16
Doanh nghi÷p vµ Ch›nh s∏chth≠¨ng mπi quËc t’ SË 06, Qu˝ I, n®m 20112 LÍi giÌi thi÷u
Trong tay bπn lµ {B∂n tin Doanh nghi÷p vµ ch›nh s∏ch th≠¨ngmπi quËc t’}, †n ph»m ph∏t hµnh hµng qu˝ cÒa ûy ban t≠ v†n v“Ch›nh s∏ch Th≠¨ng mπi QuËc t’ - Trung t©m WTO - Phflng Th≠¨ngmπi vµ C´ng nghi÷p Vi÷t Nam.
MÙc {Tin HÈi NhÀp} cÒa B∂n tin sœ mang Æ’n cho bπn c∏c th´ngtin cÀp nhÀt cÔng c∏c b◊nh luÀn c¨ b∂n v“ nh˜ng s˘ ki÷n, nh˜ngc©u chuy÷n tı t†t c∂ c∏c chi“u hÈi nhÀp (WTO, Æa ph≠¨ng, songph≠¨ng).
MÙc }ChÒ Æ“ ch›nh s∏ch{ tÀp trung chuy™n s©u vµo mÈt ch›nhs∏ch, quy Æfinh, v†n Æ“ th≠¨ng mπi quËc t’ Æ∆c bi÷t, Æ∑ ho∆c c„th” c„ t∏c ÆÈng mπnh mœ Æ’n c∏c doanh nghi÷p vÌi nh˜ng ph©nt›ch, b◊nh luÀn s©u sæc cÒa c∏c chuy™n gia.
Hy v‰ng rªng B∂n tin {Doanh nghi÷p vµ ch›nh s∏ch th≠¨ng mπiquËc t’} sœ lµ c»m nang h˜u ›ch cho doanh nghi÷p, hi÷p hÈi trongvi÷c t®ng c≠Íng t´ng tin v“ ch›nh s∏ch, ph∏p luÀt th≠¨ng mπiquËc t’ Æ” chÒ ÆÈng x©y d˘ng chi’n l≠Óc kinh doanh phÔ hÓp vÌit◊nh h◊nh hÈi nhÀp, c„ ti’ng n„i t›ch c˘c h¨n vµ tham gia hi÷u qu∂h¨n cÔng vÌi Nhµ n≠Ìc trong vi÷c hoπch Æfinh ch›nh s∏ch, Ƶmph∏n vµ th˘c thi c∏c cam k’t quËc t’.
ûY BAN T¶ VƒN V≈ CHêNH SÉCH TH¶•NG MÑI QUˇC T⁄ TRUNG T¢M WTO
PHíNG TH¶•NG MÑI VÄ C§NG NGHIåP VIåT NAMßfia chÿ: 9 ßµo Duy Anh, ßËng ßa, Hµ NÈi
ßi÷n thoπi: 04.35771458Fax: 04.35771459
Email: [email protected]: www.trungtamwto.vn
B∂n tin nµy Æ≠Óc th˘c hi÷n vÌi s˘ hÁ trÓ tµi ch›nh cÒa Li™n minh ch©u ¢u
LÍi giÌi thi÷u
Doanh nghi÷p vµ Ch›nh s∏chth≠¨ng mπi quËc t’SË 06, Qu˝ I, n®m 2011 MÙc lÙc 3
Di‘n Ƶn Kinh t’ Th’ giÌiDavos l«n 41 n®m nay di‘n ra tıngµy 26-30/1 tπi Davos-Klosters, ThÙy S¸ quy tÙ 2.500Æπi bi”u Æ’n tı c∏c n≠Ìc, trongÆ„ c„ h¨n 30 l∑nh Æπo/nguy™nthÒ quËc gia.
Th´ng tin cÒa UFT cho bi’tTrong 11 th∏ng Æ«u n®m 2010,Vi÷t Nam xu†t g«n 58,5 tri÷u Æ´la qu«n ∏o, 83 tri÷u Æ´ la v∂i d÷tvµo ThÊ Nh‹ K˙, Ưng th¯ 5 v“xu†t kh»u v∂i d÷t vµo thfi tr≠Íngnµy, sau Trung QuËc, Pakistan,Indonesia, vµ ≥.
Gi˜a th∏ng 3/2011, BÈ Th≠¨ngmπi Hoa K˙ Æ∑ th´ng b∏o k’tqu∂ cuËi cÔng giai Æoπn rµ so∏thµnh ch›nh thu’ chËng b∏n ph∏gi∏ (CBPG) l«n th¯ 6 ÆËi vÌi c∏tra - ba sa xu†t kh»u vµo HoaK˙ trong giai Æoπn tı ngµy01/08/2008 Æ’n 31/07/2009(POR6). Theo Æ„, m¯c thu’su†t ÆËi vÌi c∏c doanh nghi÷pVi÷t Nam Æ“u th†p h¨n m¯cthu’ su†t tπm thÍi trong k’tqu∂ s¨ bÈ c´ng bË ngµy15/09/2010.
ßIÕM TIN
Vi÷t Nam vµ EU Æang Ưngtr≠Ìc c¨ hÈi lÌn Æ” Ƶm ph∏n vµk˝ k’t mÈt Hi÷p Æfinh th≠¨ngmπi t˘ do song ph≠¨ng (FTA).Tuy nhi™n, c¨ hÈi Æ„ c„ trÎthµnh hi÷n th˘c hay kh´ng cflnphÙ thuÈc vµo t›nh to∏n vµ hµnhÆÈng th˘c t’ cÒa mÁi b™n. EUÆ∑ c„ quy’t Æfinh cÒa m◊nh. Vi÷tNam d≠Íng nh≠ v…n Æang c©nnhæc nhi“u b“...
7
44
456677
8
10
10
14
8
*
CHUY£N ß≈ *Chfiu tr∏ch nhi÷m xu†t b∂n:LS Tr«n H˜u Hu˙nh
Gi†y phäp xu†t b∂n sË:15/GP-XBBT ngµy 17/2/2011
Ch’ b∂n vµ in tπi: C´ng ty TNHH Invµ s∂n xu†t bao b◊ Hµ NÈi
Thi’t k’ ÆÂ hoπ:
Vflng Ƶm ph∏n Doha
Di‘n Ƶn Kinh t’ Th’ giÌi Davos
Lπi nh˜ng thÍi hπn mÌi
N„ng b·ng Æ“ tµi kinh t’, Ên Æfinhch›nh trfi vµ an ninh khu v˘c
X©y d˘ng CÈng ÆÂng kinh t’ASEAN - con Æ≠Íng Î ph›a tr≠Ìc
TPP - Bæt Æ«u nh˜ng Ƶm ph∏n th˘c ch†t
Ch†m d¯t l÷nh ∏p thu’ chËng b∏n ph∏ gi∏ ÆËi vÌi gi«y mÚ da tπi EU
ThÊ Nh‹ K˙ Æi“u tra t˘ v÷ÆËi vÌi v∂i vµ hµng d÷t may
Tham v†n doanh nghi÷p trong Ƶmph∏n ch›nh s∏ch th≠¨ng mπi
Rµ so∏t l«n 5 Thu’ chËng b∏n ph∏gi∏ t´m n≠Ìc †m Æ´ng lπnh
Rµ so∏t l«n 6 Thu’ chËng b∏n ph∏gi∏ ÆËi vÌi c∏ tra - ba sa
C¨ hÈi thoæt Æ’n
Tı nh˜ng ng≠Íi Æi tr≠Ìc
HÈi nghfi BÈ tr≠Îng kinh t’ ASEAN
K’t qu∂ rµ so∏t thu’ chËng b∏n ph∏ gi∏ÆËi vÌi c∏ - t´m Vi÷t Nam tπi Hoa K˙
Tr›ch trao ÆÊi vÌi GS Claudio Dordi
v“ nh˜ng v†n Æ“ cÙ th” trong mÈt FTA Vi÷t Nam - EU
13
14FTA Vi÷t Nam - EU - tπi sao kh´ng?
Doanh nghi÷p vµ Ch›nh s∏chth≠¨ng mπi quËc t’ SË 06, Qu˝ I, n®m 20114 ßi”m tin / Th’ giÌi
≈ TÄI cÒa di‘n Ƶn n®m nay lµ{Chia sŒ nh˜ng chu»n m˘c cho
th˘c t’ mÌi} vÌi mÙc ti™u t◊m Æ≠Ócti’ng n„i chung trong giÌi doanhnh©n vµ l∑nh Æπo hµnh tinh Æ” ph∏ttri”n kinh t’ vµ ng®n ch∆n s˘ t∏i di‘nnh˜ng nguy™n nh©n d…n Æ’n khÒngho∂ng n®m 2008. B™n cπnh Æ„,Davos cÚng n™u trong ch≠¨ng tr◊nhth∂o luÀn t†t c∂ nh˜ng chÒ Æ“ nªmtrong ch≠¨ng tr◊nh nghfi s˘ cÒa G20
nh≠ nguy c¨ chi’n tranh ti“n t÷, qu∂nl˝ tµi nguy™n thi™n nhi™n, c®ng thºngmÀu dfich gi˜a Trung QuËc vµ M¸,vai trfl cÒa c∏c n“n kinh t’ mÌi nÊi vµnh˜ng h÷ lÙy x∑ hÈi li™n quan.
L«n Æ«u ti™n trong lfich sˆ cÒa Di‘nƵn, c∏c n≠Ìc c´ng nghi÷p ph∏t tri”nkh´ng cfln ÆÈc quy“n ki”m so∏t vÀnm÷nh kinh t’ toµn c«u. KhÒng ho∂ng2008 -2009 cho th†y tr‰ng t©m kinh
Lπi nh˜ng thÍi hπn mÌi Vflng Ƶm ph∏n Doha
Li™n quan Æ’n Vflng Doha, trong qu˝ I n®m 2011, Geneva, Æπi b∂n doanh cÒa WTO,Æ∑ ch¯ng ki’n mÈt s˘ s´i ÆÈng mµ theo nhi“u chuy™n gia lµ {Æ∏ng ghi nhÀn} trongc∏c hoπt ÆÈng Ƶm ph∏n Î nhi“u v†n Æ“ kh∏c nhau.
N„ng b·ng Æ“ tµi kinh t’, Ên Æfinhch›nh trfi vµ an ninh khu v˘c
Di‘n Ƶn Kinh t’ Th’ giÌi Davos
ßDi‘n Ƶn Kinh t’ Th’ giÌi Davosl«n 41 n®m nay di‘n ra tı ngµy26-30/1 tπi Davos-Klosters, ThÙyS¸ quy tÙ 2.500 Æπi bi”u Æ’n tıc∏c n≠Ìc, trong Æ„ c„ h¨n 30l∑nh Æπo/nguy™n thÒ quËc gia.
x
I≈U NÄY Cï Và NH¶ mÈt s˘ ph∂n hÂi t›ch c˘ccho lÍi k™u g‰i cÒa TÊng Th≠ k˝ WTO, §ng Pascal
Lamy, v“ c∏c thÍi hπn cho vi÷c chËt lπi c∏c d˘ th∂o camk’t t˘ do h„a (L‘ PhÙc sinh n®m nay, t¯c lµ kho∂ng th∏ng4/2011) vµ hoµn thµnh toµn bÈ Vflng Ƶm ph∏n (th∏ng12/2011). ßÈng th∏i nµy lπi mÈt l«n n˜a nhen tia hy v‰ngcho Vflng Doha, Vflng Ƶm ph∏n Æ≠Óc khÎi ÆÈng c∏chnay Æ∑ 10 n®m tπi Qatar nhªm ti’p tÙc t˘ do h„a th≠¨ngmπi trong khu´n khÊ WTO nh≠ng Æ∑ r¨i vµo b’ tæc donh˜ng b†t ÆÂng tri“n mi‘n gi˜a c∏c quËc gia Æang ph∏ttri”n vµ c∏c quËc gia ph∏t tri”n vµ c∏c nh„m v“ tıng v†nÆ“ kh∏c.
