DÛERELA Z ISTORI} UKRA}NS|KOHO KOZACTVA Serig...

1

DERELA Z ISTORI}UKRA}NS|KOHO KOZACTVA

Serig zasnovano 1992r.

2

DERAVNYJ KOMITETARXIVIV UKRA}NY

CENTRAL|NYJ DERAVNYJISTORYNYJ ARXIV UKRA}NY,

m. KY}V

NACIONAL|NA AKADEMIQ NAUK

UKRA}NY

INSTYTUT UKRA}NS|KO} ARXEOHRAFI}

TA DERELOZNAVSTVA im. M.S.HRUEVS|KOHO

ARXEOHRAFINA KOMISIQ

3

KY}V 2006

4

BBK 63.3 (4 Ukr) 46A 87

U etvertomu tomi serijnoho vydannq dokumentiv Arxivu Koa Novo]Zaporoz\ko] Sii opublikovano dokumenty sprav 2127 fondu 229, wozberiha[t\sq v Central\nomu deravnomu istorynomu arxivi Ukra]ny, m. Ky]v.

Ci dokumenty stosugt\sq, holovnym ynom, rozviduval\no] diql\nostizaporociv na terytori] Krymu, Osmans\ko] imperi] ta Rei Pospolyto] (sprava21), stosunkiv zaporociv z ytelqmy Kytajhorods\ko] sotni Poltavs\kohopolku (sprava 22), borot\by Koa proty hajdamakiv (sprava 23), rozvqzannqkonfliktiv z Donec\kym Uspens\kym monastyrem (sprava 24), nohajcqmy(sprava 26), cerkovnoho yttq v Zaporoi (sprava 25), a tako po]zdky u17551756 rr. zaporoz\ko] deputaci] do rosijs\koho imperators\koho dvoru zklopotannqmy pro nadannq Vijs\ku Zaporoz\komu aluvano] hramoty na zemlita skasuvannq mytnyx kordoniv z Het\mans\kog Ukra]nog, osoblyvostej prove-dennq mytno] reformy 17541757 rr. v Ukra]ni ta ]] naslidkiv (sprava 27).

Vydannq rozraxovano na naukovciv, vykladaiv i studentiv, kra[znavciv,usix, xto cikavyt\sq istori[g Ukra]ny.

H o l o v n a r e d a k c i j n a k o l e h i q:

P.S.Soxan\ (holova), H.V.Borqk, V.A.Brexunenko, I.L.Buty,D.V.Burim, L.Z.Hiscova, Q.R.Dakevy, A.I.ukovs\kyj,O.O.Mavrin, G.A.Mycyk, O.V.Muzyuk, O.S.Onywenko,

R.Q.Pyrih, O.J.Pricak, V.A.Smolij

U p o r q d n y k y t o m u:

L.Z.Hiscova (staryj uporqdnyk), L.Q.Demenko,T.L.Kuzyk, L.M.Muravceva

Naukovyj redaktor tomuI.L.Buty

P.S.Soxan\, L.Z.Hiscova,L.Q.Demenko, T.L.Kuzyk,L.M.Muravceva, 2006

ISBN 966-02-0104-4966-02-4004-X

5

Do etvertoho tomu serijnoho dokumental\noho vydannq Arxiv KoaNovo] Zaporoz\ko] Sii1 vmiweno spravy 2127 opysu 1, fondu 229, KiNovo] Zaporoz\ko] Sii, wo zberiha[t\sq v Central\nomu deravnomuistorynomu arxivi Ukra]ny, m. Ky]v (dali CDIAK Ukra]ny)2. Pidhotovkudo vydannq dokumentiv provedeno spivrobitnykamy Instytutu ukra]ns\ko]arxeohrafi] ta dereloznavstva im. M. S. Hruevs\koho NAN Ukra]ny taCDIAK Ukra]ny. Publikaciq dokumentiv zdijsng[t\sq zhidno z opysomArxivu Koa, vydrukovanym 1994r.3

Do etvertoho tomu vvijlo sim sprav, wo vklgagt\ dokumenty, vosnovnomu, za 17541756rr., prote xronolohini ramky sprav 24, 25, 27 dewoyri, zokrema, 27 oxoplg[ i 1767r. Spravy riznqt\sq za zmistom i skladomdokumentiv. Ce spravy: pro stosunky z Kryms\kym xanatom, nohajcqmy,turec\kog administraci[g v Oakovi ta Perekopi, orhanizacig zaporocqmyrozvidky na cij terytori]; pro vza[myny z cars\kym i het\mans\kym urqdamyu vidstogvanni svo]x ekonominyx i terytorial\nyx interesiv; pro uast\zaporociv u hajdamac\kyx na]zdax na nohajciv, zaxoplenni konej u nyx tau rosijs\koho Donec\koho Uspens\koho monastyrq; pro sudovu praktykuKoa; pro protyepidemini zaxody na Zaporoi towo.

Dokumenty sprav 2127 sformovano, systematyzovano ta opysano nazasadax, wo sklalysq v procesi diql\nosti Koa i Zaporoz\ko] vijs\kovo]kancelqri], a tako zvaagy na obstavyny, za qkyx stvorgvavsq ArxivKoa we v asy isnuvannq Zaporoz\ko] Sii, ta umovy zberihannq j

VID UPORQDNYKIVVID UPORQDNYKIVVID UPORQDNYKIVVID UPORQDNYKIVVID UPORQDNYKIV

1 Arxiv Ko a Novo] Zaporoz\ko] Sii: Korpus dokumentiv. 17341775. K., 1998. T.1. 696 s.; K., 2000. T. 2. 752 s.; K., 2003. T. 3. 952 s. (dali Arxiv Ko a T. 1;T. 2; T. 3). Serig rozpoato perevydannqm opysu fondu: Arxiv Ko a Novo] Zaporoz\ko]Sii: Opys sprav. K.: Naukova dumka, 1994. 232 s. (dali Arxiv Ko a Opys).

2 Uprodov 19431992 rr. oficijna nazva arxivu bula takog: Central\nyj deravnyjistorynyj arxiv URSR u m. Ky[vi. Dlq zrunosti skriz\ vyva[mo skoroenu nazvu CDIAKUkra]ny.

3 Cej dovidnyk [ druhym dopovnenym i vypravlenym vydannqm opysu fondu ArxivZaporoz\ko] Sii: Opys materialiv. K., 1931 (dali Opys 1931r.). Vidomo, wo uporqd-kuvannq zaporoz\kyx dokumentiv provadylosq v svij as A. O. Skal\kovs\kym i v Odes\komuistorynomu arxivi (dali OIA), opysy qkyx ne zberehlysq, ta v Odes\komu kra[vomuistorynomu arxivi (dali OKIA) ta Opys 1926r. (f. 229, op.1, spr.375).

6

uporqdkuvannq joho pislq likvidaci] Zaporoq v 1775r.4 Zokrema, spravy21, 22, 2427 sformovano, perevano, za xronolohino-tematynog ozna-kog, zhidno z qkog dokumenty v nyx u meax temy systematyzovano za pev-nym pytannqm i datog skladannq abo oderannq iniciatyvnoho dokumentav Zaporoz\kij vijs\kovij kancelqri]; vynqtkom [ sprava 23, de dokumentysystematyzovano za nominal\no-xronolohinog oznakog, oskil\ky v nijzoseredeno, v osnovnomu, protokoly. Na al\, u konij iz sprav vyqvlenoporuennq u formuvanni i systematyzaci] dokumentiv, wo stalosq ereznedbale zberihannq Arxivu Koa v kin. 1819 st. Tomu, hotugy teksty dopublikaci], uporqdnyky namahalysq vidnovyty dilovodni zasady rozmiwennqmaterialiv spravax. Dokumenty, qki za zmistom ne naleat\ do pevnyx sprav,vmiweno u Dodatkax do tomu.

ist\ iz semy sprav, wo publikugt\sq v tomi, magt\ obkladynky, vyho-tovleni na po. 20 st. v OIA, na qkyx zaznaeno nomery sprav, zaholovky,krajni daty dokumentiv, kil\kist\ arkuiv. Na obkladynkax vidobraenozminy, qki vidbulysq vnaslidok udoskonalennq ta pereskladannq opysufondu v OKIA: perenumeraci] sprav, utonennq krajnix dat dokumentiv takil\kosti arkuiv. Vidbytky obkladynok vmiweno v tomi pered konogspravog.

Fizynyj stan sprav 2127 za svo]my osoblyvostqmy zahalom vidpovida[xarakterystykam sprav 120, podanymy u peredmovax vid uporqdnykiv dopoperednix tomiv5. Dokumenty Koa ta joho adresantiv rosijs\kyx i het\-mans\kyx ustanov, u perevanij bil\osti napysano na paperi formatu 40

i deqki 80, vyroblenomu na fabrykax Rosi] u 18 st. Rozmir arkuiv 36 (30)x 22,5 (19) i 16,8 (16,5) x 21,8 (20,5) sm. Papir bilyj z ovtuvatym vidtinkom,cupkyj, z orstkog poverxneg. Maje vsi dokumenty sprav u mynulinespryqtlyvi asy postradaly vid volohy ta plisnqvy, vidbytky peatok,qkymy perevano opeatuvaly konverty, zrujnovano, vid bil\osti z nyxlyylysq til\ky slidy. Vnaslidok zamokannq pokodeno, perevano,peri ta ostanni arkui sprav, a tako verxni ta nyni astyny dokumentiv,prote v nyx nema[ zitlilyx arkuiv, paperova osnova dosyt\ micna,nezvaagy na slidy zamokannq. Dokumenty ytabel\ni, xo sered nyx [deqka kil\kist\ arkuiv iz zhasagymy tekstamy. Dosyt\ bahato dokumen-tiv z posienymy i rozirvanymy kraqmy, erez ce ]x bulo ukripleno smuhamyystoho paperu, vyluenoho iz sprav, a pry potrebi deqki arkui dlqzmicnennq paperovo] osnovy na tretynu y polovynu pokryto kondensator-nym paperom ovtuvatoho kol\oru. Ci roboty ta opravlennq sprav zdijsnenov Central\nij laboratori] mikrofotokopigvannq i restavraci] dokumentivpry Holovarxivi URSR (CLMRD). Paliturky do 21, 23, 24, 26, 27 spravvyhotovleno iz zvyajnoho kartonu, qkyj obkle[no paperom siroho kol\oru(spravy 21, 24, 26) i tak zvanym marmurovym (spravy 23,27), qkyj

4 Istorig fondu ta joho uporqdkuvannq dyv. Arxiv Ko a Opys S. 521; ArxivKo a T. 1. S. 1728.

5 Arxiv Ko a T. 1. S. 27, 28, 3136; T. 2. S. 1317, 19, 20; T. 3. S. 6, 7.

7

rozmal\ovano ornymy i ervonymy xvylqstymy liniqmy ta ovtymy ikorynevymy smuhamy (sprava 23) ta kruekamy (sprava 27). Korincipaliturok dermantynovi, temno-syn\oho kol\oru. Spravy 22 i 25 opravlenov karton roevoho kol\oru, tak zvanyj prepan.

Sprava 21. U nij zoseredeno dokumenty za 17541756 roky. Poatkoveformuvannq spravy bulo zdijsneno v Zaporoz\kij vijs\kovij kancelqri].Analiz skladu dokumentiv zasvidu[ vtratu nyzky dokumentiv vtraeno.Napys na obkladynci OIA svidyt\, wo dokumenty z ci[] tematyky pry upo-rqdkuvanni bulo podileno na dvi astyny, sprava 21 [ druhog astynog cyxdokumentiv. Perog, oevydno, bula sprava 66, na obkladynci qko] [ napys:Po sekretam Vojska Zaporoskoho pohranyne yzvestyq o dvyenyy ta-tar y nohajcev. ast\ I. Analohini dokumenty zustriagt\sq i v spravi 197.

V Opysu 1931 r. do spravy 21 navedeno zaholovok, skladenyj A.O.Skal\-kovs\kym: Po sekretam Koa Zaporoskoho. Na obkladynci OIA ta v Opysu1926r., skladenomu v OKIA, zaholovky zvualy tak samo: O sekretax KoaZaporoskoho. Na obkladynci OIA zaznaeno, wo spravu (ast\ II) bulooblikovano pid # 124, a xronolohini ramky dokumentiv: 17541756 hoda. Pidas uporqdkuvannq fondu v OKIA sprava oderala # 24, utoneno xrono-lohini ramky dokumentiv: 22.XII.1754 19.VII.1756. Pry pidhotovci dovydannq Opysu 1931r. zaholovok bulo dopovneno: 17541756rr. Ta[mni roz-viduvannq zaporociv u Tureyni pro pidhotovku do vijny ta pro dumu.Spravi prysvo[no #21. U perevydanomu v 1994r. opysi zaholovok bulo vidre-dahovano: Sprava pro ta[mni rozviduvannq zaporociv u Tureyni wodopidhotovky do vijny ta pro poyrennq umy8, wo, v osnovnomu, vidpovida[zmistovi spravy. Vynqtkom [ dok. # 51 Lyst komanduvaa Ukra]ns\koho land-milic\koho korpusa Kostqntyna Kantemira vid 14 lypnq 1755r. pro zqsuvannqobstavyn perebuvannq v Zaporoi i[romonaxa Motronyns\koho monastyrqSazons\koho.

Spravu pronumerovano v OKIA synim ornylom, pro wo svidyt\ napysna obkladynci: Vseho perenumerovano 208 polulystov. Numeraciq dijsnadoteper (ark. 26, 82, 119, 161, 173 propuweno). Takym ynom u spravi 203arkui. Fizynyj stan dokumentiv zadovil\nyj. Kra] astyny arkuivukripleno paperovymy smuhamy.

Dokumenty spravy vysvitlggt\ rol\ Zaporoq v istori] rosijs\ko-turec\kyx vidnosyn, v qkyx zaporoz\kyj i tatars\kyj faktor buv valyvoglankog. Riven\ cyx vidnosyn zaleav vid obiznanosti urqdovyx i vijs\kovyxstruktur pro vnutrin[ i zovnin[ stanovywe Kryms\koho xanatu, joho sto-sunky z Tureynog, diql\nist\ turec\ko] administraci] v Oakovi ta Pere-kopi. Tomu zrozumilo, omu takoho znaennq nadavalosq orhanizaci] rozvi-duval\no] diql\nosti zaporociv u Krymu, Oakovi, Perekopi, nohajs\kyxordax. Bahatovikovi zvqzky mi zaporocqmy, tataramy, turkamy, nohaj-

6 Arxiv Ko a T. 1. S. 3435, 390429.7 Tam samo. T. 3. S. 765769.8 Arxiv Ko a Opys S. 34.

8

cqmy, znannq mov, miscevosti, vijs\kovo] taktyky, povedinky susidiv, pry-sutnist\ okremyx kozakiv v ]xn\omu seredovywi ne zavdy drun\omu, as-to konfliktnomu do nyx, davalo molyvist\ Zaporog maty pevnuinformacig pro vnutrin[ i zovnin[ stanovywe susidiv i v razi vynyknennqahresyvnyx namiriv vyty zaxodiv dlq poperedennq nehatyvnyx naslidkiv.Znaennq dokumentiv, wo publikugt\sq, neperesine, a qkwo pry c\omuzvayty, wo arxivy Kryms\koho xanatu ne zberehlysq, sta[ zrozumilym, qko]vahy nabuva[ informaciq, zdobuta zaporoz\kymy rozvidnykamy. V ]xnix done-sennqx i xarakterystyka klimatynyx osoblyvostej, wo sklalysq v 17541755rr., ekonominyx vtrat, qkyx zaznala kra]na erez suvoru zymu, vnut-rin\oho i zovnin\oho politynoho stanovywa Krymu, pro nezadovolennqv seredovywi nohajs\kyx ord, wo vyqvylosq pislq smerti turec\koho sul-tana Maxmuda, pro vijs\kovi porazky tatar v erkesi], stavlennq do ekspan-sionists\ko] polityky Rosi], namiry nohajciv napasty na Zaporoq towo.Zibrana kozakamy-rozvidnykamy informaciq pro vijs\kovi pryhotuvannq vKrymu i pro poyrennq epidemi] umy v Tureyni ta Pol\wi zmuuvalacyvil\ni ta vijs\kovi struktury vyvaty zaxodiv dlq poperedennq nebez-peky, zokrema, posylgvalasq borot\ba z hajdamakamy, di] qkyx na turec\kijterytori] mohly sprovokuvaty vijs\kovi konflikty z tataramy i nohajcqmy,vlatovuvalysq karantynni zastavy, obmeuvavsq v]zd podoronix z tery-torij, naselennq qkyx bulo vraeno epidemi[g umy, towo.

