<%>zo I. Ν. I. DISPUT ATIO theologica IN IOHANNIS THEOLOGI APOCALYPSEOS C A i' U T PRIMUM Exhibens CAPITIS ANALYSIN ET SCHOLIA in Textum å. v i. äd 7. In Regia Upfalienfi Academia, publice propofita PR^SIDE, LAURENTIO STIGZELIO, S S. Th. D.&Prof. Prim.nec non Paitore Upfalienfi, Respondentb MAGNO BOTHNIENSI. S S. Th. Studioio. ' ß'" ·. " ' Y Iii Auditorio Veteri Majori ad diemXX^ÜFebb Anno M.DC LXIV. UPSALI^E ,f ·' i . ·! " Excudit HbNricvsCvrio S, R, M· & Acad. UpC Bibliop*
Transcript
<%>zoI. Ν. I.
DISPUT ATIO theologicaIN IOHANNIS THEOLOGI
APOCALYPSEOSC A i' U T PRIMUM
Exhibens
CAPITIS ANALYSIN ET SCHOLIAin Textum å. v i. äd 7.
In Regia Upfalienfi Academia,publice propofitaPR^SIDE,
LAURENTIO STIGZELIO,S S. Th. D.&Prof. Prim.nec
non Paitore Upfalienfi,Respondentb
MAGNO BOTHNIENSI.S S. Th. Studioio.
'
ß'"·. " ' YIii Auditorio Veteri Majori ad diemXX^ÜFebb
ffcruntfc in hoc primo Apoca-lypieos capite Partes principalcsDua: Q^arum:I. Eft Prooemiumfeu trordiumlibritotiuså. v. i. ad9.II. Narratio vifimisin hoc Uhropri-mm, cui inferitur Vocatio, inaugu-ratio & inßruBio Apoftoli ad mu-
cusPropheticuma. v. 9. adfinem capitis.Pars I. Prooemium Quatuor continct membra: L
libri Titulum fcu infcriptioncm omnes ejus caufas compleftentcm v. 1. 6c 2*
II. Ejusdera libricommendationem a fruåu, quem paritrefte eumufurpantibus. v. 5.
III. Salutationem, faeamentione ( 1.) Pcrfonxfalu-tantis fc. Apoftoli v. 4. (2.)Eorum qui falutantur,nem-pe feptemecclciiarumin Afta. v. 4. (;. ) cauix 6c Au-thorisialutis, omnium S.S.56 Trinitatis Perfonarum,nimirum Patris & Spiritus S. v. 4 Filij, v. 5. Cujus commemorantur λ. Epitheta v. 5* β. Effc&a& erganosbencficia in officio, tum Sacerdotali tum Regio adjun&a.
V. 6. ^
IK Comparationem Attentionis (1. ) å denuntiatione ad-ventus Chrifti glonofi adjudicium , v. 7. ( 2.) ab ipfiusChrifti loqucntis divina Majeftate & Authoritate. v. *.
IL ParsNarratio VISIONIS in hoc libro PRIMAE, cui inferitur
A vocatio
'% Apoc. t. i;Vocatio, inauguratio & inftruåio Apoftoli ad ManusPropheticum, membris abJolviturTnbus:
I. Defcriptioneperfona, tui oblata efl vi/to vocatiof, (i. )aNomine Proprio alijsq; adjunftis v. 9. (2. ) a loco cumExpofitione caufiE commorationis in iilo loco, v. <). (3,)a ilatu & modo PatefaéHonis ic. txswm, v. 1 o. ( 4. ) åTempore oblatx viiionis vocationisq;, v. 1 o.
II. Defcriptione Ρer[on* vocantis (1.) a voce & fcrmonev. 10. exponenteλ. vocantii authoritatem v. 11. £. ejus-dem mandatum Apoftolo traditum de feribenda Prophc-tia - v. 11. y. Berionas quibus icribendum , nempe homi-nibus degentibus in ieptem rccenfitis Aiix Eccleiiis ,