Tuy nhi™n, s´i ÆÈng lµ vÀy, quy’t t©m lµ vÀy nh≠ng k’tqu∂ th˘c t’ v…n ch≠a Æπt Æ≠Óc bao nhi™u do c∏c ßoµnƵm ph∏n ti’p tÙc c„ ˝ ki’n kh∏c nhau v“ m¯c ÆÈ cætgi∂m thu’ quan hµng h„a c´ng nghi÷p (NAMA), trÓ c†pn´ng nghi÷p, vµ kh´ng t◊m Æ≠Óc ti’ng n„i chung trongc∏c Ƶm ph∏n quy tæc (v“ nh˜ng v†n Æ“ nh≠ sˆa ÆÊi Hi÷pÆfinh v“ chËng b∏n ph∏ gi∏, X©y d˘ng Hi÷p Æfinh v“ TπothuÀn lÓi cho Th≠¨ng mπi...). G«n Æ©y ng≠Íi ta n„i nhi“uÆ’n m©u thu…n gi˜a Hoa K˙ vµ Trung QuËc trong c∏cv†n Æ“ (Æ∆c bi÷t lµ Ƶm ph∏n NAMA) nh≠ mÈt trongnh˜ng trÎ ngπi ch›nh cÒa Ƶm ph∏n giai Æoπn nµy.
VÌi nh˜ng ti’n tri”n chÀm chπp, Vflng Doha r†t c„ kh∂n®ng sœ lÏ c∏i hãn Æ«u ti™n th∏ng 4/2011 mµ ´ng Pascal
Lamy Æ“ cÀp. Hy v‰ng k’t thÛc Doha n®m 2011 v◊ th’ lπicµng mong manh h¨n. Ngµy 29/3, tπi cuÈc h‰p cÒa Òy banƵm ph∏n th≠¨ng mπi Æ∏nh gi∏ ti’n tr◊nh Ƶm ph∏nDoha, ´ng Lamy cÚng ph∂i thıa nhÀn s˘ b’ tæc vµ nguyc¨ ÆÊ vÏ cÒa Vflng Ƶm ph∏n nµy. §ng thÀm ch› cfln ph∂ik™u g‰i c∏c n≠Ìc suy ngh‹ nghi™m tÛc v“ h÷ lÙy cÒa s˘ ÆÊvÏ nµy ÆËi vÌi h÷ thËng th≠¨ng mπi Æa ph≠¨ng mµ c∏cn≠Ìc Æ∑ nÁ l˘c x©y d˘ng trong suËt h¨n 70 n®m qua Æ” tıÆ„ c„ ÆÈng l˘c, tπo ÆÈt ph∏ mÌi trong Ƶm ph∏n.
ß≠Óc bi’t, b’ tæc cÒa VflngDoha, Ƶm ph∏n t˘ doth≠¨ng mπi Æa ph≠¨ng, Æ∑khi’n c∏c n≠Ìc ph∂i t◊mÆ’n mÈt c´ng cÙ t˘ doh„a th≠¨ng mπi kh∏c vµdo Æ„ d…n tÌi s˘ nÎ rÈ cÒac∏c Ƶm ph∏n Hi÷pÆfinh th≠¨ng mπit˘ do (FTA)song ph≠¨ngvµ khu v˘chi÷n nay. u
Pascal Lamy
ß
Doanh nghi÷p vµ Ch›nh s∏chth≠¨ng mπi quËc t’SË 06, Qu˝ I, n®m 2011 Th’ giÌi / ßi”m tin 5
ÉO CÉO TÑI HóI NGHë cho th†y 83,2% tÊng sË bi÷n ph∏p n™u chogiai Æoπn 2008-2009 Æ∑ Æ≠Óc hoµn thµnh. Vi÷t Nam lµ mÈt trong 3 n≠Ìc thµnhvi™n c„ m¯c th˘c hi÷n cao nh†t vÌi tr™n 94,2% sË bi÷n ph∏p Æ∑ hoµn thµnh.Tuy vÀy, Î t«m chung nhi“u cam k’t hÈi nhÀp cÒa khu v˘c ch≠a Æ≠Óc nÈi luÀth„a mÈt c∏ch Æ«y ÆÒ, qu∏ tr◊nh hµi hfla h„a ch›nh s∏ch, quy Æfinh, ti™u chu»ntrong n≠Ìc gi˜a c∏c thµnh vi™n di‘n ra kh´ng nh≠ mong ÆÓi. ß∆c bi÷t, tronggiai Æoπn 2010 - 2011 c„ 104 bi÷n ph∏p trong LÈ tr◊nh x©y d˘ng AEC c«nhoµn t†t nh≠ng n®m 2010 mÌi chÿ hoµn thµnh kho∂ng 40%.
Nhi“u gi∂i ph∏p lÌn Æ≠Óc Æ≠a ra nhªm gi∏m s∏t tËt h¨n vi÷c th˘c thi LÈ tr◊nhx©y d˘ng AEC cÒa c∏c thµnh vi™n nh≠ hoµn thi÷n Bi”u Æ∏nh gi∏ th˘c hi÷nAEC, x©y d˘ng H÷ thËng t›nh Æi”m v“ ch†t l≠Óng tri”n khai AEC ÆËi vÌitıng thµnh vi™n vµ n©ng cao n®ng l˘c cÒa c¨ quan Æi“u phËi th˘c hi÷n AECÎ c†p quËc gia cÚng nh≠ khu v˘c.
Tπi HÈi nghfi, v†n Æ“ t®ng c≠Íng ÆËi thoπi vÌi cÈng ÆÂng doanh nghi÷p vµ hÁtrÓ c∏c doanh nghi÷p nh· vµ vıa, tπo Æi“u ki÷n ph∏t huy tËt nh†t lÓi ›ch thi’tth˘c cÒa AEC trong khËi nµy Æ∑ Æ≠Ócnh†n mπnh.
Trong quan h÷ vÌi c∏c b™n ÆËi thoπi,HÈi nghfi Æ∑ nh◊n nhÀn nh˜ng bi’n ÆÊimπnh mœ trong c†u trÛc li™n k’t khuv˘c, Æ∆c bi÷t lµ s˘ h◊nh thµnh cÒa c∏ctrung t©m kinh t’ mÌi nÊi trong khu v˘cÆang ∂nh h≠Îng nhi“u chi“u Æ’n vfi th’cÒa ASEAN, tı Æ„ thËng nh†t quanÆi”m rªng ASEAN c«n kh»n tr≠¨ngtri”n khai Æ«y ÆÒ, ÆÛng hπn c∏c mÙcti™u hÈi nhÀp nÈi khËi, cÒng cË {vai trfltrung t©m} trong quan h÷ vÌi c∏c b™nÆËi t∏c cÚng nh≠ th˘c hi÷n nhi“u bi÷nph∏p ti’p tÙc mÎ rÈng quan h÷ hÓp t∏c,ÆËi t∏c gi˜a ASEAN vÌi c∏c ÆËi t∏cngoµi khËi nh≠ Trung QuËc, ƒn ßÈ,NhÀt B∂n, EU, Nga. u
X©y d˘ng CÈng ÆÂng kinh t’ ASEAN -con Æ≠Íng Î ph›a tr≠Ìc
HÈi nghfi BÈ tr≠Îng kinh t’ ASEAN
t’ toµn c«u Æang chuy”n d«n Æ’n c∏cn≠Ìc Æang ph∏t tri”n nh≠ TrungQuËc hay ƒn ßÈ. Trong lÛc khËi nµyÆang v≠¨n l™n, th◊ c∏c n≠Ìc c´ngnghi÷p ph∏t tri”n lπi ph∂i lo gi∂iquy’t nh˜ng v†n Æ“ c†p b∏ch nh≠ lµth†t nghi÷p, ng©n s∏ch bÈi chi vµth©m hÙt c∏n c©n th≠¨ng mπi.
B™n cπnh chÒ Æ“ kinh t’, Ên Æfinhch›nh trfi cÚng trÎ thµnh chÒ Æ“ quantr‰ng kh´ng käm. C∏c cuÈc nÊi dÀyÎ Algeria, Ai CÀp, Tunisia... cho th†ymÈt n“n kinh t’ bfi {sa l«y}, cÈngth™m vÌi hi÷n t≠Óng vÀt gi∏ leothang, vµ tham nhÚng c„ th” trÎthµnh nh˜ng {qu∂ bom x®ng v´ cÔngnguy hi”m}.
Ngoµi ra, an ninh l≠¨ng th˘c cÚngÆ≠Óc Æ“ cÀp Æ’n mÈt c∏ch n„ngb·ng. C∏ch Æ©y hai n®m, nπn Æ„i,thi’u l≠¨ng th˘c Æ∑ g©y ra nh˜ng vÙbπo loπn tπi nhi“u quËc gia. Do vÀy,nguy c¨ cuÈc khÒng ho∂ng l≠¨ngth˘c t∏i di‘n lµ chÒ Æ“ cÒa nh˜ngcuÈc tranh luÀn s´i nÊi tπi Di‘n Ƶnn®m nay. L∑nh Æπo Indonesia c∂nhb∏o nguy c¨ bÔng nÊ nπn Æ„i vµ xungÆÈt kinh t’ trong t≠¨ng lai do nπnkhan hi’m c∏c nguÂn cung ¯ng n’ucÈng ÆÂng quËc t’ kh´ng cÔng nhauqu∂n l˝ tËt. Cfln BÈ tr≠Îng Kinh t’ -Tµi ch›nh Ph∏p nh†n mπnh c∏c cuÈckhÒng ho∂ng khan hi’m l≠Óng th˘csœ lµm n»y sinh r†t nhi“u v†n Æ“kh´ng ph∂i chÿ ÆËi vÌi c∏c n“n kinht’ Æang ph∏t tri”n mµ ÆËi vÌi t†t c∂c∏c quËc gia.
Di‘n Ƶn Kinh t’ Th’ giÌi 2011 b’mπc ngµy 30/1 trong c∂m gi∏c b†t l˘ccÒa Æa sË ng≠Íi tham d˘ tr≠Ìc nh˜ngv†n Æ“ quan tr‰ng cÒa th’ giÌi. u
B
x
HÈi nghfi BÈ tr≠Îng Kinh t’ ASEAN hãp l«n th¯ 17 (AEM Retreat-17)Æ∑ Æ≠Óc tÊ ch¯c tπi thÒ Æ´ Vi™ng Ch®n, Lµo trong 2 ngµy 26-27/2n®m 2011. MÙc ti™u ch›nh cÒa HÈi nghfi lµ x©y d˘ng k’ hoπch hÓpt∏c cÒa ASEAN n®m 2011 vµ th∂o luÀn mÈt sË Æfinh h≠Ìng chi’n l≠Ócv“ hÈi nhÀp kinh t’ cÒa ASEAN trong nh˜ng n®m ti’p theo vÌi ≠uti™n lµ th˘c thi LÈ tr◊nh x©y d˘ng CÈng ÆÂng Kinh t’ ASEAN (AEC)Æ’n n®m 2015.
Doanh nghi÷p vµ Ch›nh s∏chth≠¨ng mπi quËc t’ SË 06, Qu˝ I, n®m 20116 ßi”m tin / Vi÷t Nam
HAM GIA VíNG ßÄM PHÉNnµy lµ 9 ßoµn Ƶm ph∏n tı c∏c
quËc gia thµnh vi™n TPP t›nh Æ’nthÍi Æi”m nµy, bao gÂm NewZealand, Chile, Singapore, Brunei,Peru, M¸, Australia, Malaysia vµVi÷t Nam.
ß≠Óc bi’t Æ©y lµ l«n Æ«u ti™n trongkhu´n khÊ TPP vi÷c Ƶm ph∏n Æivµo nh˜ng v†n Æ“ th˘c ch†t cÒa mÎcˆa thfi tr≠Íng. Tπi Vflng Ƶm ph∏nnµy, c∏c B™n Æ≠a ra b∂n chµo Æ«uti™n cÒa m◊nh v“ cæt gi∂m thu’ quanÆËi vÌi hµng h„a tı c∏c n≠Ìc ÆËi t∏ctrong TPP vµ th∂o luÀn s¨ bÈ v“ c∏cb∂n chµo nµy.
