บทที่ 1 สภาวการณ์และแนวโน้ม...

บทท 1 สภาวการณและแนวโนมบรบทสงคมโลกและสงคมไทย

ทมผลกระทบตอการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศย การศกษาเปนปจจยพนฐานของการพฒนาทรพยากรมนษยในการสรางความไดเปรยบ เชงเปรยบเทยบ เพอใหแตละประเทศสามารถแขงขนกน และเปนกลไกทสงผลตอการพฒนาประเทศทงดานเศรษฐกจและสงคม จงมความส าคญอยางมากกบทกระบบกลไกการขบเคลอนประเทศ ภายใตระบบเศรษฐกจและสงคมทเปนพลวต ประเทศไทยอยในชวงเวลาทตองเผชญกบสถานการณทางเศรษฐกจ สงคม การเมอง เทคโนโลย พลงงานและสงแวดลอมทเปลยนแปลงอยางรวดเรวและสงผลกระทบอยางรนแรงมากขนกวาชวง ทผานมา ซงผลกระทบเหลานลวนสงผลตอการแกไขปญหาและพฒนาประเทศ ส านกงาน กศน. ไดวเคราะหบรบทด งกล าว เพอน ามาจดการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศยท สอดรบกบสภาพ ความเปลยนแปลง และบรบททเปลยนไปใหกบประชาชน โดยไดวเคราะหในประเดนตางๆ ดงตอไปน

1.1 ดานสงคม การเปลยนแปลงของสงคมโลกภายใตสงคมทเปนพลวต สงผลตอพฤตกรรมของประชากร ทปรบเปลยนไปตามกระแสสงคมโลก ทศนคต ความเชอ คานยม วฒนธรรม การเลอนไหลของกระแสวฒนธรรมโลกทผสมผสานกบวฒนธรรมทองถน ท าใหเกดการเปลยนแปลงวถชวต ทศนคต ความเชอ ความสมพนธระหวางบคคล การเรยนรและการบรโภคในรปแบบตางๆ อาท การใชสอออนไลน เปนชองทางในการซอขาย รวมถงการท าธรกรรมตางๆ การแลกเปลยนเรยนรและการมปฏสมพนธระหวางกนผานเครอขายสงคมออนไลน โดยไมจ าเปนตองรจกตวตนซงกนและกน การบรโภคสอหลายชองทางในชวงเวลาเดยวกน สงผลใหคนไทยเขาถงขอมลไดอยางไรขดจ ากด เกดการสรางวฒนธรรมรวมสมย แมจะเพมโอกาสส าหรบการซอขายสนคาและบรการเพอสรางมลคาเพมใหกบประเทศ แตอาจกอใหเกดปญหา เนองจากขาดการคดกรองและเลอกรบวฒนธรรมทด จนท าใหคนไทยละเลยอตลกษณ มพฤตกรรมท เนนบรโภคนยมและคานยมท ฟงเฟอ ใชชวตแบบเรงรบ ไม เคารพในสทธคนอน ขาดความเออเฟอ เกอกล ซ งน าไปสการสญเสยคณคาทางวฒ นธรรมด งเดม และพฤตกรรมท ไม พ งประสงค ในสงคมไทย เน องจากวถชวตท เปล ยนไป ท าให สถาบนครอบครวสถาบนการศกษา และสถาบนศาสนา มบทบาทในการอบรมเลยงด ใหความร ปลกฝงศลธรรมใหเดกและเยาวชนมคณธรรมและจรยธรรมลดนอยลงอกดวย โลกสงคมไรพรมแดนสงผลใหการเลอนไหลของคน ทน ความร เทคโนโลย สนคาและบรการ ทเชอมโยงกนทวโลก กระตนใหเกดการเปลยนแปลงอยางรวดเรวในทกพนท สงผลทงเชงบวกและเชงลบ โดยสงคมไทยสามารถทจะเขาถงขอมลขาวสารและความรอยางกวางขวางผานสอเทคโนโลย เปนการสร างโอกาสทางการศกษาใหสงคมไทยสามารถเรยนรไดจากแหลงขอมลทวโลก และเสรมสรางการกาวเขาสสงคมฐานความรในอนาคต อกทงยงเปดโอกาสในการพฒนาและถายทอดวทยาการและแหลงเทคโนโลยสมยใหม ขณะเดยวกนสงคมไทยยงขาดภมคมกนในการบรโภคผานสอเทคโนโลยและมแนวโนมของการเปนสงคมวตถนยมสงขน

2 (ราง) แผนพฒนาการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศย พ.ศ. 2560 - 2579 ส านกงาน กศน.

ประชาชนมความตนตวทางการเมองและใหความส าคญกบความรบผดชอบตอสงคม รวมทง ความขดแยงทางการเมอง ความไมสงบในจงหวดชายแดนภาคใตยงคงอย และสงผลตอเศรษฐกจของประเทศ การด ารงชวตของประชาชน และความเชอมนของนานาประเทศ รวมทงความสงบสขของสงคมไทย ขณะทประสทธภาพภาครฐมการเปลยนแปลงในภาพรวมทดขน แตขดความสามารถในการปองกนการทจรต ตองปรบปรง จากการมโครงสรางประชากรทวยสงอายเพมขน สงผลใหประเทศไทยกาวสสงคมผสงอาย วยเดกและวยแรงงานลดลง คนไทยไดรบการพฒนาศกยภาพทกชวงวย แตมปญหาคณภาพการศกษาและระดบสตปญญาของเดก พฤตกรรมเสยงตอสขภาพ และผลตภาพแรงงานต า ประชาชนไดรบการคมครองทางสงคมเพมขนและมการจดสวสดการทางสงคมในหลายรปแบบ แตกลมผดอยโอกาสยงไมสามารถเขาถงบรการ ทางสงคมไดอยางทวถง ความเหลอมล าทางรายไดของประชากรและโอกาสการเขาถงทรพยากรเปนปญหา การพฒนาประเทศ สงคมไทยเผชญวกฤตความเสอมถอยดานคณธรรมและจรยธรรม และมการเปลยนแปลง ทางวฒนธรรมทหลากหลายรวมถงเผชญปญหาการแพรระบาดของยาเสพตด และการเพมขนของการพนนโดยเฉพาะในกลมเดกและเยาวชน แนวโนมการพฒนาคนในวยท างาน (ชวงอายระหวาง 15 – 59 ป) เพมขนอยางตอเนอง ส าหรบการพฒนาคณภาพคนดานการศกษามการขยายตวเชงปรมาณอยางรวดเรว ระดบการศกษาเฉลยของคนไทย มแนวโนมสงขน โดยจ านวนปการศกษาเฉลยของประชากรวย 15 ปขนไป เพมขนอยางตอเนองจาก 8.9 ป ในป 2552 เปน 10.00 ป ในป 2558 แตยงมความเหลอมล าระหวางเมองกบชนบท การขยายโอกาสการเรยนรตลอดชวตมมากขน แตความสามารถในการเรยนรและการประยกตใชความรเชอมโยงน าความรไปปรบใชของคนไทยยงอยในระดบต า คณภาพการศกษายงไมเพยงพอในการปรบตวเทาทนการเปลยนแปลงและเขาสสงคมเศรษฐกจฐานความรซงเปนประเดนทตองใหความส าคญอยางเรงดวน

1.2 ดานเศรษฐกจ การเปลยนแปลงของบรบทเศรษฐกจและสงคมโลกอนเนองจากการปฏวตดจทล (Digital Revolution) การเปลยนแปลงสอตสาหกรรม 4.0 (The Fourth Industrial Revolution) การบรรลขอตกลงเปาหมายการพฒนาแหงสหสวรรษ 2558 (Millennium Development Goals : MDGs 2015) และเปาหมายการพฒนาทยงยนขององคการสหประชาชาต 2573 (Sustainable Development Goals : SDGs 2030) การเปดเสรทางการคา บรการ แรงงาน การลงทน และการเงน โดยมกลไกส าคญ อาท เขตการคาเสรอาเซยน (ASEAN Free Trade Area : AFTA) เขตการลงทนเสร (ASEAN Investment Area : AIA) และความตองการก าลงคนทมทกษะในศตวรรษท 21 การเกดประชาคมใหมจากการรวมตวของกลมเศรษฐกจ (New Economic Communities) ASEAN และ ASEAN+6 (จน เกาหลใต ญปน ออสเตรเลย นวซแลนด และอนเดย) การเคลอนยายเงนทน สนคา และบรการ รวมทงคนภายในกลมประเทศสมาชกจะมความคลองตวมากขนในอน าคต ประกอบกบ การกอตวของเศรษฐกจใหมทมจนและอนเดยเปนตวจกรส าคญในการขบเคลอนเศรษฐกจโลก สงผลใหประเทศไทยตองด าเนนนโยบายการคาในเชงรก ทงการหาตลาดเพมและการผลกดนใหผผลตในประเทศปรบตวให


สามารถแขงขนไดบนฐานความรและฐานทรพยากรธรรมชาตทมนคง นอกจากนนการเกดประชาคมใหมจะสงผลใหมการเดนทางทงเพอการทองเทยวและการท าธรกจระหวางประเทศมากขน รฐบาลไดใหความส าคญเกยวกบเศรษฐกจแบบดจทล (Digital Economy) โดยการน าเอาเทคโนโลยดจทลเขามาใชเพอเพมประสทธภาพ และสรางมลคาเพมใหกบผลผลตมวลรวมของประเทศใหทน กบโลกในยคปจจบน ตงแตเศรษฐกจบนพนฐานของความร (Knowledge Economy) และเศรษฐกจสรางสรรค (Creative Economy) ทวางเปาหมายในการเพมมลคาทางเศรษฐกจ ใหกบสนคาและการบรการผานทางนวตกรรมและความคดสรางสรรค ปจจบนคนไทยจ านวนมากใชเทคโนโลยดจทล ทงการใช Smartphone และ Tablet แตสงทพบมากทสดคอการใชเพอความบนเทง ดงนน การเรงพฒนาความร การสรางความตระหนกดานการใชเทคโนโลยดจทลใหกบทกภาคสวนนนเปนสงส าคญ ทงภาคธรกจ การศกษา ราชการ เกษตรกรรม การทองเทยว การขนสง และอตสาหกรรม เพอผลกดนใหประเทศไทยเขาสเศรษฐกจแบบดจ ทลโดยเนนการปฏรปการศกษาใหเยาวชนไทยมความสามารถทางดานวทยาศาสตรและเทคโนโลยมากขน

1.3 ดานสงแวดลอม การเปลยนแปลงทางธรรมชาตและสงแวดลอมทวความรนแรงมากขน สภาวะโลกรอนกอใหเกดภยธรรมชาตทมความรนแรงเพมมากขน การขยายตวของเศรษฐกจและชมชนเมองสงผลใหทรพยากรถกท าลายและเสอมโทรมอยางรวดเรว สรางมลพษตอสงแวดลอม รวมทงการเกดภยพบตทางธรรมชาตทมความรนแรงมากขน น ามาซงความสญเสยทางเศรษฐกจและสงคมทประมาณคามได ทกประเทศตองใชทรพยากรใน การแกปญหาและผลกระทบทตอเนองอยางไมมทสนสด และสรางภาระกบสงคมและงบประมาณของรฐในระยะยาว การเปลยนแปลงและผลกระทบทเกดขนเหลาน สงผลใหระบบการศกษาตองปรบเปลยนหลกสตร วธ การจดการเรยนการสอน เพอใหผเรยนสามารถคดวเคราะหเพอปองกนภยธรรมชาต บรหารจดการ พฒนา และรกษาสงแวดลอมเพอคณภาพชวตและสงคมทเปนมตรกบสงแวดลอม ในอดตทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมของประเทศไทยไดถกน ามาใชเพอตอบสนองการเจรญ เตบโตทางเศรษฐกจเปนหลก ความเสอมโทรมของปาไมกอใหเกดปญหาน าทวม น าแลงและภยธรรมชาตทบอยครงและรนแรง ทรพยากรทางทะเลและชายฝงลดความอดมสมบรณลง อกทงยงมปญหาแหลงปะการงและหญาทะเลเสอมโทรม ความหลากหลายทางชวภาพก าลงถกท าลายอยางรวดเรว สาเหตมาจากการด าเนนกจกรรมของมนษยทท าลายถนทอยอาศยของสงมชวตชนดตางๆ และสงผลตอการเปลยนแปลงของระบบนเวศ ท าใหอตราการสญพนธของสงมชวตเพมขน นอกจากนอตราการขยายตวของจ านวนประชากร และแบบแผนการด ารงชวตทไมเหมาะสม ในชวงท ผ านมา ทรพยากรธรรมชาตและสภาพแวดลอมของประเทศมแนวโนมเสอมโทรมรนแรง จากการเปลยนแปลงทงในดานกายภาพ การใชประโยชน การเปลยนแปลงสภาพภมอากาศสงผลใหสถานการณและแนวโนมความเสอมโทรมของทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมทวความรนแรง โดยเฉพาะน าทวม ภยแลง การใชทรพยากรอยางสนเปลอง ไมคมคา และปรมาณของเสยทเพมขน น าไปสความเสยงตอการสญเสย ความหลากหลายทางชวภาพ รวมไปถงการกดเซาะชายฝงอยางตอเนอง ขณะทภยพบตจะ เกดขนบอยครง กระทบตอฐานการผลตภาคเกษตร ความมนคงดานอาหาร พลงงาน สขภาวะและคณภาพชวตของประชาชน


การใชเครองมอทางเศรษฐศาสตรและกฎหมายทเกยวของยงมอยจ ากด รวมทงมความซ าซอน มชองวาง และขาดการบงคบใชอยางจรงจง จากสถานการณสงแวดลอมและพลงงานโลกทสงผลกระทบถงประเทศไทย การใหการศกษาแกประชาชน เพอใหมความรและปรบตวรองรบผลกระทบดานสงแวดลอมและพลงงานของโลกและประเทศไทยในอนาคต ควรมงเนนใน 2 หลกการ ดงน (1) กระบวนการใหความร การใหความร พนฐานและความเขาใจทถกตองดานพลงงาน และสงแวดลอม จะเปนปจจยทท าใหนกเรยนนกศกษาไดเขาใจและตระหนกถงสภาวะและสถานการณ ดานสงแวดลอมและพลงงานทถกตอง ท าใหสามารถคดวเคราะห และสงเคราะหขอมลขาวสารไดดวยตนเอง (2) กระตนจตส านก ใหเกดการอนรกษ พฒนา ปกปอง และปรบตวจากความร ความเขาใจ ทถกตอง จะท าใหเกดการมองภาพรวมของพลงงานและผลกระทบของสงแวดลอมได โดยทงน ควรตองมกจกรรมหรอแผนงานทสอดคลองและสามารถกระตนจตส านกใหมการอนรกษสงแวดลอมและพลงงานของชาตอยางตอเนอง

1.4 ดานเทคโนโลย ความเปลยนแปลงของเทคโนโลยดจทลกบการด ารงชวต นวตกรรมและความกาวหน าของเทคโนโลยดจทลอยางกาวกระโดด กอใหเกดการเปลยนแปลงเทคโนโลยอยางฉบพลน ซงนอกจากจะสงผลกระทบตอระบบเศรษฐกจแลว ยงสงผลกระทบตอการด ารงชวตของประชาชนในประเทศตาง ๆ ทวโลกทตองเผชญกบเทคโนโลยดจทลในชวตประจ าวนมากมาย ทงดานการเรยนการสอนในสถานศกษา การจดการทรพยากรธรรมชาต การเดนทาง การใชขอมลขาวสารเพอการบรหารและการจดการ การท างาน เทคโนโลยสารสนเทศจงเกยวของกบทกเรองในชวตประจ าวน ดงนนจงควรเรยนรและเขาใจเกยวกบเทคโนโลยดจทล เพอใหรเทาทนและน าไปใชใหเกดประโยชนตอตนเอง สงคม และประเทศตอไป ในปจจบนการพฒนาวทยาศาสตร เทคโนโลย และนวตกรรม ไดกอใหเกดกระแสการพฒนารปแบบใหมอยางตอเนอง ซงจะมการหลอมรวมของศาสตรต างๆ เขาดวยกน ทงนประเทศไทยยงขาด การเตรยมพรอมเขาสยคเศรษฐกจในอนาคต ใหทนตอการเปลยนแปลงของโลกและรองรบการแขงขนในอนาคต โดยยงขาดทงฐานความร ความตระหนก ขอมลขาวสาร บคลากรการวจยโครงสรางพนฐานและปจจยเออ จงจ าเปนตองเรงปรบตวโดยสรางขดความสามารถในการแขงขนของประเทศทมภมคมกน ยดหยน และรองรบกบการเปลยนแปลงทางดานวทยาศาสตร เทคโนโลยและนวตกรรมหลก ทง 4 สาขา ไดแก เทคโนโลยชวภาพ เทคโนโลยวสด เทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร และน าโนเทคโนโลย ทมการวจยและพฒนาดานการวจยพนฐาน การวจยประยกต การวจยเชงทดลองอยางเปนระบบ การเกดนวตกรรมแบบกาวกระโดด (Leapfrog Innovation) ความกาวหนาอยางรวดเรว ของเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร เทคโนโลยชวภาพ เทคโนโลยวสด และน าโนเทคโนโลย สราง ความเปลยนแปลงทงดานเศรษฐกจและสงคมทงในดานโอกาสและอปสรรค ประเทศไทยจ าเปนตองเตรยมพรอมใหทนตอการเปลยนแปลงของยคเศรษฐกจโมเลกล (Molecular Economy) ในอนาคต โดยจะตองมการบรหารจดการองคความรอยางเปนระบบ ทงการวจยและพฒนา รวมถงการประยกตใช วทยาศาสตร เทคโนโลย


และนวตกรรมทเหมาะสมมาผสมผสานรวมกบจดแขงของประเทศไทย เชน การสรางความเช อมโยงกบวฒนธรรมและภมปญญาทองถน เพอสรางคณคาและมลคาเพมใหกบผลตภณฑและบรการ มการบรหารจดการทรพยสนทางปญญาอยางมประสทธภาพ รวมทงการแบงปนผลประโยชนทเปนธรรม ความกาวหนาทางเทคโนโลยมบทบาทส าคญตอการพฒนาเศรษฐกจและสงคม รวมทงตอบสนองตอการด ารงชวตของประชาชนมากยงขน ท งเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร น าโนเทคโนโลย เทคโนโลยชวภาพ และเทคโนโลยเก ยวกบการท างานของสมองและจต ท เปนทงโอกาสหรอภยคกคาม ในการพฒนา อาท การจารกรรมขอมลธรกจหรอขอมลสวนบคคล ประเทศทพฒนาเทคโนโลยไดชาจะกลายเปน ผซอและมผลตภาพต า ไมสามารถแขงขนกบประเทศอนๆ และการเขาถงเทคโนโลยทไมเทาเทยมกนของกลมคนในสงคมจะทาใหเกดความเหลอมล าในการพฒนา จงเปนความทาทายในการเพมขดความสามารถในการแขงขนและลดความเหลอมล า ปจจบนรฐไดใหความส าคญกบโครงขายอนเทอรเนตความเรวสงและบรการสาธารณะพนฐานผานทางสอดจทล และน าดจทลมาใชเพอการพฒนาในดานตางๆ โดยเฉพาะอยางยงดานการเรยนรและการใชดจทลเปนเครองมอในการพฒนาคร หลกสตร และสงเสรมการเรยนรดวยตนเอง มสอการเรยนรตลอดชวตทมเนอหาเหมาะกบสภาพแวดลอมและวถชวตของชาวบานเพอสงเสรมการเรยนรตลอดชวต รวมทงใหความส าคญกบการสงเสรมใหประชาชนทกกลมมชองทางในการเรยนรตลอดชวตรปแบบใหม โดยผานระบบการเรยนรในระบบเปดส าหรบมหาชนทเรยกวา MOOCs (Massive Open Online Courses)

