SPOLEâNOST PRO ·Í¤ENÍ VLÁMSKÉ A NIZOZEMSKÉ KULTURY …ne-be.sweb.cz/2002-3.pdf · 2005. 2....

SPOLEâNOST PRO ·Í¤ENÍ VLÁMSKÉ A NIZOZEMSKÉ KULTURY

IV/32002

NE - BE

Spoleãnost pro ‰ífiení vlámské a nizozemské kultury NE-BE. - 2 -

Podzim 2002

Vydává:

NE-BE,Spoleãnost pro ‰ífiení nizozemské a vlámské kulturyRadho‰Èská 1130 00 Praha 3âeská Republika

e-mail: [email protected]í spojení: Komerãní banka, Praha 2ãíslo úãtu: 19-2307530267/0100

V˘bor:Petra SchürováJana PellarováVeronika HavlíkováEva GieseJana âervenkováRuben Pellar

Pfiedsedkynû: Petra Schürová ([email protected], tel/fax: 222 728 603)

Místopfiedsedkynû:Veronika Havlíková ([email protected], tel.: 286 890 111, mobil 603 553 789) Jana Pellarová ([email protected], tel.: 371 72 84 00, mobil: 603 78 28 19)

Pokladník:Eva Giese ( [email protected], tel.: 272 760 660)

Redakce bulletinu: Lenka Strnadová ([email protected] tel.: mobil 602 224 948) Jana âervenková ([email protected], tel.: 241 442 416)Jesse Ultzen ([email protected])

Knihovna:Otevírací doba (Nizozemské velvyslanectví):úter˘ od 10.00 do 12.00dotazy: Ruben Pellar ([email protected], tel.: 261 263 486)

Administrace:Lucie Pittnerová ([email protected], tel: 235 301 731)

Obálka: Vincent van Gogh (1853-1890) „Rozsévaã“


Podzim 2002

SSSSLLLLOOOOVVVVOOOO ÚÚÚÚVVVVOOOODDDDEEEEMMMMVáÏení ãlenové NE-BE,milí pfiátelé,

snad jste pfiestáli srpnovou vodní apokalypsuve zdraví a máte chvilku ãas a chuÈ pfieãíst si nûko-lik ãlánkÛ na na‰e spoleãné téma. Pfiiná‰íme vámjako obvykle sdûlení o nûkter˘ch událostech, moÏ-nostech a zdrojích informací.

Knihovnu NE-BE - umístûnou na nizozemskémvelvyslanectví v Gotthardské ulici - povodnû o vlá-sek minuly, coÏ znamená, Ïe si mÛÏete pfiijet vypÛj-ãit nûco ke ãtení. Dostáváme zajímavá periodika:ãasopis Ons Erfdeel, kter˘ vychází kaÏdé dva mûsí-ce, zaãali jsme dostávat informaãní bulletin Ordevan den Prince - vychází pûtkrát do roka, ãasopis A-hoj pro ãleny SdruÏení pfiátel Nizozemsko - âes-ko/Slovensko, a Nizozemské listy, obãasník âechÛ a SlovákÛ v Nizozemsku. Máme také dal‰í novékniÏní tituly - o v‰em, co je v knihovnû k dispozici,vás bude ochotnû a rád informovat ãlen v˘boru a správce knihovny Ruben Pellar. Jeho nové tele-fonní ãíslo, jakoÏ i ãísla ostatních ãlenÛ v˘boru a re-daktorÛ bulletinu, najdete v tiráÏi tohoto listu.

Díky úsilí na‰eho nizozemského ãlena Royevan Roedena máme cca 20 filmÛ na videokazetách,tyto filmy nebudou v knihovnû, ale zatím v sídle NE-BE (Praha 3, Radho‰Èská 1, tel. / fax 222 728 603)- moÏno vypÛjãit.

Stále víc z vás má e-mailovou adresu, coÏ jepro finanãní hospodáfiství NE-BE dobrá zpráva -posílání e-mailov˘ch pozvánek je ménû nákladnéneÏ sluÏby âeské po‰ty. Upfiímnû fieãeno, pro NE-BE je ve‰keré mailování a telefonování bezkonku-

renãnû nejv˘hodnûj‰í, protoÏe je provádûjí ãlenovév˘boru ze sv˘ch poãítaãÛ a telefonÛ - zatím nemámespoleãnou místnost (kromû knihovny, tam ale tele-fon a pfiipojení na internet není a nebude). Protovás také témûfi v kaÏdém ãísle prosíme, abyste námzmûny sv˘ch adres (vãetnû e-mailov˘ch) oznámili.

V tomto ãísle se doãtete o pozoruhodném festi-valu ãeské kultury v nizozemské Almere, mÛÏete sipfieãíst zajímav˘ text o - v tuto chvíli uÏ b˘valém -velvyslanci Belgie Bernardu Pierrovi, o novém pfie-kladu Bohumila Hrabala do nizozem‰tiny a naopak– o uvedení dal‰ího pfiekladu nizozemské literatury(Hafid Bouazza) do ãe‰tiny, dozvíte se o nûkolikachystan˘ch událostech, jako napfi. o kongresu naoddûlení nederlandistiky na filozofické fakultû UK v Praze a dal‰ích plánovan˘ch kulturních událos-tech, z nichÏ nûkteré najdete napfi. na webov˘chstránkách nizozemského velvyslanectví: www.net-herlandsembassy.cz (ale pozor! aktualizováno 5. kvûtna). Pfiiná‰íme vám také roztomilou drob-nÛstku a vzkaz z pera paní Olgy Krijtové.

Se slzou v oku konstatujeme, Ïe diplomatickámise pana R. J. van Houtuma v âeské republicekonãí, velmi nám pomohl pfii rozjezdu. V pfií‰tím ãís-le vás budeme informovat o jeho nástupci. Ani na okamÏik nepochybujeme, Ïe bude na‰i ãinnost taképodporovat. UÏ teì se tû‰íme na spolupráci.

Hezké babí léto a laskav˘ podzimvám pfieje

Petra Schürová

PODùKOVÁNÍnizozemskému velvyslanci Robertu J. van Houtumovi za morální i finanãní podporu spoleãnosti NE-BE trvající po celou dobu jeho diplomatické mise.

Pfiejeme hodnû úspûchÛ!

Roy van Roedenovi za sponzorsk˘ dar a obûtavé vytvofiení videonahrávek nizozemsk˘ch filmÛ - podle literárních pfiedloh - pro na‰i knihovnu.

paní Zuzanû Vittvarové za sponzorsk˘ dar.


Podzim 2002

JEDNÍM SLOVEM• V Plzni se - jako kaÏd˘ rok vzáfií - konal divadelní festival snizozemskou úãastí.

• Iva Bittová - zpûvaãka ahouslistka - chystá nûkolikkoncertÛ v Belgii a Nizozem-sku, mj. s Nederlands BlazersEnsemble 1.

• V Rotterdamu je otevfiena v˘-stava ãeského v˘tvarníka Da-vida âerného (známého mj.:RÛÏov˘ tank, Batolata na ÎiÏ-kovské televizní vûÏi aj.).

• Nizozemské velvyslanectvívydalo krátkou studii H. Ren-nera o historick˘ch ãesko-ni-zozemsk˘ch vztazích, k mánína ambasádû, v knihovnû NE-BE.

INFORMACE PRO âLENY NE-BE

SEZNAM NIZOZEMSK¯CH FILMÒ V KNIHOVNù NE-BE:1. Keetje Tippel / Neel Doff2. Kort Amerikaans / Jan Wolkers / Nakrátko po americku3. De vierde man / Gerard Reve / âtvrt˘ muÏ 4. Een vrouw als Eva / Îena jako Eva 5. Een vlucht regenwulpen / Maarten _t Hart / Tah kolih6. Soldaat van Oranje / Erik Hazelhoff Roelfzema / OranÏsk˘ voják7. Het bittere kruid / Marga Minco / Hofiké byliny8. Turks fruit / Jan Wolkers / Tureck˘ med9. Brandende liefde / Jan Wolkers / Palãivá láska

10. Van de koele meren des doods / Frederik Willem van Eeden / O chladn˘ch jezerech smrti

11. Voor een verloren soldaat / Rudi Dantzig / Za ztraceného vojáka12. Karakter / Ferdinand Bordewijk / Charakter 13. Het grote gebeuren / Belcampo / Velká událost14. Eline Veere / Louis Couperus 15. Het glinsterend pantser / Simon Vestdijk / Leskl˘ pancífi16. Lek / Díra17. Antonia / Antonie18. Siberia / Sibifi19. Hufters & Hofdames / Sleãinky a gaunefii20. Naar de klote / Do pekel

P. Schürová

CO SE CHYSTÁ?22. 10. pfiedná‰ka Rubena Pellara - Malífiská kniha Karla van Mandera - U Knihomola, 18.30

22. a 23. listopadu 2002 - Jifií Kylián ve Vino-hradském divadlezaãátek v 19,30, vstupenky budou v pfiedprodejiVinohradského divadla a v BTI od 1. fiíjna

Program:A WAY A LONE - choreografie Jifií KyliánTWO FACES - Hans van ManenBIRTHDAY - Jifií Kylián

Soubor NDT III je souãástí NEDERLANDS DANS THEATER, ‰piãkového taneãního ansámblu, ve-deného 25 let Jifiím Kyliánem. NDT IIIvznikl v roce 1991 jako skupina zku‰en˘chtaneãníkÛ nad 40 let. Jejími ãleny jsou: Gi-oconda Barbuto, Sabine Kupferberg, EgonMadsen, Gérard Lemaitre a David Krügel.Vystupují na pfiedních evropsk˘ch i svûto-v˘ch scénách. Naposledy jsme je vidûli v Praze pfii projektu ARCIMBOLDO 2000.


Podzim 2002

5. roãník MEZINÁRODNÍHO FESTIVALU KONCERTNÍHO MELODRAMU PRAHA

13. fiíjna - 24. listopadu 2002

PO¤ADY SE KONAJÍ KAÎDOU NEDùLI V 18:30 HOD.: V PÁLFFYHO PALÁCI (VALD·TEJNSKÁ 14, PRAHA 1

V GALERII HAMU (MALOSTRANSKÉ NÁM.13, PRAHA 1)V MUZEU A.DVO¤ÁKA (KE KARLOVU 20, PRAHA 2)

PO¤ADATELÉ:âESKÁ HUDEBNÍ SPOLEâNOST-SPOLEâNOST ZDE≈KA FIBICHAa Hlavní mûsto Praha ve spolupráci s Hudební fakultou AMU, Konzervatofií Praha, Národním muzeem-âesk˘m muzeem hudby, PraÏsk˘m jarem

INFORMACE:âeská hudební spoleãnost - tel.: 251 552 453 (·trausová) âeské muzeum hudby - tel.: 257 533 459 - 60 (Dr.·ustíková)Klub pfiátel PraÏského jara:- tel.: 257 311 921 (Konopásek)

VSTUPENKY:Cenovû zv˘hodnûné pfienosné abonentky (290 Kã) v prodeji Klub pfiátel PraÏského jara a sekretariátuâeské hudební spoleãnostijednotlivé základní vstupné - 60 Kã, zlevnûné vstupné (dÛchodci, studenti) - 30 Kã, dobrovolné zv˘‰enévstupné (viz povodÀové konto) vÏdy hodinu pfied zaãátkem v místû konání pfiedstavení

V¯TùÎEK FESTIVALU BUDE VùNOVÁN NÁRODNÍMU MUZEU - âESKÉMU MUZEU HUDBYNA ZÁCHRANU HUDEBNÍCH SBÍREK ZASAÎEN¯CH POVODNÍ

17. listopadu 2002 - Pálffyho palác v 18.30 VEâER VLÁMSKÉ TVORBY - HOSTÉ: UMùLCI Z BELGIE

W. Moens/J. Pellarová: PoselstvíA.Meulemans/W. Moens: De Boodschap M. de Jong: Kinderspielen - v˘bûr (klavír) A. Memulemans/F. Timmermans: Adagio - v˘bûr (písnû)P. Benoit: De verlatene (klavír)A. Rodenbach/J. Pellarová: HrdostH. van Praag/A. Rodenbach: FierheidCh. Mélant/M. Maeterlinck: Deux vielles chansonsCh. Mélant/M. Maeterlinck/J. KÀourková: Dvû staré písnûCh. Mélant/A. Giraud: Roses d EnferCh. Mélant/A. Giraud/J. KÀourková: RÛÏe z peklaP. Benoit: Vierde Fantasie (klavír)P. Benoit/C. Michals: Le castel dArundel (píseÀ)

recitace a zpûv: Katrine Druyts recitace ãesk˘ch pfiekladÛ: Jifií Klem

klavír: Els Swinnendramaturgie: Els Swinnen, reÏie: Vûra ·ustíková


Podzim 2002

KONCERTY JAROSLAVA HUTKY¤ÍJEN 20022. stfieda Hutka Praha 2, Salmovská literární kavárna, Salmovská ulice 19:3016. stfieda Hutka & Hladík Praha 2, Balbínka, Balbínova 6 20:0017. ãtvrtek Hutka Praha 2 Cafe&Takak Slavíkova 16 19:3030. stfieda Hutka & Hladík âáslav, Dusíkovo divadlo 19:00LISTOPAD 20026. stfieda Hutka Praha 2, Salmovská literární kavárna, Salmovská ulice 19:3012. úter˘ Hutka Brno, klub v Leitnerovû ul. 19:0013. stfieda Hutka â. Budûjovice, Literární kavárna Mûsíc ve dne 19:3014. ãtvrtek Hutka J. Hradec, galerie Inspirace, námûstí Míru, LangrÛv dÛm 19:3015. pátek Hutka Dobrá Voda u Pacova, knihovna 19:3016. sobota Hutka Tábor, hostinec Na druhém bfiehu 19:30

V rámci 11. udílení ceny Josefa Jungmanna za pfieklad obdrÏela VERONIKA HAVLÍKOVÁ

cenu Tomá‰e Hrácha pro pfiekladatele do 33 let za pfieklad knihy nizozemského autora

Harryho Mulische Procedura. Gratulujeme!

