบรหาร : Customs Think Thank มสมาชกจ านวน 147 ราย, กลมไลนคณะท างานพนธมตรศลกากร (CA) มสมาชก 29 ราย, กลมไลนคณะท างานยอย AOC CA มสมาชก 52 ราย) 3) เวทการประชมคณะกรรมการ/คณะท างาน/สมมนา เปนตน

กรมฯ มค าสงแตงตงคณะท างานพนธมตรศลกากร (Customs Alliance Team : CA) โดยมอธบดกรมศลกากรเปนหวหนาคณะท างาน ทปรกษา/รองอธบด ผอ านวยการส านก ผเชยวชาญดานพกดศลกากร ราคาสนคา พธการศลกากร กฎ ระเบยบ สทธประโยชน การสบสวนและปราบปราม และเจาหนาท เปนองคประกอบคณะท างาน รวม 22 คน มอ านาจหนาทก าหนดแนวทางและด าเนนการในการเขาพบหรอเชญผบรหารภาคเอกชนและ


-23-

ตวแทนสมาคม สมาพนธตางๆ เพอประชมแลกเปลยนความคดเหน จดใหมชองทาง การตดตอสอสารและจดกจกรรมเชญภาคเอกชนเขารวมเปนสมาชกพนธมตรศลกากร โดยมการลงนามเปนสมาชกและการเหนชอบรวมกน (Memorandum of Agreement: MOA) และเพอใหการด าเนนการดงกลาวขยายครอบคลมทกพนทการปฏบตงาน จงไดแตงตงคณะท างานยอยพนธมตรศลกากร (Account Officer Center : AOC) จ านวน 39 คน ในการเปนคณะท างานกลางทคอยประสานงานกบภาคเอกชนทเปนสมาชกเพอแกไขปญหา และประสานงานระหวางภาคเอกชนและผเชยวชาญระดบช านาญการพ เศษขนไป ของส านก ส านกงานศลกากร และดานศลกากรตางๆ (Account Officer Expert: AOX) จ านวน 67 คน


กรมศลกากรมการก าหนดชองทางการใหขอมลขาวสารหรอสนบสนนขอมลทจ าเปนตามภารกจของหนวยงานผานชองทางตางๆ รวมกนไมนอยกวา 3 ชองทาง ไดแก

1. email : [email protected] 2. หนงสอสอบถามสงไปท ศนยบรการศลกากร อาคารเฉลมพระเกยรต 7 รอบ

พระชนมพรรษาชน 1 กรมศลกากร ถนนสนทรโกษา คลองเตย 10110 3. ตดตอดวยตนเอง ณ ศนยบรการศลกากร (Customs Care Center) ตงอย

อาคารเฉลมพระเกยรต 7 รอบพระชนมพรรษา ชน 1 กรมศลกากร 4. เวบไซต www.customs.go.th ซงมคณะท างานปรบปรงขอมลและรปแบบ

เวบไซตของกรมศลกากร โดยมทปรกษาเปนหวหนาคณะท างานและผแทนจากสวนราชการเปนคณะท างาน มหนาทปรบปรงรปแบบและขอมลเวบไซตของกรมศลกากรใหมความถกตอง ครบถวน สมบรณ ทนสมยและทนเวลากบสถานการณ โดยสวนราชการจะเปนผด าเนนการจดท า ตรวจสอบขอมลและน าเสนอคณะท างานฯ เพอกลนกรองและปรบปรงขอมลในเวบไซต ปละไมนอยกวา 2 ครง โดยขอมลทเผยแพร อาท

1) ขอมลส าหรบนกทองเทยว/บคคลทวไป/ผประกอบการ 2) เรองนารและกฎหมาย อาท พกดศลกากร ราคาศลกากร พธการศลกากร

สทธพเศษทางการคา สทธประโยชนทางภาษอากร กฎหมายศลกากรและกฎหมายอนทเกยวของกบการน าเขา-สงออก

3) ประกาศกรมศลกากร ประกาศกระทรวงการคลง ขายทอดตลาด การจดซอ จดจาง

4) คมอส าหรบประชาชน ฯลฯ


-24-

5. จลสารศลกากร ออกเปนรายเดอนเผยแพร ในรปเอกสารจดส งไปย ง สวนราชการและสถาบนทเกยวของและสนใจ และเผยแพรในรปไฟลอเลกทรอนกสในระบบเวบไซตของกรมศลกากร

ทงนในเวบไซตมการจดท าสถตการน าเขา - สงออกเผยแพรในรปแบบ Real Time ใหกบประชาชน/ผสนใจทสามารถดาวนโหลดขอมล www.customs.go.th ในหวขอ รายงานสถตภาพรวมตามเงอนไขทผใชบรการก าหนด และใหบรการขอมลสถตการน าเขาและสงออก

ในรายละเอยดใหกบส วนราชการและหนวยงานทเกยวของในรปแบบอเลกทรอนกสอาท กระทรวงพาณชย ธนาคารแหงประเทศไทยกระทรวงการคลง กระทรวงอตสาหกรรม ฯลฯ ผานระบบ IT Center ของกระทรวงการคลง โดยหนวยงานและสถาบนสามารถขอรหสขอเขาใชบรการไดตลอดระยะเวลา


-25-

กรมศลกากรมระบบในการจดการขอมลทเผยแพรใหมความถกตอง สมบรณ ครบถวน ทนแวลาโดยมการแตงตงคณะท างานปรบปรงขอมลและรปแบบเวบไซต (Web Site) ของกรมศลกากร มทปรกษาเปนหวหนาคณะท างาน มหนาทปรบปรงขอมลและรปแบบ (Web Site) ของกรมศลกากรใหทนสมย มประสทธภาพ สอดคลองกบยทธศาสตร นโยบายและ การปฏบตงานของกรมศลกากร ใหด าเนนการตดตามและพฒนา รวมทงกลนกรองเนอหาขอมลกอนน าเสนอบนเวบไซต (Web Site) ของกรมศลกากร โดยมกรอบระยะเวลาในการด าเนนการเพอใหทนเวลาในการใชงานหรออยในเวลาทเหมาะสม และมระบบการตรวจสอบ ขอมลใหมความถกตอง ครบถวน

1) จดท าระบบฐานขอมลกลาง (คาเฉลยของขอมลในอดต ประเภทสนคา แหลงก าเนดตนทางและปลายทางของสนคาและตวแปรอนทเกยวของ) เพอใชในการตรวจสอบความถกตอง ครบถวนของขอมล โดยเจาหนาททมความเชยวชาญในการตรวจสอบเปนระยะเวลานาน หากพบขอมลทนาสงสยจะสงใหผประกอบการเจาของขอมลและเจาหนาทท เกยวของด าเนนการตรวจสอบและแจงกลบ เพอแกไขใหถกตองกอนเผยแพร

2) ทกรอบ 6 เดอน จะมการทบทวนขอมลสถตทเผยแพรวามความไมถกตองหรอไม รวมถงความไมถกตองของขอมลทมผแจงเขามาเพอด าเนนการตรวจสอบ และสงใหเจาหนาทและหนวยงานทเกยวของทงในและนอกตรวจสอบอกครง แลวจงท าการปรบปรงแกไขขอมลสถตลงใน www.customs.go.th และ IT Center ของกระทรวงการคลง พรอมมการแจง การปรบปรงไปยงผใชบรการและหนวยงานทเกยวของทราบตอไป

มระบบจดการในการรบฟงความคดเหนอยางชดเจน

กรมศลกากรมชองทางในการรบฟงความคดเหนทเปนการสอสารแบบสองทาง (Two-way communication) ทหลากหลายทสามารถรบฟงประเดนปญหา ความเหนและขอเสนอแนะพรอมสามารถใหค าแนะน า ปรกษาและน ามาก าหนดนโยบายและวธการแกไขปญหาโดยแจงผลการด าเนนปอนกลบใหผประกอบการทราบ ไมนอยกวา 3 ชองทาง เชน

1) การเขาพบปะผประกอบการในโครงการพนธมตรศลกากร การใหบรการผานศนยบรการศลกากร (Customs Care Center: CCC) ซ งอยภายใตการก ากบดแลของผอ านวยการส านกบรหารกลาง โดยแบงเปน 2 ฝายคอ ฝายบรการลกคาสมพนธ และฝายวเคราะหและพฒนา

2) สายดวนบรการทางศลกากร (Customs Care Call Center : 1164) ตลอด 24 ชวโมง


-26-

3) www.customs.go.th หวขอ "ศนยบรการศลกากร Customs Care Center" และหวขอ “พนธมตรศลกากร” (Customs Alliance : CA)

4) email : [email protected] หรอ [email protected] 5) หนงสอสอบถามสงไปท ศนยบรการศลกากร อาคารเฉลมพระเกยรต 7 รอบพระ

ชนมพรรษา ชน 1 กรมศลกากร ถนนสนทรโกษา คลองเตย 10110 6) Contact Point Telephone (063-904-2492-94, 063-904-2518) และ

เจาหนาท AOC พรอมอปกรณการสอสารตลอดระยะเวลา 24 ชวโมงผาน Mobile จ านวน 24 ราย (ดแลสมาชกพนธมตรศลกากร 20 รายตอคน)

7) แอปพลเคชน : CA..Line Group/ Facebook : กรมศลกากร : The Customs Department

นวตกรรมเพมความสะดวกในการคนหาขอมล

กรมศลกากร ไดสรางนวตกรรมใหมๆ ในการเปดเผยขอมลขาวสารเพออ านวย ความสะดวกแกผประกอบการ ซงนวตกรรมดงกลาว ลวนเกดขนจากการประชมหารอและรวมกนสรางแนวทางแกไขปญหาตางๆ ระหวางกรมศลกากรกบผประกอบการ เชน ระบบสบคนผลค าวนจฉยประเภทพกดศลกากร (Tariff e-Service) และการแนะน าพกดของสนคาทมผลตอการวนจฉยใหม (HS Check) ผาน Application HS Check ของ App Store & Google Play โดยขณะนมประชาชนขอตดตงระบบ (HS Check) จ านวน 10,131 ราย และใชบรการสบคนพกด 25,000 ครง เปนตน

ระบบฐานขอมลหรอการบรณาการขอมลระหวางหนวยงานภาครฐทเกยวของ

กรมศลกากรมการจดท าฐานขอมลทมความส าคญ/เกยวของกบภารกจหลกของกรม รวมถงงานนโยบายส าคญเรงดวนของรฐบาล รวมทงมการบรณาการขอมลรวมกนในหนวยงานและระหวางหนวยงานภาครฐอนทเกยวของ ดงน

- ระบบ Reference File เพอใชในการประกอบการจดท าขอมลเพอยนพธการน าสนคาเขาและสงสนคาออก อาท พกดอตราศลกากร อตราแลกเปลยน (ธปท.) รายงานเรอเขา (ผขนสงทางเรอ/อากาศ) ใบอนญาต/ใบรบรอง (สวนราชการทออกใบอนญาต/ใบรบรอง) และอนๆ


-27-

- ระบบบรการ Tax Single Sign On (Tax SSO) เปนระบบการใหบรการ 3 กรมภาษ (กรมศลกากร กรมสรรพากร กรมสรรพสามต) แกผประกอบการทวประเทศผานระบบ Tax Single Sign On (Tax SSO) ณ จดเดยวบนเวบไซต www.customs.go.th โดยไดมการพฒนาระบบรกษาความปลอดภย ระบบลงทะเบยน ระบบบรหารงานรายชอผใชงาน รวมถงปรบปรงระบบงาน ใหสามารถรองรบการใชงานระบบบรการ Tax Single Sign On (Tax SSO) ไดอยางมประสทธภาพ

- ระบบเชอมโยงขอมลอเลกทรอนกส ณ จดเดยว (National Single Window :NSW) หรอระบบกลางการเชอมโยงขอมลของประเทศ โดยเชอมโยงขอมลกบหนวยงานตางๆ

ท ง ภ า ย ในประ เทศและ ระหว า ง ป ระ เทศ ร วม ท งผประกอบการน าเขาสงออก และพรอมรองรบการเชอมโยงขอมลกบ ASEAN Single Window (ASW) แลว ต งแตปลายป 2554 ปจจบน ระบบ NSW ใหบรการเชอมโยงขอมลกบหนวยงานภาครฐและภาคเอกชนประมาณเดอนละ 7.5 ลานเอกสารอเลกทรอนกส โดยมหนวยงานเชอมโยงขอมลผานระบบ NSW ทงหมด 38 หนวยงานและผมสวนเกยวของ (Stakeholders) เชน ผน าเขา ผสงออก ตวแทนออกของ ผ ร บขนส งสนค า ผ ใ หบรการรบส งขอม ล (VAN/VAS)


-28-

นอกจากน ประเทศไทยโดยกรมศลกากรและกรมการคาตางประเทศไดด าเนนการ เชอมโยงขอมล ATIGA FORM D ควบคกบการออก ATIGA Form D แบบกระดาษ ระหวางประเทศสมาชกอาเซยน โดยไดเชอมโยงขอมล ATIGA Form D ในลกษณะดงกลาว กบประเทศอนโดนเซย มาเลเซย สงคโปร ไทย และเวยดนาม เรมเชอมโยงขอมล ATIGA Form D เพอใชในการผานพธการศลกากรแบบไรเอกสารแลวตงแตเดอนมกราคม 2561 รวมถงอาเซยนอยระหวางการเตรยมความพรอมการแลกเปลยนเอกสารอนๆ

การด าเนนงานของศนยบรการศลกากร ในการใหบรการทกชองทางในแตละเดอน ไมนอยกวา 15,000 ราย ทงน ในชวงป 2558-2560 มจ านวนผใชบรการเพมขนอยางตอเนอง โดยในป 2560 มจ านวนผใชบรการ 183,009 ราย เพมขนจากป 2558 ทมผใชบรการ 165,931 ราย

ภาพลกษณและความนาเชอถอของประชาชนตอกรมศลกากรดขน โดยจะเหนไดจากผลการจดอนดบการประเมนคณธรรมและความโปรงใสการด าเนนงานของหนวยงานภาคร ฐ ( Integrity and Transparency Assessment : ITA) ของกรมศ ลกากร โดย ปปท. โดยมพฒนาการทดอยางกาวกระโดด กลาวคอ ในป พ.ศ. 2560 อยในอนดบท 31 (คาคะแนน 86.25) ดขนจากป 2559 และ 2558 ทอยในอนดบ 88 (คาคะแนน 79.09) และ 119 (คาคะแนน 75.37) ตามล าดบ จาก 223 หนวยงาน

ผลส ารวจความพงพอใจตอการด าเนนงานโครงการพนธมตรศลกากร ป 2561 พบวา สมาชกจ านวน 183 ราย มความพงพอใจดานเจาหนาทสามารถแจงผลการแกไขปญหาไดอยางรวดเรวชดเจนทรอยละ 87.60 สมาชกสามารถด าเนนพธการทางศลกากรไดอยางรวดเรว ประหยดเวลา ลดคาใชจายทรอยละ 82.80 และท าใหเกดความโปรงใสในการด าเนนพธการทางศลกากรทรอยละ 86.40 ทงน เนองจากประชาชนและผมสวนไดสวนเสยไดรบการบรการทางศลกากรทถกตอง รวดเรว ประหยดคาใชจาย โดยสามารถส าแดงและขอรบบรการไดอยางครบถวนและถกตองมากยงขน ท าใหลดปญหาการโตแยงกบเจาหนาท ซงสงผลใหไมตองเสยเวลาและคาใชจายในการรอผลรบการบรการ หรอตดตามผลการรบบรการกรณมการโตแยง




ประเภทรางวลเปดใจใกลชดประชาชน

(Open Governance)



-30-

ประเภทรางวลเปดใจใกลชดประชาชน (Open Governance) ระดบด

กรมอตนยมวทยา

กรมอตนยมวทยาไดสงเสรมใหมการเปดเผยขอมลขาวสารผานชองทางทหลากหลายและเขาถงไดสะดวก ขอมลทเผยแพรนนมความถกตอง สมบรณ ครบถวน ทนเวลาและใชประโยชนได และมชองทางการรบฟงความคดเหนของประชาชนและผมสวนไดสวนเสย โดยมการก าหนดผรบผดชอบ ขนตอน/วธการ และมการประยกตความรดานนวตกรรม และเทคโนโลยมาใช โดยจดท าแอพพลเคชน TMD Smart Sim เพอใชในการใหขอมลขาวอากาศแบบลงลกพนทถงระดบต าบล สามารถคาดการณสภาพอากาศลวงหนาได 10 วน และได

พฒนาแอพพลเคชน Cloud Keeper และ Rush Rain TH เพอใหความรดานอตนยมวทยาแกประชาชน รวมถงจดท าระบบฐานขอมลอตนยมวทยา และแผนดนไหวบนระบบเป ด (API) http://data.tmd.go.th//api แ ล ะ ม การปรบปรงฐานขอมลแบบ Real time ซงหนวยงานตางๆ ทงภายในและภายนอก

สามารถเขาถงและบรณาการขอมลระหวางกนได จากการใหความส าคญกบความคด เหนของประชาชนไดน ามาซ ง การปรบปรงการท างานในตวอยางความส าเรจในการด าเนนงานการสรางเครอขายอตนยมวทยาภาคประชาชนเพอการวางแผนท าเกษตรกรรม ผลลทธจากการพฒนา ประชาชน ผรบบรการ/ผมสวนไดสวนเสย สามารถเขาถงขอมลอตนยมวทยาได อยางสะดวกรวดเรว ทกท ทกเวลา สามารถเตรยมพรอมรบมอกบภยธรรมชาต เกษตรกร มความเปนอยทดขน มรายไดจากผลผลตการเกษตรเพมขนโดยใชตนทนทลดลง ประชาชน มความเชอถอ ศรทธาในขอมลจากกรมอตนยมวทยา


ส านกงานเลขาธการสภาการศกษา

ส านกงานเลขาธการสภาการศกษาใหการสนบสนนและเปนกลไกส าคญในการเสรมสรางการมสวนรวม โดยการเปดเผยขอมลขาวสารผานชองทางทหลากหลายและสามารถเขาถงไดสะดวก นอกจากนยงใหความส าคญกบการรบฟงความคดเหนของประชาชนและ ผมสวนไดสวนเสย มการจดสภาการศกษาเสวนา (OEC Forum) เพอเปนเวทแลกเปลยนเรยนร ทรบฟงความเหนและขอเสนอแนะตอประเดนส าคญทางการศกษาทมผลกระทบและเปนทสนใจของสงคมรวมไปถงการรบฟงขอเสนอแนะเพอการปรบปรงกระบวนงานและพฒนาในมตอนๆ ทเกยวของ โดยมการเดนสายเปดเวทสมมนา ทวประเทศ มฐานขอมลส าคญดานการศกษาทบรณาการขอมลระหวางหนวยงานทเกยวของ เชน คะแนนสอบ ONET เปนตน ซงมการปรบปรงขอมลเพอใหขอมลมความทนสมย มนวตกรรมฐานขอมลการวจย

ทางการศกษา ThaiEDResearch ซงเปนแหลงขอมลงานวจยทเปดเผยใหผทเกยวของ ผสนใจ และนกวจย มาศกษาคนควาน าไปสการตอยอดประยกตใช ท าใหเกดองคความรในการแลกเปลยนและเกดขอเสนอแนะทนาสนใจตอประเดนทางการศกษา และนวตกรรมคลงขอมลสารสนเทศท ใหบรการขอมลสภาวการณ ดานการศกษา สถตตางๆ เกยวกบการศกษาครอบคลมขอมลทวประเทศ

ผลลพธจากการพฒนา ท าใหนกวจยและผสนใจดานการศกษา ไดมแหลงขอมลในการศกษาและวจยทมความถกตอง นาเชอถอได สงผลเกดการตอยอดและพฒนางานวจยดานการศกษา ผปกครอง ผเรยน และผทสนใจ ไดรบทราบขอมลเกยวกบการศกษา และมสวนรวมในการใหความคดเหน ขอเสนอแนะ แนวทางการแกไข และผลกดนจนท าใหเกดนโยบายทมประสทธภาพ รวมถง การขบเคลอนไปสการปฏบต และเกดนโยบายและแผนงานดานการศกษาแหงชาตทมประสทธภาพ ทผานการรบฟงความคดเหนและขอเสนอแนะจากภาคสวนตางๆ ทงผทเกยวของดงเดมและผทเขามามสวนรวมทเกดขนใหมจากการเปดเผยขอมลดานการศกษาของหนวยงาน


ส านกงานปลดกระทรวงพาณชย

ส านกงานปลดกระทรวงพาณชย ไดสงเสรมการเปดเผยขอมลผานชองทางทหลากหลายและประชาชนสามารถเขาถงไดสะดวก โดยไดพฒนาระบบบรการขอมลอเลกทรอนกสตามภารกจของกระทรวงพาณชย (MOC e - Service) ผานทาง Web Portal โดยรวมสนคา (Product) และบรการ (Service) เขาไวรวมกน เชน ดานเศรษฐกจ การคา การลงทน สถานการณเศรษฐกจการคา เปนตน ประชาชนสามารถน าขอมลไปใชประโยชน หรอประมวลผลทางอเลกทรอนกสไดทนท นอกจากนกระทรวงพาณชยยงใหความส าคญและสงเสรมการรบฟงความคดเหนของประชาชนหรอผมสวนไดสวนเสย ผานชองทางตางๆ เชน ระบบ Chat Online เปนตน ซงท าใหกระทรวงฯ สามารถใหขอมลและรบฟงความคดเหนแบบ Real time โดยมระบบการจดการเพอรบฟงความคดเหนและน าความคดเหนนนมาพฒนางานของกระทรวงฯ ไดอย างมประสทธภาพ ท งน ไดมการประยกตความร ดานนวตกรรม และเทคโนโลยมาใชในการสงเสรมการเปดระบบราชการอยางเปนรปธรรม เพอใหประชาชนสามารถเขาถงไดอยางรวดเรว ประหยดเวลาและคาใชจาย เชน การพฒนาระบบบรการขอมลอเลกทรอนกสกระทรวงพาณชย (MOC e - Service) ซงรวมศนยขอมลของทกหนวยงานในกระทรวงพาณชย ไว ในจดเดยวจากทกสถานท ทกเวลา ในลกษณะ "สนคาและบรการเปนตวน า" ท าใหการคนหาขอมลมความสะดวกรวดเรว โดยมชองทางการเขาถงขอมลและการรบฟงความคดเหนทหลากหลายและไดพฒนาการใหบรการในรปแบบ Mobile Application จ านวน 4 รปแบบ ไดแก MOC life, MOC Search, MOC Statistic และ MOC Tracking ผลลทธจากการพฒนา ท าใหประชาชนไดรบบรการขอมลขาวสารทส าคญไดสะดวก รวดเรว ประหยดเวลาและคาใชจายในการเขาถงขอมล และสามารถใหขอคดเหน/ ขอรองเรยนผานระบบ Chat Online และ Application ไดอยาง Real time ในขณะทกระทรวงพาณชยสามารถน าความคดเหนจากประชาชนมาพฒนางานของกระทรวงไดอยางมประสทธภาพ ท าใหกระทรวงพาณชยไดรบความรวมมอและความไววางใจจากประชาชนในการบรหารราชการเปนอยางด


ส านกงานนโยบายและแผนทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม

ส านกงานนโยบายและแผนทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม (สผ.) มการสงเสรมการเปดเผยขอมลขาวสารทมประสทธภาพใหกบผรบบรการและผมสวนไดสวนเสย ผานชองทางทหลากหลายทงชองทางทเปนทางการและไมเปนทางการ ไดแก เวบไซต แอปพลเคชน เปนตน โดยชองทางดงกลาวนนมขนตอน/ วธการในการเขาถงขอมลหรอใชงานไดสะดวกไมยงยาก/ ซบซอน เหมาะสมกบกลมเปาหมาย ขอมลทเผยแพรมความถกตอง สมบรณ ครบถวน ทนเวลาและใชประโยชนได นอกจากนไดสงเสรมใหมการรบฟงความคดเหนของประชาชนหรอผมสวนไดสวนเสยทเกยวของอยางมประสทธภาพ โดยมชองทางในการรบฟง ความคดเหนทเปนการสอสารแบบสองทาง (Two-way communication) ทหลากหลาย เชน การจดท า Focus Group สายดวน 1310 เปนตน มการก าหนดผรบผดชอบ ขนตอน/ วธการ และกรอบระยะเวลาด าเนนงานชดเจนในการรบฟงความคดเหนทเหมาะสมกบกลมเปาหมาย ทงนดวยภารกจของ สผ . และนโยบายดานผลกระทบตอสงแวดลอม สงคม ชมชนและประชาชน จงใหความส าคญกบความคดเหนของประชาชนหรอผมสวนไดสวนเสยทเกยวของอยางตอเนองและเปนระบบ เพอน ามาทบทวนและปรบปรงการปฏบตงานเพอเพมประสทธภาพการท างาน นอกจากนม การประยกตความรดานนวตกรรม และเทคโนโลยมาใชเพอในการเปดระบบราชการอยางเปนรปธรรม โดยไดพฒนา Application Smart EIA เพอเปนชองทางในการเผยแพรขอมลโครงการทจดท ารายงาน การวเคราะหผลกระทบสงแวดลอม โดยประชาชนสามารถสบคนขอมล ตดตามสถานภาพของโครงการ และการรองเรยน ผลลพธจากการพฒนา ประชาชน ผรบบรการ/ผมสวนไดสวนเสย เขามามสวนรวมในการเปนเครอขายในการรวมปกปอง รกษา ทรพยากรธรรมชาตของประเทศ สรางภาพลกษณทดและอตลกษณใหแกองคกรดานสงแวดลอมทดตอสาธารณะชน

สรปบทเรยนการทำางานแบบมสวนรวมในการบรหารราชการ ประจำาป พ.ศ. 256164 -34-

สถาบนวจยแสงซนโครตรอน (องคการมหาชน)

สถาบนวจยแสงซนโครตรอน (องคการมหาชน) ไดสนบสนนความรและการใชประโยชนแสงซนโครตรอน เพอสรางการตระหนกรท วา วทยาศาสตร ใกลชดประชาชนและประชาชนสามารถเขาถงงานวทยาศาสตรไดในชวตประจ าวน โดยการเปดเผยขอมลขาวสารผานชองทางทหลากหลายเพอใหกลมเปาหมาย เชน กลมนกวจย นกวชาการ ผประกอบการ และประชาชนทวไป เปนตน สามารถเขาถงไดสะดวก ไมยงยาก/ซบซอน ซงขอมลขาวสารทเผยแพร มความถกตอง สมบรณ ครบถวน ทนเวลาและใชประโยชนได นอกจากนยงใหความส าคญกบการรบฟงความคดเหนของประชาชนและผมสวนไดสวนเสย โดยมการก าหนดผ รบผดชอบ ขนตอน/วธการ และกรอบระยะเวลาการด าเนนการไวอยางชดเจน ผานชองทางตางๆ ไดแก ระบบรองเรยนออนไลน เปนตน นอกจากน ยงมฐานขอมลส าคญดานแสงซนโครตรอนทมการอพเดทใหทนสมยอยางตอเนอง ไดแก ฐานขอมลดานระบบล าเลยงแสง เปนตน รวมถงมการบรณาการขอมลส าคญดานวจยรวมกบหนวยงานทเกยวของ เชน Large Nuclear and Synchrotron Facility Network (LNSN) ซงเปนเครอขายความรวมมอระดบอาเซยนดานนวเคลยรขนาดใหญ ผลลพธจากการพฒนา

จากการเปดระบบราชการ การเผยแพรผลงานวจย และการใหบรการฐานขอมลส าคญดานแสงซนโครตรอน ท าใหผใชบรการแสงฯ เพมขน จาก 996 ราย ในป พ.ศ. 2559 เปน 1,118 รายในป พ.ศ. 2560 และมผลงานวจย Int. Journals เพมขน จาก 116 เรอง ในป พ.ศ. 2559 เปน 153 เรองในป พ.ศ. 2560 รวมทง มการเผยแพรบทความวารสารระดบนานาชาตจากผใชบรการในอาเซยน เชน โปรตนสกดจากดกแดไหมในการรกษาโรคมะเรง เตานมดวยแสงฯ, คณภาพเนอสกรดวยเทคนคซนโครตรอน IRM icrospectroscopy เปนตน กลายเปนแหลงเรยนรและท าใหเกดการพฒนาดานวทยาศาสตรและเทคโนโลย รวมทงกระตนใหเกดการคดคนเทคโนโลยและนวตกรรมใหมๆ สรางคณภาพชวตและสรางมลคาทางเศรษฐกจใหแกประเทศ


-36-

ประเภทรางวลเปดใจใกลชดประชาชน (Open Governance) ระดบชมเชย

กรมเจรจาการคาระหวางประเทศ

กรมเจรจาการคาระหวางประเทศ สงเสรมการเปดเผยขอมลขาวสารและผลการเจรจาของกรมฯ และใหความรในพนธกรณทางการคาระหวางประเทศแกประชาชนหรอผมสวนไดสวนเสย ผานชองทางทหลากหลายและสามารถเขาถงไดสะดวก เชน FTA Center เปนตน นอกจากนไดสงเสรมใหมการรบฟงความคดเหนของประชาชนหรอผมสวนไดสวนเสยทเกยวของอยาง มประสทธภาพ เชน การสมมนาประชาพจารณ (Public Hearing) เปนตน โดยมการก าหนดผรบผดชอบในแตละชองทางไวชดเจน กรมฯ ใหความส าคญกบความคดเหนของประชาชนหรอ ผมสวนไดสวนเสยทเกยวของ โดยน าผลสรปและรายงานผลการประชาพจารณ ลงเผยแพรเวบไซต และรบฟงความคดเหนจากภาคสวนตางๆ และน าความเหนและขอเสนอแนะนน ปรบปรงการใหบรการแกประชาชนหรอผมสวนไดสวนเสย เชน การเปลยนศนย AIC เปน FTA Center เนองจากประชาชนหรอผมสวนไดสวนเสยตองการรบทราบขอมลเกยวกบความตกลงการคาเสร (FTA) มากกวาประชาคมเศรษฐกจอาเซยน มการประยกตความรดานนวตกรรมและเทคโนโลยมาใชโดยจดท าแอปพลเคชน DTN Drive Application เปนตน และมการจดท าฐานขอมลและใหบรการฐานขอมลอตราภาษ (คนหาตามรหส Harmonize) ใน FTA Center ซงมแผนจะพฒนาเปน Web service ตอไป ผลลพธจากการพฒนา ท าใหประชาชน ผรบบรการ/ผมสวนไดสวนเสย มความรความเขาใจเกยวกบ การเจรจาการคาระหวางประเทศและการตกลงการคาเสร โดยการสรางพนธมตรเครอขายกบภาครฐ ภาคเอกชน เพอรวมกนการเสรมสรางความรแกภาคประชาชนไดอยางมประสทธภาพ รวมทงพฒนาความพรอมทางการคาใหมความสามารถแขงขนทางการคาในตลาดการคาเสรได


