Autor: Veronika NěmcováObor: lékařství – Anatomie 1
Univerzita Karlova v Praze – 1. lékařská fakulta
Dutiny a prostory lebky, paranasálnídutiny, prostupy bazí lebky
Dutiny a prostory lebky, paranasálnídutiny, prostupy bazí lebky
Anatomický ústav
Basis craniiinternaF
Amin
Amaj
T
O
E
Basis cranii interna
Fossa cranii anterior
Fossa cranii posterior
Fossa cranii media
Fossa cranii anterior(čelní laloky mozku, I. a II. hlavový nerv)
Crista galli
Foramen caecum
Lamina cribrosa
Canalis opticus
Impressionesgyrorum et jugacerebralia
Processus clinoideusanterior
Sulcus prechiasmaticus
Opakování fossa cranii ant
Fossa cranii media (spánkové laloky, hypofýza, a.carotis int., a.meningea media, III., IV,V.a VI. hlavový nerv)- otvory
Foramen rotundum
Foramen venosum
Foramen ovale
Foramen spinosum
Fissura orbitalis sup.
Foramen lacerumHiatus nervi petrosi minoris
Hiatus nervi petrosimajoris
Sulci arteriaemeningeae mediae
Fossa cranii media- útvary
Fossa hypophysialis
Sulcus caroticus
Dorsum sellaeImpressio trigemini
Sulcus nervi petrosi minoris et majoris
Eminentia arcuata
Sulcus sinus petrosisuperioris
Tegmentympani
Crista pyramidis
Lingula sphenoidalis
Opakování - fossa cranii media
Fossa cranii posterior - otvory
Foramenmagnum
Canalis nervi hypoglossi
Foramen jugulareMeatusacusticusinternus
Apertura externaaquaeductusvestibuli
Canalis condylaris
mozkový kmen, mozeček, týlní laloky, velké žilnísplavy, a.vertebralis, otvory pro VII. –XII. hlavový nerv
Fossa cranii posteriorútvary
Clivus
Fossa cerebellaris
Crista occipitalis interna
Prominentia occipitalisinterna
Sulcus sinus transversi
Foramen mastoideum
Sulcus sinus sigmoidei
fossa subarcuata
Sulcus sinus petrosiinferioris
Sulcus sinus petrosisuperioris
Fossa cerebralis
Fossa cranii posterior - opakování
n.VIIn.VIII
n.IXn.Xn.XI
n.XII
Porus acusticus internusForamen jugulareCanalis n. hypoglossi
VJI
1-lamina cribrosa2-canalis opticus3-fissura orbitalis superior4-foramen rotundum5-foramen ovale6-foramen spinosum7-foramen lacerum8-hiatus nervi petrosi minoris9-hiatus nervi petrosi majoris10-porus acusticus internus11-foramen jugulare12-canalis nervi hypoglossi13-foramen magnum14-canalis condylaris15-foramen mastoideum
1
2
34
56
7
89 10
1112
13
14
15
Otvory v basi lebeční
I. nn. olfactoriiII. n. opticusIII. n. oculomotoriusIV. n. trochlearisV. n. trigeminus 1.ophthalmicus
2.maxillaris3.mandibularis
VI. nervus abducensVII. nervus facialisVIII. nervus vestibulocochlearisIX. nervus glossopharyngeusX. nervus vagusXI. nervus accessoriusXII. nervus hypoglossus
Nervi craniales(hlavové nervy)
Basis cranii internaFossa cranii anteriorlobi frontales, n.I. a n.II.,falx cerebricanalis orbitocranialis
Fossa cranii medialobi temporales, hypophysis cerebri,okohybné nervy a V/1 do očnicevětve n.V, sinus cavernosus, a.meningea media,synchondrosis sphenopetrosa
Fossa cranii posteriormozkový kmen, mozeček, lobioccipitales, otisky žilních splavů, emissaria, n.VII a n.VIII, ductusendolymphaticus, nn.IX,X a XI, mícha a n.XI a aa. vertebrales, n.XII
Zadní okraj alae minores a sulcus prechiasmaticus
I
a. ophthalmicaIII, IV, VI, V/1
v. ophthalmica sup.
V/2V/3
a.meningeamedia
Crista pyramidis, dorsum sellae
II
n. petrosus major (z n.VII) et minor (z n.IX)
a.meningea ant
VII, VIII
IX,X,XIa.vertebralis
XII
a.meningea post
a.carotis.int.