Stránky o nizozemské literatuře najdete na internetové adrese

www.literatura.cz/boeken/index.htm.Můžete i přispívat, stránky rediguje Ruben Pellar.

PPPP¤¤¤¤IIIIPPPPRRRRAAAAVVVVOOOOVVVVAAAANNNNÉÉÉÉ KKKKNNNNIIIIHHHHYYYY::::Douwe Draaisma: Metafory pamûti.Een geschiedenis van het geheugen Groningen, Historische uitgeverij 1998.271 stran. V ãeském pfiekladu Rubena Pellara vydává nakladatelství Mladáfronta.


Podzim 2002

RIJKSMUSEUM

bylo otevfieno v roce 1800 a jako Národní umû-lecká galerie získalo v roce 1885 svou souãas-nou budovu: impozantní stavbu architekta Pier-ra Cuyperse. Roãnû nav‰tûvují Rijksmuseumdesítky milionÛ lidí v nejrÛznûj‰ím vûku, zev‰ech koutÛ svûta. Ale budova stárne, je unave-ná a opotfiebovaná. Po 115 letech má mnoho bo-lav˘ch potíÏí zpÛsoben˘ch zubem ãasu - pfiede-v‰ím nedostatek prostoru, skladÛ, ateliérÛ akanceláfií; vnitfiní nádvofií jsou ztemnûlá a stís-nûná. Budova nestaãí mimofiádnému náporu ná-v‰tûvníkÛ, dvûma úzk˘mi vchody projde roãnûnûkolikanásobnû víc, neÏ projekt pfiedpokládal.Náv‰tûvníci muzea by také chtûli nûco víc – ne-jen prohlédnout si nádherné sbírky, ale posedûtsi v restauraci a koupit si nûco na památku vmoderním obchodû, to ov‰em dne‰ní budovanemÛÏe nabídnout. Muzeum nevyhovuje zákonn˘m poÏadavkÛm,jeÏ upravují pfiístup ménû pohybliv˘m obãa-nÛm, pracovní podmínky personálu, protipoÏár-ní pfiedpisy, nevyhovující je rovnûÏ regulace kli-matizaãního zafiízení a technické instalace.Proto je tfieba pfiistoupit k rekonstrukci Rijks-musea. Nové Rijksmuseum je v Nizozemskunevídan˘ kulturní projekt, coÏ je patrné i na

pfiedpokládan˘ch nákladech:445 milionÛ guldenÛ. V listo-padu 1999 poskytla vláda prvníãástku ve v˘‰i 100 milionÛ gul-denÛ. O tváfi Nového Rijksmusea bu-de peãovat sedm architektÛ podvedením architektonického stu-dia Cruz & Ortiz ze Sevillyznámého sv˘mi pracemi ve sta-ré ãásti mûsta Sevilla. Restau-raãní práce povede Jo Coenenze skupiny Van Hoogevest Ar-

KKKKUUUULLLLTTTTUUUURRRRNNNNÍÍÍÍ UUUUDDDDÁÁÁÁLLLLOOOOSSSSTTTTIIII

Jan van Goyen: Pohled na vesnici u mofie.

Willem van de Velds (de Jong)PoÏár anglické flotily pfied Chathamem 20. ãervna 1667.


Podzim 2002

Konec kvûtna byl v Praze mimofiádnû hork˘.Slunce praÏilo do rozpálen˘ch ulic a vyprahl˘chchodcÛ, vzduch se vysokou teplotou chvûl a kouzlilv ulicích pfieludy. Jakoby se na‰e magická metropo-le snaÏila vetfiít do pfiíznû svého nového náv‰tûvníkauÏ i klimatem. A vskutku, kdyÏ v podveãer 22. kvût-na vystoupil z letadla na Ruzyni Hafid Bouazza, ni-zozemsk˘ spisovatel marockého pÛvodu, zdálo se,Ïe mu úporné vedro vÛbec nevadí, spí‰e naopak.Zdálo se totiÏ, Ïe se v Praze okamÏitû cítí jako rybave vodû. Jak se záhy ukázalo, nebylo to díky pou‰t-nímu podnebí. Bouazza je totiÏ velk˘m milovníkemãeské klasické hudby a náruÏiv˘m pijákem ãeskéhopiva.

Hafid Bouazza sem pfiijel uvést pfieklad své de-butové sbírky povídek Abdulláhovy nohy, kterou vy-dalo nakladatelství Labyrint s trefn˘mi, dynamickyakcentovan˘mi ilustracemi Michaela Rittsteina. Oknize samotné se v‰ak koncem kvûtna pfiíli‰ nehovo-fiilo. Tehdy se totiÏ pozornost nejen nizozemsk˘chmédií upírala k události, která pfied necel˘mi tfiemit˘dny otfiásla Evropou. O vraÏdû Pima Fortuyna semluvilo skuteãnû v‰ude, a proto se diskuse, uspofiá-daná 23. kvûtna v galerii TVRDOHLAVÍ v praÏ-ském paláci Lucerna, toãila pfiedev‰ím kolem politi-ky. JelikoÏ Bouazza vûnoval tématu islámské komu-nity nûkolik hutn˘ch esejÛ v novinách, a jelikoÏ bylkaÏd˘ zvûdav na hlas „z té druhé strany", bombar-dovaly ho dotazy ohlednû moÏnosti ãi nemoÏnostisouÏití tûchto odli‰n˘ch kultur. Bouazza se ukázaljako velmi progresivní zastánce Ïensk˘ch práv apropagátor racionality nad emocemi a strnul˘mitradicemi. Po‰lapávání práv Ïen v muslimském svû-tû je podle nûj nepfiípustné a Nizozemsku jako ba‰tûsná‰enlivosti vyãítá, Ïe toto konání pod rou‰koufolklóru toleruje. „Jakápak emancipace se ‰átkem

na hlavû", horoval zdaleka ne tich˘ (jak pravil zva-cí leták) Maroãan v sále nad Vodiãkovou ulicí.

Folklór a kultura se nakonec ke slovu také do-staly, ale aÏ o nûkolik hodin pozdûji v kuskusériiDahab, kde byla Bouazzova pfieloÏená kniha slav-nostnû „pokoufiena" (copyright tohoto slova vlastníJoachim Dvofiák - vydavatel) vodní d˘mkou za do-provodu exotick˘ch tónÛ rómské kapely Kamaro.Tomá‰ Hanák s velkou chutí pfiednesl úryvek z textua zvûdavû naslouchal Hafidovû nizozem‰tinû, chy-staje se tak na svou náv‰tûvu âeského kulturníhocentra v Haagu. Tento populární herec a moderátorse ‰armem sobû vlastním pfiiznal, Ïe pÛvodnû nemûlv plánu knihu ãíst celou, hodlal si jen pfiipravit úry-vek, ov‰em text ho strhl natolik, Ïe jej doslovazhltal. Dusn˘ veãer rozãefiila nakonec Zorita Aznar,bfii‰ní taneãnice, jejíÏ vystoupení strhlo diváky k na-d‰enému aplausu. Jak se ukázalo, nûkolik na‰ichãlenek je jejími piln˘mi Ïaãkami, takÏe kdoví zda sinebudeme zpestfiovat rozvlnûn˘mi boky i jiné kul-turní akce.

Hafid Bouazza vzbudil nepochybnû zaslouÏen˘zájem tisku, pfiední ãeská periodika mu vûnovala ce-lostránkové rozhovory a ãlánky. Ov‰em k ãeskémuãtenáfii nepronikly jen jeho politické názory, n˘brÏ ikrásná literatura z jeho pera, zájem o knihu je totiÏneb˘val˘. Není divu, protoÏe Bouazzova kniha roz-hodnû stojí za pfieãtení. Je plná tajemství a erotiky,humoru a ironie, spletitá jako ornament a rozkvetlájako oáza.

Uhranãiv˘ Maroãan se nechal svést pÛvabyPrahy samotné stejnû jako jejích obyvatelek. „Pfii-padám si tu jako v cukrárnû," fiekl krátce pfied od-jezdem.

Veronika Havlíková

„TICHÝ“ MAROČAN V PRAZE

chitecten. Pfiestavba a rekonstrukce zaãnou koncem roku2003 a potrvají do roku 2008, bûhem rekon-strukce nebude ale Rijksmuseum uzavfiené zce-la. Nejv˘znamnûj‰í ãásti sbírek si budou mocináv‰tûvníci prohlédnout v kfiídle Philipsvleugel.Rijksmuseum se za ãas objeví v nové podobû –

bude mnohem svûtlej‰í a prostornûj‰í, se dvûmanádhern˘mi vnitfiními nádvofiími pfiístupn˘mivefiejnosti, s restauracemi i obchÛdky, s dosta-teãn˘m prostorem pro sklady, dílny, ‰atny, audi-toriem a dal‰ími nezbytnostmi.Informace: [email protected]

Petra Schürová


Podzim 2002

29. ãervna jsme mûli moÏnost nav‰tívit neobvykl˘ kon-cert kapely Out Rage. Citujeme z programu Divadla Archa:

Koncert Out Rage - byl koncert bez diplomatick˘ch pra-videl, bez kravat a tmav˘ch oblekÛ, bez oslovování „ JehoExcelence", zato s velkou energií, muzikantskou radostí aspoustou dnes jiÏ klasick˘ch, bluesov˘ch a rockov˘ch hitÛ.Prostû nûco, co byste od diplomata neãekali, a co by semohlo v diplomatick˘ch kruzích jevit jako nepfiístojné.

Bernard Pierre, do ãervna 2002 velvyslanec Belgickéhokrálovství v Praze, je zároveÀ rockov˘m kytaristou, zpûvá-kem, hráãem na foukací harmoniku, spoluzakladatelem ahlavním motorem kapely Out Rage (= nepfiístojn˘, hrub˘,uráÏliv˘). Pfied ukonãením Pierrovy praÏské mise se na pó-diu Divadla Archa opût se‰el se sv˘mi pfiáteli. V rockovémpfievleku vystoupili nejlep‰tí ãe‰tí jazzmani Emil Viklick˘,Laco Tropp a dal‰í belgiãtí diplomaté Jean Deschacht a Ze-non Kowal (toho ãasu v Hanoji).

Bernard Pierre si koupil první kytaru, kdyÏ mu bylo 15.O rok pozdûji zaloÏil také svoji první rockovou kapelu. Narepertoáru mûli pfiedev‰ím písnû britsk˘ch The Kinks. Zlo-mov˘m okamÏikem pro nûj bylo, kdyÏ v roce 1963 poprvésly‰el píseÀ I Wanna Hold Your Hand od Beatles. Od té do-by se rocková a bluesová muzika stala jeho hlavní vá‰ní azájmem.

Bernard Pierre vystudoval pÛvodnû práva a na diploma-tickou dráhu se vydal v roce 1975. Kromû Jeruzaléma a

Bruselu pÛsobil jako velvyslanec ve ·panûlsku, Venezuele,Zimbabwe a âeské republice. Mluví plynnû 6 jazyky (vãet-nû ãe‰tiny). S Emilem Viklick˘m seznámil jiÏ pfii svém prv-ním diplomatickém pobytu v tehdej‰í âSSR v roce 1984 nakoncertu v praÏské Redutû.

