Huy Hiệu Sư Đoàn 1 Bộ Binh

S  ĐOÀN 1 B  BINH QLVNCH là S  đoàn l n nh t và danh ti ng nh t trong 11Ư Ộ ư ớ ấ ế ấ

S  đoàn B  Binhư ộ  c a Quân L c Vi t Nam C ng Hòa.ủ ự ệ ộ  Đã bao phen làm đ ch ị

quân csbv h n phi phách tán ngay t i vùng đ a đ u gi i tuy n.ồ ạ ị ầ ớ ế  S  Đoàn 1 B  ư ộ

Binh đ n trú t i Quân Khu I VNCH, giáp ranh Vĩ tuy n th  17.ồ ạ ế ứ

Đ i Tá Nguy n Văn Đi m Trung Đoàn Tr ng Trung Đoàn 1 ­ S  đoàn 1 Bạ ễ ề ưở ư ộBinh. Năm 1971 

Chu n T ng T  l nh S  đoàn 1 B  Binh năm 1973­1975 . V  qu c vongẩ ướ ư ệ ư ộ ị ốthân ngày 28 thang 3 năm 1975

S  ĐOÀN 1 B  BINHƯ Ộ  VÀ CU C HÀNH QUÂN LAM S N 719Ộ Ơ

S  Đoàn 1 B  Binh v i hai m i năm đóng góp x ng máu b o v  đ t n c, ư ộ ớ ươ ươ ả ệ ấ ướ

ngo i tr  m t th i gian ng n chi n đ u trên các chi n tr ng mi n Tây, Qu ng ạ ừ ộ ờ ắ ế ấ ế ườ ề ả

Nam, Qu ng Ngãi, Bình Đ nh và Phú Yên, th i gian còn l i các chi n sĩ mang ả ị ờ ạ ế

trên vai áo S  1 đã tr n gi  và hành quân liên t c trên m t vùng chi n tr ng ố ấ ữ ụ ộ ế ườ

th t quá kh c nghi t c c B c Quân Khu I.ậ ắ ệ ự ắ  

M t vùng khô c n s i đá c a hai t nh đ a đ u Qu ng Tr  và Th a Thiên. Hình  nhộ ằ ỏ ủ ỉ ị ầ ả ị ừ ả

ng i chi n sĩ S  Đoàn 1 B  Binh trong nh ng năm thăng tr m c a l ch s  đã ườ ế ư ộ ữ ầ ủ ị ử

g n li n v i v n m nh n i trôi c a đ t n c.ắ ề ớ ậ ệ ổ ủ ấ ướ  

Các anh luôn hi n di n trong đ i s ng quá đ i c  c c c a ng i dân đ t nghèo ệ ệ ờ ố ỗ ơ ự ủ ườ ấCam L , Gio Linh, cho đ n H ng Đi n, Qu ng Đi n, Phú Th , Phú L c. Quê ộ ế ươ ề ả ề ứ ộh ng em nghèo l m ai  i. Mùa đông thi u áo hè th i thi u ăn. Nh ng đ a danh ươ ắ ơ ế ờ ế ữ ịth t xa l  mà ng i dân   mãi t n vùng đ t phì nhiêu Đ ng Nai hay C u Long ậ ạ ườ ở ậ ấ ồ ửch a t ng nghe bi t, b ng đã tr  thành quen thu c t  trên trang đ u tin chi n sư ừ ế ỗ ở ộ ừ ầ ế ựnh ng nh t báo hàng ngày.ữ ậ  

C n Thiên, Khe Sanh, Qu c L  9, Ba Lòng, Tà B t, Làng Vei, Ashau, A L i. ồ ố ộ ạ ướNh ng chi n th ng c a S  Đoàn 1 B  Binh không ch  vang v ng trong lãnh th  ữ ế ắ ủ ư ộ ỉ ọ ổVi t Nam C ng Hòa, mà còn v t biên gi i t a kh p th  gi i. B  Tr ng Qu c ệ ộ ượ ớ ỏ ắ ế ớ ộ ưở ốPhòng Hoa K  th i th p niên 1970 đã tuyên b  : “S  Đoàn 1 B  Binh là m t s  ỳ ờ ậ ố ư ộ ộ ưđoàn thi n chi n nh t trên th  gi i”.ệ ế ấ ế ớ  

T ng Vanuxem c a Pháp ca ng i tinh th n chi n đ u c a chi n sĩ S  Đoàn 1 ướ ủ ợ ầ ế ấ ủ ế ưB  Binh đã v t ngoài s c t ng t ng c a th  gi i. Nh ng l i khen  y không ộ ượ ứ ưở ượ ủ ế ớ ữ ờ ấph i ph n  nh t  l i l  ngo i giao chi u l , vì b n ch t t  thân ng i M  và ả ả ả ừ ờ ẽ ạ ế ệ ả ấ ự ườ ỹng i Pháp r t cao ng o, ngoài dân t c và quân l c c a h , thì h  không th  ườ ấ ạ ộ ự ủ ọ ọ ểth y m t quân l c nào v t tr i h n. Nh ng khi h  đã thành tâm nghiêng mình ấ ộ ự ượ ộ ơ ư ọca t ng m t quân l c c a m t qu c gia nh  bé, thì nh ng l i  y là nh ng l i th tụ ộ ự ủ ộ ố ỏ ữ ờ ấ ữ ờ ậlòng t  t n đáy thâm tâm.ừ ậ

Chi n d ch Lam S n 719 kh i di n ngày 8.2.1971. S  Đoàn Nh y Dù ế ị ơ ở ễ ư ảvà S  Đoàn 1 B  Binh đ c vinh d  ch n làm n  l c chính đánh qua ư ộ ượ ự ọ ỗ ựvùng H  Lào, n i con đ ng huy t m ch mang tên Đ ng Mòn H  Chíạ ơ ườ ế ạ ườ ồMinh v n chuy n ng i và ti p li u đ ch xâm nh p lãnh th  Vi t Nam ậ ể ườ ế ệ ị ậ ổ ệC ng Hòa. Đ i quân Vi t Nam C ng Hòa t p trung t i Đèo Lao B o g nộ ạ ệ ộ ậ ạ ả ầbiên gi i Lào­Vi t. B  T  L nh Quân Đoàn I & Quân Khu I đ c thi t ớ ệ ộ ư ệ ượ ếl p t i căn c  Khe Sanh cũ, v i danh x ng Hàm Nghi. Theo k  ho ch, ậ ạ ứ ớ ư ế ạquân Dù s  t n công đ n t n Tchépone và phá h y Căn C  604 n m ẽ ấ ế ậ ủ ứ ằtrên tr c Đ ng Mòn H  Chí Minh. S  Đoàn 1 B  Binh đ m nhi m giai ụ ườ ồ ư ộ ả ệđo n k  ti p đánh tràn xu ng h ng Nam phá h y Căn C  Ti p V n ạ ế ế ố ướ ủ ứ ế ậ

611 c a đ ch. Sau giai đo n này, t t c  các cánh quân c a quân ta s  ủ ị ạ ấ ả ủ ẽtr  v  Vi t Nam b ng c  đ ng Không V n và trên Qu c L  9.ở ề ệ ằ ả ườ ậ ố ộ

Sau khi các cánh quân Bi t Đ ng Quân, trên h ng B c, Nh y Dù trên ệ ộ ướ ắ ả

tr cụ  Đ ng 9 và nh ng Cao đi m 31, 30 phía B c Qu c L  này b  thi t h i n ng,ườ ữ ể ắ ố ộ ị ệ ạ ặ

B  T  L nh Lam S n 719 c a Trung T ng Hoàng Xuân Lãm quy t đ nh tung ộ ư ệ ơ ủ ướ ế ị

m t ti u đoàn c a Trung Đoàn 2 B  Binh nh y xu ng Tchépone, Trung Đoàn 2 ộ ể ủ ộ ả ố

và 3 B  Binh tr n gi  nh ng cao đi m d c theo tr c Qu c L  và g n Tchépone ộ ấ ữ ữ ể ọ ụ ố ộ ầ

y m tr  cho Trung Đoàn 1.ể ợ  

Ngày 6.3.1971, Thi u Tá Tr n Ng c Hu , ng i hùng M u Thân 1968 cùng ế ầ ọ ế ườ ậ

chi n sĩ Ti u Đoàn 2/2 c a ông    t nh y xu ng khu v c ngo i ô thành ph  ế ể ủ ồ ạ ả ố ự ạ ố

Tchépone, đái m t cái r i tr  ra. Quân c ng đã rút h t v  phía Nam sông ộ ồ ở ộ ế ề

Xepone ch  c  h i khép ch t vòng vây và ph n công tiêu di t quân Nam. Nhi mờ ơ ộ ặ ả ệ ệ

v  vào Tchépon mà T ng Th ng Nguy n Văn Thi u ký thác đã xong, hang   h uụ ổ ố ễ ệ ổ ậ

c n c a gi c đã b  phá h y, Thi u Tá Hu  nh n l nh c p t c d n quân tr  ra. ầ ủ ặ ị ủ ế ế ậ ệ ấ ố ẫ ở

M t l c l ng c ng quân hùng h u v i S  Đoàn 2, 304, 308 và 324B t p trung ộ ự ượ ộ ậ ớ ư ậ

l c l ng, quân s  lên đ n 40,000 ng i quy t tâm truy đu i và tàn sát S  Đoànự ượ ố ế ườ ế ổ ư

1 B  Binh.ộ  

Các Trung Đoàn 1 c a Đ i Tá Nguy n Văn Đi m,Trung Đoàn 2 c a Đ i Tá Ngô ủ ạ ễ ề ủ ạ

Văn Chung và Trung Đoàn 3 B  Binh đ u ch m n ng v i gi c.ộ ề ạ ặ ớ ặ  Gi c nhung nhúc ặ

kh p n i nh  nh ng đàn ki n háu đói. Đ c cho u ng thu c kích thích và b  dí ắ ơ ư ữ ế ượ ố ố ị

súng t  phía sau, cán binh c ng c n không còn con đ ng nào khác ngoài m i ừ ộ ả ườ ỗ

vi c ôm súng hò hét lao vào l a. Trung Đoàn 1 B  Binh b  vây kh n t i Căn C  ệ ử ộ ị ố ạ ứ

Lolo, tình hình càng lúc càng nguy ng p. Đ i Tá Nguy n Văn Đi m, Trung Đoàn ậ ạ ễ ề

Tr ng m  cu c h p kh n c p và yêu c u m t ti u đoàn đánh h u cho toàn ưở ở ộ ọ ẩ ấ ầ ộ ể ậ

Trung Đoàn rút. Ng i anh hùng Lê Hu n, Ti u Đoàn Tr ng Ti u Đoàn 4 xin ườ ấ ể ưở ể

nh n nhi m v  n ng n  này. Ôi cao c  bi t ng n nào, ng i Lê Lai c a th i đ i ậ ệ ụ ặ ề ả ế ầ ườ ủ ờ ạ

l a binh. Ti u Đoàn c a Trung Tá Lê Hu n nh n hy sinh đ  cho đ ng đ i đ c ử ể ủ ấ ậ ể ồ ộ ượ

s ngố

.