1.5 ดานการเมอง แนวโนมความขดแยงและความรนแรงดานการเมอง การไมยอมรบในความคดเหนทแตกตางกน ความขดแยงในเชงความคดเหนของคนในสงคมมมากขน สงผลใหเกดความไมสงบ ประชาชนมความหวาดระแวงและขาดความปลอดภยในชวตและทรพยสน ประเทศขาดความมนคงและความสงบสข ระบบการศกษาในฐานะกลไกหลกในการพฒนาคณภาพคนของประเทศจงจ าเปนตองปรบเปลยนวธการจดการเรยนการสอนใหประชาชนสามารถคดวเคราะห มเหตมผล เขาใจและยอมรบความคดเหนทแตกตาง จากเหตการณ อนเกยวเนองกบกระแสประชาธปไตยและเหตการณทางการเมองท เกดขน จะเปนบทเรยนส าคญส าหรบรฐ ดงนนผรบผดชอบจดการศกษาทตองใหความส าคญกบการปลกฝงแนวคดประชาธปไตยทถกตองแกเยาวชนผานหลกสตรและกระบวนการเรยนการสอน ในสวนของการกระจายอ านาจใหแกองคกรปกครองสวนทองถนจะกอใหเกดความเขมแขงและการมสวนรวมของประชาชน การใหความส าคญตอการศกษาขององคกรปกครองสวนทองถนจงเปนความส าคญอยางยงไมเชนนนจะสงผลใหเกดการบรหารงานทขาดประสทธภาพ ในสวนของวกฤตการณจงหวดชายแดนภาคใตเปนผลจากการเมองการปกครองทสงผลกระทบโดยตรงตอการศกษา ซ งพบวากลมเยาวชนทกอเหตสวนใหญ เปนนกเรยน นกศกษา และเยาวชน ในสถาบนการศกษาและสถาบนสอนศาสนาทถกปลกฝงและบดเบอนค าสอนศาสนาใหกระท ารนแรง ดงนน หากไมมการแกไขอยางตรงประเดนอาจทวความรนแรงมากยงขนตามสถานการณและววฒนาการการกอการราย


ของโลกทเชอมโยงถงกน ดงนนการศกษาจะตองเขาไปมบทบาททงการเปนผน าในการแกปญหาวกฤตการณดงกลาว

1.6 ดานประชากร ทกประเทศตางใหความส าคญกบการสาธารณสขและการวางแผนครอบครวของทวโลก โดยเฉพาะประเทศพฒนาแลวและก าลงพฒนา ประกอบกบความเจรญกาวหนาทางวทยาศาสตรและการแพทยสงผลใหอตราการเตบโตของประชากรโลกลดลง และเขาสการเปลยนแปลงครงใหญสถานการณสงคมสงวยในประเทศไทย ส านกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาตไดประมาณการสดสวนผสงวยไววา ในป 2558 จะมประชากรอาย 60 ปขนไปถง รอยละ 13.8 ซงถอวาเปนการเขาสสงคมสงวยอยางสมบรณ (ประชากรอาย 60 ปขนไป รอยละ 14) และในป 2563 จะมประชากรอาย 60 ปขนไปเพมขนเปนรอยละ 19.1 หรอเขาใกลสงคมสงวยระดบสงสด นอกจากน ประเทศไทยยงมการลดลงของภาวะเจรญพนธหรอการเกดนอยลง จากขอมลอตราเจรญพนธรวม พบวาจ านวนบตรโดยเฉลยตอสตรหนงคนตลอดชวงวยเจรญพนธไดลดลงเปนล าดบจาก 4.9 คน ในป 2517 เหลอประมาณ 1.6 คนในป 2556 และ 1.3 คน ในป 2576 สงผลใหประชากรวยเดกหรอประชากรวยเรยนมแนวโนมลดลงอยางตอเนอง การเปนสงคมสงวยสงผลใหอตราการพงพงสงขน กลาวคอ วยแรงงานตองแบกรบภาระการดแลผสงวยเพมสงขน ดงนน การพฒนาประเทศจงตองวางแผนและพฒนาทรพยากรมนษย ของประเทศใหมทกษะและสมรรถนะสง และปรบหลกสตรการเรยนการสอนใหบรณาการกบการศกษา และการเรยนรตลอดชวต เพอพรอมรบการพฒนาประเทศอยางตอเนอง อตราการเกดทลดลงสงผลใหจ านวนนกเรยนทอยในวยเรยนมแนวโนมลดลงอยางตอเนองสงผลกระทบตอการจดการศกษา และการบรหารสถานศกษา การวางแผนอตราก าลงคร ผ บรหาร และบคลากรทางการศกษา การจดหลกสตร การจดการเรยนการสอน การวดและประเมนผล การบรหารจดการหองเรยน การจดโครงสรางพนฐาน ตลอดจนการบรหารจดการทรพยากรและการเงนเพอการศกษาทมอยให เกดประสทธภาพสงสด ดงนน จงจ าเปนตองใหความส าคญกบการเรยนรตลอดชวตเพอรองรบสงคมผสงวยตองสงเสรมและจดการเรยนรใหประชากรกลมดงกลาว ใหเกดการเรยนรตลอดชวต และดงศกยภาพของผสงวย มาใชประโยชนใหมากขน ขณะเดยวกนการเคลอนยายประชากรจากสงคมชนบทเขาสเมองทงดานแรงงานและการศกษาหรอการเคลอนยายแรงงานไปท างานยงตางประเทศ ท านองเดยวกบการเคลอนยายของชาวตางชาตเขามา ในประเทศไทยทงทหลบหนเขาเมองและถกกฎหมายและสวนใหญเปนแรงงานขามชาต ลวนแลวแตทรฐจะตองรบผดชอบทงสน ทงดานการแพทย สาธารณสข และการศกษา นอกจากนนการยายถนของพอแมทสวนใหญ มกฝากบตรหลานไวกบปยาตายาย ในทางบวกเดกจะไดรบการปลกฝงเลยงดตามขนบธรรมเนยมประเพณดงเดม แตสวนหนงในทางตรงขามเดกกลมหนงขาดการดแลอยางทวถงอาจเปนเพราะความเจรญของผปกครองทวยหางกนมาอาจตามไมทนเรองความคด สงคม เทคโนโลย ซงเหลาน การศกษาจ าเปนตองเตรยมการและเขาไปเยยวยา รวมทงจดการศกษารปแบบใหมทเขาถงกลมเดกทกประเภททงตางสญชาต กลมเดกทไมไดอยกบบดา


มารดา รวมทงการศกษาส าหรบผยายถนฐานและไมมทะเบยนราษฎร ทงการมงเนนคณภาพ ควบคกบคณธรรม จรยธรรม และวฒนธรรม

1.7 แนวโนมของการศกษาและการเรยนรในในศตวรรษท 21 1) แนวโนมการศกษาไทย 1.1) แนวโนมดานบวก (1) หลกสตรใหมเกดขนจ านวนมาก จากการเปลยนแปลงและการแขงขนในดานเศรษฐกจและอตสาหกรรม ท าใหคนในสงคมตองการเพมความรความสามารถใหทนตอการเปลยนแปลง จงหนมาสนใจศกษาตอในหลกสตรทตอบสนองตอการเปลยนแปลงของเศรษฐกจ ดงนน เพอตอบสนองตอความตองการ ของคนในสงคม สถาบนการศกษาจงมงพฒนาหลกสตรใหม ๆ อาท หลกสตรทบรณาการระหวางสองศาสตร ขนไป เชน ระดบอาชวศกษาหลกสตรเดยวจะมหลายสาขาวชา เรยนชางยนตจะผนวกการตลาดและการบญชเขาไปดวย เปนตน หลกสตรทใหปรญญาบตร 2 ใบ และมการพฒนาหลกสตรใหทนสมยตลอดเวลา หลกสตรนานาชาตมแนวโนมมากขน เนองจากสภาพยคโลกาภวตนทมการเชอมโยงดานการคาและการลงทน ท าใหตลาดแรงงานในอนาคตตองการคนทมความสามารถดานภาษาตางประเทศ สงผลใหความตองการการศกษา ทเปนภาษาสากลมมากขน ทส าคญการเปดเสรทางการศกษา ยงเปนโอกาสใหสถาบนการศกษาจากตางประเทศเขามาจดการศกษาในประเทศไทย และเปดหลกสตรภาษาตางประเทศ เชน ภาษาองกฤษ ภาษาจน ภาษาญปน ฯลฯ ยงมสวนกระตนใหหลกสตรการศกษานานาชาตมแนวโนมไดรบความนยมมากขน แตเนองจากหลกสตรนานาชาตมคาใชจายสง ดงนน การเรยนในหลกสตรนยงคงจ ากดอยในกลมผเรยนทมฐานะด (2) การจดการศกษามความเปนสากลมากขน สงคมยคดจทลทมการเชอมโยงในทกดานรวมกนทวโลก สงผลให เกดการเคลอนยายองคความร กฎกตกา การด าเนนการดานตาง ๆ ทงการคา การลงทน การศกษา เศรษฐกจ สงคม และวฒนธรรม เชอมตอถงกน ประกอบการเปดเสรทางการศกษา สงผลใหเกดการหลงไหลหลกสตรการเรยนการสอน บคลากรดานการสอน หลกสตร จากสถาบนการศกษาตางประเทศเขาสไทย อนมผลท าใหเกดการเปรยบเทยบและผลกดนใหสถาบนการศกษาไทยตองพฒนาการจดการศกษาทมความเปนสากลทเปนทยอมรบ อกทงการเปดเสรทางการคาและการลงทนกบนานาประเทศ ของไทย ไดสงผลใหเกดความตองการการศกษาทมคณภาพทดเทยมในระดบสากล (3) ความเหลอมล าดานโอกาสทางการศกษาลดลง เนองจากสภาพการเรยกรองสทธมนษยชนทเปนกระแสระดบโลกเกดขนควบคกบคลนประชาธปไตยแผขยายวงกวางถงไทย รฐธรรมนญฉบบใหมทสงเสรมการเพมสทธเสรภาพแกประชาชน อกทงสภาพการใชเทคโนโลยสงเสรมการเรยนการสอน ท าใหชองทางการเผยแพรขอมลขาวสารเขาถงคนไดอยางกวางขวาง อยางไรกตาม อาจเปนไดวาความเหลอมล าดานโอกาสทางการศกษาจะลดลงในกลมสถาบนการศกษาของรฐ สวนการจดการศกษาโดยสถาบนการศกษาเอกชน ผเรยนทครอบครวมรายไดนอยอาจเขารบบรการทางการศกษาไดลดลง เนองจากคาเลาเรยนแพง โอกาสรบบรการทางการศกษาทมคณภาพเพมขน เมอเปดเสรทางการศกษา จะกอเกดการแขงขนในการจดการศกษาทงจากสถาบนการศกษาทงในและตางประเทศมากขน หากพจารณาในแงบวก การเปดเสรทางการศกษา เปนการสรางโอกาสใหคนไทยไดรบการศกษาทมคณภาพ เนองดวยสถาบนแตละแหงจะแขงขนดานคณภาพมาก


ขน โดยเฉพาะอยางยงสถาบนอดมศกษา คณภาพการศกษาจะเพมขนคอนขางมาก เนองจากการเปดเสร ทางการศกษา ทเปดโอกาสใหสถาบนอดมศกษาตางชาตเขามาเปดการเรยนการสอน จงเปนแรงกดดน ใหสถาบนอดมศกษาไทยตองพฒนาคณภาพการศกษาใหสงขน 1.2) แนวโนมดานลบ (1) การเพมชองวางดานคณภาพในการจดการศกษา แมวาสภาพการแขงขนทางการศกษาจะเปนแรงผลกดนใหสถาบนการศกษาตางๆ เรงพฒนาคณภาพการจดการเรยนการสอนมากขน แตเนองจากทรพยากรตงตนของแตละสถาบนการศกษามความแตกตางกน ไมวาจะเปนความรความสามารถและปรมาณของบคลากรการศกษา งบประมาณ เงนทน เทคโนโลย สถานท ความมชอเสยง สงผลใหโอกาสพฒนาคณภาพการศกษายอมแตกตางกนดวย โดยเฉพาะสถาบนการศกษาขนาดเลก หรอสถาบนการศกษาทยงไมม ความพรอม/มทรพยากรตงตนไมมาก ยอมไมมศกยภาพเพยงพอในการพฒนาคณภาพมากนก การผลตบณฑตเกนความตองการของตลาด เนองจากความตองการศกษาตอในระดบอดมศกษามสงขน และการพฒนาไปส การเปนมหาวทยาลยในก ากบของรฐทตองหาเลยงตนเอง มอสระในการบรหารและเปดหลกสตรเพอหาผเรยนเขาเรยนใหไดจ านวนมาก สงเหลานจะสงผลกระทบระยะยาวคอ มบณฑตจบเปนจ านวนมากเขาสตลาดแรงงานไมสามารถรองรบไดหมด โดยกลมแรงงานระดบอดมศกษาทไมมคณภาพหรอไมจบจากสาขาทตลาดแรงงานตองการ จะถกผลกสแรงงานนอกระบบ หรอหาทางออกโดยเรยนตอระดบสงขน ซงอาจกอเกดภาวะแรงงานระดบปรญญาโทและเอกไมมคณภาพและลนตลาดตามมาเชนกน การสอนทกษะการคดและทกษะทางอารมณยงไมมคณภาพ สภาพเศรษฐกจทมงแขงขน ท าใหการจดการศกษามงพฒนาทางวชาการเปนส าคญ ในขณะทระบบการศกษาไทยยงไมสามารถพฒนาทกษะการคดของผเรยนไดเทาทควร เนองจากการเรยนการสอน ยงมงสอนใหผเรยนคดตามสงทผสอนปอนความรมากกวาการคดสงใหม ๆ ประกอบกบครผสอนมภาระงานมาก จนสงผลตอการพฒนาบคคลในดานอน เชน การพฒนาเชงสงคม รวมถงการพฒนาทกษะทางอารมณ นอกจากน การใชเทคโนโลยในกจวตรประจ าวนหรอใชในการเรยนการสอนท าใหการปฏสมพนธระหวางครกบศษย ลดลง สงผลใหชองทางการพฒนาทกษะทางอารมณและทกษะทางสงคมของผเรยนลดลงดวย (2) การสอนคณธรรมจรยธรรมยงไมมคณภาพ แนวคดของทนนยมทม งแขงขน ไดแพรกระจายไปทวโลก สงผลใหผคนตางมงแขงขน และพฒนาความรความสามารถ เพอความกาวหนา ในหนาทการงานและมชวตความเปนอยทดขน ประกอบกบสถาบนการศกษาจ านวนมากมงพฒนาความรทางวชาการ และประเมนผลการเรยนทความสามารถทางวชาการ จนอาจละเลยการพฒนาผเรยนใหมคณธรรมจรยธรรม นอกจากน การไมไดมผสอนทรเชยวชาญดานการสอนคณธรรมจรยธรรมโดยตรงหรอมคณภาพ ยอมสงผลตอคณภาพการสอนของวชาคณธรรมจรยธรรมได (3) การสอนภาษาตางประเทศยงไมมคณภาพ ยงกาวสโลกไรพรมแดนมากขนเทาใด ผมความรดานภาษาตางประเทศ เชน ภาษาองกฤษ หรอภาษาจนทผคนสวนใหญในโลกใชตดตอสอสาร เจรจ าตอรอง การคา การศกษา ฯลฯ ยอมมความไดเปรยบ ทงในเรองการตดตอสอสารและความกาวหนาในหนาทการงาน อยางไรกตาม ปญหาทพบคอ การสอนภาษาองกฤษ และภาษาตางประเทศของไทยยงไมมคณภาพเทาทควร เนองจากครผสอนมความสามารถดานภาษาตางประเทศคอนขางต า โดยเฉพาะครผสอนในระดบ


การศกษาขนพนฐาน ครจ านวนมากไมไดจบเอกภาษาองกฤษโดยตรง และมแนวโนมวาในอก 5 ปขางหนา การพฒนาการสอนทกษะภาษาตางประเทศ โดยเฉพาะภาษาองกฤษแมปจจบนจะตนตวมากขน แตยงไมกาวหนาไปมากเทาทควร เพราะทรพยากรดานบคลากรสอนภาษาตางประเทศนขาดแคลนมาก (4) ผลกระทบของโลกไรพรมแดนตอการศกษาไทยมทงดานบวกและดานลบ ซงหลกเลยงไดยาก แตการพฒนาระบบการศกษาไทยใหพรอมตอสภาพไรพรมแดนไดนน จ าเปนตองเตรยมพรอมในเชงรกตงแตวนน โดยรฐควรเนนการบรหารจดการในสวนทไทยไดรบผลกระทบมากทสด โดยพฒนาศกยภาพ ของบคลากรภายในสถาบนการศกษา สนบสนนทนวจยเพอพฒนาการศกษา และสรางเครอขายภาคประชาชนเพอใหเกดความรวมมอในการพฒนาการศกษารองรบโลกไรพรมแดนและสงคมแหงการเรยนร (ทมา http://www.kriengsak.com/node/77) 2) ทกษะของประชากรในศตวรรษท 21 : ทวโลกตงเปาหมายสรางใหไดและไปใหถง ความตองการก าลงคนยค 4.0

ทกษะของประชากรในศตวรรษท 21 : ทวโลกตงเปาหมายสรางใหไดและไปใหถงความตองการก าลงคนยค 4.0 ผลจากการเปลยนแปลงระบบเศรษฐกจ สงคม และสถานการณสงคมสงวยขางตน สงผลใหทกประเทศทวโลกก าหนดทศทางการผลตและพฒนาก าลงคนของประเทศตนใหมทกษะและสมรรถนะระดบสง มความสามารถเฉพาะทางมากขน สวนความตองการก าลงแรงงานทไรฝมอและมทกษะต าจะถกแทนทดวยหนยนตและเทคโนโลยใหม ๆ มากขน

