MụcLụcChương1

Chương2

Chương3

Chương4

Chương5

Chương6

Chương7

Chương8

Chương9

Chương10

Chương11

Chương12

Chương13

Chương14

Chương15

Chương16

Chương17

Chương18

Chương19

Chương20

Chương21

Chương22

Chương23

Chương24

Chương25

PhụLục

Chương1

Ebookmiễnphítại:www.Sachvui.Com

ThángMườihainăm2001Tôiđãtrởthànhtôinhưngàyhômnaytừtuổimườihai,vàomộtngày

lạnhlẽo,ảmđạmmùađôngnăm1975.Tôinhớchínhxáclúcđóđangkhomngườisaubứctườngđấtsụpđổ,nhòmtrộmvàolốinhỏgầnkhesuốiđóngbăng.Thờiđólâulắmrồi,nhưngtôibiếtnhữnggìngườitanóivềquákhứ,màtôiđãhọcđược,vềviệcanhcóthểchônvùinóđi,làmộtđiềusailầm.Bởivìquákhứcònđangthayđổi.Bâygiờnhìnlại,tôinhậnratôivẫnđangnhòmvàocáilốinhỏhoangvắngđósuốthaimươisáunămqua.

Mùahèvừarồi,mộthômchúRahimKhangọichotôitừPakistan.Chúyêucầutôitớigặpchú.Đứngtrongbếp,vớimáynghebêntai,tôihiểuđókhôngphảilàchúRahimKhantrênmáy.Đólàquákhứtộilỗikhôngđượcchuộccủatôi.Saukhitreomáy,tôiđidạobộdọctheoHồSpreckelsởphíabắccôngviênCổngVàng.Mặttrờibuổichiềusớmlấplánhnướchồ,trênđóhàngchụcnhưngchiếcthuyềnconđanggiongbuồmtheolàngiónhẹkhô.Rồitôiliếcnhìnlên,thấymộtđôidiềumàuđỏvớinhữngchiếcđuôiđàimàuxanhlơbayvútlêntrời.Đôidiềunhàolộntầngkhông,bêntrênnhữnghàngcâyđầuphíaTâycôngviên,bayquanhữngcốixaygió,bồngbềnhbênnhaunhưmộtcặpmắtđangnhìnxuốngSanFrancisco,thànhphốgiờđâytôigọilàquêhương.VàbấtchợtgiọngnóicủaHassanthìthàotrongđầutôi:vìcậu,cảngànlầnrồi.Hassanngườiđuadiềumôihẻ.

Tôingồitrênbăngghếcôngviêncạnhmộtcâyliễurủ.TôinghĩtớiđiềugìđóRahimKhanđãnóitrướckhicúpmáy,gầnnhưchợtnghĩthêm:luôncómộtconđườngđểtốtlànhtrởlại.Tôingướcnhìncặpdiềusinhđôi.TôinghĩvềHassan.NghĩvềBaba,Ali,Kabul.Tôinghĩvềcuộcđờitôiđãtừngsống,chotớikhimùađôngnăm1975ậpđến,làmthayđổitấtcả.Vàkhiếntôitrởthànhtôinhưngàyhômnay.

Chương2Khicònlàhaiđứatrẻ,Hassanvàtôithườngtrèolênnhữngcâybạch

dươngtrênconđườngxechạyvàonhàchatôi,vàdùngmộtmảnhgươngchiếuánhnắngvàonhànhữngngườihàngxómcủachúngtôilàmhọtứcgiận.Chúngtôithườngngồichéonhau,trênmộtcặpcànhcâycao,chântrầnđungđưa,túiquầnđầyquảdâutằmphơikhôvàquảócchó,thaynhauchiếugương,vừaăndâutằmvừanémvàonhau,khúckhích,cườivang.TôivẫnnhưcònthấyHassantrêncáicâyđó,nắnglunglinhxuyênquakẽláchiếulênkhuônmặtgầnnhưtrònxoecủacậu,mộtkhuônmặtgiốngnhưbúpbêTàuđượcgọttừgỗcứng:mũinởvàtẹt,mắtvừahẹpvừaxếchnhưlátre,đôimắtnếunhìnvào,tuỳtheoánhsáng,lúcvàng,lúcxanh,lúccảmàungọcbíchnữa.Tôivẫncóthểthấyđôitainhỏmọcthấp,vàmẩucằmnhôracóvẻnhưđắpthêmchútthịt,nhưsauđómớithêmvào.Vàchiếcmôihẻtáchraởchínhgiữa,nơimàngườilàmbúpbêTàucóthểđãđểtrượtđồnghề,hoặccólẽlúcđóchỉđơngiảnthấmmệtthànhrabấtcẩn.

Đôikhingồitrênnhữngngọncâyđó,tôixuiHassanlấysúngcaosubắnquảócchóvàoconchóchăncừugiốngĐứcchộtmắtcủaônghàngxóm.Hassanchẳngbaogiờmuốnvậy,nhưngnếutôiyêucầu,thựcsựyêucầu,cậusẽkhôngtừchối.Hassanchẳngbaogiờtừchốitôibấtcứđiềugì.Vàcậubắnsúngcaosuchínhxácchếtngười.ChacủaHassan,ôngAli,thườngbắtgặpchúngtôivàphátđiênlên,điêntheocáchngườihiềnhậunhưAlicóthểlàmđược.Ôngthườngbậtngóntay,vẫychúngtôitụtxuống.ÔnggiậtlấymảnhgươngvàbảochúngtôibànộicủaHassanđãdạyôngrằngquỷdữcũngchiếunhữngmảnhgương,chiếuđểlàmrốitrícáctínđồHồigiáotronglúccầunguyện.Ôngluônquắcmắtnhìncontraimìnhnóithêm“vàquỷcũngcườihôhốtrongkhilàmnhưvậy.”

“Vâng,thưacha”,Hassanthườnglẩmbẩm,vừanhìnxuốngdướichân.Nhưngkhôngbaogiờcậuđổchotôi.Khôngbaogiờnóirằngmảnhgươngcũngnhưviệcbắnquảócchóvàoconchócủaônglánggiềngluônluônlàtrònghịchngợmcủatôi.

Nhữngcâybạchdươngxếpthànhhàngdọcconđườngxechạylátgạchđỏdẫntớiđôicổngsắtuốn.Đôicổngkếtiếpmởvàophầnmởrộngcủađườngxevàotưdinhcủachatôi.Ngôinhàtoạlạcphíabêntráiconđườnggạch,sânsauởcuốiđường.

Mọingườiđềuđồngýlàchatôi,tứcBabacủatôi,đãxâymộtngôinhàđẹpnhấtquậnWazirAkarKhan,vùngphụcậnmớivàgiàucóởphầnBắcKabul.VàingườicònnghĩđólàngôinhàxinhđẹpnhấttrongtoànbộKabul.Mộtlốivàorộng,haibênlànhữngkhómhồngdẫntớimộttoànhàtrảidàivớisànnhàbằngđácẩmthạchvànhữngcửasổrộng.Nhữngviêngạchkhảmkhắccầukỳ,màBabatựtaylựachọnởIsfahan,đượclátchosàncủa

bốnphòngtắm.Nhữngtấmthảmthêusợivàng,BabamuaởCalcutta,chăngdọccácbứctường.Mộtchùmđènphalêtreodướivòmtrần.

Trêngáclàphòngngủcủatôi,phòngngủcủaBaba,phòngđọccủaông,cònđượccoinhư“phònghút”,nơikhôngngừngtoảramùithuốclávàmùiquế.Babavàbạnôngngảngườitrênchiếcghếđệmdamàuđenởđó,saukhiAliđãphụcvụcơmtối.Họnhồitẩuthuốc–riêngBabaluôngọiđólà“vỗbéotẩuthuốc”–vàtranhluậnvềbađềtàiưathích:chínhtrị,kinhdoanhvàbóngđá.ĐôikhitôihỏiBabaliệutôicóthềngồicùnghọđượckhông,nhưngBabathườngđúngchặntrướccửavànói“Làmviệccủaconđi,nhanhlênnào.Giờlàlúcngườilớnnóichuyện.Saoconkhôngđọcmộtcuốnsáchnàođócủacon?”Ôngthườngđóngcửalại,đểmặctôingạcnhiênkhônghiểutạisaoôngcứ“lúcngườilớnnóichuyện”mãithế.Tôithườngômđầugốingồingaybêncửa.Đôikhitôingồiđómộttiếngđồnghồ,cókhihaitiếng,lắngnghehọcười,họchuyệngẫuvớinhau.

Phòngkháchởtầngdướicómộtbứctườngcongvớinhữngchiếctủđóngtheophongcáchtruyềnthống.Trongphòngtreonhưngbứchìnhgiađình.MộttấmảnhgiấylụacũcủaôngnộitôivàquốcvươngNadirShahchụpnăm1931,hainămtrướckhiquốcvươngbịámsát.Haingườiđangđứngbênngắmmộtconnaichết,chânđiủngcaotậnđầugối,súngkhoácquavai.Kialàmộtbứchìnhđêmcướichamẹtôi,Babasangtrọngtrongbộlễphụcđenvàmẹtôiváytrắngvớinụcườicủamộtnữquậnchúatrẻ.ĐâylàBabavàngườibạnquýnhất,bạnkinhdoanhcủaông,chúRahimKhan,đứngtrướcnhàcủachúngtôi,chẳngaimỉmcười.Tôilàđứabétrongbứcảnh,Babađangbếtôi,trôngcóvẻmệtmỏiranghiêmkhắc.Tôiởtrongtayông,nhưngnhữngngóntaytôiconglênngoắclấyngónútcủachúRahimKhan.

Bứctườngcongdẫnvàophòngăn,giữaphònglàmộtchiếcbànbằnggỗgụcóthểphụcvụthoảimáibamươithựckhách–vàhợpvớisởthíchcủachatôi,nhữngbữatiệccựckỳtốnkémhầunhưtuầnnàocũngcó.Ởđầukiacủaphòngănlàmộtlòsưởicaolớnbằngđácẩmthạch,luônluôncháysángngọnlửamàudacamtrongsuốtmùađông.

Mộtcửakínhtrượtrộnglớnmởracáihiênbánnguyệtbaoquátnonmộthéctađấtphíasauvànhữnghàngcâyanhđào.BabavàAliđãtrồngmộtvườnraunhỏdọctheodãytườngPhíaĐông,gồmcàchua,húngbạchà,ớtvàcảmộthàngngôchẳngbaogiờthuhoạchmàHassanvàtôiquengọilà“BứctườngNgôốm”.

ĐầuphíaNamcủakhuvườn,dướibóngcâysơntràlànhàcủanhữngngườigiúpviệc,mộttúplềunhỏtườngđấtkhiêmtốn,nơiHassansốngcùngvớibốmình.

Chínhởđó,trongtúplềunhỏấy,Hassanđượcsinhravàomùađôngnăm1964,đúngmộtnămsaukhimẹtôimấtlúcsinhtôi.

Mườitámnămsốngtrongngôinhànày,tôichỉbướcvàolãnhđịacủa

HassanvàAlimộtvàilần.Khimặttrờixuốngthấpsaunhữngdãyđồivàchúngtôiđãchơiđùahếtcảngày,Hassanvàtôiaivềđườngnấy.TôiđiquanhữngkhómhoahồngvềtoàlầucủaBaba,Hassanvềtúplềuđấtnơicậuđãđượcsinhra,nơicậusốngđờimình.Tôivẫncònnhớnơiđóvắngvẻ,sạchsẽvàleolétsángnhờhaicâyđèndầu.Cóhaitấmđệmởhaiphíađốidiệncănlều,ởgiữalàmộttấmthảmHeratinhỏđãcũ,xungquanhmònxơ,mộtchiếcghếđẩubachânvàchiếcbàngỗởgócnhàđềHassanvẽtranh.Tườngxungquanhtrầntrụi,ngoạitrừmộttấmthảmduynhấtđínhcáchạtcườmthànhmấytừAllah-u-akbar[1],BabađãmuanóchoôngAlitrongmộtchuyếnđiMashad.

ChínhtrongtúplềuđómàmẹcủaHassan,bàSanaubarđãsinhracậuvàomộtngàyđônggiánăm1964.Trongkhimẹtôibănghuyếtchếtkhisinhtôi,Hassanlạimấtmẹlúcsinhrachưađượcmộttuần.Mấtmẹ,thìhầuhếtngườiAfghanđềucoilàcòntệhạihơnmẹchếtnhiều:Bàấybỏđitheomộtbộtộcvũcôngvàduca.

Hassanchẳngbaogiờnóivềmẹ,nhưthểbàấychưabaogiờtồntại.Tôiluônluônthắcmắckhônghiểuliệucậucómơthấymẹmìnhkhông,bàấytrôngnhưthếnàovàđangởđâu.Tôikhônghiểuliệucậucómonggặpmẹkhông.Cậucóđaukhổvềmẹnhưtôiđaukhổvìkhôngbaogiờđượcgặpmẹ?Mộthôm,chúngtôiđangcuốcbộtừngôinhàcủachatôiđếnrạpchiếuphimZainabđểxembộphimmớicủaIran.ChúngtôiđãditắtquatrạilínhgầntrườngtrunghọcIstiqlal–Babađãcấmchúngtôiđilốitắtấy,nhưnglúcnàyôngcùngchúRahimKhanđangởPakistan.Chúngtôinhảyquahàngràovâyquanhdoanhtrại,băngquakhenướcnhỏvàđộtnhậpvàomộtbãiđấttrốngbẩnthỉucónhữngchiếcxetăngcổlỗbỏhoangphủđầybụi.Đámlínhtụtậpdướibóngmộtchiếcxetăngvừahútthuốclávừađánhbài.Mộtgãtrôngthấychúngtôi,huýchkhuỷutayvàogãngồibên,gọiHassan.

-Êthằngnhỏ,–hắnnói.–Taobiếtmàyđấy.Trướcđó,chúngtôiđãbaogiờgặphắnđâu.Hắnlàmộtgãđànôngtobè,

thấpbéo,đầucạotrọc,râuđenlởmchởmtrênmặt.Cáicáchhắnnhănnhởcườivớichúngtôi,liếcnhìndâmdậtkhiếntôihoảngsợ.“Kệ,cứđi,”tôilúngbúngbảoHassan.

-Mày!ThằngHazara![2]Hãynhìntaokhitaonóivớimày,–tênlínhsủa.Hắnđưađiếuthuốcđanghútchothằngngồibên,mộttayngoắcngóncáivàongóntrỏthànhmộtvòngtròn.Ngóngiữataybênkiathọcvàovòngtrònđó.Thọcvàothọcra.Thọcvào,thọcra,–taobiếtmẹmàyđấy,màycóhiểukhông?Taobiếtmẹmàyhàngthật.Taochơimẹmàytừphíasau,bênkhenước,chỗkiakìa.

Bọnlínhcườirộ.Mộttêntrongbọnkêurélên.TôibảoHassancứđi,kệcứđi.

-Cáilều[3]xinhxinhnhỏxíucủamẹmàymớimùimẫnlàmsao!

Tênlínhvừanóivừanhănnhởcười,bắttaynhữngtênkhác.Látsau,trongbóngtối,saukhibộphimbắtđầuchiếu,tôinghetiếng

Hassanngồibêntôiđangsụtsịt.Nướcmắtchảyròngròngtrênđôimá.Tôingồixíchlại,dangcánhtayômlấyngườicậu,kéocậusátvàotôi.Cậungảđầulênvaitôi.“Hắnnhầmcậuvớiaiđấy,”tôithìthào.“Hắnnhầmcậuvớiaimà!”

TôinghenóichẳngmộtaithựcsựngạcnhiênkhiSanaubarbỏnhàđi.MọingườiđềuphảinhướnmàykhiAli,mộtngườiđànônglàulàukinhKoran,cướiSanaubar,ngườiđànbàmườichín,trôngtrẻhơntuổi,mộtngườiđànbàđẹpnhưngtaitiếng,buôngthả,sốngbấtchấpnhưngđiềuônhục.CũnggiốngnhưAli,bàtalàmộttínđồHồigiáoShi’avàthuộcchủngtộcHazara.Bàcũnglàemhọ,concôconcậucủaôngvàđiềuđódẫnđếnsựchọnlựatựnhiênchohônphối.Nhưngngoàisựtươngđồngấy,AlivàSanaubarhầunhưchẳngcóđiểmgiốngnhaunào,ítnhấtlàmọivẻbềngoàitươngứng.TrongkhiđôimắtSanaubarlonglanhxanhbiếc,bộmặtranhma,ngheđồnđãdụdỗkhôngbiếtbaonhiêuđànôngrơivàotộilỗi,thìAlilạibịliệtbẩmsinhcơmặtdưới,nguyênnhânkhiếnôngkhôngthểmỉmcười,khiếnôngmãimãicóbộmặtnghiêmkhắc.NếuthấyđượcbộmặtnhưđátạccủaAlisungsướnghoặcbuồnrầuthìđólàmộtđiềukỳlạ,bởivìchỉcóđôimắtxếchmàunâucủaôngloélênthaychonụcườivàtuônranỗisầu.Ngườitabảođôimắtlàcửasổcủatâmhồn.ChẳngbaogiờcótrườnghợpnàođúnghơnthếvớiAli,conngườichỉcóthểthổlộtâmcanmìnhquađôimắt.

TôingheđồnrằngnhữngbướcđikhêugợivàcáihôngđungđưacủaSanaubarđãkhiếnbaongườiđànôngphảimơđếncảnhphảnbộivợcon.NhưngbệnhviêmtuỷxámgâybạiliệtđãđểlạichoAlichânphảivặnvẹo,teocơ,lớpdavàngsạmbêndướichỉlàmộtlớpcơmỏngbọcxương.Tôinhớmộthôm,nămtôitámtuổi,Aliđemtôiraphốchợ[4]muamộtítbánhnaan[5].Tôibướcphíasauông,bụmmiệng,cốbắtchướcbướcđicủaông.Tôiquansátôngngoáychiếcchânkhẳngkhiutheomộtvòngcungquétđất.Tôiquansáttoànthânôngnghiêngmộtcáchkhókhănvềbênphảimỗilầnôngđặtchânđóxuống.Mỗibướcđinhưvậymàôngkhôngbịlậtnhàodườngnhưđãlàmộtđiềuthầnkỳnhonhỏ.Khicốbắtchướcông,tôisuýtbịngãxuốngrãnhnước.Khiếntôikhúckhíchcười.Aliquaylại,bắtgặptôinhạitheoông.Ôngkhôngnóigì.Khônglúcấy.Khôngbaogiờhết.Ôngchỉtiếptụcbướcđi.

BộmặtcủaAlivàbướcđicủaônglàmđámtrẻnhỏtrongvùnghoảngsợ.Nhưngđiềuphiềnnhiễuthựcsựlànhữngđứalớnhơn.Chúngbámtheoôngtrênđườngphố,vànhạitheoôngmỗikhiôngcànhắcđiqua.CóđứacòngọiônglàBababuhayNgoáoộp.“Ê,Bababu,hômnayănthịtairồi.”Chúngđồngthanhsủalênvàcườiphá.“ĐồBatabuMũiTẹt,miănthịtai

rồi?”Chúnggọiônglà“đồmũitẹt”bởivìAlivàHassanmangđặctrưngchủng

tộcHazaragốcMôngCổ.Đãbaonămrồi,tấtcảnhữnggìtôibiếtvềngườiHazaralàhọlàhậuduệcủangườiMôngCổthờiĐếchếMogulvàtrônggiốngnhưnhữngngườiTrungHoabénhỏ.Sáchgiáokhoatrongnhàtrườngchỉnhắcđếntổtiênhọmộtcáchqualoa.Thếrồimộthôm,tôiởtrongphòngđọccủaBaba,xemquanhữngsáchlinhtinhcủaông,tôitìmthấymộttrongnhữngcuốncổsửcủamẹtôi.CuốnsáchdomộtngườiIrancótênlàKhoramiviết.Tôithổibụiđi,lénđemnóvềgiườngtôiđêmđó,vàsửngsốtthấycảmộtchươngvềlịchsửcủangườiHazara.CảmộtchươngriêngvềdântộccủaHassan!Trongchươngấy,tôiđọcthấydântộctôi,tộcPashtunđãngượcđãivàhàhiếpngườiHazara.ChươngsáchnóingườiHazarađãgắngsứcvùnglênchốnglạingườiPashtunvàothếkỷmườichín,nhưngngườiPashtunđã“nghiềnnáthọbằngbạolựckhôngthểtảxiếtbằnglời.”CuốnsáchnóidânchúngtôiđãgiếtngườiHazara,đuổihọkhỏiđấtđaicủahọ,đốtnhàcủahọ,bánvợconhọ.Cuốnsáchnói,mộtphầnlýdokhiếnngườiPashtunápbứcngườiHazaravìngườiPashtunlànhữngtínđồhồigiáoSunni,trongkhiđóngườiHazaralạilàHồigiáoShi’a.Cuốnsáchviếtnhiềuđiềumàtôikhônghiểu,nhữngđiềumàcácthầygiáotôikhôngnóiđến.NhữngđiềumàcảBabacũngchẳngbaogiờđềcập.Nócũngnóimộtsốđiềutôiđãbiết,nhưmọingườigọingườiHazaralàbọnănthịtchuột,mũitẹt,lũlừaưanặng.TôiđãtừngnghethấymấythằngnhãiởvùnglâncậnhétlênnhữngbiệthiệuấyvớiHassan.

Tuầnsauđó,saugiờhọc,tôigiơcuốnsáchchothầygiáotôivàchỉvàochươngnóivềngườiHazara.Ôngxemlướtquavàitrang,cườikhẩyvàtrảlạitôicuốnsách.“ĐólàđiềuduynhấtdânShi’alàmđúng,”ôngnóitiếp,vừathudọnsáchvở,“làmnhưnhữngkẻtuẫnđạo.”ÔngnhănmũikhinóitừShi’a,nhưthểnólàmộtloạibệnhnàođó.

Nhưngmặcdầukếthừacùngdòngmáugiađìnhvàchủngtộcvớiông,SanaubarvẫnvàohùavớilũtrẻtrongvùngnhụcmạAli.Tôiđượcnghenóibàtachẳngcầngiấugiếmgìviệcbàtakhinhthịvẻngoàicủaông.

-Thếnàymàlàchồngư?–bàtathườngcườinhạo.–Tôithấymấyconlừagiàlàmchồngcònthíchhợphơn.

Rốtcuộc,phầnlớnmọingườiđềungờcuộchônnhânnàyvốnlàmộtsựdànxếpgiữaAlivàcậumình,chacủaSanaubar.HọnóiAliđãcướicôemhọđểgiúpphụchồiđôichútdanhdựchotêntuổibịôuếcủacậu,chodùAli,mồcôitừhồinămtuổi,đâucóchútcủacảivậtchấthaykhoảnthừakếnào.

Alikhôngbaogiờtrảđũabấtkỳkẻnàohànhhạông,tôichorằngmộtphầnvìôngkhôngbaogiờcóthểđuổikịphọbằngcáichânxoắnvặnkéolêphíasau.NhưngchủyếubởiAliđãmiễnnhiễmtrướcnhữnglờilăngnhục

củađámngườicôngkíchông.Ôngđãtìmthấyniềmvui,thấythứthuốcgiảiđộccủamình,lúcSanaubarsinhhạHassan.Việcđóvốnkháđơngiản.Khôngcónhânviênsảnkhoa,khôngcóngườigâymê,khôngcónhữngthiếtbịkiểmtrathíchhợp.ĐúnglàSanaubarchỉnằmngửaratrênmộttấmđệmtrầnbẩnthỉu,vớiAlivàmộtbàđỡgiúpviệcsinhnở.Thậtra,Sanaubarcũngchẳngcầngiúplắm,bởivì,ngaytrongkhirađời,Hassanđãgiốnghệtnhưbảnchấtcủamìnhrồi.Cậukhôngthểlàmtổnthươngbấtkỳai.Cằnnhằnvàicâu,đẩymấycái,thếlàtòiraHassan.Tòiravàcười.

Theonhưlờithổlộvớiđàytớnhàmộtngườihàngxómcủacáibàđỡhaybuônchuyên,ngườiđãkểlạivớibấtkỳaimuốnnghe,thìSanaubarliếcmắtnhìnđứatrẻtrongcánhtayAli,thấycáimôihở,đãxổramộtchuỗicườicayđắng.

-Đó.–Sanaubarnói.–Bâygiờthìôngđãcóđứaconnguxuẩncủachínhôngđểnócườihộchoôngrồiđó!–BàtađãkhôngchịungaycảbếHassan,vàđúngnămngàysauthìbỏđi.

BabathuêchínhbàvúđãtừngchotôibúđểchoHassanbú.Alikểchochúngtôi,bàvúlàmộtngườiđànbàHazaramắtxanhquêởBamiyan,thànhphốcủanhữngbứctượngPhậtkhổnglồ.“Bàấycógiọnghátrumớingọtngàolàmsaochứ!”Ôngthườngnóivớichúngtôinhưthế.

Bàấyhátthếnào,Hassanvàtôiluônhỏi,dẫuhaiđứađãbiếtthừa–thậtravìAliđãkểlạichochúngtôikhôngbiếtbaolần.ChúngtôichỉmuốnngheAlihát.

Ônghắnggiọngvàbắtđầu:Trênmộtngọnnúicaotôiđứng,VàgọitotêncủaAli,conSưtửcủaThượngđế.ÔiAli,SưtửcủaThượngđế,VuacủaConngười,Hãymanglạiniềmvuichonhữngtráitimsầunãocủachúngtôi.Hátxong,ôngthườngnhắcnhởchúngtôirằngcómộttìnhanhemgiữa

nhữngconngườiđượcbúcùngmộtbầuvúmẹ,tìnhmáumủmàngaycảthờigiancũngkhôngthểphávỡ.

Hassanvàtôibúcùngmộtbầuvú.Chúngtôichậpchữngđinhữngbướcđầutiêntrêncùngmộtbãicỏtrongcùngmộtchiếcsân.Vàdướicùngmộtmáinhà,chúngtôibậpbẹnhữngtiếngnóiđầutiên:

CủatôilàBaba.CủacậuấylàAmir.Têntôi.Bâygiờnhìnlại,tôinghĩkhởinguồncủanhữnggìđãxảyratrongmùa

đôngnăm1975–vàtấtcảnhữnggìtiếptheosauđó–đãnằmsẵntrongnhữngtiếngbậpbẹđầutiênấy.

Chương3Tươngtruyềnchatôi,mộtbận,bằnghaitaykhôngđãvậtnhauvớimột

congấuđenởBaluchistan.Nếuchuyệnkểvềmộtaikhác,hẳnnósẽbịgạtbỏcoinhưchuyệnLaaf[6],rằngngườiAfghancókhuynhhướngthổiphồngmọichuyện–buồnthay,hầunhưđólạilànỗiđaucủađấtnước.Nếuaiđókhoekhoangconmìnhlàbácsĩ,mayrađứatrẻtừngcólầnvượtquamộtcuộctrắckhảosinhhọcởtrườngtrunghọc.NhưnglạichẳngmộtaimảymaynghingờtínhchínhxáccủabấtkỳchuyệnnàovềBaba.Vanếuhọnghingờ,đượcthôi,Babađãcóbavếtsẹosónghàngxuốngthànhmộtđườngxùxìởlưngông.TôiđãbaolầntưởngtượngranhữngcuộcđấuvậtcủaBaba,cảmơthấynữa.Vàtrongnhữnggiấcmơấy,tôichẳngbaogiờphânbiệtrõBabavàcongấu.

ChínhchúRahimKhanlàngườiđầutiêngọiBababằngcáitênsaunàytrởthànhbiệtdanhnổitiếngcủaông,Toophanagha,hoặc“NgàiBãotố”.Đólàcáibiệtdanhkháthíchhợp.Chatôilàmộtsứcmạnhtừtrongbảnchất,mộtmẫungườiPashtuncaotosừngsữngvớibộrâurậm,mớtócquănmàunâucắtngắnphóngtúngkhôngtheotrậttựnào,nhưchínhbảnthânông,đôibàntaytưởngcóthểnhổbậtrễcảmộtcâyliễu,vàcáinhìntrừngtrừnggiậndữnhưmuốn“bắtconquỷquỳxuốngxinthatội,”nhưchúRahimvẫnthườngnói.Tạinhữngbữatiệc,khicáithânhìnhmộtméttámmươilămcủaôngthìnhthịchbướcvàophòngăn,mọiconmắtdõitheoôngnhưhoahướngdươnghướngvềmặttrời.

Khôngthểnàomàlờôngđiđược,kểcảkhiôngngủ.Tôithườngphảinútđầybôngvàohaitai,kéochăntrùmkínđầumàvẫnnghethấytiếngBabangáy–tođếnnỗigiốngnhưtiếnggầmcủađộngcơxetải–xuyêncảquatường.Từphòngngủcủatôiphảiquađạisảnhmớiđếnphòngngủcủachatôi.Mẹtôilàmthếnàođểngủđượccùngphòngvớiôngquảlàmộtđiềubíẩnđốivớitôi.Cócảmộtdanhsáchnhữngchuyệntôimuốnhỏimẹ,nếulúcnàođótôigặpđượcmẹ.

Vàokhoảngmấynămcuốicủathậpkỷsáumươi,lúctôichừngnămsáutuổi,Babaquyếtđịnhxâymộttrạimồcôi.TôiđượcnghechuyệnquachúRahimKhan.Chúkểchotôi,Babađãtựmìnhvẽnhữngbảnthiếtkế,mặcdùthậtraôngchẳngcómộtchútkinhnghiệmnàovềkiếntrúccả.Nhữngngườihoàinghigiụcôngngừngngaytròđiênrồvàphảithuêmộtkiếntrúcsư.TấtnhiênBabakhôngchịu,ainấyđềulắcđầuphátngánvềnhữngcungcáchươngbướngcủaông.ThếrồiBabathànhcôngvàmọingườilạilắcđầuchoángvángtrướcnhữngkiểucáchchiếnthắngcủaông.Babatrảtiềntúicủamìnhchoviệcxâydựngtrạimồcôihaitầngnày,ngayngoàidảiđấthẹpcủaFadehMaywandởphíaNamsôngKabul.ChúRahimbảotôiriêngBabatàitrợhoàntoànchodựán,trảcôngchocáckỹsư,thợđiện,thợnướcvàtất

cảnhâncông,khôngđếmxỉađếnđámgiớichứcởthànhphố,loại“riamépcầnphảibôidầu.”

Phảimấtbanămđểxâytrạimồcôi.Đếnlúcđótôiđãtámtuổi.Tôinhớhômtrướcngàykhánhthànhtrạimồcôi,BabamangtôiđếnhồGhargha,cáchKabulvàidặmvềphíaBắc.ÔngbảotôitìmHassannữađểcùngđi,nhưngtôinóidốiôngrằngHassanbịtiêuchảy.TôimuốnBabahoàntoànlàcủamình.Thêmnữa,mộtbậntạihồGhargha,Hassanvàtôinémthialiađá,Hassanliađánảyđượctámlần.Tôinhiềunhấtchỉđượcnăm.Babaởđótheodõi,vàôngvỗnhẹvàolưngHassan.Rồicònđưacánhtayquàngvaicậuấynữa.

Chúngtôingồivàobànănpicnicbênhồ,chỉcómỗiBabavàtôiăntrứngluộcvớibánhnhânthịtKofia–mộtloạibánhnaancuốnthịtviênvàdưagóp.Nướchồxanhbiếcvàánhnắnglấplánhtrênmặtnướcsángnhưgương.VàonhữngngàythứSáubờhồnhộnnhịpcácgiađìnhđangmongcómộtngàyphơinắng.Nhưnghômấylàgiữatuần,chỉcómỗiBabavàtôi,chúngtôivàhaingườikháchdulịchtócdài,râurậm–“kiểuhippy”,tôinghethấyhọđượcgọithế.Họngồitrênbến,chânkhuấynước,cầncâutrongtay.TôihỏiBaba,tạisaohọlạiđểtócdài,nhưngBabachỉcàunhàukhôngtrảlời.Ôngđangchuẩnbịbàidiễnvănchongàyhômsau,đanglậtmởmộtmớrốitungnhữngtrangviếttay,lấybútchìghichúchỗnàychỗkhác.TôicắnquảtrứngvàhỏiBabacóđúngnhưmộtđứabạncùngtrườngbảotôi,rằngnếuănphảimộtmiếngvỏtrứngthìthếnàocũngđáiranó.Babalạicàunhàu.

Tôilạicắnmộtmiếngbánhcuộn.Mộttronghaingườikháchdulịchtócvàngcườivàphátvàolưngngườikia.Xaxabênkiahồ,mộtchiếcxetảiìạchchạyquanhgóclượncủađồi.Ánhnắngnhấpnháytrongchiếcgươngbêncửaxe.

-ConnghĩconbịSaratan[7],–tôinói.Đầybụng.Babangẩngđầulênkhỏinhưngtranggiấyđangsộtsoạttronggiónhẹ.Bảotôicóthểtựmìnhlấysodauống.Tấtcảnhữnggìtôiphảilàmlàtìmtrongthùngxe.

Hômsau,bênngoàitrạimồcôi,hếtcảghếngồichomọingười.Sốđôngphảiđứngđểxemlễkhaitrương.Đólàmộtngàygiônggió,vàtôingồiphíasauBaba,trênmộtdiễnđàinhỏngayphíangoàicửachínhcủacôngtrìnhmới.Babamặcmộtbộlễphụcmàuxanhchaivàđộimũlôngcừu.Giữachừngbàidiễnvăn,gióthổilậtmũcủaôngvàmọingườicườirộ.Ôngrahiệuchotôicầmmũchoông,tôilấythếlàmsungsướngbởivìnhưvậymọingườisẽbiếtônglàchatôi,Babacủatôi.Ôngquaylạimicrôvànói,ôngmongtoànhàsẽvữngchắchơnchiếcmũcủaông,vàtấtcảlạicười.KhiBabakếtthúcbàidiễnvăn,mọingườiđứngcảlênhoanhô.Họvỗtaymộthồilâu.Sauđómọingườibắttayông,vàingườitrongbọnhọxoađầutôivàcũngbắttaytôinữa.TôitựhàovềBaba,vềchúngtôi.

NhưngbấtkểnhữngthànhtựucủaBaba,ngườitavẫnluônnghingờông.

Họbảoviệcôngtheođuổikinhdoanhlàkhôngthíchhợpvớidòngmáucủamình.Vàôngnênnghiêncứuluậtnhưchacủaông.VìthếBabađãchứngtỏchohọbiếttấtcảđềusailầmbằngviệckhôngchỉtheođuổichuyệnkinhdoanhcủariêngôngmàcòntrởthànhmộttrongnhữngthươngnhângiàucónhấtởKabul.BabavàchúRahimKhangâydựngmộthãngkinhdoanhthảmxuấtkhẩuthànhcôngmỹmãn,haihiệutândược,vàmộtnhàhàngăn.

KhimọingườinóikháyBabasẽkhônglấyđượcvợrahồn–vìrốtcuộcôngkhôngthuộcdòngmáuhoàngtộc–ônglạicướimẹtôi,SofiaAkrami,mộtphụnữhọcvấncaođượcmọingườicoinhưmộttrongnhưngphunhântônkínhnhất,đẹpnhấtvàđứchạnhnhất.VàkhôngchỉdạyvănhọccổđiểnKarsitạitrườngđạihọc,bàcònlàhậuduệcủamộtgiađìnhhoàngtộc,sựkiệnmàchatôithườngbỡncợtnémtrảvàonhữngbộmặthoàinghibằngcáchgọi“nữquậnchúacủatôi”.

Cùngvớitôi,hiểnnhiênlàmộtngoạilệ,chatôixâyđắpthếgiớiquanhôngtheosởthíchcủaông.Cốnhiên,Babanhìnthếgiớichỉcótrắngvàđen.Ônglạiphảitựmìnhđịnhđoạtcáigìtrắngcáigìđen.Bạnkhôngthểyêumộtconngườisốngtheolốiđómàkhôngcảmthấysợhãi.Cóthểcònhơighétnữa.

Khitôihọclớpnăm,cómộtgiáosưdạychúngtôivềđạoHồi.TênônglàFatiullahKhan,mộtngườithấpbéocóbộmặtđầysẹotrứngcá,giọngkhànkhàn.ÔnggiảngchochúngtôinhữnglợiíchcủathuếcứutếvàbổnphậnhànhhươngđếnthánhđịaMecca.ÔngdạychúngtôinhữngsựvôcùngphứctạpcủanămbổnkinhcầunguyệnNamaz[8],vàbắtchúngtôiphảithuộclòngnhữngvầnthơcủakinhKoran–dẫuôngkhôngbaogiờdịchnhữngtừrachochúngtôi,ôngvẫnnhấnmạnh,đôikhivớisựtrợgiúpcủamộtcànhliễuđãbócvỏ,rằngphảiphátâmđượctiếngẢrậpchothậtđúngthìThượngđếmớingherõđượcchúngtôi.MộthômôngbảochúngtôirằngđạoHồicoiuốngrượulàmộttộighêgớm.NhữngkẻnàouốngrượusẽphảitrảlờivềtộicủahọvàongàyQiyamat,NgàyPhánxử.Thờiđó,uốngrượuhếtsứcphổbiếnởKabul.Chẳngmộtaicôngkhaichỉtríchanhvềđiềuđó,nhưngnhữngngườiAfghanphảiuốngthìcứuốnglénuốnglút,chẳngnểnanggìcả.MọingườimuarượuScotchnhưmua“thuốcchữabệnh”trongtúigiấynâutừnhững“cửahàngthuốc”đặcbiệt.Họthườngravềvớichiếctúigiấuchothậtkín,đôikhithuhútnhữngcáinhìnvừalénlútvừakhôngbằnglòngcủanhữngngườiđãbiếttaitiếngcủacửahàngvềchuyệnlàmănnhưthế.

Chúngtôiđangởtrêngác,trongphòngđọccủaBaba,cũnglàphònghútthuốc,khitôikểchoôngnhữnggìgiáosĩFatiullahKhanđãdạychúngtôiởlớp.Babatựrótchomìnhmộtlywhiskytừquầyrượuxâyởgócphòng.Ôngnghe,gậtđầu,nhấpmộtnhắprượu.Rồiôngngồivàochiếcghếsofađệmda,đặtlyrượuxuống,bếtôilênđùiông.Tôicảmthấynhưđangngồitrênhaithâncây.Ônghítmộthơidàivàthởrađằngmũi,khôngkhírítlênquaria

mépôngtựanhưkhôngdứt.Trongnỗisợđiếngngười,tôiphânvânkhôngbiếtcómuốnômghìlấyônghaytụtngayrakhỏiđùiông.

-Bốthấyconbịhoangmangvềnhữnggìconđanghọcởtrường,theolốigiáodụchiệnthời,–ôngnóibằngmộtgiọngnặngtrịch.

-Nhưngnếunhữnggìôngtanóiđềuđúng,hoáraBabalàkẻmắctội?-Hừm!–Babanghiếnmộtmiếngnướcđágiữahaihàmrăng.–Concó

biếtbốconnghĩthếnàovềtộilỗikhông?-Cóạ.-Vậybốnóichoconnghe,–Babatiếp–nhưngtrướchếtphảihiểuđiều

này,vàhiệnngaybâygiờ,Amirạ.Consẽchẳnghọcđượcđiềugìrahồntừnhữnglãorâudàinguxuẩnấy.

-ÝbốnóigiáosĩFatiullahKhan?Babarahiệubằnglyrượu.Nướcđákêulanhcanh.-Bốmuốnnóitấtcảbọnhọ.Đáivàorâutấtcảcáilũkhỉlênmặtđạođức

ấy.Tôibậtcườikhúckhích.HìnhảnhBabađáilênrâucủabấtkỳconkhỉ

nào,lênmặtđạođứchoặckhôngphảithế,thậtquáđã.-Họchẳnglàmđượctrògìngoàiviệclầntrànghạtvàđọcmộtcuốnsách

viếttheomộtlốimàchínhhọcũngkhônghiểu,–ôngnhấpmộtnhắpnữa.–CầuThượngđếphùhộchochúngtađểđừngbaogiờAfghanistanrơivàotayhọ.

-NhưnggiáosĩFatiullahKhancóvẻtốtmà,–tôicốnóixenvàogiữalúcđangbậtlêncườirúcrích.

-ThànhCátTưHãncũngcóvẻnhưvậy,–Babanói.–Nhưngthôixếplạichuyệnấy.Conhỏibốvềtộilỗivàbốmuốnnóichoconnghe.Conđangngheđấychứ?

-Vângạ,–tôinói,mímmôilại.Nhưngmộttiếngkhụtkhịtvẫncứbậtrakhỏimũitôikhiếntôilạikhúckhíchcười.

-Bốmuốnnóivớiconnhưmộtngườiđànôngnóivớimộtngườiđànông.Concóthểxửsựnhưthếđượcmộtlầnkhông?

-Vâng,thưaBabajan[9],–tôiấpúngngạcnhiên,khôngphảilầnđầuchỉbằngmấylờimàBabalạicóthểkhiếntôithấynhóilêntronglòng.Chúngtôiđãcóđượcnhữngphútgiâytốtđẹpngắnngủi–chẳngmấykhiBabanóivớitôimàchỉcómỗimìnhtôingồitrênđùiôngnhưthế–vàtôiđúnglàmộtthằngngốcmớiđểphíhoàiđiềuđó.

-Tốtlắm,–Babanóinhưngmắtônglạlùng.–Bâygiờ,khôngcầnbiếtôngthầygiáosĩấydạygì,chỉbiếtcóduynhấtmộttội,mộttộithôi.Đólàtộiăncắp.Mọitộikhácđềulàbiếntháicủatộiăncắp.Concóhiểukhông?

-Không,thưaBabajan,–Tôinói,tronglòngthấtvọngnhữngmongmìnhhiểu.Tôiđâumuốnlàmôngthấtvọng.

Babathốtramộttiếngthởdàisốtruột.Nhưthếcũnglàmtôidaydứt,bởi

ôngkhôngphảiconngườinóngnảy.Tôivẫnnhớtấtcảnhữnglầntốirồimàôngvẫnchưavềnhà,tấtcảnhữnglầntôiăntốimộtmình.TôithườnghỏiôngAlirằngBabađâu,khinàothìchatôitrởvềnhà,mặcdầutôithừabiếtôngởcôngtrườngxâydựngđểtrôngnomchỗnày,giámsátchỗkia.Nhưthếkhôngcầnkiênnhẫnsao?Tôiđâmracămghéttấtcảnhữngđứatrẻmàôngđangxâytrạimồcôicho.Đôikhitôimongchúngchếtđitheochamẹchúng.

-Khicongiếtmộtngười,conăncắpmộtcuộcđời,–Babanói.–Conăncắpquyềnlàmvợcủamộtngườiđànbà,cướpchacủalũtrẻ.Khiconnóidốilàconăncắpquyềncủaaiđóđượcbiếtsựthật.Khiconlừabịp,conăncắpquyềnđượcngaythẳng.Concóhiểukhông?

Tôihiểu.KhiBabasáutuổi,giữađêmkhuyamộttêntrộmđộtnhậpvàonhàôngtôi.Ôngtôi,vịthẩmphánđángkính,đươngđầuvớihắn,nhưngtêntrộmđâmôngtôivàohọnggiếtôngchếtngay,cướpmấtchacủaBaba.Dânthịxãbắtđượctênsátnhânngaytrướcbuổitrưahômsau.HoáralàmộlênduthủduthựctừvùngKunduz.Ngườitatreocổhắnlêncànhmộtcâysồi,trướclễcầunguyệnbanchiềuhaitiếng.ChínhchúRahimKhanchứkhôngphảiBabakểchotôichuyệnđó.TôiluônđượcbiếtmọiđiềuvềBabatừnhữngngườikhác.

-Khôngcóhànhđộngnàoxấuxahơntrộmcắp,Amirạ,–Babanói.–Mộtngườichiếmđoạtnhữnggìkhôngphảicủamình,dùđólàmộtcuộcđờihaymộtổbánhnaan…Tanhổvàoloạingườiấy.VàThượngđếphùhộchohắnđểđừngbaogiờhắngặpphảita.Concóhiểukhông?

TôithấycáiýcủaBabachỉtríchkịchliệttêntrộmcắpvừahayhovừalàmtôisợphátkhiếp:

-Vâng,thưaBaba.-NếunhưcómộtvịThượngđếởđâuđó,thìtachỉmongôngấycónhiều

việcquantrọnghơnlàđểýđếntauốngrượuScotchvàănthịtlợn.Nào,bâygiờtụtxuống.Nóichuyệnmãivềtộilỗilàmtalạikhátrồi.

Tôinhìnôngrótđầylyrượuvàngạcnhiên,khônghiểucònlâulắmkhông,chotớikhichúngtôilạichuyệntrònhưvừarồi.Bởivìsựthậtlà,tôiluôncảmthấynhưBabahơighéttôi.Vàtạisaolạikhôngnhỉ?Rốtcuộc,chẳngphảitôiđãgiếtchếtngườivợyêudấucủaông,bàquậnchúaxinhđẹpcủaônghaysao?Điềutốithiểumàtôicóthểlàm,làphảicưxửsaochođúngphépđểtrởnêngiốngônghơnmộtchút.Nhưngtôiđãkhôngtrởthànhgiốngông.Khôngchútnào.

*Ởtrường,chúngtôithườngchơitròchơiSherjangi,hay“Đấuthơ”.Thầy

giáodạymônvănhọcFarsiđiềukhiểncuộcchơikháinhưsau:Anhđọclênmộtcâutừmộtbàithơvàđốithủcủaanhcósáumươigiâyđểđáplạibằngmộtcâuthơkháckhởiđầubằngchữcuốicủacâukia.Mọingườiởlớpđều

muốntôitrongđộichơicủahọ,bởivìvàolúcmườimộttuổi,tôiđãcóthểđọchàngtácáccâuthơtừKhayyám,HãfezhoặcMasnawinổitiếngcủaRumi[10].Mộtbận,tôichấpcảlớpvàtôithắng.Rấtkhuyađêmđó,tôikểlạichuyệnấyvớiBaba,nhưngôngchỉgậtđầulẩmbẩm“Tốt”.

Vìthếmàtôithườngtìmcáchthoátkhỏisựxacáchcủacha,nhờvàođốngsáchcủangườimẹđãkhuấtcủatôi.Tấtnhiên,cảHassannữa.TôiđọcmọithứcủaRumi,Hãfez,Saadi,VictorHugo,JulesVerne,MarkTwain,IanFleming.Khiđọchếtđốngsáchcủamẹ–khôngkểnhữngcuốnsáchlịchsửbuồnchán,tôichẳngbaogiờđểýtớiloạiấy,chỉđọcnhữngtiểuthuyết,nhữngsửthi,–tôibắtđầutiêutiềnbốchovàoviệcmuasách.MỗituầntôimuamộtcuốnởhiệusáchgầnCôngviênĐiệnảnh,vàcấtgiữtrongmộtthùngcáctông,khiđãhếtchỗđểtrênkệ.

Đươngnhiên,cướimộtnhàthơlàmộtchuyện,làmchamộtđứacontraithíchvùiđầuvàosáchthơhơnđisăn…ồ,đólạilàđiềumàBabakhôngnhắmtới,tôicholànhưvậy.Đànôngđíchthựckhôngđọcthơ–vàThượngđếcấmhọkhôngbaogiờđượclàmthơ!Nhữngngườiđànôngđíchthực–nhữngchàngtraiđíchthựcnữa–chơibóngđánhưBabađãtừngchơihồicòntrẻ.Giờđây,bóngđávẫnlàđiềugìđókhiếnôngsaymê.Năm1970,Babachongừngviệcxâydựngtrạimồcôi,vàbayđếnTehranmộtthángđểxembóngđáthếgiớitrênvôtuyếntruyềnhình,vìthờiđóAfghanistanchưacótruyềnhình.Ôngghitêntôivàonhữngđộibóngđáđểkhuấylêncùngsựđammêtrongtôi.Nhưngtôilàmộtgánhnặngsailầmtệhạikhổsởchođộibóngcủatôi,luônlàmvướngchânmộtđườngchuyềnthíchhợphoặcvôtìnhđứngchặnmộtđườngbóngthoáng.Tôilêđôichânkhẳngkhiuvềphíasânđốiphương,hétlêngọinhữngđườngbóngchẳngbaogiờđếnđượcvớimình.Vàtôicàngcố,haitaygiơtrênđầuvẫyvẫy,cuồngnhiệthétto“Tôiđónđây!Tôiđónđây!”thìlạicàngbịphớtlờ.NhưngBabanàocóchịubuôngtha.Khisựthểđãtrởnênquárõràng,tôikhôngkếthừađượcnhữngtàinănglựcsĩcủaông,ônglạitìmcáchbiếntôithànhmộtkhángiảsaymêbóngđá.Chắcchắntôicóthểxoayxởư?Tôivờvịtquantâmđếnchuyệnđócànglâucàngtốt.TôireolêncùngôngkhiđộiKabulghibànvàođộiKandaharvàhétlênlăngmạtrọngtàithổiphạtđềnđộibóngcủachúngtôi.NhưngBabađoánđượctôithiếuniềmsaymêthựcsựvàôngđànhđầuhàngtrướcsựthểhiểnnhiênlàcontraiôngchẳngbaogiờtrởthànhcầuthủcũngnhưmộtfanbóngđá.

TôicònnhớmộtlầnBabamangtôitớixemcuộctỉthíBuzkashihàngnămtổchứcvàođầuxuân,ngàyTếtnămmới.

Buzkashilà,vàmãilà,niềmđammêcủacảnướcAfghanistan.MộtChapandaz,kỵmãcựckỳđiệunghệ,thườngđượcnhữngngườihâmmộgiàucóbảotrợ,phảichộpđượcxáccondêhoặcconthúđãchếttừgiữamộtđámhỗnloạn,phihếtnướcđạimangtheoconmồichạyquanhđấutrường,

rồinémnóvàođườngtrònthắngđiểm,trongkhiấyđộicủaChapandazkhácsănđuổi,vàlàmđủmọiđiềutuỳsứccủahọ–đá,túm,vụt,thụiđểchộplạiconmồitừanhta.Hômđó,ngườixemgàolênphấnkhíchkhingườikỵsĩtrênđấutrườnggầmnhưngtiếngthétchiếntrận,chenđẩyđểcướpconmồitrongđámbụimùmịt.Mặtđấtrunglêntiếngvóngựarầmrập.Tôivàchatôingồixemởphíakhánđàitrênkhicáckỵsĩphihếtnướcđạirầmrậpchạyqua,vừareovừagàothét,ngựasùibọtmép.BỗngBabachỉvềphíaaiđó.

-Amirnày,concótrôngthấyngườingồitrênđócùngvớinhữngngườikhácvâyquanhôngtakhông?Tôicóthấy.

-ĐólàôngHenryKissinger[11]đấy.-Ồ!–Tôinói.TôiđâucóbiếtôngKissingerlàai,vàđãđịnhhỏicha.

Nhưngngaylúcấy,tôikhiếphãichứngkiếnmộttrongnhữngChapandazngãkhỏiyênvàbịgiàyxéodướinhiềumóngngựa.Thânthểngườiấybịnémtunglên,vàquăngvàođámđônghỗnloạnnhưmộtconbúpbênhồivảivụn,cuốicùnglănlônglốcrồidừnglại,khiđámhỗnloạnđãrờiđi.Anhtagiậtlênmộtcáirồinằmbấtđộng,đôichâncònglạithànhnhữnggócbấtbìnhthường,mộtvũngmáuướtđẫmtrêncát.

Tôibắtđầukhóc.Tôikhócsuốttrênđườngvềnhà.TôicònnhớhaitayBabasiếtchặtvô

lăngnhưthếnào.Siếtchặtvànớilỏng.Cáichínhlà,tôikhôngbaogiờquênnhữngcốgắngphithườngcủaBabahòngchegiấucáinhìnkinhtởmtrênkhuônmặtôngkhiôngimlìmláixe.

Khuyađêmđó,tôiđangđingangquaphòngđọccủachatôithìthoángnghethấyôngđangnóichuyệnvớichúRahimKhan.Tôiáptaivàocửađóngkín.

-…maylànókhoẻmạnh,–chúRahimKhanđangnói.-Tôibiết,tôibiết.Nhưngnócứluônvùiđầuvàomấycuốnsáchđóhoặc

langthangquanhnhànhưlạctrongmộngmị.-Thìsao?-Tôikhôngthíchthế,–Babanóioangoang,chánnản,gầnnhưtứcgiận.ChúRahimKhancười.-Trẻconđâuphảinhữngquyềnsáchtậptômàu.Anhkhôngphảibôiđầy

chúngbằngnhữngmàuanhưathích.-Tôinóiđểôngbiết,–Babanói.–Tôikhôngthíchnhưthếchútnàocả,

màcóphảitôisốngvớiđứatrẻbấtkỳnàođóđâucơchứ.-Anhbiếtkhông,đôikhianhlàmộtngườitựcoimìnhlàtrungtâmbậc

nhấtđấy.–ChúRahimKhannói.ChúlàngườiduynhấtmàtôibiếtcóthểphânđôibằngviệcnóinhữngđiềunhưthếvớiBaba.

-Thếthìchẳngcònđiềugìphảibàncả.-Khôngư?-Không.

-Rồisao?TôinghethấytiếngdađệmghếBabakinkít,nhưthểôngđangxêdịch

trênđó.Tôinhắmmắtlại,éptaichặthơnnữavàocánhcửa,nửamuốnnghe,nửakhôngmuốn.–“Đôikhitừcửasốnàytôinhìnrangoàivàthấynóđangchơitrênđườngphốcùnglũcontraihàngxóm.Tôithấychúngtrêuchọcnó,cướpđồchơicủanó,ẩyvàochỗnày,đánhvàochỗkia.Mà,ôngbiếtkhông,nókhôngbaogiờđánhtrả.Khôngbaogiờ.Nóchỉ…cúiđầuvà…

-Vậynókhôngưabạolực,–chúRahimnói.-Ýtôikhôngphảinhưthế,Rahim,ôngbiếtmà,–Babaphảnbác.–Có

mộtcáigìđóthiếuhụttrongthằngbénày.-Phải,mộttínhcáchtiểunhân.-Tựvệkhôngcógìgiốngvớitiểunhân.Ôngcóbiếtđiềugìluônxảyra

khinhữngđứatrẻhàngxómtrêuchọcnókhông?Hassangiúpsứcvàcảnchúnglại.Tôiđãtậnmắtchứngkiếncảnhđó.Rồikhihaiđứavềnhà,tôinóivớinó:“LàmthếnàomàHassanlạicóvếtxướctrênmặtthếkia?”Nónói:“Cậuấyngã”.Tôibảochoônghay,Rahimạ,cómộtcáigìđóthiếuhụtởthằngbéđó.

-Anhchỉcầnđểnótựtìmconđườngcủamình,–chúRahimKhannói.-Vàrồinósẽđitớiđâu,–Babanói.–Mộtthằngcontraikhôngtựbảovệ

mìnhsẽtrởthànhmộtngườiđànôngkhôngthểbảovệbấtcứđiềugì.-Anhvẫncứhayquáđơngiảnhoámọiđiều.-Tôikhôngnghĩthế.-Anhtứcgiậnbởivìanhsợnósẽkhôngbaogiờquảnlýđượccôngviệc

kinhdoanhchoanh.-Nào,xembâygiờaiđangquáđơngiảnhoámọichuyệnđây,–Babanói.

–Xemnào,tôibiếtcómộtsựquyếnluyếngiữaanhvànó.Tôisungsướngvềđiềuđó.Ghentịnhưngsungsướng.Tôimuốnnóithế.Nócầnmộtaiđó…hiểunó,bởivìThượngđếbiết,tôikhônghiểunổinó.NhưngcóđiềugìđóAmirlàmtôibứtrứt,bứtrứtnhưthếnàotôikhôngdiễntảđược.Nógiốngnhư…–Tôicóthểhìnhdungraôngloayhoaytìmmộttừthậtđúng.Ônghạgiọngxuống,nhưngdẫusaotôicũngvẫnnghethấy.–Nếunhưtôikhôngtậnmắttrôngthấybácsĩlôinóratừtrongbụngvợtôi,tôichẳnggiờtinnólàcontraitôi.

Sánghômsau,lúcchuẩnbịbữasángchotôiHassanhỏicóđiềugìlàmtôikhóchịuvậy.Tôinổicáuvớicậuấy,bảohãynghĩđếncôngviệccủamình.

ChúRahimđãnhầmvềchuyệntínhcáchtiểunhân.

Chương4Năm1933,nămBabachàođời,cũnglànămquốcvươngZahirShahbắt

đầunămthứbốnmươitrịvìAfghanistan,haianhem,haigãtraitrẻtrongmộtgiađìnhgiàucóvàdanhgiáởKabulngồisautayláichiếcxeFordcủachamình.NgàngàsaythuốclátẩmthuốcphiệnvàchếnhchoángrượuvangPháp,họđãcánchếtđôivợchồngngườiHazaratrênconđườngtớiPaghman.Cảnhsátđemhaigãtraicóvẻănnănhốilỗivàđứacontraimồcôinămtuổicủađôivợchồngđãchếtđếntrướcôngtôi,lúcđólàmộtvịquantoàuydanhvàlàmộtconngườiuytínmẫumực.Saukhinghehaigãtraitườngtrìnhvàngườichaxinkhoanhồng,ôngtôiquyếtđịnhanhemnhàkiaphảilậptứcđếnKandaharvàghitênvàoquânđộitrongmộtnăm–mặcchogiađìnhhọđãxoayxởmọicáchđểhọđượcmiễntrừbảnán.Ngườichacủahọcũngtranhbiện,nhưngcũngkhôngquyếtliệtlắm,vàcuốicùngmọingườiđềuđồngýlàviệctrừngphạtcólẽhơicaynghiệtnhưngthoảđáng.Cònvớiđứatrẻmồcôi,ôngtôinhậnnuôitronggiađìnhmìnhvàralệnhchonhữngđàytớkháckèmcặpnhưngphảiđốixửtốtvớiđứabé.ĐứabéđólàAli.

AlivàBabalớnlêncùngnhaunhưđôibạnđểchỏm–ítnhấtcũngchođếnkhibệnhviêmtuỷxámlàmbạiliệtchâncủaAli–hệtnhưtôivàHassancùnglớnlênởthếhệsau.BabaluônkểchochúngtôinghevềnhữngtròtinhnghịchcủaôngvàAli,vàAlithườnglắcđầubảo:“Nhưng,Aghasahib[12],kểchochúngtôingheailàngườinghĩratròtinhnghịchvàailàngườithựchiệnđángthươngchứ?”BabathườngchỉcườivàdangcánhtayômlấyAli.

NhưngkhôngcómộtchuyệnnàoôngkểmàtrongđóBabalạixemAlinhưbạncủamình.

Điềulạlùnglà,tôicũngkhôngbaogiờnghĩtôivàHassanlàđôibạn.Dẫusao,cũngkhôngtheonghĩathôngthường.Bấtkểviệcchúngtôidạynhauđixeđạpbuônghaitay,hoặcthiếtkếmộtcáimáytínhtạinhàcóđủchứcnăngtừmộthộpcáctông.Bấtkểchúngtôicùngnhauthảdiềusuốtmùađông,vàđuadiều.Bấtkểđốivớitôi,bộmặtcủangườiAfghanistanchínhlàbộmặtcủathằngbécódángngườithonthả,vớicáiđầucạotrọc,đôitaimọcthấp,thằngbévớibộmặtbúpbêTàuvĩnhviễnngờisángnụcườimôihẻ.

Bấtchấpmọiđiềuđó.Bởivìlịchsửkhôngdễđểmàvượtqua.Tôngiáocũngvậy.RốtcuộcrồivẫncứlàngườiPashtun,còncậuấylàngườiHazara.TôilàngườiSunmivàcậuấylàngườiShi’a,vàkhônggìcóthểthayđổiđiềuđó.Khônggìhết.

Nhưngchúngtôilànhữngđứatrẻđãtừngcùngtậpbòvớinhau,vàcũngkhôngcólịchsửnào,vấnđềchủngtộcnào,xãhộinào,tôngiáonàothayđổiđượcđiềuđó.TôiđãtrảiquamườihainămđầucủađờitôichơiđùacùngHassan.Đôikhi,cảthờithơấucủatôitựanhưmộtngàyhèdàilườibiếng

cùngvớiHassan,đuổinhaugiữanhưngrặngcâytrongsânnhàchatôi,chơitròtrốntìm,cônganbắtkẻtrộm,caobồivàngườidađỏ,hànhhạcôntrùng–vớithànhcôngrựcrỡkhôngchốicãiđượclàcáilầnchúngtôirútvòicủaconongrồibuộcquanhsinhvậtđángthươngmộtcáidây,đểmỗilầnnóbaylênlạibịgiậtmạnhlại.

ChúngtôiđuổitheongườiKochi,nhữngbộlạcdumụcngangquaKabul,trênđườngtớicácdãynúiphíaBắc.Chúngtôithườngnghetiếngnhữngngôinhàlưuđộngtiếngầnvùnglâncậnchúngtôi,tiếngđàncừucủahọkêuèẹ,tiếngđàndêkêubebe,nhạcrungquanhcổlũlạcđà.Chúngtôithườngchạyrakhỏinhàđểxemđoànnhàlưuđộngcótkétlănquađườngphốcủachúngtôi,nhữngngườiđànôngđầybụibặm,mặtdãidầunắnggióvànhữngngườiđànbàchoàngkhăndàisặcsỡ,đeonhữngchuỗihạtcườmvàvòngbạcởcổtayvàkhuỷutay.Chúngtôinémđácuộivàonhữngcondêcủahọ.Chúngtôiphunnướcvàonhữngconlacủahọ.TôithườngbắtHassanngồitrênBứctườngNgôốmlấysúngcaosubắnsỏivàođítlũlạcđà.

ChúngtôicùngnhauđixembộphimcaobồiviễnTâyđầutiên,RioBravo,vớidiễnviênJohnWaynethủvai,ởCôngviênĐiệnảnh,vượtquađườngphốcóhiệusáchưathíchcủatôi.TôinhớmìnhđãtừngnàixinBabamangchúngtôitớiIran,đểchúngtôicóthểgặpJohnWayne.Babaphálêncườimộtchuỗidàitưởngvỡhọng–mộtâmthanhkhôngphảikhônggiốngđộngcơxetảiđangrồmáy–rồikhiđãcóthểnóilạiđược,ônggiảithíchchochúngtôikháiniệmvềlồngtiếng.Hassanvàtôisửngsốt.Sữngsờ.JohnWaynekhôngthựcsựnóitiếngFarsivàôngtakhôngphảingườiIran.ÔngtalàngườiMỹ,hệtnhưnhữngngườiđànôngvàđànbàtócdàithânthiệnchúngtôiluônthấyvơvẩnởKabul,mặcnhữngchiếcváymàusặcsỡvàxơgấu.ChúngtôixemRioBravobalần,nhưngchúngtôixembộphimcaobồiưathíchcủamình,phimBảyanhchàngcừkhôitớimườibabận.Mỗilầnxem,lúckếtthúcchúngtôiđềukhóckhithấynhữngđứatrẻMexicochônCharlesBronson–hoáracũngkhôngphảilàngườiIran.

ChúngtôitảnbộtrongnhữngphốchợnhỏsặcmùirêumốccủaquậnSha-e-NauởKabul,hoặctrongkhuđôthịmớiphíaTâyquậnWazirAkbarKhan.Chúngtôitròchuyệnvềbấtcứphimnàovừaxemvàdạobộgiữanhữngđámngườihốihảcủakhuphốchợ.Chúngtôilenlỏigiữanhữngthươnggiavànhữngkẻănmày,langthangquacácngõhẹpvướngvíunhiềudãylềuquánnhỏchặtníchhàng.BabachomỗiđứachúngtôimỗituầnmườiđồngAfghani[13]vàchúngtôitiêuvàokhoảnCoca-Colaấmvàkemnướchoahồngbêntrêncórắcquảhồtrănnghiềnnhỏ.

Trongnămhọc,chúngtôicólệquenhàngngày.VàolúctôilềmềrakhỏigiườngvàlêđếnbuồngtắmthìHassanđãtắmrửarồi,cảcầunguyệnkinhNamazbuổisángvớiôngAlivàsửasoạnbữasángchotôi:tràđennóng,vớibathỏiđường,mộtlátbánhnaannướngbêntrênquệtmónmứtdầmanhđào

chuamàtôiưathích,tấtcảđềuđượcđặtngayngắntrênbànăn.Trongkhitôiănvàphànnànvềbàitậpvềnhà,Hassandọndẹpgiườngngủ,đánhgiàychotôi,làáongoàimặchômđóvàxếpsáchbútchotôi.Tôithườngnghethấycậuhátmộtmìnhởngoàitiềnsảnhlúclàquầnáo,hátnhưngbàicacổHazarabằnggiọngmũi.Rồi,BabavàtôirờikhỏinhàtrongchiếcxeFordMustangđen–chiếcxemàđâuđâumọingườicũngnhìnmộcáchthèmthuồng,bởivìnócùngloạixemàSteveMcQueenđãláitrongphimBullitt,bộphimđượcchiếutrongmộtrạpchiếuphimtớisáuthángliền.HassanởnhàgiúpôngAlinhữngcôngviệctrongngày:giặtbằngtayquầnáobẩnrồiđemphơingoàisân,lauquétsànnhà,raphốchợmuabánhnaansống,nấumónsốtthịtchobữachiều,tướicỏ.

Đihọcvề,tôivàHassanlạigặpnhau,vơlấymộtcuốnsách,tungtăngphilênngọnđồihìnhbátúptoạlạcđúngphíaBắcdinhcơcủachatôiởquậnWazirAkbarKhan.Nơiđócómộtnghĩađịahoangphế,vớinhữngdãybiamộbằngđákhôngghitênvànhữngbụicâyngănhaibênlốiđi.Nhiềumùamưavàtuyếtrơiđãlàmchiếccổngsắthangỉvàkhiếnnhữngdãytườngđátrắngcủanghĩađịaxiêuđổ.Cómộtcâylựugầnlốivàonghĩađịa.Mộtngàymùahè,tôiđãdùngcondaobếpcủaôngAlikhắctênchúngtôitênthâncây:“AmirvàHassan,haiSultan[14]củaKabul”.Nhữngchữđóchínhthứctỏrõ:câylựulàcủachúngtôi.Đihọcvề,Hassanvàtôitrèolêncâyvàháinhữngquảlựuđỏtươi.Ănlựuvàchùitayxuốngcỏxong,tôithườngđọcsáchchoHassannghe.

Ngồixếpbằngtròn,ánhnắngvàbónglácâylựuvờnmúatrênmặt,Hassanlơđãngnhổnhữngtúmcỏkhỏimặtđất,trongkhitôiđọcnhữngtruyệnngắnmàcậukhôngtựđọcđược.ThựctếHassanlớnlêncũngmùchữnhưôngAlivàphầnlớnnhữngngườiHazaravốnđãđượcđịnhphậntừgiâyphútsinhra,thậmchícólẽtừlúcbắtđầuđượcthainghénbấtđắcdĩtrongbụngcủaSanaubar.Nhưngrốtcuộcngườihầubiếtchữđểlàmgìcơchứ?Nhưngdẫumùchữ,hoặcbiếtđâuchínhvìvậy,Hassanbịsựhuyềnbícủangôntừthuhút,bịquyếnrũbởimộtthếgiớibímậtcấmđoánvớimình.Tôiđọcchocậuấynhữngbàithơ,truyệnngắn,đôikhinhữngcâuđốmẹo–dẫutôithườngdừngngaykhithấycậugiảihayhơntôiquánhiều.Thếlàtôiđọcchocậunhữngchuyệnkhôngcầntranhcãi,nhưnhữngchuyệnrủirocủagiáosĩHồigiáoNasruddinngớngẩnvàconlừacủaôngta.Chúngtôingồihànggiờdướigốccâyđó,ngồichođếnkhimặttrờitàúaởphíaTây,vậymàHassanvẫncốnài,nóihaiđứacònđủánhsángđểđọcthêmmộttruyệnnữa,mộtchươngnữa.

Phầnđọctôithúvịlàkhichúngtôitìnhcờgặpmộttừmàcậuấykhôngbiết.Tôithườngtrêucậu,phơibàysựdốtnátcủacậura.CólầntôiđangđọcchocậunghemộttruyệnvềtusĩhồigiáoNasruddin,Hassanngắtlờitôi:

-Từấynghĩathếnào?

-Từnào?-Đầnđộn.-Cậukhôngbiếtnghĩalàgìà?–Tôinhănnhởhỏi.-Không,Amiragha.-Nhưngnóchỉlàmộttừthôngthườngthôimà!-Tôivẫnkhônghiểu.NếuHassancócảmthấytôichơixỏcậu,thìkhuônmặttươicườicủacậu

cũngkhôngbiểulộra.-Ồcảtrườngtôi,aichảbiếtnónghĩalàgì,–Tôinói.–Đểxemnào,

“Đầnđộn”cónghĩalàtinhnhanh,thôngminh.Tôiđặtmộtcâuchocậucósửdụngchữđónhé:Nóivềtừvựng,Hassanlàmộtkẻđầnđộn.

-À,à,–Hassangậtgậtđầu.Sauđó,tôiluôncảmthấymìnhcótội.Vìvậytôithườngtìmcáchxíxoábằngcáchchocậuấymộtchiếcáosơmicũ,hoặcmộtđồchơihỏng.Tôithườngtựnhủthếlàđủsửachữachotròđùavôhạirồi.

CuốnsáchmàHassanưathíchnhấtlàcuốnShahnamah,thiênsửthithếkỷthứmườikểvềnhữnganhhùngBaTưcổxưa.Cậuthíchtấtcảcácchương,cácShah[15]đờitrướcFeridoun,ZalvàRudabeh.Nhưngtruyệnưathíchnhấtcủacậucũngnhưcủatôi,là“RostamvàSohrab”,câuchuyệnvềchiếnbinhvĩđạiRostamvàconngựanhanhnhưgióRakhsh.Trênchiếntrường,RostamchémtửthươngSohrab,kẻbáoứngcanđảmcủamình,chỉđểnhậnraSohrabchínhlàđứacontraitừlâuthấtlạc.Giàyvòđauđớn,Rostamnghenhữnglờitrăngtrốicủacontraimình:

Nếuôngquảthậtlàchata,chẳngphảithanhkiếmtrongtayôngđãvấymáutươicủacontraiôngrồiư.Vàônglàmthếlàdosựngoancốcủaông.Bởitađãcốlàmchoôngbiếtyêuthương,tavanxinđíchdanhông,vìtanghĩnhìnthấytrongôngnhữngdấuhiệunhắcnhớđiềugìđócủamẹta.Nhưngtacầucứutráitimôngvôích,vàbâygiờcơhộitáihợpđãquarồi…

-Đọclạiđi,tôixinAmiraghađấy,–Hassanthườngnóivậy.ĐôikhinướcmắtứalêntrongđôimắtcủaHassankhitôiđọccáiđoạnấy,vàtôiluônkhônghiểucậukhócvìai,choôngRostamdằnvặtđớnđauxétoangáoquầnvàphủtrotrênđầumình,haySohrabđanghấphối,từlâuvẫnmongđợitìnhthươngyêucủachamình.Riêngtôi,tôikhôngthểthấyđượctấnbikịchtrongsốphậncủaRostam.Rốtcuộc,phảichăngtấtcảnhữngngườichatrongtâmcansâukíncủamìnhđềuấpủmộtướcmuốngiếtchếtcontraihọ?

Mộthôm,vàothángBảynăm1973,tôichơimộttròbịpnhỏkhácvớiHassan.Đangđọcchocậuấynghe,bấtchợttôibỏcâuchuyệnđi.Tôivờnhưvẫnđọccuốnsáchđó,cũnglậttrangđềuđặn,nhưngtôiđãbỏrơihoàntoànvănbản,làmchủcâuchuyện,vàphịaratheoýtôi.Hassanđươngnhiênkhôngnhậnrađiềuđó.Vớicậu,nhữngtừtrêntranggiấylàsựcạnhtranhgaygắtcủabaonhiêumậtmãkhôngthểgiảinổi,bíhiểm.Từngữlànhững

cổngvàobímậtvàtôinắmgiữchìakhoá.Sauđó,tôihỏicậuxemcóthíchtruyệnđókhông,mộttiếngkhúckhíchdânglêntronghọngtôi,khiHassanvỗtayhoanhô.Tôihỏi:

-Cậuđanglàmcáigìđấy?-Đấylàcâuchuyệnhaynhấtcậuđọcchotôilâunayđấy,–Hassanvẫn

vừavỗtayvừanói.Tôicười:-Thậtkhông?-Thật.-Thếthìhấpdẫnư?–tôilẩmbẩm.Tôicũngđịnhnóinhưthế.Điềunày

là…hoàntoànkhôngmongđợi.–Cậutinchắcthếkhông,Hassan?Hassanvẫnđangvỗtay:-Thậttuyệtvời,Amiragha.Maicậulạiđọcnữachotôichứ?-Hấpdẫn,–tôinhắclại,hơikhóthở,cảmthấynhưmộtngườivừakhám

phárakhotàngchôngiấutrongsânsaunhàmình.Bướcxuốngchânđồi,nhữngýnghĩcúphụtratrongđầutôinhưpháohoatrongngàyhộiChaman.[16]Truyệnhaynhấtcậuđọcchotôilâunayđấy,cậuấyđãnóithế.Tôiđãđọcchocậukhánhiềutruyệnngắn.Hassanhìnhnhưđanghỏitôiđiềugìđó.

-Gìcơ?-Hấpdẫn,thếnghĩalàgì?Tôicười,ghìchặtlấycậuấyvàđặtmộtcáihônlênmá.-Thếlàthếnào?–Hassangiậtmình,đỏmặtnói.Tôithânmậtẩycậumộtcái.Rồimỉmcười.-Hassan,cậulàmộtônghoàng.Cậulàmộtônghoàngvàtôiyêucậu.Ngaytốihômđó,tôiviếtcáitruyệnngắnđầutiêncủatôi.Mấtbamươi

phút.Đólàmộtcâuchuyệnnhỏutốivềmộtngườiđànôngtìmthấychiếccốcthầnvàbiếtđượcrằngnếukhócvàochiếccốcấynướcmắtcủaôngsẽbiếnthànhngọctrai.Nhưngmặcđầuluônsốngtrongcảnhnghèokhổ,ôngvẫnlàngườihạnhphúcvàhiếmkhirơimộtgiọtnướcmắt.Vìvậy,ôngtìmmọicáchlàmchomìnhbuồn,đểnướcmắtcóthểlàmchoôngtrởnêngiàucó.Ngọctraichấtđốngcaođếnđâu,lòngthamcủaôngtatănglênđếnđấy.Truyệnkếtthúckếtthúckhingườiđànôngngồitrênmộtnúingọc,condaocầmtrongtay,đangkhócmộtcáchvôvọngvàotrongchiếccốc,tayômxácngườivợyêudấubịgiết.

Tốiđó,tôileolênthanggácvàbướcvàophònghútthuốccủaBaba,trongtaytôilàhaitờgiấytrênđótôiviếtnguệchngoạccâuchuyệnấy.BabavàchúRahimKhanđanghúttẩuthuốcvànhấmnháprượubrandykhitôibướcvào.

-Cáigìthế,Amir?–Babavừahỏivừangảngườitrênghếsofa,đanhaitaygốiphíasauđầu.Khóixanhcuộnxoáyquanhmặtông.Cáinhìntrừngtrừngcủaônglàmchohọngtôikhôlại.Tôihắnggiọngnóitôivừaviếtxong

mộttruyệnngắn.Babagậtđầuvànhếchmépcười,chẳngngụýgìhơnlàgiảvờquantâm.

“Được.tốtlắm,phảikhôngnàoôngnào?”ôngnóivậy.Rồichăngthêmgìnữa.Ôngchỉnhìntôiqualànkhói.

Cólẽtôiđứngđóchưađầymộtphút,nhưngđếnngàyhômnay,nólàcáiphútdàinhấtcủađờitôi.Nhữnggiâyđồnghồnặngnhọctrôiđi,giâynàycáchgiâysaumộtthờigianvĩnhcửu.Khôngkhítrởnênnặngnề,ẩmthấp,gầnnhưđặclại.Tôinhưđangthởranhữngviêngạch.Babatiếptụcnhìntôitrừngtrừngvàkhôngbảotôiđọctruyện.

Nhưmọikhi,RahimKhanluônluônlàngườigiảicứutôi.Chúchìabàntayravàưuáitôibằngmộtnụcườikhôngchútvờvĩnh:

-Amirjan,chúrấtmuốnđọctruyệnđó,chochúđọcđượckhông?BabakhócókhinàolạidùngcáitừJantỏvẻthânthiếtđókhiôngnóivới

tôi.Babanhúnvaiđứngdậy.Ôngcóvẻnhẹmìnhnhưthểchínhôngcũng

đượcchúRahimKhancứu.-Phảiđấy,đưachoKaka[17]Rahim.Bốlêngácchuẩnbịđây.Nóixong,rồiôngrờikhỏicănphòng.Hầunhưngàynàotôicũngtôn

sùngBabavớimộtcảmxúcmãnhliệtgầntớimứctôngiáo.Nhưngngaylúcđó,tôimongcóthềcắttĩnhmạchtôirađểtrúthếtdòngmáuđángnguyềnrủacủaôngkhỏicơthểtôi.

Mộtgiờsau,khitrờichiềuđãtốimờmờ,haingườibọnhọrờinhàđitrongchiếcxehơicủachatôi.Lúcrakhỏinhà,chúRahimKhanngồixổmxuốngtrướcmặttôivàtraotrảcáitruyệnngắncủatôicùngmộtmảnhgiấygậpkín.Mặtchúloésángmộtnụcườivàchúnháymắtbảotôi:“Chocháuđấy.Sauhãyđọc.”Rồichúdừnglạivàthêmmộttừduynhất,saunàyđãcổvũtôitheođuổiviệcviếtvăn,hơnbấtkỳlờichúcmừngnàomàbấtkỳchủbiênnàotừngdànhchotôi.TừđólàHoanhô.

Khihaingườiđirồi,tôingồixuốnggiườngmìnhvàướcgìchúRahimKhanlàchatôi.RồitôinghĩvềBabavàbộngựclớnvĩđạicủaông,cảmthấytuyệtvờibiếtbaokhiôngômtôivàongực,ngườiôngsặcmùirượucấtthôvàobuổisángrasao,vàrâuônggiụivàomặttôinhưthếnào.Tôibỗngcảmthấyvôcùngđauđớnvìcáitộilỗibấtngờ,đếnmứcphảilaongayvàobuồngtắmvànônvàocáichậu.

Khuyađêmđó,nằmcotrêngiường,tôiđọcđiđọclạibứcthưngắncủachúRahimKhan.Nộidungnhưsau:

Amirjan!Chúthíchtruyệnngắncủacháulắm.Mashallah[18],Thượngđếđãphú

chocháumộttàinăngđặcbiệt.Bổnphậncủachúbâygiờlàphảimàigiũatàinăngđó,bởivìmộtconngườiđểphítàinăngThượngđếbanchomình,làmộtconlừa.Cháuđãviếtcâuchuyệncủacháubằngmộtthứngữpháp

sángsủavàmộtphongcáchthúvị.Nhưngấntượngsâusắcnhấtvềtruyệnngắncháuviếtlànócótínhchâmbiếm.Cháucóthểcònchưabiếttừđónghĩalàgì.Nhưngrồimộtngàynàođócháusẽbiết.Nólàcáigìđómàmộtsốnhàvănmuốnvươntớinhưngkhôngbaogiờđạtđược.Cháuđãthựchiệnđượcđiềuđóbằngtruyệnngắnđâutiên.

Cửanhàchúluônluônvàmãisẽrộngmởvớicháu,Amirjanạ.Chúsẽđọcbấtkỳtruyệnngắnnàocháucầnchiasẻvớichú.Hoanhô.

Bạncủacháu,RahimPhấnchấnbởibứcthưcủachúRahimKhan,tôivồlấycáitruyệnngắnvà

chạyvộixuốngcầuthangratiềnsảnh,nơiHassanvàôngAliđangngủtrêntấmđệm.Đólàlầnduynhấthọngủtrongngôinhà,khiBabađivắngvàôngAliphảitrôngnomtôi.TôilayHassanthứcdậyvàhỏicómuốnnghemộttruyệnkhông.

Cậuấydụiđôimắtdíplạivìngáingủvàduỗingườira:-Bâygiờư?Mấygiờrồi?-Cầngìmấygiờ.Truyệnngắnnàyrấtđặcbiệt.Mìnhtựviếtrađấy,–tôi

thìthào,mongkhônglàmôngAlithứcgiấc.MặtHassansángngờilên.-Thếthìtôiphảingherồi,–cậunóivàtungchănra.TôiđọctruyệnđóchoHassanởphòngkhách,bênlòsưởibằngđácẩm

thạch.Lầnnàythìkhôngcóchuyệnđọcgiảvờnữa;đólàtruyệncủatôi.Hassanlàmộtthínhgiảhoànhảovềnhiềumặt,hoàntoànchìmđắmvàocâuchuyện,nétmặtthayđổitheogiọngđiệuđổithaytrongcâuchuyện.KhitôiđọcđếncâucuốiHassanvỗtaykhôngthànhtiếng,mặtrạngrỡhẳnlên:

-MashallahAmiragha!Hoanhô!-Cậuthíchchứ?–Tôihỏi,vàlầnthứhaicảmthấyhươngvịngọtngào

biếtmấy–củamộtlờikhen.-Mộtngàynàođó,Inshallah[19],cậusẽlàmộtnhàvănlớn,–Hassan

nói,–vàmọingườitrêntoànthếgiớisẽđọcnhữngtruyệncậuviết.-Hassan,cậubốcrồi,–tôinói,thấyyêuHassanvìthế.Nhưngcậukhăngkhăng:-Không,cậusẽvĩđạivànổitiếng.RồiHassandừnglại,nhưthểđangđịnhnóithêmđiềugìđó.Cậutađắn

đotìmlờilẽ,rồihắnggiọng,bẽnlẽnhỏi:-Nhưngcậusẽchophéptôihỏimộtcâuvềcáitruyệnđóchứ?-Tấtnhiên.-Được…–Cậubắtđầu,rồitịtmất.-Nóiđi,Hassan,–tôimỉmcườibảo,dẫubấtchợtcáitênnhàvăndễnao

núngtrongtôikhôngtinlắmcómuốnnghekhông.-Được,nếuchophéptôihỏi,tạisaongườiấylạiphảigiếtvợmình?Tại

saoôngtacứphảibaogiờcũngbuồnmớirơinướcmắt?Ôngtakhôngthểchỉngửimộtcủhànhư?

Tôisữngsờ.Cáichitiếtcụthểđó,quárõrànghoàntoànngớngẩn,thếmàtôilạikhôngnghĩra.Tôimấpmáymôikhôngthànhtiếng.Cóvẻnhưcũngtrongđêmđó,tôiđãhọcđượcvềmộttrongnhữngmụctiêuviết,ấylàchâmbiếm.Tôicũngđượcbiếttớimộttrongnhữngcáibẫycủanó:KẽhởcủaTìnhtiết.ĐượcHassandạycho,thậtđángkinhngạc.Hassan–kẻkhôngthểđọcnổivàchẳngbaogiờviếtnổimộttừsuốtcuộcđờimình.Mộtgiọngnóilạnhlùngvàđentốithìthàotrongtôi,ThằngHazaramùchữấy,nóthìbiếtcáigìnào?Nósẽchẳnglàgìngoàiviệclàthằngbếp.Saonólạidámphêbìnhcậu?

-Đượclắm!Tôibắtđầu,nhưngchẳngbaogiờnóihếtđượccâuấy.BởivìAfghanistan

đãbấtngờbiếnđổimãimãi.

Chương5Tiếnggìđógầmlênnhưsấm.Mặtđấthơirungchuyểnvàchúngtôinghe

thấytiếngtặc–tặc–tặccủasúngmáy.“Chaơi!”Hassangọito.Chúngtôibậtlênvànhàorakhỏiphòngkhách.ChúngtôithấyôngAliđangtậptễnhvộivàngđiquatiềnsảnh.

-Chaơi!Tiếnggìthế?–Hassanthethékêulên,vươnhaitayvềphíaôngAli.Ôngômchúngtôitronghaicánhtay.Mộtdảisángtrắngloélên,sángchóitrênbầutrờinhưbạc.Nólạichớploélênvàtiếptheolàchuỗigằnnhanhcủasúngmáy.

-Họđangsănvịttrờiđấy,–ôngAlinóibằngmộtgiọngkhànkhàn.–Họsănvịtbanđêm,haiđứabiếtđấy.Đừngsợ.

Mộttiếngrítởxaxa.Đâuđó,kínhvỡtantànhvàaiđókêuthét.Tôinghethấytiếngngườitrênđườngphố,choàngdậy,chenlấnnhau,cólẽvẫnmặcnguyênquầnáongủ,tócbùxùmắthúplên.Hassanđangkhóc.ÔngAlikéocậusátvàongười,dịudàngômchặtlấy.Saunày,tôithườngtựnhủtôiđãchẳngcảmthấyghenvớiHassan.Khôngchútnàohết.

Chúngtôicứthếrúcvàonhauchođếnsángsớm.Tiếngbắnnhauvàtiếngnổkéodàigầnmộtgiờthìchấmdứt,nhưngnólàmchochúngtôikhiếpsợvôcùng,bởivìkhôngaitrongchúngtôitừngnghethấytiếngsúngnổtrênđườngphố.Đólànhữngâmthanhxalạvớichúngtôi.ThếhệtrẻconAfghantaikhôngnghegìngoàitiếngbomvàtiếngsúngcònchưađượcsinhra.Corúcvàonhautrongphòngănvàđợichotrờisáng,khôngaitrongchúngtôicóbấtcứýniệmnàorằngconđườngsốngđãchấmdứt.Conđườngsốngcủachúngtôi.Nếukhôngphảihoàntoànngaylúcnày,thìítnhấtcũnglàbắtđầucủasựkếtthúc.Sựkếtthúc,sựkếtthúcchínhthứcsẽđếnvàođầuthángTưnăm1978,vớicuộcđảochínhcủaCộngsản,rồiđếnthángMườiHainăm1979,khixetăngNgabòvàochínhnhữngđườngphốnơiHassanvàtôiđãchơiđùa,mangcáichếtđếnchoAfghanistanmàtôivẫnbiết,vàđánhdấusựkhởiđầucủakỷnguyênđẫmmáuvẫncònđangtiếpdiễn.

Ngaytrướclúcmặttrờimọc,xehơicủaBabarẽvàođườngxechạyvàonhà.Cửaxeđóngsầmlạivàtiếngchânôngchạyhuỳnhhuỵchtrêncácbậcthang.Rồiônghiệnraởtrướccửavàtôithấymộtnétgìđótrênmặtông.Mộtnétgìmàtôikhôngnhậnrangay,bởivìtrướcđótôikhônghềthấy:nỗisợhãi.

-Amir!Hassan!Ôngkêulên,chạyđếnvớichúngtôi,haicánhtaydangrộng.-Chúngchặnhếtmọiconđườngvàđiệnthoạikhônghoạtđộng.Talo

quá.Chúngtôiđểôngômtrongcánhtay,vàtrongmộtkhoảnhkhắcđiênrồ,

tôithấyvuimừngvềbấtkỳchuyệngìđãxảyrađêmđó.Rốtcuộc,chúngkhôngbắnvịt.Hoárachúngkhôngbắnmấyvàobấtcứ

thứgì,cáiđêm17thángBảynăm1973ấy.Sánghômsau,Kabulthứcdậy,thấynềnquânchủđãlàchuyệncủaquákhứ.QuốcvươngZahirShahchạysangÝ.Vắngmặtông,ngườiemhọcủaông,DaoudKhan,đãkếtthúcbốnmươinămtrịvìcủanhàvuabằngcuộcđảochínhkhôngđổmáu.

Tôinhớ,buổisảnghômsauđó,Hassanvàtôikhomngườibênngoàiphònglàmviệccủachatôi,cònBabavàchúRahimKhanđanguốngtràđen,nghetintứcmớivềcuộcđảochínhtrênđàiphátthanhKabul.

-Amiraghanày.–Hassanthìthào.-Cáigì?-Cộnghoàlàcáigì?Tôinhúnvai:-Tôikhôngbiết.TrênmáythuthanhcủaBaba,họđangnóicáitừ“cộnghoà”ấy,nóiđi

nóilạimãi.-Amiraghanày.-Cáigì?-Cóphải“cộnghoà”nghĩalàchatôivàtôisẽphảirờikhỏiđâykhông?-Tôikhôngnghĩthế,–tôithìthàotrảlời.Hassanngẫmnghĩvềđiềuđó:-Amiraghanày.-Cáigì?-Tôikhôngmuốnhọđuổitôivàchatôiđi.Tôimỉmcười:-Vớvẩn,cậuđúnglàđồconlừa.Chẳngaiđuổibốconcậuđâu.-Amiraghanày.-Cáigì?-Cậucómuốntrèolêncáicâycủachúngtakhông?Nụcườicủatôinởrộngra.ĐólạilàmộtchuyệnkhácvềHassan.Cậu

luônluônbiếtkhinàonóiđiềucầnnói–tintứctrênradiođãtrởnênnhàmchán.Hassanđivềtúplềucủacậuđểchuẩnbị,vàtôileolêngáclấymộtcuốnsách.Rồitôivàobếpnhétđầytúinhữngvốctayhạtthông[20],đoạnchạyrangoàitìmHassanđangđợitôi.Chúngtôiàoquacổngtrướcvàđivềphíađồi.

Chúngtôivượtquakhudâncư,vàđangvấtvảcuốcbộquavùngđấtcằncỗidẫnđếnngọnđồithìbấtchợt,mộthònđáđậpvàolưngHassan.Chúngtôixoayngườilại,vàtimtôimuốnrụng.Assefvàhaithằngbạnnó,WalivàKamal,đangápsátchúngtôi.

Asseflàcontraimộtngườibạncủachatôi,ôngMahmood,phicông.GiađìnhnósốngcáchnhàchúngtôivàiphốvềphíaNam,trongmộtkhunhà

sangtrọngkíncổngcaotường,trồngxencọxungquanh.NếubạnlàmộtđứatrẻtrongquậnWazirAkbarKhancủaKabul,bạnhẳnbiếtAssefvànắmđấmbằngthépkhônggỉnổitiếngcủanó,vàmongkhôngphảinếmmùi.ĐượcsinhratừmộtngườimẹĐứcvàôngbốAfghan,thằngAsseftóchungmắtxanh,caolớnvượthẳnnhữngđứatrẻkhác.Nónổitiếngtànbạotrêncácđườngphố.Đượcmấyđứabạntaychânđikèmhaibên,nóbướcđitrênvùnglâncậnnhưmộtKhan[21]đituầndukhắplãnhthổcủamình,cùngđoàntuỳtùngkhúmnúm.Lờinóicủanólàluật,vànếucầnmộtchútrăndạylềluật,thìquảđấmthépấyđủđểlàmộtgiáocụthíchhợp.Tôiđãđượcnhìnmộtlần,nódùngnhữngquảđấmấyvớithằngbéởquậnKarteh-Char.TôisẽkhôngbaogiờquênnổiđôimắtxanhcủathằngAssefloéramộttiasánghoàntoànđiêndạirasao,vànónhănnhởthếnàokhinóđấmliênhồivàothằngbéđángthươngđãbấttỉnh.MộtsốđứacontraiởquậnWazirAkbarKhanđặtchonócáibiệthiệuAssefGoshkhor,hayAssef“KẻĂnTai”.Tấtnhiên,khôngđứanàotrongbọnchúngdámnóithẳngvàomặtnótrừphimuốnchịucùngsốphậnvớithằngbéđángthương,kẻđãvôtìnhgợicảmhứngchocáibiệtdanhđókhiđấuvàhạchiếcdiềucủaAssefvàrơivàotìnhcảnhmòtaiphảicủamìnhtừmộtrãnhbùn.Nhiềunămsau,tôilụcđượcmộttừtiếngAnhchỉmộtloạingườinhưAssef,làtừ“Sociopath”[22],tiếngFarsikhôngtồntạimộttừtươngđươngđúngnghĩa.NằmtrongsốnhưngđứaquanhvùngthườnghànhhạôngAli,Assefcònbỏxanhữngđứanhẫntâmnhất.Thậtra,nólàđứađầutêutròchếnhạoBabalu–Ngoáoộp:Ê,Babalu,hômnaymàyănthịtairồi?Hử?Thôinào,Babalu,cườivớichúngtaomộtcáinào!Vàvàonhữngngàynócảmthấyđặcbiệtcóhứng,nólạithêmđôichútmắmmuốivàotròđùaquấy:Ê,đồBabaluMũiTẹt,hômnaymàyănthịtairồi?Nóichochúngtaonghenào,đồconlừamắtxếch!

Lúcnày,nóđangbướclạiphíachúngtôi,haitaychốngnạnh,đôigiàyvảiđábậtlênmộtđámbụinhỏ.

-Chàobuổisáng,bọnKunis,–Assefreolênvàvẫytay.–Đồđồngtính,–đấylàtiếngchửiưathíchkháccủanó.

Hassanlùilạiphíasautôi,khibathằnghơntuổikiatiếnsátlạiChúngđứngtrướcmặttôi,bathằngcaolớnmặcquầnjeansvàáophông.Lừnglữnghơncảhaichúngtôigộplại,Assefkhoanhcánhtaytomậptrướcngực,đôimôinhănnhởmộtcáchmanrợ.ĐâykhôngphảilầnđầutiênAssefgiởchứngtrướcmặttôi,khùngvớitôi.CũngmayBabalàchatôi–đólàlýdođộcnhất,tôitinvậy,khiếnAssefthườngphảikìmchếkhôngbứcbáchtôiquá.

NóvênhmặthỏiHassan:-Này,mũitẹt,Babaluthếnào?Hassankhôngnóigìvàlùithêmbướcnữavềphíasautôi.-Chúngmàyđãnghetinrồichứ,lũnhóc?–Assefnói,vẫnnụcườinhăn

nhở.–Nhàvuaxéorồi.Thoátnợ.Tổngthốngmuônnăm!BốtaobiếtDaoudKhanđấy,màycóbiếtkhông,Amir?

-Bốtaocũngbiết,–tôinói.Thậtra,tôikhôngbiếtcóđúngvậyhaykhông.

-Bốtaocũngbiết,–Assefdàigiọngnhạilạitôi.KamalvàWalihưởngứngtheonhiệtliệt.ƯớcgìcóBabaởđây.

-DaoudKhanăntốiởnhàtaonămngoáiđấy,–Asseftiếptục.–Màycóthíchthếkhông,Amir?

Tôikhôngbiếtliệucóaingheđượctiếngthétcủachúngtôiởcáikhoảnhđấtxaxôinàykhông.NhàcủaBabaítnhấtcũngcáchxamộtkilômét.Tôiướcgìchúngtôiđangởnhà.

-Màycóbiết,lầnsauDaoudKhanđếnăntốiởnhàtao,taosẽnóigìvớiôngấykhông?–Assefnói.–Taosẽtángẫuvớiôngấymộtchút,kiểumardvớimard[23],đànôngvớiđànông.Kểchoôngấynhữnggìtaođãkểchomẹtao.VềHitler.Bâygiờcómộtlãnhtụrồi.Mộtlãnhtụvĩđại.Mộtngườicótầmnhìn.TaosẽbảoDaoudKhanhãynhớrằngnếungườitađểchoHitlerkếtthúcnhữnggìHitlerđãkhởisự,thếgiớibâygiờđãlàmộtnơitốtđẹphơn.

-BababảoHitlerđiên,nênmớiralệnhgiếthạibaonhiêungườivôtội,–tôinghethấychínhmìnhnóitrướckhikịplấytaybịtchặtmiệnglại.

Assefcườigằn:-Nónóicứnhưmẹtaoấy,vàbàấylàngườiĐức.Bàấyphảibiếthơn

chứ.Nhưngvậy,chúngmuốnmàytinthếphảikhông?Chúngkhôngmuốnmàybiếtsựthật.

Tôikhôngbiết“chúng”đâylàai,vàsựthậtnàochúngđangchegiấu,vàcũngkhôngmuốntìmra.Uớcgìtôiđừngnóigìcả.TôilạiướctôingướcnhìnlênvàthấyBabahiệnratrênđồi.

-Nhưngmàyphảiđọcnhữngcuốnsáchmàngườitakhôngphátởtrường.Taođãđọcvàmắttaođượcmởtora.Giờđâytaocómộttầmnhìn,vàtaođịnhchiasẻtầmnhìncủataovớitổngthốngmớicủachúngta.Màycóbiếtthếlàgìkhông?

Tôilắcđầu.Nóvẫnnóivớitôi.Assefvẫnluôntựtrảlờinhữngcâuhỏicủachínhnó.

ĐôimắtxanhcủanóliếcsangHassan:-AfghanistanlàđấtnướccủangườiPashtun.Nóluônluônnhưthế,sẽ

mãinhưthế.ChúngtalàngườiAfghanthựcsự,ngườiAfghanthuầnkhiết,khôngcóđồMũiTẹtnàyởđây.Dânnólàmôuếquêhươngchúngta,watan[24]củachúngta.Chúnglàmbẩndòngmáucủachúngta.–Nógiậtbàntaylàmđiệubộ,quétmộtđườngtheokiểuđạiquymô.–AfghanistanlàcủangườiPashtun,taotuyênbốvậy.Đólàquanđiểmcủatao.

Asseflạichuyểncáinhìntrừngtrừngcủanósangtôi.Nótrôngnhưkẻ

vừarakhỏigiấcmơđẹp.Nónói:-QuámuộnđốivớiHitler.Nhưngkhôngphảivớichúngtao.Nólấymộtcáigìđótừtúisauquầnjeans:-Taosẽyêucầutổngthốnglàmnhữnggìnhàvuakhôngcóquwat[25]để

làm,giảithoátAfghanistankhỏibọnKassef[26]Hazara.-Thôiđểchúngtaođi,Assef,–tôinóimàcămghétcáigiọngtôirunrun.

–Chúngtaocólàmgìmàyđâu.-Ồ,chúngmàyđanglàmphiềntaođấy,–Assefnói.Vàtôinhìn,timnhưlịmđi,xemnóđangmoicáigìkhỏitúi.Tấtnhiên

rồi.Haiquảđấmthépkhônggỉlạnhtanhlấplánhdướimặttrời.–Chúngmàyđanglàmphiềntaolắmlắm.Thậtra,màycònlàmphiềntaohơncáithằngHazaranày.Làmsaomàylạicóthểchuyệntròvớinó,chơiđùavớinó,đểnóchạmvàomày?–Nónói,giọngđầyvẻkhinhthị.WalivàKamalgậtgậtđầuvàụtịttỏvẻđồngtình.Assefnheomắtlại.Lắclắcđầu.Khinónóitiếp,nócóvẻthămdò.–Làmsaomàycóthểgọinólà“bạn”mày?

Nhưngnókhôngphảilàbạntao!–Tôisuýtbuộtmiệng–Nólàđàytớcủatao.Cóphảitôiđãthựcsựnghĩthếkhông?Đươngnhiênlàkhôngphải.Tôikhôngnghĩthế.TôiđốixửvớiHassannhưmộtngườibạn,thậmchícònhơn,nhưmộtđứaemmình.Nhưngnếunhưvậy,thìtạisaokhibạnbècủaBabađếnchơicùngvớiconcáihọ,tôikhôngbaogiờlôiHassanthamgianhữngtròcủachúngtôi?TạisaotôichỉchơiđùavớiHassankhiquanhtôikhôngcómộtaikhác?

Asseflồnghaiquảđấmthépvàotay.Nhìntôilạnhnhưbăng:-Màylàmộtphầncủavấnđề,Amir.Nếulũngốcnhưmàyvàbốmày

khôngrướcđámngườiấyvàonhà,ngaylúcnày,chúngtaođãđượcgiảithoátkhỏichúng.TấtcảbọnấyđãcútvềthốirữaởHazarajat,quêhươngcủachúngrồi.MàylàmộtsựnhụcnhãchoAfghanistan.

Tôinhìnvàođôimắtđiênkhùngcủanóvàthấyquảnóđiên.Nóđịnhđánhtôithựcsự.Assefgiơquảđấmlên,tiếnđếntrướctôi.

Cómộtđộngtácnhanh,àonhưcơngiósaulưngtôi.Lạmắtnhìnsangbêncạnh,tôithấyHassancúixuốngvàđứnglênrấtnhanh.ĐôimắtcủaAssefchuyểnsangmộtthứgìđóphíasautôi,vàsửngsốttrợntrừng.TôithấycáinhìnsửngsốtấycảtrênmặtKamallẫnWalilúcchúngnhậnrachuyệngìphíasautôi.

Tôiquaylại,đốimặtvớichiếcsúngcaosucủaHassan.Hassanđãkéogiãnrộnghếtmứcdâycaosuvềphíasau.Trongmiếngdalàmộtviênđábằngcỡquảócchó.HassanchĩasungcaosuthẳngvàomặtAssef.Taycậutarungrungtheosứccăngcủadâycaosugiãnravànhữnghạtmồhôilấmtấmđầytrêntrán.

-XinAghađểchúngtôiyên,–Hassannóibằngmộtgiọngbìnhthường,

vẫnnhớgọiAsseflà“agha”,vàngaylúcđótôilấylàmlạsaongườitacứphảisốngvớimộtquanniệmthâmcăncốđếvềvịtrícủamìnhtheothứbậcxãhộinhưthế.

Assefnghiếnrăngkenkét:-Bỏxuống,thằngHazarakhôngmẹ.-XinAghađểchúngtôiyên,–Hassannói.Assefmỉmcười:-Cóthểmàykhôngchúýđấy,nhưngchúngtaocóbavàchúngmàychỉ

cóhai.Hassannhúnvai.Vớingườingoài,trôngcậucóvẻkhônghoảngsợ.

NhưngvẻmặtcủaHassanlàkýứcđầutiêncủatôi,tôinhậnramọisắctháitinhvicủanó,biếttừngcogiậtbiếnđổitừnggợnlêntrênđó.Vàtôithấycậucũnghoảngsợ.Cậuhoảngsợlắm.

-Aghanóiđúng.Nhưngcólẽ,Aghacũngkhôngđểý,tôilàngườiđanggiữsúngcaosu.Aghachỉnhúcnhíchthôilàmọingườisẽphảiđổicáibiệthiệu“KẻĂnTai”củaAghathành“AssefMộtmắt”ngay,bởivìtôiđangcóviênđánàynhằmvàomắttráiAgha.

Cậunóiquáthảnnhiên,đếnnỗitôiphảicăngtairanghenỗisợmàtôibiếtđượcgiấukíndướicáigiọngbìnhtĩnhấy.

MiệngcủaAssefgiậtgiật.WalivàKamalquansátsựbiếnđổinàyvớivẻgìđógầnnhưmộtsựthíchthú.AiđódámtháchthứcThượngđếcủachúng.Hạnhụcôngta.Và,tệhạihơncảkẻđólạilàmộtHazaragầytrơxương.AssefnhìntừviênđátớiHassan.NósoimóivẻmặtcủaHassan.NhữnggìnóthấytrênvẻmặtđóhẳnđãthuyếtphụcnóvềnhữngýđồnghiêmtúccủaHassan,bởinóhạnắmđấmxuống.

-ThằngHazara,màynênbiếtđiềunày,–Assefnghiêmnghịnói.–Taolàmộtconngườirấtkiênnhẫn.Việcnàychưaxonghômnayđâu,tintaođi.–Nóquayvềphíatôi.–Cũngchưaxongvớimàyđâu,Amirạ.Mộtngàynàođó,taosẽlàmchomàyphảiđốimặtvớitao,mộtchọimột.

Asseflùilạimộtbước.Đệtửcủanólùitheo.Nónói:-Amir,hômnaythằngHazaracủamàyđãmắcmộtsailầmlớn.Rồibọnchúngquaylưngbỏđi.Tôiđòitheochúngbướcxuốngphíachân

đồivàkhuấtsaumộtbứctường.Hassanđangcốnhétlạichiếcsúngcaosuvàothắtlưngbằngđôitayrun

run.Môicậutaconglênnhưthểbuộcphảinởmộtnụcườitrấntĩnh.Phảimấtđếnnămlầnmớithắtđượcdảiquần.Khôngđứanàotrongchúngtôinóinhiềuvềbấtcứđiềugìlúcđibộvềnhàtronglosợ,tinchắcAssefvàlũbạnsẽphụckíchchúngtôimỗilầnbọntôirẽtheogócphố.Chúngkhôngphụckích,vàđiềuđónhẽrađãlàmchúngtôiantâmmộtchút.Nhưngkhôngphảinhưthế.Khôngmộtchútnào.

Tronghainămsauđó,nhữngtừpháttriểnkinhtếvàcảicáchrộnràngtrênmôinhiềungườidânKabul.Chếđộquânchủlậphiếnđãbịbãibỏ,thaythếbằngmộtnềncộnghoàlãnhđạobởitổngthốngcủanướccộnghoà.Trongítlâu,mộttinhthầntrẻtrungvàquyếttâmlantrànkhắpđấtnước.Nhândânnóivềquyềncủaphụnữvàcôngnghệhiệnđại.

Vàđốivớiphầnlớncácthànhphầnxãhội,mặcdùmộtnhàlãnhđạomớiđãvàoởtrongArg–cungđiệnhoànggiatạiKabul–cuộcsốngvẫntiếptụcnhưtrước.NgườidânđilàmthứBảytớiđếnthứNămvàtụtậplạiđểănuống,picnicvàonhữngngàythứSáuởcáccôngviên,trênbờhồGhargha,trongnhữngvườncâycủaPaghman.NhữngxebuýtđủsắcmàusặcsỡvànhữngxetảiđầyhànhkháchlănbánhquamọiđườngphốchậthẹpcủaKabul,đượcđiềukhiểnbởitiếngquáttháokhôngngừngcủađámphụxengồidạngchântrênbệchắnđuôixevàhéttochỉđườngchobáctàibằngcáigiọngKabulnằngnặng.VàongàylễEid,lễbangàysauthánglễRamadan,dânKabulmặcnhữngbộquầnáođẹpnhất,mớinhấtvàđithămthânquyến.Mọingườiômchầmlấynhau,hônnhau,chúcmừngnhau“EidMubarak”,ChúclễEidHạnhphúc.Trẻconmởnhữnghộpquàvàchơinghịchnhưngquảtrứngluộcnhuộmmàu.

Vàokhoảngđầumùađôngsauđó,năm1974,HassanvàtôimộthômđangchơingoàisântròxâypháođàituyếtthìAligọicậutavào:

-Hassan,Aghasahibmuốnnóichuyệnvớicon.Ôngđangđứngtrướccửa,mặcđồtrắng,haitayluồnhaibênnách,miệng

thởranhữnglànhơi.Hassanvàtôimỉmcườinhìnnhau.Cảngàyhômấychúngtôivẫnđang

chờônggọi.ĐólàngàysinhnhậtcủaHassan.-Chuyệngìvậy,cha,chacóbiếtkhông?Nóichochúngconbiếtđược

không?Hassannói.Mắtsánglên.ÔngAlinhúnvai:-Aghasahibkhôngthảoluậnviệcđóvớicha.-Thôinào,ôngAli,kểchochúngcháungheđi,–tôiép.–Cóphảimột

cuốnsáchtranhkhông?Cóthểmộtkhẩusúngmớichăng?GiốngnhưHassan,ôngAlikhôngthểnóidối.Nămnàoôngcũngvờnhư

khôngbiếtBabađãmuathứgìchoHassanhoặcchotôi,vàongàysinhcủachúngtôi.Vànămnào,đôimắtôngcũngphảnlạiôngvàchúngtôicũngthuyếtphụcđểmoiđượctinởông.Lầnnày,tuyvậyhìnhnhưôngnóithực.

BabakhôngbaogiờquênsinhnhậtcủaHassan.ÔngthườnghỏiHassanmuốnthứgì,nhưnglạithôingay,bởivìHassanluônluônquárụtrè,khôngdámđềnghịmộtmónquà.VìvậymùađôngnàoBabacũngtựmìnhđoánđược.Nămnày,ôngmuachocậuấychiếcxetảiđồchơicủaNhật,nămkhácmộtđầutàuchạyđiệnvàcảđoàntàu.Nămtrước,BabalàmchoHassanngạc

nhiênbằngchiếcmũcaobồibằngda,giốnghệtchiếcmàClintEastwoodđộitrongphimNgườitốt,kẻxấuvàtênvôlại[27],đãđánhbạiphimBảyanhchàngcừkhôitrởthànhbộphimcaobồiưathíchcủachúngtôi.Cảmùađôngấy,Hassanvàtôithaynhauđộichiếcmũvàháttotheođoạnnhạchaynhấtcủabộphim,trongkhitrèolêncácụtuyếtvàđòmchếtnhau.

Chúngtôitháogăngtayvàcởibỏnhữngđôiủngbámđầytuyếtởtrướccửa.Khichúngtôibướcvàotiềnsảnh,thìthấyBabađangngồicạnhchiếclòsưởigangđốtcủithancùngmộtngườiđànôngẤnĐộvừahóivừathấpmặcmộtbộđồnâu,đeocravátđỏ.

-Hassan,–Babanói,mỉmcườibẽnlẽn.–Đónquàsinhnhậtcủacháuđi.Hassanvàtôingâyranhìnnhau.Chẳngthấyhộpquànàohết.Khôngtúi.Khôngđồchơi.ChỉcómỗiôngAliởsauchúngtôivàBabacùngvớiôngbạnẤnĐộthanhmảnh,trônghơigiốngmộtthầydạytoán.NgườiđànôngmặcbộđồnâumỉmcườichìatayrachoHassan,vànói:

-TôilàbácsĩKumar.Rấtvuiđượcgặpcháu.ÔngnóitiếngFarsibằngmộtgiọngnằngnặngvàuốnlưỡi.-Salaamalaykum[28]–Hassanchàogượnggạo.Cậukhẽnghiêngđầulễ

phép,nhưngmắtlạithămdòchamìnhđangđứngởphíasau.ÔngAlibướclạigần,đặttaylênvaiHassan.

BababắtgặpánhmắtdèchừngvàbốirốicủaHassan.-TađãmờiBácsĩKumarởNewDelhitới.BácsĩKumarlàmộtnhà

phẫuthuậttạohình.-Cháucóbiếtthếnghĩalàgìkhông?–ÔngẤnĐộ–bácsĩKumarhỏi.Hassanlắcđầu.Cậutanhìntôiraýhỏi,nhưngtôinhúnvai.Tấtcảnhững

gìtôibiết,làbạnđếnmộtnhàphẫuthuậtđểchữabệnh,khibạnbịviêmruộtthừa.Tôibiếtđiềunàyvìmộttrongnhữngbạnhọccùnglớpvớitôiđãchếtvìbệnhấynămtrước,vàthầygiáođãbảovớichúngtôihọđợilâuquámớiđemcậuấyđếnmộtnhàphẫuthuật.CảhaichúngtôiđềunhìnôngAli,nhưngtấtnhiênbạnchẳngbaogiờcóthểkhẳngđịnhđượcđiềugì.Nétmặtôngvẫnthảnnhiênnhưmọikhi,dùmộtcáigìđócóvẻđiềmtĩnhđãtanratrongđôimắtông.

-À,–BácsĩKumarnói,–nghềcủabáclàchữacáctậttrêncơthểconngười.Đôikhimặthọnữa.

-Ồ,Hassannói.CậuấynhìntừbácsĩKumarsangBaba,rồisangôngAli,taysờlênmôitrên.lạitiếp–ồ.

-Đâylàmónquàlạ,tabiết,–Babanói.–Vacóthểkhôngphảinhưcháunghĩđâu,nhưngmónquànàysẽmãimãicònlạivớicháu.

-Ô,–Hassannói.Cậuliếmmôi.Hắnggiọng.–Aghasahib,sẽ…sẽ…-Khônglàmsaohết,–BácsĩKumarnóichenvào,miệngcườithânmật.

–Sẽkhônglàmđaucháuchútnàođâu.Thậtra,tasẽchocháuuốngmộtliềuthuốc,vàcháusẽchẳngnhớđượcđiềugìnữa.

-Ô,–Hassannói.Cậumỉmcườiđáplại,vẻnhẹnhõm.Dẫusaocũnghơinhẹnhõm.–Cháukhôngsợđâu,Aghasahib,cháuchỉ…

Hassancóthểbịlừanhưngtôithìkhông.Tôihiểukhicácbácsĩnóisẽkhôngđauđâu,đólàkhibạnbiếtbạnđangrắcrốito.Tôikhiếphãinhớlạilễcắtbaoquyđầucủatôinămngoái.Bácsĩcũngnóivớitôinhưthế,camđoanvớitôisẽkhônglàmđautôitínào.Nhưngkhuyađêmđókhithuốctêđãtanđi,cảmgiácnhưaiđóđangấnmộtcụcthanhồngvàohaibênhángtôi.TạisaoBabaphảichờđếnkhitôimườituổimớibắttôicắtbaoquyđầu,tôikhônghiểunổi,vàđólàmộttrongnhữngđiềutôisẽkhôngbaogiờthathứchoông.

TôiướctôicũngcómộtloạisẹonàođóđểgâyđượcsựthươngcảmởBaba.Thếlàkhôngcôngbằng.HassanchẳnglàmtrògìcũngchiếmđượctìnhcảmcủaBaba,cậuấychỉcómỗiviệcbịđẻravớicáimôihẻvớvẩnđó.

Việcphẫuthuậttiếnhànhtốtđẹp.Chúngtôihơichoángkhilúcđầuhọtháobăng,nhưngrồilạicườingayđúngnhưnhữnggìbácsĩKumarđãdặn.Thậtcũngkhôngdễdàng,bởivìmôitrêncủaHassangiờlàmộtcụcthịtmọngsưngphồngkỳcục.TôimongHassankêulênkhiếphãikhiytáđưachocậucáigương.ÔngAligiữtaycậutrongkhiHassannhìnđămchiêukhálâuvàotronggương.Cậulẩmbẩmmộtđiềugìđótôikhônghiểu.Tôighétaivàomiệngcậu.Cậulạithìthào:

-Tashakor.–Cảmơncậu.Rồimôicậuxoắnlạivàngaylúcđó,tôihiểuchínhxáclàcậuđanglàmgì.Cậuđangmỉmcười.Đúngnhưcậuđãtừngcười,khiđangtòiratừbụngmẹ.

Chỗsưngphồngxẹpxuống,vàvếtthươnglànhdần.Chẳngmấychốc,nóchỉcònlàmộtvệtmàuhồngkhôngđềunóitrênmôi.Đếnmùađôngnămsau,nóchỉcònlàmộtvếtsẹomờ.Thếmớimỉamai.BởivìđólàcáimùađôngmàHassanthôimỉmcười.

Chương6Mùađông.Đâylànhữnggìtôilàmvàongàytuyếtrơiđầutiênhàngnăm.Tôibước

rakhỏinhàvàobuổisángsớm,vẫnmặcquầnáongủ,haicánhtaycorođểchốnglạicáilạnh.Tôithấylốixevào,chiếcxehơicủachatôi,nhữngbứctường,nhữngnócnhàvàcảnhữngdãyđồinữa,thảyđềubịvùidướilớptuyếtdàychừngbamươiphân.Tôimỉmcười.Bầutrờikhôngmộtgợnmây,xanhbiếc,tuyếttrắngđếnnỗimắttôinhứcnhối.Tôivốcđầyvốctaytuyếtmớirơibỏvàomiệng,lắngnghesựtĩnhlặngbaotrùmchỉbịphávỡbởitiếngquạkêu.Tôibướcxuốngbậcthềmtrướccửa,chântrần,vàgọiHassanrangoàixem.