U nyzci dokumentiv proytu[t\sq istynne stavlennq rosijs\koho urqdudo Zaporoq: nedovira, namahannq obmeyty kontakty Sii z susidamy,zaborona kerivnyctvu Koa znajomytysq iz zmistom lystiv, oderanyx zKrymu, towo. Perebuvannq v Baxysara] pryxyl\nykiv idej het\mana IvanaMazepy, politynyx emihrantiv Fedora Naxymovs\koho ta Fedora Myro-vya, utky pro namiry naebto astyny zaporociv perejty pid protekcigxana ta pro spodivannq tatar na pry[dnannq Sii do Krymu, vyklykaly vrosijs\kyx urqdovyx kolax spravng paniku.

Sprava 22. Spravu sformovano j opysano v Zaporoz\kij vijs\kovij kan-celqri] u 1754 roci, pro wo svidat\ dva dilovodni zaholovky do spravy, zqkyx odyn maje zhas, jmovirno, we u asy zberihannq dokumentiv v ArxiviKoa (ark. 1), i qkyj zhodom bulo pereskladeno (ark. 2): Dlo o uhnatyxz stada sotnyka kytajhorodskoho vorom kurnnym kanvskymPylypam s tovarywy stg lovky st\ loadj i odnoho loaty.1754 hodu zavedenno. Nom 6.

V Opysu 1926r. cq sprava ne znayt\sq, oevydno, vnaslidok nedbalohozberihannq u kin. 18 st. ta 19 st. astynu ]] dokumentiv bulo vtraeno, deqkiopynylysq v inij spravi, de ]x bulo pronumerovano, pro wo svidat\ pro-stavleni na arkuax ornym ornylom nomery (3046, vidsutnij nomer 32).Pry pidhotovci do vydannq Opysu 1931r. dokumenty vydileno v okremu spra-vu j perenumerovano. V opysu 1994r. sprava znayt\sq pid navedenym vywezaholovkom (proytannq deqkyx sliv namy utoneno). Oskil\ky ne vsi cyfrybuly itkymy, v CDIAK Ukra]ny spravu we raz perenumeruvaly olivcem.Takym ynom oblikovano 16 arkuiv. Fizynyj stan dokumentiv zadovil\nyj,

9

za vynqtkom peroho arkua, tekst na qkomu zhas ta we kil\kox poatkovyxta ostannix arkuiv, kraq qkyx vidrestavrovano ta ukripleno kondensa-tornym paperom ovtuvatoho vidtinku.

U spravi jdet\sq pro rozuk i vidkoduvannq vartosti konej, zaxop-lenyx u sotnyka ta yteliv Kytajhorods\ko] sotni Poltavs\koho polkuzaporocqmy-hajdamakamy, vatahu qkyx u 17471748 rokax oolgvavPylypa Slynenko (vin e Pylypko Vataok, zahynuv 1751r.)9 ta inymyvatahamy u 1753 roci.

Sprava 23. Vklga[ dokumenty za 1754, 17581761 roky. Sklada[t\sqz dvox astyn, v osnovu formuvannq qkyx pokladeno rizni oznaky systema-tyzaci], tobto ob[dnano dokumenty kil\kox sprav, zavedenyx u dilovodstvikancelqri] Koa v rizni roky za riznymy oznakamy. V nij zoseredeno pro-tokoly dopytiv osib, zatrymanyx i uvqznenyx u vijs\kovij pukarni (za1754r. 5 protokoliv, 1758 r. 3, 1759 r. 16, 1760 r. 23), qki systematy-zovano za nominal\no-xronolohinog oznakog, a tako sformovana zapredmetno-xronolohinog oznakog sprava za 1760r. pro pryprovadennqv Ki kozaka Serhi]vs\koho kurenq Andriq Maloho, zatrymanoho z krade-nymy kin\my, a zhodom vidpravlenoho do Poltavs\ko] polkovo] kancelqri],oskil\ky zloyn bulo sko[no na terytori] Poltavs\koho polku.

Sprava ma[ obkladynku OIA, dlq qko] vykorystano blank XIX st.:Opys\ bumaham v dl sem naxodqwymsq; zaholovok do spravy napysanoolivcem: Uholovne dela kozakov y dopros k onm 17541775 hh. #180.V Opysu 1926r. zaholovok lyyvsq bez zmin, xronolohini ramky: X.175415.III.1775. #28; pry pidhotovci do vydannq Opysu 1931r. na obkladyncivypravleno 1775 rik na 1760, a tako zmineno zaholovok: 17541760rr. Dopyty u pukarni zloynciv; u perevydanomu v 1994r. opysu vykorystanodilovodnyj zaholovok, vyqvlenyj u spravi (ark. 25 zv.): Doprosy vorovskye,1759 hodu reenie y nereenye. #59.

Vpere spravu bulo pronumerovano v OIA ornym ornylom (147arkuiv), stil\ky ]x znaylosq i v Opysu 1926r. Pry pidhotovci do vydan-nq Opysu 1931r. iz spravy vylueno astynu dokumentiv. Na na pohlqd,]x pry[dnano do spravy 74 c\oho fondu, qka ma[ blyz\kyj dilovodnyjporqdkovyj nomer i zaholovok: Nom 63. Dlo vorovsko. Z 1759 hodu, wov Opysu 1926r. ne znaylasq. Takym ynom u spravi 23 zalyylosq 87 ar-kuiv. U CDIAK Ukra]ny spravu, poynagy z ark.76, bulo perenumerovano.Dokumentam na arkuax rozmirom 16 x 7,3 sm i 16,8 x 13,7 sm, skladenymnavpil, bulo prysvo[no nomery 76 i 77 ta 78 i 79, teper za cymy arkuamylyyly dva nomery: 77 i 78, tomu kil\kist\ arkuiv u spravi u porivnqnni zOpysom 1931r. (87 ark.) zmenylasq do 85.

Fizynyj stan spravy nezadovil\nyj. Kra] okremyx arkuiv ukriplenosmuhamy ystoho paperu, deqki z nyx zadlq zbereennq pokryto kondensator-nym paperom. Prote kil\kist\ pokodenyx arkuiv u rezul\tati aktyvnohovykorystannq zbil\ylasq.

9 Arxiv Ko a T. 1. S. 318; T. 3. S. 784.

10

Zoseredeni v spravi protokoly ce nadzvyajno cikave istorynederelo, wo nese informacig pro zaporoz\ki personali], zasvidugy narivni najnyoho wablq kozac\ko] i[rarxi] poxodennq obvynuvaenyx,fakt vstupu do tovarystva Vijs\ka Zaporoz\koho, nalenist\ do pevnohokurenq, obstavyny vrostannq v kozac\ke tovarystvo, indyvidual\nist\ josoblyvosti doli; tut e podano dani pro bat\kiv, misce i as narodennq,i, osnovne, rozpovid\ pro vynok, za qkyj prytqhneno do vidpovidal\nosti ipokarano. Informaciq protokoliv zacikavyt\ doslidnykiv istori] prava, cy-vil\noho ta kryminal\noho sudoynstva towo. Formulqr protokoliv dosyt\stalyj i pevnog mirog formalizovanyj, prote nyzka detalej, wo proytu-gt\sq v nyx, da[ molyvist\ vyvaty pobut, vza[movidnosyny mi kozakamy,rid zanqt\, zvya], stavlennq do faktu zloynu tain.

Sprava 24 vklga[ dokumenty za 17541759 roky. Ce odna z nebahat\oxsprav, qka zberehlasq maje povnistg i vysvitlg[ podi] vid asu oderannqv Koi iniciatyvnoho dokumenta do ostatonoho vyriennq pytannq. Vlasnesprava sklada[t\sq z dvox kolys\ samostijnyx astyn, qki maly okremi dilo-vodni zaholovky: Dlo Donckoho monastyra o uhnatyx voramy loadqx.Skonno udovol\stvom sovsm 1756 hodu. 810 (ark.1) ta Dlomnstra, zaato z 1756 hoda, oktqbra 12 d. (ark51). U perij idet\sq prorozuk zaporocq Fedora Kirasyra z tovaryamy, obvynuvaenyx u na]zdii zaxoplenni konej z tabuna Donec\koho Uspens\koho monastyrq, i, oskil\kyvynnyx ne bulo zatrymano, vidkoduvannq kurenqmy, do qkyx nalealy zha-dani kozaky, vartosti konej i zbytkiv, qkyx zaznav monastyr. U druhij spravipro splaennq ihumenom Poltavs\koho Xrestovozdvyens\koho monastyrqFeofanom oltovs\kym Koevi vartosti konej, oderanyx nym za pere-xovuvannq uasnykiv na]zdu, za qkyx kureni splatyly hroi poterpilomuDonec\komu monastyrevi. Oevydno, u dilovodstvi Zaporoz\ko] vijs\kovo]kancelqri] bula we odna sprava, poperednq cym, bo v dokumentax, zokrema# 216, 243, 244 ta in., zhadu[t\sq lystuvannq z c\oho pytannq za 17501752roky.

Na obkladynci OIA zafiksovano zaholovok, skladenyj pid as upo-rqdkuvannq dokumentiv: Perepyska po pretenzyy Doneckoho Uspenskohomonastrq k zaporocam za otohnanne loady. 17541759 hoda. #153.Cej zaholovok zalyyvsq pry skladanni Opysu 1926r., prote utonenoxronolohini ramky ta zmineno nomer spravy: 3.X.175424. XII. 1759. #25.V Opysu 1931r. vykorystano peryj iz zhadanyx namy dilovodnyx zaholov-kiv, qkyj tako zalyyvsq u perevydanomu v 1994r. opysu.

Spravu pronumerovano v OIA ornym ornylom, numeraciq dijsnadoteper, kil\kist\ arkuiv 136. Fizynyj stan dokumentiv zadovil\nyj,lye okremi arkui ukripleno paperovymy smuhamy abo pokryto kondensa-tornym paperom na odnu etvertu arkua.

Proanalizuvavy dokumenty spravy, zauvaymo, wo pytannq, poruenenevdovzi pislq na]zdu Fedora Kirasyra z tovaryamy na tabun Donec\koho

10 Ostannij dokument ci[] astyny datovano 5 lgtoho 1756 r.

11

monastyrq 1750 roku, poslidovno rozhlqdalosq v Ky]vs\kij huberns\kijkancelqri], Baxmuts\kij slidij komisi] dlq rozhlqdu vza[mnyx pretenzijmi Vijs\kom Zaporoz\kym i Dons\kym, a z pidporqdkuvannqm Sii het\-manovi Kyrylu Rozumovs\komu v Heneral\nij vijs\kovij kancelqri], i,nareti, v Ky]vs\kij duxovnij konsystori]. Ves\ proces zajnqv 9 rokiv.Cikavo, wo pytannq u vidpovidnyx instanciqx namahalysq vyriyty za dopo-mohog rosijs\koho kryminal\noho prava (Uloenye 1649 hoda), ukra]n-s\koho (malorosijskyx prav) ta uzvya[no] v Zaporoi tradyci] (napry-klad, vidpovidal\nist\ kureniv za leniv svoho tovarystva). Osoblyvu uvahupryvertagt\ dokumenty pro vidnosyny Zaporoq z het\mans\kog admini-straci[g, zokrema z predstavnykom het\mana v Sii, qkomu bulo nadano do-syt\ yroki povnovaennq u nahlqdi za vykonannqm Koem rien\ het\-mana i Heneral\no] vijs\kovo] kancelqri] z c\oho pytannq: ordery ta inidokumenty, adresovani Koevi y koovomu otamanovi, peresylalysq erezpredstavnyka het\mana myrhorods\koho polkovoho sotnyka Vasylq Zarud-noho, qkyj asto perebuvav u Myrhorodi i todi korespondenciq nadxodylado Koa erez dva i bil\e misqciv.

Sprava 25. Vklga[ dokumenty za 1752, 1754, 1755, 1760, 1761roky zvtraenyx sprav, zavedenyx v kancelqri] Koa z riznyx pytan\. Spravusformovano v OIA, na arxivnij obkladynci olivcem zafiksovano zaholovok:S otdel\nmy perepyskamy: 1) o smerty monaxa, sobyragwaho mylostngna Blhorodskyj monastyr; 2) ob ymuwestve hruzynskoho mytropolytaPaysiq, ostavemsq po eho smerty; 3) o poyske vorov; 4) o vdae LukeKuwu hramot mytropolytom na san svqwenyka y proye melkie bu-mahy po raznm voprosam. 17541760hh.. #179. V Opysu 1926r. zbere-eno zaholovok, skladenyj v OIA, ale utoneno krajni daty i zmineno nomerspravy: 18.VI.175420.VIII.1760hh.. #27. Pry pidhotovci do vydannqOpysu 1931r. zaholovok bulo pereskladeno: 17541760rr. Cerkovnispravy. V Opysu 1994r. vykorystano vyqvleni dilovodni zaholovky, okremislova qkyx erez zhasannq tekstu bulo proytano netono, i qki pry pidho-tovci spravy do vydannq vdalosq rozyfruvaty: 1752, 17541761rr.Dlo monastyra Valu]nskoho! za denhy. 1760 hodu. Nom 17; Rstry, koto-ri po umrtvi] hruzynskoho mytropolyta Pa]syq vwy ostalys\ y to zonyx rozdano na pomynany y proty dla. Nom 50.

Vpere spravu bulo pronumerovano v OKIA. Na obkladynci zaznaeno,wo v spravi 27 yspysanx polulystov. U zasviduval\nomu zapysi,skladenomu 13 sinq 1940r. v XCADA, zafiksovano 26 arkuiv; 1950r. vCDIAK URSR spravu bulo perenumerovano z arkua 7 razom 30 arkuiv;1952r. do spravy bulo pry[dnano dokumenty z cerkovnyx pytan\ za 1761r.,zokrema, lystuvannq pro vysvqennq v san svqwenyka cerkvy s.Romankoveobranoho parafiqnamy Josyfa Borozny ta in., ce ark. 3140, wo maly pope-redng numeracig ornym ornylom (121125, 139143) ta olivcem (2737);na na pohlqd, vony [ astynog spr. 112. Teper u spravi 40 arkuiv. Fizy-nyj stan dokumentiv zadovil\nyj. Peri 30 arkuiv vidrestavrovano i vzqtov opravu, retu ne pidyto.

12

Dokumenty v osnovnomu stosugt\sq cerkovnoho yttq na Zaporoi:pro zbir poertv dlq Valujs\koho monastyrq, pro perebuvannq v Sii hru-zyns\koho mytropolyta Pa]siq ta konstantynopol\s\koho arxi[req Dany]la,pro pryznaennq svqwenykiv do cerkov sil Romankove i Kamqns\ke, qkezdijsngvalosq Ky]vs\kog mytropoli[g za podannqm Koa, towo. Same cidokumenty publikugt\sq v osnovnij astyni tomu. Dokumenty, wo za zmistomne naleat\ do cerkovno] tematyky, vmiweno v Dodatkax: ce #296298, 300,305, 307311, 314, 329. Sered nyx [ taki, wo kolys\ nalealy do vtraenyxsprav (dok. #296, 297, 307 ta in.), ale nyzku dokumentiv za zmistom monavidnesty do sprav, wo zberehlysq. Tak, dok. #298 svoho asu naleav doopublikovano] ve spravy 20 i blyz\kyj za zmistom do dok. #491492, a dok.#304, 305, 308, 310, 311 do spravy 1611.