การจดการศกษาในปจจบนจงตองปรบเปลยนใหตอบสนองกบทศทางการผลตและการพฒนาก าลงคนดงกลาว โดยมงเนนการจดการเรยนการสอนเพอใหผเรยนมทกษะในศตวรรษ ท ๒๑ เพอใหไดทงความรและทกษะทจ าเปนตองใชในการด ารงชวต การประกอบอาชพ และการพฒนาเศรษฐกจและสงคมของประเทศทามกลางกระแสแหงการเปลยนแปลง ทกษะส าคญจ าเปนในโลกศตวรรษท ๒๑ ประกอบดวยทกษะทเรยกตามค ายอวา 3Rs + 8Cs 3Rs ประกอบดวย - อานออก (Reading) - เขยนได (WRiting) - คดเลขเปน (ARithmetics) 8Cs ประกอบดวย - ทกษะดานการคดอยางมวจารณญาณ และทกษะในการแกปญหา (Critical Thinking and Problem Solving) - ทกษะดานการสรางสรรค และนวตกรรม (Creativity and Innovation) - ทกษะดานความเขาใจตางวฒนธรรม ตางกระบวนทศน (Cross – cultural Understanding) - ทกษะดานความรวมมอ การท างานเปนทม และภาวะผน า (Collaboration Teamwork and Leadership)


- ทกษะดานการสอสาร สารสนเทศ และรเทาทนสอ (Communications, Information and Media Literacy) - ทกษะดานคอมพวเตอร และเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร (Computing and ICT Literacy) - ทกษะอาชพ และทกษะการเรยนร (Career and Learning Skills) - ความมเมตตา กรณา วนย คณธรรม จรยธรรม (Compassion) 3) การเรยนรในศตวรรษท 21 ประเทศสหรฐอเมรกา มแนวคดเรอง “ทกษะแหงอนาคตใหม : การเรยนรในศตวรรษท 21” ทกษะดงกลาวเกดจากภาคสวนทางการศกษา ประกอบดวย บรษทเอกชนขนาดใหญ องคกรวชาชพระดบประเทศ และส านกงานดานการศกษาของรฐ มความกงวลและเหนความจ าเปนทเยาวชนตองมทกษะส าหรบการออกไปด ารงชวตในโลกแหงศตวรรษท 21 จงรวมตวและกอตงเปนเครอขายองคกรความรวมมอ เพอทกษะการเรยนรในศตวรรษท 21 หรอเรยกยอวา เครอขาย P21 ซงเดกและเยาวชนควรไดเรยนรในความรและทกษะทส าคญสอดแทรกไวในทกวชาหลก ไดแก ความรเรองโลก (Global Awareness) เรอง การเงน เศรษฐกจ ธรกจและการเปนผประกอบการ (Financial, Economic, Business and Entre - preneurial Literacy) เรองการเปนพลเมองทด (Civic Literacy) เรองสขภาพ (Health literacy) และเรองสงแวดลอม (Environmental literacy) ซงทกษะการเรยนรประกอบดวย 3.1) ทกษะการเรยนรและนวตกรรม ไดแก ความคดสรางสรรคและนวตกรรม การคดอยางมวจารณญาณและการแกปญหา และการสอสารและความรวมมอ 3.2) ทกษะสารสนเทศ สอและเทคโนโลย ไดแก ทกษะสารสนเทศ ทกษะดานสอ และทกษะดานเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร 3.3) ทกษะชวตและอาชพ ไดแก ความยดหยนและความสามารถในการปรบตว และการรเรมและก ากบดแลตนเองได 3.4) ทกษะดานสงคมและทกษะขามวฒนธรรม การมผลงานและความรบผดชอบทตรวจสอบได และการมภาวะผน าและความรบผดชอบ ดงนน ภาคการศกษาจงตองพฒนาระบบการศกษาและการบรหารจดการใหสอดคลองเชอมโยงกบสภาพความเปลยนแปลงของสงคมในอนาคต ทงสงคมแหงการแขงขนทตองใชความร เทคโนโลยและนวตกรรมเปนฐาน สงคมพอเพยงเพอสรางภมคมกนและสงคมสทธมนษยชน เปนสทธทเดกทกคนตองไดรบสทธพนฐานเสมอกน ไมวาจะเดกไทยหรอตางชาต รวมถงสทธในการใชภาษาทงภาษาไทยและภาษาถน นอกจากนน การบรหารจดการศกษาตองค านงถงในเรองของการปรบเปลยนโครงสรางประชากรทจะมผสงอายเพมมากขน เดกลดลง การอพยพถนและเสรมสรางใหเดกและเยาวชนมจตส านก คณธรรม จรยธรรม มทกษะการเรยนรนวตกรรม ทกษะสารสนเทศ สอและเทคโนโลย ตลอดจนทกษะชวตและอาชพ


1.8 ทศทางการพฒนาประเทศตามยทธศาสตรชาตระยะ 20 ป (พ.ศ. 2560 – 2579) 1) วสยทศน “ประเทศไทยมความมนคง มงคง ยงยน เปนประเทศพฒนาแลว ดวยการพฒนาตามหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง” 2)วตถประสงค (1) เพอสรางความปรองดองสมานฉนท (2) เพอเพม กระจายโอกาส และคณภาพการใหบรการของรฐอยางทวถง เทาเทยม เปนธรรม (3) เพอลดตนทนใหภาคการผลตและการบรการ (4) เพอเพมมลคาสนคาเกษตร อตสาหกรรม และบรการดวยนวตกรรม 3) ยทธศาสตรตามยทธศาสตรชาตระยะ 20 ป (พ.ศ.2560 – 2579) (1) ยทธศาสตรดานความมนคง มเปาหมายทงในการสรางเสถยรภาพภายในประเทศและชวยลดและปองกนภยคกคามจากภายนอก รวมทงสรางความเชอมนในกลมประเทศอาเซยนและประชาคมโลกทมตอประเทศไทย กรอบแนวทางทตองใหความส าคญ ประกอบดวย (1.1) การเสรมสรางความมนคงของสถาบนหลกและการปกครองระบอบประชาธปไตยอนมพระมหากษตรยทรงเปนประมข (1.2) การรกษาความมนคงภายในและความสงบเรยบรอยภายใน ตลอดจนการบรหารจดการความมนคงชายแดนและชายฝงทะเล (1.3) การพฒนาระบบ กลไก มาตรการ และความรวมมอระหวางประเทศทกระดบ และรกษาดลยภาพความสมพนธกบประเทศมหาอ านาจ เพอปองกนและแกไขปญหาความมนคงรปแบบใหม (1.4) การพฒนาเสรมสรางศกยภาพการผนกกาลงปองกนประเทศ การรกษาความสงบเรยบรอยภายในประเทศ สรางความรวมมอกบประเทศเพอนบานและมตรประเทศ (2) ยทธศาสตรดานการสรางความสามารถในการแขงขน เพอใหประเทศไทยสามารถพฒนาไปสการเปนประเทศพฒนาแลว ซงจ าเปนตองยกระดบผลตภาพการผลตและการใชนวตกรรมในการเพมความสามารถในการแขงขนและการพฒนาอยางยงยนทงในสาขาอตสาหกรรม เกษตรและบรการ การสรางความมนคงและปลอดภยดานอาหาร การเพมขดความสามารถทางการคาและการเปนผประกอบการ รวมทง การพฒนาฐานเศรษฐกจแหงอนาคต กรอบแนวทางทตองใหความส าคญ ประกอบดวย (2.1) การพฒนาภาคการผลตและบรการ บนฐานของการพฒนานวตกรรมและมความเปนมตรตอสงแวดลอม โดยมการใชดจทลและการคาทเขมขนเพอสรางมลคาเพมและขยายกจกรรม การผลตและบรการ โดยมงสความเปนเลศในระดบโลกและในระดบภมภาคในอตสาหกรรมหลายสาขา และในภาคบรการ ทหลากหลายตามรปแบบการด าเนนชวตและการด าเนนธรกจทเปลยนไป รวมทงเปนแหลงอาหารคณภาพ สะอาดและปลอดภยของโลก 2.1.1) ภาคเกษตร โดยเสรมสรางฐานการผลตให เขมแข งและย งยน เพมขดความสามารถในการแขงขนของภาคเกษตร สงเสรมเกษตรกรรายยอยใหปรบไปสการท าการเกษตรยงยนท


เปนมตรกบสงแวดลอมและรวมกลมเกษตรกรในการพฒนาอาชพทเขมแขง และการพฒนาสนคาเกษตรทมศกยภาพและอาหารคณภาพ สะอาด และปลอดภย 2.1.2) ภาคอตสาหกรรม โดยพฒนาอตสาหกรรมศกยภาพ ยกระดบการพฒนาอตสาหกรรมปจจบนทมศกยภาพสง และพฒนาอตสาหกรรมอนาคตทมศกยภาพ โดยการใชดจทลและการคามาเพมมลคาและยกระดบหวงโซมลคาในระดบสงขน 2.1.3) ภาคบรการ โดยขยายฐานการบรการใหมความหลากหลาย มความเปนเลศและเปนมตรตอสงแวดลอม โดยการยกระดบบรการทเปนฐานรายไดเดม เชน การทองเทยว และพฒนาใหประเทศไทยเปนศนยกลางการใหบรการสขภาพ ธรกจบรการดานการเงน และธรกจบรการทมศกยภาพอน ๆ เปนตน (2.2) การพฒนาผประกอบการและเศรษฐกจชมชน พฒนาทกษะผประกอบการ ยกระดบผลตภาพแรงงานและพฒนาวสาหกจขนาดกลางและขนาดยอม (SMEs) สสากล และพฒนาวสาหกจชมชนและสถาบนเกษตรกร (2.3) การพฒนาพนทเศรษฐกจพเศษและเมอง พฒนาเขตเศรษฐกจพเศษชายแดน และพฒนาระบบเมองศนยกลางความเจรญ จดระบบผงเมองทมประสทธภาพและมสวนรวม มการจดการสงแวดลอมเมอง และโครงสรางพนฐานทางสงคมและเศรษฐกจทสอดคลองกบศกยภาพ (3) ยทธศาสตรการพฒนาและเสรมสรางศกยภาพคน เพอพฒนาคนและสงคมไทยใหเปนรากฐานทแขงแกรงของประเทศ มความพรอมทางกาย ใจ สตปญญา มความเปนสากล มทกษะการคดวเคราะหอยางมเหตผล มระเบยบวนย เคารพกฎหมาย มคณธรรม จรยธรรม รคณคาความเปนไทย มครอบครวทมนคง กรอบแนวทางทตองใหความส าคญ ประกอบดวย (3.1) การพฒนาศกยภาพคนตลอดชวงชวตใหสนบสนนการเจรญเตบโตของประเทศ (3.2) การยกระดบคณภาพการศกษาและการเรยนรใหมคณภาพ เทาเทยม และทวถง (3.3) การปลกฝงระเบยบวนย คณธรรม จรยธรรม คานยมทพงประสงค (3.4) การสรางเสรมใหคนมสขภาวะทด (3.5) การสรางความอยดมสขของครอบครวไทย เสรมสรางบทบาทของสถาบนครอบครว ในการบมเพาะจตใจใหเขมแขง (4) ยทธศาสตรดานการสรางโอกาส ความเสมอภาคและเทาเทยมกนทางสงคม เพอเรงกระจายโอกาสการพฒนาและสรางความมนคงใหทวถง ลดความเหลอมล าไปสสงคมทเสมอภาคและเปนธรรม กรอบแนวทางทตองใหความส าคญ ประกอบดวย (4.1) การสรางความมนคงและการลดความเหลอมล าทางดานเศรษฐกจและสงคม (4.2) การสรางสภาพแวดลอมและนวตกรรมทเออตอการด ารงชวตในสงคมสงวย (4.3) การสรางความเขมแขงของสถาบนทางสงคม ทนทางวฒนธรรมและความเขมแขงของชมชน (5) ยทธศาสตรดานการสรางการเตบโตบนคณภาพชวตทเปนมตรตอสงแวดลอม เพอเรงอนรกษฟนฟและสรางความมนคงของฐานทรพยากรธรรมชาต และมความมนคงดานน า รวมทงมความสามารถ


ในการปองกนผลกระทบและปรบตวตอการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศและภยพบตทางธรรมชาต และพฒนามงสการเปนสงคม สเขยว กรอบแนวทางทตองใหความส าคญ ประกอบดวย (5.1) การจดระบบอนรกษ ฟนฟและปองกนการท าลายทรพยากรธรรมชาต (5.2) การพฒนาและใชพลงงานทเปนมตรกบสงแวดลอม (5.3) การรวมลดปญหาโลกรอนและปรบตวใหพรอมกบการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศ (6) ยทธศาสตรดานการปรบสมดลและพฒนาระบบการบรหารจดการภาครฐ เพอใหหนวยงานภาครฐมขนาดทเหมาะสมกบบทบาทภารกจ มสมรรถนะสง มประสทธภาพและประสทธผล กระจายบทบาทภารกจไปสทองถนอยางเหมาะสม มธรรมาภบาล กรอบแนวทางทตองใหความส าคญประกอบดวย (6.1) การปรบปรงโครงสราง บทบาท ภารกจของหนวยงานภาครฐ ใหมขนาดทเหมาะสม (6.2) การวางระบบบรหารราชการแบบบรณาการ (6.3) การพฒนาระบบบรหารจดการก าลงคนและพฒนาบคลากรภาครฐ (6.4) การตอตานการทจรตและประพฤตมชอบ (6.5) การปรบปรงกฎหมายและระเบยบตาง ๆ ใหทนสมย เปนธรรมและเปนสากล (6.6) พฒนาระบบการใหบรการประชาชนของหนวยงานภาครฐ (6.7) ปรบปรงการบรหารจดการรายไดและรายจายของภาครฐ

1.9 ทศทางการพฒนาประเทศตามแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท 12 1) ยทธศาสตรการเสรมสรางและพฒนาศกยภาพทนมนษย ทนมนษยของประเทศไทยยงมปญหาในดานคณภาพคนในแตละชวงวย โดยผล ลพธ ทางการศกษาของเดกวยเรยนคอนขางต า การพฒนาความรและทกษะของแรงงานไมตรงกบตลาดงาน ในขณะทคนไทยจ านวนไมนอยยงไมสามารถคดกรอง และเลอกรบวฒนธรรมไดอยางเหมาะสม ซงสงผลตอวกฤตคานยม ทศนคต และพฤตกรรมในการด าเนนชวต การพฒนาในระยะตอไป จงตองใหความส าคญกบการวางรากฐาน การพฒนาคนใหมความสมบรณ เพอใหคนไทยมทศนคต และพฤตกรรมตามบรรทดฐานทดของสงคม ไดรบการศกษาทมคณภาพสงตามมาตรฐานสากล และสามารถเรยนรดวยตนเองอย างตอเนอง มสขภาวะทดขน คนทกชวงวยมทกษะ ความร และความสามารถเพมขน รวมทงสถาบนทางสงคมมความเขมแขงและมสวนรวมในการพฒนาประเทศเพมขน 2) ยทธศาสตรการสรางความเปนธรรมและลดความเหลอมล าในสงคม การพฒนาในชวงทผานมาท าใหสงคมไทยกาวหนาไปหลายดาน แตการแกปญหาความเหลอมล าและสรางความเปนธรรม ในสงคมไทยมความคบหนาชา ทงเรองความแตกตางของรายไดระหวางกลมประชากร ความแตกตางของคณภาพการบรการภาครฐ รวมทงขอจ ากดในการเขาถงกระบวนการยตธรรมและเทคโนโลยของกลมผดอยโอกาสและกลมทอยในพนทหางไกล ดงนน การพฒนาในระยะตอไป จงจ าเปนตองมงลดปญหาความเหลอมล าดานรายไดของกลมคนทมฐานะทางเศรษฐกจสงคมทแตกตางกน แกไขปญหาความยากจน เพมโอกาสการเขาถงบรการพนฐานทางสงคมของภาครฐ รวมทงเพมศกยภาพชมชนและเศรษฐกจฐานรากใหม ความเขมแขงเพอใหชมชนพงพาตนเองและไดรบสวนแบงผลประโยชนทางเศรษฐกจมากขน


3) ยทธศาสตรการสรางความเขมแขงทางเศรษฐกจ และแขงขนไดอยางยงยน เศรษฐกจไทยขยายตวต ากวาศกยภาพอยางตอเนองเปนเวลาหลายป ทงจากผลกระทบ ของเศรษฐกจโลกซบเซา และขอจ ากดภายในประเทศเองท เปน อปสรรคตอการเพ มผลตภาพและ ขดความสามารถในการแขงขน รวมทงฐานเศรษฐกจภายในประเทศขยายตวชา 4) ยทธศาสตรการเตบโตทเปนมตรกบสงแวดลอมเพอการพฒนาทยงยน ปจจบนสภาพ ทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมก าลงเปนจดออนส าคญตอการรกษาฐานการผลตและการใหบรการ รวมทงการด ารงชวตของคนไทย ซงปญหาดงกลาวเกดจากการลดลงของพนทป าไม ทรพยากรดนเสอมโทรม ความหลากหลายทางชวภาพถกคกคาม ความเสยงในการขาดแคลนทรพยากรน า ในอนาคต ปญหาสงแวดลอมเพมสงขนตามการขยายตวของเศรษฐกจและชมชนเมอง การเปลยนแปลงสภาพภมอากาศและภยพบตทางธรรมชาตมความผนผวนและรนแรงมากขน และขอตกลงระหวางประเทศเกยวกบการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศทวความเขมขน ซงจะสงผลตอแนวทางการพฒนาประเทศในอนาคต 5) ยทธศาสตรการเสรมสรางความมนคงแหงชาตเพอการพฒนาประเทศสความมงคงและยงยน กระแสโลกาภวตนและความกาวหนาทางเทคโนโลยในปจจบน มแนวโนมสงผลกระทบตอ ความมนคงและเสถยรภาพของประเทศไทยในหลายมต ทงภยคกคามภายนอก ในเรองการขยายอทธพล และการเพมบทบาทของประเทศมหาอ านาจในภมภาคตางๆ ของโลก อาชญากรรมขามชาตและการกอการราย และภยคกคามภายในประเทศ ไดแก ความเหนตางทางความคดและอดมการณ ของคนในชาต การสรางสถานการณในจงหวดชายแดนภาคใต และการคกคามทางเศรษฐกจโดยอาชญากรรมคอมพวเตอร 6) ยทธศาสตรการบรหารจดการในภาครฐ การปองกนการทจรตประพฤตมชอบ และธรรมาภบาลในสงคมไทย ระบบการบรหารจดการในภาครฐทขาดประสทธภาพเปนอปสรรคทส าคญตอการพฒนาประเทศมาอยางตอเนอง ทงการใหบรการประชาชนยงไมไดมาตรฐานสากล การบงคบใชกฎหมายทขาด ประสทธภาพ การบรหารจดการและการใหบรการของทองถนขาดความโปรงใส ระบบและกระบวนการ ยตธรรมไมสามารถอ านวยความยตธรรมไดอยางเสมอภาคและเปนธรรม รวมทงการทจรตประพฤตมชอบ ในสงคมไทย 7) ยทธศาสตรการพฒนาโครงสรางพนฐานและระบบโลจสตกส ทผานมาการพฒนาโครงสรางพนฐานและระบบโลจสตกสของประเทศประสบปญหาดาน ความตอเนองในการด าเนนการและปญหาเชงปรมาณคณภาพและการบรหารจดการการใหบรการทสอดคลองกบมาตรฐานสากล ท าใหมขอจ ากดในการสนบสนนการพฒนาประเทศใหมประสทธภาพ 8) ยทธศาสตรการพฒนาวทยาศาสตร เทคโนโลย วจย และนวตกรรม การพฒนาเศรษฐกจของประเทศไทย ในชวงระยะเวลาทผานมาอาศยการเพมประสทธภาพจากปจจยความไดเปรยบดานแรงงาน ทรพยากรธรรมชาต และการน าเขาเทคโนโลยส าเรจรปจากตางประเทศมากกวาการสะสมองคความรเพอพฒนาเทคโนโลยของตนเอง ท าใหสวนแบงผลประโยชนทางดานเทคโนโลยซงมมลคาเพมสงตกอยกบประเทศผเปน