Hoa K˙, n“n kinh t’ lÌn nh†t trongƵm ph∏n TPP nhi“u l«n bµy t· ˝Æfinh muËn hoµn thµnh Ƶm ph∏nTPP vµo th∏ng 11 n®m nay. MÈt sËc∏c n≠Ìc kh∏c trong TPP cÚng ÒnghÈ quan Æi”m sÌm k’t thÛc Ƶmph∏n TPP. V◊ vÀy d˘ ki’n c∏c VflngƵm ph∏n TPP trong n®m nay sœ r†tkh»n tr≠¨ng Æ” hy v‰ng c„ th” ÆπtÆ≠Óc mÙc ti™u Æ«y tham v‰ng nµy.
Tr≠Ìc Æ„, ngµy 26/01/2011, thay m∆tcÈng ÆÂng doanh nghi÷p, PhflngTh≠¨ng mπi vµ C´ng nghi÷p Vi÷tNam (VCCI) Æ∑ gˆi b∂n Khuy’nnghfi l«n th¯ nh†t v“ ph≠¨ng ∏n Ƶmph∏n chung TPP tÌi ßoµn Ƶm ph∏n
Ch›nh phÒ vµ c∏c c¨ quan li™n quan.Khuy’n nghfi Æ≠Óc Æ≠a ra d˘a tr™nk’t qu∂ cÒa vi÷c tham kh∂o ˝ ki’ncÈng ÆÂng doanh nghi÷p, nghi™n c¯ucÒa c∏c chuy™n gia ûy ban T≠ v†nCh›nh s∏ch Th≠¨ng mπi QuËc t’VCCI vµ g„p ˝ cÒa c∏c Hi÷p hÈi Æπidi÷n cho tr™n 24000 doanh nghi÷p c∂n≠Ìc. ß©y lµ l«n Æ«u ti™n cÈng ÆÂngdoanh nghi÷p c„ ti’ng n„i vµ quanÆi”m ch›nh th¯c v“ Ƶm ph∏n th≠¨ngmπi quËc t’ cÒa Ch›nh phÒ sau khiThÒ t≠Ìng Ch›nh phÒ chÿ Æπo thi’tlÀp mÈt c¨ ch’ tham v†n bæt buÈc vÌicÈng ÆÂng doanh nghi÷p v“ c∏c v†nÆ“ nµy. u
TPP - Bæt Æ«u nh˜ng Ƶm ph∏n th˘c ch†t
Ch†m d¯t l÷nh ∏p thu’ chËng b∏n ph∏ gi∏ ÆËi vÌi gi«y mÚ da tπi EU
Vflng Ƶm ph∏n th¯ n®m cÒa Hi÷p Æfinh ßËi t∏c Kinh t’ Chi’n l≠Óc Xuy™n Th∏i B◊nh D≠¨ng (TPP)Æ∑ di‘n ra tπi Santigo, Chile tı ngµy 13 - 18/02/2011.
T
CuËi th∏ng 1/2011 c∏c nhµ s∂n xu†t xu†t kh»u gi«y mÚ da Vi÷t NamnhÀn Æ≠Óc tin vui tı EU: ûy ban ch©u ¢u (EC) th´ng b∏o kh∂ n®ngthu’ chËng b∏n ph∏ gi∏ ÆËi vÌi gi«y mÚ da Vi÷t Nam tπi EU sœ ch†md¯t hoµn toµn tı ngµy 1/4/2011.
NG JOHN CLANCY - ng≠Íi ph∏t ng´n cÒa ECcho bi’t Hi÷p hÈi c∏c nhµ s∂n xu†t giµy Ch©u ¢u Æ∑
tuy™n bË c´ng khai kh´ng y™u c«u käo dµi thu’ ÆËi vÌimÈt sË loπi giµy cÒa Trung QuËc vµ Vi÷t Nam. Theo quyÆfinh cÒa EU, thu’ chËng b∏n ph∏ gi∏ sœ ch†m d¯t t˘ ÆÈngkhi h’t thÍi hπn n’u kh´ng c„ y™u c«u cÒa ngµnh s∂n xu†tnÈi Æfia li™n quan v“ vi÷c rµ so∏t gia hπn thu’ nµy.
Th˘c t’ Æ∑ di‘n ra ÆÛng nh≠ vÀy: ngµy 1/4/2011 Æ∏nh d†us˘ ch†m d¯t hoµn toµn cÒa l÷nh thu’ chËng b∏n ph∏ gi∏ÆËi vÌi gi«y mÚ da Vi÷t Nam tπi EU.
EU Æ∑ ∏p dÙng m¯c thu’ chËng b∏n ph∏ gi∏ 10% ÆËi vÌigi«y mÚ da Vi÷t Nam (vµ 16,5% ÆËi vÌi gi«y TrungQuËc) tı 2005. N®m 2008 thu’ nµy k’t thÛc thÍi hπn ∏pdÙng l«n Æ«u ti™n nh≠ng sau Æ„ do c„ y™u c«u rµ so∏t lπicÒa c∏c nhµ s∂n xu†t gi«y ≥, ûy ban ch©u ¢u Æ∑ ti’nhµnh Æi“u tra vµ quy’t Æfinh gia hπn thu’ nµy th™m 15th∏ng n˜a, k’t thÛc vµo 1/4/2011.
Theo Hi÷p hÈi Da giµy Vi÷t Nam (Lefaso), trong 5 n®mph∂i chfiu thu’ chËng b∏n ph∏ gi∏, ngµnh da giµy Vi÷tNam Æ∑ ph∂i chfiu thi÷t hπi r†t lÌn do EU lµ thfi tr≠Íngchi’m h¨n 60% tÊng kim ngπch xu†t kh»u giµy däp Vi÷tNam. Theo thËng k™, giµy mÚ da chÿ chi’m h¨n 10%trong tÊng sË c∏c m∆t hµng kh∏c vµo EU, nh≠ng thu’chËng b∏n ph∏ gi∏ ÆËi vÌi s∂n ph»m nµy Æ∑ ∂nh h≠Îng lanrÈng, khi’n t˚ tr‰ng xu†t kh»u vµo EU gi∂m chÿ cfln 47%tÊng kim ngπch xu†t kh»u gi«y däp cÒa Vi÷t Nam.
Vi÷c thu’ chËng b∏n ph∏ gi∏ Æ≠Óc b∑i b· lµ c¨ hÈi r†t lÌnÆ” gi«y mÚ da Vi÷t Nam c∂i thi÷n s¯c cπnh tranh Î thfitr≠Íng EU. Tuy nhi™n, c∏c chuy™n gia cÚng c∂nh b∏orªng tı thÍi Æi”m nµy Vi÷t Nam cÚng sœ ph∂i chfiu th∏chth¯c lÌn h¨n tı cπnh tranh vÌi hµng Trung QuËc tr™n thfitr≠Íng nµy (do trong thÍi gian qua, ch™nh l÷ch v“ m¯cthu’ chËng b∏n ph∏ gi∏ giÛp gi«y mÚ da Vi÷t Nam c„ lÓith’ nh†t Æfinh so vÌi hµng Trung QuËc).u
§
Doanh nghi÷p vµ Ch›nh s∏chth≠¨ng mπi quËc t’SË 06, Qu˝ I, n®m 2011 Vi÷t Nam / ßi”m tin 7
| THÕ, theo C´ng v®n sË9317/VPC-QHQT ngµy
24/12/2010, ThÒ t≠Ìng Ch›nh phÒ chÿÆπo BÈ C´ng Th≠¨ng, BÈ Tµi ch›nh,Òy ban QuËc gia v“ HÓp t∏c Kinh t’QuËc t’ vµ c∏c Æoµn Ƶm ph∏nCh›nh phÒ v“ kinh t’ - th≠¨ng mπiquËc t’ ph∂i th˘c hi÷n c¨ ch’ thamv†n c∏c doanh nghi÷p c„ quy“n lÓi vµngh‹a vÙ li™n quan mÁi khi th˘c hi÷nc∏c cuÈc Ƶm ph∏n v“ c∏c hi÷p Æfinh,
ch›nh s∏ch th≠¨ng mπi quËc t’. Vi÷cl†y ˝ ki’n sœ Æ≠Óc tÀp hÓp th´ng quaÆ«u mËi lµ Phflng Th≠¨ng mπi vµC´ng nghi÷p Vi÷t Nam (VCCI).
Chÿ Æπo nµy cÒa ThÒ t≠Ìng Ch›nhphÒ Æ≠Óc Æ∏nh gi∏ sœ c„ t∏c ÆÈng r†tlÌn Æ’n c∏c cuÈc Ƶm ph∏n ch›nhs∏ch, hi÷p Æfinh th≠¨ng mπi quËc t’cÚng nh≠ cÈng ÆÂng doanh nghi÷p,l«n Æ«u ti™n mÎ ra mÈt c¨ ch’ ch›nh
th¯c Æ” doanh nghi÷p vµ Ch›nh phÒ{cÔng nhau Æi Ƶm ph∏n}.
ThÍi gian tr≠Ìc Æ©y, trong c∏c cuÈcƵm ph∏n mÎ cˆa th≠¨ng mπi lÌnnh≠ WTO, Hi÷p Æfinh th≠¨ng mπiASEAN - Trung QuËc (ACFTA),Hi÷p Æfinh ÆËi t∏c kinh t’ toµn di™nVi÷t Nam - NhÀt B∂n (VJEPA)...vi÷c tham v†n ˝ ki’n cÈng ÆÂngdoanh nghi÷p Æ∑ kh´ng Æ≠Óc th˘c
ThÊ Nh‹ K˙ Æi“u tra t˘ v÷ ÆËi vÌi v∂i vµ hµng d÷t may
Tham v†n doanh nghi÷p trong Ƶm ph∏nch›nh s∏ch th≠¨ng mπi
Trong C´ng v®n mÌi Æ©y gˆi c∏c ßoµn Ƶm ph∏n ch›nh s∏ch th≠¨ng mπiquËc t’, ThÒ t≠Ìng Ch›nh phÒ Æ∑ y™u c«u ph∂i th˘c hi÷n c¨ ch’ thamv†n cÈng ÆÂng doanh nghi÷p c„ li™n quan trong qu∏ tr◊nh Ƶm ph∏n.
x
C
GÄY 13/1/2011, TÊng cÙcNgoπi th≠¨ng ThÊ Nh‹ K˙
(UFT) bæt Æ«u Æi“u tra ∏p dÙng bi÷nph∏p t˘ v÷ ÆËi vÌi qu«n ∏o vµ v∂i d÷ttı t†t c∂ c∏c nguÂn nhÀp kh»u vµon≠Ìc nµy..
Trong khi chÍ ÆÓi k’t qu∂ Æi“u tra,UFT ∏p dÙng bi÷n ph∏p tπm thÍi l™nc∏c m∆t hµng qu«n ∏o li™n quan(apparel - m∑ HS 6101, 6102, 6103,6104, 6105, 6106, 6107, 6108, 6109,6110, 6112; 6201, 6202, 6203, 6204,6205, 6206, 6207, 6208, 6211) vµ v∂id÷t (woven fabrics - m∑ HS 5111,5112, 5208, 5209, 5210, 5211; 5407,5408; 5512, 5513, 5514, 5215, 5216).
Thu’ tπm thÍi Æ≠Óc ∏p dÙng dµnhcho n≠Ìc käm ph∏t tri”n vµ n≠ÌcÆ≠Óc h≠Îng GSP Î m¯c 27% (tËithi”u 3,5 Æ´ la M¸/kg - tËi Æa 16 Æ´ laM¸/kg) ÆËi vÌi qu«n ∏o vµ 21% (tËithi”u 0,75 Æ´ la M¸/kg - tËi Æa 3,75 Æ´la M¸/kg) ÆËi vÌi v∂i sÓi. M¯c thu’dµnh cho n≠Ìc Æang ph∏t tri”n lµ37% (tËi thi”u 4,5 Æ´ la M¸/kg - tËiÆa 18 Æ´ la M¸/kg) ÆËi vÌi qu«n ∏o,
28% (tËi thi”u 1 Æ´ la M¸/kg - tËi Æa4 Æ´ la M¸/kg) ÆËi vÌi v∂i sÓi. ßËi vÌic∏c n≠Ìc kh´ng thuÈc hai ÆËi t≠Óngtr™n lµ 40% ÆËi vÌi qu«n ∏o, vµ 30%vÌi v∂i sÓi.
