B. B. dïssertatio historïca, de variis jurisjurandi solemnitatibus et formulis, h—i ■ .■ CUJUS SE CTIONEM PRI O REM, / ^ " t./(*t CONSENT. AMPL. FAC. PHILOS. UPS. PRJESIDE Mao. JAC. FR. NEIK7 ER BLOQU. ET POLIT. PROFESS. ORD. REG. ET SKYTT. REG. ACAD. LITT. HUM. MEMBRO, PRO GRADU PUBLICO SUBMITTIT EXA MINI bergerus frond in 7 UPLANDUS. IN AUDIT. GUST. MAJ. D. XI MAJI MDCCXCR H. A. M. S. . r UPS ALI-®, IMPRESS, LITT. DIRECT. JOHANN. EDMAN.
Transcript
B. B.
dïssertatio historïca,de
variis jurisjurandisolemnitatibus
et formulis,h—i ■ .■
CUJUSSE CTIONEM PRI O REM, / ^ " t./(*t
CONSENT. AMPL. FAC. PHILOS. UPS.
PRJESIDE
Mao. JAC. FR. NEIK7 ERBLOQU. ET POLIT. PROFESS. ORD. REG. ET SKYTT.
REG. ACAD. LITT. HUM. MEMBRO,
PRO GRADU
PUBLICO SUBMITTIT EXA MINI
bergerus frond in 7
UPLANDUS.
IN AUDIT. GUST. MAJ. D. XI MAJI MDCCXCRH. A. M. S. .
r
UPS ALI-®,IMPRESS, LITT. DIRECT. JOHANN. EDMAN.
SACRMREGIM
WAGNM' FIDET VIKO,REGIM CANCELLARIM? CONSILIARIO,
SERENISSIMI PRIKClPIS SUVENTUTISSTUDIORUM MO DERA TORI,
REG. ORDINIS de STELLA POLAR! EQUITI AURATO,
GENEROSO ATQUEL NOBILISSIMO
3bomwoNICOJLAO90#BOYENSTEIN,
ACADEMIE SUECANJE OCTODECÏMVIROREG. ACAD. SCIENT, et ACAD. LITT. HUM.
ar. n. REG. SOC. SCIENT. UPS. MEMBRO ,
M31GSW4MU AlIQ*
SACRUM
DE
VARIIS JURIS J UR ANDISOLEMNITATIBUS ET FORMULIS.
olemnitates jurisjurandi et formulas, quibus conce-pcum eft , cum faeculis & populis variasfe confiât,
Hujusmodi diverfitatum nonnulla exerapla, cum Tuo, B.L. fubjicere meditamur examini, rn'uiorem nobis, pr#folito in Disfertatiombus Acad^micis more , enixius ex-
perimus cenfuram ; praefertim, cum brevkas imperataurgeat, ut intra paucas fubfiftamus pagellas, quo piurimafilentio premere, alia leviter folummodo artingere cogi-mur. In immenfam enim molem opusculum increfceret,fi fingulas antiquarum gentium, circa praeftanda Sacra-menta, recenferemus caeremonias, Eft quidem noftri inftrtuti, majorumi noftratium ritu& diftributius narrare, fedper penuriam monimenrorum, &, quam primum nomi-nare debuimus, eruditionis noftrae, eorum erit parcior,ante tempora Papismi, mentio, aliquanto vero fufior degentium inftitutis, lingua legibusque nobis affinium. Ro¬manos vero et Grsecos mores , ob quandam folummodo
SECTIO PRIOR.
§. L
A a cum
4 De Variis Jurïsjurandicum iîîis obfervatam fîmilifudinem a) et quatenus iis lu-cem affundant, indicare nobis propofuimus.