ส านกงานหลกประกนสขภาพแหงชาต

ส านกงานหลกประกนสขภาพแหงชาต (สปสช.) สงเสรมการเปดเผยขอมลขาวสารและใหความรเรองสทธหลกประกนสขภาพเพอใหประชาชนสามารถเขาถงไดสะดวกและทนเวลา ผานชองทางทหลากหลาย เชน สายดวน สปสช 1330 เปนตน และสงเสรมใหมการรบฟงความคดเหนของประชาชนหรอผมสวนไดสวนเสยทเกยวของอยางมประสทธภาพ เชน การประชมรบฟงความคดเหน (Public Hearing) จากผรบบรการ ผใหบรการ ผมสวนได สวนเสย มการพฒนาแอปพลเคชนสทธหลกประกนสขภาพ เพอประสานรบและตอบประเดน ขอรองเรยน และมการพฒนาระบบฐานขอมลและการบรณาการขอมลระหวางหนวยงานภาครฐทเกยวของเพอรองรบการบรหารกองทนระบบหลกประกนสขภาพแหงชาต รวมถงรองรบนโยบายของรฐบาลทไดรบมอบหมาย National Ben eficiary Registration Center สปสช. มระบบงานทส าคญทเปนระบบหลก เชน ระบบตรวจสอบสทธ ระบบชดเชยคาบรการทางการแพทย เปนตน สปสช. จงไดบรหารจดการฐานขอมลกลางและดแลระบบโครงสรางขอมล รวมถงประสานงานด านข อม ลก บหน วยงานภาคร ฐ เช น กระทรวงมหาดไทย เปนตน เพอใชฐานขอมลรวมกนและเชอมโยงฐานขอมลกนอยางเปนระบบ ท าใหฐานขอมลประชาชนไทยทกคน ทกสทธ เปนปจจบน ผลลทธจากการพฒนา ท าใหประชาชน ผรบบรการ/ผมสวนไดสวนเสย เขาถงขอมลและผลกดนเพอใหเกดการขยายขอบเขตสทธประโยชนดานการรกษาพยาบาลของประชาชนใหมความครอบคลม มากขน เชน การขยายสทธประโยชนดานการคลอด ขยายสทธประโยชนการเขาถงดานยา เปนตน รวมถงเกดความรบผดชอบดานความคมคาของการใชจายเงนงบประมาณแผนดนของสปสช. หนวยบรการ (โรงพยาบาล) และประชาชนผมสทธฯ โดยมผลกระทบครอบคลมระดบประเทศ


ประเภทรางวลสมฤทธผลประชาชนมสวนรวม

(Effective Change)



-39-

กรมควบคมโรค โครงการดแลสขภาพของชมชนทเกดจากปญหาหมอกควน

: อ าเภอบานโฮง จงหวดล าพน

กรมควบคมโรค มวสยทศน“ประชาชนไดรบการปองกนควบคมโรค และภยสขภาพระดบมาตรฐานสากล ภายในป 2579” โดยกรมฯ มภารกจดานการพฒนาวชาการ การศกษา วจย พฒนา รวมทงการถายทอดองคความรและเทคโนโลยเพอการเฝาระวง ปองกน ควบคม วนจฉย และรกษาโรค รวมถงภยทคกคามสขภาพของประชาชน รวมถงมพนธกจและปฏบตภารกจดวยวธการสงเสรมกระบวนการประสานความรวมมอกบเครอขายภายในและระหวางประเทศในการผลตและพฒนาผเชยวชาญ องคความร ขอมลขาวสาร เครองมอ กฎหมายการเฝาระวง ปองกน ควบคมโรค และภยสขภาพ และการบรการเฉพาะทไดมาตรฐานสากล ตลอดจนพฒนาและประเมนศกยภาพระบบกลไกของเครอขายการด าเนนงานเฝาระวง ปองกน ควบคมโรคและภยสขภาพ ยทธศาสตรปกปองประชาชนจากโรคและภยสขภาพ สการสรางวฒนธรรมการท างานแบบมสวนรวม

กรมฯ ใหความส าคญกบการมสวนรวมของประชาชน โดยก าหนดไวในยทธศาสตรท 1 การสรางความรวมมอและสนบสนนภาคเครอขายในประเทศ มบทบาทหนาทในการก าหนดนโยบาย หรอทศทาง การใหความส าคญกบการมสวนรวมของประชาชนในการบรหารราชการ เพอการลดโรคและภยคกคามตอสขภาพของประชาชนอยางมประสทธภาพ รวมทงสนบสนน การพฒนางานดานสขภาพใหมความยงยนและตอเนอง และภายใตเปาประสงคยทธศาสตร ท 1.1 มเครอขายเขารวมพฒนาและขบเคลอนงานสาธารณสขดานการปองกนควบคมโรคและภยสขภาพ เพอสงเสรมวฒนธรรมการท างานแบบมสวนรวม กรมฯ ไดจดตงส านกโรคจาก การประกอบอาชพและสงแวดลอม รบผดชอบในการประสานและสนบสนนการพฒนาระบบ กลไก และเครอขายในการเฝาระวง ปองกนและควบคมโรคและภยทคกคามสขภาพจาก การประกอบอาชพและสงแวดลอม โดยไดพฒนาศกยภาพของเจาหนาทของกรมฯ ใหมความรดานการบรหารราชการแบบมสวนรวม ตลอดจนสนบสนน และเสรมสรางศกยภาพความเขมแขงของภาคประชาชน เพอเขามามสวนรวมในการบรหารราชการ ไดแก สนบสนนงบประมาณในการด าเนนงานดานอาชวอนามยและสงแวดลอม สนบสนนสอประชาสมพนธ ไดแก แผนพบ : พทกษ


-40-

สขภาพประชาชน PM2.5 ส าหรบประชาชน, แผนพบ : บทบาท อสม.ในการดแลสขภาพประชาชน : กรณหมอกควน เปนตน ชมชนบานโฮง รวมใจ ตานภยหมอกควน ตนแบบการมสวนรวมของชมชน หมอกควน คอ ฝ นละอองขนาดเลก พบไดตงแตขนาดเสนผานศนยกลาง 2.5 ไมครอน ถง 10 ไมครอน เปนโมเลกลท อนตรายตอสขภาพอนามยของมนษย ระดบของการสมผสฝนละออง ในอากาศของประชาชนมความสมพนธกบการเสยชวตกอนเวลาอนควร และการเจบปวยดวยโรคทเกยวของกบระบบทางเดนหายใจ ชมชนบานโฮงหลวง หม 2 เปน

ชมชนหนงในต าบลบานโฮง อ าเภอบานโฮง จงหวดล าพน เปนชมชนทไดรบผลกระทบอยางตอเนองจากมลพษหมอกควน โดยเฉพาะในดานสขภาพของประชาชน กลมผทเสยงไดแก เดก และ ผสงอาย โรคทพบบอยไดแก โรคหลอดลมอกเสบ ถงลมโปงพอง โรคปอด โรคหวใจและหลอดเลอด ภาวะการหายใจ

ล าบากเฉยบพลน หรอหอบหดอยางเฉยบพลน นอกจากนยงพบวาฝนละอองขนาดเลก มผลท าใหเกดโรคถงลมโปงพองและโรคมะเรงปอด กรมควบคมโรค โดยส านกงานปองกนควบคมโรคท 1 เชยงใหม ซงเปนหนวยวชาการในพนทไดสงเสรมการมสวนรวมของชมชนในการแกไขปญหาหมอกควน เปนแนวทางแกไขปญหาหมอกควนทมประสทธภาพ โดยมพนทเปาหมาย คอ ชมชนบานโฮง จงหวดล าพน ซงนอกจากเปนพนท ดานกายภาพ เศรษฐกจ สงคม และวฒนธรรม ทมลกษณะโดดเดนแลว ยงมเอกลกษณ โดยเฉพาะกลมคนในทองถนทมความรวมมอทดกบหนวยงานทกภาคสวน และมกระบวนการมสวนรวมของชมชนทขบเคลอนอยางตอเนอง มเครอขายทเขมแขง ส านกงานปองกนควบคมโรคท 1 เชยงใหม ประสานและสนบสนนการท างานแบบ มสวนรวมกบภาค/เครอขาย และบรณาการกบหนวยงานท เกยวของ ไดแก เครอขายอาสาสมครสาธารณสข (อสม.) กรมการปกครอง โรงพยาบาลบานโฮง สาธารณสขอ าเภอบานโฮง กรมปาไม ทหาร เทศบาล และมหาวทยาลยเชยงใหม รวมทงผน าชมชนในพนทในการจดการ


-41-

เกยวกบปญหาหมอกควนไฟปาและเฝาระวงปองกนผลกระทบทางสขภาพตอภาวะหมอกควนไฟของประชาชนชมชนบานโฮงหลวง โดยสรางกระบวนการมสวนรวม แบงเปน 3 ระยะ ไดแก 1) ระยะปองกนและเตรยมรบสถานการณ 2) ระยะรบมอกบสถานการณ และ 3) ระยะฟนฟเยยวยา ดงตอไปน 1) ระยะปองกนและเตรยมรบสถานการณ

เตรยมความพรอมชมชน โดยการจดประชมผน าและตวแทนจากชมชน เทศบาลฯ อ าเภอ สาธารณสข โรงพยาบาลบานโฮง ส านกงานทรพยากรธรรมชาตฯ กองบงคบการฯท 2 และทมวจย น ากระบวนการประชมแบบมสวนรวมก าหนดกจกรรมทด าเนนการในพนททง 3 ระยะ

2) ระยะรบมอกบสถานการณ

รวบรวมขอมลและจดท าฐานขอมลกลมเสยงในชมชนโดยส านกงานปองกนควบคมโรคท 1 เชยงใหม รวมกบอาสาสมครสาธารณสขในพนทและโรงพยาบาลบานโฮง รวมถงส ารวจสขภาพทกครวเรอน รณรงคประชาสมพนธ สอสารความเสยง แจงเตอน เผยแพรขอมลและขอเทจจรงเพอสรางองคความร ความตระหนก นอกจากน ย ง ม การก าหนดกจกรรมกลมแกนน า/อาสาสมคร และรปแบบการจดการปญหาหมอกควน “ไมเผา (ยงไหม) ไมเสยง (ใจมน) ไมปวย (กวนแขงแรง)” มการจดประชมการท าแผนชมชนทมรปแบบ การจดการปญหาหมอกควน พรอมทงตดตงเครองตรวจวด PM10 ในช มชน ด า เน นการบ นท กข อม ล และแจ ง เต อนระด บ PM10


-42-

ในชมชน โดยผใหญบานและผชวยผใหญบาน โดยมการจดท าคมอ “แนวทางในการปฏบตตวเพอปองกน/รบมอภยสขภาพ จากผลกระทบปญหาหมอกควนในพนทชมชนบานโฮงหลวง” 3) ระยะฟนฟเยยวยา ส ารวจความคดเหนตอ (ราง) ธรรมนญชมชน บานโฮงหลวง หม 2 เพอก าหนดเปนธรรมนญชมชน บานโฮงหลวง หม 2 และอสม. ตดตามภาวะสขภาพของกลมเสยง ประสานแจงผลการตดตามไปยงโรงพยาบาลบานโฮง เพอสรปผลการด าเนนงาน วางแผน การท างานและการแกไขปญหาในปตอไป


-43-

คนบานโฮงสขภาพด ลดปญหาหมอกควน สรางการพฒนาอยางยงยน การด าเนนการเพอการดแลสขภาพของชมชนทเกดจากหมอกควนในพนทอ าเภอ

บานโฮง จงหวดล าพน มผลส าเรจจากการด าเนนการเปดโอกาสใหประชาชนเขามามสวนรวม สรปดงน

แนวโนมของสถานการณโรคทอาจเกดจากผลกระทบจากหมอกควน ไดแก 1. โรคหวใจและหลอดเลอด 2. โรคระบบทางเดนหายใจ 3. โรคตา และ 4. โรคผวหนง ทอาจเกดจากผลกระทบจากหมอกควน มแนวโนมลดลง

คนในชมชนมสขภาพดขน ผปวยกลมเสยงทมอาการก าเรบในชวงวกฤตหมอกควนมจ านวนลดลง

คนในชมชนน าความรทไดรบไปประยกตใช ท าใหคณภาพชวตดขน ความเปนอยดขน เกดความรกสามคคในชมชน

เกดชมชนตนแบบในการจดการปญหาหมอกควน (HCG โมเดล) ทมเครองวดคณภาพอากาศในพนท เพอทราบและแจงเตอนเมอมปญหาหมอกควน

ตวแบบ (Model) ของการขบเคลอนการท างานแบบมสวนรวม


-44-

กรมพฒนาทดน โครงการปลกฮกทองถน หมอดนอนทรย วถยโสธร

กรมพฒนาทดน มวสยทศน คอ “พฒนาทดนใหสมบรณ เพมพนผลผลต ในทศทางการใชประโยชนอยางยงยน บนพนฐานการมสวนรวม” และมภารกจเกยวกบการส ารวจดน วเคราะหและวจยดน และสงทเกยวของกบดน ตดตามสถานการณการใชทดน เพอประเมนศกยภาพ การผลตพชและเพอใหมการใชประโยชนทดนอยางเหมาะสมกบสมรรถนะของดน วจยเพอการพฒนาทดนทงในดานการอนรกษดนและน า การปรบปรงบ ารงดน การแกไขดนทมปญหาในการท าการเกษตร และใหบรการวเคราะหดนและสงทเกยวของกบดน บรการวสดปรบปรงบ ารงดน พนธพชเพอการอนรกษดนและน า

กรมฯ ใหความส าคญกบการเปดระบบราชการและท างานแบบมสวนรวมในระดบความรวมมอ (Collaborative) โดยไดสมครขอรบรางวลเลศรฐ สาขาการบรหารราชการแบบ มสวนรวม ประจ าป พ.ศ. 2561 ในประเภทรางวลสมฤทธผลประชาชนมสวนรวม (Effective Change) จากผลการด าเนนงานเกยวกบการด าเนนงานพฒนาและสงเสรมเกษตรอนทรย รวมทง สงเสรมใหเกษตรกรมความเขมแขง สามารถพงพาตนเอง ซงเปนการด าเนนงาน ในโครงการ “ปลกฮกทองถน หมอดนอนทรย วถยโสธร" จากนโยบายสการสรางวฒนธรรมการท างานแบบมสวนรวม

กรมพฒนาทดนใหความส าคญกบการมสวนรวมของประชาชนในการบรหารราชการ โดยก าหนดยทธศาสตรกรมพฒนาทดน ในยทธศาสตรท 4 การสรางและพฒนาความเขมแขงใหกบหมอดนอาสา เกษตรกร และภาคเครอขาย และยทธศาสตรท 5 พฒนาและถายทอดเทคโนโลยดานการพฒนาทดนบนพนฐานการมสวนรวม และผบรหารสอสารถงบคลากรผาน ชองทาง 1) การมอบนโยบายในทประชมหวหนาสวนราชการ ทจดเปนประจ าทกเดอน 2) การลงพนทตรวจเยยม 3) ค าสง 4) สอโทรทศน และ 5) สอสงพมพ เชน คมอ/ยทธศาสตร รวมทง ก าหนดใหกองวจยและพฒนาการจดการทดน รบผดชอบศกษา วจย วเคราะห และพฒนาหมอดนอาสา รวมทงสรางเครอขายหมอดนอาสาและกลมเกษตรกร ใหเขมแขงเพอสงเสรมและสนบสนนการท างานแบบมสวนรวมในการพฒนาทดนและการถายทอดเทคโนโลย

และเพอใหเกดวฒนธรรมการท างานแบบมสวนรวม กรมฯ ไดพฒนาศกยภาพเจาหนาท/บคลากรใหมความร ความสามารถ และทกษะการสรางกระบวนการมสวนรวม โดยอบรมในหลกสตรตาง ๆ เชน หลกสตรกระบวนการท างานแบบมสวนรวม หลกสตร การขบเคลอนเกษตรอนทรยดวยระบบการรบรองแบบมสวนรวม หลกสตรเทคนคการตรวจเยยมฟารมเพอนในกระบวนการรบรองแบบมสวนรวมรวม (PGS Peer Review Process)


-45-

ฯลฯ รวมทงสนบสนนงบประมาณและใหใชสถานท/พนทของสถานพฒนาทดนจงหวดตางๆ รวมทง จดท าหนงสอคมอการรบรองเกษตรอนทรยแบบมสวนรวม PGS หนงสอคมอการพฒนาทดนส าหรบหมอดนอาสาและเกษตรกร และการฝกอบรมใหความรดานวทยาการตางๆ กบเครอขายหมอดนอาสา นอกจากน กรมฯ มกลไกใหขอมลขาวสารและรบฟงความคดเหนผานชองทางเวบไซตกรมพฒนาทดน www.ldd.go.th call center 1760 กระดานสนทนา (web board) Facebook กลม line ฯลฯ เชน ระบบการจดการฐานขอมลทะเบยนหมอดนอาสาทวประเทศ โดยสามารถดขอมลเพมเตมไดท mordin.ldd.go.th และจดท าเวบไซต http://www.pgs-organic.org/ เพอเผยแพรขอมลขาวสาร PGS การตดตาม ตรวจสอบ รายชอกลมเกษตรกรและเกษตรกรทเขารวมโครงการ และรายชอผทผานการรบรองมาตรฐาน ซงประชาชนทวไปสามารถเขาดและใชประโยชนขอมลได ตนแบบความส าเรจของการพฒนาทดนเพอสงเสรมเกษตรอนทรยแบบมสวนรวม

การเกษตรของประเทศไทยเปลยนแปลงจากเดม ทในกระบวนการผลตเคยใชแรงงานคนและสตวเปนการเกษตรทใชเครองจกรกล และใชปยเคมและสารเคมก าจดศตรพชมากขน ท าใหเกดสารเคมตกคางและสะสมในดน น า และผลผลต กอใหเกดอนตรายตอสขภาพของเกษตรกร ครอบครว และคนในพนท รวมทง สขภาพของผบรโภคอนๆ ซงจากรายงานของส านกระบาดวทยา กรมควบคมโรค ทระบวาระหวางป พ.ศ. 2546 - 2555 มผปวยทสวนใหญเปนเกษตรกรไดรบพษจากสารเคมทใชในการปองกนหรอก าจดศตรพช เฉลยปละ 1,734 ราย และพบวาผลเลอดของเกษตรกรในพนท 48 จงหวด จ านวน 3 แสนกวาคน ในป พ.ศ. 2556 มสารปองกนหรอก าจดศตรพชตกคางอยในเกณฑไมปลอดภยถงรอยละ 30 นอกจากน สารตกคางดงกลาวยงสงผลตอผลผลตทางการเกษตรทเปนสนคาสงออก ซงมโอกาสทจะถกประเทศคคาสงคนกลบ และเปนสาเหตใหถกกดกนทางการคา สงผลกระทบตอภาวะเศรษฐกจของประเทศได รวมทง พนทเกษตรกรรมมแนวโนมทเสอมโทรมลง เนองจากการใชทดนท าการเกษตรตดตอกนเปนเวลานานโดยไมมการปรบปรงบ ารงดน แตใชปยเคม/สารเคมทางการเกษตร จ านวนมาก ท าใหดนเสอมโทรม สงผลใหสมรรถนะของดนในการผลตพชลดลง ปลกพชไมไดหรอมผลผลตต า

จงหวดยโสธรเปนพนทหนงทมปญหาในเรองของดน เปนดนปนทราย 306,899 ไร หรอรอยละ 11.79 ของพนทจงหวด มดนเคม (ปานกลางและนอย) 140 ,255 ไร หรอ รอยละ 5.39 เปนดนตนปนกรวดและดนภเขา 68,117 ไร หรอรอยละ 2.62 คณสมบตทางกายภาพของดนไมด ดนไมอมน า กกเกบน าไมอย ในฤดแลงดนจะแหงจด พนทมความแหงแลง ขาดแคลนน าในการเพาะปลกสามารถใชประโยชนในการท านาไดปละครง นอกจากน ยงมปญหาเรองปรมาณน าเสยทเกดจากการทงขยะเศษวสดเหลอใชลงสแหลงน า และเมอฝนตกชะลางผวดนทมสารพษ/สารเคมตกคางลงสแหลงน า ท าใหแหลงน าใน ไรนามสารพษ จากสารเคมซงมาจากการเพาะปลกขาว พชไร และพชผก


-46-

เกษตรอนทรย (Organic Agriculture) เปนระบบการเกษตรทมหลกการเพอใหคงสภาพความสมบรณและการมสขภาพทดของดน ระบบนเวศ และมนษย ดวยการจดการระบบนเวศ ความหลากหลายทางชวภาพ และการหมนเวยนของวงจรชวภาพในสภาพของทองถนนนๆ มากกวาการพงปจจยการผลตจากภายนอก โดยเชอมโยงกบวธการปฏบตทเปนวฒนธรรมของทองถน รวมกบการพฒนาประยกตใชความร ภมปญญาทองถนกบวทยาศาสตรในการสรางความสมดลทเปนธรรมตอทกสรรพสง ซง FAO IFOAM และ UNCTAD ไดรวมกนก าหนดเปนวตถประสงครวมของมาตรฐานเกษตรอนทรยในการเทยบเคยงมาตรฐานของแตละประเทศ

เพอการพฒนาทดนในการท าเกษตรอนทรยอยางยงยน กรมพฒนาทดน โดยกองวจยและ

พฒนาการจดการทดน และเจาหนาทพฒนาทดนในจงหวดยโสธร ปรบวธการท างานทเนน การมสวนรวมของเกษตรกรผานเครอขาย “หมอดนอาสา” โดยเปนผสนบสนนในการเปนพเลยงและใหค าปรกษา รวมทงพฒนา/อบรมใหความรดานวชาการดานการพฒนาทดนในดานตางๆ กบ หมอดนอาสา ทสามารถน าไปปรบใชในการแกปญหาการผลตของพนทเกษตรในชมชนของตนเองได ซงหมอดนอาสาจะเปนแกนน าในการจดตงกลมเกษตรกรใชสารอนทรยลดใชสารเคมทางการเกษตร และพฒนาจนเกดกระบวนการรวมเปนกลมเกษตรอนทรย ซงน าไปสการท างานแบบมสวนรวมในระบบการรบรองเกษตรอนทรยแบบมสวนรวม (Participatory Guarantee Systems = PGS) โดยสรปการท างานแบบมสวนรวม ดงน

1. สงเสรมการมสวนรวมในการปรบปรง บ ารงดน เพอลดตนทนการผลตและสนบสนนการผลตอาหารปลอดภย และบรณาการความรระหวางหมอดนอาสา นกวชาการ เพอพฒนานวตกรรม/องคความรทเกยวของกบการพฒนาดน โดยเจาหนาทกรมพฒนาทดนได


-47-

สนบสนนกระบวนการเรยนร เพอสรางความรและความเขาใจของเกษตรกรเกยวกบการท าเกษตรอนทรย ดวยการน าตวอยางความส าเรจ คอ นายประยงค พมพทอง หมอดนอาสาประจ าต าบลลมพก และนายธวชชย ไชยนา หมอดนอาสาประจ าอ าเภอค าเขอนแกว ทประสบผลส าเรจเปนทประจกษ และไดรบยกยองเปนเกษตรกรตนแบบการท าเกษตรอนทรย การใชผลตภณฑของกรมพฒนาทดนถายทอดเกษตรกรชาวบานในพนทใหทราบเกยวกบการใชสารอนทรยเพอลดใชสารเคมทางการเกษตร/เกษตรอนทรย ทสงเสรมการรวมกลมของเกษตรกรในพนท นอกจากเปนตวอยางความส าเรจ หมอดนอาสายงมบทบาทในการรวมพฒนาพนทของชมชน และเปนตวแทนเกษตรกรในพนท ตลอดจนประสานกบหนวยงานตางๆ เพอขอรบการสนบสนน และเปนกลไกส าคญในการกระตนใหประชาชน โดยเฉพาะเกษตรกรในพนทเขามามสวนรวม เชนนายเนาว พนเดช หมอดนอาสาประจ าหม 9 ต าบลกจาน อ าเภอค าเขอนแกว ทเปดพนทบานของตนเปนศนยถายทอดเทคโนโลยการพฒนาทดนตามแนวเศรษฐกจพอเพยง และเปนศนยเรยนรการเพมประสทธภาพการผลตสนคาเกษตร (ศพก.) ของจงหวด ซงน าไปสการรวมกลมของเกษตรกร เชน กลมผผลตแตงโมปลกฮก

2. เชอมโยงเครอขายใหมความเขมแขง น าเทคโนโลยการพฒนาทดนถายทอดกบภาคเครอขาย และสนบสนนความรวมมอระหวางภาครฐและเอกชน รวมทง สงเสรมการมสวนรวมในระบบรบรองเกษตรอนทรยแบบมสวนรวม เพอยกระดบมาตรฐานเกษตรสความยงยน และเพมโอกาสทางการคาและศกยภาพในการแขงขนในตลาดโลกทเนนคณภาพมาตรฐานของสนคา ไปส “การผลตตามมาตฐานเกษตรอนทรย หรอออรแกนค (organic)” โดยเจาหนาทกรมพฒนาทดน เปนผสนบสนนและชวยเหลอดานปจจยการผลตทางเกษตรอนทรยทจ าเปนส าหรบการผลต และประสานความรวมมอในการท างานรวมกนกบมลนธเกษตรอนทรยไทย รวมทงสงเสรมสนบสนนใหเกษตรกรรายยอยท าระบบการรบรองเกษตรอนทรยแบบมสวนรวม ซงระบบ PGS น จะชวยแกไขปญหาส าหรบกลมเกษตรอนทรยรายยอย ทไมสามารถเขาถงหนวยตรวจรบรองไดเนองจากคาใชจายในตรวจรบรองสงและไมคมกบผลผลตทมนอย และในการรบประกนคณภาพตองจดบนทกรายละเอยดและจดเตรยมเอกสารเปนจ านวนมาก ทตองท าสอดคลองกนทงตงแตเรมผลต หรอจากแปลงปลกจนถงการจดจ าหนายสตลาด สนคาจงเปนทยอมรบของคคาและผบรโภค โดยกรมพฒนาทดนมการฝกอบรมดานเกษตรอนทรย จ านวน 3 หลกสตร คอ (1) หลกสตร “รอบรเกษตรอนทรย” (2) หลกสตร “การขบเคลอนเกษตรอนทรยดวยระบบการรบรองแบบมสวนรวม” และ (3) หลกสตร “เทคนคการตรวจเยยมฟารมเพอนในกระบวนการรบรองแบบมสวนรวม” โดยมหลกการการรบประกนคณภาพผลผลตอนทรยโดยชมชน ทเหมาะสมกบสภาพภม-สงคม คอการระบบรบรองแบบมสวนรวม PGS ไดแก


-48-

1) การมสวนรวม รวมกนสรางเครอขายการมสวนรวม ตงแตเรมวางแผน ตดสนใจรวมกนในการด าเนนกจกรรม ก าหนดกฎระเบยบตางๆ เชน ก าหนดมาตรฐานเกษตรอนทรยของกลม ก าหนดบทลงโทษ ก าหนดกระบวนการตรวจเยยมเพอน ก าหนดการประชมโดยผผลตตองเขารวมกจกรรมกลม กระบวนการเรยนรรวมกน การฝกอบรม การมสวนรวมรบผดชอบ และ การไววางใจซงกนและกน

2) การแลกเปลยนความคดเหน เปนจดแขงของกระบวนการ เชน การจดใหมการประชมกลมประจ าเดอน เพอใหมเวทรวบรวมขอคดเหน แนวคด เปาหมายการท าเกษตรอนทรยของผผลต ก าหนดกรอบมาตรฐานและแนวทางพฒนาไปสเกษตรอนทรย จากเวทท าใหทราบวาผผลตจะตองพฒนาเรองอะไรบาง อยางไร และสอสารใหผบรโภคเขาใจการผลตไปพรอมๆกน รวมทง การแลกเปลยนเรยนรพฒนาการผลตระหวางสมาชก

3) ความโปรงใส หมายถง กลมตองก าหนดระบบการรบประกนการผลตรวมกน เชน การมเอกสารทชดเจน ไดแก มาตรฐานขอก าหนดการผลต ระบบการตรวจประเมนภายใน บทลงโทษหากไมปฏบตตาม รายชอ ทอยสมาชกผผลต และรายละเอยดการปฏบตในฟารมของสมาชกแตละราย หรออาจท าเปนแบบสอบถาม หรอการน าขอมลผไดรบการรบรองจดท าเปนฐานขอมลในเวบไซตสวนกลาง หรอสามารถเขาถงผาน SMS หากเปนกลมระดบฐานรากอาจใชกระบวนการจดเวทใหสมาชกมาน าเสนอวธการปฏบตเทยบเคยงกบมาตรฐานและการตดสนใจรวมกน

4) ความไววางใจ เปนกระบวนการทท าตงแต ขอ 1-3 เพอเปนกระบวนการทมนใจวาผผลตแตละคนรวมกนปกปองธรรมชาต และสขภาพของผบรโภคดวยการผลตตามหลกการเกษตรอนทรย ซงความไววางใจและเชอมน (trust) สรางขนไดโดยมกระบวนการทโปรงใส ใหผบรโภคสามารถตรวจสอบเขาถงสมาชกผผลตไดทกราย

5) ความสมพนธแบบแนวราบ โครงสรางกลมเปนแนวราบเปนองคกรของชมชนในทองถนใชระบบประชาธปไตย ดวยการแลกเปลยน หมนเวยน ความรบผดชอบ ยนยอมใหคณะตรวจสอบตรวจฟารมและยอมรบการตดสนของคณะกรรมการกลม

6) กระบวนการเรยนร เปนการประเมนในลกษณะเรยนรรวมกน และเปนการตรวจสอบความเขาใจในมาตรฐาน ทวนสอบวธปฏบตในฟารม และใหค าแนะน า เสนอแนะ แลกเปลยนเรยนรกนถงแนวทางการปฏบตทดของเกษตรอนทรย