V. I I.
III. Defcriptione ipßus vißonis (ι. )å Singulari faéfo vi-dentis, v. 12. (1.) ä viiionis objcäoFeu rebus vills v. 12.
quarumpraecipue Trci commemorantur, nenipet i.Septemcandclabraaurea, v, 12. 2. Quidamfimilis Filiohominis, quiipfe Chriftusiummus EcclciixPaitorδίEpifcopus, v. 13, 3. fcptcraftelixindextracjusdemv. 16.Porro Filius ille hominis fcu ipfe Chriflusdcfcribitur j.a iimilitudine cum exteris hominibus v. 13. 2. å vcfticuieu habitu facerdotali, v-13.3. å partibus humani corpo¬ris carumq; adjunåis, nempc: mamillis, v. 13. capitc, v.14. capillis, v. 14. Oculis v.i4-Pedibus,v. 1 j.Dextra,v.i6.ore, v. i6.Facie,v. 16. 4 årepetita vocatione& inauguratione Prophetx Johannis > ubi commcmoratura.ipfiusjohannis confternatio, v. 17. C.efusdema Chriftoerc&io ,con€rmatio & repetita vocatio ac inftruåio, 1.per manus impoiltioncm , v. 17. 2. per allocutionem SCiermonem#. jubentcm deponerc metum v. ty. £. indi-cantera Chrifti, i.Majeilatem#v. 17· 2. Mortem 5c vi tam,
v.
Aßot. e. ι g gv. 18. Poteftatem, v. 18.4. Mandatumfcribendi Jo-hanniiterum datum, adjeaamcntioncobjeai lcriptio-nis,v. 19 y. Exponentcm Myftcrium leu iignificatio-ncm feptem ftellarum, feu feptem candclabrorum aurc-orum, v.Zo. ■ i.
IL jinnotäiioncs in Tcxfum.. Fars !♦
v. τ. Apotalypßs Nomen Greecum eft revelatiomm in ge-nere fignificans, hica. in fpcciali quadam fignificationcprxfcntem librum & Prophetiam notat, eftq; vulgari u-iu in hoc quidemlibro dcfignando, magis tritum.quamipfum latinum, In Si# Scriptum quoaÅ generalemfigrti-ficationemt prorcrum Divinarum åc anté occultarummanifcftatione , feu Rcvclationc in primis ufurpatur.H^c vero velföwwömVeftquibusvisfidelibus, ut Ettan-gelte<t doPlrinapatefafåto, Matth. 11,25. feqq. 1. Cor. 2 ,iö. Eph. 1,17, vel fingularis, quxUni, vel paucis dcribusmagnis & arcanis captumq; [vulgarem exccdenti-bus aDeofit. Arnos. 5,7. Num, 24, 4.1. Sam. 2, 27.Quam quidem plerunq; per eosdem homincs Eccleiixaliisq; hominibus, prxfertim piis , Deus vult communi-cari. Quo pertinethxe Johannis Revelatio Cui tamenquorundam ipfi revelatorum obiignatio, i. e. occupa¬tio ac non patcfa&io prsecepta ä Öeo legitur in hoclibrocap. ro, 4. Cum a. varjj iint modi 6c luxtacos generaVaria Pätefa&ionum Divinarum Heb, 1, 1. quorum ali-quaNum. 12. v. 7. recénfentur, cum^quoloco conferJoel. 2,28. A<ft. 2 , 17. ex his onum eft genus, quonecDeus apcrté affumpta aliqua forma, feu fpccie homini¬bus , exteroquin in naturali ac vulgari ftatu conftitutisloquitur, ncc fpiritu fuo eos replet immediateq; ipiorumora moderatur, ncc per iomnia i/s fpfc revclat, led vigi-
A ζ ~
4 Apoc. c. i.lantibus oculos, fcnfusq; fingulari quadam Divina Luee iilluminat, utcxtra fe & fupra humanam condicioncmrapti cxlcftes videant fpccics, divinaq; audiant oracula.Atqj huius generis hxceftS." Johannis Revelatio ,
quemadmodum & mulcorum aliorum Prophetarum, utEfaix cap.6. Jer. c. i. Ezcch. c· i. 2. 3. Dan. c. 7. 8.9.Zach. c. i.ctc. necnon Apoft.Pctri Ad. 10, v. 10. 11.Quibus cxleftibus revelationibus dum fandi Deihomi-nes illuminantur, arcanaq; vident, vclaudiunt, phraiifcripturxin ipiricu, Apoc. 1,10. vel Ecftaft cfleVextrafe rapi dicuntur, ut Ad. 22* 17. Ad. 10, 10. Vinter-dum ignorare lintne in corpore, an extra corpus, utS.t9 Paulus de fe teftatur 2. Cor. 12,2^. 4. Sed V notan-dum de hoc ultimo rcvelationis genere, Dcum interdumvifionis interpretationerna velimmcdiatéiuaipiius vo¬ce, vel mediate minifterio cxlcftis interpretis addere, utDan. 10. Apoc. 7, 14. Aliquando Expoiitionem retice-ri & pix ac diligcnti Prophetx indagationi relinqui. Cu>-jus modi Exempla pafftm inhoclibro occurrunt.