MùađônglàmùaưathíchcủamọiđứatrẻởKabul,ítnhấtcũnglànhữngđứamàchanócóđủtiềnmuamộtchiếclòsưởibằnggangloạitốt.Lýdothậtđơngiản:Ngườitađóngcửatrườnghọcvàomùabăngtuyết.Mùađôngđốivớitôilàsựkếtthúcbấtđồngkéodài,vàđặttênchothủđôBulgaria,vàsựkhởiđầucủabathángchơibàibênlòsưởivớiHassan,xemphimNgamiễnphívàocácsángthứBatạiCôngviênĐiệnảnh,làqurma[29]củcảingọtănvớicơmchobữatrưa,saucảbuổisángđắpngườituyết.

Vàdiều,đươngnhiên.Thảđiều.Vàđuadiều.Đốivớimộtsốítđứatrẻkhôngmay,mùađôngkhôngcónghĩakếtthúc

nămhọc.Cónhữngcáigọilàkhoáhọcmùađôngtựnguyện.Khôngbaogiờcóđứatrẻnàotôibiếtlạitựnguyệnđếncáclớphọcấy,đươngnhiênchamẹlàmcáiviệctựnguyệnhộchúng.Maychotôi,Babakhôngphảilàmộttrongbọnhọ.Tôinhớmộtđứa,thằngAhmadsốngởdãybênkiaphốtôi.Bốnólàmộtbácsĩgìgìđấy,tôinghĩvậy.Ahmadbịđộngkinhvàluônluônmặcáovestlen,đeođôikínhdàycộmgọngđen.NólàmộttrongnhưngnạnnhânđềuđặncủaAssef.SángnàotôicũngtừcửasốphòngngủcủatôiquansátngườiđàytớHazaracủahọxúctuyếtkhỏiđườngxevàonhà,dọnlốichochiếcOpelmàuđen.TôiluôncốxemthằngAhmadvàbốnóchuivàoxenhưthếnào,Ahmadtrongchiếcáovestlenvàáokhoácngoàimùađông,cặpđầysáchvàbútchì.Tôiđợichođếnkhihọđikhỏi,rẽtheomộtgócphố,rồilạichuivàogiườngtrongbộquầnáongủbằngflanenmỏng.TôikẻochăntớitậncằmvàngắmnhìnnhữngngọnđồiphủtuyếtởphíaBắcquacửasổ.Ngắmnhữngngọnđồichođếnkhilạimơmàngchìmvàogiấcngủ.

TôiyêumùađôngởKabul.Tôiyêunóvìnhữngbôngtuyếtmềmmạivỗnhẹvàocửasổphòngtôibanđêm,vìtuyếtmớirơilạoxạodướiđôiủngcaosuđencủatôi,vìhơiấmcủachiếclòsưởigangkhigiórítquasân,quađườngphố.Nhưngchủyếubởivìkhimàcâycốicónglạnhvàbănggiátừnglớpphủnhữngconđường,cáilạnhlẽogiữaBabavàtôitanrađôichút.Vàlýdocủađiềuđólàdiều.Babavàtôisốngtrongcùngmộtngôinhà,nhưng

lạitrongnhữngbầusinhquyểnkhácnhau.Nhữngcánhdiềulànhữnglàngiấymỏngởnơigiaocắtgiữahaibầusinhquyểnđó.

Mùađôngnào,cácquậncủaKabulcũngtổchứccuộcthiđấudiều.VànếubạnlàmộtđứacontraisốngởKabul,thìngàythiđấuchắcchắnlàsựkiệnnổibậtcủamùalạnhgiá.Tôikhôngbaogiờngủđượcđêmtrướchômthiđấu.Tôithườngtrằntrọctrởmình,làmbóngnhữngconvậttrêntường,thậmchíngồitrênlancantrongđêmtối,chănquấnquanhngười.Tôicảmthấynhưmộtngườilínhcốngủtrongchiếnhàovàođêmtrướctrậnđánhlớn.Vàcũngchẳngkhácmấy.ỞKabul,thithảdiềuquảhơigiốngnhưđiratrận.

Nhưbấtcứcuộcchiếnnào,anhphảichuẩnbịsẵnsàngchotrậnchiến.Hassanvàtôithườngbỏramộtkhoảngthờigianlàmnhữngchiếcdiềuriêngchochúngtôi.Chúngtôiđểdànhtiềntiêuvặthàngtuầnvàomùathu,bỏtiềnvàomộtconngựasànhnhỏmàBabamộtlầnđãđemtừHeratvề.Khinhữngcơngiómùađôngbắtđầuthổivàtuyếtrơiđángkểrồichúngtôicậyvỡlớpmỏngdướibụngconngựa.Chúngtôiraphốchợmuatre,keo,dâyvàgiấy.Môingàychúngtôibỏranhiềugiờđểgọtruộttrevàuốnkhungdiều,cắtnhữngmiếnggiấymỏngmịnđểdễphếtkeobồidiều.Vàrồi,cốnhiênchúngtôiphảilàmdâydiềuriêngchomình,còngọilàtar.Nếudiềulàsúngthìdâybọcbộtthuỷtinhsắccạnhlàđạntrongổsúng.Chúngtôithườngrangoàisântuốtđộmộttrămnămmươimétdâyquahỗnhợpthuỷtinhnghiềnvàkeonhựa.Rồitreolêngiữacácthâncâyđểphơikhô.Hômsau,chúngtôiquấnthứdâyđósẵnsàngchotrậnđánhđóvàomộtốngcuộnbằnggỗ.Đúnglúctuyếttanvàmưaxuânđổxuống,đứacontrainàoởKabulcũngphảichịunhữngvếtcứanganglộrõtrêncácngóntay,từcảmộtmùađôngđấudiều.Tôicònnhớvẫnthườngcùngbọnởlớptụtậpvớinhauvàongàyđầunămhọcđểsonhữngvếtsẹochiếncủachúngtôi.Nhữngvếtcứađaubuốt,vàituầnlễsaukhônglành,nhưngtôikhôngbuồnđểý.Chúnglànhữngvậtlưuniệmcủamộtmùayêudấuđãlạimộtlầnnữatrôiquaquánhanh.Thếrồilớptrưởngthườngthổicòivàcảbọnlạiđềubướcthànhmộthàngduynhấtvàolớp,nhớnhungmùađôngđãquathayvìchàođónbóngmacủamộtnămhọckhácdàidặc.

NhưngrõràngHassanvàtôiđãnhanhchóngtrởthànhnhữngchiếnbinhđấudiềuhơnlàngườilàmdiều.Mộtkhiếmkhuyếtnàođó,hoặccóđiềugìtrongthiếtkếcủachúngtôi,khiếncáidiềucủachúngtôichẳngđâuvàođâu.Vìvậy,BabađemchúngtôiđếncửahiệuSaifođểmuadiều.Saifolàmộtônggiàgầnnhưmù,làmmoochi–tứcnghềchữagiày.Nhưngôngcũnglàmộtngườilàmdiềunổitiếngnhấtcủathànhphố,làmviệcngoàitúplềunhỏtrênphốJadehMaywand,mộtphốđôngdânphíaNamhaibờlầylộicủasôngKabul.Tôivẫnnhớ,bạnphảikhomngườichuivàocáicửahàngcỡbằngxàlimnhàlaorồiphảinhấcmộtcửasậpđểtrườnxuốngcầuthanggỗ,

tớimộttầnghầmnhớpnhúalàkhochứanhữngchiếcdiềuđượcngườitathèmmuốncủaông.Babathườngmuachochúngtôimỗiđứabachiếcdiềugiốnghệtnhauvànhữngcuộndâythuỷtinh.Nếutôiđổiývàđòimuamộtchiếcdiềulớnhơn,lạlùnghơn,Babacũngvẫnmuachotôi,nhưngôngcũngmualuônchoHassannữa.Đôikhitôimongmuốnôngđừnglàmnhưvậy.Muốnônghãyđểchotôiđượclàđứaconcưng.

ThiđấudiềulàtruyềnthốngmùađônglâuđờiởAfghanistan.Nóđượcbắtđầuvàosángsớmngàythi,vàchỉkếtthúckhinàocònduynhấtmộtchiếcdiềuthắngcuộcbaytrênbầutrời.Tôivẫnnhớmộtnămcuộcthiđấutànngàyvẫnchưaxong.Dânchúngtụtậpbênlềđường,trênnócnhà,reolênhoanhônhữngchiếcdiềucủahọ.Phốxáđầynhữngchiếnbinhđấudiều,giậtdây,kéodiềucủamình,mắtliếclênbầutrời,cốchiếmlấyvịtríđểcắtđứtdâydiềucủađốiphương.Mỗingườiđấudiềucómộtphụtá–vớitôilàHassan–giữốngcuộndâyvàthảdây.

Cólần,mộtthằngnhócHindi,giađìnhnómớichuyểnđếnởquanhvùng,kểchochúngtôingherằng,ởthịtrấnquênó,đấudiềucónhữngluậtlệvàquytắcchặtchẽ.“Anhphảichơiởmộtkhuvựcđượckhoanhlạivàphảiđứngngượcgió,”nókiêuhãnhnói.“Vàanhkhôngđượcdùngnhômđểlàmdâythuỷtinh.”

Hassanvàtôinhìnnhau.Cườiphá.ThằngnhócHindirồisẽnhanhchónghọcđượcnhữnggìngườiAnhhọcđượchồiđầuthếkỷnày,vànhữnggìngườiNgacuốicùngđãhọcđượcvàonhữngnămcuốithậpkỷtámmươirằngngườiAfghanlàmộtdântộcđộclập.NgườiAfghanyêuquýphongtụcnhưngghêtởmcácluậtlệ.Vàvớiviệcđấudiềucũngthế.Luậtlệthậtđơngiản:Khôngluậtlệnào.Thảdiềucủabạnlên.Cắthạđốithủ.Chúcmaymắn.

Tấtnhiênkhôngphảichỉcóthế.Tròvuithựcsựbắtđầukhỉmộtchiếcdiềubịhạ.Làkhinhữngđấuthủthảdiềuàođến,bọntrẻấyđuổitheochiếcdiềubịgióthổicuốnđi,quanhữngvùnglâncận,chođếnkhinóquaymòngmònglộnxuốngcánhđồng,rơivàosânnhàaiđó,mắctrênngọncâyhoặcmộtnócnhà.Cuộcrượtđuổicựckỳdữdội,từngđámtrẻđuadiềukéođàntrênđườngphố,xôđẩylấnlướtnhau,giốngnhữngngườiởTâyBanNhanhưchạytrốnnhữngconbòtóttôiđãcólầnđượcđọc.Mộtnăm,cóđứatrẻhàngxómtrèolêncâythôngđểtìmdiều.Cáicànhgãyrăngrắcdướisứcnặngcủanó,vànórơitừgầnmườimétxuống.Gãylưngvàkhôngbaogiờđilạiđượcnữa.Nhưngnóngãmàchiếcdiềuvẫnômtronghaitay.Vàkhimộtngườiđấudiềuđặthaitaylênchiếcdiều,khôngaicóthểcướpđượccủahọ.Đókhôngphảimộtluậtlệ.Đólàphongtục.

Đốivớinhữngngườiđấudiều,giảithưởngđángthèmmuốnnhấtlàchiếcdiềucuốicùngbịrơicủacuộcđấudiềumùađông.Nólàmộtgiảithưởngcủadanhdự,mộtcáigìđóđểtrưngtrêntấmáokhoác,chokháchkhứatrầm

trồ.Khibầutrờiđãquangdiềuvàchỉcònhaichiếccuốicùngtrụlại,mỗingườiđuadiềuđềuchuẩnbịsẵnsàngchocơmaygiậtgiải.Cậutachọnchomìnhmộtvịtrínghĩrằngsẽđemlạichomìnhlợithếhơn.Nhữngcơbắpcăngcứngđãsẵnsàngduỗira.Nhữngchiếccổnghểnlên.Nhữngconmắtnheolại.Nhữngcuộcchiếnnổra.Vàkhichiếcdiềucuốicùngbịhạ,thếlàồnĩloạnxạcảlên.

Trảiquanhiềunăm,tôiđãtừngchứngkiếnbaochàngtraiđuadiều.NhưngHassanvượtxangườiđuadiềuvĩđạinhấtmàtôitừngthấy.Điềuhoàntoànlạlùnglàcungcáchcậuluônluônnắmđượcvịtríchiếcdiềutiếpđất,cảtrướckhinóthậtsựđápxuống,nhưthểcậucómộtsựđịnhhướngsâukínnàođó.

Tôinhớmộtngàyđôngảmđạm,Hassanvàtôiđangthảdiều.Tôiđangđuổitheocậuquanhữngvùngquanhđó,nhảyquanhưngrãnhnước,lenlỏiquanhữngđườngphốhẹp.Tôihơncậuấymộttuổi,nhưngcậuchạynhanhhơn,vàtôitụtlạiphíasau.

-Hassan,đợivới!–Tôihétlên,thởgấpvàgiậndữ.Cậuquayvònglại,vẫytay:“Lốinày!”,cậugọitrướckhivụtrẽtheomột

gócphốkhác,tôingướcnhìnlên,thấyhướngchúngtôiđangchạyngượcvớihướngdiềurơi.

-Chúngtalạcrồi!Chúngtanhầmđườngrồi!–Tôikêutoánglên.-Tintôiđi.Tôinghethấytiếngcậugọiởphíatrước.Tôiđếngócđườngvàthấy

Hassanvụtchạy,đầucúixuống,khôngthèmnhìnlêntrời,mồhôiđầmđìatrênlưngáosơmi.Tôivấpchânlúcbướcquamộthònđávàngãnhào–tôikhôngchỉchậmhơnHassanmàcònvụngvềhơn.Tôiluônluônghenvớisứcvóclựclưỡngbẩmsinhcủacậuấy.Khiloạngchoạngđứnglên,tôithoángnhìnthấyHassanbiếnmấtquanhgócphốkhác.Tôitậptễnhchạytheocậuấy,mànhưcókimchâmđaunhứcliênhồichọcvàohaiđầugốitrầyxướccủatôi.

Tôithấychúngtôihoárađãởtrênmộtconđườngbẩnthỉuđầyvệtbánhxe,gầntrườngTrunghọcIsteqlal.Mộtbêncócánhđồngraudiếpmọcvàomùahè,bênkialàmộtrặngcâyanhđàochua.TôithấyHassanđangbắttréochânngồidướigốccây,ănmộtnắmdâutằmkhô.

-Chúngtađịnhlàmgìởđâynào?–Tôihổnhển,bụngquặnlênmuốnnôn.

Cậutamỉmcười.-Ngồixuốngđâyvớitôi,Amiragha.Tôingồiphịchxuốnggầncậuta,

trênmộtlớptuyếtmỏng,thởphìphò:-Cậuđanglàmmấtthìgiờcủachúngta.Nóđitheolốikhácrồi,cậu

khôngthấyư?Hassantóptépmộtquảdâutằmtrongmiệng,nói:

-Sắpđếnrồi.Tôikhôngthểthởnổinữa,còncậutavẫnchẳnghềtỏramệtmỏi.Tôihỏi:-Làmsaocậubiết?-Tôibiết.-Làmsaocậucóthểbiếtđược?Cậutaquaylạiphíatôi.Mấygiọtmồhôilăntừlớpdađầuhóicủacậuta

xuống:-Amiragha,đãbaogiờtôinóidốicậuchưa?Chợttôiquyếtđịnhđùacậuấymộtchút:-Tôikhôngbiết,–cậucóthểlàmvậy?-Tôithàănbẩncònhơn,–Hassangiậndữnhìntôinói.-Thậtư?Cậuthàlàmthếthậtư?Cậutanhìntôimộtcáchđắnđo:-Làmgì?-Ănbẩn,nếutôibảocậuthế.–tôinói.Tôibiếttôiđangtànnhẫn,giốngnhưkhitôicợtnhạocậuấynếucậuấy

khôngbiếtmộttừbóngbẩynàođó.Nhưngcómộtcáigìđócóvẻhấpdẫn–dùhơiđộcác–trongviệctrêuchọcHassan.Đạiloạinhưkhichúngtôichơitròhànhhạcôntrùngấy.Chỉkháclúcnàycậuấylàconkiến,vàtôiđangcầmchiếckínhlúp.

Đôimắtcậuấythămdòmặttôimộtlúclâu.Chúngtôingồiđó,haithằngcontraidướimộtgốccâyanhđàochua,bấtchợtnhìn,nhìnthậtsựvàonhau.Lạixảyrađiềuđó:mặtHassanbiếnđổi.Cólẽkhôngbiếnđổi,khôngthậtsự,nhưngbấtchợttôicảmthấyđangnhìnvàohaibộmặt,bộmặtnàytôibiết,bộmặtlàkýứcbanđầucủatôi,vàbộmặtkia,bộmặtthứhai,bộmặtlẩntránhngaydướivẻbềngoài.Trước,tôiđãtừngthấynó–nóluônlàmtôibịsốcđôichút.Bộmặtkhácchỉhiệnratrongmộtkhoảnhkhắc,đủlâuđểđemlạichotôimộtcảmgiácbấtngờlàcóthểtrướcđâytôiđãtừnggặpnóởđâuđó.Thếrồi,Hassanvụtloésángvàlạiđúnglàcậuta.VẫnchỉHassan.

-Nếucậuyêucầu,tôisẽlàm,–cuốicùngcậuấynhìnthẳngvàomặttôi,nói.

Tôicụpmắtxuống.Từngàyhômấy,tôithấykhómànhìnthẳngvàonhữngngườinhưHassan,nhữngkẻnghĩgìnóinấy.

-Nhưngtôivẫnkhônghiểu,–cậunóithêm.–Cậuđãbaogiờyêucầutôilàmđiềunhưthếđâu,hởAmiragha?

Vàthậtbấtngờ,cậuđãnémvàotôimộtphépthửnhỏriêngcủacậu.Nếutôiđịnhđùavớicậu,vàthửtháchlòngtrungthànhcủacậu,vậythìcậucũngđùalạivớitôi,thửlươngtâmvàđạođứccủatôi.

Uớcgìtôiđừngkhơirachuyệnđó.Tôicốgượngcười:-Đừngcóngớngẩn,Hassan.Cậubiếtlàtôikhôngmà.

Hassanmỉmcườitrởlại.Chỉkháclànụcườicủacậukhôngcóvẻgượngép.Rồinói:

-Tôibiếtchứ.Vàđóchínhlàđiểmđặcbiệtvềnhữngngườinghĩgìnóinấy.Họnghĩ

mọingườikháccũngnhưhọ.-Đâynóđếnrồi–Hassannói,taychỉlêntrời.Cậukiễngchânlên,đimấy

bướcvềbêntrái.Tôinhìnlên,thấychiếcdiềuđangrơithẳngvềphíachúngtôi.Tôinghethấytiếngbướcchân,tiếnglahét,mộtđámhỗnloạntrẻđuadiềuđangtớigần.Nhưngchúngchỉphíthờigian.BởivìHassanđãđứngđó,haicánhtaydangrộng,mỉmcười,đangđợichiếcdiều.VàmongThượngđế–lànếuNgàicótồntại–hãychọcmùmắttôiđi,nếuchiếcdiềukhôngrơiđúngvàohaicánhtaydangthẳngracủacậuấy.

Vàomùađôngnăm1975,tôithấyHassansănđuổimộtchiếcdiềulầncuốicùng.

Thườngthường,mỗivùngtổchứcmộtcuộcđuadiềuriêng.Nhưngnămđó,mộtcuộcthiđấulớnsẽđượctổchứcởquậntôi.WazirAkbarKhan,vàmấyquậnkhác–Karteh-Char,Karteh-Parwan,Mekro-RayanvàKoteh-Sangi–đãđượcmời.Bạnkhócóthểđibấtcứđâumàkhôngnghethấynóivềcuộctỉthíđangsắpđến.Đồnrằng,đósẽlàcuộcthiđấulớnnhấttronghaimươinhămnămqua.

Mộttốimùađôngđó,cuộcthilớnchỉcòncáchcóbốnngày,Babavàtôingồiởphòngđọccủaông,trongnhữngghếtựađệmdacăngphồngbênhơiấmcủalòsưởi.Chúngtôiđangvừanhấptràvừatròchuyện.ÔngAliđãdọnbữatốisớmhơn,khoaitâyvàsúplơnấucaryănvớicơm,vàđãrútluivềngủvớiHassan.Babađangvỗbéotẩuthuốcvàtôiđangđòiôngkểchotôinghecâuchuyệnvềmùađông,cómộtđànchósóitừnhưdãynúiởHeratxuốngvàbuộcainấyphảiởlìtrongnhàcảmộttuầnlễ,thìôngquẹtmộtquediêm,rồibấtchợtbảo:

-Bốnghĩcóthểconsẽthắngcuộcđấunămnay.Connghĩthếnào?Tôikhôngbiếtphảinghĩgì.Hoặcnóigì.Cóphảiđólànhữnggìsẽxảyra

không?Hayôngvừagiúichotôimộtchiếcchìakhoá?Tôilàmộtchiếnbinhđấudiềugiỏi.Thựctế,mộtchiếnbinhrấtgiỏinữa.Mộtvàilần,tôithậmchíđãđếnsátviệcthắnggiảicuộcthiđấumùađông.Mộtlầntôiđãtừnglọtvàotrongsốbangườicuốicùng.Nhưngđếnsátkhôngđồngnghĩathắngcuộc,chẳngphảithếsao?Babađãkhôngđếnsát.Ôngthắng,bởivìnhữngngườivượttrộichiếnthắngvàmọingườikhácchịubỏvềnhà.Babaquenvớithắngcuộc,thắngtrongmọichuyệnôngcóýđịnhthắng.Chẳngphảiôngcóquyềnmongđợiđiềutươngtựởcontraiôngư?Vàcứthửtưởngtượngxem.Nếutôithắng…

Babahúttẩuthuốcvàtròchuyện.Tôigiảvờlắngnghe.Nhưngtôikhôngthểlắngnghe,khôngthậtsự,bởilờibìnhnhỏcủaBabađãgieovàođầutôi

mộthạtgiống:nhấtquyếttôisẽthắngtrongcuộcthiđấumùađôngnày.Tôisẽthắng,khôngcònchọnlựanàokhác.Tôisẽthắngvàtôisẽđuổibắtchiếcdiềucuốicùng.RồitôisẽđemnóvềnhàvàphônóvớiBaba.Choôngxemmộtlầnvàvềtấtcảnhữnggìcontraiôngxứngđáng.Rồicóthểcuộcđờivậtvờnhưmộtbóngmacủatôitrongngôinhànàycuốicùngsẽquađi.Tôimặcsứcmơmộng:Tôitưởngtượngnhữngcuộcchuyệntròvàtiếngcườisuốtbữatối,thayvìsựimlìmchỉbịphávỡbởitiếnglanhcanhcủadaodĩabằngbạcvàtiếngcàunhàuthỉnhthoảngbuôngra.Tôimườngtượng,chúngtôidùngngàythứSáuđểláichiếcxehơicủaBabađếnPaghman,giữađườngdừnglạiởhồGharghaănmóncáhồichiênvàkhoaitây.ChúngtôisẽđếnvườnthúxemconsưtửMarjan,vàcóthểBabasẽkhôngngápvàlénnhìnđồnghồtay.Cóthể,Babasẽđọcmộttrongnhữngtruyệnngắncủatôi.Tôisẽviếtchoôngmộttrămtruyện,nếutôinghĩrằngôngsẽđọcmộtthôi.CóthểôngsẽgọitôilàAmirjan,nhưchúRahimKhangọi.Vàcóthể,chỉcóthểthôi,cuốicùngtôisẽđượcthathứvìđãgiếtchếtmẹtôi.

Babavẫnđangkểchotôinghecáilầnôngđãhạmườibốnchiếcdiềutrongcùngmộtngày.Tôimỉmcười,gậtđầu,cườiđúngchỗ,nhưngtôihầunhưchẳngnghethấymộttừnàoôngnói.Bâygiờtôiđãcómộtsứmệnh.VàtôikhôngđịnhlàmthấtvọngBaba.Khôngphảilầnnày.

Tuyếtrơinặngđêmtrướchômtôiđấu.Hassanvàthingồibêndướicáibànsưởikursivàchơibàipanjpar,trongkhinhữngcànhcâybịgióthổisoànsoạtvỗvàocửasổ.Trướchômđó,đãbảoôngAlitrangbịmộtcáikursichochúngtôi,vềcơbảnnólàmộtlòsưởiđiệndướimộtcáibànthấptrùmmộtchiếcchăndày.Xungquanhbàn,ôngxếpnhữngtấmđệmvàgốinệm,đểchừnghaimươingườicóthểngồivàluồnchânvàodướibàn.Hassanvàtôithườngtrảiquatấtcảnhữngngàytuyếtrơi,rúcvàonhaubêndướicáibànsưởikursi,chơicờ,bài,phầnnhiềulàchơibàipanjpar.

TôidiệtconmườirôcủaHassanvàđánhrahaiconJivớimộtconsáu.Liềncửabên,trongphòngđọccủaBaba,BabavàchúRahimKhanđangtranhluậnvớihaingườiđànôngkhác–mộttronghaingườitôinhậnralàbốcủaAssef.Quatườngngăn,tôicóthểnghethấytiếngsộtsoạtcủaĐàiPhátthanhKabul.

HassandiệtconsáuvàômhaiconJi.Trênradio,DaoudKhanđangthôngbáogìđóvềđầutưnướcngoài.

Tôinói:-Ôngtabảomộtngàynàođó,chúngtasẽcóvôtuyếntruyềnhìnhở

Kabul.-Ainói?-DaoudKhan,ôngtổngthốngấy,nguthế.Hassancườikhúckhích.-Tôiđượcnghenói,ởIranđãcó.Tôithởdài:-BọnngườiIranấy…

ĐốivớisốđôngngườiHazara,Iranđạidiệnchomộtthánhđườnggiảhiệu.–Tôiđoánnhưthế,bởivìgiốngnhưngườiHazara,hầuhếtngườiIranđềulàtínđồHồigiáoShi’a.NhưngtôinhớramộtđiềugìđóthầygiáotừngnóihồimùahènămấyvềngườiIran,họlànhữngkẻănnóingọtxớt,nhănnhởcười,mộttayvỗvàolưngbạn,còntaykiamóctúibạn.TôikểlạichoBabachuyệnđó,vàôngbảothầygiáotôilàmộttrongnhữngkẻAfghanghenghét,ghenghétvìIranlàmộtcườngquốcđangnổilênởchâuÁ,cònphầnlớndâncácnướcthậmchíkhôngtìmnổiAfghanistantrênbảnđồthếgiới.Ôngnhúnvaibảo:“Nóithếcũngđauđấy.Nhưngthàbịđaubởisựthậtcònhơnđượcvỗvềbằngsựdốitrá.”

-Rồitôisẽmuamộtchiếcchocậu,–tôibảo.MặtHassanrạngrỡlên:-Mộtmáythuhìnhư?Thậtkhông?-Nhấtđịnhthế.Vàcũngkhôngphảiloạiđentrắngđâu.Cóthểlúcđó

chúngtađãlànhữngngườitrưởngthànhrồi,nhưngtôisẽmuachochúngtahaichiếc.Mộtchocậuvàmộtchotôi.

-Tôisẽđặtnótrênchiếcbàntôivẫnthườngvẽ,–Hassannói.Câunóicủacậulàmtôithấybuồnbuồn.BuồnvìnỗiHassanlàai,sốngở

đâu.Buồnvìlàmsaocậuấylạichấpnhậnsựthểsẽsốngđếngiàtrongtúplềutranhváchđấtnhưbốcậuđãsống.

TôirútconbàicuốicùngvàchơicậumộtđôiQvớimộtconmười.HassannhấcnhữngconQlên:

-Cậubiếtkhông,cậusẽlàmchoAghasahibngàymairấttựhào.-Cậunghĩthếư?-Inshallah,–Hassannói.–Cầutrờiphùhộ.-Inshallah!Tôihôtheo,dẫucâu“Trờiphùhộ”từmiệngtôithốtracóvẻ

khôngthànhthực.ĐólàchuyệnvớiHassan.Cậuấyquátrongsáng,khiếntôicảmthấynhưmìnhlàkẻgiảdốiđâuđóquanhcậu.

TôidiệtconKcủacậuvàchơiconbàicuốicùng,conđầmpíc.Cậuphảinhặtlên.Tôiđãthắng,nhưnglúcxáovánbàimới,tôicólinhcảmlàrõràngHassanđãđểchotôithắng.

-Amiraghanày.-Cáigì?-Cậubiếtkhông…Tôithíchnơitôisống.–Cậuluônnhưthế,luônđọc

đượctrongđầutôinhưthế.–Đâylànhàtôi.-Dùthếnào,–tôinói,–cũngphảichuẩnbịthualầnnữađithôi.

Chương7Sánghômsau,trongkhiphatràđenchobữađiểmtâm,Hassanbảotôi

cậuấymớicómộtgiấcmơ:-ChúngtaởhồGhargha,cậu,tôi,chatôi,Aghasahib,chúRahimKhan

vàhàngnghìnngườikhác.Trờiấmvàcónắng.Mặthồtrongsángnhưgương.Nhưngkhôngaibơibởivìngườitabảocómộtconquỷđãđếnchiếchồđó.Nóđangbơiởdướiấy,chờđợi.

Hassanrótchotôimộttáchtràthêmđườngvào,thổiqualoamộtchútrồiđặttrướcmặttôi.

-Vìvậyainấyđềusợlộixuốngnước,bấtngờcậuđávăngđôigiàyđi,Amiragha,rồicởiáosơmira,cậunói:“Khôngcóquỷnàoởđây,tôisẽchứngminhchomọingười.”Vàtrướckhiaiđókịpngăn,cậulaoxuốngnướcvàbắtđầubơiraxa.Tôilaotheocậuvàcảhaichúngtacùngđangbơi.

-Nhưngcậucóbơiđượcđâu.Hassancười:-Amiragha,đólàgiấcmơ,ngườitacóthểlàmbấtcứđiềugì.Tómlại,

mọingườivẫnkêuthétlên:“Lênđi!Lênđi!Nhưngchúngtacứbơitrongnướclạnh.Chúngtabơitiếpragiữahồvàdừnglại.Chúngtaquayvềphíabờvàvẫytaychàomọingười.Trônghọbénhưnhữngconkiếnnhưngbọnmìnhvẫnnghetiếnghọvỗtay.Bâygiờthìhọthấyrồi.Khôngcóquỷnàohết,chỉcónướcthôi.Sauđóhọđổitênhồvàgọilà“HồcủaAmirvàHassan,haiSultancủaKabul,”vàchúngtasẽbắtmọingườitrảtiềnđểbơitrênđó.

Tôihỏi:-Vậygiấcmơấyngụýgì?Hassanphếtmứtquảlênbánhnaancủatôi,đặtlênmộtcáiđĩa:-Tôikhôngbiết.Tôiđangmongcậucóthểbảochotôibiết.-Ồ,nólàmộtgiấcmơvớvẩn.Chẳngcógìxảyratrongđó.-Chatôinóinhữnggiấcmơluônluônngụýđiềugìđó.Tôinhấpmộtngụmtrà.-Vậysaocậukhônghỏiôngấy?Ôngấysángsuốtlắmmà.Tôinóicộclốc,tuykhôngđịnhthế.Cảđêmtôiđãkhôngngủđược.Cổvà

lưngtôigiốngnhưnhữngchiếclòxo,vàmắttôinhứcnhối.TôiđãnhỏnhenvớiHassan.Suýtnữatôiđãxinlỗi,rồilạithôi.Hassan

hiểutôiđangcăngthẳng.Hassanluônhiểuvềtôi.TôinghethấytiếngnướcchảytrongphòngtắmcủaBaba,ởtrêngác.Cácđườngphốlấplánhtuyếtmớirơi,vàbầutrờimộtmàuxanhbiếc.

Tuyếtphủlênthànhlớptrênmọinócnhà,vàtrĩutrênnhữngcànhcâydâutằmcằncỗithẳnghàngtrênđườngphốchúngtôi.Suốtđêm,tuyếtđổvàomọikhesuốivàrãnhnước.Tôinheomắttrướcmàutrắngloámắtkhi

Hassanvàtôibướcquachiếccổngsắt.Aliđóngcổnglạichochúngtôi.Tôinghethấyônglẩmbẩmcầunguyệntronghơithở.Ôngluônđọcmộtcâukinh,khicontraiôngrờikhỏinhà.

Tôichưatừngthấynhiềungườiđếnthếtrênđườngphốcủachúngtôi.Lũtrẻđangnémnhữngquảcầutuyết,cãicọầmĩ,rượtđuổinhau,cườikhúckhích.Nhữngchiếnbinhđấudiềuđangcụmlạivớinhữngngườigiữcuộndâycủahọ,chuẩnbịlầncuối.Từnhữngđườngphốliềnkềnhau,tôinghethấytiếngcườivàtiếngchuyệngẫu.Trêncácnócnhà,đãchậtcứngnhữngkhángiảngảngườitrênghếvảilanh,trànóngbốchơitừnhữngphíchnước,vànhạccủaAhmadZahiroangoangtừnhữngmáycátxét.NhạccủaAhmadZahirmangtínhđạichúngrộngrãiđãcáchmạnghoáâmnhạcAfghanvàxúcphạmnhữngngườitheochủnghĩathuầntuýbằngviệcthêmghi-tađiện,trốngvàkènvàoloạitrốngvỗvàđànharmoniumtruyềnthống.Trênsàndiễn,hoặctạicácbuổitiệctùng,ôngtránhlốihátđơnđiệu,gầnnhưảmđạmcủacáccasĩgiàhơn,vàthựctếvừahátôngvừacười–thậmchícólúccườicảvớiphụnữ.Tôiquaysangnhìnlênnócnhàcủachúngtôi,thấyBabavàchúRahimKhanngồitrênmộtchiếcghếdài,cảhaiđềumặcáolen,đangnhấptrà,Babavẫytay.TôikhôngthểnóiôngđangvẫytôihayHassan.

-Tabắtđầuthôi.–Hassannói.Cậuđiđôiủngcaosuđen,mặcchiếcáochapanxanhtươirangoàichiếcáolendàyvàchiếcquầndàibằngnhungkẻđãbạcmàu.Ánhnắngloánglêngươngmặtcậu,vàtrênđó,tôithấyvếtsẹohồngtrênmôiđãlànhhẳn.

Chợttôimuốnrútlui.Ngừngtấtcảthôi,vềnhà.Tôiđangnghĩgìnhỉ?Tạisaotôiphảithửtháchmìnhnhưvậy,khitôiđãbiếtkếtquảrồi?Babađangởtrênmáinhà,dõitheotôi.Tôicảmthấycáinhìnnhứcnhốicủaônglêntôi,giốngnhưhơinóngcủamặttrờirựccháy.Điềuđócólẽlàmộtthấtbạilớn,cảđốivớitôi.

-Tôikhôngchắctôimuốnthảdiềuhômnay,–tôinói.-Hômnaylàmộtngàyđẹptrời,–Hassanbảo.Tôixêdịchđôichân.Cốđểkhỏiphảinhìnlênnócnhàcủachúngtôi:-Tôikhôngbiết.Cólẽtanênvềnhàthôi.ThếlàHassanbướcđếnchotôi,bằngmộtgiọngtrầmtrầm,nóimộtđiều

khiếntôihơihoảng:“Hãynhớ.Amiragha.Khôngcóconquỷnào,màchỉcómộtngàyđẹptrời.”Làmsaotôicóthểlàmộtcuốnsáchmởngỏnhưthếchocậu,khiphầnlớnthờigiantôichẳnghềbiếttớinhữnggìđangquaycuồngtrongđầucậu?Tôilàkẻcắpsáchđếntrường,biếtđọc,biếtviết.Tôilàngườithôngminh,cònHassankhôngthểđọcnổicuốnsáchvỡlòngnhưngcậucóthểthấuhiểutôirấtnhiều.Điềuđócóđôichútbấtngờ,nhưngởmộtmứcđộ,lạilàđiềuanủi,vìcóđượcmộtngườiluônbiếtnhữnggìbạncần.

-Khôngcóquỷ,–tôinói,vàngạcnhiêncảmthấykháhơnđôichút.Cậumỉmcười:

-Khôngcóquỷ.-Cậuchắckhông?Hassannhắmmắtlại.Gậtđầu.Tôinhìnlũtrẻchạynhảytungtăngdướiđườngphố,némnhữngquảcầu

tuyết.-Mộtngàyđẹptrời,cóphảikhông?-Tachobaythôi,–Hassannói.Thếrồitôichợtnghĩ,cóthểHassanđãbịaragiấcmơ.Cóthểthếchăng?

Tôikhẳngđịnhkhôngthể.Hassankhôngtinhquáiđếnthế.Tôicũngkhôngtinhquáiđếnthế.Nhưngbịahaykhông,thìgiấcmơngớngẩnđócũngcấtbớtchotôiđôichútlolắng.Cólẽtôinêncởiáora,bơithửmộtcáitronghồ.Tạisaolạikhôngnhỉ.

-Tatiếnhànhthôi,–tôinói.MặtHassansángngờilênvànói:-Tốt.Rồicậunângdiềucủachúngtôilên,chiếcdiềumàuđỏ,viềnvàng,và

ngayphíadưới,chỗthanhtrungtâmvàthanhnganggặpnhau,cóchữkýkhôngthểnhầmlẫnvàođâuđượccủaôngSaifo.Cậuliếmngóntay,giơlêncaođểthửgió,rồichạytheohướnggió–trongmộtsốtrườnghợphiếmhoi,chúngtôithảdiềuvàomùahạ,cậuđábụitunglênđểxemgióthổihướngnào.Ốngdâytởratronghaitaytôi,chotớikhiHassandừnglại,cáchxakhoảngmườilămmét.Cậunângdiềulêncaoquáđầu,nhưmộtlựcsĩthếvậnhộinângchiếchuychươngvàng.Tôigiậtmạnhdâydiềuhailần,dấuhiệuquenthuộccủachúngtôi,vàHassantungdiềulên.

BịgiằngcogiữaBabavàcácgiáosĩởnhàtrường,tôivẫnchưabiếtchắcliệucóThượngđếhaykhông.Nhưngkhinhữngthánhthiayat[30]tôiđãhọctronglớpdiniyatcủatôidânglênmôi,tôivẫnlẩmbẩmđọc.Tôihítmộthơisâu,thởmạnhvàkéodâydiều.Trongvòngmộtphút,chiếcdiềucủatôibayvútlêntrời.Nghenhưtiếngmộtconchimgiấyvỗcánh.Hassanvỗtay,huýtsáo,vàchạylạichỗtôi.Tôitraochocậuốngcuộn,vàtiếptụcđiềukhiểndâydiều,còncậuthìquaynhanhốngcuộnđểthảdâydiềura.

Ítnhấtcũngcótớihaichụcchiếcdiềuđãlơlửngtrênbầutrờinhưnhữngconcámậpgiấylangthangtìmmồi.Trongvòngmộtgiờ,consốđãlêngấpđôi,vàdiềuđỏ,diềuxanh,diềuvàngbayliệng,nhàolộntrênbầutrời.Mộtluồnggiólạnhlùaquatóctôi.Gióthuậnchoviệcthảdiều,chỉvừađủmạnhđểnânglên,làmchodiềucuốntheodễdànghơn.Đứnggầntôi,Hassangiữốngcuộn,tayđãứamáuvìdâycứa.

Chẳngmấychốc,đếnlúccắtdâydiều,loạtđầutiênnhữngdiềubịđánhbại,quaytít,mấtđiềukhiển.Chúngrơitừtrêntrờixuốngnhưsaosavớinhữngchiếcđuôilấplánh,ngoằnngoèo,làmthànhtrậnmưachiếnlợiphẩmxuốngnhữngvùngquanhđóchonhữngngườiđuadiều.Lúcnàytôicóthể

ngherõtiếnglahétcủanhữngngườiđuadiềuchạytrêncácđườngphố.Aiđólớntiếngthuậtlạimộtcuộcchiếncáchđóhaiphố.

TôivẫnlénnhìnlênchỗBabangồivớichúRahimKhantrênmáinhà,khônghiểuôngđangnghĩgì.Ôngcóđangcổvũtôikhông?Haymộtphầntrongôngthíchngắmtôithấtbại?Điềuquantrọngkhithảdiềuđólà:Tâmtríanhtrôidạtvớidiều.

Lúcnàydiềuđangrớtxuốngkhắpmọinơi,vàtôivẫnđangbay.Tôivẫnđangbay.CáinhìncủatôivẫnlướttrênngườiBaba,ômlấychiếcáolencủaông.Ôngcóngạcnhiênthấytôivẫnbayđượclâunhưthếkhông?Đừngngướcmắtmãilêntrời,sẽkhôngchịuđượclâuđâu.Tôiđộtngộtquayphắtlạinhìnlêntrời.Mộtchiếcdiềuđỏđangtiếnsátvàotôi–Tôibắtđượcchiếcdiềuđóvừađúnglúc.Tôimắcmớvớinómộtchút,cuốicùngchiếmưuthếhơn,khinótrởnênsốtruộtvàđịnhcắthạtôitừphíadưới.

Tớirồiluitrênđườngphố,nhữngngườiđuadiềuđangquaylạivớibộdạngchiếnthắng,nhữngchiếcdiềubịbắtđượcgiơcaolên.Họđemkhoechúngvớichamẹmình,bạnbèmình.Nhưngtấtcảđềuhiểuchiếcdiềuvôđịchvẫnchưatới.Giảilớnnhấtcủatấtcảvẫnđangbay.Tôicắtmộtchiếcdiềuvàngrựcrỡcócáiđuôitrắngxoắn.Việcđókhiếntôiphảitrảgiá,bằngmộtvếtcứanữaởngóntaytrỏ,vàmáurỉxuốngganbàntaytôi.TôibảoHassangiữdây,liếmmáuchokhô,rồichùingóntayvàoquầnbòcủatôi.

Trongkhoảngmộtgiờnữathôi,sốdiềusốngsótgiảmxuốngcóthểtừnămmươichỉcònkhoảngmộtchục.Tôilàmộttrongsốđó.Tôisẽthuộcmộtchụccuốicùng.Tôibiếtphầnnàycủacuộcthiđấusẽkhádài,bởivìnhưngkẻtrụđượclâunhưvậyđềugiỏi–họsẽkhôngdễdàngrơivàonhữngbẫyđơngiảnnhưcáimẹocổlỗsĩnhàolênlộnxuống,mẹotủcủaHassan.

Vàokhoảngbagiờchiều,nhữngcụmmâygiạtđếnvàmặttrờiđãluồnvàosaucácđámmây.Nhữngbóngrâmbắtđầudàira.Khángiảtrêncácmáinhàcorolạitrongkhănquàngvàáokhoácdày.Chúngtôiđãgiảmxuốngtớimứcchỉcònnửatá,tôivẫnbay.Haichântôitênhứcvàcổtôicứngđuỗn.Nhưngvớimỗichiếcdiềubịđánhbại,hyvọnglạinhenlêntronglòngtôi,nhưtuyếtđangdồnlạitrênmộtbứctường,mỗilúcdàythêmmộtlớp.

Mắttôivẫnquaylạinhìnchiếcdiềuxanhđangđánhphávàogiờcuốicùngnày.Tôihỏi:

-Nóhạđượcbaonhiêuchiếcrồi?-Tôiđếmđượcmườimột,–Hassannói.-Cậucóbiếtcóthểlàcủaaikhông?Hassanchậclưỡivàvênhmặtlên.ĐólàmộtđiệubộriêngcủaHassan,có

nghĩalàkhôngbiết.Chiếcdiềuxanhcắtngọtmộtchiếcdiềulớnmàutíađỏvàquéthailầnvòngthắtlớn.Mườiphútsau,nócắthạhaichiếckhácnữa,tạođiềukiệnchomộtbầytrẻđuadiềuđuanhauđuổibắtnhữngdiềubịhạ.

Thêmbamươiphútnữa,chỉcònbốnchiếcdiềutrụlại.Vàtôivẫnbay.

Cóvẻnhưtôikhólòngmắcmộtđộngtácsailầm,nhưthểmỗiđợtgióđềulàmlợichotôi.Tôichưabaogiờcảmthấyvữngvàngđếnthế,maymắnđếnthế.Làmchotôicảmthấysaysưahứngkhởi.Tôikhôngdámnhìnlênmáinhà.Khôngdámrờimắtkhỏibầutrời.Tôiphảitậptrungtưtưởng,đểchơithậtthôngminh.Lạithêmmườilămphútnữa,vànhữnggìtựanhưmộtgiấcmơtứccườisánghômđóđãbấtngờtrởthànhthựctế:Chỉcònmỗitôivàchàngtraikia.Chiếcdiềuxanh.

Sựcăngthăngtrênbầutrờicũngcăngngangvớidâytrộnthuỷtinhmàtôiđangkéogiậtmạnhvớihaibàntayứamáu.Mọingườiđanggiậmchânvỗtay,huýtsáohátvang“Boboresh!Boboresh!Hạnóđi!Hạnóđi!”TôikhôngbiếtliệutiếngcủaBabacóhoàtrongtiếngcủabọnhọkhông.Nhạcvangdội.MùibánhbaoMantu[31]hấpvàPakora[32]rántoảtừtrênmáinhàvànhữngcánhcửamởrộng.

Nhưngtấtcảnhữnggìtôinghethấy–tấtcảnhữnggìtôimuốnnghe–làtiếngmáugiậtthìnhthịchtrongđầutôi.Tấtcảnhữnggìtôinhìnthấylàchiếcdiềuxanh.Tấtcảnhữnggìtôingửithấylàchiếnthắng.Cứurỗi.Chuộctội.NếuBabanhầmvàcómộtThượngđếnhưhọnóiởtrườnghọc,thìNgàisẽđểtôichiếnthắng.Tôikhôngbiếtanhchàngkiađanggiởtrògì,cóthểchỉlànhữngtròkhoáclác.Nhưngđólạilàmộtcơmaycủatôiđểtrởthànhmộtngườiđượcnhìnvào,chứkhôngphảinhìnthấy,lắngnghechứkhôngphảinghethấy.NếucómộtThượngđế,Ngàisẽdẫndắtđểgióthổivềphíatôi,saochobằngmộtcáigiậtmạnhdâydiều,tôisẽdứtđượcnỗiđaucủatôi,lòngkhaokhátcủatôi.Tôiđãphảichịuđựngquánhiều,đãđiquáxa.Vàbấtngờ,hệtnhưthế,hyvọngtrởthànhthựctế.Tôisắpthắng.Vấnđềchỉlàkhinàothôi.

Hoáranólạisớmchứkhôngmuộn.Mộtđợtgiómạnhnângdiềutôilên,vàtôichiếmlợithế.Thảdâyra,giậtlại.Lượnvòngdiềutôilênđỉnhchiếcdiềuxanh.Tôigiữnguyêntưthế.Chiếcdiềuxanhbiếtnóđangtrongthếquẫn.Nóđangcốmộtcáchvôvọnghòngthoátrakhỏithếbịkẹt,nhưngtôikhôngđểnóthoát.Tôigiữvữngtưthế.Đámđôngcảmthấychungcuộcđãtrongtầmtay.Tiếnghôđồngthanh“Hạnóđi!Hạnóđi!”Càngtohơn,giốngnhưdânLaMãđộngviêncácđấusĩgiết,giết!

-Sắpđượcrồi!Amiragha!Sắprồi!–Hassanhổnhểnnói.Rồithờikhắcđócũngđến.Tôinhắmmắtlại,vànớilỏngtaynắmdây

diều.Nólạicứavàocácngóntaytôitrongkhigiógiậtkéo.Vàrồi…Tôichẳngcầnnghetiếngđámđônghôầmlênmớibiết.Tôicũngchăngcầnnhìn.Hassanđanghétlênvàvònghaicánhtayômlấycổtôi.

-Hoanhô,hoanhô,Amiragha!Tôimởmắt,thấychiếcdiềuxanhđangđiêncuồngquaylộnnhưmột

chiếclốpxetuộtkhỏichiếcxeđua.Tôichớpmắtcốnóimộtđiềugìđó.Chẳngnóirađượcđiềugì.Bấtchợttôinhưđangbayliệng,từbêntrênnhìn

xuốngbảnthântôi.Áokhoácdađen,khănquàngđỏ,quầnbòbạcmàu.Mộtđứacontraimảnhmai,hơixanhtái,mộtthằngnhócthấpbéhơntuổimườihaicủanó.Nócóđôivaihẹpvàmộtchútquầngđenquanhđôimắtmàunâutái.Giónhẹvờnbaymớtócmàunâunhạtcủanó.Nóngướclênnhìntôivàchúngtôimỉmcườivớinhau.

Thếrồitôihéttolên,vàmọivậtđềurựcrỡsắcmàuvàâmvang,mọivậtđềusốngđộngvàtốtđẹp.HaitaytôiômlấyHassanvàchúngtôicùngnhảytớinhảylui,cảhaichúngtôicùngcười,cảhaicùngkhócvớinhau.“Amiragha,cậuthắngrồi,thắngrồi!”

“Chúngtathắngrồi!Chúngtathắngrồi!”Làtấtcảnhữnggìlẽratôicóthểnói.Nhưngđiềuđóbiếtđâulạikhôngxảyra.Mộtlátnữathôi,cóthểtôisẽchớpmắtvàtỉnhdậykhỏigiấcmơđẹp,rakhỏigiường,xuốngbếpănđiểmtâmvớiduynhấtHassanđểtròchuyện.Mặcquầnáo.ĐợiBaba.Từbỏ.Trởlạicuộcsốngcũcủatôi.Thếrồi,tôithấyBabatrênmáinhàcủachúngtôi.Ôngđangđứngởrìamái,vunglênvungxuốngcảhainắmđấmcủaông.Reohòvàvỗtay.Vàđólàgiâyphútquantrọngnhấtvàduynhấtcủamườihainămđờitôi,đượcthấyBabatrêncáinócnhàđó,cuốicùngđãtựhàovềtôi.

Nhưnglúcnày,ôngđanglàmđiềugìđó,xuaxuahaitaymộtcáchkhẩnthiết.Thếlàtôihiểu.

-Hassan,chúngta.-Tôihiểu,–Hassannói,gỡvòngtayômcủachúngtôira.–Inshallah,

chúngtasẽănmừngsau.Ngaybâygiờ,tôisẽđuổibắtchiếcdiềuxanhchocậu.Hassanbuôngốngcuộnxuốngvàvụtchạy,vạtáochapanxanhcủacậuquéttuyếtphíasau.

-Hassan!–Tôigọi.–Trởvềvớichiếcdiềunhé!Cậuđãngoặtởgócphố,đôiủngcaosuđávungtuyếtlên.Dừng,rồirẽ.

Cậubắcloamồmnóito:-Vìcậucảngànlầnrồi!RồicậucườinụcườicủaHassanvàbiếnmấtquanhgócphố.Lầnthứhai

tôiđượcthấycậunụcườirộngmởđó,làhaimươisáunămsau,trongtấmảnhđãngảmàu,chụptừmáyPolaroid.

Tôibắtđầukéodiềucủamìnhxuống,trongkhimọingườiđổđếnchúcmừng.Tôibắttayhọnóicảmơn.Mấythằngbéíttuổihơnnhìntôimắtlonglanhtỏrakinhsợ:Tôilàmộtanhhùng.Nhữngbàntayvỗnhẹlưngtôivàxoaxoatóctôi.Tôivẫnkéodâyvàmỉmcườiđáplại,nhưngđầuóctôiđangởchỗchiếcdiềuxanh.

Cuốicùng,tôicũngđãcóchiếcdiềucủatôitrongtay.Tôiquấnmớdâydiềuđãthulạidướichânquanhốngcuộn,bắttaythêmvàingườinữa,vàlontonchạyvềnhà.Đếnchiếccổngsắt,ôngAliđãđợibênkiađường.Ôngthòhaitayquasongsắt,nói:

-Xinchúcmừng!Tôiđưachiếcdiềuvàcuộndâycủatôichoông,bắttayông:

-Tashakor,cảmơnAlijan.-Tôicầunguyệnchocậusuốt.-Vậyôngcầutiếpđi.Chúngtôiđãxongđâu.Tôivộiquaylạiđườngphố.TôikhônghỏiôngAlivềBaba.Tôichưa

muốngặpông.Trongđầutôi,tôiđãsắpxếptấtcả:tôisẽphảiđivàomộtcáchtrịnhtrọng,phầnthưởngchongườianhhùnghiệnratrongđôitayđẫmmáucủatôi.Nhữngcáiđầusẽquaylạivànhữngđôimắtsẽnhắmnghiền.RostamvàSohrabsẽphánxửlẫnnhau.Mộtkhoảnhkhắckịchtínhcủasựcâmlặng.Rồingườichiếnbinhgiàsẽbướctớingườichiếnbinhtrẻ,ômhônvàcôngnhậnsựxứngđángcủaconmình.Chứngthực.Cứurỗi.Chuộctội.Vàrồisao?Ồ…tấtnhiên,hạnhphúcmãivềsau.Gìnữa?

NhữngđườngphốcủaquậnWazirAkbarKhanđượcđánhsốvàvuônggócvớinhaunhưkẻô.Đólàmộtkhudâncưmớiđangpháttriển,vớinhiềukhoảnhđấttrốngvànhữngnhàđangxâydựngdởdangtrênmọiđườngphốgiữacáckhunhàcótườngcaokhoảnghaimétrưỡibaoquanh.TôichạytớichạyluimọiphốtìmHassan.Ởđâu,dânchúngcũngđềuđangbậnrộnxếpdọnghế,góighémthứcănvàđồnhàbếpsaumộtngàydàitiệctùng.Mộtsốngườivẫncònngồitrênnócnhà,hôtonhữnglờichúcmừngtôi.

CáchphốchúngtôivềphíaNambốnphố,tôigặpOmar,contraimộtkỹsư,mộtôngbạncủaBaba.Nóđangchơibóngcùngvớiemtraitrênbãicỏphíatrướcnhàchúng.Omarlàmộtđứacontrairấttốt.Chúngtôiđãtừnglàbạnhọccùnglớpbốn,vàmộtbận,nóđãchotôimộtchiếcbútmáy,loạibútphảilắpmộtốngmựcvào.Nónói:

-Mìnhnghethấynóicậuthắng,Amir,chúcmừngcậu.-Cảmơn.CậucóthấyHassankhông?-ThằngHazaracủacậuà?Tôigậtđầu.Omarđánhđầuquảbóngchoemtraimình:-Mìnhnghenóinólàmộttayđuadiềugiỏi.EmtraiđánhđầubónglạichoOmar.Omarbắtbóng,tunglên,tung

xuống.-Mặcdầumìnhvẫnluônkhônghiểunóđiềukhiểnthếnào.Mìnhmuốn

nóivớiđôimắttihíấy,nólàmthếnàonhìnthấyđượccáigì?EmtraiOmarbậtcười,đòitrảlạibóng.Omarlờnóđi.-CậucónhìnthấyHassankhông?OmarbậtngóntaycáiquavaichỉvềphíaTâyNam:-Mìnhtrôngthấynóchạyvềphíakhuphốchợlúcnãy.-Cảmơn.Tôichạyvọtđi.

Lúctôichạytớikhuphốchợ,mặttrờiđãgầnnhưlặnsaunhữngdãyđồivàhoànghônnhuộmhồng,nhuộmtíabầutrời.Cáchmấydãynhàcaolớn,từnhàthờHajiYaghoub,ônggiáosĩtrầmtrầmđọcvangkinhAzan,kêugọinhữngtínđồtrảithảmnhỏcủahọravàcúiđầuhướngvềphíaTâytrongkhicầunguyện.Hassankhôngbaogiờbỏbấtkỳbuổinàotrongnămbuổicầunguyệnbanngày.Cảkhichúngtôiđịnhchơitrògìđó,cậuấycũngcáolỗi,kéonướcgiếngsâulên,rửaráy,rồibiếnvàotúplều.Mấyphútsau,cậuđira,tươicườithấytôiđangngồitựavàotườnghoặcvắtvẻotrênmộtcànhcây.Đêmnay,cậusẽbỏlỡbuổicầunguyện,dẫusaocũngtạitôi.

Khuphốchợchẳngmấychốcvắngtanh,cácthươngnhânđangkếtthúcnốtcôngviệcmuabánmặccảtrongngày.Tôichạytrongbùngiữanhữngdãylềuquánsansát,cóthểmuaởđâymộtconchimtrĩvừamớigiếtthịtđồngthờimộtcáimáytínhởngayquầybêncạnh.Tôiluồnláchquađámđôngđangvãndần,nhữngkẻănmàyquèmặckhôngbiếtbaonhiêulớpgiẻrách,nhữngngườibánhàngđộithảmtrênhaivai,cácnhàbuônvảivàhàngthịtđóngcửahàngvềnghỉ.TôikhôngthấybóngdángHassanđâu.

Tôidừnglạibênmộtkhómcâyquảhéokhô,tảhìnhdạngHassanchomộtônglãothươngnhânđangtảilênlưngconlừacáicủaôngnhữngthùnggỗchứahạtthôngvànho,đầuđộimộtchiếckhăntu-banmàuxanhlơnhạt.

Ôngdừnglạinhìntôimộtlúclâutrướckhitrảlời:-Cóthểtôiđãgặpnó.-Cậuấyđitheođườngnào?Ôngtanhìnđinhìnlạitôi:-Mộtngườinhưcậumàlạiởđâyvàolúcchạngvạngnày,đểđitìmmột

thằngHazaraư?Ôngtaliếcnhìnmãichiếcáokhoácdavàquầnbòcủatôi,tỏvẻngưỡng

mộ–quầncaobồi,chúngtôivẫnquengọithế.ỞAfghanistan,sởhữubấtkỳthứgìcủaMỹ,nhấtlàkhinólạikhôngphảiđồcũ,làmộtdấuhiệucủasựgiàucó.

-Agha,tôicầntìmcậuấy.-Nóvớicậulàthếnàovớinhau?–Ôngtanói..Tôikhôngrõngụýcâuhỏi,nhưngtôinhắcmìnhcósốtruộtcũngsẽ

khônglàmchoôngtachobiếtnhanhhơn.Tôinói:-Cậuấylàcontraingườigiúpviệccủachúngtôi.Ônggiàngướcđôilôngmàyngảmàumuốitiêulên:-Thếkiaà?MộttênHazaramaymắncóđượccậuchủquantâmđếnthế.

Bốnónênquỳxuống,lấylôngmiquétbụichânchocậu.-Ôngcóđịnhnóichotôibiếthaykhôngnào?Ôngtacứđểnguyêncánhtaytrênlưngconla,chỉvềhướngNam:-Tôicholàtôiđãgặpthằngbécậuvừatả,chạytheolốiđó.Nócầmmột

mộtchiếcdiềutrongtay,chiếcdiềuxanh.

-Cậuấycầmthậtà–Tôihỏi.Vìcậu,mộtnghìnlầnrồi.Cậuấyđãhứamà.Hassanyêuquýtộinghiệp.

Hassanthânthiếttộinghiệp.Cậuđãgiữlờihứavàđuổibắtchiếcdiềuchotôi.

-Tấtnhiênbâygiờthìchúngđãtómđượcnó–ôngthươngnhângiàcàunhàunóivàchấtthêmmộtbọcnữalênlưngconla.

-Aicơ?-Nhữngthằngbékhác–Ôngnói–Nhữngđứađangsănđuổinó.Chúng

cũngănmặcnhưcậu–Ôngliếcmắtnhìnlêntrờivàthởdài.–Thôi,điđi,cậuđanglàmtôichậmbuổicầukinhnamazđấy.

Nhưngtôiđãsẵnsànglaongayxuốngngõhẻmđó.Tôilầnlượttìmkhắpkhuphốchợtrongmấyphútsaunhưngvôích.Có

thểônggiàthươngnhânđãnhìnnhầm.Trừphiôngtanhìnthấychiếcdiềuxanhthật.Ýnghĩtôisẽđặttaylênchiếcdiềuđó…Tôichuiđầuvàomọingõhẻm,mọicửahàng.KhôngcódấuhiệunàocủaHassan.

TôibắtđầulobóngđêmđổxuốngtrướckhitìmthấyHassan,bỗngnghethấytiếngngườiởphíatrước.Tôiđãtớimộtconđườnghẻolánhlầylội.Conđườngnàyvuônggócvớiđoạncuốicủađạilộchínhphânđôikhuphốchợ.Tôirẽtheonhữngvếtchânvàđitheohướngcótiếngngười.Ủngtôinhópnhéptrongbùnmỗibướctôiđi,vàhơithởtôiphảranhưkhóitrắngtrướcmặt.Lốiđihẹpchạysongsongmộtbênkhesuốiphủđầytuyếtmàtớimùaxuânmộtdòngnướccóthểđổvềcuồncuộn.Phíabênkiasừngsữngnhữnghàngcâybáchnặngnềtuyếtphủgiữanhữngngôinhàbằngđấtsétmáibằng–đaphầnkhônghơnnhữngtúplềulàmấy–cáchnhaubằngcácngõhẹp.

Tôilạinghethấytiếngngười,lầnnàytohơn,từmộttrongnhữngngõnhỏấy.Tôirónrénđếnsátđầungõ.Nínthở,liếcnhìnquanhngõ.

Hassanđangđứngởcuốingõcụttrongtưthếtháchthức,hainắmđấmvặnlên,chânhơixoạcra.Đằngsaucậu,trênmộtđốngphếthảivàgạchvụn,vôicátlàchiếcdiềuxanh.ChiếcchìakhoámởcửatráitimcủaBaba.

ChặnlốiracủaHassanlàbađứacontrai,vẫnbathằnghômđóởtrênđồi,mộtngàysaucúđảochínhcủaDaoudKhan,khiHassanđãcứuchúngtôibằngchiếcsúngcaosucủacậu.Waliđứngởmộtbên,KamalđứngbênkiavàAssefđứnggiữa.Tôicảmthấycơthểtôithótlại,vàhơigailạnhsốnglưng.Assefcóvẻthoảimái,tựtin.Nóđangquayquayhaiquảđấmthépcủanó.Haithằngkiarụtrènhíchchân,hếtnhìnAsseflạinhìnHassan,nhưthểchúngđangdồnconthúvàomộtgócmàchỉcóAssefmớicóthềthuầnhoánổi.

-Súngcaosucủamàyđâurồi,thằngHazara?–Assefvừanóivừaxoayhaiquảđấmthéptrongtay.–Màyđãnóicáigìnhỉ?“ChúngnósẽphảigọimàylàthằngAssefMộtMắt.”ĐúngrồiAssefMộtMắt.Tàigiỏi.Tàigiỏi

thựcsựđấy.Nhưngmà,nếumàyđangcầmmộtthứvũkhínạpđạnthìtàigiỏicũngdễthôi.

Tôinhậnratôivẫncònchưathởđược.Tôithởra,chậmrãivàlặnglẽ.Tôicảmthấybịtêliệt.Tôinhìnchúngtiếnsátlạiđứacontraimàtôiđãcùnglớnlên,đứacontraicóbộmặtmôihẻlàkýứcđầuđờicủatôi.

-Nhưnghômnaylàmộtngàymaymắncủamày,thằngHazarakia,–Assefnói.Lưngnóquaylạiphíatôi,nhưngtôidámcượclànóđangnhănnhở.–Taođangtrongtâmtrạngmuốnthathứ.Chúngmàybảosao,haithằngkia?

-Thếlàrộnglượng,–Kamalnóingay.–Nhấtlàsaucáibộdạngláoxượcnótỏvớichúngtabậntrước.–NócốnóigiốnggiọngAssef,ngoạitrừvẫnrungrungtronggiọngnói.Thếlàtôihiểu:nókhôngsợHassan,thựcsựkhôngsợ.NósợbởivìnókhôngbiếtAssefnghĩgìtrongđầu.

Assefvẫyvẫybàntaytỏýkhinhmiệt:-Bakhshida.Miễntội.Thếlàxong.–Giọngnóhạxuốngmộtchút.–Tất

nhiên,khôngcógìchokhôngtrênđờinày,vàviệcthathứcủataophảikèmtheomộtgiánhỏ.

-Thếmớiphảichứ,–Kamalnói.-Khônggìmiễnphíhết,–Walithêmvào.-MàylàmộtthằngHazaramaymắnđấy,–Assefvừanóivừanhíchmột

bướcvềphíaHassan.–Bởivìhômnay,màysẽchỉphảitrảbằngcáidiềuxanhkiathôi.Rấtbiếtđiều,phảikhông,mấyđứa?

-Cònhơnbiếtđiềuấychứ–Kamalnói.Thậmchítừnơiđangđứng,tôicũngthấyđượcnỗisợhãiđangbòvàođôi

mắtHassan,nhưngcậulắcđầu:-Amiraghađãthắngtrongcuộcthiđấu,vàtôiphảiđuổibắtchiếcdiều

nàychocậuấy.Tôiđuổibắtnóđúngluật.ChiếcdiềunàylàcủaAmiragha.-MộtthằngHazaratrungthành,trungthànhnhưmộtconchó,–Assef

nói.Kamalcườilênthethévàbồnchồn.-Nhưngtrướckhimàyhysinhbảnthânchonó,hãynghĩtớiđiềunày:

Liệunócólàmthếchomàykhông?Màyđãbaogiờthắcmắc,tạisaonóchẳngbaogiờchomàyvàochơicùngkhinócókháchkhông?Tạisaonóchỉchơivớimàykhikhôngcóaikhácquanhnó?Taosẽbảochomàybiếttạisao,Hazara.Bởivìđốivớinó,màychẳnglàgìngoàimộtconchóxấuxí.Mộtconvậtgìđónócóthểchơivớikhinóbuồnchán,mộtconvậtgìđónócóthểđáđikhinótứcgiận.Đừngtựlừadốimìnhnữavànghĩmàylàthứgìđóhơnthế.

-Amiraghavàtôilànhữngngườibạn,–Hassannói.Cậucóvẻđỏmặt.-Nhữngngườibạnư?–Assefvừanóivừacười–Mày,đồngốcđáng

thương!Mộtngàynàođó,màysẽtỉnhrakhỏicáiýnghĩngôngcuồngnho

nhỏcủamàyvàsẽhiểunólàmộtthằngbạntốtđếnmứcnào.Cònbâygiờ,mẹkiếp!Đủrồi.Đưacáidiềuấychochúngtao.

Hassancúixuốngnhặtmộthònđá.Assefnaonúng.Nólùimộtbướcrồidừnglại:-Hazara,cơhộicuốicùngđấy.Hassantrảlờibằngviệcgiơtayđangcầmhònđálên.-Tùymàythôi.Assefcởikhuyáokhoácmùađông,rồicởihẳnra,từtừvàcẩnthậngấp

lại.Nóđểáovàochântường.Tôimởmiệng,suýtnóiramộtđiềugìđó.Suýtthôi.Phầncònlạicủađờitôicóthểđãkhácđinếutôinói.Nhưngtôikhôngnói.Tôichỉxemthôi.Têliệt.

Assefvẫytayrahiệu,vàhaithằngkiatáchratạothànhnửađườngtrònvâyHassantrongngõ.Assefnói:

-Taođổiýrồi.Hazara,taovẫnđểmàygiữchiếcdiều.Taovẫnđểchomàygiữnó,đểnósẽmãimãinhắcnhởmàyvềnhữnggìtaođịnhlàmđây.

Rồinótấncông.Hassandùnghếtsứcnémhònđá.HònđáđậpvàotránAssef.NóthétlênvàlaongườivàoHassan,đánhHassanngãxuốngđất.WalivàKamalđánhhôi.Tôicắnnắmđấmcủatôi.Mắtnhắmlại.

Mộthồiức:MàycóbiếtHassanvàmàyđượcnuôitừcùngmộtbầuvúkhông?Mày

cóbiếtđiềuđókhông,Amiragha?Sakinalàtênbà.BàlàmộtphụnữHazanaxinhđẹp,mắtxanh,từBamiyanđếnvàbàrumàybằngnhữngbàicahônlễcổ.Ngườitabảocótìnhanhemmáumủgiữanhữngngườiđượcnuôitừcùngmộtbầuvú.Màycóbiếtđiềuđókhông?

Mộthồiức:“Lũtrẻ,mỗiđứamộtđồngrupia.Mỗiđứachỉmộtrupiathôi,vàtasẽvén

bứcmànsựthật.”Ônggiàngồidựavàobờtườngđất.Đôimắtmùloàcủaôngnhưbạcnấuchảybámchặtsâuhoắmbêntrong,haichiếchốsinhđôi.Cúixuốngchiếcgậychống,ôngthầybóixoaxoabàntayxươngxẩulênđôimáhõmcủamình.Bàntaykhumlạitrướcmặtchúngtôi.“Khôngmấtnhiềuđểhỏisựthậtđâu,chỉmộtrupiamỗicháuthôi,phảikhôngnào?”Hassanbỏmộtđồngvàolòngbàntaynhưdathuộc.Tôicũngbỏmộtđồngvào.“NhândanhThánhAllahđạiphúcđứcđạinhântừ”,ôngthầybóigiàlẩmbẩm.ÔngcầmbàntaycủaHassantrước,lấymộtmóngtaycứngnhưsừngcàoganbàntaycậu,càoquanhrồilạiquanh.RồingóntayuểoảiđưalênmặtHassan,từtừvạchtheođườngcongđôimá,đườngviềncủamôi,làmthànhmộtâmthanhsồnsộtkhôkhan.NhữngngóntaythànhchaicủaôngcọphảimắtcủaHassan.Bàntaydừngởđó.Nấnná.Mộtbóngmờlướtquakhuônmặtônggià.Hassanvàtôiliếcnhìnnhau.ÔnggiànắmlấytayHassanvàtrảlạiđồngrupiavàolòngbàntaycậu,ôngquaylạiphíatôi.Ôngnói:“Còncậuthếnào,anhbạntrẻ?”Bênkiabứctườngmộtcongàtrốnggáy.Ônggiàgiơtaynắm

taytôivàtôirụtlại.Mộtgiấcmơ:Tôibịlạctrongmộttrậnbãotuyết,giógàorítnémnhữngbôngtuyếtlạnh

buốtvàotôi.Tôiloạngchoạnglêbướcdướinhữnglớptuyếttrắngtrượt.Tôikêucứu,nhưnggiódậpnhữngtiếngkêucủatôiđi.Tôingãvànằmthởhổnhểntrêntuyết,chìmtrongmàutrắng,gióhútrongtaitôi.Tôinhìntuyếtvùixoádấuchântôi.Tôinghĩ,giờthìtađãlàmộtconma,conmakhôngcódấuchân.Tôilạikêuvánglên,niềmhyvọngờnhạttheodấuchântôi.Nhưnglầnnày,mộttiếngúớđáplại.Tôichemắtvàtìmcáchngồidậy.Tôithoángnhìnthấy,ngoàilớpmàntuyếtđangđuđưa,mộtcáigìđóchuyểnđộng,mộtcơngiósắcmàu.Mộthìnhbóngthânquenhiệnra.Mộtbàntayvươnrachotôi.Tôinhìnthấymấyvếtcứasâu,songsongvớinhautrongganbàntay,máuđangnhỏ,vấyđỏlêntuyết.Tôinắmlấybàntayvàbấtchợttuyếtbiếnmất.Chúngtôiđangđứngtrênmộtcánhđồngtáođầycỏxanhvớinhữngsợimâymỏngtrôidạtbêntrên.Tôinhìnlênvàthấytrờiquanđầynhữngchiếcdiều,xanh,vàng,đỏ,dacam.Chúnglunglinhtrongánhsángbanchiều.

***Mộtđốngphếthải,gạchvụnvôivữađổbừatrênlốingõ.Lốpxeđạpcũ,

chailọbócnhãn,nhữngtạpchíráchnát,nhữngnhậtbáongảvàng,tấtcảrảirácgiữamộtđốnggạchvàmảnhsắcxi-măng.Cáilòsưởiganghangỉvớimộtlỗthủngởthànhlò,nghiêngnghiêngdựavàotường.Nhưngcóhaivậtgiữađốngrácthảiđómàtôikhôngthểkhôngnhìn:Mộtthứlàchiếcdiềuxanhdựngvàotườngsátvớicáilòsưởigang,thứnữalàchiếcquầndàinhungtămmàunâucủaHassannémtrênđốnggạchcũ.

-Tôikhôngbiết,–Waliđangnói.–Bốtôibảothếlàcótội–Giọngnótỏrakhôngchắcchắn,đồngthờihồihộpvàkhiếpsợ.Hassannằm,cằmcắmxuốngđất.WalivàKamalmỗiđứakẹpchặtmộtcánhtay,vặncongkhuỷutayđểhaitayHassanépvàosaulưng.Assefđứngbênchúngtheodõi,gótủngđituyếtcủanónghiếnlêngáycủaHassan.

-Bốmàycũngkhôngbiếtđượcđâu,–Assefnói.–Vàchẳngcógìlàtộilỗikhidạychoconlừaláoxượcmộtbàihọc.-Tôikhôngbiết,–Walilẩmbẩm.-Tuỳmày,–AssefnóirồiquaylạiKamal.–Cònmàythếnào?

-Tôi…ờ…-ChỉlàmộtthằngHazara,–Assefnói.NhưngKamalvẫnnhìnđiđâu.-Thôiđược,–Assefsốtruộtnói.–Tấtcảnhữnggìtaomuốnlũyếunhư

sênchúngmàylàmlàghìchặtnóxuống.Cólàmđượckhông?WalivàKamalgậtđầu.Chúngcóvẻyêntâmhơn.AssefquỳxuốngphíasauHassan,đưahaitaylênhángHassanlộttrần

đôimôngcủacậura.NóvẫnđểmộttaylênlưngHassan,vàtaykiatháokhoádâylưngcủanó,mởkhoákéoquầnbòcủanó.Némquầnlótcủanó

xuống.NóquỳsátphíasauHassan.Hassankhôngchốnglại.Cũngkhôngrênrỉ.Cậuhơingócđầulên,vàtôilờmờthấykhuônmặtcậuấy.Thấysựcamchịutrênđó.Đólàmộtcáinhìntôitừngthấytrướcđây.Đólàcáinhìncủaconcừunon.

NgàymailàngàythứMườicủaDhulHijjah,tứcthángcuốitheolịchđạoHồi,cũnglàngàyđầucủalễbangàyEidAl-Adha,hayEid-e-QorbannhưngườiAfghanvẫngọi–ngàyđểtônvinhnhàtiêntriIbrahimsuýtnữađãhysinhcontraimìnhchoThượngđế.Babanămnayđãlạitựtaychọnramộtconcừunữa,mộtconđốmtrắngvớihaitaicúpmàuđen.

Tấtcảchúngtôiđềuđứngởsânsau,Hassan,Ali,Babavàtôi.Ônggiáosĩđọckinhcầunguyện,vòrâumình.Babalẩmbẩm.Tiếptụclẩmbẩmchẳngaingherõ.Ôngtỏvẻphiềnvớiviệccầunguyệndàidòngnày,cáinghilễlàmmónthịthalal.BabanhạobángcâuchuyệnđằngsaulễEidnày,giốngnhưôngvẫnnhạobángmọithứmangmàusắctôngiáo.NhưngôngtôntrọngtruyềnthốngcủalễEid-e-Qorban.Tụclệlàchiathịtrathànhba,mộtphầnchogiađình,mộtphầnchobạnhữu,mộtphầnchongườinghèo.Nămnào,Babacũngđemtấtcảchongườinghèo.Ngườigiàubéođủrồi,ôngbảothế.

Giáosĩkếtthúcbàicầukinh.Ameen.Ôngchọncondaobếpcólưỡidài.Tụclệlàkhôngđượcđểconcừunhìnthấycondao.ÔngAlichoconvậtănmộtmiếngđường,mộttụclệkhác,đểlàmchocáichếtngọtngàohơn.Concừuđáchân,nhưngkhôngnhiều.Giáosĩnắmlấyphíadướixươnghàmnóvàkềlưỡidaovàocổ.Đúngmộtgiâytrướckhiôngcắthọngconcừubằngmộtđộngtácsànhsỏi,tôinhìnthấymắtconcừu.Đólàcáinhìnámảnhnhữnggiấcmơcủatôisuốtnhiềutuầnlễ.Tôikhônghiểutạisaotôilạiquansátcáinghilễhàngnămnàyởsânsau.Nhữngcơnácmộngcủatôicứkéodàimãisaukhivếtmáutrêncỏđãphaimàu.Nhưngtôivẫncứquansát.Tôiquansátvìcáinhìnchấpthuậntrongđôimắtconvật.Tôitưởngtượngconvậthiểurằngcáichếtsắpđếncủamìnhlàvìmộtmụcđíchcaocảhơn.Đólàcáinhìn…

***Tôingừngquansát,quayrakhỏingõ.Mộtcáigìâmấmđangchảyxuống

cổtaytôi.Tôichớpchớpmắt,thấymìnhvẫncònđangcắnnắmđấm,mạnhđếnbậtmáutừnhữngđốtngóntay.Tôinhậnramộtcáigìkhác.Tôiđangkhóc.Đúngtớigầnchorẽ,tôinghethấytiếnghựhựđềunhịpvànhanhcủaAssef.Tôicómộtcơmaycuốicùngđểraquyếtđịnh.Mộtcơhộitốihậuđểquyếtđịnhtôisẽlàngườithếnào.TôicóthểbướcvàocáingõđóhỗtrợHassan–đúngnhưcáicáchcậuấyđãtừnggiảicứutôimọilầntrongquákhứ–vàchấpnhậnbấtcứchuyệngìxảyravớimình.Hoặctôichạytrốn.

Cuốicùng,tôichạytrốn.

Tôichạytrốnbởivìtôilàmộtthằnghèn.TôisợAssefvàtấtcảnhữnggìnócóthểlàmđốivớitôi.Tôisợbịđánh.Đólànhữnggìtôiđãtựnhủlúctôiquayrakhỏicáingõđó.Tôithựcsựcảmnhậnđượcsựhènhạ,bởivìlýdocóthậtvàduynhấtkhiếntôichạytrốnlàAssefcólý:Khôngcógìchokhôngtrênđờinày.CóthểHassanlàcáigiátôiphảitrả,concừunontôiphảigiếthạiđểgiànhđượcBaba.Phảichăngđólàcáigiátươngxứng?Câutrảlờibồngbềnhtrôidạtđếntrínãotỉnhtáocủatôitrướckhitôicóthểgạtđi:CậuấychỉlàmộtthằngHazara,chẳngphảithếư?

Tôichạyvềtheoconđườngtôiđãđến,chạykhỏicáikhuphốchợhầunhưhoangvắngấy.Tôiloạngchoạngchạyđếnmộtquầyhàng,dựangườivàocánhcửacókhoámócđanglắclư.Tôiđứngđóthởhổnhển,mồhôivãra,mongsaomọichuyệnkhácđi.

Khoảngmườilămphútsau,tôinghethấynhữngtiếngnóivàtiếngbướcchân.TôinépngườisaucáiquầyvàthấyAssefcùnghaithằngkiachạyvụtqua,cườicợtkhichúngvộivãrútkhỏicáingõhoangvắngấy.Tôimiễncưỡngđợithêmmườiphútnữa.Rồitôibướcchânquaylạicáilốiđiđầyvếtbánhxedọctheokhesuốiđầytuyết.TôiliếcnhìntrongánhsánglờmờvàpháthiệnraHassanđangbướcchậmrãivềphíatôi.Tôigặpcậubênmộtcâyphongtrụilátrênbờsuối.

Cậucầmchiếcdiềuxanhtronghaitay,đólàvậtđầutiêntôinhìnthấy.Vàbâygiờtôikhôngthểdốitrámàbảorằng,mắttôikhôngliếcnhìnmấyvếtrách.Áochapancủacậuđầynhưngvếtbùnhoenbẩnởphíatrướcvàáosơmibịxétoạcđếntậncổ.Cậudừnglại.Chânlảođảonhưsắpgụcngã.Rồitựđứngvữngđược,traochotôichiếcdiều.

-Cậuởđâu?Tôiđãđitìmcậu,–Tôinói.Thốtranhữnglờiđónhưđangnhaiđá.

Hassankéoốngtayáođưalênngangmặt,launướcmũivànướcmắt.Tôiđợichocậunóimộtđiềugì,nhưngchúngtôichỉđứngđótrơtrơtrongimlặng,trongánhsángmờnhạt.TôiphảibiếtơnbóngtốiđếnsớmđổlênkhuônmặtHassanvàchemặttôiđi.Tôilấylàmmừngvìtôiđãkhôngnhìntrảlạicáinhìnchằmchằmcủacậu.Cậucóbiếttôibiếtkhông?Vànếucậubiết,thìliệutôisẽthấygìnếuphảinhìnvàođôimắtcủacậu?Tráchmắng?Tứcgiận?Hoặc,cầuThượngđếngănlại,nhữnggìtôisợnhất:sựtậntuỵngâythơ?Hơntấtcảmọithứ,đólàđiềumàtôikhôngthểnhìnnổi.

Cậuđịnhnóimộtđiềugìđó,nhưnggiọngnghẹnlại.Cậumímmiệng,mởmiệng,rồilạimímchặtlại.Lùimộtbước.Laumặt.ĐólàtấtcảnhữnggìHassanvàtôitừngđảđộngđếnvềchuyệnđãxảyratrongcáingõấy.Tôinghĩcậusẽbậtkhóc,nhưngcậukhôngthế,khiếntôiantâm,vàtôivờnhưkhôngnghethấytiếngnghẹntắctronggiọngcậu.Hệtnhưtôigiảvờkhôngtrôngthấyvếtbẩnởđũngquầncậu.Hoặcnhữnggiọtnhỏxíuđónhỏxuốngtừgiữahaichâncậulàmvấybẩnmặttuyết.

“Aghasahibsẽlolắng”làtấtcảnhưnggìcậunói.Cậungoảnhđivàkhậpkhiễngrờikhỏichỗtôi.

***Chuyệnđóxảyrađúngnhưtôitưởngtượng.Tôimởcửaphòngđọcđầykhóithuốcvàbướcvào.BabavàchúRahim

Khanđanguốngtrà,vừanghetintứcbịnhiễutrênradio.Nhữngcáiđầuquaylại.Rồimộtnụcườinởtrênđôimôichatôi.Ôngdanghaicánhtayra.Tôiđặtchiếcdiềuxuống,vàbướcvàohaicánhtaymậpmạplônglácủaông.Tôivùimặtvàohơiấmngựcôngvàkhóc.Babaômchặtlấytôi,lắcqualắclại,lắcluilắctớingườitôi.Trongcánhtayông,tôiquênnhữnggìtôiđãlàm.Vàthếcũnghay.

Chương8Liềnmộttuầnlễ,tôihầunhưkhônggặpHassan.Tôithứcdậyđãthấy

bánhnướng,tràphasẵn,mộtquảtrứngluộctrênbànăn.Quầnáotôingàyhômấyđãđượclàvàgấplại,đểtrênchiếcghếmâytrongtiềnsảnh,chỗHassanthườnglàquầnáo.Cậuấyvẫnquenđợitôingồivàobànănđiểmtâmtrướckhibắtđầulà,đểchúngtôicóthểchuyệntrò.Vẫnthườnghátnữa,áttiếngréocủabànlàhơi,hátnhữngbàicaHazaracổvềnhữngcánhđồnghoatuylíp.Bâygiờchỉcònđốngquầnáođãgấpđónchàotôi.Thếthôi,vàbữađiểmtâmtôihiếmkhiănhết.

Mộtbuổisángảmđạm,trongkhitôiđanglănlănquảtrứngluộctrênchiếcđĩacủatôi,ôngAlibướcvào,bêtheomộtômcủichẻrồi.TôihỏiôngHassanđangởđâu.

-Nólạivềngủrồi,–Alivừanóivừaquỳxuốngtrướclòsưởiôngkéocánhcửalòvuôngnhỏmởra.

LiệuHassancóthểchơihômnaykhông?ÔngAlidừnglạivớikhúccủitrongtay.Mộtcáinhìnlolắnghiệnlên

khuônmặtông.-Gầnđây,tấtcảnhữnggìnómuốnlàngủ.Nóvẫnlàmnhữngviệclặtvặt.

–Tôitrôngchừngnómà–nhưngsaurồinóchỉmuốnchuivàochăn.Tôicóthểhỏicậumộtđiềukhông?

-Nếuôngcầnhỏi.-Saucuộcthiđấudiều,nóvềnhà,chảymáuđôichút,áosơmiráchtoạc.

Tôihỏinó,xảyrachuyệngì,nónóichẳngcóchuyệngì,xôxátđôichútvớimấyđứavềcáidiềuthôi.

Tôikhôngnóigì.Chỉtiếptụclănlănquảtrứngtrênchiếcđĩacủatôi.-Amiragha,đãxảyrachuyệngìvớinóư?Chuyệngìmànókhôngnói

chotôibiết?Tôinhúnvai:-Tôilàmsaobiếtđược?-Cậunênnóichotôibiết,phảikhôngnào?Inshallah,lạytrờicậusẽnói

chotôibiết,nếuđãxảyrachuyệngìphảikhông?-Nhưtôiđãnóiđấy,làmsaotôibiếtđượcchuyệngìxảyravớicậuấy?–

Tôisốtruộtbảo.–Cóthểcậuấyốm.ÔngAli,mọingườivẫnthườngốmđấythôi.Lúcnàytôiđangsắpchếtcóngđây,hômnayôngcóđịnhđốtlòlênkhông?

Đêmđó,tôihỏiBabaliệuthứSáunày,tôicóthểđiJalalabadkhông.Ôngđangxoayxoaytrênchiếcghếquayđệmdađằngsaubànviết,đọcmộttờnhậtbáo.Ôngđặtbáoxuống,bỏđôikínhlãomàtôikhôngưachútnàora.–Babachưagià,khônggiàchútnàovàBabacònsốngnhiềunămnữa,vậytạisaoôngcứphảiđeođôikínhvớvẩnấy?

-Saolạikhông!–Ôngnói.GầnđâyBabađồngývớitôimọiyêucầucủatôi.Khôngchỉcóthế,đúnghaiđêmtrướcđây,ônghỏitôiliệutôicómuốnxemphimElcid[33]vớiCharltonHestonởrạpchiếuphimAryanakhông.

-ConcómuốnbảoHassanđicùngđếnJalalabadkhông?TạisaoBabalạiphảilàmhỏngchuyếnđinhưthế?-Cậuấyđangmareez[34],–tôinói.–Cảmthấykhôngđượckhoẻ.-Thậtư?–Babangừngxoayđixoaylạitrongchiếcghế–Cóchuyệngì

vớinóư?Tôinhúnvaivàngồithụtvàochiếcsofabênlòsưởi:-Cậuấybịcảmlạnhhoặcmộtbệnhgìđó.ÔngAlibảo,cậuấyđangngủ

chođỡhơn.-BốkhônghaygặpHassan,mấyngàygầnđây,–Babanói.–Vậycó

đúngchỉlàbịlạnhkhông?Tôikhôngkhỏicămghétcáchôngnhíulôngmàylạitỏralolắng.-Chỉlàbịlạnhthôi.VậythứSáuchúngtađichứ,Baba?-Ừ,ừ,–Babavừanóivừavùngrakhỏibànlàmviệc–TộichoHassan

quá.Bốnghĩnếunóđicùngconcóthểđượcvuihơn.-Ồ,cảhaichúngtacóthểvuivớinhau,–tôinói.Babamỉmcười.Nháymắt.Rồinói:-Mặcấmvào.Lẽrađãchỉcóhaichúngtôithôi–tôimuốnnhưthế–thìtớitốithứTư,

Babađãthuxếpmờithêmhaitángườikhácnữa.ÔnggọichongườianhhọHomayounvànóiôngsắpđiJalalabadthứSáunày.HomayounđãtừnghọcchếtạomáyởPháp,cómộtngôinhàởJalalabad,nóirằnganhvẫnthíchtấtcảmọingườiquađấy,vàanhsẽđemtheolũtrẻ,haibàvợ,rồikhianhởđó,thìcôemhọShafiqavàgiađìnhcôtừHeratcũngtớithăm,cóthểcôsẽthíchđicùnghọ,vàvìcôđangởvớianhhọNaderởKabul,giađìnhônganhcũngphảiđượcmời,mặcdùHomayounvàNadercònmộtchútcừuthùcốhữu,vànếuNaderđượcmời,chắcchắnngườiemtraiFaruqcũngphảiđượcmời,nếukhôngsẽcảmthấybịxúcphạmvàanhtacóthểsẽkhôngmờihọdựlễcướicongáimìnhvàothángsau,và…

Chúngtôingồiđầybachiếcxe.TôingồicùngxevớiBaba,RahimKhanvàKakaHomayoun–Babađãdạytôitừlúccònnhỏ,phảigọibấtkỳhọhàngđànônglớntuổihơnnàobằngKaka,hoặcchúbác,bấtkỳhọhàngđànbàlớntuổihơnnàobằngKhala,hoặccôdì.HaingườivợKakaHomayouncũngngồicùngxevớichúngtôi.Ngườivợnhiềutuổihơncómộtbộmặtnhănnhóvớinhưngmụncóctrênhaibàntay,ngườivợtrẻlúcnàocũngsựcnứcmùinướchoa,cònluônkhiêuvũvớiđôimắtnhắmnghiền–haiđứacongáisinhđôicủaKakaHomayouncũngvậy.Tôingồiởhàngsau,sayxevàchóngmặt,bịkẹpnhưchiếcbánhsandwichgiữahaiđứacongáisinhđôibảytuổi,cứđèquađùitôiđểphátvàongườinhau.Conđườngđiđến

Jalalabadlàchặngđườngvấtvả,haigiờđồnghồngoằnngoèodọctheonhữngdốcnúidựngđứng,vàbụngtôinônnaoởmỗichỗngoặtgấp.Từngngườitrongxeđềutròchuyện,tròchuyệnầmĩvàcùnglúcgầnnhưrítlên,nhưngườiAfghanthườngnói.Tôihỏimộttronghaichịemsinhđôi–FazilahoặcKarima,tôichẳngbaogiờcóthểbiếttênnàovàovớitênnào–xemcóthểđổichỗngồigầncửaxechotôi,đểtôicóthểthởhítkhítrờivìtôibịsayxe.Nóthèlưỡiravàbảokhông.Tôibảonó,tốtthôi,nhưngtôisẽkhôngthểchịutráchnhiệmvềviệcnônvàobộváyáomớicủanó.Mộtphútsau,tôithòđầurangoàicửaxe.Tôingắmconđườngvenvựcthẳmlênlênxuốngxuống,ngoằnngoèotheosườnnúi,vàđếmnhữngchiếcxetảinhiềumàu,nhồichặtcứngnhữngngườingồixổm,bịvượtqua.Tôicốnhắmmắtlại,mặcchogiótạtvàohaimá,mởmiệngđểnuốtkhôngkhítrongsạch.Tôivẫnkhôngcảmthấykháhơn.Mộtngóntaythọcvàosườntôi.ChắclàFazila/Larimagìđó.Tôihỏi:

-Cáigì?-Bốvừakểchomọingườivềcuộcthiđấu–Babanói,từsautaylái.

KakaHomayounvàhaibàvợtừhàngghếgiữamỉmcườivớitôi.-Hômđóphảiđếnmộttrămchiếcdiềuhả?–Babanói.–Cóđúngthế

không,Amir?-Conđoánphảithế,–tôilúngbúng.-Mộttrămchiếcdiều,Homayounjan.Khônglaafđâu.Vàchiếcduynhất

cònbayvàophútcuốicủangàyhômđólàdiềucủaAmir.Nócó67chiếcdiềucuốicùngbịhạởnhàấy,mộtchiếcdiềuxanhđẹp.HassanvàAmircùngđuổibắtđấy.

-Chúcmừng,–KakaHomayounnói.Ngườivợcả,ngườicónhữngmụncóc,vỗtay,“Wahwah[35]!Chàchà!Amirjan,tấtcảchúngtarấttựhàovềcháu!”.Ngườivợtrẻcùngphụhoạtheo.Rồitấtcảđềuvỗtay,cangợiầmĩ,bảotôiđãkhiếnchobọnhọtựhào.ChỉmỗichúRahimKhan,ngồitrênghếkháchcạnhBabalàimlặng.Chúchằmchằmnhìnvàotôirấtlạ.

-Baba,đỗxelạiđi,–tôinói.-Gìvậy?-Consayxe,–tôilúngbúng,ngảngườivàothànhghế,épchặt

vàohaicôcongáicủaKakaHomayoun.MặtcủaFazila/Karimanhănlại,chúngkêunheonhéo.

-ĐỗlạiđiKaka!Mặtanhấyvàngrarồi!Cháukhôngmuốnanhấyphunvàobộáomớicủacháu!

Babachoxeđỗlại,nhưngtôikhôngnôn.Vàiphútsau,tôingồitrênmộttảngđábênđườngtrongkhimọingườirakhỏixehítthở.BabađanghútthuốcvớiKakaHomayoun,ôngnàybảoFazila/KarimađừngkhócnữavàsẽmuachomộtbộváyáomớiởJalalabad.Tôinhắmmắtlại.quaymặtvềphíamặttrời.Nhữngbónghìnhnhonhỏhìnhthànhsaubờmitôi,nhưtròchơidùngtaytạobóngtrêntường.Chúngxoắnlại,hoàvàonhau,tạothànhmột

hìnhảnhduynhất:chiếcquầnnhungkẻmàunâubịtụtravứttrênđốnggạchcũtrongcáingõ.

NgôinhàhaitầngtrắngcủaKakaHomayounởJalalabadcómộtbancôngnhìnbaoquátcảkhuvườnrộngcótườngngăn,trồngtáovàhồngquả.Ởđócónhữngbờgiậumàvềmùahèngườilàmvườnuốntỉathànhnhữngconvậtvàmộtbểbơivớigạchlátmàungọcbích.Tôingồitrênbờbểbơicạnnước,ngoạitrừnhữnglớptuyếtđangtanởdướiđáy,chânđungđưatrongbể.LũtrẻnhàKakaHomayounđangchơitròtrốntìmởcuốisân.Nhữngngườiphụnữđangnấuănvàtôingửithấymùihànhphi,nghethấytiếngphùphùcủabếpga,tiếngnhạcvàtiếngcười.Baba,chúRahimKhan,KakaHomayounvàKakaNadelđangngồitrênbaolơnhútthuốc.KakaHomayounđangnóichohọrằngôngmangtheomáychiếuđểxemảnhchụpnướcPháp.ĐãmườinămkểtừngàyôngrờikhỏiParisvàôngvẫnchiếunhữngbứcảnhngớngẩnđó.

Nhẽrakhôngnêncảmthấythếnày.Babavàtôicuốicùngđãthânthiếtvớinhau.ChúngtôiđãđếnvườnthúvàingàytrướcxemconsưtửMarjan,vàtôiđánémmạnhmộtviênsỏivàocongấukhikhôngcóaiđểý.SauđóchúngtôiđãđếnNhàhàngKabobcủaDadkhodaởphíabênkiaCôngviênĐiệnảnh,ănmóncừukabobcùngbánhnaanmớinướngtừlònướngtandoor[36].BabakểchotôinghechuyệnvềnhữngchuyếnđiẤnĐộvàsangNgacủaông,nhữngngườidânôngđãgặp,nhưmộtcặpvợchồngcụttaycụtchânởBombayđãcướinhauđượcbốnmươibảynămvànuôilớnmườimộtđứacon.ĐượctrảiquamộtngàynhưthếvớiBaba,nghenhữngchuyệncủaông,nhẽraphảivui.Cuốicùngtôiđãcónhữnggìtôimuốnsuốtnhữngnămđó.Chỉtrừgiờđâytuyđãcónó,nhưngtôilạicảmthấyrỗngtuếchnhưcáibểbơibịbỏquênmàtôiđangđungđưađôichânvàonày.

Cácbàvợvàmấycôcongáiphụcvụbữatối–cơm,thịtviênkofta,qurmagàgiò–lúcmặttrờilặn.Chúngtôiăntốitheolốitruyềnthống,ngồitrênnhữngtấmđệmnhỏquanhphòngăn,khănăntrảitrênsàn,ănbốctheotừngmâmbốnnămngườimột.TôikhôngđóinhưngcũngngồixuốngănlấylệcùngBaba,KakaFaruq,vàhaicontraicủaKakaHomayoun.Babađãlàmmộtchútscotchtrướckhiăn,vẫnđanghuênhhoangvềcuộcthiđấudiều,tôiđãbaylâuhơntấtcảnhưthếnào,tôiđãtrởvềnhàcùngvớichiếcdiềucuốicùngbịhạrasao.Giọngnóinhưbomnổcủaôngáthếtcảphòng.Mọingườiđềungẩngđầulênkhỏimâmthứcănhòreochúcmừng.KakaFaruqdùngbàntaysạchvỗvỗvàolưngtôi.Tôicảmthấynhưbịđâmdaovàomắt.

Sauđó,lúcquánửađêm,saumấygiờchơibàipokegiữaBabavànhữngngườihọhàng,đànôngnằmngủtrênnhữngchiếcđệmtrảisongsongvẫntrongcáiphòngchúngtôiăntối,đànbàlêntrêngác.Mộtgiờsautôivẫnkhôngngủđược.Tôilănbênnọ,quaybênkiatrongkhinhữngngườihọhàngtôi,ưửthởdài,ngáytrongkhingủ.Tôingồidậy.Mộtmảnhtrănglùa

quacửasổ.-MìnhđãchứngkiếnHassanbịhiếp,–tôinói-chẳngvớiai.Babacựaquậytronggiấcngủ.KakaHomayounưử.Một

phầnconngườitôimongaiđótỉnhgiấc,vànghethấy,đểtôisẽkhôngphảisốngvớisựdốitránàythêmnữa.Nhưngkhôngaitỉnhdậyvàtrongsựimlặngtiếptheo,tôihiểurabảnchấtlờinguyềnmớicủatôi:Tôisẽphảixoayxởđểthoátkhỏichuyệnđó.

TôinghĩtớigiấcmơcủaHassan,giấcmơchúngtôibơitrongmộtcáihồ.Khôngcóquỷnàohết,cậuđãnói,chỉcónướcthôi.Trừphicậuđãnhầmvềđiềuđó.Cómộtconquỷởtronghồ.NóđãtúmlấyhaimắtcáchânHassan,kéotụtcậuxuốngdướiđáyhồtămtối.Tôilàconquỷđó.

Đólàcáiđêmtôitrởthànhngườimấtngủ.TôikhôngnóichuyệnvớiHassanmãitớitậngiữatuầnsau.Tôichỉmới

ănhếtnửabữatrưa,vàHassanđanglàmnhữngmónănchotôi.TôiđangbướclêngácđểvềphòngtôithìHassanhỏitôicómuốnđibộlênđồikhông.Tôibảotôimệt.Hassantrôngcũngmệt–cậusútcânvànhữngquầngthâmxuấthiệndướiđôimắtlồilêncủacậu.Nhưngkhicậuhỏilại,tôimiễncưỡngđồngý.

Chúngtôivấtvảleolênđồi,ủngcủachúngtôilépnhéptrongbùntuyết.Chẳngaitrongchúngtôinóigì.Chúngtôingồidướigốccâylựuquenthuộc,vàtôibiếttôiđãlàmmộtviệcsailầm.Lẽratôikhôngđượclênđồi.NhữngchữtôiđãkhắclênthâncâybằngcondaobếpcủaôngAli:AmirvàHassan:HaiSultancủaKabul.Lúcnàytôikhôngchịunổikhinhìnvàochúng.

CậunhờtôiđọccuốnShahnamahchocậunghevàtôibảocậutôiđãđổiý.Bảotôichỉmuốnvềphòng.Cậunhìnđichỗkhác,nhúnvai.Chúngtôibướcxuốngconđườngbannãychúngtôivừamớileolên:trongimlặng.Vàlầnđầutiêntrongđờitôikhôngthểđợiđếnmùaxuân.

Kýứcvềphầncònlạicủamùađôngnăm1975ấyhầunhưmờmịt.Tôinhớ,tôikhásungsướngkhiBabaởnhà.Chúngtôiăncùng,cùngđixemphim,thămKakaHomayounhayKakaFaruq.ĐôikhichúRahimKhanđếnthămvàBabachophéptôingồitrongphòngđọccủaông,uốngtràcùnghaingười.Ôngcũngđãđểtôiđọcchoôngnghemộttrongsốnhữngtruyệntôiviết.Thậtlàsungsướng,vàtôimuốnnhưthếmãimãi.VàtôitinBabacũngtinnhưthế.Cảhaichúngtôihẳnđãhiểunhauhơn.Ítnhấtvàithángsaucuộcđấudiều,Babavàtôiđãhoàquyệnvàonhautrongmộtảotưởngngọtngào,nhìnnhautheocáchtrướcđâychúngtôichưatừngcó.Chúngtôithựctếđãlừadốinhauđếnmứcnghĩrằng,mộtthứđồchơilàmbằnggiấydai,keodán,vàtre,theocáchnàođócóthểlấpkínđượchốsâungăncáchgiữachúngtôi.

NhưngkhiBabađivắng–màđivắngrấtthườngxuyên,tôilạitựnhốtmìnhtrongphòngriêng.Cứđôibangàytôilạiđọchếtmộtquyểnsách,viết

truyệnngắn,họccáchvẽngựa.TôithườngnghethấytiếngchânHassanloẹtquẹtquanhbếpvàobuổisáng,tiếnglengkengcủadaodĩabạc,tiếngphìhơicủaấmđuntrà.Tôithườngđợichođếnkhinghethấytiếngđóngcửalúcđótôimớiđixuốngănsáng.Trêntờlịchcủatôi,tôikhoanhtrònđánhdấungàyvàonămhọc,vàbắtđầuđếmngược.Hassanvẫncốnhennhómlạimọichuyệngiữachúngtôilàmtôiphátngán.Tôinhớlầncuốicùng.TôiđangởtrongphòngđọcmộtbảndịchvắntắtbằngtiếngFarsitruyệnIvanhoe[37],thìcậugõcửa.

-Chuyệngìđấy?-Tôiđịnhđếnhiệubánhmuabánhnaan,–cậunóiởngoàicửa.–Tôi

khôngbiếtliệucậu…liệucậucómuốnđicùngkhông.-Tôinghĩtôichỉđịnhđọcsách.–Tôinói,xoaxoahaibêntháidương.Ít

lâunay,mỗikhiHassanđếngần,tôilạinhứcđầu.-Hômnaylàngàynắngđẹp,–cậunói.-Tôibiết.-Đidạomộtchútcũngthúđấy.-Cậucứđi.-Nhưngtôimuốncậuđicùng,–cậunói.Rồidừnglại.Mộtcáigìđóđâm

sầmvàocánhcửa,cóthểlàtráncậuấy.–Tôikhôngbiếttôiđãlàmgì,Amiragha.Tôimongcậunóichotôibiết.Tôikhônghiểutạisaochúngtalạikhôngchơivớinhaunữa.

-Cậuchẳnglàmgìcả.Cứđiđi.-Cậucóthểnóichotôibiết.Tôisẽthôikhôngthếnữa.Tôigụcđầuxuốnglòngmình,haiđầugốikẹpchặthaibêntháidương,

nhưmộtcáibệkẹp,haimắtbịépnhắmlạivànói:-Tôisẽbảochocậubiếtđiềutôimuốncậuthôiđừnglàm.-Gìcũngđược.-Tôimuốncậuđừngquấyrầytôi.Tôimuốncậuxéokhỏiđây,–tôicáu

tiếtnói.Tôimongcậutrảđũatôingay,đẩybậtcửa,nóithẳngravớitôi–nhưthếmọichuyệnsẽdễdànghơn,tốthơn.Nhưngcậulạikhônglàmbấtcứđiềugìnhưthế,vàmấyphútsau–tôimởcửa,cậukhôngcònđấynữa.Tôingãvậtxuốnggiường,vùimặtdướigốivàkhóc.

TừđótrởđiHassanchỉloanhquanhởvòngngoàicuộcđờitôi.Tôisắpxếpmọiviệctrongngàyđểđảmbảochúngtôigiápmặtnhaucàngítcàngtốt.Bởivìkhicậuquanhquẩnbêntôi,khítrờiròrỉhếtkhỏiphòng.Ngựctôithắtlạivàtôikhôngthểhítthởđủkhôngkhí.Tôithườngđứngđó,thởhổnhểntrongcáibongbóngbịhúthếtkhítrờibénhỏcủariêngtôi.Nhưngngaycảkhikhôngcònquanhquẩn,cậuvẫnnhưthấpthoángđâuđây.Cậuởđótrongbộquầnáogiặtbằngtayvàđượclàphẳng,trênchiếcghếmây,đôidéplêấmápđểngoàibậccửa,bêncủisưởirựccháytronglòkhitôixuốngănđiểmtâm.Tôingoảnhđiđâucũngthấynhữngdấuhiệulòngtrungthànhcủa

cậu,lòngtrungthànhtrơtrơ,trờiđánhthánhvậtcủacậu.Đầumùaxuânđó,vàingàytrướckhibắtđầunămhọcmới,Babavàtôi

trồnghoatuylípởtrongvườn.Tuyếtđãtangầnhết,vànhữngdãyđồiphíaBắcđãlốmđốmnhữngđámcỏxanh.Đólàmộtbuổisángmátmẻ,hơiuám,Babađangngồixổmbêntôi,đàođấtvàtrồngnhữngcủcâytôiđưachoông.Ôngđangnóichotôibiết,phầnlớnmọingườinghĩtrồngtuylípvàomùathusẽtốthơn,vàđiềuđókhôngđúngnhưthếnào,dùtôibuộtmiệngnóira:

-Baba,đãbaogiờBabanghĩđếnchuyệnthuêngườiởmớichưa?Ôngnémcủhoatuylípxuống,vùicáibayvàođốngphân.Tháobaotay

làmvườnra.Tôiđãlàmônggiậtmình.-Hả,convừanóicáigì?-Conchỉthắcmắc,cóthếthôi.-Tạisaotalạimuốnlàmviệcđónhỉ?–Babanóicộclốc.-Conđoánbốsẽkhôngmà.Đóchỉlàmộtcâuhỏithôi.–Tôinóigiọng

nhinhídầntrởthànhgầnnhưtiếngthầmthì.Tôithấytiếcđãnóinhưthế.-CóphảidochuyệnconvàHassankhông?Tabiếtcóchuyệngìđấyđang

xảyragiữahaiđứa,nhưngbấtcứthếnào,haiđứacũngphảigiảiquyếtvớinhau,chứkhôngphảilàta.Tađứngngoàichuyệnđó.

-ConxinlỗiBaba.Ônglạiđeobaotayvào:-TalớnlêncùngvớiAli,–ôngnói,răngnghiếnlại.–Chatamangông

ấyvềnhà,ôngyêuAlinhưchínhcontraimình.BốnmươinămôngAlitừngsốngvớigiađìnhta.Bốnmươinămchếttiệtà?Vàconnghĩtađịnhđuổiôngấyđiư?–Lúcnàyôngquaylạitôi,mặtđỏnhưhoatuylíp.–Amir,tachưalầnnàođụngtayvàongườicon,nhưngconmànóinhưthếnữa…–Ôngngoảnhđi,lắcđầu.–Conlàmtaxấuhổ.VàHassan…Hassansẽchẳngđiđâucả,concóhiểukhông?

Tôicắmmặtxuốngvàbốcmộtvốctayđấtlạnh.Đểđấtlọtquakẽngóntaytôi.

-Tanói,concóhiểukhông?–Babagầmlên.Tôigiậtthót:-Có,thưaBaba…-Hassansẽkhôngđiđâucả,–Babangắtlời.Ônglấybayđàomộthố

mới,hấtphânxuốngmạnhhơncầnthiết.Nósẽởngaytạiđâyvớichúngta,nơimànócóquyềnở.Đừngbaogiờhỏitamộtcâunhưthếnữa.

-Consẽkhônghỏi,thưaBaba,conxinlỗi.Chúngtôitrồngnốtnhữngcủtuylíptrongyênlặng.

Tôithấykhuâykhoảkhitrườngkhaigiảng,tuầnsauđó.Bọnhọcsinhvớinhữngcuốnvởmớivàbútchìvótnhọntrongtay,langthangtrongsântrường,đábụilên,chuyệngẫutừngnhóm,đợicáclớptrưởngthổicòi.Babaláixexuốngcáingõđầybụidẫnđếncổngtrường.Trườnglàmộttoànhàhai

tầngcũkỹvớicửakínhvỡvàmờđục,nhữnglốiđirảisỏi,nhữngvếtloanglổcủalớpsơntườngđầutiênmàuvàngxỉn,vẫncònlộragiữanhiềulớpvôivữabịlongtróc.Phầnlớnlũcontraiđibộđếntrường,vàchiếcxeđenMustangcủaBabacànglàmchonhiềuconmắtthèmthuồng.NhẽratôiphảitươicườihãnhdiệnkhiBabachotôixuốngxe–trướcđâyvẫnthườngnhưthế–nhưngtấtcảnhữnggìtôicòndámlàmlàthumìnhlạihơibốirối.Chỉthếvàtrốngrỗng.Babaláixeđikhôngthèmtạmbiệttôi.

Tôitránhkhôngthamgiavàocáitròsosánhsẹođấudiềuvàđứngvàohàng.Chuôngreo,chúngtôixếpthànhđôiđềubướcvàolớphọcđãđượcphân.Tôingồiởhàngghếsau.KhithầygiáodạytiếngFarsiphátchochúngtôisáchgiáokhoa,tôinàixinôngchotôithậtnhiềubàitậpvềnhà.

Trườnghọcchotôicáicớđểởlìhàngmấytiếngđồnghồtrongphòng.Vàtrongmộtthờigian,nócấtkhỏitâmtrítôinhữnggìđãxảyramùađôngđó,nhữnggìtôiđãđểxảyra.Mấytuầnliền,tôiđểhếttâmtrívàotrọnglựcvàlựcmômen,nguyêntửvàtếbào,cuộcchiếngiữaAnhquốcvàAfghanistan,thayvìnghĩtớiHassanvànhữnggìđãxảyravớicậu.Nhưng,tâmtrítôiluônluônquaylạicáingõấy,cáiquầnnhungkẻmàunâucủaHassanvứttrênđốnggạch,vànhữnggiọtmáunhỏvấybẩnlêntuyếtmàuđỏbầm,gầnnhưđenlại.

Mộtbuổichiềumùsương,lãngđãngđầuhènămđó,tôirủHassantrèolênđồivớitôi.Bảovớicậutôimuốnđọcchocậunghemộttruyệntôimớiviết.Cậuđangphơiquầnáongoàisânvàtôithấyrõnhiệttìnhcủacậukhilàmnhanhnhưăncướpchoxongcôngviệc.

Chúngtôivừaleolênđồivừachuyệntròlinhtinhvớinhau.Cậuhỏitôivềnhàtrường,tôihọcnhữnggì,còntôinóivềcácthầygiáocủatôi,đặcbiệtlàgiáoviênchínhdạytoán,phạthọctrònóichuyệnbằngcáchkẹpmộtchiếcroisắtgiữahaingóntayrồisiếtmạnh.Hassannhănmặtlại,nóimongtôikhôngbaogiờphảinếmtrảihìnhphạtđó.Tôinóichođếngiờtôivẫngặpmay,dẫubiếtmaymắnchẳngliênquangìđếnchuyệnnày.Tôicũngđãdựphầnnóichuyệntronglớpđấychứ.Nhưngchatôigiàuvàmọingườiđềubiếtông,vìvậytôiđượcthaxửphạtbằngroisắt.

Chúngtôingồidựavàodãytườngthấpcủanghĩatrang,dướibóngngảcủacâylựu.Mộthayhaithángnữathôi,nhữngđámcỏdạiúavàngthườngsẽphủkínsườnđồi,nhưngnămđó,mưaràomùaxuânkéodàihơnthườnglệ,lấnsangcảmùahèđếnsớm,vàcỏvẫncònxanh,lốmđốmnhữngchùmhoahướngdương.Phíadướichỗchúngtôi,nhữngngôinhàmáibằngtườngtrắngnhạtnhoàtrongánhnắngmặttrời,đámquầnáogiặtsạchphơitrêncácdâyphơiởngoàisân,bịgiónhẹlàmchouốnlượnnhưnhữngcánhbướm.

Chúngtôiháixuốngmộttáquảlựutừtrêncây.Tôimởcáitruyệnngắnmangtheo,lậttrangđầurồiđặtxuống.Tôiđứngdậy,nhặtmộttráilựuchínrụcrơixuốngđất.

-Cậusẽlàmgìnếutôinémcậubằngquảnày?–Tôivừanói,vừatunglêntungxuốngquảlựu.

NụcườicủaHassanhéorũxuống.Cậuấytrônggiàhơnlàtôinhớ.Không,khônggiàhơn,màgià.Cóthểthếchăng?Nhữngđườngkhắcsâulênkhuônmặtsạmnắnggióvànhữngnếpnhănviềnquanhmắt,miệngcủacậu.Cũngcóthểchínhtôiđãcầmmộtcondaovàkhắcnhữngnếpnhănấy.

-Cậusẽlàmgì?–Tôinhắclại.Mặtcậutáiđi.Cạnhcậu,nhữngtranggiấyghimchặtvớinhaucủacái

truyệnngắntôiđãhứađọcchocậubayphầnphậttronggió.Tôinémmạnhquảlựu,trúngvàongựccậuấy,quảlựuvỡra,tungtoéruộtđỏ.TiếngkhóccủaHassanđầyvẻngạcnhiênvàđauđớn.

-Némtrảlạitôiđi!–Tôicáutiết.Hassanhếtnhìnnhữngvếtbẩntrênngựcmìnhlạinhìntôi.

-Đứnglên!Đánhtôiđi!–Tôinói.Hassanvùngdậynhưngchỉđứngđó,trôngsữngsờnhưmộtngườibị

sóngtriềuxoáycuốnxuốngđạidương,màmớichỉmộtlúctrướcthôicònđangthíchthútuyệtvờidạochơitrênbãibiển.Tôinémvàocậumộtquảlựukhác,lầnnàytrúngvai.Nướclựubắnlênmặtcậu.

-Némtrảtôiđi!–Tôikhạcra.–Némtrảđi,đồtrờiđánhthánhvật!Tôimongcậusẽnémtrả.Tôimongcậusẽnémtrả.Tôimongcậusẽcho

tôisựtrừngphạtmàtôikhátkhao,nhưvậycóthểcuốicùngbanđêmtôisẽngủđược.Cóthểrồimọichuyệngiữachúngtôisẽtrởlạinhưcũ.NhưngHassanvẫnkhônglàmgìtrongkhitôitiếptụcnémtúibụinữa,rồilạinữavàocậu.

-Cậulàmộtthằnghèn!–tôinói.–Chẳnglàgìhếtngoàimộtthằnghènchếttiệt!

Tôikhôngbiếttôiđãnémcậubaonhiêulần.Tấtcảnhữnggìtôibiếtlàcuốicùngkhitôingừnglạikiệtsứcthởhổnhển,Hassanbêbếttrongmàuđỏ,nhưbịbắnbằngmộtloạtsúng.Tôiquỵgốixuốngmệtmỏi,kiệtsức,thấtvọng.ThếrồiHassanđãnhặtmộtquảlựulên,bướcvềphíatôi,bửaquảlựuravànghiềnnátvàotránmình.khàngiọngnói:“Vàođâynày!”,nướcđỏnhỏxuốngmặtcậunhưmáu.“Cậuđãthoảmãnchưa?Đãcảmthấydễchịuhơnchưa?”Nóirồiquayngườiđivàbướcxuốngđồi.

Tôiđểmặcnướcmắttuôntrào,choángváng,lảođảokhuỷuxuống“Hassan,tôisẽlàmgìvớicậuđây?Tôisẽlàmgìvớicậuđây.”Nhưngchođếnlúc,nướcmắttôikhô,vàtôilêbướcxuốngchânđồi,tôiđãbiếtcâutrảlờichocâuhỏiđó.

