+ All Categories
Home > Documents > CASUM SPHACELICRURIS,1431233/FULLTEXT01.pdf · D. DISSERTATIOMEDICO-CHIRURGICA, SISTENSCASUM...

CASUM SPHACELICRURIS,1431233/FULLTEXT01.pdf · D. DISSERTATIOMEDICO-CHIRURGICA, SISTENSCASUM...

Date post: 28-May-2020
Category:
Upload: others
View: 3 times
Download: 0 times
Share this document with a friend
16
/!. D. DISSERTATIO MEDICO-CHIRURGICA, SISTENS CASUM SPHACELICRURIS, QUAM» CONSENT. NOB. et EXPERIENTISS. FACULT. MED. IN ACAD. UPS. PRiESIDE D no Doct. JONA SIDREN, Anat. et Med. Pract. PROFESS. Reg. et Ordinär. PUBLICE VENTILAND AM SIST IT Stipendiarius REGIUS Societ. Chirurgie, johann. fried. törnbohm, HOLMIENSIS. IN AUDIT. CAROLINO MAJ. DIE XXIII. JÜNII, Anni MDCCI.XVill. H. A. M. S. i .. V . UPSALIjE, Afud Johann. Edman , Reg. Acad. Typogr.
Transcript
Page 1: CASUM SPHACELICRURIS,1431233/FULLTEXT01.pdf · D. DISSERTATIOMEDICO-CHIRURGICA, SISTENSCASUM SPHACELICRURIS, QUAM» CONSENT.NOB.etEXPERIENTISS.FACULT. MED.INACAD.UPS. PRiESIDE …

/!. D.DISSERTATIO MEDICO-CHIRURGICA,

SISTENS CASUM

SPHACELICRURIS,QUAM»

CONSENT. NOB. etEXPERIENTISS. FACULT.MED. IN ACAD. UPS.

PRiESIDE

D no Doct. JONASIDREN,

Anat. et Med. Pract. PROFESS. Reg. et Ordinär.

PUBLICE VENTILANDAM SISTITStipendiarius REGIUS Societ. Chirurgie,

johann. fried. törnbohm,HOLMIENSIS.

IN AUDIT. CAROLINO MAJ. DIE XXIII. JÜNII,Anni MDCCI.XVill.

H. A. M. S.i

.. V .

UPSALIjE,Afud Johann. Edman , Reg. Acad. Typogr.

Page 2: CASUM SPHACELICRURIS,1431233/FULLTEXT01.pdf · D. DISSERTATIOMEDICO-CHIRURGICA, SISTENSCASUM SPHACELICRURIS, QUAM» CONSENT.NOB.etEXPERIENTISS.FACULT. MED.INACAD.UPS. PRiESIDE …

VIR N0B1LISS1ME ATQUE

D-DocxHERMANNESCHÜTZER,

Sta Reg.M.tis ARCHIATER et CHIRURGE PRIMÄR.S:Ä Feginä OBSTETR1X,SERENISS. PRINCIPIS SUC-CESSORIS MEDICE ORDINARIE, Reg. Acad,

SCIENT. HOLM, nec non SOCIETATISCHIRURGIC^E HOLM.

MEMBRUM.

Non ufus, qui invaluit, fed devotiflimn mentis ergaMncenatem maximum pietas, qun gratiis, pro facul-täte, rependenais delectatur; non opinio qundam digni-tatis, quam leviRimum munus hocce litcerarium habe-ret, (edPatrocinii Ipes atque exnftuans defiderium, Sum«mum Artis Chirurgien & Obftetricin Magiflrum, ejus-demqueNumen quafi Tutelare, ac omnis fere profpe-rioris fortunn men & eruditionis Medien Aucdorem pu¬blice percelcbrandi; non mendicans qundam doni ex-fpeutatio, fed ingen tis debiti, feprenni clientela contra-£ti, tenerrima confcientia; non denique metus oblivio-nis, fed venerabundus, & filialis prorfus affe&us pue¬riles hafee lucubrationes Chirurgico-Medicas lubmifleofferunt; dum enim vixero permaneo

N0BIL1SS1MI ATQUE EXPER1ENTISSIMIHOMINIS Tül

cultor & cliens humiUimus,J. F. TÖRNBOHM.