7) การด าเนนงานในรปเครอขาย การขบเคลอนระบบนอยภายใตการด าเนนงานของเครอขายทหลากหลาย การท าใหระบบมความโปรงใส และเขาถงไดทงจากผประกอบการและผบรโภคนน องคกรจดท าระบบตองพฒนากลม และเชอมโยงเครอขาย ใหมกจกรรมรวมกน และสามารถท าฐานขอมลสมาชกทงหมดรวมทงกระบวนการผลตขนเวบไซตของระบบ PGS รวมทง มการตรวจตดตามกลมสลบเครอขายอยางตอเนอง


-49-

โดยในกระบวนการรวมกลมของชมชน/เกษตรกร ทจดตงกลมเกษตรอนทรยเพอสรางการมสวนรวมในการพฒนาทดน เกดจาก 1) มการรวมกลมผผลตทมลกษณะการผลตเกษตรอนทรยทคลายกนหรออยหมบานเดยวกน 5 รายขนไป และพนทการผลตเหมาะสมกบระบบเกษตรอนทรย 2) ผผลตตองมแนวคดมงมนทจะท าเกษตรอนทรย ไมเปลยนกลบไปกลบมากบการผลตปกต เพอพฒนาคณภาพทด มความซอสตย และมความรบผดชอบตอผบรโภค ตอทรพยากร และตอสงแวดลอม 3) กลมผผลตมความสมครใจ และประสงคจะไดรบการรบรองตามมาตรฐานเกษตรอนทรยแบบมสวนรวม เพอสรางความเชอมนใหผบรโภค และขยายฐานการตลาด 4) กลมม ความเขมแขงดานศกยภาพของคนในชมชน การบรหารจดการกลม เชน การรวมกลมผลตและจดการดานการตลาด ซงเปนหลกประกนในความส าเรจของโครงการ และ 5) มภาคเครอขายจากภาครฐ สถาบนการศกษา องคกรทองถน เอกชน เปนพเลยง เปนผสนบสนน หรอสงเสรม การเรยนร หรอจดหาชองทางตลาด

ทงน กรมฯ รวมกบคณะท างานมลนธเกษตรอนทรยไทยจดท าโครงสรางองคกร การบรหารกลม และจดท าคมอ PGS ประจ ากลม รวมทง ระบบเอกสารทจ าเปน ก าหนดกฎ กตกา บทลงโทษ นอกจากน มการตงตงผตรวจประเมนประจ ากล ม และผตดสนใหการรบรอง โดยกระบวนการคดเลอกผทมความสามารถเขาใจในระบบเกษตรอนทรย เชน นกวชาการ นกพฒนา รวมเปนคณะกรรมการเพอเปนพเลยงใหค าแนะน าและจดท าระบบเอกสาร โดยกลมรวมกนจดประชมสงเสรมการเรยนรใหสมาชกอยางนอย 1-2 เดอนตอครง ซงการบรหารจดการของแตละกลมจะยดหยนตามสภาพภมประเทศ ความรของสมาชกในกลม แตอยภายใตหลกการในคมอ PGS นอกจากน กรมฯ สนบสนนปจจยการผลตทจ าเปนส าหรบการผลตในระบบเกษตรอนทรยในระยะเรมตนในชวงของการปรบเปลยนจากเกษตรเคมเปนเกษตรอนทรย ไดแก เมลดพนธพช ปยสด ถงหมก กากน าตาล ผลตภณฑสารเรง ฯลฯ ตามความเหมาะสมและความตองการของกลมเกษตรกรทเขารวมโครงการฯ รวมทงชวยเหลอดานการปรบปรงบ ารงดนใหมความเหมาะสมกบการผลตในระบบเกษตรอนทรย ใหค าปรกษาแนะน า อบรม ตรวจเยยม และตดตามการด าเนนงานกระบวนการ PGS ของกลมเกษตรกร ซงเมอกลมเกษตรกรรวมด าเนนการท าตามขนตอนกระบวนการ PGS และตรวจฟารมสมาชกเสรจเรยบรอย ผประสานงานกลมสงขอมลผลตดสนการรบรองใหกบมลนธเกษตรอนทรยไทย ซงมลนธฯ ตรวจสอบขอมลและออกใบรบรองใหกบเกษตรกรทผานการรบรอง

กรมพฒนาทดน มหมอดนอาสา และกลมผผลตแตงโมอนทรยปลกฮก เปนเครอขายทเปนกลไกหลก (Key actor) ในการขบเคลอนการด าเนนโครงการ/การด าเนนงานไปสความส าเรจ ทมการเชอมโยงในเรองของการตลาดเพอเพมมลคาของผลผลตของเกษตรกร ประกอบกบการบรณาการและประสานความรวมมอจากผมสวนไดสวนเสยทเกยวของ ไดแก จงหวดยโสธร มลนธเกษตรอนทรยไทย ส านกงานมาตรฐานสนคาเกษตรและอาหารแหงชาต (มกอช. ) กองทนฟนฟและพฒนาเกษตรกร วทยาลยเกษตรและเทคโนโลย ยโสธร


-50-

มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช (มสธ.) องคการบรหารราชการสวนต าบล ซงเขามาท างานรวมกนในรปแบบภาคเครอขาย และสรางการมสวนรวมของทกภาคสวนในพนท โดยปจจยทมผลตอความส าเรจ คอบคลากรควรไดรบการปลกฝ งคานยม และวฒนธรรมองคกรในการด าเนนการเปดระบบการบรหารราชการแบบมสวนรวมในทกระดบทกกลม

สมฤทธผลของการพฒนาทดนแบบมสวนรวม 1. การพฒนาคณภาพชวตของเกษตรกร เกษตรกรมอ านาจในการตดสนใจ (Empowerment) โดยสามารถก าหนด

ราคาผลผลตไดเองและท าสญญาขายตอเนองกบผบรโภคได รวมทง เพมขดความสามารถในการแขงขนใหแกเกษตรอนทรย จากการรบรองมาตรฐานเกษตรอนทรย PGS

ลดตนทนปจจยการผลตจากภายนอก (ปยเคม ยาปราบศตรพช ยาฆาหญา เมลดพนธพชและพนธสตว) ท าใหเกษตรกรเลกใชปยเคมและยาก าจดศตรพช โดยการใชปยทผลต เอง สงผลใหลดตนทนซอปยเคมและสารเคมทาง การเกษตรเพยง 720 บาทตอไร คดเปนมลคาประมาณ 400,000 บาทตอป (เกษตรกร 220 ราย 573 ไร)


-51-

เกษตรกรมรายไดเพมขน โดยสมาชกในกลมผผลตแตงโมอนทรยปลกฮกมรายไดเพมขนประมาณ 10,000 บาท/ไร ไดก าไรมากกวาการปลกขาวสองเทา จากขอมลจงหวดยโสธร ทท าเกษตรอนทรย กลมทเปนสมาชกในระบบอนทรยมรายจายนอยกวา เนองจากตนทนการผลตทต ากวา คอ มรายได 20,156 บาท/ครอบครว/เดอน แตมรายจายเพยง 3,229 บาท แตกลมทอยในระบบการผลตแบบเคม คอ มรายไดเฉลย 20,444 บาท/ครอบครว/เดอน และมรายจายเฉลย 22,227 บาท/ครอบครว/เดอน

เกษตรกรความเขมแขง มคณภาพชวตทด และมความสามคค เชน เกดกลมผผลตแตงโมอนทรยปลกฮก โดยมสมาชกเพมขนเปน 220 ราย และมพนทเกษตรอนทรยเพมเปน 573 ไร มชนดพชอนทรยทผานการรบรองเกษตรอนทรยเพมขนอก 6 ชนด นอกจาก ขาว และแตงโม คอ อนทผาลม มนแกว มนเทศ มะนาว ไผตงอนโด แกวมงกร

การพฒนาทดนดวยการท าเกษตรอนทรยอยางยงยน ลดปรมาณเศษวสดเหลอใชทางการเกษตรในไรนา โดยเกษตรในจงหวดยโสธร

สามารถน าไปใชประโยชนในการท าปยหมก/ปยชวภาพเพอใชเองและจ าหนาย จ านวน 1,870 ครวเรอน และการใชพชปยสด (ปอเทอง) เพอปรบปรงบ ารงดนในพนทจงหวดยโสธร จ านวน 1,500 ไร โดยการไถกลบจะไดอนทรยวตถ จ านวน 475 กโลกรมตอไร คดเปนมลคาจ านวน 940 บาทตอไร

ลดการสรางมลภาวะทางอากาศ จากการลดการเผาทงเศษวสดเหลอใชทางการเกษตร ซงท าใหดนตองสญเสยธาตอาหารหลกทมไนโตรเจนในปรมาณ 6-9 กโลกรมตอไร ฟอสฟอรส 0.8 กโลกรมตอไร และโพแทสเซยม 15.6 กโลกรมตอไร มาเปนการไถกลบตอซงในพนทปลกขาวรวมกบการใชผลตภณฑน าหมกชวภาพ

เกษตรกรหรอประชาชนทวไปมสขภาพทดขนพบวา ผลการตรวจสารพษตกคางในเลอดสงกวาคามาตรฐานทก าหนด มจ านวนลดลงรอยละ 78.57-100

เกดแบรนดผลตภณฑ เกษตรอนทรยทมคณภาพผานการรบรอง PGS ซงผบรโภคใหการยอมรบ และมความพงพอใจ เชน แตงโมของกลมปลกฮก


-52-

เกดการพฒนาตอยอด จากการจดตงเปนศนยเรยนรเกษตรอนทรยวสาหกจชมชนเกษตรอนทรยค าเขอนแกว ทเปนแหลงเรยนรเรองระบบการรบรองเกษตรอนทรยแบบมสวนรวม (Participatory Guarantee Systems, (PGS) และการท าเกษตรอนทรย

ระบบนเวศ และความอดมสมบรณของทรพยากรธรรมชาต รวมทง ความหลากหลายทางชวภาพในทองถนไดรบการฟนฟ จากการพบ ปนา ไสเดอน แมงมม แมลงปอ ในแปลงปลกแตงโม ซงเปนดชนชวดความสมดลของระบบนเวศ

การบรรลผลตามเปาหมายยทธศาสตรของกรมพฒนาทดน คอ การเพมพนทการเกษตรอนทรยใหไดจ านวน 250,000 ไร ในป 2564 ทกระทรวงเกษตรและสหกรณไดจดท าบนทกขอตกลงความรวมมอกบจงหวดยโสธร ซงถอวาเปนการรวมกนผลกดนและสนบสนนในพนทใหมความเขมแขงในการขบเคลอนการท าเกษตรอนทรยวถยโสธร



-53-

กรมปศสตว โครงการยกระดบเครอขายเกษตรผเลยงโคเนอจงหวดเพชรบร

กรมปศสตว มภารกจเกยวกบการก าหนดทศทางและนโยบาย การควบคม การก ากบ การสงเสรม การวจย การถายทอดเทคโนโลย และการพฒนาเทคโนโลยเกยวกบการปศ สตว รวมทงการบรหารจดการทรพยากรพนธกรรมและความหลากหลายทางชวภาพดานการปศสตว เพอใหมปรมาณสตวเพยงพอ และมมาตรฐาน ถกสขอนามย ปราศจากโรค สารตกคาง และสารปนเปอน มความปลอดภยตอผบรโภคและสงแวดลอม และสามารถแขงขนไดในระดบสากล โดยก าหนดวสยทศน “เปนองคการทน าและขบเคลอนการปศสตวไทย สความมนคง มงคง และยงยนในตลาดโลก”

หลกการท างานของกรมปศสตวอาศยกระบวนการมสวนรวม ภายใตปรชญา 3 ม คอ “มความตองการรวม มความสนใจรวม และมผลประโยชนรวม” และกลไกของกระบวนการ 5ช คอ

1) ช: ชแจงท าความเขาใจใหผเกยวของทกภาคสวนไดทราบถงสทธและโอกาส

ในการเขามามสวนรวมกบกรมปศสตวในการพฒนาการปศสตวของประเทศ 2) ชวน: ชกชวนใหผเกยวของทกภาคสวนใชสทธและโอกาสทพงม เขามา

มสวนรวมการพฒนากบกรมปศสตว 3) เชญ: เชญผเกยวของทกภาคสวนทมศกยภาพ โดยการคดเลอกผทมคณสมบต

ตรงตามทก าหนด เพอเขามามสวนรวมในการพฒนากบกรมปศสตว 4) ชวย: ชวยพฒนาศกยภาพผทเขามามสวนรวมกบกรมปศสตว ใหมความร

ความสามารถดานตางๆ ดานปศสตว และชวยผอนโดยท าใหเปนตวอยาง พรอมถายทอดความรและประสบการณการดานปศสตวทถกหลกวชาการใหแกผอน

5) เชดช: ยกยอง เชดช ผทมความโดดเดนในการมสวนรวมการพฒนาการปศสตว และประสบความส าเรจ


-54-

เพอสงเสรมผลกดนการท างานแบบมสวนรวมเหนผลเปนรปธรรม กรมฯ ไดก าหนดใหกองสงเสรมและพฒนาการปศสตว เปนหนวยงานหลกทรบผดชอบในการสงเสรมให ภาคประชาชนและภาคอนๆ เขามามสวนรวมด าเนนการตามภารกจของกรมปศสตว มบทบาทส าคญในการสรางเครอขายเกษตรกรดานการปศสตว ซงส านก/กองทเกยวของจะคดเลอกและน าไปพฒนาเปนเครอขายเฉพาะทาง เชน อาสาปศสตว ปศสตวต าบล เครอขายผสมเทยม เครอขายผลตสตว เครอขายผลตพชอาหารสตว เปนตน ในแตละปจะมแผนงานโครงการและงบประมาณส าหรบการด าเนนงานอยางชดเจน

เพอสรางความเขมแขงใหกบเกษตรกร และพฒนาประเทศไทยใหเปน “ศนยกลางการผลตโคเนอทเพยงพอตอการบรโภคและสงออกในภมภาคอาเซยน” กรมปศสตว ไดก าหนดยทธศาสตร การพฒนาอตสาหกรรมโคเนอไทย เพอเพมขดความสามารถในการแขงขนใหเปนผน าในอตสาหกรรมโคเนออยางมนคง มงคง ยงยน โดยในยทธศาสตรท 2 ไดมการก าหนดแนวทางในการการสรางความมนคงในอาชพใหแกเกษตรกรและองคกรเกษตรกร ภายใตการบรณาการระหวางกรมปศสตว กบหนวยงานองคกรสวนปกครอง ในทองถนในแตละพนท หนวยงานภาคเอกชน เกษตรกร กลมเกษตรกร และสหกรณ ในการสนบสนนการรวมกลม การเชอมโยงระหวางกลมเกษตรกรผเลยงโคกบกลมวสาหกจชมชนและการสรางเครอขายระหวางกลมเกษตรกรตนน า กลางน าและปลายน า เพอเพมปรมาณโคมชวตในระบบเพอลดตนทนการผลต เพอใหเกดอ านาจตอรองในการสงซอ การขาย เพอใหเกดความเชอมโยงรวมกนกบการพฒนาขบเคลอนเครอขายโคเนอทงระบบ” ส านกงานปศสตวจงหวดเพชรบร ในฐานะเปนหนวยงานในสงกดกรมปศสตวทอยในสวนภมภาค ไดมองเหนโอกาสในการพฒนาอตสาหกรรมโคเนอในจงหวดเพชรบร เนองจาก

สภาพภมประเทศและสภาพภมอากาศมความเหมาะสมกบการเลยงโคเนอ ประกอบกบจงหวดเพชรบรมปรมาณโคเนอมากอย ใน 10 อนดบแรกของประเทศ แตเกษตรกรผเลยงโคเนอยงมปญหาในเรองรายไดทไมแนนอนจากผลผลต เนองจากการเลยงเปนลกษณะ

ตางคนตางเลยงไมมความเชอมโยงระหวางกลม จงขาดอ านาจการตอรองในเรองราคาผลผลต ขาดการแลกเปลยนขอมลและประสบการณในการวางแผนการผลต การตลาด และการปรบรปแบบการเลยงใหเหมาะสมกบสภาพพนท

ยกระดบเกษตรกร ในรปแบบเครอขายวสาหกจชมชนแบบครบวงจร


-55-

ป พ.ศ. 2558 ส านกงานปศสตวจงหวด จงไดปรบแนวทางในการบรหารจดการเครอขายใหม โดยให “เกษตรกรลงมอท าเอง รวมกนคด รวมกนท า” ใชการตลาดน าการผลตและ นายชวพนธ อนตรเสน ปศสตวจงหวดในขณะนน (ปจจบนด ารงต าแหนงเปนทปรกษาเครอขายฯ) ไดแนะน าใหกลมเกษตรกรจดตงเปนวสาหกจชมชน มการวางแผนการผลตและแผนธรกจรวมกน

ตอมาในป พ.ศ. 2559 ส านกงานปศสตวจงหวดเพชรบรไดรบงบประมาณจากกลมจงหวดภาคกลางตอนลาง ใหมการพฒนาโคเนอแบบครบวงจร ทงตนน า (โคพอแมพนธ ) กลางน า (โคขน ) และปลายน าเปนผลตภณฑแปรรปจากเนอโคทสามารถเพมมลคาใหสงขนและมเอกลกษณของจงหวดเพชรบร จงไดมการรวมตวกนเปนเครอขายวสาหกจชมชน มนายบรรเทง นวมภกด เปนประธานเครอขายวสาหกจชมชนปศสตวเพชรบร ซงถอเปนเครอขายวสาหกจชมชนแรกของจงหวดเพชรบร จดทะเบยนเมอวนท 26 มกราคม 2560

วสาหกจชมชนปศสตวเพชรบร ไดมการประชมแลกเปลยนกนระหวางกลมวสาหกจชมชนดวยกน และรวมกนจดท ายทธศาสตรเครอขายวสาหกจชมชนปศสตวเพชรบรขน โดยมเปาหมายส าคญเพอยกระดบความสามารถในการแขงขนหรอผลตภาพของธรกจทเกยวของ Cluster ทงหมด เปนการเพมผลผลตโคเนอใหมากขน มผลตภณฑแปรรปของตนเอง มการบรหารจดการเครอขายทมประสทธภาพ น าไปสการยกระดบความสามารถในการแขงขนของประเทศใหสงขนในทสด


-56-

โดยกลมเครอขายวสาหกจชมชนปศสตวเพชรบร ภายใตชอ “7 Beef” – เซเวนบฟประกอบดวย 7 วสาหกจ ไดแก

1. วสาหกจชมชนพสวรรคโคเนอเพชรบร เปนกลมเกษตรกรผเลยงโคเนอ

พอแมพนธเพอผลตลกโคพนธด (ตนน า) และเปนศนยศกษาเรยนร มนายบรรเทง นวมภกด เปนประธานวสาหกจฯ มจ านวนสมาชก 20 ราย

2. วสาหกจชมชนผปลกหญาโคเนอเพชรบร เปนกลมเกษตรกรผผลตหญาเนเปยรหมก ไซเลช ทเอมอาร จ าหนายใหกบกลมผเลยงโค มนางผองศร เปยมทอง เปนประธานวสาหกจฯ มจ านวนสมาชก 34 ราย


-57-

3. วสาหกจชมชนหนองโสนรวมใจ เปนกลมเกษตรกรผเลยงโคขนปลอดสาร โรงเกบฟาง โรงสชมชน และท าแกงหวตาลเนอยาง มนายชะลอ ด านล เปนประธานวสาหกจฯ มสมาชก จ านวน 20 ราย

4. วสาหกจชมชนแปรรปอาหารฮาลาลเนอสตวเพชรบร เปนกลมแปรรปผลตภณฑเนอโค อาท เนอแดดเดยว เนอฝอยสมนไพร ลกชนเนอ บารบควเนอ ขาวเกรยบเนอ ตมพงเนอเพชรบร แกงมสมน แกงกรหมาเนอ มนายโชคชย แชมชอย เปนประธานวสาหกจฯ มสมาชก จ านวน 63 ราย

5. วสาหกจชมชนผเลยงไสเดอนเพชรบร เปนกลมผลตปยมลไสเดอน น าหมกมลไสเดอน ผกปลอดสาร อาท ตนออนทานตะวน ผกสลด โดยน ามลโคมาเปนวตถดบในการเลยงไสเดอน มนายณฐพงศ เพชรพนธชาง เปนประธานวสาหกจฯ มสมาชก จ านวน 9 ราย

6. วสาหกจชมชนเตาตาลบานหมอ เปนกลมผผลตน าตาลโตนดแท น าตาลมะพราว และน าเปลอกลกตาลมาเปนอาหารโคเพอลดตนทนอาหารโค มนายจ ารส มล เปนประธานวสาหกจฯ มสมาชก จ านวน 21 ราย

7. วสาหกจชมชนเหดถงเชาเพชรบร เปนกลมผผลตเหดถงเชาสทองชนดแคปซล ชาเหดถงเชาสทอง และเมนโคขนตนยาจน มนายสเมธ กนกคขรนทร เปนประธานวสาหกจฯ มสมาชก จ านวน 20 ราย นอกจากนส านกงานปศสตวจงหวดเพชรบร ไดเชญบรษท สยามบฟ จ ากด ซ งเปนภาคเอกชน ประกอบกจการคาสตวมชวต เนอช าแหละ เนอสตวแชแขง ผลตภณฑเนอสตว เขารวมจดท าบนทกขอตกลงในการเปนภาคเครอขายการชวยเหลอกนขบเคลอนวสาหกจชมชนปศสตวเพชรบร โดยจดท าบนทกขอตกลง (MOU) รวมกนระหวางเครอขายวสาหกจชมชนปศสตวเพชรบร บรษทสยามบฟจ ากด และส านกงานปศสตวจงหวดเพชรบร


-58-

การด าเนนการของกลมเครอขายวสาหกจชมขนปศสตวเพชรบร จะแบงเปน 2 ระดบ ไดแก

1. ภายในกลมวสาหกจชมชน ทง 7 วสาหกจ จะมประธานและคณะกรรมการบรหารทไดรบคดเลอกจากสมาชกภายในกลม เพอท าหนาทในการบรหารกลมของตนเอง และผลตสนคาทเกยวของกบอตสาหกรรมโคเนอ โดยผลผลตทไดจะสงมอบใหกลมวสาหกจอนภายในเครอขาย เพอน าไปเปนวตถดบในการผลตสนคา

2. กลมเครอขายวสาหกจชมขนปศสตวเพชรบร ประธานเครอขายจะเปนผทไดรบคดเลอกจาก และคณะกรรมการบรหารทไดรบคดเลอกจากสมาชกภายในกลมและประธานในแตละกลม ท าหนาทในการบรหารจดการผลผลตในแตละกลมวสาหกจชมชน ใหมความเชอมโยงและสอดคลองกบความตองการของตลาด


-59-

โครงการยกระดบเครอขายเกษตรกรผเลยงโคเนอ เพชรบร มพนทด าเนนงานครอบคลมตงแตระดบต าบล/อ าเภอ ขนไป (7 ต าบล 3 อ าเภอ ประกอบดวย อ าเภอเมอง – ต าบลหนองโสน/ ทาราบ/ บางจาน/ บานหมอ อ าเภอแกงกระจาน – ต าบลแกงกระจาน/ พสวรรค อ าเภอบานแหลม – ต าบลทาแรงออก) เกดผลส าเรจดงน 1. เกดการรวมกลมทมความเขมแขง

การรวมกลมและด าเนนการในลกษณะเครอขายทมความเกยวของเชอมโยงทง Supply Chain ทเปนการรวมกนของ 7 วสาหกจชมชน มจ านวนสมาชกในแตละกลมเพมมากขน และมจ านวนสมาชกรวมของเครอขายเพมขนจาก 108 คน เปน 197 คน เกดระบบการผลตทเขมแขง

สมาชกมการพบปะ พดคย แลกเปลยนเรยนร ท าใหสมาชกภายในกลม มมมมองตอสมาชกดวยกนดขน เกดความสามคคเพมมากขน

2. สรางรายไดทยงยน กลมเกษตรกรสามารถขายผลผลตของตนเองใหกบเพอนสมาชกภายใน

กลมตงแตตนน า กลางน า และปลายน า สามารถน าไปสรางเปนผลตภณฑทมมลคาเพมมากขน มรายไดเพมขน เชน การน าเนอโคขนคณภาพทราคา 300 บาท/กโลกรม มาแปรรปสรางมลคาเพมเปนเมนตางๆ ไดแก มสมน กรมา และเนอตนยาจน สามารถสรางมลคาเพมจาก 300 บาท เปน 1,000 บาท ท าใหสมาชกของกลมเครอขายวสาหกจชมชนปศสตวเพชรบร มรายไดทมนคง โดยรายไดรวมของเครอขายเพมขนจาก 2,400,000 บาทเปน 4,240,000 บาทตอป

มการเชอมโยงไปสกลมวสาหกจชมชนทสามารถเกอกลประโยชนรวมกนจากการใชผลผลตหรอของเสยทเกดจากระบบการผลตไดอยางลงตว

3. เกดการตอยอดขยายผล มการสรปบทเรยนความส าเรจทมผลตอการตอยอดและขยายผลตอไป

เชน มการจดตงศนยเรยนรเฉพาะทางดานการเลยงโคเนอ ต าบลพสวรรค อ าเภอแกงกระจาน และศนยเรยนรการเลยงโคเนอของกลมวสาหกจชมชนแปรรปเนอสตวฮาลาล ต าบลทาแรงออก อ าเภอบานแหลม เพอใหความรแกเกษตรกรและผทสนใจทมาเรยมฟารม นอกจากนยงมการถอดบทเรยนกลมวสาหกจชมชนพสวรรคโคเนอเพชรบรอกดวย

สมฤทธผลของการเสรมสรางการมสวนรวมในรปแบบเครอขายวสาหกจชมชน




-61-

กรมชลประทาน โครงการบรหารจดการน าอยางยงยน:

ณ โครงการอางเกบน าดอยง จงหวดเชยงราย

กรมชลประทาน มวสยทศน คอ “เปนองคกรอจฉรยะ ทมงสรางความมนคงดานน า (Water Security) เพอเพมคณคาการบรการ ภายในป 2579” และมพนธกจเกยวกบ การพฒนาแหลงน าและเพมพนทชลประทานตามศกยภาพของลมน าใหเกดความสมดล บรหารจดการน าอยางบรณาการใหเพยงพอ ทวถง และเปนธรรม ด าเนนการปองกนและบรรเทาภย อนเกดจากน าตามภารกจอยางเหมาะสม และเสรมสรางการมสวนรวมในกระบวนการพฒนา แหลงน า และการบรหารจดการน า

กรมชลประทานใหความส าคญกบการเปดระบบราชการและท างานแบบมสวนรวมในระดบความรวมมอ (Collaborative) โดยไดสมครขอรบรางวลเลศรฐ สาขาการบรหารราชการแบบมสวนรวม ประจ าป พ.ศ. 2561 ในประเภทรางวลสมฤทธผลประชาชนมสวนรวม (Effective Change) จากผลการด าเนนงานเกยวกบ “การบรหารจดการน าอยางยงยน ณ โครงการอางเกบน าดอยง อ าเภอเวยงปาเปา จงหวดเชยงราย" จากนโยบายสการสรางวฒนธรรมการท างานแบบมสวนรวม

กรมชลประทานใหความส าคญกบการเปดใหประชาชนเขามามสวนรวมในการบรหารราชการ โดยก าหนดเปนนโยบายหรอทศทางการท างานของกรมฯ ซงปรากฏในแผนยทธศาสตรกรมชลประทาน 20 ป (พ.ศ.2560-2579) ทก าหนดประเดนยทธศาสตรท 4 คอ การเสรมอ านาจประชาชนในระดบพนท การสรางเครอขาย และการมสวนรวมของทกภาคสวนในการบรหารจดการน าชลประทาน รวมทง ก าหนดแผนกลยทธการมสวนรวมของประชาชน พ.ศ. 2558 – 2561 เพอเปนกรอบการท างานแบบมสวนรวมอยางชดเจน นอกจากน กรมฯ ไดจดตงกองสงเสรมการมสวนรวมของประชาชน (เปนหนวยงานภายใน) ตงแตป พ.ศ.2551 เพ อรบผดชอบส ง เสรมการมส วนรวมของประชาชน แบงหนวยงานภายใน ไดแก สวนยทธศาสตร สวนสงเสรมการมสวนรวมดานพฒนาแหลงน า สวนสงเสรมการมสวนรวมดานบรหารจดการน า สวนจดการขอรองเรยน และฝายบรหารทวไป รวมทงการบรหารจดการน าในระดบพนทไดก าหนดใหมการท างานแบบมสวนรวม

และเพอใหเกดวฒนธรรมการท างานแบบมสวนรวม กรมฯ ไดพฒนาศกยภาพเจาหนาท/บคลากรใหมความร ความสามารถ โดยมการอบรม/เวท เพอสรางทกษะของบคลากรหรอเจาหนาทของกรมฯ ทงในสวนกลางและในระดบพนท ใหมความสามารถเปนวทยากรกระบวนการ หรอเปน Facilitator ในการสรางกระบวนการมสวนรวมของประชาชน


-62-

ไดอยางเปนรปธรรม มการสนบสนนงบประมาณเพอใชในการพฒนาศกยภาพขององคกรผใชน าอยางตอเนอง รวมทง มการสอสารขอมลและรบฟงความคดเหนของประชาชนหรอ ผมสวนไดสวนเสยทเกยวของผานกลไกทหลากหลาย เชน Website Facebook ตรบฟง ความคดเหน สายดวน 1460 เวทประชาคมกลมแกนน าผใชน า ฯลฯ นอกจากน ไดพฒนาระบบ Mobile Application เพอใชเปนระบบจดการขอรองเรยน และจดท าคมอการจดการขอรองเรยน เพอเปนแนวทางการท างานของเจาหนาทของกรมฯ รวมทงมการน าความคดเหนของผมสวนไดสวนเสยทเกยวของไปใชในการบรหารจดการน า โดยเฉพาะอยางยงในระดบพนทใหมประสทธภาพยงขน ตนแบบความส าเรจการสงเสรมการมสวนรวมเพอสรางความเปนธรรมในการจดการน าของชมชน: โครงการอางเกบน าดอยง อ าเภอเวยงปาเปา จงหวดเชยงราย