Tôimườibatuổivàomùahènăm1975đó,Afghanistanđãgầntớimùahèhoàbìnhvàvôdanhcuốicùng.MọichuyệngiữaBabavàtôiđãlạinguộilạnhđi.Tôinghĩmọiviệcbắtđầutừlờinhậnxétngungốctôiđưarahômchúngtôitrồngtuylíp,vềviệcmướnngườiởmới.Tôihốitiếcđãnóinhư

thế,tôithậtsựhốitiếc,nhưngtôilạinghĩdùtôikhôngnóithìcáiquãngthờigianxenkẽhạnhphúcngắnngủicủachúngtôicũngsẽphảikếtthúc.Cóthểkhôngsớmđếnthế,nhưngsẽphảikếtthúc.Đếncuốimùahè,tiếnglengkengcủathìadĩavàobátđĩađãthaythếchoriêngchuyệngẫutạibànănbữatốivàsaubữaăn,Babalạithumìnhtrongphòngđọc.Vàđóngkíncửa.TôicũngtrởvềvớicáikiểugiơngóntaycáirahiệuHãfez[38]vàKhayyám[39],gặmmóngtayđếntậnthịt,vềvớicáccâuchuyệnmàtôiviếtra.Tôigiữnhữngtruyệnngắnthànhmộtđốngdướigậmgiườngcủatôi,giữchúngchỉđểphòngxa,mặcdầutôivẫnngờBabasẽkhôngbaogiờđòitôiđọcchoôngnghenữa.

PhươngchâmcủaBabavềviệcmởtiệclàthếnày:Phảimờitoànthếgiới,bằngkhôngthìkhôngphảilàtiệctùng.TôinhớmìnhđãliếcquadanhsáchkháchmờimộttuầntrướctiệcsinhnhậtcủatôivàkhôngnhậnraítnhấtbaphầntưtrongsốhơnbốntrămKakavàKhalasẽđếnđểmangquàchotôivàchúcmừngtôiđãsốngđượcmườibatuổi.Rồitôinhậnrahọđếnkhôngthậtsựvìtôi.Đólàngàysinhcủatôi,nhưngtôibiếtaimớilàngôisaothựcsựcủabuổidiễn.

Mấyngàyliền,ngôinhàđầynhữngngườiBabathuêgiúpviệc.CócảônghàngthịtSaeahuddin,cómặtcùngvớimộtconbê,haiconcừudắttheo,từchốikhôngnhậntiềnchobấtcứconnàotrongsốbacon.Ôngtựtaychọctiếtmấyconvậtởngoàisân,bêngốccâydươngliễu.“Máutốtchocâylắm,”tôivẫnnhớôngnóithếkhicỏquanhcâyliễuđỏsậm.Nhữngngườiđànôngtôikhôngbiếtlàaitrèolênnhữngcâysồivớicuộndâyđiệndàihàngtrămmétvànhữngbóngđiệnnhỏ.Nhữngngườikháckêhànglôbànởngoàisân,trảikhănbànlênđó.Đêmtrướcngàyđạitiệc,ôngbạnDelMuhammedcủaBaba,ngườisởhữumộtNhàhàngKabobởShar-e-Nau,đếnnhàtôivớinhữngthứđồgiavị.Giốngnhưônghàngthịt,ôngDelMuhammed–hayDello,nhưBabagọi,từchốitiềntrảchonhữngdịchvụcủaông.ÔngnóiBabađãgiúpđỡnhiềuchogiađìnhông.ChínhchúRahimKhannóinhỏchotôibiết,lúcôngDellonấumónxốtthịt,Babachoôngấyvaytiềnđểmởtiệmăn.BabađãkhôngchịunhậnmóntiềntrảlạimãitớikhiôngDelloxuấthiệntrongchiếcxeBenzởlốixevàonhàtôivàkhăngkhăngkhôngchịurờikhỏiđóchođếnkhiBabachịunhậntiền.

Tôichorằng,xétvềnhiềukhíacạnh,hayítnhấtcũngtrênphươngdiệntổchứctiệctùng,sựcốgắngchosinhnhậtcủatôilàmộtthànhcônglớn.Tôichưabaogiờthấyngôinhàđôngngườiđếnthế,kháchkhứarượutrêntay,chuyệngẫuvớinhauởcáchànhlang,hútthuốctrênnhữngcầuthanggác,tựalưngvàocáckhungcửa.Họngồiởbấtkỳchỗnàothấytrống,trênquầybếp,trongtiềnsảnh,cảdướilancancầuthang.Trongsânsau,họđứnglẫnvớinhaudướiánhsángxanhlơ,đỏ,xanhlácâynhấpnháytrêncáctàngcây,mặthọđượcchiếusángbởinhữngngọnđèndầuhoảkêởkhắpnơi.Baba

chodựngmộtsàntrìnhdiễntrênbaolơnbaoquátkhuvườnvàtreonhữngloađiệnkhắpsân.AhmadZahirchơiđànphongcầmvàháttrênsàndiễn,phíatrênnhữngđámngườiđangnhảymúa.

Tôiphảiđónchàotừngvịkháchmột–cóthếBabamớiyêntâm.Ngàyhômsau,sẽkhôngaingồilêđôimáchvềviệcôngkhôngbiếtdạycontraicáchcưxử.Tôihônhàngtrămchiếcmá,ômghìtoànbộkháchlạ,cảmơnhọđãchoquà.Mặttôiđauđớnvìcăngravớinụcườimụmị.

TôiđangđứngcùngvớiBabagầnquầyrượutrongsân,thìaiđónói:“Amir,chúcsinhnhậthạnhphúc”.ĐólàAssefđicùngbốmẹnó.BốcủaAssef,ôngMahmood,thuộcloạingườithấp,gầygò,dasạmvàmặtchoắt.Mẹnó,bàTanialàmộtngườiđànbànhỏnhắn,nóngnảyluônluônmỉmcườivàchớpmắt.LúcnàyAssefđangđứnggiữahaingười,cườinhănnhở,trôngcaolớnátcảbốmẹ,haicánhtayđặttrênvaihaingười.Nódẫnhọvềphíachúngtôinhưthểnóđemhọđếnđây.Nhưnólàchamẹ,cònchamẹlạilàconcái.Mộtconsóngchoángvángậptớixuyênquangườitôi.Babacảmơnhọđãđến.

-Chínhtôichọnquàchocậuđấy–Assefnói.MặtbàTaniacaulại,đôimắthếtnhìnAsseflạinhìntôi.Rồibàmiễncưỡngmỉmcười,vànháymắt.TôikhôngbiếtBabacóđểýthấykhông.

-Vẫnchơibóngđáchứ,Assefjan?–Babahỏi.ÔngluônmuốntôilàbạncủaAssef.

Assefmỉmcười.Thậtkhủngkhiếpkhithấynótạochonụcườiấyvẻchânthậtngọtngàođếnthế.

-Tấtnhiên,thưaKakajan.-Vẫncánhphảinhưbácnhớchứ?-Nămnay,thựctếcháuđãchuyểnsangtiềnđạotrungtâm,–Assefnói.–

Chơituyếnấycóthểghibànnhiềuhơn.TuầnsauchúngcháuđávớiđộiMekro–Rayan.Chắcsẽlàmộttrậnđáhay.Bọnhọcónhữngcầuthủgiỏi.

Babagậtđầu.-Cháubiếtkhông,báccũngchơitiềnđạotrungtâmthờicòntrẻđấy.-Cháudámcượcbácvẫncóthểchơinếubácmuốnđấy,–Assefnói.Nó

nháymắthiềnlànhnịnhBaba.Babacũngnháymắt:-Tathấybốcháuđãdạycháunhữngthóitângbốcnổitiếngthếgiớicủa

ôngấyđấy,–ônghíchbốAssef,gầnnhưhạnốcaoôngbạnbénhỏ.TiếngcườicủaôngMahmoodcóvẻhồnnhiênnhưnụcườicủabàTania,

vàtôichợtbănkhoăntựhỏiliệucóphải,ởmứcđộnàođó,contraihọcũnglàmhọkhiếpsợ.

Tôicốtạoramộtnụcườivờvĩnhnhưngtấtcảnhữnggìtôilàmđượcchỉlàhơinhếchmép–bụngtôiquặnlênbuồnnônkhinhìnchatôithânmậtvớiAssef.

Assefvộinhìnsangtôi:-WalivàKamalcũngởđâyđấy,chúngnókhôngthểvắngmặttrongsinh

nhậtcủacậuvìbấtcứđiềugì.Nóvừanóivừacườihờihợtbềngoài.Tôilặnglẽgậtđầu.-Bọnmìnhđangđịnhtổchứcmộtcuộcđấubóngchuyềnnhỏngàymai,ở

nhàmình,–nónói.–Cậucóthểthamgiavớichúngmình.MangtheocảHassannếucậumuốn.

-Cũnghayđấy–Babanói,mặtrạngrỡhơnlên.–Amir,connghĩthếnào?

-Conthậtsựkhôngthíchbóngchuyền,–tôilúngbúng.TôinhìnthấyánhchớploératừánhmắtBaba,vàmộtsựimlặngkhóchịutiếptheo.

-Xinlỗi,Assefjan,–Babanhúnvainói.Nólàmtôinhứcnhối,cáilờixinlỗithaychotôiđó.

-Không,khôngsaođâu,–Assefnói.–NhưngAmirjan,cậusẽcógiấymờichínhthức.Dẫuthếnào,tôinghenóicậuthíchđọc,nêntôiđãmangđếnchocậumộtcuốnsách.Mộttrongnhữngcuốntôiưathích.–Nóchìamộtgóiquàsinhnhậtchotôi.Chúcsinhnhậthạnhphúc.

Nómặcmộtchiếcáosơmisợibông,quầndàixanh,đeocàvạtlụađỏvàđiđôigiàydađếmềmđenbóng.Ngườinósựcmùinướchoa,vàmớtóchungđỏchảimượthấtvềphíasau.Bềngoài,nólàhiệnthângiấcmơcủamọibậcchamẹ,mộtđứacontraicaoto,cườngtráng,ănmặctinhtươm,biếtứngxửvớinhữngdángvẻđầyấntượngvàtàinăng,chưakểđếnsựhómhỉnhđểđùavớimộtngườilớn.Nhưngvớitôi,đôimắtcủanóđãphảnbộinó.Khitôinhìnsâuvàođôimắtấy,cáimãngoàilunglayxiêuvẹođi,thấpthoánglộravẻđiêndạiẩngiấuđằngsau.

-Amir,concóđịnhnhậnkhôngđấy?–Babanói.-Gìạ?-Quàcủacon,–Bababựcbộinói–Assefjanchoconmộtmónquà.-Ồ,–tôinóivàcầmcáihộpcủaAssefrồinhìngằmxuống.Tôiướcgìcó

thểđượcmộtmìnhtrongphòngriêngcủatôivớinhữngcuốnsáchcủatôi,thoátkhỏinhữngngườinày.

-Thếnào?–Babanói.-Gìạ?Babanóikhẽ,nhưvẫnthườngnóimỗikhitôilàmôngngượngngùng

trướcmọingười:-ConkhôngđịnhcảmơnAssefjanhaysao?Nhưthếlànórấtquantâm

đếnconđấy.TôiướcgìBabađừnggọinólàjannhưthế.Ôngđãgọitôibằng“Amir

jan”đượcbaonhiêulần?-Cảmơn,–tôinói.MẹcủaAssefnhìntôinhưthểbàmuốnnóimộtđiềugì,nhưngbàkhông

nóiđược,vàtôinhậnrachẳngaitrongbốmẹAssefnóimộttiếngnào.TrướckhitôicóthểlàmchotôivàBabakhôngcònlúngtúngnữa–nhưngchủyếulàđểthoátkhỏiAssefvàsựnhănnhởcủanó–tôibướclảngđivànói:

-Cảmơnđãđến.Tôiđivòngvèoquađámđôngkháchkhứavàchuồnrangoàicổngsắt.

Cáchnhàtôihaingôinhà,cómộtbãiđấttrốngrấtrộng,cằncỗivàbẩnthỉu.TôiđãđượcngheBabakểvớichúRahimKhan,làmộtôngthẩmphánđãmuamiếngđấtđóvàmộtkiếntrúcsưhiệnđangthiếtkế.Lúcnày,bãiđấtvẫncòntrốngtrơn,chỉcóphân,đávàcỏdại.TôibócgiấybọcgóiquàcủaAssefvàđọctênbìasáchdướiánhtrăng.ĐólàcuốntiểusửcủaHitler.Tôinémnóvàogiữađámcỏdại.

Tôidựavàodãytườngnhàhàngxóm,ngồibệtxuốngđất.Tôicứngồitrongbóngtốinhưthếmộtlúclâu,đầugốitìvàongựcngướcnhìnsaovừađợichođêmtrôiqua.

-Cháukhôngcầntiếpkháchư?–Mộtgiọngthânquennói.ChúRahimKhanđangbướclạiphíatôi,dọctheobứctường.-Họkhôngcầncháuviệcấy.Babaởđó,chúnhớchứ?–Tôinói.MiếngnướcđátrongcốcrượucủachúRahimKhanvalanhcanh,chú

ngồixuốngcạnhtôi,–cháukhôngbiếtchúsayđấy.-Hoárachúsay,–chúnói.Trêutôi.–Nhưngchỉvàonhữngdịpquan

trọngnhấtthôi.Tôimỉmcười:-Cảmơnchú.Chúchìacốcrượuvềphíatôivàtợpmộtngụm.Chúchâmmộtđiếuthuốc

lá,loạithuốcláPakistankhôngcóđầulọcmàchúvàBabavẫnhút:-Đãbaogiờchúkểchocháunghe,mộtlầnsuýtnữachúđãcướivợ

chưa?-Thậtạ?–Tôinói,hơimỉmcườitrướccáikháiniệmmơhồ,chúRahim

Khanlấyvợ.TôiluônluônnghĩvềchúnhưmộthoáthânthầmlặngcủaBaba,nhưmộtngườithầyvĩđạicủatôi,bạncốtricủatôi,ngườikhôngbaogiờquênmangtớichotôimộtmónquàlưuniệm,mộtsaughat[40],mỗikhitrởvềtừmộtchuyếnranướcngoài.Nhưngmộtngườichồngư?Mộtngườichaư?

Chúgậtđầu:-Đúngđấy.Chúmườitám.TêncôấylàHomaira.CôấylàngườiHazara,

congáimộtngườiởcủaônghàngxómcủachúngta.Côấyđẹpnhưmộtpari,tócnâumượt,đôimắttomàunâubiếc.Côấycótiếngcười…đôikhichúvẫncòncóthểnghethấy.–Ônglắclắccốcrượu,–bọntathườngbímậtgặpnhautrongvườntáocủachachú,luônluônsaunửađêm,khimọingườiđãđingủ.Bọntathườngdạobướcdướicácgốctáovàchúthườngcầmtay

côấy…Chúcólàmcháungượngkhông,Amirjan?-Mộtchútthôiạ.-Sẽkhônglàmchếtcháuđâu,–chúnói,rítthêmmộthơithuốcnữa.–

Bấtkểthếnàobọntavẫnnuôiảotưởngấy.Bọntasẽcómộtđámcướilinhđìnhvàmờihọhàng,bạnbètừKabultớiKandahar.Tasẽxâychochúngtamộtngôinhàlớnvớihànghiênlátđátrắngvàcửasổlớn.Chúngtasẽtrồngcâyănquảtrongvườnvàtrồngthêmđủcácloàihoa,cómộtbãicỏđểconcáicủachúngtachơitrênđó,vàongàythứSáu,saulễcầukinhNamazởnhàthờHồigiáo,mọingườisẽđếntụtậpởnhàchúngtađểăntrưa,vàchúngtasẽănởtrongvườn,dướinhữnggốccâyanhđào,uốngnướcmátởdướigiếng.Rồiuốngtràvớikẹotrongkhichúngtangắmlũtrẻcủamìnhchơivớianhchịemhọchúng…

Chúhớpmộtngụmdàirượuscotchvàho:-Giácháuthấycáinhìntrênbộmặtcủachata,khitanóichoôngbiết.

Mẹtangấtxỉu.Cácchịtaténướcvàomặtbà.Họquạtchobà,vànhìntanhưthểtađãcắthọnghọ.ÔnganhtraiFalalcủatathìđitìmkhẩusúngsăncủaôngấytrướckhichatakịpngănôngấylại.–ChúRahimKhancườigằncayđắng.–NhưlàchúvàHomairađãchốnglạicảthếgiới.Vàchúmuốnnóichocháubiếtđiềunày:Cuốicùngthìthếgiớiluônluônthắng.Đómớilàconđườngcủamọisự.

-Vậyđiềugìđãxảyra?-Ngayngàyhômấy,chachúđemHomairavàcảgiađìnhcôấylênmột

chiếcxetải,vàtốnghọvềHazarajat.Chúkhôngbaogiờgặplạicôấynữa.-Cháurấttiếc.–Tôinói.-Dẫusao,vẫncóthểnhưthếlàtốtnhất.–ChúRahimKhannhúnvainói

tiếp,–côấysẽchịuđaukhổ.Giađìnhchúsẽchẳngbaogiờchấpnhậncôấyđượcbìnhđẳng.Cháukhôngthểralệnhchoaiđóđánhgiàychomìnhhômnayvàgọingườiđóbằng“emgái”ngàyhômsauđược,–chúnhìntôi.–Cháuhiểuchú,cháucóthểnóichochúbấtkỳchuyệngìcháumuốn,Amirjan.Bấtcứlúcnào.

-Cháuhiểu,–tôidodựnói.Chúnhìntôimộtlúclâu,nhưthểđangchờđợi,đôimắtđensâuthẳmcủa

chúngụýgiữachúngtôicómộtbímậtchưađượcnóira.Trongmộtkhắc,tôisuýtđãkểchochú.Suýtkểhếtchochúmọichuyện.Nhưngrồichúsẽnghĩthếnàovềtôi?Chúsẽghéttôi.Cũngphảithôi.

-Đây,–chútraochotôivậtgìđó.–Suýtnữachúquên.Chúcmừngsinhnhật.

Đólàmộtcuốnsổbọcdanâu.Tôimiếtngóntaylênlớpchỉkimtuyếnmayởmépsách.Tôingửithấymùidathuộc.Chúnói:

-Chonhữngtruyệnngắncháuviết.Tôiđangđịnhcảmơnchúthìmộtthứgìđónổvàbắnlênsángcảbầu

trời.-Pháohoa.Chúngtôivộitrởvềnhàvàthấykháchkhứatấtcảđềuđangđứngtrong

sân,nhìnlêntrời.Trẻconhuýtsáovàlahét,mỗikhicótiếngnổgiònvàtiếngphụtlên.Ngườilớnreohò,bậtranhưngtiếnghoanhô,mỗilầnnhữngbólửaloetovànổbùngthànhnhữngchùmhoalửa.Cứvàigiâymột,sânsaulạibấtchợtbùngsánglênnhữngluồngsángmàuđỏ,xanh,vàng.

Trongmộtđợtbùngsángngắnngủiấy,tôinhìnthấymộtcảnhtượngmàtôisẽkhôngbaogiờquênđược:HassanbưngrượumờiAssefvàWalitrênmộtchiếckhaybạc.Ánhsángvụttắt,mộttiếngrítvàtiếngnổgiòn,rồilạimộtđợtvụtsángkhácmàudacam:Assefnhănnhở,ngoáymạnhvàongựcHassanquảđấmthép.

Rồi,maysao,bóngtối.

Chương9Sánghômsau,ngồiởgiữaphòng,tôixémởhếthộpquànàyđếnhộpquà

khác.Tôicũngkhônghiểutạisaotôichỉthấybuồnbực,tôichỉchánngánliếcnhìnchúngvàquăngchúngvàogócphòng.Cảđốngùnlênởđó,cócảchiếcmáyảnhPolaroid,mộtmáythuthanhbándẫn,mộtđoàntàuchạyđiệnphứctạpvànhiềuphongbìdánkínđựngtiền.Tôibiết,tôisẽchẳngbaogiờtiêuxàiđếntiềnhoặcnghemáythuthanh,chiếctàuđiệnsẽchẳngbaogiờchạytrênđườngraytrongphòngtôi.Tôichẳngmuốnbấtcứthứgìcủacáiđốngđóhết–tấtcảđềulàđồngtiềnmáu.Babasẽchẳngbaogiờtổchứcchotôimộtbữatiệcnhưthế,nếutôikhôngthắngtrongcuộcđấudiều.

Babachotôihaimónquà,mộtmónchắcchắntrởthànhsựthèmthuồngcủamọiđứatrẻtrongvùng;mộtkiểudángmớicủahãngSchwinnStingray,vuacủamọiloạixeđạp.ChỉmộtdúmtrẻconởtoànKabulsởhữumộtchiếcStingraymới,vàlúcnàytôilàmộttrongbọnchúng.Nócóbộtaycầmvươncao,taynắmbằngcaosuđen,vàbộyênhìnhnảichuốinổitiếng.Càngxemàuvàngvàkhungxemàuđỏ,nhưmộtchiếckẹotáo.Hoặcmáu.Bấtkỳđứatrẻnàokháccũngmuốnnhảylênxengaylậptứcvàphóngmộtvòngmấydãynhà.Tôiđãcóthểlàmđượcđiềuđónếulàvàithángtrước.

-Conthíchnóchứ?–Babanói,tựalưngvàokhungcửaphòngtôi.Tôingượngngùngnherăngcườivớiôngvànóicâucảmơnthậtnhanh.

Giámàtôiđãcóthểcanđảmhơnthế.-Chúngtacóthểcưỡixeđimộtlúc,–Babanói.Mộtlờimời,nhưngchỉ

thậtlòngphânnửathôi.-Cólẽlátnữa.Conđanghơimệt,–tôinói.-Đượcthôi.–Babađáp.-Babaạ?-Cóchuyệngì?-Concảmơnvìpháohoa,–tôinói.Mộtlờicảmơnnhưngcũngchỉthật

lòngmộtnửa.-Nghỉmộtchútđi,–Babavừanóivừabướcvềphòngmình.MónquàkiaBabachotôi,vàôngcũngchẳngthèmđợixemtôimởhộp

quà–làmộtchiếcđồnghồđeotay.Nócócáimặtxanh,đôikimvànghìnhtiachớpcódạquang.Tôicũngchẳngbuồnđeothử.Tôiquẳngnóvàocáiđốngởgócphòng.Mónquàduynhấttôikhôngquănglênnúiquà,đólàcuốnsổbọcdacủachúRahimKhan.Đólàmónquàduynhấtmàtôikhôngcảmthấynhưđồngtiềnmáu.

Tôingồiởmépgiường,giởcuốnsổtrongtay,nghĩvềnhữnggìchúRahimKhanđãnóivềHomaira,việcchachúđãđuổicôcuốicùngvẫnlàđiềutốtnhấtnhưthếnào.Côấyhẳnsẽđaukhổ.GiốngnhưnhữnglầnchiếcmáychiếucủaKakaHomayounlưuluyếnmãimộtchớphình,cáihìnhảnhấyvẫncònloésángmãitrongtâmtrítôi:Hassan,mặtgằmxuống,đanghầu

rượuchoAssefvàWali.Cóthểđómớilàtốtnhất.Giảmbớtsựđaukhổcủacậuấy.Vàcủatôinữa.Đằngnàothì,điềuđócũngquárõràng:Mộttronghaichúngtôiphảirađi.

Chiềumuộnhômđó,tôiđemchiếcxeđạpSchwinnrachobonlầnđầutiênvàcũnglàlầncuốicùng.Tôiđạpvòngquanhdãynhàhailầnrồitrởvề.Tôiđạptrênlốixevàonhàđếnsânsau,nơiHassanvàôngAliđangdọndẹpnhữngđốngrácrưởitừbữatiệchômtrước.Nhữngcốcgiấy,nhữngkhănănnátvụn,nhữngvỏchaisodalănlócởsân.ÔngAliđanggấpghế,đemdựngởdọctường.Ôngtrôngthấytôiliềnvẫyvẫy.

-Salaam,ôngAli!–Tôichàovàvẫylạiông.Ônggiơmộtngóntaylên,bảotôiđợi,vàbướcvềchỗănnghỉcủaông.

Mộtlátsau,ônghiệnravớithứgìđótrongtay:-ĐêmquachẳnghởrađượclúcnàođểHassanvàtôitặngcậumónquà

này,–ôngvừanóivừatraochotôimộtchiếchộp.–Nólàthứtầmthường,khôngđánggìvớicậu.Amiraghaạ.Nhưngchúngtôivẫnmongcậuthíchnó.Chúcmừngsinhnhật.

Mộtcáigìdânglênnhưchẹnhọngtôi.Tôinói:-Cảmơn,ôngAli.Ướcgìhọđừngmuachotôibấtcứthứgì.Tôimởhộpthấymộtcuốn

sáchShahnamah[41]bìacứngbọcvải,cónhữngtranhminhhoạvẽmàutrêngiấylángbóngphíadướicácđoạntrích.ĐâylàFerangisđangchămchúnhìnđứaconmớisinhcủamìnhKaiKhosrau.KialàAfrasiyabđangcưỡiconngựachiến,thanhkiếmtuốttrần,dẫnđầuđoànquân.Vàtấtnhiên,cócảRostamđâmmộtnhátchítửvàocontraimình,chiếnbinhSohrab.

Tôinói:-Đẹpquá.-Hassanbảobảnincủacậucũráchrồi,cóchỗlạithiếutrang,–ôngAli

nói.–Tấtcảnhữngtranhtrongnàyđềuđượcvềtaybằngmựcvàbútsắt,–ôngtựhàobổsung,dánmắtvàocuốnsáchmàôngcũngnhưcontraiôngđềukhôngđọcnổi.

-Thíchthật,–tôinói.Vàđúnglàthíchthật.Vàtôicũngđoánchừngnókhônghềrẻ.TôimuốnnóivớiôngAlilàkhôngphảiquyểnsách,màlàtôikhôngxứngđáng.Tôilạinhảylênchiếcxeđạpvàbảoông:

-CảmơnHassanhộtôi.Cuốicùngthìtôicũngquăngcuốnsáchlênđốngquàởgócphòngtôi.

Nhưngmắttôivẫncứngoáilạidánvàođấy,vìvậytôivùinóxuốngđáy.Đêmđótrướckhilêngiườngngủ,tôihỏiBabaxemôngcóthấychiếcđồnghồmớicủatôiởđâukhông?

Sánghômsau,tôiởtrongphòngđợichoôngAlidọndẹpbànănsángngoàibếp.Đợiôngrửabátđãlauchùiquầybếpxong.Tôinhìnquacửasổphòngngủcủatôivàđợi,chotớikhiôngAlivàHassanđiraphốchợmua

hàng,đẩychiếcxecútkíttrướcmặt.Thếrồitôilấyvàicáiphongbìtiềntừđốngquàvàcáiđồnghồcủatôi,

kiễngchânrónrénđirangoài.TôidừnglạitrướcphòngđọccủaBaba,nghengóng.Sángnàoôngcũngởtrongphòng,gọiđiệnthoại.Ôngđangnóichuyệnvớiaiđóvềviệcchuyếntàubiểnchởthảmtrảiphảiđếnvàotuầnsau.Tôixuốngthanggác,đingangquasân,vàonơiởcủaôngAlivàHassanbêncâysơntrà.TôinângtấmđệmcủaHassanlênvànhétcáiđồnghồmớicủatôivớimộtnắmtiềngiấyAfghanxuốngdưới.

Tôiđợibamươiphút.RồitôigõcửaphòngBabavàkểchoôngnghenhữnggìtôihyvọngsẽlàlầncuốicùngcủacảmộtchuỗidàidốitrá.

Quacửasốphòngngủcủatôi,tôitheodõiôngAlivàHassanđẩychiếcxecútkítchấtđầynhữngthịt,bánhnaan,tráicâyvàrautươitrênlốixevào.TôithấyBabatừtrongnhàđira,bướctớigặpôngAli.Miệngmấpmáynhữngtiếnggìtôikhôngngherõ.BabachỉvềphíangôinhàvàôngAligậtđầu.Họtáchra,Babatrởvềnhà,ôngAliđitheoHassanvềphíatúplềuđấtcủahọ.

VàiphútsauBabagõcửaphòngtôi.Ôngnói:-Đếnphònglàmviệccủata.Tấtcảchúngtasẽngồixuốngvàgiảiquyết

việcnày.TôiđếnphòngđọccủaBaba,ngồilênghếsofada.Độbamươiphút,hay

hơnthế,rồiHassanvàôngAliđếngópmặtvớichúngtôi.Cảhaiđềukhóc.Tôicóthểnhậnratừđôimắthọsưngđỏlên.Họđứng

trướcBaba,taytrongtay,vàtôitựhỏi,làmthếnàovàkhinàotôilạitrởthànhkẻcóthểgâyranỗiđaukhổnày.

Babahỏithẳngthừng:-Cóphảicháuđãăncắpmóntiềnnàykhông?Hassan,cháuđãăncắp

chiếcđồnghồcủaAmirà?CâuđáplạicủaHassanlàmộttừđơnđộc,thốtrabằngmộttiếngnhỏ,cộc

lốc:-Vâng.Tôinaonúng,nhưthểbịtátvàomặt.Timtôilịmđi,tôisuýtphảinóira

sựthật.Rồitôihiểu:ĐâylàlầnhysinhcuốicùngcủaHassanchotôi.Nếucậuấynóikhôngphải,Babahẳnsẽtincậuấy,bởivìchúngtôiđềubiết,Hassanchẳngbaogiờnóidối.VànếuBabatincậuấy,thìtôimớilàkẻbịkếttội.Tôisẽphảigiảithích,vàsẽbịvạchtrầnnhữnggìtôiđángphảinhận.Babasẽchẳngbaogiờthathứchotôi,mãimãi.Vàđiềuđólạidẫnđếnmộtcáchhiểukhác:Hassanbiết.Biếttôithấyhếtmọichuyệntrongcáingõđó,biếttôiđứngđấyvàkhônghềlàmgì.Biếttôiđãphảnbộicậuvàtuyvậy,cậuđangcứutôimộtlầnnữa,cóthểlàlầncuốicùng.Lúcđó,tôiyêucậu,yêucậuhơnbấtkỳaitôiđãtừngyêu,vàtôimuốnnóithẳngvớitấtcảbọnhọrằng,tôilàmộtconrắntrongđámcỏ,mộtconquỷtronglònghồ.Tôi

khôngxongđángvớisựhysinhấy,tôilàmộtkẻdốitrá,mộttênlừađảo,mộtđứatrộmcắp.Vàtôicólẽđãnói,nếukhôngcóchuyệnmộtphầntrongconngườitôilạithấymừng.Mừnglàtấtcảsẽsớmquađi.Babasẽđuổihọ,sẽcómộtchútđaukhổđấy,nhưngcuộcsốnglạitiếptụcvậnđộng.Tôimuốnthế,tiếptụcvậnđộng,quênđivàbắtđầubằngmộtlýlịchsạchsẽ.Tôimuốnlạicóthểthởđược.

NgoạitrừBabađãlàmtôichoángváng,bằngcâunói:-Tathathứchocháu.Thathứư?Nhưngtrộmcắplàmộttộikhôngthểthathứ,làmẫusốchung

mọitộilỗi.Khicongiếtmộtngười,làconđánhcắpmộtcuộcđời.Conăncắpquyềnlàmvợcủamộtngườiđànbà,cướpngườichacủanhữngđứacon.Khiconnóidối,conăncắpquyềncủaaiđóđốivớisựthật.Khiconlừađảo,conăncắpquyềnđốivớisựchínhtrực.Khôngcóhànhđộngnàocựckỳxấuxahơnăncắp.ChẳngphảiBabađãbếtôilênlòngôngvànóinhữnglờiấyvớitôiư?ThếthìlàmsaoônglạicóthểchỉthathứchoHassan?VànếuBabacóthểthathứchuyệnđó,vậytạisaoônglạikhôngthểthathứchotôivìđãkhônglàđứacontrainhưônghằngmongmuốn?Tạisao?

-Chúngtôisẽđi,Aghasahib,–ôngAlinói.-Cáigì–Babanói,mặttáiđi.-Chúngtôikhôngthểsốngởđâyđượcnữa,–ôngAlinói.-Nhưngtôithathứchonó,Ali,ôngkhôngngherõà?–Babanói.-Sốngởđâybâygiờlàkhôngthểđốivớichúngtôirồi,Aghasahib.

Chúngtôisẽđi.–ôngAlikéoHassanlạigầnôngvàquàngcánhtayquavaicontraimình.Đólàmộtcửchỉbảovệ,vàtôibiếtôngAliđangbảovệconmìnhkhỏiai.ÔngAliliếcnhìnxemtháiđộcủatôibằngmộtcáinhìnlạnhlùngvàkhôngthathứ,tôibiếtHassanđãkểlạichoông.Cậuđãkểlạichoôngbiếthếtmọichuyện,vềnhữnggìAssefvàlũbạncủanóđãlàmđốivớicậu,vềchiếcdiều,vềtôi.Thậtlạlùng,làtôilạilấylàmmừng,rằngaiđóđãbiếttôithựcsựlàngườinhưthếnào.Tôiđãmệtmỏivìphảigiảvờ.

-Tôikhôngquantâmđếntiềnvàcáiđồnghồ,–Babanói,haicánhtayôngmởra,lòngbàntayngửalên–Tôikhônghiểutạisaoônglạilàmthế…Ýôngnói“khôngthể”làthếnào?

-Tôixinlỗi,Aghasahib,nhưngđồđạccủachúngtôiđãđónggóicảrồi.Chúngtôiđãquyếtđịnhrồi.

Babađứnglên,mộtnỗiđaubuồnthoánglướtquamặtông:-Ali,phảichăngtôiđãkhôngchucấpđủchoông?Phảichăngtôiđã

khôngtốtvớiôngvàHassan?Ônglàngườianhemruộtthịtmàtôichẳngbaogiờcónữa,ôngAli,ôngbiếtthếmà,xinôngđừnglàmthế.

-Aghasahib,xinđừnglàmviệcnàykhókhănhơnnóvốndĩđãvậy,–ôngAlinói.Miệngôngxoắnlại,vàtrongmộtkhắc,tôinghĩtôithấymộtcáinhănmặt.Đólàkhitôihiểuđượcchiềusâucủanỗiđautôiđãgâyra,cái

bóngđencủanỗisầuđautôiđãmangđếnchomọingười,đếnnỗingaycảbộmặtbịliệtcủaôngAlicũngkhôngthểngụytrangđượcnỗiđaubuồn.TôiépmìnhphảinhìnHassan,nhưngcậucúigằm,haivaicậutrễxuống,ngóntayvêvêsợidâyrútởgấuáosơmi.

Lúcnày,Babađànhnàixin:-Ítnhấtcũngphảinóichotôibiếttạisaochứ.Tôicầnphảibiết.ÔngAlikhôngnóichoBababiếtcũngnhưôngđãkhôngphảnđốikhi

Hassanthúnhậnăncắp.Tôisẽkhôngbaogiờbiếttạisao,nhưngtôicóthểhìnhdungracảhaingườitrongcáilềunhỏnhờnhờtốiấy,khóclóc.Hassannàixinôngđừngđểlộratôi.NhưngtôiđãkhôngthềtưởngtượngnổisựkiềmchếmàôngAliphảigắngđểgiữlờihứađó.

-Ôngsẽchochúngtôiđếnbếnxebuýtchứ?-Tôicấmôngkhôngđượclàmthế,–Babarốnglên.–Ôngcóngherõtôi

nóikhông?Tôicấmông!-Thưa,nhưngôngkhôngthểcấmtôibấtcứđiềugì,Aghasahib.–ông

Alinói.–Chúngtôikhônglàmviệcchoôngnữa.-Ôngsẽđiđâu–Babahỏi,giọngrưngrưng.-Hazarajat.-Đếnnhàhọhàngà?-Vâng.Ôngsẽđưachúngtôitớibếnxechứ,Aghasahib?RồitôithấyBabalàmcáiđiềumàtrướcđótôichưatừngthấybaogiờ.

Ôngkhóc.Nhìnmộtngườilớnkhóckhiếntôihoangmangđôichút.Cácôngbốkhôngđượcphépkhóc.

-Xinông,–Babanói,nhưngôngAliđãquayrađếncửavàHassanđitheoông.TôisẽkhôngbaogiờquêntháiđộcủaBabakhinóiđiềuđó,nỗiđauđớntronglờicầuxincủaông,nỗisợhãi.

ỞKabul,hiếmkhimưavàomùahè.Bầutrờixanhcaovàxathẳm,mặttrờinhưmộtkhốisắtnungthuicháygáybạn.NhữngnhánhsôngmàHassanvàtôithialiađásuốtmùaxuânđềuđãtrởnênkhôcạn,vànhưngchiếcxekéokhuấybụikhiầmầmlănbánhqua.DânchúngđiđếncácnhàthờHồigiáothựchiệnmườiRaka’t[42]buổitrưa,vàrồirútluitớibấtcứnơinàocóbóngmátđểđánhgiấcngủtrưa,đợicáimátmẻcủabuổichiềusớm.Mùahècónghĩanhữngngàydàidặcởtrường,nhễnhạimồhôitrongnhữnglớphọcchẳnghềthôngthoángdồnchặtngườiđểhọcđọccácayatstrongkinhKoran,vấtvàvớinhữngtừuốnlưỡingoạilaiẢrập.Cónghĩabắtruồibằnglòngbàntay,trongkhiônggiáosĩtiếptụcgiọngđềuđềuđọckinhvàmộtlàngiónóngmangtheocảmùiphântừcáinhàvệsinhphíabênkiasântrường,khuấybụilầmlênquanhchiếcvòngbóngrổxộcxệch,bơvơ.

NhưngbuổichiềuhômBabađemôngAlivàHassanrabếnxebuýt,trờimưa.Nhữngtràngsấmrềnvangphủkhắpbầutrờimộtmàuchìxám.Chỉmấyphút,nhữngvạtmưađãquétrầmrập,tiếngrítkhôngngừngcủanước

đổàoàotronghaitaitôi.BabangỏýsẽtựmìnhchởhọđếntậnBamiyan,nhưngôngAlitừchối.

Quacửasổđầmđìamờmịtnướcmưaphòngngủcủatôi,tôidõitheoôngAlikéocáivalicôđộcđựngtấtcảnhưnggìthuộcvềôngtớichiếcôtôcủaBabađangnổmáybênngoàicánhcổng.Hassanlặclètấmđệm,bóchặtbằngsợithừng,trênlưng.Cậuđãđểlạitấtcảđồchơicủamìnhtrongtúplềutrốngrỗng.–Ngàyhômsau,tôipháthiệnrachúngđượcxếpđốngởgócnhà,giốnghệtnhưđốngquàsinhnhậttrongphòngtôi.

Nhữnghạtnướcmưatrơntuộtnhỏròngròngxuốngcửasổphòngtôi.TôithấyBabađóngsầmcửaxelại.Ngườiướtsũngôngbướcsangbênphíaghếláixe,ngảngườivàotrongxenóimộtđiềugìđóvớiôngAliởhàngghếsau,cólẽmộtcốgắngcuốicùnghòngthayđổiýđịnhcủaôngAli.Họnóichuyệnnhưthếmộtlúc,Babaướtsũng,cúilomkhom,mộtcánhtaydựatrênmuixe.Nhưngkhiôngđứngthẳnglên,tôichấytrênđôivairũxuốngcủaông,cuộcđờimàtôitừngbiếttừkhitôiđượcsinhrađãquarồi.Babaluồnvàotrongxe.Đènphabậtlên,rạchhailuồngsángtrongmưa.NếuđólàmộttrongnhữngbộphimHinđiHassanvàtôivẫnthườngxem,thìđoạncảnhấysẽlàtôichạyùarangoài,đôichântrầncủatôiđạptungtoénướcmưa,tôisẽđuổitheochiếcxe,lahétthấtthanhchoxeđừnglại.TôisẽkéoHassanrakhỏihàngghếsauvànóivớicậuấy,tôixinlỗi,rấtxinlỗi,nướcmắttôihoàlẫnnướcmưa.NhưngđókhôngphảilàbộphimHinđi.Tôirấthốitiếcnhưngtôikhôngkhóc,vàkhôngđuổitheochiếcxe.TôinhìnchiếcxecủaBabalaokhỏilềđường,mangtheomộtconngười,màtiếngtậpnóiđầutiêncủangườiấylàtêntôi.TôibắtđượchìnhbóngcuốicùngmờnhạtcủaHassanngồirũởghếsautrướclúcBabarẽtráichỗgócphố,nơichúngtôitừngchơibiđákhôngbiếtbaonhiêulần.

Tôiluivàovàtấtcảnhữnggìtôithấylàmưalọtquatấmkínhcửasổtrôngnhưbạcnấuchảy.

Chương10ThángBa1981Mộtthiếuphụngồiđốidiệnvớichúngtôi.Chịmặcmộtchiếcáodàimàu

xanhôliu,vớimộtchiếckhănsanmàuđenquấnchặtquanhmặtđểchốnglạicáilạnhgiábanđêm.Mỗilầnchiếcxetảinảylênhoặcvấpphảiổgà,chịlạibuộtmiệngcầukinh,tiếngcầu“Bismillah!”củachịvútcaotheomỗilầnxelắcmạnhhoặcxóc.Chồngchị,mộtngườiđànôngvạmvỡquầndàiốngthụng,khănquấnđầumàuxanhdatrời,nângniubếmộtembétrongvòngtay,bàntaylầntrànghạt.Đôimôimấpmáycầunguyệnthầm.Kểcảnhữngngườikhácnữalàmườihai,baogồmcảBabavàtôi,ngồiômvàogiữahaichân,bịépcứngcùngnhữngngườixalạ,dướicáimuibằngvảibạtcủachiếcxetảiNgađãcũ.

RuộtgantôicứcồnlênkểtừlúcchúngtôirờikhỏiKabulsauhaigiờsáng.Babachẳngbaogiờnóira,nhưngtôibiếtôngcoiviệctôisayxelúcđóchỉlàmộtmặtkháccủasựyếuớtcủatôi–tôithấyrõđiềuđótrênvẻmặtsượngsùngcủaôngđôilầnbụngtôiquặnlạiquátệđếnnỗitôiphảirênlên.–Khingườiđànôngvạmvỡlầntrànghạt–tứcchồngcủathiếuphụcầunguyệnhỏiliệutôicósắpsaykhông,tôinóitôisắp.Babangoảnhđi.Ngườiđànôngvéngócmuivaibạtlên,gõvàocửakínhcủaláixeyêucầudừnglại.Nhưngngườiláixe,tênlàKarim,mộtngườiđànônggầynhom,dangămđen,vớibộmặtdiềuhâuxươngxẩu,bộriamépmảnhnhưkẻbằngbútchì,lắcđầu,quáttrảlại:

-ChúngtaởquágầnKabul.Bảonócócáibụngkhoẻvàochứ.Babacàunhàugìđónghekhôngrõ.Tôimuốnnóivớiôngtôixinlỗi,

nhưngbấtchợttôibịchảynướcmiếng,sâutronghọngtôicóvịmậtđắng.Tôiquayđivénvảibạtlênvànônthốcquathànhxeđangchạy.Phíasautôi,Babađangxinlỗinhữnghànhkháchkhác.Nhưthểsayxelàmộttộilỗi.Nhưthểanhkhôngđượcphépsayxekhianhđãmườitámtuổi.TôinônthốcnôntháohailầnnữatrướckhiKarimđồngýdừngxe,chủyếuđểtôikhônglàmbẩnxecủahắnta,côngcụmưusinhcủahắn.Karimlàdânchởlậungười–mộtnghềrấtbéobở,chởdânchúngthoátkhỏiKabulđangbịquânShorawi[43]chiếmđóng,sangvùngtươngđốiantoànhơnởPakistan.HắnsẽđưachúngtôiđếnJalalabadcáchKabul170kmvềphíaĐôngNam,nơiemhắn,Toorcómộtchiếcxetảilớnhơnđểchởchúngtôi,cùngmộtđoànngườitịnạnđangđợinữa,vượtquađèoKhybervàotỉnhPeshawar[44].

ChúngtôicòncáchthácMahiparvàicâysốnữavềphíaTâythìKarimtạtxevàolềđường.Mahipar–cónghĩa“CáBay”–mộtđỉnhnúicaovớiđộdốcdựngđứngnhìnxuốngxínghiệpsửdụnglựcchảycủanướcdongườiĐứcxâydựngởAfghanistantừnăm1967.BabavàtôiđãtừngláixequacáiđỉnhđókhôngbiếtbaonhiêulầntrênđườngchúngtôitớiJalalabad,thành

phốcủanhữngcâybáchvànhữngcánhđồngmíamàngườiAfghanđếnnghỉđông.

Tôinhảyxuốngphíasauxe,lảođảobướctớilềđườngđầybụi.Miệngtôiđầynướcdãi,mộtdấuhiệucủacơnbuồnnônsắpđếnlúcbậtra.Tôiloạngchoạngđếnbởváchđátrôngxuốngmộtthunglũngsâubóngtốibaotrùm.Tôicúirạpngườihaitayômđầugốichờmậtxanh,mậtvàng.Đâuđómộtcànhcâygãyrăngrắc,mộtconcúkêu.Giódịuvàlạnhrìràoquanhữngcànhlávàlàmchaođảocácbụicâyrảirácnơisườndốc.Vàtừphíadưới,tiếngnướcđổàoàoqualũngsâu.

Đứngtrênmépđường,tôinghĩvềcungcáchchúngtôirờikhỏingôinhàmàtôiđãtừngsốngcảđời,nhưthểchúngtôichỉrangoàimộtchốc:nhữngchiếcđĩacòndínhđầymónkoftachấttrongchậurửa,quầnáolàủitrongcáirổđanbằngliễugaiởngoàitiềnsảnh,giườngbềbộn,quầnáomặckhigiaodịchkinhdoanhcủaBabatreotrongtủtường.NhưngtấmthảmvẫncòntreotrêntườngphòngkháchvànhữngcuốnsáchcủamẹtôivẫnchấtđầycácgiásáchphòngđọccủaBaba.Nhữngdấuhiệucủathahươngthậtmơhồ:BứcảnhđámcướicủachamẹtôiđãbịtháomấtcùngvớitấmảnhlụacủaôngnộitôivàquốcvươngNaderShahđứngbênngắmconnaichết.Mộtvàibộquầnáokhôngcòntrongtủtường.CuốnsổtaybìabọcdachúRahimKhanđãchotôinămnămtrướcđâycũngđãmất.

Vàolúcsáng,Jalaluddin–ngườiởthứbảycủachúngtôitrongnămnămqua–cóthểsẽnghĩchúngtôiđitảnbộhoặcláixeđidạo.Chúngtôiđãkhôngnóivớiôngta.KhôngthểtinaiởKabulnữa–chỉcầnđượcgiúichoíttiềnhoặclobịhại,làngườitasẽtốcáonhau,hàngxómtốhàngxóm,concáitốchamẹ,emtốanh,đàytớtốchủnhà,bạnbètốnhau.TôinghĩđếncasĩAhmadZahir,ngườiđãchơiphongcầmtạibuổisinhnhậtlầnthứmườibacủatôi.Ôngấyláixeđicùngvớimấyngườibạn,vàsauđó,ngườitatìmthấyxácôngbênlềđườngvớimộtviênđạnđằngsaugáy.Cácrafiq,tứclàcácđồngchí,cómặtởkhắpnơi,vàhọđãxẻđôiKabulthànhhainhóm:nghelénvàkhôngnghelén.Cáikhólàchẳngaibiếtaithuộcbênnào.Mộtnhậnxétngẫunhiênvớibácthợmay,trongkhithửchovừamộtbộquầnáocóthểdẫnbạnvàohầmtốinhàlaoPoleh-charkhi.Phànnànvềlệnhgiớinghiêmvớiônghàngthịt,vàđiềusauđóbạnnhậnralàmìnhđãởđằngsaunhữngsongsắt,mắthoangmangnhìnvàocáihọngcủamộtkhẩuKalashnikov.Ngaycảtạibànăntrongnhàriêngcủamình,dânchúngcũngphảinóinăngmộtcáchđắnđo–cácrafiqcócảởtronglớphọcnữa,họdạytrẻcondothámchamẹmình,chúýnghenhữnggì,kểlạivớiai.

Tôiđanglàmgìtrênconđườngnày,vàogiữađêmkhuya?Lẽratôiphảinằmtrêngiường,dướitấmchăn,vớimộtcuốnsáchgócquăntaichóngaybêncạnh.Điềunàyhẳnlàmộtgiấcmơ.Phảilànhưthế.Sánghômsautôithứcdậy,nhòmrangoàicửasố.KhôngbóngdángđámlínhNgavẻmặtdữ

tợntuầntiễutrênhè,khôngxetăngbấtthìnhlìnhxuấthiệntrênđườngphốcủathànhphốtôi,thápsúngxoayđixoaylạinhưnhữngngóntayđangkếttội,khôngcònđồngrúp,khôngcònlệnhgiớinghiêm,khôngcònnhữngxequânsựcủaQuânđộiNganhưthoiđưaởkhuphốchợ.Rồi,phíasautôi,tôinghethấytiếngcủaBabavàKarimđanghútthuốc,bàncãivềviệcthuxếpởJalalabad.KarimđảmbảovớiBabarằngemhắncómộtchiếcxetảilớn“chấtlượngcaoloạithượnghạng”vàhànhtrìnhdicưsangPeshawarđãtrởnênquáthôngthườngrồi.“Nócóthểnhắmmắtđưaôngđếnđó,”Karimnói.Tôithoángnghethấy,hắnbảoBabalàhắnvàemtraihắnbiếtlínhNgavàlínhAfghanlàmviệcởnhữngtrạmkiểmsoátrasao,hắnđãcạvớichúngviệcthuxếp“haibênđềucólợi”nhưthếnào.Việcđókhôngphảilàchuyệnmơ.Nhưthểđểkếtthúcviệcthảoluận,mộtchiếcMIGbấtchợtrúlênbayquađầu.Karimquăngđiếuthuốcvàrútkhẩusúngngắnởthắtlưngra.Chĩasúnglêntrời,hắnlàmđộngtácbắn,rồichửivànhổvềphíachiếcMIG.

TôitựhỏikhôngbiếtHassanởđâu.Rồiđếnđiềukhôngthểtránhkhỏi.Tôinônlênđámcỏdại,tiếngnônkhanvàrênrỉcủatôichìmhẳntrongtiếnggầmrúđiếcđặccủachiếcMIG.

Haimươiphútsau,chúngtôitớichỗtrạmkiểmsoátởMahipar.Tàixếcủachúngtôiđểchiếcxetảinổmáy,vànhảyxuốngchàođónnhữnggiọngnóiđangtiếnlại.Chândaydaysỏi.Vàilờitraođổingắngọn,kínkẽ.Mộtnhátquẹtcủachiếcbậtlửa.“Spasseba”[45].

Lạimộtnhátquẹtkháccủabậtlửa.Aiđócười.Tiếngcườithethéchóitailàmtôinảyngườilên.TaycủaBabaghìmchặtđùitôixuống.Ngườiđànôngđangcườibỗnghátlênlíulalíulườnglạcđiệu,mộtbàiháttronghônlễcủangườiAfghan,nặngtrịchgiọngNga:

Ahestaboro,Mah-e-manahestaboroLêntừtừ,vầngtrăngyêudấucủata,lêntừtừ.Nhữnggótủnglộpcộptrênđườngnhựa.Aiđómởtungtấmvảibạtphủ

phíasauxetải,vàbabộmặtthòvào.MộtlàKarim,haikẻkialàhaitênlính,mộttênngườiAfghan,tênkia,mộtlínhNganhănnhở,mặtnhưmặtchóbiển,thuốcláphìphèolệchmộtbênmiệng.Phíasaubọnchúnglàmộtvầngtrăngtrắnghếunhưxươngkhôlơlửngtrênbầutrời.KarimvàtênlínhAfghantraođổingắngọnbằngtiếngPashtu.Tôihiểuđượcđôichút,mộtcáigìđóvềToorvàvậnrủicủahắn.TênlínhNgathòmặtvàophíasauxetải.Hắnvẫnđangêabàihátcưới,ngóntaygõnhịpvàomépthànhhậucủaxe.Ngaycảtrongánhtrănglờmờ,tôivẫnthấyđượccáinhìnđờđẫntrongđôimắtcủahắn,khiliatừhànhkháchnàysanghànhkháchkhác.Mặcdầulạnh,mồhôiròngròngchảytừlôngmàyhắnxuống.Đôimắthắndừnglạiởngườithiếuphụchítkhănsanđen.HắnnóitiếngNgavớiKarim,mắtkhôngrờingườiđànbà.KarimtrảlờibằngtiếngNgacụtlủn,rồitênlínhđáplạigaygắtvàcòncộclốchơn.TênlínhAfghancũngnóimộtđiềugìđấygiọng

nhỏnhẹvàbiếtđiềuhơn.NhưngtênlínhNgaquátlêncáigìđó,khiếnhaitênkiangầnngại.TôicảmthấyBabangồisátvàotôi.Karimhắnggiọng,cúiđầuxuống.NóitênlínhNgamuốncónửagiờvớingườithiếuphụởđằngsauxetải.

Ngườithiếuphụkéochiếckhănsanxuốngtrùmkínmặt.Oàlênkhóc.Đứatrẻngồitrênlòngchồngchịtacũngoàkhóctheo.Mặtngườichồngtrởnênnhợtnhạtnhưmảnhtrănglởnvởntrêntrời.ÔngtabảoKarimyêucầu“ônglínhSahib”thểhiệnmộtchúttìnhthương,cóthểôngcómộtngườiemgáihoặcmộtbàmẹ,cũngcóthểcảmộtngườivợnữa.TênNgangheKarimnóivàsủalênmộtloạtnhữngtừgìđó.

-Đólàcáigiáđểchúngtađượcđiqua.–Karimnói.Hắnkhôngdámnhìnvàomắtngườichồng.

-Nhưngchúngtôiđãtrảmộtgiárấtsòngphẳngrồi,–ngườichồngnói.Karimvàtênlínhnóivớinhau.-Nónói…nónói,mọigiáđềuphảichịuthuế.ThếlàBabađứngphắtdậy.Đếnlượttôiphảiníuchặttaytôivàođùiông,

nhưngBabagỡtaytôivàrútchânra.Khiôngđứnglên,ôngchekhuấtánhtrăng:

-Tôimuốnanhhỏingườiđànôngkiamộtđiều,–Babanói.NóivớiKarim,nhưngnhìnthẳngvàotênsĩquanNga.–Hỏihắn,sựliêmsỉcuahắnđểđâu?

Họlạinóivớinhau.-Hắnnóiđâylàchiếntranh.Khôngcóliêmsỉtrongchiếntranh.-Bảovớihắnlàhắnnhầm.Chiếntranhkhônghuỷbỏphéptắc.Nóđòi

hỏiphéptắcthậmchícònhơncảthờibình.Bốcứphảiluônluônlàmộtngườianhhùngư?Tôinghĩ.Timđậploạnxạ.

Bốkhôngthểchỉmộtlầnbỏquasao?Nhưngtôibiếtôngkhôngthể.Điềuđókhôngcótrongbảntínhcủaông.Vấnđềlàbảntínhcủaôngsẽlàmchotấtcảchúngtôibịgiết.

TênlínhNganóigìđóvớiKarim,mộtnụcườinhếchlêntrênđôimôihắn.

-Aghasahib,–Karimnói,–cáilũRoussi[46]nàychúngkhônggiốngchúngta.Chúngchẳnghiểugìvềtôntrọngvàdanhdự.

-Nónóicáigì?-Nónóinócũngthíchđượcnãmộtviênđạnvàongườiôngkhôngkém

gì…–Karimnóinhỏdầnkhôngngherõnữa,nhưnggậtgậtđầuvềphíangườithiếuphụđãrơivàoconmắtcủatênlínhcanh.Tênlínhbúngđiếuthuốcđanghútdởcủahắnđivàrútkhẩusúngngắnrakhỏibao.VậyđâylànơiBabasẽchết.Tôinghĩ.Chuyệnsắpxảyranhưthế.Tôiđọcthầmmộtcâukinhtrongđầu.

-Bảovớinótôisẽnhậnmộtnghìnviênđạncủanótrướckhitôiđểchosự

vôluânxảyra.–Babanói.Tâmtrítôichợtbừnglêncáingàymùađôngsáunămtrướcđây.Tôi,từ

gócphốchămchúnhìnvàosâutrongngõ.KamalvàWaliđèHassanxuống.NhữngcơmôngcủaAssefépchặtvànớilỏng,đôihôngcủanógiúivàokéora.Cứchotôiđãtừnglàmộtanhhùngnàođóđi,tôivẫnđangbịcáidiềudằnvặt.Đôikhi,chínhtôicũngkhôngbiếtmìnhcóthựcsựlàcontraiBabakhông.

GãngườiNgamặtchóbiểnnângkhẩusúnglên.-Baba,conxinbốngồixuống.–tôivừanóivừagiậtmạnhốngtayáo

ông.–Connghĩnóthựcsựđịnhbắnbốđấy.Babagạtbàntaytôira,giậndữnói:-Tađãkhôngdạyconchútnàoư?Rồiôngquayvềphíatênlínhđangnhănnhở:-Bảonó,tốthơnlàhãybắntaomộtphátchếtngay.Bởinếutaokhông

ngãxuống,taosẽxénóthànhnhiềumảnh,chếttiệtcáithằngbốnó!TênlínhNgakhôngchịuthôinhănnhởkhinghephiêndịchlại.Hắngạt

chốthãmtrênkhẩusúng,chĩanòngsúngvàongựcBaba.Timtôiđậpthìnhthịchtronglồngngực,tôilấyhaitaychemặt.

Khẩusúnggầmlên.Thếlàxong.Tôimườitámvàđơnđộc.Tôichẳngcònaitrênđờinày.

Babađãchếtvàbâygiờtôiphảichônông.Tôichônôngởđâu?Sauđótôiđiđâu?

Nhưngcơnlốcxoáynhưngýnghĩdởdangquaycuồngtrongđầutôidừnglạikhitôigiươngmimắt,thấyBabavẫnđứng.TôithấymộtviênsĩquanNgathứhaicùngvớinhữngkẻkhác.Chínhlàkhóicuộnlêntừhọngsúngcủaôngtachĩalêntrời.TênlínhđịnhbắnBabađãtrasúngvàobao.Hắnđanglêchânbướcđi.Tôichưatừngbaogiờcảmthấymuốndởkhócdởcườihơnnhưthế.

ViênsĩquanNgathứhai,tócđốmbạc,bệvệnóivớichúngtôibằngtiếngFarsibậpbẹ.Ôngtaxinlỗichúngtôivềcáchxửsựcủatayđồngchícủamình.Ôngtanói:

-NướcNgagửihọđếnđâyđểchiếnđấu.Nhưnghọmớichỉlànhữngchàngtrai,vàkhitớiđâyhọtìmthấykhoáilạccủamatuý.–Ôngtanhìntênsĩquantrẻbằngđôimắtbuồnrầucủamộtngườichabựctứcvớiđứacontraimấttưcáchcủamình.–Thằngnàycũngdínhdángđếnmatuýđấy.Tôicốngănnó…–Ôngtavẫyrahiệuchochúngtôiđi.

Mộtlátsau,chúngtôiphóngxeđikhỏi.Tôinghethấymộttiếngcười,rồitiếpđếncáigiọngsềnsệtlạcđiệucủatênlínhlúcđầuhátbàihátcổtrongđámcưới.

Chúngtôiđitrênxetrongimlặngkhoảngmườilămphút,trướckhichồngngườithiếuphụbấtchợtđứnglênvàlàmmộtđiềutôiđãtừngthấy

nhiềungườikháclàmtrướcôngta:HôntaycủaBaba.VậnrủicủaToor.Chẳngphảitôiđãtìnhcờnghethấyđiềuđótrongcâu

chuyệnởMahiparsao?ChúngtôilănbánhđếnJalalabadvàokhoảngmộtgiờtrướclúcmặttrời

mọc.Karimnhanhchóngđưachúngtôixuốngxevàdẫnvàongôinhàmộttầngởngãtưhaiconđườngbẩnthỉu,suốtdọctoànnhữngdãynhàmộttầngmáibằng,nhữngcâykeovànhữngcửahiệuđóngkín.Tôikéocổáokhoáclênđểchốnglạnhlúcchúngtôivộivãchạyvàongôinhàkéotheođồđạccủamình.Khônghiểutạisao,tôinhớtớimùicủcải.

Khiđãđưachúngtôivàotrongánphòngkháchtrốngkhôngnhờtối,Karimliềnkhoácửatrướclại,kéocáikhăntrảigiườngráchthaychorèmche.Rồihắnthởphàovàbáochomọingườimộttinxấu:Toor,emtraihắnkhôngthểđưachúngtôisangPeshawar.Hìnhnhưmáymócchiếcxetảicủagãbịnổtuầntrước,vàToorvẫnđangđợinhưngbộphậnthaythế.

-Tuầntrướcư?–Aiđókêulên.–Nếubiếtthế,tạisaoanhcònmangchúngtôitớiđây?

Tôithấycógìàomộtcáiquađuôimắttôi.Rồimộtcáibóngvụtngangquacănphòng,vàtiếpđótôinhìnthấyKarimbịghìchặtvàotường,đôichânnguyêndépcủahắnđungđưacáchsànnhàhơnnửamét.HaibàntayBabađangtómquanhcổhắn..

-Taosẽnóichomàybiếttạisao,–Babagiậndữbảo.–Bởivìnóđãnhậnđượctiềnphầnchặngđườngcủanó.Đólàtấtcảnhữnggìnóquantâm.

Karimđangngạtthởúớkêulên.Nướcdãinhỏrabênméphắn.-Bỏhắnxuống,Agha,ônggiếthắnmất,–mộttrongsốhànhkháchnói.-Chínhlàđiềutôiđịnhlàmđấy,–Babanói.Điềumàkhôngaitrongsố

nhữngngườikháctrongcănphòngbiếtđượcấylàBabakhôngđùa.Karimđangđỏtíalênvàgiậtgiậtchân.Babavẫnbópchặtcổhắnchotớikhingườimẹtrẻ,cáingườimàtênsĩquanNgađãmêthíchđó,vanxinôngdừnglại.

Karimngãvậttrênnềnnhà,lănlộnđểhítthởkhiBabacuốicùngcũngthảhắnra.Cănphòngtrởnênimlìm.Chưađầyhaigiờtrước.Babađãtựnguyệnnhậnmộtviênđạnvìdanhdựcủamộtngườiphụnữôngkhônghềquenbiết.Lúcnàyôngsuýtđãbópchếtmộtngườiđànông,vàchắcsẽsungsướnglàmxongviệcđónếukhôngcólờicầuxincủavẫnngườiphụnữấy.

Cócáigìđóđậpthùmthùmởnhàbên.Không,khôngphảinhàbên,màphíadưới.

-Cáigìthế?–Aiđóhỏi.-Bọnkhác,–Karimhổnhểngiữanhữnghơithởkhónhọc,–ởdướihầm.-Bọnhọđợibaolâurồi?–Babahỏi,vừasáplạiKarim.-Haituần.-Taonghĩmàyvừanói,chiếcxetảihỏngtuầntrước.Karimvuốtcổhọng,

ộpộpnhưếch:

-Cóthểtuầntrướcnữa.-Baolâu?-Cáigì?-Baolâuđểthaymáy?–Babagầmlên.Karimrúmngườilạinhưngkhôngnóigì.Tôithấymừngvìbóngtối.Tôi

khôngmuốnthấycáinhìnsátnhântrênbộmặtBaba.Mùihôinhớpnhúa,giốngnhưmùirêumốc,xộcvàomũitôilúcKarim

mởcánhcửadẫnchúngtôixuốngnhưngbậcthangọpẹpởdướihầm.Chúngtôiđixuốngtheohàngmột.NhữngbậcthangrênlêndướisứcnặngcủaBaba.Đứngtrongcănhầmlạnh,tôicảmthấynhưbịnhữngconmắtchậpchờntrongbóngtốitheodõi.Tôithấynhữnghìnhngườirúcvàonhauquanhphòng,bónghọinlêntườngbởiánhsánglờmờcủahaingọnđèndầu.Mộttiếngthìthầmkhekhẽlantruyềnsuốtcănhầm,áttiếngnhưnggiọtnướcrỉởđâuđó,vàmộttiếnggìkhácnữa,nhưtiếnggãi.

Babathởdàiphíasautôi,buôngnhữngtúiđồxuống.Karimbảochúngtôisẽchỉmấtvàibangàylàsửaxongchiếcxetải.Rồi

thìchúngtôisẽtrênđườngsangPeshawar.Trênđườngtớitựdo.Trênđườngtớiantoàn.

Cănhầmlànhàcủachúngtôisuốttuầnsauđóvàtớiđêmthứbatôikhámphátừđâuratiếnggãi.Nhữngconchuộtcống.

Khimắtđãquenbóngtối,tôiđếmđượcbamươingườitịnạntrongcănhầm.Chúngtôingồivaikềvaidọctheonhữngbứctường,ănbánhquy,bánhmìlâungàyvàtáo.Đêmđầutiênđó,tấtcảmọingườiđềucùngnhaucầukinh.MộttrongsốngườitịnạnhỏiBabatạisaoôngkhôngthamgiacùnghọ:

-Thượngđếsẽcứuvớttấtcảchúngta.TạisaoôngkhôngcầuxinNgười?Babaxìmũi.Duỗichânra:-Cáisẽcứuvớtchúngtalàtámbộxi-lanhvàcáichếhoàkhítốt.ThếlàđámcònlạicâmlặngluônvềvấnđềThượngđế.Mãikhuyacủađêmđầutiênấytôimớipháthiệnrahaingườitrongđoàn

trốntránhcùngchúngtôilàKamalvàbốnó.ThấyKamalngồitrongcănhầmchỉcáchtôigầnnửamét,tôikhángạcnhiên.Nhưngkhinóvàbốnóngồixíchlạibênchúngtôi,tôinhìnrõbộmặtcủaKamal,thựcsựnhìnrõ…

Nóđãtànhéo–khôngcòntừnàođơngiảnhơnđểgọi.Đôimắtnónhưmộtcáihốcnhìntôivàkhôngcóvẻnhậnranétgì.Vainógồlên,đôimáxệxuốngnhưthểquámệtmỏikhôngbámnổivàoxươnggòmánữa.Bốnó,ngườiđãtừngsởhữumộtrạpchiếuphimởKabul,đangkểchoBabanghebathángtrướcđâymộtviênđạnlạcđãbắntrúngvàotháidươnggiếtchếtvợôngnhưthếnào.RồiôngtakểvớiBabavềthằngKamal.Tôichỉngheđượclỗchỗ:Nhẽrachẳngbaogiờđượcđểnóđimộtmình…lúcnàocũngthế,thậtđẹptrai,ôngbiếtđấy…bốnđứachúngnó…chốngtrả…Thượngđế…

chụpđượcnó…nhỏmáuđầmđìaxuốngđó…cáiquầncủanó…chẳngnóigìnữa…chỉtrừngtrừng…

Sẽkhôngcóxetải,Karimbảochúngtôithếsaukhichúngtôiđãtrảiquamộttuầnlễtrongcáicănhầmnhungnhúcchuột.Chiếcxetảikhôngchữanổi.

-Cómộtcáchkhác,–Karimnói,giọnghắnnổilêngiữanhữngtiếngkêurên.

Anhhọhắnlàchủmộtxetảichởxăngdầuvàđãtừngchởlậungườibằngchiếcxeđóđôibalần.HắnđangởJalalabadvàđủsứcchởtấtcảchúngtôi.

Mọingười,trừmộtcặpvợchồngđãcaotuổi,đềuquyếtđịnhđi.Đêmđó,chúngtôi,Babavàtôi,Kamalvàbốnó,cùngnhữngngườikhác

rờiđi.Kamalvàngườianhhọhắn,mộtgãđànôngmặtvuông,đầuhóitênlàAziz,giúpchúngtôichuivàobồnxăng.Từngngườimột,chúngtôitrèolêncáisànhậuxe,rồileolênthangsauvàtụtxuốngbồnxăng.TôicònnhớBabaleolêngiữachừnglạinhảyxuốngvàmoiởtúiramộthộpthuốcláhít.Ôngdốchếtthuốcởhộpra,vàbốcmộtvốctaybụiđấtởgiữaconđườngkhôngrảinhựa.Ônghônbụiđất.Đổvàotronghộp.Đúthộpvàotúingực,gầntimông.

Kinhhoàng.Bạnmởmiệngra.Mởthậtrộngchoxươnghàmkêurăngrắc.Bạnralệnh

chophổimìnhhítkhôngkhí,LÚCNÀY,bạncầnkhôngkhí,cầnnóLÚCNÀY.Nhưngđườngkhíquảncủabạnlờbạnđi.Chúngsuysụp,thítchặt,coquắpvàbấtchợtbạnnhưđangthởquamộtốngrơm.Miệngbạnngậmlạivàđôimôibạnmímchặt,tấtcảnhữnggìbạncóthềxoayxởđượclàmộttiếngộpộpnghẹntắc.Haibàntaybạnvặnvẹo,lúclắc.Đâuđómộtcáiđậpnứttoácvàmộtluồngmồhôilạnhtrànra,ướtđẫmcơthểbạn.Bạnmuốnlahétlênvìsợ.Bạnsẽlàmthếnếubạncóthể.Nhưngbạnphảithởđãrồimớilahétđược.

Kinhhoàng.Cănhầmđãtối.Cáibồnxăngcòntốiđenhơn.Tôinhìnphải,nhìntrái,

xuống,lên,vẫyvẫyhaitaytrướcmắt,khôngthấymộtmảymaycửđộng.Tôichớp,rồilạichớpmắt.Chẳngthấygìhết.Chẳngcònlàkhôngkhínữa,nósềnsệt,thậmchíđặcquánhnữa.Khôngkhíđángrakhôngđượcđặcquánh.Tôimuốnvươnhaibàntayra,nghiềnnátkhôngkhíthànhnhữngmảnhnhỏ,nhồichúngvàokhíquảncủatôi.Vàcáimùihôihắcđócủadầudiesel.Mắttôinhứcnhốihơidầu,nhưaiđólộnmimắttôilênvàxátchanhlênđó.Mũitôinhưbắtlửasaumỗilầnthở.Màycóthểchếttrongmộtchỗnhưthếnày,tôinghĩvậy.Mộttiếnglahétđangchựcbậtra.Bậtra,bậtra…

Vàrồimộtđiềuthầnkỳnhỏ.Babagiậtốngtayáotôi,vàmộtcáigìđósángxanhlêntrongbóngtối.Ánhsáng!ĐồnghồđeotaycủaBaba.Tôidánchặtđôimắtvàohaichiếckimdạquangxanhđó.Tôiquásợtôisẽmất

chúng.Tôikhôngdámchớpmắt.Dầndần,tôinhậnrađượcnhữnggìởquanhtôi.Tôinghethấynhững

tiếngrênvàtiếnglầmrầmcầunguyện.Tôinghethấytiếngmộtembékhóc,tiếngruthầmcủamẹnó.Aiđónônkhan.AiđónguyềnrủabọnShorawi.Chiếcxetảilắclưbênnàyquabênkhác,nảyxuống,nảylên.Nhữngcáiđầuđậpvàovỏsắt.

-Nghĩđếnđiềugìtốtđẹp.–Babathìthầmvàotaitôi.–Điềugìhạnhphúc.

Điềugìtốtđẹp.Điềugìhạnhphúc.Tôimặcchotrínãotôilangthang.Tôimặcnóđếnđâuthìđến.

ChiềuthứSáuởPaghman.Mộtcánhđồngcỏrộnglốmđốmnhữngcâydâutằmnởhoa.Hassanvàtôiđứngngậpgótchântrongcỏmọchoang.Tôiđanggiậtmạnhdâydiều,cuộndâyđangquaytronghaibàntaychaisạncủaHassan,mắtchúngtôingướcnhìnlênbầutrời.Khôngmộtlờitraođổigiữachúngtôi,khôngphảibởivìchúngtôikhôngcógìđểnói,màbởivìchúngtôikhôngcầnphảinóiđiềugì.Đó,giữanhữngconngườilànhữngkýứcđầutiêncủanhau,nhữngconngườiđãcùngđượcnuôitừmộtbầusữamẹlànhưthế.MộtluồnggiónhẹlàmlayđộngđámcỏvàHassanđểchocuộndâylăn.Chiếcdiềuquayđảo,ngụpchìm,rồiđứngvững.Đôibóngsinhđôicủachúngtôinhảymúatrênthảmcỏgợnsóng.Từđâuđó,bênkiadãytườnggạchthấpphíacuốicánhđồng,chúngtôinghethấytiếngchuyệngẫu,tiếngcườivàtiếngrócráchcủamộtvòiphunnước.Vànhạc,cóvẻxưacũvàquenthuộc.TôinghĩđólàbàiYaMowlahtrênđàndâyRubab.Cóaiđógọichúngtôibênkiatườngvànóiđãđếngiờuốngtrà,ănbánhngọt.

Tôikhôngnhớđólàthángnào,vàcảnămnàonữa.Tôichỉbiếtkỷniệmđósốngtrongtôi,mộtmẩudĩvãngtốtđẹpđượcđóngnanghoànhảo,mộtnétchổilôngphếtmàulênkhungvảicằncỗi,xámxịtcuộcđờigiờđâychúngtôiđãrơivào.

Phầncònlạicủachuyếnxeđólànhữngmẩuvànhữngmảnhrảiráccủakýứcđếnrồilạiđi,phầnlớnlàâmthanhvàmùivị:TiếnggầmrúcủamáybayMIGtrênđầu,nhữngtràngsúngmáy,mộtconlừabebegầnđó,tiếngnhạcđeocổlengkeng,vàtiếngcừuọoẹ,tiếngsỏirảiđườngbịnghiếnnátdướibánhxetải,mộtđứabéhờntrongbóngtối,mùihôicủadầudiesel,mùinônmửa,mùiphân.

Nhữnggìtôinhớtiếptheolàánhsángloámắtcủabuổisớmmaikhitrèorakhỏibồnxăng.Tôinhớmìnhđãngửamặtlêntrời,hiếngmắt,thởnhưthểthếgiớisắpcạnkiệtkhôngkhí.Tôinằmxoàitrênbờconđườngđấtcạnhmộtkheđá,ngướcnhìnlênbầutrờimàuxámbuổibanmai,biếtơnkhítrời,biếtơnánhsáng,biếtơnđượcsốngsót.

-Amir,chúngtađãởPakistan,–Babanói.Ôngđangđứngbênnhìntôi.–KarimbảohắnsẽgọimộtchuyếnxebuýtchởchúngtatớiPeshawar.

Tôicuộnngườilại,vẫnnằmtrênđấtlạnhvànhìnthấynhữngchiếcvalicủachúngtôiphíachânbênkiaBaba.NhìnquakhechữVlộnngượcgiữahaichânông,tôithấychiếcxetảinổmáyđứngyênbênbờđường,nhữngngườitịnạnkhácđangtrèoxuốngthang.Xahơn,conđườngđấttrảiraquanhữngcánhđồngnhưnhữngchiếckhănmàuchìdướibầutrờixám,rồibiếnmấtsaudãyđồibátúp.Dọctheoconđườnglàmộtngôilàngnhỏtrảidàitrênsườndốctrànánhnắng.

Mắttôiquaytrởlạinhìnnhữngchiếcvalicủachúngtôi.ChúngkhiếntôibuồnchoBaba.Saumọithứôngđãtừnggâydựng,lậpkếhoạch,đấutranh,daydứt,ướcmơ,góighémlạiđờiôngchỉcònthếnàyđây:mộtđứacontraibấtđắcývàhaichiếcvali.

Aiđóđangkêuthét.Không,khôngphảikêuthét.Màđangkhóc.Tôithấyhànhkháchtụmlạithànhmộtvòngtròn,nghethấynhữngtiếnggọikhẩnthiết.

Aiđónóitừ“khíđộc”.Ngườikháccũngnóithế.Tiếngkêuthétchuyềnthànhtiếngrítxéhọng.

Babavàtôivộichạytớiđámngườiđứngxemvàđẩyhọrađểchenvào.BốcủaKamalđangngồixếpbằngtrònởgiữavòngngười,layđilaylại,hônlênbộmặtxámnhưtrocủađứacontrai.

-Nókhôngthởnữa!Contraitôikhôngthởnữa!–Ôngđangkêukhóc.CơthểkhôngcònsinhkhícủaKamalnằmtrênlòngông.Bàntayphảinóduỗira,rũxuống,đungđưatheonhịpthổnthứccủangườicha.

-Contraitôi!Nókhôngthởnữa!LạythánhAllah,xinngườigiúpnóthởđi!

Babaquỳxuốngbêncạnhôngvàquàngcánhtaylênvaiông.NhưngbốcủaKamalđẩyôngravànhàotớiKarimđangđứnggầnngườianhhọhắn.Nhữnggìxảyratiếptheoquánhanh,quágọnkhôngthểgọilàcuộcẩuđả.Karimthốtramộttiếngkêukinhngạcvàlùilại.Tôithấymộtcánhtayvunglênvàchânđá.Giâysau,ôngbốcủaKamalđãđangđứngvớikhẩusúngcủaKarimtrongtay.

-Đừngbắntôi!–Karimkêulên.Nhưngtrướckhibấtkỳaitrongchúngtôikịpnóihoặclàmđượcđiềugì,

bốcủaKamalđãđưanòngsúnglênmiệngmình.Tôisẽkhôngbaogiờquênđượctiếngvangcủaphátnổđó.Haychớplửavàmáuđỏphunra.Tôilạigậpngườivànônkhanbênvệđường.

Chương11Fremont,California.Nhữngnăm80.BabayêutưtưởngcủanướcMỹ.ChínhcuộcsốngởMỹđãkhiếnôngbị

ungloét.TôicònnhớhaibốcontôiđibộquaCôngviênHồElizabethởFremont,

cáchcănhộcủachúngtôivàidãyphố,xembọncontraichơibóngchày,bọncongáinhỏcườikhúckhíchtrênnhữngchiếcxíchđutrongsânchơi.Babathườnggiảnggiảichotôisángtỏquanđiểmchínhtrịcủaôngsuốtnhữngcuộcdạobộđó,bằngnhữngbàibìnhluậnvòngvèodàidòng.Ôngthườngnói:

-Chỉcóbahạngđànôngthựcthụtrênthếgiớinày,Amirạ.Ôngkểtênrabằngđầungóntay:NgườiMỹ,vịcứutinhquátựtin,ngườiAnhvàngườiIsrael.

-Cònlạitấtcả,–ôngphẩytay,miệngkèmtheomộttiếngphừrựt,–đềunhưnhữngbàgiàkểchuyện.

TưtưởngkhuynhIsraelthườngdẫnđếnsựtứcgiậncủangườiAfghanởFremont,họlênánôngthânDoTháivàthựctếlàbàiHồi.Babathườnggặphọđểuốngtràvànhấmnhápbánhngọtrowt[47]tạicôngviên,vàlàmhọphátđiênvớinhữngquanđiểmchínhtrịcủaông.Sauđóôngthườngbảotôi:-Cáihọkhônghiểulàtôngiáochẳngcócanhệgìđếnviệcnày.TheoquanđiểmcủaBaba,Israellàmộthònđảocủa“nhữngngườiđànôngđíchthực”trongcáibiểntoànnhữngngườiẢrậpquábậnrộnvớiviệcbéoúlêntừdầumỏcủahọ,khôngbuồnquantâmđếnchínhbảnthânhọnữa.“Israellàmđiềunày.Israellàmđiềunọ,”–BabathườngnóinhạitheogiọngẢrập“Vậyhãylàmgìđóđi.Hànhđộngđi.CácônglàngườiẢrập,vậyhãygiúpngườiPalestineđi.”ÔngghétcayghétđắngngàiJimmyCarter[48],ngườimàônggọilà“kẻrăngtođầnđộn.”Năm1980,khichúngtôivẫncònởKabul,HoaKỳtuyênbốsẽtẩychạyđạihộiOlympicởMatxcơva.Babakêulêntởmlợm:

-Wahwah!Chàchà!BrezhnevđangtànsáttậpthểngườiAfghan,thếmàtấtcảnhữnggìgãănlạcấycóthểnóichỉlà“Tôisẽkhôngđếnbơitrongcáibểbơicủaanh.”

BabatintưởngCarterđãvôtìnhlàmnhiềuchochủnghĩacộngsảnhơncảLeonidBrezhnev.“Ôngtakhôngđủsứcđiềuhànhđấtnướcnày.NógiốngđặcmộtthằngcontraikhôngbiếtđixeđạpsautayláicủamộtchiếcCadillackiểumới.”NhữnggìnướcMỹvàthếgiớicầnlàmộtngườiđànôngcứngrắn.Mộtngườiđànôngđượcchọnlựa,mộtaiđóhànhđộngthayvìvặnvẹohaitaylolắng.MộtaiđótheokiểucủaRonaldReagan.VàkhiReaganlêntruyềnhìnhgọibọnShorawilà“Đếquốcđồibại”,Babarangoàivàmuamộtbứcảnhtổngthốngnherăngcườigiơngóncáilên.Ônglồng

khungtấmảnhvàtreoởhànhlangcủachúngtôi,ngaygầnbứcảnhđentrắngcũcủabảnthânông,đeochiếcnơcổnhỏ,vàđangbắttayQuốcvươngZahirShah.PhầnlớnhàngxómcủachúngtôiởFremontlànhữngtàixếxebuýt,cảnhsát,nhữngnhânviêntrạmbánxăngdầu,vànhữngbàmẹkhônghônthúhưởngphúclợixãhội,chínhxáclàtoàntầnglớpdânlaođộngchẳngmấychốcsẽngạtthởdướicáigốikiểuReaganépvàomặthọ.Babalàmộtngườicộnghoàđơnđộctrongchungcưcủachúngtôi.

NhưngkhóiVùngVịnhnhứcmắtông,tiếngồnxecộlàmôngđauđầu,vàphấnhoalàmôngho.Quacâykhôngđủngọt,nướckhôngsạchlắm,vàđâurồibaonhiêucâycốivớinhữngcánhđồngrộnglớn?Hainămtrời,tôicốkhuyênBabaghitênvàonhữnglớpESL[49]đểnângcaothứtiếngAnhvỡlòngcủaông.Nhưngôngmỉamaiýtưởngđó.Ôngcàunhàu:“Biếtđâutaphátâmđượctừ“mèo”vàthầygiáolạichotamộtngôisaonhỏlấplánh[50],thếlàtacóthểchạyvộivềnhàkhoenóvớicon.”

MộtChủnhậtmùaxuânnăm1983,tôibướcvàohiệusáchnhỏbánsáchcũbìamềm,gầnrạpchiếuphimẤnĐộ,ngayphíaTâynơigiaonhaugiữaAmtrakvàĐạilộFremont.TôibảoBabachừngnămphúttôisẽravàôngnhúnvai.ÔngđanglàmviệctạitrạmbánxăngởFremontvàhômnaylàngàynghỉ.TôidõitheoôngđibừangangquaĐạilộFremontrồivàocửahàngtạphoánhỏFast&Easy(NhanhvàThoảimái)củamộtcặpvợchồnggiàngườiViệtNam,ôngbàNguyễn.Họlànhữngngườithânthiện,tócđãhoarâm,bàbịbệnhParkinson,ôngđãbịthayxươnghông.Bàluôncườimómmémbảotôi:“ÔngấybâygiờnửangườinửamáygiốngnhưNgườiĐànôngSáuTriệuĐôla.”[51]“NgườiĐànôngSáuTriệuĐôla,nhớchưa,Amir?”RồiôngNguyễnthườngvừatrừngmắtvừagiảvờchạytậptễnhnhưdiễnviênLeeMajors[52].

Tôiđanglậtquamộtcuốnsáchcũnát,truyệntrinhthámcónhânvậtMikeHammer[53],thìnghethấytiếngkêuthétvàtiếngkínhvỡ.TôithấyôngbàNguyễnđằngsauquầyhàngnépvàotường,mặtxámngắt.HaitayôngNguyễnômlấyvợmình.Trênnềnnhà,nhữngtráicam,mộtgiáhàngbịlậtnhào,mộtlọthịtbòvỡlănlonglócvànhữngmảnhkínhvỡdướichânBaba.

HoáraBabakhôngmangtheotiềnmặtđềmuacam.ÔngđãviếtchoôngNguyễnmộttấmséc,vàôngNguyễnyêucầuchoxemgiấychứngminh.“Lãotamuốnxemgiấyphépcủata,”BabarốnglênbằngtiếngFarsi.“Gầnhainămnaychúngtađãmuathứhoaquảchếttiệtcủalão,đúttiềnvàotúilãovàlãochóđẻấylạimuốnxemgiấyphépcủata.”

-Baba,đâykhôngphảilàchuyệncánhân,–tôivừanói,vừamỉmcườivớiôngbàNguyễn.–Họđượcphéphỏigiấychứngminh.

-Takhôngmuốnôngởđây–ôngNguyễnvừanóivừabướcrađứngchắntrướcbàvợ.ÔngchỉvàoBababằngchiếcgậychốngcủaông.Ông

quaylạibảotôi.–Anhlàmộtthanhniêntốt,nhưngchaanh,ôngấyđiên.Khôngthểhoannghênhôngtachútnàonữa.

-Lãotatưởngtalàtênăncướpư?–Babatotiếngnói.Đámđôngtụtậpởbênngoài.Họđangnhìnchằmchằm.–Cócáiđấtnướcnàonhưthếnàykhông?Chẳngaitinainữa.

-Tôigọicảnhsát,–bàNguyễnlómặtranói.–Ôngrađikhôngtôigọicảnhsát.

-BàNguyễn,xinbàđừnggọicảnhsát.Tôisẽđưaôngấyvềnhà.Chỉxinbàđừnggọicảnhsát,đượckhôngạ?

-Phải,anhđưaôngấyvềnhàđi.Nênthế,–ôngNguyễnnói.Đôimắtông,đằngsaucặpkínhlãogọngthép,khôngrờiBaba.TôidẫnBabaquacửa.Ôngđávàogiáhànglúcđira.Saukhitôiđãthuyếtphụcônghứakhôngquaylạinữa,tôitrởlạicửahàngvàxinlỗiôngbàNguyễn.Nóichoôngbàbiết,chatôiđangtrảiquamộtthờikỳkhókhăn.TôichoôngbàNguyễnđịachỉvàsốđiệnthoạicủachúngtôi,vàbảobà,tôimuốncóướctínhkhoảnthiệthại.“Monggọichotôicàngsớmcàngtốt.Tôisẽđềnđủmọithứ,bàNguyễn.Tôithànhthựcxinlỗi.”BàNguyễncầmmảnhgiấytôitraovàgậtđầu.Tôithấyhaitaybàrunrunhơnthườnglệ,vàlàmtôicànggiậnBaba,việcôngkhiếnmộtbàgiàphảirunrẩynhưthế.

-ChatôivẫncầnphảithíchứngdầnvớicuộcsốngởMỹ,–tôigiảithích.TôimuốnnóichohọbiếtrằngởKabul,chúngtôibẻmộtcànhcâyvàsử

dụngnónhưmộtthẻtíndụng.Hassanvàtôithườngmangmộtchiếcquegỗđếnngườilàmbánh.Họlấydaokhắcnhữngvạchlêncâygậycủachúngtôi,mộtvạchlàmộtổbánhnaanmàhọthườngkéorachochúngtôitừngọnlửacháyxèoxèocủalònướngTandoor.Vàocuốitháng,chatôitrảtiềnchochủtiệmtheosốvạchkhắctrêncâygậy.Cóthếthôi.Khônghỏihangì.Khônggiấychứngminh.

Nhưngtôikhôngnóivớihọ.TôicảmơnôngNguyễnđãkhônggọicớm.MangBabavềnhà.Ôngdỗivàhútthuốctrênbancông,trongkhitôinấucơmvớicổgàhầm.Mộtnămrưỡi,từkhichúngtôibướcxuốngchiếcmáybayđếnPeshawar,màBabavẫnđangthíchứng.

Tốiđóchúngtôiăntrongimlặng.Ănđượchaimiếng,Babađẩyđĩacủamìnhđi.

Tôiliếcnhìnôngquabànăn,móngtayôngsứtmẻđensìdầumáy,cácđốtngóntrầyxước,mùicủatrạmga–dầu,bụi,mồhôivàdầudiesel–đầyquầnáo.Babagiốngnhưmộtngườiđànônggoávợđãtáihônmàkhôngthểdứtbỏhẳnngườivợquácố.ÔngthiếuvắngnhữngđồngmíaởJalalabadvànhữngvườnquảởPaghman.Ôngthiếuvắngđámđôngraravàovàongôinhàcủaông,nhớnhungchuyếndạobộxuốngnhữnglốiđinhộnnhịpcủakhuphốchợShor,đáplạisựchàođóncủamọingườiquenbiếtông,biếtcảôngnộicủaông,chacủaông,nhữngngườicùngchungtổtiênvớiôngmà

quákhứcủahọđềudâymơrễmávớiquákhứcủaông.ĐốivớitôinướcMỹlàmộtchốnđểtôichônvùikýức.ĐốivớiBaba,làmộtchốnđểtiếcthươngkýứccủaông.-CólẽchúngtaphảiquayvềPeshawar.–Tôivừanóivừanhìnđálềnh

bềnhtrongcốcnướccủatôi.ChúngtôiđãtrảiquasáuthángởPeshawarđểđợiSởNhậpcưvàNhậpquốctịchcấpvisa.Cănhộmộtgiườngcáubẩncủachúngtôisựcmùinhưmùitấtthốivàphânmèo,nhưngchúngtôicònđượcquâyquầnvớinhữngngườichúngtôiquenbiết–ítnhấtBabacũngbiết.Ôngthườngmờitoànthểnhữngngườihàngxómcùnghànhlangđếnăntối,phầnlớnbọnhọcũnglàngườiAfghanđangđợivisa.Khôngtránhkhỏiviệc,aiđóthườngmangđếnmộtbộtrốngvàaikhácnữa,mộtcâyphongcầm.Tràuốnglairaivàbấtkỳaicógiọnghátmộtthờivangbóngthườnghátchođếnkhimặttrờimọc,muỗingừngvove,tayvỗđãsưng.

-Baba,ởđósẽhạnhphúchơn,giốngnhưởquêhươnghơn,–tôinói.-Peshawartốtchota.Nhưngkhôngtốtchocon.

-Bốlàmviệcquávấtvảởđây.-Bâygiờkhôngđếnnỗitệlắm,–ôngnói,ýônglàkểtừkhiôngtrở

thànhquảnđốcbanngàycủatrạmxăngdầu.Nhưngtôiđãthấycáchôngchaumàykỳcọcổtaynhữngngàyẩmướt.Cáchmồhôiôngnhễnhạitrêntránkhiôngvơlọthuốcdạdàysaubữaăn.

-Vảlạitakhôngmangchúngtađếnđâyvìta,phảikhông?Tôivươnquabànđặtbàntaytôilêntayông.Bàntayhọctròcủatôi,sạch

vàmềmmạitrênbàntaylaođộngcủaôngnhemnhuốcvàchaisạn.Tôinghĩtớimọichiếcxetải,nhữngđoàntàuvànhữngxeđạpôngđãmuachotôiởKabul.BâygiờlànướcMỹ.MónquàcuốicùngchoAmir.

ĐúngmộtthángkểtừkhichúngtôiđếnHoaKỳ,BabatìmđượccôngviệctrênĐạilộWashington,làmtrợlýchomộttrạmbánxăngdầumàôngchủlàmộtngườiAfghanquenbiết.Ôngbắttayvàotrôngnomcôngviệcngaytuầnlễchúngtôiđếnđó.Sáungàymộttuần,mỗingàymườihaitiếng,Babakiểmtracáckípbơmga,ghichépsổsách,thaydầuvàrửathanhgạtnướckínhxe.Đôikhitôimangcơmtrưachoôngvàthấyôngđangtìmmộtgóithuốclátrênkệ,mộtkháchhàngđangđợiởbênkiamáyđodầu.MặtBabatrôngcăngthẳngmệtmỏivànhợtnhạtdướiánhđènhuỳnhquang.Chuôngđiệnngoàicửathườngkínhcoongkhitôibướcvào,vàBabathườngngoáilạinhìnrồimỉmcười,mắtôngnhỏmồhôivìmệtmỏi.

Cùngcáingàyôngđượcthuêlàm,BabavàtôiđếngặpnhânviênphòngphúclợixãhộiởSanJose,bàDobbins.Bàlàmộtphụnữdađenquákhổ,vớiđôimắtlấplánhvànụcườimálúmđồngtiền.Bàkểvớitôimộtlầnbàđãhátởnhàthờ,vàtôitinbà,bàcógiọngnóilàmtôinghĩđếnsữanóngvàmậtong.Babanémđốngtemthựcphẩmxuốngbànlàmviệccủabà.

-Cảmơnbà,tôikhôngmuốn,–Babanói.–Tôiluônluônlàmviệc.Ở

Afghanistantôilàmviệc,ởMỹtôicũnglàmviệc.Cảmơnbànhiềulắm,bàDobbins,nhưngtôikhôngthíchthứmiễnphíđó.BàDobbinschớpchớpmắt.Nhặtđámtemthựcphẩmlên,hếtnhìntôilạinhìnBabanhưthểchúngtôiđangchơitròđùabỡnhoặc“chobàmộtquảlừa”,nhưHassanquennói.Bànói:

-Mườilămnămtôitừnglàmcáinghềnàyvàchưaaitừnglàmthếbaogiờ.

VàđólàcáicáchBabađãchấmdứtnhữngkhoảnhkhắctủinhụcvềtemthựcphẩmtạimáythutiền,vàlàmdịubớtmộttrongnhữngnỗisợlớnnhấtcủaông:MộtngườiAfghansẽthấyôngmuathựcphẩmbằngtiềntừthiện.Babarakhỏiphòngphúclợixãhộinhưngườiđượcchữalànhmộtcáiungnhọt.

Mùahènăm1983,tôitốtnghiệptrunghọcởtuổihaimươi,nhiềutuổihơnngườinhiềutuổinhấttungchiếcmũtútàicủamìnhlênsânbóngđáhômđó.TôinhưlạcmấtBabatrongđámđôngcácgiađình,nhữngmáyánhloéđèn,vànhữngáochoàngxanh.Tôithấyônggầnhàngngườiđứngcáchchừnghaimươimét,haitaythọctúi,máyảnhlủnglẳngtrướcngực.Ôngbiếnmấtrồilạihiệnrasaunhữngngườiđangđiđilạilạigiữachúngtôi:nhữngcôgáimặcđồxanhlángbóngđangkêuré,ômchặtlấynhauđangkhóc,nhữngchàngtraivàcácôngbốmìnhgiơcaohaingóntayhìnhchữV[54]chúcmừngnhau.RâucằmcủaBabađanglốmđốmbạc,tócôngmỏngbớthaibêntháidương,vàởKabulôngchẳngđãtừngcaolớnhơnthế?Ôngmặcbộđồnâu–bộcánhduynhấtcủaông,vẫncáibộôngmặcđidựđámcướivàđámtangngườiAfghan–vàchiếcnơđỏmàtôiđãmuavàolầnsinhnhậtthứnămmươicủaông.Rồiôngnhìnthấytôivàvẫytay.Mỉmcười.Ôngrahiệuchotôiđộichiếcmũtútàivàorồichụpmộtkiểuảnhchotôi,vớicáithápđồnghồnhàtrườngởhậucảnh.Tôimỉmcườivìông–ngụýđâylàngàyvuicủaônghơnlàngàyvuicủatôi.Ôngbướclạigầntôi,vòngtayômlấycổrồi,rồihônlênlôngmàytôichỉmộtcáihônduynhấtvànói:“Amir,talấylàmmoftakhir[55]”.Tựhào.Đôimắtôngsángngờikhiôngnóithế,vàtôithíchđượclàđiểmđếncủacáinhìnđó.

ÔngdẫntôiđếnmộtnhàhàngthịtcừuKabobcủangườiAfghanởHaywardtốiđó,vàgọiquánhiềumónăn.Ôngnóichochủnhàhàngbiếtcontraiôngmùanàysẽvàođạihọc.Tôiđãtranhluậnvớiôngvềviệcđóngaytrướckhitôitốtnghiệptrunghọcvàbảoôngtôimuốnkiếmmộtviệclàm.Đỡđầnông,đểdànhtiền,cóthểvàođạihọcnămsau.Nhưngôngđãhạtôibằngmộtcáinhìnnungnấutìnhchaconvànhữnglờitôiđịnhnóiđềubốchơihếttrênmiệnglưỡi.

Saubữaăn,Babadẫntôivàomộtquánbarđốidiệnvớinhàhàng,ởbênkiaconphố.Mộtnơinhờnhờsángvàmùihăngcủabiamàtôiluônluônkhôngưangấmcảvàotường.Nhữngngườiđànôngđộimũbóngchày,

nhómngườichơibi-amặcáomayô,nhữngđámkhóithuốcláấpủloạtbànxanh,cuộnlêntrongánhsánghuỳnhquang.Chúngtôikhiếnnhiềuconmắtđểýđến.Babatrongbộlễphụcnâuvàtôitrongchiếcquầnphẳngnếp,áokhoácthểthao.Chúngtôikiếmchỗngồitạiquầygầnmộtônggià,bộmặtnhưdathuộccủaôngthiểunãotrongánhsángxanhtừchiếcđènnhấpnháytrênđầu.Babachâmmộtđiếuthuốclávàgọibiachochúngtôi.“Tốinaytôiquáhạnhphúc.”Ôngtuyênbốchẳngvớiaicả.“Tốinay,tôiuốngvớicontraitôi.Vàmộtcốc,xinmời,vìôngbạncủatôi,”ôngvừanóivừavỗvàovaiônggià.Ôngbạngiàngảmũvàmỉmcười.Ôngkhôngcònhàmrăngtrên.

Babauốngbahơihếtcốcbiavàgọicốcnữa.Ônguốnghếtbacốctrướckhitôicốgượnguốnghếtmộtphầntưcốc.Tiếpđóôngmuachoônggiàmộtlyscotchvàđãinhómbốnngườichơibi-amộtchungbiaBudweiser.Mọingườibắttayôngvàvỗvàolưngông.Họuốngchúcmừngông,cóngườichâmthuốcláchoông.Babanớibớtnơcổvàđưachoônggiàmộtnắmđồnghainhămxu,ôngchỉvàomáynghenhạc[56]rồibảotôi:“Bảoôngtachơibàihátnàoôngấythích.”Ônggiàgậtđầu,chàoBaba.Ngaylúcđó,nhạcđồngquênổilênồmồm,vàchỉthếthôi,Bababắtđầumộtbữatiệc.Mộtgiờđúng,Babađứngdậy,nângcốcbialên,đốtrànxuốngsànmạtcưavàhétto:“ĐùmẹbọnNga.”Tiếngcườicủacảquánrượu,rồinhữngtiếngvọngnghènnghẹntiếptheo.Babamuamộtlượtbianữachokhắpmọingười.

Khichúngtôiđikhỏi,mọingườiđềucóvẻbuồn.Kabul,Peshawar,Hayward.VẫnônggiàBabaấy,tôimỉmcườinghĩ.

TôiláixeđưachúngtôivềnhàtrongchiếcxecũmàuvàngđấtnhãnhiệuBuickCentury.Babangủgậtsuốtdọcđường,ngáyvangnhưmộtcáibúamáy.Tôingửithấymùithuốclávàcồn,ngọtvàhăngnồng.Nhưngkhitôiđỗxe,ôngngồibậtdậyvànóibằnggiọngkhànkhàn:

-Cứchoxechạytiếpđếncuốidãynhàđi.-Tạisao,Baba?-Cứláiđi,–ôngbắttôiphảiđỗởđầuphíaNamcủađườngphố.Ôngthò

tayvàotúiáokhoácvàtraochotôimộtchùmchìakhoá.-Đó,–ôngvừanóivừachỉvàochiếcxetrướcmặtchúngtôi.Đólàmột

chiếcFordđờicũdàivàrộng,sẫmmàumàtôikhôngthểphânbiệtđượcdướiánhtrăng,–cầnphảisơnlại,vàbốđãnhờmộtcậuởtrạmgasiếtlạinhữngchỗrunglắcmới,nhưngnóvẫntốt.

Tôicầmchùmchìakhoá,sữngsờ.Tôihếtnhìnônglạinhìncáixe.-Concầnnóđểđiđếntrườngđạihọc,–ôngnói.Tôinắmlấytayông.

Bópchặt.Nướcmắttôiứaravàtôimừngvìbóngtốiđãchekhuấtmặttôi.-ConcảmơnBaba.ChúngtôiđiravàngồivàotrongchiếcxeFord.NólàmộtchiếcTorino

lớn.Màuxanhnướcbiển,Bababảovậy.Tôiláinóvòngquanhdâynhà,thử

phanh,radiovàđènxinhan.Tôichođỗvàobãiđểxecủachungcưvàtắtmáy.Tôinói:

-Tashakor[57],Babajan.Tôimuốnnóithêmnữa,muốnbảoôngtôicảmđộngbiếtbaovìlòngtốt

củaông,tôiđánhgiácaobiếtmấytấtcảnhữnggìôngđãlàmvìtôi,nhữnggìôngvẫnđanglàm.Nhưngtôibiếttôisẽlàmôngngượng.Tôiđànhnhắclại:

-Tashakor.Ôngmỉmcườingảngườitựađầuvàogốinghỉ,tránônggầnnhưchạm

trầnxe.Chúngtôikhôngnóigì.Chỉngồitrongbóngtối,lắngnghetiếngtinhtinhcủađộngcơđãmát,tiếngcòiủởxaxa.RồiBabangảđầuvềphíatôivànói:

-BốchỉmongHassanởđâycùngvớichúngta,hômnay.Đôibàntaythépbópchặtquanhkhíquảncủatôikhinghethấytên

Hassan.Tôingảngườirangoàicửaxe.Đợichotớikhinhữngcáitaysắtnớilỏngkhôngxiếtchặtnữa.

TôisẽghitênvàocáclớpdựbịĐạihọcvàomùathunày,tôibảovớiBabasaungàytốtnghiệpnhưthế.Ôngđanguốngtràđenvànhaihạtbạchđậukhấu,thửthuốcgiảiđộccủariêngôngvàôngtinnóchữađượcđauđầu.

-ConnghĩconsẽmạnhvềtiếngAnh,–tôinói,nénlòngchờôngtrảlời.-TiếngAnh?-Làmnghềsángtácvănchương.Ôngcânnhắcviệcđó.Nhấptrà.-Ýconnóilàviếttruyện.Consẽviếttruyện,–tôinhìnxuốngchân.-Viếttruyện,ngườitatrảtiềnchoviệcviếttruyệnà?-Nếuanhviếthay,vànếuanhđượcpháthiện,–tôinói.-Đượcpháthiện,cóchắckhông?-Ngẫunhiênthôi,–tôiđáp.Ônggậtđầu:-Vàconsẽlàmgìtrongkhiconchờviếtđượchayvàđượcpháthiện?

Consẽkiếmtiềnthếnào?Nếuconlấyvợ,consẽgiúpđỡkhanum[58]củaconthếnào?

Tôikhôngthểngướcmắtlêngặpmắtông:-Consẽ…tìmmộtnghề.-Ồ,–ôngnói.–Chàchà!Vậy,nếutheotahiểu,consẽhọcvàinămđề

kiếmmộtcáibằng,rồiconsẽkiếmmộtnghề,cựcnhọcchatti[59]nhưnghềcủata,mộtnghềmàhômnayconcóthểkiếmdễnhưbỡn,cònvớimộtcơmaynhỏnhoilàcáibằngcủaconmộtngàynàođósẽgiúpconđược…pháthiện.

Ôngthởmộthơisâuvàuốngtrà.Lầmbầmgìđóvềtrườngy,trườngluật,và“côngviệcthựctế.”Mátôinóngbừngvàtộilỗinhưchảykhắptrongngười,cáitộichiềutheobảntínhcủamìnhvớicáigiálàbệnhloétdạdày

củaông,nhữngngóntayđencủaôngvàcổtayôngđaunhức.Nhưngtôisẽgiữvữnglậptrườngcủatôi,tôiquyếtthế.TôikhôngmuốnhysinhchoBabathêmchútnàonữa.Lầncuốicùngtôilàmnhưthế,tôiđãnguyềnrủabảnthân.

Babathởdài,vàlầnnàyônghấtcảmộtvốcbạchđậukhấuvàomiệng.ĐôikhitôingồisautayláichiếcFord,kéocửakínhxuống,vàláihàng

mấygiờliềntửVịnhĐôngchotớiVịnhNam,lênBánđảorồiquaytrởlại.TôiláixegiữanhữnghàngràolướisắtcủanhữngđườngphốcóhàngcâybônggạotrongquậnFremontcủachúngtôi,nơingườidânkhôngbaogiờbắttaynhữngôngvuasốngtrongdãynhàmáibằngmộttầngtồitàncửasổtrầntrụinơiloạixecũnhưcủatôirớtdầutrênđườngxerảinhựa.Nhữnghàngràomắtcáoxámchìràokínmọisânsautrongquậncủachúngtôi.Nhữngđồchơi,lốpmòn,nhữngvỏchaibiađãbócnhãnvứtrảiláctrêncácbãicỏluộmthuộmtrướcnhà.TôiláixequabacôngviênumtùmbóngmátsựcmùivỏcâyquanhữngdảithịtứđủrộngđểtổchứcđượcđồngthờinămcuộcđuangựaBuzkashi.TôiláichiếcTorinolêncácdãyđồicủaLosAltos,chạychầmchậmquanhữngcơngơicócửasổrộngkínhliềnvớiđôisưtửbằngbạcgáccổngsắthoa,nhữngtoànhàcóđàiphunnướchìnhthiênsứdọctheolốiđibộđượccắttỉacầnthậnvàkhôngcóchiếcxeFordTorinonàotrênlốivào.NhữngtoànhàkhiếnngôinhàcủaBabaởquậnWazirAkbarKhantrônggiốngnhưtúplềucủađàytớ.

MộtvàisángChủnhậttôidậytừsớmvàláixevềphíaNamtheoxalộ17,chochiếcFordleolênconđườngquanhcoquanhữngtriềnnúiđếnSantaCruz.Tôithườngđỗxeởngôinhàhảiđăngcổ,đợimặttrờimọc,ngồitrongxevàngắmsươngmùbồngbềnhtrênmặtbiền.ỞAfghanistan,tôichỉnhìnthấyđạidươngởrạpchiếuphim.Ngồitrongbóngtối,cạnhHassan,tôiluônluônthắcmắcliệucóđúngnhưtôiđọc,khôngkhíởbiểncómùimuốikhông.TôithườngbảoHassanrằngmộtngàynàođóchúngtôisẽdạobộdọcdảibờbiểnrảirácrongtảo,thọcđôichânvàotrongcátvàngắmnướcbiểnrútkhỏigótchân.LầnđầutiênnhìnthấyTháiBìnhDương,tôisuýtkêutolên.Nómênhmôngvàxanhbiếcnhưtrênnhữngmànhìnhphimảnhtuổithơtôi.

Đôikhitrongnhữngbuổichiềusớm,tôiđỗxevàđibộlênmộtchiếccầuvượtxalộ.Mặttôiápvàohàngrào,tôicốđếmnhữngđènhậuđỏlừnhấpnháynốiđuôinhau,kéodàimãi,chừngnàomắttôicòncóthểtrôngthấy.NhữngchiếcBMW,nhữngchiếcSaab,nhữngchiếcPorsche.NhữngchiếcxechưabaogiờtôitrôngthấyởKabul,nơiphầnlớnđềuláinhữngchiếcVolgaNga,Opelcũ,hoặcPaikancủaIran.

ĐãgầnhainămkểtừkhitôiđếnHoaKỳ,vàtôivẫncònkinhngạctrướctầmcỡcủađấtnướcnày,sựmênhmôngcủanó.Rakhỏixalộnàylạicóxalộkhác,rakhỏimỗithànhphốlạilàthànhphốkhác,đồiquanúi,núiquađồi

vàrakhỏiđồinúilạinhiềuthànhphốhơn,nhiềucưdânhơn.TừlâutrướcngàyquânRoussirầmrộtiếnvàoAfghanistan,từlâutrước

khilàngmạcbịđốtcháy,trườnghọcbịpháhuỷ,từlâutrướcngàymìnđượcgàilạinhưhạtgiốngcủachếtchócvàtrẻconbịchôntrongnhữngngôimộvùiđá,Kabulđãtrởthànhmộtthànhphốcủanhữngbóngmađốivớitôi.Mộtthànhphốcủanhữngbóngma.

NướcMỹkháchẳn.NướcMỹlàmộtconsônggầmréosuốtdọcdòngchảy,khôngbậntâmđếnquákhứ.Tôicóthểlộitrongconsôngấy,đểtộilỗicủatôichìmtậnđáy,đểnướcmangtôitớimộtnơithậtxa.Mộtnơikhôngcònbóngma,khôngcònkýức,khôngcòntộilỗi.

Nếukhôngvìcáigìkhác,tôiômhônnướcMỹvìđiềuđó.Mùahènămsau,mùahènăm1984–mùahètôiđãhaimốttuổi–Baba

bánchiếcBuickcủaôngvàmuamộtchiếcxebuýtVolkswagenxộcxệchvớigiá550đôlatừmộtônggiàAfghanquenbiết,từnglàgiáoviênkhoahọccủamộttrườngtrunghọcởKabul.Nhữngngườihàngxómnhứcócmỗibuổichiềukhichiếcxeđóphìphòlaolênđườngphốvànổbùmbụptrênlốiđiquabãiđỗxecủachúngtôi.Babatắtmáyđểxelănlặnglẽtớiđiểmđỗxeđãđượcchỉđịnh.Chúngtôingồilúnxuốngtrongghếcủamình,cườichođếnkhinướcmắtvãiralănxuốngmá,vàquantrọnghơn,làchođếnlúcchúngtôitinchắcnhữngngườihàngxómkhôngcònchúýtớinữa.Chiếcxebuýtlàmộtcáixácbuồncủasắtgỉ,củacửakínhvỡtanđượcthaybằngbaobìđenphếthải,lớpmònbóngvàđệmghếthìráchnátxuốngtậnlòxo.NhưngônggiáogiàđãcamđoanlầnnữavớiBabarằngmáymócvàbộphậntruyềnđộngcòntốt,vàvềkhoảnấyôngkhôngnóidối.

VàonhữngngàythứBảy,Babađánhthứctôidậytừlúcbìnhminh.Tronglúcôngmặcquầnáo,tôixemquamụcthôngtinquảngcáotrongnhữngtờnhậtbáođịaphươngvàkhoanhlạinhữngquảngcáogiữabảnđồcũ.Chúngtôivạchlộtrìnhtrênbảnđồ–Fremont,UnionCity,Newark,vàtrướchếtlàHayward,rồiSanJose,Milpitas,Sunnyvale,vàCampbellnếuthờigianchophép.Babaláichiếcxebuýt,nhấptrànóngtrongphích,còntôichỉđường.Chúngtôidừnglạiởnhữnggarabánđồcũvàmuamọithứlặtvặtmàngườitakhôngcònchuộngnữa.Chúngtôikỳkèomặccảnhữngcáimáykhâucũ,nhữngonbúpbêBarbiemộtmắt,vợttennisgỗ,đànghitamấtdây,vànhữngmáygiặtElectroluxcũ.ĐếngiữatrưachúngtôiđãchấtđầythùngchiếcxebuýtVWtoànđồcũ.RồinhữngsángsớmChủnhật,chúngtôiláixeđếnchợtrờiSanJosequáBerryessa,thuêmộtchỗbánđốngđồtạpnhamấy,lấychútítlờilãi:MộtchiếcđĩahátChicagochúngtôimuahainhămxuhômtrước,cóthểbánđượcmộtđô,hoặcbốnđômộtbộnămchiếc,mộtmáykhâuSingerọpẹpmuamườiđô,saukhimặccảcóthểlêntớihaimươilămđô.

Tớimùahènămđó,cácgiađìnhAfghanchiếmtoànbộmộtkhucủachợtrờiSanJose.NhạcAfghanchơiởlốiđigiữahaidãycủakhuĐồCũ.Có

mộtbộluậtkhôngthànhvănvềviệcứngxửgiữanhữngngườiAfghanvớinhauởchợtrời:Anhchàođónmộtanhchàngqualốiđi,anhmờihắnmộtmiếngbánhbolani[60]hoặcmộtchútqabuli,vàanhtánchuyện.Anhtỏlờitassali[61]trướccáichếtcủamộtbậcsinhthành,chúcmừngtrẻconchàođời,vàlắcđầubuồnbãkhicâuchuyệntấtyếuchuyểnsangAfghanistanvàbọnRoussi.NhưnganhphảitránhchủđềhômthứBảy.Bởivìhoára,cáigãđingangquahaidãyhànglạilàanhchàngđãsuýtbấtngờbịanhnện,ởlốiraxalộhômtrướcđểnhắcnhởviệcbánhàngđồcũđãhứahẹn.ĐiềuduynhấtrômrảhơntràởgiữahaidãyhànglàchuyệnngồilêcủangườiAfghan.Chợtrờilànơimàbạnnhấptràxanhvớikolchas[62]hạnhnhânvàbiếtđượccongáicủaaiđãpháhônướcvàchạytheobạntraiMỹcủamình,aivốnlàParchami,mộtngườicộngsản,ởKabul,aiđãmuamộtngôinhàbằngtiềnphipháp,trongkhivẫnhưởngtrợcấpxãhội.Trà,chínhtrị,bêbối,nhữngthànhphầncủangàyChủnhậtAfghanởchợtrời.Đôikhitôiđứngquầy,trongkhiBabathongthảxuốnglốiđihaitaykínhcẩnépvàongựcchàomọingườiôngquenbiếttừkhicònởKabul:Nhữngthươngnhânvànhữngthợmaybánáokhoáclenhàngmặcthừavànhữngmũxeđạptrầyxước,bênnhữngôngcựuđạisứ,nhàgiảiphẫuthấtnghiệpvàgiáosưđạihọcthấtnghiệp.

Mộtbuổichiềusớm,ChủnhậtthángBảynăm1984,trongkhiBabađứngđó,tôimuahaitáchcàphêgiảmgiávàquaylại,thấyBabađangnóichuyệnvớimộtngườiđànônggiàhơntrôngcóvẻdanhgiá.Tôiđặthaitáchcàphêtrêncáichắnhậucủachiếcxebuýt,gầnmộtcáikhẩuhiệu:ỦNGHỘREAGAN/BUSHkhoá84.

-Amir.–Babavừanóivừavẫytôiqua,–đâylàtướngquânSahib,ngàiIqbalTaheri.ÔnglàmộtvịtướngđượchuânchươngởKabul.ÔnglàmviệcởBộQuốcphòng.

Taheri.Tạisaocáitênnghecóvẻquenthế?Ôngtướngcườinhưmộtngườiđãquendựnhữngbữatiệclinhđình,nơi

ôngtừngcườilấylòngtrướcnhữngcâuđùanhạtnhẽonhấtcủacácnhânvậtquantrọng.Ôngcónhữngmóntócxámnhưbạcchảihấttừcáitránbóngmượtvàsạmnắngrađằngsau,cùngnhữngtúmlôngtrắngtrênđôimàyrậm.NgườiôngsựcmùinướchoaColognetrongbộcomlêxẻtàmàuxámsắt,bóngnhẫyvìlàquákỹ,mộtdâyđeobằngvàngcủachiếcđồnghồbỏtúilủnglẳngtrênáovestcủaông.

-Giớithiệunhautrịnhtrọngkhiếpchưa!–Ôngnói,giọngôngtrầmvàcóvẻhọcthức.–Salaam,bachem[63].