Cu c ác chi n H  Lào v  bùng lên v i t t c  nh ng khía c nh th m kh c và tàn ộ ế ạ ỡ ớ ấ ả ữ ạ ả ố

nh n nh t c a cu c chi n tranh gi  n c kh   i c a ng i lính Quân L c Vi t ẫ ấ ủ ộ ế ữ ướ ổ ả ủ ườ ự ệ

Nam C ng Hòa. Ti u Đoàn 4/1 gi a trùng vây c a gi c, đã không xin t i th ng,ộ ể ữ ủ ặ ả ươ

mà ch  xin ti p t  đ n d c. Ngay c  l i th nh c u này cũng không th  đ c th aỉ ế ế ạ ượ ả ờ ỉ ầ ể ượ ỏ

mãn. Phi c  ti p t  không th  xu ng th p, dù là đ  xô nh ng thùng đ n xu ng, vìơ ế ế ể ố ấ ể ữ ạ ố

màn l iù phòng không d y đ c c a gi c.ươ ầ ặ ủ ặ

Ng i lính VNCH không ng i chuy n t  sinh, nh ng các anh c n súng và đ n. ườ ạ ệ ử ư ầ ạ

Súng gãy, đ n h t, Trung Tá Lê Hu n và h u h t các sĩ quan ch  huy c a Ti u ạ ế ấ ầ ế ỉ ủ ể

Đoàn 4 l n l t ngã g c.ầ ượ ụ  

[

Tr n đánh d i c n bão pháo l a đ n, đ n s t thép cũng ph i ch y m m, hu ngậ ướ ơ ử ạ ế ắ ả ả ề ố

gì th t da con ng i. Xác thân c a nh ng ng i anh hùng đó đã oan khu t n m ị ườ ủ ữ ườ ấ ằ

vùi tr  v  gi a vùng r ng núi x  ng i.ơ ơ ữ ừ ứ ườ  Chi n sĩ Ti u Đoàn 4 d t díu nhau đ t ế ể ắ ộ

phá mãi v  h ng Đông, là h ng đ t m . Vài trăm chi n sĩ c a Ti u Đoàn 4/1 ề ướ ướ ấ ẹ ế ủ ể

khi đ c các phi công Hoa K  dũng c m li u m ng đáp xu ng b c đ c ch  còn ượ ỳ ả ề ạ ố ố ượ ỉ

v n v n 32 tay súng.ỏ ẹ  

Nh ng khuôn m t h c hác đen nh m vì đói, khát, vì lao l c xông pha, vì nhi u ữ ặ ố ẻ ự ề

đêm m t ng , qu n áo rách nát vì gai góc núi r ng, đáng l  ph i đ c vinh danhấ ủ ầ ừ ẽ ả ượ

ng i ca.ợ  Thì b n báo chí ph ng Tây b t l ng, ti ti n di n t  các anh nh  là ọ ươ ấ ươ ệ ễ ả ư

nh ng ng i hèn nhát ch y tr n cái ch t tìm cái s ng b ng cách bám càng tr c ữ ườ ạ ố ế ố ằ ự

thăng. Tr i  i, đ  c u s ng hàng ngàn sinh m ng đ ng đ i rút đ c v  quê ờ ơ ể ứ ố ạ ồ ộ ượ ề

h ng an toàn, ng i lính quá đ i t i nghi p th m th ng c a chúng ta đã b  ươ ườ ỗ ộ ệ ả ươ ủ ị

b n vô l ng ph  nh  và lăng nh c.ọ ươ ỉ ổ ụ

Chúng tôi vi t nh ng giòng này đ  t  cáo s  ác đ c có toan tính c a truy n ế ữ ể ố ự ộ ủ ề

thông thiên t  Tây ph ng, đ c bi t truy n thông ph n chi n và nh ng nhà làm ả ươ ặ ệ ề ả ế ữ

chín sách Hoa K , v i m c đích chu n b  d  lu n thu n l i cho quân M  b  ch yỳ ớ ụ ẩ ị ư ậ ậ ợ ỹ ỏ ạ

ra kh i Vi t Nam và đ  v y trách nhi m cho ng i lính Vi t Nam C ng Hòa. ỏ ệ ổ ấ ệ ườ ệ ộ

Trong bu i l  bàn giao Ti u Đoàn cho v  Ti u Đoàn Tr mg m i là Trung Tá ổ ễ ể ị ể ưở ớ

Nguy n Văn Di p, toàn Ti u Đoàn 4 ch  còn l i 50 chi n sĩ, k  c  quân s  h u ễ ệ ể ỉ ạ ế ể ả ố ậ

c  đ ng nghiêm chào ng i ch  huy.ứ ứ ườ ỉ

_____________________________

Huy Hiệu Sư Đoàn 2 Bộ Binh

SƯ ĐOÀN 2 BỘ BINH QL-VNCH đồn trú tại Quân Khu I VNCH, tỉnh Quảng Ngãi.

Chuẩn Tướng Trần Văn Nhựt Tư Lệnh Sư Đoàn 2 Bộ Binh

Sư Đoàn 2 Bộ Binh QLVNCH Tại Mặt Trận Quế Sơn

Từ những ngày cuối tháng 3 năm 1972, Sư Đoàn 2 Bộ Binh ngày đêm lặng lẽ chiến đấu ở chiến trường Quế Sơn,

trong khi các mặt trận lớn tại Quảng Trị, Kontum, An Lộc bùng nổ ác liệt và mang một tầm vóc quan trọng, cũng như

thu hút sự quan tâm của cả thế giới.

Mặt trận Quế Sơn tuy không có được tiếng xích sắt T 54 nghiến ầm ì trên đá sỏi, hay tiếng rền của đại pháo 130 ly,

nhưng cũng đã mang một bộ mặt căng thẳng, gay cấn và đỏ lửa không kém.

Vào đầu tháng 4.1972, hoạt động tiếp sức của Sư Đoàn 711 Bắc Việt cho Mặt Trận 44 cộng sản tại Quảng Nam đã

hâm nóng tình hình Quế Sơn và làm cho nó sôi động trở lại. Các lực lượng cộng quân thuộc Mặt Trận 44 từ trong Tết

đã không đẩy mạnh được cao điểm nào, ngược lại gần như tan tác vì cuộc hành quân Quyết Thắng 22B, 22D do Sư

Đoàn 2 Bộ Binh tung ra vào những tháng trước khi nổ ra cuộc chiến khốc liệt mùa Hè 1972.

Sư Đoàn tân lập 711 của Bắc Việt cố gắng gom góp các thành phần Trung Đoàn 31, 38 và 270 để tạo thành lực lượng

nòng cốt. Sư Đoàn 711 BV được tăng cường thêm đến 9 tiểu đoàn yểm trợ pháo binh, phòng không, vệ binh, công

binh, v.v...

Là sư đoàn mới hình thành, Sư Đoàn 711 vẫn còn rất thiếu hụt quân số sau những cuộc giao tranh ác liệt với Sư Đoàn

2 Bộ Binh.

Những trang quân sử của Sư Đoàn 711 không kéo dài qua khỏi năm 1973, khi Sư Đoàn 3 Bộ Binh của Thiếu Tướng

Nguyễn Duy Hinh nhận trách nhiệm bảo vệ tỉnh Quảng Nam, có nghĩa là trực tiếp đối đầu với Sư Đoàn 711. Sư Đoàn

3 Bộ Binh trở lại chiến trường rất sớm từ những ngày giữa tháng 6.1972 sau cơn triệt thoái đầu tháng 5.1972. Trong

vòng hơn một tháng, một khoảng thời gian thật quá ngắn ngủi, Sư Đoàn 3 Bộ Binh đã gượng đứng dậy, rồi được trao

trách nhiệm an ninh lãnh thổ Quảng Nam, làm vòng đai chống pháo kích và hỏa tiễn của địch cho phi trường Đà

Nẵng. Một năm sau, sau ngày Hiệp Định Ba Lê được ký kết, Sư Đoàn 3 Bộ Binh đã tạo nên một chiến công làm

những sư đoàn đàn anh phải ngả nón nể phục, đó là đánh thiệt hại nặng Sư Đoàn 711 Bắc Việt, từ đó sư đoàn này dần

dần tan rã và biến mất trên bản đồ trận liệt hành quân của Quân Đoàn I Việt Nam Cộng Hòa. Trong lịch sử chiến tranh

xâm lược của quân cộng Bắc Việt, lần đầu tiên cấp lãnh đạo và tướng lãnh Hà Nội cam chịu giải tán một sư đoàn.

Những thành phần tàn dư của Sư Đoàn 711 được đưa sáp nhập vào Sư Đoàn 2 Thép và Sư đoàn 3 Sao Vàng Bắc Việt

đang hoạt động ở Liên Khu 5 của cộng quân, vùng đất bao gồm những tỉnh miền duyên hải như Quảng Nam, Quảng

Tín, Quảng Ngãi, Bình Định và Phú Yên.

Theo tin tức tình báo, Sư Đoàn 711 BV cố gắng xâm nhập theo các sơn đạo, từ rặng Trường Sơn đổ xuống vùng thung

lũng Quế Sơn, với ý đồ cắt đứt hai tỉnh Quảng Nam và Quảng Tín. Mưu sự là một chuyện, nhưng thành sự hay không

lại là một chuyện khác. Nỗ lực chuyển vận lén lút vũ khí, đạn dược, thực phẩm từ một kho hậu cần chôn giấu trong

vùng thâm sơn Hiệp Đức về tiếp tế cho mặt trận Quế Sơn gặp nhiều nguy hiểm khó khăn, khi chạm phải quyết tâm

của chiến sĩ Sư Đoàn 2 Bộ Binh. Muốn kéo quân xuống được quận lỵ Quế Sơn, Sư Đoàn 711 đã chấp nhận giao tranh

nhiều trận đẫm máu với chiến sĩ mang trên vai áo Mũi Tên Thép và Số 2. Quân ta đã đánh quân Sư Đoàn 711 rệu rã

thành từng mảnh, buộc chúng phải kêu gọi cấp trên điều quân bổ sung nhiều đợt.

Có tất cả bốn đợt bổ sung. Lần thứ nhất, 1,070 cán binh. Lần thứ hai 930 người. Lần thứ ba, 1,200. Lần thứ tư, 600

binh lính. Tuy vậy quân số Sư Đoàn 711 Bắc Việt cũng chỉ nhích lên đến khoảng 4,500 cán binh tham chiến. Đè nặng

thêm vào nỗi khó khăn, tinh thần chiến đấu của bộ đội sư đoàn hết sức xuống dốc, bải hoải vì sự đe dọa của khủng

khiếp của cái đói, bệnh tật và những thảm bom B52 ì ầm dội ngày đêm. Nhưng trên hết, là các Trung Đoàn 4, 5, 6 của

Sư Đoàn 2 Bộ Binh Việt Nam Cộng Hòa hành quân càn quét không ngừng nghỉ, nhất quyết không cho quân địch nằm

liếm vết thương. Đặc biệt, Thiết Đoàn 4 Kỵ Binh của SĐ2BB luôn được các cố vấn Hoa Kỳ viết tường trình khen

ngợi là một đơn vị bách thắng, bởi bánh xích của những chiến sĩ Mũ Đen lăn đến đâu, chiến công theo đến đấy (chi

tiết từ tác phẩm Mounted Combat In Vietnam –Kỵ Binh Chiến Đấu Ở việt Nam- của Tướng Donn A. Starry, do Bộ

Lục Quân Hoa Kỳ xuất bản năm 1989). Vết thương của SĐ711 cứ bị Sư Đoàn 2 Bộ Binh xé tét ra mãi, cuối cùng Sư

Đoàn 3 Bộ Binh cho một phát súng ân huệ, chấm dứt hơi tàn của một sư đoàn sanh non.

Ngày 28.6.1972 đại quân Quân Đoàn I Việt Nam Cộng Hòa gồm Sư Đoàn Nhảy Dù, Sư Đoàn Thủy Quân Lục Chiến,

Lữ Đoàn 1 Kỵ Binh, Liên Đoàn 1 Biệt Động Quân và Liên Đoàn 81 Biệt Cách Dù vượt sông Mỹ Chánh khai diễn

chiến dịch Lam Sơn 72 đánh lên hướng Bắc tái chiếm Quảng Trị và Cổ Thành Đinh Công Tráng. Đại quân Việt Nam

Cộng Hòa trong những ngày đầu gặt hái nhiều thắng lợi, thẳng tiến vũ bão về thành phố Quảng Trị, Đại Đội Trinh Sát

Dù và những toán tiền quân Dù đã đặt chân lên vùng ngoại ô thành phố. Cuộc hành quân Lam Sơn 72 thật sự làm rúng

động cơ cấu phòng thủ của các lực lượng địch, Sư Đoàn 312 Bắc Việt đang hoạt động bên đất Hạ Lào nhận lệnh khẩn

cấp kéo về Việt Nam tiếp viện các Sư Đoàn 304, 308, 324, 325 Bắc Việt đang dàn quân đối phó trối chết với đại quân

Việt Nam Cộng Hòa, Sư Đoàn 324 B BV bị Sư Đoàn 1 Bộ Binh của Thiếu Tướng Phạm Văn Phú ghìm chặt tại mặt

trận Tây Nam Huế. Ba sư đoàn bộ binh của chúng ta phải chiến đấu chống năm sư đoàn địch: 304, 308, 312, 324B,

325 cùng nhiều trung đoàn bộ binh độc lập, dù quân số ít nhưng được lợi thế hỏa lực không quân, hải quân và pháo

binh Việt - Mỹ, nên trận thế chiến trường dần nghiêng về phía quân Nam.

Từ thế thượng phong chủ động, Mặt Trận B2, tức Mặt Trận Trị Thiên của cộng sản Bắc Việt rơi xuống thế hạ phong

thụ động, cấp chỉ huy địch lúng túng không phán đoán được ý định hành quân của Tư Lệnh Quân Đoàn I & Quân Khu

I, Trung Tướng Ngô Quang Trưởng. Chúng ta nhận thấy là, khi tướng tá địch dàn quân chấp nhận trận địa chiến với

quân ta, thì chúng không còn giữ được yếu tố bí mật, chợt đánh chợt ẩn chợt hiện theo lối vận động chiến, là sở

trường của chúng. Các đơn vị địch đều chường mặt ra trực diện với quân ta, từ đó cấp chỉ huy Quân Lực Việt Nam

Cộng Hòa dễ dàng áp dụng binh pháp thần tốc, chỉa mũi nhọn cường kích lên những mục tiêu được chọn lựa. Trong tư

thế chiếm đất rải quân giữ chắc, quân cộng bỗng thấy chúng đang ở trong tình trạng phòng thủ cố định, đại quân Quân

Đoàn I dễ dàng tập trung sức mạnh, hỏa lực đánh vào dứt điểm từng vị trí một của chúng. Điều mà quân cộng vẫn

thường thực hiện khi chúng tấn công các căn cứ cố định, đồn bót của chúng ta. Trong nhiều trường hợp, quân ta cũng

“chơi” chiến thuật đặc công quấy phá và diệt chốt kiềng cả ngày lẫn đêm, công đồn chận viện, làm giặc ăn ngủ không

yên.