Page 3: CASUM SPHACELICRURIS,1431233/FULLTEXT01.pdf · D. DISSERTATIOMEDICO-CHIRURGICA, SISTENSCASUM SPHACELICRURIS, QUAM» CONSENT.NOB.etEXPERIENTISS.FACULT. MED.INACAD.UPS. PRiESIDE …

riR NÖB1LISSIME ATQVE EXPERIENTISSIME,

D-Docr OL A VEA C R E L,

CHIRURGIE PROFESSOR Reg. NOSOCOMIT HOL-MIENSIS nec non LEGTONIS VEXILLI F.QUESTRIS

CHIRURGE PRIMARIE, Reg. Acad. SCIENT.HOLM. et CHIRURGICfå PARTS,

MEMBRÜM.

C^um felicidimus Tuus a?grotantibus quibusconqueJ opem ferendi fucceflus, & ftupenda plane in Chi-rurgicis operationibus dexteritas, firmifTimo plarclara? e-ruditionis fundamento fubflru&a, non a Popularibus fo-lum,Ted etjam ab Exteris, non ab inferioris tantum for-tis hominibus, fed &ab Imperantibusac Proceribus, nontam a rudioribus, quam potius eruditis, exquifitifTImoinftru&is judicio, agnofcantur, adamentur, promeritis-que exfollantur laudibus; fore confido, ut venia meacdetur audaciae, candidiflimum Summas venerationis cal-culum prioribus hifce numerofi/fimis adjicienti: Ut pa-lam enim conftet, quanto Te, Vir Celeb. clam profe-quor,& profecuturus fum cultu, hafce pagellas piaTibidedicat mens, quod fidiflimi clientis facramentum ut be¬nigne recipiasjfupplex oro, quoad lucis hujus ufurafruimihi contigerit, pcrmanfurus

MB1L1SS1MI ATQUE EXPER1ENTISSIMINOMINIS TUI

cultor Ef cliens humiUimm

J. F. TÖRNBOHM.

Page 4: CASUM SPHACELICRURIS,1431233/FULLTEXT01.pdf · D. DISSERTATIOMEDICO-CHIRURGICA, SISTENSCASUM SPHACELICRURIS, QUAM» CONSENT.NOB.etEXPERIENTISS.FACULT. MED.INACAD.UPS. PRiESIDE …

VIRO EXPF

Domino MATH I /ESociecatis Chirurgien Hoim.

Ad Legionem PrntOiinm Sm

Dno christiano soem,PraElico Holmienfi Feiiciffimo t nec non Societ. As ifienti.

dno christ. lillienvall,Chirurgo adLépionem Fo"r(lr. vnnon Menr ".So* et.f. birnrer,DnoFRIEDERICO oleveldt,

Membro Societntis C luringi <£.

DNO wilhelmo stützer,Meinero Societutis Chirurgiene.

dno dan i eliMed. Dottori,

&■Pro tempore

Ut innumera, quin & ingentia Veftra in genus mor& fpeciatim in Chirurgiam , nec non in omnesadmiratore, magni faciantur; in primis vero ut fingumemoria gratifTima recondenda munificentia ifla, quadifllmas Medicas traåandi Litreras dedidis feliciffimum,mina,, huic adpofita opelln, eandem Leftoribus comftras Liberalitatis monumentum Vobis Sacrum effe o-

N0B1LLSS1M0RVMN0M1NUM

eultor &

JOH. F,

Page 5: CASUM SPHACELICRURIS,1431233/FULLTEXT01.pdf · D. DISSERTATIOMEDICO-CHIRURGICA, SISTENSCASUM SPHACELICRURIS, QUAM» CONSENT.NOB.etEXPERIENTISS.FACULT. MED.INACAD.UPS. PRiESIDE …

R1ENT1SSIM0, e

RAMSTRÖM,Direåori Gravhlimo,K:x M.'tis Chirurgo Primario»

DNO TOH. TH. NATHHORST,Chirurgo Civitatis Ordinario, DigniJJimo, Societ,

Chirurg. AsßßentiDno FRIEDERICO KREIJ,

Memhro Societatis Chirurgien.Dno ADAMO SUNDBERG,

M u/hro Societats Chirurgien.Dno carolo denecke,

Memhro Societatis ChirurgienK

THEÉL,Memlro Societatis}

Syndico.

talium, in Patriam, in unlverfam Artem Macbaoniam,harum Scientiarum cultores merita, a me etiam, eorumlaris plane, faventiffima, deveneranda, femperque inmihi, honoratiffimaVeftra Stipeornato, otiam jueun-aliquo celebretar modo, ut denique Inclita Veftra No-mendent, hacce qualecunque Veftrarum laudum, Ve-ptavitCLARISS1M0R UMQUEFESTRORUM

cliens humillimus

törnbohm.