อางเกบน าดอยงมความจอางเกบน า 7.366 ลานลกบาศกเมตร ทายอางเกบน าฯ มล าน าแมเจดยและล าน าแมลาว มฝายเปนระยะ ๆ จ านวน 4 ฝาย ตนน าจะเปนฝายบานชมเมองเยน สวนปลายน าทไหลไปสมทบกบล าน าแมลาวจะเปนฝายหนองหอย ฝายพอขน และฝายโปงนก ตามล าดบ

อ าเภอเวยงปาเปา จงหวดเชยงราย เปนพนทเพาะปลกซงอยบนทราบและมความสง ทเหมาะสมในการเพาะปลกพชหลายชนด ดงนน จงมความตองการน าในพนทดงกลาวในปรมาณสงส าหรบใชในการเพาะปลก โดยเฉพาะในฤดแลง พนทเพาะปลกตองการน ามากถง 11,000 ไร แต ในพนท อน ๆ จะใชน า ได เพยง 6,000 – 7,000 ไร เทานน จงท าใหเกด การเปรยบเทยบถงสทธในการใชน าทไมเทาเทยมกน เกดความรสกทไมเปนธรรมในการจดการน า และเปนการสรางเงอนไขหรอปญหาในการบรหารงานภาครฐ ทไมสามารถจดหาน าเพ อตอบสนองความตองการของเกษตรกรและผใชน าได สงผลใหเกดปญหาความขดแยงระหวางผใชน าทมการแยงชงน าถงขนท ารายรางกายจนมกรณการเสยชวต เกดความแตกแยกระหวางชมชนกบชมชนจากปญหาการแยงน าใช จนน าไปสการประกาศภยแลงในพนทชลประทาน และยงพบสภาพปญหา คอ พนทกลางน าอยางฝายหนองหอยและฝายพอขน ตางกแยงน าจากฝายโปงนก ซงอยทายน าท าใหไมเคยไดรบน า การใชน าทไมเคารพกตกา มทอผลกลอบสบน า คลองสงน ามสภาพรกรงรงและมการปลกขาวโพดในคลองและคนคลอง และมการกนฝายชวคราวกกน าในล าน านบสบฝาย เรยกวาตางคนตางมงเอาน าโดยไมคดวาคนอนจะขาดน าและไดรบผลกระทบ ซงหากปลอยใหเกดปญหาเชนนตอไป ในอนาคตอาจเกดการแยงชงน าทดเดอดในพนทโครงการอางเกบน าดอยงอยางแนนอน


-63-

แผนทแสดงขอบเขตการสงน า

เพอเปลยนความขดแยงใหเปนความรวมมอ ทมความเอออาทรตอกนของชมชนในพนท กรมชลประทาน ใหความส าคญกบการมสวนรวมของประชาชนในการบรหารจดการน า โดยประยกตใชรปแบบงานวจยเพอทองถนของส านกงานกองทนสนบสนนการวจย (สกว.) ซงเนนการพฒนาคนกอน จงพฒนาการบรหารจดการน า ทมหลกการ 4 ประการ ไดแก 1) โจทยวจยตองมาจากปญหาความตองการของชมชน 2) โจทยวจยนนตองมความเปนไปไดทจะประสบผลส าเรจ 3) โจทยวจยตองยกระดบทกษะการแกปญหาของชาวบานผานการศกษาคนควาขอมล และ 4) ทกคนทเขารวมมความเขาใจตอโจทยวจยอยางชดเจน ซงเรมจากการเสรมสรางศกยภาพและความเขมแขงของภาคประชาชน คอ กลมเกษตรกร และกลมผใชน าดวยการ


-64-

ยกระดบความรความเขาใจเกยวกบการบรหารจดการน า ทชดเจนอยางเปนระบบ สงผลใหชาวบานสามารถหนมาพดคยกน ลดความขดแยงเรองน า และรวมตวกนเปนเครอขาย รวมทง เสรมสรางศกยภาพเครอขายโดยเปดโอกาสใหเขามามสวนรวมในการชวยวเคราะหเพอคนหาปญหาและหาแนวทางแกไขรวมกนอยางเปนรปธรรม และรวมกนจดท าแผนทการสงน า เพอใชในการวางแผนและบรหารน าในพนท ตลอดจนการประสานเพอสรางความรวมมอจากหนวยงานภาครฐอน และภาคเอกชน เขามาท างานรวมกนแบบภาคเครอขาย ซงเครอขาย คสป. เขามามบทบาทในการบรหารจดการน ารวมกบเจาหนาทโครงการอางเกบน าดอยงอยางกลยาณมตร สงผลใหสามารถบรหารจดการน าไดอยางทวถง และเกษตรกรสามารถปลกพชไดหลากหลายชนดมากขน ปญหาทชาวบานเคยขดแยงกนเรองน าอยางรนแรงถงกบใชปน เอาชวตกนกคลคลายลง เพราะมน าใชในการท าการเกษตรไดอยางทวถง ซงสามารถเปนแหลงเรยนร และเปนตวแบบการบรหารจดการน าทสรางความเปนธรรมของชมชนอยางยงยน ททกฝายรวมมอกน ชมชนรจกแบงปนและมความสามคคกนมากขน ลดภาระภาครฐ รวมทง เพมประสทธภาพในการบรหารจดการน าทตอบสนองความตองการของประชาชนไดยางแทจรง ซงสามารถน าไปประยกตใชเพอขยายผลตอไป สรปการด าเนนงาน ดงน

1. พฒนาศกยภาพแกนน าชมชนและสรางเครอขาย โดยคดเลอกผน าหรอผมจตอาสาประมาณ 30 คน และสรางความรความเขาใจผานกลไกการพฒนาศกยภาพเครอขายดวยการอบรมหลกสตร "การฝกฟง" การเปนวทยากรกระบวนการ การเปนผน า ผตามทด การคดหรอ การคนหาสาเหตโดยการตงค าถามแบบอรยสจ 4 และการท าแผนทท ามอ รวมทงเรยนร การบรหารจดการน าในฝายแมยม เพอสรางความเขาใจในการบรหารจดการน า

2. สนบสนนใหเกดกระบวนการรวมกลมและจดจงเปนกลมเครอขาย ซงกรมฯ เรยกเครอขายนวา “เครอขายสงเสรมการมสวนรวมของประชาชน (คสป.)” ซงสมาชกมาจากเกษตรกร และกลมผใชน าในชมชนของพนทรบผดชอบอางเกบน าดอยง โดย คสป. เปนแกนกลาง ในการเปดเวทชมชนดวยตนเอง และมเจาหนาทกรมชลประทานเปนโคชเทานน เพอรบฟงรบ (Consult) สภาพปญหาและสาเหตของการบรหารจดการน าอางเกบน าดอยงทผานมา พรอมรวมกนคนหาแนวทางแกไข


-65-

แผนทท ามอ 3. สงเสรมกระบวนการมสวนรวมของชมชน ผานกระบวนการจดท าแผนทท ามอ

ทแสดงแนวอางเกบน า คลองสงน า ฝายทดน าตางๆ ในล าแมเจดย และล าน าแมลาว ขอมลน า การปลกพช และเสนทางการไหลของน า โดยจะมการเปดเวทใหผทเกยวของเขามามสวนรวมตรวจสอบความถกตอง และเหนภาพรวมทงลมน า ซงเปนการสนบสนนใหเกดกระบวนการแลกเปลยนเรยนรและวเคราะหผมสวนไดสวนเสยรวมกนในเวทชมชน เพอใหทกภาคสวน ทเกยวของเขามามสวนรวมคด รวมท า และรวมรบประโยชน บนฐานขอมลทรวมกนเกบรวบรวมกนเอง และรวมในการคนหาแนวทางแกไขปญหา/ทางเลอกในการจดการน าใหตรงตามความตองการน าของกลมผใชน า เพอน าไปสการวางกตกาการรบน ารวมกน

4. รวมกนบรหารจดการน า โดยมตวแทนของฝายบานชมเมองเยน ฝายหนองหอย ฝายพอขน และฝายโปงนก ฯลฯ มารวมกนก าหนดแนวทางการบรหารจดการน า ผานการประชม ในเวทชมชน และรวมกนก าหนดแนวทางปฏบตในการบรหารจดการน า และบรณาการความรวมมอกบกรมสงเสรมการเกษตร กรมพฒนาทดน กรมพฒนาชมชน ในการใหค าปรกษาดานเกษตร ชนดดนทเหมาะสมกบพช และการพฒนากลมผใชน าชลประทานใหเขมแขง และประสาน ความรวมมอจากภาคเอกชน เชน บรษทลานนา จ ากด บรษทซเอม จ ากด บรษทล าปาง ฟดโปรดกส จ ากด หางหนสวนจ ากดจราภรณ เขามาท างานรวมกนแบบภาคเครอขายในการสนบสนนและสงเสรมกลไกการตลาด เพอสรางความมนคงในอาชพเกษตรกรรมใหกบเกษตรกรอยางยงยน ซงจะชวยใหลดความขดแยงในชมชน/สงคม

5. ตดตามการบรหารจดการน าทเกดจากขอตกลงรวมกน โดยมตวแทนกลมผใชน า/เกษตรกรทเกยวของ คสป. และเจาหนาทกรมชลประทาน รวมกนตดตามควบคมการปฏบตตามขอตกลงใหทกแปลงไดรบน าตามทก าหนด และเปดเวทเพอสรปบทเรยนการแกปญหาเพอปรบใหเหมาะสม และน าไปใชตอไป สงผลใหเกดความเปนธรรมและไดรบน าทวถงทกแปลงนา และลดความขดแยงของชมชนไดอยางเปนรปธรรม


-66-

กรมฯ แกปญหาในพนททคอนขางจะรนแรง โดยสนบสนนและ "เสรมพลง" (empowerment) การด าเนนงานของ ชาวบาน ซงเรมตนตงแตการคนหาปญหาทเกดขน สงเสรมใหกลมผใชน าไดเขาใจถงสทธของตนเพอเขาไปมสวนรวมในการท างานกบหนวยงานภาครฐ โดยกลมผ ใชน า ไดปรบความคดและพฤตกรรมของตนในการใชน า ไดอยาง มประสทธภาพ มความรวมมอในระดบพนททแสดงใหเหนถงการมสวนรวมและสามคค มความเอออาทรกนมากขน ซงเกดจากการเสรมศกยภาพใหชาวบานเปนผบรหารจดการน าและตดสนใจเอง และนคอตวแบบการสรางความเปนธรรมในบรหารจดการน าอยางยงยน ดงค าพดทมาจากใจและความเชอมนในบทบาทของตวเอง จากตวแทนชาวบานวา "ถามหาใจ ถามหาน ากอน ตองมาดวยใจ แลวน ากจะตามมา" โดยปจจยทมผลตอความส าเรจ คอ การมนโยบายและยทธศาสตรกรมชลประทานทชดเจน การมสวนรวมของทกภาคสวน การใชเครอขายสารสนเทศในการปฏบตงาน และการเขาใจบทบาทหนาทของตนเอง


-67-

สมฤทธผลของการสรางความเปนธรรมในการจดการน าของชมชนอยางยงยน 1. การพฒนาคณภาพชวตของประชาชน

เพมประสทธภาพการจดการปญหาภยแลงซ าซากในเขต ต าบลเวยง ต าบลสนสล ต าบลปางว และต าบลเวยงกาหลง สงผลใหสามารถขยายพนทเพาะปลกพชฤดแลง จากแผนการจดสรรน า 6,000 ไร เปน 11,971 ไร สงผลท าใหเพมการเพาะปลกพชในฤดแลง ใหมความหลากหลาย เชน ผกกาดขาว ผกกาดเขยวปล ขาวโพดหวาน และขง

การใชน าเพอการเกษตรลดลง จาก 1,400 ลกบาศกเมตร/ไร เหลอเพยง 800 ลกบาศกเมตร/ไร

รายไดตอครวเรอนของเกษตรกรเพมขนจากเดมมากกวา 3 เทา เนองจากผลผลตทางการเกษตรเพมขน เชน ผลผลตขาวนาปเพมสงกวาคาเฉลยเดมเปน 943 กโลกรม/ไร

ชมชนมความผกพน อะลมอลวย และแบงปน รวมทงมความรกและสามคคกนมากขน

2. ความเปนธรรมในการจดการน า ลดความขดแยงระหวางเจาหนาทชลประทานกบชมชนในพนท ความขดแยง

ระหวางชมชนดวยกนเอง ผใชน าเขาใจบทบาท สทธ และหนาทของตนเอง และมสวนรวมในการแกไข

ปญหาขอขดแยงในการแยงชงน ารวมกน เกดการรวมกลมผใชน ายอยเปนเครอขาย และเขารวมจดการการใชน า

อางเกบน าดอยงรวมกน ประหยดงบประมาณของราชการ ซงเกดจากกลมผใชน าสนบสนนและจดตง

กองทนของกลมเครอขาย และด าเนนการซอมแซมอาคารชลประทานเอง โดยไมขอรบการสนบสนนงบประมาณจากทางราชการ

เกดตนแบบของการรวมกลมเกษตรกร กลมผใชน า ทมการเชอมโยงและท างานรวมกนแบบคณะกรรมการทเขามามสวนรวมในการบรหารจดการน า ในเขตพนทอางเกบน าดอยงอยางยงยน


-68-



-69-

กองบญชาการกองทพไทย โครงการพฒนาแหลงน าเพอการพฒนาอยางยงยน:

ณ แมน าล และล าน าแมทา

กองบญชาการกองทพไทย มพนธกจหลกประการหนง คอ การสนบสนนรฐบาลในการแกไขปญหาส าคญของชาต พฒนาประเทศและชวยเหลอประชาชน ซงไดก าหนดไวในประเดนยทธศาสตรท 5 ไดแก การพฒนาประเทศเพอความมนคงและการชวยเหลอประชาชน โดยไดจดท า "นโยบายดานการพฒนาประเทศและการชวยเหลอประชาชน" และนอมน ายทธศาสตรพระราชทานของพระบาทสมเดจพระปรมนทรภมพลอดยเดช (รชกาลท 9) "เขาใจ เขาถง และพฒนา" เชอมโยงและสอดคลองกบ “นโยบายประชารฐ" ของรฐบาล ทเนนการแกไขปญหา โดยการมสวนรวมของภาคประชาชน ยทธศาสตรทหารนกพฒนา ผสานคานยม สวฒนธรรมการมสวนรวม กองบญชาการกองทพไทย ไดจดตงหนวยบญชาการทหารพฒนา ซงเปนหนวยปฏบตการเกยวกบการพฒนาประเทศเพอความมนคง รวมไปถงการพฒนาเศรษฐกจ และสงคมจตวทยาของประเทศในระดบทองถนทรกนดารและพนททก าหนด ซงไดก าหนดวสยทศน คอ “เปนหนวยงานชนเยยมของกองทพไทย ในดานการพฒนาเพอความมนคง” และก าหนดประเดนยทธศาสตร ไว 4 ประเดน คอ 1. เทดทนสถาบนพระมหากษตรย 2.พฒนาศกยภาพของคน ชมชน พนท ใหเกอกลตอการผนกก าลงปองกนประเทศ 3. สนบสนนการแกไขปญหาทส าคญเรงดวนของชาต 4. การพฒนาองคกร ทงนก าลงพลของหนวยบญชาการทหารพฒนา ปฏบตงานบนคานยมหลก 4 ประการ คอ ทหารอาชพ จงรกภกด กลาหาญ และท างานเปนทม โดยมปณธาน ชยชนะ หมายถง ชนะความยากจนและความขาดแคลนในหมพนองประชาชนในทองถนทรกนดาร ดงนน ทหารพฒนาจงไดรบสมญานามวา นกรบสน าเงน หมายถง ทหารของพระราชาทตอสกบความยากจน เพราะสน าเงนบนธงชาตไทย คอ สถาบนพระมหากษตรย เปนนกรบทไมมปน มแตจอบและเสยม ปลกผก ท าสวนครว เลยงสตว

คนล าพนรวมใจ สรางฝายถวายพอ ตนแบบการมสวนรวมของชมชน


-70-

จากสถานการณภยแลงในพนทภาคเหนอ ในป 2559 โดยเฉพาะพนทลมแมน าปง จงหวดล าพน ท าใหน าในล าน าแมน าปงและลมน าสาขาแหงขอด เหลอแตโขดหนและเนนทรายทตกตะกอนตลอดล าน า เกดการขาดแคลนน ากนน าใชเพอการอปโภคบรโภคและการเกษตร ท าใหประชาชนในพนทลมแมน าปง แกไขปญหาดวยการขดรองน าและหลมทรายเพอดกน าเขาสถานสบน าพลงงานไฟฟา สงผลลกลามท าใหเกดปญหาแยงชงน า กองบญชาการกองทพไทยตระหนกถงความเดอดรอนของประชาชนในปญหาภยแลงทเกดขน จงไดมอบหมายใหหนวยบญชาการทหารพฒนา โดยส านกงานพฒนาภาค 3 ซง เปนหนวยรบผดชอบพนทปฏบตงานในภาคเหนอ ท าหนาทเปนกลไกหลก (Key Actor) ในการแกปญหาภยแลง และเปนผน ากระบวนการใหผมสวนไดสวนเสยเขามามสวนรวมในการรวมคด รวมตดสนใจ รวมแกปญหาและสงเสรมใหมการรวมกลมเครอขายนกพฒนา อกทงยงใหการสนบสนนเครองจกรกลและงบประมาณในการขดลอกแมน าลและล าน าแมทาซงเปนล าน าสาขาแมน าปง พรอมทงใหขอมลขาวสาร วธการสรางฝายประชารฐ การสรางความตระหนก รกและหวงแหนแหลงน า และสนบสนนการจดตงศนยการเรยนรเปนโครงการหมบานตวอยาง ตามรอยเทาพอดานการพฒนาแหลงน า โดยมแนวทางการด าเนนการ คอ

1. ส ารวจสภาพปญหาและสภาพพนทและบรณาการการท างานรวมกน กองบญชาการกองทพไทยมอบหมายใหหนวยบญชาการทหารพฒนา โดยส านกงานพฒนาภาค 3 ซงเปนหนวยรบผดชอบพนทปฏบตงานในภาคเหนอ เขาท าการส ารวจสภาพปญหาและสภาพพนทรวมกบกองอ านวยการรกษาความมนคงภายในจงหวดล าพน และไดท ารายงานถงกองบญชาการกองทพไทย และไดสงรายงานดงกลาวใหนายกรฐมนตร ซงตอมา


-71-

พลเอกประวตร วงษสวรรณ รองนายกรฐมนตรและรฐมนตรวาการกระทรวงกลาโหม ในขณะนน ไดมการประชมกบสวนราชการตางๆ ในการรวบรวมปญหาทเกดขน ณ ศาลาวาการกระทรวงกลาโหม และคณะรฐมนตรมมตเหนชอบโครงการบรณาการขดลอกแหลงน าดงกลาว โดยจดท าเปนโครงการเพอเฉลมพระเกยรตพระบาทสมเดจพระเจาอยหว เนองในวโรกาสมหามงคลเสดจเถลงถวลยราชสมบตครบ 70 ป และเพอเฉลมพระเกยรตสมเดจพระนางเจาสรกต พระบรมราชนนาถ เนองในโอกาสพระราชพธมหามงคลเฉลมพระชนมพรรษา 7 รอบ 12 สงหาคม 2559 โดยมอบหมายใหกระทรวงทรพยากรและสงแวดลอมเปนหนวยงานหลกรวมกบกระทรวงกลาโหม กระทรวงเกษตรและสหกรณ และกระทรวงมหาดไทย เขาด าเนนการ การพฒนาแหลงน าควบคกนทงล าน าสายหลก ล าน าสายรอง เพอกระจายน าใหทวถงเขาพนทชมชนและพนทการเกษตรใหทนการรองรบน าในชวงฤดฝนทจะมาถง

ส านกงานพฒนาภาค 3 หนวยบญชาการทหารพฒนา ด าเนนการตามนโยบาย โดยประสานกบผวาราชการจงหวดล าพน รองผวาราชการจงหวดล าพน เพอจดการประชมกบสวนราชการในจงหวดล าพน อาท ส านกงานเกษตรจงหวด/ส านกงานทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมจงหวด/ส านกงานประมงจงหวด/ส านกงานเกษตรอ าเภอ/สถานพฒนาทดน องคการบรหารสวนต าบลในทองถน ผน าทองถน/ผน าชมชนทเขาไปด าเนนการ (ก านน ผใหญบาน และผน าชมชน) เพอน าไปสการปฏบตโดยการใหขอมลขาวสารตาง ๆ และท าความเขาใจรวมกน เพอใหผน าทองถนน าขอมลเหลานนแจงใหประชาชนในพนทรบทราบ และท างานรวมกนกบสวนราชการทเกยวของ

2. รวบรวมองคความรและประยกตใชความรตางๆ เพอก าหนดแนวทางการพฒนาเปนการบรหารจดการน าในโครงการฯ โดยจดท าเปน ล ทา โมเดล ซงเปนรปแบบการบรหารจดการน าอยางยงยนทไดน าศาสตรพระราชาเรองการบรหารจดการน าดวยการสรางฝายชะลอน ามาใช และแนวทางการท าฝายของโครงการหมบ านตามรอยเทาพอบานแมกดหลวง จ งหวดตาก มาประยกตใชรวมกบการน าแนวทางการบรหารจดการน าในพนทประสบอทกภยของโครงการโหลงขอดโมเดล ทประสบความส าเรจและปรากฏผลงานในเชงประจกษมาแลวเปนตนแบบ สามารถก าหนดแนวทางการด าเนนการ เปน 3 ระยะ คอ (1) ระยะสน ลกษณะงานอทกภย/ภยแลง ไดแก กจกรรมการขดลอกล าน า ฝายชะลอน าในล าน า (2) ระยะกลาง ลกษณะงานจดการน าเพออปโภค ไดแก กจกรรมพฒนาแหลงน าในพนทเขตชลประทาน และการเกษตรอยาง มประสทธภาพ พฒนาแหลงน านอกพนทเขตชลประทาน สระเกบขนาดเลกในพนทการเกษตร เพมระบบการกระจายน า (คลองสงน า) การใชน าบาดาลเสรมน าผวดน การพฒนาโครงสรางพนฐานเพอสนบสนนการจดการสนคาเกษตร และการจดหาน าสะอาดเพอการบรโภค (อาคารน าดม) และ (3) ระยะยาว ลกษณะงานฟนฟพนทตนน า ไดแก กจกรรมการอบรมความรเกยวกบการอนรกษ


-72-

ธรรมชาต การกอสรางฝายชะลอความชมชนและกกเกบน า การปลกปาเสรมแนวล าหวย และการปลกจตส านกอนรกษดวยประเพณการบวชปา

3. ปรกษาหารอผานเวทประชาคมระดบชมชน กองบญชาการกองทพไทย โดยส านกงานพฒนาภาค 3 ท าหนาทเปนกลไกหลก (Key Actor) ในการรบฟงความคดเหนและแลกเปลยนเรยนร โดยน าปราชญชาวบานทอยในทองถนทเรยกวา แกฝาย เปนภาคเขามารวมแสดงความคดเหน เพอรวมคนหาความตองการทแทจรงของชมชน และก าหนดแนวทางปฏบต เพอใหสอดคลองกบวถชวต ขนบธรรมเนยมและวฒนธรรม โดยจดชดมวลชนสมพนธเขาไปมสวนรวมกบชมชน และการหาแนวทางปฏบตทเหมาะสม จนน าไปสการท าขอตกลงรวมกน (MOU) ระหวางหนวยงานกบชมชนทกหมบานทแมน าลและล าน าแมทาไหลผาน ท าใหไดแนวทางการปฏบตตามความตองการของประชาชนในพนท 2 แนวทาง คอ (1) แนวทางขดลอกแมน าล เปนการบรหารจดการน าแบบหลมขนมครก กวาง 25 เมตร ยาว 200 เมตร ตลอดแมน าและงานขดลอกหนาฝายชลประทานขนาดใหญทมดนทรายทบถมจ านวนมาก เพอเพมปรมาณ การกกเกบน า 2) แนวทางการพฒนาล าน าแมทา เปนการบรหารจดการน าโดยสรางฝายชะลอน า และยกระดบน าเพอกกเกบน าใหมากขน โดยในระหวางปฏบตงานไดมการท าประชาคมกบประชาชน/ชมชนในพนทเพอระดมความคดเหน สภาพปญหาและแนวทางแกไขตลอดระยะเวลาด าเนนการ 4. ด าเนนการการมสวนรวมแบบประชารฐ โดยส านกงานพฒนาภาค 3 ไดเปดโอกาสใหทกภาคสวนท เกยวของเขามารวมในการท างานทงภาครฐ ภาคเอกชน ภาคประชาชน ในลกษณะภาคเครอขาย หนสวนความรวมมอในกจกรรมการคนชวตใหกบแมน าล ล าน าแมทา ผานการท างานแบบประชารฐ


-73-

โดยส านกงานพฒนาภาค 3 สนบสนนงบประมาณและเครองจกรในการขดลอกแมน าล ล าน าแมทา สวนหนงใชงบประมาณของชมชนในการสรางฝายชะลอน า และไดรบการสนบสนนวสดในการด าเนนงานจากองคการบรหารสวนจงหวดล าพนและองคการปกครองสวนทองถน ในพนท รวมทงบรษทเอกชน รานคาในพนท ส าหรบนายอ าเภอ ก านน ผใหญบาน ผน าทองถน ต ารวจ ประชาชนในพนทและบรเวณใกลเคยง รวมทงนกเรยนจากโรงเรยนในชมชน สนบสนนแรงงาน ชวยกนสรางฝายชะลอน า ดวยวธ "กด ตด โยง ยด ผก มด รด ตรง" และกจกรรมการกรอกกระสอบทรายและขนกระสอบทรายวาง เพอเปนชนพนงหรอบงเกอรปองกนตลงพงทลาย และกจกรรมการปลกหญาแฝก ไดรบการสนบสนนจากสถานพฒนาทดนจงหวดล าพนเพอปองกนการกดเซาะตลงพง กจกรรมปลกตนไม ไดรบการสนบสนนจากส านกงานเกษตรอ าเภอลและอ าเภอแมทา เพอปองกนการพงทลายของดน กจกรรมโครงการรวมใจปลอยพนธปลา 5 ป 42 ลานตวเพอเฉลมพระเกยรตสมเดจพระนางเจาพระบรมราชนนาถ ไดรบการสนบสนนจากส านกงานประมงจงหวดล าพน และฐานการผลตพนธปลา หนวยพฒนาการเคลอนท 32 ส านกงานพฒนาภาค 3 หนวยบญชาการทหารพฒนา (นพค.32 สนภ.3 นทพ.) เพอสบสานแนวพระราชด ารในการฟนฟทรพยากรพนธปลาและสตวน าจดของไทยใหเปนแหลงโปรตนกบราษฎรและสรางระบบนเวศนในแมน าลและล าน าแมทา 5. การตรวจสอบ ตดตาม และประเมนผลการด าเนนงานและจดท ารายงานสรปผลพรอมสงมอบโครงการ เพอใหเกดความตอเนองและยงยนในการพฒนาแหลงน า โครงการพฒนาแหลงน าเพอการพฒนาอยางยงยน ไดมการตดตามและประเมนผลจากระดบส านกงานภาค ระดบหนวยบญชาการทหารพฒนา ระดบกองบญชาการกองทพไทย ระดบกระทรวงกลาโหม ระดบรฐบาลและจากหนวยงานตางๆ เชน ผวาราชการจงหวดล าพน ผตรวจราชการส านกนายกรฐมนตร นอกจากนส านกงานพฒนาภาค 3 ไดเปดโอกาสใหภาคประชาชนจดผแทนเขารวมตดตามการประเมนผลการปฏบตงานกจกรรมประชารฐระดบทองถน เชน กลมผใชน าเพอการเกษตรแมน าล กลมผใชน าเหมองฝายแมน าล และเครอขายผใชน าล าน าแมทา รวมทง มการประเมนความพงพอใจของประชาชนตอโครงการ และการมสวนรวมของประชาชน และจดท ารายงานสรปผลการด าเนนงานและสงมอบโครงการ ใหองคการบรหารสวนต าบลเปนผดแลตอไป


-74-

ขยายผล ตอยอด เพอผลส าเรจทยงยน ดวยปจจยความส าเรจดงกลาว และความรกสามคค พลงของความรวมมอของทกภาคสวน ทรวมแรงรวมใจในการพฒนาแมน าลและล าน าแมทา ในเขตพนทจงหวดล าพน จงมผลส าเรจอยางยงยน สรปไดดงน

1) การเพมรายได ประชาชนทอาศยตลอด

แนวรมฝงน ามรายไดมากขน เศรษฐกจชมชนเขมแขง โดยมพนททาง การเกษตรไดรบประโยชน 262,500 ไร (แมน าล


-75-

150,000 ไร ล าน าแมทา 112,500 ไร) ปจจบนสามารถผลตล าไยนอกฤดได สรางรายไดทเพมขน ซงจากเดมปลกล าใยไดในฤดกาลเทานน

2) การปองกนปญหาอทกภย การมหลมขนมครก

หนาฝายชลประทานเพอใชกกเกบน าและมฝายชะลอน าตามแนวทางประชารฐ พนทล าน าแมทาและ น าสาขา จ านวน 11 ฝาย เกบน าได 277,751 ลกบาศกเมตร งบประมาณ 2.58 ลานบาท (งบประมาณชมชน) และน าไปสการสรางฝายเพมอก 42 ฝาย ท าใหแมน าลและล าน าแมทามน าไหลตลอดทงป เพมประสทธภาพในการระบายน าในหวงฤดน าไหลหลาก

3) การฟนฟระบบนเวศน การสงเสรมความร สรางความเขาใจ

ใหแกผน าชมชน และสมาชกในชมชน ในการบรหารจดการน าของชมชน เกดการพฒนาศกยภาพดาน การอนรกษใหแกประชาชนในชมชน ท าใหระบบนเวศนกลบมาม ความหลากหลายทางชวภาพ สามารถอนรกษพนธปลา รวมทงพฒนาเปนแหลงพกผอนหยอนใจของชมชน และเปนแหลงทองเทยวอกดวย

4) ชมชนเขมแขง ประชาชนในพนทมความรกความสามคค มความสข วฒนธรรมทองถน

กลบคนมา เกดความสมพนธทดระหวางประชาชน หนวยงานราชการ และกองทพ


-76-

เกดศนยเรยนร/แหลงเรยนรโครงการหมบานตวอยางตามรอยเทาพอ ดานการพฒนาแหลงน าทบานดง หมท 13 ต าบลทาสบเสา อ าเภอแมทา และเปนแหลงเรยนรและแลกเปลยนความคดเหนใหกบประชาชนในพนท/ชมชนอน ๆ ปจจบนมเครอขายนกพฒนาจ านวน 47 คน จ านวนผประสานงานเครอขาย 26 คน