Sprava 26. Vklga[ dokumenty za 1755rik. Sformovano ]] v OIA, debulo oformleno obkladynku i skladeno zaholovok: O presledovaniy haj-damak, skrvavyxsq v uroyw Verbovom y pr. 1755 hoda. #125. Pryudoskonalenni Opysu 1926r. v OKIA bulo utoneno xronolohini ramky:7.I.175531.XII.1755hh. #31. Do vydannq Opysu 1931r. zaholovok pere-skladeno: 1755r. Na]zd zaporociv na nohajs\kyj tabun, qkyj pry pere-vydanni opysu bulo vidredahovano: 1755r. Sprava pro na]zd zaporocivna tabuny nohajs\kyx tatar.

Pronumerovano dokumenty v OKIA 1926r. fioletovym ornylom 80arkuiv. Do vydannq Opysu 1931r. dokumenty u spravi bulo peresystematy-zovano, ale perenumerovano arkui 1940r. v XCADA olivcem velykymycyframy 78 arkuiv. Numeraciq dijsna doteper. Fizynyj stan spravyzadovil\nyj, kra] deqkyx arkuiv ukripleno paperovymy smuhamy.

Sered dokumentiv spravy vyriznqgt\sq lysty (qk oryhinaly, tak i pere-klady) perekops\koho kajmakama ta inyx kryms\kyx urqdovciv. Vony svid-at\, wo na]zd zaporociv na nohajs\ki tabuny, zaxoplennq bilq 600 koneji poranennq 13 nohajciv vyklykalo vidutnyj nehatyvnyj rezonans qk v Kry-mu i Tureyni, tak i v Peterburzi, oskil\ky ci di] zahrouvaly uskladnen-nqmy rosijs\ko-turec\kyx vidnosyn, molyvym napadom na Zaporoq no-hajciv ta inymy bidamy. V Konstantynopoli ta Baxysara] cej fakt pryriv-nqly do voroyx vijs\kovyx dij (dyv. dok. #343). Zverta[ uvahu namahannqrosijs\kyx urqdovciv pered Krymom minimizuvaty vynu zaporociv i poklas-ty vidpovidal\nist\ na piddanyx Rei Pospolyto]. Podiq, zokrema, vidbylasqtako na roboti zaporoz\ko] deputaci] v Peterburzi pry vyrienni mytnohota inyx pytan\ (dyv. spr. 27 dok. #430, 431, 439 ta in.). Ki zmuenyj buvve ne imituvaty, a aktyvizuvaty borot\bu z hajdamakamy. Vreti, pid tyskomobstavyn, konej, xo i ne vsix, bulo znajdeno i povernuto poterpilym.

Sprava 27. U spravi zoseredeno dokumenty za 17551763, 17651767roky. { kopi] dokumentiv za 1754r. Sformovano ]] ta opysano, oe-vydno, v OIA pro wo svidyt\ zaholovok na obkladynci: Ob otpravleniy kodvoru e. y. v. deputatamy bvaho koevaho Danyla Stefanova (Hladkoho)

11 Arxiv Ko a T. 3. S. 483488, 653655, 748749.

13

y dr. dlq ysproeniq oblehenij dlq zaporoskoj torhovly. 17551767hoda. #8. V Opysu 1926r. zaholovok toj samyj, utoneno krajni daty izmineno nomer spravy: 20.III.17552.VI.1767hh.. #29. Pry pidhotovciOpysu 1931r. do vydannq zaholovok bulo pereskladeno: 17551756rr. Deputaciq do Dvoru Danyla Hladkoho, Petra Kalnyevs\koho ta Ivanauhu[vcq 17551756rr. z petyci[g skasuvaty myto ta povernuty zaxopleniNovoserbi[g, Slobids\kym polkom i Dons\kym Vijs\kom zaporoz\ki zemli,qkyj bulo vidredahovano pry perevydanni opysu: 17551756rr. Spravapro vidrqdennq do rosijs\koho imperators\koho dvoru deputaci] Vijs\kaZaporoz\koho u skladi Danyla Hladkoho, Petra Kalnyevs\koho ta Ivanauhu[vcq 17551756rr. z petyci[g pro skasuvannq myta j povernennqzaxoplenyx Novoserbi[g, Slobids\kym polkom i Dons\kymy Vijs\kom zapo-roz\kyx zemel\. Dokumenty # 396, 521 i 522 za zmistom do spravy 27 nenaleat\ i tomu ]x vmiweno v Dodatkax.

Vpere spravu pronumerovano v OIA ornym ornylom 303 arkui;pislq peresystematyzaci] dokumentiv v OKIA arkui perenumerovano oliv-cem v XCADA 1940r. 289 arkuiv, pravda, omus\ ne numeruvalysq kon-verty (na 13 arkuax), qkym v CDIAK URSR bulo prysvo[no literni nomery:54a, 72a, 73a, 74a, 90a, 90b, 184a, 185a, 204a, 236a, 257a, 271a, 283a. Takymynom teper u spravi 302 arkui.

Fizynyj stan spravy zadovil\nyj, ale pevnu kil\kist\ dokumentiv po-kodeno volohog, erez wo kra] deqkyx z nyx bulo ukripleno paperovymysmuhamy abo vidrestavrovano kondensatornym paperom.

Xoa sprava zberehlasq nepovnistg, naqvni dokumenty dagt\ mo-lyvist\ vyvaty pytannq mytno] polityky rosijs\ko] deravy stosovnoZaporoq vid postanovky, obruntuvannq zaporocqmy docil\nostivyriennq joho na svog koryst\, xodu rozhlqdu pytannq v central\nyxustanovax Peterburha, do praktynoho zastosuvannq novopryjnqtyx mytnyxpravyl, wo suprovoduvalosq poruennqmy rosijs\kog mytnog slubogpryjnqtyx zakoniv, i namahannq Koa vidstoqty svo] prava ta prava okremyxzaporociv. Na pidstavi naqvnyx dokumentiv mona dijty vysnovku, wo vseredyni 18 st. najtisnii torhovi zvqzky bulo nalahodeno mi Zapo-roqm i Het\mans\kog Ukra]nog, a najpoyreniymy tovaramy, wo vyvo-zylysq z Zaporoq buly ryba, sil\ ta xutro, vvozylysq produkty xaru-vannq i napo] (borono, krupy, oliq, horilka, med ta in.), tkanyny, vzuttq,odqh, kiry, zbroq, svynec\, porox towo. V okremyx dokumentax zaznaenotako i kil\kist\ takyx tovariv.

Vyriennq ytt[vo valyvoho dlq Zaporoq pytannq povernennqzemel\, zaxoplenyx Dons\kym Vijs\kom ta vidibranyx cars\kog vladog pidposelennq Novoserbi] ta Slobids\koho polku, qk vydno z dokumentiv, urq-dovymy kolamy zatqhuvalosq, oskil\ky lealo v poli interesiv Rosijs\ko]deravy i ne mohlo buty vyrienym na koryst\ Zaporoq. Dlq doslid-nykiv, qki vyvatymut\ vidnosyny Zaporoq i Het\mans\ko] Ukra]ny, va-lyvymy budut\ dokumenty, wo svidat\ pro spryqnnq i pidtrymku het\manomKyrylom Rozumovs\kym, heneral\nym vijs\kovym pysarem Andri[m Bezbo-

14

rod\kom ta Heneral\nog vijs\kovog kancelqri[g interesiv Zaporoq vPeterburzi.

* * *

Publikacig dokumentiv zdijsneno zhidno z Metodynymy rekomen-daciqmy po pidhotovci do vydannq Arxivu Koa Novo] Zaporoz\ko] Sii,osnovni zasady qkyx vykladeno u vstupi vid uporqdnykiv do peroho tomuserijnoho vydannq12. Korotko nahada[mo ]xni vymohy.

Publikugt\sq vsi dokumenty sprav, krim tyx vypadkiv, koly zberehlysqoryhinal, vidpusk i ernetka dokumenta. Perevaha vidda[t\sq ostann\omu va-riantovi, ini ne publikugt\sq, natomist\ u tomi vmiweno skladeni do nyxzaholovky zhidno z ]xnim porqdkovym nomerom z podannqm vidsylky do kin-cevoho varianta. Teksty, za neznanym vynqtkom, publikugt\sq bez propus-kiv. Tak, povnyj tytul het\mana K.Rozumovs\koho podano til\ky v dok. #5,v inyx misce propuwenyx sliv poznaeno trykrapkog v lamanyx dukax:Eq imperatorskoho velystva Malorosi] obo]x storon Dnepra y VojskZaporoskyx htman Kyryll Razumovskij.

Oskil\ky dokumenty napysano perevano dilovodnog ukra]ns\kogmovog (z elementamy rosijs\ko]), wo bulo prytamanne dilovodstvu Vijs\-kovo] kancelqri] Vijs\ka Zaporoz\koho, central\nyx i miscevyx ustanovHet\mans\ko] i Slobids\ko] Ukra]ny 18 st., z metog zbereennq movnyxosoblyvostej dokumentiv ukra]ns\koho poxodennq pry peredai tekstivzastosovano sprowenyj dyplomatynyj metod, wo peredbaa[ ]xn[ vidtvo-rennq zasobamy drukars\koho naboru zhidno z oryhinalom. Usi rukopysnilitery kyrylynoho i latyns\koho alfavitiv peredagt\sq perevano zdopomohog fonetyno i hrafino vidpovidnyx ]m drukars\kyx znakiv suas-noho hradans\koho kyrylynoho ryftu. Zberihagt\sq deqki litery, wovyjly z uytku: qt\, ksi, fita, gs, iycq, zelo, omeha, tverdyj znak; ipsilon zbereeno til\ky qk malu literu, ipsilon, qk propysna, ta z texninyx pryyn peredano vidpovidno litera-my E ta ]. Vynosni litery i bukvospoluennq vneseno v rqdok i peredanokursyvom. Diakrytyni znaky ne zberihagt\sq i ne peredagt\sq. Naqvni voryhinalax pa[rky vneseno v rqdok vidpovidno do zvuannq slova i peredanokursyvom. Skoroennq pid tytlom ne rozkryvagt\sq. }xni rozyfrovkydano u Spysku sliv pid tytlom. Uyvani v tekstax skoroennq slivdopovnggt\sq krapkog; ]xn[ rozqsnennq navedeno u Spysku skoroen\,vyvanyx u dokumentax.

Opysky pysariv ne vypravleno. Pravyl\ne napysannq takyx sliv poda-[t\sq u pidrqdkovyx prymitkax, u inyx vypadkax na nyx akcentu[t\sq uvahaza dopomohog znakiv ? abo !, prostavlenyx odrazu pislq slova z opyskog.Zakresleni v oryhinali slova abo reennq v osnovnomu teksti ne vidtvo-rggt\sq, a vidnovlggt\sq u pidrqdkovyx prymitkax z vkazivkog: Dali

12 Hiscova L. Metodyni rekomendaci] po pidhotovci do vydannq Arxivu Ko a Novo]Zaporoz\ko] Sii. K., 1992; Arxiv Ko a T. 1. S. 2831.

15

zakresleno. Pokodeni frahmenty sliv, qkwo ce molyvo, vidnov-lggt\sq i podagt\sq v kvadratnyx dukax, pry nemolyvosti vidnovlennqv kvadratnyx dukax stavyt\sq trykrapka. Porqdkove yslo prymitky vdokumenti pry dukax prostavlq[t\sq til\ky raz u peromu vypadku. Utekstovyx prymitkax zaznaa[t\sq: Tekst pokodeno. Teksty dokumentivpodileno na abzacy zhidno z formulqrom. Vyvannq punktuacijnyx znakiv,propysnyx i stronyx liter nablyeno do vymoh suasnoho pravopysu.Zakinennq arkuiv u dokumenti poznaeno znakom //, kincevyj arku nepoznaa[t\sq. Vyxidnyj nomer, nezaleno vid miscq rozmiwennq joho v doku-menti, pry publikaci] namy vmiweno v kinci tekstu pid datog (do kincq 50-xrokiv v oryhinalax joho prostavlqly poseredyni livoho polq pozdov arku-a, v 60-x u kinci tekstu pid datog). Naprykinci 50-x 60-x rokax pryoformlenni dokumenta v adresatax asto zaznaalas\ til\ky ustanova, qkijnapravlqvsq dokument, prizvywe kerivnyka prostavlqlosq na livomu polivnyzu. V publikaci] namy prizvywe rozmiweno pislq daty i nomera dokumenta.

Konyj dokument zabezpeeno zaholovkom, v qkomu zaznaeno johoporqdkovyj nomer u publikaci], datu i misce napysannq, riznovydnist\, avtor,adresat, korotkyj zmist, vyxidnyj nomer. Do suprovidnoho lysta i dodatkasklada[t\sq odyn zaholovok. Pry potrebi do dodatka sklada[t\sq okremyjzaholovok, a v zaholovku suprovidnoho lysta naqvnist\ dodatka obumovlg-[t\sq. Koen z dokumentiv ma[ svij nomer, ale, wob pidkreslyty zvqzok minymy, ]xni nomery v zaholovku do suprovidnoho lysta podano erez tyre. Uzaholovku ta imennomu pokayku zahal\novidomi imena, qki zberehlysqdoteper, podano v suasnij ukra]ns\kij formi (Fedor Fedir, Nykyta Mykyta j in.). Prizvywa, qki poxodqt\ vid najmenuvan\ po bat\kovi, v t. . jukra]nciv, navedeno tak, qk ]x vyto v dokumentax (Nykytov, Fylypovtowo). Heohrafini nazvy v zaholovkax, a tako u heohrafinomu poka-yku podano v ]xnij istorynij formi, ale za suasnym napysannqm (HoltvaHovtva, Beriv Berad\, Koban\ Kuban\). Peredau napysannq tgrk-s\kyx najmenuvan\, zokrema tatars\kyx, zdijsneno za rekomendaciqmyO.Halenka Pro dilovodni pereklady z osmans\ko-turec\ko] movy dokumen-tiv Arxivu Koa Novo] Zaporoz\ko] Sii ta problemy ]xn\oho arxeohrafi-noho opracgvannq13.

Naqvnist\ vidbytkiv peatok na dokumenti abo slidy vid nyx obumovlenopid tekstom. Opys peatok podano v Tablyci vidbytkiv peatok na doku-mentax. Opysy peatok systematyzovano za najmenuvannqm vlasnykiv: pe-atka Vijs\ka Zaporoz\koho, ustanov Het\mans\ko] Ukra]ny, rosijs\kyx usta-nov i t. d. U lehendi, vmiwenij pislq tekstu dokumenta, vyznaeno joho avten-tynist\: oryhinal, vidpusk, ernetka y kopiq; podano informacig pro po-peredng publikacig dokumenta.

Dokumenty rosijs\koho poxodennq, zokrema j skladeni v dilovodstviustanov, wo diqly na Ukra]ni, publikugt\sq zhidno z pravylamy peredaitekstiv ukra]ns\koho poxodennq. Ale pry peredai rosijs\kyx tekstiv zbe-

13 Arxiv Ko a T. 2. S. 2331.

16

rihagt\sq til\ky litery, wo buly u hradans\komu ryfti, zaprovade-nomu v Rosi] u 18 st. Vylueni z c\oho ryftu vsi ini (ksi, psi, omeha tain.), peredagt\sq za dopomohog fonetyno totonyx ]m drukars\kyx znakivsuasnoho alfavitu.

Dokumenty, napysani osmans\ko-turec\kog movog, podagt\sq pidvidpovidnym nomerom u tomi qk faksimile. Deqki z nyx magt\ dilovodni pere-klady. Na al\, suasni pereklady ne zrobleno erez vidsutnist\ faxivcq.Z asom, qkwo teksty vdast\sq pereklasty, ]x bude vmiweno v nastupnyxtomax u Dodatku.