Sulcus sinus sigmoidei
Sulcus sinus petrosisuperioris
Sulcus sinus transversi
Otisky žilních splavů
Sulcus sinus petrosi inferioris
n.II
v. opthalmica sup
a.carotis int.n.III
n.Vn.IV.
n.VIn.VII a n.VIII
Falx cerebri
n.IX.,X., IX
n.XII
a. vertebralisr. spinalis n.XI.
a.meningeamedia
sinus sigmoideus
sinus transversussinus sagittalis sup.
confluens sinuum
infundibulumhypophysae
sinus petrosus sup
Opakování prostupůhlavových nervů
Tentorium cerebelia. vertebralis
a. meningeamedia
a. carotis interna
Cavum nasi osseumparanasální dutiny
Cellulae ethmoidales posteriores
Cellulaeethmoidalesanteriores
Sinus frontalis
Ductus nasolacrimalis
Sinus maxillaris
Sinus sphenoidalis
Apertura piriformis nasi
Sinus frontalis
Cavum nasi osseumparanasální dutiny
oidei
choanaLamina medialisprocessuspterygoidei
Lamina horizontalisossis palatini
vomer
Ohraničení choan
Septum nasi:
Lamina perpendicularisossis ethmoidalis
Vomer
Cavum nasi osseum
Strop:Os nasale
Os frontale
Lamina cribrosaossis ethmoidalis
Os sphenoidale(corpus)
Spodina:Processus palatinus maxillaeLamina horizontalis ossis palatini
foramen magnum
choana foramenovale
foramenspinosum
foramenstylomastoideum
canalis caroticus
Otvory na basis cranii externa
fossa jugularis
foramen lacerum
Boční stěna cavum nasi
Processus frontalis etcorpus maxillae
os lacrimale
os ethmoidale
concha nasalis inferior
Lamina perpendicularisossis palatini
Lamina medialis processuspterygoidei
F
S
Cavum nasi osseum - opakování
Palatum durum
Os incisivum
Processus palatinusmaxillae
Lamina horizontalisossis palatini
Foramen incisivum(nervus nasopalatinus)
F
Z
M
Vomer
Frontální řez přes sinus maxillaris
Fossa cranii ant.
Sinus frontalis
orbita
Sinus maxillaris
Hiatus semilunaris
Celullaeethmoidales post.
Celullaeethmoidales ant.
Frontální řez přes sinus maxillaris
3
2
8
4
5
6
1
Frontální řez přes sinus maxillaris
1-cavum cranii2-orbita3-sinus maxillaris4-sinus frontalis5-celullae ethmoidales posteriores6-celullae ethmoidales anteriores7-hiatus semilunaris8-concha nasalis inferior
RTG lebky -sinusy
2
4
3
8
CT - sinusitis
Rtg paranasálních dutin(Watersova projekce)
Sinus frontalis
Sinus maxillaris
Sinus sphenoidalis
RTG Watersova projekcesinusitis maxillaris vpravo
Pansinusitis po tsunami
Normální CT obraz paranasálních dutin ve stejných úrovních
Celullae ethmoidales Sinus maxillaris Sinus sphenoidalis
Fossahypophysialis Sinus sphenoidalis
Sinus maxillaris
Fossa infratemporalis
Obsah:mm. pterygoideiplexus pterygoideusa.maxillarisvětve n. mandibularisganglion oticumcorpus adiposum buccae
Hranice:Horní: crista infratemporalisPřední: tuber maxillaeZevní: ramus mandibulaeVnitřní:lamina lat. proc. pterygoidei
Fossa infratemporalisprůchody
n.mandibularis(foramen ovale)
a.meningea media(foramen spinosum)
v.ophthalmica inf. (fissura orbitalis inf.)
n.alveolaris inf.(canalis mandibulae)
n.mylohyoideus(sulcus mylohyoideus)
Fossainfratemporalisopakování
Fossa infratemporalis
mm. pterygoidei
ganglion oticum
a.maxillaris
větve n.mandibularis
PL
PM
Fossa infratemporalis - obsah
N.lingualis
N.alveolaris inf.
Corpus adiposum
Frontální řez rg. temporalis a rg. infratemporalis
N.mandibularis
Arcus zygomaticusVomer
Sinus sphenoidalisve foramen ovale
Processus pterygoideus
Plexuspterygoideus
V.jugularis externa
V.jugularis interna
V.temporalis spf.