-77-

กรมสอบสวนคดพเศษ โครงการการมสวนรวมของเครอขายภาคประชาชน

ในการปองกนการเกดอาชญากรรรมคดพเศษ

กรมสอบสวนคดพเศษ มวสยทศน คอ “เปนองคกรทมความเปนเลศดานการปองกน ปราบปราม สบสวนสอบสวนคดพเศษ และไดรบความเชอมนในการบงคบใชกฎหมาย ดวยความเปนธรรม” และมภารกจเกยวกบการปองกน การปราบปราม การสบสวนและ การสอบสวนคดความผดทางอาญาทตองด าเนนการสบสวนและสอบสวนโดยใชวธการพเศษตามกฎหมายวาดวยการสอบสวนคดพเศษ

กรมฯ ใหความส าคญกบการเปดระบบราชการและท างานแบบมสวนรวมในระดบความรวมมอ (Collaborative) โดยไดสมครขอรบรางวลเลศรฐ สาขาการบรหารราชการแบบมสวนรวม ประจ าป พ.ศ. 2561 ในประเภทรางวลสมฤทธผลประชาชนมสวนรวม (Effective Change) จากผลการด าเนนงานเกยวกบ “การมสวนรวมของเครอขายภาคประชาชนในการปองกนการเกดอาชญากรรมคดพเศษ" จากนโยบายสการสรางวฒนธรรมการท างานแบบมสวนรวม

กรมสอบสวนคดพเศษ ใหความส าคญกบการมสวนรวมของประชาชน โดยก าหนดแผนยทธศาสตร ฉบบ พ.ศ. 2560 – 2564 ในประเดนยทธศาสตรท 2 “พฒนากลไกในการปองกนการกระท าความผดทมลกษณะเปนคดพเศษ” เปาประสงคท 2.1 การบรหารราชการ แบบมสวนรวมกบทกภาคสวน (หนวยงานภาครฐ/เอกชน/NGO/ภาคประชาชน) และพฒนาเครอขายทงภายในและตางประเทศใหมประสทธภาพ และยดมนในหลกการการมสวนรวม ตามพระราชกฤษฎกาวาดวยหลกเกณฑและวธ บรหารกจการบานเมองทด พ.ศ. 2546 โดยผบรหารของกรมฯ มการสอสารผานชองทางตางๆ เชน การประชมสมมนา เวบไซต www.dsi.go.th ฯลฯ รวมทง จดตงสวนเครอขายการปองกนการเกดอาชญากรรมคดพเศษ สงกดกองนโยบายและยทธศาสตร รบผดชอบเกยวกบการสงเสรมการมสวนรวมของเครอขายภาครฐ ภาคเอกชน และภาคประชาชนในการด าเนนการปองกนการเกดอาชญากรรมคดพเศษ

และเพอใหเกดวฒนธรรมการท างานแบบมสวนรวม กรมฯ ไดพฒนาบคลากรใหมทกษะ ความเชยวชาญ มทศนคตทดตอการบรหารราชการแบบมสวนรวมของภาคประชาชน และจดท าคมอใหหนวยงานในสงกดทเกยวของใชเปนแนวทางปฏบตราชการ เชน คมอเครอขาย ดเอชไอภาคประชาชน รวมทง จดสรรงบประมาณเพอการขบเคลอนยทธศาสตรเสรมสราง การมสวนรวมของพนธมตรและเครอขายในการปองกน ปราบปราม สบสวนสอบสวนคดพเศษ


-78-

ตงแตปงบประมาณ พ.ศ. 2558 เปนประจ าทกปอยางตอเนอง เพอใชในการเสรมสรางและพฒนาเครอขายกรมสอบสวนคดพเศษ ปละจ านวน 1,414,000 บาท นอกจากน มการเผยแพรขอมลขาวสารและรบฟงความคดเหนผมสวนไดสวนเสยทเกยวของทหลากหลาย เชน วารสาร “เครอขายด เอสไอ” วทยชมชนคนรกยตธรรม 107.25 MHz เวบไซต www.dsi.go.th สายดวน1202 Facebook และแอปพลเคชน คอ DSI Application เพอใชส าหรบแจงเบาะแส รองเรยน รองทกข และรองเรยนเจาหนาท และตรวจสอบสถานะเรองรองเรยน ฯลฯ โดยสรปขอมลทไดจากการรองเรยนหรอความเหนไปยงผรบผดชอบ/เสนอผบรหาร เพอปรบปรงหรอเพมประสทธภาพการท างานตอไป ตนแบบความส าเรจการมสวนรวมของเครอขายภาคประชาชน ในการปองกนการเกดอาชญากรรมคดพเศษ

อาชญากรรมในปจจบนมการใชเทคโนโลยสมยใหมในการกระท าผดมากขน โดยจากการรบเรองเปนคดพเศษ เรองสบสวน และเรองตรวจสอบขอเทจจรงพบวา กลมคดอาญาทเกยวของกบเศรษฐกจ (อาชญากรรมทางเศรษฐกจ ไดแก การเงนการธนาคาร ภาษอากร ฟอกเงน กยมเงนทเปนการฉอโกงประชาชน แชรลกโซ) และคดดานการคมครองผบรโภคและสงแวดลอม (อาชญากรรมทมผลกระทบตอผบรโภค ส งแวดลอมการบกรกทดนและทรพยากรธรรมชาต มาตรฐานผลตภณฑอตสาหกรรม) มจ านวนเพมขนอยางชดเจน และเปนคดทประชาชนในระดบฐานรากหรอผท มฐานะยากจนถงปานกลางตกเปนเหยอของอาชญากรรม รวมทงมผเสยหายเปนจ านวนมาก โดยเฉพาะในป พ.ศ. 2559 -2560 ทผานมา นอกจากน การเคลอนยายคน/แรงงานอาจน าไปสปญหาการคามนษย การเพมขนของประชากร การไมสมดลของการพฒนาทางเศรษฐกจและสงแวดลอม อาจน ามาซงขบวนการอาชญากรรมระหวางประเทศ ซงองคกรอาชญากรรมจะไมใชเพยง Organized Crime แตอาจอยในรปกลมธรกจ หรอกลมผลประโยชนทด าเนนธรกจปกต และการสงเสรมการทองเทยวหรอธรกจการทองเทยว ทท าใหเกดการบกรกพนทปาหรอพนทสงวนของรฐจากกลมนายทนชาวไทยและ ชาวตางประเทศเพอปลกสรางโรงแรม รสอรท หรอบานพก สงผลกระทบกบการเกดอาชญากรรมกลมคดทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม

การปองกนปราบปรามอาชญากรรมดวยการแสวงหา ความรวมมอจากประชาชน โดยใหประชาชนและชมชนไดเขามามสวนรวมในการปองกน และแกไขปญหาอาชญากรรม เปนการปองกนทเปนทยอมรบวา มประสทธภาพ คมคา และสามารถลดอาชญากรรมอยางยงยน โดยด าเนนการควบคไปกบมาตรการปองกนและปราบปรามดวย และกรมสอบสวนคดพเศษเปนหนวยบงคบใชกฎหมายพเศษ โดยเปนองคกรขนาดกลางทมอ า นาจสอบสวน ทวราชอาณาจกร แตไมมหนวยงานปฏบตงานในระดบพนทหรอในสวนภมภาค ดวยเหตผล


-79-

ดงกลาว กรมฯ จงสรางกระบวนการมสวนรวม โดยก าหนดเปนยทธศาสตรการท างาน ดานการสรางความรวมมอกบเครอขายภาคประชาชน ตงแตปงบประมาณ พ.ศ. 2550 เปนตนมา

เพอสงเสรมการมสวนรวมของเครอขายภาคประชาชนในการปองกนการเกดอาชญากรรมคดพเศษอยางยงยน กรมสอบสวนคดพเศษ ปรบระบบและวธการท างาน ทเนน การเปดระบบราชการใหภาคสวนทเกยวของเขามามสวนรวมในการปองกนการเกดอาชญากรรมคดพเศษ โดยสวนเครอขายการปองกนการเกดอาชญากรรมคดพเศษ กองนโยบายและยทธศาสตร สงเสรมใหภาคประขาชนทมจตอาสาเขามามสวนรวมในการ “รวมคด รวมท า รวมรบผดชอบ” บนฐานแนวคดในการขบเคลอนกระบวนการมสวนรวมของประชาชน คอ “เสรมสราง พฒนา รกษา ยกระดบ เชดช” และกรมฯ เปนแกนกลางในการเชอมโยง/บรณาการกบหนวยงานภาครฐอน ทเกยวของเขามา มสวนรวมสนบสนนและเปนหนสวน (Partnership) เชน สถาบนนตวทยาศาสตร เกยวกบการเกบรวบรวมพยานหลกฐานทางนตวทยาศาสตร การสงเกตพฤตการณบคคล ส านกขาวกรองแหงชาต เกยวกบการขาว การวเคราะหขาว การตรวจสอบ/ทานขาว และ การใหขาว การหาขาวเชงลก ส านกงานต ารวจแหงชาต เกยวกบการรกษาความปลอดภยในพนท การกระท าความผดรปแบบตาง ๆ ทเปนภยตอสงคม และกรมปาไม กรมทรพยากรธรณ กรมอทยานแหงชาต สตวปา และพนธพช เปนวทยากรในการใหความรเกยวกบปาไม แนวเขตอทยานแหงชาต กรมประชาสมพนธ ใหความรกบแกนน าเครอขายภาคประชาชนเกยวกบ การใหขาว การเขยนขาวและการรายงานขาวภาคประชาชน ฯลฯ รวมทง ประยกตใชตวแบบการมสวนรวมของประชาชนของสมาคมการมสวนรวมสากล (Public Participation Spectrum) ของ IAP2 (International Association Public Participation) ไดแก ระดบใหขอมลขาวสาร (To Inform) คอ “ระดบรจก” ระดบการปรกษาหารอ (To Consult) คอ “ระดบมกคน” ระดบการเขามามบทบาท (To Involve) คอ “ระดบอนใจ” และระดบความรวมมอ (To Collaborate) คอ “ระดบไปดวยกน” เพอสรางการมสวนรวมของประชาชน ในการเฝาระวง แจงเบาะแส การปองกนการเกดอาชญากรรมคดพเศษในพนท และเปนผแทนในการประสานงานรบเรองรองทกขของประชาชนกบกรมสอบสวนคดพเศษ สรปขนตอนการท างานแบบมสวนรวม ดงน

1. สนบสนนใหภาคประชาชนเขามามสวนรวมในการปองกนการเกดอาชญากรรมคดพเศษ “ระดบรจก” โดยกรมฯ เปดรบสมครผทมจตอาสาเขามารวมดวยความสมครใจ ไมมการเกณฑ/ การบงคบ เปนไปดวยความเปนอสระทตองการเขามามสวนรวมกบกรมสอบสวนคดพเศษ ซงกรมฯ มการตรวจสอบขอมลจาก เลขบตรประจาตวประชาชน 13 หลก ประวตทไมยงเกยวกบอาชญากรรม ยาเสพตด และไมเปนผตองหาในคดความทางอาญา และอน ๆ ทเกยวของ ซงปจจบน มประชาชนจตอาสาทมาดวยใจเปนสมาชกเครอขายทขนทะเบยนทงสน จ านวน 7,527 คน


-80-

2. เสรมสรางศกยภาพของภาคประชาชน โดยในระยะเรมแรกตงแตป 2550 กรมฯ สรางความรความเขาใจ ใหกบเครอขายทเปนแกนน า จ านวน 250 คน “ระดบมกคน ผานกลไก การฝกอบรม ซงเปาหมายเพอพฒนาศกยภาพและทกษะเครอขาย แบงเปน 3 ระดบ คอ

ระดบเบองตน เปนการอบรมใหความรพนฐานทวไปแกเครอขายทเขามา มสวนรวมครงแรก เพอสรางเขาใจเกยวกบบทบาท ภารกจและหนาทของ กรมสอบสวนคดพเศษ และบทบาทของเครอขายภาคประชาชน หลกการเขยนค ารอง การเฝาระวงคดพเศษ การรายงานการเฝาระวงพนท รวมถงชองทาง การตดตอกบกรมฯ

ระดบแกนน า เปนเครอขายภาคประชาชนทผานการฝกอบรมระดบตนมาแลว มการพฒนาและท างานเปนเครอขายกบกรมฯ และมผลการด าเนนการ ทชดเจน โดยจะคดเลอกเขาพฒนาศกยภาพและฝกอบรมในหลกสตรทเกยวของกบการรวบรวมพยานหลกฐาน หลกการรวบรวมพยานหลกฐานเบองตน และการมอบหมายภารกจทเปนเปาประสงคหลกของการสรางเครอขายภาคประชาชน เขามามบทบาทและมสวนรวมในการปองกน แจงเบาะแส รายงานการเกดอาชญากรรมในระดบพนท

ระดบการสรางชมชนเขมแขง เปนการยกระดบเพอพฒนาศกยภาพของแกนน าระดบชมชนทมความเขมแขงใหมการท างานในเชงโครงสราง โดยใหความร ทกษะกบภาคประชาชนระดบชมชนในการเฝาระวงการเกดอาชญากรรมระดบพนทอยางเปนระบบ และเทคนคในการแกไขปญหาของชมชน

3. สนบสนนการมสวนรวมโดยจดใหม เวททเปดใหเครอขายภาคประชาชนเขามาม สวนรวมในการเสนอความเหน/ขอเสนอแนะ และแนวทางแกไข/ด าเนนการ รวมทง เขามามสวนรวม ในกระบวนการตดสนใจ ผานกลไกการสงเสรมกระบวนการรวมกลมเปนเครอขายภาคประชาชน ในการปองกนอาชญากรรมคดพเศษ “ระดบอนใจ” ซงเปนการสรางความไววางใจและเปดใหเครอขายเขามามสวนรวม ในรปแบบของ “คณะท างานสงเสรมการมสวนรวมของประชาชนในการบรหารราชการกรมสอบสวนคดพเศษ” ซงมาจากผแทนเครอขายภาคประชาชน และตวแทนของ ผมสวนไดสวนเสยทเกยวของ ทงภาครฐ ผแทนเครอขายภาคเอกชน โดยคณะท างานสงเสรม การมสวนรวมฯ มบทบาทในการเขามารวมก าหนดนโยบาย กรอบแนวทางและทศทางของกรมสอบสวนคดพเศษ เกยวกบการเปดโอกาสใหภาครฐ ภาคเอกชนและภาคประชาชนเขามามสวนรวม ในการบรหารราชการ คณะท างานฯ ยงมบทบาทในการเสนอแนะในการก าหนดนโยบาย ทศทางแผนงาน/โครงการทเกยวของกบการด าเนนการเสรมสรางการมสวนรวมของเครอขายภาคประชาชน


-81-

4. สรางความรวมมอในการท างานเพอปองกนการเกดอาชญากรรมคดพเศษ “ระดบ ไปดวยกน” โดยสงเสรมบทบาทเครอขายภาคประชาชนใหเขามาเปนหนสวนการท างาน ไดแก

บทบาทเปนกลไกส าคญในพนทในการรายงาน/เฝาระวง แจงเบาะแส ทเปนเรองการปองกนปญหาอาชญากรรมคดพเศษ รายงานความเคลอนไหว ทคาดวาจะเปนภยตอประเทศ ทงความมนคง เศรษฐกจ และสงคม เชน พนทเกาะยาวนอยและเกาะยาวใหญ อ าเภอเกาะยาว จงหวดพงงา ทเครอขายรวมกนเฝาระวงและหาขาวในพนท โดยการตรวจสอบเบองตนวาเปนการบกรกในพนทสาธารณประโยชนหรอปาสงวน เปนพนททบซอนกบพนทของประชาชนหรอไม และจะแจงขาวพรอมพฤตกรรมบคคลทมสวนเกยวของ รวมทงชวยเกบรวบรวมขอมลพนทกอนและหลงการบกรกทดน เพอประกอบการด าเนนคด ตลอดจนเปนพยานในศาล ชวยใหการด าเนนคดมขอมลหลกฐานทถกตอง ชดเจน รวมถงจ านวนของผมสวนรวมในคด ส านวนคดมความถกตองและครบถวนสมบรณยงขน สามารถลงโทษผกระท าความผด และคนพนทใหประชาชนและสงคม รวมทงยงชวยยบยงผบกรกรายใหมใหลดนอยลง

บทบาทรวมด าเนนงานในลกษณะเปนตวแทนของกรมฯ เกยวกบการรบค ารอง และประสานการด าเนนการเกยวกบการรองทกขของประชาชนในระดบพนทกบกรมฯ

บทบาทเปนเครอขายเปนผกระจายขาว แจงเตอนภยทเกยวของ และเปนวทยากร ตวคณใหความร กบประชาชนทวไปไดรเทาทนอาชญากรรมรปแบบตาง ๆ และอาชญากรรมคดพเศษ รวมทง ภยของอาชญากรรมอนทมผลกระทบตอประชาชน

จากการเขามาท างานรวมกนแบบหนสวนของเครอขายทมจตอาสาและมจตส านกสาธารณะ ดงปรากฏจากค ากลาวของผแทนเครอขายทวา “หมวกไมม เสอไมม มาดวยใจ” สงผลใหแกนน าเครอขายภาคประชาชน ในระดบพนทรวมกนจดตงศนยรบขอมลและเผยแพรอาชญากรรมคดพเศษ เพอเปนศนยกลางในการกระจายความร การรบรและการเตอนภยของประชาชนในพนท และเปนศนยทแกนน าเครอขายก าหนดเปนสถานทในการรบเรองรองเรยน รองทกขของเครอขายภาคประชาชน ประชาชนในพนทเพอรวบรวมสงกรมสอบสวนคดพเศษ ซงปจจบนไดจดตงแลว จ านวน 6 ศนย ประกอบดวย ศนยรบขอมลและเผยแพรอาชญากรรมคดพเศษจงหวดตราด จงหวดสระแกว จงหวดนาน จงหวดประจวบครขนธ และจงหวดเลย (2 ศนย)


-82-

นอกจากน กรมฯ เพอสรางการมสวนรวมของเครอขายภาคประชาชน และผม

สวนไดสวนเสยทเกยวของในการเขาใชบรการ การตดตอ สอบถามสถานภาพความคบหนาของเรองสบสวนและคดพเศษ และใหความรตาง ๆ ทเกยวของไดอยางสะดวก รวดเรว ประหยดและงายตอการเขาถง ไดพฒนานวตกรรม/เทคโนโลย ไดแก 1) Application “แจงเบาะแส รองเรยน รองทกข หรอแจงออนไลน” 2) DSI MAP คอ ระบบแอพพลเคชนเพอใชในการตรวจสอบการบกรกทดนของรฐ ทสามารถใชงานไดอยบนระบบ Web Browser ทวไปทใชงานไดบนคอมพวเตอรตงโตะ หรอ Notebook 3) DSI MAP EXTEND คอ Application เพอใช ในการตรวจสอบการบกรกทดนของรฐ ซงพฒนาอยบนโทรศพทมอถอ ระบบแอนดรอยด (Android) ผใชงานสามารถตรวจสอบผานโทรศพทไดทนท (Real Time) และสามารถสงรายละเอยดรองเรยนโดยแนบภาพถายพนทเกดเหตมายงกรมสอบสวนคดพเศษไดทนท นอกจากน กรมฯ มเวทการแลกเปลยนเรยนร และถอดบทเรยนการท างาน รวมทงเชดชเครอขายทมผลงานประจกษ และจดท าเปนเอกสารเผยแพร เชน เอกสาร “เครอขายตนแบบดเอชไอ ประจ าป พ.ศ. 2559” ทงน จากการท างานแบบมสวนรวมของกรมฯ ปจจยทมผลตอความส าเรจ ไดแก ผบรหารใหความส าคญกบการบรหารราชการแบบมสวนรวม ความมงมนและความเปนจตอาสาของเครอขาย และการสรางแรงจงใจ/รางวลยกยองเชดชเครอขายทมผลงานอยางเปนธรรม


-83-

สมฤทธผลจากการมสวนรวมของเครอขายภาคประชาชน

1. การพฒนาประสทธภาพการท างาน มขอมลค ารองทเครอขายภาคประชาชนเขามามสวนรวมในการเฝาระวง

การเกดอาชญากรรมคดพเศษ ตงแตป พ.ศ. 2551–2561 สงมายงกรมฯ ซงใชเปนขอมลในการด าเนนการตามอ านาจหนาท 25 เรอง (สงมาทงหมด 599 เรอง) และรายงานการเฝาระวงการเกดอาชญากรรมคดพเศษ ในพนท ทเกยวกบยาเสพตด 452 เรอง การคามนษย 100 เรอง การฉอโกงประชาชน 112 เรอง การบกรกทรพยากรธรรมชาตและส งแวดลอม 154 เรอง การละเมดทรพยสนทางปญญา 79 เรอง การทจรตคอรปชน 125 เรอง ผมอทธพล 159 เรอง

การด าเนนการคดพเศษอยางมประสทธภาพ ทเกดจากเครอขายแจงเบาะแส รายงานการเฝาระวงหรอใหขอมล และประสานความรวมมอกบกรมสอบสวน คดพเศษ จนกรมฯ สามารถเขาสบสวนในพนท และเสนอผบรหารเปนคดพเศษ ตวอยางเชน คดพเศษท 264/2553 เรองกรณนายทนบกรกทดนปาสงวนแหงชาตและลกลอบการขดแรในพนทอ าเภอเชยงคาน และอ าเภอวงสะพง จงหวดเลย หรอเรองการลกลอบขดแรเหลกบรเวณปาสงวน


-84-

แหงชาตภเขาแกวและปาดงปากชม อ าเภอเชยงคาน จงหวดเลย และคดพเศษท 8/2555 เรองการท าเหมองแรโดยมไดรบประทานบตรเหมองแรชวคราว หรอประทานบตรบรเวณพนทบานปาเปา ต าบลวงสะพง จงหวดเลย

ลดการเกดอาชญากรรมพเศษ และประชาชนมความปลอดภยในชวตและทรพยสน รวมทงสามารถลดคาใชจายของประชาชนในการมาตดตอ กรมสอบสวนคดพเศษ

2. การพฒนาอยางยงยนในการเฝาระวงการเกดอาชญากรรมคดพเศษ ตนแบบชมชนทเขมแขงในการปกปองและดและชมชนตนเอง และบงคบใช

กฎหมายอยางมประสทธภาพ โดยสามารถลงโทษผกระท าความผดได และเรยกคนทดนของรฐ โดยเรยกคนทดนของรฐ 500 ไร มลคาความเสยหาย 1,000 ลานบาท รวมทงประชาชนตรวจสอบ ส.ค. 1 จากทงหมด 972 แปลง ตรวจสอบได 729 แปลง

เกดการรวมกลมเปนเครอขายปองกนอาชญากรรมคดพเศษ ทมาจากประชาชนทมจตอาสา ทมพลงบรสทธ ซงมการเชอมโยง/ประสานความรวมมอกน และเขามามสวนรวมในการปองกนการบกรกทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม รวมทงรกษาสทธขนพนฐานของประชาชน

เกดศนยรบขอมลและเผยแพรอาชญากรรมคดพเศษ ทเปนศนยกลางในการกระจายความร การรบร และเตอนภยประชาชนในพนท และเปนศนยรบเรองรองเรยน รองทกขของเครอขายภาคประชาชนและประชาชนในพนท โดยเครอขายจะท าหนาทเปนตวแทนเจาหนาทของกรมฯ ในการอ านวยความยตธรรมและปองกนการเกดอาชญากรรมในพนทไดอยางยงยน




-86-

กรมอทยานแหงชาต สตวปา และพนธพช โครงการสงเสรมและพฒนาการมสวนรวมของชมชน

ในพนทปาอนรกษ: ปาตนน าขนลาว อทยานแหงชาตขนแจจงหวดเชยงราย

กรมอทยานแหงชาต สตวปา และพนธพช มวสยทศน คอ “เพมพนทปาอนรกษใหไดรอยละ 25 ของพนทประเทศไทย ภายในป 2569” และมภารกจเกยวกบการอนรกษ สงเสรมและฟนฟทรพยากรธรรมชาต สตวปา และพนธพชในเขตพนทปาเพอการอนรกษ โดยการควบคม ปองกนพนทปาอนรกษเดมทมอย และพนทปาเสอมโทรมใหกลบสมบรณดวยกลยทธการสงเสรม กระตน และปลก จตส านกใหชมชนมความหวงแหนและการมสวนรวมในการดแลทรพยากรทองถน เพอเปนการรกษาสมดลของระบบนเวศและสงแวดลอม ตลอดจน ความหลากหลายทางชวภาพ ส าหรบเปนแหลงตนน าล าธาร แหลงทอยอาศยของสตวปา แหลงอาหาร แหลงนนทนาการและการทองเทยวทางธรรมชาตของประชาชน

กรมอทยานฯ ใหความส าคญกบการเปดระบบราชการและท างานแบบมสวนรวม ในระดบความรวมมอ (Collaborative) โดยไดสมครขอรบรางวลเลศรฐ สาขาการบรหารราชการแบบมสวนรวม ประจ าป พ.ศ. 2561 ในประเภทรางวลสมฤทธผลประชาชนมสวนรวม (Effective Change) จากผลการด าเนนงานเกยวกบ “การสงเสรมและพฒนาการมสวนรวมของชมชนในพนทปาอนรกษอยางยงยน" จากนโยบายสการสรางวฒนธรรมการท างานแบบมสวนรวม

กรมอทยานฯ ใหความส าคญกบการมสวนรวมของประชาชน โดยก าหนดไวในแผนยทธศาสตร ประเดนยทธศาสตรท 3: อนรกษ ฟนฟระบบนเวศปาตนน าเพอรกษาสมดลของธรรมชาต กลยทธ 1: สงเสรมการปลกปา โดยการมสวนรวมของทกภาคสวน และในพนธกจของกรมอทยานแหงชาต สตวปาและพนธพช และในพนธกจขอ 3: บรหารจดการทรพยากรปาไมและสตวปา โดยการมสวนรวมบนพนฐานเทคโนโลยท เหมาะสม รวมทงคานยมองคกรคอ “PROTECT” หมายถง “คมครองรกษา” ซง P = Participation หมายถง ทกภาคสวน มสวนรวมในการบรหารจดการทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม และอธบดกรมฯ มแนวนโยบายการบรหารจดการทรพยากรธรรมชาต ซงยดหลกธรรมาภบาลและหลกการ มสวนรวมของชมชน ทใหเขามสวนรวมในการบรหารจดการทรพยากรธรรมชาตในทองถนของตนเอง โดยมการสอสารผานขอสงการ/การประชมมอบนโยบายแกหวหนาอทยานแหงชาตทวประเทศ และเวบไซต www.dnp.co.th และ www.park.dnp.go.th รวมทง กรมฯ ไดจดตง


-87-

ฝายพฒนาการมสวนรวมและเครอขาย ในส านกอทยานแหงชาต ขนมารบผดชอบการสงเสรม การมสวนรวมของประชาชน

และเพอใหเกดวฒนธรรมการท างานแบบมสวนรวม กรมฯ ไดพฒนาศกยภาพเจาหนาท/บคลากรใหมความร ความสามารถ และทกษะการสรางกระบวนการมสวนรวม ในการจดการทรพยากรธรรมชาต สตวปา และพนธพช และจดท าคมอใหหนวยงานในสงกดทเกยวของใชเปนแนวทางการปฏบตงานในพนท เชน คมอ “เคลด (ไม) ลบ ฉบบ จปส.” ส าหรบผปฏบตหนาทประสานงานดานการสงเสรมการมสวนรวม (จปส.) รวมทงสนบสนนงบประมาณส าหรบกจกรรมทสงเสรมการมสวนรวมของประชาชน เชน เงนอดหนนชมชนผานกจกรรมสงเสรมและพฒนาการมสวนรวมของชมชนในพนทอนรกษหมบานละ 50,000 บาท นอกจากน มการเผยแพร/ใหขอมลขาวสารและรบฟงความคดเหนของประชาชน ผานชองทางทหลากหลาย ไดแก เวปไซต www.dnp.co.th ,www.facebook.com/DNP1362, www.facebook.com/ สวนสงเสรมและพฒนาชมชนตนน า โทรศพทสายดวน 1362 เวทการประชมสมมนา และน าความคดเหนหรอขอเสนอแนะทไดรบมาใชประโยชนในการเพมประสทธภาพการท างาน และประกอบการจดท าแผนงาน/ โครงการ/ งบประมาณดวย ตนแบบความส าเรจจากการท างานแบบมสวนรวมกบชมชนในพนทปาอนรกษ: ปาตนน าขนลาว อทยานแหงชาตขนแจ จงหวดเชยงราย

ลมน าขนลาว ตงอยเขตอ าเภอเวยงปาเปา จงหวดเชยงราย มพนท 269,817 ไร (431 ตารางกโลเมตร) มความสงจากระดบน าทะเลปานกลางตงแต 580 เมตร ไปจนถง 2,031 เมตร พนทสวนใหญเปนภเขาสงมความลาดชน มพนทราบลมในหบเขาบร เวณล าน าไหลผานประมาณรอยละ 10 มพนททมสภาพปาจ านวน 217,342 ไร (รอยละ 80.55 ของพนทลมน า) น าลาวไหลจากภเขาสงทางทศใตลงไปทางทศเหนอ แลวไหลลงสล าน ากก และล าน าโขงในทสด

ปาตนน าขนลาว คลอบคลมบรเวณภเขาสงทางทศใตของลมน าขนลาวทงหมด ไดแก ดอยลงกา ดอยนางแกว ดอยมด และดอยผาโงม ทกอเกดหวยส าคญหลายสายทไหลลงสแมน าลาวมล าหวยหลายสาย และมความหลากหลายของปาชนดตาง ๆ เชน ปาเบญจพรรณ ปาเตงรง ปาดบชน ฯลฯ รวมทงเปนพนทรองรบน าและสงน าหลอเลยงชมชนจ านวน 24 หมบาน ใน 3 ต าบล ของอ าเภอเวยงปาเปา จงหวดเชยงราย ไดแก ต าบลแมเจดยใหม ต าบลแมเจดย และต าบลปางว