Dokumenty zabezpeeno prymitkamy do tekstu (pidrqdkovymy) i zmistu(komentarqmy). Pidrqdkovi prymitky pronumerovano arabs\kymy cyframynaskriz\ u meax dokumenta. Qkwo prymitka oxoplg[ kil\ka sliv, to cyf-rova poznaka stavyt\sq dvii, pered perym i pislq ostann\oho slova, qkipoqsnggt\sq, a v teksti prymitky znak stavyt\sq odyn. Prymitky do zmistu(komentari) v meax konoho dokumenta poznaeno literamy.

Do imennoho pokayka vklgeno vsi vlasni najmenuvannq lgdej (izzaznaennqm prizvywa y prizvys\ka, abo po bat\kovi, abo imeni j po bat\kovi)u formi, wo zustria[t\sq v dokumentax; u deqkyx vypadkax zalueno dodat-kovi dani z inyx derel, zokrema, dlq vstanovlennq prizvyw koovyxotamaniv. olovii osobovi nazvy podagt\sq, zazvyaj, za prizvywem abo zaimenuvannqm po bat\kovi (Fedir Havrylov u pokayku Havrylov Fedir).Osibno uyvani imena, prizvywa ta nazvy po bat\kovi, a tako variantynajmenuvan\ spivvidnosqt\sq z osnovnymy najmenuvannqmy z dopomohogremarky dyv. Varianty osobovyx nazv navodqt\sq v dukax slidom za osnov-nym najmenuvannqm, i ne vplyvagt\ na alfavitnyj porqdok.

Identyfikaciq ta ob[dnannq odnozvunyx osobovyx nazv u po-qsngval\nij astyni zaleyt\ vid povnoty informaci] v publikaci]. Podanav takyx vypadkax informaciq pro social\ne, slubove abo rodynne sta-novywe osib vstanovlg[t\sq na osnovi kontekstu, a v deqkyx vypadkax pryzaluenni dodatkovyx materialiv. Ob[dnannq u spil\nij pozyci]odnozvunyx osobovyx nazv zdijsneno na pidstavi vyvennq tekstivdokumentiv. V imennomu pokayku do tomu vyrieno vidmovytysq vidpodai imen u povnij formi, qkwo taka v dokumenti vidsutnq, oskil\ky nedlq vsix imen molyvo tono ]] vyznayty. Ce taki imena qk Is\ko, Qs\ko,Xarko ta in.

Zvaagy na vidomist\ Koa vid 23 lystopada 1755 r. pro sklad star-yny, ynovnykiv i sluyteliv14 u c\omu tomi u porivnqnni z poperednimydewo zmineno strukturu spysku za xronolohi[g staryny Vijs\ka Zaporoz\-koho, qka zhadu[t\sq u dokumentax tomu.

Do heohrafinoho pokayka vneseno vsi heohrafini nazvy ta ]xnivarianty, wo mistqt\sq v tekstax, u tomu ysli nazvy lqxiv, uroyw, inimikrotoponimy, hidronimy, za vynqtkom takyx heohrafinyx ponqt\ qk Si,Vol\nosti Vijs\kovi, Zaporoq ta in., bo vse vydannq stosu[t\sq cyx

14 CDIAK Ukra]ny, f. 229, op. 1, spr. 28, ark. 45.

17

ponqt\. Katehoriq heohrafinyx ob[ktiv poda[t\sq, v osnovnomu, za ]]vyznaennqm v tekstax.

Okremyj rozdil heohrafinoho pokayka stanovyt\ Perelik zymiv-nykiv, xutoriv i zymiv]v. Vneseni do pereliku ob[kty podano za heohrafi-nog lokalizaci[g (za nazvamy uroyw, riok ta in.), a tako za imenamy vlas-nykiv. Tut e vmiweno Pokayk zymivnykiv ta xutoriv, wo zhaduvalysq vdokumentax, opublikovanyx u tret\omu tomi Arxivu Koa Novo] Zaporoz\ko]Sii.

Katehoriq toponimiv, mikrotoponimiv i naselenyx punktiv (v tomu ysli,nalenist\ ]x do pevno] administratyvno-terytorial\no] odynyci) poda[t\sqza ]] vyznaennqm u tekstax; qkwo vona vidsutnq, to poda[t\sq lye vlasnanazva.

Deqki pozyci] u slovnyku terminiv ta ridkovyvanyx sliv, qki poqsng-valysq tako i v poperednix tomax, u 4 tomi pry potrebi mout\ buty aborozyreni, abo skoroeni.

Vydannq proilgstrovano reprodukciqmy obkladynok sprav, deqkyxdokumentiv, cikavyx z pohlqdu uporqdnykiv zmistom abo paleohrafinymyosoblyvostqmy poerkiv, a tako planiv i kart. Zokrema, na mapi nyn\o]tei] Dnipra, skladenij pid as rosijs\ko-turec\ko] vijny 17361739 rr.15,poznaeno marruty peresuvannq, pol\ovyx taboriv ta ukriplen\ rosijs\kyxi ukra]ns\kyx kozac\kyx vijs\k, Dniprovs\kyj lyman, riky Pivdennyj Buh,Inulec\ ta ]xni prytoky, a tako Zaporoz\ku Si, azi-Kermen, Oakiv, Kin-burn, ini ukriplennq, qki funkcionuvaly v dobu Novo] Sii. Plan Bax-ysaraq z fortadtom 1737 r.16 pokazu[ rozplanuvannq mista, joho okolyci,roztauvannq xans\koho palacu, zasvidu[ vidsutnist\ mis\kyx ukriplen\stolyci Kryms\koho xanatu. Perspektyvne zobraennq Oakivs\ko]forteci 1780-x rr.17 pereda[ davn[ rozplanuvannq ta ustrij sporud forteci.Publiku[t\sq tako plan forteci Svqto] {lyzavety z mapy Novo] Serbi]1754 r., qkyj vidobraa[ rozplanuvannq ta ustrij forteci, osnovni spo-rudy18.

Do etvertoho tomu dodano: vstup vid uporqdnykiv; dokumenty spravy2127; dodatok dokumenty, wo ne vidpovidagt\ zmistovi sprav; komentarido zmistu dokumentiv; slovnyk terminiv ta ridkovyvanyx sliv; imennyjpokayk; spysok za xronolohi[g staryny Vijs\ka Zaporoz\koho, qkazhadugt\sq u dokumentax tomu; heohrafinyj pokayk; perelik vodqnyxznakiv na paperi, na qkomu napysano dokumenty; tablycq vidbytkiv peatokna dokumentax; spysok skoroen\, vyvanyx u dokumentax; spysok sliv pidtytlom; spysok umovnyx skoroen\; xronolohinyj perelik dokumentiv;spysok ilgstracij.

15 Biblioteka Rosijs\ko] akademi] nauk, VR, Kolekciq map i planiv, od. zb. 669.16 Rosijs\kyj deravnyj vijs\kovo-istorynyj arxiv, f. 418, od. zb. 707.17 Rosijs\ka publina biblioteka, Viddil estampiv, HT 63/0942.18 Rosijs\kyj deravnyj vijs\kovo-istorynyj arxiv, f. VUA, od. zb. 26031.

18

* * *

Naukove kerivnyctvo pry pidhotovci dokumentiv do vydannq zdij-sngvaly len-korespondent NAN Ukra]ny doktor istorynyx naukP.S.Soxan\ i kandydat istorynyx nauk I.L.Buty. Dokumenty do drukui dovidkovyj aparat do tomu pidhotuvaly L.Z.Hiscova, L.Q.Demenko,T.L.Kuzyk, L.M.Muravceva, vstup vid uporqdnykiv L.Z.Hiscova,komentari T.L.Kuzyk. Uporqdnyky vyslovlggt\ wyru podqku vsim, xtokonsul\taciqmy, poradamy ta praktynog dopomohog spryqv u pidhotovcido vydannq etvertoho tomu, v tomu ysli H.V.Borqku, O.V.Muzyuk,D.L.Avtonomovu, {.I.Drozdu , V.O.Lenenku, I.L.Synqku.

19

D O K U M E N T YD O K U M E N T YD O K U M E N T YD O K U M E N T YD O K U M E N T Y

20

Sprava 21. Obkladynka, vyhotovlena v Odes\komu istorynomu arxivi

21

1754 r., hrudnq 24. Order Ky]vs\ko] huberns\ko] kancelqri]1754 r., hrudnq 24. Order Ky]vs\ko] huberns\ko] kancelqri]1754 r., hrudnq 24. Order Ky]vs\ko] huberns\ko] kancelqri]1754 r., hrudnq 24. Order Ky]vs\ko] huberns\ko] kancelqri]1754 r., hrudnq 24. Order Ky]vs\ko] huberns\ko] kancelqri]Koevi pro napravlennq zaporociv do BaxysaraqKoevi pro napravlennq zaporociv do BaxysaraqKoevi pro napravlennq zaporociv do BaxysaraqKoevi pro napravlennq zaporociv do BaxysaraqKoevi pro napravlennq zaporociv do Baxysaraqta Oakova dlq rozviduvannq wodo stanovywa v Kryms\komuta Oakova dlq rozviduvannq wodo stanovywa v Kryms\komuta Oakova dlq rozviduvannq wodo stanovywa v Kryms\komuta Oakova dlq rozviduvannq wodo stanovywa v Kryms\komuta Oakova dlq rozviduvannq wodo stanovywa v Kryms\komuxanati j Osmans\kij imperi], qke sklalosq pislq smertixanati j Osmans\kij imperi], qke sklalosq pislq smertixanati j Osmans\kij imperi], qke sklalosq pislq smertixanati j Osmans\kij imperi], qke sklalosq pislq smertixanati j Osmans\kij imperi], qke sklalosq pislq smertiturec\koho sultana Maxmuda. #133turec\koho sultana Maxmuda. #133turec\koho sultana Maxmuda. #133turec\koho sultana Maxmuda. #133turec\koho sultana Maxmuda. #133

O sekretnom1 deleEq imperatorskaho velyestva samoderyc vserossiyskojVoyska Zaporoskoho Nyzovoho blahorodneyemuy vsokopotennyemu hsdynu koevomu atamanuAkymu Yhnatovua yz starynog

Seho dekabrq 22-ho ysla polueno v Kyevskoj hubernskoy kancelqriybdostovernoe yzvestye, to tureckoy saltan umerv, a po nem na prestolvstupyl brat umer aho sultan Osmanh. Y v takom sluae vam,hsdynu koevomu atamanu, yz starynog opredelqetsq pod prylynmpretekstom kak v Bakcsaray, tak y vo Aakov dlq sekretnoho o tamo-nyx obrawenyqx razvedvanyq, vbrav samx lutyx y veroqtygdostoynx, na koyx b utverdytsq blo mono, po dva yly po try elovekakazakov, so vzqtyem u obretagwehosq pry Nykytynskoy zastave pere-vodyka Semenova ukaznx peatnx byletov, otpravyt nemedlenno. Akohda ony, kozaky, vozvratqs\ v Zaporoskug S\, prybudut y to porazvedvanyg yx qvytsq, o tom so vsqkym obstoqtel\stvom v Kyevskughubernskug kancelqryg v samoj krayney skorosty reportovat\. A luteypretekst pryznaetsq pod vydom kupeestva.

Ivan Kostgrynd

Kyev.24 dekabrq 1754 hodu.# 133 zapysan.

Pomitka: Poluen 30 d. dkabrq 1754 hoda.Ark. 1. Oryhinal.

S p r a v a 21S p r a v a 21S p r a v a 21S p r a v a 21S p r a v a 21

1754 1756 rr. Sprava pro ta[mni rozviduvannq1754 1756 rr. Sprava pro ta[mni rozviduvannq1754 1756 rr. Sprava pro ta[mni rozviduvannq1754 1756 rr. Sprava pro ta[mni rozviduvannq1754 1756 rr. Sprava pro ta[mni rozviduvannqzaporociv u Tureyni wodo pidhotovky do vijnyzaporociv u Tureyni wodo pidhotovky do vijnyzaporociv u Tureyni wodo pidhotovky do vijnyzaporociv u Tureyni wodo pidhotovky do vijnyzaporociv u Tureyni wodo pidhotovky do vijny

ta pro poyrennq umyta pro poyrennq umyta pro poyrennq umyta pro poyrennq umyta pro poyrennq umy

#1

11111

1 Tekst pokodeno.

22

1755 r., sinq 4. Raport Koa Ky]vs\kij huberns\kij1755 r., sinq 4. Raport Koa Ky]vs\kij huberns\kij1755 r., sinq 4. Raport Koa Ky]vs\kij huberns\kij1755 r., sinq 4. Raport Koa Ky]vs\kij huberns\kij1755 r., sinq 4. Raport Koa Ky]vs\kij huberns\kijkancelqri] pro napravlennq zaporociv Vasylq Tovmaa,kancelqri] pro napravlennq zaporociv Vasylq Tovmaa,kancelqri] pro napravlennq zaporociv Vasylq Tovmaa,kancelqri] pro napravlennq zaporociv Vasylq Tovmaa,kancelqri] pro napravlennq zaporociv Vasylq Tovmaa,Ivana DevaIvana DevaIvana DevaIvana DevaIvana Devay ta inyx do Budaka, Baxysaraq ta Oakovay ta inyx do Budaka, Baxysaraq ta Oakovay ta inyx do Budaka, Baxysaraq ta Oakovay ta inyx do Budaka, Baxysaraq ta Oakovay ta inyx do Budaka, Baxysaraq ta Oakovadlq rozviduvannq stanovywa v Kryms\komu xanati,dlq rozviduvannq stanovywa v Kryms\komu xanati,dlq rozviduvannq stanovywa v Kryms\komu xanati,dlq rozviduvannq stanovywa v Kryms\komu xanati,dlq rozviduvannq stanovywa v Kryms\komu xanati,qke sklalosq pislq smerti turec\koho sultana Maxmudaqke sklalosq pislq smerti turec\koho sultana Maxmudaqke sklalosq pislq smerti turec\koho sultana Maxmudaqke sklalosq pislq smerti turec\koho sultana Maxmudaqke sklalosq pislq smerti turec\koho sultana Maxmuda

V Kyvskug hubrskug kancelqrigPokornij rport

Z noj Kivskoj hubrskoj! kancllqriy1 proloho 754 hodu, dkabra30 d.2 ordr v Ko Voyska Zaporoskoho Nyzovoho3 polun, kotorymvlno, vybrav samyx lutyx y veroqtnyx (na ko]x utvrdytsq b blomowno!)4 po dva yly po try lovka kozakov, so vzqtim u obrtagw-hosq pry Nykytynskoj zastav prvodyka Smnova ukaznyx patnyxbyltov, pod prylynym prottom kak v Bakcysaraj, tak y v Oakovdlq skrtnoho o tamonyx obrawniqx rozvdovaniq otpravyt5.//

I na onoj order3 v Kyevskug hubrnskug krig6 pokorno donou, todo polunyq onoho Kyvskoj hubrnskoj kriy ordra 7-z nadpysannym zonoj Kyvo-hubrnskoj kriy k hbaz Hyrg, sultanu budackomu, pys-mom-7 dva lovka8 rz Oakov poslanny, imnno: Vasyl Tolma daYvan Devaa, ko]m vlenno, po syl ordra Kyvo-hubrnskoy kriy, oudyx z Astraxanskoj hubrni]9 bsumarnov10,// hd ony poslylys\a,a tak o11 tureckyx i tatarskyx namrnyqx y prdpryqtyqx v Oakov

#2

77777

77777zv.zv.zv.zv.zv.