Historie kapely Out Rage se v‰ak zaãala psát aÏ pozdûjipfii druhé misi Bernarda Pierra v âeské republice. V roce1997 pfiijel do âech v˘znamn˘ belgick˘ saxofonista SteveHouben, kter˘ po skonãení svého koncertu pfiijal pozváníBernarda Pierra a tehdej‰ího vyslance Valonska ZenonaKowala spolu s dal‰ími muzikanty do rezidence velvyslane-ctví. Veãer se promûnil v jamsession, kterého se zúãastnil E-mil Viklick˘, Laco Tropp a oba belgiãtí diplomaté. Hudebníveãírek mûl takov˘ úspûch jak u pfiítomn˘ch diplomatÛ apolitikÛ tak i u samotn˘ch hudebníkÛ, Ïe se pak podobnékoncerty v rezidenci opakovaly nûkolikrát. Vystoupení navelk˘ch pódiích pak na sebe nenechalo dlouho ãekat: 2000-Palác Akropolis, 2001 – Divadlo Archa, a nyní opût Diva-dlo Archa. To, co v‰echny muzikanty na pódiu pfii koncer-tech spojuje, je velké nasazení a radost z hraní.

V ãervenci vydal Bernard Pierre CD s 12 vlastními pís-niãkami - je autorem textÛ a hudby, aranÏmá vytvofiil EmilViklick˘.

Volnû podle programu Divadla Archa sestavila Jana âervenková

DIPLOMATICKÝ KONCERT NA ROZLOUČENOU

Jak v‰ichni dobfie víme, spoleãnost Ne-Be se snaÏí, seã jí síly staãí, ‰ífiit vûhlasnizozemské a vlámské kultury po vlas-tech ãesk˘ch a moravsk˘ch. Stejnû takv‰ichni dobfie víme, Ïe to není úkolvÏdy zcela jednoduch˘. O to více na-‰ince potû‰í, kdyÏ zjistí, Ïe stejní na-d‰enci existují i na druhé stranû bariká-dy. Ti zase propagují ãeskou kulturu vNizozemsku. Jako konkrétní pfiíklad bymohl poslouÏit i leto‰ní roãník festiva-lu „Alemere Intercultura", kter˘ se ko-nal od 7. do 27.ãervna 2002 v jiÏ zmí-nûném mûsteãku Almere a nesl podtitul„âeská kultura v Nizozemí". Organizátofii se skuteãnû snaÏili nabíd-nout prÛfiez tím nejlep‰ím, co souãasnáãeská kulturní scéna nabízí. Na progra-mu bylo promítání nejúspû‰nûj‰ích ães-k˘ch filmÛ poslední doby jako napfi.·vankmajerÛv Otesánek, SvûrákÛv

Tmavomodr˘ svût, Slámovy Divokévãely nebo GedeonÛv Návrat Idiota.Svût hudby v Almere zastupovaly IvaBittová a Vûra Bílá se skupinou Kale.Nechybûl ale ani jazz v podání EmilaViklického nebo klasická hudba zpro-stfiedkovaná vynikajícím houslistou Ja-nem Op‰ito‰em.Milovníci ãeské literatury si mohli vrámci literárních salónÛ pobesedovat sLudvíkem Vaculíkem, Edou Kriseo-vou, Milo‰em Urbanem a posoudit ne-lehkou práci jejich pfiekladatelÛ do ni-zozem‰tiny, z nichÏ se slu‰í jmenovatalespoÀ v˘znamného slavistu a Hraba-lova pfiekladatele Keese Merckse. Za-stoupeni byli i autofii, ktefií - aã pÛvo-dem ãi souãasn˘m domovem v âe-chách - pí‰í nizozemsky: Jana Berano-vá, Jan Stavinoha, Hans Krijt. Beseda snimi probíhala pod vedením Marijke

van Dorst, dlouholeté pfiíznivkynû apropagátorky ãeské kultury v Nizo-zemsku. V rámci festivalu probûhla i dvû diva-delní pfiedstavení. ·lo o dramatizaciHrabalova románu „Pfiíli‰ hluãná sa-mota" a divadelní sólo Borise van denWijngaarda na motivy Kafkov˘ch tex-tÛ.Opomenuto nezÛstalo ani v˘tvarné u-mûní. Náv‰tûvníci se mohli v Almereseznámit s pracemi Bofika ·ípka, Ro-mana Barto‰e ãi Marty Avramové.PfiíleÏitost ov‰em dostali i ti, ktefií sichtûli hluboké kulturní záÏitky kom-penzovat nûãím materielnûji zamûfie-n˘m. Tûm festival nabízel expozici autznaãky ·koda ãi moÏnost zúãastnit seDnu automobilov˘ch veteránÛ. ZkrátkakaÏdému podle jeho gusta.

Jana Pellarová

âESKÁ KULTURA V ALMERE


Podzim 2002

PRAŽSKÉ PERSPEKTIVYKolokvium Katedry nederlandistiky, Univerzita Karlova, PrahaPondûlí 21. 10. a úter˘ 22. 10. 2002, Námûstí Jana Palacha 2, Praha 1

Program pondûlí 21. 10. 2002

Dopoledne

Téma: Texty s tematikou cestování jako předmět výzkumu10:00 Zahájení Dr. Zdenka Hrnãífiová, vedoucí Katedry nederlandistiky na Univerzitû Karlovû

Úvod do tematiky Dr. E.J. Krol, docentka nizozemské literatury, Univerzita Karlova10:15 Texty s tematikou cestování ze 17. a 16. stol., Dr. P. J. Verkruijsse (Universiteit van Amsterdam)10:45 Pohled na vefiejnou dopravu roku 1810, Dr. E. J. Krol (Univerzita Karlova)11:15 - 11:45 Pfiestávka11:45 Jazyk na cestách: prÛvodci v 19. stol., Dr. B. P.M. Dongelmans (Universiteit van Leiden)12:15 - 13:15 Polední pfiestávka

Odpoledne

Téma: Svobodné debatyOdpolední program bude pofiádán spoleãností Stichting Holland Debate

13:15 Úvod do tématu „debaty“, Drs N. van de Waal, lektorka na Univerzitû Karlovû 13:20 –16:30 Otevfien˘ workshop „debaty“ pofiádan˘ studenty z Erasmus Universiteit Rotterdam

Program úter˘ 22. 10. 2002

Dopoledne

Téma Svobodné debaty10:00 Debaty pofiádané studenty nederlandistiky Univerzity Karlovy11:00 - 11:15 Pfiestávka11:15 Otevfiené závûreãné debaty pofiádané studenty nederlandistiky Univerzity Karlovy.

Hodnoceno porotou.13:00 Závûr

Informace: [email protected], [email protected]

Pofiádání kolokvia bylo umoÏnûno na základû finanãní podpory Orde van den Prince, oddûlení ‘t Sticht.

AAAAKKKKAAAADDDDEEEEMMMMIIIICCCCKKKK¯̄̄̄ KKKKOOOOUUUUTTTTEEEEKKKK

MINCO, Margavlastním jménem Sara Menco (nar. v Ginnekenu 31. bfiezna1920), nizozemská spisovatelka, jako jediná z rodiny pfieÏi-la 2. svûtovou válku resp. okupaci Nizozemska. ZáÏitky z to-hot období se promítají do vût‰iny jejího díla. Platí to o je-jím debutu Het bittere kruid , Hofiké byliny (1957), zfilmo-vaném v roce 1985, i o jejích románech Een leeg huis,Prázdn˘ dÛm (1966; r. 1992 div. hra) a De val, Past (1983).Pfiíbûhy, které nevycházejí pfiímo z války a okupace, jsouãasto o osamûní a izolaci. Hraje v nich v˘znamnou roli ná-hoda, stejnû absurdní jako tragická. M. M. pí‰e stfiídm˘m apeãliv˘m stylem. Napsala také povídky a dûtské knihy (m.j.Kijk ‘ns in de la, Podívej se do zásuvky 1963); v roce 1970se vysílala její televizní hra, De hutkoffer, Lodní kufr. Roku1957 získala Cenu Multatuliho za povídku Het adres, Adre-sa a o rok pozdûji Vijverbergovu cenu za Hofiké byliny, pfie-loÏené do osmi jazykÛ. V roce 1999 dostala cenu Annie Ro-meinové.

Marga Minco - Hofiké byliny

Jednoho dneZaãalo to jednoho dne, kdy tatínek fiekl: „PÛjdeme se po-

dívat, jestli uÏ se v‰ichni vrátili." Byli jsme pár dní pryã. Ce-lé mûsto evakuovali. Ve velkém spûchu jsme sbalili jedenkufr a vmísili se do nekoneãn˘ch fiad lidí opou‰tûjících mûs-to smûrem k belgické hranici. Bettie a Dave byli právû vAmsterodamu. „Tûch se to ani netkne," fiekla maminka.

Byl to dlouh˘ a nebezpeãn˘ pochod. Kufr jsme pfieváÏeli na kole. Na fiídítkách visely nacpané ta‰ky. Nad hlava-mi nám létaly stfiepiny z bomb a kulometné stfiely. Obãas nûkoho zasáhly, ta skupinka se pak opozdila. Blízko bel-gické hranice jsme na‰li nocleh v jedné usedlosti. Za dva dny jsme vidûli, jak uÏ po silnici jedou jednotky okupantÛ,po pár hodinách se evakuovaní lidé uÏ vraceli do mûsta. „Nebezpeãí je zaÏehnáno," pfii‰el nám fiíct jeden ãlovûk zna‰eho mûsta, a my jsme ‰li také.

Doma zÛstalo v‰echno tak, jak jsme to tam nechali. StÛl byl je‰tû prostfien˘. Jen hodiny se zastavily. Maminkahned otevfiela okna dokofián. Na protûj‰í stranû ulice rozvû‰ovala jedna paní deky pfies zábradlí na balkonû. Jindevûtrali ‰atstvo, jako by se nic nestalo.

·la jsem s tatínkem ven. Na zahrádce pfied vedlej‰ím domem stál soused. KdyÏ zahlédl tatínka, pfie‰el k plÛtku.„Vidûl jste je?" zeptal se. „To je síla, co?"„Ne," fiekl tatínek, „je‰tû jsem nic nevidûl. Teprve se jdeme podívat."„HemÏí se jimi celé mûsto," fiekl soused.


Podzim 2002

NNNNOOOOVVVVÉÉÉÉ PPPP¤¤¤¤EEEEKKKKLLLLAAAADDDDYYYYV rubrice Nové pfieklady bychom vás rádi seznámili s ukázkami z chystan˘chpfiekladÛ nizozemsky pí‰ících autorÛ. V tomto ãísle pfiiná‰íme pfieklad básnûJ.A. der Mouwa od Olgy Krijtové a ukázku z pfiekladu knihy Margy Minco:Het bittere kruid od Petry Schürové.

MALÉ POSELSTVÍ ·EDIVÉ OLGYMLAD·ÍM KOLEGÒM Z NE-BEPfieãtete si básníãku J. A. der Mouwa (1863-1919) a honem si jdûte udûlat nûjakouradost nebo si jdûte nûco koupit jen pro sebe, abyste pozdûji nemuseli fiíkat: „nic nechodí vãas“.

Vzpomínám na králíãka z dûtsk˘ch let,jak pfied Mikulá‰em se ve v˘kladu skvûldrahého hraãkáfiství Ó! jakou mûlsrst krásnû ‰edobílou; radost pohledût,

jak tulil se v ko‰íãku se zelenou travou;pokaÏdé cestou ze ‰koly jsem míval strach,Ïe uÏ tam nebude. A také, ach!Jednou byl pryã; a mnû pak táhlo hlavou,

Ïe tajné nadûje jsem chovat nepfiestával,Ïe dostanu ho já. Doma jsem nefiek’ nahlasO králíãkovi nic, nechodil jsem v‰ak tam, co stával,

rozplakal bych se totiÏ pfied v˘kladem zas.Teì bych ho koupit moh’, jenÏe bych si ho dávalsám také ‰ediv˘. VÏdyÈ nic nechodí vãas.