Vv.diploicae
V.angularis
V.facialis
V.retromandibularis
Žíly hlavy
A.Maxillaris ve fossa infratemporalis
N.auriculotemporalis
N.VII
N.alveolaris inf.
R.mylohyoideus
N.lingualis
N.buccalis
N. mandibularis
Větve n. mandibularis ve fossa infratemporalis
n.mentalis
Fossa pterygopalatina- nejhlubší část fossa infratemporalis
Fossa pterygopalatina
Fossapterygopalatina
Orbita
Cavumnasi
Cavum oris
Fossa cranii media
Basis cranii ext.
Hranice:Ant. - maxillaPost. - proc. pterygoideusMed.- lamina perpendicularisossis platiniLat.- fossa infratemporalisSup.- ala majorInf. – foramen palatinum majus
Pohled na fossa pterygopalatina zboku
Maxilla
PrPt
Fissura orbitalis inferior Foramen sphenopalatinum
Canalis pterygoideusForamen rotundum
Canalis palatinus major
Pohled na fossa pterygopalatina zboku (průchody nervů)
Maxilla
PrPt
FOI FSPCP
FR
V/2 senzitivita
n. petrosus major (VII)parasympaticusn. petrosus profundus(plexus a.carotis int.)sympaticus
CPM
Pohled na fossa pterygopalatina zboku (průchody nervů)
Maxilla
PrPt
FOI FSPCP
FR
V/2 senzitivita
n. petrosus major (VII)parasympaticusn. petrosus profundus(plexus a.carotis int.)sympaticus
n. infraorbitalis
n.zygomaticus
nn.pterygopalatini
nn. palatini
Ganglion pterygopalatinum
rr. nasales
Fossa pterygopalatina průchody větví a. maxillaris
M
Aa.alveolares sup.post
A.alveolares sup.ant.
A.sphenopalatinaRr. nasales post.lat.+septi
A.palatina descendens
A.palatina major +minor
A.infraorbitalis
A.canalis pterygoidei
Fossa pterygopalatina průchody tepen a nervů
M
Aa. et nn.alveolares sup.post
Aa. et nn. alveolares sup.ant.
A.sphenopalatina
Rr. nasales
A.palatina descendens
A. palatina et n.palatinus major +minor
A. et n.infraorbitalis
A.canalis pterygoidei
n.zygomaticus n. maxillaris
n. petrosus major n.petrosus profundus
Pohled do fossa pterygopalatina z mediální strany,odstraněna lamina perpendicularis ossis palatini
canalis pterygoideus
canalis palatinus major
canalisincisivus
M
L
E
F
Ala minor
Z
Orbita stěny
Ala major
P
Canalis opticus
Foramen infraorbitale
Fissura orbitalis inferior
Fissura orbitalis superior
Foramenzygomaticofaciale
Foramen supraorbitale
Incisura frontalis
Foramen ethmoidale ant.et post.
Orbita - průchody
n.lacrimalisn.frontalis
n.IV
n. et vasa infraorbitalia
n. zygomaticus
v. ophthalmica inferior
Anulus tendineus communis
n. nasociliaris
n.III
n.VI
nn. et vasaethmoidalia ant. et post.
n. et vasa supraorbitalia
n. supratrochlearisv. ophthalmica sup
n.II
a.ophthalmica
Orbita – nervy, cévy
n. lacrimalis (V/1)
n. frontalis(V/1)
n. nasociliaris (V/1) etarteria ophthalmica
n. trochlearis (IV)
n. abducens (VI)
n. opticus (II)
n.oculomotorius (III)
Nervy vstupující do očnice(strop orbity odstraněn)
Orbita opakování
n.nasopalatinus
a. a n.palatinus major
n.mandibularis
a.meningea media
n.petrosus major etminor
a.carotis int.
n.facialis
n.IX.,X., IXv.jugularis int.
n.XIIemissarium mastoideum
emissarium condylarer.spinalis n.XI
a.vertebralis
Basis cranii externa-prostupy cév a nervů
Basis cranii externa-prostupy cév a nervůopakování
Basis cranii externaopakování
Použité zdroje
• Čihák, Anatomie 1• Gray, Anatomy• Petrovický a spol., Anatomie 1• Sobotta , Atlas anatomie člověka• http://anat.lf1.cuni.cz/muzeum/kranio.html• Osobní archiv