1 Dali zakresleno sho.2 Dali zakresleno v Ko p.3 Napysano nad rqdkom.4 Duky avt.5 Dali zakresleno I po onomu Kivskoj hubrskoj! a pon! kanclqri] ordru mnog

z obwstva, sohlasqs s atamanamy kurnnymy, vybrav ny! Vasyl kozakov nadnyx, podprttom promysla kupskoho otpravlenyq, ko] mohut za prizdom yx v Ko mn podsovstig samorunog tamo naxodqwyxsq obrawnij podpysku dat. O m q ymg vskorosty,toho dnq, ot sb pry onoj podpysky rport, pry rport tonoj yx podpysky kopig,dannug v Ko, v Kivskug hubrskug! kanclqrig prdstavyt. // A pon po sylvysokomonaryx ukazov (kotorymy vlno o obrawniqx, namrniqx y prdpriqtiqx turckyxrazvdovani ynyt\), toho dnq, skoro tolko yzvsti o umrtvi] turckoho vlykohoMahmuta uynylos, otpravlny v Oakov dva vybranni nadni kozaky, Vasyl na kotoryxpovryt\ bz sumnniq mowno. Edn kurnq Vasyl Hryhoriv, kotoroj v! znagwijturckoj qzyk, a druhoj sy! nym pysmnnij Yvan Dvaa s nadpysanim ot ho prvos-xodytlstva hspdna hnerala Ivana Ivanovya dlq razvdovanyq o tamonyx obrawniqx,namrniqx y prdpriqtiqx. Tako y po syl sho Kivskoj hubrskoj kincllqri]! ordradva takovi kozaky vroqtni y vdagwij dn, s kotoryx dn tako mot po-turckuhovoryt, a d.

6 Dali zakresleno ordr.7 Napysano na livomu poli.8 Dali zakresleno v Oa.9 Dali zakresleno muslymanov.

10 busurmanov11 Tekst pokodeno.

1010101010


23

i v Budakaxb sekrtno razvdovat\. A v Bakcysaraj12 pod prttompokupky mn, kovomu, dvo]x dobryx lo adj nadny kozaky, dva lo-vka, dlq13 povlnnoho razvdyvanyq v samoj skorosty14 z nastavlnymmo]m z starynog y prvodyka Smnova poslanny byt\ imgt. Y to15za vozvrawnym v Ko po razvdovany] ony poslanny kozaky obqvqt16,o tom v Kyvskug hubrnskug kryg img v samoj skorosty donst\.

A. k. Hryhoryj Fdorovv s tovarystvomKo.4 d. hnvarq 1755 hodu.Ark. 7, 10. Vidpusk.

1755 r., sinq 30. Ekstrakt z do]zdnoho donesennq1755 r., sinq 30. Ekstrakt z do]zdnoho donesennq1755 r., sinq 30. Ekstrakt z do]zdnoho donesennq1755 r., sinq 30. Ekstrakt z do]zdnoho donesennq1755 r., sinq 30. Ekstrakt z do]zdnoho donesennqrozvidnyka Vasylq Poxyla pro prybuttq do Krymu poslancqrozvidnyka Vasylq Poxyla pro prybuttq do Krymu poslancqrozvidnyka Vasylq Poxyla pro prybuttq do Krymu poslancqrozvidnyka Vasylq Poxyla pro prybuttq do Krymu poslancqrozvidnyka Vasylq Poxyla pro prybuttq do Krymu poslancqturec\koho sultana Osmana dlq pidtverdennq vladyturec\koho sultana Osmana dlq pidtverdennq vladyturec\koho sultana Osmana dlq pidtverdennq vladyturec\koho sultana Osmana dlq pidtverdennq vladyturec\koho sultana Osmana dlq pidtverdennq vladykryms\koho xana Arslana kryms\koho xana Arslana kryms\koho xana Arslana kryms\koho xana Arslana kryms\koho xana Arslana ireq, a tako pro porazku,ireq, a tako pro porazku,ireq, a tako pro porazku,ireq, a tako pro porazku,ireq, a tako pro porazku,qku zaznaly tatary u vijni z erkesamy, pro nehatyvniqku zaznaly tatary u vijni z erkesamy, pro nehatyvniqku zaznaly tatary u vijni z erkesamy, pro nehatyvniqku zaznaly tatary u vijni z erkesamy, pro nehatyvniqku zaznaly tatary u vijni z erkesamy, pro nehatyvninaslidky, vyklykani suvorog zymog v Krymu towonaslidky, vyklykani suvorog zymog v Krymu towonaslidky, vyklykani suvorog zymog v Krymu towonaslidky, vyklykani suvorog zymog v Krymu towonaslidky, vyklykani suvorog zymog v Krymu towo

trakt z dozdnoho dononyq1, podannoh v krygVojska Zaporoskoho ot kozaka kurnq KorsunskohoVasylq Poxylaa (koj posylan byl v Krym po sylrdra Kyvo-hubrskoj kry dlq razvdyvaniq tamonyx brawnyqx, prdpryqtyqx i namrnyqxy o krymskom xan: on ly yly druhoj st)2.Uynn 1755 hodu, hnvarq 30 d.

Sho hnvarq3 mynuvoho4 8 d. z S on, Vasyl\ Poxyl, z tovarymNykytog Zubnkom pod obrazom proday5 punoho tovaru6 v Nykytyn ot-luylsq. Y tamo po vojskovomu svydtlstvu ot prvodyka dora Sm-nova, polua rossijskoj impratorskoj bylt7 i poyv po 12 d. sho hnvarq po pryyn vlykoj stuy i morozov, v Krym xal z vlykogtrudnostyg8 rz boly stuy i snhovy zamt, tako y za nymnym

#3

66666

12 Dali zakresleno pod prtkst.13 Dali zakresleno vsq.14 Dali zakresleno poslanny.15 Dali zakresleno po.16 Dali zakresleno donsut.1 Tekst pokodeno; tut i dali tekst vidnovleno za dok. #4.2 Duky avt.3 Dali zakresleno pr.4 Dali zakresleno proloho.5 Dali zakresleno xutr.6 Dali zakresleno po paportu voj.7 Dali zakresleno 12 d. sho hnvarq.8 Dali zakresleno za sn.

24

1755 r., sinq 30. Ekstrakt z do]zdnoho donesennq rozvidnyka\Vasylq Poxyla. Dok. # 3.

25

9-ne tol-9 na Krymskom stp10, no i po slax lo adqm11 kormu12, i dva tol-ko mlstig Byg k Prkopu sho hnvarq 19 d. doxaly. I tol skoro13 kban pryxaly, to onoj ban smotrytly, nho n sprayvaq yx zabolym morozom i stug mtlynog, vnutr\ Prkopa pustyly, kudaprxav, staly14 v uzdnom dvor.

Y toho tako y protyx st\ dn\ turky, tatar, // 15hrkyb,armenyv y rosijskye lgd16, vs kupcy17, k nym v tot uzdnoj dvor pry-xodq18 y v kafedynqx uvydvsq9, mdu razhovoramy sprayvaly19turky i tatary: Kto staryny v Sy?h A potom skazaly: Slyno-dnam i vsmu Krymu st\, to ho20 im. vysostvo21 vlykyj knqz\ PtrFdorovy22 na rosijskoj prstol23 vstupyl24, , y dlq toho-d vo vsmhosudarstv25 Ros., 9-tako-d i v Sy Zaporo.-9 punaq26 palba byla.Naprotyv ho on, Vasyl Poxyl, otvtstvoval, to takoho yzvstyq27n slyno28, a yzvstno podlnno st, to29 Bh daroval ix i. v-am prvo-rodnoho syna, 9-ho i. v-a-9 blahovrnoho hdrq i vlykoho knqzq Pavla Pt-rovyad, y dlq toho radostnyq torstva byly.

Ony turky i tatar pry tom obqvyly, to v Car\hrad novoj v-lykoj sultan Osman prstol prynql y ukazal krymskomu xanu ArslanHyrge po-prnmu xanom byt\. Dlq ho prd pryzdom30 yx, Vasylq Po-xyla s tovarywm Zubnkom, rz Prkop z 17 protyv 18 ysl sho hnvarq31 kapy-pa a s tm ukazom i so vsm xanskym uborom, 32-qko-to: sobolg ubog, ablg, nom y protyymy vwmy-32, ot nho, Mus-tafy, sultana vlykoho[, sldoval33 s asystncyg provaatyx 4034


9 Napysano nad rqdkom.10 Dali nad rqdkom zakresleno za sn.11 Dali zakresleno na.12 Dali zakresleno y tolko.13 Dali zakresleno v batu p.14 Dali zakresleno v xanu.15 Pered cym zakresleno s kupc.16 Napysano nad rqdkom zamist\ zakreslenoho lgd vs kupcy.17 Napysano nad rqdkom zamist\ zakreslenoho i spray y.18 Dali zakresleno v kafedq.19 Dali zakresleno rosijskom zdnyx.20 Dali zakresleno i. v.21 Dali zakresleno rosi bla.22 Dali zakresleno rosij.23 Dali zakresleno vst.24 Dali zakresleno naprotyvu ho.25 Dali zakresleno Moskovskom.26 Dali zakresleno y proaq.27 Dali zakresleno v S.28 Dali zakresleno a slyno podlno.29 Napysano nad rqdkom zamist\ zakreslenoho to ho.30 Dali zakresleno moho.31 Dali zakresleno kap.32 Na ark. 11 zv. cg frazu napysano tak: uba, ablq, no i vves\ ubor.33 Dali zakresleno s nmalog.34 Dali zakresleno lvk.

26

qnyar car\hradskyx da tatar dambuluckyx // 100 lvk. Tolko nouv Prkop vxal i prnooval, 18 d. hnvarq vystupyl s Prkoparano, kotoromu st otdavana byla 35-z horoda-35 s punog strlbog 6vystrlov, a ot qnyar36 s rum 37-provaanim.

Qnyary-37 dlq polunyq alovanyq, obwannoho38 ot yx novoho vly-koho sultana, z Karasva, z Bakcysara, z Kfy, Kozlva y s prot\]x mstsobralys\ k svoym ortam v Prkop, koyx, upovatsq, do 600 lvk budt.39-alovanq doydalys\40 20 d. toyg po otzd-39.

Pryuhotovlnij nn nkakyx ne ymgt i namrnyq nkakoho nslyno. Qnyary i proty o tom vsma nho n hovorqt, tako y rky,y rosijsky kupcy, ko]41 vo vsx znatnyx krymskyx horodax ndavno bylypo kupstvu, obqvlqly sovstno, to n slyno pro nblahopryqtynho.

On, Vasyl Poxyl, prynudn tam, v Prkopy, rnnoho svohopunoho9 tovaru42 ostavyt\43 pry rnnomu Nykyt Zubnku, a sam, zaustallg 39 lo adj, dva vrxy sho hnvarq 30 d. v Se mohl9 prybyt\.Na Krymskom stp do Prkopu44 boloj snh st, a po tu storonu Pr-kopu, 9-k Bakcysaru y za Bakcysar-9, takoj boloj snh, to vsma mnohoyslo ot holodu, i xolodu, 9-i stuj-9 nmalyx vsqkoho skota propalo.

soblyvo yzvstno mu st\, to prodoj osny s poslannoho 9-otxana-9 vojska tatarskoho9 dyn sultan45 z svoeg46 dyvyzyg47 rkskymvojskom 9-vojnog pobyt-9 sovsm48, z. 49-Na rksax vsma vlykaq zyma-49.V ynyx mnohyx tatar// lo ady propaly, da y samy mnohi tatar holo-vog 50-ot vlykoho morozu y holodu-50 vsma mnohi, prymorozyv nohy iruky, uxodqt, s koyx bhlcov9 20 lvk v Prkop pojmanno y posa-nno bylo v qmy. Potom e 51-ot tatar prkopskyx-51 slyno bylo,qkoby52 t bhlcy nakazanny i v yx domy otpuwnny, a dvo]x tatarskyxnqkyxs\ murz, qkoby53 po xanskomu vlnyg, povnno v Bakcysary.

1111111111


35 Napysano nad rqdkom zamist\ zakreslenoho ot qnar.36 Dali zakresleno s mlkoho.37 Napysano nad rqdkom zamist\ zakreslenoho qnyary.38 Dali zakresleno ot neho.39 Napysano na ark. 11 zv.40 Dali zakresleno 30.41 Dali zakresleno byly.42 Dali zakresleno v Prkop.43 Dali zakresleno z byvym pry nm.44 Dali zakresleno a ot P.45 Dali zakresleno z svo]m.46 Dali zakresleno nmalog.47 Dali zakresleno ot rk ot.48 Dali zakresleno v kru ubyt. A v yx v yx.49 Napysano na ark. 11 zv.50 Napysano nad rqdkom zamist\ zakreslenoho uxodqt, z koyx 20 lvk.51 Napysano nad rqdkom zamist\ zakreslenoho qkoby.52 Dali zakresleno v Bakcysar k xanu otoslanny, yny ot druhyx.53 Dali zakresleno xan.

27

Vo vrmq prybytyq yx v Prkop mdu prydymy k nym vuzdnoj dvor hramotny turky patnoj rosijskyj bylt ytaly y vsma54tomu udyvlqlys\, to po yx dyalktu55 patan.

Skot prkopskyx tatar56 kolo Dnpra zmut, toyg za nimnympay, a pa za vlykym snhom, morozamy i prbolog stug, mnohopropadat57 lo adj, rohatoho skota i vc propalo i padt. Ne dozdqkrajnho ot Dnpra sla tatarskoho, pod Prkopom, 5 lvk tatar oru-jnyx i konnyx, napav nou, trbovaly xlba, obqvlqly: My-dkaraulny. I strawaq ablqmy, vzqly burku i xlb 25!.Ark. 6, 11. ernetka. O p u b l.: Skal\kovs\kyj A. O. Istoriq Novo] Sii abo ostann\ohoKo a Zaporoz\koho. Dnipropetrovs\k: Si, 1994. S. 352353 (frahment); Sekretnaqperepyska Ko a Zaporoskoho (1734 1763 h.) // Kyevskaq staryna. 1886, fevral\. S. 332333 (frahment).

1755 r., lgtoho 1. Raport Koa Ky]vs\kij huberns\kij1755 r., lgtoho 1. Raport Koa Ky]vs\kij huberns\kij1755 r., lgtoho 1. Raport Koa Ky]vs\kij huberns\kij1755 r., lgtoho 1. Raport Koa Ky]vs\kij huberns\kij1755 r., lgtoho 1. Raport Koa Ky]vs\kij huberns\kijkancelqri] z informaci[g, zibranog v Perekopi rozvidnykamykancelqri] z informaci[g, zibranog v Perekopi rozvidnykamykancelqri] z informaci[g, zibranog v Perekopi rozvidnykamykancelqri] z informaci[g, zibranog v Perekopi rozvidnykamykancelqri] z informaci[g, zibranog v Perekopi rozvidnykamyVasylem Poxylom i Mykytog Zubenkom, pro prybuttqVasylem Poxylom i Mykytog Zubenkom, pro prybuttqVasylem Poxylom i Mykytog Zubenkom, pro prybuttqVasylem Poxylom i Mykytog Zubenkom, pro prybuttqVasylem Poxylom i Mykytog Zubenkom, pro prybuttqdo Krymu poslancq turec\koho sultana Osmana dlq pidtverd-do Krymu poslancq turec\koho sultana Osmana dlq pidtverd-do Krymu poslancq turec\koho sultana Osmana dlq pidtverd-do Krymu poslancq turec\koho sultana Osmana dlq pidtverd-do Krymu poslancq turec\koho sultana Osmana dlq pidtverd-ennq vlady Arslana ennq vlady Arslana ennq vlady Arslana ennq vlady Arslana ennq vlady Arslana ireq, pro poyrennq sered naselennqireq, pro poyrennq sered naselennqireq, pro poyrennq sered naselennqireq, pro poyrennq sered naselennqireq, pro poyrennq sered naselennqKrymu utok wodo molyvo] vijny z Rosi[g, pro nehatyvniKrymu utok wodo molyvo] vijny z Rosi[g, pro nehatyvniKrymu utok wodo molyvo] vijny z Rosi[g, pro nehatyvniKrymu utok wodo molyvo] vijny z Rosi[g, pro nehatyvniKrymu utok wodo molyvo] vijny z Rosi[g, pro nehatyvninaslidky, vyklykani suvorog zymog v Krymu towonaslidky, vyklykani suvorog zymog v Krymu towonaslidky, vyklykani suvorog zymog v Krymu towonaslidky, vyklykani suvorog zymog v Krymu towonaslidky, vyklykani suvorog zymog v Krymu towo

skrtnom dlV Kyvskug hubrnskug kancelqryg1Pokornij rport

Proloho 1754 hodu, dkabrq 30 d. pryslannym z onoj Kyvskoj hubrn-skoj kanclqri] 2-v Ko Vojska Z. N.-2 ordrom vlno pod prylynymprtkstom kak v Bakcysaraj, tak y v Oakov dlq skrtnoho otamonyx obrawnyqx razvdovaniq3, vybrav samyx lutyx y vroqtigdostojnyx, na ko]x by utverdytsq blo mono, dva yly try lovkakozakov, so vzqtym u obrtagwohosq pry Nykytynskoj zastav pr-vodyka Smnova ukaznyx patnyx byletov, otpravyt\ nmdlno. Akohda ony, kozaky, vozvratqs\ v Zaporoskug S prybudut y to porazvdovanyg qvytsq, o tom so vsqkym obstoqtlstvom v Kyvskug hu-brnskug krig rportovat\.