จากการทพนทปาตนน าล าธาร เปนพนททก าหนดใหอนรกษเปนพนทชนคณภาพ ลมน าชน 1 หรอชน 2 หามมใหเปลยนแปลงลกษณะพนทปาไมเปนรปแบบอนอยางเดดขาด ทกกรณ เพอรกษาไวเปนพนทตนน า ตามมตคณะรฐมนตร เมอวนท 28 พฤษภาคม 2528 เรองการก าหนดชนคณภาพลมน า และเมอป 2538 กรมอทยานฯ ไดประกาศจดตงอทยาน


-88-

แหงชาตขนแจ ซงครอบคลมบรเวณปาตนน าขนลาวทงหมด ดวยเหตผลทวา เปนผนปาท อดมสมบรณ มความหลากหลายทางชวภาพ เปนตนก าเนดของแมน าลาว และมเอกลกษณ ทางธรรมชาตทสวยงาม โดยกนพนททอยอาศยของชมชนออกจากพนทอทยาน แตไมไดกนพนทท ากนออกดวย สงผลใหเกดความขดแยงระหวางเจาหนาทอทยานกบชมชนตนน าขนลาว ซงเปนชาวพนเมองทอพยพเขามาตงถนฐานทอยอาศยและท ากน ตงแตป 2524 ในการใชประโยชนทดนในการท าการเกษตร ซงเมอประชากรเพมมากขนกยงเกดการเพมหรอขยายพนทท าการเกษตรมากข น และมการใชสารเคมและป ย ในการปลกพ ชมากข น ท า ใ ห ความอดมสมบรณของทรพยากรปาไม ดน และน าเสอมสภาพลง รวมทงเกดปญหาขาดแคลนน า และปญหาไฟปาตามมา โดยหากไมเรงแกไข ผนปาอนอดมสมบรณของปาตนน าขนลาว กจะเสอมสภาพลง สงผลใหเกดปญหาน าปาไหลหลากในฤดฝน การชะลางพงทลายหนาดนเนองจากขาดตนไมและพชคลมดน ปญหาขาดแคลนน าในฤดแลง เกษตรกรเดอดรอน จากปญหาน าไมเพยงพอใชในการเกษตร เกดผลกระทบกบรายไดและคณภาพชวตของประชาชนทงในพนทตนน าและปลายน า รวมทงการอนรกษทรพยากรธรรมชาตของประเทศ ในภาพรวม

แผนทเครอขายชมชนในพนทปาตนนาขนลาว


-89-

เพอใหชมชนสามารถอยรวมกบปาไดอยางยงยน กรมอทยานฯ ปรบบทบาทจาก ผบงคบใชกฎหมายมาเปนผสงเสรมและสนบสนน (Facilitator) และสรางกระบวนการ มสวนรวมของประชาชน โดยหนวยจดการตนน าขนลาว ส านกบรหารพนทอนรกษท 15 (เชยงราย) สงกดส านกอนรกษและจดการตนน า สงเสรมและสนบสนนใหทกฝายทเกยวของมาพดคยกนถงตนเหตและความตองการของชมชน คนหาสาเหตและแนวทางการแกไขปญหาทเกดขน รวมทงสรางสรรคกจกรรมในการคมครอง ปองกน และฟนฟพนทปาขนมาตามสภาพพนทและความตองการทแทจรงของชมชน โดย ในการขบเคลอนกระบวนการท างานแบบ มสวนรวม กรมอทยานฯ ลงพนทสรางความรความเขาใจและใชกลไกการสงเสรมใหเกดกระบวนการรวมกลมของชมชนทอยในเขตพนทปาอนรกษ หรอหมบานโดยรอบทมผลกระทบตอพนทปาอนรกษ ผานการคดเลอก “คณะกรรมการสงเสรมและพฒนาการมสวนรวมของชมชนในพนทปาอนรกษ (สสอ.) ของหมบาน” และประสานสรางความรวมมอกบทกภาคสวน ทเกยวของในพนท ไดแก มลนธสายใยแผนดน เครอขายชมชนรกษปาน าลาว (NGO ทองถน) มลนธ โครงการหลวง ศนยพฒนาโครงการหลวงหวยโปง และหนวยงานภาครฐอน เชน กรมการปกครอง กรมการทองเทยว ฯลฯ รวมทงองคการบรหารสวนต าบลและชาวบาน/ชมชนทอยในพนท เพอเขามาเปนภาคเครอขายความรวมมอ การท างานรวมกนในการรกษาผนปาตนน าใหมความอดมสมบรณ และคนในขมชนอยกบปาโดยไมท าลายปาอยางยงยน สรปขนตอนการท างานแบบมสวนรวม ดงน

1. สงเสรมการจดเวทชาวบาน เพอส ามะโนปญหาทเกดขนในชมชน โดยอทยานแหงชาตขนแจ หนวยงานภาครฐทเกยวของในพนท และภาคประชาสงคม เชน มลนธสายใยแผนดน และเครอขายชมชนรกษปาน าลาว (NGO ทองถน) เขามารวมพดคยปรกษารวมกน กบชมชน เกยวกบประเดนปญหาดานทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม และปญหาทเกยวของอนๆ ในชมชนของตนเอง และรวมกนวเคราะหหาสาเหตทมาของปญหา แสวงหาวธปองกนและแนวทางแกไข ซงพบประเดนปญหาส าคญของชมชนในพนทตนน าขนลาว ไดแก ปญหาความขดแยงกบเจาหนาทอทยาน ภยคกคามจากไฟปา การบกรกปาเนองจากการขยายพนทปลกพชเชงเดยว การขาดแคลนน าในฤดแลง การใชสารเคมทางการเกษตรบนพนทตนน า

2. สงเสรมใหเกดกระบวนการรวมกลม โดยใหชมชนคดเลอกและจดตงคณะกรรมการ สสอ. ของหมบาน ทชมชนคดเลอกกนขนมาเอง เพอใหมบทบาทในการบรหารจดการเงนอดหนนทกรมอทยานฯ สนบสนนหมบานละ 50,000 บาท ใหเปนไปตามแผนงานโครงการทเกดจากมตของคณะกรรมการ สสอ. ของชมชน


-90-

3. ส ารวจขอมลพนฐาน และการใชประโยชนทดนของชมชนแบบมสวนรวม โดยภาคเครอขายทเกยวของ ไดแก อทยานแหงชาตขนแจ หนวยจดการตนน าขนลาว โครงการ พระราชด ารฯ มลนธสายใยแผนดน และสมาชกชมชน รวมกนส ารวจขอมลชมชน จดท าแผนทการใชประโยชนทดนรายแปลงของชมชนทกหมบาน รวมทง เกบขอมลสภาพภมประเทศ ภมอากาศ ดน น า ชนดพชทปลก และท าประวตการใชทดนของเกษตรกร ซงน าไปสการคนพบทางออกของการแกปญหารวมกน คอ การสงเสรมการปลกกาแฟใตรมเงาไมใหญ ทเหมาะสมกบสภาพพนททเปนปาตนน า

4. ชมชนรวมกนก าหนดกฎ ระเบยบในการใชประโยชนทรพยากรของชมชน โดยผานกลไกเวทประชมชาวบาน ซงไดก าหนดกฎ ระเบยบในการใชประโยชนทรพยากรของชมชนในแตละหมบาน และน าไปสการท าบนทกขอตกลงในการ “ไมซอไมขายทดนในเขตปาอนรกษ” กบอทยานแหงชาตขนแจ ซงหากมผฝาฝนจะใชกตกาทางสงคมในการจดการกอน แตหาก ไมยตจะสงใหด าเนนการตามกฎหมายตอไป

5. ชมชนรวมกนวางแผนงาน/กจกรรม และรวมด าเนนงานทก าหนดไวตามแผนทเกดจากมตของสมาชกในชมชน โดยคณะกรรมการ สสอ . จะเปนกลไกหลกในการรวมรวมขอเสนอแนะหรอมตทประชมมาจดท าแผนงานกจกรรม เชน แผนการปองกนและควบคมไฟปา แผนการแกไขปญหาการขยายพนทท าการเกษตร การสรางฝายตนน าแบบผสมผสาน การปลกพชอาหาร สมนไพรเสรมในพนทปา ฯลฯ และวางแผนการใชจายเงนงบประมาณทไดรบอดหนนมา และหนวยจดการตนน าขนลาวเปนผสงเสรมและสนบสนนคอยใหค าปรกษาแนะน า เนองจากกจกรรมทจะด าเนนการตองไมขดกบกฎระเบยบของอทยานแหงชาตขนแจดวย ตวอยางเชน การปองกนและควบคมไฟปา ทชาวบานมารวมตวกนเพอรวมกนท าแนวกนไฟตามสนปนน าขนลาว ท าใหสามารถระดมพลในการรวมกบเจาหนาทร ฐในการดบไฟปาไดอยางรวดเรวและผลส าเรจดเยยม หรอแผนการแกไขปญหาการตดไมและเปดปาเพอขยายพนทท าการเกษตร กมภาคเครอขาย เชน ศนยพฒนาโครงการหลวงหวยโปงเขามารวมในการลดพนทเพาะปลกเสาวรสลงและรบซอผลผลตชาจากชาวบาน และมลนธสายใยแผนดนเขามาสงเสรมและสนบสนนการปลกกาแฟในรปแบบวนเกษตรอนทรย ทพฒนาตอยอดใหเปน Signature ผลผลตจากปาตนน าขนลาว หรอเครอขายชมชนรกษน าลาวเขามามสวนรวมในการหาแหลงทนสนบสนนและรวมด าเนนการเกยวกบการสรางฝาย การสรางถงเกบน าและประปาภเข า นอกจากน ภาคเครอขายยงมสวนรวมในการรวมตดตามและประเมนผลการด าเนนกจกรรมตางๆ ทด าเนนการตามแผนงานของชมชน โดยรายงานคณะกรรมการบรหาร สสอ. และคณะกรรมการทปรกษาอทยานแหงชาตขนแจ (PAC) ซงมผแทนจากหลายภาคสวน (เชน ผแทนมลนธสายใยแผนดน และผแทนชมชนในพนท) ดวย


-91-

จากการท างานแบบมสวนรวมของกรมอทยานฯ ในพนทปาลมน าสงผลใหเกด การรวมกลมเปนเครอขายชมชนตนน า โดยปจจยทมผลตอความส าเรจ คอ 1) ชมชนม ความมนใจและไววางใจหนวยงานภาครฐ และเปดใจเขาหากน หนหนาเขามาปรกษาหารอกนเพอแกไขปญหาตางๆ 2) ความรวมมอของชมชนและภาคสวนตางๆ ทเปนน าหนงใจเดยวกนและเขามาเปนเครอขายชมชนตนน า ทมสวนรวมด าเนนงานในทกมต และ 3) องคกรภาคประชาสงคม ทมความช านาญการในงานดานการอนรกษบนพนฐานการพฒนาคณภาพชวต(เกษตรอนทรย) ทสรางความมนคงทางรายไดใหกบชาวบานขามารวมเปนหนวยปฏบตการในพนท เชน มลนธสายใยแผนดน


-92-

สมฤทธผลของการอนรกษผนปาตนน าอยางยงยน การอนรกษทรพยากรปาไมในพนทปาตนน าขนลาวแบบมสวนรวม ครอบคลมพนท 3

ต าบลในเขตอ าเภอเวยงปาเปา จ านวน 168,750 ไร (270 ตารางกโลเมตร) มผลส าเรจของ การพฒนาอยางยงยน สรปดงน

1. การพฒนาคณภาพชวตของชมชน ชมชนในพนทตนน าขนลาว ใชน าจากล าหวยท าเปนระบบประปาภเขา ซงเปนน า

สะอาด และ ไมมปญหาขาดแคลนน าในชวงฤดแลง ชมชนมรายไดการขายผลผลต ไดแก ใบชา กาแฟ กลวยไม สบปะรดส และน าผง

ปา กวา 28,000,000 บาท/ ป โดยไมตดไมท าลายปา และชวยอนรกษใหพนปา มความอดมสมบรณ

ชมชน/เครอขายภาคประชาชนดแลตนเองได มการจดตงกฎ กตกา และขอบงคบเครอขายรกษปาตนน าขนลาว เพอการปกครองชมชน ดแลปาและสตวปา และการใชประโยชนจากปา

ความยงยนในการด าเนนชวต ชมชนสามารถพงพาตนเองได จากการมอาชพทมนคง เชน มโรงงานแปรรปผลผลต มระบบอบแหงผลผลตชา กาแฟ เครองสเปลอกกาแฟ เครองควเมลดกาแฟ

เกดการพฒนาอยางยงยน คอการจดตงกลมวสาหกจชมชนกาแฟอนทรยรกษปาบานขนลาว และสรางแบรนดกาแฟระดบพรเมยม “มวนา (Mivana)” กาแฟรกษาปาภายใตวถเกษตรอนทรย และกองทนเงนรายไดจากการขายผลผลตจากระบบการคาทเปนธรรม ส าหรบใชในกจกรรมสาธารณะของชมชน

2. การอนรกษปาตนน าอยางยงยน กรมฯ สามารถเจรจาไดพนทปากลบคน จ านวน 667.62 ไร สบเนองมาจากชมชน

มความร ความเขาใจ และจตส านกในการรวมอนรกษฟนฟทรพยากรปาไม ทเกดจากหลกการรวมกนดวยหวใจของชา 5 ส ทวา “ชาจะด ตองมปา ชามราคา เพราะปาเขยว ทงชาทงปา รวมเปนหนงเดยว โลกจะสเขยว เศรษฐกจมนคง มงคง และยงยน”

ประหยดงบประมาณในการดแล/ ฟนฟปาตนน าขนลาวในเรองการลาดตระเวนการจดท าแนวกนไฟ การปลกฟนฟปา การจดท าและซอมแซมฝายตนน าได ประมาณ 5,894,750 บาท/ ป


เกดหมบานตนแบบ ทเปนแหลงเรยนรดานการอนรกษปาตนน า รวมกบการท าเกษตรอนทรยแบบรกษาปาอยางยงยน การเลยงผงโพรง และการจดการโฮมสเตย ไดแก บานขนลาว บานปางมะกาด บานหวยคณพระ บานหวยทราย และ บานหวยน ากน และเกด “เครอขายรกษปาตนน าขนลาว” เปนการรวมกลมชมชนในพนทตนน าขนลาวทง 8 หมบาน เพอรวมกนท ากจกรรมดานการอนรกษแหลงน าและปาตนน าในพนท

พนทปาตนน าขนลาว 168,750 ไร (270 ตารางกโลเมตร) มความอดมสมบรณ โดยตวชวดทางธรรมชาต ไดแก ซาลาแมนเดอร หรอ กะทาง หรอ จงจกน า ซงเปนสตวครงบกครงน าทหาพบไดในล าหวยทใสสะอาดบนยอดภเขาสงเทานน สงผลใหน าในล าน าลาวมคณภาพน าทสะอาดมน าไหลตลอดป


%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%


ประเภทรางวลสมฤทธผลประชาชนมสวนรวม

(Effective Change)



-95-

ประเภทรางวลสมฤทธผลประชาชนมสวนรวม (Effective Change) ระดบด

กรมประมง โครงการธนาคารผลผลตเกษตรดานการประมง

บานซบสมบรณ จงหวดบรรมย พนทหนองซบสมบรณ หมท 7 ต าบลทงจงหน อ าเภอโนนสวรรณ จงหวดบรรมย

เปนแหลงน าในชมชนขนาดเลกและมลกษณะเปนแหลงน าปดทขาดความอดมสมบรณ ปรมาณสตวน ามนอย ปรมาณปลาไมเพยงพอตอการบรโภคของชมชน ชาวบานตองซอปลาจากทอนใน

ราคาสง กรมฯ จงไดสนบสนนใหด าเนนการโครงการธนาคารผลผลตการเกษตรดานประมงบานหนองซบสมบรณ ต าบลทงจงหน อ าเภอโนนสมบรณ จงหวดบรรมย โดยการแตงต งคณะกรรมการธนาคารฯ ประจ าแหลงน า เพอใหสามารถบรหารจดการแหลงน าชมชน ตลอดจนให

ความรแกชมชนใหเกดความเขมแขงและมความสามารถ ในการบรหารจดการผลผลตสตวน าและบรหารจดการรายไดทเกดขนผานระบบกลมหรอธนาคารผลผลตเกษตรดานการประมง

กรมประมง โครงการเสรมสรางการมสวนรวมของชมชนประมง: กลมประมงพนบานเรอเลกหนองแฟบ จงหวดระยอง

ในชวง 10 ปทผานมา ทรพยากรสตวน าในพนทจงหวดระยองไดลดลงอยางมาก ในขณะทมเรอท าประมงมากขน กรมประมงจงไดสนบสนนใหมการรวมกลมชมชนชาวประมงพนบานเรอเลกหนองแฟบ ทมวตถประสงครวมกน มการตดตอสอสาร หรอการรวมกลมมความเอออาทรตอกน

มการเรยนรรวมกนในการจดการ เพอใหทรพยากรประมงและทรพยากรสตวน าของชมชนทองถน โดยกลมฯ รวมกบกรมประมง และภาคอตสาหกรรมไดรวมกนก าหนดแนวเขตประมง ตามแนวทางอนรกษ และไดน าความรทางวชาการมา ลงมอปฏบตเพอใหใชทรพยากรไดอยางยงยน


-96-

กรมสงเสรมวฒนธรรม โครงการถนนสายวฒนธรรม: อ าเภอตะพานหน จงหวดพจตร

กรมสงเสรมวฒนธรรม ไดด าเนนโครงการ “ถนนสายวฒนธรรม” มาอยางตอเนองตงแตปงบประมาณ พ.ศ. 2558 โดยรวมก บชมชนในพนททมความพรอม ม เอกลกษณและ

อตลกษณทางวฒนธรรมในทองถนโดดเดนอยางเปนรปธรรม โดยพนทตวอยางอ าเภอตะพานหน จงหวดพจตร ซงเคยเจรญรงเรอง เกดจากนกธรกจท เกดอ าเภอตะพานหนตองการทจะพฒนาพนทบานเกด น าเอกลกษณทโดดเดนใหกลบมาเปนจดเดนเปนทรจกอกครง ซงหนวยงานภาครฐและภาคเอกชน/ชมชน/

เครอขายตางๆ ในพนท เชน เทศบาลเมองตะพานหน มลนธอนเตอรลงคใหใจ ส านกงานพฒนาชมชนอ าเภอตะพานหน จงหวดพ จตร ส านกงานวฒนธรรมจงหวดพจตร การทองเทยวและกฬาจงหวดพจตร ก านนผ ใหญบาน กลมอาชพสมมาชพชมชน กลมผประกอบการ OTOP เปนตน ไดรวมกนคนหาความตองการ วเคราะหจดเดนในวฒนธรรมทองถน ผลตภณฑของชมชน โดยชมชน/เครอขายในพนทมการจดประชม รวมทงการคนหาทมา/ปญหา น ามาสการจดถนนสายวฒนธรรมตะพานหน ทสะทอนเอกลกษณและอตลกษณทางวฒนธรรมในทองถน

กรมการพฒนาชมชน โครงการจดการปญหาหนสนของคนในชมชน:

ชมชนบานโปง อ าเภอปาแดด และอ าเภอแมสรวย จงหวดเชยงราย ในการขบเคลอนการด าเนนงานศนยจดการกองทนชมชน กรมการพฒนาชมชนไดก าหนดนโยบายการบรหารจดการเงนทนชมชนใหมประสทธภาพ โดยการศกษารปแบบการบรณาการกองทนชมชนตาง ๆ ทมอยในชมชน และจดเวทวพากษเพอหาแนวทางการด าเนนงานทเหมาะสม แสวงหาความรวมมอกบหนวยงานภาค ทงภาคราชการ ภาคเอกชน และภาคประชาชน (ธนาคาร


-97-

ออมสน ธนาคารเพอการเกษตรและสหกรณการเกษตร) โดยการหาวธการสงเสรมสนบสนนการด าเนนงานสถาบนการจดการเงนทนชมชน การเพมเตมองคความรใหแก

คณะกรรมการสถาบนการจดการเงนทนชมชน รวมทงสนบสนนเครองมอในการด าเนนงานฯ ในพนท พรอมทง ตดตามประเมนผล และถอดบทเรยนสถาบนการจดการเงนทนชมชนทประสบผลส าเรจ ในการ

บรหารจดการหนไปส 1 ครวเรอน 1 สญญา ใหเปนแบบอยางและเปนประโยชนตอสถาบน การจดการเงนทนชมชนอกหลายแหงทยงไมสามารถหาทางออกในการบรหารจดการหนของตวเองได

กรมสอบสวนคดพเศษ โครงการคนทดนและปกปองรกษาทรพยากรธรรมชาต และทดนของรฐ:

อทยานแหงชาตสรนาถ จงหวดภเกต จากปญหาการบกรกยดถอครอบครองทดนในเขตอทยานแหงชาตสรนาถ และในเขตปา

สงวนแหงชาต ป า เ ข า ร ว ก ป า เ ข า เ ม อ ง อ า เภอถลา ง จงหวดภเกต มแนวโนมเพมมากขน เนองจากราคาทดนใน

บรเวณดงกลาวมราคาสง ลกษณะของเอกสารสทธทออกมานนขดตอหลกของกฎหมายหลายแปลง โดยผบกรกทดนไดน า ส.ค. 1 ของราษฎรทอยในพนทอน กรมฯ จงไดลงไปในพนทเพอรบฟงความเหนจากผมสวนไดสวนเสย หาแนวทางในการปองกนการบกรกอทยาน โดยมก านน ผ ใหญบาน ปลดอ า เภอเมองถลาง และผแทนอทยานแหงชาตสรนาถ ร วมวางแผน การด าเนนการและก าหนดพนทเปาหมาย พรอมทงใหเครอขายเขามามบทบาทในการเฝาระวง แจงเบาะแสการปองกนการเกดอาชญากรรมคดพเศษในพนท และเปนผแทนในการประสานงานรบเรองรองทกขของประชาชนกบกรมสอบสวนคดพเศษ


-98-

กรมปาไม โครงการพฒนาพนทสเขยวคงบางกะเจา (ปาในเมอง)

จงหวดสมทรปราการ พนทสเขยวคงบางกระเจามจ านวน 11,818 ไร เปนพนทในความรบผดชอบของกรมปาไมจ านวน 1,276 ไร มปญหาเรอง การบรหารจดการ มสภาพเสอมโทรม บางแปลงเปนแหลงทงขยะและสงปฏกลท าใหเกดปญหาน าเนาเสย ปญหาการขยายตวของ

ชมชนเมอง กรมฯ จงไดบรณาการระหวาง หนวยงานราชการ และประสานความรวมมอกบภาคเอกชนสถาบนการศกษา และ ชมชนในทองถน ปรกษาหารอรวมกนในการก าหนดนโยบาย การวางแผนงานโครงการพฒนาพนทสเขยว เพอก าหนดกลไกการพฒนาพนทใหเปนพนทสเขยว และเปนปาในเมองทสมบรณ พรอมทงใหการสนบสนน

ทรพยากร ทงในเรองของงบประมาณและการท ากจกรรมในลกษณะกจกรรมเพอสงคม (Social Enterprise) ปจจบน กรมปาไมไดรวมกบองคการภาครฐ และภาคเอกชนในการพฒนาพนทราชพสดในลกษณะนไปแลว รวม 60 แปลง พนท 178-3-20 ไร

กรมทรพยากรทางทะเลและชายฝง

โครงการจดการทรพยากรทางทะเลและชายฝง โดยการมสวนรวมของชมชน: กลมอนรกษชมชนคลองเสาธง จงหวดสมทรปราการ

ในอดตทผานมามปญหาการท าการประมงผดกฎหมาย ทรพยากรสตวน าลดนอยลง สงผลตอรายไดของชาวประมง เกดการยายถนไปประกอบอาชพอน กลมอนรกษบานคลองเสาธง

ต าบลบางป อ าเภอเมอง จงหวดสมทรปราการ จงไดรวมมอกบกรมทรพยากรทางทะเลและชายฝงในการรวมกนอนรกษทรพยากรทางทะเลในพนทหนาบานตวเองในนามเครอขายรกษอาวไทยตอนบน ประกอบดวยสมาชกจากชมชนชายฝงทมสภาพทางภมศาสตรคล ายคล งกน 6 จงหว ด ไดแก


-99-

ฉะเชงเทรา สมทรปราการกรงเทพมหานคร สมทรสาคร สมทรสงคราม และเพชรบร ซงกลมฯ ไดมสวนรวมในการปฏบตงาน รวมเสนอแผนงานโครงการตางๆ รวมถง การตดตามประเมนผล ในทกกจกรรมของกรมทรพยากรทางทะเลและชายฝง เพอใหเกดการอนรกษทรพยากร สตวน าอยางยงยน

กรมทรพยากรทางทะเลและชายฝง โครงการสงเสรมความรวมมอประมงพนบาน เพอการอนรกษทรพยากรทางทะเล

และชายฝง: กลมประมงพนบาน ต าบลคระบร จงหวดพงงา

ทรพยากรทางทะเลและชายฝงก าลงประสบปญหาความเสอมโทรม อนเนองมาจากการเจรญเตบโตของกจกรรมตางๆ บรเวณชายฝง และการใชประโยชนของทรพยากรอยางฟมเฟอย กรมทรพยากรทางทะเลและชายฝงจงเขาไปสรางความรวมมอกบกลมประมงพนบาน ต าบลคระบร อ าเภอคระบร จงหว ดพงงา สงเสรม สนบสนนใหกลมฯ เขารวมเปน กลมชมชนชายฝง และกลมอาสาสมครพทกษทรพยากรทางทะเลและชายฝง โดยกรมฯ สนบสนนดานงบประมาณ วสดอปกรณ และเปน

ตวแทนในการประสานงานกบหนวยงาน องคกรอนๆ เชน องคกรปกครองสวนทองถน กรมการปกครองสถาบนการศกษา และหนวยงานเอกชน พรอมทงสงเสรมความรวมมอของกลมฯ ในการท า กจกรรมตางๆ ของโครงการอยางตอเนอง โดยอาศยแนวคด

เศรษฐกจพอเพยง คอการพฒนาเกยวกบการอนรกษทรพยากรทางทะเลและชายฝง ตองตงอยบนพนฐานของทางสายกลางและความไมประมาท คอ ใชประโยชนจากทะเลอยางไรใหสมดล มกนมใชตลอดไป


-100-

ส านกงานปลดกระทรวงทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม โครงการวถแหงศาสตรพระราชาเพอการพฒนาทยงยน:

การจดการคณภาพน าแมน าพอง จงหวดขอนแกน แมน าพองซงเปรยบเสมอนสายเลอดหลกของชาวชอนแกน ประสบปญหามลพษทางน าทรนแรง สงผลกระทบตอชวตความเปนอยของประชาชน ระบบนเวศน ปลาในกระชงของประชาชนเสยหายจ านวนมาก น าไปสความขดแยง ส านกงานปลดกระทรวงทรพยากรธรรมชาตและ

สงแวดลอม จงไดน าแนวคดการบรหารราชการแบบมสวนรวมมาประยกตใชในการด าเนนงาน โดยยดหลกการศาสตรพระราชาเพอการพฒนาทยงยน คอ เขาใจ เขาถง พฒนา มาสรางเสรมการมสวนรวมของทกภาคสวนเพอการจดการ

คณภาพน าแมน าพองอยางยงยน ผลกดนใหเกดพหภาครวมลงนาม “ปฏญญา น าพอง” โดยสรางภาคเฝาระวงแมน าพอง เครอขายการเฝาระวงมลพษทางน าเชงรก (แมน าพอง) และจดตงคณะท างานและคณะกรรมการจดท าแผนการบรหารจดการลมน าพอง ด าเนน กลยทธสการจดการแมน าพองทยงยน สงผลใหคณภาพน าแมน าพองชวงทายฝายหนองหวาย อ าเภอน าพอง ถง อ าเภอเมอง จงหวดขอนแกน มแนวโนมดขน

ส านกงานปลดกระทรวงทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม

โครงการสรางความรวมมอดานทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมในระดบพนทเพอรองรบการเปลยนแปลงสภาวะภมอากาศ จงหวดสโขทย

ส านกงานปลดกระทรวงทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม ไดสงเสรมการมสวนรวมของประชาชนในการบรหารราชการอยางเปนรปธรรมในการแกปญหาขยะทจะน าไปสปญหามลพษ

ทางอากาศ โดยรวมกนจดกจกรรมตางๆ เชน กจกรรมรณรงค ลด คดแยก และใชประโยชนขยะมลฝอยชมชน โดยสรางการมสวนรวมของทกภาคสวนในการจดการปญหาขยะ มลฝอย สงเสรมและสนบสนนเพมองคความรแกโรงเรยนและชมชนโดยรอบ ซงเปนการสงเสรม การมสวนรวมของประชาชน และเปนการบรณาการความรวมมอกนจากทกภาคสวนในชมชนกจกรรมเพม


-101-

พนทสเขยวในพนทสาธารณะประโยชน และกจกรรมเพมพนทสเขยวในพนท สาธารณะประโยชน คดเลอกพนท/ชมชนเขารวมกจกรรม โดยคณะกรรมการเครอขายอาสาสมครพทกษทรพยากร ธรรมชาตและสงแวดลอมหมบาน (ทสม.) เปนผตดสนใจคดเลอกพนท การด าเนนโครงการ ในสวนของส านกงานทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมจงหวดสโขทย จะเปนผสนบสนนขอมลดานวชาการ และขอมลประกอบการตดสนใจ

ส านกงานปลดกระทรวงสาธารณสข โครงการโรงพยาบาลประชารฐ ราษฎร – รฐรวมใจในการดแลผสงอาย คนพการ

ผปวยตดบานตดเตยงและระยะทายในชมชนแบบบรณาการ จงหวดขอนแกน จากปญหาจ านวนผ ส งอายท เพ มมากข น ขณะทสถานพยาบาลไมพอเพยง ส านกงานปลดกระทรวงสาธารณสข

จงไดด าเนนนโยบายการมสวนรวม ภายใตแนวคด “คนขอนแกนไมทอดทงกน” โดยใหทกภาคสวนมสวนรวมในการแกปญหารวมกนคดรวมตดสนใจรวมด าเนนการ รวมตรวจสอบและประเมนผล โดยไดมการระดมความคดจาก