-Salaam,tướngquânSahib–Tôivừanóivừabắttayông.Bàntaythonthảcủaôngbắtchặt,dễlàmngườitahiểulầm,nhưthểcóthépgiấudướivẻbềngoàicủalàndaẩmmát.

-Amirđịnhtrởthànhmộtnhàvănlớnđấy.–Babanói.Vàtôiphảihiểu

điềuđótheohainghĩa.–NóđãhọcxongnămthứnhấtđạihọcvàđạtđiểmAởtấtcảcácmôn.

-Mớilàdựbịđạihọcthôi.–Tôichữalại.-Mashallah!Hoanhô!–TướngTaherinói,–cólẽcháusẽviếtvềlịchsử

đấtnướcchúngta?Haykinhtếhọc?-Cháuviếttruyện,–tôinói,vừanghĩtớimộttátruyệncựcngắntôiđã

viếttrongcuốnsổtaybìabọcdamàchúRahimKhanđãtặngtôi,vừatựhỏitạisaolạiđộtnhiênngượngngậpvìchúngtrướcmặtngườiđànôngnày.

-À,mộtngườikểchuyện,–ôngtướngnói.–Tốtlắm,mọingườiđangcầnnhữngchuyệnkểđểgiảikhuâyvàothờibuổikhókhănnày.–ÔngđặttaylênvaiBabarồiquaylạitôi.–Lạinóivềnhữngcâuchuyện,chacháuvàbácđãcùngđisănvuithíchvớinhaumộtngàyhèởJalalabad.Mộtthờikỳtuyệtdiệu.Nếubácnhớkhôngnhầm,mắtchacháutỏrarấttinhtrongsănbắncũngnhưviệckinhdoanh.

Babalấygótủngđávàochiếcvợttenniscángỗtrêntấmvảibạttrảira:-Kinhdoanhthếđấy.TướngTaherinởmộtnụcườivừabuồnvừalịchsự,

buôngmộttiếngthởdài,vàtếnhịvôvàovaiBaba:-ZendagiMigzara[64]!–Ôngnói.Mắtôngquaysangtôi.–Nhữngngười

Afghanchúngtađangcókhuynhhướngcườngđiệughêgớm,bachemạ,vàbácđãđượcnghenóinhiềungườigánchomìnhcáinhânvĩđạimộtcáchnguxuẩn.Nhưngchacháucócáiưuđiểmthuộcmộtsốítngườithựcsựxứngđángvớidanhtiếngcủamình.

Vớitôicâunóingắngọnấynghethậtgiốngbộđồcủaông,cũrồinhưngbóngbẩyphithường.

-Ôngđangtângbốctôiđấy,–Babanói.-Khôngđâu,–ôngtướngvừanóivừangảđầuvềmộtbênvàépbàntay

vàongực,tỏýkhiêmnhường:-Lũcontraivàcongáiphảibiếttàisảncủachachúngđểlạiôngquaylại

tôi.–Cháucóđánhgiácaochacháukhông,bachem?Cháucóthựcsựđánhgiácaochacháukhông?

-Balay,thưatướngquânSahib,cháucóạ.–Tôivừanóivừamongôngđừnggọitôilà“contraita”.

-Vậy,xinchúcmừng,cháuđãtrưởngthànhđượcmộtnửarồi.–Ôngnói,khôngcódấuhiệugìlàhàihước,châmbiếm,lờichúcmừngcủangạomạnkhôngchủđích.

-Padar[65]jan,bốquêntràcủabốrồi,–giọngcủamộtphụnữtrẻ.Côđứngđằngsauchúngtôi,mộtngườiđẹpeohôngthonthả,tócđen

nhánhnhưnhung,mộtphíchnướcvàmộttáchnhựamỏngtrêntay.Tôichớpmắt,timtôiđậprộn.Côcóđôimàyđen,rậmgầngiaonhauởgiữa,trôngnhưđôicánhcongcủamộtconchimđangbay,vàsốngmũihơicongduyêndángcủamộtquậnchúatừnướcBaTưcổ–cóthểlàmũicủaTabmineh,vợ

vuaRostamvàmẹcủaSohrabtrongtruyệnShahnamah.Đôimắtcô,màunâuquảócchórợpbónghànglôngmihiuhiunhưquạt,gặpđôimắtcủatôi.Khựnglạimộtlúc.Rồibaymất.

-Conngoanquá,conyêuquý,–tướngTaherinói.Ôngcầmchiếctáchtừtaycô.Trướckhicôquayđi,tôinhìnthấycôcómộtvếtchàmnâuhìnhlưỡiliềmtrênlàndamịnđúngởméphàmtrái.Côbướcđếnmộtchiếcxechởhàngmàuxámnhờ,vàđểcáiphíchvàotrong.Tóccôchảyxuốngmộtbên,khicôquỳxuốnggiữanhữnghộpđĩahátcũvàsáchbìathường.

-Congáita,Sorayajan.–TướngTaherinói.Ônghítmộthơithậtsâunhưmộtngườiđangrấtmuốnđổichủđềchuyệnvàkiểmtrachiếcđồnghồvàngbỏtúi.

-Ồđếngiờđibánhàngrồi.ÔngvàBabahônnhaulênmávàôngbắttaytôibằngcảhaitay:-Chúcviệcviếtvăngặpmaymắnnhất.Ôngvừanóivừanhìnvàomắttôi.Đôimắtmàulơnhạtcủaôngchẳngđể

lộramộtchútgìnhữngýnghĩẩnphíasau.Suốttừlúcấychođếnhếtngày,tôiluônphảichốnglạikhaokhátđược

nhìnvềphíachiếcxechởhàngmàuxám.Tôisựcnhớratrênđườngvềnhà,Taheri.Tôibiếttrướcđâytôiđãđượcnghenóitớicáitênấy.

-KhôngcóchuyệnđồnthổigìđóxungquanhcôcongáiôngTaherichứ?–TôicốlàmravẻtìnhcờhỏiBaba.

-Conbiếttarồiđấy,–Babavừanóivừachochiếcxebuýtnhíchsátvàohàngxenốiđuôinhauởlốiracủachợtrời.–Chuyệntròmàchuyểnthànhchuyệnngồilêlàtabỏđingay.

-Nhưngcóchuyệnđó,phảikhôngbố?–Tôihỏi.-Tạisaoconlạihỏi?–Ôngrụtrènhìntôi.Tôinhúnvaivàđáptrảôngbằngmộtnụcười:-TòmòthôimàBaba.-Thậtư?Chỉcóthếthôiư?–Ônghỏi,mắtôngbỡncợt,khôngrờikhỏi

mắttôi.–Nóđểlạiấntượngvớiconư?Tôiđảomắtnói:-XinBabađi.Ôngmỉmcười,chochiếcxechồmrakhỏichợtrời.Chúng

tôitiếnvềxalộ680vàimlặngtrênxeđượcmộtlúc.-Tấtcảnhữnggìbốđượcnghelàtừngcómộtngườiđànôngvàmọi

chuyện…khôngsuônsẻ,–ôngnóimộtcáchnghiêmtrọngnhưthểtiếtlộvớitôirằngcôgáiấybịungthưphổi.

-Ô.-Bốnghenóiconbélàmộtcôgáiđoantrang,chịukhóvàrấttốt.Nhưng

chẳngcókhastegars[66]nào,từđótớigõcửanhàôngtướng,–Babathởdài.–Cóthểlàthànhkiến,nhưngnhữnggìxảyratrongmộtvàingày,đôikhicóthểchỉmộtngày,cũngdễlàmđổithayhướngđicủacảđờingười,Amirạ.

Nằmthaothứctrêngiườngđêmđó,tôinghĩđếnvếtchàmhìnhlưỡiliềm,đếncáimũitrangnhãcủaSorayaTaherivàcáicáchđôimắtngờisángcủacôkhôngbuôngthamắttôitrongkhoảnhkhắc.Timtôiđậpmộtcáchkhókhănkhinghĩtớicô.SorayaTaheri.NữQuậnchúaTaongộcủatôi.

Chương12Afghanistan,yeldalàđêmđầutiêncủathángJadi,đêmđầutiêncủamùa

đông,vàlàđêmdàinhấtcủacảnăm.Theotụclệtruyềnthống,Hassanvàtôithườngđingủmuộn,chânchúngtôiluồndướibànsưởikursi,trongkhiôngAlinémvỏtáovàolòsưởivàkểchochúngtôinhữngcâuchuyệncổxưavềcácSultanvànhữngtêntrộmcắpđểquacáiđêmdàinhấtcácđêm.ChínhtừôngAlimàtôibiếtđượcnhữngchuyệntruyềnmiệngvềyelda,rằngnhữngconthiêuthânmatựlaomìnhvàonhữngngọnnếnvàchósóileolêncácngọnnúiômmặttrời.ÔngAlithềrằng,nếuanhăndưahấuvàođêmyelda,mùahènămsauanhsẽkhôngthấykhát.

Khinhiềutuổihơn,tôiđọctrongmộtcuốnsáchthơ,yeldalàđêmkhôngsao,nhữngkháchtìnhsiđaukhổthứcmiệtmàicầukinh,chịuđựngbóngđêmdàivôtận,đợimặttrờimọcmangtheongườiyêucủahọ.SaukhitôigặpSorayaTaheri,mỗiđêmtrongtuầnđềutrởthànhmộtyeldađốivớitôi.VàkhisángChủnhậttới,tôidậykhỏigiường,khuônmặtTaherimắtnâuđãngựtrịtrongđầuóctôi.TrongxebuýtcủaBaba,tôiđếmcácdặmđườngchotớikhitôithấynàngngồi,chântrần,sắpxếpđámhộpcáctôngđựngnhữngcuốntừđiểnbáchkhoathưốvàng,haigótchânnàngtrắngnõntrênnhựađường,nhữngvòngbạclanhcanhquanhhaicổtaymảnhmaicủanàng.Tôithườngnghĩtớibóngtócnàngintrênmặtđất,khimớtóctuộtkhỏilưngnàngvàrủxuốngnhưmộttấmrèmnhung.Soraya.NữQuậnchúaTaongộcủatôi.Mặttrờibuổisángchoyeldacủatôi.

Tôibịaranhiềucớđềthongthảđidọcdãybánhàng–mánhnàyBabanhậnrabằngmộtnụcườikhoáichí–vàđiquachỗchaconôngTaheriđứng.Tôithườngvẫytaychàovịtướng,ngườiluônluônmặcbộđồxámlàbóngloáng,vàôngcũngvẫylại.Đôikhiôngcònrờichiếcghếchủhàngvàchúngtôisẽhuyênthuyênvềchuyệnviếtláchcủatôi,vềchiếntranh,nhữngmặccảmuabántrongngày.Tôithườngbuộcmắtmìnhkhôngđượclalém,lảngvảngnơiSorayađangngồiđọcmộtcuốnsáchbìamềm.Vịtướngvàtôithườngchàotạmbiệtnhauvàtôicốkhôngtỏvẻthẫnthờkhiđikhỏi.

Đôikhinàngngồimộtmình,ôngtướngđãbỏđiđếnmộtdãyhàngnàođókhácđểgópvui,vàtôithườngbướcqua,vờnhưkhôngbiếtnàng,dùmuốnđếnchếtđiđược.Đôikhinàngngồiđóvớimộtngườiđànbàtrungniênhơibéo,nướcdanhợtnhạt,tócnhuộmđỏ.Tôitựhứavớimìnhlàsẽnóichuyệnvớinàngtrướckhikỳhètrôiqua,nhưngnămhọcđãtrởlại,lácâyđỏdần,vàngúa,rồirơirụngvàmưađôngàotới,đánhthứcnhữngtụđiểmănuốngrẻtiềncủaBaba,nhữnglánonmộtlầnnữalạiđâmchồi,vàtôivẫnchưađủcanđảmngaycảtớiviệcnhìnthẳngvàomắtnàng.

BathángmùaxuânkếtthúcvàocuốithángNămnăm1985.TôiđạtloạiAtấtcảnhữngmônhọcđạicương,mộtkỳtíchtốithiểuđểtôicóthểbước

vàogiảngđườngvànghĩtớicánhmũicongmềmmạicủaSoraya.ThếrồimộtChủnhậtoibứcmùahènămđó,Babavàtôiđangởchợtrời,

ngồitronglềucủachúngtôi,lấybáoquạtmặt.Mặcdầumặttrờichiếuxuốngnhưsắtnung,nhưngchợhômđónhungnhúcngườivàhànghoátiêuthụmạnh.Mớichỉ12giờrưỡi,nhưngchúngtôiđãbánđượcmộttrămsáumươiđô.Tôiđứngdậy,vươnvaivàhỏiBaba,ôngcómuốnuốngmộthộpCocakhông.Ôngnóiôngcómuốn.

-Cẩnthậnđấy,Amir.–ôngnóikhitôibướcđi.-Vềchuyệngìạ,Baba?-Takhôngphảilàmộtahmaq[67],nênđừngchơitròngớngẩnvớita.-Conkhônghiểubốđangnóigì?-Hãynhớđiềunày,–Babavừanóivừachỉvàotôi.–Đànôngphải

Pashtuntậngốc.Phảicónang.Cónamoos.Nangvànamoos.Danhdựvàtựhào.NhữnggiáolýcủađànôngPashtun.Nhấtlàkhiđụngđếnphẩmhạnhtrongtrắngcủamộtngườivợ.Hoặccongáingườita.

-Conchỉđịnhđimuađồuốngchochúngta.-Miễnlàđừnglàmtangượngmặt,đólàtấtcảnhữnggìtayêucầu.-Consẽkhông,conthềđấy,Baba.Babachâmmộtđiếuthuốclávàlạiquạttiếp.Lúcđầu,tôiđivềphíalềugiảmgiá,rồirẽtráilạichỗquầybánáophông,

chỗđóchỉvớinămđôbạncóthểcóbộmặtcủaJesus,Elvis,JimMorrisonhoặccảbaintrênáophôngnilôngtrắng.NhạcMariachichơiởtrêncaovàtôingửithấymùidưagópvàthịtnướng.

TôipháthiệnrachiếcxechởhàngmàuxámcủagiađìnhTahericáchchỗchúngtôihaidãy,cạnhmộtkiốtbánxoàixâuque.Nàngngồimộtmìnhđọcsách.Hômnayváyđầmdàitậngótchânmàutrắng.Déplê.Tócchảingược,búilạitrênđầuthànhhìnhbônghoatuylíp.Tôiđịnhchỉlạibướcquavàtôitưởngđâytôiđãđiquarồi,thếmàbấtngờtôilạiđangđứngởmépchiếckhăntrảibàntrắngcủanhàTaheri,chămchúnhìnSorayaquacácgọngsắtcongvànhữngchiếccàvạt.Nàngngướcnhìnlên.

-Salaam,–tôinói.–Tôixinlỗiđãlàmphiền.Tôikhôngđịnhquấyrầycô.

-Salaam.-TướngquânSahibhômnaycóđếnđâykhông?–Tôinói.Haitaitôi

nóngbừng.Tôikhôngthểépnổimìnhnhìnvàođôimắtnàng.-Ôngấyđilốikia,–nàngnói,chỉvềphíabênphải.Chiếcvòngtuột

xuốngkhuỷutaynàng,màubạctươngphảnvớimàuôliu.-Côlàmơnnóigiúpvớiông,tôighéquađâyđểtỏlòngkínhtrọngông,

cóđượckhông?–Tôihỏi.-Tôisẽnói.-Cảmơncô,–tôinói.–À,têntôilàAmir,phòngkhicôcầnbiết.Vậycô

cóthểnóivớiôngrằng:tôighéquađây…để…tỏlòngkínhtrọng.-Vâng.Tôinhúcnhíchchân,hắnggiọng.-Tôiđiđây.Xinlỗiđãquấyrầycô.-Không,khôngđâu,–nàngnói.-Ồ,mayquá,–tôinghiêngđầuvàcườinửamiệngvớinàng.Tôiđiđây.

–Tôiđãchẳngnóithếrồisao?–Khodahãfez.Tạmbiệt.-Khodahãfez.Tôiđãbướcđi.Rồilạidừngvàquaylại.Tôikịpnóitrướckhimấthếtcan

đảm.-Tôicóthểhỏicôđangđọcgìkhông?Nàngchớpmắt.Tôinínthở.Bất

chợt,tôicảmthấynhưmọiconmắtởchợtrờiđổdồnvàochúngtôi.Tôihìnhdungramộtbầukhôngkhíimlặngđanglắngxuống.Nhữngđôimôingừngnóigiữachừng.Nhữngcáiđầuquayđiquaylại.Nhữngđôimắtnheolạisoimói.

Chuyệnnàylàthếnào?Chođếnlúcnày,cuộcchuyệntròcủachúngtôicùnglắmcóthểđượcgiải

thíchlàmộtlờihỏithămxãgiao,mộtngườihỏithămvềmộtngườikhác.Nhưngtôilạihỏinàngmộtcâu,vànếunàngtrảlời.chúngtôisẽbịcoi…ờ,chúngtôiđangtángẫu.Tôi,mộtmojarad[68],vànàng,mộtphụnữtrẻchưachồng.Huốngchimộtngườiđãmắcchuyệnđồnđại.Chuyệnnàyđangđượcthêmbớtmộtcáchnguyhiểmngấpnghéđồngồilê,loạichuyệnngồilêtuyệtnhất.Nhữngcáilưỡiđầynọcđộcsẽkhualên.Vànàngsẽphảihứngchịunọcđộcđóchứkhôngphảitôi.TôithừahiểucáichuẩnmựcnướcđôicủangườiAfghanthiênvịgiốngđànông.Khôngcóchuyện,anhkhôngthấyhắntáncônàyà?MàWooooy[69]!Anhcóthấycônàngcứbámlấyhắnkhông?Đúnglàloạilochak!

TheochuẩnmựcAfghan,câuhỏicủatôithếlàtrơtrẽn.Tôiđãlộmặttôira,vàđểlạichútnghingờlàtôithíchnàng.Nhưngtôilàmộtngườiđànông,tôicóliềuđichăngnữachẳngquadotôibịgiàyvò.Nhữngvếtthươngđãlành.Nhưngtiếngtămthìchưa.Liệunàngcóchấpnhậnsựtáotợncủatôikhông?Nànglậtcuốnsách,chobìasáchlộratrướcmắttôi:Đồigióhú.

-Anhđãđọccuốnnàychưa?–Nànghỏi.Tôigậtđầu.Tôicảmthấynhưtiếngtimđậpđằngsaumắttôi:-Đólàmộtchuyệnbuồn.-Nhữngchuyệnbuồntạonênnhữngcuốnsáchhay,–nàngnói.-Đúngthế.-Tôinghenóianhcũngviết.Làmthếnàonàngbiếtđược?Tôithắcmắc,liệucóphảichanàngđãkể

chonàng,cũngcóthểnàngđãhỏiông.Tôilậptứcxuangaycảhaidựđoánđóđi.Cácôngbốvàcontraicóthểchuyệntròthoảimáivềđànbà.Nhưng

khôngcôgáiAfghannào–ítnhấtcũngkhôngcócôgáiAfghannềnnếpvàMohtaram[70]đangtuổicậpkênào–lạihỏichamìnhvềmộtchàngtraitrẻ.Vàkhôngôngbốnào,nhấtlàmộtngườiPashtun,vớinangvànamoos,danhdựvàtựhào,lạiđibànluậnmộtmojaradvớicongáimình,kểcảkhicáigãđượchỏiđếnlàmột,mộtngườicầuhônđãlàmxongnghilễvànhờchamìnhđếngõcửa.

Khôngthểtinnổi,tôinghethấymìnhnói:-Côcóthíchđọcmộttruyệnngắntôiviếtkhông?-Tôithíchchứ,–nàngnói.Tôibỗngcảmthấyvẻthiếutựnhiênởnànglúcnày,tôithấyđiềuđótừ

cáchnàngđảomắtbênnọquabênkia.Cóthểnàngđangmuốntìmôngtướng.Tôikhôngbiếtôngsẽnóigì,nếuthấytôinóichuyệnlâulâumộtcáchkhôngnênvớicongáiôngnhưthế.

-Cóthểhômnàotôisẽmangđếnchocô.Tôinóivậy.Tôicònđangđịnhnóithêmnữathìngườiđànbàtôiđãtình

cờnhìnthấycùngvớiSorayabướctớidãyhàng.Bàtamangtheomộttúinhựađầyhoaquả.Khitrôngthấychúngtôi,mắtbàvụtnhìntừSorayasangtôi,rồingượclại.Bàmỉmcười:

-Amirjan,rấtmừngđượcgặpcháu,–bàvừanóivừađổtúiquảlênchiếckhăntrảibàn.Lôngmàybàlonglanhmộtvệtmồhôi.Bộtócđỏcủabàbúilênnhưmộtchiếcmũcối,lấplánhtrongánhnắng.Tôicóthểnhìnranhữngmảnhnhỏdađầubà,nơitócđãthưađi.Bàcóđôimắtnhỏmàuxanhlục,sâutrênbộmặttrònnhưcáibắpcải,răngbọcvànhữngngóntaynhỏnhưnhữngthanhxúcxích.MộttượngthánhAllahbằngvàngtrênngựcbà,chuỗidâyđeonấpdướilớpdanhẽovànhữngnếpnhănởcổ.

-TôilàJamila,mẹcủaSorayajan.-Salaam,Khalajan,–tôinóihơilúngtúng,vìtôiquennhiềungười

Afghanthếmàbàbiếttôicòntôilạikhôngbiếtbàlàai.-Chacháucókhoẻkhông?–Bàhỏi.-Chacháukhoẻ,cảmơnbà.-Cháucóbiết,ôngcháu,GhaziSahib,vịthẩmphánấymà?Chúcủaông

vàôngcủatalàanhemhọ,–bànói.–Vậycháuthấyđấy,chúngtacóhọvớinhau.–Bàmỉmcườiđểlộchiếcrăngbọcvàtôiđểýthấybênphảimiệngbàhơitrễxuống.MắtbàlạiđảođiđảolạigiữaSorayavàtôi.

Mộtlần,tôiđãhỏiBabatạisaocongáitướngTaherichưalấychồng.Khôngcóngườicầuhôn,Babanói.Khôngcóngườicầuhônthíchhợp,ôngchữalại.Nhưngôngkhôngnóigìthêm–Babaquáhiểunhữngmẩuchuyệntròvôbổcóthểảnhhưởngtớiviễncảnhlấychồngđànghoàngcủamộtngườiphụnữtrẻrasao.ĐànôngAfghan,nhấtlànhữngngườithuộcgiađìnhdanhgiá,lànhữngsinhvậthaythayđổi.Mộttiếngxìxàoởđây,mộtlờibónggióởkia,thếlàhọbùngnhưnhữngconchimbịgiậtmình.Vìvậy

nhữnghônlễđếnrồilạiđivàkhôngaihátahestaborochoSoraya,khôngaivẽganbàntaycủanàngbằngcâylámóng,khôngaicầmcuốnkinhKorantrênkhăntrùmđầucủanàng,vàtướngTaherilàngườiduynhấttừngnhảyvớinàngtạimọiđámcưới.

Vàgiờđây,ngườiđànbànày,mẹcủanàng,vớinụcườiđaulòngháohức,quanhco,niềmhyvọngđượccheđậyqualoatrongđôimắt.Tôihơithumìnhlạitrướccáivịthếcủaquyềnlựcđượcbanchomìnhvàtấtcảchỉbởivìtôiđãthắngtrongtròxổsổditruyềnquyếtđịnhgiớitínhcủatôi.TôichẳngbaogiờcóthểđọcnổinhữngýnghĩtrongđôimắtcủatướngTaheri,nhưngtôilạihiểuđiềuấyquárõởbàvợcủaông:nếutôisắpphảicómộtđốithủtrongviệcnày,bấtkểnhưthếnào,thìcũngsẽkhôngphảilàbà.

-Ngồixuốngnào,Amirjan,–bànói.–Soraya,mangchoanhmộtcáighế.Vàrửamộtquảđào.Đàongọtvàtươiđấy.

-Không,cảmơncô.–tôinói.–Cháunênđi.Chacháuđangđợicháu.-Ồ,–KhanumTaheriđáp,rõràngxúcđộngvềviệctôitỏralễphépvàtừ

chốilờimời.–Vậythìđây,ítnhấtcháucũngcầmlấycáinày.–Bàbỏmộtvốcquảkiwivớivàiquảđàovàomộtcáitúi,vàkhăngkhăngđòitôicầmvề.–Gửilờichàotớibốcháuhộcô.Vàthỉnhthoảnglạitớiđâyvớimẹconta.

-Cháusẽtới,cảmơncô,Khalajan.–Tôinóivàliếcmắt,thấySorayađangnhìnđichỗkhác.

“Bốnghĩconđimuacoca.”–Babavừanóivừacầmlấycáitúitừtaytôi.Ôngnhìnthẳngvàotôivừanghiêmnghịvừabôngđùa.Tôiđangđịnhđùalạinhưngôngđãcắnquảđàovàxuatay.–Đừngngại,Amir,hãynhớnhữnggìbốđãnói.

Đêmđótrêngiường,tôinghĩđếnánhnắngnhấpnhánhnhảymúatrongđôimắtcủaSorayavànhữngcáihõmthonthảtrênvànhxươngcổnàng.Tôingẫmđingẫmlạimộtcuộcchuyệntrògiữachúngtôi.NàngđãnóiTôinghenóianhviếtvănhayTôinghenóianhlàmộtnhàvăn?Câunàonhỉ?Tôitungchănvùngdậynhìnlêntrầnnhà,chánnảnkhinghĩtớinhữngsáuđêmyeldakhónhọc,dàivôtậnchotớikhilạiđượcgặpnàng.

Tôicứtiếptụcnhưthếmấytuầnliền.Tôithườngđợichotớikhiôngtướngđidạođâuđó,đểghéquaquầyhàngcủanhàTaheri.NếuKhanumTaheriởđó,bàthườngmờitôimộttáchtràvàmộtchiếckẹokolchavàchúngtôichuyệngẫuvềKabulngàyxưa,nhữngngườichúngtôiquenbiết,vềbệnhđaukhớpcủabà.Khôngnghingờgìnữa,bàđãđểýthấynhữnglầnhiệndiệncủatôiluônluôntrùnghợpvớinhữnglầnchồngbàvắngmặt,nhưngbàkhôngbaogiờđểlộra.Bàthườngnói:

-Ồ,anhlạikhônggặpđượcKakacủaanhrồi.ThựcratôithíchkhiKhanumTaheriởđó,vàkhôngphảichỉvìlốithânmậtcủabà,Sorayacóvẻthoảimáihơnvàhaychuyệntròlinhtinhvớimẹhơn.Nhưthểsựcómặtcủabàđãhợppháphoábấtkểđiềugìxảyragiữachúngtôi–dẫuchắcchắn

khôngthểbằngđượcnếulàôngtướng.KhanumTaheribảotrợchonhữngcuộcgặpgỡcủachúngtôi,nếukhôngđểthoátkhỏichuyệnngồilêthìcũngđểbớtdẫnđếnngồilê,ngaycảkhicáigiớihạnchiềuchuộngtôicủabàrõrànglàmSorayangượngngùng.

Mộthôm,chỉcóSorayavàtôitronglềubánhàngcủahọ,đangchuyệntrò.Nàngkểchotôivềtrườnghọc,nànghọchànhquáchămchỉthếnàotrongnhữngkhoáhọcđạicươngcủanàngtạiTrườngdựbịĐạihọcOhloneởFremont.

-Côsẽchuyênvềngànhgì?-Tôimuốntrởthànhmộtgiáoviên,–nàngnói.-Thậtư?Tạisao?-Tôiđãluônluônmuốnvậy.KhichúngtôisốngởbangVirginia,tôiđã

họcESL,đãtốtnghiệpvàbâygiờtôidạytạithưviệncôngcộngtuầnmộttối.Mẹtôicũnglàgiáoviên,bàdạytiếngFarsivàlịchsửtạitrườngnữtrunghọcZarghoonaởKabul.

MộtngườiđànôngbụngphệđộimũđisăntrảbađôlachomộthộpnếnnămđôlavàSorayađểôngtalấy.Nàngbỏtiềnvàocáihộpđựngkẹođểdướichân.Nàngnhìnvàotôibẽnlẽn:

-Tôimuốnkểchoanhmộtchuyện,nhưngtôihơingượngvềchuyệnđó.-Kểchotôiđi.-Loạichuyệnngớngẩnấymà.-Làmơn,kểchotôiđi.Nàngcười:-Được,khitôihọclớpbốnởKabul,chatôithuêmộtngườiđànbàtênlà

Zibađểgiúpviệcvặttrongnhà.CôấycómộtngườichịởIran,tạiMashad,vàvìZibamùchữ,côấythườngnhờtôiviếtthưchochịmình,ítlâulạimộtbức.Vàkhingườichịtrảlời,tôilạiđọchộchoZiba.Mộthôm,tôihỏicôcóthíchhọcđọc,họcviếtkhông.Côcườitoétmiệng,títmắtlai,vàbảocôthíchlắm.Thếlàchúngtôithườngngồitạibànăntrongbếpsaukhitôiđãsoạnxongbàivởởtrường,vàtôidạycôAlef-beh[71].Tôivẫnnhớ,đôikhighéthămcôgiữalúcđanglàmbàitậpởnhàvàthấyZibađangđảothịttrongnồiápsuất,rồilạingồixuốngvớichiếcbútchìlàmbàitậpvỡlòngmàtôirachocôđêmtrước.Tómlạitrongvòngmộtnăm,Zibađãđọcđượcsáchtrẻcon.ChúngtôithườngngồingoàisânvàcôđọcchotôinhữngchuyệnkểvềDaravàSara–chậmthôinhưngrấtđúng.CôbắtđầugọitôilàMoalemSoraya,côgiáoSoraya.

Nànglạicười:-Tôibiết,nghecóvẻtrẻcon,nhưnglầnđầutiênZibatựviếttênmình,tôi

biếttôisẽchẳngbaogiờaoướcnghềgìkhácngoàinghềgiáoviên.Tôirấttựhàovềcôấy,vàtôicảmthấyđãlàmđượcmộtviệcgìđóxứngđáng,anhhiểuchứ?

-Vâng,–tôinóidối.TôinghĩtớiviệctôiđãdùngchữnghĩacủatôiđểgiễucợtHassannhưthếnào.Tôiđãtrêucậuấybằngnhữngtừbóngbẩymàcậuấykhônghiểunhưthếnào.

-Chatôimuốntôivàotrườngluật.Mẹtôilạiluônluôncónhữnglờibónggióvềtrườngy,nhưngtôisẽlàmộtgiáoviên.Nghềnàylươngchẳngđượcbaonhiêu,nhưngđólàđiềutôimuốn.

-Mẹtôicũnglàmộtgiáoviên,–tôinói.-Tôibiết,–nàngnói.–Mẹtôibảotôithế.Thếrồimặtnàngđỏửnglênvìnhữnggìnàngbuộtmiệngnóira,vìngụý

trongcâutrảlờicủanàng,rằng“nhữngcuộcđàmthoạivềAmir”đãxảyragiữahọ,khitôikhôngcómặtởđó.Tôiphảicốgắngphithườngđềngănmìnhkhỏimỉmcười.

-Tôimangchocôcáinày.–Tôimoicuộngiấyghimbằngđinhkẹpởtúisaura.–Nhưđãhứa.–Tôitraochonàngmộttrongnhữngtruyệnngắntôiviết.

-Ồ,anhvẫnnhớ,–nàngnói,thậtsựhớnhở–Cảmơnanh!Tôichẳngcònđủthìgiờđểghinhậnlầnđầutiênnàngđãgọitôibằng

“tu”[72]chứkhôngbằng“Shoma”[73]trịnhtrọng,bởivìbấtchợtnụcườicủanànghéotắtngay.Mặtnàngbiếnsắcvàmắtnàngchămchúnhìncáigìđóphíasautôi.Tôiquaylại.MặtđốimặtvớitướngTaheri.

-Amirjan.Ngườikểchuyệnmongchờcủachúngta.Thậtlàthúvị,–ôngnóivàkhẽmỉmcười.

-Salaam,tướngquânSahib,–tôinóiquađôimôiđờđẫn.Ôngđiquachỗtôivềphíaquầyhàng:-Mộtngàyđẹptrờibiếtmấy,phảikhông–Ôngnói,ngóntaycáimóc

vàotúingựcáovest,taykiachìavềphíaSoraya.Nàngđưachoôngcuộngiấy.

-Họbảotuầnnàytrờisẽmưa.Khôngtinđượcphảikhông?–Ôngbỏcuộngiấyvàothùngrác.

Quaylạiphíatôivàlịchsựđặttaylênvaitôi.Chúngtôiđimấybướccùngnhau.

-Cháubiếtđấy,bachemạ.Tađãthấyhơithíchcháu.Cháulàmộtchàngtrainềnnếp,tathựcsựtinvậy,nhưng,–ôngthởdàivàxuatay.–ngaycảnhữngchàngtrainềnnếpđôikhicũngcầnnhắcnhở.Vậybổnphậncủatalàphảinhắcnhởrằngcháulàmộttrongnhữngngườiquýtộcởcáichợtrờinày.–Ôngdừnglại.Đôimắtvôcảmbámlấymắttôi.

-Cháuthấyđấy,aiaiởđâycũngđềulàngườiđưachuyện.–Ôngcười,lộhếtcảhàmrăng.–Chuyểngiùmlờichàokínhtrọngcủatatớichacháu,Amirjan.

Ôngbuôngtayra.Lạicườitiếp.*

**-Cóchuyệngìsao–Babanói,ôngđangnhậntiềnbánconngựagỗtừ

mộtbàđứngtuổi.-Khôngcógì,–tôitrảlờivàngồixuốngmộtchiếcmáythuhìnhcũ.Rồi

tôikểhếtchoôngmọichuyện.-Chà,Amir,–ôngthởdài.Tôicũngchẳnghơisứcđâumànghĩngợinhiềuvềnhữnggìđãxảyra.Bởivìcuốituần,Bababịcảmlạnh.Bắtđầubằngmộtcơnhokhanvàsổmũi.Rồiônghếtsốmũinhưngvẫn

cònho.Ôngthườnghovàomộtchiếckhăntay,rồigấplạibỏtúi.Tôilẵngnhẵngtheobắtôngđikiểmtra,nhưngôngxuataybảotôiđiđi.Ôngghétbácsĩvàbệnhviện.Tôibiết,lầnduynhấtôngđếnbácsĩlàcáilầntôibịbệnhsốtrétởẤnĐộ.

Thếrồihaituầnsau,tôibắtgặpôngtrongphòngvệsinhđanghovàomộtmiếnggạc,đờmvấymáu.

-Bốlàmthếnàybaolâurồi?–Tôihỏi.-Bữatốithếnào?–Ôngnói.-Consẽđưabốđikhámbácsĩ.MặcdầuBabalàquảnđốctạitrạmbánxăngdầu,chủtrạmđãkhôngmua

bảohiểmsứckhoẻchoôngvàBabavốntínhbạtmạng,đãkhôngđòi.ThếlàtôiđemôngđếnbệnhviệnkhuvựcởSanJose.Viênbácsĩmắthúphípvàngkhègặpchúngtôi,tựgiớithiệulàbácsĩnộitrúnămthứhai.Babacàunhàu:“Trônghắntrẻhơncon,vàốmyếuhơnta”.BácsĩnộitrúgửichúngtôiđikiểmtraX-quang.Khiytágọichúngtôivào,bácsĩnộitrúđangđiềnmộthồsơkhámbệnh.

-Manggiấynàyđếnbànphíatrước,–anhtavừanóivừaviếtngoáyvội.-Đâylàgiấygì?–Tôihỏi.-Giấychuyểnviện–Tiếptụcngoáyngoáy.-Đểlàmgì?-Việnphổi!-Thếlàthếnào?Anhtaliếcnhìntôirấtnhanh.Nângkínhlên.Lạitiếptụcngoáy:-Ôngấycómộtvếtđenởphổiphải.Tôimuốnhọkiểmtraxemsao.-Mộtvếtđen?–Tôihỏi,cănphòngchợttrởnênquáhẹp.-Ungthưà?–Babavôtìnhhỏithêm.-Cóthể.Dẫusaocũngchỉlànghingờthôi,–viênbácsĩlúngbúng.-Anhkhôngthểnóirõthêmchochúngtôiư?–Tôihỏi.-Thựcsựlàkhông.Trướchếtcầnchụpcắtlớp,rồiquabácsĩchuyên

khoaphổi.–Anhtatraochotôigiấychuyểnviện–Anhnóibốanhhútthuốcláphảikhông?

-Vâng.Anhtagậtđầu.HếtnhìntôilạinhìnBabavàngượclại:

-Haituầnnữahọsẽgọichoanh.Tôimuốnhỏianhta,tôiphảisốngthếnàovớicáitừ“nghingờ”đósuốthaituầnliền.Tôiphảiăn,đilàm,họchànhthếnào?Làmsaoanhtacóthểđuổitôivềnhàvớicáitừđó.

Tôicầmtờgiấychuyểnviệnvàtraolạinóchohọ.Đêmđó,tôiđợichotớikhiBabađãngủđểgấpmộtmảnhchănlại.Tôidùngnónhưtấmthảmquỳđềcầukinh.Cúiđầusátđất,tôiđọcnhữngcâukinhnửanhớnửaquêntrongkinhKoran–nhưngcâukinhmàgiáosĩđãbắtchúngtôithềphảithuộclòngởKabul–vàcầuxinlòngnhântừcủaThượngđếmàtôikhôngchắctồntại.lúcnàytôithèmđượcnhưgiáosĩ,thèmđứctinvàsựchắcchắncủaông.

Haituầntrôiqua,khôngthấyaigọi.Vàkhitôigọilại,ngườitabảotôihọđãđánhmấttờgiấychuyểnviệnrồi.Tôicóchắclàtôiđãtraolạichohọkhông?Họbảobatuầnnữahọsẽgọi.Tôiphảnđốikịchliệtvàmặccảtừbatuầnxuốngmộttuầnđểchụpcắtlớp,vàhaituầnđểđibácsĩ.

Cuộcthămkhámcủabácsĩchuyênkhoaphổi,BácsĩSchneider,đangdiễnratốtđẹpthìBabahỏiôngấygốcgácởđâu,BácsĩSchneidernóinướcNga.ThếlàBababỏluôn.

-Xinthứlỗichochúngtôi,bácsĩ,–tôivừanóivừakéoBabasangmộtbên.

BácsĩSchneidermỉmcườiđứnglên,ốngnghevẫntrongtay.-Baba,conđãđọclýlịchcủaBácsĩSchneiderởphòngchờ.Ôngấysinh

ởMichigan.Michigan!ÔngấylàngườiMỹ.Mỹhơncảbốvàcon.-Takhôngquantâmhắnsinhởđâu.HắnlàRoussi,–Babanói,mặtcau

cónhưđólàmộttừbẩnthỉu.–BốmẹhắnlàRoussi,ôngbàhắnlàRoussi.Tathềtrướcvonghồnmẹcon,tasẽbẻgãycánhtayhắn,nếuhắndámđụngvàota.

-BốmẹBácsĩSchneiderchạykhỏiShorawi,bốkhôngthấyư?Họchạytrốn.

NhưngBabakhôngmuốnnghegìnữa.Đôikhitôinghĩ,thứduynhấtôngyêukhôngkémsâunặngsovớingườivợthuởtrướccủaôngchínhlàAfghanistan,cốhươngcủaông.Tôiđãsuýtgàolênvìthấtvọng.Thayvàođó,tôithởdàivàquaylạinóivớiôngSchneider:

-Xinlỗibácsĩ.Thếnàythìchẳngđượcviệcgì.Vịbácsĩchuyênkhoaphổithứhai,BácsĩAmani,làngườiIranvàBaba

chấpnhận.BácsĩAmani,mộtngườiănnóinhỏnhẹ,cóbộriaxoắnvàmáitócdàiđốmbạcbảochúngtôiôngphảixemxétlạikếtquảchụpcắtlớpvitínhvàsẽphảithựchiệnmộtthaotácgọilànộisoikhíquảnđểlấymộtbệnhphẩmởphổiphụcvụchobệnhhọc.Ôngsắpxếpviệcđóvàotuầnsau.Tôicảmơnông,vừagiúpBabarakhỏiphònglàmviệcvừanghĩrằngbâygiờtôiphảisốngmộttuầnliềnvớicáitừ“bệnhphổi”này,mộttừcòngởhơncảtừ“nghingờ”.GiámàcóSorayaởđócùngvớitôi.

Téra,giốngnhưquỷSatan,ungthưcũngcóbabảyđường.CáicủaBaba

gọilà“KhốiuTếbàoquásản.”–Đãdicăn.Khôngthểphẫuthuật.BabayêucầubácsĩAmanichobiếtchẩnđoánbệnh.ÔngAmanicắnmôi,dùngmộttừ“nặng”.Ôngnói:

-Tấtnhiêncònhoátrịliệu.Nhưngsẽchỉgiảmnhẹđithôi.-Nhưthếnghĩalàgì?–Babahỏi.BácsĩAmanithởdài.–Nghĩalàsẽkhôngthayđổiđượckếtcục.Chỉkéo

dàithêmthôi.-Thếmớilàmộtcâutrảlờirõràng,bácsĩAmani,cảmơnông,–Baba

nói.–Nhưngkhôngcóhoádượcnàochotôihết.Vẫncáinhìnquyếtđoántrêngươngmặtông,nhưngàynàoôngbuôngcảmộtđốngtemthựcphẩmlênbàncủabàDobbins.

-NhưngBaba…-Conđừngcótháchthứctaởchỗcôngcộng,Amir.Đừngbaogiờ.Con

nghĩconlàai?CơnmưamàtướngTaherinóitớilúcởchợtrờiđãmuộnmấytuần,

nhưngkhichúngtôibướcrakhỏiphòngkhámcủaBácsĩAmani,nhữngchiếcxequalạiđãbắntungtoénướcbẩnlênhaibênlềđường.Babachâmmộtđiếuthuốc.Ônghútsuốtlúcraxevàsuốtđoạnđườngvềnhà.

Lúcôngtrachìakhoávàocửagiansảnh,tôinói:-Baba,conmongbốsẽchohoádượcmộtcơmay.Babađútchùmchìakhoávàotúi,kéotôiđếntránhmưadướimáibạtche

củachungcư.Ôngngoáybàntayđangcầmthuốclávàongựctôi:-Thôiđi,bốđãquyếtđịnhrồi.-Thếcòncon,Baba?Conphảilàmgìđây?–Tôinóimàmắtrưngrưng.Mộtcáinhìnchánchườnglướtquabộmặtđẫmnướcmưacủaông.Vẫn

làcáinhìnôngnémchotôi,thuởcònnhỏ,khitôingã,trầyxướchaiđầugốivàkhóc.Tiếngkhócđãdẫnđếncáinhìnấykhixưa,tiếngkhócdẫnđếnnólúcnày.

-Amir,conhaimươihaituổirồi!Mộtngườiđànôngtrưởngthành!Con…

Ôngmởmiệng,khéplại,rồilạimởmiệng,nghĩlại.Trênđầuchúngtôi,mưarơibồmbộptrênmáibạtche.

-Điềugìsẽxảyravớicon,connóixemnào?Tấtcảnhữngnămthángvừaqua,chínhlàtađãcốdạycon,đừngbaogiờphảihỏicâuhỏiđó.

Ôngmởcửa,quaylạitôi:-Cònmộtđiềunữa.Khôngaiđượcbiếtviệcnày,concónghetanói

không?Khôngaihết.Takhôngmuốnbấtcứaithươnghại.Rồiôngbiếnmấttronghànhlangnhờtối.Phầncònlạingàyhômđó,ông

hútthuốcliêntiếptrướcmáythuhình.Tôikhôngbiếtôngtháchthứcaihoặccáigì.Tôiư?TiếnsĩAmani?HaycóthểThượngđếmàôngchẳngbaogiờtincả.

Mộtthờigian,ngaycảungthưcũngkhôngthểngănôngđếnchợtrời.CácngàythứBảychúngtôilạicónhữngchuyếnđivấtvảđếncácgarabánđồcũ,Babaláixe,tôilàhoatiêu,vàlạibàybánhàngvàonhữngngàyChủnhật.Đènđồng.Baotaybóngchày,áoJackettrượttuyếtcókhoáđồng.Babachàođónnhữngngườiquenbiếttừxứsởcũ,vàtôicòkèvớikháchmuahàngtớimột,haiđôla.Nhưthểmọithứđềuquantrọngcả.Nhưthểcáingàytôisẽtrởnêncôicútsẽkhônggầnlạitheomỗibậnđóngquầy.

ĐôikhitướngTaherivàbàvợghéthăm.Ôngtướngvẫnthóixãgiao,chàotôibằngmộtnụcườivàđưacảhaitayrabắttaytôi.NhưngtháiđộcủaKhanumTahericóđôichútdèdặtkháctrước.Mộtsựdèdặtchỉbịphávỡbởinhữngnụcườikínđáochánchường,vànhữngcáinhìnlénlútkhiôngtướngchúýnhìnchỗkhác.

Tôivẫnnhớgiaiđoạnđónhưlàmộtthờikỳcủanhiềucái“lầnđầu”:LầnđầutiêntôinghethấyBabarêntrongphòngtắm.Lầnđầutiêntôinhìnthấymáutrêngốicủaông.Hơnbanămđiềuhànhtrạmbángadầu,Babachưabaogiờphảiđikhámbệnh.Lạimộtcáilầnđầukhác.ĐếnlễHalloweennămđó.GiữatrưathứBảyBabamệtquánênôngphảingồiđợisautaylái,khitôirangoàimặccảmuađồcũ.ĐếnLễTạơn,ônggụctrướcbuổitrưa.KhinhữngxetrượttuyếtxuấthiệncạnhnhưngbãicỏmặttiềnvàtạolớptuyếtgiảlênnhữngcâylinhsamDouglas,Babaởlạinhà,vàtôiđơnđộcláichiếcVWluiluitớitớitrênbánđảo.

Đôikhitạichợtrời,nhữngngườiAfghanquenbiếtbàntánchuyệnBabasútcân.Lúcđầuhọbiếuquàthămhỏi.Nhưngnhữnglờithămhỏivàquàcápngừnglạikhiviệcsútcânvẫnkhôngngừnglại.Khicânnặngtiếptụcrơirụng.Vàrơirụng.Khihaimáônghõmxuống,haitháidươngchảyra.Vàhaimắtthụtvàotronghốcmắt.

RồimộtChủnhậtlạnhtrờiítlâusaungàytếtđầunăm,BabađangbánmộtchiếcchụpđènchomộtngườiđànôngPhilipintobè,trongkhitôiđangbớitrongchiếcVWđểtìmchănphủchânchoông.

-Ê,cóaigiúpôngnàyvới!–NgườiđànôngPhilipinkêutoánglên.TôingoảnhlạithấyBabanằmtrênđất.Tayvàchânđanggiậtgiật.

-Komak!–Tôikêulên.–Aigiúpvới!–TôichạyđếnvớiBaba.Ôngđangsùibọtmép,bọtmépđầmđìarâuông.Đôimắttrợntrừngtrắngdã.

Mọingườiđổxôđếnchỗchúngtôi.Tôinghethấyaiđónóivềcơntaibiếnnão.“Gọi911”.Tôinghetiếngbướcchânrầmrập.Trờitốilạikhimọingườixúmxítquanhchúngtôi.

BọtmépBabachuyểnsangmàuđỏ.Ôngđangcắnlưỡi.Tôiquỳxuốngbênông,ômlấyhaicánhtayôngvànói,conđây,Baba,conđây,bốsẽổnthôi,conởngayđây.Nhưthểtôicóthểxoadịunhữngcơncogiậtcủaông.ThuyếtphụcmọingườiđểBabađượcớlạimộtmình.Tôicảmthấyươnướtởđầugối.ThấyBabađãvãiđáira.Xì…xì,Babajan,conởđây.Contraibố

ởngayđâymà.Ôngbácsĩ,râubạctrắngvàđầuhóitrụi,kéotôirakhỏiphòngvàbảo:-Tôimuốncùnganhxemkỹlạiphimchụpcắtlớpcủabốanh.Nóirồi,ôngđặtmấychiếcphimvàohộpchiếuởhànhlang,vàchỉbằng

đầutẩybútchìlênảnhkhốiucủaBaba,nhưmộtcảnhsáthìnhsựchỉnhữngchândungkẻgiếtngườichogiađìnhnạnnhânxem.ÓcBabatrênnhữngtấmảnhđótrônggiốngnhưmặtcắtngangcủaquảócchólớn,lổnnhổnnhữnghìnhgiốngquảbóngquầnvợt.

-Nhưanhthấyđấy,khốiuđãdicăn,–ôngnói.–Ôngấyphảidùngnhiềuthuốctổnghợpđểgiảmbớtnhữngchỗphùnềtrongnãovànhữngthuốcngừataibiến.Vàtôikhuyênnênđiềutrịphóngxạgiảmđau.Anhcóhiểuthếlàthếnàokhông?Tôinóitôihiểu.Tôiđãtrởnênquáquenvớinhữngcuộcnóichuyệnvềungthư.

-Thôiđượcrồi,–ôngnóivàkiểmtralạimáynhắntincủamình.–Tôiphảiđiđây,nhưnganhcóthểgọichotôinếuanhmuốnhỏibấtkỳđiềugì.

-Cảmơnông.Suốtđêmấytôingồitrênmộtchiếcghế,gầngiườngBaba.Sánghômsau,phòngđợiphíadướiđạisảnhchậtníchngườiAfghan.Ông

hàngthịtởNewark.MộtkỹsưlàmviệcvớiBabaởtrạimồcôicủaông.Họlầnlượtvào,bàytỏlòngkínhtrọngvớiôngmộtcáchlặnglẽ.Mongôngchóngbìnhphục.Babatỉnhdậy,chệnhchoạngvàmệtmỏi,nhưngđãtỉnhdậy.

Giữabuổisáng,tướngTaherivàbàvợtới.Sorayađitheo.Chúngtôiliếcnhìnnhau,rồinhìnđichỗkhácngay.

TướngTahericầmtayBaba.-Anhthếnàorồi,bạntôi?Babachỉdâytruyềntĩnhmạchtreotrêncánh

tayông,khẽmỉmcười.TướngTaherimỉmcườiđáplại.-Anhkhôngđượcchuốclấygánhnặngvàomình.Cảgiađìnhanh,–

Babanói,giọngkhànkhàn.-Làmgìcógánhnặngnào,–KhanumTaherinói.-Khôngcógánhnặngnàohết.Màquantrọnghơn,anhcầngìkhông?–

TướngTaherinói.–Khônggìhếtư?Hãyyêucầutôinhưanhyêucầumộtngườianhemruộtthịt.

TôinhớBabamộtlầnđãnóivềngườiPashtun.Cóthểchúngtaươngngạnh,vàtabiếtchúngtaquákiêuhãnh,nhưnglúccầnthiết,hãytinta,khôngcóaihơnmộtngườiPashtunởbêncon.

Babalắcđầutrêngối:-Anhđếnđâylàmtôithấysungsướngquá.ÔngtướngmỉmcườivàxiếtchặtbàntaycủaBaba:-Cháuthếnào,Amirjan?Cháucócầngìkhông?Cáchôngđangnhìnthẳngvàotôi,lòngtốttrongđôimắtông…

-Không,cảmơnbác.TướngquânSahib,cháu…Cổhọngtôinghẹnlại.Mắttôirànrụa.Tôivộilaorangoài.Tôikhóctronghànhlang,bêncáihộpchiếuphimmàđêmtrướctôiđã

nhìnthấymặtkẻgiếtngười.CánhcửaphòngBabakhẽmởvàSorayabướcra.Nàngđứngcạnhtôi.

Nàngmặcáocộctaymàuxámvàquầnjeans.Tócnàngxoãxuống.Tôithậtsựmuốnđượcanủitrongvòngtaynàng.

-Tôirấttiếc,Amir,–nàngnói.–Cảnhàtôiđềubiếtcóđiềugìđókhôngổn,nhưngchúngtôikhônghềbiếtđếnmứcđộnày.

Tôilấyốngtayáolaumắt:-Ôngkhôngmuốnchoaibiếtcả.-Anhcócầngìkhông?-Không,–tôicốmỉmcười.Nàngđặttaylêntaytôi.Lầnđầutiênchúng

tôichạmvàonhau.Tôinắmlấybàntaynàng.Đưalênmặttôi,mắttôi.Tôicứđểmặcnhưthế.–Cônênquayvàotrongthìhơn,nếukhôngchacôsẽđểýđếntôi.

Nàngmỉmcườivàgậtđầu.-Tôisẽvào.Nàngquaygót.-Soraya?-Dạ?-Tôirấtsungsướngvìcôđãđến.Điềuđócóýnghĩa…rấtnhiềuvớitôi.HaingàysauhọchoBabaxuấtviện.Họđưamộtchuyêngiađượcgọilà

bácsĩchuyênkhoaphóngxạtrịungthưđếnđểthuyếtphụcBabađiềutrịphóngxạ.Babatừchối.HọlạicốthuyếtphụctôiđểtôithuyếtphụcBaba.NhưngtôiđãthấycáinhìntrêngươngmặtcủaBaba.Tôicảmơnhọ,kývàogiấyxuấtviệnvàmangBabavềnhàtrongchiếcxeFordTorinocủatôi.

ĐêmđóBabanằmtrêntrườngkỷ,mộtchiếcchănlenđắplênngười.Tôimangchoôngtrànóngvàhạthạnhnhânrang.Haicánhtaytôiômnganglưngôngvàkéoôngngồidậyquádễ.Cócảmgiácbảvaiôngnhưmộtcánhchimdướingóntaytôi.Tôikéochănlêntrênngựcông,ởxươngngựclộradướilớpdamỏngvàsạmlại.

-ConcóthểlàmgìkhácnữachoBabakhông?-Không,bachem.Cảmơncon.Tôingôibêncạnhông:-Vậythìconkhôngbiết,liệubốcólàmmộtđiềugìđấychoconkhông,

nếubốchưaquákiệtsức?-Điềugì?-ConmuốnbốđiKhastegari.ConmuốnbốhỏicongáitướngTahericho

con.ĐôimôikhôhéocủaBabarặnramộtnụcười.Mộtđốmxanhtrênchiếc

láhéo:-Conchắcchứ?-Chắchơnbấtcứđiềugìcontừngtinchắc.-Conđãnghĩkỹchưa?-Balay[74],Baba…-Vậyđưađiệnthoạiđâychobố.Cảcuốnsổtaycủabốnữa.Tôichớpchớpmắt:-Ngaybâygiờ?-Vậybaogiờ?Tôicười:-Ok.TôiđưađiệnthoạichoôngvàcuốnsổnhỏbìađenBabaghivộinhữngsố

điệnthoạicủabạnbè.ÔngtrasốcủagiađìnhTaheri.Bấmsố.Đưaốngnghelêntai.Timtôinhưmúabalêtronglồngngực.

-Jamilajanphảikhông?–Salaamalaykum,–ôngnói.Ônggiớithiệutên.Ngừng.–Đỡhơnnhiều,cảmơnchị.Anhchịthậttửtếđãđếnthăm.–Ônglắngnghemộtchốc.Gậtđầu.–Tôisẽghinhớ,cảmơnchị.TướngquânSahibcónhàkhôngạ–Ngừng.–Cảmơnchị.

Ôngnháymắtvớitôi.Chẳnghiểusaotôimuốncườithậtto.Hoặcgàolên.Tôiđưanắmtaychặnmiệngvàcắnchặt.

Babakhẽcườihắtrađằngmũi.-TướngquânSahib,Salaamalaykum..-Vângđỡhơnnhiềulắm…Anhthậttốt.TướngquânSahib,tôigọiđểhỏi

anh,cóthểchophéptôiđếnthămanhvàKhanumTaherisángmaikhông.Mộtchuyệntônnghiêm…Vâng…Mườimộtgiờlàđẹpnhất.Mainhé.Khodahãfez.Tạmbiệt.

Ôngcúpmáy.Chúngtôinhìnnhau.Tôibậtcườikhúckhích.Ôngcũngkhúckhíchcườitheo.

Babadấpnướcvàotócvàchảihấtrasau.Tôigiúpôngmặcmộtchiếcáosơmitrắngsạchvàthắtcàvạtchoông,thấycổáoônglỏngrađếnnămphân.Tôinghĩđếnnhữngkhoảngtrốngôngđểlạiphíasaukhiôngrađi,vàtôibắtmìnhphảinghĩvềmộtđiềukhác.Ôngkhôngrađi.Chưa.Vàhômnaylàmộtngàyđểnghĩnhữngđiềutốtlành.Chiếcáojackettrongbộlễphụcmàunâucủaông,bộôngmặcngàytôitốtnghiệp,lõngthõngtrênngười–Babađãnhẽoraquánhiềukhôngcònmặcvừanữa.Tôiphảixắnhaiốngtaylên.Tôicúixuốngbuộcdâygiàychoông.

GiađìnhTaherisốngtrongmộtngôinhàmộttầngmáibằnglạikhudâncưởFremont,nơicórấtđôngngườiAfghan.Ngôinhàcónhữngcửasổnhôra,máidốc,tiềnmônkhépkín,trênđótôithấynhữngchậuhoaThiêntrúcquỳnh.Chiếcxechởhàngmàuxámcủaôngtướngđậuởlốixevào.

TôiđỡBabarakhỏichiếcFord,rồilạiluivàophíasautaylái.Ôngdựa

ngườivàocửaxe:-Cứvềnhà,mộtgiờnữabốsẽgọichocon.-Yêntâm.Baba,–tôinói.–Chúcbốmaymắn.Ôngmỉmcười.Tôiláixeđi.Tronggươngchiếuhậu,Babađangloạngchoạngbướclên

lốixetớicửanhàôngTaheri,đểlàmcáinghĩavụcuốicùngcủangườicha.TôiđiđilạilạitrongphòngkháchcănhộcủachúngtôiđợiBabagọi.

Mườilămbướcchiềudài.Mườibướcrưỡichiềurộng.Nhỡôngtướngbảokhôngthìsao?Nhỡôngấyghéttôithìsao?Tôivẫnbướcvàobếpkiểmtrachiếcđồnghồhẹngiờ.Chuôngđiệnthoạireođúngtrướcbuổitrưa.

-Thếnàobố?-Ôngtướngnhậnlời.Tôithởphào.Ngồiphịchxuống.Haitaytôirunrun.-Ôngấynhậnrồiư?-Ừ,nhưngSorayajanởtrêngáctrongphòngriêngcủaconbé.Conbé

muốnnóichuyệnvớicontrướcđã.-Đượcthôiạ.Babanóivớiaiđiềugìđóvàcótiếngcạchhailầnkhiôngdậpmáy.-Amirphảikhông?–GiọngcủaSoraya.-Salaam.-Bốemnóiđồngý.-Anhbiết,–tôinói.Tôiđổitaycầmmáy.Tôiđangmỉmcười,–Anhrất

hạnhphúc.Anhkhôngbiếtnóigìnữa.-Emcũnghạnhphúc,Amir.Em…khôngthểtinnổiđiềunàylạixảyra.Tôicười:-Anhbiết.-Ngheđây,–nàngnói.–Emmuốnnóivớianhmộtđiều.Mộtđiềuanh

phảibiếttrướckhi…-Anhkhôngquantâmđiềugìhết.-Anhcầnphảibiết.Emkhôngmuốnchúngtakhởiđầubằngnhữngbí

mật.Vàemmuốnanhnghetừemthìhơn.-Nếunhưthếkhiếnemcảmthấydễchịuhơn.Nhưngsẽkhônglàmthay

đổiđiềugìhết.Mộtquãngdừnglâuởđầukia.-KhigiađìnhemsốngởVirginia,emchạytrốncùngmộtngườiđànông

Afghan.Lúcđóemmườitám…dễnổiloạn…ngốcnghếch,và…hắnnghiệnmatuý…chúngemđãsốngchungvớinhaugầnmộttháng.MọingườiAfghanởbangVirginiađềubàntánvềchuyệnđó.CuốicùngPadarcũngtìmthấychúngem.Ônghiệnraởcửavàbắtemphảivềnhà.Emphátcuồng.Hétlên.Kêuthét.Rằngemghétông…Dẫusaoemcũngđãvềnhà,và…–Nàngkhóc–Thalỗichoem.

Tôinghethấynàngbuôngmáy.Hỉmũi.-Buồnthay.–Nàngtiếptục,giọngkhànđi.–Khiemvềđếnnhà,em

thấymẹembịmộtcơnđộtquỵ,bênphảimặtmẹbịliệtvà…Emcảmthấyvôcùngtộilỗi.Mẹkhôngđángphảinhưvậy.ÍtlâusauPadarchuyểngiađìnhtớiCalifornia.Mộtlúcimlặngtiếptheo.

-Rồibốemvàemthếnào?–Tôihỏi.-Bốconemvẫnluôncósựkhácbiệt,bâygiờvẫnthế,nhưngembiếtơn

ôngđãđếncứuemhômđó.Emthựcsựtinôngđãcứuem.–Nàngdừnglại.–Vậy,nhữnggìemnóicólàmanhbănkhoănkhông?

-Mộtchút,–tôinói.Tôicóbổnphậnphảithànhthậtlạivớinàng.Tôikhôngthểdốinàngmàbảorằnglòngkiêuhãnhcủatôi,Iftikharcủatôi,khôngbịchạmnọctrướcsựthựcnàngđãtừngcùngmộtngườiđànông,trongkhiđótôichưahềmangmộtngườiđànbànàolêngiường.Tôicóbănkhoănmộtchút,nhưngtôiđãcânnhắcđiềuđónhiềulầnmấytuầnliềntrướckhiyêucầuBabađếnkhastegari.Vàvàophútcuối,câuhỏiluôntrởlạivớitôilàthếnày:Làmsaotôicóthểlàloạingườiđitrừngphạtnghiêmkhắcaiđóvềquákhứcủahọ?

-Nócólàmanhbănkhoănđếnmứcthayđổiýđịnhkhông?-Không.Soraya.Khôngmộtchútnào,–tôinói.–Khônggìemnóilàm

thayđổibấtcứđiềugìhết.Anhmuốnchúngtacướinhau.Nàngoàkhóc.Tôithèmđượcnhưnàng.Bímậtcủanàngđãhết.Đãnóira.Giảiquyết

rồi.TôimởmiệngvàsuýtđãkểchonàngnghetôiđãphảnhộiHassan,lừadối,đuổicậuấyđi,vàhuỷhoạitìnhthânthiếtbốnmươinămgiữaBabavàAlinhưthếnào.Nhưngtôiđãkhôngnói.TôingờrằngvềnhiềumặtSorayalàngườitốthơntôi.Lòngcanđảmchínhlàmộttrongsốđó.

Chương13TốihômsaukhichúngtôiđếngiađìnhôngTaheri–đểchínhthứcngỏ

lờibằnglafz[75]–tôiphảiđậuxeởbênkiaphố.Lốivàonhàchậtcứngnhữngxe.Tôimặcmộtbộđồmàuxanhnướcbiểnmàtôiđãmuahômtrước,saukhitôichởBabađếnkhastegari.Tôikiểmtralạicàvạttronggươngchiếuhậu.

-Contrôngthậtđẹptrai,–Babanói.-CảmơnBaba.Bốcóổnkhông?Bốcócảmthấyđủsứclàmviệcnày

không?-Đủsứchở?Đâylàngàyhạnhphúcnhấtđờibố,Amir–ôngvừanóivừamỉmcườimệtmỏi.Tôingherõtiếngbàntánphíasaucửa,tiếngcười,tiếngnhạcAfghanchơinhẹnhàng–nghenhưbảnghazal[76]cổđiểncủaUstadSarahang.Tôibấmchuông.Mộtkhuônmặtlórakhỏirèmcửasổtiềnsảnhvàbiếnmất.“Họđếnđâyrồi!”Tôinghetiếngmộtphụnữnói.Tiếngrìràobàntándừnglại.Aiđótắtnhạc.KhanumTaheriramởcửa.Bànói,mắtsángngời:

-SalaamAlaykum!Bàđãuốntóc,tôithấyrõvàmặcbộđầmđenlịchsựdàiđếngótchân.

Khitôibướcvàotiềnsảnh,mắtbàứalệ,vàbànói:-Amirjan,concònchưavàotrongnhàmàtađãkhócrồi.Tôiđặtmộtnụhônlêntaybà,nhưBabađãdạytôiđêmtrước.Bàdẫn

chúngtôiquamộthànhlangđènthắpsángtrưngvàophòngkhách.Trênnhữngbứctườngốpgỗ,tôithấynhữngtấmảnhcủanhữngngườisẽtrởthànhgiađìnhmớicủatôi:KhanumTahericòntrẻ,tócuốnbúpvàôngtướng,hậucảnhlàthácNiagara.KhanumTaheritrongbộváyáodệtliền.ÔngTaherimặcáojacketômsátcóvecổhẹp,cravátthanhnhã,tócdàyđennhánh,Sorayadợmbướclênmộtcontàugỗtròchơiởhộichợ,đangvẫytayvàmỉmcười,ánhsánglấplánhtrênhàmrăngtrắngbóngcủanàng.Mộttấmảnhôngtướngbảnhbaotrongbộquânphục,đangbắttayquốcvươngHusseincủaJordan.MộtbứcchândungcủaZahirShah.

Phòngkháchđôngkhoảnghaichụckhách,ngồitrênnhữngchiếcghếtựadọctheocácbứctường.KhiBababướcvào,mọingườiđềuđứnglên.Chúngtôiđivòngquanhphòng,Babatừtừđitrước,tôitheosau,bắttayvàchàocácvịkhách.Ôngtướng–vẫntrongbộđồxám–vàBabaômhônnhau,lịchsựvỗnhẹvàolưngnhau.HọchàonhauSalaambằngmộtgiọngkínhcẩn,khẽkhàng.

Ôngtướngômvòngtôihếtcảhaicánhtayvàcườixởilởinhưmuốnnói,–nào,bâygiờthìchínhthức–theotụclệcủangườiAfghan–đểlàmđiềunàyrồi,bachem.–Chúngtôihônlênmánhaubalần.

Chúngtôingồitrongcănphòngđôngkínngười.Babavàtôicạnhnhau,đốidiệnvớiôngtướngvàbàvợ.TiếngthởcủaBabadồndậphơnđôichút,

ôngkhôngngừnglaumồhôitrêntránvàdađầubằngchiếckhăntay.Ôngthấytôiđangnhìnôngvàcườigượng.–Bốkhôngsao,–ôngnhănnhó.

Đểgiữđúngphongtục,Sorayakhôngcómặt.Tiếptheolànhưngchuyệntángẫutầmphàochotớikhiôngtướnghắng

giọng.Cănphòngtrởlạiyêntĩnhvàainấyđềunhìnxuốngtaymình.Nghiêmtrang,ôngtướnggậtđầurahiệuvềphíaBaba.

Babacũnghắnggiọng.Ôngbắtđầunói,ôngkhôngthểnóihếtmộtcâumàkhôngdừnglạithở:

-ThưaTướngquânSahib,KhanumJamilajan…thậtlàmộtvinhdựlớnlaochocontraitôivàtôi…đượcđếnnhàcácvịhômnay.Cácvị…lànhữngconngườiđángkínhtrọng…thuộcnhữnggiađìnhkiệtxuấtvàdanhgiávà…dòngdõikiêuhãnh.Tôiđếnđâykhôngvìđiềugìkhácngoàiihtiramtốithượng…sựkínhtrọngnhấtđốivớicácbậctiềnbốigiađìnhcácvị,vàtưởngnhớ…tổtiêncácvị.–Ôngdừnglại.Lấyhơi.Quệtlôngmày.–Amirjanlàcontraiduynhấtcủatôi…đứaconduynhấtcủatôi,vàcháuluônlàđứacontraihiếuthảocủatôi.Tôimongcháusẽtỏra…xứngđángvớilòngtốtcủacácvị.TôingỏlờixincácvịđemlạivinhdựchoAmirjanvàtôi…vàchấpnhậncontraitôivàotronggiađìnhcácvị.

Ôngtướnggậtđầulịchthiệp.Ôngnói:-Chúngtôivinhdựđónchàocontraicủamộtngườinhưôngvàogia

đìnhchúngtôi.Danhtiếngcủaôngcònđếntrướcông.TôilàmộtngườinghiêngmìnhngưỡngmộôngởKabulvàvẫncòngiữnguyênlòngngưỡngmộđótớingàyhômnay.Chúngtôirấtvinhhạnhđượcgiađìnhôngthônggiavớichúngtôi.

-Amirjan,vềphầncon,tachàođónconvàogiađìnhtanhưmộtđứacontrai,nhưlàngườichồngcủacongáita,noor[77]củamắtta.Nỗiđaucủaconcũngsẽlànỗiđaucủachúngta,niềmvuicủaconlàniềmvuicủachúngta.TahyvọngconsẽxemKhalaJamilavàtanhưchamẹthứhaicủacon,vàtanguyệncầuchohạnhphúccủaconSorayajanyêuquýcủachúngta.Cảhaiconhãynhậnlờichúcphúccủachúngta.

Mọingườivỗtay,vàvớitínhiệuđó,tấtcảđềuquayđầuvềphíahànhlang.Giờphútmàtôimongđợi.

CuốicùngSorayaxuấthiện.TrongáováyAfghantruyềnthốngmàunholộnglẫyvớihaiốngtaydàivàđồnữtrangbằngvàng.TaycủaBabanắmlấytaytôi,xiếtchặt.KhanumTaheritràntrềnướcmắt.Sorayachậmrãibướclạiphíachúngtôi,theosaulàmộtđoànphùdâugồmnhữnghọhàngphụnữ.

Nànghôntaychatôi.Cuốicùngngồixuốngcạnhtôi,mắtnhìnxuống.Tiếngvỗtayranlên.

Theotruyềnthống,giađìnhSorayasẽphảitổchứctiệcđínhhôn,Shirinikhori,còngọilàLễĂnKẹo.Rồigiaiđoạnđínhhônđấythườngkéodàivàitháng.TiếpđếnlễcướiphảidoBabagánhvác.Tấtcảchúngtôiđềuđồngý

làSorayavàtôisẽbỏquaShirinikhori.Aicũngbiếtlýdo,vìvậychẳngaiphảinóihẳnrarằng:Babachẳngcònsốngđượcmấythángnữa.

Sorayavàtôikhôngbaogiờcùngnhauđirangoàitrongkhitiếnhànhchuẩnbịcholễcưới–dochúngtôicònchưacưới,thậmchíkhôngcócảShirinikhori–đicùngnhaunhưthếbịxemlàkhônghợplẽ.VìvậytôiđànhphảiđicùngvớiBabaquanhàôngTaheriăntối.NgồiđốidiệnvớiSorayaquabànăn.Tưởngtượngrakhiđầunànggốilênngựcmình,mùitócnàngsẽnhưthếnào.Hônnàng.Làmtìnhvớinàng.

Babatiêubalămngànđôla,gầnhếtkhoảntiềnôngdànhdụmchoawrossi,lễcưới.ÔngthuêmộtphòngtiệclớnởFremont–chủnhàhàngbiếtôngtừngàyởKabulnênđãgiảmgiáđángkểchoông.Babaphảithuêdànnhạcchođámcướicủachúngtôi,vàchitiềnchochiếcnhẫnkimcươngtôichọn.Ôngmuachotôibộvestđuôitômvàbộáoquầntruyềnthốngmàuxanhcholễnika–lễnguyệnthề.Mọicôngcuộcchuẩnbịtớitấpđángsợchođêmcưới–maymắnsaophầnlớnđềudoKhanumTaherivàbạnbèbàđảmnhiệm–tôichỉcònnhớđượcmộtchútkhôngđángkể.

Tôicònnhớlễnikacủachúngtôi.Chúngtôingồiquanhmộtchiếcbàn.Sorayavàtôimặcmàuxanhlục–màucủađạoHồi,nhưngcũnglàmàucủamùaxuânvàsựkhởiđầumới.Tôiđóngbộ,Soraya(ngườiphụnữduynhấttạichiếcbànđó)mặcáováydàitay,chemạng.Baba,TướngTaheri(lầnnàytrongbộvestđuôitôm)vàmấyngườicậucủaSorayacũngcómặttạichiếcbànđó.Sorayavàtôinhìnxuống,nghiêmtrang,kínhcẩn,chỉdámliếctrộmnhau.ÔnggiáosĩhỏinhữngngườilàmchứngvàđọckinhKoran.Chúngtôinóinhưnglờinguyệnthề.Kývàogiấychứnghôn.MộttrongnhữngngườicậucủaSorayađếntừVirginia,ôngSharifjan,emtraicủaKhanumTaheri,đứnglênvàhắnggiọng.Sorayabảotôirằng,ôngđãsốngởnướcMỹhơnhaimươinăm.ÔnglàmviệcởSởNhậpcưvàNhậpquốctịch,còncómộtbàvợMỹ.Ôngcũnglàmộtnhàthơ.Mộtngườinhỏnhắnvớibộmặtgiốngmặtchim,tócmềmnhưtơ.ÔngđọcmộtbàithơdàitặngSoraya,ghivộitrênmộttờgiấycủakháchsạn.Khiôngđọcxongmọingườireolên:“Wahwah,chàchà,Sharifjan.”

Tôicònnhớlúcấy,trongbộlễphục,tôibướcvềphíadiễnđài,Sorayatrongchiếcpari[78]chemặtmàutrắng,taychúngtôikhoáclấynhau.Babatậptễnhbêntôi,ôngtướngvàbàvợbêncạnhcongáimình.Mộtđoànphùđâu,phùrểgồmchúbáccôdì,anhchịemhọtheosau,lúctôiđisuốtcănphònglớn,rẽquamộtbiểnkháchdựđanghoanhôvànheomắtvìđènmáyảnh.MộtngườianhhọcủaSoraya,contraiôngSharifjan,giơcaocuốnkinhKorantrênđầuchúngtôikhichúngtôitiếndầnlên.Bàicahônlễ,ahestaborotrầmtrầmdânglên,vẫnbàicamàtênlínhNgatạitrạmkiểmsoátthácMahiparđãhát,cáiđêmmàBabavàtôirờiKabul:

Biểnbuổisángthànhmộtchiếcchìakhoávànémxuốnggiếng,

Lêntừtừ,vầngtrăngyêudấucủata,lêntừtừ.HãyđểchomặttrờibuổisángquêndậyởphươngĐông,Lêntừtừ,vầngtrăngyêudấucủata,lêntừtừ.Tôinhớđangngồitrênchiếcsofađặttrêndiễnđàinhưmộtcáingaivàng,

taySorayatrongtaytôi,trongkhikhoảngbatrămgươngmặtnhìnlênchúngtôi.ChúngtôilàmAyenaMasshaf[79],tứchọchochúngtôimộtchiếcgươngvànémmộtchiếckhăntrùmđầulênđầuchúngtôi,nhưthếchúngtôisẽđượcriênghaiđứanhìnnhautronggương.NhìnvàokhuônmặtđangmỉmcườicủaSorayatrongchiếcgươngấy,trongcáikhoảnhkhắcriêngtưdướikhăntrùmđầu,lầnđầutiêntôithìthàovớinàngrằngtôiyêunàng.Mánàngđỏbừnglên,nhưmàulámóng.

Tôihìnhdunglạicácđĩathứcănđầymàusắc,chopankabob,sholeh-goshti[80]vàxôicómàucamdại.TôithấyBabangồigiữahaichúngtôitrênchiếcghếsofaấyvàmỉmcười.Tôinhớnhữngconngườimồhôiđầmđìanhảyđiệuattan[81]truyềnthốngtheomộtvòngtròn,bậtngườilên,xoaytítmỗilúcmộtnhanhtheonhịpcuồngnhiệtcủacặptrốngcơm,chotớikhitấtcảtrừmộthaingườirớtkhỏivòngvìkiệtsức.TôinhớtôichỉmongchúRahimKhancómặtởđó.

VàtôinhớmìnhtựhỏikhôngbiếtliệuHassancũngđãcướichưa.Nếucướirồithìcậuấysẽnhìnthấykhuônmặtcủaaitrongchiếcgươngdướichiếckhăntrùmđầu?Bàntaynhuộmlámóngcủaaicậuđangcầm?

Khoảnghaigiờsáng,tiệccướichuyểntừphòngđạitiệcvềcănhộcủaBaba.Tràmộtlầnnữalạitràntrềvànhạcđượcchơichotớikhilánggiềngphảigọicảnhsát.Quákhuyađêmđó,mặttrờichỉchưađầymộtgiờnữasẽmọcvàcuốicùngkháchkhứacũngravề.LầnđầutiênSorayanằmcùngtôi.Suốtđờitôi,tôichỉquanhquẩnvớiđànông.Đêmđó,tôimớikhámphárasựdịudàngcủamộtngườiđànbà.

ChínhSorayalàngườiđềnghịchuyểnđếnởcùngBabavàtôi.Tôinói:-Anhtưởng,cólẽemmuốnchúngtacómộtchỗởriêng.Nàngđáp:-VớiKakajanđangốmyếunhưthếnàyư?Mắtnàngnhưmuốnbảotôi

khôngcòncáchnàokhácđểbắtđầucuộcsốnggiađình.Tôihônnàng:-Cảmơnem.Sorayatìnhnguyệnchămsócchatôi.Nàngphatràvàlàmbánhnướng

vàobuổisángchoông,đỡôngrakhỏigiườngvàvàogiường.Nàngmangthuốcgiảmđauchoông,giặtquầnáochoông,đọcchoôngnghephầntintứcquốctếtrêntờnhậtbáovàomỗibuổichiều.Nàngnấuchoôngnhữngmónănôngưathích,mónkhoaitâynấushorwa[82],dẫuhiếmkhiôngănnổiquávàithìađầy,vàdắtôngrakhỏiphòngđibộmộtquãngquanhdãynhà.Rồikhiôngliệtgiường,mỗitiếngđồnghồnànglạilậtngườiôngđểkhỏibịhoạithư.

MộthômtôitừhiệuthuốcmuaítviênmoócphingiảmđauchoBabavềnhà.Vừakịpđóngcửalại,tôibắtgặpSorayanhìnrấtnhanhquathứgìđódướitấmchăncủaBaba.Tôinói:

-Này,anhthấyrồinhé!Haingườiđanglàmgìvậy?-Làmgìđâu,–nàngmỉmcườinói.-Nóidối.–TôilậtchănBabalên.–Cáigìđây?Tôinói,dẫuvừanhặtlêncuốnsổbọcdatôiđãbiết.Tôivạchngóntay

dọctheomépsáchmạvàng.TôivẫnnhớpháohoacáiđêmchúRahimKhanchotôicuốnsổ,đêmsinhnhậtlầnthứmườibacủatôi,nhữngluồngsángxẹtxẹtvànổbùngthànhnhữngbóhoađỏ,xanh,vàng.

-Emkhôngthểtinđượcanhcóthểviếtnhưthế.–nàngnói.Babanhíchđầurakhỏigối:-Bốbảonólàmvậyđấy.Bốmongconđừngđểý.TôiđưacuốnsổlạichoSorayavàrờikhỏiphòng.Babaghétkhitôikhóc.Mộtthángsauđámcưới,ôngbàTaheri,ôngSharif,bàSuzyvàmấybà

cô,bàdìcủaSorayađếncănhộcủachúngtôiăntối.Sorayalàmmónsabzichallow,gạotrắngnấuvớiraubinavàthịtcừunon.Saubữatối,tấtcảchúngtôiuốngchèxanhvàchơibàitheonhómbốnngười.SorayavàtôichơicùngôngSharifvàbàSuzy,vợông,trênchiếcbàncafe,gầncáisofaBabađangnằmđắptấmchănlen.BabanhìntôiđangđùavớiôngSharif,nhìntôivàSorayađangngoéotaynhau,nhìntôigiậtmớtócuốncongbỏlơicủanàng.TôicóthểthấynụcườithẳmsâutronglòngBaba,cũngmênhmôngnhưbầutrờinhữngđêmkhinhữngcâybạchdươngrunrẩyvàtiếngdếkêuâmvangkhắpkhuvườn.Đúngtrướcnửađêm,Bababảochúngtôiđỡônglêngiường.Sorayavàtôiquànghaicánhtayônglênvaichúngtôivàômlấylưngông.Khichúngtôiđặtôngnằmxuống,ôngbắtSorayatắtđènngủ.

Ôngbảochúngtôingảngườixuốngvàhônchúngtôimỗingườimộtcái.-Consẽmangmoócphinvàcốcnướcđến,Kakajan,–Sorayanói.-Đêmnaykhôngcần,–ôngnói.–Đêmnaykhôngđauđâu.-Vângạ.–nàngđáplời.Nàngkéochănlênchoông.Chúngtôikhépcửa

lại.Babakhôngbaogiờthứcdậynữa.MọingườiđỗxeđầybãixetạinhàthờHồigiáoởHayward.Trênmột

cánhđồngtrụicỏphíasautoànhà,nhữngchiếcxebốnchỗvànhữngchiếcSUVđỗchặtcứngcácđiểmđỗtạmthời.Mộtsốngườiphảiláiquaba,bốndãynhàởphíaBắcnhàthờđểtìmchỗ.Khuvựcdànhchođànôngcủanhàthờlàmộtphòngvuôngrộnglớn,nhữngtấmthảmnhỏAfghanvànhữngtấmđệmmỏngtrảisongsongthànhhàng.Đànôngxếphàngđivàocănphòng,giàyđểngoàicửa,ngồi140khoanhchântrênnhữngtấmđệm.Mộtgiáosĩhátsurrah[83]từkinhKorantrướcmicro.Tôingồibêncửatheophongtụcquyđịnhchogiađìnhngườiđãkhuất.TướngTaheringồicạnh

tôi.Quacánhcửamởrộng,tôicóthểnhìnthấynhữngdòngxeùnùnkéotới,ánhnắnglấplánhtrênkínhchắngió.Họthảkháchđixexuống,nhữngngườiđànôngmặcđồđen,phụnữmặcáodàiđen,đầuđộinhữngkhăntrắngtruyềnthốnghijab[84].

VìtiếngcầunguyệntừkinhKoranvangdộikhắpcănphòng,tôilạinghĩtớicâuchuyệncũBabavậtnhauvớimộtcongấuđenởBaluchistan.Babađãvậtnhauvớigấusuốtcuộcđờimình.Mấtngườivợtrẻ.Mộtmìnhnuôicontrai.Rờibỏquêhươngyêudấucủamình,watantuổixanhcủamình.Nghèokhổ.Bịkhinhmiệt.Cuốicùng,mộtcongấunữatớimàôngkhôngthểthắngnổi.Nhưngngaycảnhưthế,ôngđãthuatrongnhữnghoàncảnhcủachínhmình.

Saumỗimộtvòngnhữngngườicầunguyện,nhữngtốpngườiđếnchiabuồnxếphànglạivàchàotôikhiđira.Theođúngnghĩavụ,tôibắttayhọ.Nhiềungườitrongsốhọtôihầunhưkhôngbiết.Tôilễphépmỉmcười,cảmơntấtcảvềnhữngđiềuhọcầuchúc,lắngnghebấtcứđiềugìhọnóivềBaba.

-…giúptôixâynhàởTaimani…-…banphúclànhchoông…-…khôngmộtaikhácchịugiúpvàôngđãchotôivay…-…kiếmchotôimộtcôngviệc…hầunhưkhôngbiếttôi…-…nhưmộtngườianhcủatôi.Lắngnghehọnói,tôinhậnratôilàai,làcáigì,đếnmứcnào,đãđược

địnhrõbởiBabavànhữngdấuấnôngđểlạitrêncuộcđờimọingười.Cảcuộcđờitôi,tôiđãlà“contraiBaba”.Giờôngrađirồi.Babakhôngthểchỉđườngchotôinữa.Tôisẽphảitựtìmlấynó.

Nghĩđếnviệcđókhiếntôikinhhoàng.LúctrướctạikhumộnhỏcủangườiHồigiáoởnghĩatrang,tôiđãchứng

kiếnngườitahạBabaxuốngmộtcáihố.CònônggiáosĩđãtớimứcphảitranhcãivớimộtngườiđànôngvềviệcđâumớilàayatchínhxáccủakinhKoranđểđọctạimộchí.SựviệccóthểđãtrởnênnghiêmtrọngnếutướngTaherikhôngcanthiệp.Giáosĩchọnmộtayat,vừađọcvừakhóchịuliếcnhìnngườikia.Tôichứngkiếnhọhấtnhữngxẻngđấtđầutiênxuốngmộ.Rồitôibỏđi.Bướcvềphíabênkiacủanghĩatrang.Ngồidướibóngcâyngôđồngđãđỏlá.

Giờthìlượtcuốicùngnhữngngườiđếnviếngđãbàytỏtrọnlòngkínhtrọng,vànhàthờvắnghếtngười,ngoạitrừônggiáosĩđangtháophíchcắmmicrôvàbọccuốnkinhKoranvàotrongtấmvảixanh.Ôngtướngvàtôibướcrangoàilúcmặttrờiđãxếbóng.Chúngtôibướcxuốngcácbậcthềm,điquanhữngđámngườiđangtụtậphútthuốc.Tôinghelõmbõmnhữngcâuchuyệncủahọ,mộttrậnbóngđáởUnionCitytuầntới,mộttiệmănmớicủangườiAfghanởSantaClara.Đờiđãlạiđangvậnđộng,đểlạiBabaởphía

saurồi.-Conthếnào,bachem?–TướngTaherihỏi.Tôinghiếnrăng.Ngăndòngnướcmắtchỉchựctràorasuốtcảngày:-ConđitìmSorayađây,–tôinói.-Phảiđấy.Tôibướcsangphíadànhchophụnữcủanhàthờ.Sorayađangđứngtrên

bậcthềmvớimẹmìnhvàhaibànàođómàtôichỉmangmángnhớtừhômđámcưới.TôirahiệuchoSoraya.Nàngnóigìđóvớimẹvàđếnchỗtôi.

-Liệuchúngmìnhđidạobộcóđượckhông?–Tôinói.-Đượcchứ,–nàngcầmlấytaytôi.Chúngtôilặnglẽbướcxuốngmộtlối

đirảisỏiquanhco,ngăncáchbằngnhưnghàngràothấp.Chúngtôingồitrênchiếcghếdài,quansátmộtcặpvợchồnggiàđangquỳcạnhmộtngôimộcáchđómấyhàngvàđặtmộtbóhoacúcbênbiamộ.

-Sorayanày?-Gìanh?-Anhbắtđầunhớông.Nàngđặttaylênđùitôi.Chiếcchila[85]Babamualấplánhtrênngóntay

đeonhẫncủanàng.Phíasaunàng,tôicóthểnhìnthấynhưngngườiđếnviếngBabađangláixerờikhỏiđâyvềphíaĐạilộMission.Chẳngmấychốcnữathôi,chúngtôicũngrờikhỏiđó,vàđâylàlầnđầutiên,Babasẽhoàntoàncôđộc.

Sorayakéotôivàongườinàngvàcuốicùngnướcmắttôitràora.BởivìSorayavàtôichẳngbaogiờcógiaiđoạnhứahôn,tấtcảnhữnggì

tôibiếtđượcvềgiađìnhTaheriđềulàtừsaukhiđãcưới.Vídụ,tôimớibiếtrằng,thángmộtlần,ôngtướnglạiphảichịumộtcơnthiênđầuthốngkéodàigầnmộttuần.Khibịcơnđauđầuhànhhạ,ôngđivềphòngriêng,cởiquầnáo,tắtđèn,khoácửa,vàkhôngchịurangoàichotớikhicơnđaudịuhẳn.Khôngaiđượcphépvàophòng,khôngaiđượcphépgõcửa.Cuốicùngôngthườnglạihiệnra,trongbộđồxám,sựcmùigiấcngủvàkhăntrảigiường,mắtôngvồnglênvàvằnmáu.

TôiđượcSorayachobiết,ôngvàKhanumTaheriđãngủriêngởhaiphòngtừkhálâurồi.Tôiđượcbiếtôngcóthểvẫnchấpvặt,vínhưkhiôngcắnmộtmiếngqurmabàvợđặttrướcmặtông,rồithởdàivàđẩymónấyđi.“Tôisẽlàmchomìnhmónkhác.”KhanumTaherithườngnóivậy,nhưngôngphớtlờbà,hờndỗivàănbánhmìvớihành.ViệcnàylàmSorayatứcgiậnvàmẹnàngkhóc.Sorayabảotôiôngđãdùngthuốcngủ.

TôiđượcbiếtôngvẫngiữchogiađìnhmìnhđượchưởngphúclợixãhộivàkhôngbaogiờlàmmộtnghềgìởHoaKỳ,thíchđổinhữngtấmsécchínhphủratiềnmặthơnlàtựhạmìnhlàmnhữngcôngviệckhôngphùhợpvớimộtngườitàibavàhiểnháchnhưông–ôngchỉđếnthămchợtrờinhưmộttrògiảitrí,mộtcáchđểhoànhậpvớinhữngbạnbècũngườiAfghan.Ông

tướngtinrằng,sớmmuộn,Afghanistancũngsẽđượcgiảiphóng,chếđộquânchủsẽđượcphụchồi,vàôngmộtlầnnữalạiđượcmờiraphụcvụ.Vìvậy,ngàynàoôngcũngchỉnhtềtrongbộđồxámcủaông,xoayxoaychiếcđồnghồbỏtúi,đợichờ.

TôiđượcbiếtKhanumTaheri–màbâygiờtôigọilàKhalaJamila–từngmộtthờinổitiếngởKabulvìgiọnghátmêhồn.Dẫuchưabaogiờhátkiểuchuyênnghiệp,bàđãcóđủtàilàmviệcđó–bàcóthểhátdânca,nhữngghazals[86]vàcảraga[87]vốnthườnglàlĩnhvựccủađànôngnữa.Nhưngcàngđánhgiácaoviệcthưởngthứcâmnhạc–thựctếôngtướngsởhữumộtbộsưutậpđángkểnhữngbăngghiâmghazalscổđiểndocáccasĩAfghanvàHindithểhiện–ôngcàngtinrằngviệcđótốtnhấtlàdànhchonhữngngườithuộctầnglớphạlưu.Chonênviệcbàkhôngbaogiờhátởnơicôngcộnglàmộttrongnhữngđiềukiệnkhihọcướinhau.Sorayakểchotôinghe,mẹnàngđãmuốnháttrongđámcướichúngtôi,mộtbàithôi,nhưngôngtướnglườmbà,vàchuyệnbàhátđànhchônvùi.KhanumTaherichơixổsốtuầnmộtlầnvàtốinàocũngxemJohnnyCarson[88].Bàdànhnhiềuhômởngoàivườnđểchămsócnhữngcâyhoahồng,thiêntrúcquỳnh,khoaitâyleovàhoalancủabà.

KhitôicướiSoraya,hoavàJohnnyCarsonchiếmvaitròthứyếu.TôilàniềmvuimớitrongcuộcđờiKhalaJamila.Khônggiốngcungcáchxãgiaovàphòngthủcủaôngtướng–ôngkhôngđínhchínhkhitôigọiônglà“TướngquânSahib”–KhalaJamilakhônggiấuviệcbàngưỡngmộtôivôcùng.Vìmộtlýdo,tôilắngnghecảmộtdanhsáchrấtấntượngnhữngcănbệnhcủabà,mộtchủđềmàôngtướngđãtừlâuvờđiếckhôngnghe.

Sorayabảotôi,từkhimẹnàngbịđộtquỵđếnnay,mỗilầnmạchyếu,trongngựcbàlạilàmộtcơnđautim,mọikhớpxươngđauđềugắnvớibệnhthấpkhớp,mỗilầnmắtbàcogiậtlàmộtcơnđộtquymới.Tôinhớ,lầnđầutiênKhalaJamilanóitớimộtcụcgìđónghẹnởcổbà.Tôibảo:“Ngàymaiconsẽkhôngđếntrườngvàđưamẹđếnbácsĩ.”Đáplạiôngtướngmỉmcười:“Vậythìconcũngcóthểbỏquáchluônsáchvởcủaconđượcrồiđấy,bachem.DanhmụckhámchữabệnhcủaKhalaconnhiềunhưtácphẩmcủaRumi:phảihàngtập.”

Nhưngđókhôngchỉlàbàmuốntìmmộtthínhgiảchonhữngđộcthoạivềbệnhtậtđauốmcủabà.Tôitintưởngvữngchắcrằngnếutôiđãnhặtmộtkhẩusúnglênvàthamgiavàomộtvụhànhhunggiếtngười,tôivẫnsẽcòncóđượcsựtrợgiúptừtìnhyêukiênđịnhcủabà.Bởivìtôiđãcấtkhỏitráitimbàcănbệnhtrầmtrọngnhất.TôiđãcấtkhỏihộbànỗisợlớnnhấtcủamọibàmẹAfghan,khôngcóngườikhastegardanhgiánàotớixinkếthônvớicongáimình.Rồicongáimìnhsẽgiàđi,đơnđộc,khôngchồng,khôngcon.Ngườiđànbànàocũngcầncómộtngườichồng.Ngaycảkhihắntalàmcâmbặttiếngháttronglòngnàng.

Và,từSoraya,tôibiếtđượcnhữnggìđãxảyraởVirginia.Chúngtôiđangdựmộtđámcưới.CậucủaSoraya,ôngSharif,ngườilàm

việctạiSởNhậpcưđó,đangtổchứclễcướichocontraimìnhvớimộtcôgáiAfghanởNewark.ĐámcướicũngđượctổchứcngaytạicáiphòngsáuthángtrướcSorayavàtôiđãlàmlễawroussi.Chúngtôichợtnghethấyhaingườidànbàtrungniênquaylưnglạichúngtôitròchuyện.

-Trôngcôdâumớiđángyêuquá.–Mộttronghaingườinói,–cứnhìnkỹxem.Maghboolquá,nhưmặttrăngấy.

-Ừ,–ngườikianói,–vàtrongtrắngnữa.Tiếthạnh.Khôngcóbạntrai.-Tôibiết.Tôinóichobàrõchàngtraikiakhôngcướicôemhọlàđúng

lắm.TrênđườngvềnhàSorayanhưphátđiênlên.TôiláichiếcFordvàolềvà

đậuxedướiđènđườngđạilộFremont.-Khôngsaođâu.–Tôivừanóivừavuốtlạitócnàng.–Aiđểýnào?Nànghétlên:-Đểugiảquá.-Quênchuyệnđóđi.-Contraihọđếncáchộpđêmtìmtrògiảitrívàlàmlũbạngáiễnhbụng

ra,chúngcónhữngđứaconngoàihônthúvàchẳngainóimộtđiềuchếttiệtgì.Ồ,chúngchỉlànhữngngườiđànônghamvuithôi!Emmắcmộtsailầmthếlàmọingườinóiđếnnangvànamoos–danhdựvàtựhào–vàemphảimặtdàyvềchuyệnđósuốtcảphầncònlạiđờiem.

Tôilấylòngngónlaycáiquệtgiọtnướcmắtrơixuốnghàmnàng,ngaytrênvếtbớt.

-Emđãkhôngkểchoanhbiết,–Sorayavừanóivừachớpmắt.–nhưngđêmđó,chaemxuấthiệnvớimộtkhẩusúng.Ôngbảo…anhta…ôngcóhaiviênđạntrongnòng,mộtchoanhta,mộtchobảnthânông,nếuemkhôngtrởvềnhà.Emkêuthétlên,gọiôngbằngđủmọithứtên,bảoôngkhôngthểgiữemcấmcungmãimãi,rằngemmongôngchếtđi.–Nhữnggiọtnướcmắtnónghổiứaragiữahaibờminàng.–Đúnglàemđãnóinhưthếvớiông,rằngemmongôngchếtđi.

Khiôngđememvềnhà,mẹquànghaicánhtayômlấyemvàbàcũngđangkhóc.Bàcứnóimãinhữnggìđó,nhưngemchẳngthểhiểunổichútnào,bởivìbàlíulưỡilạiquátệ.Thếlàchamangemvềphòngngủvàđểemngồitrướccáigươngtrangđiểm.Ôngđưachoemmộtchiếckéovàbìnhthảnbảoemcắthếttócđi.Ôngtheodõitrongkhiemgọttóc.

Emkhôngbướcrakhỏinhàmấytuầnliền.Rồikhiemra,emnghethấynhữngtiếngxìxàohoặchìnhdungthấyhọởbấtkỳchỗnàoemtới.Đãbốnnămrồivàcáchxabanghìndặm,emvẫncònnghethấyhọxìxào.

-Mặcxáchọ,–tôibảo.Nàngnhưnửakhócnửacười,nói:

-Cáiđêmkhastegarikhiemkểchoanhnghevềđiềunàytrongđiệnthoại,emtinchắcthếnàoanhcũngđổiý.

-Khôngcóchuyệnđóđâu,Soraya.Nàngmỉmcườivàcầmlấytaytôi:-Emthậtquámaymắnđãtìmthấyanh.Anhkhácxavớitấtcảbọncon

traiAfghanemđãtừnggặp.-Chúngtađừngbaogiờnóivềchuyệnnàynữa,đượckhông?-Vâng.Tôihônmánàngvàláixerờikhỏilềđường.Trongkhilái,tôithắcmắc

tạisaotôilạikhácxa.Cóthểvìtôiđãđượcnhữngngườiđànôngnuôidưỡng.Tôikhônglớnlênquanhquẩnbênnhữngngườiđànbàvàchưabaogiờthựcsựchungsốngvớicáichuẩnmựclậplờ[89]màxãhộiAfghanlấyđóđểđốixửvớihọ.CũngcóthểtạiBabalàmộtngườichaAfghankhácthườngđếnthế,mộtngườitựdođãsốngtheoluậtlệriêngcủamình,mộtconngườiđộclậpvềtưtưởng,coithườnghoặcchấpnhậnnhữngtụclệxãhộitheochínhkiếncủariêngông.

Nhưngtôinghĩ,phầnlớnlýdotôikhôngquantâmtớiquákhứcủaSorayachínhlàtôicũngcóquákhứriêngcủatôi.Tôihiểurõthếnàolàânhận.

SaungàyBabamấtítlâu.SorayavàtôichuyểnđếncănhộmộtphòngngủởFremont,chỉcáchngôinhàcủaôngtướngvàKhalaJamilavàidãy.ChamẹSorayamuachochúngtôimộtghếsofađệmdanâuvàmộtbộđĩahátMikasacoinhưquàmừngnhàmới.Ôngtướngchotôithêmmộtmónquànữa,mộtmáychữIBMmớitoanh.Tronghộp,ôngluồnvàomộtmẩugiấyviếtbằngchữFarsi:

Amirjan,Bốmongconkhámpháranhiềucâuchuyệntrênnhữngphímchữnày.TướngIqbalTaheriTôibánchiếcxebuýtVWcủaBabavàtừhômđó,tôikhôngtrởlạichợ

trờinữa.MỗithứSáutôilạiláixeđếnmộBaba,vàđôikhi,tôithấycóbóhoafreesia[90]tươithắmbênbiađá,hiểurằngSorayacũngđãđếnđó.Sorayavàtôiổnđịnhdầnnhữngthóiquen–vànhữngngạcnhiênnhonhỏ–củađờisốngvợchồng.Chúngtôidùngchungbànchảirăngvàbíttất,đưachonhaugiấyvệsinh.Nàngnằmởbênphải,tôithíchởbêntráigiường.Nàngthíchgốilôngchim,tôithíchgốicứng.Nàngănđiểmtâmqualoabằngbánhnhạtkhôngbơ,thêmchútsữa.

TôinhậnđượcchứngchỉtạitiểubangSanJosemùahènămđóvàchọnchuyênngànhtiếngAnh.Tôinhậncôngviệcbảovệ,làmcađêmtạimộtkhohànglớnđồnộithấtởSunnyvale.Côngviệcthậtbuồnchánkhủngkhiếp,nhưngthuậnlợilạithậtđángkể.Khimọingườiravềvàolúc6giờchiềuvàbóngtốibắtđầubòvàogiữahaidãysofacònbọcnhựachồngcaođếntận

trần,tôilấysáchcủatôiravànghiêncứu.Chínhtrongcáivănphòngsựcmùigỗthôngthơmphứccủakhohàngấy,tôibắtđầuviếtcuốntiểuthuyếtđầutiêncủamình.

Nămsau,SorayađếntiểubangSanJosevớitôi,vàđăngkývàotrườngsưphạm,bấtchấptháiđộsầunãocủachamình.

-Bốkhônghiểutạisaoconđangđểphítàinăngcủaconnhưthế–mộtbuổitốiôngtướngnóitrongbữaăn.–Concóbiếtkhông,Amirjan,ởtrườngtrunghọcconbétoànđượcđiểmA,–ôngquaylạiphíanàng.–Mộtđứacongáithôngminhnhưconcóthểtrởthànhluậtsư,mộtnhàkhoahọcchínhtrị.Và,Inshallah,khiAfghanistanđượctựdo,concóthểgiúpviếtbảnhiếnphápmới.LúcđósẽcầnnhữngngườiAfghantrẻcótàinăngnhưcon.Họcóthểđềnghịconcảcáighếbộtrưởngnữaấychứ,sẽlàmrạngrỡtêntuổigiađìnhmình.

TôicóthểthấySorayađangkiềmchế,mặtnàngcaulại:-Conkhôngcònlàđứacongáinữa,Padar.Conlàmộtphụnữcóchồng.

Hơnnữangườitacũngcầngiáoviên.-Aicũngcóthểdạyđược.-Cócònchútcơmnàokhông,Madar[91]?–Sorayahỏi.SaukhiôngtướnglấycớđigặpvàingườibạnởHayward,KhalaJamila

cốanủiSoraya,bànói:-Bốconcóýtốt.Ôngấychỉmuốnconthànhđạtthôimà.-Đểbốcóthểkhoekhoangcôcongáicôngtốviêncủaôngvớibạnbè

chứgì.Thêmmộtcáimềđaynữachoôngtướng,–Sorayanói.-Connóilinhtinhrồiđấy!-Thànhđạt!–Sorayakêulên.–Ítnhấtconcũngkhônggiốngbố,chỉ

ngồiquanhmộtchỗtrongkhimọingườikhácchiếnđấuchốnglạibọnShorawi,ngồiđợikhisựrốiloạnđãyênắngđểôngcóthểnhảyvàođòilạimộtchứcsắcbebétrongchínhphủ.Dạyhọccóthểkhôngđượctrảlươngnhiều,nhưngđólàcôngviệcconmuốnlàm!Đólàcôngviệcconyêu,vàviệcđócòntốthơnnhiềunhậntiềnphúclợi,tiệnthểnóithẳngranhưvậy.KhalaJamilamímmôi:-Ôngấymànghethấynóiconnóinhưvậy,ôngấysẽkhôngbaogiờthèmnóivớiconnữa.

-Mẹđừnglo.Sorayađáptrảngay,vừaquàngkhănăncủamìnhlêncáiđĩa,–consẽkhônglàmsứtmẻcáitôiquýbáucủabốđâu.

Mùahènăm1988,khoảngsáuthángtrướckhiquânđộiXôviếtrútkhỏiAfghanistan,tôiviếtxongcuốntiểuthuyếtđầutiêncủamình,chuyệnvềhaichaconởKabul,phầnlớnviếttrêncáimáychữmàôngtướngđãchotôi.Tôigửithưhỏimộttácáchãngmôigiớixuấtbản,vàmộtngàythángTámtôisửngsốtkhimởhộpthưvàthấyyêucầucủamộthãngmôigiớiNewYorkbảotôigửibảnthảohoànchỉnh.Hômsautôigửiđibằngđườngthưtín.SorayahônlêntậpbảnthảođãđượcbọccẩnthậnvàKhalaJamilanhất

địnhđòichúngtôiphảicầukinhKoranchonó.Bàbảotôi,bàsẽlàmlễnazrchotôi,sẽchọctiếtmộtconcừu,lấythịtchiachongườinghèonếucuốnsáchcủatôiđượcchấpnhận.

-Khalajan,làmơnđừngnazr,–tôivừanóivừahônmábà,–chỉlàmzakat,chongườitúngquẫnnàođótiền,đượckhôngạ?Khônggiếtcừu.

Sáutuầnsau,mộtngườitênlàMartinGleenwalttừNewYorkgọiđến,ngỏýmuốnđạidiệnchotôi.TôichỉbiếtbảochoSorayabiết.

-Bởianhcómộtđạiđiệnkhôngcónghĩasáchcủaanhsẽđượcxuấtbản.NếuMartinbánđượccuốntiểuthuyếtchúngtasẽănmừng.Mộtthángsau,Martingọivàthôngbáochotôibiết,tôisắplàmộttiểuthuyếtgiacósáchđượcxuấtbản.KhitôinóichoSoraya,nàngreolên.

Tốiđó,chúngtôitổchứcănmừngcùngvớibốmẹnàng.KhalaJamilalàmmónkofia–thịtviênvớigạotrắngvàfernitrắng.Ôngtướnglonglanhnướcmắt,nóiôngtựhàovềtôi.SaukhitướngTaherivàvợôngvềrồi,SorayavàtôiănmừngbằngmộtchairượuMerlotđắttiềntôimuatrênđườngvềnhà–ôngtướngkhôngchấpnhậnđànbàuốngrượu,vàSorayakhôngdámuốngtrướcmặtông.

-Emrấttựhàovềanh,–nàngvừanóivừachạmcốcvớitôi.-Anhbiết,–tôinói,vừanghĩđếnBaba,mongôngcóthểnhìnthấytôi

lúcnày.Khuyađêmđó,saukhiSorayađãngủ–rượulàmnàngngủrấtsay–tôi

đứngngoàibaolơnhítthởkhôngkhímátmẻcủamùahè.TôinghĩtớichúRahimKhanvàbứcthưủnghộtôiôngviếtsaukhiđọcxongtruyệnngắnđầutiêncủatôi.VàtôinghĩvềHassan.Mộtngàynàođó,Inshallah,cậusẽlàmộtnhàvănlớn,cậumộtlầnđãnóithế,vàmọingườikhắpthếgiớisẽđọctruyệnngắncậuviết.

Cóquánhiềulòngtốttrongđờitôi.Quánhiềuhạnhphúc.Tôikhônghiểuliệutôicóchútnàoxứngđángkhông.

Cuốntiểuthuyếtđượcpháthànhvàomùahènămsauđó,năm1989,vànhàxuấtbảngửitặngtôimộtphiếudulịchnămthànhphố.TôitrởthànhmộtnhânvậtnổitiếngnhonhỏcủacộngđồngngườiAfghan.Vàcũngnămấy,bọnShorawihoàntấtviệcrútquânkhỏiAfghanistan.ĐólẽraphảilàthờiđiểmhuyhoàngchongườiAfghan.ThayvàođólạidiễnracuộcchiếnkhốcliệtgiữangườiAfghan,tứcquânMujahedin,vớichínhphủbùnhìnNajibullahdoXôViếtdựnglênvàngườiAfghanlạiùnùnkéosangPakistan.Nămđócũnglànămchiếntranhlạnhkếtthúc,nămbứctườngBerlinsụpđổ.CũnglànămxảyrasựkiệnThiênAnMôn.NằmtrongtấtcảnhữngsựkiệnđóAfghanistanbịlãngquên.Vàtướng148Taheri,vớinhữnghyvọngvừatrỗidậysaukhiquânXôViếtrútđi,lạilêndâycótchiếcđồnghồbỏtúicủamình.

ĐócũnglànămmàSorayavàtôibắtđầucốsinhlấymộtđứacon.

Ýtưởngvềtìnhchaconđãtháotungcơnlốcxoáycảmxúctrongtôi.Tôithấynóđồngthờivừađángsợ,đángnản,vừanhưđượctiếpthêmsinhlực,khiếntôihânhoanphấnkhởi.Tôisẽlàmộtngườichanhưthếnàođây,tôithườngtựhỏi.TôimuốngiốnghệtBabamàcũngmuốnkhôngcógìgiốngnhưông.

Nhưngmộtnămtrôiqua,chẳngcógìchuyệnxảyra.Cùngvớimỗichukỳkinhnguyệt,Sorayalạicàngthêmthấtvọng,càngthêmsốtruột,càngthêmtứcgiận.ThếlànhưnglờibónggiótếnhịlúcbanđầucủaKhalaFamilatrởlêncôngkhai,kiểunhư“Khodega![92]”Thếđấy!“Baogiờtôimớiđượcalahoochonawasa[93]bénhỏcủatôiđây”.Ôngtướng,muônđờiPashtun,khôngbaogiờbuôngmộtcâuthắcmắc–nhấtlạiýámchỉđếnchuyệnchungsốnggiữacongáiôngvàmộtngườiđànông,ngaycảkhianhtađãlấynàngbốnnămtrời.NhưngmắtôngtươiróilênkhiKhalaJamilatrêuchúngtôivềchuyệnđứacon.

-Đôikhicũngcầnphảicóthờigian,–mộtđêmtôibảonàng.-Mộtnămkhôngphảilàthờigiansao,Amir!–Nàngnói–cócáigìđó

khôngổn,embiếtmà.-Vậychúngtađikhámbácsĩ.BácsĩRosen,mộtngườiđànôngvớicáibụngtrònxoe,bộmặtmúpmíp,

hàmrăngđềuvànhỏ,nóibằngthứâmsắcĐôngÂutrọtrẹcódâymơrễmáxavớingônngữSlave.Ôngtacómộtniềmđammêvớitàuhoả–phòngkhámcủaôngbừabãinhữngcuốnsáchvềlịchsửđườngsắt,cáckiểuđầutàu,nhữngbứchoạcácđoàntàuchuyểnđộngnặngnềquanhữngdãyđồixanhbiếcvànhữngcâycầu.Mộtkhẩuhiệutrênbànlàmviệccủaông:ĐỜILÀMỘTCONTÀU.HÃYLÊNTÀU.

Ôngvạchkếhoạchchochúngtôi.Tôisẽđượckiểmtratrước.“Đànôngdễthôi”,ôngnói,ngóntaygõgõlênchiếcbàngỗgụ:

-Ốngnướccủađànônggiốngnhưýnghĩcủaanhta:đơngiản,rấtítchuyệnbấtngờ.Phụnữcácbà,tráilại..,ồ,thượngđếđãsuynghĩrấtnhiềukhitạoracácbà.

Tôikhônghiểuliệuôngtacóbuônchuyệnốngnướcvớitấtcảcáccặpvợchồngđếnkhámkhông.

-Thậtmaychochúngtôi,–Sorayanói.BácsĩRosencười.Nhưthếgiảmbớtđôichútsựkhôngmấythànhthậtở

ông.Ôngđưachotôimộttờgiấyxétnghiệmvàmộtbìnhnhựa,traochoSorayamộtgiấyyêucầuxétnghiệmmáutheothônglệ.Chúngtôibắttaynhau.

-Chàomừngcácvịlêntàu.Ôngvừanóivừachỉchochúngtôiđira.Tôivượtquacácxétnghiệmmột

cáchmỹmãn.VàithángsaulàmộtloạtnhữngxétnghiệmmùmờvềSoraya:Nhiệtđộcơbảntoànthân,xétnghiệmmáuđốivớimỗihoócmôngâythụ

thai,xétnghiệmnướctiểu,mộtthứgìđógọilà“XétnghiệmDịchCổTửcung”,siêuâm,lạithêmnhữngxétnghiệmmáu,vàthêmnhữngxétnghiệmnướctiểu.Sorayaphảitrảiquamộtthủtụcgọilàsoitửcung–bácsĩluồnốngnộisoivàovàđòtìmkhắpchungquanh.Ôngchẳngthấygì.“Ốngnướctốt”.Ôngvừatuyênbốvậyvừatháođôigăngnhựamỏngra.Tôimongôngđừnggọinhưthế–chúngtôicóởtrongphòngtắmđâu.Khichúngtôiđãtrảiquabaonhiêuxétnghiệm,ôngtrảlờirằngkhôngthểgiảithíchnổitạisaochúngtôilạichưathểcócon.Vàrõràng,điềuđókhôngphảiquábấtbìnhthường.Nóđượcgọilà“Chứngbấtthụkhônggiảithíchđược”.

Rồiđếnphađiềutrị.ChúngtôithửdùngloạithuốcClomiphenevàhMG,hàngloạtnhưngmũitiêmmàSorayatựtiêmlấy.Khitấtcảnhữngcáiđóthấtbại,bácsĩRosenkhuyênthụtinhtrongốngnghiệm.ChúngtôinhậnđượcbứcthưlịchsựtừtổchứcHMO[94]củachúngtôi,chúcchúngtôimọimaymắn,vàtiếcrằngkhôngthểđàithọtiềnchiphí.Chúngtôisửdụngtiềntạmứngmàtôinhậnđượcchocuốntiểuthuyếtđầutayđểtrảchoviệcđó.IVF[95]tỏradàidòng,tỉmỉrồithấtvọngvàcuốicùnglàkhôngkếtquả.Saunhiềuthángngồiởnhữngphòngchờ,đọccáctạpchíGoodhousekeeping[96]vàReader’sDigest[97],saumộtloạtvôtậnnhữngáochoànggiấy,vànhữngphòngxétnghiệmvôtrùngđượcchiếusángbằngđènhuỳnhquang,cảmgiácnhụcnhãlặpđilặplạivềviệctranhluậntừngchitiếtchuyệnphòngthecủachúngtôivớinhữngngườihoàntoànxalạ,nhưngmũitiêmvànhữngdụngcụkiểmtracùnghàngmớnhữngmẫuxétnghiệm,chúngtôitrởvềvớibácsĩRosenvànhữngcontàucủaông.

Ôngngồiđốidiệnchúngtôi,gõngóntayxuốngbànvàlầnđầutiêndùngcáitừ“connuôi”.Sorayakhócsuốttrênđườngvềnhà.Cuốituần,saukhichúngtôiđếnthămbácsĩRosenlầncuối,Sorayanóihếtvớichamẹmình.ChúngtôiđangngồitrênnhữngchiếcghếngoàitrờiởsânsaugiađìnhTaheri,nướngcáhồivànhấmnhápsữachuadog.ĐólàmộtbuổixếchiềuthángBanăm1991.KhalaJamilađãtướinhữngcâyhoahồngvàkimngânmớitrồng,hươngthơmcủachúngtrộnlẫnvớimùicánướng.ĐãhailầnbànhíchghếngangquađểvuốttócSoraya,vàbảo:

-Thượngđếhiểuthấuhơncả,bachem.CóthểNgườikhôngcóýthếđâu.Sorayavẫnchỉnhìnxuốnghaitaymình.Nàngmệtmỏi,tôibiết,mệtmỏi

vềtấtcảchuyệnđó.Nànglẩmbẩm:-Bácsĩbảochúngconcóthểnhậnconnuôi.TướngTaheringhethấythếquayđầungoắtlại.Ôngđóngcửalònướng,

hỏingay:-Ôngấybảothếà?-Ôngấybảođấylàmộtsựlựachọn.Chúngtôiđãbànchuyệnnhậnconnuôiởnhà.Sorayaphânvânlàmsao

chotốtnhất.

-Embiếtthếlàngớngẩnvàcóthểvôích,–nàngnóivớitôitrênđườngđếnnhàchamẹnàng–Nhưngemkhôngthểchịunổi.Emluônluônmơômcontrongvòngtay,vàhiểurằngdòngmáucủaemđãnuôinósuốtchínthángtrời,vàmộtngàyemsẽnhìnvàođôimắtnórồigiậtmìnhthấyanhhoặcthấyem,rồiđứabésẽlớnlênvàcónụcườicủaanhhoặccủaem.Khôngcóđiềuđó…Điềuđócógìsaikhông?

-Không,–tôitrảlời.-Emcóđangíchkỷkhông?-Không,Soraya.-Bởivìnếuanhthựcsựmuốnlàmnhưthế…-Không,–tôinói.–Nếuchúngtađịnhnhậnconnuôi,chúngtakhông

nêncómộtchútnghingờnàovềviệcđócảhaichúngtanênthốngnhất.Bằngkhông,sẽkhôngtốtchođứatrẻ.