Deditilli Dtus\ nempe Ρäter. Prima n. pcrfona primoV iingulari ratione int^lligitur, åquafilius ut cflen-tiam, ita quoqj omnifcicntiam, ac ipeciatim futurorumpraricientiam accipit per xtcrnam gencrationem. Sedpropius hic fermo refpicit Chriftum, ut ad munus Medi-atorium mijfum d Patre ,adeoqj ad munus fummi EcclefixDodoris, in quo Pater Ecckjwfua fe tyatefacere conftituit,Eia. 42,1. 6. 7. Joh. 1,18♦ Peculiariter a. verbumil-lud Dedit ad Chriftum ut hominem > fcu reipedu huma-nitatis referri poteft , feeundum hane enim per unionisPerfonalis gratiam, Chriftus intcr alias DivinxMajcfta-tis dotes, futurorum etiamprxfeientiam, Coli. c. 2,9.ejusq; plenarium excrcitium per Exaltationcm ad dcx-
tram
\
w.
Aptc. c. i. ftram Dei å Patrcacccpit, Coli, i .19. Eph. 1^20. 21»Apoc. 5 , j.Colh 2,3. Matth. 28, 18* SicutaChriftiplenitudinc Eccleiia cunåiq; pij omnia cxleftia dona&beneficiaobcinent, Joh.i,sd.i.Cor. n, 3♦ PTal.68;Abhacdivinaprxfcientia pendet futurorum in Eccleiiafatorumrevclatio, quamDcum Chriftodediiie, leu tra-didiiic Åpoftolus ait, nempé tum rationc fundamenti 6ccaufx, quiaiilimodojam cxplicato futurorum prxici-cntiam contulit, tum quia hane revelationem Chri-ftus ex beneplacito& coniliio Patris, utconftitutus &jmiiTus ab eo Ecclcilx Mediator & DoÄor cum fcrvisiuis ipllq; Eceleiix communicavif, Atq; hxc ilbi volunt,verbailla: quam dedit ipfi JWfa» ut demonftraret, h. c.indicaret & patefaccret fcrvis iuis.
Quo titulo feu epitheto defignantur cum quivis fide-ics Chrifti in Ecclciia eultores, tum v. inprimis Dolo¬res & Miniftri Eccleiiarum. 1. Cor. 4,1. cap. 3, $. Qui-busharc Prophctia, ut depoiitum fideliter cuftodiendumcommendata cil, ut inde Ecclciia de fuain hoc Mundofortuna & Eventis informari, atq; in fide, pietate ac pa-tientia xdificari poffit.
Qua oporteat fiericitb: Subjeftum feu materia hujus librifeu YrQ^hctixgeneralis ftgniiicatur, quod illa conilftatIn rebus ccrto juxta Apocalypiln cventuris, non v. in in-ccrtii dubiiq; Ε ventus, quas cxcludit verbum Quoda. additur «V τάχ<κ in celeritate ( Hebraifmo uiltato»ut Rora. 1,4.) hoc eft cclcriter feu cito fieri debere quxin hoc libro revclantur, eo ilgnificatur ('i, ) Apoftolumhic ex profefTo & primaria intentione futura proponere& annunciare, non v. prxterita, niiinonnulla interdumobiter 6c propter futura melius intimanda 6c pcrcipi-enda, ut Typis & figuris, atq,· vifiombus in hocdibro
A ι s *
β Apot. c. ι.acap, IV. propofitis tantum futura defigncntur. Idquod tum ex höc ioco, tum ex eap. IV. v. i. evidentercolligicur: (2.) vocccito, nonid vult Apoftolus, quafiomnia qux in hoc libro prsedicuntur, confcflim poftprxdi&ionem & unoeodcmq; tempore fine luccefiioncÖC interjeäis temporum intervallis, eventurafint; fedcum perpetuam venturorum feeulorum Hiftoriam de-icribere debcat, indicat Prophetix fux rmpletionem,ftatimåiuo tempore inchoari, candemq,· eertafuccei-fione impletum iri ad finem usque Mundi. Adde quod^.poftoli fua tempora fincs ieculorum horamqj noviiTi-mam appellare confueverint, 1, Cor, ιο,ιι. i. Joh. 2,1$. nec non quod ait Spiritus S. Pial. 90,4.2. Fet. 3 ,s. -λ ; , ^ Λ i
Etßgnificavit mittensper Angelumfuumfervofuo IthannhIta verbajuxta T. Grxcum conftruuntur in verfi-one vulgata, quorum hiccft fenfus: Et fignificavit ic. Ie-fus Chriftuseam Apocalypfinmittens, hoccftmiffam&c. vel: fignificavitmifitq; eam ( Apocalypfin) per An-gclum fuum fervo iuolohann!: Quibus verbis indican-tur caufa InflrumeutaleSyfeu Autbores MinifterialesApocalyp-jeos , nimirum Angelus Chnßi, Ejusq; Apoftolus Iohannes ^
Vifum m efiChriffo in tradenda hac Prophetia hunc fer-vare ordinem, ut eam non omnino immediaté fed perAngcLumfuum Iohanni proponeret. Quemadmodumfrequenjter videmus placuiiTe Deohanc confuetudinem,in V. cum primis Teftamento, ui Angelorum utereturin tradendis Prophetiis, hominibusq? de fua voluntate& arcanis crudiendis minifterio* Videantur inter aliaEfa. 6,6. Dan. 8, iy.feqq c 9, 2r. Atq; ita per to-tum hunc librum frequens eft mentio imaginum, figura¬rum & vifionum Angeli miniftcrio Iohanni oftenfarum.