§. ».Videatur jurandi formulée, quœ medio aevo, in plu-rimis Europaeorum linguis et judiciis obtinuerunt, addupplex referri posfe genus; vei enim avita funt et abobfcura inde antiquitare repetendœ, vel papales, fi ira lo-qui liceat, quae religioni quidem Chriftianœ, fed fuper-ftirionibus Pontificiorum inquinatœ, adfcribi posfnnt.Multae etiam paganorum cteremoniae parce detortae, aChriftianis retenra: vel adoptaree funt. Hoc vero lingu-laß ejusmodi formulai commune habuerunt, ut ad Deos,ceu teftes et ultores fidei et fraudis, provocaient. Pro di-verfis vero de Numine opinionibus, totidem habueruntjurandi formulas , quot . res, quibus divines addixeranthonores b). Nec tarnen fmgulos Deos pari vindi&a per-jùria perfequi putabanti et nominis fui tetnerati exigereultiönem, id'eoque nec omnia juramenta ejusdem valoris
putariint. Sic Veneris perjuria Poëtae et Amantes nulliuspenfi habuerunt;Ridet bœc, tnquam, Venus ipfa, ridentSimplices Nympbœ> férus et Cupido c),
\ / _§. ni.a) De variis reteitim gentium jurandi formulis vide Alexandp.um abAisxi Genenl. Diet um L. V. C. lo. & binaî Abbatis ds Massieu Dis-iertationes in Mem. de V-Acnd. des Infcriptions T. 1. IV. Mich a è'ùs Mo.fciifches Recht T. V. & VI.b) Ad qua? prsccipue Nasnina Stieci antrqui ju ra runt, .partira fiquet,racentihus monimentis. Lun-dius quidem in Zamolxi perhiber, eos ira ju-rasfe: ijjelpc rarf ftwt $reçr, od> f)tn qno vero auro¬re , non referr. !n Islàndiae véro judiciis , bac fere formula jura mmfuisfe , feges eorurr», e-paganisino fuperftites, tefiontur ; vide LagebbringR. Hiß. .Del. I. p. 391.c) Perverbe , qua jusjurandumopiniones de' refervotîonibùs iratiïStis raentalibus et debiltori, ex quibusdam fonnuhs injuntla obiigatione,
Sokmnitatibus et formula. S
§. III '
Exilant tarnen, non diffitemur , jurandi formuîae,qnibus ad varias res juratum eil, quœ divinitatis opinio-ne deftitutiE erant, qtiaeque, nonniß fana ratione proje¬ta, ut telles et ultrices perjurii invocari potuerunt d)-0fed fuam hae formulas duxerunt originem ex prima ea-
A 3 que
veteribus populis, non Ethnicis folum , fed Judœis, Chriftianis et Maho-rriedanis etiam vulgares eront. Mahomedani credere perhibetitur, fe nonesle obügatos, omnibus juramentis flare, er bonori fibi ducere, fi impru¬dentes his artihu-s ludere qneant. Cum sanctus ludovicus Gallix Rex excaptivitate fua rediinerefur, paftum de hac redemrione etiam jurejurandofirmari oportuit: ut vero Rex edo&us erat, non omnia juramenta con-fcientias Barbarorum ftringere, qnosdam , quœ iis maxime verendx babe-bantur, exegit ; quo fafto etiam Arabes ab illo certas expoftularunt for¬mulas, quas Rex i lie pius et probus fignare, utpote impies, recufavir.Hoc longis altercationibus locum dédit, Regis refiitutionem retardantibus.Vbrtot Man de l'Acad. des Infor. T. II. p. 672.
Pari fuperftitione ludovicum XI, taöum fuisfe videmus, qui, licetperjuria fiocci facerer, ad crucem tarnen pejerare non aulus eft , quae tnficdefia Antwerpienfi Sancii Lnsonis (St. Lo) repofita erat; opinio eniminvaluerot, eos, qui ad iilam pejerorunr, ultra currentem annum non vi-fluros: itaque paQo anno 1477, cum Francrfco Dnce Eritonnise faöo, fefœdns illud ad qoascunqne lubuerit réîiqurss jurare velfe profèsfus efî,excepta tarnen cruce in Templo St. Ltttonis recondira ; fuam quidem erg»h me crucem prœcipuom reverentiam negationi luœ prœtendebat, neminemiamen de vera ejus caufa fefeliir.
d) Vocabtrlo jurisjurandi quamcanque osfertionem réligiofam figni-ficamus , qua Deorum in mendacia vindicla aroesfinrr. Non quidem nobisd fiincfiones exciderunt, quas aliquot Phüofophi inter juramenta, contefto-tiones et imprecafiones pofuerunt, fed ilias, licet in jarrsprudenria ufufno non deftitui fateamur, levions tarnen in Hiftoria ponderis credirout.Obteftationes vero, quibus alit nos per Deum vel carisfimo pignora obfe-crnnt, ut verum fareamur.» genuina esfe juramenta, fi illas refpondendorecrpimué , tantominus dubitamus , cum jusjurandam, muhis in gentibus ,
o'iteflatione hujusmodi a Judice faöa, peragi confueverit, vide Michael»Mas, Recht. T. VI. §. 30a. Quœ vero adieveratiorles divinam vindifloœ
6 De Farns Jw-isjuranJi-que maxime rudi religions, qua univerfae fere naturaeejusque operibus, ut foli, aftris , ßuviis, montibus, arbo-ribus, animannbusque divini quid inesfe putarunr *),quas religio ipfa idololarria antiquior eft, recentioribuscultus feticbiarum diffca, et apud gentes in ultimo cultu-ras gradu fubfiftentes adhuc obriner. Hoc vero culrufenfim in pluribus locis exolefcente* multte tarnen loquen-di formulas, quae ex eo ortae fuerunt, in linguis gentiumremanferunt, cum juramenta etiam in ornamenriim, ne-fcio quod , vel fupplementum fermonis familiaris , adhi-beri foleant e). Per ea , quas carisfimà habuerunt. velmaximi pretii duxerunt, frequentisfime anriqui jurarunt,ut per parenturn, conjugum et liberorum capita. - ExDemoßbene liquet, ejusmodi juramenta Arhenienfibus fa-miliaria fuisle, multaque etiam in Romanis fcriptoribusleguntuiv
Per Caput hoc juro? per /juod Pater ante folebat.Virg.