Nàngtựađầuvàocửaxevàchẳngnóigìthêmnữasuốtchặngđườngcònlại.

Lúcnàyôngtướngngồibênnàng:-Bachem,việcnhậnconnuôinày…mộtviệc,bốkhôngtinlắmlàdành

chongườiAfghanchúngta.Sorayanhìntôimệtmỏivàthởdài.-Vìmộtđiều,chúnglớnlênvàmuốnbiếtchamẹthựccủachúnglàai,–

ôngnói.–Cũngchẳngthểtráchchúng.Đôikhi,chúngbỏnhàrađi,trongkhiđóconlaođộngvấtvảnhiềunămtrờiđểnuôidưỡngcuộcsốngcủachúngđểrồichúngtìmđượcngườiđãđẻrachúng.Tìnhmáumủlàthứđầyuylực,bachem,đừngbaogiờquênđiềuđó.

-Conkhôngmuốnnóivềchuyệnnàynữa,–Sorayađáp.-Bốsẽnóithêmmộtđiềunữa,–ôngtiếp.Tôicóthểnóiôngđangtăng

tốc,chúngtôisắpsửanhậnmộttrongnhữngbàigiáohuấnnhonhỏcủaôngtướng.–NgaynhưAmirđây.Chúngtađềubiếtchanó,bốbiếtôngnólàaiởKabulvàcảcụAmirnữa.Bốcóthểngồiđâyvàvạchrahếtcácthếhệtổtiênnhàchồngconnếuconyêucầu.ChonêntạisaokhichaAmir–cầutrờichoôngấyđượcbìnhyên,–đếnkhastegaribốđãkhôngdodự.Vàhãytinbố,bốchồngconcũngsẽkhôngbằnglòngđếnhỏiconnếuôngấykhôngbiếtconlàdòngdõicủaai.Máumủlàmộtthứquyềnuy,bachem,vàkhiconnhậnconnuôi,conkhôngbiếtconđangđemdòngmáucủaaivàonhàmình.Ờ,nếuconlàngườiMỹ,đósẽkhôngthànhvấnđề.Ởđâyngườitacướinhauvìtìnhyêu,têntuổigiađìnhvàtổtiênthậmchíchẳngbaogiờxétvàochuyệnmônđănghộđối.Họcũngnhậnconnuôitheocáchđó,chừngnàođứabévẫnkhoẻmạnhthìmọingườiđềuhạnhphúc.NhưngchúngtalàngườiAfghan,bachem.

-Cáđãnướnggầnxongchưabố?–Sorayahỏi.ĐôimắttướngTaherivẫnkhôngchịurờikhỏinàng.Ôngvỗvàođầugối

nàng:-Concósứckhoẻvàcómộtngườichồngtốt,thếlàhạnhphúcrồi.-Cònconnghĩthếnào,Amirjan?–KhalaJamilahỏi.Tôiđặtchiếccốccủatôilêngờtường,nơimộthàngnhữngchậuhoa

thiêntrúcquỳnhcủabàđangnhỏnước:-ConnghĩconđồngývớitướngquânSahib.Antâmrồi.Ôngtướnggậtđầuvàtrởlạivớicáilònướng.Chúngtôitấtcảđềucónhưnglýlẽcủamìnhđểkhôngnhậnconnuôi.

Sorayacólýlẽcủanàng,ôngtướngcólýlẽcủaôngvàlýlẽcủatôilàthếnày:cólẽmộtcáigìđó,mộtaiđó,ởmộtnơinàođãquyếtđịnhtừchốiquyềnlàmchacủatôivìnhữngchuyệntôiđãlàm.Cóthểđâylàhìnhphạtcủatôi,màcólẽđúnglànhưvậy.KhalaJamilađãnói:Thượngđếkhôngcóýthếđâu.Màbiếtđâu.Ngườicóýcòntệhơnthế.

Vàithángsau,chúngtôidùngtiềntạmứngcuốntiểuthuyếtthứhaicủatôiđểđặtmuatrảngaybằngtiềnmặtmộtngôinhàhaiphòngngủkiểuNữhoàngVictoria,tạiĐồiBernalbangSanFrancisco.Nhàcómáidốc,sàngỗcứngvàmộtsânsaunhỏtậncùnglàmộtsànphơinắng.Ôngtướnggiúptôihoàntấtlạicáisànphơivàsơntường.KhalaJamilaphànnànviệcchúngtôichuyểnđixađếngầnmộtgiờđiđường,nhấtlàvìbànghĩSorayacầnđếncảtìnhyêulẫnsựgiúpđỡmàbàcóthểđemlạichonàng–KhôngbiếtđếnthựctếrằngchínhtìnhthươngyêuchechởcótínhápđặtcủabàđãbuộcSorayaphảichuyểnđi.

Đôikhi,Sorayangủcạnhtôi,tôinằmtrêngiườngvànghethấycửangănđuđưamởrađóngvàotheogió,nghetiếngdếkêurâmranởngoàisân.VàtôicóthểcảmthấysựtrốngvắngtrongbụngSoraya,giốngnhưmộtvậtsốngđanghítthở.Sựtrốngvắngấyluồnláchvàohônnhâncủachúngtôi,vàotiếngcườicủachúngtôivàcảchuyệnlàmtìnhcủachúngtôi.Vàđêmkhuya,trongbóngtốicủaphòngngủchúngtôi,tôithườngcảmthấynótrỗidậytừSorayavàchễmchệgiữachúngtôi.Ngủgiữachúngtôi.Nhưmộtđứatrẻsơsinh.

Chương14ThángSáunăm2001Tôigácmáyvàchằmchằmnhìnvàođấymộtlúclâu.Khôngphảiđợicho

tớikhiAflatoonlàmtôigiậtmìnhbằngmộttiếngsủatôimớinhậnracănphòngcủachúngtôiyêntĩnhbiếtbao,Sorayađãtắtmáythuhình.

-Anhtrôngxanhxaoquá,Amir,–nàngnóitừghếsofa,vẫnchiếcsofamàchamẹnàngđãtặngchúngtôilàmquànhàmớikhilầnđầutiênchúngtôicócănhộriêng.NàngvẫnđangnằmtrênsofavớiconAflatoonrúcđầuvàongực,haichânnàngvùivàonhữngchiếcgốicũ.NàngvừaxemchươngtrìnhPBS[98]đặcbiệtvềhoàncảnhkhốnquẫncủađànsóiởbangMinnesota,vừasửanhữngtiểuluậncủalớphọchèchomộttrườnghọcnàngđãdạysuốtsáunăm.NàngngồidậyvàconAflatooncũngnhảytừsofaxuống.Cáitênấydoôngtướngđặtchoconchócộcđuôi,taicụpgiốngTâyBanNhacủachúngtôi,tiếngFarsilà“Plato”bởivì,ôngnói,nếuanhnhìntươngđốinghiêmtúcvàlâulâumộtchútvàođôimắtđentrongsuốtcủaconchó,anhsẽtinnóđangsuynghĩtinhthôngnhưngười.

BâygiờdướicằmSorayađãcómộtngấnmỡ,đúngrachỉlàmộtchútxíuthôi.Mườinămtrôiqualàmđầylênđôichútnhữngđườngcongởđôihôngnàng,vàđiểmvàomớtócđennhánhnhưthanđácủanàngvàivệtmàutro.NhưngnàngvẫncòngươngmặtcủamộtquậnchúaởĐạiVũhội,vớiđôilôngmàynhưcánhchimbayvàchiếcmũicongtaonhãnhưnétchữcổcủangườiẢrập.

-Anhtrôngxanhxaoquá,–Sorayavừanhắclại,vừađặttệpgiấylênbàn.-AnhphảiđiPakistan.Thếlànàngđứngphắtdậy.–Pakistan?-ChúRahimKhanốmlắm.–Tôithấylòngthắtlạikhinóiranhữnglời

ấy.-BạnkinhdoanhcũcủaKaka?NàngchưabaogiờgặpchúRahimKhan,

nhưngtôiđãkểvớinàngvềông.Tôigậtđầu.-Ồ,emrấttiếc.Amir.-Ôngvàanhvốngắnbóvớinhau.–tôinói.–Khianhcònlàmộtđứatrẻ,

ônglàngườilớnđầutiênmàanhcoilàbạn.TôihìnhdungraôngvàBabađanguốngtràởphòngđọccủaBaba,rồi

hútthuốcbêncửasổ,mộtlàngiónhẹthoảngmùihoatầmxuânthổitừngoàivườnvàolàmuốnlượnhaicộtkhóithuốc.

-Emnhớanhđãkểchoemchuyệnđó.–Sorayanóirồidừnglại.–Anhđịnhđibaolâu?

-Anhkhôngbiết.Ôngmuốngặpanh.-Nhưthếcó…-Cóantoànthôi.Soraya,anhsẽổnmà.–Đólàcâunàngmuốnhỏi.

Mườilămnămhônnhânđãbiếnchúngtôithànhnhữngngườiđọcđượcýnghĩcủanhau.

-Anhđịnhđidạobộmộtlúc.-Emđivớianhnhé?-Không,anhđimộtmìnhthìhơn.TôiláixeđếncôngviêncổngvàngvàdạobộvenHồSpreckelsởbờBắc

côngviên.ĐólàmộtbuổichiềuChủnhậtđẹptrời,mặttrờilấplánhnướchồ,trênđóhàngtánhưngchiếcthuyềnnhỏđanggiongbuồm,làngiókhôlạnhcủaSanFranciscođưanhữngcánhbuồmđi.Tôingồitrênbăngghếdàiởcôngviên,ngắmmộtngườiđànôngtungquảbóngđáchođứacontrai,bảonóđừnglấycánhtaycắpbóngmàhãynémbóngquavai.Tôiliếcnhìnlênvàthấymộtđôidiềumàuđỏvớinhữngchiếcđuôidàimàuxanhlơ.Chúngbồngbềnhtrêncao,bêntrênnhữnghàngcâyởcuốiphíaTâycôngviên,bayquanhữngcốixaygió.

TôinghĩvềlờichúRahimKhanđãnóingaytrướckhitôigácmáy.Nóirấttìnhcờ,hầunhưthểchợtnghĩthêmra.Tôinhắmmắtlạivànhìnthấychúởbênkiadảiphâncáchxalắp,nhạtnhoà,thấychúđôimôihơihémở,đầunghiêngvềmộtbên.Vànữa,trongđôimắtđensâuthẳmcủachúgiấumộtbímậtkhôngnóiragiữahaichúngtôi.Trừlúcnày,tôibiếtchúđãbiết.Mốinghingờcủatôivẫncònnguyênsuốtnhữngnămthángấy,chúbiếtvềAssef,chiếcdiều,tiền,cáiđồnghồvớiđôikimcódạquang.Chúlúcnàocũngbiết.

Cốlên.Luôncómộtconđườngđểtốtlànhtrởlạiđấy.RahimKhanđãnóivậyquađiệnthoạingaytrướckhigácmáy.Nóirấttìnhcờ,hầunhưthểchợtnghĩthêmra.

Mộtconđườngđểtốtlànhtrởlại.Khitôivềtớinhà,Sorayađangnóichuyệnquađiệnthoạivớimẹnàng:-Sẽkhônglâuđâu,Madarjan.Mộttuần,cóthểhai…vâng,mẹvàPadar

cóthểđếnởvớicon…Hainămtrước,ôngtướngbịgãyxươnghôngphải.Ônglạibịthêmmột

trongnhữngcơnđaunửađầu,vàtrongkhiđangrakhỏiphòng,mắtmờđivàngơngác,ôngvấpphảicáimépthảmbịgấplên.TiếngkêucủaôngkhiếnKhalaJamilaphảichạyvộitừbếplên.

Nghenhưmộtcáicánchổibịgãyđánhrắcmộtcái,bàvẫncứthíchnóinhưthế,dẫubácsĩđãbảotiếngbànghethấyđâucóthểnhưvậy.Chuyệncáihôngbịvỡcủaôngtướng–vàtấtcảnhữnggìphứctạpxảyrasauđó,chứngviêmphổi,nhiễmđộcmáu,đợtđiềutrịkéodàitạiviệnđiềudưỡng–kếtthúcbằngnhữngđoạnđộcthoạidàidònglôithôivềsứckhoẻcủachínhbà.Rồilạibắtđầunhữngđộcthoạimớivềsứckhoẻcủaôngtướng.Gặpbấtkỳaimuốnnghebàcũngkểbácsĩđãbảochoôngbàbiếtôngbịsuythận.

-NhưngrồihọchẳngbaogiờthấynhữngquảthậnAfghan,phảikhông

nào?–Bàthườngnóimộtcáchkiêuhãnh.Nhữnggìtôinhớnhấtvềthờikỳôngtướngphảinằmlạiởbệnhviệnlà

Khalađãngồiđợichođếnkhiôngngủnhưthếnào,rồihátchoôngnghenhữngbàihátmàtôivẫnnhớđãngheởKabul,từchiếcđàibándẫnxẹtxẹtcổlỗcủaBaba.

Sứckhoẻcủaôngtướngsuysụp,cộngvớithờigiancũngđãxoadịuđinhiềuđiềugiữaôngvàSoraya.Họđidạocùngnhau,điăntrưavàonhữngngàythứBảy,vàđôikhiôngcòndựmộtgiờlênlớpnàođócủanàng.Ôngthườngngồiởcuốilớp,chỉnhtềtrongbộđồcũmàuxámlàbóngcủaông,chiếcgậychốngđểngangđùi,mỉmcười.Đôikhiôngcònghichépnữa.

Đêmđó,tôivàSorayangủchunggiường,lưngnàngépvàongựctôi,mặttôivùivàotócnàng.Tôivẫnnhớ,chúngtôitừngquennằmtránchạmtrán,chiasẻvớinhaunhưngnụhônmuộnmàng,vàthầmthìchođếnkhimắtchúngtôidíplại,thầmthìvềđôigótnhỏconglên,nhữngnụcườibanđầu,nhữnglờinóiđầutiên,nhữngbướcđiđầutiên.Đôikhichúngtôivẫncònthầmthìvớinhau,nhưnglàvềtrườnghọc,vềcuốnsáchmớicủatôi,mộttiếngcườikhúckhíchvềcáchănmặclốlăngcủaaiđótạimộtbữatiệc.Chuyệnlàmtìnhcủachúngtôivẫntốt,lắmkhicònhơncảtốtnữa.Nhưngcónhữngđêmtấtcảnhữnggìtôicảmnhậnđượclàchuyệnđóđểkhuâykhoả,đểbuôngtrôivàquênđi,ítnhấtcũngtrongchốclát,sựphùphiếmcủachínhnhữnggìchúngtôivừalàm.Nàngkhôngbaogiờnóithế,nhưngtôibiếtđôikhiSorayacũngcảmthấythế.Vàonhữngđêmấy,chúngtôithườngnằmlănramỗingườimộtbêngiường,đểmặcĐấngCứuthếriêngcủamỗichúngtôicuốnchúngtôiđi.ChúaCứuthếcủaSorayalàgiấcngủ.Củatôinhưthườnglệ,vẫnlàmộtcuốnsách.

TôinằmtrongbóngtốicáiđêmchúRahimKhangọi,mắttôilầntheonhữngvạchsongsongsángnhưbạcmàánhtrăngtrànquacửachớpinlêntường.Chotớilúcnàođấy,cólẽđúngtrướcbìnhminh,tôimớingủthiếpđi.VàmơthấyHassanchạytrongtuyết,vạtáochapanmàuxanhlụcquétlêphíasau,tuyếtxàoxạodướiđôiủngcaosuđencủacậuấy.Cậuđanghétlênvềphíasau:Vìcậu,cảngànlầnrồi!

Mộttuầnsau,tôingồiởchiếcghếcạnhcửasổ,trênchuyếnbaycủahãngHàngkhôngQuốctếPakistan,dõitheohainhânviênmặcđồngphụchàngkhôngđangtháochènbánhmáybay.Chiếcmáybaycấtcánhkhỏigahàngkhôngvàchẳngmấychốc,chúngtôiđãcấtcánh,xuyênquanhữngđámmây.Tôingảđầutựavàocửasổ.Mongchờgiấcngủ,nhưngvôvọng.

Chương15BagiờsaukhichuyếnbaycủatôihạcánhxuốngPeshawar,tôiđangngồi

trêntấmđệmráchnátởhàngghếsaucủamộtchiếctaxitoảđầykhói.Tàixếcủatôi,mộtanhchàngnhỏbé,nhễnhạimồhôi,hútthuốcliêntục,giớithiệutênmìnhlàCholam,dửngdưngláixemộtcáchbạtmạng,tránhnhữngvaquệtchỉtronggangtấc,cũngchẳngthèmngừngmiệngthaothaobấttuyệthàngtràngdài:

-…Thậtkhủngkhiếpnhữnggìđangxảyraởđấtnướccủaông,yar[99].NgườidânAfghanvàngườidânPakistannhưanhem,tôicamđoanvớiôngnhưthế.NgườiHồigiáophảigiúpđỡngườiHồigiáođể…

Tôigậtgậtđầumộtcáchlịchsựđểkhỏiphảingheanhtanữa.TôivẫnnhớrấtrõPeshawartừhồiứcmấythángBabavàtôitrảiquaởđónăm1981.Lúcnày,chúngtôiđangđivềphíaTây,trênđườngJamrud,quaCantonmentvànhữngngôinhàtườngcao,hoangtoàng.Cảnhhốihảcủathànhphốmờmờvụtquanhắctôinhớđếnmộtphiênbảncònnhộnnhịphơn,đôngđúchơncủaKabulmàtôibiết,đặcbiệtlàKocheh-Morgha,còngọilàkhuphốchợgiacầm,nơiHassanvàtôithườngmuakhoaitâydầmtươngớtvànướcanhđào.Cácđườngphốđôngnghẹtngườiđixeđạp,ngườiđibộquanhquẩn,vànhữngxexíchlômáynổrannhảkhóixanh,tấtcảlenláchnhauquamộtmớhỗnđộncácngõhẹpvàngáchhẻm.Nhữngngườibánhàngrâuriacuộnmìnhtrongtấmchănmỏngbánchụpđènbằngdasúcvật,thảmtrải,khănthêu,vàđồđồngtừnhữngdãylềuquánnhỏsansátnhau.Thànhphốcuồncuộnnhữngâmthanh,tiếngquáttháocủanhữngngườibánhàngtrộnlẫnvớitiếngnhạcHindiồmồm,tiếngphànhphạchcủaxíchlômáy,tiếngchuônglengkengxengựakéo,tấtcảoangoangtrongtaitôi.Nhữngmùihươnggăngắt,vừathúvịvừakhóchịu,luồnquacửaxevàochỗtôi,mùigiavịcủapakoravàcàrihầmnihari[100]màBabayêuthíchvôcùng,trộnlẫnvớimùihôidầudiesel,mùithốicủađồôithiu,rácthảivàcácloạiphân.

ĐiquánhữngtoànhàbằnggạchđỏcủatrườngĐạihọctổnghợpPeshawarmộtđoạnchúngtôivàomộtkhumàngườiláixelắmlờicủatôinhắcđếnnhưlà“ThịtrấncủangườiAfghan.”Tôithấynhữnghiệubánhkẹo,nhữngngườibánthảm,nhữngquánKabob,nhữngđứatrẻhaitaycáubẩnbánthuốclá,nhữngtiệmănnhỏ–bảnđồAfghanistanvẽđầytrêncửasổ–tấtcảđềucóquanhệmậtthiếtvớicáctổchứctrợgiúpbấthợppháp.

-Nhiềungườianhemcủaôngởkhuvựcnày,yar.Họmởcácsạphàngkinhdoanh,nhưngđasốrấtnghèokhổ.

Anhtatặclưỡivàthởdài.-Dẫuthếnào,giờđâychúngtacũngđangsátcánhbênnhau.TôinghĩtớilầncuốicùngtôigặpchúRahimKhan,năm1981.Ôngđến

chàotừbiệt,cáiđêmBabavàtôitrốnkhỏiKabul.Tôinhớ,Babavàchúôm

nhau,khóckhẽ.KhiBabavàtôitớiMỹ,BabavàchúRahimKhanvẫngiữmốiliênhệ.Họthườngnóichuyệnvớinhaumỗinămbốn,nămlần,đôikhiBabacònchuyểnmáychotôi.LầncuốicùngtôinóichuyệnvớichúRahimKhan,chỉítlâusaukhiBabamất.TintứcđóvềtớiKabulvàchúđãgọichotôi.Chúngtôichỉnóivớinhauđượcvàiphútthìđườngdâymấtliênlạc.

Tàixếláitớimộttoànhàhẹptạimộtgócphốnhộnnhịpnơicóhaiconphốcongqueogiaonhau.Tôitrảtiềnxe,xáchtheomỗichiếcvaly,vàbướclênchỗcánhcửachạmkhắccầukỳ.Toànhàcónhữnghàngbancôngbằnggỗvớinhiềucửachớpđểngỏvàtừnhiềuhàngbancôngấy,quầnáogiặtđượcphơikhôdướiánhmặttrời.Tôibướclênchiếccầuthangkẽokẹttớitầnghai,mentheomộthànhlangnhờsángtớicánhcửacuốicùngvềbênphải.Kiểmtralạiđịachỉtrênmảnhgiấygiữchặttronglòngbàntay.Gõcửa.

Rồi,mộttạovậttoàndabọcxươngnhưkhôngphảichúRahimKhanramởcửa.

MộtthầygiáodạysángtácởbangSanJosetừngnóivềcácsáongữ:“Hãytránhchúngnhưtránhbệnhdịch”.Rồiôngcườivềcâunóiđùacủariêngông.Cảlớpcườitheo,nhưngtôiluônnghĩnhữngsáongữbịđánhgiásailầm.Bởivì,chúngthườngchínhxác.Nhưngsựbiểuđạtthíchđángcủangạnngữđượcsáongữhoáthườngbịcoinhẹbởibảnchấtngạnngữvốnlàsáongữ.Lấyvídụcâungạnngữ“voiởtrongphòng”[101].KhônggìcóthểmiêutảđúnghơnnhưngkhoảnhkhắcbanđầucuộctáingộcủatôivớichúRahimKhan.

Chúngtôingồitrênmộtbộđệmrơmnhỏdọctường,đốidiệnvớicửasốtrôngxuốngđườngphốnáonhiệtphíadưới.ÁnhnắngxiênvàorọimộtvệtsánghìnhtamgiáclênchiếcđệmcầukinhAfghantrênsànnhà.Haichiếcghếgấptựavàotườngvàmộtấmsamôvanhỏbằngđồngđặtởgócđốiđiện.Tôiróttràchochúngtôitừchiếcấmđó.Tôihỏi:

-Chúlàmthếnàotìmđượccháu?-TìmngườiởMỹkhôngkhó.ChúmuamộttấmbảnđồnướcMỹvàgọi

điệnthoạihỏithôngtinvềnhữngthànhphốởmiềnBắcCalifornia.Thậtvôcùngkỳlạ,thấycháuđãtrưởngthànhnhưhômnay.Tôimỉmcườivàbỏbamiếngđườngvàotáchtràcủamình.Chúthíchtràđenvàchát,tôivẫnnhớthế.

-Babakhôngcódịpnàođểbáochochú,nhưngcháuđãcướivợmườilămnămnayrồi.SựthậtlàlúcđókhốiutrongnãođãkhiếnBabatrởnênquênlãng,lơđễnh.

-Cháuđãlấyvợà?Lấyai?-TêncôấylàSorayaTaheri.Tôibỗngnhớtớinàngđangởnhàlolắngchotôi.Tôimừnglànàngđãkhôngphảiởmộtmình.

-Taheri…congáicủaainhỉ?Tôinóichoôngbiết.Mắtôngsánglên:-Ồchúnhớrarồi.CóphảiTướngTaherilấychịgáiôngSharifkhông?

Tênbàấylàgìnhỉ…-Jamilajan.-Balay!–Ôngmỉmcườinói.–ChúbiếtôngSharifjanởKabultừlâu,

trướckhiôngấyrờisangMỹ.-ÔngấyvẫnđanglàmviệcchoSởNhậpcưnhiềunămrồi,cũnggiải

quyếtđượcnhiềuvụnhậpcư.-Haiiii!–Ôngthởdài.–CháuvàSorayacóconrồichứ?-Không.-Ồ,–ôngtợpmộtngụmtrà,khônghỏithêmgìnữa.ChúRahimKhanvẫn

luônlàmộtngườicótrựcgiácnhạybénnhấttôimàtôitừnggặp.TôinóivớiôngrấtnhiềuvềBaba,vềnghềnghiệpcủachatôi,chợtrời,

vàcuốiđờiôngthếnào,ôngđãchếthạnhphúcrasao.Tôikểchoôngngheviệchọchànhcủatôi,việcviếtsáchcủatôi–bốncuốntiểuthuyếtđượcxuấtbảndướicáitêntôi.Nghenóivậy,ôngmỉmcườivàbảoôngchưabaogiờcóchútnghingờnàovềchuyệnđó.Tôikểchoôngnghe,tôiđãviếtnhữngtruyệnngắntrongcuốnsổbọcbìadaôngchotôi,nhưngôngkhôngcònnhớcuốnsổ.

CâuchuyệnkhôngtránhkhỏiquaysangbọnTaliban.Tôihỏi:-Chúngcóxấuxanhưchúngcháuđượcnghekhông?-Không,còntệhạihơn.Tệhạihơnnhiều,–ôngnói.–Chúngkhôngđể

cháuđượclàmngườinữa.–Ôngchỉvàovếtsẹobênmắtphảicắtmộtđườngcongquacánhlôngmàylàmcủamình.–Năm1998chúđangxembóngđátạisânvậnđộngGhazi.KabulđávớiMazirr-i-Sharif,hìnhnhưthế,cầuthủlúcđókhôngđượcphépmặcquầncộc.Hởhangkhiếmnhã,chúđoánvậy.–Ôngcườimệtmỏi.–DẫuthếnàoKabulcũngghimộtbànthắngvàngườiđànôngngồicạnhchú,reoầmlên.Bấtngờmộtthằngranhđứnggáchaibêncánhgà,bềngoàinhiềulắmchỉmườitámtuổi,bướcđếnchỗchú,nệnmộtcáivàotránchúbằngbángkhẩuKalashnikovcủanó,vànói:“Réonữađi,conlừagià,taosẽcắtlưỡimày!”

ChúRahimKhanxoaxoavếtsẹobằngngóntayxươngxẩu,nóitiếp:-Chúđãgiàđángtuổiôngnộinóvàchúphảingồiim,máuchảyròng

ròngxuốngmặt,xinlỗiđồchóđẻđó.Tôirótchoôngthêmtáchtrànữa,chúRahimKhanchuyệntròthêmđôi

chút.Nhiềuchuyệntôiđãbiếtrồi,cónhữngchuyệnchưa.Ôngkềchotôibiết,theonhưsựsắpxếpgiữaBabavàông,ôngđãđếnsốngtrongngôinhàcủaBabatừnăm1981,điềunàytôiđãbiết.Babađã“bán”ngôinhàchochúRahimKhantrướckhiôngvàtôitrốnkhỏiKabulítlâu.Nhữngngàyđó,chúngtôitưởngnhữngrốiloạncủaAfghanistanchỉtạmthờigiánđoạncuộcsốngcủachúngtôi–nhữngngàytiệctùngtrongngôinhàởquậnWazir-Akbar-Khan,nhữngbữaănngoàitrờiởPaghman,chắcchắnsẽcóngàytrởlại.Vìvậy,ôngđãtraongôinhàchoRahimKhantrôngnom,chotớicái

ngàyđó.ChúRahimKhankểchotôi,khiLiênminhmiềnBắcchiếmKabul

khoảnggiữa1992và1996,cácbèđảngkhácnhauđãđòixâuxéKabulnhưthếnào.

-NếucháuđitừkhuShar-e-NauđếnKertch-Parwanđểmuamộttấmthảm,cháudễbịbắnbởimộttaybắntỉahoặcbịbắntunglênbởimộtquảtênlửanhưchơi–nếucháuphảiđiquacáctrạmkiểmtra,cũngthế.Cháubắtbuộcphảicómộtvisađểđitừvùngnàysangvùngkhác.Vìvậymọingườiđànhởđâucứởnguyêntạiđấy,cầunguyệnquảtênlửasắptớiđừngbắnvàonhàhọ.

Ôngkểchotôinghe,dânchúngphảiđụctườngnhàmìnhđểvòngtránhnhữngđườngphốnguyhiểmrasao,vàchuitừlỗnàysanglỗkhácđểđisuốtdãynhànhưthếnào.Ởnhữngđịaphậnkhác,dânchúngphảiđilạidướiđườngngầm.Tôihỏi:

-Tạisaochúkhôngrờiđi?-Kabullànhàcủachú.Nómãimãilànhưthế.–Ôngcườikhẩy,–cháucócònnhớđườngphốtừnhàcháuđếnQishla,cáitrạilínhgầnTrườngIstiqlalkhông?

-Nhớạ,đólàlốiđitắtđếntrường.–TôivẫnnhớcáingàyHassanvàtôiđitắtquađấyvàbọnlínhtrêuHassanvềmẹcậuấy.SauđóHassanđãkhóctrongrạpchiếuphim,vàtôiđãquàngtayômlấycậu.

-KhibọnTalibantrànvàovàđánhđuổiLiênminhkhỏiKabul,chúthựcsựđãnhảymúatrênđườngphốđó,–chúRahimKhannói.–Vàhãytinchú,khôngphảichỉmìnhchúđâu.

MọingườiđềutổchứclễmừngtạiChamanởDehMazang,đónchàoTalibantrêncácđườngphố,trèolênxetăngcủachúngvàđòichụpảnhcùngvớichúng.Ngườidânquámệtmỏivìchiếntranhtriềnmiên,mệtmỏivìtênlửa,súngmáy,tiếngbommìnnổ,mệtmỏivìchứngkiếnGulbuddin[102]vànhữngbăngnhómcủahắnnổsúngvàobấtcứvậtgìchuyểnđộng.BọnLiênminhcòngâythiệthạichoKabulhơnlàbọnShorawi.Chúngpháhuỷtrạimồcôicủachacháu,cháucóbiếtchuyệnđókhông?

-Tạisao?–Tôihỏi–Tạisaochúngphảipháhuỷmộttrạimồcôi?–TôivẫnnhớtôingồiđằngsauBaba,cáingàykhánhthànhtrạimồcôi.Gióđãthổibaychiếcmũlôngcừucủaôngvàmọingườicười,rồiđứngcảlênvỗtaykhiôngđọcxongbàidiễnvăn.Vàbâygiờnơiđóchỉcònlàđốnggạchvụn.Tấtcảsốtiềnôngđãtiêuvàođấy,baonhiêuđêmôngđãđổmồhôichonhữngbảnthiếtkế,tấtcảnhữngcuộcthămviếngtìmđịađiểmxâydựngđểđảmbảomỗiviêngạch,mỗithanhxàvàmỗikhốinhàphảiđượcxâythậtchínhxác…

-Thiệthạichungthôi,–RahimKhannói,–cháusẽkhôngmuốnbiếtđâu,Amirjan,khiđitìmbớitrongđốnggạchvụnấy.Ởđólànhữngphầncơthểcủalũtrẻ…

-VậykhibọnTalibanđến…-Chúnglànhữngngườianhhùng,–RahimKhannói.-Rốtcuộccũngđượchoàbình.-Phải,hyvọnglàmộtđiềulạlùng.Rốtcuộccũnghoàbình.Nhưngvới

giánào?–MộtcơnhodữdộiđủlàmRahimKhanrúmrólại,khiếntấmthânhốcháccủaôngchaotớichaolui.Khiôngkhạcnhổvàochiếckhăntay,chiếckhănlậptứcnhuốmmàuđỏ.Tôinghĩđólàdịptốtnhấtđểnóithẳngvớiconvoiđangvãmồhôicùngchúngtôitrongcănphòngnhỏ.

-Chúlàmsaovậy?–Tôihỏi.–Cháumuốnhỏithựcsựchúbịsao?-Thựcralàsắpchết,–ôngvừanóivừathởhồnghộc.Nhiềumáuhơn

thấmtrênchiếckhăntay.Ônglaumiệng,chấmmồhôivãtrênlôngmàytừbêntháidươnghốchácnàytớibênkiabằngốngtayáo,vàliếcnhìntôimộtcáirấtnhanh.Khiônggậtđầu,tôibiếtôngđãđọcđượccâuhỏisắptớitrênkhuônmặttôi.–Khônglâunữađâu,–ônglạithở.

-Baolâunữa?Ôngnhúnvai.Lạihothêm.Ôngnói:-Chúkhôngnghĩchúsẽthấymùahèkếtthúc.-Đểcháuđemchúvềnhàvớicháu.Cháusẽtìmchochúmộtbácsĩgiỏi.

Họvẫnthườngchữakhỏibệnhvớinhữngphươngphápđiềutrịmớimà.Cónhữngloạithuốcmới,cảnhữngđiềutrịthửnghiệmnữa,chúngcháucóthểghitênchúvàomột…–Tôiđangdôngdài,tôibiếtthế.Nhưngthếcònhơnkhóc,màdẫuthếnàotôicũngsắpkhócđếnnơi.

Ôngcườiồ,đểlộchỗkhuyếtcủanhữngrăngcửadưới.Đólàchuỗicườimệtmỏinhấtmàtôitừngthấy:

-ChúthấynướcMỹđãrótvàongườicháucáithứchủnghĩalạcquan,đãlàmchonótrởnênquávĩđại.Thếlàrấttốt.Chúngtalàmộtdântộcbuồnđau,nhữngngườiAfghanchúngtaấy,cóphảichúngtanhưthếkhông?Chúngtathườngđắmmìnhquánhiềutrongghamkhori[103]vàthươngthântráchphận.Chúngtachàothuamấtmát,chịuđựng,chấpnhậnđónhưmộtthựctếởđời,thậmchícoiđólàcầnthiết.Zendagimigzara,đờivẫntiếptụctrôi,chúngtathườngnóithế.Nhưngchúkhôngđầuhàngsốphậnđâu,chúlàmộtconngườithựctế.Chúđãtừngđếnkhámnhiềubácsĩgiỏiởđây,vàhọđềuchochúvẫncùngmộtcâutrảlời.Chúphóthácchohọ,vàtintưởnghọ.Trênđờinàycòncómộtthứlàýtrời.Tôinói:

-Vậychỉcònvấnđềchúlàmgìvàkhônglàmgì.RahimKhancười:-Lúcnàycháunóisaonghegiốngbốcháuthế.Chúnhớôngấyvôcùng.

Nhưngđólàýtrờimuốnthế,Amirjanạ,thựcnhưthế.–Ôngdừnglại.–Ngoàira.còncómộtlýdokhácchúyêucầucháuđếnđây.Chúmuốnđượcgặpcháutrướckhichúrađi,đúngvậy,nhưngcũngcóđiềukhácnữa.

-Bấtcứđiềugì.

-Cháubiếttấtcảnhữngnămấychúsốngtrongngôinhàcủabốcháusaukhibốconcháurờiđichứ?

-Vâng.-Chúkhôngsốngđơnđộcđâu.Hassansốngởđóvớichú.-Hassanư?–Tôinói.Lầncuốicùngtôinhắctớitêncậuấylàkhinào?

Nhữngngạnhgaitộilỗiấymộtlầnnữalạimócvàolòngtôi,nhưthểnhắcđếntêncậulàmộtcâuphùchúđểchonhữngcáigaiấylạimộtlầnnữahànhhạtôi.TựnhiênbầukhôngkhítrongcănhộbécủaRahimKhanbỗngtrởnênquángộtngạt,quánóng,quádậymùicủađườngphố.

-Chúđãnghĩvềviệcviếtchocháuvànóichocháubiếttrước,nhưngchúkhôngchắclàcháucómuốnbiết.Chúcónhầmkhông?

Sựthậtlàkhông.Dốitráthìlàcó.Tôichọnmộtcáigìđóởgiữa:-Cháukhôngbiết.Ônglạihoramộtbụmmáunữavàochiếckhăntay.Khiôngcúiđầu

xuốngđểkhạc,tôinhìnthấynhữngchỗviêmđóngvẩymàumậtongtrêndađầuông.

-Chúbảocháusangđâybởivìchúđịnhyêucầucháumộtviệc.Chúđịnhyêucầucháulàmmộtviệcchochú.Nhưngtrướchết,chúmuốnnóichocháubiếtvềHassanđã,cháuhiểuchứ?

Tôilúngbúng:-Vâng.-Chúmuốnnóichocháubiếtvềnó.Chúmuốnnóichocháubiếtmọi

điều.Cháusẽnghechứ?Tôigậtđầu.RahimKhanuốngthêmvàingụmtrànữa.Ôngtựađầuvàotườngvàkể.

Chương16CónhiềulýdokhiếnchúđếnHazarajatnăm1986đểtìmHassan.Lýdo

chủyếu,thánhAllahxátộichochú,làchúcôđơnquá.LúcđóphầnlớnbạnbèvàngườithânhoặcbịgiếthoặcđãtrốnkhỏiđấtnướcsangPakistanhayIran.ChúhầunhưkhôngquenbiếtainữaởKabul,cáithànhphốmàchúđãtừngsốngtrọnđời.Mọingườiđềutrốnhết.ChúthườngđibộđếntiểukhuKarteth–Parwan–nơinhữngngườibándưavẫnsốngởđónhữngngàyxaxưa,cháucònnhớtụđiểmấychứ–Vàchúthườngkhôngnhậnraaiởđấynữa.Chẳngaiđónchào,chẳngcóaiđểcùngngồiuốngtrà,chẳngcóaiđểkểchuyệnvớinhau,chỉcómỗibọnlínhRoussituầntiễutrênđườngphố.Rốtcuộc,chúđànhthôikhôngraphốnữa.Ngàyngàychúởlìtrongnhàcủabốcháu,lênphòngđọc,đọcnhữngcuốnsáchcũcủamẹcháu,nghetintức,xembọnchúngtuyêntruyềntrêntivi.Rồichúthườngcầukinhnamaz,nấumóngìđóăn,đọcsáchthêm,lạicầunguyện,vàlêngiườngngủ.Buổisáng,chúthườngdậysớm,cầunguyện,nguyệnđinguyệnlạimãi.

Vàbệnhđaukhớpcủachúkhiếnviệcchămnomngôinhàtrởnênkhókhănhơn.Haiđầugốivàlưngchúluônđaunhức–chúthườngdậyvàobuổisángvàphảimấtítnhấtmộtgiờđểvặnvẹochođỡcứngcáckhớpxương,nhấtlàvềmùađông.Chúkhôngmuốnđểchongôinhàcủabốcháubịhưhỏng,chúngtađãtừngcóbiếtbaogiờphútđẹpđẽtrongngôinhàđócóquánhiềukỷniệm,Amirjanạ.Nhưthếthậtkhôngphải–bốcháuđãtựtaythiếtkếngôinhàđấy,màngôinhàmangquánhiềuýnghĩađốivớiôngấy,vàhơnnữa,chúđãhứavớiBabacủacháu,chúsẽchămnomnókhiôngấyvàcháubỏsangPakistan.Lúcnàychỉmỗichúvớingôinhàvà…chúđãlàmhếtsứcmình.Chúđãcốtướitắmchocâycốivàingàymộtlần,cắtcổvàchămsóchoa,sửachữanhữnggìcầnsửa,nhưngrồichúcũngđâuphảilàmộtngườiđànôngtrẻnữa.

Màkểcảnhưthế,đánglẽchúđãcóthểcốgắng.Ítnhấtcũngthêmmộtthờigiannữa.Nhưngtinbốcháuquađờiậpđến…lầnđầutiênchúcảmthấymộtsựcôđơnkhủngkhiếptrongngôinhàấy.Mộtsựtrốngvắngkhôngthểnàochịunổi.

Thếlàmộthôm,chúđổdầuvàochiếcBuickvàláitớiHazarajat.ChúnhớsaukhiôngAlitựxinrakhỏingôinhà,bốcháunóichochúbiếtôngấyvàHassanchuyểnđếnmộtngôilàngnhỏ,ngayngoạiôBamiyan.Theonhưchúnhớ,ôngAlicóngườihọhàngởđó.ChúkhôngbiếtliệuHassancócònởđóấykhông,liệucóaibiếtgìvềnóhoặcnơinóởhaykhông.Chungquylại,cũngđãmườinămtừkhiôngAlivàHassanrờikhỏingôinhàcủabốcháu.Vàokhoảng1986thìHassancólẽđãtrưởngthành,hămhai,hămbatuổigìđó.NếunóvẫncònsốnglàvìbọnShorawi,mongchochúngchếtthốirữadướiđịangụcvìnhữnggìchúngđãlàmvớinhữngwatancủachúngta,

chúnggiếtquánhiềunhữngchàngtrai,chuyệnđóchúkhôngcầnkểvớicháunữa.

Nhưngơntrời,chúđãtìmthấynóớđó.Cũngkhôngphảimấtcôngtìmkiếmmấy,tấtcảnhữnggìchúphảilàmlàhỏithămvàicâuởBamiyan,vàngườitachỉchochúngôilàngcủanó.Chúcũngchẳngnhớtênngôilàngnữahoặcchẳngbiếtnócótênkhông.Nhưngchúvẫnnhớđólàmộtngàyhèthiêuđốtvàchúđangchoxechạytrênmộtconđườngđấtđầyvếtbánhxe,chẳngcóthứgìởhaibênngoàinhữngbụicâygàyguộcvàcỏkhônhưrơm.Chúđiquamộtconlừachếtthốibênlềđường,rồitheomộtlốirẽ,vàngaygiữavùngđấttrơtrọiấy,chúthấymộtcụmnhữngngôinhàváchđất,xahơnnữachẳngcógìngoàitrờirộngbaolavànúiđálởmchởmnhưrăngnhọn.

NgườidânởBamiyanđãbảochúlàtìmnódễthôi–Nósốngtrongngôinhàduynhấtcóvườnxâytườngtrongcảcáilàngđó.Tườngđất,thấpvàthủnglỗchỗ,baokínngôinhànhỏ–thựcsựchẳnghơnmấymộttúplềuravẻtađây.Nhữngđứatrẻchântrầnnôđùatrênđườnglàng,lấygậyđánhmộtquábóngquầnvợtnhồivải,vàchúngchămchúnhìnkhichúláixeđếnvàtắtmáy.Chúgõvàocánhcổnggỗrồibướcqua.vàomộtcáisânhầunhưtrốngtrảingoạitrừmộtbụidâutâykhôcháyvàcâychanhtrơtrụi.Cómộtcáilònướngtandoorởgócsân,dướibóngcâykeo,vàchúthấymộtngườiđànôngngồixổmbêncạnhlò.Anhtađangphếtbộtnhãolênmộtcáibànxẻng[104]bằnggỗrộngvàvỗvỗvàothànhlòtandoor.Anhtabuôngrơibộtkhinhìnthấychú.Chúphảingănnókhôngđượchôntaychú.

-Đểchúnhìncháuxemnào,–chúnói.Nóđứngluira.Nócaolớnquárồi.Chúđứngkiễngchânlênmàchỉtớicằmnó.Mặttrời

Bamiyanđãtôiluyệnnướcdacủanó,hoáthẫmhơnlàchúnhớ,vànóđãbịmấtvàicáirăngcửa.Cómấysợirâulơthơdướicắm.Ngoàinhữngcáiđóra,vẫnđôimắthẹpmàuxanhlục,vẫncáisẹođóởmôitrên,vẫnbộmặttròntrĩnhđó,nụcườiđángyêuđó.Cháucũngsẽnhậnranó,Amirjan.Chútinchắcnhưvậy.

Haichúcháuvàonhà,cómộtphụnữHazaratrẻlàndatươisángđangkhâumộtchiếckhănởgócnhà.Côtarõràngđangđợingàylâmbồn.

-ChúRahimKhan,đâylàvợcháu,–Hassannói,vẻtựhào.–CôấylàFarzanajan.

Côtalàmộtphụnữbẽnlẽn,rấtưthanhnhãvớigiọngnóihầunhưkhôngcaohơntiếngthìthầm,vàthườngkhôngngướcđôimắtmàunâulụchạtđểgặpcáinhìnchămchúcủata.NhưngcáicáchcôtanhìnHassanthìcóthểnóinhưHassanđangngồitrênngaivàngcủacungđiệnArgvậy.

-Khinàođứabérađời?–Chúhỏisaukhitấtcảđãyênvịquanhcănphòngtườnggạchđấtnung.Chẳngcóthứgìởtrongphòng,ngoàimộttấmthảmquỳđểcầukinhsờncũ,vàichiếcđĩa,mộtđôiđệmnằm,vàmộtcáiđèn.

-Inshallah,mùađôngnàyạ,–Hassannói.–Cháuđangcầuxinchothằngbéđượcmangtênchacháu.

-NhânthểnóitớiAli,ôngấyđâu?Hassancụpmắtxuống.KểchochúbiếtôngAlivàngườianhemhọ–

ngườichủngôinhànàybịgiếtchếtbởimộtquảmìnhainămtrước,ngaybênngoàikhuBamiyan.Mộtquảmìn.LạicóthêmmộtcáchchếtnữachongườiAfghan,phảikhôngAmirjan?VàvìlýdođiênrồnàođóchútuyệtđốitinrằngchínhcáichânphảicủaôngAli,cáichânbịvặnđivìteocơcuốicùngđãphảnbộiôngấy,vàđạplênquảmìnchôn.ChúđaubuồnvôcùngkhinghenóiôngAliđãchết.Bốcháuvàchúlớnlêncùngnhau,nhưcháuđãbiết,vàôngAlicũngđãtừngởbênbốcháu,theonhưchúnhớ,lâukhôngbiếtchừngnào.Chúnhớkhitấtcảchúngtacònnhỏ,cáinămôngAlibịviêmtuỷxámvàgầnsắpchết.Bốcháuthườngsuốtngàychạyquanhnhàkêukhóc.

Farzanalàmchochúngtamónshorwabằngđỗ,củcảivàkhoaitây.Bọntarửatayvànhúngbánhnaanvừamớiởlòtandoorravàomónshorwa–đólàbữaănngonnhấtmàchútừngăntrongnhiềuthángtrời.ThếrồichúyêucầuHassanchuyểnđếnKabulvớichú.Chúnóichonóbiếtvềngôinhà,mộtmìnhchúkhôngthểtrôngnomnổirasao.Chúbảonóchúsẽtrảcôngnótửtế,rằngnóvàkhanumcủanósẽđượcđầyđủ.Haivợchồngnónhìnnhauvàkhôngnóigì.Látsau,saukhihaichúcháurửatayvàFananamờicảhaiănnho,Hassanmớinóingôilàngbâygiờlànhàcủanó,nóvàFarzanađãgâydựngcuộcđờihaivợchồngnóởđó.

-VàBamiyanrấtthânthiếtvớinhau.Chúngcháuquenbiếtmọingườiởđây.Thứlỗichocháu.RahimKhan.Cháucầuxinchúhiểuchocháu.

-Dĩnhiên.–chúnói.–Cháukhôngcógìphảixinlỗicả.Chúhiểu.Giữalúcuốngtràsaubữashorwa,Hassanhỏivềcháu.Chúbảonócháu

đangởMỹ,nhưngchúcũngchẳngbiếtgìnhiềuhơn.Hassanhỏirấtnhiềuvềcháu.Cháuđãcướivợchưa?Cóconchưa?Cócaolớnkhông?Cócònthảdiềuvàđiđếnrạpchiếuphimkhông?Cóhạnhphúckhông?Nónói,nókếtbạnvớimộtthầygiáogiàdạytiếngFarsiởBamiyan,ôngấyđãdạynóđọcvàviết.Nếunóviếtchocháumộtbứcthư,liệuchúcóchuyểnhộchonóđếncháukhông?Vàchúcónghĩcháusẽviếtthưtrảlờikhông?Chúbảonónhữnggìchúbiếtvềcháulàtừmấycuộcđiệnđàmvớichacháu,nhưngchủyếulàchúkhôngbiếttrảlờinónhưthếnào.Rồinóhỏichúvềchacháu.Khichúkểchonó,Hassanhaitaybưngmặtkhócnứcnở.Nókhócnhưmộtđứatrẻsuốtđêmhômđó.

Haivợchồngnókhăngkhăngđòichúnghỉđêmởđó.Farzanasắpxếpmộtgiườngngủnhỏchochúvàđểmộtcốcnướcđầy,phòngchúkhát.Suốtđêm,chúnghecôấythìthàovớiHassanvàthấynóthổnthức.SángraHassanbảochúnóvàFarzanađãquyếtđịnhchuyểnđếnKabulởvớichú.

-Lẽrachúkhôngnênđếnđây,–chúnói,–cháunóiđúng,Hassanjan,cháucómộtcuộcsốngởđây.Chúthậtlàmạomuộimớitớiđây,yêucầucháutừbỏmọithứ.Chínhchúmớicầnđượcthathứ.

-ChúRahimKhan,chúngcháucógìnhiềumàtừbỏ,–Hassannói.–Mắtnóvẫncònđỏvàsưnglên.–Chúngcháusẽđivớichú.Chúngcháusẽgiúpchúchămnomngôinhà.

-Cháucótuyệtđốichắckhông?Nógậtvàgụcđầuxuống:-Aghasahibnhưlàngườichathứhaicủacháu.Cầutrờichoôngđược

bìnhyên.Vợchồngnóxếpđốngnhữngđồđạccủamìnhvàogiữamấymiếngvải

cũvàbuộccácgóclạivớinhau.BọnchúchấtcáibóấylênchiếcxeBuick.HassanđứngởngưỡngcửacầmcuốnkinhKoranlúcmọingườilầnlượthônvàđiquabêndưới.RồitấtcảrờivềKabul.Chúvẫnnhớkhichúláixeđikhỏiđấy,Hassancònquaylạinhìnlầncuốingôinhàhọ.

KhivềtớiKabul.chúpháthiệnHassankhôngcóýđịnhchuyểnvàoởtrongngôinhà.Chúnói:

-Nhưngtấtcảcácphòngđềutrốngrỗng,Hassanjan.–Sẽkhôngcóaiđếnsốngởđấynữa.Nhưngnólạikhôngmuốn.Nóbảođâylàvấnđềihtiram,làsựtôntrọng.NóvàFarzanachuyểnđồđạcvàocáilềuởsânsau,nơinóđãsinhra.Chúnàinỉđểhaivợchồngnóchuyểnđếnmộttrongnhữngphòngkháchởtrêngác,nhưngHassankhôngchịunghe.

-Amiraghasẽnghĩsao?–Nóbảochúthế.–CậuấysẽnghĩsaokhicậuấytrởvềKabulsaucuộcchiếnvàthấycháuđãchiếmmộtchỗcủacậuấytrongcáinhànày?

Rồiđểtướngnhớ,tiếcthươngbốcháu.Hassanđãmặcđồđenbốnmươingàysau.

Chúkhôngmuốnhaivợchồngnóphảithế,nhưngcảhaiđãlàmtấtcảnhữngviệcbếpnúc,quétdọn.Hassanchămsóchoaởngoàivườn,tướigốc,nhặtlávàngvàtrongnhữngkhómhồng.Nósơnlạitường.Trongnhà,nóquétnhữngphòngbaonhiêunămkhôngaingủ,dọnrửaphòngtắmkhôngaitắm.Cứnhưnósửasoạnnhàchoaiđótrởvề.Cháucònnhưbứctườngphíasauhàngcâyngôbốcháuđãtrồngchứ.Amirjan?CháuvàHassanđãgọinóthếnàonhỉ,“BứctườngNgôốm”phảikhông?Mộtquảtênlửađãpháhuỷhoàntoànmộtphầncủabứctườngđóvàogiữacáiđêmđầuthuđó.Hassanđãtựtayxâylạibứctường,từngviêngạchmột,chođếnkhinóđứngvữngtrởlại.Chúkhôngbiếtchúsẽlàmgìnếunókhôngđếnởđấy.

Rồicuốimùathunămấy,Farzanasinhmộtbégáibịchếtlưu.Hassanhônlênbộmặtđứabékhôngcònsinhkhí,vàchúngtachônnóởsânsau,gầnnhữngbụitầmxuân.Chúngtaphủlênnấmmồnhỏlácủanhữngcâybạchdương.Chúđọckinhcầuchođứabé.Farzanaởlìsuốtngàytrongtúp

lềuthankhóc–tiếnghờcủangườimẹlàmộtâmthanhngheđứtruộtđứtgan,Amirjanạ.ChúcầuĐứcAllahđểcháuđừngbaogiờnghethấy.

Bênngoàinhữngbứctườngcủangôinhà,làmộtcuộcchiếntranhđiêndại.Nhưngcảbachúngta,trongngôinhàcủabốcháu,chúngtatạomộtnơiẩntrúriêngđểtránhkhỏicuộcchiến.Mắtchúbắtđầubịmờđivàocuốinhữngnămthậpkỷ80,nênchúphảinhờHassanđọchộchúnhữngcuốnsáchcủamẹcháu.Chúngtathườngngồiởtiềnsảnh,bênlòsưởi,vàHassanthườngđọcchochúnhưngtácphẩmcủaMasnawihoặcKhayyámtrongkhiFarzananấunướngởtrongbếp.VàsángnàoHassancũngđặtmộtbóhoatrênnấmđấtnhỏcạnhnhưngbụitầmxuân.

Vàođầunăm1990,Farzanalạimangthai.Cũngvàonămđógiữamùahè,mộtngườiđànbàchoàngburqa[105]màuxanhdatrờimộtbuổisángđếngõcổngtrước.Khichúbướcvộiracổng,bàtađãđanglảođảotrênđôichânnhưthểquáyếukhôngđứngvữngnổi.Chúhỏixembàtamuốngì,nhưngbàkhôngcóýtrảlời.

-Bàlàai–Chúhỏi.Nhưngbàtađãngãquỵxuốngngayởđó,trênlốixevào.ChúhétgọiHassanvànógiúpchúkhiêngbàtavàotrongnhà,tớiphòngkhách.Chúngtađặtbàtanằmtrênchiếcsofavàcởiburqacủabàtara.Dướichiếckhăn,chúngtathấymộtbàgiàđãmómhếtrăngvớimáitóchoarâmvànhữngvếtviêmloéttrênhaicánhtay.Bàtacóvẻnhưđãnhiềungàykhôngăn.Nhưngđiềutệhạinhấtlàkhuônmặtcủabàấy.Aiđãrạchdaolênđóvà…Amirjan,nhữngvếtrạchxiênngangcắtdọc.Mộttrongnhữngvếtrạchcắttừxươngmálêntậnchântócvàkhôngchừamắttráicủabàta.Trôngcựckỳghêsợ.Chúlấymộtmiếngvảiướtvỗnhẹvàolôngmàybàtavàbàtamởmắt,thềuthào:

-Hassanđâu?-Conởngayđâythôi,–Hassannói.Nócầmlấybàntaybàtavàbóp

chặt.Conmắtlànhcủabàấyquấnlấynó:-Tađãđibộrấtlâuvàrấtxađểxemliệuconcóbằngxươngbằngthịt

nhưconvẫnhiệnratrongnhữnggiấcmơcủatakhông.Vàconđãđúngnhưthế.Thậmchícònhơn.–Bàtakéotaynólênbộmặtchằngchịtsẹocủamình.–Xinconcườivớitamộtcái.Hassanmỉmcườivàbàgiàkhóc:

-Concũngcườikhivừalọtlòngmẹ,đãaibảochoconbiếtbaogiờchưa?Vàmẹđãkhôngcảbếcon.ThánhAllahthatộichomẹ,mẹđãkhôngcảbếcon.

ChẳngaitrongchúngtatừnggặpSanaubarkểtừkhibàtabỏtheođámducavàvũcôngnăm1964,ngaysaukhisinhHassan.Cháucũngkhôngbaogiờtrôngthấybàấy,Amir,nhưngvàotuổithanhxuâncủamình,bàấylàmộttrangtuyệtsắc.Bàấycónụcườimálúmđồngtiềnvàmộtdángđikhiếnđànôngphátđiên.Khôngaitrênđườngphốgặpbàấy,dùlàđànônghayđànbà,lạicóthểchỉnhìnbàấymộtlần.Vậymàlúcbấygiờ…

Hassanbuôngtaybàấyvàđộtngộtlaorakhỏiphòng.Chúđuổitheonó,nhưngnóchạyquánhanh.Chúthấynóchạylênngọnđồinơihaicháuvẫnthườngchơiđùa,haichânnóđábungnhữnglớpbụilên.Chúđểmặcnóđi.ChúngồicùngbàSanaubarsuốtngàytừlúctrờisángxanhchođếnlúctímsẫm.Khiđêmxuốngvàtrănglướtquamây,Hassanvẫnkhôngvề.Sanaubarkhóc,nóibàtatrởvềđâylàsailầm,mộtsailầm,cóthểcòntệhạihơncảbỏđi.Nhưngchúgiữbàấyởlại.Chúbiết,Hassansẽquayvề.

Sánghômsaunótrởvề,trôngmệtmỏivàrãrời,nhưthểsuốtđêmkhôngngủ.NólấycảhaitaycầmlấytaySanaubar,bảobàmuốnkhócbaonhiêuthìkhócnhưngkhôngcầnphảithế,bâygiờbàđãvềnhà,cùngvớigiađìnhbà.Nósờlênnhưngvếtsẹotrênmặtbàvàlùabàntayvàotócbà.

HassanvàFarzanachămnom,sănsócchobàtrởlạimạnhkhoẻ.Chúngbóncơm,giặtquầnáochobà.Chúchobàấyởmộttrongnhữngphòngkháchởtrêngác.ĐôikhichúthườngnhìnquacửasổrasânvàchứngkiếnHassancùngmẹnóquỳxuốngháicàchuahoặccắtxénbụihồng,vừatròchuyện.Họđãlấylạiđượcnhữngnămđãmất,chúcholànhưvậy.Theonhưchúbiết,nóchẳngbaogiờhỏimẹđãtừngởđâu,tạisaolạibỏnơiấy,vàbàấycũngchẳngbaogiờnói.Chúchorằngcónhữngchuyệnkhôngcầnphảikể.

ChínhSanaubarđỡđẻchođứacontraicủaHassanmùađôngnăm1990đó.Tuyếtchưabắtđầurơi,nhưnggiómùađôngđãthổiquasân,nghiêngngảnhữngthảmhoavàlàmxàoxạclácây.ChúnhớSanaubarrakhỏitúplềubếtheođứacháutrai,đượcbọctrongmộtchiếcchănlen.Bàđứngrạngrỡdướibầutrờiuám,nướcmắttràoxuốnghaibênmá,giólạnhnhưkimchâmthổivàotóc,vàủấpđứabétrongđôicánhtaynhưthểchẳngbaogiờmuốnrờinóra.Khôngphảilầnnày.BàtraođứabéchoHassan,HassantraonóchochúvàchúhátbàikinhAylat-ul-Kursi[106]sáttaithằngbé.

HọđặttênchonólàSohrab,theotênnhânvậtanhhùngmàHassanyêuthíchtrongcuốnShahnamah,nhưcháuđãbiết,Amirjan.Nólàmộtthằngbéxinhđẹp,ngọtngàonhưđường,vàtínhnếtcũngônhoànhưbốnó.LẽracháunêngặpSanaubarvàthằngbé,Amirjan.Nótrởthànhtrungtâmcuộcsốngcủabàấy.Bàấymayquầnáochonó,làmđồchơichonótừnhữngmiếnggỗ,vảivụnvàcỏkhô.Khinóbịcảmsốt,bàởlạivớinósuốtđêmvàănchaybangàyliền.Bàđốtisfand[107]chonótrênmộtcáixoongnhỏcócán,đểxuađuổinazar,cáimắtmađi.ĐếnlúcSohrabđãlênhai,nógọibàbằngSasa.Haibàcháukhôngthểrờinhau.

Bàsốngđượcđếnlúcthấynóđãlênbốn,thếrồi,mộtbuổisángbàkhôngtỉnhdậynữa.Trôngbàcóvẻthưthái,bìnhyên,nhưthểbàkhôngcònnghĩđếncáichết.Chúngtachônbàởnghĩađịatrênđồi,cáinghĩađịacócâylựuởbên,vàchúcũngđãcầunguyệnchobàấy.SựmấtmátđènặnglênHassan–córồilạimấtluônluônđauhơncảviệckhôngcóngaytừđầu.Nhưngmất

mátcònđènặnghơnlênthằngbéSohrab.NóliếptụcđiquanhquẩnkhắpnhàtìmSasa,nhưngcháuđãbiếttrẻconlàthếnào,chúngquênđirấtnhanh.Lúcđó–cólẽvàonăm1995–bọnShorawiđãbịđánhbạivàcuốnxéotừlâu,KabulthuộcvềMassoud,RabbanivàquânMujahedin.Cuộcxungđộtnộibộgiữacácbèpháirấtkhốcliệtvàkhôngaibiếtliệuchúngtacócònsốngchođếnhếtngàykhông.Taichúngtatrởnênquenvớitiếngrítcủanhữngquảđạnpháo,vớitiếngnổđùngcủasúngmáy,mắtquennhìnngườitađàobớixácngườiởnhữngđốnggạchvụn.Kabulnhữngngàyđó,Amirjan,gầnnhưmộtchốnđịangụctrầngian.Tuyvậy,thánhAllahnhântừđôivớichúngta,quậnWazirAkbar-Khankhôngbịtấncôngnhiềulắm,nênchúngtakhôngphảichịucảnhtệhạinhưvàiquậnlánggiềngkhác.

Vàonhữngngàyđókhiđãbớtđạntênlửabắnravàgiaotranhcũngthưadần,HassanthườngmangSohrabđếnvườnthúxemsưtửMarjan,hoặctớirạpchiếuphim.Hassandạynóbắnsúngcaosuthếnào,và,sauđó,lúctámtuổi,Sohrabđãtrởnênthiệnxạvềngónnày:Nócóthểđứngtrênthềmnhà,cáchnửacáisân,bắntrúngquảthôngdựngtrênmộtcáithùng.Hassandạyconđọcvàviết–connólớnlênsẽkhôngmùchữnhưnó.Chúcàngngàycànggắnbóvớithằngbé–Chúđãthấynóchậpchữngnhữngbướcđầutiên,nghenóbậpbẹnóinhữngtiếngđầutiên.ChúmuasáchtrẻconchoSohrabởhiệusáchgầnCôngviênChiếuphim–bâygiờchúngcũngđãbịpháhuỷrồivàSohrabđọcliếnthoắngkhiếnchúkhócóthểtheokịp.Nónhắcchúnhớtớicháu,nhớkhicònnhỏcháuthíchđọcsáchđếnthếnào,Amirjan.Đôikhi,banđêmchúđọcchonó,chơiđoáncâuđốvớinó,dạynómẹođánhbài.Chúnhớnóghêgớm.

Vàonhữngngàyđông,Hassanmangcontraiđithảdiều.Gầnnhưchẳngcònmấynhữngcuộcđấudiềunhưngàyxưa–khôngaicảmthấyyêntâmkhirakhỏinhàquálâu–nhưngloángthoángvẫncònvàicuộcđấudiềuthưathớt.Hassanthườngcôngkênhcontrailênvaivàhaibốconnóchạyquacácđườngphố,đuổitheonhữngchiếcdiều,trèolênnhữngcáicâycódiềurơixuống.Amirjan,cháucònnhớHassanlàngườiđuadiềugiỏiđếnthếnàochứ?Nóvẫncòngiỏinhưxưa.Vàocuốimùađông,HassanvàSohrabtreonhữngchiếcdiềuchúngđuổibắtđượctrongcảmùađôngtrênnhữngdâytườngcửahànhlangchính.Haibốconthườngnângniuchúngnhưnhữngbứchoạ.

Chúđãkểchocháunghenăm1996,tấtcảchúngtađãtổchứclễhoannghênh.khibọnTalibantrànvàovàchấmdứtcuộcxungđộtdiễnrahàngngày.Chúnhớtốiđótrởvềnhà,thấyHassanđangởtrongbếpngheRadio.Đôimắtnórưngrưng.Chúhỏinócóchuyệngìkhôngổnnhưngnóchỉlắcđầu:

-RahimKhansahib,cầuthượngđếgiúpngườiHazara!Chúnói:-ChiếntranhquarồimàHassan.Sẽđượchoàbình,Inshallah,hạnhphúc,

bìnhyên.Khôngcòntênlửa,khôngcòngiếtchóc,khôngcòntangtócnữa.Nhưngnótắtngayđàiđivàhỏichúliệunócóthểlàmchochúmóngìđểăntrướckhinóđingủkhông.Mấytuầnsau,bọnTalibanralệchcấmđấudiều.Vàhainămsau,năm1998,chúngtànsáttậpthểngườiHazaraởMazar-i-sharif.

Chương17RahimKhanchậmrãigỡđôichânbắtchéoravàtựamìnhvàobứctường

trơtrụi,theomộtcáchthậntrọng,nhẹnhàngcủamộtngườimàmỗicửđộngđềugâyđauđớn.Ngoàinhà,mộtconlừađangkêubebevàaiđóđangquáttháobằngtiếngUrdu.Mặttrờiđangbắtđầungảbóng,xiênnắngđỏquanhữngkẽnứtcủatoànhàọpẹp.

Sựđộcáccủanhữnggìtôiđãlàmmùađôngnămấyvàmùahènămsaulạigiángvàotôi.Nhữngcáitênreovangtrongđầutôi:Hassan,Sohrab,Ali,FarzanavàSanaubar.NgheRahimKhannóiđếncáitêncủaôngAli,tựanhưtìmthấymộtcáimáyhátcũkỹ,bụibặmđãnhiềunămkhôngmở,giaiđiệungaylậptứcbắtđầu:Hômnaymàyănthịtairồi,Balabu?Màyănthịtairồi,Balabumắtxếch?TôicốhìnhdungvẻmặtlạnhtanhbấtđộngcủaôngAli,đểthựcsựnhìnthấyđôimắtbìnhthảncủaông,nhưngthờigiandễlàmộtkẻthamlam–đôikhinóăncắphếtmọichitiếtchobảnthânnó.

-BâygiờHassanvẫncòntrongngôinhàđóchứ?–Tôihỏi.RahimKhannângtáchtràlênđôimôikhônẻvàuốngmộtngụm.Rồiông

moimộtchiếcphongbìtừtúingựcáovestcủaôngvàtraonóchotôi:-Củacháuđấy.Tôixéniêmphongchiếcphongbì.Bêntrongtôithấymộttấmảnhchụp

từmáyPolaroidvàmộtbứcthưgấplại.Tôichămchúnhìnvàotấmảnhchừngmộtphút.Mộtngườiđànôngcaolớnquấnchiếckhăntu-bantrắng,mặcmộtchiếcáochapanmàuxanhlụchẹpvàdàiđứngcùngmộtđứatrẻtrướccổngsắthoa.Ánhnắngmặttrờichiếuxiêntừphíatráilàmtốimộtnửakhuônmặtbầubĩnh.Ngườiđóđangnheomắtvàmỉmcườinhìnvàomáyanhđểlộrahaichiếcrăngcửabịkhuyết.NgaycảtrongtấmảnhPolaroidmờmờđó,ngườiđànôngtrongchiếcáochapanvẫntoátramộtvẻquảquyếtthoảimái.Nóthểhiệntrongdángđứngcủaanhta,haichânhơidoãira,haicánhtayđànghoàngkhoanhtrướcngực,đầuhơinghiêngmộtchútvềphíamặttrời.Nhấtlàtrongnụcườicủaanhta.Nhìnvàotấmảnh,ngườitacóthểkếtluậnđólàmộtngườiđànôngtintưởngcuộcđờiđãtốtđẹpvớianhtabiếtmấy.RahimKhannóiđúng:Cólẽtôisẽnhậnracậuấy,nếutôiđâmsầmvàocậutrênđườngphố.Đứacontraiđứngchântrần,mộtcánhtayômđùingườiđànông,cáiđầucạotrọccủanóngảvàohôngcha.Nócũngnhănrăngcườivànheomắt.

Tôimởbứcthư.ThưviếtbằngtiếngFarsi.Khôngcódấuchấmphẩynàobịbỏ,khônggạchngangnàobịquên,khôngcóchữnàobịlẫnvàonhau–thứchữviếttaygiốngchữtrẻconnắnnót.Tôibắtđầuđọc:

NhândanhĐứcAllah,Đấngquảngđại,Đấngnhântừnhất,Amiragha,vớilòngkínhtrọngsâusắcnhấtcủatôi,Farzanajan,Sohrab,vàtôicầumongbứcthưmớinhấtnàybiếtcậuđượcmạnhkhoẻvàtrongánhsángnhữngân

huệcủaĐứcAllah.LàmơnchuyểnnhữnglờicảmơnnồngấmnhấtchochúRahimKhansahibvìđãchuyểnbứcthưnàytớicậu.TôirấthyvọngmộtngàynàođótôisẽđượccầmmộttrongnhữngbứcthưcủacậutrongtayvàđọcvềđờisốngcủacậuởMỹ.Cólẽmộtbứcảnhcủacậucũngsẽđemlạiniềmvuichoconmắtcủachúngtôi.TôikểrấtnhiềuvềcậuchoFarzanajanvàSohrab,vềchuyệnchúngtalớnlêncùngnhau,chơicáctròchơivàđuổinhautrênđườngphố.Haimẹconvẫncườitrướcnhữngchuyệnvềmọiđiềuphiềntoáicậuvàtôithườnggâyra!Amiragha,Thanôi,đấtnướcAfghanistancủatuổitrẻchúngtađãchếtlâurồi.Lòngnhântừđãrờikhỏimảnhđấtnàyvàngườitakhôngthểtrốnthoátkhỏinhữngchuyệnbắngiết.Luônluônbắngiết.ỞKabul,sợhãiởkhắpnơi,trênđườngphố,trongsânvậnđộng,ngoàichợ,đólàmộtphầncủacuộcsốngcủachúngtôiởđây,Amiragha.Nhữngkẻmanrợcaitrịlớpwatancủachúngtakhôngquantâmđếnđạolýlàmngười.Mộthôm,tôiđikèmFazanajanrakhuchợmuamộtítkhoaitâyvàbánhnaan.Côấyhỏingườibánhàngkhoaitâygiábaonhiêu,nhưngngườiấykhôngnghethấycôấyhỏi,tôinghĩôngtađiếc.ThếlàcôấyphảihỏitohơnvàbấtngờmộtthằngTalibantrẻchạyngaytớinệncôấyvàohaibênđùibằngchiếcdùicuigỗ.Nóđánhcôấymạnhđếnnỗicôấyngãxuống.Nóhétvàomặtcôấy,chửivàbảo,BộĐạođứcvàTộilỗikhôngchophépphụnữnóito.Côấybịmộtvếtthâmtímlớntrongnhiềungày,nhưngtôicóthểlàmgìđượcngoàiviệcđứngnhìnvợmìnhbịđánh?Nếutôiđánhtrả,conchóấychắcchắnsẽnãngaymộtphátđạnvàongườitôi,mộtcáchsungsướng!RồichuyệngìsẽxảyravớithằngbéSohrabcủatôi?ĐườngphốđãđầynhữngtrẻmồcôiđóikhátvàngàynàotôicũngcảmơnĐứcAllahrằngtôivẫncònsốngsót,khôngphảibởitôisợchết,màbởitạivợtôicómộtngườichồngvàcontraitôikhôngphảilàmộtđứatrẻmồcôi.TôimongcậucóthểgặpSohrab.Nólàthằngbérấtngoan.ChúRahimKhansahibvàtôiđãdạynóđọcvàviết,đểnókhỏilớnlênnguđầnnhưchanó.Và,nócũngcóthểbắnbằngchiếcsúngcaosuđó!ThỉnhthoảngtôiđemSohrabđiquanhquẩnvàmuakẹochonó.VẫncònmộtngườidiễntròkhỉởShar-e-Nau,vànếuchúngtôitìnhcờgặphắn,tôitrảtiềnđểhắnmúatròkhỉchoSohrabxem.Giácậuđượcthấynócườinhưthếnàonhỉ!Cảhaibốcontôithườngtrèolênnghĩađịatrênđồi.CậucónhớchúngtavẫnquenngồidướigốclựuởđóvàđọctruyệnShahnamah?Hạnhánđãlàmkhôtrụiđồivàcâylựunhiềunămkhôngkếttrái,nhưngSohrabvàtôivẫnngồidướibóngcâyvàtôiđọcchonónghetruyệnShahnamah.Khôngcầnkểchắccậucũngbiết,phầnnóthíchnhấtlàphầncónhắcđếntênnó,RostamvàSohrab.Chẳngbaolâunósẽtựmìnhđọcđượccuốnsách.Tôilàmộtngườicharấttựhàovàrấthạnhphúc.Amiragha,ChúRahimKhanốmlắmrồi.Chúhosuốtngàyvàtôithấymáutrênốngtayáochúkhichúlaumiệng.ChúgiảmcânrấtnhiềuvàtôimongchúsẽănmộtchútShorwavớicơmmàFarzanajan

nấuchochú.NhưngchúăncómộthaimiếngvàtôinghĩchỉđểlàmvừalòngFarzanajan.Tôirấtlochoconngườiyêuquýấyđếnnỗingàynàotôicũngcầunguyệnchochú.ChúđangrờisangPakistanítngàyđểthamkhảoýkiếnmấyôngbácsĩởđóvàInshallah,mongôngsẽtrởvềvớinhữngtintốtđẹp.Nhưngtrongthâmtâmtôi,tôivẫnsợchochú.FarzanajanvàtôiđãbảoSohrablàchúRahimKhansahibsắpkhỏi.Chúngtôicòncóthểlàmgì?NómớimườituổivànótônthờRahimKhansahib.Haiôngcháucàngngàycànggắnbóvớinhau.ChúRahimKhanthườngmangnóraphốchợmuabóngbayvàbánhbíchquychonó,nhưngbâygiờthìchúquáyếu,khônglàmthếđượcnữa.Sauđótôiđãmơrấtnhiều,Amiragha.Mộtsốlàácmộngnhưnhữngxácngườibịtreocổthốirữatrênnhữngsànbóngđá,vớimáuloangtrêncỏ.Tỉnhkhỏinhữngcơnácmộngđó,ngườitôivãmồhôivàthởdồndập.Tuyvậyphầnnhiềutôimơthấynhữngđiềutốtđẹp,vàngợicaThánhAllahvìnhữngđiềuđó.TôimơthấychúRahimKhankhỏibệnh.Tôimơthấycontraitôisẽlớnlêntrởthànhmộtngườitốt,mộtngườitựdo,vàmộtngườiquantrọng.TôimơthấynhữngbônghoalawlasẽlạinởtrêncácđườngphốKabul,vànhạcrubablạisẽvanglêntrongnhữngphòngtrà,nhữngcánhdiềusẽlạibaytrênbầutrời.VàtôimơmộtngàynàođócậusẽtrởvềKabulthămlạimảnhđấtthờithơấucủachúngta.

Nếucậutrởvề,cậusẽthấymộtngườibạncũtrungthànhđangmongđợicậu.

CầumongThánhAllahluônluônbêncậu.Hassan.Tôiđọcbứcthưhailần.Tôigấpthưlạivànhìnvàotấmảnhthêmmộtlúc

nữa.rồichovàotúi.Tôihỏi:-Cậuấythếnào?-Bứcthưđóviếtcáchđâysáuthángrồi,vàingàytrướckhichúrờisang

Peshawar.–RahimKhannói.–ChúchụpbứcảnhbằngmáyPolaroidhômtrướckhichúđi.MộtthángsaukhichúđếnPeshawar,chúnhậnđượccúđiệnthoạitừmộtngườihàngxómởKabul.Ôngtakểchochúnghechuyệnnày:Ítlâusaukhichúđi,mộttinđồnlankhắprằngmộtgiađìnhHazarađangsốngmộtmìnhtrongtoànhàlớnởquậnWazirAkbar-Khan,hoặcbọnTalibankhẳngđịnhnhưthế.HaithằngquanchứcTalibanđếnđiềutravàthẩmvấnHassan.ChúngbuộctộiHassandốitrákhikhaivớichúnglàsốngvớichúchodùnhiềungườihàngxóm,kểcảngườigọiđiệnchochú,ủnghộlờikhaicủaHassan.BọnTalibannóiHassanlàmộttêndốitrávàlàmộtthằngtrộmcắpnhưmọitênHazaravàlệnhchogiađìnhnóphảirakhỏingôinhàlúcchiềuxuống.Hassanphảnđối.NhưngngườihàngxómcủachúnóibọnTalibanđangnhòmngótoànhàlớnnhư–ôngtanóithếnàonhỉ!–À,nhưđànsóinhòmvàobầycừu.ChúngbảovớiHassan,chúngsẽchuyểnvàoởcoinhưđểgiữnóantoànchođếnkhichútrởvề.Hassanlạiphảnđối.Thế

làchúnglôinórangoàiđườngphố.-Không.–Tôithở.-…vàralệnhchonóquỳxuống…-Không,lạychúa,không.-…vàbắnvàosaugáynó.-Không.-Farzanađếnthétlênxôngvàođánhchúng…-Không.-…bắnnốtcôấy.Tựvệ.Sauđóchúngtuyênbốthế…Nhưngtấtcả

nhữnggìtôicóthểlàmđượcchỉlàthìthào“Không,không,không,”mãikhôngngừng.

Tôivẫnnghĩvềcáingàynăm1974,trongphòngbệnh,ngaysaucaphẫuthuậtmôichoHassan.Baba,chúRahimKhan,ôngAlivàtôiđãxúmlạiquanhgiườngcủaHassanxemcậuquansátđôimôimớicủamìnhtrongcáigươngcầmtay.Naymọingườitrongcănphòngấyđềuđãchếtvàsắpchết.Ngoạitrừtôi.

Rồitôilạithấymộtcáigìkhác:tênđànôngmặcchiếcáorằnriđangdíhọngkhẩuKalashnikovcủanóvàogáyHassan.Tiếngnổvangvọngsuốtđườngphốngôinhàchatôi.Hassanđổphịchxuốngmặtđường.Cuộcđờitrungthànhđơnphươngcủacậuấylìabỏcậu,nhưnhữngchiếcdiềubịgióthổidạtđimàcậutừngsănđuổi.

-BọnTalibanchuyểnvàongôinhà.–RahimKhannói,–mượncớchúngđãtrụcxuấtmộtkẻxâmphạmtàisản.NhữngkẻgiếtHassanvàFartanabịsathải,coinhưmộttrườnghợptựvệ.Khôngaidámnóimộtlờivềchuyệnnày.PhầnlớnvìsợbọnTaliban,chúnghĩthế.NhưngcũngkhôngailạidạidộtđiliềumạngvìmộtcặpđàytớngườiHazaralàmgì.

-RồichúnglàmgìvớiSohrab?–Tôihỏi.Tôicảmthấymệtmỏi,bịvắtkiệt.MộtcơnholàmRahimKhancoquắpngườilạivàtiếptụcnhưthếmộtlúclâu.Cuốicùngkhinhìnlên,mặtôngđỏửngvàmắtôngvằnđỏ.

-Chúnghenói,nóởtrongmộttrạimồcôiởKarteh–Seh,Amirjanạ.Thếrồiônglạiho.Khidừnghotrôngônggiàhơnmấyphúttrướcđó,nhưthểmỗicơnholạilàmônggiàthêm.

-Amirjan,chúgọicháuvềđây,bởivìchúmuốnđượcgặpcháutrướckhichết,nhưngkhôngphảichỉcóthế.Tôikhôngnóigì.TôinghĩtôiđãbiếtnhữnggìRahimKhansắpnói.

-ChúmuốncháuđiKabul.ChúmuốncháuđemSohrabsangđây,–ôngnói.

Tôicốtìmnhữnglờilẽthíchhợp.TôihầunhưchưacóthờigianchocáithựctếrằngHassanđãchết.

-Xinhãynghechúnói.ChúbiếtmộtcặpvợchồngngườiMỹởPeshawar,ôngThomasvàbàBettyCaldwell.HọlànhữngngườiCơđốc

giáovàhọquảnlýmộttổchứctừthiệnnhỏhoạtđộngbằngnhữngkhoảnhiếntặngriêngtư.ChủyếuhọxâynhàvànuôitrẻconAfghanbịmấtchamẹ.Chúđãđếnthămnơiđó.Mộtnơisạchsẽvàantoàn,trẻconđượcchămsóctốt,ôngvàbàCaldwelllànhữngngườinhânhậu.ÔngbàấyđãbảochúrằngSohrabsẽđượchoannghênhtạinhàôngbàấyvà…

-RahimKhan,chúkhôngnghiêmtúcrồi.-Nếuchúnghĩthế,chúđãkhôngyêucầucháuđếnđây.Tôimânmêchiếc

nhẫncướicủatôi:-Chúđãluônluônđánhgiáquácaovềcháuđấy,chúRahimKhan…-Và

cháuđãlạiluônluônquákhắcnghiệtđốivớibảnthân,–ôngngậpngừng.–Nhưngcómộtchuyệnkhác.Mộtchuyệnkháccháukhôngbiết.

-Làmơn,chúRahimKhan.-SanaubarkhôngphảilàngườivợđầutiêncủaôngAli.Bấygiờtôimớingướcnhìnlên.-Trướcđó,ôngấyđãcướimộtphụnữHazarathuộcvùngJahori.Chuyện

đócólâutrướckhicháurađời.Họlấynhauđượcbanăm.-Chuyệnnàythìcódínhdánggì?-Saubanămkhôngcóconcáicôtabỏôngấyvàlấymộtngườiđànông

ởKhost.Côtađẻchoôngnàybađứacongái.Đólànhữnggìchúđangcốnóichocháubiết.

Tôibắtđầuhiểuôngđangđịnhđiđếnđâu.Nhưngtôikhôngmuốnnghephầncònlạicủacâuchuyện.TôicómộtđờisốngtốtđẹpởCalifornia,mộtngôinhàkiểuVictoriaxinhđẹpvớicáimáinhọn,mộtcuộchônnhântốtđẹp,mộtnghềviếtvănđầyhứahẹn,bốmẹvợyêuquýtôi.Tôicóccầnbấtkỳcáigìcủacâuchuyệnvớvẩnấy.

-ÔngAlivôsinh,–RahimKhannói.-Không,ôngấykhôngthể.ÔngấyvàbàSanaubarđãđẻraHassan,phải

khôngnào?HọđãcóHassan.-Không,họkhôngcó,–RahimKhannói.-Có,họcó.-Không,Amir,họkhôngcó.-Vậyai?-Chúnghĩcháubiếtai.Tôicảmthấynhưngườiđangtuộtxuốngmộtváchđádựngđứng,cốníu

chặtlấynhữngbụirậm,vớinhưngcâygairốirắmvàcuốicùngtrắngtay.Cănphòngnhưđanghạxuốngdânglên,lắclưbênnàyquabênkhác.

-Hassancóbiếtkhông?–Tôinóiquađôimôitưởngnhưkhôngphảimôitôinữa.RahimKhannhắmmắtlại.Lắcđầu.

-Cácngười,đồácđộc,–tôilẩmbẩm.Đứnglên.–Cácngười,đồácđộcchếttiệt.–Tôihétlên.–Tấtcảlũcácngười,mộtchuỗilừalọcácđộcchếttiệt!

-Xincháungồixuống.–RahimKhannói.-Tạisaochúlạiphảigiấutôi?Giấunó?–Tôirốnglên.-Amirjan,xincháunghĩlại.Đólàmộttìnhthếnhụcnhã.Ngườitasẽ

bàntán.Tấtcảnhữnggìmộtconngườiđãcótrướcđó,tấtcảnhữnggiátrịcủaanhta,làdanhdự,têntuổivànếungườitabàntán…Chúngtakhôngthểnóichobấtkỳaibiết,chắcrằngcháucóthềhiểuđượcđiềuấy.Ôngtúmlấytôi.Nhưngtôigỡtayôngra.Đithẳngracửa.

-Amirjan,xincháuđừngbỏđi.Tôimởcửavàquaylạiphíaông:-Tạisao?Chúcòncóthếnóigìvớicháunào?Cháuđãbamươitámtuổi

rồi,vàcháuchỉthấyhoáratoànbộcuộcđờicháu,mẹkiếp,chỉlàmộtsựđạidốitrá!Chúcóthểnóigìđểlàmchomọiviệctốtđẹphơnnào?Khônggìhết.Khôngmộtđiềuchếttiệtnàohết!Nóithếrồitôisầmsầmbướcrakhỏicănhộ.

Chương18Mặttrờigầnnhưđãlặnhẳnvàđểlạitrênbầutrờinhữngdảimàutía,đỏ

sắptắt.Tôibướcxuốngmộtđườngphốhẹp,nhộnnhịpvàrờixakhỏitoànhàcủaRahimKhan.Đườngphốlàmộtcáingõồnàotrongmộtmớrắcrốinhữnglốiđinhỏtắcnghẽnngườiđibộ,xeđạpvàxexíchlô.NhữngbiểnlớntreoởcácgócđườngquảngcáoCoca-colavàthuốclá.Nhữngtấmápphíchphimrẻtiềnphôphangnhữngnữdiễnviênđầynhụccảmkhiêuvũvớiđámđànôngdanâuđẹptraitrênnhữngcánhđồnghoacúcvạnthọ.

Tôibướcvàomộtquánsamôvanhỏđầykhóithuốcvàgọimộttáchtrà.Tôitựalưnglênchânsauchiếcghếđanggấplạivàlaumặt.Cảmgiácbịtuộtxuốngmộtcáivựcđãphaimờ.Nhưngthayvàođó,tôicảmthấynhưmộtngườivừatỉnhgiấctrongngôinhàriêngcủamìnhvàthấymọiđồđạctrongnhàđãđượcsắpxếplại,đếnnỗimọixóxỉnh,mọirạnnứtthânthuộctrôngđềuxalạ.Bịlạchướng,anhtaphảiđánhgiálạimọivậtxungquanh,vàđịnhhướnglạibảnthân.

Làmthếnàomàtôilạicóthểmùđặcđếnthế?Nhữngdấuhiệuđãtừnghiệntrướcmắttôitrongsuốtbaolâu.Bâygiờchúngvụttrởlạivớitôi:BabathuêbácsĩKumanchữalạicáimôihẻchoHassan.BabakhôngbaogiờquênsinhnhậtcủaHassan.Tôinhớlạicáingàychúngtôiđangtrồnghoatuylíp,khitôihỏiBabađãbaogiờôngxemxétđếnviệcthuênhữngngườiởmớichưa.Hassansẽkhôngđibấtcứđâu.Ôngđãgầmlên.Nósẽởngaytạiđâyvớichúngta,nơimàthuộcvềnó.Đâylànhàcủanóvàchúngtalàgiađìnhcủanó.Ôngđãkhóc,khóckhiôngAlituyênbốrằngsẽcùngHassanrờibỏchúngtôi.

Ngườihầubànđặtmộttáchtràlêncáibàntrướcmặttôi.NơichânbànbắtchéothànhhìnhchữXcómộtvòngchuôngđồng,mỗichiếclớnbằngquảócchó.Mộttrongnhữngquảchuôngbịtuộtra.Tôicúixuốngvàbuộcchặtnólại.Tôimongtôicóthểxiếtchặtlạicuộcđờicủariêngtôidễdàngnhưthế.Tôiuốngmộtngụmtràđenđặcnhấttừnguốngtrongnhiềunăm,vàcốnghĩtớiSoraya,tớiôngtướngvàKhalaJamila,tớicuốntiểuthuyếtcầnhoànthành.Tôicốquansátxecộlồnglộntrênđườngphố,mọingườiraravàovàonhữngcửahàngbánhkẹonhỏ,cốlắngnghenhạcQawaliđangvanglêntừchiếcđàibándẫnởbànbêncạnh.Bấtcứthứgì.NhưngtôivẫncứthấyBaba,trongcáiđêmtôitốtnghiệp,đangngồitrongchiếcxeFordôngvừatặngtôi,sựcmùibiavànói:Hômnay,bốchỉmuốnHassanởđâyvớichúngta.

Làmsaoôngcóthểlừadốitôisuốtbaonămnhưthế?CảHassannữaôngđãđặttôingồilênđùiôngkhitôicònnhỏ,nhìnthẳngvàomắttôivànói:Chỉcómộttộilỗiduynhất.Vàđólàăncắp…Khiconnóidối,conăncắpquyềncủaaiđóđượcbiếtsựthật.Ôngđãchẳngnóinhưngcâuđóvớitôi

sao?Vàgiờđâymườilămnămsaukhitôiđãchônông,tôiđượcbiếtrằngBabatừnglàmộttênăncắp.Vàmộttênăncắpthuộcloạixấuxanhất,bởinhữngthứmàôngđánhcắpđãtừnglàthiêngliêngđốivớitôi:quyềncủatôiđượcbiếttôicómộtđứaemtrai,quyềncủaHassanđượcbiếtnguồngốccủamình,vàdanhdựcủaôngAli.Nangcủaông,Namooscủaông.

Nhữngcâuhỏivẫnkhôngngừngđếnvớitôi.BabađãdámnhìnthẳngvàomắtôngAlirasao?ÔngAliđãsốngtrongngôinhàđóthếnào,ngàynàyquangàykhác,biếtrõđãtừngbịchủmìnhđơnphươnglàmnhụcmộtcáchtồitệnhấtmàmộtngườiAfghancóthểbịlàmnhục?VàtôiđịnhhoàgiảirasaocáihìnhảnhmớicủaBabavớihìnhảnhôngđãtừnginđậmtrongóctôibấylâu,cáihìnhảnhôngtrongbộđồvestonnâu,tậptễnhbướclênlốixevàonhàTaheriđểhỏiSorayalàmvợchotôi?

Đâylạilàmộtsáongữnữamàôngthầydạyviếtvăncủatôithườnggiễucợt:chanào,connấy[108].Nhưngnóđúngphảikhôngnào?Hoára,Babavàtôicòngiốngnhauhơnnhiềunhữnggìtôivẫnbiết.Cảhaichúngtôiđãphảnbộilạinhữngconngườicólẽđãhiếncảđờihọchochúngtôi.Vàtừđómớinhậnrađiềunày:RahimKhanđãgọitôivềđâyđểchuộctộikhôngchỉchonhữngtộilỗicủatôimàcòncủaBabanữa.

Rahimnói,tôiluônluônquákhắcnghiệtvớibảnthân.Nhưngtôikhônghiểu.Đúng,tôikhônglàmchoôngAligiẫmlênquảmìnchôn,tôikhôngmongbọnTalibanđếnnhàđểbắnHassan.NhưngtôiđãđuổiôngAlivàHassanrakhỏinhà.Phảichănglàquágượnggạođểhìnhdungmọisựcóthểđãtrởnênkháchơnnếutôikhôngđuổihọ?CóthểBabasẽmanghọtheotớiMỹ.CóthểbâygiờHassanđãcómộtngôinhàriêngcủamình,mộtnghề,mộtgiađình,mộtcuộcsốngtạiđấtnướcnơingườidânởđóthậmchíchẳngbuồnbậntâmmộtngườiHazaralàthếnào.Cóthểkhông.Nhưngbiếtđâu.

CháukhôngthểđiKabul,tôiđãnóivớiRahimKhan,cháucómộtngườivợởMỹ,mộtngôinhà,mộtnghềvàmộtgiađình.NhưnglàmsaotôicóthểkhăngóitrởvềnhàkhinhữnghànhđộngcủatôicóthểtướcmấtmộtcơmaychoHassanđểcóvẫnnhữngthứnhưthế?

ƯớcgìRahimKhanđừnggọitôi.Tôimongônghãyđểtôisốngtrongquênlãng.Nhưngôngđãgọichotôi.VànhữnggìRahimKhantiếtlộchotôiđãlàmthayđổimọiđiều.Làmchotôithấycảcuộcđờitôi,rấtlâutrướcmùađôngnăm1975,luilạicáingàyngườiphụnữHazarahátrucònđangchotôibú,đãtừnglàmộtvòngquaycủanhữngdốitrá,phảnbộivàbímậtrasao.

Luôncómộtconđườngđểtốtlànhtrởlại,chúđãnóivậy.Mộtconđườngđểkếtthúcvòngquaynày.Vớimộtđứacontraibénhỏ.

Mộtđứatrẻmồcôi.ContraicủaHassan.ĐâuđóởKabul.TrênchiếcxekéoquaylạicănhộcủaRahimKhan,tôinhớBabanóirằng

vấnđềcủatôilà,aiđóđãluônhoànthànhcuộcchiếnđấucủatôithaycho

tôi.Giờđâytôiđãbamươitámtuổi.Tóctôiđãrụngvàcónhữngvệthoarâm,vàmớiđâythôi,nhữngvếtchânquạđãhằnquanhđôimắttôi.Giờđâytôiđãgiàhơn,nhưngcóthểchưađếnnỗiquágiàđểbắttayvàocuộcchiếnđấucủachínhtôi.Babađãdốitránhiềuđiều,nhưnghoáraônglạiđãkhôngdốitrávềđiềuđó.

TôinhìnlạivàokhuônmặttròntrĩnhtrongtấmảnhPolaroidlầnnữa,mặttrờihắtnắnglêntrênđó.Khuônmặtcủaemtraitôi.Hassanđãtừngyêutôi,yêutôitheocáchkhôngaicómộttìnhyêunhưthếbaogiờhoặcmãimãisẽcònyêunhưthế.Bâygiờnóđãđimấtrồi,nhưngmộtphầnconngườinóvẫncònđangsống.PhầnđóởKabul.

Đợichờ.TôithấyRahimKhanđangcầukinhnamazởgócphòng.Ôngchỉlàmột

cáibóngđenđangcúiđầuvềphíaĐông,trướcmộtbầutrờiđỏnhưmáu.Tôiđợichoôngcầukinhxong.Rồitôibảoông,tôisẽđiKabul.Bảoông,sánghômsausẽgọichoôngbàCaldwell.Ôngnói:

-Chúsẽcầunguyệnchocháu,Amirjan.

Chương19Lạisayxe.Đếnlúcxechúngtôichạyquacáibiểnđạnbắnlỗchỗ,ĐÈO

KHYBERHOANNGHÊNHQUÝKHÁCH,miệngtôibắtđầumuốnnôn.Mộtcáigìđótrongdạdàytôicuộnlênvàxoắnlại.Farid,gãtàixếcủatôi,liếcnhìntôilạnhlùng.Khôngmộtchútđồngcảmnàotrongmắthắn.Tôihỏi:

-Cóthểhạkínhxexuốngkhông?Hắnchâmmộtđiêuthuốcvàkẹpchặtgiữahaingóncònlạicủataytrái,

bàntayvẫnđểtrêntaylái.Đôimắtđenvẫnnhìnđường,hắncúixuốngphíatrướcnhặtchiếctuốcnơvítnằmgiữahaichân,vàtraonóchotôi.Tôicắmvàocáilỗnhỏởcửaxe,nơiđánglẽcótayquayvàvặnchocửakínhxechotôihạxuống.

Faridlạinhìntôikhinhmiệt,cáinhìnnàycóvẻnhưmộtkẻthùđịchđượcnénlại,vàtiếptụchútthuốc.HắnkhôngnóiquámươilờitừlúcchúngtôikhởihànhởJamrudFord.

-Cảmơn,–tôilẩmbẩm.Tôingảđầurangoàicửasốđểchokhílạnhgiữabantrưaàoquamặttôi.XechạyxuyênquanhữngvùngđấtcủacácbộtộcĐèoKhyber,ngoằnngoèogiữanhữngváchđáphiếnvàđávôi,đúngnhưtôinhớBabavàtôiđãchochạyxequamiềnđấttuyệtvọngnàytrướcnăm1974.Nhữngdãynúikhôcằn,sừngsữngdọctheonhữngvựcsâu,vútlênnhưngđỉnhlởmchởmtaimèo.Nhữngpháođàicổ,tườngbằngđấtnungđangvỡvụntrênđỉnhnhữngváchđácheoleo.TôicốdánmắtvàodãyHinduKushphủtuyếtởphíaBắc,nhưngmỗilầnbụngtôiổnổnđượcmộtchút,chiếcxetảilạilượnvòngmộtkhúcngoặtkhác,làmdộilênmộtđợtsóngbuồnnônmới.

-Thửmộtmiếngchanhxem.-Cáigì?-Chanh.Sayxedùngtốtđấy,–Faridnói.–Tôiluônmangtheomộtquả

khiláixeđườngnày.-Không,cảmơn.–Tôinói.Nghĩđếnthêmchấtchuachodạdàylàđã

muốnnônthêmrồi.Faridcườikhẩy.-KhôngmàunhiệmnhưthuốcMỹđâu,tôibiếtchỉlàmộtphươngthuốc

cổmẹtôidạytôithôi.Tôichỉtiếcnhỡđểlỡmấtdịpmaythânthiệnvớihắn:-Đãvậythìcólẽchotôimộtmiếng.Hắnvớlấycáitúigiấyởsaughếvà

bócmộtnửaquảchanhra.Tôicắnmộtmiếng,đợivàiphút:-Anhnóiđúng,tôithấydễchịuhơn.Tôinóidối.LàmộtngườiAfghan,

tôibiếttốtnhấtlàchịukhổcònhơnthôlỗ.Tôicốnặnramộtnụcườiyếuớt.-Mẹowatani[109]cổđấymà,khôngcầnphảithuốctiênđâu–Hắnnói

giọnggầnnhưcáukỉnh.Hắnbúngtànthuốcđivàtựbanchomìnhmộtcái

nhìnthoảmãntrongchiếcgươngchiếuhậu.HắnlàmộtngườiTajik[110],mộtgãđànônggầycaolêuđêu,dangămđen,mặtsạmnắnggió,vaihẹp,cáicổdàilộyếthầu,nhưngchỉlórasaubộrâukhihắnquayđầulại.Hắnmặcnhiềuhơntôi,dùtôichođóthựcrachỉlàlốiănmặckhác:mộtchiếcmềnlendệtthôchùmlênpirhan-tumban[111]màuxámvàmộtáovest.Trênđầu,hắnđộichiếcpakol[112]nâuhơinghiêngvềmộtbên,giốngnhưngườianhhùngTajikAhmadShadMassoud–đượcdânTajikcoinhư“ConmãnhsưcủaPanjsher.”

ChínhRahimKhanđãgiớithiệutôivớiFarid.ỞPeshawar.ÔngbảotôiFaridhaichíntuổi,dẫuhắncóbộmặtthậntrọng,chằngchịtnếpnhăncủamộtngườigiàhơncáituổichưađếnbamươi.HắnsinhraởMazar-i-Sharif,vàsốngởđóchotớikhilênmườithìchahắnchuyểncảgiađìnhtớiJalalabad.Mườibốntuổi,hắntheochathamgiaphongtràoHồigiáoThánhchiếnJihadchốnglạibọnShorawi.ChaconhắnđãchiếnđấuởthunglũngPanjsherhainămliềnchođếnkhitrựcthăngnãsúngmáyvàxéôngbốralàmnhiềumảnh.Faridcóhaivợvànămđứacon.“Hắnvốncóbảyđứa”,RahimKhannóibằngconmắtbuồnbuồn,nhưnghắnđãđểmấtđứacongáibénhấtmấynămtrướctrongmộtvụmìnnổngayphíangoàiJalalabad,cũngvụnổđãcắtmấtgótchânvàbangóntaytráihắn.Sauđó,hắnđưahaivợhắnvàlũtrẻtớiPeshawar.

-Trạmkiểmsoát.–Faridgầmlên.Tôikhomngườixuốngmộtchúttrongghếngồicủatôi,haitaykhoanhtrướcngực,quêncảbuồnnôn.Nhưngkhôngcầnphảilo.HaiquânnhânPakistanlạigầnchiếcxeLandCruisercũnátcủachúngtôi,liếcvộivàotrongxe,vàvẫychúngtôiđi.TênFaridđứngđầudanhsáchchuẩnbịcủachúRahimKhanvàtôi,mộtdanhsáchgồmcảviệcđổitiềnđôsangtiềnKaldarvàtiềnAfghan,quầnáocủatôivàchiếcpakol–mỉamaithay,tôichưatừngmặcthứnàohồitôicònsốngởAfghanistan,tấmảnhPolaroidcủaHassanvàSohrab,vàcuốicùng,khoảnquantrọngnhất,mộtbộrâuđengiảdàiđếnngực,Shari’atửtế–hoặcítnhấtcũnglàShari’atheocáchhiểucủabọnTaliban.RahimKhanquenmộtngườibạnởPeshawar,chuyêngiatrongviệcgắnnhữngthứđó,đôikhichocảnhữngnhàbáophươngTâyđếnlàmphóngsựvềchiếntranh.

RahimKhanmuốntôilưulạivớiôngthêmmấyngàynữađểsắpxếpmọiviệctrôichảyhơn.Nhưngtôibiếttôiphảirờiđicùngsớmcàngtốt.Tôisợtôisẽđổiý.Tôisợtôisẽcânnhắc,suytính,dằnvặt,duylý,vàthuyếtphụcbảnthânđừngđi.TôisợtiếnggọicủacuộcsốngởMỹsẽkéotôitrởlại,tôisẽlộingượcdòngconsônglớnvĩđạiđóvàphómặcbảnthânquênđi,phómặcmọichuyệntôibiếtđượcvàingàyvừaquachìmxuốngđáy.Tôisợtôisẽđểchonướccuốntôikhỏinhữnggìtôiphảilàm.KhỏiHassan.Khỏiquákhứđãlêntiếnggọi.Khỏicơmaycuốicùngnàyđểchuộctội.Vìvậytôilênđườngtrướckhicómộtkhảnăngnàocủanhữngđiềuđóxảyra.Cònđốivới

Soraya,báochonàngbiếttôisẽtrởvềAfghanistankhôngphảilựachọncủatôi.Nếutôilàmthế,nàngsẽđặtvémáybayngaychuyếnkếtớiPakistan.

Chúngtôiđãvượtquabiêngiớivànhữngdấuhiệucủanghèokhổhiệnraởkhắpmọinơi.Bênkiađường,tôithấyhàngloạtnhữngngôilàngnhỏmọcrađóđây,giốngnhưnhữngmảnhvụnđồchơigiữađámđấtđá,nhữngngôinhàvànhữngtúplềubằngđấtđổnátchẳngcógìngoàibốncâycộtgỗvàmảnhvảiráchcoinhưcáimái.Tôithấylũtrẻănmặcráchrướisănđuổiquảbóngđábênngoàinhữngtúplềuấy.Vàidặmđườngsau,tôibấtchợtthấymộtnhómđànôngngồixệp,trôngnhưmộtđànquạ,trêncáixácchiếcxetăngXôviếtcháyrụi,gióthổibaymépnhữngtấmmềnquấnquanhngườihọ.Phíasauhọmộtngườiđànbàtrongchiếcburqa[113]nâuvácmộtvòsànhlớntrênvai,đixuốngconđườnghằnsâuvàbánhxe,vềphíadãynhàđất.

-Lạthật,–tôinói.-Gìcơ?-Tôicảmthấynhưmộtkháchdulịchtrênchínhđấtnướcmình,–tôivừa

nóivừaquansátmộtngườichăndêđangchănsáucondêcòmnhomdọclềđường.Faridcườikhẩy.Hắnquẳngđiếuthuốcđi:

-Ôngvẫncònnghĩnơinàylàđấtnướcmìnhư?-Tôinghĩmộtphầnconngườitôisẽluônluônnghĩvậy,–tôinói,đểchốngchếhơnlàchủđịnh.

-SauhaimươinămsốngởMỹchứgì,–hắnvừanóivừađánhtaylái,tránhmộtcáihốtobằngtráibóngbãibiển.

Tôigậtđầu:-TôilớnlênởAfghanistan.Faridlạicườikhẩy.-Tạisaoanhlạithế?-Chẳngsaocả,–hắnlẩmbẩm.-Không,tôimuốnbiết.Tạisaoanhlạilàmthế?Trongchiếcgươngchiếuhậu,tôithấymộtcáigìđóloélêntrongmắthắn.-Ôngmuốnbiếtkhông?–Hắncườimỉa.–Đểtôitưởngtượngxemnào,

Aghasahib.Cóthểôngđãsốngtrongmộttoànhàlớnhaihoặcbatầngvớimộtcáisânsautuyệtđẹpnơingườicoivườncủaôngtrồngđầyhoavàcâyănquả.Tấtcảđềucócổng,tấtnhiên.BốôngláimộtchiếcxehơiMỹ.Ôngcũngcónhiềuđàytớ,cóthểlàngườiHazara.Chamẹôngthuêthợtrangtríngôinhàtheolốimehmanis[114]cầukỳcủahọ,đểbạnbèhọghéthăm,chèchénrồikhoáclácvềnhữngchuyếnđichâuÂuhoặcMỹcủahọ.Vàtôidámđemđôimắtcủađứacontraiđầulòngcủatôiracược,đâylàlầnđầuliênôngđộipakol.

Hắnnhănnhởcườivớitôi,đểlộđầymộtmồmrăngsún.-Tôinóiđúngchứ?-Tạisaoanhlạinóinhữngđiềunày?–Tôihỏi.-Bởivìôngmuốnbiết.

Hắnnhổ.Hắnchỉmộtônggià,quầnáoráchrướilêbướcxuốnglốiđibẩnthỉu,mộtbaotođầycâychổixể[115]buộctrênlưng:

-ĐómớilàAfghanistanthựcsự,Aghasahib.LàAfghanistanmàtôibiết.Cònông?Ôngmãimãilàmộtkháchdulịchởđây,ôngđâucóbiếtđiềuđó.

RahimKhanđãcảnhbáotôiđừngmongmộtsựđóntiếpnồngnhiệtởAfghanistantừnhữngconngườiđãởlạiphíasauvàchiếnđấu.Tôinói:

-Tôirấttiếcvềchuyệnchaanh,congáianhđãmất,vàrấttiếcvềbàntayanh.

-Chẳnglàgìđốivớitôi,–hắnlắcđầunói.–Chungquylàtạisaoônglạitrởvề?BánđấtcủaBabaôngà?ĐúttiềnvàotúivàchuồnthẳngvềvớimẹôngởMỹà?

-Mẹtôichếtngaylúcsinhratôi,–tôinói.Hắnthởdài,châmmộtđiếuthuốckhác.Khôngnóigìnữa.

-Đỗlại.-Cáigì?-Đỗlại,chếttiệt!–Tôinói.–Tôisắpbịnôn.Tôinhàovộirakhỏixe,lúcnóvừatápvàolềsỏidọcđường.Đếnxế

chiều,địahìnhđãchuyểntừmộtvùngtoànnhữngđỉnhnúidãinắngvàváchđátrơtrụisangmộtquangcánhthôndãhơn,xanhtươihơn.ConđèochínhtừLandiKotaldốcxuốngquađịaphậnShinwarivớiLandiKhana.ĐếnTorkhamlàchúngtôiđãvàođịaphậnAfghanistanrồi.Nhữngcâythôngmọcbênlềđường,íthơnlàtôinhớvànhiềucâytrơtrụi,nhưnglạiđượcnhìnthấycâycũngtốtsaumộtđoạnđườngxechạygiannanquađèoKhyber.ChúngtôiđangđếnsátJalalahad,ởđấyFaridcómộtngườianhtraibanđêmsẽđónchúngtôivàonhà.

MặttrờichưalặnhẳnkhixechúngtôivàoJalalabad,thủphủcủatiểubangNangarhar,thànhphốtừngnổitiếngvềtráicâyvàkhíhậuấmáp.Faridláixequanhữngtoàchungcưvànhữngngôinhàbằngđácủakhutrungtâmthànhphố.Khôngcónhiềucâycọnhưtôinhớnữa,vànhiềunhàđãbiếnthànhnhữngbứctườngkhôngmáivớinhữngđốngđấtsétvụnnát.

FaridngoặtlênmộtconđườnghẹpkhônglátvàđỗchiếcLandCruiserdọctheoconmươngkhôcạn.Tôichuirakhỏixe,vươnvai,vàhítmộthơidài.Ngàyxưa,gióthổitrànquanhữngcánhđồngđượctướitiêuxungquanhJalalabad,nơinôngdântrồngmíalàmkhôngkhíthànhphốđượmmộtmùithơmngọtngào.Tôinhắmmắtlạivàtìmkiếmmùingọtngàoấy.Nhưngtôikhôngthấy.

-Tađithôi.–Faridnônnóngnói.Chúngtôibướclênmộtconđườngđất,quamấycâybạchdươngtrụiládọctheomộtdãynhữngbứctườngđấtđổnát,Fariddẫntôiđếnngôinhàmộttầngcũnátvàgõvàocánhcửavángỗ.Mộtphụnữtrẻvớiđôimắtmàuxanhđạidươngvàmộtchiếckhăntrùmđầumàutrắngquấnquanhkhuônmặtlóra.Chịtatrôngthấytôitrước,ngần

ngại,chợtthấyFarid,mắtchịsánglên:-Salaamalaykum,KakaFarid!-Salaam,Maryamjan.–Faridđáplại,vàtặngchịtathứmàsuốtngày

hômấyhắnđãtừchốitôi:nụcườinồngấm.Hắnhônlênđỉnhđầuchị.Ngườiphụnữtrẻbướcsangmộtbên,nhìntôiđôichútthôngcảmhơn,khitôitheoFaridvàongôinhàbénhỏ.

Trầnnhàgạchphơithấp,nhữngtườngđấtchungquanhtrơtrọi,vàchỉcóchútánhsángtừcặpđènlồngởgócnhà.Chúngtôicởigiàyravàbướclênchiếcchiếucóitrảitrênnềnnhà.Dọcmộtbứctường,bađứacontraingồikhoanhchântrênđệmtrảimộtcáimềnmépráchbươm.Mộtngườiđànôngcaolớnđểrâu,vairộng,đứnglênchàođónchúngtôi.Faridvàanhtaômghìlấynhauvàhônnhaulênmá.FaridgiớithiệuanhtatênlàWahid,vàlàanhtraicủamình.

-ÔngấytừMỹvề,–Faridvừanóivớianhtraivừangoắcngóntaycáivềphíatôi.Rồihắnđểmặchaichúngtôivớinhauvàđếnthămlũtrẻ.Wahidngồidựavàotườngcùngtôi,đốidiệnvớilũtrẻ.ChúngvồlấyFaridvàtrèolênvaihắn.Mặcchotôiphảnđối,Wahidsaimộtđứatrảichiếcmềnnữađểtôiđượcthoảimáihơntrênnềnnhà,vàyêucầuMaryammangchotôimộttáchtrà.AnhtahỏithămtôichuyếnxetừPeshawarvàviệcquađèoKhyber.

Anhtanói:-Tôihyvọngôngkhôngtìnhcờđụngphảimộtđámdozd[116]nào.Đèo

Khybernổitiếngvềđịahìnhcũngnhưnhữngtoáncướpthườngnhũngnhiễukháchduhành.–Trướckhitôikịptrảlời,anhtanháymắtvànóito:

-Tấtnhiên,chẳngdozdnàolạiphíthìgiờđicướpchiếcxexấuxínhưcủaemtôi.

Faridvậtđứabénhấttrongbađứacontrairanềnnhàvàcùvàoxươngsườnnóbằngbàntaylành.Thằngbécườirinhríchvàđáhắn.

-Ítnhấtemcũngcóđượcmộtcáixe,–Faridhổnhểnnói.–Dạonàyconlừacủaanhrasaorồi?

-Lừacủatôicưỡicòntốthơnxecủachú.-KharKharamishnassah[117].–Faridđáptrả.Tấtcảđềucườivàtôi

cũngcườitheo.Tôinghethấynhữngtiếngđànbàtừgianphòngkềbên.Tôicóthểnhìnrõnửagianphòngđótừchỗtôingồi.Maryanvàmộtphụnữlớntuổihơn,độihijab[118]nâu,chừngnhưlàmẹchịta,đangthìthầmvớinhauvàróttràtừấmsangmộtcáibình.

-VậyônglàmgìởMỹ,Amiragha?–Wahidhỏi.-Tôilàmộtnhàvăn,–tôinói.TôitưởngnhưnghethấyFaridcườithầm

khitôinóithế.-Nhàvănư?–Wahidnói,rõràngxúcđộng.–ÔngviếtvềAfghanistan

à?-Phải,tôiđãviết.Nhưngkhôngphảimớiđây.–Tôinói.Cuốntiểuthuyết

gầnnhấtcủatôi:Mộtthờitrobụi[119]viếtvềmộtgiáosưđạihọcgianhậpmộtbộlạcngườiDi-gansaukhithấyvợmìnhlêngiườngvớimộttrongnhữngsinhviêncủaông.Đókhôngphảilàmộtcuốnsáchtồi.Mộtvàinhàphêbìnhđãgọiđólàcuốnsách“hay”,vàmộtngườithậmchíđãdùngtừ“lôicuốn”.Nhưngchợttôithấyngượngngùngvềchuyệnđó.TôimongWahidsẽđừnghỏitôiviếtvềcáigìnữa.

-CólẽôngnênlạiviếtvềAfghanistan,–Wahidnói.–NóichomọingườikháctrênthếgiớibiếtbọnTalibanđanglàmgìđấtnướcchúngta.

-Ồ,tôikhông…tôikhônghoàntoànthuộcloạinhàvănđó.-Ồ!–Wahidvừanóivừagậtđầuvàhơiđỏmặtlên.–Tấtnhiên,ôngbiết

rõnhấtnênviếtgì.Đâuđếnlượttôigợiý…Ngaylúcđó,Maryamvàngườiđànbàkiabướcvàophòngvớihaicáitáchvàấmtràtrênkhaynhỏ.Tôilễphépđứnglên,éptayvàongực,vàcúiđầuchào:

-Salaamalaykum.Ngườiđànbàlúcnàyđãquấnhijab,chephíadướimặt,cũngcúiđầuchào

lại:-Salaam,–bàđápbằngmộtgiọnghầunhưkhôngnghethấy.Mắtchúng

tôichẳnghềtiếpxúcvớinhau.Bàróttrà,còntôivẫnđứng.Ngườiđànbàđặttáchtràđangbốckhóitrướcmặttôivàrakhỏiphòng,đôichântrầncủabàkhônggâymộttiếngđộngnhỏkhibàbiếnmất.Tôingồixuốngvànhấptràđenđặc.Wahidcuốicùngcũngphávỡsựimlặngkhôngmấydễchịutheosau.

-VậycáigìkhiếnôngquaylạiAfghanistan?.-CáigìkhiếntấtcảbọnhọquaylạiAfghanistanchứ,anhthânmến?–FaridnóivớiWahid,

nhưngmắtlạidánvàotôibằngmộtcáinhìnkhinhthị.-Bas!Thôiđi!–Wahidngắtlời.-Vẫnchuyệnấythôi.–Faridnói.–Bánmảnhđấtnày,bánhỏinhàkia,

gomtiềnvàchạytrốnnhưmộtconchuộtnhắt.TrởvềMỹ,tiêutiềnấyvàoviệcchocảgiađìnhđinghỉởMêhicô.

-Farid!–Wahidgầmlên.Lũtrẻcon,vàngaycảFaridnữa,sợhãilùicảlại.–Quênmấtphéptắcrồiư?Đâylànhàtôi!Amiraghalàkháchcủatôiđêmnayvàtôisẽkhôngchophépchúlàmmấtdanhdựtôinhưthế!

Faridmởmiệng,địnhnóiđiềugìđó,nhưngrồinghĩlạivàkhôngnóigìnữa.Hắnngồiphịchxuốngdựavàotường,lẩmbẩmđiềugìđó,vàgáccẳngchânquèlênchânlành.Đôimắtbuộctộicủahắnkhôngchịurờitôi.

-Thứlỗichochúngtôi,Amiragha,–Wahidnói.–Từlúccònnhỏ,miệngemtôivẫnluônđitrướccáiđầucủanóhaibước.