Muốn hóa giải hay làm giảm thiểu sức mạnh tấn công đang lúc lên cao hừng hực đại quân Cộng Hòa, Mặt Trận B2 chỉ

có thể tung ra chiến dịch tấn công tại mặt trận Nam Hải Vân. Mặt Trận 44 tại Nam Hải Vân nhận lệnh bằng mọi cách

phải tấn kích, nếu chiếm được càng tốt nhiều vị trí quân ta ở Quảng Nam, Quảng Tín và Quảng Ngãi, với ý đồ tạo

chiến trường lớn thu hút quân tổng trừ bị Dù, Thủy Quân Lục Chiến, Biệt Động Quân đang thắng thế ở mặt trận Bắc

Hải Vân chia quân về cứu viện, từ đó tốc độ tiến quân của quân ta bị khựng lại. Hoặc nếu đại quân Bắc Hải Vân

không kéo về, thì Mặt Trận 44 sẽ cầm chân các lực lượng Nam Hải Vân không thể gửi quân tăng viện ra phía Bắc.

Nếu đạt được một trong hai mục tiêu này, coi như Mặt Trận 44 hoàn thành nhiệm vụ.

____________________________________________

 

Huy Hi u S  Đoàn 3 B  Binhệ ư ộ

S  ĐOÀN 3 B  BINH QL­VNCH đ n trú t i Quân Khu I VNCH, th  xã ĐàƯ Ộ ồ ạ ịN ngẵ

Chu n t ng Vũ Văn Giai, T  L nh đ u tiên c a S  đoàn 3 B  Binhẩ ướ ư ệ ầ ủ ư ộNgày 3 tháng 5, 1972 r i kh i ch c v  T  L nh S  Đòan 3ờ ỏ ứ ụ ư ệ ư

 

Thi u T ng Nguy n Duy Hinh Tân T  L nh S  Đoàn 3 B  Binhế ướ ễ ư ệ ư ộ

S  ĐOÀN 3 B  BINH TR  L I CHI N TR NGƯ Ộ Ở Ạ Ế ƯỜ

Chi m đ c d i núi đèo Răm, con đ ng xu ng thung lũng và qu n cũ ế ượ ả ườ ố ậHi p Ð c đã m  r ng đ i v i b  binh. Nh ng mu n đi sâu xu ng Hi p ệ ứ ở ộ ố ớ ộ ư ố ố ệÐ c hay khai thác chi n qu  xa h n n a, l c soát các khu h u c nứ ế ả ơ ữ ụ ậ ầ  

M ng 1 tháng 5 ­ 1972 là ngày kinh hoàng v i quân và dân phía b c ồ ớ ắđèo H i vân.ả  S  đoàn 3 b  binh b  Qu ng Tr , các đ n v  tăng c ng m t tr n đó cũng v i vã ư ộ ỏ ả ị ơ ị ườ ặ ậ ộ

"di t n chi n thu t" v  phía nam, b  l i hay phá h y h u h t quân d ng n ng. ả ế ậ ề ỏ ạ ủ ầ ế ụ ặ

Dân chúng Qu ng Tr  h t ho ng ùa theo đoàn quân tháo lui. Ð  gây thêm h n ả ị ố ả ể ỗ

lo n, C ng quân pháo kích, t n công, tàn sát đoàn ng i vô t i di t n, m c ạ ộ ấ ườ ộ ả ắ

ngh n nheo nhóc d c qu c l  1.ẽ ọ ố ộ  Ðo n đ ng t  Mai lĩnh ch y v  M  Chánh đã đ c m nh danh là "đ i l  kinh ạ ườ ừ ạ ề ỹ ượ ệ ạ ộhoàng", cái tên s  còn mãi trong s  sách cu c chi n qu c­c ng VN. Ðoàn quân ẽ ử ộ ế ố ộvà dân ch y gi c đã khi n thành ph  Hu  không còn tr t t .ạ ặ ế ố ế ậ ự  S  r i lo n và tranh c p các ph m v t khan hi m đã khi n ch  Ðông Ba b  đ t ự ố ạ ướ ẩ ậ ế ế ợ ị ốphá. Kinh thành x a cũ này cũng đang đ c suy đoán s  là m c tiêu k  ti p c a cu cư ượ ẽ ụ ế ế ủ ộ

t ng t n công CS. Hình  nh tang tóc M u Thân 1968 đã xua dân Hu  b  ch y ổ ấ ả ậ ế ỏ ạ

trong m t không khí h t ho ng t t cùng.ộ ố ả ộ

T ng Th ng Nguy n Văn Thi u b t tay Chu n T ng Vũ Văn Giaiổ ố ễ ệ ắ ẩ ướ

Tr c tình hình toàn qu c n ng n  v i các cu c t n công d n d p c a CS t i Anướ ố ặ ề ớ ộ ấ ồ ậ ủ ạ

L c, Kontum và các tin ch ng lành t  Qu ng Tr  g i v , t ng th ng Nguy n Văn ộ ẳ ừ ả ị ở ề ổ ố ễ

Thi u đã l y m t quy t đ nh không d  dàng nh ng c n thi t: thay th  T  l nh ệ ấ ộ ế ị ễ ư ầ ế ế ư ệ

Quân đoàn I và Vùng 1 Chi n thu t (QÐI & VICT).ế ậ  

Sáng ngày 3­5­72, có l nh tri u t p Trung T ng Ngô Quang Tr ng, T  L nh ệ ệ ậ ướ ưở ư ệ

QÐIV&V4CT v  SàiGòn h p g p. Ông đ c l nh ra n m Quânề ọ ấ ượ ệ ắ  Đoàn I và ngay sau tr a ngày đó, đã r i C n Th  và đ ng b ng C u Long êm  , đáo nh m vùngư ờ ầ ơ ồ ằ ử ả ậ

H a Tuy n cùng T  L nh Phó Quân Khu, Chu n T ng Nguy n Duy Hinh v i ỏ ế ư ệ ẩ ướ ễ ớ

vài ba sĩ quan tham m u ch n l a khác.ư ọ ự  Ngay chi u đó, sau bu i l  bàn giao quy n ch  huy Quân đoàn d n d  đ n t i đa, ề ổ ễ ề ỉ ả ị ế ố

Trung T ng Tr ng và b  Tham M u b t tay làm vi c không ng ng ngh . ướ ưở ộ ư ắ ệ ừ ỉ

Chu n T ng Hinh đ c ch  đ nh làm Tham M u Tr ng Hành Quân. B  Tham ẩ ướ ượ ỉ ị ư ưở ộ

m u Hành Quân QÐI t i Mang Cá đ c u n n n l i.ư ạ ượ ố ắ ạ  Nh ng c  c u c n thi t choữ ơ ấ ầ ế

s  đi u hành và ph i h p tác chi n, s u t m và ph i h p tình báo, x  d ng h a ự ề ố ợ ế ư ầ ố ợ ử ụ ỏ

l c đ c đ c bi t chú tr ng.ự ượ ặ ệ ọ

Ph i ch n đ ch tr c tuy n M  Chánh và cu c ph n công l n đ c toan tính ả ặ ị ướ ế ỹ ộ ả ớ ượ

ngay t  nh ng gi  phút đ u.ừ ữ ờ ầ  Tân T  L nh Quânư ệ  Đoàn đã đem l i s  an lòng choạ ự

c  quân và dân gi i tuy n nh ng các đ n v  chi n đ u đã s t m  c n đ c ch nả ớ ế ư ơ ị ế ấ ứ ẻ ầ ượ ấ

ch nh và c n th i gi  chu n b  đ  ph n công.ỉ ầ ờ ờ ẩ ị ể ả  Th i gi  quí báu  y, phe ta nh  đãờ ờ ấ ư

giành đ c vì s c t n công c a C ng quân đã ch ng l i tr c tuy n M  Chánh ượ ứ ấ ủ ộ ự ạ ướ ế ỹ

c a Th y Quân L c Chi n (TQLC) oai hùng và bên kia vòng đai phòng th  Hu  ủ ủ ụ ế ủ ế

c a Sủ ư Đoàn 1BB kiên c ng. Ð ng th i v i các đ t t n công trên toàn qu c, ườ ồ ờ ớ ợ ấ ố

đ i ph ng đang ng o m n đ a ra nhi u đòi h i h n x c tr c hòa h i Paris.ố ươ ạ ạ ư ề ỏ ỗ ượ ướ ộ  

Quân l c VNCH và Ð ng Minh ph i đ p tan các âm m u "đánh và đàm" đó.ự ồ ả ậ ư  S  ưđoàn Nh y dù đang d n d n đ c tăng c ng đ y đ  ra m t tr n b c ả ầ ầ ượ ườ ầ ủ ặ ậ ắ

Hu .ế  Trong khi ch  đ i cu c ph n công s p đ n, m u l c áp d ng là tiêu hao ờ ợ ộ ả ắ ế ư ượ ụ

t i đa sinh l c đ ch b ng m i ph ng ti n Phi Pháo v n là  u th  c a chính ta vàố ự ị ằ ọ ươ ệ ố ư ế ủ

c a Ð ng Minh. Nh ng tr n bom và pháo t p trung m nh danh là "lôi phong" đã ủ ồ ữ ậ ậ ệ

t  ra r t h u hi u theo các báo cáo t i t p c a các đ n v  đ ch t i ti n tuy n và ỏ ấ ữ ệ ớ ấ ủ ơ ị ị ạ ề ế

các cung t  c a tù hay hàng binh cùng các tài li u thâu l m đ c v  sau.ừ ủ ệ ượ ượ ề

Ngoài n  l c thi t k  và s a so n cho k  ho ch tái chi m Qu ng Tr , Quânỗ ự ế ế ử ạ ế ạ ế ả ị  ĐoànI còn đ y m nh m t c  g ng khác không kém ph n quan tr ng: đó là công tác ẩ ạ ộ ố ắ ầ ọ

ch nh trang các đ n v  thi t h i vì chi n tr n v a qua.ỉ ơ ị ệ ạ ế ậ ừ  V i s  tr  l c t n tình c a ớ ự ợ ự ậ ủ

b  T ng Tham m u và các b  Ch  huy Binh ch ng, các đ n v  Thi t Giáp, Pháo ộ ổ ư ộ ỉ ủ ơ ị ế

Binh, Công Binh, Bi tệ  Đ ng Quân ... đã đ c b  xung t n th t và tân trang mau ộ ượ ổ ổ ấ

l .ẹ  Công tác h  tr ng khác là t  ch c và hu n luy n Ð a Ph ng Quân t nh ệ ọ ổ ứ ấ ệ ị ươ ỉ

Qu ng Tr  và nh t là vi c tái t  ch c Sả ị ấ ệ ổ ứ ư Đoàn 3 B  Binh là đ n v  coi nh  sa sút,ộ ơ ị ư

m t mát n ng n  nh t nh ng s  ph i đ ng d y càng mau l  càng t t.ấ ặ ề ấ ư ẽ ả ứ ậ ẹ ố

____________________________________________________

Huy Hiệu Sư Đoàn 5 Bộ Binh

SƯ ĐOÀN 5 BỘ BINH QLVNCH đồn trú Quân Khu III VNCH, tỉnh Bình Long..

Chuẩn Tướng Lê Nguyên Vỹ về đảm nhiệm chức vụ Tư Lệnh Sư Đoàn 5 Bộ Binh vào khoảng giữa năm 1973, khi ông vẫn còn mang cấp bậc Đại Tá. Ông nổi tiếng về tinh thần dũng cảm và chống cộng cương quyết, cũng như tính tình nóng như lửacuả ông.

Năm 1974,Tướng Lê Nguyên Vỹ được thăng Chuẩn Tướng sau khi học một khóa học Chỉ huy và Tham mưu Cao cấp tại Hoa Kỳ và giữ chức Tư Lệnh Sư Đoàn 5 Bộ Binh

Vào mùa Hè năm 1972, Đại Tá Lê Nguyên Vỹ, Phó Tư Lệnh Sư Đoàn 5 Bộ Binh đã có mặt ở Bộ Chỉ Huy Tiền Phương của Sư Đoàn tại An Lộc cùng Chuẩn Tướng Lê Văn Hưng, Tư Lệnh Sư Đoàn. Họ đâu biết rằng họ sẽ là chứng nhân cho một biến cố lịch sử.