Ut civibus falute Principis nil prius vel antiquius esfedebet, ita folemnis erat jurisjurandi formula per Ge-ttium Principis. Vetußisfirmim fuisfe morem , ex SacraScriptura liquet, cum jam Jofepbus per falutem Pharao-nis juraverit/); nec Judaei ^ ut Reges na&i funt, hoc 5a-
cra-
nec expresfis verbis, nec fenfu in verbis latente implorant, juramenta di-ci nequeunt; e. g. @8 fattt jag Ärlig favl; iag IjÄr jt8r &c. Nec im«prer.ationes, quibus aliis, ut odium noftrum manifeftemus , mala qusvisvovemus, jurampntis , fano fenfu , accenferi posfunt.
*) In Edda Damifagan XLUI. legitur. Frigga ab igne, ferro, omnimétallo, lapidtbus, terra, arboribut, ammaltbus, avibus, morbis , veneno, etvermibus juramenta reeepit, ut parcerent ßaldero.e) Ejusmodi formulât in ferinone familiari plebis Suecanar funt*
mig fflttctt t ta mig Springen, fû mig $v8flen &c. vide DifertationemPraef. Ihre habitam, de jurandi formit,
/) Genef, XLII»
Sofemuitatîbus et- formaits. 7
cr&mentum averfati (unr g). Romanis, deftruéla Repu-b-lica, ut fuis Principibus divinitatem adftruebant, itaetiam per genium eorum jurare folemne fuit. Primi qui-dem Chriftiani hoc facramentum refpuebant, & quidemper falutem, non vero genium Princip-is jurare voluerunt;ièd giifcente i radies adulatione Saeculo V:ro ctiam hancfcormuiam receperunt b) Perjurium ad genium Priracipisomnium gravisîime puniebatur, utpote crimini majeftatisjunflum /). Leges deinde Longobardorum k) juramentain vitam Régis et filiorum ejus, fevere interdieebant.In Oriente adhuç obtinent /), Per equum fuum, quemorbi t erra ru,m Se. generi humano praerulit Cahgula, con-cipere juramenrum fohrus ef\ m). Per pecuâes fuas, in-vocatis paganorurn Nu.minibus, multœ gentes, etiam ad-optata religione Chriftiana, jurarunt, ut ex CanonibusConciliorum liquet, quibus ejusmodi juramenta damnan-tur w). Fertur hoc Macramé nrum plebi multis in locistantae fuisfe religionis,. ut maluerit per animam fuam^•quam per pecudes , pejerare. Huic ritui cognatum quidin Oriente videre licet, ubi Baiijani per vaccas fuas jura¬re dicuntur cl). Per cineres mnjofum jurare familiaremuicis erat gentibus, cum eos multa obfervantia profe-cutae fmt, ve i ut eorum Mânes in vindiclam fraudis h is
for-
g) Pfalm. LXIIÏ: 12.. i Sam. XXV; 2G. 2 Sam. XIV: 19.h~) PuFENDORFF jt. N. & G. L. IV. C. 2". Ttt TlOtiS„») Friffi jmarWTt in pecunia five in nummo „ in quo Regis; erat ima¬
go, veiuti' Rege telle quid asieverarentjk) L. III. t. 24.I) Vide Suite des Voyages de Tavernier, T. U. c. II.m) Suetonius in Caligul'K.«■) Synodus Sexta. Conciliurn Aurelianenfe IV. c. i6. apud Du-
Cange.
o) Petrus de la Valle Jtin. P. II. ep, 3.
9 De Partis Jurisjurandiformuîîs eierent, veî ut hane Tibi a Diis imprecarenfurpoenam, ut terram exfules deferere cogerentur, ubi osfamajorum recondita erant. Romani ejusmodi juramentisufi Tunt:
Osfa tibi juro per matris & osfa pavent is,Prof»
. s\Expedit matvis cineves opevtos /allere.
Hor»Amantes per oculos Dominœ jurarunt:
Per me perque oculos, fidera noftra , tuos,OviD.
Per Barbarn etiam jurajuranda fa&a fuisfe legimr.ur, quiarefe&ione barbae maxima injungebatur ignominia. Sin-gtilae vero ifias formulas eo tetendisfe videntur, ut resitrbi carisfimas Deorum Nemefi devoverent, licet Deo-rum, ad quos provocabant, non femper expresfa fitm en tio,
§. IV.Cu?n vero homines iis leviter afficiantur rebus , ca-
juslibet ponderis & moment!, quse (enfus externos nonafficiant, certas adhibendas voluerunt Legislatores ca?re-monias, quac jurantes, de prsefenti & vindice Numisieadmonerent, pium quendam fanftumque incutiendo hor-rorem. îtaque fancierunt, ut jurantes vel manus fuasfupra res quasdam facras vel eultui divino infervientestenerént, vel illas dextra aut primoribus digitis contre»«tarent, quo poena illa , quam plurimcC leges perjuris ad-dixerunt, ut manus vel digiti amputarentur, originemfuam ducit p). Romani altaria Deorum jurantes te-fiuerunt.