เจาของเทคโนโลย อกทงการลงทนดานการวจยและพฒนายงไมเพยงพอทจะข บเคลอนประเทศสสงคมนวตกรรม 9) ยทธศาสตรการพฒนาภาค เมองและพนทเศรษฐกจ ในชวงแผนพฒนาฯ ฉบบท 12 ประเทศไทยตองใชประโยชนจากศกยภาพและภมสงคมเฉพาะของพนท และการด าเนนยทธศาสตรเชงรกเพอเสรมจดเดนในระดบภาคและจงหวดในการเปนฐานการผลต และบรการทส าคญ ประกอบกบการขยายตวของประชากรในเขตเมองจะเปนโอกาสในการกระจายความเจรญและยกระดบรายไดของประชาชนโดยการพฒนาเมองใหเปนเมองนาอยและมศกยภาพในการรองรบการคา การลงทน รวมทงลดแรงกดดนจากการกระจกตวของการพฒนาในกรงเทพฯและภาคกลางไปสภมภาค นอกจากน การเปนสวนหนงของประชาคมเศรษฐกจอาเซยนยงสรางโอกาสในการเปดพนทเศรษฐกจใหมบรเวณชายแดนเชอมโยงการคาการลงทนในภมภาคของไทยกบประเทศเพอนบานอกดวย 10) ยทธศาสตรความรวมมอระหวางประเทศเพอการพฒนา การพฒนาความรวมมอระหวางประเทศของไทยในชวงแผนพฒนาฯ ฉบบท 12 ยดหลกคดเสร เปดเสร และเปดโอกาส โดยมงเนนการพฒนาและขยายความรวมมอทงดานเศรษฐกจ สงคม ความมนคง และอนๆ กบมตรประเทศและเปนการขบเคลอนตอเนองจากการด าเนนการภายใตแผนพฒนาฯ ฉบบท 11 โดยก าหนดเปนแนวทางการด าเนนนโยบายการคาและการลงทนทเสรเปดกวาง และเปนธรรม ด าเนนยทธศาสตรเชงรกในการแสวงหาตลาดใหมๆ สงเสรมใหผประกอบการไทยไปลงทนในตางประเทศ และสงเสรมความรวมมอเพอการพฒนากบประเทศในอนภมภาคและภมภาครวมทงประเทศนอกภมภาค

1.10 ทศทางการศกษาตามแผนการศกษาแหงชาต พ.ศ. 2560 – 2579 1) วสยทศน “คนไทยทกคนไดรบการศกษาและเรยนรตลอดชวตอยางมคณภาพ ด ารงชวตอยางเปนสข สอดคลองกบหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง และการเปลยนแปลงของโลกศตวรรษท 21” 2) ยทธศาสตรตามแผนการศกษาแหงชาต พ.ศ.2560 – 2579 2.1) การจดการศกษาเพอความมนคงของสงคมและประเทศชาต (1) เปาหมาย (1.1) คนทกชวงวยมความรกในสถาบนหลกของชาต และยดมนการปกครองระบอบประชาธปไตยอนมพระมหากษตรยทรงเปนประมข มตวชวดทส าคญ เชน การจดกจกรรมของสถานศกษา ทสงเสรมการเรยนรทสะทอนความรกและการธ ารงรกษาสถาบนหลกของชาต และการยดมนในการปกครองระบอบประชาธปไตยอนมพระมหากษตรยทรงเปนประมข การจดการเรยนการสอน/กจกรรมเพอเสรมสรางความเปนพลเมอง (Civic Education) และสงเสรมการอยรวมกนในสงคมพหวฒนธรรม เปนตน (1.2) คนทกชวงวยในเขตพฒนาพเศษเฉพาะกจจงหวดชายแดนภาคใตและพนทพเศษไดรบการศกษาและเรยนรอยางมคณภาพ มตวชวดทส าคญ เชน นกเรยนในเขตพฒนาพเศษ เฉพาะกจจงหวดชายแดนภาคใตและพนทพเศษมคะแนนผลการทดสอบทางการศกษาระดบชาตขนพนฐาน (O-NET) แตละวชาผานเกณฑคะแนนรอยละ 50 ขนไปเพมขน สถานศกษาจดการศกษาส าหรบกลมชนตางเชอชาต ศาสนา ภาษา


และวฒนธรรม กลมชนชายขอบ และแรงงานตางดาวเพมขน และสถานศกษาในพนทพเศษทจดอยในมาตรการจงใจ มระบบเงนเดอน คาตอบแทนทสงกวาระบบปกตเพมขน เปนตน (1.3) คนทกชวงวยไดรบการศกษา การดแลและปองกนจากภยคกคามในชวตรปแบบใหม มตวชวดทส าคญ เชน สถานศกษาทจดกระบวนการเรยนรและปลกฝงแนวทางการจดการความขดแยงโดยแนวทางสนตวธเพมขน มการจดการเรยนการสอน/กจกรรม เพอเสรมสรางความรความเขาใจทถกตองเกยวกบภยคกคามในรปแบบใหมเพมขนมระบบ กลไก และมาตรการทเขมแขงในการปองกนและแกปญหาภยคกคามในรปแบบใหม เปนตน (2) แนวทางการพฒนา พฒนาการจดการศกษาเพอเสรมสรางความมนคงของสถาบนหลกของชาต และการปกครองระบอบประชาธปไตยอนมพระมหากษตรยทรงเปนประมข ยกระดบคณภาพและสงเสรมโอกาสในการเขาถงการศกษาในเขตพฒนาพเศษเฉพาะกจจงหวดชายแดนภาคใตและพนทพเศษ ทงทเปนพนทสง พนทตามแนวตะเขบชายแดน และพนทเกาะแกงชายฝงทะเลทงกลมชนตางเชอชาต ศาสนา และวฒนธรรม กลมชนชายขอบ และแรงงานตางดาว พฒนาการจดการศกษาเพอการจดระบบการดแลและปองกนภยคกคามในรปแบบใหม อาท อาชญากรรมและความรนแรงในรปแบบตางๆ ยาเสพตด ภยพบตจากธรรมชาต ภยจากโรคอบตใหม ภยจากไซเบอร เปนตน และมแผนงานและโครงการส าคญ เชน โครงการยกระดบคณภาพการศกษาในเขตพฒนาพเศษเฉพาะกจจงหวดชายแดนภาคใตและพนทพเศษ เปนตน 2.2) การผลตและพฒนาก าลงคน การวจย และนวตกรรม เพอสรางขดความสามารถในการแขงขนของประเทศ (1) เปาหมาย (1.1) ก าลงคนมทกษะทส าคญจ าเปน และมสมรรถนะตรงตามความตองการของตลาดงานและการพฒนาเศรษฐกจและสงคมของประเทศ มตวชวดทส าคญ เชน มฐานขอมลความตองการก าลงคน(Demand) จ าแนกตามกลมอตสาหกรรมอยางครบถวน สดสวนผเรยนอาชวศกษาสงขนเมอเทยบกบผเรยนสามญศกษา และสดสวนผเรยนวทยาศาสตรสขภาพ วทยาศาสตร และเทคโนโลยสงขนเมอเทยบกบผเรยนสงคมศาสตรก าลงแรงงานในสาขาอาชพตาง ๆ ทไดรบการยกระดบคณวฒวชาชพเพมขน เปนตน (1.2) สถาบนการศกษาและหนวยงานทจดการศกษาผลตบณฑตทมความเชยวชาญและเปนเลศเฉพาะดาน มตวชวดทส าคญ เชน สดสวนการผลตก าลงคนระดบกลางและระดบสงจ าแนกตามระดบ/ประเภทการศกษาในสาขาวชาทสอดคลองกบความตองการของตลาดงานและการพฒนาประเทศเพมขน รอยละของสถาบนการศกษาจดการศกษารปแบบทวภาค/สหกจศกษา/หลกสตรโรงเรยนในโรงงาน ตามมาตรฐานทก าหนดเพมขน ภาคเครอขายความรวมมอระหวางรฐเอกชน สถานประกอบการ สมาคมวชาชพและหนวยงานทจดการศกษาเพมขน เปนตน (1.3) การวจยและพฒนาเพอสรางองคความร และนวตกรรมทสรางผลผลต และมลคาเพมทางเศรษฐกจ มตวชวดทส าคญ เชน สดสวนเงนลงทนวจย และพฒนาของภาคเอกชน เมอเทยบกบภาครฐเพมขน สดสวนคาใชจายการลงทนเพอการวจยและพฒนาเมอเทยบกบผลตภณฑมวลรวมภายในประเทศ (GDP)


ของประเทศเพมขน โครงการ/งานวจยเพอสรางองคความร/นวตกรรมทน าไปใชประโยชนในการพฒนาประเทศเพมขน บคลากรดานการวจยและพฒนาตอประชากร 10,000 คนเพมขน นวตกรรม/สงประดษฐท ได จดสทธบตรและทรพยสนทางปญญาเพมขน และผลงานวจยทไดรบการตพมพในระดบนานาชาตเพมขน เปนตนโดยไดก าหนดแนวทางการพฒนา คอ ผลตและพฒนาก าลงคนใหมสมรรถนะในสาขาทตรงตามความตองการ ของตลาดงานและการพฒนาเศรษฐกจและสงคมของประเทศ สงเสรมการผลตและพฒนาก าลงคนทมความเชยวชาญและเปนเลศเฉพาะดาน สงเสรมการวจยและพฒนาเพอสรางองคความร และนวตกรรมทสรางผลผลตและมลคาเพมทางเศรษฐกจ และมแผนงานและโครงการส าคญเชนโครงการจดท าแผนผลตและพฒนาก าลงคน ใหตรงกบความตองการของตลาดงานในกลมอตสาหกรรมเปาหมาย เปนตน 2.3 การพฒนาศกยภาพคนทกชวงวย และการสรางสงคมแหงการเรยนร (1) เปาหมาย (1.1) ผเรยนมทกษะและคณลกษณะพนฐานของพลเมองไทย ทกษะ และคณลกษณะ ทจ าเปนในศตวรรษท 21 มตวชวดทส าคญ เชน ผเรยนทมคณลกษณะและทกษะการเรยนรในศตวรรษท 21 เพมขนผเรยนทกระดบการศกษามพฤตกรรมทแสดงออกถงความมวนย และมจตสาธารณะเพมขน สถานศกษาระดบมธยมศกษาตอนตนหรอเทยบเทาขนไปทจดกจกรรมสะทอนการสรางวนย จตสาธารณะ และคณลกษณะ ทพงประสงคเพมขน เปนตน (1.2) คนทกชวงวยมทกษะ ความรความสามารถ และสมรรถนะตามมาตรฐานการศกษาและมาตรฐานวชาชพ และพฒนาคณภาพชวตไดตามศกยภาพมตวชวดทส าคญ เชน นกเรยนมคะแนน ผลการทดสอบทางการศกษาระดบชาตขนพนฐาน (O-NET) แตละวชาผานเกณฑคะแนนรอยละ 50 ขนไป ผสงวยทไดรบบรการการศกษาเพอพฒนาทกษะอาชพและทกษะชวตเพมขนและมสาขาและวชาชพทเปดโอกาส ใหผสงวยไดรบการสงเสรมใหท างานและถายทอดความร/ประสบการณเพมขน เปนตน (1.3) สถานศกษาทกระดบการศกษาสามารถจดกจกรรม/กระบวนการเรยนรตามหลกสตรอยางมคณภาพและมาตรฐาน มตวชวดทส าคญสถานศกษาในระดบการศกษาขนพนฐานทจดการศกษาตามหลกสตรทม งพฒนาผ เรยนใหมคณลกษณะและทกษะการเรยนร ในศตวรรษท 21 เพมขนและสถาบนการศกษาในระดบอาชวศกษาและอดมศกษาทจดการศกษาตามหลกสตรทมงพฒนาผเรยนใหมสมรรถนะทสอดคลองกบยทธศาสตรประเทศไทย 4.0 เพมขน เปนตน (1.4) แหลงเรยนร สอ ต าราเรยน นวตกรรม และสอการเรยนร มคณภาพและมาตรฐาน รวมทงประชาชนสามารถเขาถงไดโดยไมจ ากดเวลาและสถานท มตวชวดทส าคญ เชน แหลงเรยนรทไดรบ การพฒนาใหสามารถจดการศกษา/จดกจกรรมการเรยนรตลอดชวตทมคณภาพเพมขน สอสารมวลชนทเผยแพรหรอจดรายการเพอการศกษาเพมขน สอ ต าราเรยนและสอการเรยนรทผานการรบรองมาตรฐานคณภาพ จากหนวยงานทรบผดชอบ และไดรบการพฒนาโดยการมสวนรวมจากภาครฐและเอกชนเพมขน เปนตน (1.5) ระบบและกลไกการวดการตดตามและประเมนผลมประสทธภาพ มตวชวดทส าคญ เชน มระบบและกลไกการทดสอบการวดและประเมนความรทกษะและสมรรถนะของผเรยนทกระดบการศกษา


และทกกลมเปาหมายทมประสทธภาพ มระบบตดตามประชากรวยเรยนทขาดโอกาสหรอไมไดรบการศกษาและผเรยนทมแนวโนมจะออกกลางคน เปนตน (1.6) ระบบการผลตคร อาจารย และบคลากรทางการศกษา ไดมาตรฐานระดบสากลมตวชวดทส าคญ เชน มฐานขอมลความตองการใชคร แผนการผลตครอาจารยและบคลากรทางการศกษาในระยะ10 ป (พ.ศ.2560 - 2569) จ าแนกตามสาขาวชา ขนาดสถานศกษา และจงหวด สดสวนของการบรรจครทมาจากการผลตครในระบบปดเพมขน มหลกเกณฑและเงอนไขทเออใหผส าเรจการศกษาจากสาขาวชาอนและพฒนาเพมเตมเพอเขาสวชาชพคร เปนตน (1.7) คร อาจารย และบคลากรทางการศกษา ไดรบการพฒนาสมรรถนะตามมาตรฐานมตวชวดทส าคญ เชน ครอาจารยและบคลากรทางการศกษาทกระดบและประเภท การศกษาไดรบการพฒนา ตามมาตรฐานวชาชพ และสามารถปฏบตงานไดอยางมประสทธภาพ รวมทงไดรบการพฒนาใหสอดคลอง กบความตองการและยทธศาสตรของหนวยงานเพมขน และระดบความพงพอใจของครอาจารยและบคลากรทางการศกษาทมตอการพฒนา และการใชประโยชนจากการพฒนาเพมขน เปนตน โดยไดก าหนดแนวทาง การพฒนา คอ สงเสรมและพฒนาแหลงเรยนร สอ ต าราเรยน และสอการเรยนรตางๆ ใหมคณภาพมาตรฐานและประชาชนสามารถเขาถงแหลงเรยนรไดโดยไมจ ากดเวลา และสถานทสรางเสรมและปรบเปลยนคานยมของคนไทยใหมวนย จตสาธารณะ และพฤตกรรมทพงประสงค และพฒนาระบบและกลไกการตดตามการวด และประเมนผลผเรยนใหมประสทธภาพ และมแผนงานและโครงการทส าคญ เชน โครงการผลตครเพอพฒนาทองถน เปนตน 2.4) การสรางโอกาส ความเสมอภาค และความเทาเทยมทางการศกษา (1) เปาหมาย (1.1) ผเรยนทกคนไดรบโอกาสและความเสมอภาคในการเขาถงการศกษาทม คณภาพ มตวชวดทส าคญ เชน ดชนความเสมอภาคของอตราการเขาเรยนระดบการศกษาขนพนฐานตามฐานะ ทางเศรษฐกจและพนทลดลง ความแตกตางระหวางคะแนนเฉลยผลการทดสอบทางการศกษาระดบชาต ขนพนฐาน (O-NET) ของนกเรยนระหวางพนท/ภาคการศกษาในวชาคณตศาสตรและภาษาองกฤษลดลง เปนตน (1.2) การเพมโอกาสทางการศกษาผานเทคโนโลยดจทลเพอการศกษาส าหรบคนทกชวงวย มตวชวดทส าคญ เชน มระบบเครอขายเทคโนโลยดจทลเพอการศกษาททนสมยสนองตอบความตองการ ของผเรยนและผใชบรการอยางทวถง มประสทธภาพ และสถานศกษาทกแหงมอนเทอรเนตความเรวสงและมคณภาพ เปนตน (1.3) ระบบขอมลรายบคคลและสารสนเทศทางการศกษาทครอบคลมถกตองเปนปจจบนเพอการวางแผนการบรหารจดการศกษาการตดตามประเมน และรายงานมตวชวดทส าคญ เชน มระบบฐานขอมลรายบคคลทอางองจากเลขทบตรประจ าตวประชาชน 13 หลก ทสามารถเชอมโยงและแลกเปลยนฐานขอมลรวมทงใชประโยชนรวมกนระหวางกระทรวงศกษาธการและหนวยงานอนดานสาธารณสข สงคม สารสนเทศแรงงานและการศกษา มระบบสารสนเทศดานการศกษาและดานอนทเกยวของท เปนระบบเดยวกนทงประเทศครอบคลมถกตอง และเปนปจจบนสามารถอางองได เปนตน