PfieloÏila Olga Krijtová


Podzim 2002

„Ani se nedivím," odpovûdûl tatínek. „Breda je posádkové mûsto, dalo se to ãekat."„Jsem zvûdav," fiekl soused, „jak dlouho tady vydrÏí."„Dlouho ne, to vám garantuju," fiekl tatínek.„A co vy teì?" zeptal se soused. Popo‰el kousek blíÏ. „Co budete dûlat?"„My?" fiekl tatínek, „my nebudeme dûlat nic. Proã bychom mûli?"Soused pokrãil rameny a utrhl ze Ïivého plotu lístek. „KdyÏ ãlovûk sly‰í, co se v‰ude…"„Tady to tak rychle nepÛjde," fiekl tatínek. ·li jsme dál. Na konci ulice jsme potkali pana Van Dama.„Hleìme, hleìme," povídá, „tak uÏ jsme se v‰ichni vrátili."„Jak vidíte," fiekl tatínek, „ve zdráví zase doma. UÏ jste mluvil s hodnû znám˘mi?"„Jistû," fiekl pan Van Dam, „s mnoha. MeierÛ syn nejspí‰ odjel je‰tû s nûkolika kamarády na francouzskou hra-

nici."„Ach," fiekl tatínek, „takoví chlapci jen vyhledávají dobrodruÏství. Ale musím jim dát za pravdu."„Va‰e druhá dcera a syn s vámi nebyli?"„Ne," odpovûdûl tatínek, „jsou v Amsterodamu. Tam to mají dobré." „Zatím je‰tû ano," fiekl pan Van Dam.„Tak my pÛjdeme dál," fiekl tatínek.„Co myslel pan Van Dam tím zatím?" zeptala jsem se, kdyÏ jsme kousek popo‰li.„On to vidí moc ãernû."„Stejnû jako ná‰ soused," fiekla jsem.Tatínek svra‰til oboãí. „Na takové fieãi je je‰tû brzy," odpovûdûl, „musíme poãkat, co bude."„Myslíte," zeptala jsem se, „Ïe s námi budou dûlat to samé, co s …" Nedokonãila jsem vûtu. Pomyslela jsem na

v‰echny ty stra‰né pfiíbûhy, které jsem v poslední dobû sly‰ela. VÏdycky to bylo tak hroznû daleko.„Tady se nic takového stát nemÛÏe," fiekl tatínek, „tady je to nûco jiného."V kanceláfii obchodu s obleãením pana Haase v ulici Catharinastraat bylo hroznû zakoufieno. Se‰lo se tam hodnû

lidí z obce, jako pfied shromáÏdûním. Mal˘ pan Van Buren se otáãel na Ïidli u psacího stolu a zufiivû gestikuloval.Mûl skfiípav˘ hlas. KdyÏ jsme ve‰li, mluvil zrovna o mimofiádné bohosluÏbû, kterou je tfieba uspofiádat.

„S tím souhlasím," fiekl tatínek.„PomÛÏe modlení?" zeptal se syn pana Haase. Asi ho nesly‰eli, protoÏe na jeho slova nikdo nereagoval. Zalito-

vala jsem, Ïe jsem s tatínkem ‰la. Uvûdomila jsem si, Ïe on se odtud jen tak neutrhne. ProtoÏe mû nelákalo zÛstat vzakoufiené místnosti, zamífiila jsem chodbou do obchodu. Tam nebyl nikdo. Pro‰la jsem kolem pultÛ a regálÛ pln˘ch‰atstva. Tady jsem si jako malá ãasto hrála s dûtmi pana Haase. Schovávali jsme se za kabáty a krabicemi. Zdobilijsme se stuÏkami a zbytky látek z dílny, a kdyÏ bylo zavfieno, hráli jsme si na obchod. Bylo to tam cítit jako tenkrát,nasládle a su‰e, jak voní nové zboÏí. ·la jsem tmav˘mi chodbami do dílny a do skladu. Bylo tam ticho jako v ne-dûli. Nikdo si nepfii‰el nic koupit ani si dát vzít míru na nov˘ kabát. V rohu dílny jsem si sedla na hromadu krabica ãekala jsem. Byla tam docela tma, protoÏe venkovní okenice byly zavfiené a dovnitfi dopadalo svûtlo jen z chod-by. Na stûnû visel kabát. Je‰tû se stehováním. MoÏná si ho teì uÏ nikdo nevyzvedne. Sundala jsem kabát z ramín-ka a oblékla jsem si ho. Prohlédla jsem si svÛj obraz v zrcadle. Kabát byl moc dlouh˘.

„Co to dûlá‰?" ozval se tatínkÛv hlas.Lekla jsem se, nesly‰ela jsem ho pfiicházet.„Zkou‰ím si kabát," fiekla jsem.„Teì není doba na nov˘ kabát."„Já ho taky nechci," fiekla jsem.„V‰ude jsem tû hledal, jde‰ se mnou?"Svlékla jsem si kabát a povûsila ho zpátky na ramínko. Venku mi chvilku trvalo, neÏ jsem si zvykla na ostré svût-

lo. Uvûdomila jsem si, jak jsem byla dlouho ve tmû. Na ulici bylo ru‰no. Kolem projíÏdûla spousta cizích aut a mo-tocyklÛ. Jeden voják se ptal lidí, ktefií ‰li pfied námi, jak se dostane na námûstí. Vysvûtlovali mu to a ukazovali ru-kama. Voják srazil podpatky, zasalutoval a vydal se smûrem, kter˘ mu ukázali. KaÏdou chvíli kolem nás pro‰li vo-jáci okupaãních jednotek. Pokraãovali jsme klidnû dál.

„Vidí‰," fiekl tatínek, kdyÏ uÏ jsme skoro pfiicházeli k na‰emu domu, „nic nám nedûlají." A kdyÏ jsme míjeli sou-sedÛv plÛtek, zamumlal je‰tû jednou: „Nic nám nedûlají."

PfieloÏila Petra Schürová


Podzim 2002

Bohumil Hrabal - Kouzelná flétna

Kouzelná flétna (sestavil, pfieloÏil a doslov napsal Kees Mercks)Amsterdam, 2002, Bert Bakker, 230 stran, ISBN 90-351-23239

NNNNOOOOVVVVÉÉÉÉ KKKKNNNNIIIIHHHHYYYY

Minul roku vy‰la pod názvem Kouzelná flétna sbírka poví-dek ãeského spisovatele Bohumila Hrabala (1914-1997). Sbírkusestavil pfiekladatel, kter˘ se na jedné stranû nechal vést osobním v˘vojem autora a na stranû druhé v˘vojem Hrabalovypoetiky. Povídky pocházejí z období od poãátku 50. let do roku1989, roku Sametové revoluce. Tehdej‰í cenzura, vnucující umûl-cÛm metodu socialistického realizmu, znemoÏnila Hrabalovi pub-likovat jiÏ na poãátku jeho umûlecké dráhy. Proto zÛstaly jeho prv-ní povídky leÏet v tak dobfie proslulém „‰uplíku". Velkou ãást tûch-to povídek Hrabal pozdûji znovu pfiepracoval a vytvofiil rozsáhlousíÈ textÛ, kterou roz‰ífiil o své nové práce. Vznikl velk˘ celek vzá-jemnû propojen˘ch textÛ, protkan˘ s pfiedivem Ïivota a my‰lení sa-motného autora. Není tedy náhodou, Ïe první povídka sbírky Jar-milka a pfiedev‰ím poslední dvû povídky Kouzelná flétna a Listo-padová vichfiice popisují samotného autora a jeho metafyziku. V úvodní povídce se ãtenáfi setkává s mlad˘m a citliv˘m Hraba-lem, v Kouzelné flétnû vidíme naopak spisovatele jako zestárléhomuÏe, kter˘ se dívá zpût a bilancuje. Na první pohled není zfiejmé,proã povídka dostala název Kouzelná flétna. Zdá se, Ïe tento mo-tiv, kter˘ se objevuje teprve na konci povídky, rozehrává v pfiíbûhupouze kratiãk˘ okamÏik hudební inspirace. Pfiesto zÛstává otáz-kou, proã Hrabal povídku opatfiil názvem, kter˘ si v prvním oka-mÏiku spojujeme se stejnojmennou operou W. A. Mozarta.

Hrabal mûl hudbu velmi rád. O své lásce k hudbû vyprávíve svém interview se Szigetim ( Kliãky na kapesníku, Sebrané spi-sy, díl 17). Sám hrával na klavír, mûl rád Beethovena, pfiedev‰ímjeho Osudovou, také Mahlera, hudbu impresionistÛ a v podstatû i v‰echny ostatní hudební Ïánry. V dobû gymnaziálních studií nav-‰tûvoval opery. Nechal se dokonce sly‰et, Ïe by se b˘val radûjistal operetním zpûvákem neÏli spisovatelem, o Járu Pospí‰ilovimluvil jako o svém idolu a za svÛj oblíben˘ poslech povaÏoval operetu F. Lehára Veselá vdova. S hudbou spojoval Hrabal takésmrt: „Já si myslím, Ïe jenom hudba dovede zachytit v‰echno to,Ïe hudba má v sobû nûco metafyzického, Ïe hudba je schopnavniknout do mezních situací, do lásky, do nálady, do umírání..."(str. 110-111, Sebrané spisy, díl 17). Hrabal mluví o konkrétníchpfiípadech, kdy se hudba stala podnûtem k sebevraÏdû. PíseÀ Ne-dûle smutná byla zakázána, neboÈ v fiadách slovensk˘ch vojákÛ‰ífiila pocity silné melancholie vedoucí k tomu, Ïe mnozí svÛj Ïi-vot skuteãnû ukonãili. V Hrabalovû díle je vztah mezi operní hud-bou a smrtí dobfie patrn˘.V Legendû o Kainovi hraje hlavní hrdi-na, ke své nevoli, tûsnû pfied svou sebevraÏdou refrén z KníÏete lu-cemburského. Tato operní melodie b˘vala k zaslechnutí v bezú-tû‰ném prostfiedí domova dÛchodcÛ, kde pr˘ pob˘vali Hrabalovirodiãe. RovnûÏ v Kouzelné flétnû se opakovanû objevují odkazy nasmrt a na sebevraÏdu. Obraz pátého patra je jednou z pfiím˘chnaráÏek.

Pozoruhodné je, Ïe Hrabal v ãásti rozhovoru, kde hovofií o hudbû a operetû, zmiÀuje také reÏiséra Ingmara Bergmana, kte-rému mylnû pfiipisuje zfilmování Lehárovy Veselé vdovy. Bergman

zfilmoval v roce 1975 Mozartovu Kouzelnou flétnu. Jedna epizo-da tohoto filmu je zaloÏena na libretu Schikaneder/ Gisecke.Bergman pfiíbûhu dodal dÛleÏit˘ rozmûr - „lásky, která je zákla-dem ve‰keré moudrosti". Tento rozmûr se ukázal b˘t nosn˘m prv-kem filmu, ve kterém jsou iniciaãní rituály (jeden z hlub‰ích mo-tivÛ Mozartovy opery) zdÛraznûny více neÏli je tomu v samotné opefie. Proto jsem porovnávala Hrabalovu Kouzelnou flétnu sestejnojmenn˘m dílem Bergmanov˘m (Trollfloete, v mém pfiíspûv-ku The magic flute urãeném pro kongres baltsk˘ch a korejsk˘chjazykÛ v polské Poznani v ãervnu 2002). Do‰la jsem k závûru, Ïeobraz pfiíbûhu z opery je v Hrabalovû podání obrácen. V opefiepfiichází hlavní hrdina na scénu jako mlad˘ vítûz zkou‰ek dospû-losti a iniciací prochází úspû‰nû v milostném vztahu, zatímco v Hrabalovû pfiíbûhu je hlavním hrdinou poraÏen˘ - stafiec napl-nûn˘ pocitem viny, kter˘ pro své dobré úmysly propásl v‰echny Ïi-votní ‰ance. Opakovanû se zde oz˘vá satirick˘ náfiek: „Hrabale,Hrabale, Bohumile Hrabale, pûkné vítûzství, dosáhl jsi nejvy‰‰í-ho bodu prázdnoty, zrovna tak, jak mû to uãil Lao-tse,..." (str.175). Hrabalovy pokusy najít u Lao-tse a Heideggera ospravedl-nûní sv˘ch pocitÛ viny nikam nevedly. V Heideggerovi se snaÏilzískat spojence v tom smyslu, Ïe se ani jeden z nich v urãitém okamÏiku nedokázal ostfie postavit za svÛj politick˘ názor.

MÛÏeme se ptát, kde tedy zÛstala kouzelná flétna. Do po-pfiedí se explicitnû dostává teprve aÏ na poslední stranû povídky,ale stejnû jako hlavní hrdina i ona hraje v pfiíbûhu opaãnou rolineÏli v opefie, kde má funkci magického nástroje, kter˘ ãaruje a svádí a zároveÀ poskytuje ochranu. V povídce se jí tûchtoschopností nedostává. Pfied na‰imi zraky zÛstává skryta a zahra-je jen tóny probouzející emoce - jen potud je vymezena její moc.PfiestoÏe se její tóny oz˘vají ze zelenû plné nadûjí a spolu s obra-zy mladého páru s koãárkem probouzejí iluzi slibné budoucnosti,Hrabalovi se podafiilo vytvofiit spí‰e jinou asociaci. Uvûdomujesi, Ïe „flétna znûla pfiesnû z toho místa, kde do‰lo k v˘mûnû po-selství mezi nebem a zemí a cituje... ‚Jsem pfiesvûdãen o tom, Ïevláda vûcí tv˘ch zpût se k tobû navrátí...‘" (Komensk˘, str. 186).MoÏná, Ïe Hrabal chtûl na tomto místû vytvofiit magick˘ okamÏik.Av‰ak citace se zdá b˘t do jisté míry pfiehnaná a proto vyznívásarkasticky. Navíc je dvojznaãná – v nejuÏ‰ím kontextu krátké pa-sáÏe probouzí optimismus, av‰ak v ‰irokém kontextu pfiíbûhu, kte-r˘ opakovanû ukazuje na to, Ïe je ãlovûk bohy ponechán napospasosudu, má pesimistick˘ náboj, ve kterém pfievládá tón beznadûje.Citace z Komenského má tedy skuteãnû sarkastick˘ v˘znam. Kou-zelná flétna nehraje v tóninû oãarování, ale má spodní tón no-stalgie aÏ deziluze. Z tohoto pohledu mÛÏeme HeideggerÛv v˘rok„Nur ein Gott kanns uns retten" (Heidegger v rozhovoru ve Spi-eglu, 1966, na Ïádost Heideggera otisknut aÏ po jeho smrti v r.1976) postavit vedle Hrabalova...(str. 182). V obou zaznívá nevy-vratitelná deziluze.