Page 6: CASUM SPHACELICRURIS,1431233/FULLTEXT01.pdf · D. DISSERTATIOMEDICO-CHIRURGICA, SISTENSCASUM SPHACELICRURIS, QUAM» CONSENT.NOB.etEXPERIENTISS.FACULT. MED.INACAD.UPS. PRiESIDE …

Min Hogtårade Kårafte Broder»

Oom jag meä fynnerlig glädje förnummit, det min^kära-fle Bror dr finnad, att fnart fitt Academifka Ldroprof

for forfla gängen afldgga ; fororfakar billigt ett inbårdesdeltagande uti bvar andras omfländigheter, Jom vart nar-maße blodsband gor fä kånbart ocb fullkomligt, att minovana penna, vid ett fädant tillfälle,biifver en välmenan¬de tolk af ett broderligt hjerta. Det hugnar mig i detinnerfla , att jag finner, huru min Bror pä alt /att villframfträfva ur okunnogheteJis mörker tillVettenfkapernns Ljus.Att förena den utvärtes och invärtes LJkare-konften medbvarandra, är ett tillbod, fom verkar mycken båtnad, bådea den Sjukas och Läkarens fida, jfag bnfkar all framgångbarvid, och gläder mig tillika, dä min Brors fkickligbetlikfom upplifvar vare Föräldrars flöjt i grafven,

Mänßliga bräckligheten vinner få/edes en ny motflån-dare, jom icke lärer Jakna, med tiden, hvarken AcademifkArebelöning, eller den Lärda Verldens bifall, och det fommaß är, Guds och ett godt famvetes goda bevittnande.

Lef väl! ocb fullborda hvad redan begynt är, fäfort-fättes mitt hopp , och en Broderlig åftundan fufigores tillvår gemenfamma glädje! Förbiifver

Min Hogtårade Kårafte Broders

Stockb, den 6 Junii lyéQ. trogmtfle brodtrOLOF TÖRNBOHM,

Page 7: CASUM SPHACELICRURIS,1431233/FULLTEXT01.pdf · D. DISSERTATIOMEDICO-CHIRURGICA, SISTENSCASUM SPHACELICRURIS, QUAM» CONSENT.NOB.etEXPERIENTISS.FACULT. MED.INACAD.UPS. PRiESIDE …

/. N. y.

ir quinquaginta circitcr annos na-tus, temperamento Cholerieo >

prsterquam quod hoemorrhoi-dibus fubinde flucntibus, fubin-de ut vocant, ccecis,affe£lus fuit,fat firma ufus eft valetudine»usqtie ad mediana sefiatem An-

ni MDCCLXV, dum Febre quadam au&umnali deRemittentium genere, a) latins tum evagante, pre-

A hen-gin ■ i - i 1 " — ■ ■ 1 ■ - ■ '■ "■ ■ '"■*

a ) Typum quidem Tertiana ßmplicis duplicisve gene-ratim Jervat hac Felris, & interdum luculentas habet re-miffiones, interdnm vero adeo obfcuras, ut Felri continuaßmüor ßt, quo in cafii pafßm ab AuEloribus fub nomineFebris Biliofe defcribitur, confer. Tijßot de Febre Biliofa.Laufan♦ Anni MDCCLV & Pringel Dijeafes of the army„qua ad diem decimam, vel duodecimam circiter folet con-tinuare , tumque aut in intermittentern abit, aut cejfat,cum debilitate qnadam totius corporis, B" fudoribus noSiur-nis.