Th´ng tin cÒa UFT cho bi’t Trong 11th∏ng Æ«u n®m 2010, Vi÷t Nam xu†tg«n 58,5 tri÷u Æ´ la qu«n ∏o, 83 tri÷uÆ´ la v∂i d÷t vµo ThÊ Nh‹ K˙, Ưngth¯ 5 v“ xu†t kh»u v∂i d÷t vµo thfitr≠Íng nµy, sau Trung QuËc,Pakistan, Indonesia, vµ ≥.
N’u t›nh hai Æi“u tra t˘ v÷ tr™n (qu«n∏o vµ v∂i d÷t), Æ’n nay ThÊ Nh‹ K˙Æ∑ ti’n hµnh 8 Æi“u tra phflng v÷ph≠¨ng mπi ÆËi vÌi hµng h„a Vi÷t Nam.
Bi÷n ph∏p t˘ v÷ lµ phflng v÷ th≠¨ngmπi mµ WTO cho phäp mÈt n≠ÌcnhÀp kh»u c„ th” sˆ dÙng ÆËi vÌi s∂nph»m li™n quan nhÀp kh»u tı t†t c∂c∏c nguÂn nhªm ÆËi ph„ vÌi hi÷nt≠Óng nhÀp kh»u  πt g©y thi÷t hπinghi™m tr‰ng cho ngµnh s∂n xu†t nÈiÆfia li™n quan. u
N
Doanh nghi÷p vµ Ch›nh s∏chth≠¨ng mπi quËc t’ SË 06, Qu˝ I, n®m 20118 ßi”m tin / Vi÷t Nam
hi÷n, ho∆c n’u c„ th◊ kh´ng Æ«y ÆÒvµ mang t›nh h◊nh th¯c. Theo nhi“u ˝ki’n, Æ©y c„ th” lµ mÈt trong nh˜ngnguy™n nh©n tπo ra kho∂ng c∏ch gi˜ac∏c cam k’t vµ doanh nghi÷p, khi’nqu∏ tr◊nh th˘c thi cÒa doanh nghi÷pg∆p kh„ kh®n, thi’u s˘ chu»n bfi ho∆cchÒ ÆÈng c«n thi’t.
Trong hoµn c∂nh Vi÷t Nam Æangtham gia Ƶm ph∏n Doha, Hi÷p Æfinh
Th≠¨ng mπi T˘ do Xuy™n Th∏i B◊nhD≠¨ng vµ xem xät, nghi™n c¯u kh∂n®ng tri”n khai Ƶm ph∏n vÌi nhi“uÆËi t∏c th≠¨ng mπi kh∏c (EU, Chi l™,ThÙy S¸...), s˘ ra ÆÍi cÒa c¨ ch’ thamv†n nµy lµ r†t c„ ˝ ngh‹a ÆËi vÌi c∂cÈng ÆÂng doanh nghi÷p vµ c∏c c¨quan c„ th»m quy“n trong vi÷choπch Æfinh ch›nh s∏ch, Ƶm ph∏n vµth˘c thi c∏c cam k’t th≠¨ng mπi quËct’ nµy. u
K’t qu∂ rµ so∏t thu’ chËng b∏n ph∏ gi∏ ÆËi vÌi c∏ - t´m Vi÷t Nam tπi Hoa K˙
GÄY 28/2/2011 BÈ Th≠¨ng mπi Hoa K˙ (DOC) Æ∑th´ng b∏o k’t qu∂ s¨ bÈ giai Æoπn rµ so∏t hµnh
ch›nh thu’ chËng b∏n ph∏ gi∏ (CBPG) l«n th¯ 5 cho c∏cl´ hµng xu†t kh»u vµo Hoa K˙ trong giai Æoπn tı ngµy1/2/2009 Æ’n 31/1/2010 (POR5) ÆËi vÌi t´m n≠Ìc †mÆ´ng lπnh nhÀp kh»u tı Vi÷t Nam.
Trong ÆÓt rµ so∏t nµy, Æ∑ c„ ba doanh nghi÷p Æ≠Óc ch‰nlµm bfi ƨn bæt buÈc gÂm: Nha Trang SeaproductCompany, Minh Phu Seafood Group vµ Camimex. ß©ylµ nh˜ng doanh nghi÷p Vi÷t Nam c„ l≠Óng xu†t kh»u lÌnnh†t vµo Hoa K˙ trong giai Æoπn rµ so∏t n™u tr™n.
Theo Æ„, m¯c thu’ CBPG cÒa c∏c c´ng ty thuÈc ÆËit≠Óng cÒa giai Æoπn POR5 nµy Æ“u gi∂m so vÌi m¯c thu’
CBPG cÒa giai Æoπn POR4 (giai Æoπn tı 1/2/2008 Æ’n31/1/2009) mµ DOC Æ∑ c´ng bË vµo ngµy 29 th∏ng 9 n®m2010.
Ba bfi ƨn bæt buÈc c„ m¯c thu’ su†t l«n l≠Ót lµ: NhaTrang Seaproduct Company Æ≠Óc gi∂m thu’ xuËng m¯ctËi thi”u 0%, Minh Phu Seafood Group Æ≠Óc gi∂m tı2,95% xuËng 1,67%, Camimex Æ≠Óc gi∂m tı 3,92%xuËng 1,36%. 29 c´ng ty kh∏c lµ c∏c doanh nghi÷p Æ≠Óch≠Îng m¯c thu’ su†t ri™ng (bªng b◊nh qu©n gia quy“ncÒa c∏c doanh nghi÷p bfi ƨn bæt buÈc, loπi trı c∏c tr≠ÍnghÓp thu’ su†t bªng 0 ho∆c tËi thi”u (deminimis)) Æ≠Ócgi∂m thu’ tı 3,92% xuËng cfln 1,52%. M¯c thu’ su†t toµnquËc cho c∏c c´ng ty cfln lπi tr™n c∂ n≠Ìc lµ 25,76%. u
I ~ A T H É N G 3 / 2 0 1 1 , BÈ Th≠¨ng mπi Hoa K˙ Æ∑
th´ng b∏o k’t qu∂ cuËi cÔng giaiÆoπn rµ so∏t hµnh ch›nh thu’ chËngb∏n ph∏ gi∏ (CBPG) l«n th¯ 6 ÆËi vÌic∏ tra - ba sa xu†t kh»u vµo Hoa K˙trong giai Æoπn tı ngµy 01/08/2008Æ’n 31/07/2009 (POR6). Theo Æ„,m¯c thu’ su†t ÆËi vÌi c∏c doanhnghi÷p Vi÷t Nam Æ“u th†p h¨n m¯cthu’ su†t tπm thÍi trong k’t qu∂ s¨bÈ c´ng bË ngµy 15/09/2010.
Trong ÆÓt rµ so∏t nµy, c∏c doanhnghi÷p t˘ nguy÷n vµ Æ≠Óc ch‰n lµmbfi ƨn bæt buÈc bao gÂm: V‹nh HoµnCorporation, Vinh Quang FisheriesCorporation, Cuu Long Fish Joint
Stock Company (CL-Fish), AnGiang Fisheries Import and Export(Agifish), ESS LLC vµ South VinaÆ“u c„ m¯c thu’ su†t 0-0.02 USD/kg,m¯c thu’ su†t toµn quËc ∏p dÙng choc∏c doanh nghi÷p cfln lπi lµ 2.11USD/kg. SÎ d‹ c„ s˘ thay ÆÊi t›ch c˘cnµy lµ do BÈ Th≠¨ng mπi Hoa K˙ Æ∑ch‰n Bangladesh lµm quËc gia th¯ bathay th’ thay v◊ ch‰n Philippinestrong t›nh bi™n ÆÈ ph∏ gi∏. u
Rµ so∏t l«n 5 Thu’ chËng b∏n ph∏ gi∏t´m n≠Ìc †m Æ´ng lπnh
Rµ so∏t l«n 6 Thu’ chËng b∏n ph∏ gi∏ ÆËi vÌi c∏ tra - ba sa
x
N
G
9Hi÷p Æfinh th≠¨ng mπi t˘ do Vi÷t Nam-EU Tπi sao kh´ng? / Chuy™n Æ“
ß«u th∏ng 3/2011, ûy ban T≠ v†n Ch›nh s∏chTh≠¨ng mπi QuËc t’ cÒa Phflng Th≠¨ng mπi vµC´ng nghi÷p Vi÷t Nam tÊ ch¯c 02 HÈi th∂o quËc t’v“ bµn nh˜ng c¨ hÈi vµ th∏ch th¯c cÒa mÈt Hi÷pÆfinh th≠¨ng mπi t˘ do (FTA) gi˜a Vi÷t Nam vµ EU.
ß©y Æ≠Óc xem lµ mÈt s˘ mÎ Æ≠Íng chÒ ÆÈng vµ ˝ngh‹a cÒa cÈng ÆÂng doanh nghi÷p Vi÷t Nam choc∏c th∂o luÀn v“ FTA nµy trong xu h≠Ìng {hÈinhÀp tı d≠Ìi l™n} vµ {hÈi nhÀp tı trong ra}...
Nh˜ng xem xät tı ph›a doanh nghi÷p c„ th” ch≠aÆ«y ÆÒ nh≠ng Æ∑ ph«n nµo cho th†y nh˜ng lÓi ›chto lÌn mµ FTA nµy c„ th” mang lπi cho doanhnghi÷p vµ n“n kinh t’.
VÀy th◊ mÈt FTA Vi÷t Nam - EU, tπi sao kh´ng?
Hi÷p Æfinh th≠¨ng mπi t˘ do
Vi÷t Nam-EU
10
HÉNG 10/2010, tπi buÊi l‘ k˝tæt Hi÷p Æfinh hÓp t∏c toµn di÷n
(PCA) gi˜a Vi÷t Nam vµ Li™n minhch©u ¢u, ThÒ t≠Ìng Nguy‘n T†nDÚng vµ ChÒ tfich Òy ban ch©u ¢u J.M. Barroso Æ∑ thËng nh†t v“ vi÷cxem xät vµ chu»n bfi k¸ thuÀt Æ” c„th” sÌm khÎi ÆÈng Ƶm ph∏n Hi÷pÆfinh th≠¨ng mπi t˘ do (FTA) gi˜ahai b™n.
Hai th∏ng sau, ngµy 11/1/2011, trongbuÊi h‰p b∏o Æ«u n®m, ßπi s¯Tr≠Îng Ph∏i Æoµn EU tπi Vi÷t Nam,´ng Sean Doyle nh†n mπnh mongmuËn cÒa EU c„ th” bæt Æ«u Ƶmph∏n FTA vÌi Vi÷t Nam cµng nhanhcµng tËt. Hai th∏ng sau n˜a, ngµy 2/3/2011, tπi
HÈi th∂o v“ tri”n v‰ng FTA Vi÷tNam - EU, ´ng Jean - JacquesBouflet, Tham t∏n th≠¨ng mπi EUtπi Vi÷t Nam, ti’p tÙc khºng ÆfinhEU muËn sÌm Ƶm ph∏n FTA vÌiVi÷t Nam vµ rªng quy’t Æfinh lÛc nµyhoµn toµn nªm trong tay Vi÷t Nam.EU r‚ rµng Æang bÀt ÆÃn xanh, thÀmch› sËt sæng, cho mÈt FTA t≠¨ng laivÌi Vi÷t Nam. ß©y cÚng lµ Æi“ukh´ng qu∏ kh„ hi”u bÎi EU c„ nhi“ul˝ do Æ” muËn k˝ FTA vÌi Vi÷t Nam,trong Æ„ ph∂i k” Æ’n nh˜ng c¨ hÈigia t®ng lÓi ›ch th≠¨ng mπi cÒa doanhnghi÷p EU th´ng qua kh∂ n®ng ti’pcÀn mÈt thfi tr≠Íng ti™u thÙ hµng h„adfich vÙ Æ«y ti“m n®ng nh≠ Vi÷t Nam,mÎ mÈt cˆa ng‚ vµo ch©u É - Th∏iB◊nh D≠¨ng, khu v˘c kinh t’ n®ng
ÆÈng bÀc nh†t th’ giÌi hi÷n nay, ÆÂngthÍi tr∏nh bfi Ưng ngoµi lµn s„ngFTA mπnh mœ Î khu v˘c nµy. Kh´ngph∂i ng…u nhi™n mµ Vi÷t Nam, mÈtthfi tr≠Íng xu†t kh»u Ưng th¯ 41 vµchÿ chi’m 0,3% kim ngπch xu†t kh»ucÒa EU (t›nh Æ’n qu˝ 2 n®m 2010) lπigiµnh Æ≠Óc s˘ chÛ ˝ nh≠ vÀy tı khËinµy.