Ans Linssen-Hogenberg PfieloÏila Lenka Strnadová

Vereniging voor Vlaamse en Nederlandse cultuur NE-BE - 14 -

Herfst 2002

EEEEEEEENNNN WWWWOOOOOOOORRRRDDDD VVVVOOOOOOOORRRRAAAAFFFFGeachte leden van NE-BE, Beste vrienden,

Hopelijk hebt u de apocalyps in augustus gezonddoorgemaakt en hebt u nu wat tijd en zin in enkele stuk-jes over ons gemeenschappelijk thema. We brengen u een paar woorden over interessante gebeurtenissen,mogelijkheden en informatiebronnen.

De bibliotheek van NE-BE - op de Nederlandseambassade in Gotthardská-straat - werd door de wate-roverlast op een haartje na vernield, d.w.z. u kunt ko-men om iets te lenen om te lezen. We ontvangen interes-sante periodieken: het tweemaandelijkse tijdschrift OnsErfdeel, sinds kort ontvangen we de nieuwsbrief vanOrde van den Prince die vijf keer per jaar verschijnt, deledenbrief Ahoj voor de leden van de Vereniging Vrien-den Nederland - Tsjechië - Slowakije en Nizozemské lis-ty, een onregelmatig verschijnend tijdschrift voor de Ts-jechen en Slowaken in Nederland. We hebben ook nieu-we boeken over verschillende onderwerpen. Over de in-houd van de bibliotheek kunt u door bestuurslid en bib-liothecaris Ruben Pellar geïnformeerd worden. Zijn ni-euwe telefoonnummer, evenals de nummers van anderebestuursleden en de redacteuren van het bulletin, kunt uin het colofon van dit nummer vinden.

Dankzij de bemoeienis van ons Nederlandse lidRoy van Roeden hebben we ca 20 Nederlandse films opvideocassette ontvangen. Deze films staan niet in debibliotheek, maar voorlopig op het adres van NE-BE(Praha 3, Radho‰Èská 1, tel./fax 222 728 603) - en ukunt deze ook lenen.

Steeds meer leden van onze vereniging hebben eene-mail adres, iets wat voor de financiële huishoudingvan NE-BE goed nieuws is. Het versturen van uitnodi-gingen via e-mail is voordeliger dan gebruik te maken

van de diensten van de Tsjechische posterijen. NE-BEbeschikt niet over een gezamenlijke ruimte of kantoor,uitgezonderd de bibliotheek, maar daar is geen telefo-onlijn of internetaansluiting en die zal er in de toekomstook niet komen. Al het e-mail- en telefoonverkeer vindtplaats via de eigen computers en telefoontoestellen vande bestuursleden. We vragen u in elk nummer om allewijzigingen van uw adressen ons mede te delen.

In dit nummer kunt u bijv. over een bemerkenswa-ardig festival van de Tsjechische cultuur in het Neder-landse Almere lezen, u kunt hier een interessante tekstover de - nu al vroegere - Belgische ambassadeur Ber-nard Pierre vinden, over een nieuwe vertaling van Bo-humil Hrabal in het Nederlands en omgekeerd - over e-en nieuwe vertaling van de Nederlandse literatuur (Ha-fid Bouazza) in het Tsjechisch, u komt te weten, wat erkomt: we informeren u bijv. over een congres aan de af-deling Neerlandistiek op de filosofische faculteit UK tePraag. Enkele geplande culturele gebeurtenissen kunt uop de websites van de Nederlandse ambassade vinden:www.netherlandsembassy.cz (let op! de laatste actuali-satie was 5 mei). We brengen u ook een „luttele boods-chap" van de pen van mevrouw Olga Krijtová.

Met een traan in het oog moeten we constateren,dat de diplomatieke missie van dhr. R. J. van Houtum inde Tsjechische republiek ten einde is. Hij heeft onze ve-reniging heel erg geholpen in het begin. In het volgendenummer zullen we u over zijn opvolger informeren. Geen ogenblik verkeren we in twijfel, dat ook hij/zij on-ze activiteiten zal steunen. We verheugen ons op de nie-uwe samenwerking.

Mooie en vriendelijke herfstdagen wenst u Petra Schürová

DANKZEGGINGWij danken:

De Nederlandse ambassadeur Robert J. van Houtum voor zijn geestelijke en financiëlesteun aan de vereniging NE-BE gedurende zijn diplomatieke missie in Tsjechië.

Wij wensen hem veel succes!

Roy van Roeden voor de donatie en het offervaardig opnemen van de Nederlandse films/ verfilmde literaire werken / op video voor onze bibliotheek.

Zuzana Vittvarová voor haar donatie.


Herfst 2002

IN EENENKELWOORD• In PlzeÀ vond - als elk jaar inseptember - een theaterfestivalplaats onder deelname van Neder-landse ensembles.• Iva Bittová - zangeres en violiste- bereidt ook enkele concerten inBelgië en Nederland voor, o.a. ookmet het Nederlands Blazers En-semble.• In Rotterdam vindt tentoonstel-ling van de Tsjechische kunstena-ar David âern˘ plaats (bekend o-ok door de roze tank en de baby’sop de televisiemast in ÎiÏkov, etc.).• De Nederlandse ambassade he-eft een korte studie van H. Rennervan de historische betrekkingentussen Nederland en de Tsjechis-che landen uitgegeven, te verkrij-gen op de Nederlandse ambassadeen in de bibliotheek van NE-BE.

INFORMATIE AAN DE LEDEN VAN NE-BE

LIJST VAN DE NEDERLANDSE FILMS IN DE BIBLIOTHEEK VAN NE-BE:1. Keetje Tippel / Neel Doff2. Kort Amerikaans / Jan Wolkers / Nakrátko po americku3. De vierde man / Gerard Reve / âtvrt˘ muÏ 4. Een vrouw als Eva / Îena jako Eva 5. Een vlucht regenwulpen / Maarten ‘t Hart / Tah kolih6. Soldaat van Oranje / Erik Hazelhoff Roelfzema / OranÏsk˘ voják7. Het bittere kruid / Marga Minco / Hofiké byliny8. Turks fruit / Jan Wolkers / Tureck˘ med9. Brandende liefde / Jan Wolkers / Palãivá láska

10. Van de koele meren des doods / Frederik Willem van Eeden / O chladn˘ch jezerech smrti

11. Voor een verloren soldaat / Rudi Dantzig / Za ztraceného vojáka12. Karakter / Ferdinand Bordewijk / Charakter 13. Het grote gebeuren / Belcampo / Velká událost14. Eline Veere / Louis Couperus 15. Het glinsterend pantser / Simon Vestdijk / Leskl˘ pancífi16. Lek / Díra17. Antonia / Antonie18. Siberia / Sibifi19. Hufters & Hofdames / Sleãinky a gaunefii20. Naar de klote / Do pekel

P. Schürová

WAT LIGT IN HET VERSCHIET?22. 10. Lezing van Ruben Pellar - Schilderboek van Karl van Mander - U knihomola, 18.30

22 en 23 november 2002 - Jifií Kylián in VinohradskédivadloAanvang 19,30 uur, de kaarten zullen vanaf 1 oktoberaan de kassa van het Vinohradské divadlo en bij BTIverkocht worden.

Programma:A WAY ALONE - choreografie J. KyliánTWO FACES - Hans van ManenBIRTHDAY - Jifií Kylián

NDT III maakt deel uit het NEDERLANDSDANS THEATER, een topdansensemble, in deafgelopen 25 jaar onder de leiding van Jifií Ky-lián. NDT III ontstond in 1991 als een groep er-varen excellente dansers boven de 40 jaar: Gio-conda Barbuto, Sabine Kupferberg, EgonMadsen, Gérard Lemaitre a David Krügel. Dedansers treden in de voornaamste theaters vanEuropa en de wereld op. Wij konden NDT III inPraag zien in het kader van het project ARCIMBOLDO 2000.


Herfst 2002

5e JAARGANG VAN HET INTERNATIONALE FESTIVAL VAN HET CONCERTANTE MELODRAMA PRAAG

13.10 - 24.11.2002DE VOORSTELLINGEN BEGINNEN ELKE ZONDAG OM 18:30 UUR

IN HET PÁLFFY-PALEIS (VALD·TEJNSKÁ 14, PRAAG 1)IN DE GALERIE VAN DE HAMU (MALOSTRANSKÉ NÁM. 13, PRAAG 1)

IN HET MUSEUM VAN A. DVO¤ÁK (KE KARLOVU 20, PRAAG 2

ORGANISATOREN:âESKÁ HUDEBNÍ SPOLEâNOST - SPOLEâNOST ZDE≈KA FIBICHA en de Hoofdstad Praagin samenwerking met de Muziekfaculteit AMU, het Conservatorium Praag, het Nationaal Museum, het Tsjechische Museum voor Muziek, en de Praagse Lente

INFORMATIE:âeská hudební spoleãnost (Tsjechische Vereniging voor Muziek) - tel.: 251 552 453 (·trausová)âeské museum hudby (Tsjechisch Museum voor Muziek) - tel.: 257 533 459 - 60 (Dr. ·ustíková)Klub pfiátel PraÏského jara (Vriendenclub van de Praagse Lente) - tel.: 257 311 921 (Konopásek)

TOEGANGSKAARTEN:Voordelige overdraagbare abonnementen (290,- Kã) zijn te koop bij de Vriendenclub van de Praagse Len-te en het secretariaat van de Tsjechische Vereniging voor Muziek, afzonderlijke kaarten tegen basisprijs(60,- Kã), kaarten met korting - bejaarden, studenten (30,- Kã), vrijwillig verhoogde toegangsprijs (zie hetrekeningnummer voor de watersnood), steeds een uur voor aanvang op de plaats van de voorstelling

DE OPBRENGST VAN HET FESTIVAL KOMT TEN GOEDE AAN HET NATIONAAL MUSEUM - HET TSJECHISCH MUSEUM VOOR MUZIEK TER REDDING VAN DE MUZIEKVERZAMELING,

DIE AANGETAST IS DOOR DE OVERSTROMING.

17.11. Pálffy-paleis om 18.30AVOND VAN VLAAMSE CULTUUR - GASTEN: ARTIESTEN UIT BELGIË

W. Moens /J. Pellarová: PoselstvíA. Meulemans/W. Moens: De BoodschapM. de Jong: Kinderspielen - keuze (piano)A. Meulemans/F. Timmermans: Adagio - keuze (liederen)P. Benoit: De verlatene (piano)A. Rodenbach/J. Pellarová: HrdostH. van Praag/A. Rodenbach: FierheidCh. Mélant/M. Maeterlinck: Deux vieilles chansonsCh. Mélant/M. Maeterlinck/J. KÀourková: Dvû stare písnû (Twee oude liederen)Ch. Mélant/A. Giraud: Roses d’EnferCh. Mélant/A. Giraud/J. KÀourková: RÛÏe z pekla (Rozen uit de Hel)P. Benoit: Vierde Fantasie (piano)P. Benoit/C. Micha’ls: Le castel d’Arundel (lied)

voordracht en zang: Katrine Druyts, voordracht van de Tsjechische vertalingen: Jifií Klem

piano: Els Swinnendramaturgie: Els Swinnen, regie: Vûra ·ustíková


Herfst 2002

In het kader van het uitreiken van Josef Jungmann-prijs voor vertalingen heeft

VERONIKA HAVLÍKOVÁde Tomá‰ Hrách-prijs voor de vertalers tot 33 jaar voor de vertaling van Harry Mulisch’s boek Procedure ontvangen.

Gefeliciteerd!

