Xây dựng môi trường lấy trẻ làm trung tâm – Một biện pháp thiết thực nhằm phát triển toàn diện cho trẻ.

Như chúng ta đã biết, môi trường giáo dục có vai trò rất quan trọng với sự thành công trong học tập của trẻ. Môi trường học tập lấy trẻ làm trung tâm là môi trường hoạt động mà trẻ được tham gia xây dựng cùng giáo viên, là môi trường giáo dục dựa vào nhu cầu, hứng thú và khả năng của trẻ.      Thực hiện chuyên đề “Xây dựng trường mầm non lấy trẻ làm trung tâm”, dưới sự chỉ đạo sát sao của Phòng Giáo dục và Đào tạo huyện Anh Sơn, tất cả các trường mầm non trong toàn huyện đã xây dựng kế hoạch và triển khai nội dung, hoạt động thiết thực nhằm thực hiện có hiệu quả chuyên đề. Trong đó việc xây dựng môi trường giáo dục lấy trẻ làm trung tâm là một trong những nội dung được các nhà trường ưu tiên chú trọng với mục tiêu tạo được môi trường để trẻ được thỏa sức trải nghiệm và sáng tạo. Trong đó, có trường chúng tôi – Trường mầm non Tào Sơn.

Trường mầm non Tào Sơn chúng tôi nằm ở vùng tả ngạn Sông Lam, cách thị trấn Anh Sơn khoảng 20 km. Là một ngôi trường có diện tích rộng rãi và không gian thoáng mát, sạch sẽ tạo điều kiện thuận lợi để nhà trường thực hiện tốt mục tiêu của chuyên đề.

Để tạo môi trường lớp học phong phú, nhà trường đã đầu tư nghiên cứu, cử giáo viên đi thăm quan, học tập tại trường mầm non trọng điểm của huyện, tỉnh. Sau khi tham quan nhà trường đã định hướng và hướng dẫn giáo viên lựa chọn các nội dung phù hợp với điều kiện thực tế của nhà trường và lớp học để áp dụng. Phát động phong trào thi đua thiết kế và xây dựng môi trường lớp học lấy trẻ làm trung tâm, đã được 100% giáo viên ủng hộ và tham gia. Huy động phụ huynh ủng hộ các nguyên học liệu đã qua sử dụng theo từng chủ đề. Khuyến khích và tạo cơ hội cho trẻ tham gia xây dựng môi trường lớp học như: bổ sung thêm học liệu, đồ chơi, sắp xếp và vệ sinh góc… Khuyến khích trẻ sử dụng các nguyên học liệu theo nhiều cách sáng tạo khác nhau; Kết quả là các góc học tập trong và ngoài lớp học được thiết kế đa dạng, phong phú; Các nguyên vật liệu sẵn có của địa phương được tận dụng hợp lý; Tạo nhiều cơ hội cho trẻ lựa chọn học liệu và hoạt động; Trẻ chủ động tích cực vui chơi, tìm tòi khám phá, trải nghiệm, thực hành, sáng tạo, hợp tác, trò chuyện và chia sẻ ý tưởng.

Hình ảnh bài môi trường học tập trong lớp của trẻ  Bên cạnh môi trường trong lớp thì môi trường ngoài lớp học cũng là yếu tố góp phần tích cực trong các hoạt động nâng cao chất lượng chăm sóc giáo dục toàn diện trẻ. Nắm được tầm quan trọng của môi trường ngoài lớp đối với sự phát triển

của trẻ, nhà trường chỉ đạo toàn thể giáo viên tập trung xây dựng môi trường giáo dục ngoài lớp học an toàn, đẹp, hấp dẫn trẻ.

Với diện tích đất rộng rãi, chúng tôi đã bố trí các khu vực ngoài lớp học cho trẻ hoạt động, vui chơi, sinh hoạt, học tập ngoài trời một cách khoa học và phù hợp hơn. Như bố trí diện tích sân tập thể dục cho trẻ toàn trường và khu chơi thể thao, để giúp trẻ thay đổi không khí sau những giờ hoạt động trong lớp, chúng tôi đã đầu tư xây dựng sân bóng mi ni...; bố trí khu vực chơi với đồ chơi ngoài trời (cầu trượt, đu quay, đu bay, bập bênh, nhà bóng…). Tất cả cái đó được chúng tôi quy hoạch thành khu phát triển thể chất nhằm giúp trẻ vui chơi và hoạt động thoả mái.