V“ ph›a m◊nh, Vi÷t Nam c„ ph«n edà h¨n vµ cho Æ’n nay ch≠a c„ ph∂nhÂi ch›nh th¯c tr≠Ìc {lÍi mÍi giaok’t} cÙ th” nµy cÒa EU (trı s˘ ÆÂngthuÀn Î c†p cao nh≠ Æ∑ n„i). Vi÷tNam t†t nhi™n cÚng c„ nhi“u l˝ do Æ”thÀn tr‰ng. MÈt n“n kinh t’ nh·, Îm¯c ÆÈ b∂o hÈ cfln t≠¨ng ÆËi cao,Æang chfiu nhi“u s¯c äp cπnh tranh...
thoæt Æ’n...
x
Hi÷p Æfinh th≠¨ng mπi t˘ do Vi÷t Nam-EU Tπi sao kh´ng?Chuy™n Æ“ /
C• HóI
T
Vi÷t Nam vµ EU Æang Ưng tr≠Ìc c¨ hÈi lÌn Æ” Ƶm ph∏n vµ k˝ k’tmÈt Hi÷p Æfinh th≠¨ng mπi t˘ do song ph≠¨ng (FTA). Tuy nhi™n, c¨hÈi Æ„ c„ trÎ thµnh hi÷n th˘c hay kh´ng cfln phÙ thuÈc vµot›nh to∏n vµ hµnh ÆÈng th˘c t’ cÒa mÁi b™n. EU Æ∑ c„ quy’t ÆfinhcÒa m◊nh. Vi÷t Nam d≠Íng nh≠ v…n Æang c©n nhæc nhi“u b“...
11
x
x
Hi÷p Æfinh th≠¨ng mπi t˘ do Vi÷t Nam-EU Tπi sao kh´ng? / Chuy™n Æ“
...th≠Íng sœ bfi t∏c ÆÈng mπnh h¨n tıFTA vÌi ÆËi t∏c nh≠ EU. B™n cπnhÆ„, kh´ng th” kh´ng t›nh Æ’n nh˜ngphµn nµn, thÀm ch› lµ d†u hi÷u ÆuËis¯c khi doanh nghi÷p ph∂i cπnh tranhtrong khu´n khÊ nh˜ng FTA Æ∑ k˝(Æ∆c bi÷t lµ c∏c cam k’t vÌi TrungQuËc trong khu´n khÊ ACFTA).Ngoµi ra, Vi÷t Nam Æang ph∂i Æ«u t≠nhi“u nguÂn l˘c cho Ƶm ph∏n Hi÷pÆfinh ÆËi t∏c chi’n l≠Óc Xuy™n Th∏iB◊nh D≠¨ng (TPP). ß„ lµ ch≠a k”Æ’n kh´ng ›t nh˜ng kh∂ n®ng Ƶmph∏n FTA vÌi nhi“u ÆËi t∏c (Chi l™,Hµn QuËc, KhËi EFTA bao gÂmIceland, Na uy, ThÙy S‹,Liechtenstein;..) mµ Vi÷t Nam Æangph∂i xem xät.
Nh˜ng g◊ Æ“ cÀp d≠Ìi Æ©y chÿ nh≠mÈt mπn Ƶm, g„p th™m vµo c©uchuy÷n {toan t›nh nhi“u b“} cÒachÛng ta v“ FTA Vi÷t Nam - EU.
Nh˜ng lÓi ›ch c„ thÀt...
Lµ n“n kinh t’ Æfinh h≠Ìng xu†tkh»u, vi÷c khai th´ng con Æ≠Íngth≠¨ng mπi ≠u ti™n vµo mÈt thfitr≠Íng xu†t kh»u lÌn bao giÍ cÚng c„˝ ngh‹a quan tr‰ng. ßi“u nµy Æ∆c bi÷tc„ ˝ ngh‹a khi mµ nh˜ng lÓi th’ cπnhtranh kh∏c trong th≠¨ng mπi th◊ Vi÷tNam ho∆c lµ Æ∑ b∑o hfla (nh≠ gi∏nh©n c´ng rŒ, tµi nguy™n dÂi dµo),ho∆c lµ ch≠a th” Æπt Æ≠Óc trong ngµymÈt ngµy hai (nh≠ th≠¨ng hi÷u, ch†tl≠Óng). V◊ vÀy, k˝ k’t mÈt FTA th’h÷ mÌi vÌi Æ∆c tr≠ng lµ mÎ cˆa thfitr≠Íng mπnh mœ (vÌi m¯c ÆÈ cætgi∂m thu’ v“ 0% vÌi ›t nh†t lµ 90%sË m∆t hµng) vÌi EU sœ lµ ch◊a kh„aÆ” thÛc Æ»y mπnh mœ dflng hµng h„atı Vi÷t Nam sang thfi tr≠Íng lÌn cÒa27 n≠Ìc thµnh vi™n EU vÌi 500 tri÷ud©n nµy, tı Æ„ tπo n™n mÈt b≠Ìcngo∆t lÌn trong t®ng tr≠Îng xu†tkh»u cÒa Vi÷t Nam.
Tr™n th˘c t’, m∆c dÔ EU hi÷n Æ∑ lµthfi tr≠Íng t≠¨ng ÆËi mÎ, vÌi c∏c m¯cthu’ su†t th†p ÆËi vÌi c∏c s∂n ph»mnhÀp kh»u tı n≠Ìc ngoµi (m¯c thu’su†t trung b◊nh mµ hµng h„a Vi÷tNam Æang ph∂i chfiu tπi EU lµ 4,1%)nh≠ng xät mÈt c∏ch chi li h¨n, theo t˚tr‰ng th≠¨ng mπi gi˜a c∏c nh„m s∂n
ph»m, th◊ Vi÷t Nam Æang ph∂i chfium¯c thu’ quan trung b◊nh vµo EUl™n tÌi 7%. N„i c∏ch kh∏c, dÔ ∏pdÙng m¯c thu’ su†t r†t th†p vÌi Æa sËdflng thu’, EU Æang duy tr◊ m¯c thu’t≠¨ng ÆËi cao ÆËi vÌi c∏c nh„m hµngxu†t kh»u tr‰ng Æi”m tı Vi÷t Nam(tr™n th˘c t’ m¯c thu’ su†t trungb◊nh ∏p dÙng cho nh„m hµng d÷tmay lµ 11,7%, thÒy s∂n 10,8% vµgi«y däp 12,4%, trong Æ„ c„ nh˜ngdflng thu’ l™n tÌi tr™n 57%). ß©y r‚rµng lµ mÈt c∂n trÎ Æ∏ng k” ÆËi vÌis¯c cπnh tranh cÒa hµng h„a Vi÷tNam Î thfi tr≠Íng nµy, Æ∆c bi÷t tronghoµn c∂nh EU Æ∑ vµ Æang k˝ FTAvÌi nhi“u ÆËi thÒ cπnh tranh cÒa Vi÷tNam (vµ v◊ vÀy hµng h„a cÒa h‰ khivµo EU sœ Æ≠Óc h≠Îng m¯c thu’quan v“ c¨ b∂n lµ 0%). MÈt FTA vÌiEU sœ lµ c´ng cÙ tËt Æ” xˆ l˝ rµo c∂nquan tr‰ng nµy.
MÈt Æi”m n˜a c«n l≠u ˝ lµ ngay c∂trong nh˜ng FTA g«n Æ©y, EU v…nduy tr◊ m¯c thu’ quan cao trong l‹nhv˘c n´ng nghi÷p. ßi“u nµy v“ m∆t l˝thuy’t ÆÂng ngh‹a vÌi vi÷c con Æ≠Íngti’p cÀn thfi tr≠Íng n´ng s∂n EU kh„c„ th” tr´ng cÀy vµo mÈt FTA Æ” c„th” Æ≠Óc khai th´ng. Tuy vÀy, theonhi“u chuy™n gia, Æi“u nµy cÚngkh´ng ph∂i lµ rµo c∂n qu∏ lÌn ÆËi vÌin´ng s∂n Vi÷t Nam khi ti’p cÀn thfitr≠Íng nµy bÎi nh˜ng n´ng s∂n mµVi÷t Nam c„ th’ mπnh (n´ng s∂nnhi÷t ÆÌi) lπi kh´ng ph∂i lµ m∆t hµngÆ≠Óc b∂o hÈ mπnh cÒa EU, vµ v◊ vÀyv…n c„ th” hy v‰ng c„ m¯c thu’ tËtqua FTA.
Vµ nh˜ng hi÷u ¯ng l©u dµi...
ß” c„ nh˜ng lÓi ›ch Î thfi tr≠Íng EUqua FTA, Vi÷t Nam t†t nhi™n ph∂iÆ∏nh ÆÊi bªng vi÷c mÎ cˆa thfi tr≠ÍngcÒa m◊nh cho hµng h„a vµ dfich vÙ tıEU. ß©y cÚng ch›nh lµ Æi”m tÀptrung ph«n lÌn nh˜ng quan ngπi v“nh˜ng t∏c ÆÈng ti™u c˘c cÒa FTA vÌiEU.
V“ m∆t l˝ thuy’t, nh˜ng lo ngπi rªnghµng h„a EU nhÀp kh»u vµo Vi÷tNam sœ khi’n c∏c doanh nghi÷p nÈiÆfia cπnh tranh kh„ kh®n h¨n tr™nch›nh s©n nhµ, rªng dfich vÙ tı nh˜ng
nhµ cung c†p lÌn cÒa EU sœ Æà bãpdfich vÙ cÒa doanh nghi÷p nÈi Æfiakh´ng ph∂i kh´ng c„ c¨ sÎ. ß©y th˘ct’ cÚng lµ Æi“u chÛng ta Æ∑ g∆p ph∂i›t hay nhi“u trong qu∏ tr◊nh th˘c hi÷nc∏c FTA Æ∑ k˝ (Æ∆c bi÷t lµ FTA vÌiTrung QuËc).
Tuy nhi™n, nhi“u chuy™n gia kinh t’lπi cho rªng vÌi mÈt n“n kinh t’ c„t›nh bÊ sung cao vÌi thfi tr≠Íng Vi÷tNam nh≠ EU, vi÷c mÎ cˆa thfi tr≠ÍngVi÷t Nam cho c∏c nhµ xu†t kh»u vµcung c†p dfich vÙ EU kh´ng hºn lµmÈt b†t lÓi cho Vi÷t Nam (n’u kh´ngn„i lµ lÓi th’).