CONCERTEN VAN JAROSLAV HUTKA¤ÍJEN 20022. woensdag Hutka Praha 2 Literair café Salmovská, Salmovská straat 19:30

16. woensdag Hutka & Hladík Praha 2 Balbínka, Balbínova 6 20:0017. donderdag Hutka Praha 2 Café&Tabak, Slavíkova 16 19:3030. woensdag Hutka & Hladík âáslav Theater, Dusíkovo divadlo 19:00¤ÍJEN 20026. woensdag Hutka Praha 2 Literair café Salmovská, Salmovská ulice 19:30

12. dinsdag Hutka Brno Club in Leitnerova straat 19:0013. woensdag Hutka â. Budûjovice Litarair café, Mûsíc ve dne 19:3014. donderdag Hutka J. Hradec De galerij Inspirace, Het plein Míru, LangrÛv dÛm 19:3015. vrijdag Hutka Dobrá Voda u Pacova, De bibliotheek 19:3016. zaterdag Hutka Tábor De kroeg, Na druhém bfiehu 19:30

De pagina's over Nederlandse literatuur vind u op het adres

www.literatura.cz/boeken/index.htm.

U kunt ook bijdragen, de redacteur ervan is Ruben Pellar.

BBBBOOOOEEEEKKKKEEEENNNN IIIINNNN VVVVOOOOOOOORRRRBBBBEEEERRRREEEEIIIIDDDDIIIINNNNGGGGDouwe Draaisma: De metaforenmachine.Een geschiedenis van het geheugen Groningen, Historische uitgeverij 1998.271 p. In de Tsjechische vertaling van Ruben Pellar geeft de Uitgeverij Mla-dá fronta uit.


Herfst 2002

RIJKSMUSEUM

Geopend in 1800 als Nationale Kunstgallerij kreeghet Rijksmuseum in 1885 zijn huidige gebouw: deindrukwekkende kathedraal van architect Pierre Cu-ypers. Bezocht door tientallen miljoenen mensen,jong en oud, afkomstig uit de hele wereld. Maar hetgebouw raakte vermoeid en versleten. Na ruim 115jaar kent het museum een aantal nijpende proble-men. Tand des tijdsBinnen heerst ruimtegebrek: een gebouw, geprojec-teerd zonder voorzieningen als depots, ateliers enkantoren. Het huidige gebouw is niet berekend opde enorme stroom bezoekers. Twee nauwe ingangenverwerken jaarlijks tien maal de berekende aantal-len mensen. En de museumbezoeker wil meer: nietalleen een prachtige collectie bekijken, maar ook e-en goed restaurant en een moderne winkel aantref-fen. Voorzieningen die het huidige gebouw niet kangeven. Het museum voldoet niet aan de wettelijke eisen ophet gebied van toegankelijkheid voor minder vali-den, werkomstandigheden voor personeel, brandve-iligheid, klimaatbeheersing en installatie-techniek. Het museum moet een totale renovatie en herstruc-turering van het gebouw ondergaan. Het Nieuwe Rijksmuseum is een voor Nederlandongekend groot cultureel project. Dit komt ook totuiting in de kosten: 445 miljoen gulden. In novem-

ber 1999 stelde het Kabinet een e-erste bedrag van 100 miljoen guldenter beschikking. Zeven architecten zijn uitgenodigdom hun visie te geven op Het Nieu-we Rijksmuseum onder de leidingvan het architectenbureau Cruz &Ortiz uit Sevilla, door hun werk inde oude binnenstad van Sevilla be-kend.Restauratiewerken zal de architectJo Coenen Van Hoogevest Architec-

CCCCUUUULLLLTTTTUUUUUUUURRRR EEEENNNN SSSSOOOOCCCCIIIIAAAAAAAALLLL LLLLEEEEVVVVEEEENNNN

Gezicht op een dorp aan een rivier Een schilderij uit 1645 van Jan van Goyen (Rijksmuse-um, Amsterdam).

Willem van de Velde (de Jonge): Het verbranden van deEngelse vloot voor Chatham, 20 juni 1667.


Herfst 2002

ten leiden.De verbouwings- en restauratiewerkzaamheden zul-len eind 2003 beginnen en zullen tot voorjaar 2008duren. Tijdens deze periode blijven de topstukken uit hetmuseum te zien in de Philipsvleugel.Straks staat er een nieuw Rijksmuseum: met dag-

licht en meer ruimte. Twee magnifieke binnenho-ven, openbaar toegankelijk, met restaurants en win-kels. Ruimte voor depots, voor een auditorium, vo-or garderobes en kassa's.

Informatie: [email protected] Schürová

Het einde van mei was in Praag uitzonder-lijk warm. De zon brandde op de gloeiende stra-ten en de smachtende voetgangers, de lucht tril-de van de hitte en toverde spiegelingen. Alsofonze magische metropool ook via het klimaat omde gunsten van haar nieuwe bezoeker wilde din-gen. En inderdaad, toen laat in de middag vande twee’ntwintigste mei Hafid Bouazza, een Ne-derlandse schrijver van Marokkaanse afkomst,uit het vliegtuig in Ruzynû stapte, leek het welalsof de koppige hitte hem in het geheel niethinderde, integendeel. Hij scheen zich in Praagals een vis in het water te voelen. En al spoedigbleek dat het woestijnklimaat hier niet de oorza-ak van was. Bouazza is namelijk een groot lief-hebber van de Tsjechische klassieke muziek eneen geestdriftige genieter van het Tsjechischebier.

Hafid Bouazza kwam hier de vertaling in-leiden van zijn debuutverzameling verhalen, Devoeten van Abdullah, uitgegeven door uitgeverijLabyrinth en verlucht met treffende, dynamischgeaccentueerde illustraties van Michael Rittste-in. Over het boek zelf praatte hij aan het eindevan mei echter niet bijzonder veel. De aandacht(en niet alleen die van de media) was namelijkgevestigd op een gebeurtenis die drie weken e-erder een schokgolf door Europa joeg. Overalsprak men van de moord op Pim Fortuyn en da-arom draaide de discussie, op 23 mei georgani-seerd in de Galerie der Koppigen (Tvrdohlaví)in het Praagse Paleis Lucerna, vooral rond depolitiek. Omdat Bouazza enkele summiere es-says in kranten gewijd had aan het thema van deislamitische communiteit en omdat iedereen nie-uwsgierig was naar de stem „van de andere

kant“, werd hij overspoeld met vragen met bet-rekking tot de mogelijkheid of onmogelijkheidvan samenleven van deze onderling zo verschil-lende culturen. Bouazza bleek een heel progres-sieve voorstander te zijn van de rechten van devrouw, evenals een propagandist van het ver-stand boven de emoties en de stramme tradities.De aantasting van de rechten van de vrouw in demoslimwereld is volgens hem ontoelaatbaar enhij verwijt Nederland als bastion van verdraag-zaamheid, dat deze aantasting onder het momvan folklore toegestaan wordt. „Hoezo, emanci-patie met een hoofddoek“, oreerde de alles be-halve stille (zoals in de uitnodiging stond) Ma-rokkaan in de zaal boven de Vodiãkova-straat.

Over folklore en cultuur werd uiteindelijk ook gepraat, maar pas enkele uren later in decouscouserie Dahab, waar Bouazza’s vertaaldeboek feestelijk gedoopt (of berookt? - het copy-right van dit woord berust bij Joachim Dvofiák -de uitgever) werd met een waterpijp onder bege-leiding van de exotische tonen van de zigeuner-band Kamaro. Tomá‰ Hanák droeg met smaak een fragment van de tekst voor en luisterde nie-uwsgierig naar het Nederlands van Hafid, omzich zo voor te bereiden op een bezoek aan hetTsjechisch Centrum in Den Haag. Deze popula-ire acteur en gespreksleider erkende met decharme die hem eigen is, dat hij oorspronkelijkniet van plan was geweest het boek in zijn gehe-el te lezen, maar besloten was om slechts hetfragment voor te bereiden. Hij werd zo door detekst meegesleept dat hij het boek letterlijk vers-lond. De zwoele avond werd opgeluisterd doorZorita Aznar, een buikdanseres, wier optredenmet een daverend applaus van het publiek be-

EEN „STILLE“ MAROKKAAN IN PRAAG


Herfst 2002

Zoals we allemaal goed weten,stelt zich de vereniging Ne-Be alshaar belangrijkste doel de cultu-ur van Nederland en Vlaanderenin de Tsjechische republiek zopopulair mogelijk te maken. Enwe weten ook allemaal even go-ed, dat het soms geen gemakke-lijke taak is. Daarom zijn we al-tijd bijzonder blij als we horendat er ook in Nederland enthousi-aste mensen bestaan die hetzelf-de doen voor de Tsjechische cul-tuur. Als een concreet voorbeeldzou het festival „Almere Inter-cultura“ kunnen dienen, dat in ditjaar aan Tsjechië en de Tsjechis-che cultuur in Nederland gewijdwas. Het festival vond plaats van7 t/m 27 juni 2002.De organisatoren hebben inder-daad geprobeerd het beste aan tebieden wat men tegenwoordig ophet gebied van de Tsjechischecultuur kan vinden. Op het pro-gramma stond b.v. de projectievan de meest succesvolle filmsvan de laatste tijd, zoals KleineOtík van Jan ·vankmajer, Dark

Blue World van Jan Svûrák, Wil-de Bijen van Bohdan Sláma ofDe Terugkeer van de Idioot vanSa‰a Gedeon. De Tsjechischemuziekwereld werd vertegenwo-ordigd door Iva Bittová en VûraBílá met haar groep Kale, verdertraden op het festival ook jazz-musicus Emil Viklick˘ en violistJan Op‰ito‰ op. Liefhebbers van de Tsjechischeliteratuur konden in het kadervan de literaire salons discussievoeren met Ludvík Vaculík, EdaKriseová of Milo‰ Urban en zichtegelijkertijd een idee vormen over het soms zeer ingewikkeldewerk van hun Nederlandse verta-lers, onder wie b.v. de beroemdeslavist en Hrabal-vertaler KeesMercks. Gasten van deze salonswaren ook auteurs die weliswaarin Tsjechië geboren of woona-chtig zijn, maar hun boeken inhet Nederlands schrijven: dichte-res Jana Beranová, Jan Stavino-ha, Hans Krijt. De discussie methen werd geleid door Marijkevan Dorst, die zich al lang voor

het bekend maken van de Tsje-chische cultuur in Nederland in-zet. In het kader van het festival wer-den ook twee toneelstukken op-gevoerd. Het eerste was een be-werking van de vertaalde tekstvan het werk van Bohumil Hra-bal „Al te luide eenzaamheid“,het tweede een theatersolo op ba-sis van de teksten van Franz Kaf-ka, gespeeld door Boris van denWijngaard.Tot de festivalactiviteiten beho-orden ook tentoonstellingen vanbekende Tsjechische beeldendekunstenaars, zoals Bofiek ·ípek,Roman Barto‰ of Marta Avramo-vá.Voor het geval dat de bezoekersal te moe zouden worden van aldie intellectuele en culturele be-levenissen, konden ze even voorde afwisseling de expositie van·koda-auto’s bekijken of deelne-men aan een Tsjechische Old Ti-mer Dag. Voor elk wat wils.

Jana Pellarová

TSJECHISCHE CULTUUR IN ALMERE

antwoord werd. Zoals bleek zijn enkele ledenvan Nebe haar vlijtige leerlinges, dus wie weet:misschien zullen we de volgende culturele mani-festaties met wulps heupgedraai larderen.

Hafid Bouazza heeft ongetwijfeld de be-langstelling van de pers getrokken. Een belan-grijke periodiek wijdde een hele bladzijde metgesprekken en artikelen aan hem. De Tsjechis-che lezer ervoer uiteraard niet alleen zijn politi-eke mening, maar ook de schone literatuur vanzijn hand, want het boek is bijzonder in trek.

Geen wonder. Bouazza’s boek is de moeite wa-ard om te lezen. Het is vol magie en erotiek, hu-mor en ironie, ingewikkeld als een ornament enbloemrijk als een oase.

De bezwerende Marokkaan liet zich verlei-den door de bekoringen van Praag, net zoals do-or haar inwoonsters. „Ik heb het gevoel, alsof ikin een banketbakkerij ben“, zei hij kort voor zijnvertrek.

Veronika HavlíkováVertaling: Jesse Ultzen


Herfst 2002

Op 29 juni hadden we de gelegenheid in hetTheater Archa een ongewoon concert van de kapelOut Rage bij te wonen. Wij citeren (uit) een pro-spect van het Theater Archa:

Concert Out Rage - was een concert zonder di-plomatische regels, zonder dassen en donkere pak-ken, zonder de betiteling „Uwe Excellentie“, ech-ter met grote energie, muzikale vreugde en velevandaag al klassieke, blues- en rockhits. Gewooniets wat je van een diplomaat niet zou verwachtenen wat in de diplomatische kringen ongepast zouschijnen.