Rạng sáng ngày 5 tháng 4 năm 1972, Cộng Sản Bắc Việt xua bốn sư đoàn (5, 7, 9 và Bình Long) và hai trung đoàn xe tăng 202, 203 nhiều đơn vị yểm trợ tấn công thị xã An Lộc. Cộng quân đã dùng những trận mưa pháo để chà nát và san bằng thị xã nhỏ bé nàỵ. Hàng ngàn đồng bào vô tội đã bỏ mình dưới hỏa lực của Cộng quân.

Nhiều lần, csbv dùng chiến xa T-54 tấn công thẳng vào nơi Chỉ Huy Tiền Phương của Sư Đoàn 5 đang đóng. Lần đầu tiên người lính VNCH gặp phải chiến xa địch, lại không tin tưởng vào khả năng của vũ khí của mình, nên đã hoảng hốt tìm nơi ẩn tránh. Không thể trách họ, vì hoả tiễn M72 không đủ sức xuyên phá nếu bắn vào đằng "mũi" của xe T-54. Khi ấy tướng Hưng đã cầm sẵn một trái lựu đạn nơi tay, với ý định nếu Việt Cộng tràn vào, ông tung ra, tất cả cùng chết. Chiếc chiến xa đi đầu đã tiến gần, quay ngang quay dọc để tìm kiếm trung tâm chỉ huỵ Đại Tá Vỹ thừa cơ đứng lên, bắn một quả đạn M72 vào hông xe làm chiếc xe tăng bốc cháỵ. Binh sĩ lên tinh thần theo phương pháp diệt xe của Đại Tá Vỹ, bò theo nhũng vách tường, bờ giậu để bắn xe đich. Kết quả là đoàn xe bị tiêu diệt.

Sau 68 ngày tử thủ, Cộng quân bị đánh lui và An Lộc được giải toả. Đại Tá Lê Nguyên Vỹ được thăng cấp Chuẩn Tướng và về chỉ huy Sư Đoàn 5 Bộ Binh tại căn cứ Lai Khê (Bình Dương) khi Chuẩn Tướng Lê Văn Hưng đi nhận nhiệm vụ mới ở Quân Khu IV.

Tại Lai Khê, ông làm việc không kể giờ giấc, ngày đêm, trong việc xây dựng và tu bổ hệ thống phòng thủ, cũng như huấn luyện binh sĩ. Ông cũng rất nhiệt tình trong việc bài trừ tệ nạn và tham nhũng trong hàng ngũ quân độị Vì thế, ông đã mang lại miềm tin tưởng cho mọi người .

Chúng ta mãi mãi nhớ đến chiến công của Chuẩn Tướng Lê Nguyên Vỹ, mà trong trận An Lộc, là Đại Tá Tư Lệnh Phó Sư Đoàn 5 Bộ Binh. Trước khi Chuẩn Tướng Lê Văn Hưng (Tư Lệnh) đưa bộ Tham Mưu vào An Lộc, thì Tướng Vỹ chỉ huy BộTư Lệnh Hành Quân nhẹ ở đó.

Đó là một chiến công có tính cách quyết định vì khi Cộng quân tung xe thiết giáp T-54 vào trận, quân sĩ VNCH rất bối rối - đây là lần đầu tiên trực chiến với chiến xa địch có hoả lực còn hơn loại thiết giáp M-41 của VNCH. Dù bộ binh VNCH đã được trang bị loại hoả tiễn cầm tay M72 từ năm trước, nhưng chỉ được dùng để phá hầm chứ chưa bắn xe thiết giáp bao giờ. Sau vài loạt M72 bắn không hiệu quả vì bắn hoặc quá xa, hoặc quá gần, hoặc không trúng chỗ nhược, anh em binh sĩ đã tỏ ra vô cùng lo âu. Đại Tá Lê Nguyên Vỹ là người đã can đảm nhảy ra khỏi chiến hào, tự tay bắn M72 làm cháy chiếc chiến xa địch.

Chúng ta hãy đọc một đoạn trong bài Viết Về Cố Thiếu Tướng Lê Nguyên Vỹ của tác giả Triệu Vũ đăng trên Tạp chí KBC:

“Một chiếc T54 đang nghiến xích sắt trên mặt đường sát bên hông BTL/Hành Quân. Mọi người, từ binh sĩ tới Tư Lệnh chiếntrường, đều nín thở như chờ đợi một thảm họa và hầu như phó mặc cho số phận. Bỗng Ðại Tá Vỹ lao khỏi hầm, với nón sắt, áo giáp và đặc biệt khẩu súng chống chiến xa M72 trên tay, theo sau là Trung úy sĩ quan tùy viên.

Tới bờ tường phòng thủ, vừa lúc chiến xa địch vượt qua khỏi cổng chính khoảng 20 mét. Ông quỳ người, giữ tư thế tác xạ, đưa M72 lên vai. Người sĩ quan tùy viên kế bên, khom người quan sát. Mọi người trong hầm chỉ huy hồi hộp phóng tầm nhìnqua lỗ châu mai. Một tiếng nổ. Và một luồng lửa đỏ tống về phía sau. Chiến xa địch bị trúng hỏa tiễn, bốc khói nhưng vẫn cố di động trước khi trở thành một khối sắt xám xịt vô dụng bên vệ đường.Quân sĩ từ trong hầm chỉ huy đổ ra ngoài reo hò mừng rỡ. Bây giờ người ta mới thực sự tin M72 đã bắn hạ chiến xa địch mà suốt mấy năm qua, từ khi được trang bị, chưa có cơ hội tác xạ. Ai ngờ ngày hôm đó, trong cơn nguy khốn, vị Ðại Tá Tư Lệnh Phó chiến trường lại làm nhiệm vụ một khinh binh, đích thân sử dụng M72 triệt hạ T54 của Bắc Việt. Câu chuyện Ðại Tá Vỹ bắn hạ chiến xa địch lan truyền, tinh thần quân sĩ trú phòng tại Bình Long - An Lộc lên cao. Ðó đây có những báo cáo về Bộ Tư Lệnh, cho biết đã bắn hạ thêm nhiều chiếc khác.”

Chuẩn Tướng Lê Nguyên Vỹ Tư Lệnh Phó Sư Đoàn 5 Bộ Binh tại mặt trận An Lộc năm 1972, nguyên Tư Lệnh Sư Đoàn 5 Bộ Binh Việt Nam Cộng Hoà năm 1975, đã tuẫn tiết tại Bộ Tư Lệnh Sư Đoàn 5 Bộ Binh (căn cứ Lai Khê, Tỉnh Bình Dương). Ông đã giữ tròn khí phách của Vị làm Tướng, “Thành còn thì Tướng còn, Thành mất thì Tướng mất”, hay nói khác đi ”Đất nước còn thì còn là Tuớng Soái, đất nước mất vào tay giặc Cộng thì Tướng phải chết theo vận mệnh của Đất Nước”, cho tròn cả NGHĨA ĐẠO LÀM NGƯỜI và mang NGHIỆP TƯỚNG.

Sáng ngày 30 tháng 4, sau khi DVM ra lệnh cho quân đội buông súng đầu hàng. Tướng Vỹ triệu tập sĩ quan và binh sĩ dưới quyền lần cuốị Ông tuyên bố: Vì tôi là tướng chỉ huy mặt trận, tôi không thể thi hành được lệnh nàỵ Tôi nghĩ thân làm tướng,phần nào đã hưởng vinh dự và ân huệ của quốc gia hơn các anh em, nên tôi phải chọn lấy con đường đi cho riêng tôị" Đoạn ông bình tĩnh bước ra sân, nghiêm trang đứng dưới cột cờ của Bộ Tư Lệnh, và rút súng ra tự sát. Lúc đó là 11 giờ sáng 30 tháng 4 năm 1975.

Trường Kỳ, Nam Lộc và nhóm nghệ sĩ tại Sư đoàn 5 Bộ Binh

Đây là những hình ảnh của Tướng Nguyễn văn Hiếu tại Căn Cứ Lai Khê đang dự nghi thức chuyễn giao căn cứ Lai Khê từ Sư Đoàn 1 Bộ Binh HK qua tay Sư Đoàn 5 Bộ Binh VNCH ngày 25 tháng 2 năm 1970.

Tướng Nguyễn văn Hiếu

_______________________________________________________________________________________________________________________

Huy Hi u S  Đoàn 7 B  Binhệ ư ộ

S  ĐOÀN 7 B  BINH QLVNCH đ n trú t i Quân Khu 4 VNCHƯ Ộ ồ ạ

Thi u T ng Nguy n Khoa Nam T  L nh S  Đoàn 7 B  Binh, QLVNCHế ướ ễ ư ệ ư ộ

1970­1974

Chu n T ng Tr n văn Hai T  L nh S  Đoàn 7 B  Binh, QLVNCH 1974­ẩ ướ ầ ư ệ ư ộ

1975

Vào cu i tháng 4 năm 1975, trong khi các Quân Đoàn I, II, III đã tan rã ốthì các chi n sĩ Quân Đoàn IV v n ghìm ch t tay súng, quy t tâm b o ế ẫ ặ ế ảv  m nh đ t cu i cùng c a mi n Nam t ­do. Trung­Đoàn 12 là thành ệ ả ấ ố ủ ề ựph n tr  b  c a S  Đoàn 7 B  Binh, lúc này do Chu n T ng Tr n Văn ầ ừ ị ủ ư ộ ẩ ướ ầHai làm T  L nh, đang ho t đ ng t i khu B n Tranh và Long Đ nh k  ư ệ ạ ộ ạ ế ị ếc n Qu c L  4.ậ ố ộ

Đ i Tá Đ ng Ph ng Thành, Trung Đoàn Tr ng Trung Đoàn 12ạ ặ ươ ưở

S  đoàn 7 B  Binh Quân L c Vi t Nam C ng Hòaư ộ ự ệ ộ

Đ i Tá Thành đ c B  T  L nh S  Đoàn g i v  h p kh n c p. Theo tin t c ạ ượ ộ ư ệ ư ọ ề ọ ẩ ấ ứ

nh n đ c t  b  T ng Tham M u và Quân Đoàn IV cho hay, l c l ng đ ch là ậ ượ ừ ộ ổ ư ự ượ ị

hai trung đoàn thu c Công Tr ng 7 quân chính quy B c Vi t, có chi n xa và đ iộ ườ ắ ệ ế ạ

pháo y m tr , t  biên gi i Vi t­Miên, đang băng Đ ng Tháp M i ti n v  h ng ể ợ ừ ớ ệ ồ ườ ế ề ướ

Th ­Th a ­ Tân­An. Ý đ  c a chúng là chi m Th ­Th a làm bàn đ p, sau đó ủ ừ ồ ủ ế ủ ừ ạ

đánh chi m Tân­An, c t đ t Qu c­L  4, cô l p th  đô Sài­Gòn. S ­đoàn đ c ế ắ ứ ố ộ ậ ủ ư ượ

l nh ph i tung quân ra ch n. Trung­Đoàn 10 khi đó đang gi i t a áp l c đ ch t i ệ ả ặ ả ỏ ự ị ạ

Ki n­Hòa. Trung­Đoàn 11 đang ho t đ ng t i C n­Th , b o v  B  T  L nh ế ạ ộ ạ ầ ơ ả ệ ộ ư ệ

Quân­Đoàn IV. Ch  còn Trung­Đoàn 12 c a Đ i Tá Thành, t ng đ i r nh tay ỉ ủ ạ ươ ố ả

h n nên đ c ch  đ nh đi ch n đ ch.ơ ượ ỉ ị ặ ị

Khi Đ i Táạ  Thành tr  v  b  ch  huy Trung­Đoàn thì các đ n v  tr ng tr c thu c ở ề ộ ỉ ơ ị ưở ự ộ

và tăng phái đã có m t s n sàng nh n l nh.ặ ẵ ậ ệ  Ngoài thành ph n c  h u, trung­ầ ơ ữ

đoàn đ c tăng phái 2 chi đoàn thi t v n xa M­113 và tăng c ng y m tr  pháo ượ ế ậ ườ ể ợ

binh 155 ly c a S  Đoàn. Có phi c  bao vùng khi trung đoàn xu t phát. Liên l c ủ ư ơ ấ ạ

hàng ngang v i Ti u Khu Long­An đ  tránh ng  nh n. L nh hành quân c p t c ớ ể ể ộ ậ ệ ấ ố