V› dÙ, EU c„ th’ mπnh v≠Ót trÈi v“m∏y m„c thi’t bfi, c∏c loπi c´ng ngh÷,d≠Óc ph»m...ß©y lπi lµ nh˜ng loπihµng h„a, dfich vÙ mµ Vi÷t Nam Æangr†t c«n trong Æ«u t≠ ph∏t tri”n, n©ngcao hµm l≠Óng c´ng ngh÷ trong s∂nxu†t, ti™u dÔng vµ thÛc Æ»y qu∏ tr◊nhc´ng nghi÷p h„a. FTA vÌi EU sœ chophäp doanh nghi÷p vµ ng≠Íi d©nVi÷t Nam c„ th” mua Æ≠Óc c∏c hµngh„a, dfich vÙ nµy vÌi gi∏ rŒ, ch†t l≠ÓngtËt, c´ng ngh÷ sπch, tı Æ„ c„ c¨ hÈiÆ” t®ng s¯c cπnh tranh cÒa c∏c s∂nph»m Vi÷t Nam. Nh˜ng m∆t hµngti™u dÔng ho∆c s∂n xu†t mµ doanhnghi÷p Vi÷t Nam c„ th’ mπnh th◊ lπiEU kh´ng hºn Æ∑ m∆n mµ (v› dÙ EUÎ qu∏ xa, hµng h„a vÀn chuy”n tÌiVi÷t Nam m†t qu∏ nhi“u chi ph›,hµng EU gi∏ cao kh„ cπnh tranh...).Vµ v◊ vÀy c∏c doanh nghi÷p Vi÷tNam c„ lœ kh´ng ph∂i qu∏ lo læng v“cπnh tranh tı EU. Tı g„c ÆÈ nµy, EUkh´ng {th´n t›nh} thfi ph«n cÒadoanh nghi÷p Vi÷t Nam ÆËi vÌi c∏cs∂n ph»m li™n quan mµ chÿ lµm thayÆÊi t˚ tr‰ng nhÀp kh»u cÒa c∏c s∂nph»m vµo Vi÷t Nam. Vµ Æi“u nµy, ÎmÈt chıng m˘c nµo Æ„, c„ th” giÛpVi÷t Nam tr∏nh ph∂i phÙ thuÈc qu∏lÌn vµo mÈt nguÂn cung käm ch†tl≠Óng vµ d‘ bi’n ÆÈng (Trung QuËc)nh≠ hi÷n nay.
Trong l‹nh v˘c dfich vÙ, nguy c¨ c∏cnhµ cung c†p dfich vÙ Vi÷t Nam, Æaph«n lµ nh· c∂ v“ quy m´ vËn, kinhnghi÷m, m¯c ÆÈ Æa dπng vµ ch†tl≠Óng c„ th” bfi ∂nh h≠Îng b†t lÓi tıvi÷c th©m nhÀp thfi tr≠Íng cÒa c∏c ÆËi
C• HóI
thÒ EU mπnh vµ dπn dµy kinhnghi÷m qua FTA lµ c„ thÀt. Tuy vÀy,ngay c∂ Î Æ©y, nh„m lπc quan v…n tint≠Îng rªng Æ©y lµ s¯c äp tËt Æ” c∏cnhµ cung c†p dfich vÙ Vi÷t Nam c∂ithi÷n n®ng l˘c cπnh tranh cÒa ch›nhm◊nh. H¨n th’, nhi“u ˝ ki’n quant©m Æ’n lÓi ›ch cÒa c∏c nhµ s∂n xu†tvµ c∂ n“n kinh t’ cfln cho rªng vi÷ccho phäp c∏c nhµ cung c†p dfich vÙEU vµo Vi÷t Nam lµ Æi“u ki÷n Æ” hπgi∏ vµ n©ng cao ch†t l≠Óng nh˜ngdfich vÙ c¨ b∂n (Æ∆c bi÷t trong nh˜ngl‹nh v˘c c¨ sÎ vÀn t∂i vµ tµi ch›nh) vµmang lπi lÓi ›ch lÌn, Î di÷n rÈng choc∏c ngµnh s∂n xu†t vµ cho toµn bÈn“n kinh t’ n„i chung.
B™n cπnh nh˜ng t∏c ÆÈng tr˘c ti’pcÒa vi÷c mÎ cˆa thfi tr≠Íng, nh˜ngcam k’t qua FTA kh∏c trong c∏c l‹nhv˘c mµ EU quan t©m nh≠ cπnhtranh, m´i tr≠Íng, lao ÆÈng... cÚngÆ≠Óc xem lµ nh˜ng y’u tË t›ch c˘c c„th” giÛp m´i tr≠Íng kinh doanh vµth≠¨ng mπi Î Vi÷t Nam ti’n bÈ h¨n,an toµn vµ Ên Æfinh h¨n. ßi“u nµy sœmang lπi nh˜ng t∏c ÆÈng trong l©udµi ÆËi vÌi c∏c doanh nghi÷p Vi÷tNam, tÌi toµn bÈ n“n kinh t’ ch¯kh´ng chÿ lµ c∂i thi÷n h◊nh ∂nh vµm¯c ÆÈ h†p d…n cÒa Vi÷t Nam trongmæt c∏c nhµ Æ«u t≠ n≠Ìc ngoµi.
TrÎ lπi vÌi c©u chuy÷n ban Æ«u, v“ c¨hÈi mÈt FTA song ph≠¨ng Vi÷t Nam- EU mµ chÛng ta Æang c„, xin Æ≠Ócnhæc rªng m‰i c¨ hÈi Æ“u kh´ng lµm∑i m∑i, vµ nh≠ Th∏m t∏n Th≠¨ngmπi EU Æ∑ b„ng gi„ khi ´ng d…n ra v›dÙ EU Æ∑ quy’t Æfinh dıng Ƶm ph∏nFTA vÌi ASEAN khi kh´ng nh◊nth†y t›n hi÷u lπc quan tı khËi nµy,EU sœ kh´ng chÍ ÆÓi Vi÷t Nam qu∏l©u. Vµ chÛng ta hºn Æ∑ bi’t c∏i gi∏ph∂i tr∂ cÒa vi÷c Æ” vuÈt m†t c¨ hÈivµo thÍi Æi”m th›ch hÓp vÌi Hi÷pÆfinh th≠¨ng mπi song ph≠¨ng Vi÷tM¸ (BTA) Æ«u nh˜ng n®m 2000.
V…n bi’t vi÷c cµy c†y nh· bä cfln ph∂itr´ng m≠a tr´ng næng tr´ng ngµytr´ng Æ™m, vi÷c Ƶm ph∏n k˝ k’t mÈtFTA lÌn nh≠ FTA Vi÷t Nam lµ ph∂itr´ng nhi“u b“... V…n mong rªngchÛng ta Æıng tr´ng qu∏ l©u... u
12
x
MÎ cˆa li÷u c„ qu∏ rÈng?
M‰i so s∏nh Æ“u khÀp khi‘ng nh≠ngn’u ph∂i so s∏nh th◊ Ƶm ph∏n c∏cFTA cÚng giËng nh≠ th≠¨ng l≠ÓnghÓp ÆÂng. T¯c lµ v“ nguy™n tæc mÁib™n Æ“u c„ quy“n t˘ do Æ≠a ra ˝ ki’ncÒa m◊nh, kh´ng b™n nµo Æ≠Óc ∏p Æ∆tb™n nµo. Tuy vÀy, tr™n th˘c t’, cÚngnh≠ hÓp ÆÂng th≠¨ng mπi, nÈi dungk’t c†u cÚng nh≠ tham v‰ng cÒa mÈtFTA th≠Íng th” hi÷n nhi“u h¨n quanÆi”m cÒa ÆËi t∏c mπnh. V◊ vÀy vi÷cnghi™n c¯u c∏c FTA mµ EU Æ∑ k˝ Æ”m≠Íng t≠Óng tr≠Ìc nh˜ng g◊ mµ EUc„ th” Æfli h·i Vi÷t Nam trong FTAt≠¨ng lai lµ r†t quan tr‰ng.
Rµ so∏t c∏c FTA mµ EU k˝ g«n Æ©ycho th†y chÛng Æ“u c„ m¯c ÆÈ mÎ cˆathfi tr≠Íng hµng h„a vµ dfich vÙ mπnhmœ b™n cπnh nh˜ng nÈi dung th≠¨ngmπi vµ phi th≠¨ng mπi nh≠ cπnhtranh, sÎ h˜u tr› tu÷, lao ÆÈng, m´itr≠Íng... ß©y th˘c t’ lµ mÈt s˘ thay
ÆÊi lÌn trong ch›nh s∏ch k˝ k’t c∏cFTA cÒa EU so vÌi nh˜ng FTA n∆ngv“ nh˜ng y’u tË phi th≠¨ng mπi nhªmmÈt sË mÙc ti™u (nh≠ t®ng c≠Íng c∏cgi∏ trfi EU, Æ∂m b∂o s˘ Ên Æfinh t≠¨ngÆËi Î nh˜ng khu v˘c g«n EU...) thÍigian tr≠Ìc Æ©y. ßi“u nµy cÚng Æ≠Óckhæng Æfinh r‚ rµng trong {Chi’n l≠ÓcCh©u ¢u Toµn c«u} - v®n b∂n Æfinhh≠Ìng ch›nh s∏ch th≠¨ng mπi cÒa EUtı n®m 2006.
V◊ vÀy, Vi÷t Nam c«n chu»n bfi chokh∂ n®ng mÈt FTA tham v‰ng, vÌinh˜ng cam k’t s©u v“ m¯c ÆÈ vµ rÈngv“ di÷n mÎ cˆa vÌi EU Æ” ÆÊi lπi vi÷cmÎ cˆa thfi tr≠Íng mπnh mœ cÒa EU.ß©y cÚng lµ xu h≠Ìng chung cÒa c∏cFTA th’ h÷ mÌi.
Tuy nhi™n, ÆËi vÌi ri™ng ÆËi t∏c EU,mÈt sË Æi”m kh∏c bi÷t sau Æ©y c„ th”r†t c„ ˝ ngh‹a vÌi Vi÷t Nam.
Th¯ nh†t, v“ th≠¨ng mπi hµng h„a,
Cho Æ’n nay, EU Æ∑ k˝ k’t vµ th˘c hi÷n nhi“u FTA vÌi c∏cÆËi t∏c th≠¨ng mπi c„ Æi“u ki÷n vµ tr◊nh ÆÈ ph∏t tri”ng«n giËng vÌi Vi÷t Nam. Bµi h‰c tı nh˜ng ng≠Íi lÈi n≠ÌcÆi tr≠Ìc, c∂ thµnh c´ng vµ th†t bπi trong c∏c FTA nµy,Æ“u lµ qu˝ gi∏ vÌi ng≠Íi dfl d…m Æi sau nh≠ Vi÷t Nam...
ng≠Íi ßI TR¶õC
Hi÷p Æfinh th≠¨ng mπi t˘ do Vi÷t Nam-EU Tπi sao kh´ng?Chuy™n Æ“ /
T ı n h ˜ n g
EU th≠Íng cam k’t mi‘n thu’ nhÀpkh»u ÆËi vÌi h«u h’t c∏c dflng s∂nph»m vµ dfich vÙ cÒa m◊nh Æ” ÆÊi lπim¯c ÆÈ cam k’t t≠¨ng ̄ ng cÒa c∏c ÆËit∏c. Tuy nhi™n, c∏c nhµ Ƶm ph∏n EUth≠Íng ki™n quy’t gi˜ c∏c dflng thu’ÆËi vÌi c∏c s∂n ph»m n´ng nghi÷p vµthÒy h∂i s∂n. V◊ vÀy, EU c„ th” ho∆ckh´ng Æfli h·i qu∏ cao vÌi c∏c ÆËi t∏cv“ vi÷c mÎ cˆa thfi tr≠Íng n´ng s∂nt≠¨ng ̄ ng, ho∆c ch†p nhÀn nh≠Óng bÈÎ nh˜ng v†n Æ“ kh∏c Æ” bÔ Ææp vi÷cnµy. Ngoµi ra, trong khi EU ch†pnhÀn mÎ cˆa ngay thfi tr≠Íng cÒam◊nh cho ÆËi t∏c, khËi nµy th≠Íngch†p nhÀn cho ÆËi t∏c mÈt lÈ tr◊nhhoµn t†t vi÷c cæt gi∂m thu’ t≠¨ng ÆËidµi (kho∂ng 10-12 n®m, Æ´i khi tÌi 15n®m). R‚ rµng, tı g„c ÆÈ nµy, EUkh´ng ph∂i ÆËi t∏c qu∏ {c¯ng ræn}hay {kh„ chfiu}.