Licet
\Apoe. i. χ. 7Licet igitur cx hoc loco hunc notare Dei ordincm inmanifeilandis certis Prophetiis obfervatum. Nempe ;Deus Pater Prophetiam tradit filio, Filius Angelo, An*gelus Prophet#, Propheta Ecclefl#, "
v.2. Qui teßificatus eß & t: Defcriptio Johannis cjusq;Apoftolici muneris »quodeoniiftebat in tradenda&pro-paganda Sanfto & indefeflo fludiodo&rina Evangcliicamq; luo teftimonio &impertcrrita confcffionc in qua-vis periecutione & cum fanguinis etiam, ii res poftula-rit, profuiionc confirmanda ac defendenda, confcr v. 9«hujus cap. cum loh. ι, 14. c. 21, 24. Luc. 1, 2. 2. Pet.i, i6.Necraro infcriptura voxTeftimoniiprodo&rina.ufurpatür atq; ipfius teftificationis objc&o. vid. Pfal.119 , 2.Pfal. is , 10. Pfal. 95, j.ubiTeftimonium Deiejus verbum divinamq, doßrinam deiignat. UndcutTc-itimonium Dei interdum per Synecdochen pro do&rinalegis ac Decalogi Speciatim accipitur, uc Exod. 40,20. ItainN. prscfertim Teftamento f#pe doerinamEvangelicam de Perfona , officio & beneficiis Chriftisnprimisiignificat,uthocloco& 2.Tim 1,8. Aä. 22»18. i.Tim. 2, 6.
Et qu#cunq\ vidit: Nempe fuis ornlis, verfafuscumChrifto viiibiliter inter Äp. doccnteöc miracula facientcloh. 19. 35. i· loh. 1,1.3 nec non In pluränis huius li-bri viiionibus , inquarum Exordio identidclh ait: C3vidi. Cum ergo Johannes dicir fc teftificaeutn effehxcomhia, declarat fe hanc Apocalypfinex voluntate Deipatefacere&annunciare dcbuifTe aliis ChrifHanis. Undepatet in primis hisce verflbus brevitcr omnes huius libricaufas commemorari. Nempe Efficientem Principalem De-ufn&Iülom Chriftum, Mmjßeriales Angelum&Iohanne,Mauna lern, qu# fieri oporteat cito; formalem, fignifica-
v. ; , "Beatus qüi legtt (3 audiunt: commcndatio eil IibriSl exhortatio tacita ad ejus Icdionem, aufcultationem& obiervationem rerumin co contcntarum, addudoargumcnto, ab effeftoutili, fc, Beatitateindepromananteut Pfal. i, 19. Luc. 2 , 19. loh. 5 , 59. c, 8, $o. c. 21.Iac. ϊ ,ιι- nec non apropinquitate impletionis, naminquit.*Tempus cnim prope eft. Quoittrum declarat de futuris,non v. de prxteritis, hanc Prophetiam agere, &quidemnon de futuris, quorum omnium implctio inlongumtempus diftcratur, fcd qux mox a tempore traditz Io¬hanni Apocalypfeos, St a prxfenti, qui tunc erat, Ec¬clefiz ftatu inchoanda fit Sc ccrta ferie ad fihem Mundidecurrenda. Atq; hinc poft commemoratas cap. 1. 2. &5. ad ccclefias perfcriptas Epiftolas de przfenti Eccefia-rum ftatu agentes, progrcaitur Spiritus S. ad futuro-rum annunciationem, Angclo lohannem ita alloquente:A(cende hut C3oßendam tibi qu<e oüorteat fieri poßea. Ε t obier-vandumeft quatuor vicibusin Apoealypfi inculcatumIohanni fuiffe, quodcito futura eflent,quz llliprxdicc-bantur, nempe eap.i,v. 1 St 3. cap.xxu. v. 6. St 10. Un-de futihtas fidz interprctationis Iefuitarum, qua quz deAntichrifto in hoc libro przdicuntur, (in quibus maxi¬
ma
Apoc. c. i. 9ma ejus pars occupaturj non niil circa ultima demumMundi tempora fiöem ejus proximé antecelitfra imple-tum iri, contra prxmonitionem Apoflolicam 2. Thcir.X. contendunt.