(2) แนวทางการพฒนา เพมโอกาสและความเสมอภาคในการเขาถงการศกษาทมคณภาพพฒนาระบบเทคโนโลยดจทลเพอการศกษาส าหรบคนทกชวงวย พฒนาฐานขอมลดานการศกษาทมมาตรฐานเชอมโยงและเขาถงได และมแผนงาน โครงการส าคญ เชน โครงการจดท าฐานขอมลรายบคคลทกชวงวยทงดานสาธารณสขและการศกษา เปนตน 2.5) การจดการศกษาเพอสรางเสรมคณภาพชวตทเปนมตรกบสงแวดลอม (1) เปาหมาย (1.1) คนทกชวงวยมจตส านกรกษสงแวดลอม มคณธรรมจรยธรรม และน าแนวคดตามหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงสการปฏบต มตวชวดทส าคญ เชน คร/ บคลากรทางการศกษาไดรบการอบรมพฒนาในเรองการสรางเสรมคณภาพชวตทเปนมตรกบสงแวดลอมเพมขน ผเรยนทกระดบการศกษามพฤตกรรมทแสดงออกถงความตระหนกในความส าคญของการด ารงชวตทเปนมตรกบสงแวดลอม มคณธรรมจรยธรรม และการประยกตใชหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงในการด าเนนชวตเพมขน (1.2) หลกสตรแหลงเรยนร และสอการเรยนรทส งเสรมคณภาพชวตท เปนมตรกบสงแวดลอม คณธรรมจรยธรรม และการน าแนวคดตามหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงสการปฏบต มตวชวดทส าคญ เชน สถานศกษาจดการเรยนการสอนและกจกรรมเพอปลกฝงคณธรรมจรยธรรม และการน าแนวคดตามหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงสการปฏบตเพมขน และสอสารมวลชนทเผยแพรหรอใหความรเกยวกบการสรางเสรมคณภาพชวตทเปนมตรกบสงแวดลอมเพมขน เปนตน (1.3) การวจยเพอพฒนาองคความรและนวตกรรมดานการสรางเสรมคณภาพชวตทเปนมตรกบสงแวดลอม มตวชวดทส าคญ เชน มฐานขอมลดานการศกษาทเกยวของกบการเปลยนแปลงภมอากาศในสาขาตางๆ เพมขน เปนตน โดยไดก าหนดแนวทางการพฒนา คอ สงเสรมสนบสนนการสรางจตส านกรกษสงแวดลอม มคณธรรมจรยธรรม และน าแนวคดตามหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงสการปฏบตในการด าเนนชวต สงเสรมและพฒนาหลกสตรกระบวนการเรยนรแหลงเรยนรสอการเรยนรตางๆ และพฒนาองคความรงานวจยและนวตกรรมดานการสรางเสรมคณภาพชวต ทเปนมตรกบสงแวดลอม และมแผนงานและโครงการส าคญ เชน โครงการนอมน าศาสตรพระราชาสการพฒนาและเพมศกยภาพคนทกชวงวย โครงการโรงเรยนคณธรรม โครงการโรงเรยนสเขยว เปนตน 2.6) การพฒนาประสทธภาพของระบบบรหารจดการศกษา (1) เปาหมาย (1.1) โครงสราง บทบาท และระบบการบรหารจดการการศกษามความคลองตว ชดเจน และสามารถตรวจสอบไดมตวชวดทส าคญ เชน มการปรบปรงโครงสรางและระบบบรหารราชการสวนกลาง สวนภมภาค และสถานศกษาใหมเอกภาพสอดคลองกบบรบทของพนท และการบรหารจดการตามหลกธรรมาภบาล เปนตน (1.2) ระบบการบรหารจดการศกษามประสทธภาพและประสทธผลสงผล ตอคณภาพและมาตรฐานการศกษามตวชวดท ส าคญ เชน สถานศกษาขนาดเลก/สถานศกษาทตองการความชวยเหลอ


และพฒนาเปนพเศษอยางเรงดวน ทไมผานเกณฑการประเมนคณภาพภายนอกลดลง คะแนนเฉลยผลการทดสอบทางการศกษาระดบชาตขนพนฐานของผเรยนทเรยน ในกลมสถานศกษาทเขาสระบบการบรหารจดการแนวใหมสงขน เปนตน (1.3) ทกภาคสวนของสงคมมสวนรวมในการจดการศกษาทตอบสนองความตองการของประชาชนและพนทมตวชวดทส าคญ เชน จ านวนองคกรสมาคมมลนธหรอหนวยงานอนทเขามาจดการศกษาหรอรวมมอกบสถานศกษาทงของรฐเอกชนและองคกรปกครองสวนทองถนเพมขน และสดสวนการมสวนรวมสนบสนนการศกษาของภาคเอกชน ภาคประชาชน และภาคเครอขายเมอเทยบกบรฐจ าแนกตามระดบการศกษาสงขน เปนตน (1.4) กฎหมายและรปแบบการบรหารจดการทรพยากรทางการศกษารองรบลกษณะทแตกตางกนของผเรยน สถานศกษา และความตองการก าลงแรงงานของประเทศ มตวชวดทส าคญ เชน มกฎหมายกฎระเบยบและระบบการจดสรรเงนเพอการศกษาทเออและสนองตอบคณลกษณะทแตกตางกนของผเรยน ความตองการก าลงแรงงาน และสภาพปญหาทแทจรงของประเทศ มรปแบบ/แนวทางกลไกการจดสรรงบประมาณผานดานอปสงคและอปทานในสดสวนทเหมาะสม เปนตน (1.5) ระบบบรหารงานบคคลของคร อาจารย และบคลากรทางการศกษา มความเปนธรรม สรางขวญก าลงใจ และสงเสรมใหปฏบตงานไดอยางเตมตามศกยภาพ มตวชวดทส าคญ เชน สถานศกษาทมครเพยงพอตอการจดการเรยนการสอนเพมขนคร/ผทรงคณวฒจากภาคเอกชน/ผประกอบการทปฏบตงานสนบสนนการเรยนการสอนเพมขน และสถานศกษามบคลากรทางการศกษาท าหนาทปฏบตงานสนบสนนการเรยนการสอนเพมขน เปนตน โดยก าหนดแนวทางการพฒนา คอ ปรบปรงโครงสรางการบรหารจดการศกษา (2) แนวทางการพฒนา เพมประสทธภาพการบรหารจดการสถานศกษา สงเสรมการมสวนรวมของทกภาคสวน ในการจดการศกษา ปรบปรงกฎหมายเกยวกบระบบการเงนเพอการศกษา พฒนาระบบบรหารงานบคคลของครอาจารยและบคลากรทางการศกษา และมแผนงานและโครงการส าคญ เชน โครงการเพมประสทธภาพ การบรหารจดการโรงเรยนขนาดเลก โครงการพฒนาระบบจดสรรงบประมาณเพอการศกษา และโครงการทดลองน ารองระบบการจดสรรเงนผานดานอปสงคและอปทาน เปนตน

1.11 สถานการณทเกยวของกบการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศย 1) อตราการไมรหนงสอ อตราการไมรหนงสอของประชากรอาย 15 ปขนไป จากขอมลของ IMD พบวา มแนวโนมลดลงจากรอยละ 5.9 ในป 2550 เปนรอยละ 3.3 ในป 2558 (อนดบท 45 จาก 58 ประเทศ) โดยในป 2557 มอตราการไมรหนงสอนอยกวาประเทศจน ฟลปปนส สงคโปร มาเลเซย และอนโดนเซย แสดงใหเหนวาประเทศไทยสามารถลดอตราการไมรหนงสอของผใหญไดคอนขางมาก หลงจากมอตราการไมรหนงสอสงถงรอยละ 5.9 ในป 2550 (ทมา : แผนการศกษาแหงชาต พ.ศ. 2560 – 2579 (ส านกงานเลขาธการสภาการศกษา, 2560))


2) การศกษาขนพนฐาน ผเรยนการศกษานอกระบบระดบการศกษาขนพนฐาน ในชวงปการศกษา 2552 - 2558 ในภาพรวม มจ านวนเพมขนจาก 5.609 ลานคน ในป 2552 เปน 6.932 ลานคน ในป 2558 สบเนองจากนโยบายการเพมโอกาสทางการศกษาของรฐบาล ท าใหมจ านวนผเรยนทกประเภทการศกษาเพมขน จะเหนไดจากขอมลตามตาราง

หนวย : ลานคน

ระดบการศกษา 2552 2553 2554 2555 2556 2557 2558

สายสามญศกษา 2.072 2.619 2.338 2.446 1.684 2.225 2.447 ระดบประถมศกษา 0.146 0.172 0.141 0.277 0.191 0.211 0.197 ระดบมธยมศกษา 1.926 2.447 2.197 2.146 1.493 2.014 2.250 • มธยมศกษาตอนตน 0.752 0.883 0.790 0.901 0.623 0.833 0.937 • มธยมศกษาตอนปลาย 1.175 1.564 1.407 1.245 0.870 1.181 1.313 - สายสามญศกษา 1.151 1.531 1.378 1.197 0.839 1.144 1.276 - สายอาชวศกษา 0.024 0.033 0.029 0.048 0.032 0.037 0.037 สายอาชพ 3.407 4.128 3.812 3.293 4.594 3.104 3.786

ตารางท 1-1 จ านวนผเรยนการศกษานอกระบบ ปการศกษา 2552 - 2558 ทมา : สถตการศกษาของประเทศไทย ปการศกษา 2558 (ส านกงานเลขาธการสภาการศกษา, 2559)

3) ระดบการศกษาของประชากรวยแรงงาน (อาย 15 – 59 ป) ระดบการศกษาของประชากรวยแรงงานทมอาย 15 - 59 ป ทงทอยในวยเรยนและทอยในก าลงแรงงาน พบวา ในชวงป 2552 - 2558 ประชากรในกลมอายดงกลาว ไดรบการศกษาเพมขน ซงเหนไดจากจ านวนปการศกษาเฉลยของประชากรทมแนวโนมเพมขนจาก 8.9 ป ในป 2552 เปน 10.0 ป ในป 2558 ซงเทยบไดกบระดบมธยมศกษาตอนตน โดยมสดสวนของประชากรวยแรงงานทมอาย 15 ปขนไปทส าเรจการศกษาระดบมธยมศกษาตอนตนขนไป เพมขนจากรอยละ 44.40 เปนรอยละ 42.25 ในชวงเวลาเดยวกน ในขณะทรอยละของก าลงแรงงานทส าเรจการศกษาระดบประถมศกษาและมธยมศกษาตอนตนคอนขางคงท สวนระดบมธยมศกษาตอนปลายและอดมศกษามแนวโนมเพมขน แสดงใหเหนวาการด าเนนงานเพอยกระดบการศกษาใหแกแรงงานยงไมสามารถด าเนนการไดอยางทวถง (ทมา : แผนการศกษาแหงชาต พ.ศ. 2560 – 2579, ส านกงานเลขาธการสภาการศกษา, 2560) 4) อตราการอานของประชากรไทย ส านกงานสถตแหงชาต ด าเนนการส ารวจการอานของประชากร ครงแรกในป 2546 เฉพาะประชากรทมอายตงแต 6 ปขนไป และตงแตป 2551 ไดเพมเรองการอานของเดกเลก (อายต ากวา 6 ป) ส าหรบการส ารวจป 2558 ไดขยายค านยามการอาน ใหรวมการอานขอความในสอสงคมออนไลน/SMS/E-mail ดวย โดยในการส ารวจ 3 ครงลาสด (ป 2554 – 2558) สรปผลการส ารวจทส าคญไดดงน


ตารางท 1-2 เวลาเฉลยทใชอานนอกเวลาเรยน/นอกเวลาท างานของประชากรอาย 15 ปขนไป ชวงอาย เวลาเฉลยทใชอานนอกเวลาเรยน/นอกเวลาท างาน (นาท)

2554 2556 2558 วยเยาวชน (อาย 15 – 24 ป) 43 50 94 วยท างาน (อาย 25 – 59 ป) 31 33 61 วยสงอาย (อาย 60 ปขนไป) 32 31 44 โดยผลส ารวจดานเนอหาสาระทผอานชอบอานมากทสด จากการส ารวจเมอป 2558 พบวาวยเยาวชน (อาย 15 – 24 ป) ชอบอานขอความในสอสงคมออนไลนมากทสด ล าดบรองลงมาไดแก หนงสอพมพ ต ารา/หนงสอความร นวนยาย/การตน แบบเรยน/ต าราเรยน และวารสาร/เอกสารอนๆ ตามล าดบ สวนวยท างาน (อาย 25 – 59 ป) ชอบอานหนงสอพมพมากทสด ล าดบรองลงมาไดแก ขอความในสอสงคมออนไลน วารสาร/เอกสารอนๆ ต ารา/หนงสอความร นตยสาร และหนงสอ/เอกสารค าสอนทางศาสนา ตามล าดบ และวยสงอาย (อาย 60 ปขนไป) ชอบอานหนงสอ/เอกสารค าสอนทางศาสนามากทสด ล าดบรองลงมาไดแก หนงสอพมพ วารสาร/เอกสารอนๆ ต ารา/หนงสอความร และนตยสาร ตามล าดบ (ทมา : ส ารวจการอานหนงสอของประชากร ป 2558 ของส านกงานสถตแหงชาต)


บทท 2 สภาพการด าเนนงานการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศยทผานมา

และประเดนทตองเรงพฒนา แผนพฒนาการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศย พ.ศ. 2560 - 2579 จดท าขนภายใตกรอบทศทางของแผนการศกษาแหงชาต พ.ศ. 2560 – 2579 โดยสอดคลองกบแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท 12 พ.ศ. 2560 - 2564 และยทธศาสตรชาต ระยะ 20 ป ตลอดจนสภาพปญหาจากการจดและพฒนาการศกษาของส านกงาน กศน. ในระยะทผานมา โดยในป พ.ศ. 2557 - 2559 ส านกงาน กศน. มผล การด าเนนงาน ดงน

2.1 ดานประสทธภาพการจดการศกษาและการเรยนร ตารางท 2-1 จ านวนนกศกษาทลงทะเบยนกจกรรมการศกษานอกระบบจ าแนกตามประเภทกจกรรม

(ไมรวมการศกษาขนพนฐาน) จ านวนนกศกษาทลงทะเบยนเรยนการศกษานอกระบบ

(ไมรวมการศกษาขนพนฐาน) 2557 2558 2559

1. การศกษาตอเนอง 1) การศกษาเพอพฒนาอาชพ

354,461

306,631

763,393

2) การศกษาเพอพฒนาทกษะชวต 642,456 455,600 824,055 3) การศกษาเพอพฒนาสงคมและชมชน 402,764 472,784 3.1) หลกสตรระยะสน - - 3.2) หลกสตรการศกษาชมชนในเขตภเขา 169,433 90,957 2. การสงเสรมการรหนงสอ 462,888 295,775 76,363 3. โครงการพฒนาการศกษาในเขตพฒนาพเศษเฉพาะกจชายแดนภาคใต 4. การจดกระบวนการเรยนรตามแนวปรชญาเศรษฐกจพอเพยง 378,833 267,445

หนวย : ลานคน


ตารางท 2-2 จ านวนนกศกษาทจบหลกสตรกจกรรมการศกษานอกระบบจ าแนกตามประเภทกจกรรม (ไมรวมการศกษาขนพนฐาน)

จ านวนนกศกษาทจบการศกษานอกระบบ (ไมรวมการศกษาขนพนฐาน)

2557 2558 2559

1. การศกษาตอเนอง 1) การศกษาเพอพฒนาอาชพ 298,029 173,141 763,393 2) การศกษาเพอพฒนาทกษะชวต 583,258 430,572 543,940 3) การศกษาเพอพฒนาสงคมและชมชน 360,427 452,289 3.1) หลกสตรระยะสน - - 3.2) หลกสตรการศกษาชมชนในเขตภเขา 32,516 17,897 2. การสงเสรมการรหนงสอ 270,741 126,815 23,772 3. โครงการพฒนาการศกษาในเขตพฒนาพเศษเฉพาะกจชายแดนภาคใต - 4. การจดกระบวนการเรยนรตามแนวปรชญาเศรษฐกจพอเพยง 322,200 260,818

หนวย : คน

ตารางท 2-3 จ านวนนกศกษาทลงทะเบยนเรยนการศกษานอกระบบระดบการศกษาขนพนฐานจากระบบ MIS จ านวนนกศกษาทลงทะเบยนเรยนการศกษานอกระบบ

ระดบการศกษาขนพนฐาน 2557 2558 2559

1. ระดบประถมศกษา 227,961 197,045 173,831 2. ระดบมธยมศกษาตอนตน 515,379 937,412 885,310 3. ระดบมธยมศกษาตอนปลาย 1,275,752 1,275,584 1,219,065 4. หลกสตรประกาศนยบตรวชาชพ 73,554 36,659 47,170


ตารางท 2-4 จ านวนนกศกษาทจบการศกษานอกระบบระดบการศกษาขนพนฐาน จ านวนนกศกษาทจบการศกษานอกระบบ

ระดบการศกษาขนพนฐาน 2557 2558 2559

1. ระดบประถมศกษา 14,179 11,190 9,961 2. ระดบมธยมศกษาตอนตน 94,539 85,969 110,086 3. ระดบมธยมศกษาตอนปลาย 159,683 137,993 144,428 4. หลกสตรประกาศนยบตรวชาชพ 2,283 3,219 1,399 รวม 270,684 238,371 265,874



ตารางท 2-5 จ านวนผรบบรการการศกษาตามอธยาศยจ าแนกตามประเภทกจกรรม จ านวนผรบบรการการศกษาตามอธยาศย

จ าแนกตามประเภทกจกรรม 2557 2558 2559

1. บรการรายการวทยเพอการศกษา 2. บรการรายการโทรทศนเพอการศกษา 2,503,373 3. บรการสอเพอการศกษา 167,517 4. บรการนทรรศการทางวทยาศาสตรเพอการศกษา 1,121,093 5. บรการกจกรรมทางวทยาศาสตรเพอการศกษา 4,383,900 6. บรการสงเสรมการอานในหองสมดประชาชน 6,302,262


ตารางท 2-6 ผลการด าเนนงานตามเปาหมายการใหบรการหนวยงาน

เปาหมายการใหบรการหนวยงาน/ตวชวด หนวยนบ

ผลการด าเนนงาน 2557 2558 2559

1.จ านวนผ เรยนการศกษานอกระบบระบบระดบการศกษาขนพนฐานทไดรบการสนบสนนคาใชจายตามสทธทก าหนดไว

คน

2. รอยละของผ เรยนการศกษานอกระบบระดบการศกษาขนพนฐานมความพงพอใจตอการไดรบ การสนบสนนคาใชจายตามสทธทก าหนดไว

รอยละ

3. จ านวนประชาชนกลมเปาหมายทไดรบบรการ/ เขารวมกจกรรมการเรยนรดานภาษาองกฤษและภาษาในประเทศอาเซยน

คน

4. รอยละของประชาชนกลมเปาหมายทไดรบบรการมความพงพอใจตอการเขารวมกจกรรมการเรยนรดานภาษาองกฤษในประเทศอาเซยน

รอยละ

5. จ านวนผผานการอบรมการศกษาตอเนอง คน 6. รอยละของผผานการอบรมมความพงพอใจตอกจกรรมดานการศกษาตอเนอง

รอยละ

7. จ านวนประชาชนกลมเปาหมายทลงทะเบยนเรยนในทกหลกสตร/กจกรรมการศกษาตอเนอง

คน

8. รอยละของประชาชนกลมเปาหมายทลงทะเบยนมความพงพอใจตอหลกสตร/กจกรรมการศกษาตอเนอง

รอยละ

9. จ านวนประชากรกลมเปาหมายทไดรบบรการ/เขารวมกจกรรมการเรยนรตามอธยาศย

คน

10. จ านวนแหล งการเร ยนร ในระดบต าบลท ม ความพรอมในการใหบรการการศกษานอกระบบและ

แหง 7,424


เปาหมายการใหบรการหนวยงาน/ตวชวด หนวยนบ

ผลการด าเนนงาน 2557 2558 2559

การศกษาตามอธยาศย (กศน. ต าบล) 11. รอยละของประชาชนกลมเปาหมายทไดรบบรการมความพงพอใจตอการบรการ/เขารวมกจกรรม การเรยนรการศกษาตามอธยาศย