Maligna indolem interdum induity qualis Flaffnia gras*Cata eß ad medium feculi ßtperioris> vid. Bartbolini. Hifior<

Page 8: CASUM SPHACELICRURIS,1431233/FULLTEXT01.pdf · D. DISSERTATIOMEDICO-CHIRURGICA, SISTENSCASUM SPHACELICRURIS, QUAM» CONSENT.NOB.etEXPERIENTISS.FACULT. MED.INACAD.UPS. PRiESIDE …

@ ) 2 C 8

henditur, quam remediis fudorem moventibus &(ic di£fcis Aiexipharmacis, h) quin etiam veficatoriis,c) fedare conatus eft, qui curam aegri geffit. In-cpta vero hac Medicina, tantum abeft ut vis Febrisfrangeretur, ut potius indies augefceret, & cum nul-la amplius fpes eftet recuperandae valetudinis, ne-fcio quo calu advenit, qui faniora dedit confilia.Is fcilicet cum perpendit, segri vires morbo diu-tius ferendo omnino impares fore, auftor ipfi fuafor-que fuir, ut in Cortice Peruviano falutern quasre-ret amiflam d). Sine mora, ut inftat remiffio, Febri-

fu-

Anat. Rar. Cen. 11. Hiftor. 6. 8^ Lagduni Batavorum An¬no MDCLX1X. quam defcripferunt fuo avo (belehris Lug-diinenfium Profeflor Francifcus Belebe? Sylvins in oratione,dum Munus' Re&oratus depojuit, 8^ Fanois in Dijfl. Anno fe-quenti edita, qua adeo funeßa jitit^ ut feptem miUe hörni-nes eadem perierint.

Nec defuerunt trißia exempla malignitatis hujus Fe-bris, eo ipfo tempore, quo eeger nofler decubuit.

b ) Diaphoreticis, pvcefertim non nihil rarefacientibus,male hac in Fehre agrotanti conjnltnm erit, cum in conti-nuam mut-ari queat. Conf Home Princip Med. p, $$. dumcontra ea in id incumbat Medicus, ut ven&JeElione, emeti-eis, laxantibus 8t1 refrigerantibus, remißivnesßi minus fu?itlucukntce, evidentiores reddantur, inmo, fifieripojflit, adper-feelas demnm intevmiffiones redigantur.

c) Inde nata funt in crunbus ulcera projunda,nerantem humorum a flatu fano indolem Jatis indicantia.

^) M/z Pub paroxysmis maligniova deeeßerint fym-ptomata , perniciem agro minitantia , non nimis cit9ad Corticem deveniendum; lnde enim ob ^ruSliones vifce-rum 8r varios fubortos fuijfe morbos ch-ronicos, experien-

Page 9: CASUM SPHACELICRURIS,1431233/FULLTEXT01.pdf · D. DISSERTATIOMEDICO-CHIRURGICA, SISTENSCASUM SPHACELICRURIS, QUAM» CONSENT.NOB.etEXPERIENTISS.FACULT. MED.INACAD.UPS. PRiESIDE …

@ ) 3 ( @fügum fumfä, & cum paroxysmus infequens le-niri viderecur, per intervalla mitiora, eodem per mo¬do* usque dum plane vifta ed Febris. Ab eoautemtempore fudore perfunditur totum corpus, & a cibofumto, & fub fomno: Ventriculus, prout fanitaspodulat, alimenta nec appetit, nec coquit: horis ma-tutinis muci finceri copia, non fine vomendi nifu,fcreatu ejicitur , & dolor Colicus,?} cum alvo officiiimmemore, fabinde fencitur. Hoemorrhoides /) tu-

A 2 ment

tia docuit. Iterum chronicum , demum letha lem, ab hac <

caujfa natum vidit D. Pr£fes. Si, ceffante Febre, adnataoculi tunica flavejcit, p anxietas dolor fentiuntur circacardiam, fi urina Jubiclerici quid monflrat, fi lingua fordi-bus efl obducla, fi nuUum eß ciborum depderium, fcirelicet, Corticem prcepropere omnino datum fuijfe; ei igitur,niß alia idfvaferint, non diutius erit inßßendum, fed falibusfolventibus, & remediis, qnte alvum leniter movent, eni-tendum, ut jolvatur incipiens obßruSlio, aut redeat Febris.