v. 4. Iohannes Septem Ecclefiis, quafunt in Afia &c. SA-LXJTATIO eft Apoftolica quatuor (ut inPartitionecap. notatum eft)conftans membris (1.) mentio fit Per¬
jona falutantis & librum huncut Epiftolam fcribentis,ic. Iohannis Apoftoli, ut conftat etiam ex verf. 9. hujuscap. (X,) Jndicantur Perfona quaJalutantur , ilve ad quasliber Apoc. ut Epiftolamittitur, qux funtfeptem Ecclefiain Afia. Afia nimirum Minori, quxmox v. 11. enumeran-tur, Cum v» absq; dubio plures in Afia Minori fucrintEccleiix, has iblasipcciatimacnominatim hic alloquiviium eft Spiritui S, vef quod inter reliquas cminucrint,vel quodpercas exteras omnes ibi loci, quin in toto orbeinftituere & quodammodo reprxfentarc voluerit. Etobfervari hoc loco poteft, qux ex fpiritus S. in Scriptu-ra ufu , clucet numeri feptenarijprafiantia £?perfeZlio. Gau-dctco fingulariter in eximiis rebus defignandir& de-icribtndis divina hxc Apocalypfis. Undc hiccap. 1.Septem Ecclefia Afia, Septem Spiritus in confpechi thront ,
Septem candelabra aurea, Septem Angeh Ecclefiarum. cap.4. v. q. Septem Lampades ignea. cap. f. Septem SigtIla.Cap. 1-Septem Angeh tubkines feptem Tuba. cap. ίο- Sep¬tem Tonitrua. cap. 12. Septem capita Φ diademata Draconis.Cap· 15. Septem capita Beftia. cap. 1 y. SeptemPhialaau¬rea feptem ultimaplaga. Coniimili ratione in aliis fcrip-tura locis frequens π t feptenarii numeri mentio, utnonobfcurumiit, Spiritum S, co veluti numerofacro, re-rum perfc&ionem & abundantiam defignare velie.
Gratia vobis&pax: ( 3.) membrum compleåens fialu-B tem
ίο * Apot% c* i«tern ipfam, quam Ecclcfiis Apoftolus pfeeatur, qua: efttum gratuitus Dei favör & benevolfcntia Rom.;, 24.cap. 4,4. Eph. 2,5. 2.. Tim. jr , 9. tum ejusdem favo-ns effe&us nempc tranquillitas & gaudium confcientia:exfcnfu divini favoris in corde hominis Juftifkatior-tum. Rom. j »i.Efai. 52,17. Rom, 14, i7,Phil.4, 7.
Ab eo qui eß &c. ( 4. ) Membrum Authorem &caufam Efßcientem exoptate falutis indicans , nimirum
, qua: iniueta δί irrcgularis conftru&io videturδί potiusdici debuifte: iFoV]^, é ος ν,ν, χ, νίξχρμίγχ.Sednotandum Iohannem, cum, utdiftumeft, facrumillud δί g'orioiisßmum Dei in lingua V. T. Hebrxa pro¬
prium
pr. .. Aptt. t.~ I« II \priumNomcn njlT) pluribus in Grxca. Lingua vocibus(unica n. id fieri non pocuit) exprimere voluerit hiiceων öc ιρχομινος nori tanquam Participiis, & ifv non tan-quam vcrbo, fcd omnibu* illis tribus tanquam Nominib^Propriis öc indcclinabilibus ufum cflc, ijsq; juxta con-fuctudincm Grxcx lingux articulum Maiculinum appo-fuiilc. Sed Öc illud dici poteft (ut minus infueta fit con-flrudio) iubintelligi Participium Åiyofitv(&, uc legatur '
tQλΐγο/jtivn ό ων, κοά b ην, neu b ι^χο^ν®*. Quafi dixii-iet Apoftolus: gratia vobis ab eo* quiapud Mofen dici-tur JEHOVA, eodem nempe vero öc immutabili Deo,qui ut nunc eil, ita talis erat ab xtcrno&condito mundo,talisq; m Mundi finem öc xternum erit. Et ut exterisvocibus, .prxter Eflcntix divinx omnibus numeris ab-foluram ftabilitatem, verborum etiam öc promiffionumconftantiffimam veritatem ac infallibilem ipfo opercimpletionem, ut didum eft 3 deiignavit, ita ultima voceifcoiMv&prxtcT Eftentiam, inter alia cerro futura ope¬ra Dei, glorioiisiimumcjusdcm adventumadjudiciuniÖc altcrius feculi inftaurationem indicat. Neqs hxc deloloFilio Äpoftol.us intclligit, ieddetota SS," Trini-täte, öc primo de Patrc , ut rcliquarum Pcrfonarum fön¬te , quippe qui per Filium, ut extera opera ad extra , ita
-etiam Judicium extremum perficit, loh. 1, 3. Ad. 17,3 i. Patri a. mox in eodem hoc veriu fubiieit ipeciatimSpiritum S., velutiv. 5. Specialem facit mentionemFilij.