รอยละ

12. จ านวนผ รบบรการการส งเสรมการเร ยนร บานหนงสออจฉรยะตามอธยาศย

13.รอยละของผมารบบรการมความพงพอใจตอ การสงเสรมการเรยนรบานหนงสออจฉรยะ

รอยละ

14. จ านวนนกเรยนนกศกษาทไดรบบรการตวเขมเตมความร

คน

15. รอยละของนกเรยน นกศกษามความพงพอใจตอการรบบรการตวเขมเตมความร

รอยละ

16. จ านวนผรบบรการในพนท เปาหมายไดรบการสงเสรมการรหนงสอและการพฒนาทกษะชวต

คน

17. รอยละของประชาชนกลมเปาหมายทไดรบบรการมความพงพอใจตอการบรการ/เขารวมกจกรรมสงเสรมการรหนงสอและการพฒนาทกษะชวต

รอยละ

18. จ านวนผรบการประเมนเทยบระดบการศกษาและการเทยบโอนความรและประสบการณตามหลกสตรการศกษานอกระบบระดบการศกษาขนพนฐาน

คน

19. รอยละของผรบการประเมนเทยบระดบการศกษาและการเทยบโอนความรและประสบการณ ตามหลกสตรการศกษานอกระบบระดบการศกษาขนพนฐานทมความพงพอใจในการประเมน

รอยละ

ตารางท 2-7 แสดงคะแนนเฉลยระดบประถมศกษาของนกศกษาทวประเทศในวชาภาษาไทย ภาษาองกฤษ คณตศาสตร และวทยาศาสตร

รายวชา คะแนนเตม คะแนนเฉลย

ปการศกษา 2557



ภาษาไทย 60 29.18 29.47 34.81 ภาษาองกฤษ 60 28.99 28.31 30.37 คณตศาสตร 60 27.95 26.27 31.6 วทยาศาสตร 60 26.64 26.91 33.79


ตารางท 2-8 แสดงคะแนนเฉลยระดบมธยมศกษาตอนตนของนกศกษาทวประเทศในวชา ภาษาไทย ภาษาองกฤษ คณตศาสตร และวทยาศาสตร






ตารางท 2-9 แสดงคะแนนเฉลยระดบมธยมศกษาตอนปลายของนกศกษาทวประเทศในวชาภาษาไทย ภาษาองกฤษ คณตศาสตร และวทยาศาสตร






ตารางท 2-10 แสดงผลคะแนนเฉลยการทดสอบทางการศกษาระดบชาต ดานการศกษานอกระบบโรงเรยน (N-NET) ดานทกษะการเรยนร ความร พนฐาน การประกอบอาชพ ทกษะการด าเนนชวต และการพฒนาสงคม

สาระ ปการศกษา

1/2557 2/2557 1/2558 2/2558 1/2559 2/2559 ทกษะการเรยนร 45.81 42.82 40.66 36.68 37.13 39.80 ความรพนฐาน 39.85 35.55 35.86 32.52 35.77 35.47 การประกอบอาชพ 46.70 39.89 39.85 39.92 43.79 38.41 ทกษะการด าเนนชวต 55.82 49.79 48.27 45.84 48.09 53.61 การพฒนาสงคม 46.05 50.23 43.64 43.19 44.66 43.79 เฉลยรวม 5 สาระ 46.85 43.66 41.66 39.63 41.89 42.22


จากการประเมนผลการด าเนนงาน ส านกงาน กศน.ทผานมาโดยประเมนผลยอนหลงไปถงป พ.ศ.2557 พบวา ... ผลสมฤทธทางการเรยนของการศกษาขนพนฐานของการศกษานอกระบบ จากผลการทดสอบ ทางการศกษาระดบชาตดานการศกษานอกระบบโรงเรยน (N-NET) ดานทกษะการเรยนร ความรพนฐาน การประกอบอาชพ ทกษะการด าเนนชวต และการพฒนาสงคม พบวา สวนใหญมคะแนนเฉลยต ากวารอยละ 50 และคะแนนมแนวโนมลดลง โดยเฉพาะดานความรพนฐานมคะแนนคอนขางต ามาก

2.2 ดานการประเมนภายนอกในภาพรวมของสถานศกษา ผลการประเมนคณภาพภายนอกของสถานศกษาในการประเมนคณภาพภายนอกรอบสาม (พ.ศ. 2554 - 2558) ของส านกงานรบรองมาตรฐานและประเมนคณภาพการศกษา (องคการมหาชน) (สมศ.) พบวา สถานศกษาระดบกอนประถมศกษา ประถมศกษา มธยมศกษา อาชวศกษา และการศกษานอกโรง เรยนระดบอ าเภอ ไดรบการรบรองมาตรฐานรอยละ 96.81 77.47 79.49 และ 98.81 ตามล าดบ หากพจารณาสถานศกษาทผานการรบรอง พบวา ผลการประเมนทสะทอนคณภาพผเรยนยงไมเปนทนาพงพอใจ เหนไดจาก ผลการประเมนตามตวบงชทมคาเฉลยระดบพอใช ในระดบประถมศกษาถงมธยมศกษา ไดแก ตวบงช ดานผลสมฤทธทางการเรยนของผเรยน สวนประเภทอาชวศกษา ไดแก ตวบงชดานผลงานทเปนโครงงานทางวชาชพหรอสงประดษฐของผเรยนทไดน าไปใชประโยชน ดานผลงานทเปนนวตกรรมสงประดษฐ งานสรางสรรคหรองานวจยของครทไดน าไปใชประโยชน และดานผเรยนผานการทดสอบมาตรฐานทางวชาชพจากองคกร ทเปนทยอมรบ

2.3 ดานการจดสรรงบประมาณรายจายประจ าปเพอสนบสนนการจดการศกษาและการเรยนร ตารางท 2-11 แสดงการจดสรรงบประมาณรายจายประจ าป

ประเภท งบประมาณ

การจดสรรงบประมาณรายจายแยกตามปงบประมาณ (ลานบาท) 2557 2558 2559

งบบคลากร 5,241.8342 5,258.9488 5,333.9282 งบด าเนนงาน 1,418.1072 1,472.6071 1,381.4723 งบลงทน 241.5438 203.7618 200.9157 งบอดหนน 4,473.0328 4,473.0328 4,473.0370 งบรายจายอน 1,481.0009 1,205.9659 827.7942 รวม 12,855.5189 12,614.3164 12,217.1474


2.4 ดานบคลากรทเกยวของกบการจดการศกษาและการเรยนร ในชวงปงบประมาณ พ.ศ. 2557 – 2559 จ านวนบคลากรทปฏบตงานอยจรงเมอเปรยบเทยบตามกรอบอตราก าลงมแนวโนมลดลง ขาราชการพลเรอน และขาราชการครและบคลากรทางการศกษา จ านวนลดลงเนองจากบางสวนเกษยณอายราชการและยงไมไดสรรหาบคลากรเขามาแทนทในอตราเดม สวนบคลากรประเภทพนกงานราชการทปฏบตงานดานการจดการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศยในพนท บางสวนลาออกเพราะสอบบรรจเขารบราชการในหนวยงานอน ตารางท 2-12 แสดงรายละเอยดจ านวนบคลากรแตละประเภทเทยบกบกรอบอตราก าลง

ประเภทของบคลากร กรอบ

อตราก าลง จ านวนบคลากร (คน)

2557 2558 2559

ขาราชการพลเรอน

- ผบรหาร กศน. - บคลากร

391 385 391 322

ขาราชการครและบคลากรทางการศกษา - ผอ านวยการ/รองผอ านวยการ ส านกงาน กศน.จงหวด/กทม. - ผอ านวยการ/รองผอ านวยการ สถานศกษาสงกดสวนกลาง - ผอ านวยการสถานศกษา (กศน.อ าเภอ/เขต) - บคลากร (ครและบคลากรทางการศกษา ตามมาตรา 38ค (2))

3,236 3,238 3,233 2,864

พนกงานราชการ - ครอาสาสมคร - คร กศน.ต าบล/แขวง (หวหนา กศน.ต าบล และคร กศน.ต าบล) - ต าแหนงอนๆ (ทดแทนต าแหนงลกจางประจ า)

14,285 14,285 14,285 14,155

ลกจางประจ า (กรอบอตราลดลงตามจ านวนบคลากรทเกษยณอายราชการ)

945 945 939 866

ครศนยการเรยนชมชน (ไดรบคาตอบแทนจากคาใชจายตอหวฯ)

N/A 6,124 N/A N/A

รวม 15,857 24,977 18,848 18,207

2.5 ประเดนทตองเรงพฒนา จากการนเทศผลการด าเนนงานการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธย าศยทผานมา ไดมขอเสนอแนะเพอการพฒนางาน กศน. ดงน 1) ควรมการจดอบรมใหความรแกครและบคลากรทางการศกษาของส านกงาน กศน. จงหวด ในเรองอาเซยนศกษาในทกมต ทงมตดานสงคม เศรษฐกจ การเมองและวฒนธรรม เพอใหคร กศน.ซงเปนผสอนหนงสอโดยตรงแกนกศกษาและบคลากรทางการศกษา คอ ผรบผดชอบงานอาเซยนในส านกงาน กศน.จงหวด


ซงตองมหนาทเผยแพรความรดานอาเซยนแกผเกยวของ และศกษานเทศกในฐานะผสนบสนนและนเทศตดตามผล เพอประสานความรวมมอในการด าเนนงานดานอาเซยน 2) อบรมใหความรภาษาองกฤษ ซงเปนภาษากลางในการสอสารในอาเซยนแกคร และบคลากรทางการศกษาทกระดบ โดยแบงตามระดบพนฐานความร เปนขนตน ขนกลาง และขนสง เพอใหสามารถ ใชภาษาองกฤษในการสอสารเพอประโยชนของตนเอง และเพอการจดการเรยนการสอนอนจะเปนประ โยชน ตอสวนรวม 3) อบรมใหความร หรอสนบสนนใหเขารบความรภาษาของเพอนบานแกคร กศน. ทอย ในส านกงาน กศน.จงหวด ทอยชายแดนประเทศตางๆ เพอน าความรไปใชในการสอนแกพอคาประชาชนทสนใจอยางกวางขวาง 4) ดานการศกษาขนพนฐาน พบวา กศน.อ าเภอสวนใหญจดใหมการปรบพนฐานความร ดาน ICT และวชาหลก 4 วชา (คณตศาสตร วทยาศาสตร ภาษาองกฤษ และภาษาไทย) แตคร กศน.สวนใหญ ยงไมมความเขาใจเกยวกบการจดท าหลกสตรสถานศกษาและแผนการจดการเรยนร อกทงแผนการจดการเรยนรดงกลาวมไดน าไปสการปฏบตอยางจรงจง ซงสงตอการจดกจกรรมการเรยนรและบนทกหลงการสอน อนน าไปสการวจยเพอการพฒนาการเรยนการสอน - พฒนาหลกสตรการศกษาตลอดชวต - พฒนาโครงสรางการบรหารจดการของหนวยงาน/สถานศกษา - พฒนาระเบยบ การกระจายอ านาจใหสอดคลองกบการพฒนาปจจบน


บทท 3 การวเคราะหต าแหนงยทธศาสตรของการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศย

3.1 ผลการวเคราะหสถานการณองคกรเพอก าหนดยทธศาสตร (SWOT) การวเคราะหสถานการณ (สภาพแวดลอมภายในและภายนอก) ของส านกงาน กศน. ใชเทคนค SWOT Analysis ทประกอบดวย 4 M’s (Man Money Method and Material) และ PESTEL [Politics (การเมองการปกครอง ) Economic (ระบบเศรษฐกจ ) Socio-culture (สงคม-วฒนธรรม ) Technology (เทคโนโลย) Environment (สภาพแวดลอม) Law (กฎหมายทเกยวของ)] โดยผลการวเคราะหปจจยภายใน (จดแขงและจดออน) และปจจยภายนอก (โอกาสและอปสรรค) เบองตน ปรากฏผลดงน

3.1 ปจจยภายใน (จดแขงและจดออน) ของส านกงาน กศน.

จดแขง

1. บคลากรระดบปฏบตในพนทมความรและความสามารถในการปฏบตงาน สามารถจดการศกษาทยดหยน หลากหลาย และตอบสนองความตองการของกลมเปาหมาย

2. บคลากรระดบปฏบตงานในพนทมความคลองตวในการปฏบตงาน มมนษยสมพนธทดและมความสามารถในการประสานงานรวมกบภาคเครอขาย

3. บคลากรทกระดบมความรความเขาใจในนโยบายและการด าเนนงานของส านกงาน กศน. ท าใหสามาร ถด าเนนงานไดอยางเปนเอกภาพ

4. ระบบการเบกจายงบประมาณมประสทธภาพและมความนาเชอถอ โดยการใชระบบเทคโนโลยสารสนเทศ ในการสนบสนนการด าเนนงาน

5.มการพฒนาระบบฐานขอมลสอการเรยนรเปนปจจบน หลากหลาย ผเรยนสามารถเลอกรปแบบไดตรงกบความตองการ

6. การบรหารหลกสตรและการจดกจกรรม กศน. โดยยดชมชนเปนฐาน และสามารถสนองตอบความตองการทแทจรงของประชาชน

7. ใหบรการการศกษาหลกสตรการศกษานอกระบบระดบการศกษาขนพนฐาน การศกษาตอเนอง และการศกษาตามอธยาศย กบประชาชนอยางทวถง สอดคลองกบความตองการของประชาชนในพนท

8. มแหลงเรยนร เชน หองสมดประชาชน ศนยวทยาศาสตรเพอการศกษา ทชวยสงเสรมการจดกจกรรมการศกษาและการเรยนรอยทวประเทศ

9. มหลกสตร สอการเรยนการสอน และเทคโนโลยดจทลเพอการศกษาในการจดการเรยนการสอนและจดกจกรรมตางๆ เพอสรางโอกาสในการเรยนร สนองตอบตอความตองการของผเรยน และตอบโจทยการพฒนาประเทศ

10. กศน. ต าบล ทกแหงมศนยดจทลชมชน ชวยในการบรหารจดการฐานขอมลทจ าเปนส าหรบ กศน. และชมชนเพอใหมความรเทาทนกบการเปลยนแปลงของสงคมโลกยคดจทล


จดออน

1. บคลากรมภาระงานจ านวนมากและหลากหลาย

2. เกณฑทเกยวของกบการจดการศกษาบางอยางท าใหไมสามารถจดการศกษาไดอยางมประสทธภาพ (เกณฑรบผดชอบผเรยนของคร)

3. แนวทาง/คมอในการจดกจกรรมขาดความชดเจน

4. หนวยงานทมภารกจในการพฒนาบคลากรไมสามารถด าเนนการพฒนาบคลากรไดอยางมประสทธภาพ**

5. ขาดการวางแผนและด าเนนการพฒนาทรพยากรบคคล ทงในระดบหนวยงานและระดบบคคล

6. บคลากรขาดความร ประสบการณ และทกษะทเกยวของในการปฏบตงาน ทกษะดานภาษาตางประเทศ และทกษะดานการใชเทคโนโลยในการเปนเครองมอจดการเรยนร

7. บคลากรบางประเภท เชน คร ศรช. ครสอนคนพการ ครสอนเดกเรรอน ไมไดรบการพฒนาใหมความกาวหนาในการปฏบตงาน สงผลตอการขาดขวญและก าลงใจ และขาดความตอเนองในการปฏบตงาน ท าใหเปลยนบคลากรในการปฏบตงานบอย

8. ขาดการวเคราะหแผนอตราก าลงของหนวยงานและสถานศกษา ท าใหการบรรจ/แตงตงบคลากรไมเพยงพอตามกรอบอตราก าลง สงผลใหการปฏบตงานไมมความตอเนอง

9. ระเบยบและแนวทางการเบกจายงบประมาณไมชดเจน สงผลใหหนวยงาน/สถานศกษามการเบกจา ยงบประมาณไมตรงตามวตถประสงค/ประเภทของงบประมาณ

10. การจดสรรงบประมาณส าหรบการจดการศกษาไมสอดคลองกบความตองการและบรบทการด าเนนงานของหนวยงาน/สถานศกษา

11. การจดสรรงบประมาณลาชา สงผลใหไมสามารถจดกจกรรมการเรยนรใหกบผรบบรการไดตามแผน

12. ขาดระบบฐานขอมลทมประสทธภาพในการสนบสนนการจดสรรงบประมาณ เชน ระบบการตรวจสอบขอมลทะเบยนนกศกษา และการเชอมโยงฐานขอมลการสงตอนกศกษา

13. แนวทางการจดการศกษาตามหลกสตรการศกษานอกระบบระดบการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551 มความยดหยน/หลากหลาย ท าใหไมสามารถจดการศกษาไดตรงกบบรบทของผเรยนในปจจบน

14. ไมมการพฒนาการน าผลการศกษาประเภทตางๆ มาสะสม (Credit Bank System)เพอใชในการเทยบโอน

15. แหลงเรยนร เชน หองสมดประชาชน ศนยวทยาศาสตรเพอการศกษา ขาดการพฒนาใหมความพรอมใหบรการรปแบบ ททนสมยและเปนปจจบน

16. สถานศกษาขาดความรในการจดท าแผนพฒนาการศกษาของสถานศกษา

17. ขาดระบบการ ตรวจสอบความถกตองของขอมลทะเบยนและสารสนเทศนกศกษา

18. ขาดการมสวนรวมของสถานศกษาในการจดท ารายละเอยดความรวมมอ (MOU)หนวยงานอนๆ ท าใหมภารกจอนทตองด าเนนการมากขน ไมสามารถปฏบตภารกจหลกไดอยางมประสทธภาพ รวมทงขาดการทบทวน MOU ตางๆ ทไดท ามาเปนระยะเวลานาน

19. ขาดความรวมมอระหวางประเทศดานการจดการศกษาและการเรยนร

20. การสรปผลการด าเนนงานขาดการวเคราะหขอมลในเชงคณภาพ

21. ขาดความชดเจนของหนวยงานทรบผดชอบการตดตามและประเมนผลการด าเนนงานของแผนงาน/โครงการใน


จดออน

แผนปฏบตการประจ าป

22. ขาดการสงเสรมและใชประโยชนจากแหลงเรยนรทมอยในทองถน (ยายมาจากอปสรรค)

23. ไมมการสงเสรม สนบสนน และพฒนาภาคเครอขายทตอเนอง

3.2 ปจจยภายนอก (โอกาสและอปสรรค) ของส านกงาน กศน.