e) Moliminibus bamorrboidum deberi videbatur, quavaria funt, in abdomine, & in remotioribus corporispartibus fentienda, ut Cardialgia, nanfea, vomitus, dolordorp htmborum, tenesini, pruritus ani, flrangurice, ctf-pitis dolores univerjales & partiales , vertigo , ßupores ar-tuum, eorumdemque dolores, rbeumaticis vel artbriticis fi*miles.f) Eß molimen natura Ulis injvetum, corpus la«

bore firmant, fedentariis vero otiofis perfamiliare, cu-jus non minima caujfa, in lentiori refpiratione, qualis bisefl, ponenda, qua cum non poteß rite expedire iter /an-gvinis per angußias vente portarum in bepate, indolem ar.teria, ro i# vifcere, contra fvetum natura ordinem, zWzz-

majori copia colligitur iu ramis, ad eam venatn per-

Page 10: CASUM SPHACELICRURIS,1431233/FULLTEXT01.pdf · D. DISSERTATIOMEDICO-CHIRURGICA, SISTENSCASUM SPHACELICRURIS, QUAM» CONSENT.NOB.etEXPERIENTISS.FACULT. MED.INACAD.UPS. PRiESIDE …

• ) 4 ( •ment quidem, nihil tamen fanguinis reddunt; Atcum aeftas Anni MDCCLXVI. in au&umnum de-clinat, nec hx amplius apparent; tum vero Vertugine g') tentatur aeger, cui praeter Topica, externecapiti impofita» nihil adhibetur Medieinae.

Ad initium anni praeteriti, pofi: ieviorem do»Jorem Colicum Paralyfi linguce afficitur, £)at cumfponte fua, po(l horae quadrantem, eeffaret, nihil ma»li inde ominatus cft ^ger. Interje&o vero quinquedierum fpatio, quid prsefaga ifla futuri %na por-tenderunt, experitur, dum tempore matutino fub-ita Apoplexia corripitur, qux cum per horulamduravit, fenfus omnes & movendi facultas redie-

runt,

tinentibus: Inde plethora pelvis, a qua, ut caujfa proxi*ma, fluxus hic provenit, qui a variis Medie is fummis fte-pe laudibus extollitur. Non quidem diffitendum, excretio-nem hane interdum falubrem ejje 3 variosque morbos & foTvere levare, eandern tamen (ine omni cautione promove-re velie, Medico non convenit, qui, reluclante natura , ni¬hil unquam tentare debet.

g) Ab interceptis hcetnorrhoidibns provenitproin-de Jfi-, hirudinibus ano admotis, natur& defeclum fiipplen-di 'aliqua fuiffet occafio, ea^ quae humores a capite derivant}ad Jui medelam vindicajjet.

h ) Partiales Paralyfes, prcefertim qu£ faciem afficiuni,multum pertimefeendce: Paralyfis faciei mala, inquit Bcey-haave Aphor. 101-] & facile in Apoplexiam mutaBiiis. Pa¬ralyfin lingua difpar non admittere prcefagitim, innuit ll-luftris ejus Commentator, ad eundem numerum. Triftes e-jusmodi monitores objervent probe, quos natura Apoplexiaobnoxios reddidit, quales funt, quibus caput grande, collumcurtum obefum, thorax amplius corpus pingue.

Page 11: CASUM SPHACELICRURIS,1431233/FULLTEXT01.pdf · D. DISSERTATIOMEDICO-CHIRURGICA, SISTENSCASUM SPHACELICRURIS, QUAM» CONSENT.NOB.etEXPERIENTISS.FACULT. MED.INACAD.UPS. PRiESIDE …

• )*■(•runt, remanente etiamnum infirmitate quadam late-ris finiftri, De falute fua nunc follicitus seger, con-filia petit, qux eo tetenderunt, ut quantum viresejus permitterent, humores a capite derivareneur,& torpentes in latere finiftro excitarentur nervi. Athorumfub ufu, poftridic idem malum,fed gravius,redit , cum perfefta Paralyß totius cruris pedis-que dextri. Mox infequitur dolor acerbus crurisutriusque, nec multo poft digici dextri pedis fubnbgri fiunt, arefcunt, cum duririe propemodum Cor¬nea : color etiam ex fufco ruber per totum crus fe.fe diélindit, maculis lividis hinc inde diftin&us, in¬trä brevius tempus in nigrum mutatus i).