Hình ảnh khu phát triển thể chất của trường Bên cạnh đó, nhằm giúp trẻ thực hành trải nghiệm tốt với môi trường tự nhiên, chúng tôi sắp xếp khu vực cho trẻ trải nghiệm với đất, cát, nước, đá, sỏi... Tại đây, giáo viên làm rất nhiều đồ dùng đồ chơi để trẻ được chơi như: Sử dụng ống tre, vỏ dừa để tạo thành đồ chơi giúp trẻ biết được quy luật nước, nhằm giúp trẻ biết được các đặc điểm, tính chất của nước. Hay các trò chơi với cát, sỏi như đồng hồ cát, đong cát, in hình bằng cát, khám phá về sỏi, khám phá âm thanh... Ngoài ra trẻ còn được tham gia vào hoạt động gieo hạt, chăm sóc cây, hoa... nhằm tạo điều kiện tốt nhất cho trẻ được thực hành trải nghiệm với môi trường tự nhiên.

Hình ảnh khu vực trải nghiệmXây dựng MTLTLTT đồng nghĩa với việc trẻ được tham gia học tập, trải

nghiệm mọi lúc, mọi nơi. Vì vậy, để thay đổi không khí học tập, vui chơi cho trẻ chúng tôi đã tận dụng các gốc cây xanh, sử dụng các nguyên vật liệu thiên nhiên như tre, nứa, mét, các nguyên vật liệu tái sử dụng như: Lon coca, bia, lốp xe tạo

thành những chiếc bàn thật đẹp, thật xinh xắn và ngộ nghĩnh để trẻ được ngồi học, chơi dưới cây xanh, bóng mát tạo không khí thoả mái cho trẻ hoạt động.

Hình ảnh chiếc bàn làm dưới gốc cây bàng bằng các lon nước giải khát

Hình ảnh những bộ bàn ghế được làm bằng lốp xe Bên cạnh môi trường vật chất, môi trường xã hội cũng kích thích sự hứng thú chơi của trẻ, tạo cho trẻ không khí giao tiếp tích cực, sáng tạo. Để phát triển các kỹ năng xã hội cho trẻ chúng tôi đã xây dựng góc chợ quê, gian hàng của bé. Tại đây, trẻ được mô phỏng lại công việc của người lớn như: bán hàng, mua hàng… Từ đó khuyến khích trẻ phát triển tư duy, tích cực để trẻ ngày càng tự tin và phát triển một cách toàn diện. Qua đó trẻ được phát triển về ngôn ngữ, TCXH, nhận thức.

Hình ảnh góc gian hàng chợ quê của bé

Kết quả đạt được sau gần 3 năm thực hiện như sau: Làm phong phú các góc hoạt động trong lớp và ngoài trời; Lựa chọn, chuẩn bị học liệu cho trẻ sử dụng theo

nhiều cách khác nhau và sáng tạo; Tạo nhiều cơ hội cho trẻ lựa chọn học liệu và hoạt động để trẻ có thể chủ động vui chơi, tìm tòi khám phá, thực hành, trải nghiệm, sáng tạo, hợp tác với bạn bè, trò chuyện và chia sẻ ý kiến;Trẻ được thể hiện ý tưởng mà không bị gò bó bằng việc “chơi mà học, học bằng chơi” hiệu quả. Nhà trường đã đạt giải nhất cấp huyện và giải 3 cấp tỉnh về cuộc thi “Xây dựng môi trường giáo dục lấy trẻ làm trung tâm”.

Có thể nói việc xây dựng môi trường giáo dục ở trường mầm non đã đáp ứng được yêu cầu chuyên đề “Xây dựng trường mầm non lấy trẻ làm trung tâm” và thỏa mãn nhu cầu vui chơi và hoạt động của trẻ, thông qua đó, nhân cách của trẻ được hình thành và phát triển toàn diện. Một môi trường sạch sẽ, an toàn, có sự bố trí khu vực chơi và học trong lớp và ngoài trời phù hợp, thuận tiện có ý nghĩa to lớn không chỉ đối với sự phát triển thể chất của trẻ, mà còn thỏa mãn nhu cầu nhận thức, mở rộng hiểu biết của trẻ, kích thích trẻ hoạt động tích cực, sáng tạo, là phương tiện, điều kiện để trẻ phát triển toàn diện về thể chất, ngôn ngữ, trí tuệ, khả năng thẩm mỹ, tình cảm và kỹ năng xã hội, tạo tiền đề vững chắc sự phát triển nhân cách của trẻ. Ảnh và bài viết: Trần Thị Thoa – Trường Mầm non Tào Sơn- Anh Sơn