-Thựcrađấylàlỗicủatôi,–tôinói,cốmỉmcườidướicáinhìnquyếtliệtcủaFarid.–Tôikhôngthấybịxúcphạmđâu.Lẽratôinêngiảithíchcho

anhấycôngviệccủatôiởAfghanistan.Tôikhôngvềđâyđểbántàisản.TôiđịnhđiKabulđểtìmmộtđứabétrai.

-Đứabétrai?–Wahidhỏilại.-Vâng.TôimoiởtúiáosơmiratấmảnhPolaroid.NhìnlạitấmhìnhcủaHassan,

mộtlầnnữaxétoanglớpvảymớiliềntrênnỗiđaucáichếtcủacậuấy.Tôiphảinhìnđichỗkhác.TôiđưatấmảnhchoWahid.Anhtangắmnghíatấmảnh.Hếtnhìntôilạinhìntấmảnh,rồingượclại.

-Đứabénàyà?Tôigậtđầu.-MộtthằngbéHazara?-Vâng.-Nólàthếnàovớiông?-Bốnócóýnghĩarấtnhiềuvớitôi.Ngườiđànôngtrongtấmảnhđó.Cậu

ấychếtrồi.Wahidchớpchớpmắt:-Mộtngườibạncủaôngà?Bảnnăngcủatôimuốnnói“vâng”,nhưthể,sâuthẳmtrongtôi,tôivẫn

muốnbảovệbímậtcủaBaba.Nhưngnóidốithếlàđủlắmrồi:-Cậuấylàemtraicùngbốvớitôi.–Tôinghẹngiọng.Nóithêm,–em

traikhácmẹ,bấthợpphápcủatôi.–Tôixoaytáchtrà.Mânmêtaitách.-Tôikhôngcóýtọcmạch.-Anhtọcmạchgìđâu.–Tôinói.-Ôngsẽlàmgìvớithằngbé?-MangnóvềPeshawar.Ởđócónhữngconngườisẽtrôngnomsănsóc

nó.Wahidtraotrảtôitấmảnhvàđặtbàntaythânthiệnlênvaitôi.-Amiragha,ônglàmộtngườiđànôngđángkính.MộtngườiAfghan

đíchthực.Tôithấyngượngtronglòng.-Tôitựhàođượccómộtngườinhưôngởnhàchúngtôiđêmnay,–

Wahidnói.TôicảmơnanhtavàliếcnhìnsangphíaFarid.Lúcnàyhắncúinhìn

xuống,mânmênhữngmépráchcủatấmchiếucói.Mộtlátsau,Maryamvàbàmẹđemhaibátraunấushorwanghingútkhói

vàhaiổbánhmìra.Wahidnói:-Tôirấttiếclàchúngtôikhôngthểmờiôngmónthịt.Giờchỉcóbọn

Talibancóthểănthịtthôi.-Mónnàytrôngtuyệtlắm,–tôinói.Màcũngtuyệtthật.Tôimờianhta

vàlũtrẻănmộtchútnhưngWahidbảogiađìnhđãăntrướckhichúngtôiđếnrồi.Faridvàtôixắnốngtayáolên,dầmbánhvàobátshorwa,vàănbằngtay.

Trongkhiăn,tôiđểýthấycảbađứatrẻnhàWahidđềugầycòm,mặtcáubẩn,tócnâucắtngắndướinhữngchiếcmũchỏmđầu,đangnhìntrộmvàochiếcđồnghồđiệntửđeotaycủatôi.Đứanhỏnhấtthìthàođiềugìđóvàotaianhnó.Thằnganhgậtđầu,khôngrờimắtkhỏichiếcđồnghồcủatôi.Đứalớnnhất–tôiđoánchừngmườihaituổi,rậpràrậprình,mắtdánvàocổtaytôi.Ăntốixong,saukhirửataybằngnướcMaryamdộitừchiếcvòsành,tôixinWahidchophéptôitặngcontraianhmộthadia,mộtmónquà.Anhbảokhông,nhưngkhitôicốnài,anhtamiễncưỡngđồngý.Tôitháochiếcđồnghồđeotayvàtặngnóchođứabénhấttrongbađứatrẻ.Nóngượngngậplẩmbẩm:

-Taskakor!-Đồnghồnàysẽchocháubiếtgiờcủabấtkỳthànhphốnàotrêntoànthế

giới,–tôibảonóthế.Lũtrẻlễphépgậtđầu,chuyềncáiđồnghồchonhauxem.Nhưngchúng

hếthứngthúngayvà,chẳngmấychốc,chiếcđồnghồđãbịbóquêntrênmanhchiếucói.

Látsau,Faridbảotôi,khinằmsátbênnhautrênchiếcchiếucóivợWahidtrảichochúngtôi:

-Đánglẽôngcóthểnóichotôibiết.-Nóichoanhbiếtcáigì?-NóitạisaoôngtrởvềAfghanistan.Giọnghắnđãmấthẳnvẻthôlỗmàtôivẫnđượcnghetừlúctôigặphắn.-Anhcóhỏiđâu,–tôinói.-Lẽraôngphảinóichotôibiết.-Anhkhônghỏimà.Hắnxoayngườilạinhìntôi.Vòngcánhtayragốiđầu:-Cóthểtôisẽgiúpôngtìmthằngbé.-Cảmơnanh,Farid.–Tôinói.-Tôithừanhậnlàtôiđãnhầm.Tôithởdài:-Khôngsao.Anhđãđúnghơnlàanhtưởngđấy.Haitaycậubịtróingoặtrasaubằngmộtchiếcthừngbệnxùxì,cứađến

lútthịtcổtaycậu.Cậubịbịtmắtbằngmộtmiếngvảiđen.Cậuđangquỳtrênđườngphốtrênbờmộtconmươngđầynướctù,đầucậurũxuốnggiữahaivai.Haiđầugốirunrẩytrênđấtcứngvàmáuthấmquaquầnkhiếncậunhưđanglắclưtronglúccầunguyện.Đólàlúcxếchiều,vàcáibóngdàicủacậuchaođảotớiluitrênlớpsỏirảiđường.Cậuđanglẩmbẩmmộtđiềugìđấy.Tôibướcsáthơn.Cậulẩmbẩm:Cảnghìnlầnrồi.Vìcậucảnghìnlầnrồi.Cậuấylắclưluitới.Cậungẩngmặtlên.Tôithấymộtvếtsẹomờtrênmôitrêncủacậu.

Chúngtôikhôngchỉcómộtmình.

Thoạtđầu,tôithấycáinòngsúng.Rồigãđànôngđứngsaucậu.Hắncaolớn,mặcmộtchiếcáovestrằnrivàđộichiếckhăntu-banđenHồigiáo.Hắnnhìnxuốngngườibịbịtmắttrướchắnbằngđôimắtchẳngbiểuhiệnđiềugìngoàisựtrốngrỗngmênhmôngnhưhangtối.Hắnlùilạiđằngsaumộtbướcvàgiơnòngsúnglên.Gívàosaugáyngườiđangquỳ.Trongmộtkhoảnhkhắc,nắngnhạtchiềutàhắtlênmàukimloạilấplánh.

Khẩusúnggầmlênmộttiếngchóitai.Tôidõitheonòngsúngtheovòngcungngượclên.Tôithấybộmặtsau

bụmkhóiđangxoáytròntừhọngsúng.Tôilàngườiđànôngtrongchiếcáovestrằnri.

Tôitỉnhgiấcvớimộttiếngthétbịnghẹnlạitronghọng.Tôibướcrangoài.Đứngtrongánhtrăngbàngbạccủavầngtrăngkhuyết

mộtnửavànhìnlênbầutrờilấmtấmnhữngvìsao.Dếkêurâmrantrongbóngđêmbịtbùngvàmộtluồnggióàoquacáckhómcây.Đấtlạnhgiádướiđôichântrầncủatôivàbấtchợt,lầnđầutiên,từlúcchúngtôivượtquabiêngiớitôicảmthấynhưtôiđãtrởvề.Saubaonămấy,tôilạitrởvềquêhương,đangđứngtrênđấtđaicủatổtiêntôi.ĐólàmảnhđấtnơicụtôiđãcướibàvợthứbamộtnămtrướckhibịcáichếttrongtrậndịchtảxảyraởKabulnăm1915cướpđi.Cuốicùngthìcụbàcũngsinhchocụmộtngườicontraimàhaibàvợtrướckhôngcóđược.ĐólàmảnhđấtmàôngnộitôiđãthamgiavàomộtchuyếnđisăncùngvớiquốcvươngNadirShahvàbắnđượcconnai.Mẹtôiđãchếttrênmảnhđấtấy.Vàtrênmảnhđấtấytôiđãgiànhgiậtđểcóđượctìnhyêucủachatôi.

Tôingồidựalưngvàobứctườngđấtsétcủangôinhà.Mốitìnhmáumủtôibấtchợtcảmthấyđốivớimảnhđấtcũnàylàmtôingạcnhiên.Tôirađiđãkhálâu,đủđểquênvàbịlãngquên.Tôiđãcómộtmáiấmtrênmộtmảnhđấtcólẽcũngnhưmộtdảithiênhàkhácđốivớinhữngngườiđangngủbênkiabứctườngtôiđangdựađây.Tôinghĩtôiđãquênmảnhđấtnày.Nhưngtôiđãkhôngquên.Và,dướiánhtrăngsángtrắngnhưxươngcủavầngtrăngkhuyếtnửa,tôicảmthấyAfghanistanđangngânngadướichântôi.

CóthểAfghanistanđãkhônghềquêntôi.TôinhìnvềphíaTâyvàngạcnhiênthấy,đâuđóbênkianhữngdãynúi,Kabulvẫntồntại.Nóthựcsựvẫntồntại,khôngchỉlàmộtkýứcxưacũ,hoặcnhưđầuđềcủamộttruyệncủahãngA.P[120]trêntrang15củatờBiênniênkýSanFrancisco.

Đâuđóbênkianhữngdãynúiấy,vềphíaTây,yênngủthànhphố,nơiđứaemmôihẻcủatôivàtôitừngđuadiều.Đâuđóbênấy,ngườiđànôngbịbịtmắttronggiấcmơcủatôiđãchếtmộtcáichếtkhôngcầnthiết.Mộtlần,bênkianhữngdãynúiđó,tôiđãtừnglựachọn.Vàgiờđây,mộtphầntưthếkỷsau,sựlựachọnđólạiđặttôitrởlạiđúngtrênmảnhđấtnày.

Tôiđangđịnhtrởvàothìnghethấynhữngtiếngnóitừtrongnhà.TôinhậnramộttrongnhữnggiọngnóiấylàcủaWahid.

-…Chẳngcòngìcholũtrẻ.-Chúngtađóinhưngchúngtakhôngphảilànhữngkẻdãman!Ôngấylà

khách!Tôinênlàmgìnào?–Anhtanóibằngmộtgiọngcăngthẳng.-…ngàymaitìmcáigìđó.–Ngườiđànbànói,gầnnhưrơinướcmắt.–

Embiếtchoconăncáigì…Tôikiễngchânrónrénlảngraxa.Lúcnàytôimớihiểutạisaolũtrẻ

khôngtỏraquantâmtớichiếcđồnghồcủatôichútnào.Chúngchẳnghềchămchúnhìnvàochiếcđồnghồ.Chúngchỉchămchúnhìnvàothứcăncủatôi.

Chúngtôichàotạmbiệtnhauvàosángsớmhômsau.TrướckhitrèolênchiếcLandCruiser,tôicảmơnWahidvềlònghiếukháchcủaanh.Anhchỉvàongôinhànhỏbéphíasaumìnhvànói:

-Đâylànhàcủaông.Bađứatrẻđứngởbậccửaquansátchúngtôi.Đứabénhấtđangđeochiếc

đồnghồ,nólủnglẳngquanhcổtaybétẹocủathằngbé.Tôiliếcnhìnvàochiếcgươngchiếuhậukhixechạy.Wahidđứngquây

quầncùngmấyđứacontraitrongđámbụixecuốntunglên.Tôichợtnghĩ,ởmộtthếgiớikhác,nhữngđứatrẻđósẽkhôngquáđóiđếnnỗikhôngđủsứcđuổitheochiếcxe.

Sángsớmhômđó,khitinchắckhôngcóainhìn,tôiđãlàmmộtviệchaimươisáunămtrướcđâytôitừnglàm:nhétmộtnắmtiềnnhàunátdướicáiđệm.

Chương20Faridđãnhắcnhởtôi.Hắnđãnhắcnhở.Nhưng,hoárahắnchỉphíhơi.Chúngtôiđangchạyxuốngmộtconđườngđầyhốbomđạnuốnlượntừ

JalalabadđếnKabul.Lầntrước,tôiđãđiquaconđườngnàytrongmộtchiếcxetảichemuibạttheohướngngượclạiBabađãsuýtbịmộtthằngsĩquanRoussisaythuốcphiệnhátlàmnhảmbắn–Babađãlàmtôiphátđiênđêmđó,làmtôiquáhoangmang,vàquáđỗitựhào.HànhtrìnhgiannangiữaKabulvàJalalabad,cuốcxexócnhóitậnxương,lảođảochạyxuốngconđèochênhvênhngoằnngoèogiữanhữngváchđá,nayđãtrởthànhmộtdiniệm,mộtdiniệmvềhaicuộcchiếntranh.Haimươinămtrước,tôiđãtậnmắtthấyđượcphầnnàocuộcchiếntranhđầutiên.Nhữngvậtlưuniệmtànkhốccủanórảirácdọcđường:nhữngxácxetăngXôviếtcổlỗbịbắncháy,nhữngxetảiquânsựbịlậtnhàohangỉ,mộtchiếcxejeepNgabẹprúmrólộnnhàoxuốngkhenúi.Cuộcchiếnthứhai,tôiđượcxemtrênmànhìnhtivi.Vàgiờđây,tôiđangxemnóquaconmắtcủaFarid.

Đánhtayláimộtcáchnhànnhãtránhnhữngổgàởgiữaconđườnghưnát,Faridtỏrathạotaynghề.Hắntrởnênthíchchuyệngẫunhiềuhơn,từlúcchúngtôinghỉđêmởnhàWahid.Hắnbắttôiphảingồilênchiếcghếcủaphụxeđểnhìntôikhihắnnói.Hắncũngđãcườimộtvàilần.Vừađiềukhiểntayláibằngbàntaycụtngón,hắnvừachỉchotôinhữngngôilàngvớinhữnglềuđấtdọcđường,nơihắntừngquenbiếtcưdânởđấynhữngnămtrước.Hắnnói,phầnlớnbọnhọhoặcđãchếthoặcsốngtrongnhữngtrạidicưởPakistan.

-Vàđôikhi,chếtcònmaymắnhơn,–hắnthêm.Hắnchỉvềphíanhữnggìcònlạivụnnátvàcháyxémcủamộtngôilàngnhỏ.Lúcnàynóchỉlàmộtđốngnhỏnhữngbứctườngđensìkhôngmái.Tôithấymộtconchóđangnằmngủventường.Faridnói:

-Trướcđâytôicómộtngườibạnởđó.Anhtalàthợchữaxeđạprấtgiỏi.Anhchơitrốngvỗcũngrấthay.BọnTalibanđãgiếtanhấy,cảgiađìnhanhấyvàđốtcháycảlàng.

Chúngtôichoxechạyquangôilàngcháy,vàconchóvẫnkhôngcửđộng.

Ngàytrước,xechạytừJalalabadđếnKabulmấthaitiếng,cólúccòníthơn.FaridvàtôiphảimấtbốntiếngmớitớiđượcKabul.Vàkhichúngtôitới…FaridđãnhắcnhởtôingaysaulúcvượtquađậpMahipar:

-Kabulkhôngcònnhưôngnhớđâu.-Tôicũngnghenóithế.Faridnhìntôi,mắtnhưmuốnnói:nghekhông

giốngnhưthấyđâu.Vàhắnđãđúng.BởivìkhiKabulcuốicùngđãtrảiratrướcmắtchúngtôi,tôitinchắc,tuyệtđốichắcrằnghắnđãrẽnhầmđườngđâuđó.Faridchắchẳnđãthấynétmặthoangmangcủatôi.Đưađónnhiều

ngườiluitớiKabul,hắncólẽđãtrởnênquenthuộcvớinétmặtấycủanhữngngườitừlâukhôngđượcthấyKabul.Hắnvỗnhẹlênvaitôivàcấmcẳnnói:

-Chàomừngđãtrởvề.***Rácrưởivàănmày.Nhìnchỗnào,tôicũngthấythế.Tôivẫnnhớrõ

nhữngngườiănmàyngàyxưa–BabaluônluônmangtheomộtnắmtúhụtiềngiấyAfghanchỉđểchohọ.Tôichưabaogiờthấyôngtừchốimộtngườibánhàngrong.Giờđây,họvẫnngồixổmtạimọigócphố,quấnmìnhtrongnhữngbaotảinâuráchrướitaycáubẩnchìaraxinmộtđồngxu.Vàănmàybâygiờphầnlớnlàtrẻem,gầygò,mặtkhắckhổ,nhiềuđứachỉchừngdămsáutuổi.Chúngngồitronglòngnhưngngườimẹmặcburqadọctheonhữngrãnhnướcởcácgócphốnhộnnhịpvàhát“Bakhshesh,Bakhshesh!”[121].Vàmộtđiềugìkhácnữa,mộtđiềumàlúcđầutôiđãkhôngđểýtới:Hiếmthấyđứanàotronghơnchúngngồicùngmộtngườiđànônglớntuổi–chiếntranhđãbiếnnhữngôngbốthànhmónhàngkhanhiếmởAfghanistan.

ChúngtôiđangchoxechạytheophíaTâytớiquậnKarteh–Seh,trênmộtconđườngtheonhưtôinhớlàmộtđạilộchínhvàonhữngthậpniênbảymươi:JadehMaywand.NgayởphíaBắcchúngtôilàconsôngKabulkhôcạnphơilòng.TrênnhữngdãyđồivềphíaNamvẫntrơrabứctườngthànhcổđổnát.NgayởphíaĐôngbứctườngthànhlàPháođàiBalaHissar–mộtkhuthànhcổmàTổngtưlệnhDostumđãchiếmnăm1992,trênrặngnúiShirdalwaza.VẫntừnhữngngọnnúiđólựclượngMujahedinđãbắntênlửanhưmưavàoKabultừ1992đến1996,giángxuốngbaonhiêuthiệthạimàlúcnàytôimớiđangthấytậnmắt.RặngnúiShirdarwazatrảidàisuốtconđườngphíaTây.Chínhtừnhữngngọnnúiđómàtôinhớ,trậnnãđạnTopehchasht–“pháotrưa”.NgàynàopháocũngnổđểbáođúngtrưavàcũnglàtínhiệukếtthúcthờigianănchaybanngàytrongthángRamadan.Anhthườngnghetiếnggầmcủacácloạipháokhắpthànhphốtrongnhưngngàyđó.

-TôivẫnthườngđếnJadehMaywandkhicònlàmộtđứatrẻ,–tôilẩmbẩm.–Ởđấyvốncónhữngcửahiệuvàkháchsạn.Nhữngđènhuỳnhquangvàcáctiệmăn.TôivẫnthườngmuadiềucủamộtônggiàtênlàSaifo.ÔngấymởmộtcửahàngbándiềunhỏcạnhSởchỉhuycảnhsátcũ.

-Sởchỉhuycảnhsátvẫncònởđó,–Faridnói.–Cảnhsátkhônghềthiếuởthànhphốnày.NhưngôngsẽkhôngthấydiềuhoặchàngbándiềunàoởJadehMaywandhaybấtkỳnơinàokhácởKabul.Nhữngngàyấyđãquarồi.

JadehMaywandđãbiếnthànhmộtlâuđàicátkhổnglồ.Nhữngtoànhàchưađổhầunhưkhôngcònđứngvững,vớimáisậpxuốngvàtườngkhoanbằngđạntênlửa.Nhiềudãynhàhoàntoànbịxoásạchthànhgạchđávàvôi

cátngổnngang.Tôithấydấutíchcủavếtđạnkhoanđãbịchônvùimộtnửaởmộtgócmộtđốnggạchvụn.Cònđọcđược:UỐNGCoca.Tôithấylũtrẻchơiđùatrongcảnhhoangtàncủamộttoànhà,khôngcòncửasổgiữađámlởmchởmnhữngchâncộtgạchvàđá.Nhữngngườiđixeđạpvànhữngxelừakéolượnbênbọntrẻ,nhữngconchólạc,vànhữngđốnggạchvỡ.Mộtlớpkhóibụilượnlờkhắptrênthànhphố,bayquasôngthànhmộtđámkhóiđơnđộcbốclêncao.

-Câycốiđâuhếtcả?–Tôihỏi.-Ngườitachặtxuốnglàmcủisưởichomùađông.–Faridnói.–Bọn

Shorawicũngchặtmấtrấtnhiều.-Tạisaovậy?-Nhữngtaybắntỉanấptrongđó.Mộtnỗibuồntrànvàolòngtôi.TrởvềKabulgiốngnhưvấpphảimột

ngườibạncũđãquênvàthấyđờiđãphũphàngvớibạn,bạnđãtrởthànhvôgiacưvàcơcực.

-ChatôixâymộttrạimồcôiởShar-e-Kohna,thànhphốcũ,vềphíaNamnơinày.–Tôinói.

-Tôinhớcáitrạiấy,–Faridnói–Nóbịpháhuỷmấynămrồi.-Anhcóthểchoxeđỗlạikhông?–Tôinói.–Tôimuốnđảoquađâymột

lúc.Faridchoxeđỗdọctheolềđường,trênhẻmphố,gầnmộttoànhàhoangđổnátkhôngcócửa.

-Ngôinhàđóvốnlàmộtcửahiệutândược.–Faridlẩmbẩmkhichúngtôirakhỏixe.

ChúngtôiđibộquaylạiJadehMaywandvàrẽphải,đithẳngvềhướngTây.

-Mùigìấynhỉ?–Tôinói.–Mùigìđólàmtôichảynướcmắt.-Mùidiesel,–Faridđáp.–Cácmáyphátđiệncủathànhphốluônluôn

hụttảivàmọingườidùngdầudiesel.-Dieselư.Anhcónhớngàyxưaphốnàysựcmùigìkhông?Faridmỉmcười:-Kabob.-Cừunonkabob,–tôinói.-Cừunon,–Faridnói,nhưđangnếmtừđótrongmiệngmình.–Nhưng

kẻduynhấtởKabulđượcăncừunonbâygiờlàbọnTaliban.–Hắnkéoốngtayáotôi.–Nóicáigìkhácđi.

Mộtchiếcxelạigầnchúngtôi.Faridnóinhỏ:-Bọnrâuxồmtuầntra.ĐólàlầnđầutiêntôinhìnthấybọnTaliban.Tôiđãtừngthấychúngtrên

tivi,trênInternet,trênbìacáctạpchívàtrênnhữngtờnhậtbáo.Nhưnglúcnàytôiđãởđây,cáchchúngkhôngđếnmườilămmét,tựnhủrằngcáivịbấtngờtrongmiệngmìnhkhôngphảilànỗisợthuầntuý,nỗisợtrầntrụi.Tự

nhủthịtdatôiđãkhôngbấtngờcorúmsátvàoxươngvàtimtôikhôngđậpliênhồi.Chúngđãđếnđâyrồi.Trongtoànbộvinhquanhcủachúng.

ChiếcxetảinhỏhiệuToyotachậmrãiđiquachúngtôi.Mấytêntrẻtuổimặtđằngđằngsátkhí,súngKalashnikovlủnglẳngtrênvai,ngồichồmhỗmtrongbuồnglái.Tấtcảđềuđeorâuvàchítkhăntu-banmàuđen.Mộttêntrongbọnchúngdangămđen,chớmtuổihaimươi,lôngmàyrậmcaucóđangquayquaychiếcroitrongtayvàvútmạnhvàothànhxemộtcáchnhịpnhàng.Đôimắtđưađiđưalạichiếuvàotôi.Gămlấycáinhìnchằmchằmcủatôi.Tôichưabaogiờcảmthấymìnhquátrầntrụitrongcảcuộcđờitôiđếnthế.RồitênTalibannhổnướcbọtdínhthuốclá,vànhìnđichỗkhác.Lúcđótôimớithấylạithởđược.ChiếcxetảinhỏlănbánhxuốngđạilộJadehMaywand,đểlạiđằngsaumộtlớpmâybụi.

-Ônglàmsaothế?–Faridgiậndữrítlên.-Cáigì?-Đừngbaogiờnhìnchằmchằmvàobọnchúng!Ôngcóhiểutôinói

không?Đừngbaogiờ!-Tôicóđịnhthếđâu,–tôinói.-Bạnôngnóiđúngđấy,agha.Chẳngkhácgìônglấygậychọcmộtcon

chóđiên.–Aiđónói.Tiếngnóimớinàylàcủamộtônggiàănmàychânkhôngđangngồitrên

bậcthềmmộttoànhàđổnátvìđạnpháo.Ôngmặcmộtchiếcchapanđãcũsờn,ráchtươmvàđộimộtchiếckhăntu-bancáubẩn.Mimắttráicủaôngcụpxuốngmộtcáihốcmắtrỗng.Vớibàntayviêmkhớp,ôngchỉvềhướngchiếcxetảiđỏđãđi:

-Chúngláixenhìnquanhquẩn.Nhìnvàhyvọngaiđókhiêukhíchchúng.Sớmmuộngìaiđócũngbuộclòngphảilàmtheoýchúng.Rồilũchómởtiệcvàcuốicùngsựbuồnchánhàngngàyvỡbungra,mọingườiđềunói“Allah–u–Akbar!”Trongnhữngngày,khichẳngaiphạmtội,lạiluôncóbạolựctheongẫuhứng,phảikhôngnào?

-KhibọnTalibanđếngầncứnhìnxuốngchânấy,–Faridnói-Bạnôngkhuyênnhưvậylàđúngđấy,–ônggiàănmàyphụhoạtheo.

Ônghorũrượivànhổvàochiếckhăntaybẩn.–Thứlỗichotôi,nhưngôngcóthểsansẻchotôivàiđồngAfghanikhông?–Ôngthở.

-Bas.Tađithôi.–Faridvừanóivừakéocánhtaytôi.TôitraochoônggiàmộttrămnghìnđồngAfghani,ngangvớikhoảngba

đôlagìđó.Khiôngngảđầuvềphíatrướccầmtiền,mùihôi–chuanhưsữachuavàmùiđôichânmấytuầnkhôngrửaxộcvàomũitôi–làmnhữngthứchứatrongbụngtôicuộnlên.Ôngvộigiắttiềnvàothắtlưng,conmắtđộcnhấtđảoquađảolại:

-XinvôcùngcảmtạlòngnhânđứccủaAghasahib.-ÔngcóbiếttrạimồcôiởKarteh-Sehởđâukhông?

-Khôngkhótìmđâu,ởngayphíaTâyĐạilộDarulamanấy,–Ôngnói.–LũtrẻđượcchuyểntừđâyđếnKarteh-Sehsaukhicáitrạimồcôicũbịtrúngtênlửa.Khácgìcứuaiđókhỏichuồngsưtửvànémvàochuồnghổ.

-Cảmơn,Agha,–tôinói.Tôiđãtoanquayđi.-Đâylàlầnđầutiên,phảikhông?-Tôixinlỗikhôngrõýông?-LầnđầutiênônggặpmộtthằngTalib.Tôikhôngnóigì.Ônggiàănmàygậtđầumỉmcười.Đểlộramộtnhúm

răngcònlại,tấtcảđềuquặpvàovàvàngkhè.Ôngnói:-TôinhớlầnđầutiêntôithấychúngtrànvàoKabul.Thậtlàmộtngàyvui

sướngbiếtbao!Chấmdứtsựgiếtchóc!Wahwah!Chàchà!Nhưnggiốngnhưnhàthơnói:“Tìnhyêucóvẻkhôngranhgiớithếnào,lạigâyphiềnnãothếấy.”

Mộtnụcườinởtrênmặttôi:-Tôibiếtcâuthơấy.ĐólàcủaHãfez.-Vâng,đúngvậy,–ônggiàđáplại.–Tôibiếtmà.TôivốndạyHãfezở

trườngĐạihọc.-TrướcôngdạyởtrườngĐạihọc?Ônggiàho:-Từnăm1958đếnnăm1996.TôidạyHãfez,Khayyám,Rumi,Beydel,

Jami,Saadi.TôicũngđãlàkháchthỉnhgiảngởTeheran,đólànăm1971.TôigiảngvềBeydelthầnbí.Tôivẫnnhớtấtcảđềuđứnglênvàvỗtaythếnào.Ha!–Ônglắcđầu.–Nhưngôngđãnhìnthấylũthanhniêntrênchiếcxetảiđó.ÔngnghĩchúngcóthấychútgiátrịnàoởchủnghĩaSufi[122]?

-MẹtôicũngđãdạyởtrườngĐạihọc,–tôinói.-Tênbàlàgì?-SoflaAkrami.Conmắtôngnhưsánglênquatròngmắtmờđặcvìbệnhđụcthuỷtinh

thể:-Cỏdạisamạcsốngdai,nhưnghoaxuânnởrồihéorũ.Càngtaonhã,

càngcaoquý,cànglàbikịch.-Ôngbiếtmẹtôi?–Tôivừahỏivừaquỳtrướcônggià.-Vâng,đúngvậy,–ônggiàănmàynói.–Chúngtôithườngngồivàtrò

chuyệnsaugiờgiảng.Lầncuốicùnglàmộtngàymưagióngaytrướckỳthitốtnghiệp,khichúngtôichianhaumộtkhoanhbánhhạnhnhântuyệtvời.Bánhhạnhnhânvớitrànóngvàmậtong.Lúcđó,bàrõràngđãchớmmangthai,vàvìthếtrônglạicàngđẹphơn.Tôikhôngbaogiờquênnhữnggìbàđãnóivớitôihômấy.

-Sao?Làmơnnóichotôibiếtđi.Babađãluônmiêutảmẹtôichotôinghebằngnhưngnétchungchung

như“làmộtphụnữvĩđại.”Nhưngnhữnggìtôikhaokhátlạilànhữngchi

tiếtkia:tócmẹlấplánhtrongánhnắngrasao,mẹthíchănloạikemcómùivịnào,nhưngbàihátmẹthíchngâmnga,mẹcócắnmóngtaykhông?Babamangnhữngkỷniệmvềmẹxuốngmộcùngvớiông.Cóthểnhắcđếntênmẹsẽlànhắcđếntộilỗicủaông,vềnhữnggìôngđãlàmngaysaukhibàchết.Hoặccũngcóthểmấtmátcủaôngquálớn,nỗiđaucủaôngquásâu,ôngkhôngthểchịunổikhinóivềmẹ.Cóthểlàcảhai.

-Bànói:“Tôirấtsợ”.Tôihỏi:“Tạisao?”,vàbànói:“Tạitôihạnhphúcquásâuđậm,TiếnsĩRasulạ.Hạnhphúcnhưthếlàđángsợ.”Tôihỏibàtạisao,vàbàbảo:“Ngườitachỉđểôngđượchạnhphúcđếnthếkhinàongườitachuẩnbịlấyđimộtcáigìđócủaông.”Vàtôibảo“Thôiđi,bàđừngnóinữa.Mấythứngốcnghếchnàyđủrồi.”

Faridnắmcánhtaytôi,nhẹnhàngnói.-Amiragha,chúngtanênđithôi.Tôigỡtayra:-Còngìnữa?Mẹtôinóigìnữa?Nétmặtônggiàdịulại.-Tôimongtôinhớđượcchoông.Nhưngtôikhôngnhớ.Mẹôngrađiđã

quálâu,vàkýứccủatôiđãtantànhnhưnhữngtoànhànày.Tôirấttiếc.-Thìmộtđiềunhỏthôi,điềugìcũngđược.Ônggiàmỉmcười:-Tôisẽcốnhớvàđólàmộtlờihứa.Hãyquaylạitìmtôi.-Cảmơnông,–tôinói.–Cảmơnôngnhiềulắm.Vàtôibiếtơnthậtsự.

Lúcnày,tôiđãbiếtmẹtôithíchănbánhhạnhnhânvớimậtongvàtrànóng,biếtbàđãtừngcólầndùngtừ“sâuđậm”,biếtbàđãtừnglongạivềhạnhphúccủabà.TôiđãvừađượcbiếtvềmẹtôitừmộtônggiàlangthangtrênđườngphốnhiềuhơnnhữnggìtôitừngbiếttừBaba.

BướctrởlạichiếcxetảikhôngaitrongchúngtôibìnhluậngìvềnhữngđiềuphầnlớnnhữngngườikhôngphảiAfghansẽcoinhưmộtsựtrùnghợpkhôngthểcó,rằngmộtônglãolangthanglạibấtngờbiếtvềmẹtôi.Bởivìcảhaichúngtôiđềubiếtrằng,ởAfghanistan,vàđặcbiệtlàởKabul,điềuphilýnhưthếlàchuyệnbìnhthường.Babavẫnthườngnói:“ĐembỏhaingườiAfghanchưabaogiờgặpnhauvàomộtphòngmươiphút,thểnàohọcũngdòra,họcóquanhệvớinhaunhưthếnào.”

Chúngtôibỏônggiàngồilạitrênbậcthềmcủatoànhàđó.Tôiđãđịnhnhậnlờiđềnghịcủaông,quaylạixemliệuôngđãbớilênthêmnhữngchuyệnnàonữavềmẹtôi.Nhưngtôichẳngbaogiờgặplạiôngnữa.

ChúngtôitìmthấytrạimồcôimớiởphầnphíaBắcKarteh-Seh,dọctheobờconsôngKabulkhôcạn.Đólàmộtkhunhàmáibằng,kiểutrạilính,vớinhữngbứctườngđổnátvàcửasổbằngvángỗ.Trênđườngtớiđây,FaridđãbảotôirằngKarteh-SehlàmộttrongnhữngkhuvựcbịchiếntranhtànphánhiềunhấtởKabul,vàngaykhichúngtôibướcrakhỏixe,chứngtíchtràn

ngậpkhắpnơi.Nhữngđườngphốlỗchỗbomđạn,haibênlàtàntíchcủanhữngtoànhàbịđạnpháotànphávànhữngngôinhàbỏhoang.Chúngtôiđiquamộtkhungxeôtôhangỉbịlậtngửa,mộtchiếctivikhôngcònmànhìnhbịvùiphânnửatrongđốnggạchvụn,mộtbứctườngvớinhữngchữxịtsơnđenZENDABADTALIBAN!TalibanMuônnăm!

Mộtngườiđànônghóitrán,thấpbé,râuxồmhoarâmmởcổng.Ôngtamặcchiếckhoácráchtãbằngvảituýt,độimũchỏm,đeocặpkínhmắtsứtmẻ.Saumắtkínhlàđôimắtnhỏnhưhaihạtđậuđen,lướttừtôisangFarid:

-Salaamalykum.-Salaamalykum,–tôichàolạivàđưachoôngxemtấmảnh.Polaroid.–

Chúngtôiđangđitìmthằngbénày.Ôngtaliếcvộitấmảnh:-Tôirấttiếc.Tôichưabaogiờtrôngthấynó.-Ônghầunhưkhôngnhìnkỹtấmảnh,ôngbạn,–Faridnói.–Tạisaoông

khôngnhìnkỹhơn?-Loftan[123],–tôithêm.Ngườiđànôngđứngsaucửacầmlấytấmảnh.Ngắmnghíamộtlúc,trả

lạichotôi:-Không,rấttiếc.Tôibiếttừngđứabétrongcáiviệnnày,nhưngthằngbé

nàytrôngkhôngquen.Giờthì,xinphépông,tôiphảilàmviệc.–ôngtakhépcửa,càichốtlại.

Tôigõgõvàocửa:-Agha,agha,làmơnmởcửa.Chúngtôikhôngcóýlàmhạigìđếnđứabé

đâu.-Tôiđãbảoôngrồi.Nókhôngcóởđây,–tiếngnóitừtrongcổngvọng

ra.–Bâygiờthìxinđicho.Faridbướclênbậccổng,tựatránvàođấy.-Ôngbạn,chúngtôikhôngphảilàbọnTalibanđâu,–hắnnóibằngmột

giọngnhẹnhàng,thậntrọng.–Ôngđicùngtôimuốnđemthằngbéđếnmộtnơiantoànhơnthôimà.

-TôitừPeshawarđến,–tôinói.–MộtngườibạntốtcủatôiquenbiếthaivợchồngtửtếngườiMỹđangtrôngnommộtnhàtừthiệnchotrẻconởđó.

Tôicảmthấyngườiđànôngvẫnởđằngsaucánhcửa.Cảmthấyôngtavẫnđứngđó,đangnghengóng,dodự,chọnlựagiữanghingờvàhyvọng.

Tôinóitiếp:-Ôngngheđây,tôibiếtbốcủaSohrab.TênlàHassan.Mẹnótênlà

Farzana.NógọibànólàSasa.Nóbiếtđọcbiếtviết.Vàbắnsúngcaosurấtgiỏi.Agha,cómộtlốithoát,mộthyvọngchothằngbé.Làmơnmởcửara.

Bênkiacửachỉcósựcâmlặng.-Tôilàanhtraicùngchakhácmẹvớibốnó,–tôinói.Mộtkhoảnhkhắctrôiqua.Rồitiếngchìakhoáláchcáchtrongổkhoá.

Ngườiđànôngmặtchoắtlạihiệnraởkhecửa.ÔngtahếtnhìntôiđếnFarid,

rồingượclại:-Cácôngđãnhầmmộtđiều.-Điềugì?-Nóbắnsúngcaosucựcgiỏi.Tôimỉmcười.-Nókhôngbaogiờrờithứđó.Đibấtkỳđâunócũnggiắtthứđóvàocạp

quần.NgườiđànôngchochúngtôivàotựgiớithiệulàZaman,giámđốctrại

mồcôi.Ôngnói:-Tôisẽđưacácôngđếnvănphòngcủatôi.Chúngtôiđitheoôngtaquanhữnghànhlangnhờtối,ảmđạm,ởđóbọn

trẻchântrần,mặcnhữngchiếcáolótthủnglỗchỗ,ráchnhưxơmướp,đangchơiquanhquẩn.Chúngtôiđiquanhữngcănphòngvớisànnhàchẳngcógìngoàichiếucóivàcửasổthìđóngkínbằngnhữngtấmnhựadẻo.Nhữngkhunggiườngsắtphầnlớnkhôngcóđệm,choánhếtchỗtrongphòng.

-Cóbaonhiêutrẻmồcôiởđây?–Faridhỏi.-Nhiềuhơnsốphòngchúngtôicó.Khoảnghaitrămnămmươicháu.–

Zamanngoáilạinói,nhưngkhôngphảitấtcảbọnchúngđềuyateem[124].Nhiềuđứatrẻchỉmấtchatrongchiếntranh,mẹchúngkhôngnuôiđượcchúngvìbọnTalibankhôngchophéphọđilàm.Vìvậyhọđemconđếnđây.

Ôngphẩytayvàrầurĩnóithêm:-Nơiđâytốthơnhèphố,nhưngcũngchẳnghơnlàmấy.Khunhànàyđâu

cóđượcxâyđểở–nóvốnlàcáikhochứahàngcủamộtxưởnglàmthảm.Vìvậyởđâykhôngcónướcnóngvàhọđãđểchogiếngcạnkhô,–ônghạgiọng.–TôicũngđãyêucầubọnTalibanchotiềnđàomộtcáigiếngmới,baonhiêulầntôicũngchẳngnhớnổinữa,rồichúngchỉquayquaychuỗitrànghạtcủachúngvàbảotôikhôngcótiền,–ôngcườikhẩy.–Khôngcótiền.

Ôngchỉmộtdãygiườngkêdọctường:-Chúngtôikhôngcóđủgiườngvàcũngkhôngđủđệmchosốgiườngấy.

Tệhơn,chúngtôicònkhôngđủcảchăn,–ôngchỉchotôimộtbégáiđangnhảydâyvớihaiđứacontrai.–Ôngthấyconbéchứ?Mùađôngnămngoái,lũtrẻphảiđắpchungchănvớinhau.Anhnóchếttrầntruồng,–ôngbướctiếp.–Lầnmớiđây,tôikiểmtratrongkho,gạocungcấpchỉcònchưađủmộttháng,vàkhigạohết,lũtrẻsẽphảiănbánhmìvàuốngtràvàobữađiểmtâmsángvàbữatối.

Tôiđểýthấyôngkhôngnóiđếnbữatrưa.Ôngdừngbướcvàquaylạibảotôi:

-Ởđâychỉlàmộtchốnnươngthânrấtnhỏbé,hầunhưkhôngthựcphẩm,khôngquầnáo,khôngnướcsạch.Nhữnggìmàtôiđượccungcấpthừađủởđâylàlũtrẻbịmấttuổithơ.Nhưngbikịchlạiởchỗ,nhữngđứatrẻnàylànhữngđứamaymắn.Chúngtôiđãômđồmquákhảnăngvàngàynàotôi

cũngphảitừchốicácbàmẹmangcontới.–Ôngbướcmộtbướclạigầntôi.–ÔngbảocóhyvọngchoSohrab?Tôicầumongôngkhônglừadối,Agha.Nhưng…ôngcóthểbịmuộnquámấtrồi.

-Ôngbảosao?Zamanđảomắt:-Đitheotôi.Nhữnggìđượcchấpnhậnnhưphònggiámđốcchỉlàbốnbứctườngtrần

trụinứtnẻ,mộtcáichiếutrênsànnhà,mộtcáibàn,haichiếcghếgấp.TronglúcZamanvàtôingồixuống,mộtconchuộtcốngmàuxámthòđầurakhỏimộtcáihangtrongtườngvàvụtchạyngangquacănphòng.Tôicorúmlạikhinókhịtkhịtvàogiàytôi,rồigiàyôngZaman,vàchạyvụtquacửa.

Tôihỏi:-Ôngnóicóthểđãquámuộnlàýthếnào?-Ônguốngmộtchútchainhé.Tôicóthểphamờiôngmộttách.-Không,cảmơnông.Tôimuốnchúngtanóichuyệnhơn.Zamanngảlưngvàochiếcghế,khoanhtaytrướcngực:-Nhữnggìtôiphảinóivớiôngkhôngvuivẻgìđâu.Chưakểcóthểrất

nguyhiểm.-Choai?-Ông.Tôi.Vàtấtnhiên,cảSohrab,nếukhôngphảiđãquámuộn.-Tôicầnphảibiết,–tôinói.Ôngtagậtđầu:-Ôngđãnóithếthìđược.Nhưngtrướchết,tôimuốnhỏiôngmộtcâu:

ôngcómuốntìmcháuônglắmkhông?Tôinghĩtớinhữngtrậnđánhnhautrênđườngphốmàchúngtôithường

thamgiakhicònlànhữngđứatrẻ,lầnnàoHassancũngchốnglạichúngvìtôi,mộtchọihai,đôikhimộtchọiba.Tôithườngnhănmặtvàđứngxem,cũngmuốnxôngvàolắm,nhưngluônluôndừnglạingay,luônluônbịcáigìđógiữlại.

Tôinhìnrahànhlang,thấymộtđámtrẻđangnhảymúatheovòngtròn.Mộtbégáinhỏ,chântráibịcụtđếndướigối,ngồitrênmộtcáiđệmnhưổchuộtđangxem,mỉmcườivàvỗtaytheonhữngđứatrẻkhác.TôithấyFaridcũngđangnhìnbọntrẻ,bàntaycụtngóncủahắnthõngxuốngbênsườn.TôilạinhớtớinhữngđứacontraicủaWahid,và…tôinhậnramộtđiều:TôisẽchưarờikhỏiAfghanistanchừngnàochưatìmđượcSohrab.Tôinói:

-Xinbảochotôibiếtnóởđâuđi.Zamancứchằmchằmnhìntôimãi.Rồiônggậtđầu,nhặtcáibútchìlên,

quayquaygiữacácngóntay:-Đừngđểtêntôidínhdángđếnchuyệnnày.-Tôixinhứa.Ônggõgõcáibútchìlênbàn:

-Mặcdầuôngđãhứa,tôivẫnnghĩtôisẽsốngmàhốitiếcvềđiềunày,nhưngcólẽđànhvậythôi.Dẫuthếnàotôicũngđángnguyềnrủarồi.NhưngnếucóthểlàmđượcmộtđiềugìđấychoSohrab…tôisẽnóichoôngbiết,bởivìtôitinông.Ôngcócáinhìncủamộtngườiđangtuyệtvọng.Ônglặngđimộtlúclâurồilẩmbẩm:

-CómộttênquanchứcTalib.Mộtvàithánghắnlạiđếnthămmộtlần.Hắnmangtheotiềnmặt,khôngnhiều,nhưngcònhơnlàkhôngcógì.Ôngđảomắtnhìntôirồilạinhìnđichỗkhác:

-Hắnthườngđemmộtbégáiđi.Nhưngkhôngthườngxuyên.-Vàôngchophépviệcđó?–Faridhỏiphíasautôi.Hắnbướcđếncạnh

bàn,ápsátvàoZaman.-Tôicósựlựachọnnàonữa?–ÔngZamanđáptrả.Ônglùikhỏichiếc

bàn.-Ônglàgiámđốcởđây,–Faridnói.–Côngviệccủaônglàchămnom

bảovệlũtrẻ.-Tôichẳngthểlàmgìđểngănchuyệnđólạiđược.-Ôngđangbántrẻcon!–Faridgầmlên.-Farid,ngồixuống!Bỏđi!–Tôinói.Nhưngtôiđãquáchậm.BởivìFaridbấtngờnhảyquabàn.Chiếcghếcủa

Zamanvăngra,khiFaridnhàolênôngvàghìmôngxuốngnềnnhà.ÔnggiámđốcthụitớitấpFaridtừdướilênvàkêulênnhữngâmthanhtắcnghẹn.Haichânôngđávàochiếcngănkéobànđãbịtuộtra,vànhữngtờgiấyvungvãikhắpnềnnhà.TôichạyđếngầnbànvàthấyđượctạisaotiếngkêucủaôngZamanbịnghẹnlại.Faridđangbópcổông.TôitúmlấyđôivaiFaridbằngcảhaitayvàkéomạnh.Hắngiậtrakhỏitaytôi.

-Đủrồi,–tôigầmlên.NhưngmặtFaridđãđỏphừngphừng,haimôihắnmímchặtlạivàkhinh

bỉhétlên:-Tôisẽgiếthắn!Ôngkhôngthểngăntôi!Tôisẽgiếthắn.-Bỏôngấyra!-Tôisẽgiếthắn!CócáigìđótronggiọngnóicủaFaridbảotôirằng,nếutôikhôngkịpthời

làmmộtđiềugìđó,tôisẽchứngkiếnkẻsátnhânđầutiêntrongđờitôi.-Lũtrẻđangxemđấy,Farid.Chúngđangxem,–tôinói.Cơvaicủahắncăngcứnglạidướihaitayđangtúmchặtcủatôivàtrong

giâylát,tôinghĩhắnvẫnđangvặncổôngZaman.Rồihắnquaylại,thấylũtrẻchúngđangđứngcâmlặngngaytrướccửa,taycầmtaynhau,mấyđứađangkhóc.TôithấynhữngcơbắpcủaFaridchùngra.Hắnbuôngtayra,đứngdậy.HắnnhìnxuốngôngZamanvànhổmộtbãinướcbọtlênmặtông.Rồihắnbướcrakhépcửalại.

Zamancốđứnglên,lấyốngtayáochùiđôimôichảymáu,launướcbọt

trênmá.Vừahovừathởkhòkhè,ôngđộichiếcmũchỏmlênđầu,đeokínhvàothìthấycảhaimắtđãvỡ,liềnbỏra.Ônglấyhaitaybưngmặt.Khôngaitrongchúngtôinóigìmộtlúclâu.

Cuốicùng,haitayvẫnchemặt,Zamannghẹnngàonói:-NómangSohrabđimộtthángnayrồi.-Ôngbảoônglàgiámđốcthếà–Faridnói.Zamanbuôngthõnghaitay:-Hơnsáuthángnaytôikhôngđượctrảlương.Tôikhánhkiệtvìphảibỏ

hếttiềndànhdụmđờitôirachitiêuchotrạimồcôinày.Mọithứtôikiếmđượcvàđượcthừakếtôiđềubán,đểduytrìcáinơiThượngđếbỏrơinày.ÔngnghĩtôikhôngcógiađìnhởPakistanvàIransao?Tôicóthếbỏchạynhưbấtkỳaikhác.Nhưngtôikhôngbỏchạy.Tôiởlại.Tôiởlạivìlũtrẻ,–ôngchỉraphíacửa.–Nếutôitừchốinómộtcháu,nósẽđemđimười.VìthếtôiđànhđểnólấymộtđivàđểThánhAllahphánxửnó.Tôiphảinuốtđilòngkiêuhãnh,nhậnđồngtiềnkhốnnạn…nhơnhuốcbẩnthỉucủanó.Đềrồicầmrakhuphốchợmuathựcphẩmcholũtrẻ.

Faridcắmmặtnhìnxuống.Tôihỏi:-Rồixảyrachuyệngìvớinhữngđứatrẻnómangđi?Zamanchùinướcmắtbằngngóntrỏvàngóncái:-Đôikhichúngtrởvề.-Nólàai?Làmthếnàođểchúngtôitìmđượcnó?–Tôihỏi.-NgàymaiđếnSânvậnđộngGhazi.Ôngsẽgặpnóvàogiữagiờ.Nólà

cáithằngđeokínhrâmấy.Ôngnhặtcáikínhvỡcủaônglên,chuyềntừtaynàyquataykhác:-Tôimuốncácôngđirangay.Lũtrẻđanghoảngsợ.Ôngđưachúngtôira.Khichiếcxeđikhỏi,tôinhìnthấyZamanquachiếcgươngchiếuhậu

cạnhxe,vẫnđứngởlốicổng.Mộtđámtrẻđứngvâylấyông,níuchặtgấuáosơmicủaông.Tôithấyôngđeođôikínhvỡvào.

Chương21ChúngtôivượtquasôngvàchoxechạyvềphíaBắcxuyênquaquảng

trườngPashtunistan.BabavẫnthườngđemtôinhàhàngKhyberănmóncừukabob.Toànhàvẫncònđứngvững,nhưngcửađãbịkhoábằngkhoátreo,cửasổvỡtanchữKvàchữRtrênbiểnhiệuđãmất[125].

Tôithấymộtxácngườichếtgầnnhàhàng.Chắclàtreocổ.Mộtngườiđànôngtrẻlủnglẳngdướiđầudâythừngbuộcvàoxànhà,mặtsưnglênvàxanhxám,áoquầnanhtamặctrongngàycuốiđờimìnhráchbươmvàthấmmáu.Hìnhnhưlàchẳngmấyaiđểýđếnanhta.

Chúngtôilặnglẽchoxechạyqua,vàthẳngđếnquậnWazir-AkbarKhan.Đâuđâu,tôicũngthấymộtlớpbụimùmịtbaophủlênthànhphốvànhữngtoànhàbằnggạchphơi.ĐikhỏivàidãynhàphíaBắcquảngtrườngPashtunistan,Faridchỉvàohaingườiđangnóichuyệnsôinổiởmộtgócphốđôngđúc.Mộttronghaingườitậptễnhmộtchân,chânkiacụtdướigối.Hắnđangômcáichângiảtronghaicánhtay.

-Ôngcóbiếthọđanglàmgìkhông?Mặccảcáichângiảđấy.-Hắnđangbánchângiảà?Faridgậtđầu:-Ôngcóthểkiểmđượcmộtmóntiềnkhakháởchợđen.Nuôilũconông

vàituầnlễ.Điềulàmtôingạcnhiên,phầnlớnnhàcửaởquậnWazir-AkbarKhanvẫncònmáivàtườngkhôngđổ.Thựcra,nhữngngôinhànàyvẫnnguyênhìnhdạngxinhđẹp,câycốivẫnlórangoàitường,vàđườngphốhầunhưkhôngrácrưởinhưởKarteh-Seh.Nhữngbiểnchỉđườngđãphainhạt,mộtsốxoắnlạivàbịđạnbắnthủng,vẫncònchỉđường.

-Nơinàykhôngđếnnỗitệlắm,–tôinhậnxét.-Cógìlạđâu,phầnlớnnhữngnhânvậtquantrọngsốngởđây.-Taliban?-Cảchúngnữa.–Faridnói.-Aikhácnữa?Anhtaláixeđưachúngtôivàomộtđườngphốrộnglềđườngkhásạch,

haibênlànhữngngôinhàcótườngvâyquanhphíabênkiađường.-NhữngnhânvậtđằngsaubọnTaliban.Nhữngbộnãothựcsựcủacái

chínhphủnày,nếuôngcóthểgọinónhưthế:NhữngtênẢrập,Chechens,Pakistan.–FaridnóirồichỉtayvềphíaBắc.–Phố15,lốiđó,đượcgọiSarak-e-Mehmana.PhốKhách.Khách,đólàtênchúnggọinhữngkẻsốngởđây.Tôinghĩmộtngàynàođấy,lũkháchđósẽđáibừalênthảmtrải.

-Tôinghĩphốấyđấy!–Tôinói.–Kiakìa!–Tôichỉvềphíacáimốcthườngvẫndùngđịnhhướngkhitôicònnhỏ.Babatừngbảo:Nếucóbaogiờconbịlạc,hãynhớphốcủachúngtalàphốcócáinhàmàuhồngởcuốiấy.Ngôinhàmàuhồngvớicáimáirấtdốctừnglàngôinhàduynhấtởkhunàyngàyxưacócáimàuđó.Nayvẫnthế.Faridngoặtlênphốđó.Tôithấyngay

ngôinhàcủaBaba.***Chúngtôitìmthấyconrùanhỏđằngsaunhữngbụitầmxuânởtrongsân.

Chúngtôikhôngbiếtlàmthếnàonólạiởđó,vàchúngtôiđangquáphấnkhíchđểmàbậntâmchuyệnvặtấy.TheoýkiếncủaHassan,mộtýhay,chúngtôisơnmainómàuđỏtươi.Nhưthếchúngtôikhôngbaogiờthấtlạcmấtnótrongbụirậm.Chúngtôigiảvờchúngtôilànhữngnhàthámhiểuliềumạng,đãkhámpháramộtconquỷkhổnglồthờitiềnsửtừmộtkhurừngnhiệtđớixaxôivàchúngtôimangnóvềchocảthếgiớixem.ChúngtôiđặtnótrongtoahàngbằnggỗmàôngAliđãđóngmùađôngnămtrướcchosinhnhậtcủacậu,giảvờđólàmộtchiếclồngthépkhổnglồ.Chúý,quáivậtthởralửa!Chúngtôiđiđềubướctrêncỏvàkéotoaxeđằngsauchúngtôi,quanhnhữngcâytáovàcâyanhđàotrởthànhnhữngtoànhàchọctrờivươncaođếntậnmây,baocáiđầuthòrakhỏihàngngàncửasổngắmnhìnquanhcảnhdiễnraởbêndưới.ChúngtôibướcquacâycầucongnhỏhìnhbánnguyệtmàBabaxâygầnmộtđámnhữngcâysung,nótrởthànhcâycầutreovĩđạinốiliềncácthànhphốvàcáiaonhỏbêndướitrởthànhmộtbiểnsóngcồn.Pháohoanổbêntrênnhữngcộtcầuđồsộvàbinhlínhvũtrangđứnghaibênchàochúngtôicùngnhữngdâycápthépkhổnglồđâmlêntrời.Conrùanhỏxóclênxócxuốngtrongkhoanglái,chúngtôikéotoahàngxungquanhlốixelượnvòngngoàicổngsắtvàđáplạisựchàođóncủacácnhàlãnhđạothếgiớikhihọvẫnđangđứngvàvỗtayhoanhô.ChúngtôilàHassanvàAmir,nhữngnhàphiêulưunổitiếng,nhữngnhàthámhiểmvĩđạinhấtthếgiới,xứngđángnhậnmộthuânchươngdanhdựvìhànhđộngcantrườngcủachúngtôi…

Tôithậntrọngbướclênlốixevàonơinhưngbãicỏdạilúcnàymọcxengiữanhưngviêngạchmàuđỏúa.TôiđứngbênngoàicánhcổngsắtngôinhàcủaBaba,cảmthấynhưmộtngườikháchlạ.Tôiđặthaitaylênnhữngsongsắthangỉ,nhớlạitôiđãchạyquachiếccổngnàyhàngngànlầnkhicònlàđứatrẻrasao,vìnhữngchuyệngiờchẳngcònnghĩalýgìkhiđóhìnhnhưlạivôcùngquantrọng.Tôichămchúnhìnvàotrong.

Lốixevàotừcổngtớisân,nơiHassanvàtôimùahèthườngtậpđixeđạpvàthaynhaungã,trôngkhôngrộngvàdàinhưtôinhớ.Nhựađườngnứtrathànhnhữngvếtngoằnngoèonhưtiachớp,thêmnhiềuđámcỏdạimọclêntừcáckhe.Phầnlớnbạchdươngđãbịđốn,nhữngthâncâymàHassanvàtôithườngtrèolênđểchiếugươngvàocácnhàhàngxóm.Nhữngcâynàocònđứngvữnghầunhưtrụilá.BứctườngNgôốmvẫncònđó,dẫutôichẳngnhìnthấyngô,thấyốmhoặcthấycáigìkhácdọctheobứctườngấybâygiờ.Nướcsơnđỏbắtđầubongra,cóchỗtróctừngmảnglớn.Cáisâncỏtrướcnhàđãchuyểnsangcùngmộtmàunâunhưnhữnglớpbụilượnlờkhắptrên

cánhphố,loángthoángđiểmnhữngbãiphântrơra,bêntrênkhôngcógìmọcđược.

Mộtchiếcxejeepđỗởlốixevàovàtrôngthậtnghịchcảnh:chiếcMustangđencủaBabacũngtừngởchỗđó.Baonămtrời,chiếcMustangtámxilanhrồlênnổmáyđánhthứctôidậy.TôinhìnthấydầuxenhỏxuốngtừphíadướichiếcxeJeepvàvấybẩnlốiđinhưvếtmực.Ngoàichiếcxejeeprachỉcònthấymộtcáixecútkítrỗngkhônglănlócbêncạnh.TôichẳngthấydấuvếtnàocủanhữngkhómhoahồngmàBabavàôngAliđãtrồngbêntráilốiđi,chỉcóphânvãitrênnhựađường.Vàcỏdại.Faridbấmcòiôtôhailầnphíasautôi.Anhtagọi:

-Chúngtanênđithôi.Agha.Chúngtasẽgâychúýđấy.Tôinói:-Chotôithêmmấyphútnữathôi.Ngôinhàtựbảnthânnóđãkhácxavớitoànhàtrắngbềthếcủatuổithơ

tôi.Trôngnónhỏhơn.Máixô,vữanứt.Cửasổphòngkháchtiềnsảnhvàphòngtắmcủakháchởtrêngácđềuvỡ,đượcđóngđinhqualoavàokhungcửavảinhựatronghoặcvángỗ.Sơntườngkhixưasángtrắnglấploánayngảmàuxámnhưmaquỷvàxóimònlongtróctừngphần,trơlớpgạchlêndưới.Bậcthềmtrướccửađổnát.GiốngnhưrấtnhiềunhàkhácởKabul,ngôinhàcủachatôilàbứctranhcủasựhuyhoàngsụpđổ.

Tôithấycửasổcủaphòngngủtôingàyxưa,trêntầnghai,cửasổthứbaphíaNamcầuthangchínhlênnhà.Tôikiễngchânnhòm,chẳngthấygìphíasaungoàibóngtối.Hainhămnămtrướctôitừngđứngsauvẫncáicửasổấy,mưamaunhỏgiọttrênôkínhvàhơithởtôilàmkínhmờđi.TôiđãdõitheoHassanvàôngAlichấtnhữnggóiđồcủahọvàocốpxecủachatôi.

-AmirAgha!–Faridlạigọi.-Tôiđếnđây,–tôiđáplại.Tôimuốnvàođóphátđiênlên.Muốnbướclênthềmnhàphíatrướcnơi

ôngAlithườngbắtHassanvàtôiphảibỏủngđầytuyếtra.Muốnbướcvàotiềnsảnh,ngửimùivỏcamôngAliquăngvàolòchocháycùngvớimùncưa.Ngồivàobànăn,uốngtràvớimộtlátbánhnaan,ngheHassanhátnhữngbàicaHarazacổ.Lạimộttiếngcòinữa.TôibướclạichochiếcLandCruiserđỗdọclềđường.Faridngồihútthuốcsautaylái.

-Tôiphảinhìnthêmmộtthứnữa,–tôibảoanhtathế.-Ôngcóthểnhanhnhanhlênkhông?-Chotôimươiphút.-Vậy,điđi.Rồiđúnglúctôiquaylưngđịnhđi.-Cóđiềuhãyquêntấtcảđichonhẹlòng.-Đểlàmgì?-Đểsốngtiếp,–Faridnói.Anhtanémđiếuthuốcquacửaxe.–Ôngcần

phảinhìnthêmbaonhiêunữa.Hãyđểtôigiúpôngbớtphiềnmuộn:Chẳngthứgìôngnhớtớicòntồntạiđâu.Tốtnhưhãyquênđi.

-Tôikhôngmuốnquênnữa,–tôinói.–Chotôithêmmươiphút.Chúngtôihầunhưkhôngđổmộtgiọtmồhôi,Hassanvàtôi,hồivấtvả

trèolênngọnđồingayphíaBắcngôinhàcủaBaba.Chúngtôichạynhảylêntậnđỉnhđồi,đuổinhauhoặcngồitrênmộtsườndốcnơinhìnthấysânbayởđằngxarấtrõ.Chúngtôithườngxemmáyhaycấtcánhvàhạcánh.Rồilạichạyđuổi.

Giờđây,lúctôilêntớiđỉnhngọnđồicheoleonày,mỗihơithởrãrờinhưhítphảilửa.Mồhôitừnggiọtnhỏxuốngmặt.Tôiđứngđó,thởphìphòmộtlúc,cáigìbấtngờđaunhóibênsườn.Rồitôiđitìmkhunghĩatrangbịbỏhoang.Khôngmấtmấythìgiờđểthấynó.Nóvẫnởđó,vàcâylựuxưacũngvậy.

TôitựangườivàotảngđáxámlốicốngnghĩatrangnơiHassanchônmẹmình.Đôicánhcổngbằngsắtxưakiatrụtrênnhữngchiếcbảnlềnaybiếnmất,vànhữngbiamộkhólòngnhìnrõquahàngđámcỏdạidàyđặctranhnhauđấtmọc.Mộtđôiquạđậutrênbứctườngthấpvâyquanhnghĩatrang.

Hassanđãviếttrongbứcthưrằngcâylựunhiềunămkhôngraquả.Nhìncáicâygầyguộc,trụilá,tôingờnósẽkhôngbaogiờraquảnữa.Đứngbêndướigốc,tôinhớlạibaonhiêulầnchúngtôiđãtrèolênđấy,cưỡilênnhữngcànhcây,haichânđungđưa,ánhnắnglốmđốmlunglinhquakẽlá,chiếulênmặtchúngtôinhưmộtbứckhảmsứcủaánhsángvàbóngtối.Mùivịđặctrưngcủaquảlựunhưthấmvàomiệngtôi.

Tôiquỳgốixuốngvàlấyhaitaycọcọlênthâncây.Tôitìmthấycáitôitìm.Dấukhácđãmờđi,hầunhưhoàntoànphainhạt,nhưngnóvẫncònđấy:“AmirvàHassan,haisultancủaKabul.”Tôilấyngóntayvạchlênđườngcongcủamỗinétchữ.Cậynhữngmiếngvẩynhỏởnhữngkẽnứt.

TôingồixếpbằngdướigốccâynhìnvềphíaNamthànhphốtuổithơtôi.Nhữngngàyđó,ngọncâyvươnlênsaunhữngbứctườngcủamọingôinhà.Bầutrờitrảirộngvàxanhbiếc,vàquầnáogiặthongkhôtrênnhữngdâyphơichấpchớitrongánhmặttrời.Nếubạncốlắngnghe,bạncóthểnghethấycảtiếngraocủanhữngngườibántráicâycùngvớiconlừacủahọ,khắpquậnWazirAkbarKhan:Aiđàođây!Mơđây!Nhođây!Vàolúcchiềusớm,bạncònnghethấyazan,tiếnggọitừthápchuôngnhàthờởSar-e-Naugọitínđồcầunguyện.

TôinghethấytiếngcòixevànhìnthấyFaridvẫytôi.Đếngiờphảiđirồi.ChúngtôilạichoxechạyvềphíaNam,trởlạihướngQuảngtrường

Pashtunistan.Chúngtôiđingangquadămbachiếcxetảihởmuimàuđỏvớiđámthanhniênđeosúngvàđểrâungồichậtcứngtrongbuồnglái.

Faridlầmbầmchửimỗilầnchúngtôivượtquamộtchiếc.TôithuêmộtphòngnhỏgầnQuảngtrường.Bacôbémặcáováydàiđen

giốnghệtnhauvànhữngchiếckhănquàngtrắngbâulấymộtgãđànôngđeokính,dángngườinhẹnhõm,sauquầythanhtoán.Hắnchémtôi75đô,cáigiákhôngthểnghĩtớichomộtnơicómãngoàitồitànđếnthếnày,nhưngtôicũngchẳngbậntâm.VơvétđểtậnthuchomộtnhànghỉbãibiếnởHawaiilàmộtchuyện.Làmviệcđóđểnuôilũtrẻlàchuyệnkhác.

Khôngcónướcnóng,bệxísứtmẻvàgiậtnướckhôngchảy.Chỉcómỗimộtchiếcgiườngkhungsắtvàtấmđệmcũ,mộtcáichănrách,vàmộtghếgỗởgócphòng.Cửasổnhìnxuốngquảngtrườngbịvỡ,khôngaithay.Lúctôihạvalicủamìnhxuống,tôiđểýthấymộtvếtmáukhôtrênbứctườngởphíasauchiếcgiường.

TôiđưachoFaridmộtíttiềnđểanhtarangoàimuacáigìđóvềăn.Anhtaquayvềvớibốnxiênthịtkabobnướngnóngbỏng,bánhnaanmớivàmộtbáttocơmtrắng.Chúngtôingồilêngiườngvàgầnnhưngốnngấucácmónăn.Rốtcuộc,cũngcómộtthứởKabulchẳnghềthayđổi:Móncừukabobvẫnngậybéovàngonnhưngàynào.

Đêmđó,tôingủtrêngiườngcònFariddướisàn,quấntrongtâmchăncựcdàymàchủkháchsạnchothuêtínhthêmtiền.Khôngcóánhsángnàolọtvàophòng,ngoàiánhtrăngtrànquachiếccửasổkínhvỡ.FaridnóivớitôirằngchủnhàbảoKabulđãhaingàyhômnaykhôngcóđiệnvàmáyphátcủaôngtacầnsửachữa.Chúngtôichuyệntròvớinhaumộtlúc.AnhtakểchotôinghechuyệnmìnhlớnlênởMazar-i-Sharif,thuộcJalalabad.Anhtakểchotôinghevềkhoảngthờigianngắnsaukhichaconanhtathamgiajihad,chiếnđấuchốngbọnShorawiởThunglũngPanjsher.Họbịvâyhãm,khôngcóthựcphẩmvàphảiăncảchâuchấuđểsống.Anhtakểchotôinghecáingàytrựcthăngnãsúnggiếtchếtbốanh,cáingàymìnchôncướpmấthaicongáianh.AnhtahỏitôivềnướcMỹ.Tôibảo,ởMỹ,anhcóthểbướcvàomộtcửahàngtạphoámuabấtkỳthứnàotrongsốmườilămhayhaimươiloạingũcốckhácnhau.Thịtcừunonluônluôntươivàsữalúcnàocũnglạnh,đầytráicâyvànướcsạch.Nhànàocũngcótivi,tivinàocũngcóđiềukhiểntừxa,vànếumuốn,cóthểdùngăng-tenchảovệtinh,thuđượctrênnămtrămkênh.

-Nămtrămkênhcơà?–Faridngạcnhiênkêulên.-Nămtrăm.Chúngtôiimlặngmộtlúc.Đúnglúctôinghĩanhtađãngủ,Faridcười

khúckhích:-Agha,ôngđãnghekểgiáosĩNasruddinlàmgìkhicongáiôngvềnhà

vàphànnànrằngbịchồngmìnhđánhchưa?Tôicóthểcảmthấyanhtađangmỉmcườitrongbóngtốivànụcườicủa

chínhtôitrênmặttôi.KhôngcómộtngườiAfghannàotrênthếgiớilạikhôngbiếtítnhấtvàichuyệnđùavềônggiáosĩngớngẩnấy.

-Làmgì?

-Ôngcũngđánhcongái,rồitrảconvềđểbảochochồngcôtabiếtrằnggiáosĩkhôngnguđâu:Nếutênchóđẻđịnhđánhcongáiông,thìgiáosĩsẽđánhlạivợnóđểtrảđũa.

Tôicười.Phầnvìcâuđùa,phầnvìsaomàtínhhàihướccủangườiAfghanchẳngbaogiờthayđối.Nhữngcuộcchiếnđượcphátđộng,Internetrađời,vàngườimáyđãlăntrênbềmặtsaoHoả,vậymàởAfghanistanchúngtavẫncònkểnhữngchuyệncườivềgiáosĩNasruddin.Tôinói:

-Anhđãnghekểcáilầngiáosĩváctrênvaimộtbaonặngvàcưỡilừachưa?

-Chưa.-Aiđótrênđườngphốbảotạisaoôngkhôngđặtcáibaolênlưngconlừa

ôngấynói:nhưthếlàtànnhẫn.Riêngtôithôicũngđủnặngchoconvậttộinghiệprồi.

ChúngtôikểchonhaunhữngchuyệncườivềgiáosĩNasruddinchođếnkhicạnvốnvàchúngtôilạinằmim.

-Amiragha?–Faridnói,làmtôigiậtmìnhvìđãgầnngủthiếp.-Sao?-Tạisaoônglạivềđâyýtôimuốnhỏi,thựcratạisaoôngvềđây?-Tôiđãnóivớianhrồi.-Vìthằngbé?-Vìthằngbé.Faridtrởmìnhtrênsànnhà:-Khôngthểtinnối.-Đôikhibảnthântôi,tôicũngkhôngthểtinnổitôilạivềđây.-Không…ýtôimuốnnóilà,tạisaolạithằngbéđó?Ôngđicảmộtđoạn

đườngdàitừMỹvì…mộtthằngbéShi’a?Câuhỏiđógiếtchếttiếngcườitrongtôi.Vàcảgiấcngủnữa.Tôinói:-Tôimệtrồi.Tahãyngủđimộtlát.Faridngáyvangngaykhắpcănphòng

trốngtrải.Tôivẫnthứchaitaykhoanhtrênngực,mắtđămđămnhìnquachiếccửasổvỡkínhvàođêmsángsaovànghĩ,cóthểnhữnggìngườitanóivềAfghanistanlàđúng.Cóthểđólàmộtchốnkhônghyvọng.

MộtđámđônghốihảđangtrànvàođầySânvậnđộngGhazikhichúngtôibướctheocáclốihầmvào.Hàngnghìnngườiquẩnquanhchenchúcnhautrongdãykhánđàibằngbêtôngchặtnhưnêmcối.Trẻconnôđùatronglốiđigiữacáchàngghếvàđuổibắtkhắpcácbậclênxuống.Mùiđậungọtnấutrongnướctươnggiavịbốclêntrênkhông,phalẫnvớimùiphânsúcvậtvàmùimồhôi.Faridvàtôibướcđiquanhữngngườibánhàngrong,bánthuốclá,hạtthông.vàbíchquy.

Mộtthằngbégầynhommặcchiếcáojacketvảituýtníulấykhuỷutaytôivànóinhỏvàotaitôi.Hỏitôicómuốnmua“ảnhsex”không.

-Rấtsex,Agha,–nónói,đôimắtnhớnnháccủanóđảođiđảolại,nhắc

tôinhớđếnmộtcôgáivàinămtrướccốnàibáncôcainchotôiởquậnTenderloinbangSanFrancisco.Thằngbévénmộtbênáojacketcủanóhởra,chotôithoángnhìnthấyđámảnhsexcủanó:nhữngtấmbưuthiếpphimHinđigiớithiệucácnữdiễnviênmắtnaiđầynhụccảm,áoquầnđầyđủtrongvòngtaycủanhữngdiễnviênnamchính.“Quásex”.Thằngbénhắclại.

-Không,cảmơn,–Tôivừanóivừatránhnóra.-Nómàbịtóm,chúngsẽchonómộttrậnđònroikhiếnbốnóởtrongmồ

cũngphảithứcdậy,–Faridlẩmbẩm.Tấtnhiên,chẳngcóchỗngồiđượcchỉđịnh.Chẳngailịchsựchỉcho

chúngtôikhu,cánh,dãyvàghếngồi.Chẳngbaogiờlạicóchuyệnđó,kểcảngàyxưadướichếđộquânchủ.Chúngtôitìmđượcmộtchỗtàmtạm,ngaybêntráikhutrungtuyến,mặcdầuFaridphảixôđẩyvàcùichỏmấtmộtlúc.

Tôivẫnnhớsânbóngcỏmọcxanhrờnvàonhữngnăm70khiBabathườngmangtôitớixembóngđáởđây.Nay,đườngpítlàmộtbãihổlốn.Hốnhỏ,hốtokhắpnơi.ĐángchúýnhấtlàmộtđôihốsâuởphầnđấtphíasaukhungthànhphíaNam.Vàchẳngcómộtđámcỏnào,chỉcóphân.Cuốicùng,khihaiđộirasânchơi–tấtcảđềumặcquầndàibấtkểtrờinóngvàkhicuộcchơibắtđầu,khócóthểtheodõiquảbóngtrongnhữnglớpmâybụimùdocầuthủđálên.NhữngtênTalibtrẻ,mangtheoroi,lăngxăngtrênlốiđigiữacáchàngghếngồi,vụtbấtkỳaireolênquáto.

Sautiếngcòidứtnửahiệpđấu,chúnglôihọrangoàingay.Mộtđộixetảiđỏhạngnhẹđầybụi,giốngnhưnhữngchiếcxetôiđãgặpquanhthànhphốtừlúcmớiđến,phóngquacổngvàosânvậnđộng.Đámđôngđứngcảlên.Mộtphụnữmặcburqamàuxanhlụcngồitrongbuồngláicủamộtchiếcxetải,vàmộtngườiđànôngbịbịtmắttrongchiếcxekia.Haichiếcxetừtừchạyquanhđườngbiênnhưthếđểđámđôngđượcnhìnkỹ.Vànócóđượchiệuquảmongmuốn:Mọingườivươncổlên,chỉtrỏkiễngchânnhìn.Cạnhtôi,quảhầuởcổFaridlênlênxuốngxuốngtrongkhianhtakhẽlẩmbẩmcầukinh.

Haichiếcxetảiđỏchạyvàobãibóng,phóngthẳngvềphíacuốibãitronghailànmâybụi.Chiếcxetảithứbagặpchúngởphíacuốibãi.Buồngláichiếcxetảinàychấtđầymộtthứgìđó,vàbấtchợttôihiểura,mụcđíchcủahaicáihốsâuphíasaukhungthành.Chúngbốcdỡchiếcxetáithứba.Đámđônglầmrầmđoánchuyệngìsắpxảyra.

-Ôngcómuốnởlạikhông?–Faridnghiêmnghịhỏitôi.-Không,–tôinói.–Trongđờimình,tôichưatừngbaogiờmuốnrờikhỏi

mộtnơitệhạinhưtôimuốnlúcnày.Nhưngchúngtaphảiởlại.HaitênTalibvớinhữngkhẩuKalashnikovđeolủnglẳngquavai,giúp

ngườiđànôngbịbịtmắtrakhỏichiếcxetảithứnhất,haitênkhácgiúpngườiphụnữtrùmburqa.Ngườiphụnữkhuỵugốivàđổphịchxuốngđất.

Mấytênlínhkéochịlênvàchịlạingãkhuỵuxuống.Khichúngcốkéochịdậy,chịkêuthétlênvàđátúibụi.Chừngnàotôicònsống,tôisẽkhôngbaogiờquênđượcâmthanhtiếngkêuthétđó.Đólàtiếngkêucủaconthúhoangđangcốrútchiếcchânbịkẹprakhỏicáibẫygấu.HaitênTalibnữanhậphội,đẩychịxuốngcáihốsâuđếnngực.Ngườiđànôngbịbịtmắt,tráilại,đểmặcchúnghạanhxuốngchiếchốđàochoanhta.Lúcnàytrôngchỉcònthấymộtcặpbánthânnhôlênkhỏimặtđất.

Mộtviêngiáosĩ,mặtbầubĩnh,râubạc,mặcquầnáomàuxámđứnggầnkhungthànhhắnggiọngvàochiếcmicrocầmtay.Đằngsaulãota,ngườiphụnữdướicáihốvẫnđanggàothét.LãotađọcmộtđoạndàitừkinhKoran,cáigiọngmũicủalãolượnlờkhắpsânvậnđộng.Lúcnàyquầnchúngbấtchợtđãtrởnênyênlặng.TôibỗngnhớtớicâucủaBabađãnóivớitôitừrấtlâu:Đáivàorâucáilũkhỉgiàlênmặtđạođứcấy.Bọnchúngchẳnglàmđượctròtrốnggì,ngoàiviệclầntrànghạtvàđọcmộtcuốnsáchviếtbằngthứtiếngmàchínhchúngcũngkhônghiểu.MongThượngđếgiúptấtcảchúngta,đừngđểbaogiờAfghanistanrơivàotaybọnchúng.

Khiđọckinhxong,viêngiáosĩlạihắnggiọng:-Hỡinhữngngườianhemvàchịem,–lãocấttiếngkêugọibằngtiếng

Farsi,giọngoangoangkhắpsânvậnđộng.–ChúngtađếnđâyhômnayđểthựchiệnShari’a[126].Chúngtađếnđâyhômnayđểthựchiệncônglý.ChúngtahômnaytớiđâyvìýmuốncủaĐứcAllah,vàlờiphánbảocủaĐấngtiêntriMuhammad,cầuchoNgườiđượcbìnhyên,sốngmãivàbằnganởđây,Afghanistanquêhươngyêudấucủachúngta.ChúngtalắngnghenhữnggìThượngđếphán,vàchúngtavânglờingười,bởivìchúngtachẳnglàcáigìngoàiviệclànhữngsinhlinhhènhạ,bấtlựctrướcsựvĩđạicủaThượngđế.VàThượngđếbảosao?Tahỏicácngườiđấy!THƯỢNGĐẾPHÁNBẢOSAO?Thượngđếphánbảomọikẻmắctộiđềuphảibịtrừngphạtxứngđángvớitộilỗicủahắn.Đấykhôngphảilờilẽcủata,cũngkhôngphảilờilẽcủanhữngngườianhemcủata.ĐấylànhữnglờiphánbảocủaTHƯỢNGĐẾ.–Giáosĩchỉbàntaykhôngcầmmicrolêntrêntrời.Đầutôinhưđangcócáigìđậpthìnhthìnhbêntrong.Mặttrờidườngnhưquánóng.

-Mọikẻmắctộiphảibịtrừngphạtthíchđángvớitộilỗicủanó.–Viêngiáosĩnhắclạivàomicro,giọnghạxuống,phátâmrànhmạchtừngtừmột,thongthảvàrấtkịch.–Vàtrừngphạtnhưlúcnàochoxứngđángvớitộingoạitình,hỡicácanhem,chịem.Chúngtasẽtrừngphạtkẻlàmnhơbẩntínhthiêngliêngcủahônnhânlúcnàođây?Chúngtasẽphảixửlýthếnào,kẻdámnhổvàomặtThượngđế?ChúngtasẽtrảlờinhữngkẻnémđávàocửasổngôinhàcủaThượngđếnhưthếnào?CHÚNGTASẼNÉMĐÁTRẢLẠI!

Giáosĩtắtmicro.Mộttiếngxìxàokhekhẽlankhắpđámđông.Bêncạnhtôi,Faridđanglắcđầulẩmbẩm:

-ThếmàchúngdámtựnhậnlàtínđồHồigiáo.Rồimộtgãđànôngcaolớnvairộngbướcrakhỏichiếcxetảihạngnhẹ.

Bộdạngcủahắncũnggâyđượcnhữngtiếnghoanhôcủavàibakhángiả.Lầnnày,khôngaibịvụtvìreolênquáto.Bộquầnáotrắngsángchậpchờntrongánhnắngchiều,mépáosơmirộngcủahắnphậpphồngtronggiónhẹ,haicánhtayhắngiangranhưhaicánhtayJesustrênthánhgiá.Hắntừtừquayngườiđủmộtvòngđểchàođámđông.Khihắnđốimặtvớiphầnkhánđàichúngtôi,tôithấyhắnđeomộtđôikínhrâmtrònđennhưđôikínhcủaJohnLennon.

-Chắchắnlàngườichúngtacầngặp,–Faridnói.GãTalibcaolớnđeokínhrâmđenbướclạiđốngđámàchúngbốcdỡ

trênchiếcxetảithứbaxuống.Hắnnhặtmộthònlênvàgiơchoquầnchúngxem.Tiếngồnxẹpxuống,thayvàolàtiếngxônxaolankhắpsânvậnđộng.Tôinhìnquanhtôi,thấyaicũngđangphìratiếngxì.GãTalibgiốngmộtcáchkỳcụccầuthủnémbóngchàytrênụđất,némmạnhhònđávàongườiđànôngbịtmắttrongcáihố.Hònđátrúngvàobêncạnhđầu.Ngườiđànbàlạikêuthétlên.Quầnchúnggiậtmìnhkêu“Ối!”Tôinhắmmắtlạilấyhaitaychemặt.Tiếngkhángiảkêu”Ối”hoànhịpvớimỗilầnđávăngđi,cứthểtiếptụctrongmộtlúclâu.Khihọdừnglại,tôihỏiFaridliệuđãxongchưa.Anhtabảochưa.Tôiđoánlàcổhọngmọingườiđãkhảnhết.Tôikhôngbiếttôingồihaitayômmặtnhưthếbaolâu.Tôichỉbiếttôilạimởmắtrakhimọingườixungquanhtôihỏi:Mord?Mord?Đãchếtchưa?

Ngườiđànôngtrongcáihốlúcnàylàmộtđốnggiậpnátđầmđìamáume,ráchxétơitả.Đầuquẹoxuốngphíatrước,cằmsátvàongực.GãTalibđeokínhrâmđangnhìnxuốngmộtngườiđànôngkhácngồixổmgầncáihố,taygãtunglêntungxuốngmộthònđá.Ngườiđànôngngồixổm,haitaicắmhainhánhốngnghe,đầukiaốngngheápvàongựcngườiđànôngtrongcáihố.Ngườinàyrútốngnghekhỏitaivàlắcđầu,bảochưavớigãTalibđeokínhrâm.Quầnchúngkêurênlên.

JohnLennonbướctrởlạicáiụđất.Khimọiviệcđãxong,khihaicáixácđầmmamáumeđãbịquăngmột

cáchphỉbánglênphíasauhaichiếcxetảiđỏhạngnhẹ–mỗixácmộtxe–vàingườilấyxẻnglấphốlại.Mộttrongsốhọphủqualoavếtmáubằngcáchđáđấtbẩnlêntrên.Mấyphútsauhaiđộibónglạirasân.Hiệphaibắtđầu.

Cuộcgặpgỡcủachúngtôiđượcsắpxếpvàobagiờchiềuhômấy.Sựnhanhchónglàmtôingạcnhiên.Tôicứnghĩphảicóthờihạn,ítnhấtcũngphảihỏivòngvo,cólẽcảkiểmtragiấytờcủachúngtôinữa.NhưngtôiđượcnhắcchobiếtngaycảnhữngviệccôngvẫncứđượcgiảiquyếtngoàicửacôngthếnàoởAfghanistan:TấtcảnhữnggìFaridphảilàmlàbảomộtgãTalibcầmroirằngchúngtôicómộtchuyệnriêngtưmuốnthảoluậnvới

ngườiđànôngmặcđồtrắng.Faridvàgãtraođổimộtvàicâu.ThếlàgãcầmroigậtđầuvàquátbằngtiếngPashtuvớimộtthanhniêntrênsânbóng,tênnàychạyngayvềphíakhungthànhphíanam,nơitênTalibđeokínhrâmđanggẫuchuyệnvớigiáosĩmặtphúngphínhđọcbàithuyếtgiáo.Cảbanóichuyệnvớinhau.Tôithấygãđeokínhrâmđưamắttìmkiếmxemai.Gãgậtđầu.Nóiđiềugìđóvàotaingườinhắntin.Gàthanhniêntruyềnđạtlờinhắnlạichochúngtôi.Nhấttrí.Bagiờ.

Chương22FaridchoxechạychậmlạitrênlốixevàocủamộttoànhàlớnởWazir

Akbar-Khan.Anhtachoxeđỗdướibóngmộtcâydươngliễurủrangoàitườngcủakhucưtrúhỗnhợptrênphố15,Sarak-e-Mehmana,PhốKhách.Anhđểđộngcơchạysốkhôngvàchúngtôingồikhoảngmộtphút,nghetiếngtinhtinhcủamáyđãmátlại,chẳngainóiđiềugì.Faridxoayngườitrênghếngồi,vàmânmêchùmchìakhoávẫncòncắmvàocôngtắckhởiđộng.Tôichắcanhtađangchuẩnbịnóivớitôimộtđiềugì.

-Tôicholàtôinênđợiôngởtrongxe,–cuốicùnganhtacũngnói,giọnghơicóvẻxinthứlỗi.Anhtakhôngnhìntôi.–Đâylàcôngviệcchínhcủaôngrồi,tôi…

Tôivỗvàolưnganh:-Anhđãlàmhơnrấtnhiềunhữnggìtôitrảchoanh.Tôikhôngmonganh

đicùngvớitôi.Nhưngtôilạimongtôikhôngphảiđimộtmình.Bấtkểnhữnggìtôiđã

họcđượcởBaba,tôivẫnmongôngđứngngaybêntôilúcnày.Babachắcsẽphácổngtrướcđivào,yêucầuđượcđưađếnngườicótráchnhiệm,đáivàorâukẻnàocảnđườngông.NhưngBabađãchếtlâurồi,vàđãđượcchônởkhungườiAfghantrongmộtcáinghĩatrangnhỏởHayward.Mớithángvừarồi,Sorayavàtôicònđặtmộtbócúctrắngvàhoalancạnhmộchícủaông.Tôichỉcómỗimộtmình.

Tôirakhỏixe,vàbướctớicánhcổngtrướcbằnggỗcaoto.Tôibấmchuông,nhưngkhôngnghethấytiếngreo–vẫnchưacóđiện–vàtôiphảiđậpthìnhthìnhvàocánhcửa.Mộtlátsau,tôinghethấynhữnggiọngnóicộccằn,ởbênkiacánhcổng,vàhaingườiđànôngxáchsúngKalashnikovramởcửa.TôiliếcnhìnvềphíaFaridđangngồitrongxe,miệngmấpmáykhôngthànhtiếng,tôisẽtrởlại,nhưngkhôngchắcmấytôisẽquaylại.

Gãđànôngđeosúnglụcsoáttôitừđầuđếnchân,vuốtchân,sờnắnđũngquầntôi.MộttronghaitênnóivớinhaubằngtiếngPashtu,vàcảhaicùngcườithầm.Chúngtôibướcquacổngtrước.Haitênlínhgácdẫntôingangquamộtsâncỏđượccắttỉarấtcẩnthận,điquamộthànghoathiêntrúcquỳnhvànhữngbụicâythấpdọctheotường.Mộtchiếcmáybơmnướcbằngtayởphíacuốisân.TôinhớngôinhàcủaKakaHomayounởJalalabadđãbơmnướcdướigiếngnhưthế,haichịemsinhđôiFazilavàKarimathườngcùngtôinémsỏixuốngđểnghetiếngtõm.

Chúngtôileolênvàibabậcthềm,vàđivàomộtngôinhàrộnglớntrangtrísơsài.Chúngtôiđiquatiềnsảnh–mộtlácờlớnphủkínmộtbứctường–vàhaigãlínhcanhdẫntôilêngác,tớimộtcănphòngcóđôighếsofamàuxanhbạchàgiốnghệtnhauvàmộttivimànhìnhlớnởgócxa.MộttấmthảmcầukinhđóngđinhởtrêntườngtrưngramộtthánhđịaMeccanhonhỏhình

chữnhật.Tênnhiềutuổihơnlấynòngsúngchỉvềphíachiếcsofa.Tôingồixuống.Chúngrờikhỏicănphòng.

Tôibắtchéochânlênnhau.Lạibỏra.Ngồivớihaibàntayvãmồhôitrênhaiđầugối.Liệutưthếđócólàmtôitrôngcăngthẳngkhông?Tôicàihaibàntaylạivớinhau,khẳngđịnhthếlạitệhơnnênđànhkhoanhtaytrướcngực.Máugiầngiậthaibêntháidươngtôi.Tôicảmthấycôđơntuyệtđối.Nhữngýnghĩcứlởnvởnquẩnquanhtrongđầutôi,nhưngtôikhôngmuốnnghĩchútnào,bởivìcáiphầnđiềmtĩnhtrongtôibiếtrằngtấtcảnhữnggìtôiloayhoayngụytạothậtđiênrồ.Tôiởcáchxavợtôihàngnghìndặmvàđangngồitrongcănphòngnhưmộtcáixàlimđợimộtgãđànôngmàtôithấyrõlàkẻđãgiếthaiconngườicùngngàyhômđó.Đúnglàđiênrồi.Còntệhạihơn,thậtlàvôtráchnhiệm.RấtcóthểtôisẽlàmchoSorayatrởthànhmộtbiwa,mộtgoáphụởtuổibamươisáu.Đâykhôngphảimày,Amir–mộtphầntrongconngườitôinói.Màylàkẻnhátgan.Màybẩmsinhđãthếrồi.Vànhưthếđâucógìlàxấuxabởivìmàykhôngbaogiờlừadốibảnthânvềviệcnày.Cũngkhôngvềviệckia.Hènnhátkhôngcógìtệhạichừngnàohènnhátđiđôivớithậntrọng.Nhưngkhimộtkẻhènnhátkhôngcònnhớmìnhlàai…cầuThượngđếcứurỗihắn.

Cómộtchiếcbàncàphêbênghếsofa.ChânbànkimloạibắtchéohìnhchữXcótreomộtvòngnhữngquảchuôngnhỏbằngđồngthaucỡquảócchó.Tôiđãtừngtrôngthấymộtchiếcbànnhưthếtrướcđây.Ởđâunhỉ?Rồitôisựcnhớra:TrongmộthiệutràđôngđúcởPeshawar,cáiđêmtôiđidạobộ.Trênbàncóđặtmộtchiếcbátđựngnhođỏ.Tôivặtmộtquả,némvàomiệng.Tôiphảilàmchobảnthântôibậntâmđếnmộtđiềugìđó,bấtcứđiềugì,đểlàmcâmbặttiếngnóitrongđầutôi.Nhoănngọt.Tôinémmộtquảkhácvàomiệng,khôngnhậnrarằngnócóthểlàmiếngthựcphẩmđặccuốicùngtôiđượcăntrongmộtthờigiandài.

Cửamởvàhaigãđeosúngtrởlại,giữachúnglàgãTalibcaolớnmặcđồtrắng,vẫnđeokínhrâmJohnLennon,trônggiốngnhưmộtlãnhtụtinhthầnHinduthầnbívairộng,theotràolưuThờiđạiMớinàođó.

Hắnngồivàomộtchỗđốidiệnvớitôi,haitayđặtlênhaitayghế.Hắnchẳngnóichẳngrằngmộtlúclâu.Chỉngồiđó,quansáttôi,mộttaygõvàobaosúng,taykiaxoayxoaynhữnghạtmàungọcbíchcủachuỗihạtcầukinh.Lúcnàyhắnmặcáovestđenrangoàiáosơmitrắng,vàđeomộtchiếcđồnghồvàng.Tôicònnhìnthấymộtvếtmáukhôtrênốngtayáotrái.Tôicònthấyhắnkhôngthayquầnáosauhaivụhànhquyếtđầungàyhômấy,nhưmộtámảnhbệnhhoạn.

Chốcchốcbàntaytựdocủahắnlạihuơlênvànhữngngóntaymậpmạpcủahắnlạiđậpvàocáigìđótrongkhôngkhí.Cácngóntaylàmnhữngđộngtháivuốtvetừtốn,nhưthểhắnđangmơntrớnmộtconthúcảnhvôhình.Mộttronghaiốngtayáocolạivàtôithấynhữngvếtxămtrêncánhtay,tôi

đãtừngthấyvẫnnhữngvếtđótrênmìnhđámngườivôgiacưsốngtrongnhữngngõhẻmrùngrợnởSanFrancisco.

Dahắnxanhxaohơnhaitênkia,gầnnhưtáixám,mộthạtmồhôinhỏlonglanhtrêntrán,ngaydướichiếckhănđenHồigiáo.Râuhắncũngdàiđếnngựcnhưnhữngtênkhácnhưngnhạtmàuhơn.

-Salaamalykum,–hắnnói.-Salaam.-Giờthìcậucóthểbỏcáitròđóđirồi,cậubiếtkhông.–Hắnnói.-Xinlỗi,tôikhônghiểu.Hắnngoặtlòngbàntayvềphíamộttronghaigãvũtrangvàrahiệu.Phrưưựt.Bấtthìnhlìnhmátôiđaunhói,tênlínhgácđanggiậtlêngiậtxuốngchòm

râutôivàcườikhúckhích.TênTalibnhănnhở:-Mộttròkháhaylâunaytaomớixemđấy.Nhưngtaonghĩthựcratrò

nàycònhayhơnnhiều.Màycóthấythếkhông?Hắnxoayxoayngóntay,bậttanhtách,nắmđấmmởrarồilạinắmchặtlại:

-Vậy,Inshallah,màythíchtròdiễnhômnaychứ?-Tròdiễnlàthếà?–Tôivừanóivừaxoamá,hyvọnggiọngnóicủatôi

khôngphảnlạinỗikinhhoàngđangbùngnổtrongtôi.-Côngbằngxãhộilàtròdiễnvĩđạinhất,ngườianhemạ.Kịchtính.

Căngthẳnghồihộp.Và,haynhấtlàgiáodụctậpthể.Hắnlạibậtngóntay.Têntrẻhơntronghaitênlínhgácchâmmộtđiếuthuốcchohắn.Tên

Talibcười,lẩmbấmmộtmình.Haibàntaynórungrungvàgầnnhưđánhrơiđiếuthuốc:

-Nhưngmàymuốnmộttròdiễnthựcsự,phảicùngtaoởMazar.ThángTámnăm1998,thếđó.

-Tôixinlỗikhônghiểu.-Chúngtaobỏchúngcholũchó,màybiếtchứ.Tôihiểuhắnđangđịnhđi

tớiđâu.Hắnđứngphắtlên,bướcquanhsofamộtvàibước.Rồilạingồixuống.

Nóiliếnthoắng:-Chúngtaođitừnhànàysangnhàkhác,tậptrungbọnđànôngvàlũcon

trailại.Chúngtaobắnngayởđótrướcmặtgiađìnhchúng.Đểchúnghiểu.Đểchúngnhớchúnglàai,chúngthuộcvềđâu.

Lúcnàyhắngầnnhưhổnhển:-Đôikhichúngtaophácửanhàbọnchúng,xôngthẳngvàotrongnhà.

Và…tao…taoquétnòngsúngmáycủataokhắpquanhphòngvàbắn,bắnchođếnkhikhóimờmắttao.

Hắnngảngườivềphíatôi,nhưmộtngườiđịnhthổlộmộtbímậtlớn.-Màykhôngbiếtýnghĩacủatừ“giảiphóng”chođếnkhimàylàmxong

chuyệnđó,đứngtrongmộtcănphòngđầynhữngmụctiêu,đểchođạnbay,khôngcảmthấytộilỗivàcắnrứt,hiểurõmìnhlàđứchạnh,tốt,vàđứngđắn.BiếtđượcmìnhđanglàmcôngviệccủaThượngđếgiaocho.Thậtđángkinhngạc.

Hắnhônchuỗihạtvàngoẹođầu.-Màynhớchuyệnđóchứ,Javid?-Vâng,Aghasahib,–têntrẻhơnđáplại.–Làmsaotôicóquênđược?TôiđãđượcđọcvềcuộctànsáttậpthểngườiHazaraởMazar-i-sharif

trênbáochí.NóxảyrangaysaukhibọnTalibanchiếmMazar,mộttrongnhữngthànhphốcuốicùngbịthấtthủ.TôivẫnnhớSorayađưachotôibàibáođóvàolúcănsáng,mặtnhợtkhôngcònhạtmáu.

-Từnhànàysangnhàkhác,chúngtaochỉnghỉđểănvàcầukinh,–tênTalibannói.Hắnnóimộtcáchthíchthú,nhưngườiđangkểvềviệcmìnhđãthamdựmộtphầnlớnvàocâuchuyện.–Chúngtaođểxácchúngtrênđườngphốvànếugiađìnhchúngcốlẻnrađểlôichúngtrởlạitrongnhàchúngtaođãbắnnốtcảbọnnày.Chúngtaođểxácchúngtrênđườngphốtrongnhiềungày.Chúngtaođểchúngchochóăn.Thịtchóchochó.–Hắnbópnátđiếuthuốc.Daymắtbằnghaibàntayrunrun.–MàyởMỹvề?

-Vâng.-Độnày,conđiếmấythếnào?Tôibấtchợtmuốnvãiđái.Tôicầumong

mọisựsẽquađi.-Tôiđangtìmmộtthằngbé.-Khôngphảiđứanàocũngđượcchứ?–Hắnnói.Haitênđeosúng

Kalashnikovcười.Răngchúngcáumàuvàngthuốclánaswar[127].-Tôibiếtnóởđây,vớiông,–tôinói.–TênnólàSohrab.-Taosẽhỏimàymộtđiều:Màyđanglàmgìvớiconđiếmđó?Tạisao

màykhôngởđây,cùngvớinhữngngườianhemHồigiáo,phụcvụđấtnướcmày?

-Tôiđãđixalâulắmrồi,–tôichỉnghĩnổiđểnóithế.Đầutôicảmthấyquánóng.Tôiépchặthaiđầugối,kìmgiữbóngđáicủatôi.

TênTalibquayvềphíahaitênđangđứngởcửavàhỏichúng:-Đấycóphảilàcâutrảlờikhông?-Không,thưaAghasahib,–chúngthốngnhất,vừađápvừatủmtỉmcười.Hắnquaylạinhìntôi.Nhúnvai:-Khôngphảicâutrảlời.Chúngbảothế.–Hắnnhảramộthơithuốc.–

Cónhữngngườitrongnhómcủataoởđâytinrằng,bỏwatan[128]khinócầnmàynhấtcũngcùngmộtgiuộcphảnbội.Taocóthểbắtgiữmàyvềtộiphảnbội,vàcảbắnmàyvềtộiđónữa.Việcđócólàmmàysợkhông?

-Tôichỉđếnđâytìmthằngbé.-Việcđócólàmmàysợkhông?-Sợ.

-Cóthếchứ,–hắnnói.Hắnngảlưngvàochiếcghếsofa.Bópnátđiếuthuốc.

TôinghĩvềSoraya.Nhưthếlàmtôitrấntĩnh.Tôinghĩtớivếtchàmhìnhlưỡiliềmcủanàng,đườngcongthanhtaoởcổnàng,đôimắtngờisángcủanàng.Tôinghĩvềcáiđêmcướicủachúngtôi,nhìnvàohìnhnhautronggươngdướitấmkhănchemàuxanhlục,vàmánàngđỏbừnglênnhưthếnàokhitôinóiyêunàng.TôivẫnnhớhaichúngtôinhảytheomộtbàicaAfghancổ,lượnđilượnlại,mọingườixemvàvỗtay,mộtthếgiớimờmờnhữnghoa,nhữngváyáo,nhữngbộlễphục,vànhữngkhuônmặttươicười.

TênTalibđangnóicáigìđó.-Xinlỗi?-Taobảomàycómuốnthấynókhông?Màycómuốnthấythằngbécủa

takhông?–Môitrênhắncongcớnlênthànhmộttiếngcườikhẩy,khinóiđếnhaitừthằngbé.

-Có.Tênlínhgácrờikhỏiphòng.Tôinghethấytiếngcọtkẹtcủacánhcửalắclưmởra.NghethấytênlínhgácnóigìbằngtiếngPashtu,bằngmộtgiọngcứngrắn.Rồitiếngchân,tiếngvòngnhạclengkengcùngmỗibướcđi.NónhắctôinhớtớingườilàmxiếckhỉmàHassanvàtôithườngđuổitheo,xuốngtậnShar-e-Nau.Chúngtôithườngtrảhắnmộtđồngrupiađểxemmộtđiệumúa.Chiếcchuôngquanhcổconkhỉcũngkêulengkengnhưthếnày.Rồicửalạimởravàtênlínhgácbướcvào.Gãmangtheomộtmáystereo–mộtmáyradiocátxétlớn–trênvai.Phíasauhắn,mộtđứabétraimặcáochoàngpirhan-tumbanrộngmàuxanhxaphiađitheo.

Giốngnhauđếnsữngsờ.Đếnđộlầmlẫn.TấmảnhPolaroidcủachúRahimKhanđãkhôngđượccôngbằng.

Thằngbécócáimặttrònnhưmặttrănggiốngbố,chiếccằmnhọn,haitaixoắnnhưốcbiểnvàcũngvẫnthânhìnhnhẹnhõm.BộmặtbúpbêTàucủatuổithơtôi,bộmặtchămchúbêntrênnhữngquânbàibạcmàusuốtnhữngngàymùađông,bộmặtđằngsauchiếcmànchốngmuỗi,khichúngtôingủtrênmáinhàcủaBabavàomùahè.Đầunócũngcạotrọc,mắtnóđensẫmmàuchìtô,vàhaimáđỏrựckhácthường.Khinódừnglạiởgiữaphòng,nhữngchiếcchuôngnhạcđeoquanhmắtcáchâncũngngừnglengkeng.

Mắtnónhìntôi.Nấnnámãi.Rồinhìnđichỗkhác.Nhìnxuốngđôichântrầncủanó.MộttronghaitênlínhgácấnnútvànhạcPastutrànngậpcănphòng.Trốngvỗ,đànharmonium,tiếngthethécủadilroba[129].TôicholàâmnhạckhôngđắctộichừngnàonóvẫncònlọtlỗtaibọnTaliban.Cảbatênđềuvỗtay:

-Wahwah!Mashallah!–Chúngreolênhoanhô.Sohrabgiơhaicánhtaylênvàtừtừquayngười.Nóđứngkiễngtrênngón

chân,quayquaymộtcáchduyêndáng,hạmìnhxuốnggối,lạithẳngngườilên,rồilạiquaytiếp.Haibàntaybénhỏxoayxoaytrêncổtay,nhữngngón

taybậttanhtách,vàcáiđầulắclưbênnọquabênkianhưmộtquảlắcđồnghồ.Haichânnógiậmxuốngsànnhà,nhạcrunglengkenghoàmộtcáchhoànhảovớinhịpđiệucủatiếngvỗ,mắtnólimdimnhắmlại.

-Mashallah!–Chúngreolên.–Shahbas!Hoanhô!Haitênlínhgáchuýtsáovàcười.TênTalibmặcđồtrắnggật

gùtheođiệunhạc,miệnghơiháratrongmộtvẻdâmdật.Sohrabnhảytheomộtvòngtròn,mắtnhắmlại,nhảychođếnkhinhạc

dừng.Nhữngchiếcchuôngnhạcreolênmộtlầncuối,khinógiậmmạnhchâncùngvớinốtnhạccuốicùngcủabàica.Rồinóđứngsữnglạitrongnửavòngquay.

-Bia,bia[130],cậubécủata,–tênTalibvừanóivừagọiSohrablạichỗhắn.

Sohrabđiđếnchohắn,đứnggiữahaiđùihắn,đầucúixuống.TênTalibômhaicánhtayquanhthằngbé.

-Nómúamớitàichứ,đúngkhông,thằngcontraiHazaracủata.Haitaynóvuốttừlưngthằngbéxuốngrồilạivuốtlênđếndướihainách.

Mộttronghaitêngáchuýchtênkiavàcườirúcrích.TênTalibbảochúngđirađểmặcchúngtôi.

-Vâng,thưaAghasahib,–chúngvừanóivừađira.TênTalibquaythằngbélạiđểđốimặtvớitôi.Nókhoáhaicánhtay

quanhbụngSohrab,tìcằmlênvaithằngbé.Sohrabnhìnxuốngchânnhưngvẫnlénliếcnhìntôi,ngượngngùng,trốntránh.Taygãđànôngvuốtlênvuốtxuốngbụngthằngbé,lênrồilạixuống,từtừ,dịudàng.

-Dẫusaotaovẫncứthắcmắc.–TênTalibnói.–ĐôimắtvằnđỏcủanóchằmchằmnhìntôiquavaicủaSohrab.–ĐạikháiđãcóchuyệngìxảyravớiBalabugià?

Câuhỏigiángmộtnhátbúavàogiữahaimắttôi.Tôicảmthấykhôngcònmộtchútsắcdiện.Haichântôilạnhtoát.Chếtđiếng.

Hắncười:-Màynghĩthếnào?Nghĩmàyđeorâugiảvàovàtaosẽkhôngnhậnra

màyư?Vềđiểmnày,taocượcvớimàylàmàychẳngbaogiờhiểunổitaocả.Taochẳngbaogiờquênmộtkhuônmặt.Khôngbaogiờ.

HắncọmôivàotaiSohrab,mắtvẫnkhôngrờitôi.-Taonghenóichamàychếtrồi.Xì–xì.Taovẫnluônluônmuốnđánh

cuộcvớiôngấy.Xemrataosẽphảigiảiquyếtmọichuyệnchođứacontraibạcnhượccủaôngấy.

Nóirồihắnbỏkínhrâmra,vàgămđôimắtxanhvằnmáuvàomắttôi.Tôicốthởmàkhôngthởđược.Tôicốchớpmắtmàkhôngchớpđược.Khoảnhkhắcnhưsiêuthực–Không,khôngsiêuthựcmàvôlý–nólàmchotôikhôngthểthởđượcnữa,nóđemthếgiớiquanhtôiđếnmộtnơitắcnghẹn.Mặttôinóngbừng.Câungạnngữcổvềđồngxutồi[131]nhưthếnàonhỉ?

Quákhứcủatôicũnggiốngthế,luônluônlậtđilậtlại.Tênhắnnhôlêntừmộtnơisâuthẳmmàtôikhôngmuốnnóitới,nhưthểgọitênhắnthìcóthểcầuhồnhắntới.Nhưnghắnđãởđâyrồibằngxươngbằngthịt,ngồicáchtôikhôngđầymộtmétrưỡi,saubaonămròngấy.Tênhắnthoátrakhỏiđôimôitôi:“Assef”.

-Amirjan.-Anhđanglàmgìđây?–Tôinói,biếthoàntoàndạidộtđihỏinhưthế,

tuyvậykhôngthểnghĩđượcđiềugìkhácđểnói.-Taoư?–Assefnhíulôngmày.–Taothíchlàmgìthìlàmthôi.Câuhỏi

phảilàmàyđịnhlàmgìởđây?-Tôiđãnóivớianhrồi.–Tôinói.Giọngtôirunlên.Tôimongsẽkhông

runnhưthế,mongthịttôiđừngrờirụngkhỏixươngtôi.-Thằngbé?-Vâng.-Tạisao?-Tôisẽtrảanhtiềnđềchuộcnó,–tôinói.–Tôicóthểchuyểntiềnqua

ngânhàng.-Tiềnư?–Hắnbậtcười.–Màyđãbaogiờđượcnghenóivề

Rockinghamchưa?MiềnTâynướcÚc,mộtmảnhthiênđường.Màynênthấynơiấy.Hàngdặm,hàngdặmbãibiển.Nướcxanhbiếc.Bầutrờitrongxanh.Bốmẹtaosốngởđấy,mộtbiệtthựtrướcbãibiển.Cócảmộtsângolfsaubiệtthựvàmộthồbơinhỏ.Ngàynàobốtaocũngchơigolf.Mẹtao,bàthíchquầnvợthơn.Bốtaobảo,bàcóquảvụttráiphùthuỷ.HọsởhữumộttiệmănAfghanvàhaicửahàngđáquý.Cảhaingànhkinhdoanhnàylàđểlàmcảnhthôi.

HắnvặtmộtquảnhoâuyếmbỏvàomiệngSohrab.-Vậynếutaocầntiền,taosẽbảohọchuyểntheongânhàngchotao.HắnhônvàobêncạnhcổSohrab.Thằngbéhơingạingùngmộtchútvà

lạinhắmmắtlại.-VảlạitaokhôngchiếnđấuchốngbọnShorawivìtiền.Cũngkhông

thamgiaTalibanvìtiền.Màycómuốnbiếttạisaotaothamgiavàobọnhọkhông?

Đôimôiđãkhô.Tôiliếmmôivàthấylưỡitôicũngkhô.-Màycókhátkhông?–Assefvừahỏivừacườimộtcáchtựmãn.-Không.-Taonghĩmàyđangkhátđấy.-Tôikhôngsao,–tôinói.Sựthậtlà,tôicảmthấycănphòngbấtchợtquá

nóng.Mồhôivãracáclỗchânlôngcủatôi,làmnhóibuốtdatôi.Vàcóphảiđiềunàyđangthựcsựxảyrakhông?CóphảitôiđangthựcsựngồiđốidiệnvớiAssefkhông?

-Tuỳmày,–hắnnói.–Dẫusaochăngnữa,taođãtừngởđâunhỉ?Ồ,

phải,taođãthamgiaTalibannhưthếnào.Ồ,nhưmàynhớđấy,taokhôngphảihạngthíchtôngiáolắm.NhưngmộthômtaotrảiquangàylễmangquàchochúaHàiđồngJesuởBethleem.Taotrảiquaởtrongnhàlao.Màycómuốnnghekhôngđấy?

Tôikhôngnóigì.-Được.Taokểchomàyvậy,–hắnnói.–Taotrảiquamộtthờigianở

trongtù,tạiPoleh-Cherkhi,đúngsaukhiBabrakKarmal[132]nắmquyềnnăm1980.Taoởđóđượcmộtđêm,khitoánlínhParchami[133]rầmrậptiếnvàonhàtao,gísúngralệnhchochataovàtaođitheochúng.Lũchóđẻchẳngđưaramộtlýdogì,vàcũngchẳngthèmtrảlờinhữngcâuhỏicủamẹtao.Đócũngchẳngphảilàmộtchuyệnlykỳgì.Aicũngbiếtbọncộngsảnkhôngcógiaicấp.Chúngxuấtthântừnhữnggiađìnhnghèokhổvôdanh.VẫncáilũchókhôngđángliếmgiàychotaotrướckhibọnShorawiđến,lúcnàylạiđanggísúngralệnhchotao,cờParchamitrênveáochúng,bàytỏphầnnàolòngtincủachúngvàosựsụpđốcủagiaicấptưsảnvàchúnghànhđộngnhưthểchúngmớilànhữngkẻcógiaicấp.Khắpnơiđềuxảyrachuyệnbắtgiữnhàgiàu,tốnghọvàonhàlao,nêugươngchocácđồngchí.

Chúngtaobịnhétbừathànhtừngnhómsáungườimộtvàomộtxàlim,mỗicáichỉbằngcỡcáitủlạnh.Đêmnàothằngchỉhuy,cáigiốngnửaHazara,nửaUzbekngườingợmsựcmùilừathối,cũnglôimộttùnhânrakhỏixàlimmàđánhchođếnkhimồhôiròngròngxuốngcáimặtmẹtcủanómớithôi.Rồinóthườngchâmmộtđiếuthuốclá,bẻkhụctayvàbỏđi.Đêmhômsau,nólạichọnmộtngườikhác.Mộtđêm,nóchọntao.Khônggìcóthểtệhạihơnlàchọntaovàolúcấy.Taobịđáiramáuđãbahômliền.Sỏithận.Vànếumàychưamộtlầnbị,hãytintaokhitaonóiđaukhôngthểtưởngtượngnổi.Mẹtaocũngthườngbịthế,vàtaonhớbàmộtlầnđãbảotaorằng,thàđauđẻcònhơnlàđausỏithận.Dẫusaotaocũnglàmgìđượcnào?Chúnglôitaorangoàivàbắtđầuđátao.Thằngcóđôiủngcaođếngốivớimũiủngbằngthépmàđêmnàonócũngđivàođểchơicáitròđángườinhonhỏấy.Vànóđáủngvàongườitao.Taokêuthétrồilạikêuthét,nhưngnóvẫnđátao,vàthếrồi,bấtchợt,nóđávàobênthậntráitaovàsỏithậntrôira.Đúngnhưthếđấy!Ôi,nhẹcảngười.–Assefcười.–VàtaohétlênAllah-u-akhar,vànólạiđátaomạnhhơnvàtaobậtcười.Nóđiênlên,đámạnhhơnvànócàngđámạnh,taocàngcườikhoẻ.Nónémtaotrởlạixàlim,taovẫncười.Taovẫncườivàcườimãi,bởivìbấtchợttaohiểurằngđóvốnlàthôngđiệpcủaThượngđế.Ngườiởbêntao.Ngườimuốntaosốngcólýtưởng.

Màybiếtkhông,mấynămsau,taochạmtránvớithằngchỉhuyđótrênmộtchiếntrường–Thượngđếmớikhéogiởtròchứ.TaovớđượcnótrongmộtchiếnhàongayphíangoàiMeymanah,đangđầmđìamáuvớimộtmảnhđạnởngực.Nóvẫncònđiđôiủngấy.Taohỏinóliệunócócònnhớtao

không.Nóbảokhông.Taobảonóvẫncáiđiềutaovừabảovớimàyấy,rằngtaokhôngbaogiờquênmộtbộmặt.Rồitaobắnnóbằngmộtloạtđạn.Từđótaođãđượctraochomộtsứmạng.

-Sứmạnggìkiểuđó?–Tôinghethấytôinói–Némđávàonhữngcặpngoạitình?Vụtroinhữngngườiđànbàđigiàycaogót?TànsátngườiHazara?TấtcảđềunhândanhHồigiáo?

Tôiđâungờmìnhlạibỗngtuônrahàngtràngnhưthế,chẳngkịpkiềmchếnữa.Tôichỉmongthuhồilạinhữnglờinóiđó.Nuốtchúngđi.Nhưngchúngđãtuộtramấtrồi.Tôiđãvượtquaranhgiới,vàbấtkểthếnào,chúthyvọngnhỏnhoitôivẫnmong,sốngsótrakhỏichỗnàyđãtiêutantheonhưnglờinóiđó.

MộtcáinhìnngạcnhiênlướtquakhuônmặtAssef,rồilạibiếnmấtngay.-Rốtcuộc,taothấyviệcnàyhoáracũngthú,–hắncườikhẩynói.–

Nhưngcónhữngđiềuloạiphảnquốcnhưmàykhônghiểuđâu.-Nhưđiềugì?LôngmàyAssefcaulại:-Nhưniềmkiêuhãnhvềdântộcmày,nhữngphongtụccủamày,ngôn

ngữcủamày.Afghanistangiốngnhưmộttoànhàđẹpbừabãirácrưởivàaiđóphảiloạibỏrácrưởiđi.

-ĐólànhữnggìanhvẫnđanglàmởMazar,đitừnhànàysangnhàkhác?Vứtbỏrácrưởi?

-Đúngnhưthế.-ỞPhươngTâyngườitacómộttừchuyêndùngchỉviệcđóđấy–tôinói.