Gangrana adeo late paténs in corpore debi-!i,& a caufia interna orta, inque Sphacelum muta-ta , non fivit cogitare de avertenda imminente mor-te 5 (ed tantum de proroganda aliquantum vita; qua-propter inter alimenta & remedia, quse vires re-ficiunt, segro injun£fcum fuit & interne & externeCorticem Peruvianum in iifum vocare k). Praeter

_____ A 3 JL"i) Metaftafis ad cruva hoc in morho rarior efty fre-

quentior vero ad cübtum mamtniqiie, qu& partes intime-fcere folent tumöre ad adematojum accedente: Si is intro,brevius tempus recedit, cum redeunte fenfu motuque, optimede agro Jperandum; fi vero diutius durat, vel fi recedit, an-tequam movendi fentiendique facultas reftituto efl, paraly-ticum fölet permanere brachium,

k ) Spccificum hoc in intermittentibus, ab America fe-Hci omine aUatum, ante hos triginta 0B0 Annos a Chi-rurgo Nortbamthonienfi, Rusworth, commendatum fuit, in¬terne fumenäum inGangr&na Spbaceioque%quodmultiplici de-

Page 12: CASUM SPHACELICRURIS,1431233/FULLTEXT01.pdf · D. DISSERTATIOMEDICO-CHIRURGICA, SISTENSCASUM SPHACELICRURIS, QUAM» CONSENT.NOB.etEXPERIENTISS.FACULT. MED.INACAD.UPS. PRiESIDE …

«# ; 6 c n©ninem fpem, qui morti propinquns videbatur, pau»lispcr reficitur, &cum duodecim dies his confum-

ci

in experientia ßabilitum eßt Poß ea tempora externeetiam, fome?itationis mflar, Corticem, neque injelici cumfuccejfu, adbibere inceperunt, quod Pringlii tentaminibusttidem confirmatur, qua Jummam iüi vim antifepticamattribuunt, ejusque aecoElo , frußulum carnis, putredi-nem jam aliquantum experta, «fz oz/or* fcetido mol-litie patuit, putredinem non folum fregit, fed incorru-/fMTZz diutius Jervavit. ötf.on the Difeafesof the Army. p. 329.

Communiter vero adverfns Gangranam Sphacelumqueädhibentur Herba amaritie prcedit# , zz£ Abßnthii, Tana-ceti, Cardui Benedi81i, Centaurii minoris , interque has,AUiariam multum laudat Bemenfium quondam PoliaterHil-danusy in exeogitandis pro re nata inßrumentis Chirurgl¬eis non infelix, m tarnen preetulit Scordium^de quo nar¬rat Galenusy quod cadavera, qua cafu ineubarunt Scordio,z/z campis crefcenti, poft pralia commiffd, putredine minusaffeSia fuerint, quam reliquorum. Vid. Galen. zfe Antid%Libr. I. Cap, 12» Huic tarnen virtute non cedit Chamo-milla, fecundum modo citati Pringlii experimenta, quibusconftat DecoSlum ejus, carnem a putredine per duodecimmenfes immunem praßitijje. Vid. eund. AuSt. I. c. Ex bisfimilibusque fpecies parantury quce aceto vini\vel vinoy ad-

interdum fale ammoniaco coquuntur, calidce impo-nuntur parti gangranoja: Ut vis horum altius penetret,ichori gangranofo exitus detur> feparatio mortui a vi¬vo , excitata fuppuratione, fz£zkf procedat; loca gangrae¬nosa ad vivum usque debent incidi, £? plag# repleri lin-teo carpto , unguento de ßyrace illito, denique pars infe-8la linteo involvenda eß, fpiritu Jalis ammoniaci irroran-

Qua jam ditta funt, conveniunt Gangrasnae humida?;

Page 13: CASUM SPHACELICRURIS,1431233/FULLTEXT01.pdf · D. DISSERTATIOMEDICO-CHIRURGICA, SISTENSCASUM SPHACELICRURIS, QUAM» CONSENT.NOB.etEXPERIENTISS.FACULT. MED.INACAD.UPS. PRiESIDE …

• ) 7 ( ®ti eflent, Amputatio,/) trifte alioquin aüxilium, inanimum venit; fed infirraitas segri eandem vetuit,

nec

fi vero pars Jubnigra arida dura inßar carnis fumatafit, ficcam vocant s condiri quafi fpiritnofis tf balfiwiicis(lebet, fi amputationi nullus efl locus. Memorabile hujus ex-emplum vidimus in Mifcell. Natur. Cur, Decur. III, A j\

6. de muliere nonaginta annorum, cujus crus dextrum, poflatrociffimum dolorem 3 Gangram & Spbacelus occuparunt,&T5 fiquidsm xtas operationem fleri vetuit, Cbirurgus iüinirecuravit partem äffeElam fpiritu tberebintbince Cf dein ju-niperino, membrum emortuum per fex integros men-fes a putredine vindicarunt, Hildanus ex Smetio haud dis-jimilem äffert cajum. Vid. Hild. de Gangrcena Spbacelo,Cap. i,p. -riß.