Th¯ hai, EU kh´ng qu∏ chÛ tr‰ng tÌiÆÈ dµi cÒa danh mÙc mÎ thfi tr≠Íngdfich vÙ cÒa ÆËi t∏c m∆c dÔ thÛc Æ»ym¯c ÆÈ mÎ cˆa cao. Thay vµo Æ„, EUsœ chÿ tÀp trung vµo vi÷c t®ng c≠ÍngÆi“u ki÷n gia nhÀp thfi tr≠Íng vµ hoπtÆÈng dfich vÙ cÒa c∏c nhµ cung c†pEU trong mÈt sË l‹nh v˘c dfich vÙ cÙth”. ß©y c„ th” lµ mÈt thuÀn lÓi choVi÷t Nam khi mµ chÛng ta v…n cflnt≠¨ng ÆËi e dà trong mÎ cˆa thfitr≠Íng dfich vÙ.
Th¯ ba, nh˜ng v†n Æ“ kh∏c v“ c∏c rµoc∂n phi thu’ quan (TBT, SPS, chËngb∏n ph∏ gi∏, chËng trÓ c†p, t˘ v÷, h∂iquan.) c∏c FTA cÒa EU Æ“u c„ xuh≠Ìng tu©n thÒ c∏c nguy™n tæc trongWTO vµ chÿ bÊ sung c∏c c¨ ch’ hÓpt∏c nhªm gi∂i quy’t nhanh nh˜ng b†tÆÈng, tπo thuÀn lÓi cho th≠¨ng mπi.ßi“u nµy r‚ rµng kh´ng tπo th™mg∏nh n∆ng cam k’t cho nh˜ng ÆËi t∏cnh≠ Vi÷t Nam mµ ng≠Óc lπi cfln mÎ ranh˜ng c¨ hÈi Æ” xˆ l˝ nh˜ng kh„ kh®nmµ c∏c nhµ xu†t kh»u Vi÷t Namth≠Íng g∆p ph∂i.
Th¯ t≠, li™n quan Æ’n c∏c v†n Æ“ v“ sÎh˜u tr› tu÷, c∏c FTA cÒa EU th≠Íngkh´ng rµng buÈc ÆËi t∏c m¯c b∂o hÈquy“n sÎ h˜u tr› tu÷ cao h¨n m¯cWTO Î m‰i kh›a cπnh mµ tÀp trungc∏c y™u c«u vµo nh˜ng Æi”m mµ khËinµy c„ th’ mπnh nh≠ b∂n quy“n, thi’tk’ vµ chÿ d…n Æfia l˝ ÆËi vÌi c∏c loπi
r≠Óu, gi®m b´ng, pho m∏t. C∏c y™uc«u {c„ tr‰ng Æi”m} nµy c„ lœ kh´ngph∂i lµ y™u c«u qu∏ cao ÆËi vÌi Vi÷t Nam.
Nh◊n vµo c∏ch mµ EU k˝ k’t c∏c FTAvÌi c∏c ÆËi t∏c Æang ph∏t tri”n, r‚ rµngVi÷t Nam c„ nhi“u hy v‰ng Æ” ÆπtÆ≠Óc nh˜ng th·a thuÀn c„ ch†p nhÀnÆ≠Óc cho c∂ hai ph›a n’u chÛng ta{h‰c tËt} tı nh˜ng g◊ mµ c∏c n≠Ìckh∏c Æ∑ lµm Æ≠Óc tr≠Ìc Æ„.
LÓi ›ch thÀt s˘ Æ’n tı Æ©u?
Lµ mÈt n≠Ìc Æang ph∏t tri”n Æfinhh≠Ìng xu†t kh»u, Mexico c„ vŒ nh≠ lµmÈt v› dÙ t≠¨ng ÆËi tËt Æ” Vi÷t Namtham kh∂o v“ nh˜ng t∏c ÆÈng xu†tnhÀp kh»u cÒa mÈt FTA vÌi EU. BætÆ«u c„ hi÷u l˘c tı 1/7/2000, FTA gi˜aMexico vµ EU cho Æ’n nay Æ∑ th˘c thiÆ≠Óc h¨n 10 n®m, 10 n®m vÌi nhi“ubi’n cË, trπng th∏i kh∏c nhau trongth≠¨ng mπi quËc t’. Nh˜ng Æ∏nh gi∏tı t∏c ÆÈng th˘c t’ cÒa FTA nµy v◊vÀy c„ th” tin cÀy Æ≠Óc.
SË li÷u thËng k™ cho th†y th≠¨ng mπihai chi“u gi˜a hai b™n Æ∑ t®ng tr™n207% sau 9 n®m th˘c hi÷n, vÌi m¯ct®ng tr≠Îng xu†t kh»u tı Mexico sangEU lµ 228% vµ m¯c t®ng tr≠Îngth≠¨ng mπi theo chi“u ng≠Óc lπi lµ196%.
Tuy vÀy, xät trong c∏n c©n lÓi ›ch th◊c„ vŒ nh≠ EU Æ≠Óc h≠Îng lÓi nhi“uh¨n Mexico trong FTA nµy. CÙ th”,m∆c dÔ m¯c t®ng tr≠Îng xu†t kh»u tıMexico sang EU mπnh h¨n chi“ung≠Óc lπi, nh≠ng sau 10 n®m th˘c hi÷nFTA, Mexico v…n lµ n≠Ìc nhÀp si™u,vµ cÔng vÌi thÍi gian th˘c thi FTA, gi∏trfi nhÀp si™u cÚng t®ng l™n.
Tr≠Íng hÓp nµy cÒa Mexico lµ bªngch¯ng cho nh˜ng lo ngπi cÒa mÈt sËchuy™n gia Vi÷t Nam rªng EU c„ th”Æ≠Óc lÓi h¨n Vi÷t Nam n’u mÈt FTAÆ≠Óc k˝ k’t vµ th˘c hi÷n gi˜a hai b™n(bÎi m¯c thu’ quan EU ∏p dÙng chohµng Vi÷t Nam hi÷n giÍ Æ∑ Î m¯cth†p trong khi Vi÷t Nam lπi Æang ∏pdÙng m¯c thu’ quan b◊nh qu©n t≠¨ngÆËi cao vÌi hµng h„a EU). ßi“u thÛ vfilµ Mexico kh´ng th†y Æ©y lµ mÈt bi”uhi÷n x†u cÒa quan h÷ th≠¨ng mπi. VÌih‰, Æi“u quan tr‰ng lµ h‰ Æ≠Óc lÓi tıFTA nµy, mµ kh´ng nh†t thi’t ph∂i lµÆ≠Óc lÓi bªng ho∆c h¨n ÆËi t∏c. CÙ th”,nhÍ FTA nµy, Mexico Æ∑ c„ th” giat®ng ngoπn mÙc kim ngπch xu†t kh»uvµo EU, c„ th” mua thi’t bfi c´ng ngh÷tËt tı EU vÌi gi∏ hÓp l˝, c„ th™mnguÂn nguy™n li÷u dÂi dµo vµ c„ ch†tl≠Óng h¨n (sæt thäp, nh˘a, h„a ch th˜u c¨...) Æ” c„ th” gia t®ng s∂n xu†tvµ thÛc Æ»y xu†t kh»u hµng h„a sangthfi tr≠Íng ch›nh cÒa h‰ lµ Hoa K˙.
ß©y cÚng lµ Æi“u mµ chuy™n gia kinht’ Phπm Chi Lan Æ∑ nhÀn Æfinh: LÓi›ch tı FTA Vi÷t Nam - EU c«n Æ≠Ócnh◊n nhÀn tı nhi“u kh›a cπnh kh∏cnhau ch¯ kh´ng chÿ lµ Î c∏n c©n xu†tnhÀp kh»u. ThÀm ch›, theo bµ ChiLan, ngay c∂ n’u khi sau FTA, Vi÷tNam trÎ thµnh n≠Ìc nhÀp si™u trongquan h÷ th≠¨ng mπi vÌi EU (mÈt kh∂n®ng kh„ x∂y ra) th◊ Æi“u nµy cÚng tËtcho Vi÷t Nam khi c„ th” c„ nguÂncung ch†t l≠Óng cao vµ b“n v˜ng thayv◊ tÀp trung nhÀp kh»u hµng h„a kämch†t l≠Óng, c´ng ngh÷ lπc hÀu tı mÈtnguÂn Trung QuËc nh≠ hi÷n nay.
R‚ rµng lµ bµi h‰c tı nh˜ng n≠Ìc Æitr≠Ìc trong vi÷c k˝ k’t vµ th˘c thiFTA vÌi EU, v◊ vÀy, c«n Æ≠Óc xem xätkh´ng chÿ Î b“ m∆t... u
13Hi÷p Æfinh th≠¨ng mπi t˘ do Vi÷t Nam-EU Tπi sao kh´ng? / Chuy™n Æ“
14
FTA VIåT NAM - EU
Q Hi÷n nay EU Æang cho mÈt sË hµng h„a Vi÷t Namh≠Îng GSP - h÷ thËng ≠u Æ∑i phÊ cÀp. VÀy sau khi mµVN k˝ FTA vÌi EU th◊ VN c„ Æ≠Óc h≠Îng ≠u Æ∑i Æ„ n˜ahay kh´ng, vµ xin b◊nh luÀn s©u th™m mÈt chÛt lµ nh≠vÀy, gi˜a GSP vµ FTA th◊ c∏i nµo sœ lÓi h¨n cho Vi÷tNam?
A ChÛng ta cÚng bi’t rªng c„ nhi“u m¯c ÆÈ kh∏c nhautrong quan h÷ th≠¨ng mπi (mµ Î Æ©y lµ thu’ quan) gi˜ahai n≠Ìc ÆËi t∏c b†t k˙. Gi˜a EU vµ Vi÷t Nam, c„ th” c„03 m¯c ÆËi xˆ. M¯c b◊nh th≠Íng nh†t lµ m¯c thu’ su†t tËihu÷ quËc ∏p dÙng ÆËi vÌi hµng h„a Vi÷tNam theo cam k’t cÒa EU trongWTO. M¯c nµy lµ ngang bªnggi˜a t†t c∂ c∏c ÆËi t∏c WTOkh∏c cÒa EU. M¯c th¯ hai,≠u ti™n h¨n mÈt chÛt, lµ m¯cthu’ su†t GSP mµ EU dµnhcho Vi÷t Nam mÈt c∏ch ƨnph≠¨ng. ß©y lµ ÆËi xˆ mµmÈt n≠Ìc ph∏t tri”n c„ th”xem xät trao cho mÈtsË m∆t hµng cÒan≠Ìc Æangho∆c
käm ph∏t tri”n nhªm hÁ trÓ n®ng l˘c cπnh tranh cho hµngh„a Æ„. M¯c th¯ ba, tËt nh†t, lµ x„a b· toµn bÈ ho∆c ph«nlÌn c∏c dflng thu’ theo cam k’t trong mÈt FTA.
Nh≠ vÀy, xät v“ phπm vi, ≠u Æ∑i thu’ c„ Æ≠Óc tı mÈt FTAsœ Î di÷n rÈng vµ s©u h¨n r†t nhi“u so vÌi ≠u Æ∑i theo GSPc∂ v“ sË m∆t hµng Æ≠Óc h≠Îng cÚng nh≠ m¯c cæt gi∂m.Trong khu´n khÊ GSP, nh˜ng m∆t hµng Æ≠Óc h≠ÎngGSP lµ {thi”u sË}, s∂n ph»m nµo mµ Vi÷t Nam Æ∑ ÆÒ s¯ccπnh tranh EU c„ th” sœ cho {tËt nghi÷p GSP}, n„i c∏chkh∏c lµ kh´ng cho h≠Îng n˜a. ß©y lµ Æi“u Æ∑ th†y ÆËi vÌim∆t hµng gi«y däp cÒa Vi÷t Nam. Trong khi Æ„, trongFTA, vi÷c b∑i b· thu’ lµ nguy™n tæc cho h«u h’t c∏c m∆thµng.
Th¯ hai, GSP lµ h◊nh th¯c ≠u Æ∑i ƨn ph≠¨ng, vµ do Æ„EU c„ th” rÛt lπi tÔy ˝. Nh≠ng FTA lπi lµ cam k’t songph≠¨ng, hai b™n Æ“u buÈc ph∂i cæt gi∂m vµ kh´ng Æ≠Ócquy“n t˘ ˝ ƨn ph≠¨ng hÒy b· ngh‹a vÙ nµy.