đ c ban ra:ượ

­ L c l ng 1 g m m t ti u đoàn, 1 chi­đoàn thi t­v n­xa M­113, có đ i­đ i trinh­ự ượ ồ ộ ể ế ậ ạ ộ

sát 12 tùng thi t, nhanh chóng v t qua c u Tân­An, l y v  trí này làm đi m xu t ế ượ ầ ấ ị ể ấ

phát, ti n v  h ng Th ­Th a. Liên l c hàng ngang v i qu n Th ­Th a đ  tránhế ề ướ ủ ừ ạ ớ ậ ủ ừ ể

ng  nh n.ộ ậ

­ L c l ng 2 là 1 ti u đoàn, xu t phát t  Tân­H ng ti n v  R ch­Chanh. L c ự ượ ể ấ ừ ươ ế ề ạ ụ

soát hai bên b  và ti p t c ti n v  h ng Th ­Th a. Liên l c hàng ngang v i ờ ế ụ ế ề ướ ủ ừ ạ ớ

các đ n v  b n đ  bi t thêm tình hình và tránh ng  nh n.ơ ị ạ ể ế ộ ậ

­ L c l ng tr  b  g m m t ti u đoàn, 1 chi đoàn thi t v n xa M­113, b  trí t i ự ượ ừ ị ồ ộ ể ế ậ ố ạ

lăng Nguy n­Hu nh­Đ c (kho ng gi a Tân­H ng và Tân­An sát qu c l  4) s nễ ỳ ứ ả ữ ươ ố ộ ẵ

sàng ti p  ng quân b n khi đ c l nh.ế ứ ạ ượ ệ

­ B  ch  huy Trung­Đoàn và Ti u Đoàn 73 Pháo­Binh 105 ly đóng t i Tân­ộ ỉ ể ạ

H ng. B  ch  huy nh  s  di chuy n đ n lăng Nguy n­Hu nh­Đ c theo nhu c u ươ ộ ỉ ẹ ẽ ể ế ễ ỳ ứ ầ

chi n tr ng.ế ườ

L c l ng 1 xu t phát t  6 gi  chi u. Đ n 7 gi  30 ch m đ ch l  t . Qu n Th ­ự ượ ấ ừ ờ ề ế ờ ạ ị ẻ ẻ ậ ủ

Th a đang b  đ ch pháo kích d  d i b ng đ  lo i pháo, c i. T i Tân­An cũng b  ừ ị ị ữ ộ ằ ủ ạ ố ạ ị

pháo kích b ng h a ti n 122 ly. Kho ng 8 gi  30, cánh 1 ch m đ ch r t m nh. ằ ỏ ễ ả ờ ạ ị ấ ạ

Đ ch có c  xe l i n c PT­76 kèm theo B  Binh tùng thi t. Đ i đ i Trinh Sát và ị ả ộ ướ ộ ế ạ ộ

chi đoàn Thi t K  l p thành tích kh i đ u, b n cháy ngay m t thi t xa đ ch làm ế ỵ ậ ở ầ ắ ộ ế ị

tinh th n binh sĩ lên cao. K  ti p là xe th  2 r i xe th  3 c a đ ch đã b  bên ta ầ ế ế ứ ồ ứ ủ ị ị

b n cháy. Đ ch quân đã ph i lùi l i không ph i xông xáo nh  lúc đ u m i n  ắ ị ả ạ ả ư ầ ớ ổ

súng. Đ c phi c  soi sáng và ch  đi m các v  trí pháo c a đ ch đ  không quân ượ ơ ỉ ể ị ủ ị ể

và pháo binh ta tiêu di t, làm sút gi m c ng đ  pháo kích c a chúng. Đ n 11 ệ ả ườ ộ ủ ế

gi  đêm thì đ ch im ti ng súng, d ng nh  chúng đã rút đ  c ng c  l c l ng.ờ ị ế ườ ư ể ủ ố ự ượ

Cánh th  2 xu t phát lúc 5 gi  chi u. Đ n 8 gi  t i th y bóng dáng và nghe ứ ấ ờ ề ế ờ ố ấ

nhi u ti ng đ ng kh  nghi.ề ế ộ ả  Đ n v  ti p t c ti n r t c n th n. Đ n 9 gi  t i, đ ch ơ ị ế ụ ế ấ ẩ ậ ế ờ ố ị

khai h a tr c r t d  d i đ  c p tinh th n b ng đ  lo i vũ khí và pháo n ng, ỏ ướ ấ ữ ộ ể ướ ầ ằ ủ ạ ặ

làm đ n v  ph i đ ng l i nghênh chi n.ơ ị ả ừ ạ ế

Hai cánh quân đ u ch m đ ch r t n ng. Phi c  đ c g i đ n soi sáng tr n đ a vàề ạ ị ấ ặ ơ ượ ọ ế ậ ị

h a long, phi­c  C47 có trang b  đ i bác 105 ly đ n y m tr  liên t c. Pháo Binh ỏ ơ ị ạ ế ể ợ ụ

c a ta t  các v  trí k  c n cũng đ c l nh c a S ­Đoàn cho b n t p trung TOT ủ ừ ị ế ậ ượ ệ ủ ư ắ ậ

(time on target) vào nh ng đi m nghi đ ch t p trung r t mãnh li t. Đ n 12 gi  ữ ể ị ậ ấ ệ ế ờ

đêm thì đ ch hoàn toàn im l ng. Cánh quân 1 và 2 đ c Thành ch  th  ki m tra, ị ặ ượ ỉ ị ể

t  ch c đ a th  phòng ng  ch  sáng s  t n công ti p.ổ ứ ị ế ự ờ ẽ ấ ế

V a t i 5 gi  sáng, đ ch n  súng h  tr  cho b n đ c công xâm nh p. Nh ng ừ ớ ờ ị ổ ỗ ợ ọ ặ ậ ư

chúng đã làm m i cho hàng rào mìn claymore và h a l c c a chi n sĩ ta. Hai ồ ỏ ự ủ ế

cánh quân v n gi  v ng tinh th n chi n đ u. Khi tr i v a sáng rõ, t ng đoàn phi ẫ ữ ữ ầ ế ấ ờ ừ ừ

tu n ph n l c c  A37 thay nhau d i bom lên đ u đ ch. H a l c phòng không c aầ ả ự ơ ộ ầ ị ỏ ự ủ

đ ch r t m nh, làm các phi c  d i bom ph i bay cao nên khó chính xác th  bom ị ấ ạ ơ ộ ả ả

đúng m c tiêu. Sau khi n m v ng tình hình đ ch,ụ ắ ữ ị  Đ i Táạ  Thành quy t đ nh tung ế ị

l c l ng tr  b  tham chi n.ự ượ ừ ị ế

Ti u đoàn tr  b  tùng thi t chi đoàn Thi t K  M113 b c phía Nam Tân H ng, ể ừ ị ế ế ỵ ọ ư

vòng ra sau đánh b c h u đ ch. Nh  nh ng r ng cây trâm b u che khu t t m ọ ậ ị ờ ữ ặ ầ ấ ầ

quan sát c a đ ch, quân ta đ c phi c  h ng d n và ch  đi m đã b t ng  đánh ủ ị ượ ơ ướ ẫ ỉ ể ấ ờ

vào sau l ng chúng. C ng quân đã không ng  r i vào tình hu ng l ng đ u th  ư ộ ờ ơ ố ưỡ ầ ọ

đ ch, nên h t ho ng ch y ra đ ng tr ng làm m i cho phi c  và pháo binh ta. Các ị ố ả ạ ồ ố ồ ơ

phi công A37 r t gan d , đã bay sát ng n cây tránh h a l c phòng không c a ấ ạ ọ ỏ ự ủ

đ ch đ  th  bom xăng đ c thiêu s ng đ ch quân. Tr n chi n kéo dài đ n 3 gi  ị ể ả ặ ố ị ậ ế ế ờ

chi u m i đ c coi nh  ch m d t. Đ ch đ  l i tr n đ a 3 xe Thi t giáp b  cháy. ề ớ ượ ư ấ ứ ị ể ạ ậ ị ế ị

Trên ba trăm xác C ng Quân r i rác trên tr n đ a. Năm tên b  b t s ng cùng ộ ả ậ ị ị ắ ố

cùng v i m t xe l i n c PT­76. Ta t ch thu m t đ i pháo 130 ly nòng dài, lo i vũớ ộ ộ ướ ị ộ ạ ạ

khí mà đ ch t ng t  hào đã tr n áp đè b p tinh th n quân ta. Ngoài ra ta còn t ch ị ừ ự ấ ẹ ầ ị

thu vô s  k  các lo i khác nh  đ i bác không gi t 75 ly, súng c i 82 ly, đ i liên ố ể ạ ư ạ ậ ố ạ

phòng không 12 ly 8 cùng r t nhi u vũ khí nh  khác.ấ ề ỏ

Sau đó là tin chi n th ng giòn giã, làm n c lòng dân Long An. Hai v  T  L nh ế ắ ứ ị ư ệ

Quân Đoàn IV và S  Đoàn 7 l p t c bay t i th  sát tr n đ a. Ti p đó là Phó T ng ư ậ ứ ớ ị ậ ị ế ổ

Th ng VNCH Tr n Văn H ng, có T ng Tham M u Tr ng QLVNCH tháp tùng,ố ầ ươ ổ ư ưở

đ n th  sát chi n tr ng ngay lúc còn v ng mùi thu c súng và xác đ ch ng n ế ị ế ườ ươ ố ị ổ

ngang. Phó T ng Th ng đã đích thân trao g n Đ  T  Đ ng B o Qu c Huân ổ ố ắ ệ ứ ẳ ả ố

Ch ng choươ  Đ i Táạ  Thành ngay t i m t tr n.ạ ặ ậ

Trung Đoàn 12 đã góp ph n oanh li t trong nh ng trang s  cu i cùng c a Quân­ầ ệ ữ ử ố ủ

l c VNCH. Trong tr n này, tinh th n quân nhân các c p cùng m t lòng, t  Ti u ự ậ ầ ấ ộ ừ ể

đoàn Tr ng xu ng đ n Ti u đ i Tr ng, đã m u trí và gan d , đi u đ ng binh ưở ố ế ể ộ ưở ư ạ ề ộ

sĩ thi hành xu t s c nhi m v  đ c giao. Đ ng th i hai chi đoàn Thi t K  M113 ấ ắ ệ ụ ượ ồ ờ ế ỵ

đã ph i h p v i b  binh r t nh p nhàng, xông xáo t n công nh  vũ bão làm đ ch ố ợ ớ ộ ấ ị ấ ư ị

ph i kinh h n táng đ m.ả ồ ở

Cũng ph i nói đ n các phi công ph n l c A37 đã gan d  đ n li u lĩnh, bay sát ả ế ả ự ạ ế ề

đ u gi c đ  tiêu di t đ ch khi n ph i ph i thây l n ên trên chi n đ a.ầ ặ ể ệ ị ế ả ơ ề ế ị  Trong s  ự

gan d  này, hai phi c  A37 đã b  đ ch b n r i. M t chi c cháy và phi công nh y ạ ơ ị ị ắ ơ ộ ế ả

dù ra. M t chi c khác b  r i xu ng sông Vàm C  Tây m t tích luôn.ộ ế ị ơ ố ỏ ấ

Đi u quan tr ng làm binh sĩ tin t ng và ph c tùng c p ch  huy là do g ng ề ọ ưở ụ ấ ỉ ươsáng c a các c p lãnh đ o nhủ ấ ạ ư Thi u T ng Nguy n­Khoa­Namế ướ ễ  và Chu n ẩ

T ng Tr n­Văn­Haiướ ầ , nh ng v  đã và đang ch  huy S ­Đoàn 7 B ­Binh lúc đó. ữ ị ỉ ư ộ

C  hai đ u là nh ng v  t ng thanh liêm, c ng quy t nh ng nhân t , đ  l ng.ả ề ữ ị ướ ươ ế ư ừ ộ ượ

Tôi còn nh , trong bu i h p các đ n v  tr ng t  Ti u đoàn Tr ng tr  lên, ớ ổ ọ ơ ị ưở ừ ể ưở ở

T ng Nam th ng nh c:ướ ườ ắ  “Chúng ta nên n ng v  giáo d c h n tr ng ph t, nh t ặ ề ụ ơ ừ ạ ấ

là đ i v i các sĩ quan tr  m i ra tr ng, ch a kinh nghi m, d  b  quy n rũ và vi ố ớ ẻ ớ ườ ư ệ ễ ị ế

ph m k  lu t. Ta hãy xét k  và phân tách t ng tr ng h p. Đ ng vì nh t th i, cáiạ ỷ ậ ỹ ừ ườ ợ ừ ấ ờ

gì cũng ký gi y ph t thì h  không có c  h i chu c l i đ  ti n thân. Nh  v y ấ ạ ọ ơ ộ ộ ỗ ể ế ư ậ

chúng ta s  thi u cán b  ch  huy sau này. Chính h  là v n quý c a đ n v  và ẽ ế ộ ỉ ọ ố ủ ơ ị

quân đ i chúng ta.”ộ  L i vàng ng c này tôi không bao gi  quên. Và chính Thành, ờ ọ ờ

cũng đã th m nhu n t  t ng c a T ng Nam, nên anh đã thu ph c đ c nhânấ ầ ư ưở ủ ướ ụ ượ

tâm c a các quân nhân các c p trong trung đoàn, đ  t t c  m t lòng theo anh vàủ ấ ể ấ ả ộ

s n sàng hy sinh cho đ t n c.ẵ ấ ướ

______________________________________________________

Huy Hi u S  Đoàn 9 B  Binhệ ư ộ

S  ĐOÀN 9 B  BINH QL­VNCH đ n trú t i Quân Khu 4, phía b c đ ng b ngƯ Ộ ồ ạ ắ ồ ằC u Longử

Chu n T ng Tr n Bá Di, T  L nh S  Đoàn 9 B  Binh VNCHẩ ướ ầ ư ệ ư ộ

Chi n tr ng vùng đ ng b ng sông C u Long vào nh ng ngày g n cu i cu c ế ườ ồ ằ ử ữ ầ ố ộ

chi n ph i nói là th t yên tĩnh n u không nói là CQ đã b  đ i b i kh p n i trên ế ả ậ ế ị ạ ạ ắ ơ

lãnh th  Quân khu 4, và cũng có th  nói là chúng không còn l c l ng n a vì ổ ể ự ượ ữ

ph i b  sung tăng ph i cho các m t tr n khác đang h i quy t li t. Mà th t v y, ả ổ ả ặ ậ ồ ế ệ ậ ậ

vùng c a sông Chín R ng thì các chi n sĩ S  đoàn 7 B  Binh đang làm ch  tình ử ồ ế ư ộ ủ

hình. 