Y na onij Kyvskoj hubrnskoj kanclqri] ordr // mynuveho hn-varq 4 dnq ot mn rportovano4, to pod prtekstom 5-pokupky mn, ko-vomu, dvo]x dobryx lo adj-5 dva lovka nadnyx kozakov dlq

#4

22222


54 Dali zakresleno tu.55 Napysano nad rqdkom, pered cym zakresleno qzyku.56 Dali zakresleno v.57 Dali zakresleno ro.1 Tekst pokodeno.2 Napysano na pravomu poli.3 Dali zakresleno y dostovrnoho yzvstiq.4 Dyv. dok. # 2.5 Napysano na livomu poli zamist\ zakreslenoho po kupstva.

28

povlnoho razvdovaniq v samoj skorosty z nastavlnym mo]m z star-ynog6 y prevodyka Smnova v Bakcysaraj poslany byt\ ymgt. Y pootpravlni] obqvlnoho rporta, prdlyv7 yz zaporoskyx kozakovnadnyx dvox lovk, kurnq Korsunskoho Vasylq Poxyla da NykytuZubnka8, pod obrazom kupstva9 dlq proday punoho tovaru 10-pos-lano blo-10, ko], za prybytym svo]m11 hnvara 30 dnq obratno10 v SZaporoskug, mn, atamanu koovomu, dozdnym dononym obqvyly,to otluylys\ ony yz Sy v Nykytyn hnvara 8 dnq. // Y tamo po vo-yskovomu svydtlstvu12 ot prvodyka Fdora Smnova, polua ros-sijskij impratorskij blt y poyv po 12 dn\ oznanoho hnvara popryyn vlykoj stuy y morozov, v Krym xaly z vlykog trudnostigrz boli stuy y snhovi zamty, tako y za nymnym n tol\ naKrymskom stp, no y po slax lo adqm kormu i dva tolko mylostygBoyg k Prkopu13 hnvara 19 dnq doxaly14. Tol\ skoro k banpryxaly, to onoj ban smotrytly, noho n sprayvaq ix za bolymmorozom y stug mtlynog, vnutr\ Prkopa pustyly, kuda pryxav,staly15 kvartrog v xanu v uzdnom dvor.

Y toho , tako y proty]x st\ dn\ turky, tatar, hrky, armnyy rosijski16 lgd, vs kupc, k nym v toj uzdnoj dvor pryxodq y vkafedjnqx // uvydyvsq, turky y tatar mdu razhovoramy spray-valy: Kto staryny v Sy? A potom skazaly: Slyno-d nam y vsmuKrymu st\, to ho impratorsko vysostvo vlykij knqz\ Ptr Fdo-rovy na rossijskij prstol vstupyl, y dlq toho17 vo vsm hosudarstvRossijskom, tako-d y v Sy Zaporoskoj punaq palba bla.Naprotyv-d ho on, Vasyl\ Poxyl y Nykyta Zubnko, otvtstvovaly,to takoho yzvstiq n slyno, a yzvstno podlno st\, to Boh darovalyx ympratorskym vysostvam prvorodnoho syna, ho ympratorskahovysostva blahovrnoho hosudarq y vlykoho knqzq Pavla Ptrovya, ydlq toho radostniq torstva bly.

Oni turky y tatar pry tom obqvyly, to v Car\hrad novij vly-kij sultan Osman prstol prynql y ukazal krymskomu xanu ArslanHyrg po-prnmu xanom bt\. Dlq ho-d // prd pryzdom yx, VasylqPoxyla y Zubnka, rz Prkop z 17 protyv 18 ysl proloho18

33333


6 Dali zakresleno v Bakcysaraj poslany budut bt\ ymgt, a po razvdovani] ko].7 Napysano zamist\ zakreslenoho hnvara d. vybrav.8 Dali zakresleno sho proloho hnvarq 8 dnq poslano blo z Si.9 Dali zakresleno punoho tovaru.

10 Napysano nad rqdkom.11 Dali zakresleno sho hn.12 Tut i dali tekst vidnovleno za dok. #3.13 Dali zakresleno sho .14 Dali zakresleno y.15 Dali zakresleno v x.16 Dali zakresleno kupc.17 Dali zakresleno d.18 Napysano nad rqdkom zamist\ zakreslenoho sho prodoho sho.

44444

29

hnvara mscq kapy-pa a s tm ukazom y so vsm xanskym uborom,qko-to: sobolg ubog, ablg, nom y proty]my vwmy ot nho, sul-tana vlykoho, sldoval 10-v Bakcysaraj-10 s asystncyg provoatyx sorok qnyar car\hradskyx da tatar dambuluckyx sto lovk.Tolko nou v Prkop vxav y prnoovav, 18 dnq hnvara vystupyls Prkopa rano, kotoromu st\ otdavana bla z horoda z punogstrlbog st\ vystrlov, a ot qnyar s rum provaanym.

Qnyary -d10 dlq poluniq alovanq vlykoho10, obwanoho otyx novoho vlykoho sultana, z Karasva, z Bakcysara, z Kfy, Kozlva ys proty]x mst sobyralys\ k svo]m ortam v Prkop, ko]x, upovatsq,do stsot lovk budt.

A pryuhotovlnij -d y obrawnij nyn nkakyx ne ymgt19, da inamrniq nkakoho n slyno. I qnyary, 20-y tatar-20 o tom noho //n hovorqt, tako y rky, i rossijski kupcy, ko] vo vsx znatnyxkrymskyx horodax ndavno10 bly, obqvlqly sovstno, to n slyno pronblahopryqti noho.

n -d21, Vasyl\ Poxyl22, tam v Prkop rnoj svoj punojtovar ostavyt\ pry rnomu Nykyt Zubnku, a sam, za ustalg troxlo adj 2-y to dlq23 tx lo adj kormu24 dostat\ y za dsqt\ rublvvsma trudno, vozvratytsq25 prynudn-2, i dva vrxy26 hnvara 30 d. vS mohl prybt\. A na Krymskom -d step do Prekopu bolijsnh st\, a po tu storonu Prkopu, k Bakcysaru y za Bakcysarm, takojbolij snh, to27 vsma28 mnoho yslo ot holodu, y xolodu, y stujsnhovyx10 nmalyx vsqkoho skota 29-vsqkoho skota! nmalo yslo-29propalo.

Osoblyvo -d yzvstno emu, 30-Vasylg Poxylu, bylo, to-30 pro-doj osny s poslannoho ot xana krymskoho10 vojska tatarskoho dynsultan z svog dyvyzyg rkskym vojskom 31-qkob vovsq vojnogvyhubln-31 sovsm. V ynyx -d mnohyx tatar lo ady da y samymnohi tatar holovog ot vlykoho morozu y holodu propaly,// a yni -d32 nahaycy10, vsma mnohi, prymorozyv nohy y ruky, uxodqt, s ko]x-d10 bhlcov bol10 dvadcqt lovk v Prkop pojmano y posano


55555

19 Dali zakresleno y o tom.20 Napysano nad rqdkom zamist\ zakreslenoho y proti.21 Dali zakresleno i on.22 Dali zakresleno prynudn.23 Dali zakresleno t.24 Dali zakresleno vsma za vlyku sumu.25 Dali zakresleno v S.26 Dali zakresleno sho.27 Dali zakresleno v.28 Dali zakresleno tu.29 Napysano na livomu poli, dali zakresleno propalo.30 Napysano nad rqdkom zamist\ zakreslenoho st\ to.31 Napysano nad rqdkom zamist\ zakreslenoho vojnog pobyt.32 Dali nad rqdkom zakresleno ta.

30

blo v qmy. Potom ot tatar prkopskyx slyno blo, qkoby tbhlecy nakazany y v ix domy otpuwny, a dvo]x tatarskyx nqkyxs\murz, qkoby po xanskomu vlnig, 10-za pobh33 s vojny-10 povno vBakcysar.

Vo vrmq -d prybytiq yx, 34-Poxyla y Zubnka-34, v Prkop mduprydymy k nym v uzdnoj dvor hramotni turky patnij rossijskijblt ytaly y vsma tomu udyvlqlys\, to po yx dyalktu patan.

A skot prkopskyx tatar okolo Dnpra zmut, toig za nym-nim pay, a pa za vlykym snhom, morozamy y prbolog stug,lo adj, rohatoho skota y ovc mnoho propalo 35-y propadat.

Onoj e Vasyl Poxyl pry tom donsl, to-d toho hnvarq 25dnq-35, n dozdq krajnho ot Dnpra sla tatarskoho, pod Prkopom,pqt\ lovk tatar orujnyx y konnyx, napav nou na ho, VasylqPoxyla, // trbovaly xlba y obqvlqly: My karaulni, 10-starynadyn y 4 lvka tatar-10. I strawaq ablqmi ho, vzqly burku y xlb 36-skolko bylo, xotq i nmnoho, odnak bz xlba na doroz malo ot holodu,y to nym otprqnutsq bylo, malo n umr-36.

Da w onoj Vasyl Poxyl 10-v tom dononi]-10 obqvyl, tokrymsky tatary obqvlqly mu, qko i v rskoj37 provynci] vsma38 zymno ysnhu dovolno st. A v Bakcysaru, y v protyyx mstax39, i v Prkopy40lovskoho kormu vsma dostat 41-na dnoho lvka za 10 k.-41 s trud-nostig, a lo adjnoho kormu, sna, za rubl\ na 2-x lo adj dostavaly 10-v sutky-10, a poslq-d toho y dostat\ n mon bylo. I o vypysannom vKyvskug hubr. krig pokorny rportug42.

A. k. Hryhoryj Fdorov s tovarystvomKo.Fvralq 1 d. 1755 hodu43.Ark. 25. Vidpusk.


33 Dali zakresleno z Prkopu.34 Napysano nad rqdkom, pered cym zakresleno Va.35 Napysano na pravomu poli zamist\ zakreslenoho y padt.36 Napysano nad rqdkom i na livomu poli zamist\ zakreslenoho vvs. Na rksax

vsma vlykaq zyma. O m v Kyvskug hubrnskug kanclqrig po syl vyobqvlnohoordra v pokornost moj rportug. Da pry tom on.

37 rkskoj38 Dali zakresleno boloj xolod.39 Dali zakresleno tako.40 Dali zakresleno tak.41 Napysano nad rqdkom zamist\ zakreslenoho syskat\ nuno.42 Napysano nad rqdkom zamist\ zakreslenoho donou.43 Dali zakresleno hnvarq.

31

1755 r., sinq 14. Sankt-Peterburh. Order het\mana1755 r., sinq 14. Sankt-Peterburh. Order het\mana1755 r., sinq 14. Sankt-Peterburh. Order het\mana1755 r., sinq 14. Sankt-Peterburh. Order het\mana1755 r., sinq 14. Sankt-Peterburh. Order het\manaKyryla Rozumovs\koho Koevi pro vyttq zaxodiv bezpekyKyryla Rozumovs\koho Koevi pro vyttq zaxodiv bezpekyKyryla Rozumovs\koho Koevi pro vyttq zaxodiv bezpekyKyryla Rozumovs\koho Koevi pro vyttq zaxodiv bezpekyKyryla Rozumovs\koho Koevi pro vyttq zaxodiv bezpekyna kordonax z Osmans\kog imperi[g ta pro rozviduvannqna kordonax z Osmans\kog imperi[g ta pro rozviduvannqna kordonax z Osmans\kog imperi[g ta pro rozviduvannqna kordonax z Osmans\kog imperi[g ta pro rozviduvannqna kordonax z Osmans\kog imperi[g ta pro rozviduvannqwodo stanovywa v Kryms\komu xanati, qke sklalosqwodo stanovywa v Kryms\komu xanati, qke sklalosqwodo stanovywa v Kryms\komu xanati, qke sklalosqwodo stanovywa v Kryms\komu xanati, qke sklalosqwodo stanovywa v Kryms\komu xanati, qke sklalosqpislq smerti turec\koho sultana Maxmuda. #55pislq smerti turec\koho sultana Maxmuda. #55pislq smerti turec\koho sultana Maxmuda. #55pislq smerti turec\koho sultana Maxmuda. #55pislq smerti turec\koho sultana Maxmuda. #55

O sekretnom1 dlEq ympratorskaho vlystva Maloy Rosiy oboyx storonDnpra y Voysk Zaporoskyx htman, dystvytlnykamrhr, Ympratorskoy sankt-ptrburhskoy Akadmiynauk przydnt, lyb-hvardiy Izmaylovskoho polkupodpolkovnyk y boyx rossiyskyx ympratorskyxrdynov, Svqtyx apostola Andrq y Alandr!Nvskoho, tako polskoho Bloho rla y holstynskohSvqtiq Ann kavalr, Rossiyskoy ympriy hrafKyryll Razumovskiy2, aVoyska Nyzovoho Zaporoskoho hspdnu kovomu atamanu,staryn voyskovoy, atamanam kurnnm y vsmu Voysku

Sho hnvara 13-ho dnq v pryslannoj k nam yz Hsdrstvnnoy kollhiyynostrannx dlb q ympratorskoh vlystva hramotv izobrano.V Kollhyg-d ynostrannx dl nadvornoy sovtnyk y rzydntObrskovh yz Kostantynopolq ot 2-ho dkabra prodoho 1754-ho hodadonosl, to soltan turckyj, po ndolhovrmnnoy bolzny, toho 2-ho ysla, v poldn\, skonalsq y pry zaxodniy solnca pohrbn, ana prstol soltanskoy vstupyl brat ho Osman.

Y xotq-d s proyzstvy tamo nykakoho smqtniq y osoblyvohodvynyq n proizvlo, no vs spokoy! obolos\, a to vprd\ vospo-sldut w nyzvstno, no pon-d takaq v sosdstv sluyv aqsqvanaq prmna podat pryynu v razsudniy buduwyx nprdvy-dymyx proyzstvj, s zdny storon, na vsqkoj sluay, bt\ v osto-ronosty y protyv kakoho-lybo naqnnoho prdpryqtiq sodrat\ sbqv hotovnosty. Dlq toho onog // q ympratorskaho vlystva hramotogpovlno nam po komand nay k komu nadlyt v malorossiyskyxpolkax, a soblyvo Zaporoskomu Voysku, nmdlnno y naykrpaypodtvrdyt\, tob pry nynnx v Turkiy sumnytlnx obstoqtl-stvax kak na urdnnx zastavax, tak y v protyx pohranynxmstax, hd potrbno, vo vsqkoj ostoronosty naxodylys\. N mn y proysxodnyq, y obrawnyq v takom sosdstv prylno prymalyy, razvdyvaq, nam donosyly b. Y pry tom b kak v Kyv, tak y vNovug Srbyg komandyramd o tom znat\ davaly b. A dlq yzbanyqvsqkyx razdorov najprylny staralys\ o soblgdniy sosd-

88888


#5#5#5#5#5

1 Tekst pokodeno.2 Povne tytuluvannq het\mana Kyryla Rozumovs\koho zalyeno til\ky u c\omu doku-

menti. Dyv. pro ce v arxeohrafinij peredmovi.