การมประชาคมต าบลอ าเภอและจงหวด พรอมทงแตงตงคณะกรรมการด าเนนงาน ม MOU ทงในระดบจงหวดและอ าเภอ โดยโรงพยาบาลชมชน รวมมอกบชมชน และ อปท. ในการเปนทสนบสนนการฝกงานจตอาสา เพอคนหาคนด มคณธรรม ใหไดเขาเรยนพยาบาล รวมทงให การสนบความรและงบประมาณ และจดพยาบาลพเลยงรวมสนบสนนการศกษาพยาบาลชมชน สามารถเรยนรจนเปนพยาบาล ทมความรความสามารถ ดแลจางงานตามโครงการพสอนนองหลงจบเพอใหเกดความมนใจในการท างาน และจดใหมผประสานงานต าบลเปนทปรกษา


-102-

กรมพนจและคมครองเดกและเยาวชน โครงการเตรยมความพรอมกอนปลอยตวเดกและเยาวชน และตดตามหลงปลอย:

สถานพนจและคมครองเดกและเยาวชนจงหวดบรรมย กรมพนจและคมครองเดกและเยาวชน มหนาทในการด าเนนงานใหเดกและเยาวชนเตรยมความพรอมกอนปลอย ตดตาม ดแล และประเมนเดกและเยาวชนใหมความพรอมกอนปลอยตว จะตองมแผนการจดเตรยมและด าเนนงานในดานนอยางมประสทธภาพ เพอใหเดกและเยาวชนทไดรบการปลอยตว พรอมทจะออกไปใชในชวตในสงคมภายนอก และด าเนนชวตตอไปไดอยางราบรน ไมหวนกลบไป

กระท าผด สถานพนจและคมครองเดกและเยาวชนจงหวดบรรมยจงไดประสานความรวมมอกบคณะกรรมการสงเคราะหเดกและเยาวชนส าหรบสถานพนจและคมครองเดกและเยาวชนจงหวดบรรมยเขาไปมสวนรวมในการจดการสภาพปญหาของเดก

และเยาวชน ผปกครอง และครอบครว ตงแตในขนตอนการเตรยมความพรอมกอนปลอยทศนยฝกและอบรมเดกและเยาวชนเขต 3 ด าเนนการ โดยการเขาไปมสวนรวมในการรวมคด รวมวางแผน และรวมด าเนนการ

ส านกงานนโยบายและแผนทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม โครงการจดการสงแวดลอมภมทศนเทศบาลเมองประจวบครขนธ

ปญหาสงแวดลอมภมทศนในพนทตางๆ มแนวโนมรนแรงมากขน เชน ปญหาการบกรก ท าลาย บดบงภมทศน ภมทศนเมองไมมระเบยบแบบแผน และความเสอมโทรมตามธรรมชาต ส านกงานนโยบายและแผนทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม จงไดด าเนนการจดท าแผนจดการ

สงแวดลอมภมทศน ในพนทน ารองทมความส าคญทางทรพยากรธรรมชาต สงแวดลอม ประวตศาสตร วฒนธรรม โดย สผ. จดประชมจดท าแผนฯ รวมกบส านกงานท รพยากรธรรมชาตจงหวด เทศบาลเมองประจวบฯ ประกอบดวย ผบรหาร ผแทนชมชน และประชาชนในชมชนในเขตเทศบาลเมองทสนใจ และ สผ. รวมกบภาควชาภมสถาปตยกรรม คณะสถาป ตยกรรมศาสตร จ ฬาลงกรณ


-103-

มหาวทยาลย จดท าผงการจดการสงแวดลอมภมทศนเทศบาลเมองประจวบฯ เพอประกอบกบ การจดท าแผนจดการสงแวดลอมภมทศนฯ และการมสวนรวมในการน าแผนจดการสงแวดลอม ภมทศนเทศบาลเมองประจวบฯ ไปสการปฎบต โดยการมสวนรวมของทกภาคสวน

กรมปองกนและบรรเทาสาธารณภย โครงการสรางเครอขายศนยเตอนภยพบตภาคประชาชน

จงหวดเชยงรายมภมประเทศเปนเทอกเขาสง ในทกๆ ป จงหวดเชยงราย จะไดรบอทธพลจากรองมรสมและรองความกดอากาศต าผาดผาน ท าใหเกดฝนตกหนกตดตอกน เปนเหตท าใหเกดอทกภยและดนโคลนถลมในพนทจงหวดเชยงราย กรมปองกนและบรรเทา

สาธารณภยจงเปดโอกาสใหประชาชน/อาสาสมคร/เครอขายทมบทบาทเปนคณะกรรมการเครอขายฯ เข ามา รวมในการด า เนนกจกรรมของกรม ในลกษณะ “รวมคด รวมตดสนใจ รวมท า

รวมแกปญหา” มการพฒนาเครอขายและเสรมสรางศกยภาพอาสาสมครปองกนและบรรเทาสาธารณภยทเปนระบบและ มประสทธภาพ และมการบรณาการการท างานระหวางหนวยงานภาครฐดวยกน ไดแก องคกรปกครองสวนทองถน หนวยงานราชการทเกยวของ เชน กรมอตนยมวทยา กรมชลประทาน กรมทรพยากรธรณ หนวยงานเอกชน โดยใชวธการ 3 ประสาน ระหวางกรมปองกนและบรรเทาสาธารณภย ชมชน/หมบานพนทเสยงภย และเครอขาย/อาสาสมคร ในการด าเนนงาน

กรมพฒนาทดน โครงการธนาคารปยอนทรย สรางชมชนเขมแขงและยงยน จงหวดสตล

กรมพฒนาทดน ไดก าหนดนโยบายใหสถานพฒนาทดนทกจ งหวดจดต งธนาคารป ย อนทรย ต งแตป งบประมาณ พ.ศ. 2558 โดยมการสงเสรมใหหมอดนอาสา เกษตรกร ทผลตปยหมกไดมการรวมกลมและจดตง “ธนาคารปยอนทรย” ในพนทสถานพฒนาทดนทวประเทศ และจดตงธนาคารปยอนทรยตนแบบเพอเปนตวอยางแหลงความรใหแกเกษตรกรทสนใจการผลตปยอนทรย ไดศกษา การบรหารจดการธนาคารสนคาเกษตรใหเตบโตอยางมนคงซงตงเปาใหทกจงหวดมธนาคารปย


-104-

อนทรยตนแบบจงหวดละ 1 แหง สถานพฒนาทดนสตลไดเลงเหนถงสภาพปญหาดนเสอมโทรมในพนทจงหวด ซงจ าเปนตองใชปยอนทรยในการชวยปรบปรงบ ารงดน ประกอบกบ ความตองการใชปยอนทรยคณภาพดของเกษตรกรในพนทมมาก และจงหวดสตลมผประกอบการโรงงานตางๆ ซงมเศษวสดเหลอใชมากมาย เชน กากปาลมน ามน ขเถาไมยางพารา

ขเลอย และเปลอก ยางพารา เหมาะเปนอยางยงทจะน ามาผลตปยอนทรย จงไดด าเนนการจดตงธนาคารปยอนทรยขน ทงนเพอชวยแกไขปญหาการใชสารเคมทมตนทนสง และแกความเสอมโทรมใหแกดนในระยะยาวสงผลใหเกดการลดละเลกการเผาเศษวสดตางๆ ลดการใชสารเคม อกทงยงชวย ในเรองการลดตนทนการผลตทางการเกษตรไดอกดวย

กรมสงเสรมการเกษตร โครงการพนพน 9101 ตามรอยเทาพอ ภายใตรมบารม

เพอการพฒนาการเกษตรอยางยงยน: ต าบลทาขาม อ าเภอพนพน จงหวดสราษฎรธาน เขตพนท อ าเภอพนพน จงหวดสราษฎรธาน มปญหาในเรองเกษตรกรบางรายขาดความรดานเทคโนโลยการผลตทเหมาะสม เนองจากทผานมาเกษตรกรสวนใหญ ตองการผลผลต

ใหไดมาก จงปลกโดยไมค านงถงความเหมาะสม ใชปยเคมมากและมแนวโนมเพมมากขน เกษตรกรเนนเพยงการผลตใหไดผลผลตปรมาณสง ท าใหเกษตรกรไมสนใจพฒนาคณภาพการผลต สงผลใหผลผลตทออกสตลาดมแนวโนมคณภาพต า ขณะทตนทนการผลตสงขน ดงนน เมอรฐบาล โดยกระทรวงเกษตรและสหกรณไดด าเนนงานโครงการ

9101 ตามรอยเทาพอ ภายใตรมพระบารม เพอการพฒนาการเกษตรอยางยงยนจงเปนโอกาสทเกษตรกรในชมชนจะไดรวมกนคดวธการในการแกปญหาดานการเกษตรของชมชน เพอตอบโจทยความตองการของชมชน ดวยชมชนเอง โดยมศนยเรยนร การเพมประสทธภาพการผลตสนคาเกษตรเปนศนยกลางในการด าเนนงาน เพอใหเกดการ รวมคด วเคราะห แกไขปญหา ตอยอด และพฒนา โดยมหนวยงานตางๆ ทงภาครฐ และเอกชนมา บรณาการการท างานรวมกน เพอใหเกษตรกรท าการผลต ตามแนวทางเศรษฐกจพอเพยงสการท าการเกษตรทมความยงยน


-105-

จงหวดแมฮองสอน โครงการสานพลงในการแกไขปญหาสถานะบคคล

เพอคนความสขอยางยงยน จงหวดแมฮองสอน ราษฎรสวนใหญในจงหวดแมฮองสอนเปนชนกลมนอยอาศยอยในพนทสง ซงมทงบคคลทเกดในราชอาณาจกรไทยและบคคลทเกดนอกราชอาณาจกรไทยแตอพยพเขามาอาศยอยเปนเวลานาน ส วนใหญ อาศ ยอย ห างไกลจากศ นย ราชการ การเดนทางมาตดตอกบหนวยงานราชการเปนไปดวยความล าบากตองใชเวลามากกวา 1 วน สงผลใหราษฎรสวนหนงประสบปญหา คณภาพชวตต า ขาดเอกสารทางการทะเบยนราษฎรและหลกฐานแสดงตน

ไมสามารถเดนทางออกนอกพนทควบคมได ไมสามารถสมครเขาท างานกบหนวยงานรฐหรอเอกชนได ตองประกอบอาชพทผดกฎหมายในพนท จงหวดแมฮองสอนจงไดด าเนนนโยบายใหองคกรอาสาสมครเอกชน (NGOs) และพฒนาเครอขาย จตอาสา เพอชวยด าเนนการเกยวกบการพจารณาไดสญชาตไทยรวมกบจงหวดแมฮองสอน

จงหวดแมฮองสอน

โครงการสรางปา สรางรายได จงหวดแมฮองสอน จงหวดแมฮองสอน มพนทสวนใหญ เปนปาไมรอยละ 87 ของพนทจ งหวด แตความอดมสมบรณของปาไม มไดสรางรายไดใหแกผคนในจงหวด เนองจากพนท สวนใหญอยในเขตปาเปนปาสงวนแหงชาต ชมชนมรายไดไมพอเลยงชพ ตองลกลอบเกบหาของปา (หวบก) บางครงตองถกจบกมและด าเนนคด และการรบซอบกจากบรษทเองกไดราคาท ไมเปนธรรม จงหวดแมฮองสอนจง

จดตงคณะท างาคณะกรรมการขบเคล อนการส ง เสรมและพฒนาแปรรป “บก” ในพนท จ งหวดแมฮ องสอน มอบหมายหนวยงานท เก ยวของชวยกนขบเคล อน การด าเนนงานในภาระกจของตนพรอมทงใหบรณาการการท างานทกภาคสวน รวมกลมเพอจดตงวสาหกจชมชน การจดตงจดรบซอบกทชมชนเกดความสะดวกสบาย


-106-

ในการ ซอขาย การรวมก าหนดราคาซอขายบก การตอรองราคากบบรษทรบซอ รวมถง การสรางกตกาของกลมในชมชนขน มการจดการดานพนทการปลกบก โดยก าหนดกฎระเบยบ เงอนไข กตกา และสรางระบบการรบร ท าความเขาใจ โดยการมสวนรวมของชมชน สรางแปลงตนแบบเพอการเรยนร โดยใชแนวพระราชด าร “สรางปา สรางรายได”

จงหวดสพรรณบร โครงการสรางความรวมมอในการพฒนาคนและสงคมระดบจลภาค (คนดศรสพรรณ)

จากตวอยางคณภาพของคนในสงคมของประเทศญปน น าไปสการรเรมโครงการเยาวชนคนดศรสพรรณ , หมบานคนดศรสพรรณ จนพฒนาเปนโครงการคนดศรสพรรณ โดยมหลกการในการพฒนา 3 ประการคอ พงตนเอง ประชาชนมสวนรวม และประสานงาน

ระดมทรพยากรในการพฒนาอยางเปนระบบโดยจงหวดสพรรณบรไดก าหนดคณลกษณะของคนดศรสพรรณ 11 ประการ และขบเคลอนเปนวธปฏบตตามคณลกษณะฯ โดยทกภาคสวนทงสวนราชการ เอกชน และประชาชนมสวนรวม ในการรวมก าหนดวธการด าเนนการ และ

มาตรการตางๆ ของชมชนตนเอง นอกจากนยงมการตง ส านกงานคนดศรสพรรณ ทมคณะกรรมการมาจากทงภาครฐ และภาคประชาชน ท าหนาทในการขบเคลอนโครงการทงจงหวด, มลนธคนดศรสพรรณท าหนาทสนบสนนทนด าเนนการตามโครงการทแตละกลมเสนอ หนวยงานภาครฐ มหนาทน าคณลษณะคนดศรสพรรณไปบรณาการกบภารกจปกตของแตละหนวยงาน พรอมท งจดใหมศนยปฏบตการคนดศรสพรรณทงระดบหมบาน/ต าบล/อ าเภอ โดยเปนคณะท างานภาคประชาชนเพอชวยกนก าหนดนโยบาย และมาตรการในชมชนของตนเองตามแนวทางคนดศรสพรรณ และชวยกนก ากบ ดแลใหคนในชมชนท าตามกตกาทวางไว


-107-

ประเภทรางวลสมฤทธผลประชาชนมสวนรวม (Effective Change) ระดบชมเชย

กรมพฒนาทดน โครงการแหลงน า…สรางดน สการพฒนาทดนแบบมสวนรวม

พนท ต าบลนาขา อ าเภอหลงสวน จงหวดชมพร เปนพนททมความแหงแลง ฝนตกแตไมสามารถกกเกบน าไวในดนได เนองจากลกษณะของดนเปนดนทรายไมอมน า กอใหเกดปญหาในการท าเกษตร ผลผลตไดรบความเสยหาย ราคาตกต า รวมทงเกษตรกรยงขาดโอกาส

ในการใชประโยชนทดน เพอการปลกพชเศรษฐกจชนดอนทใหผลตอบแทนทางดานเศรษฐกจทสงกวา เชน ทเรยน

มะนาว ระก า เปนตน จากการประชมรบฟง ความค ดเห นของเกษตรกรและชมชน

รวมคดและวเคราะหสภาพ ปญหา มความเหนรวมกนทจะสรางอางเกบน า เพอการเกษตร กรมพฒนาทดนจงเขามาส ารวจพนท และรวมกนออกแบบ และสรางอางเกบน า จ านวน 3 แหง พรอมฝายน าลน จ านวน 15 แหง และระบบทอสงน าสายหลก ทวาการกระจายน ายงไมทวถงในทกพนท อปท.จงรวมสนบสนนงบประมาณจดท าระบบทอสงน าสายรอง ผานหมบานตางๆ ครอบคลมพนท 85 เปอรเซนต ของพนททงหมดในต าบลนาขา และเพมระบบสงน าใชแรงดนสงในบางชวง โดยประชาชนในพนทลงทนในการจดซอมเตอรน าและทอเพอตอจากทอหลก น าแหลงน าเขาในพนทของตนเองเปน รายแปลง ผลจากการทมระบบประปาหมบาน ทกระจายน าใหกบเกษตรกรและประชาชนทวไปไดใชอยางทวถง สงผลใหสามารถท าการเกษตรไดอยางเตมประสทธภาพ


-108-

กรมกจการผสงอาย โครงการศนยพฒนาคณภาพชวตและสงเสรมอาชพผสงอายจงหวดนครพนม

(อาคารเจรญ คณหญงวรรณา สรวฒนภกด) ประเทศไทยไดเขาสสงคมผสงอายมาตงแตป พ.ศ. 2548 และในป พ.ศ. 2574 จะมประชากรสงอายมากกวารอยละ 25 ของประชากรทงประเทศ ซ งจะมผลตอคาใชจาย

ดานสขภาพและการจดสวสดการของรฐ เพอใหผสงอายไดพฒนาศกยภาพและมคณภาพชวตทดขน กรมกจการผสงอาย จงจดโครงการศนยพฒนาคณภาพชวตและสงเสรมผสงอาย (ศพอส.) ในชมชนทวประเทศ เพอเปนศนยรวมการจดกจกรรมการพฒนาคณภาพชวตแกผส งอาย โดยการด าเนนงานของ ศพอส.

นครพนม อยในรปแบบของคณะกรรมการ รวม 3 คณะ ไดแก คณะกรรมการทปรกษา (ผวาราชการจงหวดนครพนม เปนประธาน) คณะกรรมการบรหาร (คดเลอกจากคณะกรรมการทปรกษาและชมรมผสงอาย) และคณะกรรมการด าเนนงาน (ผสงอาย เปนประธาน และกรรมการ) สงผลตอคณภาพชวตทดของผสงอาย ทงดานสขภาพ สงคม เศรษฐกจ และสภาพแวดลอม สามารถลดคาใชจายการจดสวสดการรกษาพยาบาลของภาครฐ เปนการพฒนาทนมนษยใหมความเสมอภาคในการด าเนนกจกรรมรวมกบผอนในสงคม

กรมวชาการเกษตร

โครงการพฒนาชมชนตนแบบตามหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยงแบบมสวนรวม: ต าบลร าแดง อ าเภอสงหนคร จงหวดสงขลา

ปญหาของเกษตรกร ต าบลร าแดง อ าเภอสงหนคร จงหวดสงขลา คอการเกษตรพงพาไดนอยลง เนองจากรายไดจากการท านาไมพอตอการด ารงชพ เกษตรกรสวนหนงอพยพแรงงานไปสภาคบรการและอตสาหกรรม เกดปญหาทงทางเศรษฐกจและสงคมตามมา ดงนน

กรมวชาการเกษตรจงไดพฒนาการเกษตรใหม ความพอเพยงตอการด ารงชพของเกษตรกรในชมชน และเพอสรางตนแบบชมชนเกษตรทน าปรชญาเศรษฐกจพอเพยงมาประยกตใชในการพฒนาชมชนแบบมสวนรวม โดยใชหลกการวจยเชงปฏบตการแบบมสวนรวม (participatory action research)”


โดยเปนการวจยทชมชนและผมสวนไดเสยมารวมกนคนหาแนวทางการพฒนาทเหมาะสม รวมวางแผน รวมปฏบต รวมตดตามผล รวมสรปบทเรยน โดยเนนการปฏบตจรงใน ไรนาในชมชน และเปนการพฒนาทงระบบ คอ เศรษฐกจ สงคม สงแวดลอม ตองท างานรวมกนกนทงกรมวชาการเกษตร (สวพ.8) และเกษตรกร โดยน าองคความรจาก 2 สวนหลก คอ “น าศาสตรพระราชาปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง เขาใจ เขาถง พฒนา และ 23 หลกทรงงาน” มาประยกตใชรวมกบการน าผลงานวจยของ สวพ.8 ทไดคนควาพฒนา ดานเทคนคการผลตพชเพอความพอเพยง จาก จ.พทลง มาปรบใชใหเหมาะสมกบเกษตรกร จงหวดสงขลา

กองทพบก

โครงการพฒนาคณภาพชวตในมตสขภาพแบบมสวนรวมของทกภาคสวน จงหวดชายแดนภาคใต มสภาพปญหาพนฐานจากความไมสงบ จงสงผลถงการขาดแคลนบคลากรทางการแพทย ทงแบบทวไป และแบบทตองการความเชยวชาญพเศษ ในขณะทภาครฐ ตลอดจนภาคเอกชนไดมความพยายามทจะสนบสนนงบประมาณส าหรบการจดซออปกรณตางๆ และการปรบปรงสงกอสราง โครงสรางพนฐาน กองทพบก โดยกรมแพทยทหารบกไดเรมจดใหมหนวยดานการแพทยทหารบกสวนหนาลงมาในพนท เรมตนทการออกหนวยแพทย/ทนตกรรมเคลอนทตามชมชนตางๆ แต อย างไรก ตาม ย งไม สามารถแก ไข ความขาดแคลนดงขางตนได เมอเวลาผานไปมากขน ความตองการความชวยเหลอดานบคลากร ตางๆ จากภายนอกพนท ยงมมากขน การพฒนาจากภาคสวนในพนท ยงไมมความเขมแขงเพยงพอทจะสามารถแกไข ปญหาจากภายในได ต งแตกองทพไทยจงปรบ แนวทางใหม เป น การแสวงหาแนวรวมดานมตสขภาพ ของ ตงแตระดบ ต าบล อ าเภอ จงหวด และ ระดบเขตบรการ สขภาพ ปรบเปลยนรปแบบ กระบวนการคด คอ ศนยแพทย ท ห า ร บ ก เ ป น ผประสาน เชญผมสวนเกยวของ และ ชมชน ลงส พ นท ให เ หนปญหา โยงใยสาเหตปญหา แสวงหาทางออกรวมกน ตดตามผลรวมกน เนนชมชนเปนหลก น าไปส ความไววางใจ ศรทธา เชอมน ในการเขาไปดงการมสวนรวมจากศนยแพทยทหารบก จงหวดชายแดนภาคใต มงสการแกไขปญหาของชมชน ท าใหการด าเนนการขบเคลอนเปนไปอยางราบรน


-110-

กรมราชทณฑ โครงการเตรยมความพรอมดานอาชพของผตองขง: เรอนจ ากลางจงหวดฉะเชงเทรา

เรอนจ ากลางฉะเชงเทรา มผตองขงเพมจ านวนขนมาก โดยผตองขงเหลาน เมอตองโทษเขาเรอนจ า ท าใหขาดโอกาสทงดานการท างาน และความรบผดชอบตอครอบครว เกดปญหาขาดรายไดเลยงครอบครว และน าไปสการเกดปญหาสงคมเรอนจ ากลางฉะเชงเทราม

ขอจ ากดดานสถานท ทรพยากรและบคลากรในการฝกอาชพใหแกผตองขง รวมทงเลงเหนปญหาทสงคมไมยอมรบผพนโทษเขาท างาน จงจดท าโครงการสงนกโทษเดดขาดออกท างานฝกวชาชพในสถานประกอบการนอกเรอนจ า โดยใชแนวคดการมสวนรวมในการด าเนนโครงการ โดยการแสวงหาสถานประกอบการ (เครอขายการฝกวชาชพ)

ทตองการรบผตองขงเขาฝกอาชพ และรวมกบ สถานประกอบการ คดเลอกผตองขงทมคณสมบตตรงตามความต อ งการ เข า ฝ กอาชพ รวมท ง ร ว มประเมนผลผตองขง โดยมการจดท า MOU สถานประกอบการ คดเลอกผตองขงทเขาหลกเกณฑตามคณสมบตทตองการ เรอนจ าสงนกโทษทไดรบอนมตแลวออกท างานในสถานประกอบการนอกเรอนจ า (มผคม), รวมกบสถานประกอบการ ก ากบดแล ตดตาม ประเมนผลการท างานของผตองขง รบ Feedback จากสถานประกอบการ ปรบปรงรปแบบใหสอดคลองกบความตองการของผประกอบการ

กรมโยธาธการและผงเมอง โครงการจดรปทดนเพอพฒนาพนท: จงหวดจนทบร

เดมพนทโครงการเปนพนทตาบอดไมมทางเขา-ออก และสวนใหญเปนพนทรกรางไมมการใชประโยชน ท าใหเกดปญหาดานการระบายน า น าทวมขงในพนท กรมโยธาธการและ ผงเมอง โดยส านกงานโยธาธการและผงเมองจงหวดจนทบร จงไดประสานความรวมมอจากทก

ภาคสวนทเกยวของ ในการขบเคลอนการด าเนนโครงการ เรมจากการใหประชาชน (เจาของ ทดน) และผทเกยวของมาพดคยรวมกน มการประชมกลมยอยในแตละโซน เพอรวมกนก าหนดผง เพอใหไดขอยตของผงจดรปแปลงทดนใหม และแกปญหาน าทวมขง โดยเจาของทดนยอมสละ


อตราปนสวนทดนเพมขน เพอใหมการขดลอกเปดล ารางใหกวางและเรงระบายน าทวมขงออก และเหนชอบรวมกนใหคงสภาพล ารางไวเพอเพมประสทธภาพการระบายแทนการฝงทอ นอกจากนยงมการบรหารจดการพนทรวมกนในพนททไดมาจาก “การปนสวนทดน” ซงประชาชน (เจาของทดน) ทเขารวมโครงการจะสละทดนบางสวนของตนเองตามอตรา ปนสวน เพอใชเปนพนทส าหรบสรางสาธารณปโภค สาธารณปการ

ส านกงานปลดกระทรวงพลงงาน โครงการสงเสรมและพฒนากาซชวภาพเพอใชในชมชน:

ต าบลทาดนด า อ าเภอชยบาดาล จงหวดลพบร พนทอ าเภอชยบาดาล จงหวดลพบร มจ านวนฟารมหม 64 ฟารม และมจ านวนสกรทงสน 112,744 ตว ซงขบวนการเลยงหมจะเกดของเสยและน าเสยรวมทงเกดมลภาวะทางกลน มปญหาแมลงวนซงเปนพาหะน าโรค ส านกงานปลดกระทรวงพลงงานไดรบงบประมาณจาก

กองทนอนรกษพลงงานในการด าเนนงาน จงไดรวมกบองคการบรหารสวนต าบลทาดนด า ศกษาขอมลเบองตนของโครงการ ส ารวจฟารมสกร ส ารวจแนวทางเดนทอกาซไปสชมชน ท าการประชาคมหมบ านเพ อรบฟ งความคด เ หน โดยม ต วแทนค ร ว เ ร อ น ผ ม ส ว น ไ ด

สวนเสยเขารวม โดยเจาของฟารมหมยนดทจะน ามลสกรและน าเสยเขามาบ าบด เพอลดมลภาวะทางกลน และด าเนนการ ตดตงระบบผลตกาซชวภาพ ขณะทชมชนมสวนรวมในการ ด า เนนการรวมคดวางแผนในการเดนทอแกส และบรหาร จดการหลงจากระบบทอแกสแลวเสรจ พรอมทงจดตงคณะกรรมการและกองทนหมบานในการบรหารจดการกาซ และมการก าหนดขอบงคบกลมผใชกาซจากมลสตว มการก าหนดระเบยบการประชมคณะกรรมการบรหารและสมาชก การเงนการบญช ระยะเวลาจากจายกาซ การจดสรรก าไรสทธ และการตรวจสอบบญช เปนตน


-112-

กรมประมง โครงการการมสวนรวมในการก าหนดมาตรการปดอาวไทยตอนกลาง

เนองจากการพฒนาเทคโนโลยทางการประมง และปรมาณเรอท เพมมากขน ท าใหการการประมงมมากกวาทธรรมชาตผลตทดแทนไดทน การปดอาวในชวงจงหวดประจวบครขนธ ชมพร สราษฏรธาน จงมมาตงแต 2527 โดยหามการใชเครองมอบางชนด ในฤดปลาวางไข

อยางไรกตามชวง 4 ปทผานมาปรมาณสตวน าทจบไดในอาวไทยลดลง ในป 2560 กรมจงสงเสรมการมสวนรวมของทกภาคสวนในการวางมาตรการปดอาว โดยสนบสนนประมงทองถนใหจดตงเปนองคกรชมชนประมงทองถน และสงเสรมศกยภาพองคกรชมชนประมงทองถน สนบสนน

การมสวนรวมในการจดท านโยบาย สนบสนนการรวมกลม และ เผยแพรความรขาวสาร รวมทงน าขอเสนอแนะจากชาวประมง และประเดนทมมตร วมกน ก าหนดขนาดเรอทหามหรออนญาตใหท าประมงไดชวงปดอาว พรอมทงเสรมศกยภาพของ เ ค ร อ ข า ย ป ร ะม ง พ น บ า น จ ง ห ว ด ประจวบครขนธทมอย ท าใหเครอขายเขาใจในหลกการปดอาว และขอมลเชงวชาการ ขณะเดยวกนกรมฯ ไดรวมด าเนนการพดคยท าความเขาใจกบชาวประมง และเปนตวกลาง ในการพดคยกบกลมประมงพาณชย เพอเปนเวทท าความเขาใจและลดความขดแยงระหวางประมงทงสองกลมในการรวมปดอาว

กรมโรงงานอตสาหกรรม โครงการพฒนาเมองอตสาหกรรมเชงนเวศ: อ าเภอกบนทรบร จงหวดปราจนบร

การพฒนาอตสาหกรรมทผานมากอใหเกดปญหาสงแวดลอม ความปลอดภยและอาชวอนามยตอสงคม บางพนทประสบปญหาน าเนาเสย อากาศเปนพษสงผลกระทบตอคณภาพชวตของประชาชน กรมโรงงานอตสาหกรรมจงไดคดเลอกพนทเปาหมาย ตงคณะกรรมการจดท าแมบทและแผนปฏบตการ การสงเสรมใหทกภาคสวนรวมกนผลกดนและสงเสรมใหเกดการพฒนาเมองอตสาหกรรม รวมถงการใชทรพยากรทมอยอยางจ ากด ในลกษณะทสงเสรมใหเกดความยงยน โดยมคณะกรรมการส าคญ คอ คณะกรรมการพฒนาเมองอตสาหกรรมเชงนเวศระดบจงหวด คณะท างาน


ขบเคลอนอตสาหกรรมเชงนเวศในพนท คณะท างานเคร อข า ย อตสาหกรรม เช งน เ วศ Eco Network โดยคณะท างานเครอขายอตสาหกรรมเชงนเวศน เปนกลไกหลกในการสรางการมสวนรวมกบภาคสวนตางๆ โดยคณะท างานชดนประกอบดวยเบญจภาค คอ ภาครฐ ภาคทองถน ผประกอบการโรงงาน

ภาคการศกษาและภาคประชาชน รวมทงในบางพนทอาจจะมปราชญชาวบานเขามารวมอยดวย

จงหวดสกลนคร โครงการพฒนาโคเนอคณภาพอยางเปนระบบครบวงจร:

จงหวดสกลนคร จงหวดสกลนครเปนแหลงผลตโคเนอ โคขนคณภาพขนาดใหญของประเทศ เนอโคขนเปนผลตภณฑทางการเกษตรทส าคญ เปนทรจกและยอมรบกนทวประเทศ ตลาดผบรโภค มความตองการเพมมากขนอยางตอเนอง จงหวดสกลนคร ไดเลงเหนความส าคญของปญหาใน ภาคการเกษตร ดานการผลตโคเนอ โคขนทเกดขน จงหวดสกลนครโดยส านกงานปศสตว

จงหวดสกลนคร จงไดด าเนนการ “การพฒนาโคเนอคณภาพอยางเปนระบบครบวงจร จงหวดสกลนคร”(Sakonnakhon model) ขน โดยจ งหวดสกลนคร ไดอนมตและมอบหมายใหส านกงานปศสตวจงหวด

สกลนครด า เนนการโครงการ โดยมการก าหนด รปแบบการด าเนนงานแบงเปน 3 ระยะ คอ ตนทาง เพมศกยภาพการผลต เนนการรวมกลมเกษตรกร เพอ สร า งความ เข มแข ง ฝกอบรมใหความรดานการเลยง การจดการโคเนอโคขน สงเสรมเกษตรกรปลกพชอาหารสตวพนธด กลางทาง เปนการพฒนาและยกระดบคณภาพการผลตโคเนอคณภาพเขาสระบบมาตรฐาน เพมขดความสามารถในการแขงขน พฒนาโรงฆาสตวและตดแตงซากสตว หองเยนเกบรกษาและบมเนอโคเขาสระบบมาตรฐาน GMP พฒนาบรรจภณฑสนคาเนอโคขนเพอเพมมลคา เพมศกยภาพการขนสงสนคาใหสามารถรกษาคณภาพสนคาไดตลอดระยะเวลาการขนสง ปลายทาง เปนการสงเสรมและพฒนาธรกจโคเนอ เพอเพมชองทาง การจ าหนายและขยายตลาด เพอเพมการบรโภคเนอโคขนคณภาพรองรบคานยม Food Tourism , Agro Tourism Green travel


ส านกงานกองทนสนบสนนการสรางเสรมสขภาพ (องคการมหาชน)

โครงการพฒนาเครอขายเพอสรางการเปลยนแปลงในการงดเหลาของชมชน: อ าเภอโพธศรสวรรณ จงหวดศรสะเกษ

ส านกงานกองทนสนบสนนการสรางเสรมสขภาพ รวมกบภาคเครอขายทเกยวของในการรณรงค ลด ละ เลกการบรโภคเครองดมแอลกอฮอลในชวงเขาพรรษา โดยการด าเนนงานจะอยภายใตกรอบการท างาน 3 ดาน ประกอบดวย (1) การรณรงค เชน การรณรงคงดเหลาเขาพรรษา งดเหลาตลอดพรรษาและการงดเหลาตลอดชวต มขอตกลงใจของบคคล การจดกจกรรมทงกอน ระหวาง และหลงออกพรรษา (2) การพฒนาจตใจ โดยการใชแนวทางการสนบสนนทางจตใจ เชน แนวทางพทธ แนวทางแพทยแผนไทย แนวทางดานจตวทยา (3) การสรางเครอขาย เชน การ

สรางเครอขายคนหวใจหน ชมรมคนหวใจเพชร ซงมงเนนการด าเนนกจกรรมในระดบพนท ส าหรบการรณรงคในป 2560 นอกเหนอไปจากการจดกจกรรมทง 3 ดาน จะมการเปลยนจากแนวทางตามกรอบการท างานรณรงคงดเหลาเขาพรรษา มาเปนการด าเนนงานทมการบรณาการเชงระบบ (System based) มากยงขน คอเปนการขบเคลอนงานทงระบบครบ

วงจร ตงแตระดบการผลกดนนโยบายเกยวกบการจ าหนายและบรโภคเครองดมแอลกอฮอล การสงเสรมสงแวดลอมปลอดเครองดมแอลกอฮอล การสงเสรมศกยภาพชมชนใหสามารถสรางการมสวนรวมและขบเคลอนงานระดบพนท การพฒนาขดความสามารถของบคคล โดยเฉพาะ ผตดสราใหสามารถเลกดม รวมถงการถายทอดประสบการณของตนเองใหผอนตระหนก และลด ละ เลกดมได รวมถงการจดบรการคดกรอง บ าบดชวยเหลอฟนฟ ผเสพและผตดสรา เพอชวยใหกลมเปาหมายสามารถลด ละ เลกการบรโภคเครองดมแอลกอฮอลไดงายขน


ศนยสงเสรมศลปาชพระหวางประเทศ (องคการมหาชน) โครงการพฒนาชมชนหตถกรรมตนแบบผาทอกะเหรยงบานหลายแกว:

อ าเภอดอยเตา จงหวดเชยงใหม ศนยสงเสรมศลปาชพระหวางประเทศ (องคการมหาชน) ไดด าเนนโครงการพฒนาชมชนหตถกรรม (Craft Communities) มงเนนอนรกษภมปญญา วถชวตชมชน การพฒนาทกษะฝมอ ขยายตลาด เพมมลคาใหชมชนหตถกรรมจ านวน 12 ชมชน มความเขมแขงและยงยน และในป พ.ศ. 2560 ไดคดเลอกชมชนใหม 6 ชมชนเพอท าการพฒนาเชงลกเปนชมชนตนแบบ โดยมกระบวนการ ตงคณะกรรมการคดเลอก ก าหนดเกณฑคดเลอกชมชน (ขอมลส ามะโนอตสาหกรรม ขอมล OTOP ขอมล SME ขอมลภมปญญาทองถนไทย ขอมลหตถกรรมราย

จงหวด ขอมลผลตภณฑวฒนธรรมไทย) ส ารวจความตองการชมชน โดยการจดใหมเวทหารอแนวทางขบเคลอนโครงการพฒนาหตถกรรมรวมกบสมาชกชมชนหตถกรรม จ านวน 8 ชมชน เพอแลกเปลยนแนวคด ศ.ศ.ป. ในการสบสานภมปญญา

หตถกรรมในทองถน แลกเปล ยนทศนะกบภาคเครอขาย ประสบการณครช าง-ทายาท และคนหาปราชญทองถน โดยไดบรณาการการท างานรวมกบสวนราชการ เชน วฒนธรรมจงหวด พาณชยจงหวด อบต. อาจารยมหาวทยาลย โรงเรยน เปนตน โดยชมชนหตถกรรมทอผากระเหรยง บานหลายแกว ต.บงตน อ.ดอยเตา จ.เชยงใหม ศ.ศ.ป. เปนการสรางความเขมแขงของชมชน และบรณาการการท างานรวมกบภาคสวนอนในการพฒนาคณภาพผลตภทฑ สนบสนนใหเกดศนยการเรยนรวฒนธรรมผาทอกะเหรยงและสนบสนนชองทางการจดจ าหนาย เพอใหชมชนสามารถสบสานภมปญญาหตถกรรมทองถนใหยงยนตอไป


ประเภทรางวลผนำาหนสวนความรวมมอ

(Engaged Citizen)



โครงการเสรมสรางเครอขายอาสา สมครเฝาระวงไฟปา ลดหมอกควน พนทอทยานแหงชาต ดอยสเทพ-ปย และพนทโดยรอบ เปนแกนน าในการรวมเครอขาย 12 ชมชน เพอรวมกนจดท าแนว กนไฟ ลาดตะเวน ตงดานสกดอยยาม เฝาไฟ รวมดบไฟ และรวมประเมนผลพนทเสยง ท าใหปญหาหมอกควนลดลง 80% เทยบกบ ป 2559

เครอขายสงแวดลอมมง ดอยสเทพ-ปย 12 หมบาน

โครงการยกระดบเครอขายเกษตรกรผเลยงโคเนอ จงหวดเพชรบร ประธานเครอขายวสาหกจชมชนปศสตวเพชรบร เปนผน าเครอขายวสาหกจชมชนปศสตว (โคเนอ) ทเกดจากการรวมกลมกนของวสาหกจชมชนแตละกลม โดยเชอมโยงระบบการผลตตงแตตนน าจนถงปลายน า

นายบรรเทง นวมภกด

โครงการพฒนาแหลงน าเพอการพฒนาอยางยงยน ณ แมน าลและล าน าแมทา ผใหญบานบานดง เปนแกนน าในเวทชาวบาน สามารถ ดงประชาชนมาให ความรวมมอกบทหาร อปท.และภาคเอกชน วางแผนและด าเนนกจกรรมแกปญหาการขาดแคลนน าและอทกภยในพนท เชน การสรางฝายชะลอน า การบรหารจดการน า ฯลฯ

นายชษณพงศ สขสวสด

โครงการสงเสรมและพฒนาการมสวนรวมของชมชนในพนทปาอนรกษ: ปาตนน าขนลาว อทยานแหงชาตขนแจ จงหวดเชยงราย ผใหญบานหวยน ากน เปนผน าในเวทชาวบานในการด าเนนกจกรรมตาง ๆ ทเปนการอนรกษทรพยากรธรรมชาตฯ และเปนแกนหลกใหเกดการรวมกลมชมชนอก 8 หมบาน เปน “เครอขายรกษปาตนน าขนลาว” และไดรบเลอกเปนประธานเครอขาย

นายเสถยร ชยนาม


ประเภทรางวลผนำาหนสวนความรวมมอ

(Engaged Citizen)

ระดบชมเชย


-119-

บคคล/กลมบคคล ผลงาน 1. นายวนชย สวสดแดง

การบรหารการใชน าของชลประทานมหาสวสด อ าเภอนครชยศร จงหวดนครปฐม เปนผผลกดนใหเกดกลมบรหารการใชน าชลประทานมหาสวสด เพอแกไขปญหาน าทวม น าแลง น าเสยและน ากรอย โดยบรณาการท างานรวมกนกบหนวยงานภาครฐ ภาคเอกชน สวนทองถน และหนวยงานตางๆ

2. กลมผใชน าอางเกบน าหวย สงสย อ าเภอทายาง จงหวดเพชรบร

การบรหารจดการน าอางเกบน าหวยสงสย เปนแกนหลกในการผลกดนใหเกดกลมผใชน าอางเกบน าหวยสงสย เพอการบรหารจดการน าอางเกบน าหวยสงสย เพอแกไขปญหาความขดแยงการใชน าของชมชน

3. นางเปรมปรย ไตรรตน โครงการพฒนาพนทสเขยวคงบางกะเจา (ปาในเมอง) จงหวดสมทรปราการ เปนแกนน าใหเกดการรวมตวของเครอขายสมาชก และขบเคลอนการด าเนนงานเพอสนบสนนการพฒนาพนทสวนปาชมชนในพนท ต.บางกะเจา จนเกดแหลงเรยนรระบบนเวศนทางธรรมชาตทส าคญของประเทศ

4. นายเทยนชย โตะเตบ โครงการสงเสรมความรวมมอประมงพนบาน เพอการอนรกษทรพยากรทางทะเลและชายฝง: กลมประมงพนบาน ต าบลคระบร จงหวดพงงา เปนผน ากลมประมงพนบานก าหนดแนวทางในการอนรกษทรพยากรทางทะเลและชายฝง ก าหนดและจดท าแนวเขตอนรกษทรพยากรทางทะเลและชายฝง เปนเขตหามท าประมงดวยเครองมอทกชนด จดตงธนาคารสตวน า (ปมา หมกกระดองลายเสอและแมงดาทะเล) เพอฟนฟระบบนเวศน


-120-

บคคล/กลมบคคล ผลงาน 5. นายบรรเจด อดมสมทรหรญ โครงการจดการทรพยากรทางทะเลและชายฝง

โดยการมสวนรวมของชมชน:กลมอนรกษชมชนคลองเสาธง จงหวดสมทรปราการ เปนแกนน าจดตงกลมเครอขายรกษอาวไทยตอนบน จดตงโรงเรยนนอกกะลา(บานลงสอนหลาน) เพอเปนสถานศกษาภมปญญาทองถนสอนการรกษาสงแวดลอมชายฝงทะเล จดกจกรรมอนรกษในพนท วางซ งบานปลาบานหมก จากไม ไผ กจกรรมผลตภณฑอาหารทะเลแปรรป

6. นายสมศกด เครอวลย โครงการศนยกสกรรมธรรมชาตสองสลง ต าบลสองสลง อ าเภอแกลง จงหวดระยอง เปนแกนน าจดตงศนยกสกรรมธรรมชาตสองสลง เพอขบเคลอนการท าเกษตรอนทรย ปรบเปลยนวถการท าเกษตรเคมสการเกษตรแบบอนทรย สงผลใหสามารถพงพาตนเองได คนในชมชนมรายจายในครวเรอนลดลง เชอมโยงเครอขายและการจดการตงแตการผลตจนถงตลาดแบบครบวงจร

7. นายสทธ มะหะเลา การด าเนนงานของสมาคมเพาะเลยงปลาทะเลไทย เปนแกนน ากอตงกลมผเลยงปลากะพงลมแมน าบางประกง และพฒนาเปนสมาคมผเพาะเลยงปลาทะเลไทย ผลกดนใหสมาชกสมาคมฯ ขนทะเบยนฟารมเปนฟารมมาตรฐาน

8. กลมเครอขายชมชนหวใจสเขยว

โครงการจดการสงแวดลอมภมทศนเทศบาลเมองประจวบครขนธ เปนแกนน าจดตงกลมเครอขายชมชนหวใจสเขยว และผลกดนการด าเนนงานของกลมเครอขายฯ “การจดกจกรรมท าดเพอพอ” เพอใหเปนไปตามแผนจดการสงแวดลอมภมทศน เทศบาลเมองประจวบครขนธ


บคคล/กลมบคคล ผลงาน 9. นายธงชย แซเถา โครงการสงเสรมการตลาดกรนมารเกตแบบบรณา

การโดยใชการตลาดน า: เพชรบรณ เปนแกนหลกในการรวมกลมและประสานกบภาครฐในการจดตงสหกรณผกปลอดภยภทบเบก

10. นางสาวเนาวรตน บญม โครงการลดการปลดปลอยกาซเรอนกระจกจากผลตภณฑมงคดสดบรรจกลองตามโครงการเมองเกษตรสเขยว จงหวดจนทบร เปนประธานในเวทสาธารณะ ระดมความคดเหนเพอสนบสนนงานวจย และเปนกลไกส าคญในการขบเคลอนการด าเนนงาน

11. เครอขายหมอดนอาสา ต าบลลมพก อ าเภอค าเขอน

แกว จงหวดยโสธร

โครงการปลกฮกทองถน หมอดนอนทรย วถยโสธร เปนแกนน าจดตงกลมเกษตรผสมผสานบนพนทในชมชนและจดตงศนยเรยนรการเพมประสทธภาพการผลตสนคาเกษตร (ศพก.) ในพนทของตนเอง และรวบรวมเกษตรกรเขารวมเปนสมาชกเพอการพฒนา


สรปความสำาเรจ

ในการสรางการมสวนรวมของประชาชน

ในการบรหารราชการ


สรปความส าเรจในการสรางการมสวนรวม ของประชาชนในการบรหารราชการ

การประเมนผลการด าเนนการเปดระบบราชการใหประชาชนเขามามสวนรวม

ในการบรหารราชการ เพอมอบรางวลเลศรฐ สาขาการบรหารราชการแบบมสวนรวม ประจ าป พ.ศ. 2561 เปนการตรวจประเมนผลการด าเนนการหนวยงานทสมครขอรบรางวล ทงในเชงปรมาณและเชงคณภาพ ตามหลกเกณฑการพจารณารางวลเลศรฐ สาขาการบรหารราชการแบบมสวนรวม ประจ าป พ.ศ. 2561 ซงจากการตรวจประเมนพบวา หนวยงานทไดรบรางวลฯ ในระดบดเดน จะเปนหนวยงานทมการเปดระบบราชการใหประชาชนและภาคสวนตาง ๆ เขามารวมท างานอยางชดเจน สรปแยกตามประเภทรางวลไดดงน

หนวยงานภาครฐใหความส าคญการมสวนรวมของประชาชนในการบรหารราชการ และเปดระบบราชการในระดบการใหขอมล (Inform) และระดบการรบฟ งความคดเหน/ การปรกษาหารอ (Consult) อยางเปนรปธรรม โดยสามารถแสดงใหเหนวา เปนองคกรทม การสอสารสองทาง (Two-way Communication) สรปดงน

1. การใหขอมลขาวสาร องคกรจะมการใหขอมล/ขาวสารทจ าเปนทเกยวของและสอดคลองตามบทบาทภารกจขององคกรผานชองทางตาง ๆ ทหลากหลาย เชน เวบไซตขององคกร Youtube Facebook และการสรางความรความเขาใจในเวทอบรม/สมมนา/เวทแลกเปลยนเรยนรตาง ๆ ฯลฯ และไดพฒนาหรอน านวตกรรมทางเทคโนโลยสารสนเทศ/ดจทลใหม ๆ มาประยกตใชในการสอสารขอมลไปยงกลมเปาหมายทชดเจน โดยประชาชนสามารถน าขอมลทเผยแพรผานชองทางตาง ๆ โดยเฉพาะขอมลทสอสารผานสออเลกทรอนกส/สอดจทล สามารถน าไปใชประโยชนในการประมวลผล หรอวเคราะหแนวโนม/สถานการณตาง ๆ ทเกยวของกบ การพฒนาคณภาพชวต ความเปนอยของประชาชนไดอยางดยง

2. การรบฟงความคดเหน/การปรกษาหารอ องคกรมชองทางทใชในการรบฟงความคดเหน /ขอรองเรยน/ขอเสนอแนะ ทครอบคลมผมสวนไดสวนเสย/กลมเปาหมาย และในเชงพนทอยางกวางขวางชดเจน โดยก าหนดใหมระบบ/การจดการเกยวกบความคดเหน /ขอรองเรยน/ขอเสนอแนะทเปนรปธรรม มการจดตงศนยรบเรองรองเรยน/รองทกข และมระบบ/เจาหนาท ทสรปและน าความเหนไปใชเพมประสทธภาพการท างาน รวมทงรายงาน/เสนอตอผบงคบบญชา

รางวลเปดใจใกลชดประชาชน (Open Governance)


นอกจากน มการพฒนาหรอน านวตกรรมทางเทคโนโลยสารสนเทศ/ระบบดจทลสมยใหม มาประยกตใชในการรบฟงความคดเหน/ขอเสนอแนะ/ขอรองเรยน ท าใหประชาชน/ผมสวนไดสวนเสยไดรบการแกปญหาทรวดเรวขน หรอไดรบการบรการทมคณภาพยงขน

สรปไดวา หนวยงานทไดรางวลในระดบดเดน ในประเภทรางวลเปดใจใกลชดประชาชน (Open Governance) จะเปนองคกรทมการเปดระบบราชการโดยการใหขอมลและรบฟง ความคดเหนอยางกวางขวาง และสอดคลองตามภารกจหลกขององคกร ครอบคลมผมสวนได สวนเสยและกลมเปาหมายขององคกรอยางกวางขวางและชดเจน และมระบบ/การจดการทสะทอน Accountability ขององคกร ทมการน าความคดเหนหรอขอรองเรยนไปใชในการเพมประสทธภาพการท างาน หรอมการแจงผลตอบกลบ รวมทง สะทอนถงการท างานทมประสทธภาพขององคกร และการตอบสนองในการแกไขปญหา/ความตองการของประชาชนไดอยางเปนรปธรรมและชดเจนมากขน ตลอดจนประชาชน/ผรบบรการ /ผมสวนไดสวนเสยทอาจเปนผไดรบผลกระทบทางลบ มโอกาสไดเขามามสวนรวมในการเสนอความคดเหน/ขอเสนอแนะ ทน าไปสความเชอมน/ศรทธาตอภาพลกษณองคกร และการเปดระบบราชการอยางเปนรปธรรมและยงยนตอไป

หนวยงานภาครฐใหความส าคญกบการมสวนรวมของประชาชนในการบรหารราชการ โดยเปดระบบราชการใหภาคสวนทเกยวของเขามามสวนรวมในระดบการเขามาเกยวของ (Involve) และระดบความรวมมอ (Collaborate) อยางเปนรปธรรม ซงหนวยงานทผานมาตรฐานการประเมนใหไดรบรางวลในระดบดเดน จะมการเปดใหประชาชนเขามามสวนรวมในระดบ ความรวมมอ และมความส าเรจทแสดงถงการพฒนาอยางยงยน เปนตนแบบทจะน าไปส การพฒนา/ตอยอดการเปนแหลงเรยนรของชมชน/พนท การรวมกลมเปนเครอขายทเปนหนสวนความรวมมอชดเจน โดยสามารถสรปภาพรวมไดดงน

1) มการด าเนนงานทสะทอนการท างานแบบภาคเครอขาย ทน าผมสวนได สวนเสยทเกยวของเขามารวมท างานในลกษณะพหภาค/ภาคเครอขายและภาคทเขามารวมท างานมการเชอมโยง และท างานรวมกนอยางชดเจน

2) การเขามามบทบาทรวมด าเนนการของภาคประชาชน/ผมสวนไดสวนเสย ทเกยวของ/เครอขายทชดเจน โดยในการท างานมภาคประชาชน/สมาชกเครอขาย/ภาค ท เกยวของเขามบทบาท รวมในการด าเนนงานในภารกจ เปนหนสวนและรวม รวมทง มการประสานความรวมมอจากภาคสวนอน เชน ภาคประชาสงคม ภาควชาการ ภาคเอกชน ฯลฯ และบรณาการกบหนวยงานภาครฐอนในพนท

รางวลสมฤทธผลประชาชนมสวนรวม (Effective Change)


3) บทบาทของหนวยงานทแสดงใหเหนการใหความส าคญกบการเปดระบบราชการและท างานแบบมสวนรวม โดยในระยะเรมด าเนนการหนวยงานจะ เปนกลไกหลก (Key actor) ในการประสานและเชอมโยงผมสวนไดสวนเสยทเกยวของใหเขามามสวนรวมและเกดการรวมกลมเปนเครอขายความรวมมอทเขมแขง ซงหนวยงานจะมบทบาทในการสราง ความรวมมอและบรหารเครอขาย (Network Manager) ซงการด าเนนงานในระยะตอมา หนวยงานจะมบทบาทเปนเพยงผสงเสรม สนบสนน และอ านวยความสะดวก (Facilitator) รวมทง ประสาน/เชอมโยงใหเกดความรวมมอในการท างาน และท างานรวมกนแบบหนสวน ความรวมมอ (Partnership)

4) ผลส าเรจทไดรบจากการด าเนนโครงการ/ด าเนนงาน สะทอนใหเหนวาเกดประโยชนกบคนในชมชน ทงในเรองของรายไดทเพมขน คณภาพชวต/ความเปนอยทดขน และการอนรกษ ฟนฟ/รกษาทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม รวมทงผลส าเรจทเกดขนยงกอใหเกดผลกระทบทดขนตอสงคม/ประเทศโดยรวม

5) แนวโนมของการพฒนาทย งยนจากการท างานรวมกนแบบหนสวน ความรวมมอในพนทของทกภาคสวน ทเกยวของ โดยเหนไดจากมการสรปหรอถอดบทเรยน/ การแลกเปลยนประสบการณ และเชอมโยงประสบการณรวมกนระหวางเครอขาย และความส าเรจของการด าเนนงานสามารถเปนตนแบบ หรอศนยเรยนร/แหลงเรยนร ส าหรบชมชนในการเรยนร หรอเปนแหลงในการศกษา/ดงานของผสนใจ ซงจะน าไปสการขยายผล ตามแนวทางการพฒนาท ใหความส าคญกบการมสวนรวมของประชาชนตอไป รวมทง การด าเนนงานสะทอนการพฒนา และการขยายผล/ตอยอด ความมนคงในอาชพหรอรายไดและคณภาพชวตของชมชน/เครอขายในพนทอยางยงยน ตลอดจนเกดความไววางใจ เชอมน และศรทธา รวมถงความสมพนธอนดระหวางภาค/เครอขายทเขามาท างานรวมกนแบบกลยาณมตรอยางชดเจน

โดยมขอคนพบทเปนปจจยส าคญตอความส าเรจ ดงน 1. ผบรหารของหนวยงานใหความส าคญกบการบรหารราชการแบบมสวนรวม

โดยเปนผมบทบาทส าคญในการก าหนดนโยบาย และการสอสารนโยบาย เพอเปนทศทางน าไปสการปฏบตของเจาหนาททชดเจน

2. ผน า เปนผทมบทบาทส าคญในการเออหรอสงเสรมใหเกดการบรหารราชการแบบมสวนรวม และเปนผสรางใหเกดพลงความรวมมอของทกภาคสวนทเกยวของ ไมวาจะเปนผน าทเปนทางการหรอผน าทไมเปนทางการ เชน ผบรหารของสวนราชการ ผน าชมชน/ทองถน หรอปราชญชาวบาน เปนตน โดยเปนผน าการเปลยนแปลง (Change Agent) เปนผสงเสรมสนบสนนกระบวนการ (Facilitator) เปนผกระตนใหเกดกจกรรม (Advocator) เปนผไกลเกลย


กรณเกดปญหา (Mediator) และเปนผเสรมสรางพลง (Empower) ทจะชวยใหการบรหารราชการแบบมสวนรวมบรรลผลอยางแทจรง

3. เจาหนาทของหนวยงานไดรบการพฒนาใหมความร ความเขาใจและมทกษะในการสรางกระบวนการมสวนรวมของประชาชน โดยสามารถเปนผบรหารจดการเครอขาย (Network Manager) หรอมบทบาทในการสงเสรมสนบสนน (Facilitator) รวมทงการเปนเจาภาพ/กลไกหลก (Key Actor) ตลอดจนมความสนใจและกระตอรอรนในการท างานรวมกบประชาชน รวมถงมทศนคตทดตอกระบวนการสรางการมสวนรวมของประชาชน

4. ความเขมแขงของภาคประชาชน ทมจตสาธารณะ มความตงใจและกระตอรอรนในการทจะเขามามสวนรวมในการพฒนาและแกไขปญหา ซงการมสวนรวมทเกดจากภาคประชาชนท เขมแขง พบวา ประชาชนมการรวมตวกนเปนกลม/องคกร เชน กลมเกษตรกร สหกรณ กลมวสาหกจชมชน เปนตน เพอท างานกบหนวยงานของรฐแบบหนสวนความรวมมอ มบรรยากาศของการท างานแบบมสวนรวม ซงจะท าใหแกไขปญหาในพนทไดตรงประเดน/ความตองการของประชาชนอยางแทจรง

5. การเขามามสวนรวมของภาคประชาสงคม/องคกรทไมแสวงหาก าไร (NGOs) เชน มลนธ สมาคมตางๆ ทเปนแกนกลางในการเชอมโยงและประสานระหวางภาครฐกบชมชน จะไดรบการยอมรบและสนบสนนจากภาคประชาชนในการขบเคลอนโครงการหรอการแกไขปญหาในพนทไดอยางมประสทธภาพและเกดความยงยน

6. การท างานแบบพหภาค/ภาคเครอขาย ทประกอบดวยสมาชกเครอขายทมาจากหลายๆ ภาคสวนทเกยวของเขามามสวนรวมในการท างานรวมกน ชวยใหเกดความรสก เปนเจาของ (Sense of Belonging) และเปนหนสวนในการท างานรวมกน ท าใหเกดการเชอมประสานการท างานในพนท และมการแลกเปลยนเรยนรรวมกนอยางตอเนอง สงผลใหเกด การท างานแบบหนสวนความรวมมออยางยงยน

7. ความไววางใจ ความเชอมนศรทธา และการยอมรบซงกนและกน เปนเงอนไขส าคญของการสรางกระบวนการมสวนรวมทภาครฐจะตองแสดงใหภาคประชาชนเหนถง ความจรงใจ และการใหเกยรตซงกนและกน รวมถงความเสมอภาคในการเขามามสวนรวมหรอ มบทบาทรวมกบภาครฐ จะสงผลใหเกดการท างานรวมกนระหวางหนวยงานภาครฐ และภาคประชาชนมประสทธภาพ และเปนหนสวนความรวมมอมากยงขน

8. การใชชองทางการสอสารสาธารณะทมประสทธภาพ มการสอสารสองทาง เพอเผยแพรขอมลขาวสาร สอสารขอมล หรอประชาสมพนธ และรบฟงความคดเหน หรอขอเสนอแนะ ซงจะเปนชองทางทจะท าใหเกดความเขาใจรวมกนระหวางหนวยงานภาครฐ


และสมาชกเครอขาย หรอประชาชนในพนทในการรบรขอมลทครบถวน ถกตอง และทนการณ ซงน าไปสความเขาใจในการท างานรวมกน

9. ระบบฐานขอมลทด ซงอาจเปนฐานขอมลของหนวยงานภาครฐหรอของชมชน ทมการพฒนาหรอปรบปรงใหมความทนสมย น าเทคโนโลยสารสนเทศมาประยกตใช ในการจดการขอมลใหเปนขอมลทสามารถใชประโยชนได สามารถใชวเคราะห อางอง และประกอบการตดสนใจในการแกปญหาของพนท/ชมชนไดอยางถกตอง ทนตอสถานการณทเปลยนแปลง

10. ระบบการตดตามประเมนผลการด าเนนงานหรอโครงการแบบมสวนรวม โดยเปดใหผมสวนไดสวนเสยทเกยวของทกภาคสวนเขามามบทบาทในการตดตาม ตรวจสอบ ประเมนผล ซงจะชวยใหโครงการเกดความโปรงใส และเกดความเชอมนในการใชงบประมาณแผนดนทมประสทธภาพของหนวยงานภาครฐ

11. การจดการความร จากการถอดบทเรยนจากการด าเนนงานในพนททจะท าใหทราบถงรปแบบหรอวธการด าเนนงาน ปญหา/อปสรรค และผลส าเรจทเกดขน รวมทงปจจยทมผลตอความส าเรจของการด าเนนโครงการหรอประเดนการพฒนาในพนทนนๆ โดยมตนแบบ/ศนยเรยนร และเวทแลกเปลยนเรยนรระหวางสมาชกเครอขาย ซงสามารถน าไปขยายผลหรอการน าไปประยกตใชในการด าเนนการในพนทอน หรอโครงการอนๆ ใหเกดการพฒนาทยงยนตอไปในอนาคต

Date post:	12-Mar-2020
Category:	Documents
Upload:	others
View:	5 times
Download:	0 times

a s asJumsou · 2 lez=

Documents