Vùng mi t Cà Mau, U Minh Ch ng Thi n thì các chi n sĩ S  Đoàn 21 Sét Mi n ệ ươ ệ ế ư ề

Tây cũng không cho b n C ng ăn yên ng  ngon b ng nh ng cu c hành quân ọ ộ ủ ằ ữ ộ

liên ti p. Riêng m t tr n vùng Tây B c Quân khu 4, sát biên gi i Vi t Miên nh  ế ặ ậ ắ ớ ệ ư

Ki n Phong, Ki n T ng thì các chi n sĩ S  Đoàn 9 B  Binh đang trên đà chi n ế ế ườ ế ư ộ ế

thă'ng.

Vào cu i năm 1973 và đ u 1974, Trung đoàn 14 B  Binh do Đ i Tá Lê Trung ố ầ ộ ạ

Thành làm Trung đoàn Tr ng đã thu đo t m t chi n th ng l y l ng t i vùng ưở ạ ộ ế ắ ẫ ừ ạ

Đ ng Tháp M i, đánh tan tác m t trung đoàn đ ch, t ch thu m t s  l ng l n vũồ ườ ộ ị ị ộ ố ượ ớ

khí cá nhân và c ng đ ng đ  lo i, đ ng th i cũng phá h y và t ch thu m t s  ộ ồ ủ ạ ồ ờ ủ ị ộ ố

l ng l n l ng th c lúa g o c a chúng.ượ ớ ươ ự ạ ủ

Sau chi n th ng này, T ng Th ng VNCH cùng B  T ng Tham M u QLVNCH đã ế ắ ổ ố ộ ổ ư

dùng tr c thăng xu ng t n tr n đ a thu c qu n l  M  An n m sâu trong vùng ự ố ậ ậ ị ộ ậ ỵ ỹ ằ

Tháp M i đ  th  sát chi n tr ng, xem xét chi n l i ph m và  y l o tinh th n ườ ể ị ế ườ ế ợ ẩ ủ ạ ầ

anh em chi n sĩ.ế

Tr c tháng 4 năm 75 không xa, m t đ n v  Khác c a S  Đoàn 9 B  Binh cũng ướ ộ ơ ị ủ ư ộ

đã đ t nh p m t m t khu khác c a Cong quân t i vùng M c Hoa', Ki n T ng vàộ ậ ộ ậ ủ ạ ộ ế ườ

đã khám phá và t ch thu m t h m chôn d u vũ khí kh ng l  c a chúng v i hàng ị ộ ầ ấ ổ ồ ủ ớ

ngàn súng đ n đ  lo i còn m i tinh n m trong b c gi y d u ch a khui. Nh ng vũạ ủ ạ ớ ằ ọ ấ ầ ư ữ

khí đ n d c này đ u mang nhãn hi u Tàu c ng và Nga c ng và kh i C ng s n ạ ượ ề ệ ộ ộ ố ộ ả

Đông Âu.

Tr c tình hình bi n chuy n quá b t ng  t i Quân Khu 1 và Quân Khu 2 cùng ướ ế ể ấ ờ ạ

m t s  n i t i QK3, các chi n sĩ S  đoàn 9 B  Binh v n can tr ng gi  v ng tayộ ố ơ ạ ế ư ộ ẫ ườ ữ ữ

súng, b o đ m an ninh tuy t đ i cho đ ng bào mi n Tây.ả ả ệ ố ồ ề  Qu c l  4, con đ ng ố ộ ườ

huy t m ch v n nh n nh p xe c  nh  thu  tha'i bình. Khu v c ho t đông c a S  ế ạ ẫ ộ ị ộ ư ở ự ạ ủ ư

đoàn 9 B  Binh lúc này tr i r ng t  Kiên Giang (R ch Giá), Châu Đ c, Ki n ộ ả ộ ừ ạ ố ế

Phong (Cao Lãnh, Đ ng Tháp M i), Ki n T ng (M c Hoá) đ n Đ nh T ng ồ ườ ế ườ ộ ế ị ườ

(M  Tho).ỹ

Ngoài h u c  chính t i phi tr ng Vĩnh Long (Tr i Nguy n Vi t Thanh),ậ ứ ạ ườ ạ ễ ế  S  Đoànư

còn m t B  Ch  Huy Nh  t i M c Hoá và m t B  T  l nh hành quân t i M  Tho.ộ ộ ỉ ẹ ạ ộ ộ ộ ư ệ ạ ỹ

Sáng ngày 30 tháng 4 năm 1975 m c dù l nh đ u hàng c a D ng văn Minh ặ ệ ầ ủ ươ

đ c loan ra trên đài phát thanh Sài Gòn, Quân Khu 4 v n yên l ng vì Quân ượ ẫ ặ

Đoàn ch a t  thái đ .ư ỏ ộ  Trên không ph n Vĩnh Long, đây đó vài chi c tr c thăng ậ ế ự

và máy bay lo i nh  VNCH không bi t t  đâu t i đ o l n vài vòng r i l i nh m ạ ẹ ế ừ ớ ả ượ ồ ạ ắ

h ng khác bay đi nh  vào n i vô đ nh.ướ ư ơ ị  Trong khi đó, các chi n sĩ S  Đoàn 9 B  Binh, m t m t thiêu h y nh ng tài li u ế ư ộ ộ ặ ủ ữ ệ

m t quan tr ng, m t khác v n gi  ch t tay súng trên h u h t các m t tr n xung ậ ọ ặ ẫ ữ ặ ầ ế ặ ậ

y u, đ c bi t là ch n đ ng m u toan c a c ng quân nh m c t qu c l  4 t i Tân ế ặ ệ ậ ứ ư ủ ộ ằ ắ ố ộ ạ

An . 

Tr c đó, vào đêm ngày 29 tháng 4 năm 1975 c ng quân pháo kích vào phi ướ ộtr ng Vĩnh Long, h u c  c a S  Đoàn 9 B  Binh , nh ng đã b  các kh u đi ườ ậ ứ ủ ư ộ ư ị ẩpháo 105 và 155 ly c a S  Đoàn 9 khóa h ng t c thì. Chi u t i và su t đêm ủ ư ọ ứ ề ố ố30.4, t i B  Ch  Huy Ti n Ph ng   M  Tho,ạ ộ ỉ ề ươ ở ỹ  

Chu n T ng Hu nh Văn L c, T  L nh S  Đoàn 9 B  Binh (1975)ẩ ướ ỳ ạ ư ệ ư ộ

Chu n t ng Hu nh Văn L c cùng toàn b  Ban Tham M u v n túc tr c t i ẩ ướ ỳ ạ ộ ư ẫ ự ạ

Trung Tâm Hành quân đ  theo dõi tình hình và ch  huy con cái s n sàng ph n ể ỉ ẵ ả

công đ ch khi c n, dù đã có bóng vài tên c ng quân l ng v ng trong thành ph  ị ầ ộ ả ả ố

và m c dù chúng đã b t liên l c đ c v i t n s  truy n tin c a ta và khoác lác ặ ắ ạ ượ ớ ầ ố ề ủ

thuy t ph c chúng ta đ u hàng.ế ụ ầ  

Đ n r ng sáng ngày 1 tháng 5 thì liên l c v i Quân Đoàn b  gián đo n h n (lúc ế ạ ạ ớ ị ạ ẳ

này là lúc các t ng Nguy n Khoa Nam và Lê Văn H ng đã anh dũng đ n n  ướ ễ ư ề ợ

n c b ng cách t  x  mình đ  tròn ti t tháo c a v  t ng da ng a b c thây).ướ ằ ự ử ể ế ủ ị ướ ự ọ

Ti p đó thì liên l c vô tuy n và đi n tho i gi a B  Ch  Huy Nh  Ti n Ph ng và ế ạ ế ệ ạ ữ ộ ỉ ẹ ề ươ

H u c  cùng các đ n v  hành quân và c  h u tr c thu c cũng gián đo n. Đây làậ ứ ơ ị ơ ữ ự ộ ạ

giây phút đau lòng nh t cho các chi n sĩ Quân Đoàn IV/QK4 nói chung và S  ấ ế ư

Đoàn 9 B  Binh nói riêng vì b ng d ng không đánh mà tan.ộ ỗ ư  Có th  nói, su t ể ố

m i ba năm k  t  ngày thành l p vào năm 1962 đ n ngày này, vinh nh c đ u ườ ể ừ ậ ế ụ ề

có, nh ng ch a l n nào m t đ n v  nh  S  Đoàn 9 B  Binh l i lâm vào tình th  ư ư ầ ộ ơ ị ư ư ộ ạ ế

khó khăn nh  l n này.ư ầ  

T i B  T  l nh Ti n Ph ng, Chu n T ng Hu nh Văn L c đã an  i chia tay ạ ộ ư ệ ề ươ ẩ ướ ỳ ạ ủ

các chi n h u và ông đã   l i đ n v  đ n giây phút cu i cùng.ế ữ ở ạ ơ ị ế ố  T i h u c  Vĩnh Long, mãi đ n 8 gi  sáng ngày 1 tháng 5 năm 1975 . m i có ạ ậ ứ ế ờ ớ

m t toán du kích ch ng 6, 7 tên ăn m c lu m thu m, v i vài ba cây súng đi ộ ừ ặ ộ ộ ớ

chuy n b ng xe lambretta 3 bánh ng  ngác vào gi  c ng tr i Nguy n Vi t ể ằ ơ ữ ổ ạ ễ ế

Thanh.

_______________________________

 Huy Hi u S  Đoàn 18 B  Binhệ ư ộ

S  ĐOÀN 18 B  BINH QL­VNCH đ n trú t i Quân Khu III VNCHƯ Ộ ồ ạ

S  Đoàn 10 B  Binh sau đ i thành S  Đoàn 18 B  Binh vào ngày 1 tháng 1 nămư ộ ổ ư ộ1967 qua đ  ngh  c a T  L nh lúc đó là Chu n t ng Đ  K  Giai.ề ị ủ ư ệ ẩ ướ ổ ế  S  Đoànư

mang phù hi u N  Th n, đang l t trên hai n n màu xanh da tr i đ m và l t,ệ ỏ ầ ướ ề ờ ậ ợt ng trung cho b c chân c a lính trong cõi mông mênh cùng t n, mà Nguy nượ ướ ủ ậ ễC ng Tr  khi đ  c p t i chí nam nhi, đã vi t : " tang b ng h  th  nam nhi trái, làmộ ứ ề ậ ớ ế ồ ồ ỉ

cho bách th  l u ph ng, tr c là sĩ sau là khanh t ng".ế ư ươ ướ ướ

T  năm 1965­1969 qua các T  L nh nh ....ừ ư ệ ư

Đ i Tá Nguy n Văn M nh..t  ngày 16 tháng 5 năm 1965ạ ễ ạ ừ  đ n ngày 10 tháng 8 năm 1965, c p b c sau cùng (1975) là Trung T ngế ấ ậ ướ

Chu n T ng L  Lan.. t  ngày 10 tháng 8 năm 1965, đ n ngày 15 tháng 9ẩ ướ ữ ừ ếnăm 1966

khi r i s  đoàn là Thi u T ng, c p b c sau cùng là Trung T ngờ ư ế ướ ấ ậ ướ

Đ i Tá Đ  K  Giai.. t  ngày 15­tháng 9 năm 1966, đ n ngày 20 tháng 8 nămạ ổ ế ừ ế1969.