I) Job dir, Bilguers Med. DoEl, & Supremus Beimilitaris Cbirurgus, AnnoMDCCLXV. Libellum edidit per¬elegantem, in quo oßendere conatur, 7zo.r rariffime illo e*gere prafidio, <7^0^/ i/z Amputatione membrorum confiflit.Membrorum mutilatio, z/fi necefjitatis efl telum , fempernon urgens, ita nec temcre , nec prceter rationes unquamgraviorcs, fujcipienda ; at vero , fi aIia ratione vita cegrifervari nequit, baud fane omittenda efl i neceffiariam ita-que eam judicamus.

1:0 Si membrum Spbacelo eß corruptum, z/f zV? cafuprce-fenti, quid, ceu mortuum, zzz ceconomia animali nuüam ad-ferre poteß utilitatem, ideoque removendum\ ut nihil dieamde periculo, z>; ^«0 verfatur ager a reforpta fanie gangree-noja.

2:0 Si pars queedam ita graviter efl leefa, ut os pe-nitus coüifum fit; etenim nifi refecatur, Gangrcena & Spha¬celus fuperveniant, Jummo metuimus jure.

3:0 major arteria vulnerata efl, ramum anaftomo-ticum} Jupra locum vulneratum> non emittens, jwi Ix-

Page 14: CASUM SPHACELICRURIS,1431233/FULLTEXT01.pdf · D. DISSERTATIOMEDICO-CHIRURGICA, SISTENSCASUM SPHACELICRURIS, QUAM» CONSENT.NOB.etEXPERIENTISS.FACULT. MED.INACAD.UPS. PRiESIDE …

I J 8 ;.( •nee cefto determinari potuit, utrum ad getui fubfi-fteret, an latins ferperec malum, uti fieri adfolet, fia caufla interna provenit. Ideoque conftitutum eft?inter modo nominata remedia, limiten! exfpe&are,quem natura inter vivum mortuumque poneret.Necfpes fefellit; nam paulo ultra initium Februarii,cu¬tis proxime infra genu dehifcere, & certa feparatio-nis indicia facere ccepit. Senfim, fob ufu nutrientium& Corticis, vires ita recipit seger, ut pares vifse fintoperationi fuftinendas ad initium Martiü Die itaqueIX. ejusdem menfis, Amputationem proxime fupragenu, confveta methodo, m) fumma, qua fieri pot¬uit, dexteritate, perfecit Chirurgus peritiffimus, Sc

vul-u" -'■"u ii.—» '■ - ■———m iiaiaii ■» ■ in i f l- ii.. — n -■ . , ,i ■ » « n ■ . •

fa nutrimentum poterit afferre: eo fiprivatur, Sphacelo cor-rumpetur, cujus forte anceps erit eventus♦

4:0 Si cartes offis adeft immedicabilis , pra[ertim (i, metaftafi humorum noxiorum proveniens. Hoc in cafu Am»putatio fi negligptufj ichor gangranofns fanguinem infi-cit, & Febrem infert tdbificam, lentamqtte demum mortem.Confer. D. D. & Profejf, Acrell Orat. de compendiofioriMetbodo perficiendi Operat. Chiriirg. p. 69.

m) Ad finem vergenti Seculo [uperiori Fetrus Adria-nus Vcrduin> Celebris Amflelodamenfium Chirurgus, novammethodum artus detruncandi publici juris fecit, eodemquetempore Genevtnfium Chirurgus Sabourin eandem excogi»tavit operandi rationem, Jecundo hujus Seculi Anno A»cademice Scientiarum Parifina propofuit, cujus jujfu eam quo-que, infelici licet fuccejfu, expertus eß in Nojocomio, pra»fentibus idoneis, y? aIii, aptijfimisque judicibus Du Fer»ney Mery. Horum methodus in eo confifiit, ut cutiscum carne vicina una binave portiones relinquanturquibuscontegerent os jerra divtjum> ne promineret, vulnus ei-