โอกาส 1. ทศทางการพฒนาประเทศในแผนยทธศาสตรชาต แผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต แผนการศกษาแหงชาต ใหความส าคญกบการพฒนาคณภาพประชาชนโดยเฉพาะวยแรงงาน 2. นโยบายการพฒนาเศรษฐกจบนพนฐานปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง และเปาหมายการจดการศกษา เพอการพฒนาทยงยนเออตอการจดการศกษาตลอดชวต 3. นโยบายของรฐบาลสนบสนนการสรางโอกาส ความเสมอภาค และเทาเทยมกนทางการศกษาแกประชาชน รวมถงการขบเคลอนการพฒนาประเทศดวยนวตกรรมและเทคโนโลย ตามนโยบาย “ประเทศไทย 4.0” 4. รฐบาลมนโยบายในการดแลและสรางโอกาสใหกบกลมเปาหมายพเศษอยางชดเจน เชน คนพการ ผสงอาย ผดอยโอกาส ฯลฯ 5. มกระบวนการพฒนาคณภาพการบรหารจดการภาครฐ เปนกรอบการพฒนาองคกรท าใหการท างานมระบบมากขน 6. ภาคเครอขายใหการสนบสนนในการพฒนาความร ความสามารถในการปฏบตงานของบคลากรอยางตอเนอง ทนตอสถานการณปจจบน 7. ความมเสถยรภาพทางการบรหารจดการขององคกรการเมองการปกครององคกรภาครฐ เอกชน ทองถน ชมชน สงผลตอการเปนเครอขายทดในการใหความรวมมอจดกจกรรมทางการศกษา 9. รฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย ก าหนดใหรฐตองด าเนนการใหเดกทกคนไดรบการศกษาเปนเวลาสบสองป ตงแตกอนวยเรยนจนจบการศกษาภาคบงคบอยางมคณภาพโดยไมเกบคาใชจาย 10. ไดรบการสนบสนนทรพยากรจากภาคเครอขาย 11. การสนบสนนงบประมาณจากรฐบาลในการพฒนาทรพยากรบคคล เชน การพฒนาขาราชการครตามเกณฑวทฐานะใหม การอบรมพฒนาศกยภาพของขาราชการพลเรอน 12. ปญหาความยากจน และความเหลอมล าดานรายไดของประชากร สงผลใหการศกษามความส าคญลดนอยลง 13. จ านวนผสงอายเพมขน 14. ความตองการในการเรยนรภาษาและวฒนธรรมไทยของคนไทยในตางประเทศเพมขน 15. มอตราเดกออกกลางคนจากในระบบสงขน 16. แนวโนมทประชาชนปฏเสธการศกษาในระบบโรงเรยน และตองการในการศกษานอกระบบเพมมากขน 17. สงคมไทยปลกฝงคานยมเรองการเขารบการศกษาเพอใหมอาชพทด และไดรบการยอมรบและยกยอง 18. สงคมไทยเปนสงคมระบบประชาธปไตยทใหสทธในการศกษากบทกคน 19. หนวยงานภาครฐใหการสงเสรมสนบสนนศลปวฒนธรรม แหลงเรยนรภมปญญาทองถน และทรพยากรท


โอกาส หลากหลาย 20. ความกาวหนาทางเทคโนโลยดจทลในปจจบน ไดเพมชองทางการ และการใหบรการการจดการเรยนการสอนและกจกรรมตาง ๆ เพอสรางโอกาสในการเรยนรมากขนแกกลมเปาหมายไดอยางมประสทธภาพ 21. มระบบเทคโนโลยสารสนเทศชวยในการบรหารจดการขอมลสารสนเทศอยางมประสทธภาพ 22. ประชาชนกลมวยแรงงานใหความส าคญกบการใชเทคโนโลยในการด าเนนชวต เพอเขาถงองคความรตางๆ 23. ภาคเครอขาย ทงสวนราชการภาครฐ ภาคเอกชน ในระดบทองถน และชมชนมสวนรวมในการด าเนนงานกจกรรมพฒนาความรแกประชาชน 24. มแหลงเรยนรทางอาชพทหลากหลายและครอบคลมทกพนท ทพรอมใหการสนบสนนและถายทอดความร 25. ภาคเครอขายสนบสนนการด าเนนงานดานการพฒนาบคลากรแบบมสวนรวมในมตของพนทและสวนภมภาค

อปสรรค

1. ปญหาความเสยงภยและสภาพแวดลอมในบางพนท สงผลตอประสทธภาพในการจดการศกษา 2. ประชาชนบางสวนมรายไดนอย ประกอบอาชพทหลากลาย และมการยายถนฐานบอย ท าใหไมสามารถเขารวมกจกรรมอยางตอเนอง 3. การกาวเขาสประชาคม ASEAN และการจดตงเขตเศรษฐกจพเศษในหลายพนท สงผลตอการจดการศกษา 4. อนตรายในรปแบบตางๆ ของสงคมโลกยคดจทล และการใชสอเทคโนโลยทไมเหมาะสม 5. สอและเทคโนโลยทเปลยนแปลงอยางรวดเรว สงผลตอการลงทนในการจดการศกษา ท าใหผใชงานปรบตวไมทน 6. มการเปลยนแปลงระเบยบสงผลใหการน านโยบายสการปฏบตขาดความตอเนอง 7. กฎ ระเบยบ บางเรองมขอจ ากด ไมสอดคลองกบบรบทสงคมทเปลยนแปลงไป และไมเออตอการจดการศกษาทมความยดหยน และหลากหลาย 8. การปรบเปลยนผบรหารระดบสง และการเปลยนแปลงทางการเมอง ท าใหมการปรบเปลยนนโยบายการด าเนนงาน สงผลใหการด าเนนงานของหนวยงานและสถานศกษาขาดความตอเนอง


บทท 4 สาระส าคญของแผนพฒนาการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศย

(พ.ศ. 2560 – 2579)

4.1 วสยทศน “คนไทยไดรบโอกาสการศกษาและการเรยนรตลอดชวตอยางมคณภาพ สามารถด ารงชวตทเหมาะสมกบชวงวย สอดคลองกบหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง และมทกษะทจ าเปนในโลกศตวรรษท 21”

4.2 จดเนน “สงเสรม สนบสนน และใหบรการการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศยและการเรยนรตลอดชวตอยางทวถงและมคณภาพ มสาระการเรยนรทเปนปจจบนและตรงกบความตองการของผเร ยนและสงคม โดยนอมน าหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง และใชสอเทคโนโลยทหลากหลายและทนสมยมาเปนกลไกในการจด รวมทงพฒนาครใหเปนผจดการศกษาและการเรยนรมออาชพ เนนพฒนากระบวนการคดและการวจยใหกบกลมเปาหมาย ใชกลยทธการบรหารจดการเชงรก โดยใหชมชนและทกภาคสวนมสวนรวม ภายใตการบรหารจดการตามหลกธรรมาภบาล เพอสรางสงคมแหงการเรยนรตลอดชวตอยางยงยน”

4.3 เปาหมายหลก 1) คนไทยสามารถเขาถงบรการการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศย รวมทงการเรยนรตลอดชวตทมคณภาพ และมาตรฐานอยางทวถง 2) คนไทยมสมรรถนะและทกษะในการด ารงชวตทเหมาะสมกบชวงวย สอดคลองกบหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง และพรอมรบการเปลยนแปลงของโลกในศตวรรษท 21 3) หนวยงานและสถานศกษามระบบเทคโนโลยททนสมย และมประสทธภาพ เพอใหบรการการศกษาและการเรยนรตลอดชวตใหกบประชาชนอยางทวถงและมประสทธภาพ 4) หนวยงานและสถานศกษามระบบบรหารจดการทมประสทธภาพ ภายใตการบรหารจดการตามหลก ธรรมาภบาล 5) ทกภาคสวนมบทบาทและมสวนรวมในการสงเสรม สนบสนน และจดการศกษาและการเรยนร ตลอดชวต


4.4 ยทธศาสตร 1) เพมและกระจายโอกาสในการเขาถงบรการการศกษาและการเรยนรทมคณภาพ 2) พฒนาและเสรมสรางศกยภาพคนทกชวงวยใหมสมรรถนะ และทกษะเหมาะสม มคณภาพชวตทด 3) สงเสรมและพฒนาระบบเทคโนโลยดจทลเพอการศกษาส าหรบคนทกชวงวย 4) พฒนาระบบบรหารจดการศกษา และสงเสรมใหทกภาคสวนมบทบาทและมสวนรวมในการจดการศกษา

4.5 เปาหมายตามยทธศาสตรและแนวทางการพฒนา

ยทธศาสตรท 1 เพมและกระจายโอกาสในการเขาถงบรการการศกษาและการเรยนรทมคณภาพ

เปาหมายตามยทธศาสตร 1) คนไทยไดรบโอกาสและความเสมอภาคในการเขาถงการศกษาและการเรยนรตลอดชวตทมคณภาพและมาตรฐาน 2) แหลงเรยนร สอและนวตกรรมการเรยนรมคณภาพและมาตรฐาน ประชาชนสามารถเขาถงไดโดยไมจ ากดเวลาและสถานท 3) คนไทยทกชวงวยในเขตพฒนาพเศษเฉพาะกจชายแดนใต และพนทพเศษไดรบการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศยทมคณภาพ

แนวทางการพฒนา 1) ประกนโอกาสการเขารบบรการทางการศกษาระดบการศกษาขนพนฐานใหแกผเรยนในทกพนท ครอบคลมผทมความตองการจ าเปนพเศษ 2) สงเสรมใหมการบรณาการการศกษาในระบบ การศกษานอกระบบ และการศกษาตามอธยาศย เพอใหผเรยนสามารถเขาถงโอกาสทางการศกษาทมคณภาพ สอดคลองกบวย สภาพรางกายและสขภาพ ความจ าเปน ความตองการและความสนใจ และสามารถน าผลทไดจากการศกษาและการเรยนรไปเทยบระดบ เทยบโอน เชอมโยงสงตอระหวางการศกษาทกรปแบบ ทกระดบได 3) สงเสรมการจดการศกษานอกระบบและเขาถงแหลงเรยนรทสอดคลองกบความสนใจและวถชวตของผเรยนทกกลมเปาหมาย 4) สงเสรมโอกาสในการเขาถงการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศยของคนทกชวงวยในพนทพเศษ และเขตพฒนาพเศษเฉพาะกจจงหวดชายแดนใตใหเหมาะสมกบภมสงคม อตลกษณ และความตองการของชมชนและพนท 5) จดท า SMART CARD ทางการศกษาส าหรบทกกลมเปาหมายโดยเฉพาะกลมเปาหมายพเศษเพอขอรบบรการทางการศกษา 6) พฒนาแหลงเรยนรในชมชนใหมมาตรฐานตามประเภทแหลงการเรยนร และสอดคลองกบความสนใจและวถชวตของผรบบรการแตละกลมเปาหมาย รวมทงสามารถใหบรการไดอยางทวถง


7) พฒนาระบบ E-exam และระบบการสอบอเลกทรอนกสใหมมาตรฐานและยกระดบสถานศกษาทกแหงใหเปนศนยทดสอบดวยระบบอเลกทรอนกสเพอเพมโอกาสทางการศกษาขนพนฐานทมคณภาพใหแกประชาชน 8) พฒนาประสทธภาพเทคโนโลยเพอการศกษาทางไกล และการศกษาในระบบเปด อาท ETV E-learning MOOC เพอเปนเครองมอในการขยายการใหบรการในรปแบบตางๆ 9) พฒนานวตกรรมการจดการเรยนร สอเพอการเรยนร และการใหบรการเทคโนโลยสารสนเทศทกรปแบบ ตลอดจนขยายเครอขายอนเทอรเนตความเรวสงในสถานศกษาทกแหง ครอบคลมทกพนทและเพยงพอกบผเรยน เพอเออตอการเรยนรดวยตนเอง และการเรยนรแบบมสวนรวม 10) สงเสรมใหแรงงานไดรบโอกาสยกระดบคณวฒทางการศกษาและทกษะความรทสงขน ยทธศาสตรท 2 พฒนาและเสรมสรางศกยภาพคนทกชวงวยใหมสมรรถนะ และทกษะเหมาะสม มคณภาพชวตทด

เปาหมายตามยทธศาสตร 1) คนทกชวงวยมทกษะ ความร ความสามารถตามมาตรฐานการศกษา และพฒนาคณภาพชวตไดตามศกยภาพ 2) คนไทยไดรบการพฒนาสมรรถนะและทกษะในการด ารงชวตทเหมาะสมกบชวงวย และพรอมรบการเปลยนแปลงของโลกในศตวรรษท 21 รวมพนทชายแดนใตและพนทพเศษ 3) ระบบการวดผลและประเมนผลและการเทยบโอนการศกษาทมประสทธภาพ 4) คนไทยมความรกในสถาบนหลกของชาต และยดมนการปกครองระบอบประชาธปไตย อนมพระมหากษตรยทรงเปนประมข 5) สถานศกษาสามารถจดกจกรรม กระบวนการเรยนรตามหลกสตรไดอยางมคณภาพ มาตรฐาน 6) คร บคลากรทางการศกษาไดรบการพฒนาสมรรถนะอยางตอเนอง

แนวทางการพฒนา 1) พฒนากระบวนการเรยนการสอนเพอยกระดบคะแนนเฉลยของการทดสอบคณภาพการศกษานอกระบบระดบชาต (N-NET) 2) พฒนาคณภาพมาตรฐานการศกษานอกระบบใหเชอมโยงกบระบบคณวฒวชาชพทน าไปสเสนทางอาชพ โดยมกลไกการวดและประเมนผลเพอเทยบโอนความรและประสบการณ และพฒนาใหมระบบการสะสมและเทยบโอนหนวยการเรยน (Credit Bank System) 3) พฒนาหลกสตร และกระบวนการเรยนรใหสอดคลองกบสภาพและความตองการของกลมเปาหมาย โดยค านงถงการพฒนาคณภาพ มาตรฐาน เสรมสรางความตะหนกในคณคาของปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง และความรเรองทกษะทจ าเปนในศตวรรษท 21


4) พฒนาหลกสตรอาชพเพอเสรมสรางการพฒนาอาชพใหกบประชาชนในชมชนแบบครบวงจร ซงเปนกระบวนการตนทางถงปลายทางตงแตกระบวนการผลต การแปรรป การจดจ าหนาย การตลาด และการด าเนนการในเชงธรกจ 5) พฒนาหลกสตร กระบวนการเรยนรทปลกจตวทยาศาสตรใหกบประชาชนผาน STEM Education ส าหรบประชาชน อนจะน าไปสการใชความคดวเคราะห ความคดสรางสรรค และการใชเหตผลในการด าเนนชวต 6) พฒนาหลกสตรภาษาองกฤษส าหรบประชาชนเพอยกระดบทกษะการใชภาษาองกฤษของคนไทย 7) พฒนาหลกสตรการศกษานอกระบบและหลกสตรการอบรมแกกลมผสงวยใหมคณภาพและมาตรฐานเพอสรางพลเมองทมคณภาพชวต 8) สงเสรมใหมการวจยและพฒนานวตกรรมการจดการเรยนร สอเพอการเรยนร และการใหบรการเทคโนโลยสารสนเทศทกรปแบบทไดมาตรฐาน 9) สงเสรมการจดกจกรรมการเรยนรทสรางเสรม และปรบเปลยนคานยมของคนไทยใหวนย จตสาธารณะ และพฤตกรรมทพงประสงค 10) สงเสรมใหมการจดท าแผนการเรยนรตลอดชวตของชมชน/รายบคคล เพอเปนเครองมอ ในการก าหนดทศทางและสรางแรงจงใจในการเรยนรตลอดชวตของประชาชน 11) สงเสรมการสรางสรรคความรใหม ๆ ทงจากภมปญญาทองถนทมอยเดม และความรดานนวตกรรมตางๆ 12) พฒนารปแบบและวธการวดและประเมนผลการเรยนรทมคณภาพและมาตรฐาน สามารถวดและ ประเมนไดตรงตามวตถประสงค และน าผลการประเมนไปใชไดจรง 13) จดกจกรรม สอ และนทรรศการทมชวตและกระตนความคดสรางสรรค ในแหลงเรยนร 14) พฒนาสมรรถนะครใหมศกยภาพในการจดการเรยนร สามารถใชเทคโนโลย และประสานภมปญญาทองถนเพอประโยชนในการจดการเรยนร เปนครมออาชพ และมมาตรฐานคณภาพตามทส านกรบรองมาตรฐานและประเมนคณภาพ (องคกรมหาชน) ก าหนด 15) พฒนาศกยภาพและขดความสามารถของบคลากร ใหตรงกบสายงานหรอความช านาญเพอใหสามารถจดการศกษาและสงเสรมการเรยนรตลอดชวตอยางมคณภาพ ยทธศาสตรท 3 สงเสรมและพฒนาระบบเทคโนโลยดจทลเพอการศกษาส าหรบคนทกชวงวย

เปาหมายตามยทธศาสตร 1) โครงสรางพนฐานดานเทคโนโลยดจทลเพอการศกษาของหนวยงานและสถานศกษามความทนสมย และมคณภาพ 2) ผเรยน รรบบรการไดรบโอกาสและความเสมอภาคในการเขารบการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศยอยางมคณภาพ


3) ระบบขอมลรายบคคลและสารสนเทศทางการศกษาครอบคลม ถกตอง เปนปจจบน มระบบเชอมโยงกบหนวยงานอนเพอประโยชนในการจดและบรการการศกษา

แนวทางการพฒนา 1) พฒนาระบบเทคโนโลยสารสนเทศเพอการศกษา การจดการเรยนการสอน การจดกระบวนการเรยนรทมความยดหยนหลากหลายสามารถเขาถงไดโดยไมจ ากดเวลาและสถานท 2) พฒนาสถานวทยโทรทศนเพอการศกษา (ETV) ใหเปนสถานวทยโทรทศนเพอการศกษาสาธารณะ (Free ETV) 3) พฒนาโครงสรางพนฐาน และความพรอมของสถานวทยโทรทศนเพอการศกษา กระทรวงศกษาธการ 4) สงเสรมใหมการจดตงสถานโทรทศนสาธารณะแบบดจทลและการผลตรายการเพอการศกษา 5) สงเสรมใหมสอดจทลเพอพฒนาเศรษฐกจชมชนและการสงเสรมการมอาชพเพมขน 6) จดและสนบสนนสถานศกษา แหลงการเรยนร กศน.ต าบล ใหมความพรอมเกยวกบโครงสรางพนฐานดาน ICT และเทคโนโลยเพอการศกษาอนทเหมาะสมกบพนท 7) พฒนากระบวนการเผยแพร ICT เพอการศกษาใหมรปแบบทหลากหลาย ทนสมย เปนปจจบน และสอดรบกบความตองการของสงคม 8) จดท าระบบฐานขอมลรายบคคลและสารสนเทศทางการศกษาครอบคลมถกตอง เปนปจจบน และเชอมโยงทกหนวยงานทเกยวของ เพอการวางแผน การบรหารจดการ การตดตาม ประเมน และรายงานผล 9) พฒนาระบบฐานขอมลดานการศกษาและดานอนทเกยวของใหมมาตรฐาน ครอบคลม ถกตอง เปนปจจบน 10) สงเสรมและสนบสนนใหมการวจย เพอพฒนารปแบบ แนวทางในการใชเทคโนโลยเพอการศกษาในการจดและสงเสรมการจดการศกษา 11) ใหมและบงคบใชมาตรการทางกฎหมายเพอสนบสนนใหเกดการใชเทคโนโลยเพอการศกษาอยางมประสทธภาพ ยทธศาสตรท 4 พฒนาระบบบรหารจดการศกษา และสงเสรมใหทกภาคสวนมบทบาทและมสวนรวม ในการจดการศกษา