Trong giai đo n này, S  Đoàn 18 B  Binh bao vùng Khu 31 Chi n Thu t, g mạ ư ộ ế ậ ồ

các t nh Bình Tuy, Long Khánh, Biên Hòa, Ph c Tuy và Đ c Khu Vũng Tàu,ỉ ướ ặ

thu c Vùng III Chi n Thu t.ộ ế ậ  

Thi u T ng Lâm Quang Thế ướ ơ

T  ngày 20 tháng 8 năm 1969 đ n ngày 4 tháng 4 năm 1972, T  L nh là Thi u ừ ế ư ệ ếT ng Lâm Quang Th , vì b  Quân Đoàn III chia ch t thành t ng mãnh, tăng ướ ơ ị ặ ừphái kh p n i, d i quy n c a các S  Đoàn 5 và S  Đoàn 25 B  Binh, nên binhắ ơ ướ ề ủ ư ư ộsĩ có m c c m là đ n v  tr ng gi i,ặ ả ơ ị ừ ớ  khi n cho S  Đoàn 18 B  Binh, b  x p h ng ế ư ộ ị ế ạchót trong b ng xép h ng đ n v  thu c QLVNCH..ả ạ ơ ị ộ

Đ i Tá Lê Minh Đ o.. t  ngày 4 tháng 4 năm 1972ạ ả ừ  đ n ngày 30 tháng 4 nămế

1975 c p b c cu i cùng là Thi u T ngấ ậ ố ế ướ  và cũng là T  L nh cu i cùng c aư ệ ố ủ

S  Đoàn 18 B  Binh.ư ộ

Dũng t ng Lê Minh Đ o, T  L nh s  đoàn 18 cùng các binh sĩ c a ông chi n ướ ả ư ệ ư ủ ế

đ u đ n gi  phút cu i cùng nên b  quân csbv b t gi .ấ ế ờ ố ị ắ ữ  So v i m t s  t ng lãnh ớ ộ ố ướ

VNCH đã tháo ch y t  nh ng ngày tr c đó, T ng Lê Minh Đ o đã đ c dân ạ ừ ữ ướ ướ ả ượ

chúng ng ng m  và ca ng i tinh th n d n thân vì n c c a ông.ưỡ ộ ợ ầ ấ ướ ủ

T ng Lê Minh Đ oướ ả

Sau ngày mi n Nam s p đ , T ng Lê Minh Đ o cũng nh  đa s  sĩ quan cao ề ụ ổ ướ ả ư ố

c p c a VNCH đã b  nhà c m quy n c ng s n giam gi  t i các tr i tù kh  sai, ấ ủ ị ầ ề ộ ả ữ ạ ạ ổ

c ng b c lao đ ng. K t cu c, nh  vào s  can thi p c a chính ph  Hoa K , sauưỡ ứ ộ ế ộ ờ ự ệ ủ ủ ỳ

m i m y năm tù đ y, ườ ấ ầ  T ng Lê Minh Đ o đã đ c sang M  đ  đoàn t  cùng ướ ả ượ ỹ ể ụ

gia đình vào năm 1994. 

Ng i Hùng Xuân L c năm nào nay đã tr  thành ng i hùng cô đ n v i nhi u ườ ộ ở ườ ơ ớ ề

tâm s  mà ít ng i th u hi u.ự ườ ấ ể

Nh ng Anh Lính Tr  S  Đoàn 18 B  Binh VNCHữ ẻ ư ộ

Lính S  đoàn 18 B  Binh VNCH t ch thu c  c a đ ch quânư ộ ị ờ ủ ị

______________________________________________________________

Huy Hi u S  Đoàn 21 B  Binhệ ư ộ

S  ĐOÀN 21 B  BINH QL­VNCH đ n trú t i Quân Khu III VNCH, Th  Đô SàiƯ Ộ ồ ạ ủGòn

Đ i Tá Cao H o H n T  L nh S  Đoàn 21 B  Binh trú đóng t i B c Liêu,ạ ả ớ ư ệ ư ộ ạ ạnăm 1963

Chu n T ng Lê Văn H ng T  l nh S  Đoàn 21 B  Binh. Năm 1973 đénẩ ướ ư ư ệ ư ộcu i tháng 10 năm 1974ố

Chu n t ng M ch Văn Tr ng T  l nh S  đoàn 21 B  Binh năm 1974­ẩ ướ ạ ườ ư ệ ư ộ1975

Sáng ngày 30 tháng 4 năm 1975 t i C n Th , Chu n t ng M ch Văn Tr ng ạ ầ ơ ẩ ướ ạ ườ

dùng tr c thăng ch  huy h ng d n Không Quân oanh kích đ  y m tr  cho ự ỉ ướ ẫ ể ể ợ

Trung đoàn 32 B  Binh và Thi t đoàn 9 K  Binh đ y lui c ng quân ra kh i tuy n ộ ế ỵ ẩ ộ ỏ ế

phòng th  và d n chúng đ n b  sông C u Nhi m.ủ ồ ế ờ ầ ế  

Đang giao tranh gây nhi u t n th t cho đ ch thì S  Đoàn 21 B  Binh ph i d ng ề ổ ấ ị ư ộ ả ừ

l i vì có l nh ng ng chi n c a tân T ng Th ng D ng Văn Minh.ạ ệ ư ế ủ ổ ố ươ

___________________________________________________________________

Huy Hiệu Sư Đoàn 22 Bộ Binh

SƯ ĐOÀN 22 BỘ BINH QLVNCH đồn trú tại Quân Khu II VNCH, thị xã Kontum

Nguyễn Văn Hiếu Tư Lệnh Sư Đoàn 22 Bộ Binh - năm 1964

Chuẩn Tướng Nguyễn Thanh Sằng - năm 1966

 Huy Hi u S  Đoàn 23 B  Binhệ ư ộ

S  ĐOÀN 23 B  BINH QLVNCH đ n trú t i Quân Khu II VNCH, th  xã BuônƯ Ộ ồ ạ ịMê Thu tộ

C  Thi u T ng Tr ng Quang Ân – T  l nh S  Đoàn 23 B  Binh 1970.ố ế ướ ươ ư ệ ư ộ

Phi tr ng Ph ng D c Ban Mê Thu t hôm  y có m t sinh ho t khác h n ngày ườ ụ ự ộ ấ ộ ạ ơ

th ng v i giàn quân nh c c a S  đoàn 23 B  Binh đ ng x p hàng nhiêm ườ ớ ạ ủ ư ộ ứ ế

ch nh. Phòng khách phi tr ng đ c quét d n s ch s , có m t g n nh  đ y đ  ỉ ườ ượ ọ ạ ẽ ặ ầ ư ầ ủ

thành ph n sĩ quan cao c p c a đ n v  và Ti u khu Darlac, đ n v  hành chính ầ ấ ủ ơ ị ể ơ ị

cùng có chung m t đ a bàn ho t đ ng v i S  đoàn, l c l ng di n đ a quan y u ộ ị ạ ộ ớ ư ự ượ ệ ị ế

c a Khu 23 Chi n Thu t. Chi c máy bay C47 Hàng không Quân s  đáp xu ng, ủ ế ậ ế ự ố

l  nh  nh ng hành khách quân nhân và gia đình ào ra t  c a máy bay. Giàn ố ố ữ ừ ử

quân nh c chu n b  nh c c , s a so n trình t u khúc Th ng C p Võ; đám sĩ ạ ẩ ị ạ ụ ử ạ ấ ượ ấ

quan v i vã x p đ i hình, t t c  ch  đ i viên tân T  L nh xu t hi n. H  ch  m t ộ ế ộ ấ ả ờ ợ ư ệ ấ ệ ọ ờ ộ

t ng lãnh m t tr n có uy danh v i nh ng chi n công n i tr n đ a mà ông đã thuướ ặ ậ ớ ữ ế ơ ậ ị

đ t t  binh ch ng Nh y Dù qua nh ng ch c v  sĩ quan ch  huy nh ng đ n v  tácạ ừ ủ ả ữ ứ ụ ỉ ữ ơ ị

chi n. Nh ng v  t ng v i vóc dáng, y ph c, cách th  nh  ch  đ i  y đã không ế ư ị ướ ớ ụ ế ư ờ ợ ấ

xu t hi n. Ng i ta ch  th y m t ng i lính v i nón s t hai l p, l i ng y trang, ấ ệ ườ ỉ ấ ộ ườ ớ ắ ớ ướ ụ

quân ph c tác chi n xanh c a B  Binh, vai mang ba lô, tay xách sac marin đi l n ụ ế ủ ộ ẫ

vào cùng đám quân nhân hành khách.

­ Hay là ông ch a t i? Có th  ông đi máy bay Air Vi t Nam đ  đ c s ch s , l chư ớ ể ệ ể ượ ạ ẽ ị

s  h n chăng?ự ơ  Đám sĩ quan nghi l  bàn tán.ễ

B ng m t ng i nhác th y ng i lính đi hàng cu i mang b ng tên màu tr ng k  ỗ ộ ườ ấ ườ ố ả ắ ẻ

ch  “Ân” đen trên n p túi áo và ngôi sao huy hi u c p T ng màu đen may ti p ữ ắ ệ ấ ướ ệ

vào c  áo tác chi n. Không m t chi c huy ch ng   ph n ng c áo. Ng i n y ổ ế ộ ế ươ ở ầ ự ườ ầ

v i vã, h t ho ng:ộ ố ả

­ Vào hàng! Vào hàng! Ph c!ắ

Hành khách quân nhân cu i cùng kia v i đi nhanh đ n ch  viên sĩ quan tr ng ố ộ ế ỗ ưở

toán chào kính, và nói nhanh, d u ti ng nh  nh ng d t khoát:ẫ ế ỏ ư ứ

­ Trung tá cho anh em ngh , tôi không th  nh n! Và khi đ ng h n tr c đoàn ỉ ể ậ ứ ẳ ướ

ng i, T ng Tr ng Quang Ân khiêm t n gi i thích:ườ ướ ươ ố ả

­ Cám  n anh em đã đón tôi v i đ  l  nghi quân cách, nh ng tôi không đ c ơ ớ ủ ễ ư ượ

phép nh n vì ch a bàn giao đ n v . V y ch  cho tôi m t xe Jeep cũng nh  nh ngậ ư ơ ị ậ ỉ ộ ư ữ

sĩ quan v a đáo nh m đ n v  m i và ch  cho tôi bàn giao v i v  Ch  huy Tr ng ừ ậ ơ ị ớ ờ ớ ị ỉ ưở

xong, các anh em h n dành cho tôi quân l  đ i v i m t tân T  L nh!ẳ ễ ố ớ ộ ư ệ

Ông lên m t chi c Jeep tr n tr i, s a l i th  ng i, bi đông n c, kh u súng Colt, ộ ế ầ ụ ử ạ ế ồ ướ ẩ

chi c nón s t hai l p đ i th ng, sát xu ng mí m t đúng quân phong, quân k   n ế ắ ớ ộ ẳ ố ắ ỷ ấ

đ nh.ị  Đoàn xe ra kh i phi tr ng, h ng khu dân c  n i đ t nh ng c  s  quân ỏ ườ ướ ư ơ ặ ữ ơ ở

s  c a khu Chi n Thu t và tòa T nh Tr ng. Sau chi c Jeep cũ k  ch  v  tân Tự ủ ế ậ ỉ ưở ế ỷ ở ị ư

L nh, m t chi c khác bóng loáng m i tinh khôi c m c  hi u c p T ng không ệ ộ ế ớ ắ ờ ệ ấ ướ

ng i ng i, ch y theo gi a b i mù.ườ ồ ạ ữ ụ

Ngay sau khi nh m ch c, T ng quân đ c d p ch ng nghi m kh  năng ch  huyậ ứ ướ ượ ị ứ ệ ả ỉ

vào d p T t M u Thân, 1968 khi quân c ng s n t ng t n công mi n Nam mà th  ị ế ậ ộ ả ổ ấ ề ị

xã Ban Mê Thu t v i b  T  L nh S  đoàn 23 là m c tiêu đ u tiên b  Trung đoàn ộ ớ ộ ư ệ ư ụ ầ ị

33 C ng s n B c Vi t t p trung d t đi m. Li n sau gi  giao th a, lúc 1 gi  35 ộ ả ắ ệ ậ ứ ể ề ờ ừ ờ

đêm 29 r ng 30 tháng 1, 1968, 4 ti u đoàn thu c Trung đoàn 33 tăng c ng 2 ạ ể ộ ườ