Jnter-
p) Ejusmodi juramenta corpornlia difla funt, quia res fanftas cor¬pore tetigerunf. Ihre corporslia juramenta appellata fuisfe'tradir, qua;
Sc femn îutjbitS et formalis, 9
intrepidi quœcunque altavia tangunt. Juven.Majores noftri antiquisfimi annulos foribus templorutRaffixos jurantes amplexi Amt ij)\ cujus moris exempUedam apud exreros occurrunr, quibus jurare in armillâjamix uhtatuni erat. Haec vero ortnilla annulus fuit, quoegredientes januarn atrrahere folent r). Alius inter vete-res Scandianos reeeprus jurandi ritus in Figuglams Sa¬ga r) occurrit, ut jurans manu prehenderet annulum argen«teura non ultra trium orarum gravem, qui fanguine ma*&atae humanas viéHmae intin&us esfet. Mortuorumeontr.e&are cineres, vel tumulos , quod per totum tandemGhriftianum orbem, inrrodu£to San&orum cultu, obti-miit, Nafamonibüs jam et Augiiis, fi Herodotus f) dePomp. Mela u) v era narrant, u fi tat um erat. Frifiorumjuramenta pecul iare quid habuisfe videntur , caeremoniisliuic populo propriis, quarum origines & fignificationeshon omnes asfequi licet, quamvis fuisfe fymbolicas nonäubiremus. Sic jurarunt in pecunia, ut jam diximus, etin veßimento, de quo Leges in hune modum ftatuunt :Si fervus reus furti esfe dicatur, dominus ejus in veflimentêfuo iilud facvamçntum perficiat v) et alio loco x): Si detuinoribus furtis et noxis a fervo perpetratis interpeltatur ,
B in
fspra exuvias vet captas lan&orum fiebant, noftratibus Ciftig 65, a voeabu-jo Germanien leiblich, quod corporate fignificat. Sic Ciftig e5 oppofitumesfet 25rof/ti«cb, quod taàis libris vel codice Evangeliorum fiebat, de quo-ritn in te&ione altera agendum eft. Plebs noftre ^ôttéfe dicif. Altivevo corporels juramentum feripto opponunt.
5) LaGerbrjkg Sv. R. Hiß. T. I. p. 390.p} Du Cangb Arf. juramentum,s) Vide Bjf'rn Marcuftns St'gur, Holum 1756» p.t) L. IV.») L. IV. c. g.v) LL. Ftif. Tit. III.
56) Ib. Tit, XII.
to Di Fariis Jurisjurandiin veftmento Vel pecunia jurare poterit. Hoc vero in ve-ßimento façramentum Sicama fic explicat, ut jurans o-ram veftis, vel fuae, vel accufatoris teneret, disculpandofervum fuum.( Alius prorfus fuper tutnuhs mortuorum apud veteresLondinenfes obrinuerat jurandi ritus, quem Seldenus inMarmoribus Arundelianismemorat. Si teitis quidam nominalttis, antequam fuum dare potuisfet teftimonium, obiis-fet,ié, qui eum antea reftem invocaverat , jurare fupra mor»fui fepulcrum poruit, quod, (i vixisfet, hoc vel iîlo mo¬do juricurus fuisfet. Ad leges Boeli Bom Vrincipis Wal-lia?, citaras a du Gange, permisfum erat fupra caputadverfarii jurare, fine dubio, ut illi eandem, quam fi-bi, fi fraude ageret, impreearetur pcenam.
Ritum crinibus apprebenfis jurave, Frifiis familiärem,hoc modo Leges eornm fifhtnt : Lefitimum eft jummen-tum ejus y qui m domo mortuario carreros et claves cufiodit.Tatlat fimflva manu fîniflros capitis capillos, eisque zmponatdextra manus duos digitos, atque ita juret. Qui mos ju¬randi , cum apud veteres Frifios frequentisfimus esfet eteorum opinione fan&isfimus, proverbio locum dédit viei¬llis gentibus: tum demum Frifio credendum, fi manu capil-los adprefendisfet, atque iîa juramento fuam adftrivxisfet fi-dem y). Hoc vero per crines juramentum in memo-riam nobis revocat alterius etiam jurisjurandi mentionem"aliquando injici, quod per crinem Dei dicebatur, cujus ufusnon diu obtinuit, cum a Jufiiniano fublarus esfe dicatur;fed a Grsecorum j ni fällor, de Coma Jovis^ qua mundum
con«
y) Sicama ad LL. Friß, p. 106. Hic jurandi modus exinde fortasleoriginem habet, quod fcrininm abfeisfio pœna erat gravisfima et fummum,quod libero homini inferri potuerit, dedecus, qnod fibi, fi fioudeggerent, imprecabantur. In Legibus noftris Provincialibus hsec pœna fta-tuitur inprimis adulteris.