เปาหมายตามยทธศาสตร 1) ระบบบรหารจดการมประสทธภาพและประสทธผล สงผลตอคณภาพและมาตรฐานการจดการศกษาและการเรยนรตลอดชวต 2) ระบบบรหารงานบคคล มความเปนธรรม สรางขวญและก าลงใจ และส งเสรมใหปฏบตงานไดเตมตามศกยภาพ 3) บคลากรทกประเภททกระดบไดรบการพฒนาความรและทกษะตามมาตรฐานต าแหนง รวมทงบทบาทและภารกจทไดรบมอบหมาย


4) กฎหมายและระเบยบทเกยวของ รองรบปฏบตงานไดอยางมประสทธภาพและสอดคลองกบบรบทของสภาพสงคม 6) ระบบและกลไกการวด ตดตาม และประเมนผลการศกษาและการเรยนรมประสทธภาพ 7) ทกภาคสวนมบทบาทและมสวนรวมในการจดการศกษาและการเรยนรทตอบสนองตอความตองการของประชาชนในพนท

แนวทางการพฒนา 1) วเคราะหและจดท าแผนอตราก าลงตามบทบาท หนาท และภารกจ ของหนวยงานและสถานศกษาในสงกดโดยใชรปแบบการวจย เพอใหการเกลยอตราก าลง/บรรจแตงตงบคลากรตามอตราก าลงมความเหมาะสม 2) พฒนาบคลากร กศน. ทกระดบ ใหมความรและทกษะตามมาตรฐานต าแหนง ใหตรงกบสายงานหรอความช านาญ 3) สรางแรงจงใจ/ขวญก าลงใจในการปฏบตงานของบคลากรทกประเภททกระดบ 4) วเคราะหและจดท าแผนความตองการ/ใชงาน/การดแลรกษาเครองมอ อปกรณ และเทคโนโลย เพอเสนอขอตงค าของบประมาณ 5) พฒนาระบบสารสนเทศทางการศกษา และฐานขอมลดานการศกษาและดานอนทเกยวของใหมมาตรฐานทครอบคลม ถกตอง และเปนปจจบน 6) จดสรรงบประมาณตามความตองการของประชาชน/หนวยงาน 7) วเคราะห วจย กฎ ระเบยบตางๆ ทสอดคลองกบการพฒนาการศกษา 8) สงเสรมใหทกภาคสวนรวมด าเนนการจดการศกษาตลอดชวต เชน สอมวลชนทองถน ภมปญญาทองถน/ปราชญชาวบาน 9) ประสานความรวมมอทกภาคสวนใหเปนแหลงเรยนรตลอดชวต

4.6 ตวชวดตามยทธศาสตรของแผนพฒนาการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศย (พ.ศ. 2560 – 2579)

ตวชวด ขอมล ปจจบน

คาเปาหมาย ปท 1 – 5 ปท 6-10 ปท 11-15 ปท 16-20

เพมและกระจายโอกาสในการเขาถงบรการการศกษาและการเรยนรทมคณภาพ

1) ประชากรวยแรงงาน (อาย 15-59 ป) มปการศกษาเฉลยเพมขน

10.0 10.7 11.5 12.0 12.5

2) รอยละของก าลงแรงงาน ทส าเรจการศกษาระดบมธยมตอนตน

N/A 60 85 100 100




หรอเทยบเทา ไดรบการศกษาระดบระดบมธยมศกษาตอนปลายหรอเทยบเทา 3) รอยละของแรงงานทขอเทยบโอนความรและประสบการณเพอยกระดบคณวฒการศกษาเพมขน

N/A 20 25 30 40

4) รอยละของแหลงเรยนรทไดรบการพฒนาใหสามารถจดบรการทางการศกษาและมการจดกจกรรมการเรยนรตลอดชวตทมคณภาพเพมขน

N/A 50 75 100 100

5) ผเรยนระดบการศกษาขนพนฐานทกคนไดรบการสนบสนนคาใชจายในการศกษา 15 ป

N/A 100 100 100 100

6) จ านวนประชาชนกลมเปาหมายทลงทะเบยนเรยนในทกหลกสตร/กจกรรมการศกษาตอเนอง

901,538 901,538

7) จ านวนผรบบรการในพนทเปาหมายไดรบการสงเสรมดานการรหนงสอและการพฒนาทกษะชวต

16,884 16,884

8) รอยละของผเขารวมกจกรรมทสามรถอานออกเขยนไดและคดเลขเปนตามจดมงหมายของกจกรรม

9) จ านวนนกเรยน นกศกษาทไดรบบรการตวเขมเตมความร

2,000,000 2,000,000

10) รอยละของผเรยนพการไดรบการพฒนาสมรรถภาพและบรการทางการศกษาทเหมาะสม

11) รอยละของผเรยนการศกษาขนพนฐานไดรบการอดหนนและการ




ชวยเหลอคาใชจายในระดบการศกษาขนพนฐานตงแตระดบอนบาลจนจบการศกษาขนพนฐานมความเหมาะสมกบสภาวะทางเศรษฐกจ

พฒนาและเสรมสรางศกยภาพคนทกชวงวยใหมสมรรถนะ และทกษะเหมาะสม มคณภาพชวตทด

1) คาคะแนนเฉลยผลสมฤทธทางการเรยนระดบชาต N- Net เพมขนรอยละ 3

42.22 เพมขน รอยละ 3

เพมขน รอยละ 3



2) รอยละการอานของคนไทยเพมขน

85 100

3) รอยละของผผานการฝกอบรม/พฒนาทกษะอาชพระยะสน สามารถน าความรไปใชในชวตประจ าวน และพฒนาตนเองได

60 65 70 75 80

4) รอยละของสถานศกษาทมงานวจย และ/หรอนวตกรรมการจดการเรยนร

4) รอยละของสถานศกษาทจดการศกษาโดยบรณาการองคความรแบบสะเตมศกษาเพมขน

5) รอยละของชมชนทน าความรไปใชตอยอดในการพฒนาชมชนอยางยงยน

6) รอยละของนทรรศการ สอ กจกรรม ในแหลงเรยนรเพอปลกฝงกระบวนการเรยนรตลอดชวต

7) รอยละของผเรยนทเขารวมกจกรรมการเรยนรหลกปรชญาของ




เศรษฐกจพอเพยง พฒนาแนวคดไปสการปฏบต 8) รอยละของสถานศกษาทมคณภาพตามเกณฑการประเมนการศกษาขนพนฐาน

สงเสรมและพฒนาระบบเทคโนโลยดจทลเพอการศกษาส าหรบคนทกชวงวย

1) รอยละของสถานศกษาทมการจดการเรยนการสอนผานเทคโนโลยดจทล

2) จ านวนระบบเครอขายเทคโนโลยดจทลเพอการศกษาททนสมยสนองตอบความตองการของผเรยนและผใชบรการอยางทวถงและมประสทธภาพ

3) คาเฉลยของคะแนนการทดสอบทางการศกษาระดบชาต การศกษานอกระบบโรงเรยน (N-Net) เพมขนทกสาระการเรยนร

4) รอยละของสถานศกษาไดรบบรการอนเตอรเนตความเรวสง ครอบคลมทกพนท ขนต า 30 mbps ใน 5 ปแรก และ100 mbps ภายใน 20 ปเพมขน

5) รอยละของนกเรยนในเขตพฒนาเศรษฐกจชายแดนใต และพนทพเศษทมระบบการทดสอบทางการศกษาระดบชาต การศกษานอกระบบโรงเรยน (N-Net)




พฒนาระบบบรหารจดการศกษา และสงเสรมใหทกภาคสวนมบทบาทและมสวนรวมในการจดการศกษา

1) รอยละของบคลากรทบรรจตามกรอบอตราก าลงเพมขน

2) รอยละของบคลากรทไดรบการพฒนาเพมขน

3) รอยละหนวยงาน/สถานศกษาทไดรบการสนบสนนเครองมอ วสดอปกรณ และเทคโนโลยททนสมย เพมขน

4) รอยละของหนวยงาน/สถานศกษาทไดรบการจดสรรงบประมาณตามแผนพฒนาฯการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศย

5) มกฎ ระเบยบทสามารถน าไปปฏบตงานไดอยางมประสทธภาพ

6) รอยละของสถานศกษาทมคณภาพตามเกณฑประกนคณภาพการศกษาเพมขน

7) รอยละของสถานศกษาทมคณภาพตามเกณฑประกนคณภาพการศกษาเพมขน

8) จ านวนภาคเครอขายทรวมระดมทนและทรพยากรทางการศกษา

9) รอยละของบคลากรทไดรบการมอบหมายงานตรงกบศกยภาพของบคคล

10) จ านวนภาคเครอขายทรวมจดกจกรรม/แหลงเรยนร




11) จ านวนภาคเครอขายทสรางและเผยแพรองคความร/นวตกรรม

12) จ านวนผลงานของภาคเครอขายทมการสรางและเผยแพรองคความร/นวตกรรม

13) รอยละของสถานศกษาในสงกด ส านกงาน กศน. ทไดรบแตงตงเปนศนยทดสอบดวยระบบอเลกทรอนกส


บทท 5 แนวทางการขบเคลอนแผนพฒนาการศกษานอกระบบ

และการศกษาตามอธยาศย พ.ศ. 2560 - 2579 สการปฏบต การน าแผนพฒนาการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศย พ.ศ. 2560 - 2579 ไปส การปฏบต จะตองมความเชองโยงระหวางแผนในแตละระดบ มระบบและกลไกการขบเคลอนทชดเจน และการตดตามและประเมนผลแผนพฒนาอยางตอเนอง เพอใหบรรลเปาหมายและเปนไปตามวสยทศน ของแผน ดงน

5.1 ความเชอมโยงระหวางแผนพฒนาการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศย พ.ศ. 2560 - 2579 กบแผนระดบตางๆ ทเกยวของสการปฏบต -รอด าเนนการหลงจากบทท 4 เรยบรอย-

5.2 ระบบและกลไกเพอการขบเคลอนแผนสการปฏบต 1) สรางเครอขายความรวมมอกบหนวยงานทกระดบในสงกดส านกงาน กศน.ในการด าเนนการแปลงเปาหมาย ยทธศาสตร กลยทธ ตามแผนพฒนาการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศย พ.ศ. 2560 - 2579 ไปสการปฏบตอยางเปนรปธรรม โดยก าหนดโครงการ กจกรรม ทจะน าไปสผลส าเรจ ตามเปาหมายอยางชดเจน 2) คณะกรรมการ และผบรหาร กศน.ตองใหความส าคญและใชแผนพฒนาการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศย พ.ศ. 2560 - 2579 เปนกรอบในการด าเนนงานและบรหารงานของหนวยงาน 3) ใชการท างานในรปแบบกลมส านกงาน กศน.จงหวด กลมศนยวทยาศาสตรเพอการศกษา และกลมศนยฝกอาชพเปนกลไกการขบเคลอนแผนไปสการปฏบตในพนทอยางเปนรปธรรม 4) ด าเนนการชแจง ประชาสมพนธ สรางความร และความเขาใจสาระส าคญแผนพฒนาการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศย พ.ศ. 2560 - 2579 ใหบคลากรทกระดบไดทราบอยางชดเจนเพอการมสวนรวมและสนบสนนใหการด าเนนงานเปนไปอยางมประสทธภาพ 5) สงเสรมการจดท าแผนพฒนาการศกษา รวมทงแผนปฏบตการในพนททมความสอดคลอง กบบรบทและความตองการของชมชนในพนท และสงเสรมสนบสนนใหมการบรหารแผนและน าแผนสการปฏบตในลกษณะทเปนองครวมทเนนคนเปนศนยกลางภายใตการมสวนรวมขององคกรทเกยวของ รวมทงสงเสรม ใหเกดการประสานและการท างานในแนวราบของหนวยงาน 6) พฒนาศกยภาพของบคลากรใหมความร ความสามารถในการปฏบต งานดวยเทคนควธการใหมๆ อยางตอเนอง รวมทงสรางขวญและก าลงใจดวยการยกยองชมเชยใหรางวลเมอสามารถด าเนนการประสบผลส าเรจ


7) ใหหนวยงานสวนกลางสนบสนนทรพยากรอยางเพยงพอ ตอการปฏบตงานตามแผนพฒนาการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศย พ.ศ. 2560 - 2579 ในระดบพนท เพอสะทอนการด าเนนงานตามแผน 8) ประชาสมพนธและสรางความเขาใจใหทกภาคสวนของสงคมทเกยวของเหนความส าคญและเขามามสวนรวมในการน าแผนพฒนาการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศย พ.ศ. 2560 - 2579 ไปสการปฏบต

5.3 การตดตามประเมนผลการขบเคลอนแผนพฒนาการศกษาฯ ไปสการปฏบต การตดตามและประเมนผลแผนพฒนาการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศย พ.ศ. 2560 - 2579 ไปสการปฏบต มแนวทางและกระบวนการส าคญ ดงน 1) ใหความส าคญกบการตดตามความกาวหนา การประเมนผลความส าเรจและผลกระทบ การด าเนนงานอยางตอเนอง โดยพฒนาระบบและกลไก การก ากบ ตดตาม ตรวจสอบและประเมนแผน ตงแตการสงเสรมการจดท าฐานขอมลทกระดบทจ าเปนตองใช โดยใหเกดความเชอมโยงเครอขายขอมลรวมกน รวมทงตองพฒนาตวชวดผลส าเรจของการด าเนนงานตามแผน ทงผลลพธในเชงปรมาณและคณภาพ ตลอดจนจดระบบก ากบ ตดตามตรวจสอบ และประเมนผลการด าเนนงานใหเปนมาตรฐานเดยวกน และสามารถน าผลจาก การก ากบ ตดตามมาใชเปนแนวทางในการปรบปรง หรอปรบเปลยนวธการด าเนนงานทสอดคลองกบปญหาทเกดขนในกระบวนการน าแผนไปปฏบตจรง 2) ตองมการประเมนแผนพฒนาการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศย พ.ศ. 2560 - 2579 วาผลการด าเนนงานในชวงระยะ 5 ปแรก พ.ศ. 2560 -2564 บรรลเปาหมายและตวชวดทก าหนดไวมากนอยเพยงใด เพอน าไปทบทวนยทธศาสตร และปรบปรงกลยทธทจะใชในชวง พ.ศ. 2565 - 2579 ตอไป 3) เสรมสรางกลไกการตรวจสอบของภาคประชาชนใหเขมแขง โดยสนบสนนใหภาคประชาชนรวมกลมตดตามความกาวหนา ตรวจสอบความโปรงใสและความส าเรจของของโครงการพฒนาตางๆ ทเกยวของกบชมชนของตน รวมทงพฒนาศกยภาพใหมทกษะในการใชเทคโนโลยสารสน เทศในการตรวจสอบโครงการตางๆ ไดอยางมประสทธภาพ และจดท าขอมลทน ามาใชในการตรวจสอบไดอยางถกตองชดเจน

5.4 ปจจยและเงอนไขความส าเรจ การด าเนนการตามวตถประสงค เปาหมายของแตละยทธศาสตรตามทก าหนดไวในแผนพฒนาการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศยจะประสบผลส าเรจตามทระบไวในแตละยทธศาสตรและกลยทธไดหนวยงานทงระดบนโยบายและระดบปฏบตการ ทงในสวนกลาง สวนภมภาค หนวยงานและสถานศกษา ตองยดถอเปนแนวทางในการด าเนนงาน และมการทบทวน ปรบปรงมาตรการ เปาหมายความส าเรจใหทนตอ การเปลยนแปลงทเกดขนในแตละพนท เพอการพฒนาศกยภาพประชาชนในทกชวงวย ซงตองด าเนนการ ดงน 1) การสรางการรบร ความเขาใจ และการยอมรบจากผมสวนไดสวนเสยและประชาสงคม ในการสงเสรม สนบสนนการพฒนาการศกษาในลกษณะตางๆ อยางกวางขวาง มงเนนทการจดระบบการศกษาทมประสทธภาพ โปรงใส ตรวจสอบได และมงเนนการพฒนาคณภาพของผเรยนในทกระดบ


2) การสรางความเขาใจในเปาหมายและยทธศาสตรการด าเนนงานของแผนพฒนาการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศยของผปฏบตทกหนวยงาน ทกระดบ เพอใหการขบเคลอนแผนไปส การปฏบต มการบรหารจดการและการเชอมโยงยทธศาสตรและกลยทธใหบรรลเปาหมายและวสยทศนของแผน มคณะกรรมการหรอหนวยงานทรบผดชอบในการก ากบดแลใหเกดการน าไปปฏบต โดยมระบบงบประมาณ เปนกลไกสนบสนนใหบรรลผลอยางเปนรปธรรม 3) มงการจดการศกษาโดยทกภาคสวนของสงคม เพอความเทาเทยมและทวถง (Inclusive Education) ตลอดจนการสงเสรมการเรยนรตลอดชวตส าหรบทกคน 4) การจดใหแผนพฒนาการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศยเปนกรอบแนวทาง ในการก าหนดแผนปฏบตการ และการจดสรรงบประมาณดานการจดการศกษาของหนวยงาน โดยใหยดเปาหมาย ตวชวด ยทธศาสตร และกลยทธทก าหนดไวในแผนเปนหลกในการพจารณา เพอใหการด าเนนงานเปนไปในทศทางเดยวกน และบรรลผลตามเปาหมายและตวชวดในชวงเวลาทก าหนด 5) การปรบระบบการบรหารจดการใหเกดประสทธภาพ โดยปรบระบบการบรหารจดการใหมความชดเจนในดานบทบาทหนาทของหนวยงาน และการกระจายอ านาจและการตดสนใจจากสวนกลางสระดบภมภาคและสถานศกษา รวมทงการบรหารงานบคคลในแตละระดบใหสงเสรม สนบสนนการจดการศกษา ในสถานศกษาใหเปนไปอยางมคณภาพ ผเรยนไดรบบรการการศกษาและการเรยนรทมมาตรฐานอยางเสมอภาคและเทาเทยม 6) การสรางระบบขอมลและสารสนเทศทบรณาการและเชอมโยงกบระบบแผนปฏบตการ ระบบการจดสรรและการเบกจายงบประมาณ และการก ากบ ตดตาม และรายงานผลการด าเนนงาน เพอการปรบปรงประสทธภาพการบรหารจดการ

Date post:	25-Jul-2020
Category:	Documents
Upload:	others
View:	0 times
Download:	0 times

บทที่ 1 สภาวการณ์และแนวโน้ม...

Documents