Page 15: CASUM SPHACELICRURIS,1431233/FULLTEXT01.pdf · D. DISSERTATIOMEDICO-CHIRURGICA, SISTENSCASUM SPHACELICRURIS, QUAM» CONSENT.NOB.etEXPERIENTISS.FACULT. MED.INACAD.UPS. PRiESIDE …

@ ) 9 c ivulnus, frdata per ligaturam hsemorrhagia n), de^ligavit oJ.Ucpus bonum fieret,& noxam haud infe-rret, (i quid exeo in fanguinem reciperetur,Corticemjam fumere continuavic, cujus fub ufu, vulnus fen-

B fim

citius coiret. Commoda quidem habet pra vulgaris his ve-ro incommoda inde metuenda vix compenfantur; qua prom¬pter hand multos invenit imitatöres. Conf. Heifl. Chirurg,p. q88 Sufficiat, ut cutis ante opcrationem manibus mi-Tiifiri retrafla ducatur fuper vulnus, Zf emplaftris adha-fivis firmetur, eaque ratione ne opus quidem eft fihs, admodum crucis per cutem traje&is, fuperficiem vulneris mi¬nnere , ut fvadet peritiffimus Sharpius, qua dolorem exci-tant, nec multum commodi adferunt.

n ) Fuere qui poß Galénum variis remediis conati funtfangvinem Jub Amputatione fißere, interque ea etiam cau-flicis: Immo Juo tempore eximius Anatomiens Fefahus, ju-bet novacula ignita camem ad os usque praridere, £sr poß-ea ferro candente vaja dijfe&a urere. Parens vero , in la~niena Parifienß ferratus , ob fanatum Regis Caroli IX bra-chium, infelici Veneefeflione hejum, cum vidit omnes hocmodo amp utatos mifere cruciari, paucos vero fervari, pri¬mus fuit, qui arteriam pracifam una cum carne vicina fi-lo cerato ligare docuit. Et cum nullus fit metus, ne novaprofufio fanguinis fuboriatur, haec methodus, m/ tutiffima,ab omnibus eß recepta, nifi profißendofanguine minorum ar-teriarum fungum Brojfardi adhibere velimus.

o) Poß amputationém conqueßus eß äger de dolore di-gitorum pedis, qui ab irritatione nervorum in vulnere, pro-'venit. Hujus non rara funt exempla, Ö-3 dudum a Pareo 9

Hildano & Camerario notata. Qui animam eproximo Jen-tire, adeoque Juo in corpore ubique prafentern ejfe conten-duntyvel ex fallaci hac [enfatione refutantur.

Page 16: CASUM SPHACELICRURIS,1431233/FULLTEXT01.pdf · D. DISSERTATIOMEDICO-CHIRURGICA, SISTENSCASUM SPHACELICRURIS, QUAM» CONSENT.NOB.etEXPERIENTISS.FACULT. MED.INACAD.UPS. PRiESIDE …

i® ) I© ( ®fim glutinatur, & medio menfis Julii cuticula demumobdu&um ed. Valere jam fibi fatis bene videbacur,ut tarnen vires ulterius firmarentur, acidulis Spa-danis ufus ert. Sed au£tumnum verfus dolor Co¬hens fubinde redit, alvus nacurae ftimulis furdiorfit, & hämorrhoides ccecae, per annuni jam prorfusincerceptas, denuo ipfüm invadere ineipiunt; quininterdum vefiigia etiam fanguinis in urina videntur.Plethora huic vaforum pelvis & malis inde meru*endis hirudines ano admoventur, non intermillisiis, quae alvus tardior requifivit. Non nihil ex hislevari vifus ed seger, at ingruentc frigore, illis, quiApoplexia femel vexati fünf, inimico, dolorColicuscrebrior & faevior fit, cum fenfu fuffocationis, alvo-que adrtri&a, & non nifi Iotionibus immiffis folven-da. Et licet nihil non tentatum fit, quod segro pro.derte exirtimabatur, indies tarnen infirmior evadit,donec ad initium Maji hujus anni novus infultusApople&icus, & cum eo accedens Gangrxna inmembro amputato, miferae hujus vitse

finem imponunt.

& JK

&


Recommended