–Họgọiđólàkỳthịchủngtộc.-Họgọithếà?–MặtAssefrạngrỡlên.–Kỳthịchủngtộc.Taolạithích

chuyệnấy.Taothíchâmthanhcủanhữngchữđó.-Tấtcảnhữnggìtôimuốnlàthằngbé.-Kỳthịchủngtộc.–Asseflẩmbẩm,nhấmnháptừngcâutừngchữ.-Tôimuốnthằngbé,–tôilạinói.ĐôimắtcủaSohrabliếcnhanhsangtôi.

Đôimắtấylàđôimắtcừubịchọctiết.Chúngcũngcócáimàuthanđennhánh.TôivẫnnhớvàongàylễEidqorban[134],ônggiáosĩtrongsânsaunhàchúngtôivẫnthườngquệtchấtbôiđenlôngmàylênmắtconcừuvàchonómộtthỏiđường,trướckhicắthọngnó.TôinghĩtôithấyđượcsựcầuxintrongđôimắtcủaSohrab.

-Nóichotaobiếttạisao.–Assefnói.HắncắndáitaicủaSohrabgiữahaihàmrănghắn.Nhảra.Nhữnghạtmồhôilăntừlôngmàyhắnxuống.

-Đólàviệcriêngcủatôi.-Màymuốnlàmgìvớinó?–Hắnnói.Rồinởmộtnụcườibẽnlẽn.–

Hoặcchonó.-Chuyệnđóthậttởmlợm,–tôinói.-Màyđãbiếtthếnàochưa?Màyđãthửchưa?

-Tôimuốnđemnóđếnmộtnơitốtđẹphơn.-Nóichotaobiếttạisao.-Đólàviệcriêngcủatôi,–tôinói.Tôikhôngbiếtđiềugìđãlàmtôibạo

dạnlênđếnmứccộccằnnhưthế,cũngcóthểlàbởitôinghĩđằngnàotôicũngsắpchết.

-Taolấylàmlạ,–Assefnói.–Taokhônghiểutạisaomàylạiđibaonhiêuđườngđất,Amir,đicảmộtchặngđườngdàinhưthếvìmộtthằngHazara?Tạisaomàylạivềđây?Thựcratạisaomàylạitớiđây?

-Tôicónhữnglýdocủatôi,–tôinói.-Vậythìrấttốt,–Assefnóivàcườimỉa.HắnđẩymạnhvàolưngSohrab,

xôthằngbévàocáibàn.HôngcủaSohrabđậpvàobàn,làmlậtngửacáibànlênvànhođổrangoài.Nóngãđèlênnho,trướchếtlàmặtrồiđếnáosơmiđềutímđỏnướcnho.Chânbàn,bắtchéoquavòngchuôngđồng,lúcnàychĩalêntrần.

-Vậy,mangnóđi,–Assefnói.TôigiúpSohrabđứngdậy,phủiđinhữngmiếngnhogiậpnátbámvàoquầnnónhưnhữngconhàbámvàochâncầutàubiển.

-Mangnóđi,xéo,–Assefvừanóivừachỉracửa.TôicầmlấytaycủaSohrab.Bàntaynhỏbé,dakhôvàchailì.Những

ngóntaycủanóngọnguậylồngvàonhữngngóntaytôi.TôilạinhìnthấySohrabtrongtấmảnhPolaroid,cungcáchhaicánhtaynóômlấychânHassan,đầunótựavàohôngchanó.Cảhaiđềuđangmỉmcười.

Tiếngnhạcrunglengkengkhichúngtôibướcquacănphòng.Chúngtôiđãđếnsátcửa.

-Tấtnhiên,–Assefnóiphíasauchúngtôi.–taoquênkhôngbảomày,màykhôngthểmangnóđimiễnphí.

Tôiquaylại:-Anhmuốngì?-Màyphảigiànhđượcnó.-Anhmuốngì?-Chúngta,màyvàtao,còncómộtchuyệnchưathanhtoán,–Assefnói.

–Màyvẫnnhớchứ,cónhớkhông?Nókhôngcầnphảilo.Tôisẽchẳngbaogiờquênđược,cáingàysaukhi

DaoudKhanlậtđổnhàvua.Cảcuộcđờitrưởngthànhcủatôi,bấtcứkhinàotôinghethấycáitênDaoudKhan,tôilạinhưthấyHassanđangchĩasúngcaosuvàomặtAssef,HassanđangnóirằngmọingườisẽbắtđầuphảigọinólàthằngAssefMột-mắtthaychoAssefĂn-Tai.Tôivẫnnhớ,tôiđãtừngthèmmuốnlòngdũngcảmcủaHassannhưthếnào.Assefphảiquaybướcvàgiaohẹncuốicùngsẽgặplạichúngtôi.NóđãgiữlờihẹnđóvớiHassan.Bâygiờđếnlượttôi.

-Đượcthôi,–tôinói,cũngchẳngcònbiếtphảinóithếnàokhácnữa.Tôi

khôngđếnmứcphảicầuxin,thìchỉcònmỗicáchlàmdịukhoảnhkhắcnàyđốivớihắn.

Assefgọihaithằnglínhgácquaylạicănphòngvànóivớichúng:-Taomuốnchúngmàyhãynghekỹtanóiđây.Mộtlátnữataosẽđóng

cửalại.Rồinóvàtaosẽthanhtoánmộtchuyệnnhỏcũ.Bấtkểchúngmàynghethấygì,cũngkhôngđượcvào.Cóngherõtaonóikhông?Khôngđượcvào!

Bọngácgậtđầu.HếtnhìnAsseflạinhìntôi:-Vâng,thưaAghasahib.-Khimọiviệcđãxong,chỉmộttronghaichúngtaosẽbướcrakhỏicăn

phòngnày,–Assefnói.–Nếulànó,vậylànóđãgiànhđượctựdocủanó,vàchúngmàyđểchonóđi.Chúngmàyhiểuchứ?

Tênlínhgácnhiềutuổihơnrêrêchân:-NhưngAghasahib…-Nếulànó,đểchonóđi!–Assefhétlên.Haitênkiangầnngạinhưnglạigậtđầu.Chúngquaybước.Mộttronghai

đứađếnsátSohrab.-Cứđểnóởđấy,–Assefnói.Hắnnhănnhở.–Đểchonóxem.Những

bàihọclàviệctốtđốivớinhữngthắngbé.Bọngácrờikhỏiđó.Assefđặtchuỗihạtcầukinhcủahắnxuống.Sờlên

túingựcchiếcáovestđen.Nhữnggìhắnmoirakhỏichiếctúiđókhônglàmtôingạcnhiênchútnào:haiquảđấmbằngthépkhônggỉ.

ÔngtatócchảigômvàcóbộriaClarkGable[135]trênđôimôidày.Gômthấmquachiếcmũgiấyphẫuthuậtmàuxanh,tạoramộtvếtsẫmmàuhìnhchâuPhi.Tôinhớnhưthếvềôngta.NhớchuỗidâychuyềnvàngcótượngThánhAllahquanhchiếccổngămđencủaôngta.Ôngtađangnhìnsátxuốngngườitôi,nóirấtnhanhbằngthứtiếnggìđótôikhônghiểu,hìnhnhưtiếngUrdu.Đôimắttôicứnhìntheoquảhầuôngtanhôlênnhôxuống,vàtôimuốnhỏixem,ôngtabaonhiêutuổiquáchừng,ôngtacònquátrẻ,giốngnhưmộtdiễnviêntrongphimlácảinướcngoàinàođótrênvôtuyến,nhưngtấtcảnhữnggìtôilúngbúngnóiđượclà:Tôinghĩ,tôiđãđánhnhauvớihắnmộttrậntuyệthay.

Tôinghĩtôiđánhmộttrậntuyệthayvớihắn.TôikhôngbiếtliệutôicóđánhvớiAssefmộttrậnthậttuyệthayhay

không.Tôikhôngnghĩlàtôiđãlàmđượcnhưthế.Làmsaotôicóthểcơchứ?Đólàlầnđầutiêntôiđánhnhauvớingườikhác.Ngaycảđếnviệcthụiaimộtquả,cảđờitôi,tôicũngchẳngbaogiờlàmnổi.

KýứcvềtrậnđánhnhauvớiAssefthậtsinhđộnglạthườngtheonhiềugiaiđoạn.TôinhớAssefvặntonhạclêntrướckhiđeoquảđấmthépvào.Tấmthảmđểquỳ,tấmthảmMeccađanhìnhchữnhật,tuộtmộtbênkhỏitườngquànglênđầutôibụibayralàmtôihắthơi.TôinhớAssefépnholên

đầutôi,hắngầmgừnghiếnrăng,vànhehếtrăngrasángbóng,đôimắtvằnmáucủahắnlonglên.Chiếckhăntu-bancủahắntrễxuốngđểtuộtranhữngmảngtócuốncongmàuhungđỏdàixuốngtậnvai.

Vàkếtcục,tấtnhiên.Tôivẫncònnhìnthấymộtcáchhoàntoànrõràng.Tôisẽmãimãinhìnthấy.

Chủyếu,tôinhớviệcnày:Haiquảđấmthépcủahắnloélêntrongánhtrờichiều.Mấyquảđấmđầutiêncảmthấynólạnhbiếtchừngnàovàchúngnhanhchóngnónglênbằngmáutôibiếtmấy.Bịlạngngườivàotường,mộtchiếcđinhnơimộtkhungtranhcóthểtừngđượctreođâmvàolưngtôi.Sohrabkêuthétlên.Trốngvỗ,phongcầm,chiếcdilroba.Bịvăngmạnhvàotường.Haiquảđấmthépđấmvỡxươnghàmtôi.Nhữngcáirăngchènvàohọng,nuốtchúng,nghĩvềvôsốthờigiantôiđãtiêutốnđểđánhrăng,chảirăng.Bịvăngmạnhvàotường.Nằmlăntrênsànnhà,máutừmôitrênbịráchtoácravấylêntấmthảmmàuhoacà,cơnđaulanrấtnhanhkhắpbụngtôi,vàtựhỏikhôngbiếttừkhinàolạicóthểthởđược.TiếngxươngsườntôirăngrắcnhưnhữngcànhcâyHassanvàtôithườngbẻđểđấugươm,nhưchàngSinbadtrongnhữngphimcổ.Sohrabkêuthét.Mộtbênmặttôibịđậpmạnhvàogócchiếctiviđứng,lạimộttiếnggãyrắcnữa.Lầnnàyngaydướimắttráitôi.Tiếngnhạc.Sohrabkêuthét.

Nhữngngóntaytúmlấytóctôi,kéongửađầutôirasau,ánhthépkhônggỉlấplánh.Chúngxôngtớikìa.Lạithêmtiếnggãyrắcnữa,lầnnàylàmũitôi.Nhịnđau,đểýxemrăngtôikhôngcònthẳnghàngnhưtrướcrasao.Lạibịđá.Sohrabkêuthét.

Tôikhôngbiếtđếnmứcnàotôibậtcười,nhưngtôiđãbậtcười.Đauđếnbậtcười,đauhaihênhàm,xươngsườn,cổhọngtôi.Vàtôicàngcườikhoẻ,hắncàngđátôikhoẻ,đấmtôi,càocấutôi.

-GÌMÀCƯỜIKHỎETHẾ?–Assefvẫngầmlêncùngmỗiquảđấm.-GÌMÀVUIĐẾNTHẾ?–Assefrốnglên,lạimộtxươngsườnnữarăng

rắc.Lầnnàythấphơn.Chuyệnvuithếấylàvìlầnđầutiênkểtừmùađôngnăm1975tôicảm

thấythưthái.Tôicườibởitôicảmthấyđiềuđó,trongmộtcáixóxỉnhhẻolánhởmộtgóctâmtrítôi,tôivẫntừngmongmỏinó.Tôivẫnnhớcáingàytrênđồi,tôiđãnémnhữngquảlựutúibụivàoHassanvàcốkhiêukhíchcậu.Cậuchỉđứngđó,khônglàmgì,nướclựuđỏthấmđẫmáosơmicủacậunhưmáu.Rồicậuđãgiậtmộtquảlựutừtaytôi,nghiềnnátnóvàotránmình.Bâygiờcậuđãthoảmãnchưa?Cậurítlên.Cócảmtháydễchịuhơnkhông?Tôiđãkhôngđượchạnhphúc,vàđãkhôngcảmthấydễchịuhơn,khôngmộtchútnào.Nhưngbâygiờthìtôiđãhạnhphúcvàdễchịuhơn.Thânthểtôigãynát–mãisaunàytôimớipháthiệnramìnhbịthươngnặngđếnmứcnào.–Nhưngtôicầmthấyđãlành.Cuốicùnglànhbệnh.Tôicười.

Rồithìkếtcục.Chuyệnấy,tôisẽmangxuốngmồ.Tôivẫnnằmtrênmặt

đất,cườimãi,Assefngồigiạnghaichântrênngựctôi,mặthắn,mộtcáimặtnạđiênrồ,đượcđóngkhungbằngnhữngmớtócrốitungcủahắnlắclưsátgầnvàomặttôi.Bàntaykhôngđeoquảđấmthépcủahắnkhoáquanhhọngtôi.Taykia,cáitayđeoquảđấmthépgiơthẳnglêntrênvaihắn.Hắngiơnắmđấmcaohơnnữa,địnhđấmtiếp.Rồi,mộtgiọngnóinhỏnhẹ:

-Bas.Thôiđi.Cảtôivàhắncùngnhìn.-Làmơn,đừngđánhnữa.Tôinhớtớimộtđiềugìđóônggiámđốctrại

mồcôiđãnóikhiôngramởcổngchotôivàFarid.TênônglàgìnhỉZamanphảikhông?Nókhôngrờivậtđó,ôngấyđãnóithế.Điđâunócũnggiắtvàothắtlưngquầnnó.

-Đừngđánhnữa.HaivệtmascarahoàlẫnnướcmắtlănxuốngđôimáSohrablàmvấybẩn

cảmàuhồng.Môidướinórunrun.Nướcmũichảyra.Nóquátlên:-Bas.Thôi.Taynógiơcaohơnvai,giữmiếngdađựngđạnởcuốimảnhdâycaosu

đượckéogiãnhếtmứcrađằngsau.Cómộtcáigìđótrongmiếngda,mộtvậtgìsángsángvàmàuvàng.Tôichớpchớptừtronghốcmắtvànhìnthấyđólàmộtviênbiđồngtừcáivòngchuôngởđáybàn.SohrabchĩasúngcaosuvàomặtAsseftừlúcnào.

-Làmơn,đừngđánhnữa,Agha.–Nónói,giọngnókhànkhànvàrunrun.–Khôngđượcđánhbácấynữa.

MiệngAssefmấpmáykhôngthànhlời.Hắnđịnhnóiđiềugìđó.Rồidừnglại.Cuốicùnghắnnói:

-Màynghĩmàyđanglàmgìcơchứ?-Làmơndừnglại,–Sohrabnói,nhữnggiọtnướcmắtmớiứarangân

ngấntrongđôimắtxanhcủanó,hoàlẫnvớimascara.-Bỏxuống,thằngHazara,–Assefrítlên.–Bỏxuốngnếukhông,những

gìtaođanglàmvớinósẽchỉlàvặntainếuđemsovớinhữnggìtaosẽlàmvớimày.

Nướcmắtchảyròngròng,Sohrablắcđầu:-Làmơn,Agha,dừnglại.-Bỏsúngcaosuxuống.-Khôngđượcđánhbácấynữa.-Bỏxuống.-XinAgha.-BỎXUỐNG!-Bas.Thôiđi.-BỎXUỐNG!Assefbỏhọngtôira.LănxảvàoSohrab.SúngcaosuphựtmộtcáikhiSohrabthảdây.ThếlàAssefkêuthétlên.

Nóđặttaylênchỗmớichỉmộtkhoảnhkhắctrướcthôimắttráinóvẫncòn.Máuchảyragiữanhữngngóntaynó.Máuvàmộtchấtgìkhácnữa,mộtchất

gìtrắngvàtrongnhưkeo.Chấtđóđượcgọilàthuỷtinhdịch.Tôihiểurõnhưvậy.Tađãđượcđọcvềchấtấyởđâuđó.Thuỷtinhdịch.

Asseflănlộntrêntấmthảm.Lănđilănlại.Rúlên,tayúpvàocáihốcđầmđìamáu.

-Đithôi!–Sohrabnói.Nócầmlấytaytôi.Giúptôiđứngdậy.Từngphânmộtcáicơthểbịgiậpnátcủatôiđềunhưrênlênvìđauđớn.Đằngsauchúngtôi,Assefvẫnrú.

-CÚT!ĐEMNÓCÚTKHỎIĐÂY!–Nóhétlên.Tôiloạngchoạngramởcửa.Mắthaitêngáctrợnlênkhithấytôi,vàtôi

tựhỏikhôngbiếttôilúcấytrôngnhưthếnào.Mỗikhithởbụngtôilạiđaunhói.MộttronghaitêngácnóigìđóbằngtiếngPashtu,rồichúngchạyvụtquachúngtôivàocănphòngnơiAssefvẫnđangkêuthét“CÚT”.

-Bia.Lạiđây.–Sohrabnói,vừakéotaytôi.–Đithôi!Tôiloạngchoạngbướcxuốnghànhlang,bàntaynhỏbécủaSohrabtrong

taytôi.Tôingoảnhlạiđằngsaunhìnlầncuốicùng.HaitênlínhgácxúmlạitrênmìnhAssef,làmgìđótrênmặtnó.Rồitôihiểu:Viênbiđồngnhỏvẫngămtrongcáihốcmắttrốngrỗng.

Toànbộthếgiớichaođảo,bậpbềnh,đuđưa.Tôitậptễnhbướcxuốngbậcthềm,dựangườivàoSohrab.Bêntrên,Assefvẫntiếptụckêuthét,tiếngkêucủaconthúbịthương.Chúngtôicứthếđirangoàinơicóánhsáng,cánhtaytôiquànglênvaiSohrab,vàtôinhìnthấyFaridđangchạylạiphíachúngtôi.

-Bismillah!Bismillah!ĐứcAllahphùhộ!–Anhtanói,đôimắttrốlênnhìnvàotôi.

Faridquàngcánhtaytôiquanhvaimìnhvàbếtôilên.Chạyvội,đemtôivềchiếcxetải.Tôinghĩtôiđãkêurên.TôiquansátđôidépcủaFaridchạyrầmrậptrênmặtđườnglátđá,vỗvàođôigótchânđennhẻmchaisạncủaanh.Thởcũngđau.RồitôiđãđangnhìnlênnócchiếcLandCruiser,trongchiếcghếsau,đệmnhồimàubesờnrách,lắngnghetiếngđinhđinhđinhbáohiệucửamở,tiếngchạyrầmrậpquanhchiếcxetải,FaridvàSohrabnóivớinhaumấycâugìđó.Cửaxeđóngsậplạivàmáynổ.Chiếcxelaovềphíatrước,vàtôicảmthấymộtbàntaynhỏbétrêntrántôi.Tôinghethấytiếngnóitrênđườngphố,aiđóđangquáttháo,vànhữnghàngcâymờmờlướtquacửasổ.Sohrabđangthổnthức.Faridthìvẫnđangnhắclại:

-Bismillah!Bismillah!ĐứcAllahphùhộ!Đạikháitôiđãtrảiquanhưthế.

Chương23Nhữngkhuônmặtlóquamộtlớpsươngmù,nấnná,rồimờnhạtđi.Họ

chằmchằmnhìnxuốnghỏitôinhiềucâuhỏi.Tôicóbiếttôilàaikhông?Tôicóđauởđâukhông?Tôibiếttôilàaivàtôiđauởkhắpmọichỗ.Tôimuốnnóichohọbiếtvậy,nhưngnóicũngđau.Tôibiếtđiềunàybởivìhồinàođócóthểlàmộtnăm,cóthếlàhai,cũngcóthểmườinămrồi,tôiđãcốnóichuyệnvớimộtđứatrẻmáhồng,mắtbôiđen.Đứatrẻ.Phải,lúcnàytôithấynórồi.Chúngtôitrongmộtchiếcxevớvẩn,đứatrẻvàtôi,vàtôicũngkhôngnghĩSorayađangláixeđivìSorayakhôngbaogiờláinhanhthếnày.Tôimuốnnóimộtđiềugìđóvớiđứabé,hìnhnhưviệctôinóilàrấtquantrọng.Nhưngtôikhôngnhớ,tôimuốnnóigì,hoặctạisaonólạiquantrọngnhưthế.Cóthểtôimuốnbảonóđừngkhócnữa,mọiviệcbâygiờđềuổnrồi.Cũngcóthểkhôngphải.Vìmộtlýdonàođótôikhôngtàinàotưởngnổi,tôimuốncảmơnđứabé.

Nhữngkhuônmặt.Họđềuđộinhưngchiếcmũxanh.Họraravàovàođểnhìn.Họnóinhanh,dùngnhữngtừtôikhônghiểu.Tôinghethấynhữnggiọngnóikhác,nhữngtiếngồnkhác,nhữngtiếngcòiôtôvànhữngtiếngcòicấpcứu.Vàluônluônthêmnhữngkhuônmặt.Chămchúnhìnxuống.Tôichẳngnhớđượcaitrongbọnhọ,trừcáingườitócchảigômcóbộriaClarkGable,cáingườicóvếthoenhìnhchâuPhitrênmũ.Ngàingôisaophimlácải.Thậttứccười.Lúcnàytôilạimuốncười.Nhưngcườicũngđau.

Tôilịmđi.BàbảotênbàlàAisha,“giốngnhưvợnhàtiêntri”ấy.Mớtóchoarâm

củabàrẽngôigiữavàbuộclạiđằngsaukiểuđuôingựa,mũibàxâumộtchiếckhuyêngiốngnhưmặttrời.Bàđeokínhhaitròngkhiếnmắtbànhưtrồira.Bàcũngmặcđồxanhvàcóhaibàntaymềmmại.Bàthấytôinhìnbàvàbàmỉmcười.NóimộtcâugìđóbằngtiếngAnh.Mộtcáigìđóđâmmạnhvàocạnhngựctôi.

Tôilịmđi.Mộtngườiđànôngđangđứngbêngiườngtôi.Tôibiếtanhta.Anhta

ngămđenvàcaogầy,râucằmdài.Anhđộimộtchiếcmũ,nhữngchiếcmũđógọilàgìnhỉ?Pakolà?Độilệchsangbên,nhưmộtnhânvậtnổitiếngmàtêntuổiđãtuộtkhỏitâmtrítôirồi.Tôibiếtngườiđànôngnày.

Anhtaláixechởtôiđiđâuđóvàinămtrước.Tôibiếtanhta.Cócáigìđókhôngổnnơimiệngtôi.Tôinghethấymộttiếngnhỏtogìđó.

Tôilịmđi.Cánhtayphảitôirátbỏng.Ngườiđànbàđeokínhhaitròngvàchiếc

khuyênhìnhmặttrờiđangkhomngườitrêncánhtaytôi,gắnmộtốngnhựatronglênđó.Bàtanói,đólàchất“Potassium.”“Nhóimộtcáinhưongđốtthôi,phảikhông?”Đúnglànhóimộtcái.Tênbàlàgìnhỉ?Cáigìđócóliên

quanđếntiêntri.Tôicũngbiếtbàtừmấynămtrước.Bàthườngbuộctóckiểuđuôingựa.Bâygiờbúingượclên.Sorayacũngbúitócnhưthếlầnđầutiênchúngtôinóichuyệnvớinhau.Baogiờnhỉ?Tuầntrướcà?

Aisha!Phảirồi.Cómộtcáigìđókhôngổnnơimiệngtôi.Vàcáigìđóđâmmạnhvào

ngựctôi.Tôilịmđi.ChúngtôiđangtrongdãynúiSulaimanởBaluchistanvàBabađangvật

nhauvớimộtcongấuđen.ÔnglàBabacủatuổithơtôi,Toophanagha,NgàiBãotố,vớikhổngườicaolớncủadònggiốngPashtunchứkhôngphảingườiđànôngkhôhéodướinhữngtấmchăn,ngườiđànôngmáhõmvàmắttrũng.Ngườivàthú,họlănxảvàonhautrênmộtđámcỏxanhrờn,mớtócmàuhunguốncongcủaBabatungbay.Congấugầmlên,hoặccũngcóthểlàBaba.Nướcdãivàmáubắnra.Móngvuốtvàbàntaytát,đấm.CảhaingãđánhrầmmộtcáixuốngđấtvàBabađangngồitrênngựccongấu,nhữngngóntayôngthọcsâuvàolỗmũinó.Ôngngướclênnhìntôivàtôihiểu.Ônglàtôi.Tôiđangvậtcongấu.Tôitỉnhdậy.Ngườiđànôngcaogầy,ngămđenđãtrởlạibêngiườngtôi.TênanhtalàFarid.Giờthìtôinhớrồi.Đếncùnganhlàđứatrẻtrongchiếcxe.Bộmặtnónhắctôinhớđếnâmthanhcủanhữngcáichuông.tôiđangkhát.

Tôilịmđi.Tôivẫnlịmđirồilạitỉnhdậynhưthế.NgườiđànôngvớibộriaClarkGable,hoáralàbácsĩFaruqi.Ôngchẳng

phảingôisaophimlácảinàocả,màlànhàgiảiphẫuđầuvàcổ,dẫutôivẫnnghĩ,ônglàcáigãtênArmandnàođótrongmộtbộphimướtátnàođóđượcdựngtrênmộthònđảonhiệtđới.

Tôiđangởđâu?Tôimuốnhỏi.Nhưngmiệngtôivẫnkhôngmởđược.Tôinhănmặt.Gầmgừ.Armandmỉmcười.Hàmrăngsángtrắng.

-Chưađược,Amir,–ôngnói.–Nhưngsẽchóngthôi.Khinàotháodâythépra.–ÔngnóibằngtiếngAnh,vớimộtgiọngUrdunằngnặngồmồm.

Dâythépư?Armandkhoanhtay,ôngcóhaicánhtaylônglávàđeomộtcáilắccưới

bằngvàng.-Ônghẳnlấylàmlạ,ôngđangởđâu,chuyệngìđãxảyravớiông.Như

thếlàtuyệtđốibìnhthường,tìnhtrạnghậuphẫuluônmấtphươnghướngnhưthếđấy.Vậytôisẽnóichoôngnhữnggìtôibiết.

Tôimuốnhỏiôngvềnhữngdâythép.Hậuphẫulàthếnào?Aishađâurồi?Tôimuốnbàấymỉmcườivớitôi,muốnbàntayêmdịucủabàấytrongtaytôi.

Armandcaumày,dựngmộtbênlôngmàylên,làmravẻhơiquantrọng:-ÔngđangtrongmộtbệnhviệnởPeshawar.Ôngđãởđâyđượchaingày

rồi.Ôngđãbịnhữngthươngtíchrấttrầmtrọng,Amir,tôiphảinóivớiôngnhưvậy.Tôimuốnnói,ôngthậtmaymắnmớisốngsótđấy,ôngbạnạ.–Ôngxuaxuangóntaytrỏcủaông,nhưquảlắcđồnghồkhinóivậy.–Láláchcủalưngbịgiập–cólẽthậtmaymắnchoông–chỉlàgiậpchậm,bởivìôngcónhữngdấuhiệuxuấthuyếtsớmtrongổbụng.Cácđồngnghiệpcủatôitrongnhómtổngphẫuphảithựchiệnviệccắtbỏkhẩncấpmộtphầnlálách.Nếunóbịvỡsớmhơn,ônghẳnsẽbịchảymáudẫntớitửvong.–Ôngvỗnhẹlêncánhtaytôi,cánhtayđangI.V.[136]vàmỉmcười.–Ôngcũngbịgãybảychiếcxươngsườn.Mộtchiếcgâytrànkhímàngphổi.

Tôicaumặt.Cốmởmiệng.Lạinhớđếnnhữngdâythép.-Cónghĩalàmộtcathủngphối.–Armandgiảithích.Ônggiậtgiậtcái

ốngnhựatrongbênsườntráitôi.Tôilạicảmấyvậtgìđâmvàongực.–Chúngtôiniêmkíncáilỗthủngđó,bằngcáiốngởngựcnày.

Tôinhìntheocáiốngthọcquanhữnglớpbăngtrênngựctôidẫntớimộtcáibìnhmộtnửalàcáccộtnước.Tiếngsủitămsùngsụclàtừđó.

-Ôngcũngbịnhiềuvếtráchkhácnhaunữa.Nghĩalànhữngvếtcắt.Tôimuốnbảoôngtatôihiểutừđónghĩalàgì.Tôilàmộtnhàvăn.Tôiđịnhmởmiệng.Quênmấtnhữngdâythép.

-Vếtráchtệhạinhấtlàởmôitrêncủaông.–Armandnói.–Cúvađậpmạnhđãxẻđôimôitrêncủaông,vétsạchphầnchínhgiữa.Nhưngkhônglo,cácbácsĩphẫuthuậttạohìnhsẽkhâuchúnglạivớinhauvàhọtinlàôngsẽcómộtkếtquảtuyệtvời,dẫuởđósẽlàmộtcáisẹo.Cáiđóthìkhôngthểtránhkhỏi.Cócảmộtvếtgãyởổmắttrêntrái,nghĩalàxươnghốcmắt,vàchúngtôicũngphảigắnnólại.Nhữngdâythépởhaibênhàmôngkhoảngsáutuầnnữasẽđượctháora,–Armandnóiliếp.–Chođếnlúcđóchỉănchấtlỏng,lắcđầuvàbắttayđượcthôi.Ôngsẽbịsútcân,vàsẽnóinhưAlPacinotrongtậpđầubộphimBốgiàấy,trongítlâu,–ôngtacười.–Nhưnghômnayôngcómộtviệcphảilàmđây.Ôngcóbiếtviệcgìkhông?

Tôilắcđầu.-Việccủaônghômnaylàphảithônghơi.Ôngphảilàmviệcđó,chúng

tôimớicóthểbắtđầuchoôngănchấtlỏngđược.Chưađánhrắm,chưađượcăn.–Ôngtalạicười.

Látsau,saukhiAishathaydâytruyềntĩnhmạchvànângđầugiườnglênnhưtôiyêucầu,tôinghĩvềnhữnggìđãxảyravớitôi.Giậplách.Gãyrăng.Thủngphổi.Vỡxươnghốcmắt.Nhưngtrongkhitôiquansátmộtconchimcâuđangmổmẩuvụnbánhtrênbệcửasổ,tôivẫnnghĩtớimộtđiềukhácmàArmand,bácsĩFaruqiđãnói:Cúvađậpmạnhđãxẻđôimôitrêncủaông.Ôngtađãnói:Vétsạchphầnchínhgiữa.Vétsạchphầnchínhgiữa.Giốngnhưmôichẻ.

HômsauFaridvàSohrabđếnthăm.-Hômnay,ôngcóbiếtchúngtôilàaikhông?Ôngcónhớrakhông?–

Faridhỏi,nửađùa.Tôigậtđầu.-Alhamdullellah!–Anhtươicườinói.–Đừngnóivớvẩnnữa.-Cảmơn,Farid.–Tôinóiquahaihàmbịchằngkíndâythép.Armand

nóiđúng,tôinóigiốngnhưAlPacinotrongphimBốgià.Vàlưỡitôilàmtôingạcnhiênmỗilầnnóthọcvàokhetrốngcủanhữngchiếcrăngtôiđãnuốt.–Tôimuốncảmơnanh.Vềtấtcảmọiđiều.

Anhxuatay,mặtđỏlênmộtchút,vànói:-Thôiđi.Khôngđángcảmơnđâu.TôiquayvềphíaSohrab.Nóđangmặcmộtchiếcáongoàimới,mộtchiếc

pirham-tumbanmàunâunhạtcóvẻhơirộngđốivớinó,vàđộimộtmũchỏmđen.Nóđangnhìnxuốngdướichân,mânmêcáidâytruyềntĩnhmạchcuộnlạiởtrêngiường.

-Chúngtachưabaogiờđượcgiớithiệuđầyđủvớinhau,–tôinóivàchìatayrachonó.–BáclàAmir.

Nónhìnxuốngtaytôirồimặttôivàhỏi:-BáclàAmirAghamàbốđãkểchocháu?-Đúngđấy.–TôinhớrõtừngchữtrongbứcthưcủaHassan.Tôiđãkể

rấtnhiềuvềcậuchoFarzanajanvàSohrab,vềchúngtađãlớnlêncùngnhau,cùngchơicáctròchơivàchạyđuổitrênđườngphố.Họcườitrướcnhữngchuyệnvềtấtcảnhữngtròtinhquáimàcậuvàtôithườnggâyra.

–Bácnợcháulờicảmơn,Sohrabjan.–Tôinói.–Cháuđãcứusốngbác.Nókhôngnóigì.Tôithõngtayxuốngkhinókhôngnắmtaytôi.Tôilúng

búng:-Bácthíchbộquầnáomớicủacháu.-Củacontraitôiđấy,–Faridnói.–Chúnglớnkhôngmặcvừanữa.Rất

vừavớiSohrab.–AnhbảoSohrabcóthểởtạmvớianh,chođếnkhinàochúngtôitìmđượcchỗchonó.–Chúngtôikhôngcónhiềuphòng,nhưngtôilàmthếnàođược?Tôikhôngthểđểnólangthangtrênđườngphố.Vảlại,cáccontôicóvẻthíchnó,phảikhông,Sohrab?Nhưngthằngbévẫnchỉnhìnxuống,quayquaycáidây.

-Tôivẫnđịnhhỏiông,–Faridnói,hơicóvẻngầnngại.–Chuyệngìđãxảyratrongngôinhàđó?ChuyệngìđãxảyragiữaôngvànênTalibấy?

Tôinói:-Tacứcoinhưcảtôivàhắnđềuđángphảithế.Faridgậtđầu,khônghỏithêmnữa.Tôichợtnảyraýnghĩlàởđâuđó

giữakhoảngthờigianchúngtôirờiPeshawarđiAfghanistanđếngiờnày,chúngtôiđãtrởthànhbạnbè.

-Tôiđangđịnhhỏimộtđiềunữa.-Điềugì?Tôikhôngmuốnhỏi.Tôisợcâutrảlời.-RahimKhan,–tôinói.

-Ôngấyđãđirồi.Timtôinảylên:-Chúấyđã…-Không,chỉ…rađithôi.Faridtraochotôimộtmẩugiấygấpkínvàchiếcchìakhoánhỏ:-Chủnhàđưachotôithứnàykhitôiđếntìmôngấy.ÔngtabảoRahim

KhanđikhỏingôinhàngaysauhômchúngtarờiPeshawar.-Ôngấyđiđâu?Faridnhúnvai:-Chủnhàkhôngbiết.Ôngấybảo,RahimKhanđểlạibứcthưvàchiếc

chìakhoáchoôngrồibỏdi.Faridxemđồnghồ:-Tôinênđithôi,Sohrab.-Anhcóthểđểnólạiđâymộtlúcđượckhông,–tôinói.–Látnữahãy

đónnó.–TôiquaylạiphíaSohrab.–Cháucómuốnởlạiđâyvớibácmộtlúckhông?

Nónhúnvaikhôngnóigì.-Tấtnhiênrồi.–Faridnói.–Tôisẽđếnđónnóđúngtrướcgiờcầukinh

buổitối.Cóbabệnhnhânkháctrongphòngtôi.Haingườiđànôngnhiềutuổihơn,

mỗingườibịcắtbỏmộtchân,ngườikiacòcửvìhen,vàmộtthiếuniênkhoảngmườilăm,mườisáutuổimổruộtthừa.Ngườibịcắtchânchằmchằmnhìnchúngtôikhôngchớp,mắtchuyểntừtôisangthằngbéHazarađangngồitrênchiếcghếđẩu.Ngườithânnhữngbạncùngphòngvớitôi–nhữngbàgiàtrongshalwar-kameezes[137]sángmàu,bọntrẻvàngườiđànôngđộimũchỏm–raravàovàoầmĩcảcănphòng.Họmangtheomướpđắngpakoras,bánhnaan,bánhsamosas[138],cơmbiryani[139].

Đôikhingườitacứthếlangthangvàotrongphòng,nhưcáingườiđànôngcaolớnđểrâuấybướcvàongaytrướclúcSohrabvàFaridđến.Ôngraquấnmộtchiếcmềnnâuquanhngười.BàAishahỏiôngtađiềugìđóbằngtiếngUrdu.Ôngtachẳngthèmchúýtớibàvàđưamắtnhìnquacănphòng.Tôinghĩôngtanhìntôihơilâuhơncầnthiết.

Khibàhộlýlạihỏitiếp,ôngtachỉquayngườirồiđi.-Cháucókhoẻkhông?–TôihỏiSohrab.Nónhúnvai,nhìnvàohaibàn

taynó.-Cháucóđóikhông?Cáibàkiachobácmộtđĩabiryani,nhưngbác

khôngănđược,–tôinói.Tôikhôngbiếtnóigìkhácvớinó.–Cháucómuốnănkhông?

Nólắcđầu.-Cháucómuốnnóichuyệnkhông?Nólạilắcđầu.Chúngtôingồinhưthế,lặngimtrongmộtlúc,tôiđặtlưng

vàohaichiếcgốiởtrêngiường,cònSohrabngồitrênchiếcghếđẩubachângầngiường.Tớimộtlúc,tôingủmất,vàkhitỉnhdậy,ánhnắngđãnhạtđiđôichút,bóngchiềuđãdàira,vàSohrabvẫncònđứngngồicạnhtôi.Nóvẫnnhìnxuốnghaibàntaynó.

Đêmđó,saukhiFaridđónSohrabđirồi,tôibócthưcủachúRahimKhan.Tôiđãchầnchừviệcđọcthưcànglâucàngtốt.Thưviết:

Amirjan.Inshallah,cháuđãnhậnbứcthưnàymộtcáchantoàn.Chúcầunguyện

chúđãkhôngđẩycháuvàoconđườnghiểmnguyvàAfghanistanđãkhôngđếnnỗitàntệvớicháu.Cháuluônluônởtrongnhữnglờicầunguyệncủachútừhômcháurờikhỏiđây.

Suốtnhữngnămquacháuđãđúngkhinghingờchúbiết.Chúbiếthết.Hassankểlạivắntắtchochúsaukhichuyệnxảyra.Nhữnggìcháuđãlàmlàsai,Amirjan,nhưngđừngquên,cháuchỉlàmộtthằngbékhichuyệnđóxảyra.Mộtthằngbégặprắcrối.Cháuquákhắcnghiệtvớibảnthâncháu,vàcháuvẫncònnhưthế–ChúđãnhìnthấyđiềuđótrongmắtcháuởPeshawar.Nhưngchúhyvọng,cháusẽlưuýđếnđiềunày:mộtconngườikhôngcólươngtâm,khôngcólòngtốtsẽkhôngbiếtđaukhổ.ChúhyvọngnỗiđaucủacháusẽchấmdứtcùngvớicuộchànhtrìnhvềAfghanistan.

Amirjan,chúlấylàmxấuhổvềnhữnglờidốitráchúđãkểvớicháusuốtnhữngnămấy.CháunổigiậnởPeshawarcũngđúngthôi.Cháucóquyềnđượcbiết.Hassancũngvậy.Chúbiết,khôngđượcmiễntộichoaivềbấtcứchuyệngì,nhưngKabulcáithờichúngtasốnglàmộtthếgiớilạlùng,mộtnơitrongđócónhữngviệcbịlàmtochuyệnhơnlàsựthật.

Amirjan,chúbiếtchacháuđãnghiêmkhắcvớicháuthếnàokhicháulớnlên.Chúthấycháuđãphảichịuđựngthếnào,vàkhaokhátđếnmứcnàođểcóđượctìnhyêuthươngcủaôngấy,vàtráitimchúđãrớmmáuvìcháu.Nhưngchacháulàmộtngườibịgiằngxégiữahainửa,Amirjan:CháuvàHassan.Ôngấyyêucảhaiđứa,nhưngôngấykhôngthểyêuHassannhưôngấymongmỏi,côngkhaivànhưmộtngườicha.Vìvậy,ôngấybấtđắcdĩphảiđốixửthiếutìnhcảmvớicháu–Amir,cáinửahợpphápvềmặtxãhội,cáinửađạidiệnchosựgiàusangôngấyđãđượcthừahưởngvàđặcquyềnmắc-tội-được-miễn-hìnhphạtdosựgiàusangđemlại.Khiôngấynhìnthấycháu,ôngấynhìnthấychínhbảnthânôngấy.Vàtộilỗicủaôngấy.Cháuvẫncòngiậnvàchúnhậnracònquásớmđểmongcháuchấpnhậnviệcnày,nhưngcóthểmộtngàynàođócháusẽthấyôngấykhắcnghiệtvớicháu,thìôngấycũngkhắcnghiệtvớichínhmình.Chacháu,cũnggiốngnhưcháu,làmộtlinhhồnbịhànhhạ,Amirjanạ.

Chúkhôngsaomiêutảnổichocháuchiềusâuvàsựuámcủanỗibuồnậpđếnvớichúkhichúđượcbiếtôngấyquađời.Chúyêuôngấybởivìôngấylàbạnchú,nhưngcũngvìôngấylàmộtngườitốt,cóthểcònlàmộtcon

ngườivĩđạinữa.Vàđấylàđiềuchúmuốncháuhiểu,rằnglòngtốt,lòngtốtđíchthựcấy,đãđượcsinhratừsựânhậncủabốcháu.Đôikhi,chúnghĩmọiviệcôngấylàm,nuôingườinghèolangthangtrênđườngphố,xâydựngtrạimồcôi,chobạnbètiềnkhitúngquẫn,thảyđềulàcáchđểôngấytựchuộclỗi.Vàchútin,Amirjan,chuộclỗithànhthựcchínhlànhưthế,khitộilỗidẫnđếnlòngtốt.

Chúbiết,cuốicùngthìThượngđếsẽthathứ.Ngườisẽthathứchochacháu,chochú,vàcảcháunữa.Chúmongcháucũngcóthểthathứnhưthế.Thathứchochacháunếucháucóthể.Thathứchochúnếucháumongmuốn.Nhưngquantrọngnhất,hãythathứchochínhbảnthâncháu.Chúđãđểlạichocháumộtíttiền,thậtralàhầuhếtnhữnggìchúcònlại.Chúnghĩcháucóthểphảichitiêumộtítkhicháuquaylạiđây,vàsốtiềnđócóthểđủđểtrangtrải.CómộtngânhàngởPeshawar,Faridbiếtđịachỉ.Tiềnởtronghộptiềngửicóbảođảm.Chúđãgửichocháuchìakhoá.

Cònđốivớichú,đãđếnlúcchúphảirađi.Chúcònrấtítthờigianvàchúmuốnđượcmộtmìnhthờigianđó.Xinđừngtìmchú.Đólàyêucầucuốicùngcủachúđốivớicháu.ChúđểlạicháutrongbàntayThượngđế.

Bạncủacháumãimãi.RahimTôiđưaốngtayáobệnhviệnlênchùimắt.Tôigấpbứcthưlạivàđặt

xuốngdướiđệm.Amir,cáinửahợpphápvềmặtxãhội,cáinửađạidiệnchosựgiàusang

ôngấyđãđượcthừahưởngvàđặcquyềnmắc-tội-được-miễn-hìnhphạtdosựgiàusangđemlại.CóthểđólànguyêndotạisaoBabavàtôiđãtừngđốixửvớinhautốtđẹpđếnthếởMỹ,tôicũngchẳngbiếtnữa.Bánđồđồngnátlấyvàiđồngtiềnnhỏmọn,nhữngnghềtôitớcủachúngtôi,cănhộbẩnthỉucủachúngtôi–phiênbảncủachiếclềuởMỹ,cóthểởMỹ,khiBabanhìnvàotôi,ôngthấymộtchútcủaHassan.

Chacháu,giốngnhưcháu,làmộtlinhhồnbịhànhhạ,chúRahimKhanđãviếtthế.Cóthểlànhưthế.Cảhaichúngtôiđềumắctộivàphảnbội.NhưngBabađãtìmthấymộtconđườngđểtrởlạitốtđẹptừsựănnăn.Tôiđãlàmgìnào,ngoàichốibỏtộilỗiđốivớichínhnhữngconngườitôiđãtừngphảnbộivàrồicốquênđitấtcả?Tôiđãlàmgì,ngoàimanglấymộtchứngmấtngủ?

Tôiđãbaogiờlàmgìđểsửasaichưa?Khibàđiềudưỡngviên–khôngphảiAisha,màlàmộtphụnữtócđỏtôi

khôngnhớtên–bướcvàovớimộtbơmtiêmtrongtay,hỏitôicócầntiêmmộtốngmoócphinkhông,tôinóicó.

Sớmhômsau,họtháoốnghútkhíởngựctôira,vàArmandchophépnhânviêncủamìnhđểtôiđượcnhấpnướctáoép.TôibảoAishachotôimượnmộtchiếcgươngkhibàđặtcanướcéplênchiếcbàntủcạnhgiường

tôi.Bàvừanângcặpkínhhaitròngcủamìnhlêntrêntránvừakéorèmcửamởrộngrađểánhsángbanmaitrànvàotrongphòngvàngoáilạibảotôi:

-Hãynhớlàmấyngàynữatrôngsẽkháhơn.Conrểtôibịtainạnxemáynămngoái,bộmặtđẹptraicủanóbịkéolêtrênđườngnhựavàthâmtímnhưquảcà.Bâygiờlạiđẹptrairồi,trôngnhưngôisaomànbạcLollywood[140]ấy.

Bấtkểnhữnglờiđảmbảocủabà,nhìnvàotronggươngvàthấymộtvậtkhăngkhăngrằngnólàmặtmình,khiếntôiđiếngngườiđimộtchút.Trônggiốngnhưaiđóđãluồnmộtchiếcvòibơmkhívàodướidatôivàbơmtháohếtra.Đôimắttôitrồilênvàthâmlại.Tệhạinhấtlàcáimiệngtôi,mộtmiếngthịtkỳquáidẩulênmàutímvàđỏ,nhàunátvàđầynhữngmũikhâu.Tôithửmỉmcười,vàmộtcơnđaunhưxélướtdọcquađôimôitôi.Tôisẽlàmthếtrongmộtthờigian.Cónhữngmũikhâuquamátráitôi,ngaydướicằm,trêntránsátdướichântóc.

ÔngbạngiàbịcắtbỏchânnóigìđóbằngtiếngUrdu.Tôinhúnvaivàlắcđầuvớiôngta.Ôngtachỉvàomặtmình,vỗnhẹ,vàtoétmiệngcười,răngđãmómhếtcả.“Tốtlắm”,ôngnóibằngtiếngAnh.Inshallah.

-Cảmơn.–tôithìthào.FaridvàSohrabđến,đúnglúctôicấtchiếcgươngđi.Sohrabngồilên

chiếcghếđẩu,ngảđầuvàothànhgiường.-Ôngbiếtđấy,chúngtôimongđưaôngkhỏiđâycàngsớmcàngtốt,–

Faridnói.-BácsĩFaruqibảo…-Tôikhôngnóibệnhviện.TôimuốnnóiPeshawarkia.-Tạisao?-Tôikhôngnghĩôngsẽđượcantoànởđâylâu,–Faridnói.–Anhhạ

giọng.–BọnTalibancóbèđảngởđây.Chúngsẽbắtđầulùngkiếmông.-Tôinghĩchúngcóthểđãlùngrồi,–tôithầmthì,bấtchợtnghĩđến

ngườiđànôngđểrâulacàvàocănphòngvàđứngngayđóchămchúnhìntôi.

Faridkhomngườixuống:-ChừngnàoôngcóthểđilạiđượclàtôisẽmangôngtớiIslamabad.Ởđó

cũngkhôngtuyệtđốiantoànđâu,khôngchỗnàoởPakistantuyệtđốiantoàncả,nhưngcònhơnởđây.Ítnhấtcũngsẽchấpnhậnđượcmộtthờigian.

-Faridjan,việcnàykhôngđượcantoàncholắm.Cólẽanhkhôngnênđểchúngthấycùngvớitôi.Anhcòncócảmộtgiađìnhphảichămsóc.

Faridphẩytay:-Mấyđứacontraitôicònnhỏ,nhưngchúngrấtkhônngoan.Chúngbiết

làmthếnàođểchămsóccácmẹcủachúngvàemgáichúng,–anhmỉmcười.–Hơnnữa,tôikhôngnóitôilàmchuyệnấymiễnphí.

-Tôicũngchẳngđểanhlàmthế.–tôinói.Tôiquênmấttôikhôngthể

mỉmcườivàcốthử.Mộtvệtmáunhỏrỉradướicằmtôi.–Tôicóthểxinanhgiúptôimộtviệcnữakhông?

-Vìông,cảnghìnlầnrồi.–Faridnói.Vàbấtchợt,tôibậtkhóc.Nướcmắttràoxuốnghaimátôi,làmbuốtlớp

thịtbịbócdacủahaimôitôi.-Cóchuyệngìvậy–Faridhoảnghốthỏi.Tôilấytaybưngmặt,giơtaykialên.Tôibiếtcảphòngđangnhìntôi.Sau

cùng,tôicảmthấymệt,chốngchếnh:-Tôixinlỗi.Sohrabđangcaumàynhìntôi.Khitôiđãcóthểnóitiếp,tôibảoFaridtôicầngì:-ChúRahimKhannóihọsốngởPeshawar.-Ôngcóthểviếttênhọcủahọra,–Faridnói,mắtthậntrọngnhìntôi,

dườngnhưkhôngbiếttôicóthểgâychuyệngìtiếpnữa.Tôinguệchngoạctêncủahọxuốngmộtmảnhkhăngiấy.“JohnvàBettyCadwell”.

Faridgấpmảnhgiấylạibỏvàotúi:-Tôisẽđitìmhọngay,–nóixonganhquaylạiSohrab.–Còncháu,tối

naychúsẽđếnđóncháu.ĐừnglàmAmiraghaquámệt.NhưngSohrabđãlảngđếnbêncửasổ,nơicóđếnnửatáchimbồcâu

nghênhngangđitớiđiluitrênbệcửamổvàogỗvànhữngmẩubánhcũ.Trongngănkéogiữacủachiếcbàntủbêngiườngtôi,tôitìmthấymột

cuốntạpchíĐịalýQuốcgiacũ,mộtchiếcbútchìbịcắnđầu,chiếclượcmấtrăng,vàthứmàtôiđangnhễnhạimồhôicốtìmbằngđược:Mộtcỗbài.Trướcđótôiđãđếm,vàlạthay,cỗbàiđủcả.TôihỏiSohrabcómuốnchơikhông.Tôikhôngmongnótrảlời,nóigìđếnchơi.TừlúcchúngtôichạytrốnkhỏiKabul,nócứlầmlầmlỳlỳ.Nhưngtừcửasổnóngoảnhlạivàbảo:

-Cháuchỉbiếtchơibàipanjpar.-Thếthìbáclấylàmtiếcchocháumấtrồi,bởibáclàmộtđạikiệntướng

vềbàipanipar.Nổidanhthếgiớiđấy.Nóđếnngồivàochiếcghếđẩucạnhtôi.Tôichiachonónămquânbài:-Khibốcháuvàbácởtuổicháu,bọnbácthườngchơiloạibàinày.Nhất

làvềmùađông,khituyếtrơivàkhôngthểrangoài.Thườngchơichođếnkhimặttrờilặn.Nóđánhchotôimộtquânvàtôinhặtmộtquânởcỗbàilên.Tôinhìntrộmnókhinótínhnướcđánh.Nógiốngbốđủđường:từcáchnóxoèbàirabằngcảhaitay,cáchnóhiếngmắtkhiđọclênquânbàiđánhra,cáchnóhầunhưkhôngnhìnaitrongkhichơi.Chúngtôilặnglẽchơi.Tôithắngvánđầu,đểnóthắngvánsau,vàthuathựcsựnămván:

-Cháuchơigiỏinhưbốcháu,cóthểcònhơnnữa,–tôinóisauvánthuacuốicùng.–Bácvẫnthườngđánhbạibốcháu,nhưngbácnghĩbốcháunhườngbácthắng.–Tôingừnglạimộtlúc–Bốcháuvàbácđượcbúcùngmộtbàmẹ.

-Cháubiết.-Thế…Thếbốcháuđãnóivớicháuđiềugìvềbọnbác?-Nóibáclà

ngườibạntốtnhấtmàbốcháuchưabaogiờcó,–nónói.TôiquayquayconJirôtrongmấyngóntay,lậtsấplậtngửaquânbàivà

nói:-Bácsợbáckhôngphảilàmộtngườibạntốtđếnthếđâu.Nhưngbác

muốnlàbạncháu.Bácnghĩ,báccóthểlàmộtngườibạntốtcủacháu.Liệuthếcóổnkhông?Cháucómuốnthếkhông?

Tôiđặtbàntaylêncánhtaynómộtcáchthậntrọng,nhưngnóvộirụtlại.Nónémbàixuống,rờikhỏichiếcghế,bướctrởlạicửasổ.BầutrờibồngbềnhnhữngdảimâymàuđỏvàtíatrongkhimặttrờiđanglặntrênPeshawar.Từdướiđườngphố,tiếngcòiôtônốitiếpnhauvàtiếngbebecủamộtconlừa,tiếngcòicủamộtviêncảnhsát.Sohrabđứngtrongánhsángmàuđỏsẫm,trántìvàokínhcửasổ,hainắmtaygiấudướihaibênnách.

Aishabảomộttrợlýnamgiúptôitậpđinhữngbướcđầutiênngayđêmđó.Tôichỉbướcquanhphòngđượcmộtlần,mộttaynắmchặtlấycáigiátruyềntĩnhmạchcóbánhxe,taykiabámvàocánhtayngườitrợlý.Mấtmươiphútđểtôibướctrởlạigiường,vàngaylúcđó,vếtmổởbụngtôiquặnđaudữdộilàmtôivãhếtmồhôi.Tôinằmvàogiường,thởdốc,timđậpthìnhthịchtrongtai,càngnghĩtôinhớvợtôibiếtmấy.

Sohrabvàtôichơipanjpargầnnhưsuốtngàyhômsau,lạitrongimlặng.Vàsauhômấynữa.Chúngtôihầunhưkhôngnói,chỉchơipanjpar,tôixêđidịchlạitrêngiường,nó,trênchiếcghếđẩubachân.Cáilệcủachúngtôichỉbịphávỡlúctôitậpđiquanhphòng,hoặcxuốngphòngtắmbêndưới.Khuyađêmđótôicómộtgiấcmơ.TôimơthấyAssefđangđứngởlốicửaravàophòngbệnhcủatôi,viênbiđồngvẫncòntronghốcmắt.Nóđangnói:

-Chúngtacùngmộtgiuộc,màyvàtao.Màybúcùngvớinó,nhưngmàylàanhemsinhđôicủatao.TôibảovớiArmandsớmhômsaurằngtôisẽrờikhỏiđây.

-Chưaraviệnđược,–Armandphảnđối.Hômđóôngkhôngmặcquầnáophẫuthuậtkhửtrùng,màthaymộtbộcomlêmởkhuy,cravátvàng.Tócchảigômhấtrasau.–Ôngvẫncònđangphảitruyềnkhángsinhtĩnhmạchvà…

-Tôiphảiđi,–tôinói.–Tôirấtbiếtơnmọiviệcôngđãlàmchotôi,biếtơntấtcả.Thựcsựnhưthế.Nhưngtôiphảirờikhỏiđây.

-Ôngsẽđiđâu?–Armandhỏi.-Tôikhôngnóithìhơn.-Ônghầunhưchưathểbướcđinổi.-Tôicóthểđilạitừđầuđếncuốiphòng,–tôinói.–Sẽổnthôi.Kếhoạchnhưthếnày:Rờikhỏibệnhviện.Lấytiềntừhộptiềngửibảo

đảmởngânhàng,thanhtoánviệnphí.ĐixeđếntrạimồcôivàđểSohrablại

vớiôngbàJohnvàBettyCadwell.RồiđixeđếnIslamabadvàthayđổikếhoạchdichuyển.Chobảnthânthêmvàingàynữađểbìnhphụchơn.Bayvềnhà.

Dẫusaođómớilàkếhoạch.ChotớikhiFaridvàSohrabđếnsánghômđó:

-Cácbạnông,cáiôngbàJohnvàBettyCadwellấy,họkhôngcóởPeshawar,–Faridnói.

Tôiđãphảimấtmườiphútmớichuivàođượcchiếcáopirham-tumbancủatôi.Ngựctôi,nơihọđãrạchđểlồngốnghútkhívàovẫnđaukhitôigiơcánhtaylên,vàbụngtôivẫngiầngiậtmỗilầntôicúixuống.Tôithởnhưkéobễdẫuchỉđểcốgóighémmộtítđồđạccủatôivàocáitúigiấynâu.NhưngtôitỏrađãsẵnsàngvàđangngồiởđầugiườngkhiFaridbướcvàođemtheonhữngtintứcấy.

Sohrabngồilêngiườngcạnhtôi.Tôihỏi:-Họđãđiđâu?Faridlắcđầu:-Ôngkhônghiểu…-BởivìRahimKhanđãnói…-TôiđãđếnlãnhsựquánMỹ,–Faridvừanóivừanhấcchiếctúicủatôi

lên.–ỞPeshawarchẳngcóôngbàJohnvàBettyCadwellnàocả.Theonhưnhữngnhânviênlãnhsựquán,họkhônghềtồntại.DẫusaocũngkhôngởPeshawarnày.

Ngồicạnhtôi,SohrablậtgiởnhưngtrangsáchcủatạpchíĐịalýQuốcgiacũ.

Chúngtôiđếnlấytiềnởngânhàng.Ônggiámđốc,mộtngườibụngphệ,mồhôilấmchấmdướicánhtay,vẫntươicườivàbảotôi,khôngaiởngânhàngđụngđếntiền.“Tuyệtđốikhôngai”,–Ôngtanóimộtcáchnghiêmtrang,xuaxuangóntaytrỏgiốngnhưcáchnóicủaArmand.

ChoxechạyquaPeshawarvớimóntiềnlớnnhưthếtrongcáitúigiấyquảlàchuyệnhơiđángsợ.Thêmnữa,tôivẫnngờ,bấtkỳaiđểrâumànhìnchằmchằmvàotôiđềulàmộttênsátnhânTalibdoAssefpháitới.Haiđiềukhiếnnỗisợhãicủatôithêmtồitệlà:CóquánhiềungườiđểrâuởPeshawarvàaicũngnhìnchằmchằm.

-Chúngtacóliênquangìđếnhắnnào–Faridnói,vừadìutôitừphòngthanhtoánvềchỗchiếcxe.SohrabngồisẵnởghếsaucủachiếcLandCruiser,đangnhìnxecộđilạiquacửaxeđãhạkínhxuống,taychốngcằm.

-NókhôngthểởlạiPeshawar,–tôihổnhểnnói.-Không,AmirAgha,nókhôngthể,–Faridnói.Anhđãđọcđượcýnghĩ

củatôi.–Tôixinlỗi,tôicũngmuốn,tôi…-Khôngsaođâu,Farid,–tôinói,cốtạoramộtnụcườimệtmỏi.–Anhphảinuôinhiềumiệngăn.Lúcnàymộtconchóđangđứngcạnhchiếcxe,nóđứnghaichânsau,quàoquàovàocửa

xe,đuôivevẩy.Sohrabđangâuyếmconchó.Tôinói:-TôinghĩgiờthìnóphảiđiIslamabadthôi.TôingủsuốtgầnnhưcảbốntiếngđồnghồxechạytớiIslambad.Tôimơ

rấtnhiều,phầnlớnchỉcònnhớlạinhưlàítmớhổlốnnhữnghìnhảnh,nhữngmẩukýứcrõmồnmộtloélêntrongđầutôinhưnhữngthẻnhớRolodex[141]:Babađangnấumónsốtcừunonchobữatiệcsinhnhậtlầnthứmườibacủatôi.Sorayavàtôiđanglàmtìnhlầnđầutiên,mặttrờimọclênởđằngĐông,taichúngtôivẫncònvangtiếngnhạccưới,bàntaynhuộmlámóngcủanànglồngvàobàntaytôi.LầnBabamangHassanvàtôitớicánhđồngdâutâyởJalalabad–ngườichủbảochúngtôicóthểănbaonhiêutuỳthích,chừngnàochúngtôimuacủaôngítnhấtbốnkilô–cuốicùngtấtcảchúngtôiđềubịđaubụngrasao.NhữnggiọtmáucủaHassannhỏtừđũngquầnxuốngtrêntuyết,trôngsẫmlại,màugầnnhưđen.Máumủlàthứquyềnuy,bachemạ.KhalaJamilavỗnhẹvàođầugốiSorayavànói:Thượngđếhiểuhơncả,cóthểNgườikhôngđịnhthếđâu.Babanóitrọngtộiduynhấtlàtộiăncắp.Khiconnóidối,conăncắpquyềnđượcbiếtsựthậtcủamộtconngười.ChúRahimKhantrênđiệnthoạibảotôi,cómộtconđườngđểtốtlànhtrởlại.

Mộtconđườngđểlạitốtlànhtrởlại.

Chương24NếunhưPeshawarlàmộtthànhphốkhiếntôinhớtớinhữnggìđãtừnglà

KabultrongquákhứthìIslamabadlàmộtnơimàmộtngàynàođóKabulcóthểtrởthành.ĐườngphốrộnghơnđườngphốcủaPeshawar,sạchhơn,haibênđềucónhữnghàngcâyhibiscus[142]vàcâyhoaphượngđỏ.Nhữngkhuphốchợđượctổchứcquycủhơn,vàkhôngcóchuyệnchenchúcxekéovớingườiđibộ.Kiếntrúccũngtrangnhãhơn,hiệnđạihơn,vàtôithấynhữngcôngviênđầyhoahồng,hoanhàinởdướibóngcáccâyto.

FaridtìmthấymộtkháchsạnnhỏbênđườngphốchạydọctheotriềnđồiMargalla.ChúngtôiđiquanhàthờShahFaisalnổitiếngtrênđườngtớiđó,nhàthờHồigiáonổitiếngnhấtthếgiới,vớinhữngthanhrầmbêtôngkhổnglồ,vànhữngthápgiáođườngcaovút.Sohrabvuihẳnlêntrướccảnhtượngnhàthờ,ngảngườirangoàicửaxeđểnhìnchotớikhiFaridngoặtxeởmộtgócphố.

PhòngkháchsạnquảlàcảmộtsựcảithiệnvượttrộisovớilầnFaridvàtôilưulạiởKabul.Chănmềnsạchsẽ,thảmtrảiđượchútbụi,vàphòngtắmkhôngmộtvếtbẩn.Cócảdầugộiđầu,xàphòng,bàncạorâu,mộtbồntắmvàkhăntắmthơmmùichanh.Vàkhôngmộtvếtmáutrêntường.Mộtvậtkhácnữalàchiếcmáythuhìnhđượcđặttrênmộttủthấp,giữahaigiườngđơn.

-Nhìnnày!–TôinóivớiSohrab.Tôilấytaybậtlên,–khôngcóđiềukhiểntừxa–vàđổisố,chọnkênh.TôitìmđượcmộtmàntrìnhdiễncủabọntrẻvớihaiconbúpbêcừuónglôngtơđanghátbằngtiếngUrdu.Sohrabngồilênmộtgiường,thuhaigốivàongực.Nhữnghìnhảnhởtiviphảnchiếutrongđôimắtxanhcủanó,trongkhinóxem,vẻmặtbìnhthản,ngườiđuđưa.TôinhớđếncáilầntôiđãhứavớiHassan,tôisẽmuachogiađìnhcậumộtchiếctivimàu,khinàocảhaichúngtôilớnlên.

-Tôiphảiđithôi,Amiragha,–Faridnói.-Ởlạiđâyđêmnay,–tôinói.–Đicảmộtđoạnđườngdàirồi.Maihãy

đi.-Taskakor.Cảmơn.–Anhnói.–Nhưngtôimuốntrởvềnhàđêmnay.

Tôinhớcáccontôi.Lúcđirakhỏiphòng,anhdừnglạiởcửa,nói:-Tạmbiệt,Sohrabjan.Anhđợilờiđáplại,nhưngSohrabchẳnghềđềý

đếnanh.Nóvẫnchỉđuđưangười,mắtsánglênbởiánhbạccủanhữnghìnhảnhlunglinhtrênmànhình.

Rađếnngoài,tôitraochoanhmộtchiếcphongbì.Khianhxéra,miệngháhốc.

-Tôikhôngbiếtcảmơnanhthếnàođây,–tôinói.–Anhlàmchotôiquánhiều.

-Baonhiêuởđâythế?–Faridnói,hơisửngsốt.-Hơnhainghìnđôlamộtchút.-Hainghìn…–Anhthốtlên.Môidướicủaanhhơirungrung.Látsau,khichoxelaokhỏihèđường,anhnhấncòihailầnvàvẫytay.

Tôivẫylại.Tôichẳngbaogiờgặplạianhnữa.Tôiquayvềphòngkháchsạnvàthấy

Sohrabđangnằmconhưcontômởtrêngiường,đôimắtnhắmnghiền,nhưngtôikhôngthểbảocóphảinóđangngủhaykhông.Nóđãtắttivi.Tôingồitrêngiườngtôi,nhănnhóvìđauđớn,laumồhôilạnhởlôngmày.Tôikhôngbiếtviệcđứnglênngồixuốngvànằmlănragiườngcònđaubaolâunữa.Tôikhôngbiếtkhinàocóthểănđượcthứcănđặc.Tôikhôngbiếtlàmgìvớithằngbébịthươngđangnằmtrêngiườngkia,dẫumộtphầntrongtôihẳnđãbiếtrồi.

Cómộtbìnhnướcđặttrêncáitủthấp.TôirótmộtcốcvàlấyrahaiviênthuốcgiảmđaucủaArmand.Nướcấmvàcóvịđắng.Tôikéorèm,thấydễchịutrởlạikhiởtrêngiườngvànằmxuống.Tôinghĩngựctôisẽráchtora.Khicáiđauđãgiảmbớtphầnnào,vàtôilạicóthểthởđược,tôikẻochănlênngựcvàđợichothuốccủaArmandpháthuytácdụng.

Khitôitỉnhgiấc,cănphòngđãtốihơn.Mộtmảnhtrờihéragiữahairèmcửa,ngảsangmàuđỏtíacủahoànghônđangchuyểnvềđêm.Khăntrảigiươngướtđẫmvàđầutôinhưvỡra.Tôiđãlạimơnữa,nhưngtôikhôngthểnhớđượcmơvềcáigì.TimtôigiậtthótkhinhìnsanggiườngSohrabvàthấytrốngkhông.Tôigọitênnó.Âmthanhgiọngtôilàmtôigiậtmình.Ngồitrongmộtphòngkháchsạntốităm,xanhàhàngnghìndặm,thânthểđaunhừ,bịmấtphươnghướng,tôigọitênmộtthằngbémàtôimớichỉgặpđượcmấyngày.Tôilạigọitênnónữa,vàchẳngnghethấygì.Tôivấtvảrakhỏigiường,tìmởbuồngtắm,nhìnvàodãyhànhlanghẹpbênngoàiphòng.Nóđimấtrồi.

Tôikhoácửalạivàtậptễnhđitớivănphònggiámđốctrongsảnhchờ,mộttaybíuchặttayvịndọctheolốiđiđểkhỏingã.Cómộtcâycọgiảbụibặmởgócsảnhchờvànhữngconchimhồnghạcmàuhồngtrêngiấydántường.Tôithấyônggiámđốcđangđọcnhậtbáođằngsauquầysổsáchkếtoánbằngformica.TôitảSohrabchoôngvàhỏiôngtacóthấynókhông.Ôngtađặtbáoxuốngvàbỏkínhra.Ôngtacóbộtócmượtóngvàhàngrianhỏthẳngbăngđốmbạc.Ngườiôngtathoangthoảngmùiloạitráicâynhiệtđớinàođómàtôikhôngthểnhậnra.

-Lũcontrai,chúngthíchchạyquanhquẩn,–ôngtavừanóivừathởdài.–Tôicóbathằng.Suốtngàychúngchạyđâuđóquêncảmẹchúng.–Ôngtalấytờbáophephẩymặtvànhìnchằmchằmvàohàmtôi.

-Tôikhôngnghĩnórangoàiquanhquẩn,–tôinói.–Chúngtôicóphảingườiởđâyđâu.Tôisợnócóthểbịlạc.

Ôngtalắcđầubênnàyquabênkhác:-Vậyđánglẽôngphảiđểmắttớithằngbéchứ,thưaông.-Tôibiếtthế,–tôinói.–Nhưngtôingủthiếpđimất,khitỉnhdậythìnó

đimấtrồi.-Lũcontraivẫnhaynhưthế,ôngphảibiếtchứ.-Vâng,–tôinói,mạchtôiđậpnhanh.Làmsaoôngtacóthểvôtìnhđến

thếtrướcsựlolắngcủatôi?Ôngtachuyểntờbáosangtaykia,quạttiếp:-Bâygiờ,chúngthíchxeđạplắm.-Aicơ?-Mấythằngcontraitôiấy,–ôngtanói.–Chúngbảo:Bốơibố,xinbố

muachochúngconmấychiếcxeđạp,chúngconsẽkhônglàmphiềnbốnữa.Nào,xinbố.–Ôngcườikhẩyqualỗmũi.–Xeđạpư.Mẹchúngsẽgiếttôi.Tôixinthềvớiôngnhưvậy.TôitưởngtượngSohrabđangnằmtrongmộtcáirãnh,hoặctrongmộtcáithùngxe,bịtróichặtvànhétgiẻvàomiệng.Tôikhôngmuốnmáunótrênhaibàntaytôi.Khôngmuốncảnónữa.

-Làmơn…–Tôinói,tôiliếc.Đọctênôngintrênveáochiếcsơmicộctaymàuxanhdatrời.–ÔngFayyaz,ôngcóthấynókhông?

-Thằngbéà?Tôicắnrăngchịuđựng:-Vâng,thằngbé!Thằngbéđếnđâycùngtôi.LạyĐứcAllah,ôngthấynó

haykhôngthấynó?Ôngtathôiquạt.Mắtôngtanheolại:-Đừngcócáukỉnhvớitôi,ôngbạn.Tôikhôngphảilàngườiđểlạcnó.Đãđếnmứckhôngthểdừngdòngmáunóngđanggiầngiậtbốclênmặt

tôi.-Ôngnóiđúng.Tôisairồi.Lỗicủatôi.Nhưngôngcóthấynókhông?-Xinlỗi.–Ôngtacộclốc.Lạiđeokínhvào.Mởxoạchtờbáora.–Tôi

chẳngthấythằngbénàonhưthế.Tôiđứngởquầychừngmộtphút,cốgắngkhônggàolên.Lúctôirakhỏi

hànhlang,ôngtanói:-Ôngnghĩ,nócóthểlangthangởđâukhông?-Không,–tôiđáp.Tôicảmthấymệtmỏi.Mệtvàhoangmang.-Nócósởthíchgìchăng?–Ôngtanói.Tôithấyôngtagấpbáolại.-Lũ

contraitôichẳnghạn,chúngthườngbắtchướcmọithứtheonhữngphimhànhđộngMỹ,nhấtlàcáigãArnoldSchwargenegger…

-Nhàthờ!–Tôinói.–Nhàthờlớn.–TôinhớracungcáchtoànhàthờđãlàmchoSohrabsữngsờchoángvángđếnthếnàokhixechúngtôiquađấy,vànóđãngảngườirangoàicửaxeđểnhìnnhưthếnào.

-ShahFaisal?-Vâng.Ôngcóthểđưatôiđếnđókhông?

-ÔngkhôngbiếtđólànhàthờHồigiáolớnnhấtthếgiớià?–Ôngtahỏi.-Không,nhưng…-Riêngsânthôiđãchứađủbốnmươinghìnngười.-Ôngcóthểđưatôiđếnđókhông?-Từđâychỉmộtcâysốthôi,–ôngtanói.Nhưngôngtađãlảngrakhỏi

quầy.-Tôisẽtrảôngtiềnxe,–tôinói.Ôngtathởdàivàlắcđầu:-Đợiđấy.Ôngtabiếnvàophòngtrong,quayrađãđeođôikínhkhác,

chùmchìakhoátrongtay,vàcùngvớimộtphụnữthấp,mậpmạp,mặcáosarimàudacamtheosau.Ngườinàyngồivàochiếcghếcủaôngởsauquầy.

-Tôikhônglấytiềncủaông,–ôngtavừanóivừabướcquabêntôi.–Tôisẽchởôngđi,bởivìtôicũnglàmộtngườichanhưông.

Tôinghĩchúngtôisẽphảiláixevòngquanhthànhphốchođếntậnđêm.Tôinghĩđếnchuyệnphảigọicảnhsát,miêutảSohrabchohọdướicáinhìntráchmócquamắtkínhcủaôngFayyaz.Tôinghethấycảgiọngnóicủaviênsĩquan,mệtmỏi,chẳngchútquantâm,hỏinhữngcâuhỏibắtbuộc.Vànấpdướinhữngcâuhỏichínhthứclàcâukhôngchínhthức:AiquenđếnmộtthằngbéAfghanđãchếtlàmcáichếttiệtgì?

Nhưngchúngtôiđãtìmthấynó,cáchnhàthờkhoảnggầntrămmét,đangngồitrongmộtbãiđỗxerộng,trốngmộtnửa,trênmộtbãicỏtáchbiệt.Fayyazláixeđếnbãicỏvàđểtôirakhỏixe.Ôngnói:

-Tôiphảivềthôi.-Thếlàtốtlắmrồi.Chúngtôisẽđibộvề,–tôinói.–Cảmơnông,ông

Fayyaz.Thànhthậtcảmơnông.Ôngngảngườiquachiếcghế,trướckhitôirakhỏixe.-Tôicóthểnóimộtđiềuvớiôngkhông?-Nhấtđịnhrồi.Trongbóngtốicủabuổihoànghôn,trôngmặtôngchỉcòn

lạiđúngcặpkínhphảnchiếuánhsángmờnhạt.-MộtđiềuvềnhữngngườiAfghancácônglà…ờ,dâncácônghơiliều

đấy.Tôimệtvàđau.Hàmtôigiậtgiật.Vànhữngvếtthươngchếttiệttrên

ngựcvàbụngkhiếntôicảmthấynhưcónhữngdâythépgaiởdướida.Nhưngdẫusaotôicũngbắtđầucười.

-Tôi…Tôiđãnóigìnào…–ÔngFayyazvẫnnói,nhưngtôicườikhùngkhụcxenvào,nhữngtiếngcườitrànratừcáimiệngtôibịkhâulại.

-Lũđiên,–ôngnói.Lốpxerítlênkhiôngphóngxeđi,đènđuôixenhấpnháyđỏtrongánhsángmờtối.

-Cháulàmbácsợquá.–Tôinói.–Tôingồibêncạnhnó,nhănmặtlạivìđaulúccúixuống.

Nóđangnhìnvàonhàthờ.NhàthờHồigiáoShahFaisallúcnàyhìnhthù

giốngnhưmộtchiếclềubạtkhổnglồ.Xehơiđếnvàđi,nhữngngườiđilễmặcđồtrắngùnùnkéovàođổra.Chúngtôingồilặnglẽ,tôidựavàomộtthâncây.Sohrabcạnhtôi,ômgối.Chúngtôilắngnghetiếngnguyệncầu,ngắmnhìnhàngtrămngọnđèncáctoànhàchungcưbậtlên,trongánhsángtàdươngđangtắt.Nhàthờlấplánhnhưmộtviênkimcươngtrongbóngtối,làmbầutrờisánglên,vàcảkhuônmặtSohrabnữa.

-BácđãbaogiờđếnMazar-i-Sharifchưa?–Sohrabhỏi,cằmtựatrênđầugối.

-Đãlâulắmrồi.Báckhôngnhớlắmnữa.-Bốmangcháuđếnđấykhicháucònbé.MẹvàSasacũngđicùng.Bố

muachocháumộtconkhỉởphốchợ.Khôngphảiconkhỉthật,màlàloạicóthểthổiphồnglên.Khỉmàunâuvàcónơcổ.

-Báchìnhnhưcũngđãcómộtconnhưthế,khicònbé.-BốmangcháuđếnNhàthờXanh,–Sohrabnói.–Cháunhớcórấtnhiều

chimcâuởbênngoàimasjid[143]vàchúngkhôngsợngười.Chúngđếnsátchỗchúngcháu.Sasađưachocháumộtmiếngbánhnaanvàcháuchochimăn.Chẳngmấychốc,baonhiêubồcâuđếngùkhắpquanhcháu.Rấtlàvui.

-Chắccháunhớbốmẹcháulắm.–tôinói.TôikhôngbiếtliệunócónhìnthấybọnTalibankéolêbốmẹnótrênđườngphốkhông.Tôimonglàkhông.

-Báccónhớbốmẹbáckhông?–Nóhỏi,cằmvẫntựatrênđầugối,mắtngướcnhìntôi.

-Báccónhớbốmẹkhôngà?Ờ,bácchẳngbaogiờđượcgặpmẹbác.Bốbácchếtcáchđâymấynăm.Nhưngcó,báccónhớông.Đôikhirấtnhiều.

-Báccónhớ,ôngtrôngnhưthếnàokhông?TôinghĩđếncáicổtobècủaBaba,đôimắtđencủaông,bộtócnâurốibùcủaông.Đếnlúctôiđượcngồitrênđùiôngnhưngồitrênhaithâncây.Tôinói:

-Bácnhớtrôngôngnhưthếnàochứ,nhớcảmùicủaôngthếnàonữa.-Cháubắtđầuquêngươngmặtcủahọrồi,–Sohrabnói.–Nhưthếcó

xấukhông?-Không,–tôinói.–Thờigianlàmquênđi.–Tôinghĩtớimộtcáigìđó.

Tôinhìnvàotúitrướcáokhoáctôi.TìmtấmảnhPolaroidcủaHassanvàSohrab,vànói:

-Đây.Nóđưatấmảnhlêngầnsátmặt,xoaychoánhsángnhàthờchiếulênđó.Nónhìntấmảnhrấtlâu.Tôinghĩnósắpkhócnhưngnókhôngkhóc.Nóchỉgiữtronghaitay,chạmngóntaycáilênmặtảnh.Tôinghĩđếnmộtcâutôiđãđọcởđâuđó,cũngcóthểtôingheainóithế:CórấtnhiềutrẻconởAfghanistan,nhưnghầunhưkhôngcótuổithơ.

Nóchìataytrảtấmảnhchotôi.-Giữlấy,–tôinói.–Củacháuđấy.-Cảmơnbác,–nólạinhìntấmảnhvàcẩnthậnbỏvàotúiáongoài.Một

chiếcxengựakéolọccọcvàobãiđậuxe.Nhữngchuôngnhạcnhỏđungđưa

quanhcổngựavàkêuloongcongtheomỗibướcđi.-Gầnđây,cháucứnghĩrấtnhiềuvềcácnhàthờ,–Sohrabnói.-Cháunghĩư?Nghĩgì?Nónhúnvai:-Chỉnghĩvềchúngthôi,–nóngẩngmặtlên,nhìnthẳngvàotôilúcnày

nóđangkhóc,nhẹnhàng,thầmlặng.–Cháucóthểhỏimộtđiềukhông,Amiragha?

-Tấtnhiênrồi.-Liệuthượngđế…–nóbắtđầu,nghẹnlạimộtchút.–LiệuThượngđếcó

đàycháuxuốngđịangụcvìnhưnggìcháuđãlàmvớiconngườiấykhông?Tôiquànglấynó,nóchuồira.Tôilùilại:

-Không,tấtnhiênlàkhôngrồi,–tôinói.Tôimuốnkéosátnóvàongườitôi,ômlấynó,nóichonóbiếtcuộcđờiđãtừngkhôngnhântừvớinó,chứkhôngphảilàngượclại.

Mặtnóbiếnsắcvàgượngtrấntĩnhlại:-Bốcháuvẫnthườngbảongaycảlàmđaungườixấucũnglàsaitrái.Bởi

vìhọkhôngbiếtđiềugìtốthơn,bởivìngườixấuđôikhicũngtrởthànhtốt.-Khôngluônluônthếđâu,Sohrab.Nónhìntôimộtcáchnghihoặc.-Kẻđãlàmtổnthươngcháu,bácbiếthắntừnhiềunămnayrồi,–tôinói.

–Bácđoáncháuhìnhdungrađiềuấy,làtừcuộcnóichuyệngiữabácvàhắn.Hắn…hắnđãtừngmộtlầnđịnhlàmbácbịthươngkhibácởtuổicháu,nhưngbốcháuđãcứubác.Bốcháurấtdũngcảmvàbốcháuluôncứubáckhỏinhữngkhókhăn,bảovệbác.Vậynênmộthômconngườixấuđóđãđánhbốcháu.Nóđánhbốcháutheolốirấttệhại,vàbác…bácđãkhôngthểcứubốcháunhưbốcháuđãcứubác.

-Tạisaongườitacứmuốnlàmhạibốcháu?–Sohrabnóibằngmộtgiọngbịnghẹnlại.–Bốcóbaogiờácvớiaiđâu.

-Cháunóiđúng.Bốcháulàmộtngườitốt.Nhưngđólạilàđiềubácđangcốnóichocháubiếtđấy,Sohrabjan.Rằngtrêncuộcđờinàycónhữngngườixấuvàđôikhingườixấuvẫncứxấumãi.Đôikhicháuphảichốnglạichúng.Nhữnggìcháuđãlàmđốivớiconngườiđólànhữnggìbáclẽrađãphảilàmtừbaonămrồi.Cháuđãchohắnđiềumàhắnđángphảichịu,vàhắncònđángbịhơnthếnữa.

Nólấyốngtayáolaumặt.Mũidãichảytrênmôinó.Nólấyhaitayômmặtkhócmộtlúclâunữatrướckhinóitiếp:

-Cháucũngnhớbốvàmẹ,nhớcảSasavàôngRahimKhannữa.Nhưngđôilúccháucũnglấylàmmừnglàhọkhông…họkhôngcònởđâychútnàonữa.

-Tạisao?-Bởivì…–nónói,thổnthứcnấclên,miệngháhốcra,–bởivìcháu

khôngmuốnhọthấycháu…cháubẩnthỉuđếnthế,–nónuốthơirồithởrathànhmộttiếngkhócdài,thútthít.–Cháuquábẩnthỉuvàđầytộilỗi.

-Cháukhôngbẩnthỉu,Sohrab.–Tôinói.-Mấyngườiđó…-Cháukhôngbẩnthỉuchútnàohết.-…họđãlàmnhữngchuyện…conngườixấuxađóvàcảhaithằngkia

nữa…chúngđãlàmnhữngchuyện…đãlàmnhữngchuyệnvớicháu.-Cháukhôngbẩnthỉu,khôngđầytộilỗi,–tôichạmvàocánhtaynó,

nhưngnórútra.Tôilạinắmlấy,dịudàng,vàkéonóvàongườitôi:-Báckhônglàmtổnthươngcháuđâu,–tôithìthào.–Báchứađấy.–Nó

chốnglạimộtchút.Thôidần.Đểmặctôikéonóvàongườivàngảđầuvàongựctôi.Tấmthânnhỏbécogiậttrongcánhtaytôimỗilầnnónấclênthổnthức.

Tìnhmáumủtồntạigiữanhữngconngườicùngđượcnuôidưỡngtừmộtbầusữamẹ.Giờđây,khinỗiđaucủathằngbéthấmquacảáotôi,tôithấytìnhmáumủcũngđãbénrễgiữahaichúngtôi.NhữnggìđãxảyravớiAsseftrongcănphòngđóđãgắnbóchúngtôilạikhônggìthayđổiđược.Tôivẫnđangtìmlúcthíchhợp,thờiđiểmthíchhợpđểhỏimộtcâuđangongongtrongđầutôi,làmtôithaothứcsuốtđêm.Tôiquyếtđịnhgiờphútấylàlúcnày,ngayởđây,ngaybâygiờ,vớiánhsángrựcrỡcủangôinhàcủaThượngđếsoisángchúngtôi:

-CháumuốnđếnsốngởMỹvớibácvàvợbáckhông?Nókhôngtrảlời.Nókhócnứcnởvàoáotôi,vàtôiđểnónứcnở.Suốtmộttuần,khôngaitrongchúngtôinhắcđếnchuyệntôiđãhỏinó,

nhưthểcâuhỏichưatừngđượcđặtra.Thếrồimộthôm,SohrabvàtôithuêmộtchiếctaxiđitớiquansátđiểmDaman-e-Kole–cònđượcgọilà“mépnúi”.XâydựngtrênlưngchừngDãyđồiMargalla,quansátđiểmnàychotacáinhìntoàncảnhIslamabadvớinhữngdãyđạilộsạchsẽ,haibênlàhàngcâyvànhữngngôinhàmàutrắng.Ngườiláixebảochúngtôilêntrênđóchúngtôicóthểtrôngthấydinhtổngthống.Ôngtanói:“Nếutrờimớimưaxongvàkhôngkhíquangđãng,ôngcóthểnhìnquácảRawalpindi.”Tôithấyđôimắtôngtaởgươngchiếuhậu,hếtnhìnSohrablạichuyểnsangnhìntôi,đảoquađảolại,đảoquađảolại.Tôicũngnhìnthấymặtcủachínhtôinữa.Nókhôngcònsưngtonhưtrước,nhưngmangmộtmàuvàngsạmtừnhữngmảngbịthâmtímđãnhạtđi.

Chúngtôingồitrênmộtbăngghếdàiởkhupicnic,dướibóngmộtcâykeo.Mộtngàyấmáp,mặttrờichótvótcaotrênbầutrờixanhmàungọcbích.Ởnhữngbăngghếcạnhđó,mấygiađìnhănqualoamónbánhsamosasvàmướpđắngpakoras.ĐâuđóradiođangmởbàihátHinditôinghĩmìnhnhớtrongmộtbộphimcũ,cóthểlàPakeeza.Lũcontrai,nhiềuđứatrongbọnchúngtrạctuổiSohrab,đangsănđuổinhữngtráibóngđá,khúckhích

cườivàhéttoánglên.TôinghĩtớitrạimồcôiởKarteh-Seh,nghĩtớinhữngconchuộtcốngcuốngquýtchạygiữahaichântôiởvănphòngcủaôngZaman.Ngựctôithắtlạivìmộtcơngiậndữbấtngờdânglêntrướccungcáchnhữngngườiđồngbàocủatôiđanghuỷdiệtđấtnướccủachínhmình.

-Gìvậyạ?–Sohrabhỏi.Tôicốtạoramộtnụcườivàbảonókhôngcóchuyệngìquan

trọng.Chúngtôitrảimộttrongnhữngchiếckhăntắmcủakháchsạnlênbànănpicnicvàchơibàipanjpartrênđó.Tôicảmthấyrấtdễchịuởđó,cùngvớicontraingườiemkhácmẹ,chơibài,hơiấmmặttrờiphảvàogáytôi.Bàihátkếtthúcvàmộtbàihátkháclạibắtđầu,nhưngtôikhôngbiếtbàinày.

-Nhìnkìa,–Sohrabnói.Nóchỉlênbầutrờibằngmấyconbài.Tôingướclên,thấymộtcondiềuhâuđanglượnvòngtrongbầutrờibaolakhôngmộtgợnmây.

-BáckhôngbiếtlạicódiềuhâuởIslamabadđấy,–tôinói.-Cháucũngvậy,–nónói,mắtnónhìntheovònglượncủaconchim.–

Nơibácsốngcódiềuhâukhông?-SanFranciscoấyà?Bácđoánlàcó.–Dẫusaotôicũngkhôngthểnóitôi

đãtrôngthấynhiềurồi.-Ồ...Tôiđangmongnósẽhỏithêm,nhưngnólạitrỏtaykiaýhỏiliệuchúng

tôicóthểănchưa.Tôimởtúigiấyvàđưachonóbánhsandwichthịtviên.Bữatrưacủatôicòncóthêmmộtcachuốitrộncamnữa–TôiđãthuêchiếcmáyxaysinhtốcủabàFayyazsuốtcảtuần.Tôihútquaốnghútvàmiệngtôiđầynướctráicâytrộnngọtngào.Mộtítrớtrakhỏiméptôi.Sohrabđưachotôichiếckhănănvànhìntôichấmchấmkhẽvàomôi.Tôimỉmcườivànócũngmỉmcườiđáplại.

-Bốcháuvàbáclàhaianhem,–tôinói.Lờilẽcứtựnhiênbuộtra.Tôiđãmuốnnóivớinótừcáiđêmchúngtôingồibênnhàthờ,nhưngtôiđãkhôngnói.Nhưngnócóquyềnđượcbiết,tôikhôngmuốngiấunóbấtcứđiềugìnữa.–Anhemcùngchakhácmẹ,thựcđấy.Haingườicócùngmộtôngbố.

Sohrabngừngnhai.Đặtchiếcbánhxuống:-Bốcháukhôngbaogiờnóiôngcómộtngườianhem.-Bởivìbốcháukhôngbiết.-Tạisaobốcháukhôngbiết?-Khôngainóichobốcháubiết,–tôinói.–Cũngkhôngainóichobác

biết.Gầnđâybácmớipháthiệnrathôi.Sohrabchớpchớpmắt.Nhưđangnhìntôi,vàchínhlàlầnđầutiênnó

thựcsựnhìntôi:-Nhưngtạisaomọingườilạigiấubốcháuvàbácchuyệnđó?-Cháubiếtđấy,cóhômbáccũngtựhỏimìnhcâuhỏiđó.Cũngcócâutrả

lời,nhưngkhôngphảicâutrảlờihayho.Thôichúngtahãycứnóilàhọkhôngbảochochúngtabiết,bởivìbốcháuvàbác…khôngđượccoinhưlàanhem.

-VìbốlàngườiHazara?Tôicươngquyếtkhôngrờimắtkhỏinó:-Đúngthế.-Thếbốbác…–nóhỏi,mắtnhìnmiếngbánhcủanó.–Bốbáccóyêu

bácvàbốcháubằngnhaukhông?TôinghĩtớimộtngàycáchđâyđãlâutạihồGargha,Babachophépmình

vỗvàolưngHassankhiviênđácủaHassanthialiavượttrộitôi.TôihìnhdungBabatrongphòngbệnh,mặtrạngrỡkhihọtháobăngởmôiHassanra:

-Bácnghĩôngyêuhaingườingangnhaunhưngkhácnhau.-Ôngxấuhốvìbốcháuà?-Không,–tôinói.–Bácnghĩôngtựhổthẹnvìbảnthân.Nónhặtbánhlênvàlặnglẽnhấmnhápchiếcbánh.Chúngtôirờivềlúcchiềumuộn,mệtvìnóng,nhưngmệtmộtcáchvui

thích.Suốttrênđườngvề,tôicảmthấySohrabđangquansáttôi.Tôibảongườiláixeghévàomộtcửahàngbánthẻgọi.Tôiđưachoôngtatiềnvàmộtchúttiềnboađểôngchạyvàomuachotôimộtthẻgọi.

Đêmđó,chúngtôinằmtrêngiườngcủachúngtôixemmộtchươngtrìnhtròchuyệntrêntivi.Haigiáosĩrâudàilốmđốmbạc,chítkhăntu-bantrắngđangnhậncáccuộcgọicủatínđồtrênkhắpthếgiới.MộtngườigọitừPhầnLan,mộtôngtênAyubhỏiliệucontraituổidướihaimươicủaôngtacóthểbịđàyxuốngđịangụcvìmặcquầnthụngquátrễkhiếnđồlótbêntronghởrakhông.

-MộtlầncháuđãthấymộtbứchìnhcủaSanFranciscođấy.-Thậtà?-Cómộtcâycầuđỏvàmộttoànhàmáinhọn.-Cháunênthấycácđườngphốnữa,–tôinói.-Đườngphốthếnào?–Lúcnàynónhìnsangtôi.Trênmànhìnhtivi,hai

ônggiáosĩđangthamkhảoýkiếnnhau.-Chúngrấtlàdốc,khicháuláixelêndốctấtcảnhữnggìcháuthấychỉlà

muixevàbầutrờithôi.–tôinói.-Nghecóvẻsợnhỉ,–nónóivàxoaynghiêngngười,quaymặtsangbên

tôi,lưngvềphíativi.-Chỉítlầnđầuthôi,–tôinói.–Nhưngrồicháusẽquenđi.-Ởđấycótuyếtkhông?-Không,nhưngchúngtasẽgặprấtnhiềusươngmù.Cháubiếtchiếccầu

đỏcháuđãnhìnthấychứ?-Vâng.-Đôikhisươngmùdàyđặcsuốtbuổisáng,tấtcảnhữnggìcháunhìn

thấychỉlàđỉnhcủahaingọnthápnhôlên.-Ồ!–Cóchútngạcnhiênvàthánphụctrongnụcườicủanó.-Sohrabnày?-Dạ.-Cháuđãnghĩchútnàođếnđiềubáchỏicháulúctrướcchưa?Nụcườicủanótắtngấm.Nónằmngửara.Gốiđầulênhaibàntay.Hai

giáosĩkhẳngđịnhcontraicủaAyubrốtcuộcsẽphảixuốngđịangụcvìmặcquầnkiểuđó.HọtuyênbốtộiđócónêutrongHaddith[144].

-Cháuđãnghĩ,–Sohrabnói.-Và?-Cháusợ.-Bácbiết,cũnghơisợmộttí,–tôinói,chộplấytiahyvọnghélộrađó.–

NhưngcháusẽhọcđượctiếngAnhrấtnhanh,vàcháusẽquendầnvới…-Ýcháukhôngphảinhưvậy.Điềuđócũnglàmcháusợ,nhưng…-Nhưnggìnữa?Nólạilănvềphíatôi.Cohaiđầugốilên:-Ngộnhỡbáccháncháuthìsao?Ngộnhỡvợbáckhôngthíchcháu?Tôicốlêrakhỏigiườngvàvượtquakhoảngcáchgiữachúngtôi,đến

ngồibênnó,rồinói:-Sohrab,bácsẽkhôngbaogiờcháncháu.Khôngbaogiờ.Lờihứađấy.

Cháulàcháucủabác,cháunhớchứ?VàSohrabjan,bácgáilàmộtphụnữrấtnhântừ.Hãytinbác,bácgáisẽyêucháu.Báccũnghứanhưthếnữa.Tôiđánhliều.Cúixuốngvàcầmlấytaynó.Nórụtlạimộtchútnhưngđểtôicầm.

-Cháukhôngmuốnđếnmộttrạimồcôikhác,–nónói.-Bácsẽkhôngbaogiờđểxảyrachuyệnđó.Báchứavớicháuthế.–Tôi

ômlấybàntaynótrongcảhaitaytôi.–Vềnhàvớibác.Nướcmắtnótrànrađầmđìachiếcgối.Nókhôngnóigìmộtlúclâu.Rồi

taynóxoắnchặtlấytaytôi.Vànógậtđầu.Nógậtđầu.Gọithửđếnlầnthứtưmớinốiđượcmáy.Chuôngreobahồitrướckhi

nàngnhấcmáylên:-Hello?Lúcđólà7giờ30tốiởIslamabad,khoảngcùnggiờvàobuổisángở

California.CónghĩaSorayađãdậyđượcmộtgiờrồivàchuẩnbịđếntrường.-Anhđây,–tôinói.Tôiđangngồitrêngiườngtôi,ngắmSohrabngủ.-Amir!–Nànghầunhưreolên.–Anhcókhoẻkhông?Anhđangởđâu?-AnhđangởPakistan.-Saokhônggọichoemsớmhơn?Emphátốmvìtashweesh[145]đấy!

Mẹemngàynàocũngcầunguyệnchoanhvàlàmlễnazrchoanh.-Anhxinlỗiđãkhônggọi.Bâygiờanhkhoẻrồi.–Tôiđãnóivớinàng

tôisẽchỉđimấtmộttuần,nhiềunhấtlàhai.Thếmàtôiđãđigầnmộttháng.

Tôimỉmcười.–VàbảoKhalaJamilađừngcógiếtcừuđấy.-Anhnói“khoẻrồi”làýthếnào?Màgiọngnóicủaanhlàmsaovậy?-Bâygiờđừnglođếnchuyệnđónữa.Anhkhoẻrồi.Thậtđấy,Soraya.

Anhcómộtchuyệnphảinóivớiem,mộtchuyệnđánglẽphảinóivớiemtừlâurồi,nhưngtrướchếtanhcầnnóivớiemđiềunày.

-Điềugìvậy?–Giọngnànghạxuống,thậntrọnghơn.-Anhkhôngtrởvềnhàmộtmình.Anhsẽđemtheovềmộtthằngbé.–

Tôingừnglại.–Anhmuốnchúngtanhậnnuôinó.-Cáigì?Tôixemđồnghồ:-Anhcònnămmươibảyphúttrêncáithẻgọivớvẩnnàyvàanhcórất

nhiềuđiềuphảinóivớiem.Emngồitạmxuốngđâuđi.Tôinghethấytiếngchânghếkéovộitrênsàngỗ.-Nóitiếpđi,–nàngbảo.Thếlàtôiđãlàmcáiviệcmàtôikhônglàmtrongmườilămnămchung

sống.Tôikểhếtchovợtôimọichuyện.Mọichuyện.Tôiđãhìnhdungrakhoảnhkhắcnàyrấtnhiềulần,đãsợđếnchếtđược,nhưngkhitôinóira,tôicảmthấynhưnhẹcảlồngngực.TôimườngtượngSorayacũngđãtrảiquađiềugìđórấtgiốngnhưthế,vàocáiđêmkhastegaricủachúngtôi,khinàngkểhếtchotôiquákhứcủanàng.

Khitôinóixong,nàngkhóc.-Emnghĩthếnào?–Tôihỏi.-Amir,emchẳngbiếtnghĩsaonữa.Anhđãkểchoemquánhiềuchuyện,

cùngmộtlúcthếnày.-Anhcũngnhậnthấythế.Tôinghethấytiếngnàngsụtsịtmũi:-Nhưngemhiểuđiềunàylắm.Anhphảimangnóvề.Emmuốnanhlàm

thế.-Emcóchắckhông?–Tôivừahỏivừanhắmmắtlại,mỉmcười.-Emcóchắckhôngư?–Nàngnói.–Amir,nólàgaom[146]củaanh,gia

đìnhcủaanh,vậynócũnglàgaomcủaem.Tấtnhiênlàemchắcrồi.Anhkhôngthểđểnólangthangđườngphố,–dừngmộtlúc.–Trôngnóthếnào?

TôinhìnsangSohrabđangngủtrêngiường:-Nótrôngđángyêu,theokiểunghiêmnghị.-Aicóthểquởtráchnónào?–Nàngnói.–Amir,emmuốngặpnó.Em

muốnthậtđấy.-Soraya?-Vâng.-Dostetdarum.Anhyêuem.-Emcũngyêuanh.–nàngnói.Tôinhưnghethấycảtiếngcườitrong

nhữnglờinóicủanàng.–Vàanhhãybảotrọng.-Anhsẽthế.Cònmộtđiềunữa.Đừngnóivớibốmẹemthằngbélàai.

Nếuhọcầnbiết,việcđóphảiđểanhnói.-Đượcrồi.Chúngtôigácmáy.BãicỏbênngoàitoàĐạisứMỹởIslamabadđượcxénrấtgọnghẽ,điểm

nhữngkhómhoahìnhtrònbaoquanhbằngnhưnghàngràocâycắttỉathẳnghàng.BảnthântoànhàgiốngnhưnhiềutoànhàkhácởIslamabad,máibằngvàmàutrắng.Chúngtôiphảiquavàitrạmkiểmsoátdọcđườngđểđếnđóvàbanhânviênanninhđảmbảoviệckhámxétngườitôisaukhidâythépbóhàmtôilàmpháttínhiệuởmáydòkimloại.Cuốicùngkhichúngtôitừcáinóngbênngoàibướcvàotrong,khôngkhícủamáyđiềuhoànhiệtđộậpvàomặttôinhưbịhắtnướcđá.Bàthưkýởsảnhtiếptân,mộtphụnữtóchungchừngnămmươituổi,khuônmặtnhỏnhắn,mỉmcườikhitôinóichobàtêntôi.Bàmặcmộtchiếcáokhoácmàunâunhạtvàmộtquầnâuđen,ngườiphụnữđầutiêntôitrôngthấysuốttrongmấytuầnlễ,mặcthứgìkhácchiếcburqahoặcshalwar-kameez.Bàngướcdòtôitrongdanhsáchcáccuộchẹn,gõgõcái.đầutẩybútchìlênbàn.Bàtìmthấytêntôivàbảotôingồixuống.

-Ôngcómuốnuốngmộtcốcnướcchanhkhông?-Cảmơnbà,tôikhôngdùnggì.-Thếcòncontraiông?-Tôixinlỗi?-Cậubéxinhtraikiaấy,–bàvừanóivừamỉmcườivớiSohrab.-Ồ.Bàtửtếquá,cảmơnbà.TôivàSohrabngồitrênmộtchiếcghếsofabọcdađenngaybênbàntiếp

khách,cạnhmộtlácờMỹto.Sohrabcầmmộtcuốntạpchítừchiếcbàncàphêtrênlótkính.Nólậttrang,khôngthậtsựnhìnvàotranhảnhbêntrong.

-Gìđấyạ?–Sohrabhỏi.-Hả?-Bácđangmỉmcười.-Bácđangnghĩvềcháu,–tôinói.Nómỉmcườibẽnlẽn,nhặtthêmmộtcuốntạpchíkhácvàlậtmởkhoảng

nửaphút.-Đừngsợ,–tôivừanóivừađụngvàocánhtaynó.–Nhữngngườiởđây

đềuthânthiệncả.Yêntâm.–Lẽratôicóthểdặndònótrướcmớiphải.Tôivẫnbồnchồntrênghế,hếtcởilạibuộcdâygiày.Bàthưkýđặtmộtcốctonướcchanhđálênbàncàphê.

-Cháuuốngđi.Sohrabmỉmcườibẽnlẽn:Cảmơnbànhiềulắm,–nónóibằngtiếngAnh.

Nhưnglạinghenhư:“Cảmơnbàniềulám.”ĐólàcâutiếngAnhduynhấtnóbiết,nóbảotôithế,vàcâu“Chúcmộtngàytốtlành.”

Bàcười:-Khôngcógìđâu.

Bàbướctrởlạibànlàmviệccủamình,gótgiàycaogõlênsàn.-Chúcmộtngàytốtlành.–Sohrabnói.RaymondAndrewslàmộtngườiđànôngthấpbé,haibàntaynhỏ,móng

taycắtgiũarấtcẩnthận,ngóntayđeonhẫncưới.Ôngtabắttaytôilấylệ,cócảmgiácnhưbắttaymộtconchimsẻ.Đólạilànhữngbàntaynắmsốphậnchúngtôi.

Tôinghĩthế,trongkhiSohrabvàtôitựngồixuốngtrướcbàngiấycủaôngta.MộtbứctranhquảngcáophimNhữngngườikhốnkhổđượcđóngđinhtrêntườngphíasauôngta,gầnbảnđồđịachínhnướcMỹ.Mộtchậucàchuadãinắngtrênbệcửasổ.

-Ônghútthuốckhông?–Ônghỏibằngmộtgiọngnamtrungkhátrầm,khônghợpchútnàovớidángvẻnhẹnhõmcủaông.

-Không,cảmơn,–tôinói,khôngchútquantâmđếncáchôngtahầunhưkhôngthèmliếcnhìnSohrab,hoặccáchôngtanóimàkhôngnhìntôi.

Ôngtalôingănkéobànlàmviệcra,vàchâmmộtđiếuởbaothuốcvơimộtnửa.Ôngtacũnglôiramộtlọnướcthơmởcùngngănkéoấy.Vừanhìnmấycâycàchuavừachàxátnướcthơmvàohaitay,điếuthuốcphậpphèobênmép.Rồiôngtađóngngănkéo,tìhaikhuỷutaylênbànlàmviệcvàthởphào:

-Nào,–ôngtanói,vừanheomắttrướckhóithuốc.–Kểchotôichuyệncủaôngđi.

TôicảmthấymìnhnhưGiăngvanGiăngngồitrướcGiave.TôinhắcnhởmìnhrằnglúcnàytôiđangtrênđấtMỹ,rằngcáigãnàyđangđứngvềphíamình,rằnghắnđượctrảlươngđểgiúpnhữngngườinhưtôi.

-Tôimuốnnhậnnuôithằngbénày,mangnótheovềHợpchủngquốccùngvớitôi.–Tôinói.

-Nóichotôibiếtchuyệncủaông,–ôngtanhắclại,dùngngóntrỏdụitànthuốclênchiếcbànsắpxếprấtngănnắp,đoạnbúngnóvàosọtrác.Tôikểchoôngtahếtnhữnggìtôiđãsuynghĩkỹtrongđầu,từlúcgácmáyvớiSoraya.TôiđãvàoAfghanistanđểmangvềđứacontraicủangườiemcùngchakhácmẹcủatôi.Tôiđãtìmthấythằngbétronghoàncảnhnghèokhổtồitàn,còmcõivìđauốmtrongmộttrạimồcôi.Tôiđãtrảmộtsốtiềnchoônggiámđốctrạimồcôi,vàlôiđượcthằngbéra.RồitôimangnótớiPakistan.

-Ônglàbácnửahuyếtthốngcủathằngbé?-Vâng.Ôngtaxemđồnghồ.Ngảngườiravàxoaychậucàchuatrênbậucửasổ.-Ôngbiếtaicóthểchứngthựcđiềuđóchứ?-Có,nhưngtôikhôngbiếthiệngiờôngấyởđâu.Ôngtaquaylạiphíatôivàgậtđầu.Tôicốđọcnétmặtcủaôngtamà

khôngđọcnổi.Tôikhôngbiếtliệuđãbaogiờôngtathửchơibàipokehaychưa.Ôngtanói:

-Tôichorằnghaihàmôngbịbódâythépthếkiakhôngphảilàlờitrìnhbàyhợplýcuốicùngcủaông.

Sohrabvàtôi,chúngtôigặprắcrối,vàthếlàtôibiếtrồi.TôibảoôngtatôibịcướpởPeshawar.

-Dĩnhiên,–ôngtanói.Rồihắnggiọng.–ÔnglàtínđồHồigiáochứ?-Vâng.-Ngoanđạo?-Vâng.Thựcra,tôikhôngcònnhớlầncuốicùngtôirậptránxuốngđấtđểcầu

nguyệnlàbaogiờnữa.RồitôilạinhớđếncáingàymàbácsĩAmanichẩnđoánbệnhchoBaba.Tôiđãquỳxuốngchiếcthảmcầunguyện,chỉnhớđượcmấykhổthơtôiđãhọcởtrường.

-Điềuđógiúpchotrườnghợpcủaôngmộtchút,nhưngkhôngnhiều,–ôngtavừanóivừagãigãitrênđámtócrấtmượtcủabộtócmàuhungđỏ.

-Ôngđịnhnóisao?–Tôihỏi.TôivớilấybàntaySohrab,ngoắcngóntaytôivàongóntaynó.SohrabbănkhoănhếtnhìntôilạinhìnAndrews.

-Sẽlàmộtcâutrảlờidàidòngvàtôitinchắctôirútcụccũngphảinóira.Ôngcómuốncâutrảlờivắntắttrướckhông?

-Cứcholànhưthếđi.Andrewsdụiđiếuthuốc,haimôimímlại:-Bỏchuyệnnàyđi.-Tôixinlỗi?-Việcxinnhậnnuôithằngbénày.Bỏđi.Đólàlờikhuyêncủatôi.-Đãrõ,–tôinói.–Giờ,cólẽôngchotôibiếttạisaochứ.-Cónghĩalàôngmuốncâutrảlờidài,–ôngtanói,giọngbìnhthản,

khônghềphảnứnglạigiọngnóicộclốccủatôi.ÔngtaéphailòngbàntaylạinhưthểđangquỳtrướcĐứcmẹđồngtrinh.–Tacứcholàchuyệnôngkểchotôilàthựcđi,dẫutôidámchắcvớiôngtiềnlươnghưucủatôi,phầnlớnchuyệnđólàthêudệtvàcắtxén.Ônghãylưuý,khôngphảilàtôinhiềuchuyệnđâu.Ôngđây,nóđây,tấtcảvấnđềlàởđó.Ngaycảthếnữa,đơnthỉnhcầucủaôngcũnggặpphảinhữngtrởngạiquantrọng,khôngkểcáitốithiểuấylàthằngbénàykhôngmồcôi.

-Đươngnhiênnólàtrẻmồcôirồi.-Nhưnglạikhông,vềmặtpháplý.-Bốmẹnóbịxửbắntrênđườngphố.Nhữngngườihàngxómđềuthấy

chuyệnđó.–tôinói,vàlấylàmmừngvìchúngtôinóibằngtiếngAnh.-Ôngcónhữnggiấykhaitửkhông?-Giấykhaitử?ChúngtađangnóivềAfghanistan.Phầnlớndânởđó

khôngcógiấykhaisinh.Đôimắtvôcảmcủaôngtakhônghềchớp:-Tôikhônglàmraluật,thưaông.Dùbấtkểônggiậndữthếnào,ôngvẫn

cầnchứngminhbốmẹnóđãquađời.Thằngbéphảiđượccôngnhậnlàmộtđứatrẻmồcôihợppháp.

-Nhưng…-Ôngmuốnmộtcâutrảlờidàidòng,vàtôiđangtrảlờichoông.Vấnđề

tớicủaônglàôngcầnsựhợptáccủanơiquêgốccủađứatrẻ.Mà,tronghoàncảnhkhảquannhất,việcđócũngrấtkhó,xintríchlờiông,chúngtađangnóivềAfghanistan.ChúngtakhôngcósứquánMỹởKabul.Việcđólàmchomọiđiềucàngcựckỳphứctạp.Gầnnhưlàbấtkhả.

-Theonhưôngnói,tôinênnémnótrởlạiđườngphố?–Tôihỏi.-Tôikhôngnóithế.-Nóđãbịlạmdụngtìnhdục,–tôivừanóivừanghĩtớinhữngchuông

nhạcđeoxungquanhcổchân,chấtmascaratrênmắtnó.-Tôirấttiếckhinghechuyệnđó,–miệngAndrewsnói.Nhưngvớicung

cáchôngtanhìntôi,nhưthểchúngtôiđangnóichuyệnvềthờitiết.–NhưngcáiđócũngsẽkhôngbuộcCụcNhậpcưcấpvisachothằngbéđược.

-Ôngđangnóigìvậy?-Tôiđangnói,nếuôngmuốngiúpđỡ,hãygửitiềnchomộttổchứccứu

trợcóuytín.Tìnhnguyệnvàotrongmộttrạitịnạn.Nhưngởthờiđiểmnày,chúngtacựclựcngăncôngdânMỹnhậntrẻconAfghanlàmconnuôi.Tôiđứngdậy:

-Thôinào,Sohrab,–tôinóibằngtiếngFarsi.Sohrabluồnđếnbêntôi,đầungảvàohôngtôi.TôilạinhớđếntấmảnhPolaroidchụpnóvàHassancũngđứngvớinhaunhưthế.–Tôicóthểhỏiôngmộtđiềukhông,ôngAndrews?

-Được.-Ôngcóconkhông?Lầnđầutiên,ôngtachớpmắt.-Thếnào,ôngcókhông?Mộtcâuhỏiđơngiảnthôimà.Ôngtaimlặng.-Tôinghĩthếnày,–tôivừanóivừanắmlấytaySohrab.Ngườitaphải

đặtmộtngườibiếtthếnàolàmuốncómộtđứaconvàocáighếcủaôngmớiđúng.Tôiquaylưng,bướcra.Sohrabbámtheotôi.

-Tôicóthểhỏiôngmộtcâukhông?–Andrewsgọivới.-Ônghỏiđi.-Ôngđãhứavớiđứatrẻlàôngsẽđemnótheoông?-Nếutôihứathìsao?Ôngtalúcđầu:-Hứavớitrẻconlàmộtviệcnguyhiểm.Ôngtathởdàivàlạimởngănkéobànlàmviệcra:-Ôngđịnhtheođuổiviệcnày?–Vừanóiôngvừalụclọicácgiấytờ.-Tôiđịnhtheođuổiđấy.

Ôngrútramộttấmdanhthiếp.-Vậy,tôikhuyênônggặpmộtluậtsưgiỏivềnhậpcư.ÔngOmarFaisal

làmviệcngayởIslamabad.Ôngcóthểnóivớiôngấylàtôigửiôngđến.Tôicầmdanhthiếptừtayôngta,ấpúng:-Cảmơn.-Chúcmaymắn,–ôngtanói.Lúcchúngtôirakhỏiphòng,tôingoáinhìnlại.Andewsđangđứngthẳng

gócvớiánhsángmặttrời,lơđãngnhìnquacửasổ,haitayxoaychậucàchuavềphíamặttrời,nângniuâuyếm.

-Bảotrọng,–bàthưkýnóikhichúngtôiđiquabànlàmviệccủabà.-Sếpcủabàcưxửthậtlạlùng,–tôinói.Tôihyvọngbàsẽtrợnmắtlên,

cóthểgậtđầuhưởngứng:“Tôibiết,mọingườiđềunóithế,”đạikháinhưvậy.Thayvìthế,bàhạgiọng:“KhổthânôngRay,ôngấykhôngcònlàmìnhnữatừkhicongáiôngấychết.”Tôinhướnmàylên.

-Tựtử,–bàthìthào.***Trêntaxitrởvềkháchsạn,Sohrabdựađầuvàocửaxe,vẫnchămchú

nhìncáctoànhàlướtqua,nhữnghàngcâykeo.Hơithởcủanólàmmờcửakính,nólausạch,rồilạilàmmờ.Tôiđợinóhỏitôivềcuộcgặpgỡ,nhưngnókhônghỏi.

Bêntrongcửaphòngtắmđóngkín,nướcđangchảy.Kểtừngàychúngtôithuêphòngkháchsạnnày,Sohrabđêmnàocũngtắmkhálâutrướckhiđingủ.ỞKabul,nướcmáynóngcũnggiốngnhưcácôngbố:mộtmónhàngquýhiếm.BâygiờmỗiđêmSohrabtắmgầnmộttiếng,đầmmìnhtrongnướcsữatắm,kỳcọ.Ngồiởđầugiường,tôigọichoSoraya.Tôiliếcnhìnkhesángnhỏdướiphòngtắm.Sohrab,cháucảmthấysạchchưa?

TôikểlạichoSorayanhữnggìRaymondAndrewsđãnóitôivàhỏi:-Vậyemnghĩsao?-Chúngtaphảinghĩrằngôngấynhầm.–Nàngbảotôinàngđãgọicho

vàitổchứcthuxếpviệcnhậnconnuôiquốctế.NàngchưatìmđượcnơinàomuốnxemxétviệctiếnhànhnhậnconnuôiAfghan,nhưngnàngvẫnđangtìm.

-Bốmẹemnghetinấyvớitháiđộthếnào?-Madarsungsướngchochúngta.Anhbiếtbànghĩthếnàovềanhmà,

Amir,trongconmắtbàanhkhôngthểlàmđiềugìsai.Pakar…ồ,vẫnluônluônnhưthế,hơikhóhiểu.Ôngkhôngnóigìnhiều.

-Cònem?Emhạnhphúcchứ?Tôinghethấynàngchuyểnmáysangtaykia:-Emnghĩchúngtasẽlàtốtchocháuanh,nhưngbiếtđâuthằngbélàđem

lạihạnhphúcchochúngta.

-Anhcũngđangnghĩnhưthế.-Embiết,cóvẻhơiđiên,nhưngemthấymìnhcứthắcmắckhôngbiết

mónquarmanàothằngbéthích,hoặcnóthíchhọcmôngìnhất.Emtưởngtượngsẽgiúpnónhữngbàilàmvềnhà…–nàngcười.

Trongphòngtắm,nướcngừngchảy.TôinghethấySohrabtrongđó,tháonướcởbồnvìnướcđãtrànrangoài.