Suhmnliatihus et fovmnlis,
-c on cure re . potuit, fabuîis de feen derer. Fem i nee Ahman¬ntc œ manus (bas ju rand o peFcori admoyebant s). Franzif'alcicuiurn üipularum verfus ccelum projiciebant, inno-centiam fuam commendantes a). Fatriarchis Abvabamoer 'j.icuba iDOiis erat, ut jurans manus Tuas deferenttslumbis fubderet lr), cujus ritus fignificationem, fymboli«ca enim fnisle videtur, cum mihi explicando minus ia-•tisfaciam , aliis defe.ro.
§. v. • i- ;Nulla vero jurisjurandi formula, faltem inter Sep¬
tentrionales populos, familiarior & folemnior fuisfe vi¬detur, quam quœ fuper arma peragererur *). Credide-runt nonnulli, praeeipue Grrçci et Romani feriptores,jpfa arma iis gentibus pro Diis fuisfe, fed anne falfa fe-du6H fpecie hoc affirmarint, vix dixerim, cum nulla hu-jus cuirus indicia in earum gentium Hiftoria proftent,
• Fieri quidem porerir, ut arma pro quorundam NuminumSymbolis habuerint; magis vero mihi probabile vide-
, B 2 , turj
Leges Ahm, T. ÎV. §.2.«) Hachenberg de Gerin, Media,b) Genes, XXIV: 2. XLVII ; 29.*) Vocem Sverja a voce Sverd derivatam cretlimus. WachterüS
vero Sverd a Jverja , fed lingnarum indoles hoc habet, ut fubftantivisprius, quam verbig nomen inditum fir. H^c vero verbi oiigo morisihujusvetuüarem fatis fuperque arguir. Celeberrimus Ihre ingeniofam, pro fuomore, de origine vocis Suårja conje&uram haben Svärja, ad ejus opinio.nem, a Sünra, refpondere, derivatur, quia olim juramenra, ut nos quoquejam monuimus, faepius interrogatione tantum et obtellarione a deferentefaöa fierenr. Hinc in Legibus Provincialibus antiquis differentiain quandaniesfe putar, inter fudrji1 ed, et ttikti ed. Iliud erat quseftioni judicis bbtefta-tioni nominis divini junfta* , affirmando vel negando faétum refpondere;hoc vero, cum jurans et teftimonium et inyocatiqneni propriis verbis con-eiperet et pronunciaret,
De Variis JurishwanM
tur, homines ejusmodi Sacramentis Deos preceii voluis-fe, ut armis, quibus eorum falus 8c libercas nlterentur,omnem, 11 fraude agerent, vim et fortunam demerent.Ammianus Marcellinus pluribus fui sevi Barbaris hunemorem addicit. Quadi, inquit, eduélis mummibus, quosproNuminibus colunt 9 jurarunt Je pevmanfuros in fide c) ( Con¬fiant»). Milites jfidiani cP) in ejus nomen gladïis cevvici-bus fuis admotis, fub exfecrationibus diris, folermiter jitra-runt, verbis conceptis, fe omnes pro eo cafus, quoad vitamprofuderittt, fi necesfitas tulerit, perlaturos. Ex refponfoPapae Nicolai ad confulca Bulgarorum, quod apud e)Labbeum legitur, eos etiam folitos fuisfe fupra arma jura-re liquet: Perbibetis vos confuetudviem babuisje, quotiesmnque aliquem jurejitrando, pro quahbcl re difponcbatis ob*ligure y fpatbam in medium äfferre , et per eam jwamentumagebatur ÖV. Inter roftrates ritus ille pervetuftus eft. InEdda occurrit : vinna eida it makis agg, h. e. jurare adaciem gladii. Longum foret nec necesfum, muita exmedii asvi fcriptoribus afferre hoc de ritu tefiimonia.Ex Charta Alepiamca (g?) quam Gûldastus exhiber,bunc ritum Alemannis in ufu fuisfe videmus f). ApudFrancos et Saxones, tir Aymonius docet g)\ Annähe Pul-denfes h) et Gregorius Turoniensïs /'); apud Norrman-
nos
t) L. II.: à) l. xxr.
t) Conc. T. VIII. p. 5 3$./) Optmntes hujus confihi, appebtnßs fpnthts ( b. e. gJudiis} fuis „
dtvotavtiunt fe. bac ira affirmoturos coram Regibusg) Aymonius cif. a Sjcama Pnctum inter Fmncos et Snxnnes fnerameu¬
te fuptr arma focio, ut «is mos eret gentibus, ßrmatum eß.b) Anno 873'i) Lib. iV. c» 46, Lib. XL c. si. c. 23.