Et a Septem Spiritibus <£c. Sunt qui hxc de feptemSpiritibus creatis, feu Angelisprimarüs inielligunt. Sed re-UtJJlmé de Spiritu S. exponuntur, qui etfi unus tum Eifentiatum Perfona, hic tn. feptenario numero deiignatur perMetonymiam > quia author eß ac äator ommum Spirituah-
B 2 um
12 ApOt. €. ι,um in Ecdefia donorum ac χαριο-μάταν, qus/ etfi varia fint&multij liaa irUicantur tn» å iohanne per iynccdochen
Jeptenario tiumerc, qiua eo ta η quam iacro δί periedionisac copiac fignificativo frequenter in hoc libro utitur, utfupramonitum cit. Acque hinein Vetcri Ecclcfia Spiri¬tus S. [eptiforrms munere cclebratus eft. Accedit quodhic refpiciat Apoftolus ad feptem A fiaticas Ecclefias, inquibus lingulis unus idémque Spiritus tam perfedé o-perabatur, ac ii totidem eftent Spiritus in iua quisq; Ec-clefiaopcrantes. Firmatur h*c interpraetatio inde: (i.)quia å 7. his Spiritibus Apoftolusgratiam acpacem(Spi-ritualem,) Ecclefiis precatur. hanc a. non nifi folus Dcusdarc poteft. Undc eandem Apoiloli in iuis Epiftolis nonnifi a folo Deo auditoribus iuis precati funt. Necdaturullumin Scriptura cxemplum precationisgratiae& Spi-ritualium bonorum a Spiritibus creatis feu Angelis, Scquidem ita ut hi Chrifto Domino in hoc negotio prxpo-nantur, (τ.) lohannes a Deo Patrc, feptem Spiritibusδί lefu Chrifto gratiam & pacem a?qualiter precatur,indeque feptem Spiritus in religiofa invocationc sequa-liter Deo copulat. Quaproptcr Spiritus illi crcati eflenequeunt.
Neque huic interpretationi ibßat litera'Textus, quaSpiritus Septem exprefte nominantur, cum tn. SpiritusS. unus fit, ι .Cor. 12, 11 · Nam in Prophetico hoc Io-hannis libro excelfum δί figuratum dicendi genus a-mantis, non femper ftride propria vocum fignificatiourgenda eft, prarfcrtim in iis locis, ubi fimul fiptenariusnumerus occurrit, quo frequenter fingulari propofitoutitur. Sufticit ergo hic fenium analegum eßefidei, aliisq;bona· interpretationis regulismon: repugnare. Necobftat(2. ) quod ieptem illi Spiritus dicantur eile in conipeduthroni Dei, quod in icriptura tribuitur Angelis Deo ad-
fiftentibus
dpöc. c. ι. 13 ,
fiftentibus, Apoc. 8, 2.cap. ι$, 16. NamdefeptemSpiritibus non ufurpatur in Textil pradente illa phrafly,quod Deoadfiftant: öcc. Sed quod fint in cönipedu.throni Dei, velcoram throno Dci»quodin fcriptura dcFilio ^tiam Dei & Spiritu Sandö dici iolet, ut Prov. 8 ,
50. Dan. 7 , 13. Apoc. 4, S' cap· 5 > 6· cap »»I· Con-fcr Pial. 96,6. Sap, 4,4. Plura videantur dc koclocoapud Gerhardujn 1. de morte Th. 476. & Cluver.Comm. in Apoc, & h l.
v. $. Et d IejuChriflo: Tertio Ioco & poft mcntionem-Spiritus S collocatur fecunda Trinitatis Pcriona ipfeFilius Dtty tum ad defignandam aequahtatem intcr divinai -Ferionas hac invcrfione ordinis in ijs recenfendis , aPibictiam in icripturis uiitata , ut Ad. 20,28» 2. Cor. 13,13. Tum quia copioiiorem dc Chrifto fermonem inftirtuerc comrnodius hoc ordinc potuif.