-Emsẽvuilắmđấy,–tôinói.-Ồsuýtemquên!EmđãgọichoKakaSharif.Tôinhớôngđãngâmmộtbàithơviếttừmảnhgiấyvănphòngkháchsạn,

tạilễnikacủachúngtôi.ContraiôngđãnângcuốnkinhKorantrênđầuchúngtôikhiSorayavàtôibướclênbục,mỉmcườitrướccácmáyảnhloéđèn.

-Ôngấybảothếnào?-Ồ,bácấyđangvậnđộngủnghộchúngta.Bácấysẽgọichovàingười

bạnthâncủabácấyởSởNhậpcư.-Đấymớithựcsựlàtinquantrọng,–tôinói.–Anhnónglòngchoem

gặpSohrabquá.-Emcũngnóngruộtmonggặpanh,–nàngnói.Tôigácmáy,mỉmcười.Sohrab,mấyphútsau,từbuồngtắmhiệnra.Nóhầunhưkhôngnóilấy

mươilờitừkhigặpôngRaymondAndrewsvànhữngnỗlựcgợichuyệncủatôichỉnhậnđượcmộtcáigậtđầuhoặcmộtlờiđápcóhaykhông.Nóleolêngiường,kéochănđắpđếncằm.Trongvòngvàiphútđãngáy.

Tôilautấmgươngmờhơinướcthànhmộtvòngtrònvàcạomặtbằngbàndaocạocổlỗcủakháchsạn,loạimởravàđặtlưỡivào.Rồitôicũngtắm,nằmởđóchođếnkhinướcnóngđãnguộiđivàdatôisănlại.Tôinằmđó,đầuóctrôigiạt,bănkhoăn,tưởngtượng…

OmarFaisalmậpmạp,ngămđen,málúmđồngtiền,mắtđentròn,vàcónụcườikhuyếtrăngđángmến.Bộtócmỏngđốmbạccủaôngbuộckiểuđuôingựaraphíasau.Ôngmặcmộtbộđồnhungkẻmàunâu,khuỷutayđệmdavàmangtheomộtchiếccặpcũnhồiđầygiấytờ.Quaicặpbịmất,vìvậyôngphảiômcặpvàongực.Ônglàngườibaogiờcũngbắtđầubằngviệccườivớicâuxinlỗikhôngcầnthiết,như:Tôixinlỗi,tôisẽởđólúcnămgiờ.Cười.Khitôigọichoông,ôngđãmộtmựckhôngđếngặpchúngtôi.“Tôixinlỗi,bọntàixếtaxitrongthànhphốnàynhưlũcámậpấy.”ÔngnóibằngthứtiếngAnhhoànhảo,khôngmộtdấuhiệuthổngữnào.“Đánhhơithấymùinướcngoài,làgiãgấpbatiềncước.”

Ôngđẩycửađivào,tươicườivàxinlỗitíutít,mồhôinhễnhạivàthởhổnhển.Ônglấykhăntaylaumồhôitrênlôngmàyvàmởcặp,lụclọilấyramộtkẹpgiấyghichép,vàxinlỗivìđãbàybừagiấytờragiường.Ngồikhoanhchântrêngiường,Sohrabmắtvừavẫntheodõimànhìnhtiviđãtắt

tiếngvừanhìnôngluậtsưphiềntoái.TôiđãdặnnótừlúcsángrằngôngFaisalcólẽsẽđếnđây,vànóđãgậtđầu,hầunhưchẳnghỏiđiềugìmàchỉtiếptụcxemcảnhbầythútròchuyệnvớinhau.

-Vậylàchúngtađãgặpnhau.–ôngFaisalvừanóivừabậtmởkẹpgiấytờpháplýmàuvàng.–Tôimonglũtrẻnhàtôitrôngnommẹchúngkhicócôngviệc.Tôixinlỗi,cólẽkhôngphảinhữngđiềuôngmuốnnghetừmộtluậtsưtươnglai,hả?–Ôngcười.

-Ồ,ôngRaymondAndrewsđánhgiácaovềông.-NgàiAndrewsà.Vâng,vâng.Ôngbạnđứngđắn.Thựcraôngấycũng

đãgọichotôivànóivớitôivềông.-Ôngấyđãlàmthế?-Ồvâng.-Vậyôngđãrõcảnhngộcủatôi.ÔngFaisalthấmthấmnhữnggiọtmồhôiphíatrênmôi:-TôiđãrõchuyệnôngkểlạicảnhngộcủaôngvớiôngAndrews.–ông

nói.Haimáônglúmmộtnụcườibẽnlẽn.ÔngquaylạiphíaSohrabvànói

bằngtiếngFarsi.–Đâychắchẳnlàanhbạntrẻđanggâyrarắcrối.-ĐấylàSohrab,–tôinói.–Sohrab,đâylàôngFaisal,bácđãnóivới

cháu.SohrabtụtxuốnggiườngvàbắttayôngOmarFaisal,chàokhẽ:-Salaamalaykum.-Alaykumsalaam,Sohrab.–ÔngFaisalnói.–Cháucóbiếtcháuđược

đặttêntheomộtchiếnbinhvĩđạikhông?Sohrabgậtđầu.Lạitrèolêngiườngvànằmnghiêngxemtivi.-TôikhôngbiếtônglạinóitiếngFarsigiỏithế,–tôinóibằngtiếngAnh.

–ÔnglớnlênởKabulà?-Không,tôisinhraởKarachi.NhưngtôiđãsốngởKabulnhiềunăm,

quậnShar-e-NaugầnnhàthờHajiYaghoub.Thậtra,tôilớnlênởBerkeley.Chatôimởmộtcửahàngchuyênvềâmnhạcởđóvàonhữngnămcuốithậpkỷsáumươi.Tựdotìnhdục,băngbuộcđầu,sơminhuộmloang,nhưôngcóthểhìnhdungấy.–Ôngngảngườivềphíatrước.–TôiđãtừngởquậnWoodstock.

-Cựckỳthờithượng,–tôinói,vàôngFaisalcườiđếnvãmồhôiralầnnữa.–Dẫusao,–tôitiếptục,–nhữnggìtôiđãnóivớiôngAndrewslàgầnnhưđầyđủtrừmộthaiđiều.Cóthểlàbađiều.Tôisẽkểhếtvớiông,khônggiấugiếmgì.

Ôngliếmngóntay,mởtớimộttranggiấytrắngvàtháonắpbút:-Tôihoannghênhviệcđó,Amir.Vàtạisaochúngtalạikhônggiữkín,

nóibằngtiếngAnhtừđầuđếncuốinhỉ?-Rấthay.Tôinóivớiôngmọichuyệnđãxảyra.Kểlạivớiôngviệcgặp

chúRahimKhan,hànhtrìnhcamgotớiKabul,trạimồcôi,việcnémđáởSânvậnđộngGhazi.

-Chúaơi!–Ôngthìthào.–Tôirấttiếc,tôicónhữngkỷniệmthậtêmđềmvềKabul.Khôngthểtinđượcđấylạilànơiôngđangkểchotôi.

-Gầnđâyôngcóởđóhaykhông?-ƠnChúa,không.-Tôicóthểnóivớiông,đókhôngphảilàBerkeley.-Ôngtiếptụcđi.Tôikểnốtchoông,cuộcgặpAssef,đánhnhau,Sohrabvàchiếcsúngcao

sucủanó,cuộcchạytrốncủachúngtôivềPakistan.Khitôikểxong,ôngghinguệchngoạcmấydòng,thởdàisườnsượt,và

nghiêmnghịnhìntôi:-Chà,ôngcòncómộttrậnchiếngaygotrướcmắt.-Trậnmàtôicóthểthắng?Ôngđóngnắpbút:-DùcóliềulàmthửnhưôngAndrews,cũngkhôngcógìlàchắcchắn.

Khôngphảibấtkhả,nhưnghầunhưkhôngchắcchắngìcả.–Cáinhìnvuiđùatrongconmắtvànụcườitrìumếncủaôngkhôngcònnữa.

-NhưngvấnđềlànhữngđứatrẻnhưSohrabcầnmộtmáinhàấmáphơntấtcả.–Tôinói.–Nhữngluậtlệvàquytắcnàychẳngcóýnghĩagìvớitôi.

-Ôngđangthuyếtgiáochobanđồngcađấy[147],Amir,–ôngnói.–Nhưngsựthậtlà,xétđếnnhữngluậtnhậpcưgầnđây,nhữngchínhsáchcủasởnhậnconnuôivàbốicảnhchínhtrịởAfghanistan,thìmọichuyệnđềuchốnglạiông.

-Tôikhônghiểu,–tôinói.Tôimuốnđấmvàomộtcáicáigìđó.–Ýtôimuốnnói,tôihiểumàcũngkhônghiểuđiềuđó.

Omargậtđầu,caumàylại:-Ờ,đạikháinhưthếnày.Vớihậuquảcủamộtthảmhoạ,dùlàtựnhiên

haydoconngườigâyra–vàTalibanlàmộtthảmhoạ,Amir,hãytintôi–vẫnluônkhóđểxácđịnhmộtđứatrẻlàtrẻmồcôi.Trẻconđượcđưavàotrạitịnạn,hoặcbốmẹchúngbỏrơichỉvìkhôngchămsócnổichúng.Luônluônxảyranhưvậy.VìvậySởNhậpcưkhôngthểcấpvisa,trừphiđứatrẻrõràngđượcxácđịnhlàmộttrẻmồcôiđủtưcáchphápnhân.Tôixinlỗi,tôibiếtnóithếnàycóvẻbuồncười,nhưngôngcầnnhữnggiấychứngtử.

-ÔngđãtừngởAfghanistan,–tôinói.–Ôngbiếtđiềuđólàkhôngthểđược.

-Tôibiết,–ôngnói.–Nhưngtahãygiảthiếtlàđứatrẻrõràngkhôngcònbốmẹsốngsót.Ngaycảnhưthế,SởNhậpcưsẽnghĩ,việcnhậnconnuôithựctếsẽtốthơnkhigiaođứatrẻvàotayaiđóngaytrênchínhđấtnướcnó,nhưvậyviệcthừakếcủanócóthểđượcbảođảm.

-Thừakếnào?–Tôinói.–BọnTalibanđãpháhuỷtấtcảnhữnggìngười

dânAfghanđượcthừakế.ÔngbiếtlàchúngđãlàmgìvớiphotượngPhậtkhổnglồởBamiyanrồiđấy.

-Tôixinlỗi,tôiđangnóivớiôngSởNhậpcưsẽlàmnhưthếnào,Amir.–Omarnói,vừachạmvàocánhtaytôi.ÔngliếcnhìnSohrabvàmỉmcười.Quaylạiphíatôi,ôngtiếp.–Giờ,vìmộtđứatrẻphảiđượcnuôihợppháptheoluậtlệvàquychếcủađấtnướccủachínhnó.Nhưngvớimộtđấtnướcđangrốiloạn,giảsửmộtđấtnướcnhưAfghanistan,cáccơquanchínhphủđangbộnbềnhữngcôngviệckhẩncấp,thìsoạnthảonhữngluậtlệvềviệcnhậnconnuôikhôngphảilàvấnđềtốiưutiên.

Tôithởdàivàdụimắt.Ngaysauđó,đầutôinhứcnhưbúabổ.-Nhưngtahãygiảthiết,vìlýdonàođóAfghanistanthốngnhấtđượccái

đạoluậtấy.–Omarnói,vừakhoanhhaicánhtaylêncáibụngphệcủaông.–Vẫnchưathểchophépviệcnhậnconnuôinày.Thựctếlà,ngaycảnhữngquốcgiaHồigiáoônhoàvẫncònphânvânvềviệcnhậnconnuôibởivìtrongphầnlớnnhữngquốcgiađó,luậtHồigiáo,Shari’a,khôngthừanhậnconnuôi.

-Ôngđangbảotôitừbỏchuyệnnày?–Tôivừahỏivừaéptaylêntrán.-Amir,tôilớnlênởHoaKỳ.NếunướcMỹcódạytôiđiềugìthìđólà

trútbỏ,cónghĩatrởlạiđúngnhưbanđầuvàđáivàocáibìnhnướcgiảikhátcủatổchứcGirl-Scouts[148].Nhưnglàluậtsưcủaông,tôiphảinóihếtsựthậtvớiông,–ôngnóitiếp.–Cuốicùng,cácsởphụtráchviệcnhậnconnuôi,theothônglệ,sẽgửinhânviêncủamìnhtớiđánhgiáhoàncảnhcủađứatrẻ,vàkhôngcómộtsởtươngđốikhônngoannàolạiđigửipháiviêncủamìnhtớiAfghanistan.TôinhìnSohrabđangngồitrêngiườngxemtivi,theodõichúngtôi.Nóngồiđúngnhưkiểubốnóvẫnquenngồi,chốngcằmtrênđầugối.

-Tôilàbáccùngchakhácmẹvớibốnó,cáiđócónghĩagìkhông?-Cũngđượcxemxétnếuôngchứngminhđượcđiềuđó.Tôixinlỗi,ông

cómộtthứgiấytờnàokhông,hoặcaiđócóthểxácnhậngiúpông?-Chẳngcógiấytờgìcả,–tôinóibằngmộtgiọngmệtmỏi.–Chẳngai

biếtvềđiềuđó.Sohrabcũngchẳngbiết,chođếnkhitôinóivớinó,vàbảnthântôi,tôicũngmớipháthiệnrađiềuđógầnđâythôi.Ngườikhácduynhấtbiếtchuyệnthìđãđirồi,cóthểđãchết.

-Hừm.-Tôiphảilựachọnthếnàođây,ôngOmar?-Tôisẽnóithẳng.Ôngkhôngcónhiềusựlựachọnđâu.-Ôi,Chúaơi,vậytôicóthểlàmgì?Omarhítvàomộthơidài,gõgõchiếcbútvàocằm,chờđếnkhithởra

mớinói:-Ôngvẫncóthểgửimộtđơnthỉnhcầunuôitrẻmồcôi,hyvọngmayra

cóthểthànhcông.Ôngcũngcóthểnhậnconnuôiđộclập,cónghĩalàông

phảiởngayPakistancùngvớiSohrab,ngàyquangàylại,chờvàinămsau.Ôngcóthểtìmmộtnơitịnạnchonó.Đólàcảmộttiếntrìnhlâudàivàôngsẽphảichịusựphiềntoáivềchínhtrị.Rồiôngcóthểxincấpmộtvisanhânđạo.ViệcđólạicầnđếnsựsángsuốtcủaôngTổngBiệnlývàcũngchẳngphảilàđiềudễdàng.–Ôngdừnglại.–Cómộtsựlựachọnkhác,cólẽlàcáchtốtnhấtchoông.

-Cáchgì?–Tôivừanhoàingườivềphíatrướcvừahỏi.-Ôngcóthểtraonólạichomộttrạimồcôiởđây,rồigửiđơnthỉnhcầu

xinmộttrẻmồcôi.BắtđầubằngthủtụcI-600cùngvớiviệctìmhiểugiađìnhôngtrongkhinóđãởmộtnơiantoàn.

-Nhữngthứđólàgì?-Tôixinlỗi,I-600làthủtụccủaSởNhậpcư.Việctìmhiểugiađình

đượctiếnhànhbởimộthãngphụtráchviệcnhậnconnuôituỳôngchọn.Đólà,ôngbiếtđấy,đểxemcóchắcchắnôngvàbànhàkhôngbịđiên.

-Tôikhôngmuốnlàmnhưthế,–tôiđáp,vừanhìnlạiSohrab.–Tôiđãhứavớinó,tôisẽkhônggửinótrởlạimộttrạimồcôi.

-Nhưtôiđãnói,đócólẽlàcáchlựachọntốtnhất.Chúngtôinóithêmvớinhaumộtlúcnữa.Rồitôitiễnchânôngấyratận

xe,mộtconRệpV.W.cổlỗ.LúcđómặttrờiđangxếtrênIslamabad,mộtkhốiđỏrựcnhưlửaởphíaTây.Tôichứngkiếnchiếcxenghiênghẳnđi,dướisứcnặngcủaôngtrongkhiôngloayhoayđểluồnvàosautaylái.Ôngkéokínhxuống:

-ÔngAmirnày.-Saoạ?-Tôiđãđịnhnóingaytrongđó,vềnhữnggìôngđangcốlàmấymà.Tôi

choviệcđólàhơivĩđạiđấy.Ôngvẫytay,đoạnphóngxeđi.Đứngngoàikháchsạnvẫylạiông,tôi

mongSorayacóthểởđâyvớitôi.Sohrabđãtắttivikhitôitrởlạiphòng.Tôingồiởđầugiườngmình,yêu

cầunóđếnngồibêntôi.Tôibảonó:-ÔngFaisalnghĩcómộtcáchđểbáccóthểmangtheocháutớiMỹ.-Ôngấynóithếà?–Sohrabvừanóivừamỉmcườimộtcáchmơhồlần

đầutiêntrongmấyngàyliền.–Khinàobáccháumìnhcóthểđi?-Ồ,đómớilàvấnđề.Cóthểphảimấtmộtítlâu.Nhưngôngấynóicó

thểsẽxongvàôngấysẽgiúpchúngta.Tôiđặttaytráitôilêngáynó.Bênngoài,tiếnggọicầukinhomsòmkhắpcácđườngphố.

-Baolâu?–Sohrabhỏi.-Báckhôngbiết.Mộtthờigian.Sohrabnhúnvaivàmỉmcười,lầnnàymiệngrộnghơn:-Cháuchẳngcần.Cháucóthểđợi.Giốngnhưnhữngtráitáochuaấy?-Táochuaư?

-Mộtlần,khicháucònrấtbéấy,cháutrèolêncâyănnhữngquảtáoxanh,chua.Bụngcháuphìnhlênvàcứngnhưmộtcáitrống,rấtđau.Mẹbảo,nếucháuchỉcầnđợichonóchín,chắchẳncháusẽkhôngbịđau.Vìthếbâygiờ,bấtcứkhinào,dùcháumuốnmộtthứgìlắm,cháucũngcốnhớtớilờimẹdặnvềnhữngtráitáo.

-Táochua,–tôinói.–Mashallah,cháuđúnglàmộtđứatrẻtinhkhônbácchưabaogiờgặpđấy,Sohrabjan.

Tainóđỏửnglên.-Bácsẽđemcháutớichiếccầuđỏchứ?Chiếccầutrongsươngmùấy?–

Nóhỏi.-Nhấtđịnhrồi,–tôinói.–Nhấtđịnhrồi.-Vàchúngtasẽláixeleolênnhữngđườngphốđó,nhữngđườngphốmà

trênđóbácchỉthấynócxevàbầutrờiấy?-Sẽđitrêntừngconđườngmột.–tôinói.Nướcmắttôicaycayvàtôiphảichớpchớpchođỡđi.

-TiếngAnhcókhóhọckhông?-BácđảmbảotrongvòngmộtnămcháusẽnóithạonhưnóitiếngFarsi.-Thậtkhông?-Thật,–tôiđặtmộtngóntaydướicằmnó,nângcầmnólên,chomặtnó

nhìnvàomặttôi.–Còncómộtviệckhácnữa,Sohrab.-Việcgìạ?-À,ôngFaisalnghĩrằngsẽthựcsựgiúpđượcchúngta,nếuchúngta

sẽ…nếuchúngtacóthểyêucầucháuởtạmtrongmộtngôinhàchotrẻcon,trongmộtkhoảngthờigian.

-Nhàchotrẻconhả?–Nónói,nụcườivụttắt.–Ýbácnóimộttrạimồcôi?

-Chỉtrongmộtthờigianngắnthôimà.-Không,–nónói.–Không,xinbác.-Sohrab,chỉtrongmộtthờigianngắnthôi,báchứamà.-Bácđãhứabácsẽkhôngbaogiờchocháuvàomộttrongnhữngnơiấy

nữa,AmirAgha.–Nónói.Giọngnónhưvỡra,nướcmắttrànđầymắtnó.Tôicảmthấyđaunhóitronglòng.

-Việcnàykhác.Sẽởngayđây.ỞIslamabad,chứkhôngphảiởKabul.Vàbácsẽluônluôntớithămcháu,chotớikhicóthểmangcháuravàđưacháusangMỹ.

-Không,cháuxinbác,không!–Nókêutoánglên.–Cháusợnơiấylắmrồi.Chúngsẽhạicháu!Cháukhôngmuốnđếnđấy.

-Khôngaihạicháunữađâu.Khôngbaogiờnữa.-Có,họsẽhạicháu.Họluônluônnóihọsẽkhôngthếnhưnghọnóidối.

Họnóidối!Thượngđếơi,xinNgười!Tôilấyngóntaycáichùinướcmắtnhỏxuốnghaimánó.

-Táochua,cháunhớchứ?Nóchỉnhưnhữngtráitáochuathôimà,–tôi

dịudàngnói.–Không,khôngphảithế.Khôngphảichỗđó.Thượngđế,ôiThượngđế,xinNgười,không!–Nórunlên.Nướcmắtvàmũidãihoàlẫnnhautrênmặtnó.

-Thôithôi!–Tôikéonósátvàongườitôi,vònghaicánhtayômlấytấmthânnhỏbéđangrunrẩycủanó.–Thôithôi.Thôiđượcrồi.Chúngtasẽcùngvềnhà.Rồicháuthấy,mọiviệcsẽổnthôi.

Giọngnóbịnghẹtvìbịấpchặtvàongựctôi,nhưngtôinghethấysựhoangmangtrongđó:

-Xinbáchứa,bácsẽkhônglàmthế!ÔiThượngđế,AmirAgha!Xinbáchứa,bácsẽkhônglàmthếđi!Tôicóthểhứathếnàođây?Tôiômnósátvàongườitôi,ghìthậtchặt,vàđuđưanhưru.Nókhócvàoáosơmicủatôichođếnkhikhônướcmắt,đếnkhicơnrunrẩycủanóngừnglại,vànhữnglờivanxincuốngquýtcủanónhỏdần,thànhnhữngtiếnglầmbầmkhôngrõnóigìnữa.Tôiđợi,runóchođếnkhihơithởnóchậmdần,vàngườinóchùnglại.Tôinhớmộtcâutôiđãđọcởđâuđólâulắmrồi:Trẻconluônđốidiệnvớisợhãinhưthếđấy.Chúngngủthiếpđi.

Tôibếnóvềgiườngcủanó,đặtnóxuống.Rồitôivềgiườngtôinằm,nhìnrangoàicửasổvàobầutrờimàuđỏtíabaotrùmIslamabad.

Bầutrờiđãtốisẫmkhichuôngđiệnthoạireokhiếntôichoàngtỉnhdậy.Tôigiụimắtvàbậtđènngủlên.Hơnmườigiờrưỡiđêmmộtchút.Tôiđãngủđượcgầnbatiếngđồnghồ.Tôinhấcmáylên:

-Allô!-GọitừMỹđây,–tiếngôngFayyazhờhững.-Cảmơnông,–tôinói.Đènbuồngtắmvẫnsáng.Sohrabđangtắmđêm.

Haitiếngláchcách,rồitiếngSoraya:-Salaam,–nàngchàocóvẻphấnkhích.-Chàoem.-Việcgặpluậtsưdiễnbiếnthếnàorồi?Tôikểlạichonàngnhữnggìông

OmarFaisalđãđềxuất.-Thôi,anhcóthểquênchuyệnđóđi.–Nàngnói.–Chúngtasẽkhông

phảilàmthếnữa.Tôingồibậtdậy.-Sao,xảyrachuyệngìvậy?-EmđượcnghelạitừKakaSharif.ÔngnóichủyếulàphảiđưaSohrab

sangMỹ.Mộtkhinóđãởđâyrồi,sẽcónhiềucáchđểgiữnólại.VìvậybácấyđãgọichovàingườibạncủabácấyởSởNhậpcư.TốinaybácấygọilạichoemvàbảobácấyhầunhưchắcchắncóthểlấychoSohrabmộtvisanhânđạo.

-Khôngđùađấychứ?–Tôinói.–Ôi,tạơnThượngđế.Tốtthay,Sharifjan!

-Embiếtmà.Dẫuthếnào,chúngtacũngsẽlànhữngngườibảotrợ.Việc

nàychắcsẽrấtnhanhthôi.Bácấybảovisasẽcóhiệulựckhoảngmộtnăm,thahồđủthờigianđểtiếnhànhxinnhậnconnuôi.

-ThựcsựsẽdiễnranhưthếchứSoraya?-Cóvẻlànhưthế,–nàngnói.Nàngcóvẻsungsướng.Tôibảonàngtôi

yêunàng,vànàngnóinàngcũngyêutôi.Tôigácmáy.-Sohrab!–Tôigọivàbậtdậykhỏigiường.–Báccótinvuiđây–Tôigõ

cửabuồngtắm.–Sohrab,SorayajanvừagọitừCalifornia.Haibácsẽkhôngphảiđưacháuvàotrạimồcôinữa,Sohrab.Bácvàcháu,chúngtasẽsangMỹ.Cónghebácnóikhông?ChúngtasẽsangMỹ!Tôiđẩycửamởra.Bướcvàophòngtắm.

Chợttôikhuỵugốixuống,kêuthétlên.Nghiếnrănglạimàkêulên.Kêulênchotớikhihọngtôimuốnvỡravàngựctôinổtung.

Saunày,họnóitôivẫncònkêukhixecấpcứutới.

Chương25Họkhôngmuốnđểtôivào.Tôithấyhọđẩynó,quahailầncửavàtôiđitheo.Tôixôngquahaicửa

đó,mùiiốtvàôxygiàxộcvàomũitôi,nhưngtôichỉđủthờigiantrôngthấyhaingườiđànôngđộimũphẫuthuậtvàmộtphụnữmặcđồxanhđanghộiýbênchiếcxeđẩy.Tấmkhăntrắngbuôngcảrangoàithànhxe,quệtxuốngsànlátgạchmenhìnhôvuôngcáubẩn.Đôichânbénhỏ,đầymáuthòrangoàidướitấmkhănvàtôinhìnthấymóngngóncáibênchântráibịbongra.Rồimộtngườiđànôngcaolớn,chắcnịchmặcđồxanhlơáptayvàongựctôi,đẩytôitrởrabênngoàiquamấylầncửa,chiếcnhẫncướicủaôngtalạnhtoátáplêndatôi.Tôilaovềphíatrướcvànguyềnrủaông,nhưngôngtanóitôikhôngthểởđây,nóibằngtiếngAnh,giọnglịchsựnhưngkiênquyết:

-Ôngphảiđợi,–vừanóiôngtavừadẫntôitớikhuvựcđợi,vàchiếccửađôiđuđưađónglạiphíasauôngtacùngmộttiếngthởdài,vàtấtcảnhữnggìtôitrôngthấychỉcònlàchópnhữngchiếcmũphẫuthuậtquaôkínhhẹphìnhchữnhậtcủalầncửa.

Ôngtabỏtôitrongmộthànhlangrộngkhôngcócửasổ,chậtníchnhữngngườiđangngồitrênnhữngghếsắtgấpkẻdọctường,nhữngngườikháctrêntấmthảmtrảimỏng,xơmòn.Tôilạimuốnkêuthétnữa,vàtôinhớlầncuốicùng,tôicũngcảmthấynhưthế,đicùngvớiBabatrongbồncủachiếcxetảichởxăngdầu,vùimìnhtrongbóngtốicùngnhữngngườichạynạnkhác.Tôimuốntựmìnhtáchkhỏichốnnày,khỏithựctạinày,nổilênnhưmộtđámmâyvàbồngbềnhtrôiđi,tanchảyvàođêmhèẩmướtvàrãrađâuđóthậtxa,bênkiacácquảđồi.Nhưngtôiđangởđây,đôichânnặngnhưchì,hailáphổinhưcạnkiệtdưỡngkhí,họngtôicháybỏng.Sẽchẳngtrôiđiđâuhết.Sẽchẳngcóthựctạinàokhácđêmnay.Tôinhắmmắtlạivàhailỗmũitôisựcmùihànhlang,mồhôivàmùiamôniắc,mùicồnsáttrùngvàmùimóncàri.Trêntrần,nhữngconthiêuthânđanglaomìnhvàoánhđèntuýpnhờxámchạydọchànhlangvàtôingheđượccatiếngvỗnhữngđôicánhmỏngcủachúng.Tôinghethấytiếngchuyệngẫu,tiếngthổnthứcnghẹnngào,tiếngsụtsịt,aiđóđangthankhóc,aikháclạithởdài,nhữngchiếccửathangmáymởrađánh“bình”mộtcái,phẫuthuậtviêngọitoaiđóbằngtiếngUrdu.

Tôilạimởmắtvàtôibiếtmìnhphảilàmgì.Tôinhìnquanh,timtôinhưmộtbúakhoantronglồngngực,mạchmáuđậpthìnhthịchtrongtai.Cómộtphòngnhỏlàmkhochứađồtốiombêntrái.Ởđó,tôitìmđượcthứtôicần.Thếlàđượcrồi.Tôivơlấymộtchiếckhăntrảigiườngtrắngtừđốngkhănđãgấpvàmangrangoàihànhlang.Tôithấymộtytáđangtròchuyệnvớiviêncảnhsátgầnphòngnghỉ.Tôinắmlấykhuỷutaycôytáđómàkéora,tôimuốnbiếtphíanàolàphíaTây.Côkhônghiểuvànhữngnếpnhăntrênmặt

côhằnsâuthêmkhicôcaumày.Họngtôiđauvàmắttôicayvìmồhôi,mỗihơithởnhưhítlửavào,vàtôicholàtôiđangkhóc.Tôilạihỏi.Tôivanxin.Viêncảnhsátlàngườichỉchotôi.

Tôinémchiếcjai-namaz,thảmquỳtạmthờicủatôi,xuốngsànnhà,quỳgối,rạpđầuxuốngđất,nướcmắttôiđầmđìatấmkhăn.TôicúilạyvềphíaTây.Rồitôinhớmườilămnămnaytôichưatừngcầunguyện.Từlâutôiđãquênhếtcâucú.Nhưngkhôngquantrọng,tôisẽthốtramấytừtôivẫncònnhớ:LaillahailAllah,Muhammadurasulullah.KhôngcóThượngđếnàongoàiĐứcAllahvàMuhammadlàSứgiảcủaNgười.Bâygiờ,tôimớithấyBabanhầm,cómộtThượngđế,luônluôncómộtThượngđế.TôithấyNgườiởđây,trongnhữngconmắtcủamọingườinơidãyhànhlangtuyệtvọngnày.ĐâylàngôinhàthựcsựcủaThượngđế,đâylànơinhữngaiđểlạcmấtThượngđếsẽtìmthấyNgười,khôngphảitoàmasjidtrắngvớinhữngngọnđènlấplánhnhưkimcươngvànhữngthápgọicầukinhcaovờivợi.CómộtThượngđếởđây,ởđâyphảicó,vàbâygiờtôisẽnguyệncầu,tôisẽcầuxinNgườixátộichotôivìđãlãngquênNgườibaonhiêunămqua,xátộichotôivìđãphảnbội,đãdốitrá,vàđắctộimàkhôngbịtrừngphạt,chỉquaylạivớiNgườivàogiờkhắccầnthiếtlúcnàycủatôi.TôicầuxinNgườihãynhântừ,khoandungvàđộlượngnhưcuốnkinhcủaNgườiđãdạyvềNgườinhưvậy.TôicúilạyvềphíaTây,hônmặtđấtvàhứatôisẽcầukinhsángzakat,cầukinhtốinamaz.TôisẽănchaysuốttuầnlễRamadanvàkhithángRamadanquađitôisẽtiếptụcănchay,tôisẽghikhắctrongtâmkhảmmìnhtừnglờidạycuốicùngtrongcuốnsáchthiêngcủaNgười,vàtôisẽhànhhươngtớicáithànhphốnóngbứcấytrongsamạcvàcũngsẽcúilạytrướcKa’bah[149].TôisẽlàmtấtcảnhữngviệcnàyvàngàynàotôicũngsẽnghĩtớiNgười,miễnlàNgườibanchotôichỉnguyệnướcnày:HaibàntaytôiđãvấymáucủaHassan,tôixinNgườiđừngđểnóphảivấymáucontraicậuấynữa.

Tôinghethấytiếngthútthítvànhậnrađólàtiếngcủamình.Đôimôitôimặnchát,nướcmắttừtừtuônxuốngmặt.Tôicảmthấymắtmọingườitronghànhlangđềunhìntôi,vàtôivẫncúilạyvềphíaTây.Tôicầunguyện.Tôicầuxintộilỗikhôngđuổikịptôivớicungcáchmàtôivẫnluônsợrằngnósẽđuổikịp.

MộtđêmkhôngsaotốiđenbaotrùmlênIslamabad.Đãmấygiờqua,tôivẫnđangngồitrênsàncủaphòngđợinhỏngoàicáihànhlangdẫntớiphòngcấpcứu.Trướcmặttôilàmộtchiếcbàncàphêmàunâuảmđạmbềbộnnhậtbáovàtạpchíquăngóc–mộtsốtháng4/1996củaTimevàtờtinPakistanchụpbộmặtcủamộtchàngtraitrẻbịtàucánchếttuầntrướcđó,mộttạpchígiảitrívớinhữngdiễnviênLollywoodđangmỉmcườitrênbìalángbóng.Cómộtbàgiàmặcáoshalwar-kameezmàuxanhvàquàngmộtchiếckhănsanmócsợigàgậttrongmộtchiếcghếđẩyngangquachỗtôi.Chốcchốcbà

lạigiậtmìnhtỉnhdậyvàlẩmbẩmcầukinhbằngtiếngẢrập.Tôibănkhoănđếnphátmệtmỏi,khôngbiếtlờicầuxincủaai,củatôihaycủabàấyđêmnaysẽđượcNgườinghethấy.TôihìnhdungrakhuônmặtcủaSohrab,cáicằmhơidẩura,đôitaiốcbiểnnhonhỏ,đôimắtxếchlátrequágiốngbốnó.Mộtnỗibuồnthảmđentốinhưđêmbênngoàixâmlấnhồntôi,vàtôicảmthấycổhọngmìnhnghẹnlại.

Tôicầnkhôngkhí.Tôiđứngdậyvàmởcửasổ.Khôngkhílọtquamàncửacómùiẩmmốc

vànóng.Nósựcmùiquảchàlàchínnẫuvàmùiphânsúcvật.Tôicốhítvàophổitừngngụmlớn,nhưngnhưthếcũngkhôngxoátancảmgiácnghẽnnghẹttronglồngngực.Tôilạingồixuốngsàn.TôivớlấycuốntạpchíTimevàlậtgiởcáctrang.Nhưngtôikhôngthểđọc,khôngthểtậptrungvàobấtcứđiềugì.Vìvậytôilạiquăngnólênbànvàtrởlạichămchúnhìnvàocáckhenứtngoằnngoèotrênsànximăng,nhữngmạngnhệnởphàotrầnnhà,nhữngxácruồivàxáccôntrùngkháctrênbậucửasổ.Chủyếutôichămchămnhìnđồnghồtreotrêntường.Đãhơnbốngiờsáng,tôiđãởbênngoàicănphòngcửaquayhơnnămtiếngđồnghồrồi.Tôivẫnchưangheđượctintứcgì.

Tôibắtđầucảmthấysànnhàbêndướinhưmộtphầncủacơthể,hơithởtôimỗilúcmộtnặngnềhơn,chậmchạphơn.Tôimuốnngủ,nhắmmắtlại,ngảđầutôixuốngsànnhàlạnhvàbụibặm.Thiếpđi.Khitôitỉnhdậy,biếtđâutôisẽkhámpháramọithứtôinhìnthấytrongcáibuồngtắmcủakháchsạnchỉlàmộtphầncủacơnmơ:nhữnggiọtnướcnhỏtừvòithànhtiếngbinhbinhxuốngnướctắmhoàmáu,cánhtaytráiđungđưaquathànhbồn,lưỡidaocạođầmđìamáuvẫnnằmtrêntécnướcbồncầu–vẫnlưỡidaocạotôiđãdùngcạorâuhômtrước–vàđôimắtnóvẫnhémởnhưngkhôngcònánhsáng.Hơnbấtcứđiềugì.Tôimuốnquênđiđôimắtấy.

Chẳngmấychốc,giấcngủkéođếnvàtôiđểmặcnómangtôiđi.Tôimơthấynhiềuchuyệnmàsauđótôikhôngnhớnổi.

Aiđóvỗvàovaitôi.Tôimởmắt.Cómộtngườiđànôngđangquỳbêntôi.Ôngtađộimộtchiếcmũ,giốngnhữngngườiđànôngđằngsaulầncửaquay,vớimộtcáikhẩutrangphẫuthuậtbằnggiấytrùmkínmiệng–timtôilặngđikhitôinhìnthấymộtgiọtmáutrênchiếckhấutrang.Ôngmớidántấmhìnhcôgáinhỏmắtnaivàomáynhắntincủamình.ÔngbỏmặtnạravàtôimừngvìkhôngphảinhìnvàomáucủaSohrabnữa.DaôngngămđengiốngmàusôcôlaThuỵSĩnhậpkhẩumàHassanvàtôivẫnthườngmuaởphốchợShar-e-Nau.Tócôngthưamỏngvàđôimắtmàunâulụcdướihaihànglôngmàycong.BằnggiọngnóirấtAnh,ôngbảotôiônglàbácsĩNawaz,vàbấtchợttôimuốntránhxaconngườinày,bởitôikhôngnghĩtôicóthểchịunổikhinghenhữnggìôngđếnđểnóivớitôi.Ôngnóithằngbéđãtựcắtsâuvàotaymìnhvàmấtrấtnhiềumáu,vậylàmiệngtôilạilẩmbẩmcâukinhấy.

LaillahailAllah,MuhammadurasulullahHọđãphảitruyềnvàibađơnvịmáu.MìnhsẽphảinóivớiSohrabthếnàođây?Hailần,họphảigiànhlạisựsốngchonó.Tôisẽcầunamaz,tôisẽcầuzakat.Họcólẽđãkhôngcứuđượcnónếutráitimnókhôngtrẻvàkhoẻmạnh.Tôisẽănchay.Nósốngrồi.BácsĩNawazmỉmcười.Phảimấtmộtlúctôimớighinhậnđượcnhữnggìôngvừanói.Rồiông

cònnóithêmnhưngtôikhôngnghethấy.Bởivìtôiđãnắmlấyhaitayôngvàđưalênmặt.Tôikhócvìtrútđượcnỗiloâutronghaibàntaynhỏbé,múpmípcủaconngườixalạnàyvàôngkhôngnóigìlúcấy.Ôngđợi.

PhònghồisứccấpcứuhìnhchữLvànhờtối,mộtmớbòngbongcácthiếtbịđiệntửkiểmtrakêubípbípvàcácmáymóckêuroro.BácsĩNawazdẫntôiđigiữahaidãygiườngphâncáchnhaubởinhữngrèmnhựatrắng.GiườngcủaSohrablàchiếccuốiởgócphòng,chiếcgầnnhấtvớibànlàmviệccủaytá,nơicóhainữytátrangbịáoquầnmổmàuxanhđangghichépvộivàokẹpgiấyvàkhẽchuyệngẫuvớinhau.LúclặnglẽcùnglênthangmáyvớibácsĩNawaz,tôiđãnghĩtôisẽlạikhóckhitrôngthấySohrab.Nhưngkhingồitrênchiếcghếởchângiườngnó,nhìnvàokhuônmặttrắngnhợtcủanóquamộtmớrốitungnhữngốngnhựanhờsángvàdâytruyềnmáu,mắttôiráohoảnh.Nhìnngựcnóphậpphồngtheonhịpcủachiếcmáythởđanghuýtlêntôilặngngườiđi,giốngnhưmộtngườilặngđimấygiâysaukhiđánhtayláichiếcxecủamìnhtránhđượcmộtcúvachạmngayđầumũixe.

Tôingủgàngủgật,vàkhitỉnhdậy,tôithấymặttrờiđanglêntrênmộtbầutrờimàubơsữaquachiếccửasổgầnbànytá.Ánhnắngxiênvàophòng,đổbóngtôilênngườiSohrab.Nóvẫnkhôngđộngđậy.

-Tốtnhấtôngnênngủđimộtlúc.–Côytábảotôi.Tôikhôngnhậnracô.Cólẽđãcóthaycatrongkhitôithiếpđi.Côđưatôisangmộtcănphòngkhác,ngaybênngoàiphònghồisứccấpcứu.Cănphòngtrống.Côđưachotôigốivàchănbệnhviện.Tôicảmơncôvànằmxuốngmộtchiếcsofanhựaởgócphòng.Tôihầunhưngủthiếpđingay.

Tôimơthấymìnhtrởlạicănphòngtầngdưới.BácsĩNawazbướcvàovàtôingồidậyđónông.Ôngtháocáikhẩutranggiấyra,haibàntayôngđộtnhiêntrắnghơntôinhớ,nhữngmóngtaygọtgiũacẩnthận,tócrẽđườngngôimượtmà,vàtôithấyôngkhôngphảilàbácsĩNawaznữamàlàRaymondAndrews,ngườiđànôngbénhỏởtoàđạisứ,vớichậucàchua.Andrewsngẩngđầulên.Nheomắtlại.

Banngày,bệnhviệnlàmêcungvôsốnhữnghànhlangbắtgócnhau,nhờ

nhờthứánhsánghuỳnhquangđỏnhạtởtrênđầu.Tôiđãnhậnrasơđồbệnhviện,nhậnrarằngnútbấmtầngbốntrongthangmáyphíaĐôngkhôngbậtsáng,rằngcánhcửatớiphòngđànôngởtầngấybịkẹtvàphảiđẩyvaimớimởrađược.Tôiđãhiểuđượcbệnhviệncómộtnhịpsốngriêng,hoạtđộngnáonhiệtlúcđổicasáng,cáihốihảbantrưa,sựtĩnhlặngvàêmảcủanhữnggiờgiấcđêmkhuya,thỉnhthoảngmớibịngắtquãngbởinhữnghìnhảnhlờmờcácbácsĩvàytávộivãcấpcứuaiđó.TôivẫnngồicanhbêngiườngSohrabsuốtcảngày,vàđêmthìlangthangquanhữnghànhlangngoằnngoèocủabệnhviện,lắngnghegótgiàymìnhgõtrêngạchlát,nghĩvềnhữnggìtôisẽnóivớiSohrabkhinótỉnhđậy.Cuốicùngtôiđànhtrởlạiphònghồisứccấpcứu,bênchiếcmáythởkêurorocạnhgiườngnó,hầunhưchẳngthiếtnghĩthêmgìnữa.

Saubangàyởphònghồisứccấpcứu,họtháoốngthởvàchuyểnnóxuốngchiếcgiườngtầngdưới.Tôikhôngởđólúchọchuyểnnó.Tôiđãtrởvềkháchsạnđêmấyđềcóthểngủthêmmộtchútnhưngcuốicùngtrằntrọctrêngiườngsuốtcảđêm.Sángra,tôicốkhôngnhìnvàocáibồntắm.Lúcnàynóđãsạchsẽ,aiđóđãlausạchmáu,trảichiếumớilênsàn,vàcọrửasạchtường.Nhưngtôikhôngthểngăntôingồitrênbờsứlạnhcủabồntắm.TôihìnhdungSohrabxảđầynướcnóngvàobồn.Thấynócởiquầnáo.Thấynóvặnbàncạora,vàmởcáichốtképantoànởtrên,tháolưỡidao,cầmgiữangóntrỏvàngóncái.Tôihìnhdungnóngâmmìnhvàonước,nằmởđómộtlúc,mắtnhắmlại.Tôikhônghiểulúccuốinónghĩgìkhinógiơlưỡidaolênrồihạxuống.

TôiđangchựcrakhỏiphòngtiếpkháchcủakháchsạnthìônggiámđốcFayyazđuổikịptôi:

-Tôirấtlấylàmbuồnchoông,–ôngnói.–Nhưngtôiyêucầuông,làmơnrờikhỏikháchsạn.Chuyệnnàytệhạichocôngviệckinhdoanhcủatôi,rấttệhại.

Tôibảoôngtôihiểu,vàlàmthủtụctrảphòng.Ôngkhôngtínhtiềnbangàytôiởbệnhviện.Chờmộtchiếctaxibênngoàiphòngđợicủakháchsạn,tôilạinghĩđếnnhữnggìôngFayyazđãnóivớitôicáiđêmchúngtôiđitìmSohrab:mộtđiềuvềngườiAfghancácônglà…ồ,dâncácônghơiliềuđấy.

Tôiđãcườiông,nhưngbâygiờtôithậtsựkinhngạc.CóphảithựcsựtôiđãngủmấtsaukhichoSohrabhaycáitinmànósợnhấthaykhông?

Khiđãvàotrongxe,tôihỏingườitàixếcóbiếtmộthiệusáchBaTưnàokhông.AnhtanóicómộthiệucáchđâyhaicâysốvềphíaNam.Chúngtôidừnglạiởđótrênđườngtớibệnhviện.

PhòngmớicủaSohrabcótườngmàukem,gờtườngxámđensứtmẻ,gạchlátnềntrángmencólẽđãtừngrấttrắng.NóởcùngphòngvớimộtđứacontraichoaichoaingườiPunjabi,mộtytáchobiếtthằngbébịgãychânkhituộttừtrênnócchiếcxebuýtđangchạy.Chânthằngbébịbóbột,được

nânglên,giữbằngnẹpcóđaidâydatreolênchokhốinặng.GiườngcủaSohrabởgầncửasổ,nửaphíadướiđượcchiếusángbởiánh

nắngmặttrờinontrưatrànquanhữngôcửahìnhchữnhật.Mộtnhânviênbảovệmặcđồngphụcđứngởcửasổđangcắnhạtdưarang–Sohrabđượctheodốihaibốntrênhaibốngiờvìtựsát.Quychếbệnhviện,bácsĩNawazthôngbáovậychotôi.Ngườigácnghiêngmũkhithấytôivàrờikhỏiphòng.

Sohrabmặcáongủcộctaycủabệnhviệnvànằmngửa,chănkéotớingực,mặtquayvềphíacửasổ.Tôinghĩnóđangngủ,nhưngkhitôikéonhẹchiếcghếsátvàogiườngnó,haimimắtnóchớpchớpvàmởra.Nónhìntôi,rồinhìnđichỗkhác.Nóquáxanhxao,mặcdầutấtcảsốmáuhọđãtiếpchonó,vàcóvếtthâmtímởnếpgấpcánhtayphải.

-Cháucósaokhông?–Tôihỏi.Nókhôngtrảlời.Nónhìnquacửasổ,vàonhữnghốcátvàghếđutrong

vườnbệnhviện.Cómộtgiànlướiuốnhìnhvòmgầnsânchơi,dướibóngnhữnghàngcâydâmbụt,vàicâynhoxanhleolênhàngràomắtcáobằnggỗ.Đámtrẻđangnôđùavớinhữngxôchậutronghốcát.Bầutrờihômđóxanhbiếckhôngmộtgợnmâyvàtôithấymộtchiếcmáybayphảnlựcnhỏxíuđểlạiđằngsauhaivệttrắng.TôiquaylạiSohrabvàhỏi:

-Mấyphúttrước,bácnóichuyệnvớibácsĩNawaz,ôngấynghĩvàingàynữacháusẽđượcraviện.Đólàmộttinmừng,phảikhông?

Tôivẫnvấpphảiyênlặng.ĐứacontraiPunjabiởcuốiphòngcựaquậytronggiấcngủvàrênlênđiềugìđó.

-Bácthíchphòngnàycủacháu,–tôivừanóivừacốkhôngnhìnvàocổtaybăngbócủaSohrab.–Trờiđẹpquá,cháucóthấythếkhông.Vẫnimlặng.Vàiphútlúngtúngnữatrôiqua,lôngmàyvàmôitrêntôilấmtấmmồhôi.Tôichỉvàobátđậuaush[150]HàLankhôngđụngđếnởtrêntủgiường,vàchiếcthìanhựakhôngdùngđến:

-Cháunêncốănmộtchút.Lấylạisứckhoẻcủacháu.Cháucómuốnbácgiúpcháuănkhông?

Nóbắtlấycáinhìncủatôi,rồilạitrôngđinơikhác,mặtlạnhnhưđá.Mắtnóvẫnkhôngcósắcsáng,trốngrỗngynhưkhitôitìmthấynóvàkéonórakhỏibồntắm.TôithòtayvàotrongtúigiấygiữahaichânvàlấyracuốnsáchcũShahnamahtôiđãmuaởhiệusáchBaTư.TôiquaybìasáchvềphíaSohrab:

-Bácvẫnthườngđọccuốnnàychobốcháu,khihaianhemcònnhỏ.Bọnbácthườngleolênngọnđồiởgầnnhà,vàngồidướigốccâylựu…Tôinóinhỏdần,Sohrablạinhìnrangoàicửasổ.Tôigượngcười:

-BốcháuthíchnhấtlàchuyệnvềRostamvàSohrab,vìthếmàcháumangcáitênấy,bácbiếtlàcháubiếtđiềuđó.–Tôidừnglại,hơicảmthấynhưmìnhlàmộtthằngngốc.–Dùthếnàothìbốcháucũngđãnóitrongthưgửichobáccháuthíchchuyệnđó,vìvậybácnghĩbáccóthểđọcchocháu

nghemộtít.Cháucóthíchthếkhông?Sohrabnhắmmắtlại.Lấycánhtay,cáicánhtaythâmtímấychelên

mắt.Tôilậtmởđếntrangtôigậplúcởtrongxetaxivàbảo“bắtđầunào”,lầnđầutiêntựhỏikhôngbiếtHassanđãnghĩgìkhicuốicùngcậutựđọcđượcShahnamahvàpháthiệnratôiđãđánhlừacậusuốtnhữngnămthángấy.Tôihắnggiọngvàđọc:“HãyđểtainghekỳhếttrậnchiếncủaSohrabchốngRostam,dẫuđólàmộtchuyệnđầmđìanướcmắt.Chuyệnkểrằngvàomộtngày,Rostamtừtrườngkỷvươnmìnhthứcdậy,đầuócđầynhưngđiềmtriệuquáigở.Ôngtanhớra…”.Tôiđọcchonógầnhếtchương1,tớiphầnchàngchiếnbinhtrẻSohrabđếnchỗmẹmình,làTahminah,côngchúacủaSamenganvàyêucầuđượcbiếthìnhdángcủachachàng.Tôigấpsáchlại.

-Cháucómuốnbáctiếptụckhông?Sắpcónhữngtrậnđánhxảyra,cháunhớkhông?SohrabdẫnquânđộicủamìnhtớipháođàitrắngởIranphảikhôngnhỉ?Bácđọctiếpnhé?

Nókhẽlắcđầu.Tôibỏcuốnsáchtrởlạivàotúigiấy.-Cũngđược,–tôinói,cảmthấyphấnchấnvìdẫusaonócũngđãđáplại.

–Cólẽngàymaichúngtasẽtiếptục.Cháucảmthấythếnào?MiệngSohrabhémởvàmộttiếngkhànkhànvuộtra.BácsĩNawazđãbảotôisẽxảyranhưthếdoốngthởluồnquadâythanhquản.Nóliếmmôivàlạicốnói:

-Mệt.-Bácbiết.BácsĩNawazđãlườngtrướclànhưthế.–Nólắcđầu.-Saocơ,Sohrab?Nónhănmặtkhinóilạibằngmộtgiọngkhànkhàn,gầnnhưkhônghơn

tiếngthìthào:-Chántấtcả.Tôithởdàivàngồisụpxuốngghế.Cómộtdảinắngtrêngiườnggiữahai

chúngtôi,vàtrongđúngmộtkhắc,từphíabênkiadảinắng,bộmặtxanhxámnhưtrođangnhìntôigiônghệtbộmặtcủaHassan.KhôngphảiHassanchơibiđávớitôitớitậnlúcgiáosĩrungchuôngbáogiờkinhAzanbuổitốivàôngAligọichúngtôivềnhà,khôngphảiHassantôiđuổitheotừtrênđồitrongkhimặttrờiđanglặnsaunhữngnócnhàđấtsétởđằngTây,màlàHassanlầncuốicùngtôithấycònsống,đangkéolêđồđạccủamìnhphíasauôngAlitrongmộttrậnmưanhưtrútnướccủamùahèấmáp,nhétchúngvàocốpxecủaBabatrongkhitôidõitheoquacửasổròngròngnướcmưacủaphòngmình.Nólắcđầutừtừvànhắclại:

-Chánhếtmọithứ.-Bácphảilàmgì,Sohrab?Làmơnnóichobácbiết.-Cháumuốn…–nólắcđầu.Nólạinhănnhóvàđưataylênhọngnhưthể

đểgỡtungbấtcứthứgìđangchặnlấygiọngnóicủanó.Haimắttôilạihướngvàocổtayquấnchặtbănggạctrắng.–Cháumuốnlạiđượcsốngnhưxưa.–Nóthở.

-Ồ,Sohrab.-CháumuốnBốvàMẹJan.CháumuốnSasa.Cháumuốnchơiđùavới

ôngRahimKhansahibởngoàivườn,cháumuốnđượcsốngtrongngôinhàcủachúngcháu,–nóđưacánhtaylênngangmắt.–Cháumuốnlạiđượcsốngnhưxưa.

Tôikhôngbiếtnóigì,nhìnđiđâu,đànhnhìnxuốnghaibàntaytôi.Cuộcsốngnhưxưacủacháu,tôinghĩ.Cuộcsốngnhưxưacủabácnữa.Bácđãchơiđùatrongcùngcáisânấy,Sohrab.Bácsốngtrongcùngngôinhàđó.Nhưngcỏđãchếtvàmộtchiếcxejeepcủakẻxalạđãđỗtrênlốixevàongôinhàcủachúngta,vãidầutrênkhắpmặtđườngnhựa.Cuộcsốngnhưxưacủachúngtađãrađirồi,Sohrab,vàmọingườitrongđóđềuđãchếthoặcđangchết.Bâygiờchỉcònmỗicháuvàbácthôi.Chỉmỗicháuvàbác.

-Báckhôngthểchocháuđiềuđó,–tôinói.-Giábácđừng…-Xincháuđừngnóithế.-Giábácđừng…giábácđểmặccháutrongbồnnước.-Đừngbaogiờnóithế,Sohrab,–tôivừanóivừangảngườivềphía

trước.–Nghecháunóithếbáckhôngchịunổi.–Tôisờvàovainó,nógiậtnảyngười.Lùilại.Tôibuôngtay,buồnrầunhớlạinhưngngàycuốicùngtrướckhitôithấthứavớinórútcụcnóđãthoảimáiđểtôichạmvàongườinóthếnào.

-Sohrab,báckhôngthểđemlạichocháucuộcsốngnhưxưa,báccầumongThượngđếđểbáccóthểlàmnhưvậy.Nhưngbáccóthểmangcháuđitheobác.Bácchạyvàobuồngtắmđểnóichocháubiếtlàvìthế.CháucóvisađisangMỹ,đểsốngvớibácvàbácgái.Thậtđấy.Bácxinhứa.

Nóthởhắtraqualỗmũivànhắmmắtlại.Giátôiđừngnóimấytừ“Bácxinhứa”thìhơn.

-Cháubiếtđấy,bácđãlàmnhiềuđiềubáchốitiếctrongđời.Vàcóthểkhônggìđángtiếchơnviệcbáckhônggiữđượclờihứavớicháu.Nhưngchuyệnđósẽkhôngbaogiờxảyranữa,báchếtsứcxinlỗi,bácxincháu,xinsựthathứcủacháu.Cháucóthểlàmviệcđókhông?Cóthểthathứchobáckhông?Cháucóthểtintưởngbáckhông–Tôihạgiọng.–Cháusẽđicùngvớibácchứ?

Tronglúcđợinótrảlời,tríóctôichợtloétrởlạimộtngàyđôngđãlâurồi,Hassanvàtôingồitrêntuyếtdướigốccâyanhđàotrụilá.TôiđãchơimộttròđộcácvớiHassanhômđó,giỡnvớicậuấy,yêucầucậuấyănbẩnđểchứngtỏlòngtrungthànhcủacậuấyvớitôi.Giờđây,tôilàkẻdướikínhhiểnvi,làkẻphảichứngtỏnhâncáchcủamình.Tôiđángnhưthếlắm.

Sohrabxoaynghiêngngười,xâylưnglạitôi.Nókhôngnóigìmộtlúclâu.Thếrồi,đúnglúctôinghĩcóthểnóđãngủ,nónóigiọngkhànkhàn:

-Cháumệtlắm.

Tôingồibêngiườngnóchotớikhinóngủ.CócáigìđóđãmấtgiữaSohrabvàtôi.Chotớilúctôigặpôngluậtsư,ôngOmarFaisal,mộttiahyvọngđãbắtđầulọtvàođôimắtSohrab,nhưmộtvịkháchrụtrè.Bâygiờtiahyvọngấyđãrađirồi,vịkháchkiađãbỏchạy,tôikhôngbiếtkhinàonódámquaytrởlại.TôikhôngbiếtbaolâunữaSohrabmớilạicười.Baolâunữanómớilạitintôi.Liệucóbaogiờkhông?

Tôiđànhrờikhỏiphòngbệnhvàđitìmmộtkháchsạnkhác,khôngbiếtrằngphảimộtnămsauđótôimớilạiđượcnghethấySohrabnóithêmmộtlờinàokhác.

CuốicùngthìSohrabcũngchẳngbaogiờnhậnlờiđềnghịcủatôi.Nócũngchẳngkhướctừ.Nhưngnóbiết,mộtkhibăngđãđượctháora,áoquầnbệnhviệnđãtrảlại,nóchỉlàmộtđứatrẻHazaramồcôivôgiacưnàođấy.Nócógìmàlựachọn?Nócóthểđiđâu?Vìvậy,tiếngvângởnótrênthựctếgiốngmộtsựđầuhànglặnglẽhơn,khônghẳnmộtsựchấpthuậnmàchínhlàmộthànhđộngbuôngxuôi,vìquáchánnảnđểmàquyếtđịnh,vàquámệtmỏiđểmàtintưởng.Điềunómongmỏilàcuộcsốngxưakia.NhữnggìnócóđượclàtôivànướcMỹ.Xétchohếtlẽ,chẳngphảilàmộtsốphậntồitệgìcholắm,nhưngtôikhôngthểnóivớinónhưthế.Viễncảnhlàđiềuxaxỉkhiđầuócanhlúcnàocũngongongmộtbầyquỷdữ.

Vànếusựviệcdiễnranhưthế,khoảngmộttuầnnữathôi,chúngtôisẽvượtquacáiđườngbăngtrảibêtôngnhựađườngấmnóng,vàtôisẽmangcontraicủaHassantừAfghanistantớiMỹ,đemnórakhỏitìnhtrạngchắcchắnhỗnloạnvàbỏnóvàosựhỗnloạncủasựkhôngchắcchắn.

Mộthôm,cóthểvàokhoảngnăm1983hoặc1984gìđó,tôiởcửahàngvideoởFremont.TôiđangđứngởgianhàngphimPhươngTâythìmộtanhchàngcạnhtôiđanguốngcoke,chỉvàobăngBảyanhchàngcừkhôivàhỏitôiđãxemphimnàychưa.

-Rồi,mườibalần,–tôinói.–CharlesBronsonchếttrongphim,rồicảJamesCoburnvàRobertVanghacũngchết.

Hắnnhănmặtlạinhìntôi,nhưthếtôivừanhổvàocốcnướcgiảikhátcủahắn.

-Cảmơnnhiều,trờihỡi.Hắnvừanóivừalắcđầu,mồmlấmbẩmmộtđiềugìđótrongkhiđi

khỏi.Vềsautôimớibiết,ởMỹ,đừngcótiếtlộhồikếtcủabộphim,nếuanhlàmthế,anhsẽbịkhinhthường,vàphảihếtlờixinlỗivìđãmắctộiLàmHỏngPhầnKết.

ỞAfghanistan,phầnkếtmớilàphầnđượcquantâmnhất.KhiHassanvàtôitrởvềnhàsaukhixemmộtbộphimHinduởrạpchiếuphimZainab,nhữnggìôngAli,chúRahimKhan–BabahoặcvôsốbạnbècủaBaba,nhữngemhọ,cháuhọlũlượtraravàovàongôinhà–chỉmuốnbiếtđiềunày:Côgáitrongphimcótìmthấyhạnhphúckhông?Bacheh,chàngtrai

trongphim,cóthànhcôngvàhoànthànhnhữnggiấcmộngcủamìnhkhônghaylàchàngtađànhchịuđắmmìnhtrongthấtbại?

Cuốicùngcóhạnhphúckhông,họmuốnbiếtđiềuấy.NếucóaihômnaymuốnhỏitôiliệucâuchuyệnvềHassan,Sohrabvàtôi

cókếtthúchạnhphúckhông,cólẽtôisẽchẳngbiếtnóithếnào.Liệucóaimuốnhỏi?Rốtcuộc,cuộcđờikhôngphảilàmộtbộphimHindu.Zendagimigzana,

nhữngngườiAfghanthíchnóithế:Đờicứtrôiđi,chẳngkểđếnbắtđầu,kếtthúc,kamyab,nab-kam,khủnghoảnghaythanhthản,luôntiếnvềphíatrướcnhưmộtđoànlữhànhìạchvàbụibặmcủangườidumụcKochis.Tôicólẽkhôngbiếttrảlờicâuhỏiđóthếnào.BấtkểchuyệnphépmầunhonhỏChủnhậtvừarồi.

Chúngtôivềđếnnhàkhoảngbảythángtrước,vàomộtngàyấmápthángTámnăm2001.Sorayađónchúngtôiởsânbay.TôichưatừnglầnnàoxaSorayalâuđếnthế,vàkhinàngkhoáhaicánhtayquanhcổtôi,khitôingửithấymùihươngtáotrêntócnàng,tôimớinhậnratôinhớnàngquáthể.Tôithìthầm:

-Emvẫncứlàmặttrờibanmaichoyelda[151]củaanh.-Gìcơ?-Khôngcógì.–Tôihôntainàng.SauđónàngkhomgốixuốngngangtầmmắtSohrab.Nàngcầmtaynóvà

mỉmcườivớinó:-Salaam,SohrabJan.DìlàKhalaSorayacủacháu.Tấtcảchúngtađang

mongcháu.NhìnnàngmỉmcườivớiSohrab,mắthơingânngấn,tôithoángnghĩnàng

lẽrađãcóthểlàmmẹ,nếudạconcủanàngkhôngphảnbộinàng.Sohrabrêrêchânvànhìnđichỗkhác.SorayađãchuyểnphòngđọctrêngácthànhphòngngủchoSohrab.Nàng

dẫnnóvàovànóngồiởmépgiường.Khăntrảigiườngnổibậtnhữngcánhdiềusắcmàurựcrỡtungbaytrongbầutrờixanhbiếc.Nàngđãtạonhiềuvạchtrênbứctườnggầnchiếctủcon,từngphântừngtấcđểđochiềucaosẽngàymộttăngcủađứatrẻ.Ởchângiường,tôithấymộtrổliễugaiđầysách,mộtđầutàuvàmộthộpmàunước.

SohrabđangmặcmộtchiếcáophôngtrắngloạibìnhthườngvàquầnJeansmớimàtôimuachonóởIslamabadngaytrướckhichúngtôirờikhỏiđó–Chiếcáophônglụngthụngngoàiđôivaigiơxươngvàhõmxuốngcủanó.Sắcmàuvẫncònchưaửnglêntrênmặtnó,trừnhữngquầngthâmquanhđôimắt.Lúcnàynónhìnchúngtôimộtcáchthảnnhiênnhưnhìnvàonhữngđĩacơmbệnhviệnđặtngayngắntrướcmặt.

Sorayahỏiliệunócóthíchcănphòngcủanókhôngvàtôiđểýthấynàngcốtránhnhìnvàocổtaythằngbé,mắtnàngluônquaytrởlạinhữngvếtcắt

màuhồng.Sohrabhơicúiđầu.Giấuhaibàntaydướikheđùivàkhôngnóikhôngrằng.Rồinóhồnnhiênngảđầulêngối.Chưađầynămphútsau,Sorayavàtôiđứngởcửangắmvào,nóđãđangngáy.

Chúngtôiđingủ,Sorayangủthiếpđi,đầunànggốitrênngựctôi.Trongbóngtốicủacănphòng,tôinằmthaothức,lạithêmmộtlầnmấtngủ.Thaothức.Vàcôđơncùnglũmaquỷcủabảnthântôi.

Đôilầngiữađêmkhuya,tôirónrénrakhỏigiườngđếnphòngSohrab.Tôiđứngbên,nhìnxuống,vàthấymộtcáigìđóthòradướigối.Tôicầmlên.ThấyđólàtấmảnhPolaroidcủaRahimKhan,tấmảnhtôiđãchoSohrabvàocáiđêmchúngtôingồibênnhàthờShahFaisal.TấmảnhcủaHassanvàSohrabđứngsátcạnhnhau,nheomắttrongánhmặttrời,vàmỉmcườinhưthểthếgiớilàmộtnơitốtđẹp,côngbằng.TôikhônghiểuSohrabđãnằmtrêngiườngchămchúnhìntấmảnh,chuyểntaynọquataykiatrongbaolâu.Tôinhìnvàotấmảnh.Chacháulàmộtngườibịgiằngxégiữahainửa,chúRahimKhanđãviếtthếtrongbứcthưcủaông.Tôiđãtừnglàcáinửađượcchophép,đượcxãhộithừanhận,nửahợppháp,hiệnthânvôthứctộilỗicủaBaba.TôinhìnvàoHassanphôrahaichiếcrăngcửabịkhuyết,ánhnắngchiếuxiênlênmặt.NửakiacủaBaba.Cáinửakhôngđượcphép,nửakhôngcóđặcquyền.CáinửathừakếtấtcảnhữnggìlàtrongsạchvàcaoquýởBaba.Cáinửamà,biếtđâu,trongcõihẻolánhbíẩnnhấtcủatráitimmình,Babađãnghĩnómớilàđứacontraiđíchthựccủaông.

Tôilạiluồntấmảnhtrởvềnơitôiđãlấy.Rồitôinhậnrađượcmộtđiều:Rằngýnghĩvừaxongkhônghềmangtheonhóiđaunàohết.KhépcửaphòngSohrab,tôibănkhoăntựhỏiliệucóphảiấylàconđườngsựkhoandungđâmchồinảylộc,khôngphảibằngtrốnggiongcờmở,màchínhlànỗiđauđãthudọnnhữngđồlềcủanó,góighémlại,vàtiêubiếnđikhônglờigiãbiệtgiữađêmkhuya.

ÔngtướngvàKhalaJamilahômsauđếnăntối.KhalaJamila,tóccắtngắnvàđỏsẫmhơnbìnhthường,đưachoSorayamaghout[152]rắchạnhnhânđểăntrángmiệng.BànhìnthấySohrabliềntươicười:

-Mashallah!Sorayajanbảochúngtalàcháuxinhtrailắm,nhưngnhìnngoàiđờicháucònxinhtraihơn.

Bàtraochonóchiếcáolenmàuxanhcổlọ:-Bàđanchocháuđấy.Chomùađôngtới.Inshallah,mongcháumặcvừa.Sohrabcầmlấychiếcáolen.-Xinchào,anhbạntrẻ,–đólàtấtcảnhữnggìôngtướngnói,vừacúi

xuốnghaitaytìlêncâygậycủaông,nhìnSohrabnhưthểngườitađangnghiêncứumộtđồtranghoànglạlùngtạinhàaiđó.

Tôitrảlời,rồilạitrảlời,nhữngcâuhỏicủaKhalaJamilavềnhữngvếtthươngcủatôi–TôiđãyêucầuSorayanóivớihọrằngtôibịcướp–khẳngđịnhvớibàrằngtôikhôngbịthươngtậtnàovĩnhviễn,rằngnhữngdâythép

vàituầnnữasẽđượctháoravàtôilạicóthểănnhữngthứbànấu,rằng,vâng,tôisẽcốbôinướcépcâyhoàngliênvàđườnglêncácvếtsẹocủatôiđểchochúngchóngmờ.

ÔngtướngvàtôingồiởphòngkháchuốngrượuvangtrongkhiSorayavàmẹnàngdọnbànăn.TôikểchoôngnghevềKabulvàbọnTaliban.Ônglắngnghevàgậtgù,câygậyđặtlênđùivàtặctặclưỡikhitôikểchoôngvềngườiđànôngtôibắtgặpđangbánchiếcchângiảcủamình.TôikhôngđảđộngđếncuộchànhquyếtởSânvậnđộngGhazivàAssef.ÔnghỏitôivềRahimKhan,ngườimàôngđãgặpởKabulvàilần,vàlắcđầunghiêmnghịkhitôikểchoôngnghevềbệnhtìnhcủachú.Nhưngtrongkhichúngtôinóichuyện,tôibắtgặpmắtôngkhôngngừnghướngvềSohrabđangnằmngủtrênchiếcghếdài.Nhưthểchúngtôiđangmonmenquanhbờnhữnggìôngthựcsựmuốnbiết.

Việctángẫucuốicùngcũngchấmdứttrongbữatối,khiôngtướngđặtdĩaxuốngvànói:

-VậyAmirjan,anhsẽnóichochúngtabiếttạisaoanhlạimangcậubénàyvềcùngvớianhchứ?

-Iqbaljan!Hỏithếlàthếnào?–KhalaJamilanói.-Trongkhimìnhđangbậnđanáolen,mìnhyêuquý,tôiphảiquantâmsự

nhìnnhậncủacộngđồngvềgiađìnhchúngta.Mọingườisẽhỏi.HọsẽmuốnbiếttạisaolạicómộtthằngbéHazarasốngcùngvớicongáichúngta.Tôiphảinóivớihọthếnàođây?

Sorayabuôngthìaxuống.Quayvềphíabốmình.-Bốcóthểnói…-Thôiđượcrồi,Soraya,–tôivừanói,vừacầmlấytaynàng,–thôiđược

rồi.–TướngquânSahibhoàntoàncólý.Mọingườisẽhỏi.-Amir!…–Nàngngắtlời.-Khôngsao.–Tôiquayvềphíaôngtướng.–TướngquânSahib,bốthấy

đấy,bốconngủvớivợngườiởcủaôngấy.BànàyđẻchobốconmộtđứacontraitênlàHassan.Hassanbâygiờđãchết.ThằngbéđangngủtrênghếdàilàconcủaHassan.Nólàcháucủacon.Đólànhữnggìbốcứnóichomọingườibiếtkhihọhỏi.

Tấtcảđềunhìntôichằmchằm.-Vàmộtđiềunữa,tướngquânSahib,–tôinói.–Bốđừngbaogiờgọinó

làthằngbéHazaratrướcmặtconnữa.Nócómộtcáitên.TênnólàSohrab.Chẳngainóigìđếnbữaănbịế.SẽlàsailầmnếunóiSohrabtrầmlặng.Trầmlặnglàthanhthản.Bình

yên.TrầmlặnglàvặnnhỏcáinútÂmLượngcủacuộcđời.ImlặnglàấnnútTắt.Tắtnóđi.Tắttấtcả.SựimlặngcủaSohrabkhôngphảilàimlặngtựthâncủanhữngkẻnhận

thứcđượctộilỗicủamình,nhưngkẻphảnkháng,tìmcáchnóilêncăn

nguyênbằngcáchkhôngthèmnóigìhết.Đólàsựimlặngcủamộtngườichemìnhtrongmộtchốntốităm,cuốnhếttấtcảcácmépđiểmlạivàđèchặtxuốngdưới.

Nócóchiếmmấtnhiềukhônggiansốnglắmđâu.Rấtítlàkhác.Đôikhiởchợ,trongcôngviên,tôiđềýthấycáilốimọingườikháchầunhưkhôngcảnhìnnó,nhưthểnóchẳnghềởđó.Tôiđangđọcsáchchợtnhìnlên,thấySohrabđãvàotrongphòngvàngồitrướcmặttôitừlúcnàomàtôiđãkhônghềđểý.Nóbướcnhưsợđểlạiđằngsautiếngbướcchân.Nódichuyểnnhưkhôngmuốnkhuấyđộngkhôngkhíxungquanhnó.Thườngthường,nóngủ.

SựimlặngcủaSohrabcũngkhóchocảSorayanữa.TrênđiệnthoạiđườngdàitớiPakistan,SorayađãnóivớitôivềnhữngviệcnàngđangsắpxếpchoSohrab.Nhữnglớphọcbơi.Bóngđá.LiênđoànBowling.GiờđâynàngsẽchỉlướtquaphòngSohrab,hénhìnnhữngcuốnsáchvẫnnằmimkhôngmởtronggiỏliễugai,đồthịtăngtrưởngkhôngđánhdấu,mớđồchơixếphìnhkhônglắpráp,mỗithứlạimộtnhắcnhởvềcuộcđờilẽracóđược.Mộtsựnhắcnhởđếngiấcmơhéorũkhimớiđâmchồi.Nhưngkhôngphảimộtmìnhnàngnhưthế.TôicũngđãcónhữnggiấcmơriêngchoSohrab.

TrongkhiSohrabtrầmlặng,thếgiớilạikhôngnhưvậy.MộtbuổisángthứBangày11thángChínnăm2001,toàThápĐôiđổsụpvàsauđêmấy,thếgiớiđãđổithay.CờMỹđộtnhiênxuấthiệnởkhắpnơi,trêncầnăngtencủanhữngchiếctaximàuvànglenlỏigiữadòngxecộ,trênnhữngveáocủakháchhộhànhđilạitrêncáchèđườngthànhmộtdòngchảyđềuđặn,cảtrênnhữngchiếcmũcáubẩncủađámănxinởSanFranciscongồibệtdướimáibạtcủanhữngphòngtrưngbàymỹthuậtnhỏvànhữngcửahiệucómặttiềnrộngrãi.MộthômtôiđiquachỗEdith,ngườiđànbàvôgiacưngàynàocũngchơiđànắc-coóc-đê-ôngtrêngócphốSuttervàStocktonvànhậnthấymộtlácờMỹdántrênhộpđàndướichânbàta.

Chẳngbaolâu,saukhitoàThápĐôibịtấncông,MỹoanhtạcAfghanistan.LiênminhmiềnBắctiếnvàovàbọnTalibanchạycuốngquýtnhưlũchuộtcốngrútvàohang.Độtnhiên,mọingườiđứngxếphàngtrongcửahàngbáchhoácũngnóichuyệnvớinhauvềnhữngthànhphốtuổithơtôi.Kandahar,Herat,Maza-i-Sharif.Khitôicònnhỏ,BabađãmangHassanvàtôitớiKunduz.Tôikhôngcònnhớnhiềulắmvềchuyếnđi,trừchuyệnngồidướibóngmộtcâykeovớiBabavàHassan,thaynhauuốngnướcépdưahấutươitrongmộtcáivòsànhvàxemainhổhạtdưaxanhất.GiờđâyDanRather,TomBrokaw,vàmọingườinhấmnhápcàphêsữatạiStarbuckscũngđangnóivềtrậnđánhchiếmKunduz,thànhluỹcuốicùngcủaTalibanởphíaBắc.ThángMườihainămấy,ngườiPashtun,ngườiTajik,ngườiUzbekvàngườiHazara,tậptrunglạiởBonnvà,dướisựgiámsátcủaLiênHiệpQuốc,bắtđầumộttiếntrìnhđểngàynàođóchấmdứttrênhaimươinămbấthạnhtrongthờitraitrẻcủahọ.Chiếcmũlôngcừuvàchiếcáo

chapanxanhcủaHamidKarzai[153]trởnênnổitiếng.Sohrabmộngduquatấtcảnhữngsựkiệnđó.SorayavàtôithamgiavàonhữngdựáncủangườiAfghan,ngoàiýthức

vềnghĩavụcôngdân,cònlànhucầuđốivớimộtđiềugìđó–bấtcứđiềugì–đểlấpđầycáiimlặngởtrêngác,cáiimlặnghúthếtmọiđiềunhưmộtcáihốđen.Trướcđây,tôichưatừnglàkiểungườiưahoạtđộng,nhưngkhimộtngườiđànôngtênlàKabir,mộtcựuđạisứcủaAfghanistanởSofia,kêugọitôivàhỏitôicómuốngiúpôngmộtdựánbệnhviệnkhông,tôinóiđồngý.CáibệnhviệnnhỏnàytrụgầnbiêngiớiAfghan–PakistanvàcómộtphòngmổnhỏđiềutrịchonhữngngườiAfghantịnạnbịthươngvìmìnchôn.Nhưngnóđãphảiđóngcửavìthiếungânsách.Tôitrởthànhgiámđốcdựán,Sorayalàđồnggiámđốccủatôi.Hầunhưngàynàotôicũngởtrongphònglàmviệc,gửithưđiệntửchomọingườikhắpthếgiới,xintrợcấp,tổchứcnhữngchươngtrìnhxãhộigâyvốn.VàtựnhủmangSohrabsangđâylàviệcnênlàm.

NămđókếtthúcvớitôivàSorayatrêntràngkỷ,chănphủlênchân,xemDickClarktrêntivi.Mọingườireolênvuimừngvàhônnhaukhiquảcầubạcrơixuốngvàhoagiấytungtrắngxoámànhình.Trongngôinhàchúngtôi,nămmớibắtđầukhágiốngcáchnămcũkếtthúc.Trongimlặng.

Thếrồi,bốnhômtrước,vàomộtngàymưalạnhthángBanăm2002,mộtđiềukỳdiệunhonhỏđãxảyra.

TôiđemSoraya,KhalaJamila,vàSohrabtớinơingườiAfghantụhộilạivớinhauởcôngviênHồElizabethtạiFremont.Ôngtướng,thángtrướccũngđãđượctriệutậpvềAfghanistangiữcươngvịbộtrưởng,vàđãbayvềđóhaituầntrước–Ôngkhôngmangtheobộđồmàuxámvàchiếcđồnghồbỏtúi.KếhoạchđểmấythángsauKhalaJamilađoàntụvớiôngcũngđãđượcôngsắpxếp.Bànhớôngkhổsở–vàlolắngchosứckhoẻcủaôngởđó–vàchúngtôiđãnàibàởlạivớichúngtôiítlâu.

ThứNămtrước,ngàyđầuxuân,làngàyTếtNămMới–ngàySawl-e-Nau–nênngườiAfghanởVùngVịnhđãlênkếhoạchđónmừngkhắpVịnhĐôngvàtoànbánđảo.Kabir,Soraya,vàtôicóthêmlýdođểvuimừng:CáibệnhviệnnhỏbécủachúngtôiởRawalpindiđãkhaitrươngtuầntrước,khôngphảimộtbệnhviệnphẫuthuật,chỉlàmộtbệnhviệnnhikhoa.Nhưngđâylàsựkhởiđầutốt,tấtcảchúngtôiđềunhấttrínhưvậy.

Đãnhiềungàynắngmãi,nhưngsángChủnhậtkhitôibướcrakhỏigiường,tôinghethấytiếngnhữnggiọtmưavỗmạnhvàocửasổ.VậnmaycủangườiAfghan,tôinghĩvậy.Cườithầm.Tôicầukinhnamazbuổisáng,trongkhiSorayavẫnngủ–Tôikhôngcònphảixemđếncuốnsáchkinhnhỏtôicóđượctừnhàthờnữa,nhữngthánhthilúcnàytuônramộtcáchtựnhiên,khôngcầncốgắng.

Chúngtôiđếnvàoquãngtrưavàthấyđầyngườiđangtrúdướimộttấm

vảinhựalớnhìnhchữnhậtcăngtrênsáucáicọccắmxuốngđất.Aiđóđãránmónbánhbolani,hơinướcbốclêntừnhữngtáchtrà,vàmộtthùngxúplơnấuaush.MộtbàihátcũcủaAhmadZahirxoẹtxoẹt,ồmồmcấtlêntừmộtmáycát-xét.Tôihơimỉmcườilúcbốnngườichúngtôichạyvộiquabãicỏướtsũng.Sorayavàtôidẫnđầu,KhalaJamilachạygiữa,Sohrabđằngsauchúngtôi,mũtrùmcủachiếcáomưamàuvàngnảylênsaulưngnó.

-Chuyệngìmàvuithế–Sorayavừanóivừacầmtờbáogấpchelênđầu.-EmcóthểđemngườiAfghanrakhỏiPaghman,nhưngemkhôngthể

đemPaghmanrakhỏingườiAfghanđược.–Tôinói.Chúngtôirạpngườixuốngdướicáilềubạttựchế.SorayavàKhala

Jamilatừtừđivềphíamộtngườiđànbàtobéoquákhổđangránbánhbolaninhồiraubina.Sohrabđứngimdướimáichemộtlúcrồibướcrangoàitrờimưa,haitayđúttúiáomưa.Tócnó–bâygiờngảmàunâuvàthẳngnhưtócHassan–bếtxuốngdađầu.Nódừnglạigầnmộtvũngnướcnhỏmàucàphêvàchămchúnhìnvàođó.Hìnhnhưchẳngaiđểý.Chẳngaigọinóvào.Thờigiantrôiđi,nhữngthắcmắcvềđứacontrainuôibénhỏ–nhấtđịnhlàkỳcục–củachúngtôimaysaocũngđãtạmngừng,vàxéttớithựctếnhữngthắcmắccủangườiAfghanđôikhisốngsượngđếnmứcnào,cungcóthểcoiđâynhưmộtkhuâykhoảđángkể.Mọingườithôikhônghỏitạisaonóchẳngbaogiờnói.Tạisaonókhôngchơivớinhữngđứatrẻkhác.Vàhaynhấtlà,họthôikhônglàmchúngtôingộtmạtvớisựđồngcảmquámứccủahọ,họkhekhẽlắcđầu,vớitiếng“tặc”lưỡi,vớicâu“Oh,gungbichara”.Ô,thằngbétộinghiệpnàycâm.Tròsínhcáilạdầndầnsẽbiếnđi.Nhưtấmgiấydántườngxỉnmàu,Sohrabđãhoàlẫnvàobốicảnh.

TôibắttayôngKabir,mộtngườiđànôngnhỏnhắntóctrắngnhưcước.Ônggiớithiệutôivớihơnchụcngười,mộttrongsốhọlàgiáoviênvềhưu,ngườikháclàmộtkỹsư,mộtcựukiếntrúcsư,mộtnhàphẫuthuậtlúcnàyđangđiềuhànhmộtcửahàngbánhmìkẹpxúcxíchnóngởHayward.TấtcảbọnhọđềunóihọđãbiếtBabatừhồiởKabul,vàđềunóivềôngvớilòngkínhtrọng.Bằngcáchnàyhoặccáchkhác,ôngđềuliênquantớicuộcsốngcủahọ.Nhữngngườinàyđềunóitôithậtmaymắncómộtngườichavĩđạinhưông.

ChúngtôitròchuyệnvớinhauvềthếsựkhókhănvàcáicươngvịcóthểlàbạcbẽomàôngKarzaiđanggánh,vềkhoáLoyajirga[154]sắptới,vàviệcnhàvuađedoạsắptrởvềquêhươngsauhaimườitámnămbiệtxứ.Tôicònnhớcáiđêmnăm1973,ngườiemhọcủaZahirShahlậtđổôngta.Tôicònnhớsúngnổhàngloạtvàbầutrờisángtrắngnhưbạc,ôngAliômtôivàHassantrongcánhtayôngvàbảochúngtôiđừngsợ,rằngđóchỉlàhọđangbắnvịt.

RồiaiđókểmộtchuyệncườivềgiáosĩNasruddinvàtấtcảchúngtôiđềucười.

-Anhbiếtkhông,chaanhcũnglàmộtconngườihàihướcđấy.–ôngKabirnói.

-Ôngấyhàihướcà,đúngthếkhông?–TôivừanóivừamỉmcườinhớlạichỉsaukhiđếnMỹđượcítlâuBababắtđầucàunhàuvềruồiMỹrasao.Ôngthườngngồitạibànbếpvớicáivỉruồicủaông,theodõilũruồibayvụttừtườngnàysangtườngkhác,voveởchỗnày,vùvùởchỗkia,gâybựcbộivàđâmbổvàongười.

-Ởcáiđấtnướcnày,đếnruồicũngvộivộivàngvàng.–Ôngthườngrênrỉ.Tôiđãcườithíchchíđếnthếnào.Bâygiờnhớlạitôichỉmỉmcười.

Vàoquãngbagiờchiều,mưangừng,vàbầutrờiđôngđặcnhữngcụmmâymàuxámnặngnề.Mộtluồnggiómátlạnhthổiquacôngviên.Thêmnhữnggiađìnhxuấthiện.NhưngngườiAfghanđónchàonhau,ômghìlấynhau,hônnhau,chiasẻcácmónăn.Aiđónhómthantrongnhữngbếpnướngngoàitrời,vàchẳngmấychốc,mùihànhnướngvàthịtcừumorghngàongạtmũitôi.Rồinhạc,giọngmộtcasĩmớinàođótôikhôngbiếtvàtiếngtrẻconkhúckhíchcườiđùa.TôithấySohrab,vẫntrongchiếcáomưamàuvàng,tựangườivàothùngrác,mắtđămđămnhìnmộtcáichuồngdơirỗngkhôngbênkiacôngviên.

Mộtlúcsau,lúctôiđangchuyệngẫuvớimộtnhàcựuphẫuthuật,ngườimớinóichotôibiếtôngvàBabatừnglàbạnhọccùnglớptám,thìSorayakéoốngtayáotôi:

-Amir,xemkìa!Nàngđangchỉtaylêntrời.Nửatádiềuđangbaytrêncao,lấplánhcácmàuvàng,đỏ,xanhlácâyintrênnềntrời.

-Thửxemsao,–Sorayanói,lầnnàynàngchỉvàomộtngườiđangbándiềuởmộtquầyhànggầnđó.

-Cầmlấycáinày,–tôinóivàđưacốctràcủatôichoSoraya.Tôixinlỗivàbướctớiquầybándiều,đôigiầycủatôinhópphéptrêncỏướt.Tôichỉvàochiếcsehparcha[155]màuvàng.“Sawh-e-naumubabrak”[156],ngườibándiềunói,lấyhaimươiđôvàtraochotôichiếcdiềuvớiốngtarthuỷtinh.Tôicảmơnvàcũngchúcôngtamộtnămmớihạnhphúc.TôithửdâytheocáchHassanvàtôivẫnquenthử,kẹpdâydiềugiữangóncáivàngóntrỏrồikéo.Dâyđỏmáuvàngườibándiềumỉmcười.Tôicũngmỉmcườiđáplại.

TôimangdiềutớichoSohrabđangđứng,vẫntựangườivàothùngrác,haitaykhoanhtrướcngực.Nóđangnhìnlênbầutrời.

-Cháucóthíchchiếcsehparchanàykhông?–Tôivừanóivừacầmchiếcdiềuởhaiđầuthanhngang,nânglên.Đôimắtnóchuyểntừtrêntrờixuốngnhìntôi,rồilạinhìnlêntrời.Vàidòngnướcmưanhỏrỉtừtócxuốngmặtnó.

-MộtlầnbácđọcthấyởMalaysia,ngườitadùngdiềuđểcâucá,–tôinói.–Bácdámcượccháukhôngbiếtchuyệnđóđấy.Họbuộcdâycâuvàodiềuvàthảdiềubaytrênnhữngchỗnướcnôngđểdiềukhônginbóngxuốngnướclàmcásợ.CảởnướcTrungHoacổđại,cácvịtướngcũngdùngdiều

bayquachiếntrườngđểgửinhữngchỉthịchoquânlínhcủamình.Chuyệnthậtđấy.Báckhôngbịpcháuđâu,–Tôichỉchonóxemngóncáiđangchảymáu.–Dâytarnàycũngkhôngtồiđâu.

Liếcmắtsangbên,tôithấySorayatừlềubạtđangtheodõichúngtôi,haibàntaykẹpvàobênnách.Khônggiốngtôi,nàngđãdầndầntừbỏýđồthuphụcnó.Nhưngcâuhỏikhôngđượctrảlời,nhữngcáinhìnhoangmangtrốngrỗng,sựimlặng,tấtcảđềuquáđaukhổ.Nàngđãphảichuyểnsang“Thếcầmcự”[157],chờtínhiệuđènxanhcủaSohrab.Đợichờ.

Tôinhấpnướcbọtvàongóntaytrỏvàgiơlên:-Bácvẫnnhớcáchbốcháukiểmtrahướnggió,lấydépđátungbụilên,

nhìnxemgióthổihướngnào.Bốcháubiếtrấtnhiềumẹokiểunhưthế,–hạngóntayxuống,tôinói.–HướngTâybácnghĩvậy.

Sohrablaumộtgiọtnướcởdáitaivàrêrêhaichân.Khôngnóigì.TôilạinghĩtớimấythángtrướckhiSorayahỏitôigiọngnóicủathằngbénghethếnào.Tôiđãbảonàngtôicũngchẳngcònnhớgìnữa.

-ĐãbaogiờbácnóichocháubiếtbốcháulàngườiđuadiềugiỏinhấtquậnWazir-AkhbarKhanchưa?CóthểnhấtcảKabulấychứ?–Tôivừanóivừathắtnútđầudâytarvàodâythòngbuộcởtrụquay.–Bốcháulàmchotrẻconhàngxómphátghenlên.Bốcháuđiềukhiểndiềumàchẳngbaogiờcầnphảinhìnlêntrời,vàmọingườithườngnói,cậutasănbóngdiều.Nhưnghọkhônghiểurõbốcháunhưbác.Bốcháukhôngsănđuổicáibóngnàocả.Màchỉ…hiểurõthôi.

Nửatádiềukhácđãbaylên.Mọingườibắtđầutụtậplạithànhtừngnhóm,táchtràtrongtay,mắtdánlênbầutrời.

-Cháucómuốngiúpbácthảcáidiềunàykhông–Tôihỏi.MắtSohrabchămchúnhìnchiếcdiềurồinhìnsangtôi.Rồilạinhìnlên

trời.-Thôiđược,–tôinhúnvai.–Xemnhưbácsẽphảithảdiềumộtmình

vậy.Tôigiữchocâncuộndâytrongtaytráivàthảrakhoảngmộtmétdây

nhựa.Chiếcdiềuvàngđungđưaởđầudâyngaytrêncỏướt:-Cơhộicuốicùngnày–Tôinói.NhưngSohrabđangnhìnlên,mộtcặp

diềuđangmắcvàonhaubêntrênnhữngngọncây.-Haylắm,bácthảđây,–tôibắtđầuchạy,đôigiàyđếmềmcủatôilàm

cácvũngnướcmưabắntungtoé,bàntaytôigiữchặtđầudâydiềuvàgiơcaolêntrêntrênđầu.Đãquálâurồi,quánhiềunămrồikểtừkhitôilàmnhưthếnày,vàtôicũngchẳnghiểuliệumìnhcólàmtròcườichothiênhạhaykhông.Tôiđểchoốngcuộnquaytrongbàntaytráitrongkhichạy,cảmthấydâydiềulạicứavàobàntayphảilúcnótởra.Lúcnày,chiếcdiềuđượcnângbổnglênsauvaitôi,cấtlên,quaynhưbánhxe,vàtôichạynhanhhơn.Ốngcuộnquaynhanhhơnnữavàdâytẩmthuỷtinhcứathêmmộtvếtrạchvào

lòngbàntayphảitôi.Tôidừngvàquaylại.Mỉmcười.Títtrêncao,condiềucủatôinghiêngbênnọquabênkianhưmộtquảlắcđồnghồ,nghenhưtiếngvỗcánhcủaconchimgiấyxưakia,khiếntôiluônluônliêntưởngtớinhữngsángmùađôngởKabul.Đãmộtphầntưthếkỷtôikhôngthảcondiềunào,nhưngbấtngờtôilạitrởlạituổimườihaivànhữngbảnnăngxưakiacủatôiàoạttrởvề.

Tôicảmthấycóaiđóởgầntôivàtôinhìnxuống.ThìraSohrab.Haitaythọcvàotúiáomưa,nóđãchạytheotôi.

-Cháucómuốnthửkhông,–tôihỏi.Nókhôngnóigì.Nhưngkhitôitraodâydiềuchonó,nórútbàntayrakhỏitúi.Phânvân.Nắmlấydâydiều.Timtôiđậpnhanh,tronglúctôiquayốngdâychodâykịp.Chúngtôiđứnglặnglẽbênnhau.Cổngẩnglên.

Xungquanhchúngtôi,lũtrẻđuổinhau,trượtchântrêncỏ.AiđóđangchochạymộtbăngnhạctừphimHinducũ.Mộthàngngườilớnđanglàmlễcầukinhnamazbuổichiềutrênmộttấmvảinhựatrảitrênđất.Khôngkhísựcmùicỏướt,mùikhóivàmùithịtnướng.Tôiướcsaothờigianngừngtrôi.

Rồitôithấy,chúngtôicócảmộtbầyđoàndiều.Mộtchiếcdiềuxanhđangsátvào.Tôidòradâydiềulàcủamộtthằngbéđứngcáchxachỗtôikhoảnggầnmườimét.Đầunóhúingắn,nómặcmộtchiếcáophôngcộctayinđậmnéthàngchữTHEROCKRULES.Nóthấytôiđangnhìnnó,vànómỉmcười.Vẫytôi.Tôivẫylại.

Sohrabtrảlạidâydiềuchotôi.-Cháutrảlạithậtđấychứ?–Tôivừahỏivừacầmlấydâydiều.Nócầmlấyốngcuộntừtaytôi.-Đượclắm,–Tôinói.–Báccháumìnhhãychonómộtsabagh,dạycho

nómộtbàihọc,phảikhông?Tôiliếcnhìnnó.Vẻvôhồn,trốngtrảitrongđôimắtnóđãbiếnmất.Cái

nhìnchămchúcủanólướtđilướtlạigiữacondiềucủachúngtôivàchiếcdiềuxanh.Mặtnóhơiửngđỏ,mắtnóbấtchợtlanhlợihẳnlên.Thứctỉnh.Sốngđộng.Tôikhônghiểutừkhinàotôiđãquênmấtrằng,bấtkểmọichuyệnxảyra,nóvẫnchỉlàmộtđứatrẻcon.

Chiếcdiềuxanhđangxoaychuyển.-Cứđợiđã,–tôinói.–Cứđểnóđếnsáthơnchútnữa.Nónhàoxuốnghailầnvàlénbayvềphíacondiềucủachúngtôi.-Nào,laovào.Laovàodiềutađi,–tôinói.Chiếcdiềuxanhbâygiờđãbayđếnsáthơn,lúcnàyđangvọtlêncaotrên

condiềucủachúngtôi,khôngbiếtđólàcáibẫytôiđãgiăngsẵn.-Xemđây,Sohrab.Bácsắpbiểudiễnchocháuxemmộttrongnhững

mẹolừamàbốcháuưathích,cáimẹonhàolộncũríchấy.Đứnggầntôi,Sohrabđangthởnhanhbằngmũi.Ốngcuộnlăntronglòng

bàntaynó.Gântayởcổtayđóngsẹocủanógiốngnhưnhữngdâyđànrubab[158].Rồitôichớpmắt,vàchỉtrongkhoảnhkhắc,haibàntaycầmốngcuộnđãthànhhaibàntaysứtmóng,chaisạncủamộtthằngbéhẻmôi.Tôinghethấymộtconquạkêuquạquạởđâuđó,vàtôingướcmắtnhìn.Côngviênlunglinhtuyếtmớirơi,lấplánhsángtrắng,làmloámắttôi.Tuyếtlấtphấtrơikhôngmộttiếngđộngtừnhữngcànhcâynhưmạbạc.Lúcnày,tôingửithấymùicủcảinấuqurma.Nhữngquảdâutằmkhô.Camchua.Mùncưavàquảócchó.Mộtsựyêntĩnhấpủ,mộtlớpêmđềmtuyệtphủđangimlìmtuyệtđối.Thếrồixaxa,vượtquasựtĩnhlặng,mộtgiọngnóikêugọichúngtôitrởvềquêhương,giọngnóicủamộtngườiđànôngkéolêchânphảicủamình.

Chiếcdiềuxanhlúcnàyđangbayliệngngaytrêntrêncondiềucủachúngtôi.

-Nóđangđịnhlaoxuốngđấy.Giờthìlúcnàocũngđược.–tôinóivàmắttôivụtnhìntừSohrablêncondiềucủachúngtôi.

Chiếcdiềuxanhngậpngừng.Giữthế.Rồilaoxuống.-Nóđếnrồi!–Tôinói.Tôitriểnkhaimộtcáchhoànhảo.Saungầnấynămtrời.Cáihãynhào-

lên-lộn-xuống.Tôinớilỏngtayvàgiậtdây,nhàoxuốngvàtránhkhỏichiếcdiềuxanh.Mộtloạtnhữngcúgiậtnhanhbêncánh,vàcondiềucủachúngtôilaolênngượcchiềukimđồnghồ,thànhnửavòngtròn.Bấtthìnhlìnhdiềutôivọtlêntrên.Chiếcdiềuxanhlúcnàyđangtrườnra,hoangmangluốngcuống.Nhưngchậmquárồi.TôiđãthoátkhỏinóbằngtròlừacủaHassan.Tôigiậtmạnhvàdiềutôibổthẳngxuống.Tôigầnnhưnghethấy,tiếngdâydiềutôicứavàodâydiềunó.Gầnnhưnghethấytiếngđứtphựt.

Rồi,đúngvậy,chiếcdiềuxanhquayquayvàmấtlái.Phíasauchúngtôi,mọingườireolên.Tiếnghuýtsáovàtiếngvỗtay

hoanhôvangdậy.Tôithởhổnhển.Lầncuốicùngtôicảmthấymộtsựtràodângnhưthếnàylàcáingàymùađôngnăm1975,ngaysaukhitôicắthạchiếcdiềucuốicùng,khitôithấyBabatrênnócnhàcủachúngtôi,đangvỗtay,mặtrạngrỡ.

TôinhìnxuốngSohrab.Mộtbênmépnóconglên,đúngvậy.Mộtnụcười.Lệchvềmộtbên.Khócóthểđược.Nhưnglạicóđấy.Phíasauchúngtôi,lũnhỏchạylăngquăng,vàmộtđámđônghỗnloạn

nhữngngườiđuadiềulahét,saiđuổichiếcđiềubịđứtđangrơixuốngbêntrênnhữngngọncây.Tôichớpchớpmắtvànụcườibiếnmất.Nhưngnóđãởđó.Tôiđãthấy.

-Cháucómuốnbácđoạtchiếcdiềuđóchocháukhông.

Nónuốtnướcbọt,quảhầunónânglênhạxuống.Giólàmtungtócnólên.Tôinghĩtôiđãthấynógậtđầu.

-Vìcháu,cảngànlầnrồi,–tôinghethấymìnhnóithế.Rồitôiquaylưngvàchạyđuổi.Chỉlàmộtnụcườithôi,cógìhơnđâu.Nóchẳngkhiếnmọichuyệnổn

thoả.Nóchẳngkhiếnđiềugìổnthoả.Chỉlàmộtnụcườithôi.Mộtviệcnhỏnhặt.Mộtchiếclátrongrừngcây,rungrinhtheođườngbaycủamộtconchimgiậtmìnhcấtcánh.

Nhưngtôisẽnắmlấynó.Vớihaicánhtayrộngmở.Bởivìkhimùaxuânđến,tuyếttừngbôngmộtsẽtan,vàcóthểtôisẽdượcchứngkiếnbôngtuyếtđầutiêntanchảy.

Tôichạy.Mộtngườiđànôngcùngmộtlũtrẻconđanglahétchạyđua.Nhưngtôikhôngbậntâm.Tôichạytheohướnggióthổivàomặt,vàmộtnụcườinụrộngnhưthunglũngPanjshertrênđôimôitôi.

Tôichạy.HẾT

PhụLục[1]Allah-u-akbar:ĐứcAllahvĩđại.[2]Hazara:mộttộcngườiAfghanbịngườiPashtunkỳthị.[3]Cunt:mộttừrấttụcchỉbộphậnsinhdụcnữ,tạmdịchlàcáilều.[4]Bazaarr:phốhoặcmộtkhuđấtcónhiềucửahiệunhỏ–khuphốchợ.[5]Naan:mộtloạibánhmìdẹtcủaAfghanistan,hơigiốngbánhdẻocủata[6]Laaf:trongnguyênbản,tạmdịchchuyệntếu.[7]Saratan:tiếngAfghancónghĩalàkhốiu,tạmdịchlàđầybụng.[8]Kinhcầunguyệnbuổichiềutối.[9]Jan:tiếngđệmkhixưnghôtỏýyêuquý.[10]TênnhữngtậpthơvàtácgiảquenthuộccủaAfghanistan.[11]NgoạitrưởngHoaKỳlúcđó.[12]Agha:Tiếngxưnghôtỏýtônkínhcủangườidưới,cóthểdịchlà

ngài,cậuv.v…Sahib:Tiếnggọinhữngngườicóvaivếtrongxãhội.[13]ĐơnvịtiềnAfghanistan.[14]Sultan:TướchiệucủaHồigiáochỉngườinắmquyềnlực.[15]Shah:DanhhiệuquốcvươngcủaBaTư,thườnglàIran.[16]Chaman:LàmộtthànhphốnhỏthuộcBabochistan,Pakistan,giáp

ranhbiêngiớigiữaPakistanvàAfghanistan,lànơirấtnhiềungườiAfghanchạysangtịnạnthờinộichiến.

[17]Kaka:trongnguyênbảnđểgọinhữngngườihọhàngbậcchachú.[18]Mashalah:Hoanhô.[19]Inshallah:Cầutrờiphùhộ.[20]Pine-nut:loạihạtthôngănđược.[21]Khan:MộttướchiệuquanchứcởAfghanistanvàmộtsốnướckhácở

châuÁ,TrungĐông.[22]Sociopath:Chỉmộthạngngườibịbệnhtâmthần,xửsựvớingười

khácmộtcáchhiếuchiếnvànguyhiểm.SociopathhợpthànhtừtiềntốSocio:xãhộivàpath:conđường,hướngđi.

[23]Mard:Nghĩađànông.Mardvớimardnghĩalàđànôngvớinhau.[24]Watan:Lớptrẻ,thanhniên.[25]Quwant:Sứcmạnh,quyềnlực.[26]Kasseef:Bẩnthỉu.[27]Thegood,thebad,theugly.[28]Salaamalaykum:Xinchào,chúcđượcbìnhyên.[29]Qurma:MónsúprauhầmtruyềnthốngcủaAfghanistan.[30]Ayat:SốnhiềucủatừAyah,nghĩatiếngẢrậplàdấuhiệuhayphép

thầndiệu,ởđâyýnóiđếncácthánhthitríchtrongkinhKoran.NgườiHồigiáocoikinhKorannhưdấuhiệutừThượngđế.

[31]Mantu:BánhbaoAfghannhồithịtcừuhoặcbê.

[32]Pakora:MộtloạimónănẤnĐộhayPakistanvớithànhphầngồmgà,hànhtây,khoaitây,càchua,ớt,tẩmbộtvàrán.

[33]Elcid:DựatheovởkịchcổđiểnLecidcủanhàvănPhápComeillethếkỷ17.

[34]Mareeztrongnguyênbảncónghĩalàốm.[35]Wahwah:Tiếngreotỏývuimừng,hoanhô,tạmdịchChàchà![36]Mộtloạilòbằngđấtsétdùngnướngthịthoặcbánhbằngxiênsắttheo

lốicủangườiHindu.[37]TiểuthuyếtnổitiếngcủaWalkerScott,nhàvăncổđiểnAnh(1771-

1832).[38]Hãfez:Tạmbiệt.[39]Khayyám:Chúcngủngon.[40]Saughat:Cũngcónghĩaquàlưuniệm.[41]Shahnamah:trongnguyênbảnlàcuốnsáchcótênlàShahnamah

Truyệnvềmộtquốcvương–ND.[42]Raka’t:MộtlượtthilễSalat(cầunguyện),gồmcácđộngtácđứng,

quỳ,phủphụchailần,vàngồithiền[43]Shorawi:TừAfghanistan,chỉquânđộiNga.[44]Peshawar:TỉnhbêngiớicủaPakistan,giápvớiAfghanistan.[45]Spasseba:PhátâmtheotiếngNgacónghĩalàcảmơn.[46]Roussi:cáchgọingườiNga.[47]Rowt:Cũngcónghĩalàbánhngọt.[48]TổngthốngMỹlúcđó.[49]ESL:LàtừviếttắtcủaEnglishasSecondLanguage,lớpdạytiếng

Anhnhưngônngữthứhaichongườinhậpcư.[50]Ýnóinhưmộtbéngoanởlớpmẫugiáo.[51]SixMillionDollarMan:Tênmộtbộphimnhiềutậpcủatruyềnhình

MỹvềmộtnhânvậthuyễntưởngnửangườinửamáylàmviệcchomộttổchứcbímậtcủanướcMỹ,dựatheotiểuthuyếtCyborg(ngườinửamáy)củaM.E.Brooks.

[52]LeeMajors:DiễnviênMỹ,thủvaiSteveAustin,nguyênlàmộtnhàthiênvãnvớichântayđượcđiềukhiểntheokỹthuậtsinhhọc,trongbộphimNgườiđànôngSáutriệuđôla.

[53]MikeHammer:NhânvậtnhàthámlửtrongtácphẩmI,theFurycủanhàvănMỹMickeySpilane,xuấtbảnnăm1947.Saunàynhiềubộphimvàchươngtrìnhphátthanhtruyềnhìnhlấyýtưởngtừnhânvậtnày.

[54]V:ViếttắtchữVictorynghĩalàchiếnthắng.[55]Moftakhir:Cónghĩatựhào.[56]Jukebox:Máynghenhạcthườngđểtrongcácquánrượu,bia,bỏtiền

xuvàomáy,máysẽtựđộngchơinhạc.[57]Cảmơn.

[58]Kharum:Nghĩalàvợ.[59]Chatti:Cónghĩalàchiếnbinh,ởđâyhàmýnghềcựcnhọc,vấtvả…[60]Bolani,qabuli:NhữngloạibánhtruyềnthốngcủaAfghanistan.[61]Chiabuồn.[62]Kolchas:Kẹo.[63]Salaambachem:Xinchàocontrai.[64]ZendagiMigzaracũngcónghĩacuộcsốngvẫntiếptục,đờicứtrôi.[65]Padar:Tiếnggọibốthânmật.[66]Khastegars:Nhữngngườicầuhôn.[67]Ahmaq:Thằngngốc.[68]Mojarad:Traitân,thanhniênchưavợ.[69]Wooooy:Tiếngcảmthán,tỏýchêtrách,miệtthị.[70]Mohtaram:Gáichưachồng.[71]Alefbeh:SáchvỡlòngABC.[72]“Tu”:Tiếngxưnghôthânmậtđểgọingườiđangnóichuyệnvới

mình,cólẽbắtnguồntừ“Tu”trongtiếngPháp.[73]Shoma:Tiếngxưnghôxãgiaođểgọingườiđangnóichuyệnvới

mình.[74]Balay:nhưtừOK,đượcrồi,tốtthôi,yêntâmđi.[75]Lafz:Nhưlễdạmhỏi,hoặclễchạmmặtcủata.[76]Ghazal:Bảntìnhca.[77]Noor:Cónghĩaconngươi;cũnglàtêncủaHoànghậuJordani,sứgiả

củatựdohoàbình.[78]Pari:KhănchemặttheođạoHồi.[79]AyenaMasshaf:ThủtụchônlễquantrọngnhấtcủangườiHồigiáo

Afghan.[80]Chopankabob,Shikekgoshti:ThịtcừunonnướngvàSholekgoshti.[81]Attan:MộtvũđiệutậpthểtruyềnthốngcủangườiAfghan.[82]Shorwa:Mónsúphầm.[83]Surrah:Kinhcầuhồn.[84]Hijab:Khăntang.[85]Chila:Nhẫncưới.[86]Ghazals:Tìnhca.[87]Raga:MộtdạngâmnhạcdựatheotruyềnthốngẤnĐộ.[88]JohnnyCarson:DiễnviênMỹ.kiêmnhàvăn,nổitiếngvìphongcách

hàihướckhidẫnchươngtrìnhShowdiễnđêmnay.[89]NguyênvănDoubleStandard:Chuẩnmựclậplờ,chuẩnmựcnước

đôi,cóýnóinangvànamoosvậndụngchonamvànữkhácnhau.[90]MộtloạicâyhoacónguồngốctừchâuPhi,màutrắng,hồng,hoặc

tím,cóhươngthơm.[91]Mẹ.

[92]Khodega:CónghĩaAnhlàbiếtphảilàmgìchứ![93]Alahoo:Hátru–Nawasa:Cháu.[94]HMO:ViếttắtcủaHealthMaintenanceOrganization,tứcTổchức

chămsócSứckhoẻ.[95]I.V.F:ViếttắtcủaInvitroFertilization,tứcThụtinhtrongỐng

nghiệm.[96]Goodhousekeeping:Quảngiagiỏi.[97]Reader’sDigest:Tậpsanbạnđọc.[98]PBS:ViếttắtPublicCastingService:Dịchvụtruyềnthôngđại

chúng.[99]Yar:TiếngxưnghôlịchsựvớingườikhácởPakistan.[100]Nihari:MónănxuấtxứtừcộngđồngđạohồiởDelhiđượcnêmrất

nhiềugiavị,làcaribêhoặccừuhầm.[101]Elephantintheroom:NgạnngữAnh,ýnóisựthậthiểnnhiên,như

convoitotrongcănphòngbétí,ấythếmàvẫnbịtảnglờnhưkhông.[102]Gulbuddin:NhânvậtbịbáochíphươngTâycoilàtànácvàxảo

quyệt,từnghailầngiữchứcthủtướngAfghanistannhữngnăm90,đồngthờilàmộtngườiPashtundòngGhilzaiủnghộquanđiểmthànộichiếncònhơnbịnướcngoàichiếmđóng–cũngbịxemlàthânTaliban.

[103]Ghamkhori:Nỗisầuđau.[104]Spatula:Bànxẻng,trongnấubếpvàhộihoạ,dùngđểtrộn,pha

nguyênliệu.[105]Burqa:Khăntrùmđầu.[106]Ayat-ul-kursi:Kinhsưởiấmchotrẻsơsinh.[107]Isfand:MộtdạngđốtvíanhưởViệtNam.[108]LikeFather,likeson:Chanào,connấy.[109]Watanitrick:Tròlừatrẻcon.[110]Tajik:MộtnhómngườithiểusốsốngởAfghanistan,Uzbekistan,

Iran,Pakistan,TajkistanvàTrungQuốc.[111]Pirhan-tumban:Mộtloạiáochoàng.[112]Pakol:Mộtloạimũ.[113]Burqa:LoạiáothôngthườngcủaphụnữAfghan.[114]Mehmanis:Giảitrí,vuichơi.[115]TiếngAnhScrubgrass:Loạicâythânnhỏmọcởđồinúi–tạmdịch:

chổixể.[116]Dozd:Cướp.[117]Kharkharamishnassah:Cócưỡilừamớibiếtlừathếnào.[118]MộtloạikhăncủaphụnữAfghan.[119]TiếngAnhAseasonforAshes:TạmdịchlàMộtthờitrobụi.[120]A.P:ViếttắtAmericanPress–HãngthôngtấnMỹ.[121]Bakhshesh,Bakhshesh:TừBaTư,nghĩalàbốthí,bốthí.

[122]Sufism:MộtkhuynhhướngHồigiáocổtrởthànhđồngnhấtvớiThượngđếthôngquacầunguyệnvàsuytưởng,vàbằngcáchsốngthậtđơngiảnmộtcuộcsốngkhắckỷ

[123]Loftan:Làmơn.[124]Yateem:Mồcôicảchalẫnmẹ[125]KhyberRestaurant:NhàhàngKhyber,nayđãmấtchữKvàchữR

cónghĩabiểnhiệuchỉcònchữhyber-estaurant.[126]Shari’a:LuậtIslam,luậtHồigiáo.[127]Naswar:Mộtloạithuốcgâynghiệnlàmtừláthuốc,vôivàđấtởBa

Tư.[128]Watan:Tuổitrẻ,tuổithanhxuân.[129]Dilroba:Mộtloạinhạccụ.[130]Bia,bia:Lạiđây,lạiđây.[131]Ngạnngữcổ:Turnuplikeabadpenny:Nghĩađen:trởmặtnhưmột

đồngxutồi;ýmuốnnói:Hiệnrakhikhôngmongmuốn,khôngđượchoannghênh,đặcbiệtthườngxuyênnhưthế.

[132]TổngbíthưĐảngCộngsảnAfghanistankhiđó,sauchốnglạiLiênXôvàbịxửbắn.

[133]Parchami:ThuộcđảngBabrakKarmallúcđó.[134]Eidqorban:LễHiếnsinh.[135]ClarkGable:DiễnviênnổitiếngcủaMỹchuyênđóngvaicaobồi,

vàđóngvaiRhettBurtlertrongphimCuốntheochiềugió.[136]I.V.Viếttắttừintraveinous–truyềnnhỏgiọttĩnhmạch.[137]Shalwar–kameezes:LoạiquầnáophươngĐôngdoMaxTilkethiết

kếdùngchonhữngdântộckhácnhauởNamÁ,năm1922.[138]Samosas:BánhbộtkhoaithơmvùngTrungÁ,nhânbêntronggồm

hành,táokhô,thịtkhô,phổbiếnởẤnĐộ,PakistanvàcácnướcNamÁ.[139]Biryani:MóncơmẤmĐộ–cơmnhuộmmàugiavịtrộnlẫnthịt,cá,

rau.[140]Lollywood:ChỉcôngnghệđiệnảnhPakistan,xâydựngởLahore–

LollywoodlàtừkếthợptừLahorevàHollywood.[141]Rolodex:Mộtthiếtbịhồsơquayvòngdùngđểlưugiữsựtraođổi

thôngtinvềkinhdoanh.RolodexlàtừghépcủahaitừRolling(lăn,quay)vàIndex(mụclụcchỉdẫn)

[142]Hibiscus:Mộtloạicâymiềnnhiệtđớicóhoađỏ,màusắcrựcrỡ.Cótừđiểndịchlàcâydâmbụt.

[143]Masjid:Toànhàthờ.[144]Haddith:Nhữngbộsáchđượccoilàcôngcụquantrọngđểxácđịnh

lốisốngtheođạoHồi,đượcsoạnbởinhữngtrườngluậtHồigiáotruyềnthống.

[145]Tashweesh:Lolắng.

[146]Gaom:Cháu.[147]TiếngAnh“Youarepreachingtothechoir”.Ýnói,nóinhữngđiều

khôngcầnthiết,vìbanđồngcaluônluônđượcdựnhữngbuổigiảngkinhrồi.

[148]Girl-Scouts:TổchứctươngtựnhưtổchứcHướngđạosinh(Scouts)huấnluyệnthiếunữnhữngkỹnăngthựchànhvàthựchiệnnhiềuhoạtđộngcùngnhữngkỹnăngthựchànhđó.Vídụcắmtrại.Ýnói:gỡbỏhết,trởlạibanđầu,đừnghốitiếc,bănkhoăngìhết.

[149]Ka’bah:HònđáđenlinhthiêngởThánhđịaMecca.[150]Aush:MóncanhAfghangồmmìsợi,rau,càchuadầm,bêntrêncó

kemsữachuavàhúngbạchà.[151]Yelda:Nhữngđêmdàimùađông(phầntrênđãnói).[152]Maghout:Mónăn.[153]HiệnlàTổngthốngchínhthứccủaAfghanistan.[154]Loyajirga:Quốchội.[155]Sehparcha:Diều.[156]Sawh-e-naumubabrack:Chúcnămmớihạnhphúc.[157]TiếngAnhHoldingpatterntrongnguyênbản:Lộtrìnhmáybayphải

lượnvòngtrênsânbaychờtínhiệuhạcánh,tạmdịch:thếcầmcự.[158]Rubab:mộtloạiđàndâycủaAfghanistan.