32

stvnnoy s Turckog storonog drub y ob otvrawniy vsho toho, toby malymu nsohlasig y ssoram s tataramy yl s turkamy povod podat\mohlo. Y yspolnniy po tomu q ympratorskomu vlystvu rportovat\.

I vo yspolnny prdyzobrannoho q ympratorskaho vlystvapovlnyq my vam, koovomu atamanu, z starynog y vsmu Voysku Zapo-roskomu prykazyvam: pry nynnx v Turkiy sumnytlnx obsto-qtlstvax v zlo krpkoy ostoronosty naxodytys\; da y na urdn-nx zastavax, tako y v protyx pohranynx mstax, hd potrbno,vsqkug ostoronost\ ymt\ vsm komand vay lgdm prykazat\.Dlq prymanyq proysxodniy y obrawnyj v takom sosdstv tot-as otpravyt\ naronx nadnx lgdy pod prylynym prttom yym vlt\ vsmy obrazy o tamonx obrawnyqx provdyvat// skrtno,y to yzvdano budt, o tom b donosyl vam, a v ymt kak v Hn-ralnug kanclqryge, tak y k nam prqmo obstoqtlno rportovat\. Y otom y v Kyv tako, y v Novug Srbyg k tamonm komendyrom!znat\ davat\. A dlq yzbanyq vsqkyx razdorov nayprylny sta-ratsq y v Voysku Zaporoskom, komu nadlyt, prytvrdat\ o soblg-dnyy sosdstvnnoy z Turckog storonog drub y ob otvrawnyy vshotoho, tob k malymu nsohlasyg y ssoram s tataramy y s turkamypovod podat\ mohlo. Y yspolnniy po semu nam rportovat\.

Htman hraf K. RazumovskijSankt-Peterburh.Hnvarq 14 dnq 1755-ho hoda.# 55.Pomitka na ark. 8: Pol. 14 d. fvralq 1755 hodu3.Ark. 8, 9. Oryhinal. O p u b l.: Skal\kovs\kyj A. O. Istoriq Novo] Sii abo ostann\ohoKo a Zaporoz\koho. Dnipropetrovs\k: Si, 1994. S. 349 (frahment); Sekretnaqperepyska Ko a Zaporoskoho (1734 1763 h.) // Kyevskaq staryna. 1886, fevral\. S. 328 (frahment).

1755 r., lgtoho 16. Nakaz Koa polkovnykovi1755 r., lgtoho 16. Nakaz Koa polkovnykovi1755 r., lgtoho 16. Nakaz Koa polkovnykovi1755 r., lgtoho 16. Nakaz Koa polkovnykovi1755 r., lgtoho 16. Nakaz Koa polkovnykoviBuhoBuhoBuhoBuhoBuhoardivs\ko] palanky Maksymovi Taranu pro vijs\kovuardivs\ko] palanky Maksymovi Taranu pro vijs\kovuardivs\ko] palanky Maksymovi Taranu pro vijs\kovuardivs\ko] palanky Maksymovi Taranu pro vijs\kovuardivs\ko] palanky Maksymovi Taranu pro vijs\kovuhotovnist\ v razi molyvoho napadu z boku tatar, unyknennqhotovnist\ v razi molyvoho napadu z boku tatar, unyknennqhotovnist\ v razi molyvoho napadu z boku tatar, unyknennqhotovnist\ v razi molyvoho napadu z boku tatar, unyknennqhotovnist\ v razi molyvoho napadu z boku tatar, unyknennqkonfliktiv mi zaporocqmy, turkamy i tataramy, rozukkonfliktiv mi zaporocqmy, turkamy i tataramy, rozukkonfliktiv mi zaporocqmy, turkamy i tataramy, rozukkonfliktiv mi zaporocqmy, turkamy i tataramy, rozukkonfliktiv mi zaporocqmy, turkamy i tataramy, rozuki zatrymannq vynnyx u zaxoplenni konej u nohajcivi zatrymannq vynnyx u zaxoplenni konej u nohajcivi zatrymannq vynnyx u zaxoplenni konej u nohajcivi zatrymannq vynnyx u zaxoplenni konej u nohajcivi zatrymannq vynnyx u zaxoplenni konej u nohajciv

skrtnom dlPanu polkovnyku bohoardovomu Maksymu Taranuaz starynogPrykaz

Kakov polun ot ho qsnvlmonosty hpdyna, hpdyna Maliq Rosi]obo]x storon Dnpra y Vojsk Zaporoskyx htmana y raznyxordynov kavalera, Rossijskoj ympri] hrafa Kyryla HryhoryvyaRazumovskoho vysokopovlytlnyj ordr o umrtvi] turckoho sultana y

#6

99999

3 Napysano pozdov livoho polq.

1313131313

33

o vstuplni] na sultanskoj prstol brata ho Osmana, tako o vozdr-ani] zaporoskyx kozakov ot vorovstva y svovolstv, tob prynynnyx v Turckoj oblasty sumnytlnyx obstoqtlstvax n mohlopodat\ povodu k nezaapnomu! sluag. S onoho snqv tonug kopig,pry sm k vam, pan polkovnyk, dlq vdoma y nprmnoho po tomuyspolnniq posylam y nakrpko vam prykazum, daby v sydqwym vvdomstv vam1 zymovnykamy zaporoskym kozakam, onyj ordr sk-rtno publkovav, prykazaly ot nzaapnoho! napadniq bt\ // v ndrma-tlnoj prdostoronost. Y ono qk vam, tak y kozakam sodrat\ vskrt, tob atagwysq vory, uvdav o tom, po svomu lhkomyslygn uynyly kakoho poddanym vojskovym y malorosijskym lgdqm,tako turkam y tataram v razhrablni] yx imuwstv obydy. Y prytom vam nakrpko prykazum: vorov syskyvat\ y ot ix vorovstva voz-dryvat\, tob pod nynno vrmq pry uynni] tataram ot vorovhrabytlstvom y vorovstvom obyd n posldovalo kakoho mdu obo]myimpryqmy, Rossijskog y Turckog, vnomyrnym traktatamb razdoru.2-Y po sysku tx vorov s pokradnymy imy u nahajcov lo admy dlq otdayna obydymug storonu k nam do Ko a pryslat\-2. Y vam, pan polkovnyk,z starynog, o sm vdaq, ynyt\ nprmno ispolnni. Y qk o polu-ni], tak y o yspolnni] k nam do Ko a rportovat\.Z Ko a.Fvralq 16 d. 1755 hodu.Ark. 13. Vidpusk.

1755 r., lgtoho 24. Verbove. Donesennq polkovnyka1755 r., lgtoho 24. Verbove. Donesennq polkovnyka1755 r., lgtoho 24. Verbove. Donesennq polkovnyka1755 r., lgtoho 24. Verbove. Donesennq polkovnyka1755 r., lgtoho 24. Verbove. Donesennq polkovnykaBuhoBuhoBuhoBuhoBuhoardivs\ko] palanky Maksyma Tarana koovomuardivs\ko] palanky Maksyma Tarana koovomuardivs\ko] palanky Maksyma Tarana koovomuardivs\ko] palanky Maksyma Tarana koovomuardivs\ko] palanky Maksyma Tarana koovomuotamanovi Hryhori[vi Lantuxu pro napravlennq do Siiotamanovi Hryhori[vi Lantuxu pro napravlennq do Siiotamanovi Hryhori[vi Lantuxu pro napravlennq do Siiotamanovi Hryhori[vi Lantuxu pro napravlennq do Siiotamanovi Hryhori[vi Lantuxu pro napravlennq do Siinohajs\kyx nevil\nykiv-abaniv, qki povidomyly pro namirnohajs\kyx nevil\nykiv-abaniv, qki povidomyly pro namirnohajs\kyx nevil\nykiv-abaniv, qki povidomyly pro namirnohajs\kyx nevil\nykiv-abaniv, qki povidomyly pro namirnohajs\kyx nevil\nykiv-abaniv, qki povidomyly pro namirnohajciv napasty na Zaporoq, pro znajdennq dvox ubytyxnohajciv napasty na Zaporoq, pro znajdennq dvox ubytyxnohajciv napasty na Zaporoq, pro znajdennq dvox ubytyxnohajciv napasty na Zaporoq, pro znajdennq dvox ubytyxnohajciv napasty na Zaporoq, pro znajdennq dvox ubytyxnohajcqmy kozakiv i pro vykradennq Denom Adognohajcqmy kozakiv i pro vykradennq Denom Adognohajcqmy kozakiv i pro vykradennq Denom Adognohajcqmy kozakiv i pro vykradennq Denom Adognohajcqmy kozakiv i pro vykradennq Denom AdogMurzog devqty kozac\kyx konejMurzog devqty kozac\kyx konejMurzog devqty kozac\kyx konejMurzog devqty kozac\kyx konejMurzog devqty kozac\kyx konej

O skrtnom dlEq impratorskaho vlystva Voyska ZaporoskohoNyzovoho atamanu1 koovomu vlmonomu ho mlsty pnuHryhoryg Fdorovu, momu mlstyvomu pnu y dobrodvyPokornyo dononi

Potnnyj vlmonosty vaj prykaz z soobwnym pry onom kopi]ho qsnvlmonosty vysokopovlytlnoho hpdna, hpdna Malyq Rossi]obo]x storon Dnpra y Vojsk Zaporoskyx htmana hrafa KyryllaHryhoryvya ho syqtlstva Rozumovskoho vysokopovlytlnoho ordra sobqvlnym o umrtvi] turckoho sultana y o prynqty] prstola sultan-

1818181818

1 Napysano nad rqdkom.2 Napysano na nynij astyni arkua pislq daty.1 Literu u vypravleno z a.


#7#7#7#7#7

34

skym bratom Osmanom, y s obqvlnym, tob pry nynnyx v Turckojoblasty sumnytlnyx obstoqtlstvax n mohlo podat\ povodu k nzaap-nomu! sluag, tako o vozdrani] zaporoskyx kozakov ot vorovstvay samovolstva, y o prykazani] ym ymt\ vsqkug opasnost\ ot npryqtlqy o protm, kak v tom prykaz povlno, y tak o poluni], qko y o ys-polnni] v Ko rportovat\, , sho fvralq 24 dnq poluyvy, vlmo-nosty vaj2 donou, to vypysannyj vlmonosty vaj prykaz ypr onom prylonnug kopyg vsm kazakam, yvuwym v Ynul,skrtno publkovay!, nakrpko prykazal, daby otngd ny pod kakymprotkstom vorovstva ne ynyly y nahajcov ny v m ne zajmaly, no kolmypa sylog, toho vlmonosty vaj prykaza o vsqkyx yx, nahajcov,namrniqx prvdovaly y samy b byly vo vsqkoj pohotovosty k naqnnomu(Bo soxrany)3 y4 nahajcov zlomu v napadeny] i umyslu. to budvprd\ proysxodyt\, v Ko vlmonosty vaj rportovat\ n umdlg.

A nyn, sho fvralq 20 d., prybyvy v Vrbova ot nahajcov tryabany, odyn Ivan, druhyj Kyryk, trtyj Oksntyj, ko] byly mnogdoprayvany, a v dopros pokazaly, to sluyly ony v nahajca v slDl-Dion5 v Onambta. Y pasuy skot sj 755 hodu zymy po tom botc!rky Buhu mdu vlykog nahajcqmy slog, mdu qkymy bly Apaz,Bambt, Hoz, akaj, Ada, // Tlqn y Ada y s nymy byly murza-abanda Uraza1 Murza, mdu qkymy ony, abany, nodynody uly, to qkoby-d xvalqtsq tak: qko-d nastav novyj yx sultan, to-d na buduwo ltov Zaporosky Volnosty y v pohranyny msta vdarqtb, skazugy yxnahayskym qzkom: Zaporocov y pohranyny horody hpsy kysym!.A umroho-d sultana, mdu sobog ony, nahajcy, hovorqt, xoa-d yprono za qsyrom ytyt, toyg pozvolnyq n bylo. Y vospysanny abany,Ivan s tovarywy, nodynody-d uly, to na buwuw6 sho 755 hodulto nprmnno na rossyjsky hranyc namrvagt vdaryt\.

Da ony , abany, pokazaly, to sj -d zymy nahac Dna Adav Ynul kozayx konj ukral 9, y hda pryhnal v stado svo, to kom-dyram! svo]m obqvyl, qko-d samy ony kon prybaly. Y po smbotc! Buhu, v aakli], vydly dvo]x zaporocov zarzanyx, qkyx onykurnj znat\ nvozmono. Qkyabany pry sm k vlmonosty vajdlq nastoqwoho razsmotrniq y oprdlniq posylagtsq.

Polkovnyk bohoardovyj Maym Taran z starynog1755 hodu, fvralq 24 d.Z Vrbovoho.Pomitka: Pol. fvralq 27 dnq7 1755 hodu.Ark. 18. Oryhinal.


2 Napysano nad rqdkom.3 Duky avt.4 yx5 Jmovirno Dl-iol. U 2 tomi zustrialysq uroywe i rika z nazvog Dely-ol\

(dyv. Arxiv Koa... T. 2. S. 31.6 buduw7 Tekst pokodeno, datu otrymannq vstanovleno za dok. # 9.

35

1755 r., lgtoho 24. Pry rici In1755 r., lgtoho 24. Pry rici In1755 r., lgtoho 24. Pry rici In1755 r., lgtoho 24. Pry rici In1755 r., lgtoho 24. Pry rici Inulec\. Raport polkovnykaulec\. Raport polkovnykaulec\. Raport polkovnykaulec\. Raport polkovnykaulec\. Raport polkovnykaPereviz\ko] palanky Lavrina Tomary Koevi pro oholoennqPereviz\ko] palanky Lavrina Tomary Koevi pro oholoennqPereviz\ko] palanky Lavrina Tomary Koevi pro oholoennqPereviz\ko] palanky Lavrina Tomary Koevi pro oholoennqPereviz\ko] palanky Lavrina Tomary Koevi pro oholoennqnakaziv ta ordera kozakam palanky wodo vyttq zaxodivnakaziv ta ordera kozakam palanky wodo vyttq zaxodivnakaziv ta ordera kozakam palanky wodo vyttq zaxodivnakaziv ta ordera kozakam palanky wodo vyttq zaxodivnakaziv ta ordera kozakam palanky wodo vyttq zaxodivbezpeky u zvqzku z molyvym napadom tatar na Zaporoq,bezpeky u zvqzku z molyvym napadom tatar na Zaporoq,bezpeky u zvqzku z molyvym napadom tatar na Zaporoq,bezpeky u zvqzku z molyvym napadom tatar na Zaporoq,bezpeky u zvqzku z molyvym napadom tatar na Zaporoq,pro unyknennq zaporocqmy konfliktiv z turkamy,pro unyknennq zaporocqmy konfliktiv z turkamy,pro unyknennq zaporocqmy konfliktiv z turkamy,pro unyknennq zaporocqmy konfliktiv z turkamy,pro unyknennq zaporocqmy konfliktiv z turkamy,tataramy i nohajcqmy, pro rozuk i zatrymannq vynnyxtataramy i nohajcqmy, pro rozuk i zatrymannq vynnyxtataramy i nohajcqmy, pro rozuk i zatrymannq vynnyxtataramy i nohajcqmy, pro rozuk i zatrymannq vynnyxtataramy i nohajcqmy, pro rozuk i zatrymannq vynnyxu zaxoplenni konej u nohajcivu zaxoplenni konej u nohajcivu zaxoplenni konej u nohajcivu zaxoplenni konej u nohajcivu zaxoplenni konej u nohajciv

Eq impratorskaho vlystva Vojska ZaporoskohoNyzovoho vlmonomu y vysokorodnomu hpdnu, hpdnuatamanu koovomu Hryhoryg Fdorovu yz vysokopotnogstarynogPokornyj rport

Sho fvralq 23 d. vaj panskoj vlmonosty prykazov dva, da pry onyxkopyq ordra soobwnna, mnog s tovarystvom polunn, kotorym vlnoonug vysokopovlytlnoho ordera kopyg o umrtvy] turckoho sultana yo vstuplny] na sultanskyj prstol brata ho, Osmana, tako o vozdr-any] zaporoskyx kozakov ot vorovstva i ot svovolstv, tob prynynnyx v Turckoj oblasty sumnytlnyx obstoqtlstvax n mohlopodat\ povodu k nzaapnomu! sluag. I mdu kozakamy, v vdomstvmom sydqwym zymovnykamy, zaporoskym kozakam, onyj rdrskrtno poblkovav, prykazaly ot nzaapnoho! napadnyq byt\ v ndr-matlnoj prdostoronosty. I ony qk nam, tak y kozakam sodrat\v skrt, tob atagys\ u vory!, uvdat\1 o tom, po svomu lhko-myslyg n uynyly kakoho poddanym vojskovym y malorosyjskymlgdm, tako turkam y tataram v razhrablny] ix imuwstv obydy.Kotoryx vlno// krpko syskyvat\ i ot yx vorovstva vozdryvat\, tob2pod nynno vrmq, pry uynny] tataram ot vorov hrabytlstvom ivorovstvom obyd, n sldovalo kakoho mdu obo]my ympryqmy, Rosyj-skog i Turckog, vnomyrnym traktatom razdoru, i po sysku tx vorovs pokradnymy u nahajcov lo admy dlq otday na obydnug storonu doKo a pryslaly.