Qui efi teflisfidelis: ( In text. Gr. όμάρ]υς eil EllipilsPron, ος öl vcrbi iubft. in, quail didum eilet k stri. )De-Jcripiio au tem Chriftifequitur tum ab ejus officio, tum fummapoteßate: Salutatur( 1.) Tcftis, utfaepe alibi quoque infcriptura j v. g. Efai. yj , 4. c, 43, 10. 1. loh, y, 7,Cufus appcll&tionisrationemipicrcddit loh. 18 , 37.Fidelis Feu Fidus nominatur teftis κ*4]' quia é czlovenit, Sc qua: vidic Sc audivit apud Patrcm, indcque ex-adiilimc cognovit finccriffimo Sc benevolcntiilimo cr-ga nos animo aperit &teftatur, idque teftimonium fadisipfaque mortc confirmat, loh. 10, 2 y. c. 1 y „13.
1 ( 2. )Primogenitus ex Mortui: Idem Epitheton ipfi tribu-it S. Paulus Coli, ί,τ δ. additq; ut fit in omnibus *φπυανprimatum tenens. Et 1. Cor. 1 y. primitive dormientiumdicitur. Pnrmgenitus igitur ex mortuis appellatur, 1. quiarefurredio quafi qusedam Regencratio eft , Matth. 19 ,2<° Chriftus auteminter omnes qui ad vitam incor-
B 3 ruptibilem
*14 ApOC. c. i,ruptibilem cx mortuis rcfurgunt primus cd, qui n. ant ^ipfumrciurrexiile in icriptura lcguntur t illos in hane vi-tam animalcm iufeitatos denuo morti obnox'ios fuiiTc,non infirmis argumentis adftrui potcfl. Qui v. Match*27, s;. revixilfc commcmorantur , pofl: reiurredioncmChrifti é icpulchris cgreih & apparuifte dicuncur. 2.Primogenitus cx mortuis dicitur ChriAus, quia ipie io-lus propria virtute cx mortuis refurrexit-, loh. 10 , 18.c. f, 26. exterisqj fratribus & fiiiis Dei auchor vita: öcreiurredionis fädus eft, 1. Cor. 15,2. loh. 1,28.
Princeps ßegum'Terrx: utinfraquoq; cap. 17,14. c, 19,i6.conf. i. Tim. 6, is*. IndicaturhoctituloregnumChrifti, quod potentix dicitur, eftquc abfolutc iummaejus poteftas &univerfalein omncs Reges &impetantcsPoliticos adcoquc in omncs coru iubditos atquc impcriaMundana, Prov. 8,15. quin in omncs crcaturas viiibi-les & inviiibilcs, Matt. 2 $, 1S. Eph. 1,21.22. dominium
dilexit nos: Gr. τω ayciTrvia-cwn λχταντι, % ϊτηίνισεν &c. Irregularis videtur Syn taxis, icd
iupplendaeft εκλίψις itcrum Pron. cs\ q. d. κ ος'ίπΜπν,Idiotisiimo Hebrxo pro ζ τατύ^οκνη* Celebratur immenfa& admirabtlis Cbrifli erga genus bumanum dileföto £>' amor,paflim per totam feripturam depratdicatus, cx quo tan»quam primo fönte flu i t fummum ξ$ tneffabile Pedemptionisbenefictum, quodq; illud coniequitur dußificationts 0 ater-najalutis. Eph. f , 2. 2$. loh. 13,1*1. loh. 3 ,16. Gal.2, 20.