Sülemnitatibus et formulés. n
ms B) ut eodesi Aymonio tefte- iiquee l étiam Dams addjhtur ilie ritus apud Adamum Bremensem l) et Bavarts tquod ex eorum legibus confiât.
Ut vem huic ritur, poftquam gentes iîlae Chriftomomen dedisCènt, fpeciem quandam religiofam adderet,Clerus Romanus docuit, ut arma illa, fupra quae jurare-tur , antea a Sacerdotibns confecrarentur m) Leges Ba-varorum de telle fortko ftatuunt: Solusjuret cumfua ma-KUt poßea donet arma fua ad facrandumyet per ea jûret ipfumverbum cum uno Jacrameritalj Lex Longobardorum n): quodfi minor fuerit de viginti johàïs usque ad duodecim, fibi fex<-tus juret ad, arma Jacrata,
t") H:s Un phcitis, Repe quidem nolente, Principibtis tamen quibusâampuneribus lafis, Rogtnnrius Dux eorum ( Nomnannorum ) cunctique Priit-tipei tid Regejn ( Ca roium ) qui tune in Munofterto Macbnrit re[idebat, ad-ducumur: per Deos perque en, quibus fe maxime proregi et falvari pttta*hnnty numina vel arma teftantet, quatenus nequnqunm ulterius fines regnignifi forte tiuxilintcres, imrarent aut, contbtgerent. De Miracuiis S. Germa-MI L. I.
b Qui etiiun Lotbevigo munem mi/érunt gfndium enpute tenus aûreum,& ttlia mstlrn, pocem ritu gémis fuper arma juravetnnt, l. xxx.
i») Legere nébis i on beuir ipfam, quae h3C occafione in lifu erâf,«onfeeratio»'is foi .T.iiîatn, piecibua vem quihtisdem fbpro arma recitandispera&am fuis Je novimus. AJiae tamen conlecrationis fonnuice , e. g. quaefupra ferrum caudens, gnreqnmri probatio per id fîerer, apud feriptoresedhuc proftant. aventimus Aimai, ßöjorum l. iv. hanc afîert; RenedicDomine, per invocation* m jiinciisfrtni t\ii notnintt, ad tnamfeft iindum verum
judtcium tttutti, hoc genus mes Ali, m Omni damonwn falfitare procui re mo¬ta , vetitns judkii tut mnnift (l i fiât, per Dominum ti oftrum ffefitm Chi,ftum , filium tuum , qui vamyus- eß judicare mortuos & vivost
§. VI
B 3 Sacer-
n) L. ÏI. Tit. Lv,
ri4 De VarHs Jurisjurandi
Sacerdoribus etiam nu£toribus ihvaîuîl, ut capuîisenfium figura crucis infculpra esfet. De jurejurando adcrueis figuram infra dicendurn efir ; quod vero ad os eu krmartinet, jurajuranda dato osculo prœftita fuisfe, ex Du Can-ge colligitur, qui chartam ab anno 1202 cirât, ubi Co-miti Forcalquerti milites, lato propria manu osculoy fidelita-tera jurasfe dicuntur. Ad capuîum enfis delato osculo,Cornes VVarwïcenfis, famofus file turbarum artifex et no-mine Kingmaker notisfimus, fuam fidem Regi AngliaeEdwarào IV obfirinxit 0). Capulo gladii crucis ornato fi¬gura et ad osciilandiun porre£to, fupremi feudorum Do-mini (Capitales vel Suzerains di£H) Vafallis fuis jura-mentum fidelitatis deferre folebant, unde Vafalli KonungsSuerdtakare di£li fiant *), cujus moris, qui in Germa¬nia adhuc non plane exolevit, vetuftam in feptentrio-nalibus terris vim ex Sturlonidis ( Hiß, Haraldi Pulcrico-mij narratione de captiofo illo modo, quo JEthelßenAngliae Rex Haraldum Pulcvicomum fuum reddere Vafai-lum tentavit, invenimus: Mißt Adalßen Legates in Nor-vegiam, qui Haraldum Pulcricomum bis mandatis conveni-rent, ut Legatus gladium manubrio capuloque tenus deauratumporrigeret, cujus vagina gemmis et auro interßin&a erat,zona etiam lapidibus pretiofis ornata. Sic enfis mânubriumRegi apprebendendum exbibet Legatus, bœc fimul verba edisJe¬tens : en gladium nomine Regis Adalßen tibi exbibitum ; necmora, Haraldus manubrium apprebendit, tum Legatus\: earatione manubrium apprebendißi, qua Rex noßer fa&um vo~luit, eoqüe paSlo te ejus in poßerum fieri Vafallum noveris,cujus reeeperts gladium. Hoc vero modo Regna tantum,in feudum commisfa fuisfe putantur; minora vero feuda,ut Ducatus et Comitatus. per vexillum conferri folebant.