I po soderanyg onoho vaj panskoj vlmonosty vysokopovly-tlnoho prykaza q s tovarystvom v vdomstv svom promdu kozakamyprykaz y prylonug pry tom kopyg ordra skrtno poblykovav inajkrpko prykazav ot nzaapnoho! napadnyq byt\ v ndrmatlnojprdostoronosty, podavaq ym dovolno nastavlny.

V druhom prykaz izabranoa. Sho-d 755 hodu, prodoho hnvaravaj panskoj vlmonosty v Ko izvstno zadovolno uynylos\, to atagys\ okolo rky Bohu vory, lovka do pqtydsqt i bol, sobrav-ys\, n boqs\ straxa Boyq i q impratorskaho vlystva hnva, takovysoajy ukazy i ho qsnvlmonosty vysokopovlytlny ordry

#8#8#8#8#8

3030303030


1 uvdav2 Napysano nad rqdkom.

36

prnbrhaq, prxav3 na tu storonu rky Bohu, nahajskyx lo adj dosmysot uhnaly i nahajcov pokololy, i s tmy uvorovannymy lo admytamo, okolo Bohu ukryvaqs\, proyvagt. A pon povorovany lo adynahajcam na obydymug// storonu vskonno vozvrawat\ dolno budt,ly tx lo adj za nsyskom na obydymug storonu vozvrawnon budt, to dnhamy zaplatu proyzvodyt\, tob za nudovolstvym oby-dymoj storony, qko nahajcy y to lgd pryobydymy, kakoho sydqwymzymovnykamy po stpam zaporoskym kozakam vo otkodovany] svo]xlo adj n uynyly nzaapnoho! napadnyq y rz to n posldovalob mdu obo]my impryqmy, Rossyjskog y Turckog, narunyq vn-myrnyx traktatov, a Vojsku Zaporoskomu bzslavyq i ot q ympra-torskaho vlystva hnva. Kotorym vaj panskoj vlmonosty pryka-zom sroho4 y vsnajkrpaj mn prdlono prdqvlnyx ndobryx iproklqtyx synov, vorov, vsqkymy udobvozmonymy mry storalys\!syskyvat y po sysku, tako i po]mky, zabyv v runy i nony kolodky,so vsm ymgwymsq pry nyx ymuwstvom y povorovanymy lo admy yx,vorv, dlq nakazanyq po vojskovym obyaqm i otsylky v Hluxov, vHnralnug vojskovug kanclqrygb, a lo ady, dlq otday na obydymugstoronu, do Ko a pod krpkym karaulom pryslat\. Tako naxodqwym-sq v vdomstv nam zaporoskym kozakam prykazat, tob ony txvorov, ko] v nahajcov lo ady povorovaly, y proy]x bzpaportnyx,dlagyx kozakam bom // i hrabytlstvom obydy, prsmotryvaly ilovyly, y po po]mky, zabyvy v kolodky, pod karaulom k nam do palankypryslaly dlq prysylky vorov s povorovannymy nahajskymy lo admy iymuwstvom k vam do Ko a.

Kotoroj vaj panskoj vlmonosty povlytlnyj prykaz v v-domstv mom mdu kozakamy poblkovanno y nakrpko prykazano,tob ony tx vorov prsmotrvaly i lovyly, y ob onyx nam do palankyznat davaly. Q img bzukosnytlno v Ko dlq nadlawoho raz-smotrnyq posylat i dlq otsylky ottol\ kuda nadlyt po smu i poprnym vaj panskoj vlmonosty prykazam ispolnny ynyt, y onyv djstvo pryvodyt\, i, to mnog vdano budt, o tom img poastu soobstoqtlstvom v Ko rportovat. O m vaj panskoj vlmonostys pokornostyg mog rportug.

Polkovnyk prvzskyj Lavrn Tamarav s tovarystvom1755 hodu, fvralq 24 d.Ynulc\.Pomitka na ark. 30: Podano marta5.Ark. 30, 35. Oryhinal.

3535353535


3 prxav4 stroho5 Dali tekst pokodeno na try otyry slova.

37

1755 r., lgtoho 28. Donesennq Koa Ky]vs\kij huberns\kij1755 r., lgtoho 28. Donesennq Koa Ky]vs\kij huberns\kij1755 r., lgtoho 28. Donesennq Koa Ky]vs\kij huberns\kij1755 r., lgtoho 28. Donesennq Koa Ky]vs\kij huberns\kij1755 r., lgtoho 28. Donesennq Koa Ky]vs\kij huberns\kijkancelqri] pro povidomlennq nohajs\koho abana-kancelqri] pro povidomlennq nohajs\koho abana-kancelqri] pro povidomlennq nohajs\koho abana-kancelqri] pro povidomlennq nohajs\koho abana-kancelqri] pro povidomlennq nohajs\koho abana-nevil\nyka Ivana Danylova wodo namiriv nohajciv napastynevil\nyka Ivana Danylova wodo namiriv nohajciv napastynevil\nyka Ivana Danylova wodo namiriv nohajciv napastynevil\nyka Ivana Danylova wodo namiriv nohajciv napastynevil\nyka Ivana Danylova wodo namiriv nohajciv napastyna Zaporoq ta pro vbyvstvo nohajcqmy pqty torhivcivna Zaporoq ta pro vbyvstvo nohajcqmy pqty torhivcivna Zaporoq ta pro vbyvstvo nohajcqmy pqty torhivcivna Zaporoq ta pro vbyvstvo nohajcqmy pqty torhivcivna Zaporoq ta pro vbyvstvo nohajcqmy pqty torhivcivi dvox kozakivi dvox kozakivi dvox kozakivi dvox kozakivi dvox kozakiv

O skrtnom dlV Kyvskug hubrnskug kanclqrygPokorno dononi

Sho fvralq 27 d. polkovnyk bohoardovij Maksym Taran z starynogpryslanym v Ko Vojska Zaporoskoho Nyzovoho dononim prd-stavyl, to sho fvralq 20 dnq vydyj yz nvol z Turckojoblasty nvolnyk, ymnm1 Ivan 2-Danylov syn-2, doprosom dobro-volno pokazal, to3 rodymc on Polskoj oblasty, sla Kapustyna yvzqt tataramy v nvolg v tot as, kohda Vedmdovku braly (budet tomunazad hodov4 vosmnadcqt\)a; 5-hd, buduy v nvol-5, sluyl6 v na-hajcq v sl Dl-Dion, ymnm7 Onambta, pasuy skot rz vsg svogv nho btnost\. Y nynnoj zymy, to st\ 755 hodu, po tom8 boku rkyBohu, 9-v uroyw rky10 akli], z otarog prdpysanoho Onambta, hdy nahajcov, v toj rky akli] stoqwyx11, dlq12 ho ymno on, Ivan,n znat, tysq bol dvox13, medu ko]my komandyry murzy14, ymnmdyn10 Kaplan, 10-da Uraza-10, i abanskij murza10, a kak ho zut15 n zna-t, ymgtsq-9. // 16-Y v ix, nahajcov, on, Yvan, neodynody-16 sly-xal, to ony, nahajc, 10-promdu sobog hovorqy-10, xvalqtsq, qko-dnastav v yx novij sultan, to-d na buduwo lto 1755 hodu v Zaporo-ski Volnosty y v pohranyni msta, 17-a v kaki ymno, v rossijski l\ ylylqdski, n znat konno, namrvagt-17 vdaryt\, skazugy nahajskym

#9#9#9#9#9

1717171717


1 Dali zakresleno dyn Kyry.2 Napysano nad rqdkom zamist\ zakreslenoho druhij Kyryk, trtij Aksntij.3 Dali zakresleno buduy ony v nvol.4 Tekst pokodeno.5 Napysano nad rqdkom zamist\ zakreslenoho y.6 Dali zakresleno ony.7 Napysano nad rqdkom zamist\ zakreslenoho v.8 Dali zakresleno r.9 Napysano na pravomu poli zamist\ zakreslenoho mdu vlykog sylog nahajcov,

naxodqys\, pasly skot, bly medu ko]my nahajcqmy bly ymnamy Apaz, Bambt,Hoz, akaj, Ada, Tlqn y Ada. S nymy bly murza-aban.

10 Napysano nad rqdkom.11 Dali nad rqdkom zakresleno na karaulax.12 Dali zakresleno obrniq a.13 Dali zakresleno ymtsq.14 Napysano nad rqdkom zamist\ zakreslenoho Kaplan Murza.15 zovut16 Napysano nad rqdkom zamist\ zakreslenoho da Uraza Murza sly aly. Y buduy ony

mdu tmy nahajcqmy nodynody.17 Napysano na livomu poli i nad rqdkom; dali zakresleno namrva.

38

qzykom: Zaporocov y pohranyni horody hpsy18 kysyt!, to st\vsx vyrubat\. A xoaj -d umroho sultana o pozvolni] ytyt\ 10-vpohranyni horody-10 za qsyrom y prosyly, toig pozvolniq n dal.

Da svrx toho on, 19-nvolnyk Ivan-19, pokazal, to sij zymy20-sldumyx laym ponad Bohom lqxom v S Zaporoskug napqty vozax dlq proday pona lgdj xrystyqnskoho zakona21, a otkol\,z Maloj Rosi] yly z lqdskoj naci]22, n vdat, pqty lovka, nahajcy10porzaly y pono, tako 23-y volov dsqt-23 pozabyraly.

Da prdpysanyj polkovnyk v tom svom dononi]24 obqvyl, tomu kozaky obqvyly25. Vydly-d ony na sm boku rky Bohu v uroywakli] dvo]x zaporocov, nahajcqmy porzanyx-20.//

Toho dlq o vypysanom v Kyvskug hubrnskug kanclqrig vpokornosty moj donosq, prou o ynny] po pohranynyx horodax ykrpostqx ot nzaapnoho! zlomylnoho nahajskoho napadniq 10-krpkojy ndrmatlnoj prdostoronosty-10 komu nadlyt26 prdloyt\.

Koovij ataman Hryhorij Fdorov s tovarystvomFvralq 28 d. 1755 hodu.Z Ko a.Pomitka na pravomu poli ark. 17: V Hnr. vojskovug krig, do hnralaHlbovab y do hnrala knqzq Kantmyrav na Lyngh pysma o sm poslany.Ark. 17, 27. Vidpusk. O p u b l.: Skal\kovs\kyj A. O. Istoriq Novo] Sii abo ostann\ohoKo a Zaporoz\koho. Dnipropetrovs\k: Si, 1994. S. 357 (frahment); Sekretnaq pere-pyska Ko a Zaporoskoho (1734 1763 h.) // Kyevskaq staryna. 1886, fevral\. S.337(frahment).

2727272727

18 Dali zakresleno ksyt. U dok. #7 kysym.19 Napysano nad rqdkom zamist\ zakreslenoho abany.20 Napysano na livomu poli zamist\ zakreslenoho to nahac Dena Murza Ada v

Vlykom Ynul kozayx lo adj dvqt\ ukral y, pryhnavy v stado svo, komandyramsvo]m obqvyl, qkoby ony kon samy v stado prybaly. Da ony , abany-nvolnyky,obqvyly, to na sm boku rky Bohu, v uroyw rky akli],// dvo]x zaporocov,zarzanyx nahajcqmy, vydly.

21 Dali zakresleno a ka.22 Dali zakresleno n d.23 Napysano nad rqdkom zamist\ zakreslenoho y skot yx.24 Napysano nad rqdkom zamist\ zakreslenoho rport.25 Dali zakresleno to.26 Dali zakresleno dat\ znat\.

2727272727

39

1755 r., bereznq 13. Order Ky]vs\ko] huberns\ko]1755 r., bereznq 13. Order Ky]vs\ko] huberns\ko]1755 r., bereznq 13. Order Ky]vs\ko] huberns\ko]1755 r., bereznq 13. Order Ky]vs\ko] huberns\ko]1755 r., bereznq 13. Order Ky]vs\ko] huberns\ko]kancelqri] Koevi pro napravlennq do Krymu kozakiv-kancelqri] Koevi pro napravlennq do Krymu kozakiv-kancelqri] Koevi pro napravlennq do Krymu kozakiv-kancelqri] Koevi pro napravlennq do Krymu kozakiv-kancelqri] Koevi pro napravlennq do Krymu kozakiv-rozvidnykiv dlq perevirky povidomlennq nohajs\koho abana-rozvidnykiv dlq perevirky povidomlennq nohajs\koho abana-rozvidnykiv dlq perevirky povidomlennq nohajs\koho abana-rozvidnykiv dlq perevirky povidomlennq nohajs\koho abana-rozvidnykiv dlq perevirky povidomlennq nohajs\koho abana-nevil\nyka Ivana Danylova wodo namiriv nohajciv napastynevil\nyka Ivana Danylova wodo namiriv nohajciv napastynevil\nyka Ivana Danylova wodo namiriv nohajciv napastynevil\nyka Ivana Danylova wodo namiriv nohajciv napastynevil\nyka Ivana Danylova wodo namiriv nohajciv napastyna Zaporoq, a tako dlq zbyrannq ino] informaci]. #29na Zaporoq, a tako dlq zbyrannq ino] informaci]. #29na Zaporoq, a tako dlq zbyrannq ino] informaci]. #29na Zaporoq, a tako dlq zbyrannq ino] informaci]. #29na Zaporoq, a tako dlq zbyrannq ino] informaci]. #29

O sekretnom delEq imperatorskaho velyestva samoderycvserosiyskoj Voyska Zaporoskoho Nyzovohoblahorodneyemu y vsokopotenneyemu hsdynukoevomu atamanu Hryhor\g Fedorovu yz starynog

Seho marta 12-ho ysla donoenye vae, hsdyna koevoho atamana, yzstarynog v Kyevskoj hubernskoj kancelqriy polueno, koym obqvlqt\yzvolyte, to vedey ys tatarskoho polonu Polskoy oblasty, selaKapustyna ytel\ Yv

Date post:	31-Mar-2019
Category:	Documents
Upload:	vodan
View:	224 times
Download:	0 times

DÛERELA Z ISTORI} UKRA}NS|KOHO KOZACTVA Serig...

Documents