Et lavit nos hpeccatis noßris janguinefuo: Indicatur pri-mum acquißtio falutis per redemptionem å Chrifto prxftitameffuflone fanguinis, quo denotatur modus Pedemptionisper pretiofisiimum λΰτρον Pasfionis& Mortis, ut Ad. 20,28. i.Tim. 2,6. Dcindc cadem phraii Application col-latiofalutis a Chrifto promerita: indigitatur, qua: primum
in
Apoc. t* l* ijin Juftificatione mcré gratuita confiftit. Haq^dc-fcribit ablutione&purgationcåpeccatis noftris, qua: tau-fa formalis efi IuJUficationis. ilgnificatur a. per abludoncm& mundatiönem non omnium plane peccatorumomnisqj immunditici totalis eradicatio Sc deterfio, inqjlocum ejus habitualis ac inhxrentis puritatis ac fanctita-tis infuiio, Prov. 10,9. izÅplena remisfio feu non imputatiopeccatorum, imputatio v. perfe&isflma: Juftitix Chriftiperfidem, Coli. 1, 14. Pfal. 32, 1. χ. Rom.4, 5,feqq. Etrefpicit hoc loquendimodo de Juftificationenoftra, S. iohannes cartcriq; Apoftoliadmundationesfigu-ratas V. T. prxfertim facrificiorum, inquibus effufio Scadfperfio fanguinis hoftiarum adumbrabat purificatio-nem hominis å pcccads , qua: fit in juftificatione perremisfionem peccatorum &imputationerq Iuftitia: Chri¬fti, propter ejusdem fanguinis effufionem. Rom, 3 „confer Exod. 24 , 8. Levit. 14,6. cum Pfal, ji, 9.Efai. $2, iy. Heb. cap. 9. & io. i.Pet. 1/, 2. i.Cor.6, Ii. Heb. ι ,3.
v. 6. Et fecitnos J\eges (gc. Gr. fubintelli-gendum Pron.aY, qui fecit nos etc. Exprimiturfinisno-ftree J^edemptionis & lußificationir, qui eßexcellens illa digni¬tets $ ad quam Chriftus Redem^tione fuanos evexit. Isn. fummus credcntium Rex Sc Saccrdos un&us ac con-ftitutus Pia!. 2 , 6. Pfal 110 , 4. in ipfos quoq; cultoresSc fubdicos fuos dignitatem & glotiam iuam quadampartieipatione derivavit, fecitque nos feges, nempe Spiri-tuales ξ$ Caleßes, ut dominemur peccato , Diabolo SCmundo Rom. 6,14. Pfal. 91 ν Luc. ίο , 1 S.Eph. 6, i2,i.Ioh. $ ,4- £. Jnchoatur a. hocregnum in hocfccu-lo Sc con/un<ftum eft cum gravi militia lob. 7,1. Eph,6,12. Rom. 8,2. 23. perficitur v. in futuro debellatisomhibus hoftibus noftris Cfiriftique Regis pedibus fub-
Deoac Patrifuo: i, e. in cultum , obardientic>m Si ho¬norem DeoPatri ipfius Chrifti, & propter eum noftroquoqjPatri. conf. r. Ρet. ζ, 9. Tit. 2,14. Luc. 1,74.75. Notaquoq;iimilemuiumparticular £, i.Cor.
>24'i
Eigloria & imperium: Addit otPoXoy.M' Chriftodebi-täm pro didoimmenfo Redemptionis Si falvationis bé-nchcio, in quo lucet arterna Si immenia Dei tum fapien-tia δί potentia, tum mifericordia, diiedio Si benignitascrga genus humanum & fingulariter erga fidclcs, quamproptcreaillifummis ac indeilnentibus depracdicare lau-dibus, ex humilimo Sc pijsilmo corde in omnem arter-nitatem ténentur. Neq; tamen hare glorificatio δί grati-arum adio ad folum Filium, fed δί ad Patrem δί Spiri-tum S. referenda ex mente Apoftoli eft. JJt n. omni-um Trium perionarum una eft Effentia, Si eadem om«nium Majeftas ac gratia, ita una omnibus debetur glori¬ficatio. Rom. 11, 36.
Amen. Vox originc Hebrara pasfim in feriptura V. SeN. Teft. uiitata. Defecnditin Heb. L. a Rad. jöKquaeinNiphal habet, quodvcrbumverax , verus,fidelis, certus fuit Sic. iigniiicat. Undohacc vox Amenpro particula ufurpatur partim Optandi, ut hic Si Num.5 , 22. Jer. 28 ,6. partim Affirmandi feu Affcverandi,ut loh. 14 , 12. Quanquamm quibusdam locis utraqjiignificatio conjunda videtur.
![íW Zo îW µ l l}v(]Pµ } µK 2 · íW Zo j o }l umentu E _ v}µ µÎ]À o l Z} ½À} vÀ} }v À v_À Z(µvl _^, Home Gateway: x My Home ( D½i ½u ) x My Wi -Fi (Moje Wi- Fi)](https://static.dokumenty.site/doc/80x56/5e1eaef3e9590458116047b6/w-zo-w-l-lvp-k-2-w-zo-j-o-l-umentu-e-v-o-l-z-.jpg)