Impe-0) Rapin Thoiras H. A. L. III. c. 13. *
Index Vtrtlimus,
Solemnitatilus st förmaks. î-5
Imperator Frcâevicus Barbarosfa anno 1151 hane dilflin-£lionem obfervavit, ut Otto Frisingensis perhibet, inconferendis feudis utrique Daniae Principi, Betro et Gui{dom, de regno altercantibus Lite enim ad arbitriumSmperatoris delata > Betro Danias regn um" pir gladium,Guidom vero Selandiae ducatum per vexillum obtulit p).
§. VIT.Mos ifte, fupra arma jurandi, in quibusdam Euro¬
pe Regn is, usque ad ftnem medii aevi permanlit. Extas:,quam ex îVebnero Kltsler exhibet q)y fententi^ crimina-lis., anno 1400 1 indawisé lata , qute accufatori poteftatemaddicir, accufatum furti aut latrocinii fua propria vel alié¬na manu v) fufpendendi, fi cum feptem teftibus ÇÔïficbntn)
• ' Fee um
p) Nemo qrtîdem inter Dant» Reges Petrus nnrwinntus eft, ipfuntvet o fs&um indubium esfe Derttci fatentur Hifroric', quibus de cêterogramm nullo modo esfe potior, Daniom fmperatoii Germanico aliqttnndofuisfe feudalem. Rario mutatoium nominttm ine laref ; Petrus vero Hemerat cum Suenone Grate, & Guido cum Mahnet Cauuti. Vide Hot berg D,H P. T. p. 12e). Güntebus, bujus Sœculi Poè'ra, hifloriam fadi bis ver-fibus complexes eft:
Ergo tibi vexillo partent, ejuam diximns illefHir autem gladio regnum fuscepit ah ilïo ,
q) Antici Sept. Sefecta p. 165.r) îTïodbte (&V ihn Menden mit^ feiner felbfî fcflnD/ oder ob £Ët
l'emftnb batte,. der öa$ xvov ifym tfåte &c. Obfervat Keisler carnifî-cis munus hoc tempore non laborasfe irfamia. Apud Gallos antiquoshoc officium ad Druidas et Sacerdotes pertinuir. In urbe Imperinli Reut¬lingen îetate minimus fenntorum carnifex erat Reipuhlic«. Camerak. Hor.fubc. Cent. I. p. 76. In Monafteriis vero Fratres Laid. Henrtco DuciMcgapolitano, ceu tirulus honorifîcus, nomen fuspenjoris (2Det ^end'er)
De VarMs jurisjurandi
fecum futer arma iurantibus, reum criminis convincere
Diris, quae barbariem & crudos teftantur mores, cœ-remoniis annumeramus, quœ Herodotus u) et Lucianus v)de Scbytbis narrant: cultro fibimet ipiis vulnere fa£co,fanguinem profluentem poculo infundunt, quem in ali-
additum eft, quia in latrones ftudiofe inquifivrr, captos ipfe fuspendio oc-cidens. His addi posfunt, quse de Mingreliis varii narrant viatores,quae de iEgyptii*, Babyloniis et Judais Michaclis dislerir. Moj. Recht Th.V. §. aj2.
r) Eft adhuc in Germania juramentum, quod dicitur Vrfida, quo excarcere dimisfu« inimicitiam abjurare cogitur, in fecuritatein incarcéran¬te. Vide Wachteri G/c/f. Hoc plurîmis in judiciis fupra gladiüm fieriteftatur Kemier 1. c.
r) Lib. IV.m) In Taxare,
§. vin.
quod
Solemnitatihüs et formulis. 17
quod dirum vel periculofas aleas facinus confpirantes bi-berunf. Confuetudinem vetuftam esfe ex JEscnylo li-quet, qui hoc de feptem ad Thebas Regibus tradit, necRomanis prorfus ignotam , ut ex eis, quae Sallustius deconfpirationis Catilinariœ initüs narrar, concludimus. An-tiquis Scandias popuiis, etiam horrendum illum conjuran-di modum familiärem fuisfe, ex Ihovßein Wikingsfons Sa¬ga colligimus, ubi v) conjurati dicuntur cultro fibimecmutuis fa&is vulneribus, defcendisfe fub cefpices, quodforrasfe fie explicari poteft, ut cefpites fupra capira fuatenerent vel ponexenr.