Bernard Pierre, tot juni 2002 ambassadeur vanhet Belgische Koninkrijk te Praag, is tegelijkertijdeen rockgitaarspeler, zanger, mondharmonicaspe-ler, medeoprichter en leider van de muziekbandOut Rage (= ongeschikt, grof, bruut, ...). Voor debeëindiging van Pierre’s Praagse missie heeft hijop het podium van Theater Archa weer zijn vrien-den ontmoet. In rocktenue traden de beste Tsje-chische jazzmusici op: Emil Viklick˘ en LacoTropp, en verdere de Belgische diplomaten JeanDeschacht en Zenon Kowal.

Bernard Pierre kocht zijn eerste gitaar toen hij15 was. Een jaar later richtte hij zijn eerste rock-band op. Op het repertoire stonden vooral songsvan de Britse groep The Kinks. Een belangrijke rolspeelde hij, toen hij in1963 voor de eerste keer hetlied I Wanna Hold Your Hand van de Beatles hoorde. Sindsdien werd de rock- en bluesmuziekzijn hartstocht en liefhebberij.

Bernard Pierre studeerde oorspronkelijk rechtenen zijn diplomatische loopbaan nam in 1975 een

aanvang. Als ambassadeur was hij in Spanje, Ve-nezuela, Zimbabwe, Jeruzalem en de TsjechischeRepubliek werkzaam. Hij spreekt vloeiend 6 talen(ook Tsjechisch). Met Emil Viklick˘ maakte hij alkennis tijdens zijn eerste diplomatische verblijf inde toenmalige âSSR op een concert in het Praag-se Reduta in 1984.

De geschiedenis van de muziekgroep Out Ragebegon pas later tijdens zijn tweede missie in Tsje-chië. In 1997 kwam de bekende Belgische saxofo-onspeler Steve Houben naar de âR, die na beëin-diging van zijn concert de uitnodiging van Ber-nard Pierre en de toenmalige ambassadeur vanWallonië, Zenon Kowal, nog met andere musicinaar de residentie van de Belgische ambassadekreeg. De avond veranderde in een jamsessie, wa-araan ook Emil Viklick˘, Laco Tropp en de beideBelgische diplomaten deelnamen. De muzikale avond werd zoën succes, dat dergelijke concertendaarna in de residentie van de ambassade nogherhaaldelijk plaatsvonden. Het optreden op grotepodiums liet op zich daarna niet lang wachten:2000- Palác Akropolis, 2001 - Theater Archa, ennu weer het Theater Archa. Wat alle musici daar-bij op het podium verbindt, is hun grote enthousi-asme en het genoegen aan het spelen.

In juli gaf Bernard Pierre een CD uit met 12 muziekstukken van eigen hand - hij is auteur vande teksten en de muziek. Het arrangement is vanEmil Viklick˘.

Vrij naar het programma van het Theater Archa

Samengesteld door Jana âervenková

AFSCHEIDSCONCERT GEGEVEN DOOR DIPLOMATEN


Herfst 2002

EEEEVVVVEEEENNNN AAAACCCCAAAADDDDEEEEMMMMIIIISSSSCCCC

PRAAGSE PERSPECTIEVENColloquium van de sectie Nederlands Karelsuniversiteit PraagMaandag 21 en dinsdag 22 october 2002, Jan Palachplein 2 Praag 1

Programma maandag 21 oktober

Ochtend

Thema: Reisteksten als onderzoeksobject10:00 Opening van het colloquium Dr. Zdenka Hrnãífiová, hoofd van de sectie Nederlands

aan de Karelsuniversiteit PraagInleiding tot het thema ‘reisteksten’ Dr. E.J. Krol, hoofddocente Nederlandse letterkunde, Karelsuniversiteit Praag

10:15 Reisteksten uit de 17e- en 18e- eeuw, Dr. P. J. Verkruijsse (Universiteit van Amsterdam)10:45 Blik op het openbaar vervoer anno 1810, Dr. E. J. Krol (Karelsuniversiteit Praag)11:15 - 11:45 Pauze11:45 Taal op reis: reisgidsen in de 19e eeuw, Dr. B. P.M. Dongelmans (Universiteit van Leiden)12:15 - 13:15 Middagpauze

Middag

Thema: Debatteren in vrijheidHet middagprogramma wordt verzorgd door de Stichting Holland Debate

13:15 Inleiding tot het thema ‘debatteren’ Drs N. van de Waal, lectrice Karelsuniversiteit Praag13:20 - 16:30 Openbare workshops ‘debatteren’ door studenten van de Erasmus Universiteit Rotterdam

Programma Dinsdag 22 Oktober

Ochtend

Thema: Debatteren in vrijheid10:00 Proefdebatten door studenten Nederlands van de Karelsuniversiteit 11:00 - 11:15 Pauze11:15 Openbare slotdebatten door studenten Nederlands van de Karelsuniversiteit

Beoordeling door een jury13:00 Sluiting colloquium

Informatie: [email protected], [email protected]

Dit colloquium wordt mede mogelijk gemaakt door financiëleondersteuning van de Orde van den Prince, afdeling ‘t Sticht.

MINCO, Margaeigenlijk: Sara Menco (Ginneken 31 maart 1920), Neder-lands schrijfster, enige overlevende uit een joods gezin dattijdens de bezetting werd weggevoerd. Zij was gehuwdmet de schrijver/dichter Bert Voeten. Een groot deel vanhaar werk is door oorlogservaringen gekleurd. Dat geldtvoor haar debuut Het bittere kruid (1957), dat in 1985 isverfilmd door Kees van Oostrum, en voor de romans Eenleeg huis (1966; in 1992 bewerkt als toneelstuk) en De val(1983). De verhalen die niet direct op de oorlog betrekkinghebben, gaan wel altijd over eenzaamheid en isolement.Het toeval, even absurd als tragisch, speelt er een belan-grijke rol in. Haar stijl is sober en zorgvuldig. Zij schrijftook korte verhalen en kinderboeken (o.a. Kijk ‘ns in de la,1963); in 1970 werd een televisiespel van haar hand, Dehutkoffer, uitgezonden. In 1957 ontving zij de Multatuli-prijs voor het verhaal ‘Het adres’ en een jaar later de Vijverbergprijs voor Het bittere kruid, dat in acht talen isvertaald. In 1999 ontving zij de Annie Romeinprijs.

Marga Minco: Het bittere kruid

Op een dag

Het begon op een dag, dat mijn vader zei: „We gaan eens kijken of iedereen er weer is.“ We waren een paar dagen weg geweest. De hele stad had moeten e-vacueren. In allerijl hadden we een koffer gepakt en ons geschaard in de eindeloze rijen mensen die destad uittrokken in de richting van de Belgische grens. Bettie en Dave zaten toen in Amsterdam. „Die mer-ken er niets van," zei mijn moeder. Het was een lange, gevaarlijke tocht. We vervoerden de koffer op een fiets. Aan het stuur hingen volge-propte tassen. Bomscherven en mitrailleurkogels vlogen over onze hoofden. Soms werd er iemand getrof-fen; dan bleef er een groepje achter. Vlak bij de Belgische grens vonden wij bij boeren onderdak. Na tweedagen zagen wij de bezettingstroepen al over de landweg rijden en enkele uren later trokken de evacué’sweer naar de stad terug. „Het gevaar is geweken,“ kwam een stadgenoot ons vertellen en wij gingen mee. Thuis was alles nog zoals wij het verlaten hadden. De tafel stond nog gedekt. Alleen de klok was stil blij-ven staan. Mijn moeder gooide onmiddellijk de ramen open. Aan de overkant hing een vrouw haar dekensover het balkon. Ergens anders klopte iemand zijn kleden uit alsof er niets gebeurd was.


Herfst 2002

NNNNIIIIEEEEUUUUWWWWEEEE VVVVEEEERRRRTTTTAAAALLLLIIIINNNNGGGGEEEENNNNIn de rubriek Nieuwe Vertalingen zouden we u graag kennis willen laten ma-ken met geplande vertalingen van in het Nederlands schrijvende auteurs. Inhet Tsjechische gedeelte van dit nummer brengen we de vertaling van een ge-dicht van J. A. der Mouw van Olga Krijtová en een fragment van de vertalingvan Marga Minco’s Het Bittere Kruid, door Petra Schürová.

EEN LUTTELE BOODSCHAP VANDE GRIJZE OLGA AAN DE JONGERE COLLEGA’S VAN NE-BELees dit gedicht van J.A. der Mouw (1863-1919)en ga vlug - nog vandaag - iets leuks doen of voor jezelf iets moois kopen, zodat je niet hoeft te zeggen: „alles komt te laat“.

Dan denk ik aan ’t konijntje, dat ik zagAls kind voor Sint Niklaas achter het glasvan dure speelgoedwinkel. O! Dat waszo’n prachtig beestje, grijs en wit: het lag

gezellig in zijn mandje in mooi-groen gras:en als ‘k van school kwam, bleef ik iedre dagstaan kijken, bang, dat ’t weg zou zijn. En, ach!Eens wás het weg: en toen begreep ik pas,

dat ik toch heimlijk steeds was blijven hopen,dat ik ’t zou krijgen. Thuis heb ‘k niet gepraatover ’t konijntje, maar ‘k wou niet meer lopen,

omdat ‘k dan huilde, aan die kant van de straat.Nu zou ‘k me zo’n konijntje kunnen kopen,maar ‘k word zelf grijs. Want alles komt te laat.


Herfst 2002

Ik ging met mijn vader de straat op. Naast ons stond de buurman in de voortuin. Hij liep naar het hekje toen hij mijn vader aan zag komen.„Hebt u ze gezien?“ vroeg hij. „Dat is niet mals, he?“„Nee“, zei mijn vader. „Breda is een garnizoensstad, daar kun je zoiets verwachten.“„‘t Zal mij benieuwen,“ zei de buurman, „hoe lang ze het hier houden.“„Niet lang, dat verzeker ik u,“ meende mijn vader.„En jullie nu?“ zei de buurman. Hij kwam wat dichterbij. „Wat doen jullie?“„Wij?“ zei mijn vader, „wij doen niets. Waarom zouden we?“De buurman haalde zijn schouders op en plukte een blaadje uit zijn heg. "Als je hoort wat ze daarginds…“„Hier zal ‘t zo’n vaart niet lopen,“ zei mijn vader. We gingen verder. Aan het eind van de straat kwamenwe meneer Van Dam tegen.„Kijk, kijk,“ zei hij, „we zijn er allemaal weer.“„Zoals u ziet," zei mijn vader, „allemaal gezond en wel weer thuis. Hebt u al veel bekenden gesproken?“„Zeker,“ zei meneer Van Dam, „verschillende. De zoon van de familie Meier blijkt met een paar vriendendoor te zijn gereden naar de Franse grens."„Och,“ zei mijn vader, „zulke jongens zoeken het avontuur. Ik kan ze geen ongelijk geven.“„Uw andere dochter en uw zoon zijn niet meegeweest?“„Nee," zei mijn vader, „die zijn in Amsterdam. Daar zitten zij goed.“„Voorlopig nog wel,“ zei meneer Van Dam.„We gaan eens verder,“ zei mijn vader.„Wat bedoelde meneer Van Dam met voorlopig?“ vroeg ik hem toen wij doorliepen.„Hij ziet het somber in, denk ik.“„„Net als die man bij ons naast,“ zei ik.Mijn vader fronste zijn wenkbrauwen. „Je kunt er nu nog niets van zeggen,“ zei hij, „we moeten maar af-wachten.“„Denkt u,“ vroeg ik, „dat ze met ons hetzelfde zullen doen wat ze met…“ Ik maakte mijn zin niet af. Ikdacht aan al de gruwelijke verhalen die ik de laatste jaren gehoord had. Het was altijd zo ver weg geweest.„Hier kan zoiets nooit gebeuren,“ zei mijn vader, „hier is het iets anders.“In het kantoortje van het kledingmagazijn van meneer Haas in de Catharinastraat hing een dichte tabaks-walm. Verschillende gemeenteleden waren hier, als voor een vergadering, bij elkaar gekomen. De kleinemeneer Van Buren draaide heftig gesticulerend in zijn bureaustoel rond. Hij had een krakerige stem. Toenwij binnenkwamen, had hij het juist over een bijzondere dienst, die gehouden moest worden.„Daar ben ik het mee eens,“ zei mijn vader.„Zou dat bidden wel helpen?“ vroeg de zoon van meneer Haas. Niemand scheen het gehoord te hebben,want men ging er niet op in. Ik kreeg spijt dat ik met mijn vader mee was gegaan. Ik begreep wel dat hijhier voorlopig niet weg zou kunnen. Daar ik er niets voor voelde in het rokerige vertrek te blijven zitten,ging ik de gang in naar de winkel. Er was niemand. Ik liep langs de toonbanken en rekken vol kleding-stukken. Hier had ik als kind vaak met de kinderen van meneer Haas gespeeld. We verstopten ons achterde mantels en doezen. We maakten ons mooi met linten en restjes stof uit het atelier en we speelden win-keltje als de zaak gesloten was. Er hing nog dezelfde geur, zoetig en droog, zoals nieuw goed ruikt. Ik dwaalde door de smalle gangen naar het atelier en het magazijn. Het leek of het zondag was. Niemand zouvandaag iets komen kopen of zich een nieuwe mantel laten aanmeten. In een hoek van het atelier ging ikop een stapel dozen zitten wachten. Het was er vrij donker, omdat de luiken aan de buitenkant geslotenwaren en er alleen licht uit de gang binnenviel. Tegen de muur hing een mantel. De rijgdraden zaten er nogin. Misschien werd hij nu niet meer afgehaald. Ik nam de mantel van het knaapje en trok hem aan. Voorde spiegel bekeek ik mezelf. De jas was veel te lang.„Wat doe je toch?“ Het was de stem van mijn vader.