Tı hai y’u tË nµy c„ th” th†y v“ thu’ quan, FTA mang lπinhi“u lÓi ›ch h¨n hºn so vÌi GSP.
Q R†t nhi“u hµng h„a cÒa Vi÷t Nam hi÷n nay Æangs∂n xu†t c„ quy tr◊nh s∂n xu†t l…n ch†t l≠Óng thµnh ph»mr‚ rµng lµ th†p h¨n so vÌi EU vµ do Æ„ c„ th” kh´ng Æ∏p¯ng Æ≠Óc ti™u chu»n Æ” nhÀp kh»u vµo EU. ßi“u nµy c„
th” th†y tı c∏c loπi rau qu∂ vËn lµ th’ mπnh cÒa Vi÷tNam Æ’n c∏c loπi s∂n ph»m c´ng nghi÷p vÌi c∏c
loπi thi’t bfi s∂n xu†t lπc hÀu, ´ nhi‘m m´itr≠Íng. VÀy EU c„ th” hÁ trÓ g◊ cho Vi÷t
Nam v“ v†n Æ“ nµy Æ” Vi÷t Nam c„ th”tÀn dÙng nh˜ng lÓi th’ trong ti’p cÀn thfi
?
Kh´ng c„ nhi“u s∂nph»m cÒa Vi÷t Nam
cπnh tranh tr˘c ti’pvÌi s∂n ph»m cÒa EU
Tπi sao kh´ng
Hi÷p Æfinh th≠¨ng mπi t˘ do Vi÷t Nam-EU Tπi sao kh´ng?Chuy™n Æ“ /
Tr›ch trao ÆÊi vÌi GS Claudio Dordi v“ nh˜ng v†n Æ“ cÙ th” trong mÈt FTA Vi÷t Nam - EU
15
tr≠Íng EU mµ mÈt FTA vÌi EU c„th” mang lπi?
A ßÛng lµ c∏c FTA mµ EU k˝g«n Æ©y vÌi c∏c n≠Ìc Æ“u Æ“ cÀp Æ’nc∏c v†n Æ“ v“ ti™u chu»n k¸ thuÀt haym´i tr≠Íng mµ EU cÚng nh≠ ÆËi t∏ccÒa m◊nh cÔng ph∂i tu©n thÒ. Tuynhi™n, c∏c quy Æfinh nµy ph«n nhi“ud…n chi’u tÌi c∏c ti™u chu»n quËc t’Æ≠Óc thıa nhÀn chung (v› dÙ trongc∏c c´ng ≠Ìc quËc t’ v“ m´i tr≠Íng)ch¯ kh´ng hºn lµ nh˜ng Æi“u kho∂nvÌi quy Æfinh cÙ th” v“ c∏c Æi“u ki÷nk¸ thuÀt hay m´i tr≠Íng. T´i kh´ngngh‹ lµ sœ c„ nh˜ng quy Æfinh nh≠ vÀy trong FTA t≠¨ng lai vÌi Vi÷t Nam.
Li™n quan Æ’n v†n Æ“ n´ng s∂n, mÈttrong nh˜ng Æi“u ki÷n ∂nh h≠Îng lÌnlµ c∏c ti™u chu»n v÷ sinh dfich t‘(SPS). Tuy nhi™n, cÚng nh≠ Æ∑ n„iph›a tr™n, EU sœ kh´ng ∏p Æ∆t c∏c y™uc«u v“ quy tr◊nh s∂n xu†t ph›a Vi÷tNam, mi‘n lµ c∏c s∂n ph»m Æ∏p ¯ngc∏c ti™u chu»n SPS vËn Æang ∏p dÙngchung cho t†t c∂ c∏c s∂n ph»m nhÀpkh»u (kh´ng ph©n bi÷t lµ c„ FTA vÌiEU hay kh´ng) nhªm b∂o v÷ t›nhmπng, s¯c kh·e cÒa ng≠Íi ti™u dÔngEU.
Q CÚng li™n quan Æ’n v†n Æ“n´ng nghi÷p, theo nh≠ t´i Æ≠Óc bi’tEU Æang trÓ c†p r†t lÌn cho n´ngnghi÷p cÒa m◊nh. ßi“u nµy li÷u c„g©y kh„ kh®n cho n´ng s∂n Vi÷tNam khi ti’p cÀn thfi tr≠Íng EU theoFTA (bÎi dÔ thu’ c„ Æ≠Óc loπi trı th◊gi∏ c∂ cÒa n´ng s∂n Vi÷t Nam v…n c„th” kh„ cπnh tranh vÌi s∂n ph»mn´ng nghi÷p Æ≠Óc trÓ gi∏ cÒa EU)?
A T´i kh´ng ngh‹ lµ c„ nhi“u s∂nph»m mµ Vi÷t Nam cπnh tranh tr˘cti’p vÌi EU. Tr™n th˘c t’, nh˜ng n´ngs∂n mµ Vi÷t Nam c„ th’ mπnh (n´ngs∂n nhi÷t ÆÌi) th◊ EU lπi r†t y’u. D¯aVi÷t Nam ng‰t h¨n, xoµi Vi÷t Namngon h¨n, lπi rŒ h¨n r†t nhi“u so vÌiEU. Nh˜ng m∆t hµng mµ EU c„truy“n thËng l©u ÆÍi nh≠ r≠Óu, phom∏t... lπi kh´ng ph∂i mÚi nh‰n xu†tkh»u cÒa Vi÷t Nam. VÀy chÛng ta c„g◊ ph∂i lo læng nµo, k” c∂ khi n´ng s∂ncÒa EU Æ≠Óc trÓ c†p? V“ v†n Æ“ trÓc†p n´ng s∂n cÒa EU th◊ thÛ th˘c Æ©y
lµ v†n Æ“ lÌn mµ kh´ng th” tr∂ lÍibªng mÈt vµi c©u Æ≠Óc. Tuy nhi™n, t´ixin th´ng tin lµ theo lÈ tr◊nh th◊ EU sœph∂i sæt gi∂m d«n trÓ c†p n´ng s∂n vÌiÆ’n 2015 lÈ tr◊nh nµy sœ hoµn thµnh.
Q Vi÷t Nam vµ EU Æ“u lµ thµnhvi™n WTO vµ v“ nguy™n tæc ph∂i ÆËixˆ vÌi nhau b◊nh ƺng nh≠ ÆËi xˆ vÌit†t c∂ c∏c thµnh vi™n kh∏c trongWTO. VÀy vi÷c k˝ k’t mÈt FTA gi˜a2 b™n nhªm dµnh cho nhau nh˜ngÆËi xˆ ≠u ∏i h¨n li÷u c„ vi phπmWTO hay kh´ng?
A ßÛng lµ WTO lµ mÈt s©n ch¨ichung, b◊nh ƺng gi˜a 153 n≠Ìcthµnh vi™n (t›nh Æ’n thÍi Æi”m hi÷nnay). Lµ thµnh vi™n WTO, Vi÷t Namvµ EU sœ ph∂i ÆËi xˆ vÌi nhau h÷tnh≠ ÆËi xˆ vÌi Canada, M¸ hay b†tk˙ n≠Ìc thµnh vi™n WTO nµo kh∏c.Tuy nhi™n, WTO lπi cho phäp mÈt sËngoπi l÷ ÆËi vÌi nguy™n tæc nµy, trongÆ„ c„ c∏c FTA. CÙ th”, theo quy ÆfinhcÒa WTO th◊ nguy™n tæc kh´ng ph©nbi÷t ÆËi xˆ sœ kh´ng ∏p dÙng ÆËi vÌitr≠Íng hÓp gi˜a hai n≠Ìc thµnh vi™nWTO c„ th·a thuÀn th≠¨ng mπi t˘ dotrong Æ„ cam k’t t˘ do h„a h«u h’tth≠¨ng mπi (cæt gi∂m ph«n lÌn dflngthu’). N’u mÈt th·a thuÀn th≠¨ngmπi Æ∏p ¯ng Æi“u ki÷n nµy, n„ Æ≠Ócxem lµ phÔ hÓp vÌi WTO.
Q K˝ FTA vÌi EU, Vi÷t Nam sœph∂i cæt gi∂m c∏c dflng thu’ nhÀpkh»u. Hµng EU li÷u c„ trµn ngÀpVi÷t Nam sau Æ„ kh´ng, th≠a §ng?MÈt n“n kinh t’ non trŒ, nh· bä, y’uÌt nh≠ Vi÷t Nam li÷u c„ chfiu Æ≠Óc ∏pl˘c lÌn Æ’n vÀy kh´ng?
A V©ng, mÈt n“n kinh t’ nh· bänh≠ng Ưng th¯ 2 v“ xu†t kh»u th˘cph»m vµo EU, lµ mÈt trong sË c∏cnguÂn cung hµng d÷t may lÌn nh†tcho EU... T´i n„i vui vÀy th´i, cflnquan ngπi vıa rÂi lµ r†t ÆÛng. ß©yth˘c ra lµ quan ngπi ÆËi vÌi b†t k˙FTA. V› dÙ, sÎ d‹ EU ch≠a, vµ r†t ›tkh∂ n®ng k˝ FTA vÌi Trung QuËcchÒ y’u do lo ngπi rªng hµng h„aTrung QuËc c„ th” trµn ngÀp thfitr≠Íng EU bÎi n≠Ìc nµy c„ th” s∂nxu†t hµng h„a vÌi gi∏ r†t rŒ, vµ do Æ„c„ th’ mπnh lÌn trong cπnh tranh vÌi
c∏c nhµ s∂n xu†t EU. Tuy nhi™n,tr≠Íng hÓp FTA Vi÷t Nam - EU th◊kh∏c, t´i kh´ng ngh‹ c∏c nhµ s∂n xu†tEU c„ th” xu†t kh»u s∂n ph»m ti™udÔng hay c∏c s∂n ph»m cuËi cÔng vµo Vi÷t Nam vÌi gi∏ th†p ngay c∂ khi c„FTA. V◊ vÀy tπi thfi tr≠Íng nÈi Æfia cÒaVi÷t Nam, c∏c nhµ s∂n xu†t Vi÷t Namsœ bfi c∏c nhµ s∂n xu†t EU ∏p Æ∂o.
VÀy th◊ nh˜ng ngµnh nµo cÒa Vi÷tNam sœ bfi ∂nh h≠Îng? vµ ∂nh h≠Îngnh≠ th’ nµo? T´i cho rªng c∏c nhµcung c†p mÈt sË loπi dfich vÙ nh≠ tµich›nh, vi‘n th´ng, giao th´ng, giaovÀn, hµng h∂i... c„ th” thuÈc nh„mnµy. H‰ lµ nh˜ng ai? T´i nh◊n th†yr†t nhi“u c∏c doanh nghi÷p Nhµ n≠Ìctrong sË nµy, vµ mÈt sË hoπt ÆÈngkh´ng hi÷u qu∂ cho læm, v◊ th’ d‘ bfit∏c ÆÈng bÎi cπnh tranh mÌi. Nh≠vÀy, ÆËi t≠Óng c„ th” ph∂i chfiu ∂nhh≠Îng tı FTA vÌi EU lµ c∏c doanhnghi÷p dfich vÙ hoπt ÆÈng kh´ng hi÷uqu∂.
Tuy nhi™n, n’u nh≠ mÈt sË nh· bfi∂nh h≠Îng ti™u c˘c th◊ sË l≠Óng lÓicÚng tı vi÷c nµy lπi lÌn h¨n nhi“u. V›dÙ khi EU mÎ cˆa thfi tr≠Íng, r†tnhi“u ngµnh s∂n xu†t vµ hπ t«ng Æ∑Æ≠Óc c∂i thi÷n nhÍ vµo c∏c dfich vÙ,c´ng ngh÷ tËt Æ’n tı b™n ngoµi. u
Hi÷p Æfinh th≠¨ng mπi t˘ do Vi÷t Nam-EU Tπi sao kh´ng? / Chuy™n Æ“