5. IX.
Antequam ad jurisjurandi folemnitates , quae cum pa-paru in judicia Europaeorum ingruerunt, defcendimus,tacitis prœterire non licet confuetudinem, antiquis jampopuiis, prascipue Romanis, familiärem, ut populi etPrincipes pacis conciliatas conditiones et fœdera fua jure-jurando et ritibus üngularibus firmarent, quod etiam a-pud gentes Gothicas ufitatum fuisfe, eorum Hiftorici at-teftantur. Populis quidem fuis Reges non niii inaugura-tionis a£lu jurarunr; poflea vero fxdem promises fuis (inejuramento habendam esfe voluerunt : cum aliis vero Re¬gibus faspius iterare juramenta, necesfum fuit. Et ur Pro«cerum au&oritas, Syftemate Feudali invaiefcente, tanturnincrevit, ut perplures Vafalli re vera inaequales esfentfœderati, licet fubditi dicerentur, et Regibus faepenùme-ro necesfum esfet, fœdera cum illis percusfa jurejurandofirmare; ita,ut 5c huic necesfitari & majeftati fuas con-fuîerent, aiium ex civibus fuis conftituebant, qui Regisnomine juraret, quod jurare in perfonam confiituentis di-
C ceba-
v) p. 114.
ig De Vartis Jurisjuranâicebatur x). Exemplum ex Hilloria Galliœ anno 1192occurrit. Johannes , Comes Morefti, fœdere cum GalliaeRege Phtîippp Augußo fafto, ipfe in illud fervandum ju-ravir; Rex vero militent fuum Bartholomeeum de Roya jurti¬re fecit y). Hoc etiam in caufa fuit, cur Feeder Iwano-viz Rusforum Tyrannus, anno 1586 pacem cum Johan¬ne III. R. S. jurando asferere, pro more hu jus nationiser faeculi, abnuerir. Ut enirn in R. Johannem, cui infen-fisfrmus erat, hoftilem eo evidentius fignificaret animum,eum fibi genere longe inferiorem dixir, et a rufticoSmolandias defcendere, ob quam caufam fibi etiam dede-cori fore perhibuit, fi ipfe cum ilio juraret, et hoc ne¬gotium in Praefe&um Novogrodienfem devolvere voluit.Nec fatis fibi habuerunt Principes, ut mutuo jurejurandopa&a fua firmarent, vel ut alii Principes vadrmonia proe-flarenr, fed etiam civibus et fubditis pacifcentium aii-quando injunßum eft, ut iîli, prœftiro jurejurando, profuis fponderent Principibus, ur promrsfis üarent. Sicin Tra&aru Perronenfi anno 1199 Balduimis Flandriae Co¬mes dicit: par fem meorum homimim fecz jurare, et partentdurare faciam %). Aliquando tantum jurarunt, ut Principesfuos ad fidem fervandam hortsrentur; fic in Tra&atu an¬no 1180 conclufo inter Philippum Francrae Recrem etHenricum II, Angliae, legitur : Jurarunt etiam de pne-cepta noßro homines noßri poß nos, quod bona fide confidentnos, ad obfervandum quod puravimus, nec conßliuvi prceßa-bmt, quominus obfervetur a)i Sed haud raro etiam pro-
mife
*) Jnrßre in nnimnm abfentïs, facramentum huic non valde disfîrnifeerat, & pro iis, a conjlituta pcrfona dicebatur , qui vet ob loci difton-tiani, vel ob multitudinem perfonarum , ut in Capitulis & Uaiverfitatibus,ipfi adesfe nequibanf.
y) Du Mont Corps Dip!. T. I. p. 117,z) Leibnitz Corps Dipl. T. I, p. r»d) Rymeri fadern T, I. p. 5 J.
Sokmmtatihis et formidis.
miferunt cives, ut contra fuum Principern, fi falleret,ipfi arma converrerent, et in hofcium partes tranfirent.In fœdere in ter PinUppum Augußum et Jobamiem ßne ter¬ra anno 1200 inito, Johannes varios ex fuis Proceribusnominat, qui hoc modo jurarunt, ut ß falleret , cum omni¬bus feodis fuis citra mare ad Dominum Regem Francice trans¬irent, ß banc pacem ei non teneremus, ßcut divija eß b).Eadem Carolas FIII. Galliœ Rex, in fcedere cum DuceBurgundice anno 1435 percusfo, permicrere coa£lus eft c).Etiam Principes regii ftirpis jurare ada£ti funt, ut proDuce contra Regem, ü fidem non fervarer, arma fu¬mèrent.
b) Du Mont Corps Dip/. T. T. p. 126.c) Jbid. T. II. p. 129. ßeconciliatio inter Regem Su. Magnum Eri-
ci & filiam ejus Erieum Junecopiae anno 1237 apud Hadorph. in App. adRimkr. p. 42. nec multum abludir. Verba ie habent: Et tune noflricompromis/ares et ctteri noflri hominis eo ipfo absque difplicentia et ingrat/,tuàinis iioftra nota, Je nobis boftiliter posfunt opponere, et noßro primoge-nito Erico ejusqtie adjuvatoribus et fautorsbus contra nos et noflros efficaciadjuvamini adbtrere, qüoadusque pro pratnisfis et quolibet pramisjorutn mifto duntaxat articula consentis, per nos ficundum dijfinitionem et pronun.ciationem univerfaîis concilii regni Suecia fuerit fatisfaäum ; ipfa vero fatts.factions facta, pradicti noflri compromisfores et homints univerfi, nobis inomni fidelitate, ut prius, adberebunt.