Herfst 2002

Ik schrok, want ik had hem niet aan horen komen.„Ik pas een jas aan,“ zei ik.„Het is nu geen tijd om aan een nieuwe jas te denken.“„Ik wil hem ook niet hebben,“ zei ik.„Ik heb je overal gezocht; ga je mee?“Ik trok de mantel uit en hing hem weer op het knaapje. Buiten bemerkte ik dat ik lang in het donker hadgezeten. Ik moest even wennen aan het felle zonlicht. Het was druk op straat. Er reden veel vreemde au-to’s en motoren voorbij. Een soldaat vroeg aan iemand die voor ons liep de weg naar het marktplein. Hetwerd hem met veel arm- en handgezwaai uitgelegd. De soldaat sloeg zijn hakken tegen elkaar, salueerdeen liep in de richting die hem gewezen was. Er passeerden ons nu geregeld soldaten van de bezettingst-roepen. We liepen er gewoon langs. „Zie je wel,“ zei mijn vader, toen we al bijna thuis waren, „ze doen ons niets.“ En terwijl we voorbij hethekje van de buurman liepen, mompelde hij nog eens: „Ze doen ons niets.“

NNNNIIIIEEEEUUUUWWWWEEEE BBBBOOOOEEEEKKKKEEEENNNN

Afgelopen jaar verscheen de Toverfluit, een bun-del met verhalen van de Tsjechische schrijver BohumilHrabal (1914-1997). Deze bundel is samengesteld door de vertaler, die zich enerzijds liet leiden door deontwikkeling die de auteur Hrabal als persoon door-maakte en anderzijds door de onmiskenbare ontwikke-ling in diens poëtica. De verhalen zijn gedateerd vanafhet begin van de jaren vijftig tot 1989, het jaar van deFluwelen revolutie. De toenmalige censuur, die dekunstenaars het socialistisch realisme oplegde, maak-te het Hrabal onmogelijk in de beginjaren van zijnschrijverschap te publiceren. Om die reden bleven zijneerste verhalen in de bekende ‘‰uplík’ (bureaula) lig-gen. Hij bewerkte later een groot aantal van deze ver-halen en schiep al doende een groot tekstueel netwerk,waaraan weer een nieuw werk werd toegevoegd, zodater een groot intertekstueel geheel ontstond, waarin ook het leven en denken van de auteur zelf verwevenzijn. Het is dan ook geen toeval dat het eerste verhaal‘Jarmilka’, maar vooral de laatste twee verhalen uitdeze bundel, ‘De toverfluit’ en ‘De novemberorkaan’de auteur zelf en diens metafysica beschrijven. In hetopeningsverhaal ontmoet de lezer een jonge en empat-hische Hrabal , in ‘De toverfluit’ zien we daarentegenHrabal als een inmiddels oud geworden man die debalans van zijn leven opmaakt. Waarom nu dit verhaal

de titel ‘De toverfluit’ meekreeg, is op het eerste ge-zicht niet duidelijk. Dit motief duikt pas op het eindevan het verhaal op en lijkt slechts een klein momentvan muzikale inspiratie aan te geven. Toch blijft devraag hangen waarom Hrabal dit verhaal voorzag vaneen titel die je eerder met Mozarts opera Die Zauber-flöte zou verbinden.

Hrabal hield veel van muziek. In zijn interviewmet Szigeti (in Kliãky na kapesníku [Knopen in zak-doek; Verz. Werk dl.17]) vertelt Hrabal over zijn liefdetot de muziek: hij speelde zelf piano, luisterde graagnaar Beethoven, vooral de zgn. Noodlotssymfonie, naar Mahler, impressionistische muziek en eigenlijknaar alle genres van muziek. In zijn gymnasiumtijdbezocht hij in schoolverband opera’s. Zelfs verklaardehij dat hij liever dan schrijver operettezanger zou zijngeworden; hij noemt Jára Pospí‰il als zijn idool en deoperette ‘Die lustige Witwe’ van F. Lehár als een vanzijn favoriete luisterstukken. Met de muziek verbindtHrabal echter ook de dood ‘Ik denk dat de muziek ietsmetafysisch in zich heeft, dat muziek in staat is ingrenssituaties door te dringen, tot in de liefde, gemo-edsstemmingen en sterven… (p. 110-111, Verz. Werkdl.17). Hij haalt concrete voorbeelden aan van de mu-ziek die aanleiding gaf tot zelfmoord. Zo werd het lied‘Nedûle smutná’ [Een treurige Zondag] verboden om-

De Toverfluit

Bohumil Hrabal, De toverfluit (samenstelling, vertaling en nawoord Kees Mercks)Amsterdam, 2002, Bert Bakker, 230 pp., ISBN 90-351-23239


Herfst 2002

dat veel Slowaakse soldaten er zó melancholisch vanwerden dat ze een einde aan hun leven maakten. De re-latie van operettemuziek en de dood zien we eveneensin het werk van Hrabal zelf. In De legende over Ka’nfluit de protagonist vlak voor zijn zelfmoord en welis-waar tot zijn eigen wrevel, het refrein uit de ‘De graafvan Luxemburg’. In het bejaardenoord waar volgensde vertelling de ouders van Hrabal verbleven (in: Har-lekijntjes miljoenen) wordt dit operetteachtige melodi-etje in deze uitzichtloze omgeving ten gehore gebracht.Ook in de Toverfluit komt herhaaldelijk een toespelingop de dood, de zelfmoord voor. De verwijzing naar devijfde etage is dan ook een directe verwijzing naar dezelfmoord.

Opmerkelijk is dat Hrabal in deze passage in hetinterview, waarin hij over muziek en operette spreekt,ook opeens de cineast Ingmar Bergman betrekt. Abusi-evelijk schrijft hij aan hem de verfilming van Lehárs‘die lustige Witwe’ toe. Wel verfilmde Bergman in 1975Die Zauberflöte van Mozart, waar hij vrijwel geheelhet libretto van Schikaneder/Gisecke volgde op eenenkele afwijking na. Bergman voegde onder andere een niet onbelangrijk aspect aan het verhaal toe na-melijk, dat ‘liefde de basis van alle wijsheid is’. Dit as-pect blijkt een dragend element te worden in de verfil-ming waardoor de ritualiteit in de initiatie tot volwas-senheid (een van de diepere achtergronden van Mo-zarts opera) meer geaccentueerd wordt dan in de ope-ra. Dit was voor mij dan ook een reden om De toverf-luit van Hrabal te vergelijken met met BergmansTrollfloete (in mijn bijdrage ‘The magic flute’ t.g.v.congres Baltic/Korean languages Poznan Polen, juli2002). Mijn conclusie was dat het verhaal een inversi-ef beeld geeft van het verhaal in de opera. De prota-gonist van de opera komt als een jonge overwinnaar uit de beproevingen te voorschijn, hij heeft de initiatiein de liefde en tot de volwassenheid met succes doors-taan. De protagonist van het verhaal van Hrabal komtechter te voorschijn als een verliezer, een oude manvervuld van schuldgevoel die zijn kansen om voor zijngoede bedoelingen gemist heeft. Herhaaldelijk weerk-linkt de met satire doorweekte weeklacht „Hrabal,Hrabal, Bohumil Hrabal, een mooie overwinning, jehebt het toppunt van leegte bereikt, zoals Lao-Tse hetme geleerd heeft,...“ (p.175). Maar zijn pogingen ombij Lao-Tse en ook bij Heidegger een rechtvaardigingof gladstrijken t.a.v. zijn schuldgevoelens te bewerk-stelligen leiden tot niets. In Heidegger probeert hij

zich een lotgenoot te verwerven, een lotgenoot in hetfeit dat beiden hun eigen politieke mening niet op hetjuiste moment voldoende scherp gesteld hebben.

Waar blijft dan de toverfluit zal men zich afvra-gen. Pas op de laatste pagina komt deze expliciet op devoorgrond, maar net zoals de protagonist heeft ook defluit een inversieve rol ten opzichte van de opera. Daar waar de toverfluit als magisch instrument in deopera een associatieve functie heeft om betovering enverleiding te bewerkstelligen en ook bescherming kanverlenen, ontbreekt in het verhaal deze magische ver-bondenheid met het instrument. De fluit is voor het oog verborgen en geeft enkel zijn tonen prijs waarmeehij emoties kan oproepen; zijn kracht is alleen daartoebeperkt. Ondanks het feit dat de toverfluit, waarvan weeigenlijk wondertjes verwachtten, vanuit het verwach-tingsvolle groen weerklinkt en samen met de beeldenvan het jonge paar en de kinderwagen een illusie ge-ven van een nieuwe toekomst, maakt Hrabal een ande-re associatie. Hij realiseert zich "dat die toverfluit pre-cies van die plek had geklonken waar verticale boods-chappen worden uitgewisseld en citeert... „Ik ben ervan overtuigd dat de heerschappij van het volk overuw zaken wederom in Uw handen terug zal keren...“(Comenius, p. 186). Misschien wil Hrabal hier toch een magisch moment scheppen. Maar het aanhalenlijkt enigszins gechargeerd en krijgt daardoor een sar-castische lading. De citering krijgt een dubbelheid; enerzijds wekt het citaat een gevoel van optimisme open in de enge zin van de context van de betreffendekort passage, anderzijds krijgt het juist in de bredecontext van het hele verhaal, dat met herhaling wijstop het in de steek gelaten te zijn door de goden, eerdereen pessimistische lading, waarin het verwachtingslo-os-zijn de boventoon voert. Nogmaals, het aanhalenvan Comenius lijkt een sarcastische uithaal te zijn. Detoverfluit zingt niet in de toonaard van een allusie na-ar de betovering, maar heeft de ondertoon van de no-stalgie en sterker nog van de desillusie. In dit opzichtkunnen we de uitspraak van Heidegger „Nur ein Gottkann uns retten“ (Heidegger in Spiegelinterview,1966, op verzoek van Heidegger pas gepubliceerd nazijn dood, 1976) en Hrabals ...Ik huilde zachtjes omhet feit dat de goden waarschijnlijk echt deze wereldhadden verlaten... (p. 182) naast elkaar plaatsen. Inbeide uitspraken spreekt een niet te keren desillusie.

Ans Linssen-Hogenberg


Herfst 2002

Uitgever:

NE-BE,Vereniging voor Nederlandse en Vlaamse cultuurRadho‰Èská 1130 00 Praha 3Tsjechië

e-mail: [email protected]: Komerãní banka, Praha 2Rekeningnummer: 19-2307530267/0100

Bestuur:Petra SchürováJana PellarováVeronika HavlíkováEva GieseJana âervenkováRuben Pellar

Voorzitter:Petra Schürová ([email protected], tel/fax: 222 728 603)

Vice-voorzitters: Veronika Havlíková ([email protected], tel.: 286 890 111, mobil 603 553 789 ) Jana Pellarová ([email protected], tel.: 371 72 84 00, mobil: 603 78 28 19)

Penningmeester: Eva Giese ([email protected], tel.: 272 760 660)

Redactie van het bulletin:Lenka Strnadová ([email protected], tel.: 602 224 948) Jana âervenková ([email protected], tel.: 241 442 416)Jesse Ultzen ([email protected])

Bibliotheek:Ruben Pellar ([email protected], 261 263 486)

Administratie:Lucie Pittnerová ([email protected], 235 301 731)

Omslag: Vincent van Gogh (1853-1890) „de Zaaier“

Date post:	06-Dec-2020
Category:	Documents
Upload:	others
View:	1 times
Download:	0 times

SPOLEâNOST PRO ·Í¤ENÍ VLÁMSKÉ A NIZOZEMSKÉ KULTURY …ne-be.sweb.cz/2002-3.pdf · 2005. 2....

Documents