Ti u đoàn 401 và 301 C  đ ng t nh và 4 đ i đ i đ a ph ng cùng du kích đ ng ể ơ ộ ỉ ạ ộ ị ươ ồ

lo t t n công nh ng m c tiêu c a th  xã.ạ ấ ữ ụ ủ ị

S  Hành chánh tài chánh, tòa hành chánh, dinh t nh tr ng, b  Ch  huy Ti u ở ỉ ưở ộ ỉ ể

khu, Đ i đ i 514 V n t i, tr i gia binh Đ i đ i Trinh sát, c  xá sĩ quan và b n ạ ộ ậ ả ạ ạ ộ ư ả

doanh b  t  l nh s  đoàn là nh ng v  trí ph i đ c chi m c  tr c h t. B i phíaộ ư ệ ư ữ ị ả ượ ế ứ ướ ế ở

ch  huy quân s  đ i ph ng hi u rõ r ng, n u đ p v  đ c c  quan ch  huy, ỉ ự ố ươ ể ằ ế ậ ỡ ượ ơ ỉ

kh ng ch  đ c thành ph n nhân s  ho c thân nhân, gia đình c a l c l ng trố ế ượ ầ ự ặ ủ ự ượ ừ

b  ti p  ng (Đ i đ i Trinh Sát, thành ph n sĩ quan ch  huy, tham m u s  đoàn) ị ế ứ ạ ộ ầ ỉ ư ư

thì cu c t n công  t chi m gi  ph n  u th ng.ộ ấ ắ ế ữ ầ ư ắ

Nh ng t t c  mũi t n công đ ng b  ch n đ ng tr c c ng các doanh tr i và âm ư ấ ả ấ ồ ị ậ ứ ướ ổ ạ

m u lùa dân vào th  xã bi u tình th c hi n b c t ng n i d y ti p theo hoàn toànư ị ể ự ệ ướ ổ ổ ậ ế

b  th t b i. B i t  b  T  l nh S  đoàn 23, T ng quân đã đi u đ ng ngay trong ị ấ ạ ở ừ ộ ư ệ ư ướ ề ộ

đêm cu c ph n công v i Thi t đoàn 8 K  Binh, các Ti u đoàn 2, và 3 thu c ộ ả ớ ế ỵ ể ộ

Trung đoàn 45 B  Binh và Đ i đ i 45 Trinh Sát đang hành quân bên ngoài th  xã.ộ ạ ộ ị

L c l ng t n công c ng s n hóa thành b  bao vây, chia c t b i đoàn quân ti p ự ượ ấ ộ ả ị ắ ở ế

ng. Sáng ngày 30 (m ng M t T t Âm Lich) l c l ng thi t k  và b  binh c a sứ ồ ộ ế ự ượ ế ỵ ộ ủ ư

đoàn đã hoàn toàn gi  v ng nh ng v  trí, c  quan quân s , hành chánh tr ng ữ ữ ữ ị ơ ự ọ

y u c a t nh và th  xã.ế ủ ỉ ị

V  m t chi n thu t, chúng ta có th  nói r ng âm m u ti n chi m Ban Mê Thu t ề ặ ế ậ ể ằ ư ế ế ộ

b  d p t t t  gi  phút đ u tiên, ch  tr  nh ng c  s  nh  ty ngân kh , S  Hành ị ậ ắ ừ ờ ầ ỉ ừ ữ ơ ở ư ố ở

Chánh Tài Chánh s  3 còn b  nh ng ti u t  du kích chi m đóng mà vì c t tránh ố ị ữ ể ổ ế ố

thi t h i v  nhân m ng cũng nh  tài s n chung nên phía ti u khu, b  T  L nh ệ ạ ề ạ ư ả ể ộ ư ệ

S  đoàn ch a cho l nh ph n kích l y l i.ư ư ệ ả ấ ạ

Tính đ n ngày m ng 6 T t, m t tr n Ban Mê Thu t hoàn toàn đ c gi i t a, ế ồ ế ặ ậ ộ ượ ả ỏ

Trung đoàn 33 và các đ n v  đ a ph ng, du kích b  đánh b t ra kh i vành đai thơ ị ị ươ ị ậ ỏ ị

xã đ  l i 924 xác trên hi n tr ng và 143 b  b t s ng.ể ạ ệ ườ ị ắ ố

Nh ng m a mai thay, có m t “l nh nh t c  ý” r t đáng chê trách: su t chi n d ch ư ỉ ộ ạ ạ ố ấ ố ế ị

ca ng i th ng l i kiên trì gi  v ng mi n Nam sau bi n c  l n lao n y, công tr n ợ ắ ợ ữ ữ ề ế ố ớ ầ ậ

th  th ng   m t tr n Ban Mê Thu t “hình nh ” đ c c  ý lo i b . Đi u n y càng ủ ắ ở ặ ậ ộ ư ượ ố ạ ỏ ề ầ

th y đ c c  th  qua t p quân s  t ng k t “Cu c T ng Công Kích ­ T ng Kh i ấ ượ ụ ể ậ ử ổ ế ộ ổ ổ ở

Nghĩa c a Vi t C ng T t M u Thân 1968 , danh tính v  T ng quân t  l nh S  ủ ệ ộ ế ậ ″ ị ướ ư ệ ư

đoàn 23, Chu n T ng Tr ng Quang Ân hoàn toàn không đ c nh c t i m t ẩ ướ ươ ượ ắ ớ ộ

l n, cho dù có hình  nh c a ng i cùng viên T  L nh Quân Khu đi xem xét ầ ả ủ ườ ư ệ

chi n l i ph m sau khi m t tr n im ti ng súng và quân đ ch đã toàn ph n b  đánhế ợ ẩ ặ ậ ế ị ầ ị

b i.ạ

Khi nh ng ng i c m quy n qu c gia, lãnh đ o quân đ i xem nh  k  sĩ, b c đãi ữ ườ ầ ề ố ạ ộ ẹ ẻ ạ

chi n sĩ, danh t ng thì ch  d u suy thoái c a qu c gia, quân đ i đó  t đã phát ế ướ ỉ ấ ủ ố ộ ắ

hi n. N u nh ng ng i lính mang tên Tr ng Quang Ân, Nguy n Vi t Thanh, ệ ế ữ ườ ươ ễ ế

Ngô Quang Tr ng, Nguy n Khoa Nam, Tr n văn Hai, Lê văn H ng n m quy n ưở ễ ầ ư ắ ề

th ng lĩnh quân đ i, tr ng trách v n m nh qu c gia t  th p niên 60, đ u nh ng ố ộ ọ ậ ệ ố ừ ậ ầ ữnăm 70, thì đâu có ngày đau th ng oan nghi tươ ệ  30 tháng 4 n8m 1975. Chúng taph i kêu lên ti ng u t h n v  tr i cùng anh linh Chi n Sĩ ­ T ng Quân.Ngày ả ế ấ ậ ỡ ờ ế ướ

đau th ng oan nghi t đó th m thoát đã đi qua 39 năm r i.ươ ệ ắ ồ  

L a chi n tr ng cũng đã ngu i l nh t  lâu.ử ế ườ ộ ạ ừ  Nh ng chi n sĩ tr  tu i nh t c a ữ ế ẻ ổ ấ ủchi n tr ng lúc  y, bây gi  cũng đã b c vào tu i l c tu n.ế ườ ấ ờ ướ ổ ụ ầ  Nh ng c p ch  huy ữ ấ ỉc a m t tr n lúc  y, sau bao thăng tr m dâu bi n, gi  đây s  còn s ng sót cũng ủ ặ ậ ấ ầ ể ờ ố ốch ng là ba .ẳ ọ

Đã có nhi u cu n sách, h i ký c a nhi u tác gi  vi t v  tr n đánh mang tính ề ố ồ ủ ề ả ế ề ậ

quy t đ nh này.ế ị  Có ng i đã nhìn di n ti n c a tr n chi n đó t  nh ng góc đ  ườ ễ ế ủ ậ ế ừ ữ ộ

khá cao, th m chí có khi đã t ng thu t 1 cách d ng d ng nh  1 khán gi  ng i ậ ườ ậ ử ư ư ả ồ

xem trên khán đài. Nh ng d u sao, cũng còn nhi u khía c nh đ c bi t c a các ư ầ ề ạ ặ ệ ủ

tr n chi n đó mà nh ng ng i ngo i cu c không th  th y rõ h t đ c ...ậ ế ữ ườ ạ ộ ể ấ ế ượ

_____________________________________________________________

S  Đoàn 25 B  Binh ư ộ  B n doanh: Căn c  Đ ng Dù (C  Chi, H u Nghĩa)ả ứ ồ ủ ậ

S  đoàn 25ư  (1962­1975). là 1 trong 3 đ n v  ch  l c tr c thu c Quân đoàn III & ơ ị ủ ự ự ộ

Quân Khu 3 c aủ  Quân L c Vi t Nam C ng Hòaự ệ ộ . Đ c thành l p vào th i k  cu iượ ậ ờ ỳ ố

c a n nủ ề  Đ  Nh t C ng hòaệ ấ ộ . Do trong đ a bàn Quân Khu 3 có Th  đô SàiGòn là ị ủ

n i đ t các c  quan đ u não c a Chính ph  và Quân đ i, nên trong hoàn c nh ơ ặ ơ ầ ủ ủ ộ ả

này B  Qu c Phòng Vi t Nam C ng Hòa quy t đ nh thành l p thêm S  đoàn 25 ộ ố ệ ộ ế ị ậ ư

B  Binh. S  đoàn 25 khi thành l p tham gia ho t đ ng ngay t i chi n tr ng ộ ư ậ ạ ộ ạ ế ườ

mi n Trung, sau đó vào trú đóng   mi n Đông Nam Ph n c a Vi t Nam C ng ề ở ề ầ ủ ệ ộ

Hòa. Vào giai đo n này Quân đoàn III m i ch  có 1 đ n v  ch  l c là S  đoàn 5 ạ ớ ỉ ơ ị ủ ự ư

B  Binh.ộ

L c s  hình thànhượ ử

S  đoàn 25 B  Binhư ộ  đ c thành l p vào ngày 1/7/1962 t i Qu ng Ngãi do Đ i ượ ậ ạ ả ạ

Tá Nguy n Văn Chuânễ  làm T  L nh đ u tiên. Qua 1 năm hoàn thành gu ng máyư ệ ầ ồ

t  ch c và hu n luy n. S  đoàn đã chính th c xu t quân vào ngày 1/3/1963. ổ ứ ấ ệ ư ứ ấ

Đ u năm 1964, S  đoàn đ c l nh di chuy n vào mi n Nam lãnh trách nhi m ầ ư ượ ệ ể ề ệ

b o v  an ninh t i 3 t nh: Tây Ninh, H u Nghĩa, Long An thu c khu v c mi n ả ệ ạ ỉ ậ ộ ự ề

Đông Nam Ph n.ầ

Đ n năm 1970­1971, S  đoàn đã th c s  tr ng thành nh  b t k  1 đ n v  ế ư ự ự ưở ư ấ ỳ ơ ị

thi n chi n nào khác, chuy n qua ho t đ ng   chi n tr ng Campuchia. Năm ệ ế ể ạ ộ ở ế ườ

1972 tham gia đ i đ u v i Quân đ i B c Vi t trong tr n chi n mùa Hè đ  l a. Đãố ầ ớ ộ ắ ệ ậ ế ỏ ử

ch u t n th t khá n ng m c dù có h a l c t  B52 y m tr .ị ổ ấ ặ ặ ỏ ự ừ ể ợ

Qua nh ng thành tích chi n th ng n i b t, S  đoàn đã 6 l n đ c tuyên d ng ữ ế ắ ổ ậ ư ầ ượ ươ

công tr ng tr c Quân đ i. Ngày 31/1/1973 B  Qu c Phòng đã quy t đ nh cho ạ ướ ộ ộ ố ế ị

toàn th  quân nhân các c p thu c S  đoàn đ c mang giây bi u ch ng màu ể ấ ộ ư ượ ể ươ

B o Qu c Huân Ch ngả ố ươ  (ngh  đ nh 097B/QP/NĐ/GBC)ị ị . S  đoàn đ c m nh ư ượ ệdanh là đ n vơ ị S m sét mi nấ ề  Đông.

Năm 1975, T ng Lý Tòng Bá ch  huy S  đoàn 25 phòng th    Đ ng Dù, huy nướ ỉ ư ủ ở ồ ệ

C  Chi. H  th ng phòng th  ch u mũi vu h i c a S  10 thu c Quân đoàn 3 B c ủ ệ ố ủ ị ồ ủ ư ộ ắ

Vi t, r i l i b  s  đoàn 320 t n công m nh v i xe tăng và b  binh, l n l t th t ệ ồ ạ ị ư ấ ạ ớ ộ ầ ượ ấ

th . S  đoàn 25 tan hàng, T ng Bá b  du kích C  Chi b t s ng, tác đ ng liên ủ ư ướ ị ủ ắ ố ộ

ti p đ n s  th t th  c a chính quy n Sài Gòn vào ngày 30/4.ế ế ự ấ ủ ủ ề