+ All Categories
Home > Documents > qarTuli literatura...7 qarTuli literatura moswavlis wigni grifminiWebulia saqarTvelos ganaTlebis,...

qarTuli literatura...7 qarTuli literatura moswavlis wigni grifminiWebulia saqarTvelos ganaTlebis,...

Date post: 20-Jan-2021
Category:
Upload: others
View: 29 times
Download: 0 times
Share this document with a friend
15
7 qarTuli literatura moswavlis wigni grifminiWebulia saqarTvelos ganaTlebis, mecnierebis, kulturisa da sportis saministros mier 2019 wels. maia menabde eliso niJaraZe bakur sulakauri Tea qitoSvili
Transcript
Page 1: qarTuli literatura...7 qarTuli literatura moswavlis wigni grifminiWebulia saqarTvelos ganaTlebis, mecnierebis, kulturisa da sportis saministros mier 2019 wels. maia menabde teqstebi

7qarTuli

literaturamoswavlis wigni

grifminiWebulia saqarTvelos ganaTlebis, mecnierebis,

kulturisa da sportis saministros mier 2019 wels.

maia menabdeeliso niJaraZe

bakur sulakauriTea qitoSvili

Page 2: qarTuli literatura...7 qarTuli literatura moswavlis wigni grifminiWebulia saqarTvelos ganaTlebis, mecnierebis, kulturisa da sportis saministros mier 2019 wels. maia menabde teqstebi

teqstebi Teoria

Tavi 643 wigni

suraTebiani wigni 66rezo WeiSvili

loWinSi 70revaz inaniSvili

SemTxveva loWinSi 72nawyveti daviT aRmaSeneblis istorikosis wignidan

wignebis gasayidad wasvla 75zaal samadaSvili

risTvis sWirdebaT bavSvebs wignebi? 80astrid lindgreni

teqstebi Teoria

Tavi 362 ojaxuri garemo

vano 38revaz inaniSvili

vina Tqva Cvenze, viwrod arian... 42SoTa niSnianiZe

erT mSvenier dRes 44Sadiman SamanaZe

vaJa-fSavelas ojaxi 51aka morCilaZe

mTis gadaRma 54guram doCanaSvili

teqstebi Teoria

Tavi 81 bavSvebi skolaSi

gimnaziaSi 10akaki wereTeli

Cemi bavSvobis skola 16revaz inaniSvili

axali moswavle 20jemal qarCxaZe

gamousworebeli laqlaqa 23ane franki

avtobiografia 27ilia WavWavaZe

ori werili maswavleblebs 31

avtori, mTxrobeli, personaJi 15

Txroba, aRwera, msjeloba 19

dRiuri 25

avtobiografia da avtobiografiuli

nawarmoebi 30

sivi CV 30

werili 33

imeili anu eleqtronuli werili 34

avtoris gamonagoni anu mxatvruli

nawarmoebi 41

proza, poezia da dramaturgia 43

prozauli teqstebi 43

piesebi anu dramatuli nawarmoebebi 48

wignebi Zvelad 69

eleqtronuli wignebi da riderebi 74

publicisturi werili 82

sainformacio cnoba 83

reklama da wignis anotacia 84

eleqtronuli wignebis maRazia 85

vikipedia da onlain-wignebi 85

Sinaarsi

pirveli nawili adamiani da samyaro mis irgvliv 7

Page 3: qarTuli literatura...7 qarTuli literatura moswavlis wigni grifminiWebulia saqarTvelos ganaTlebis, mecnierebis, kulturisa da sportis saministros mier 2019 wels. maia menabde teqstebi

teqstebi Teoria

Tavi 1205 Zveli Tbilisi

moxerxebuli CarCi 122lavrenti ardaziani

mogzauris TvaliT 126aleqsandre diuma

cxovreba Zvel TbilisSi 129aka morCilaZe

xanZari operaSi 134daTo turaSvili

gamoTxoveba Zvel TbilisTan 138ioseb griSaSvili

diuma Tbilisis operaSi midis 141

teqstebi Teoria

daviTi da goliaTi 90biblia, pirveli mefeTa, Tavi XVII

odisevsi da ciklopi 94homerosi, `odisea~, Tavi IX

vaxtang gorgasali 102vaxtang WeliZe

naxva arabTa mefisagan mis ymisa

vefxistyaosnisa 110

betmenis da jokeris orTabrZola 116frenk mileri

Sedareba 100

metafora 100

biblia 101

`iliada~ da `odisea~ 101

epiTeti 107

SoTa rusTaveli da `vefxistyaosani~ 108

komiqsi anu grafikuli romani 118

teqstis elementebi 140

saTauri 140

epigrafi 140

sqolio 140

Tavebad dayofa 140

meore nawili Zvelad da axla 87

Tavi 884 Zveli da axali drois gmirebi

Page 4: qarTuli literatura...7 qarTuli literatura moswavlis wigni grifminiWebulia saqarTvelos ganaTlebis, mecnierebis, kulturisa da sportis saministros mier 2019 wels. maia menabde teqstebi

teqstebi Teoria

grafikuli leqsebi 174

xuTi haiku 176

yaryati 179besik xaranauli

mcire elegia mamisaTvis 180zviad ratiani

teqstebi Teoria

icnobdeT, mgeli 146iason badriZe

mTis arwivi 148

beberi mgeli 150nug zar Sa ta i Ze

mglis mokvla 153revaz inaniSvili

lobo 156ernest seton-Tompsoni

gigia bubunauris Zmadnafici 161goderZi Coxeli

arwivi da gveli 167Suamdinaruli miTologiidan

ramdenime SesaZlo midgoma 159

samecniero nawarmoebi 159

mxatvruli nawarmoebi 159

mravalgvari Tvalsazrisi 160

sxvadasxva Tvalsazrisis Sejereba 160

subieqturoba mxatvrul

literaturaSi 170

enciklopedia da ganmartebiTi

leqsikoni 170

leqsi 178

strofi da striqoni 178

grafikuli leqsebi anu kaligramebi 178

verlibri 178

ratom wers poeti leqss? 181

STabeWdileba 181

grZnoba 181

paTosi 181

saleqso sazomi da ritmi 182

riTma 182

Tavi 1446 mgeli ar moSlis mglobasa, arwivi – arwivobasa...

Tavi 1727 adamiani bunebis suraTebSi (gansxvavebuli poezia)

Page 5: qarTuli literatura...7 qarTuli literatura moswavlis wigni grifminiWebulia saqarTvelos ganaTlebis, mecnierebis, kulturisa da sportis saministros mier 2019 wels. maia menabde teqstebi

teqstebi Teoria

teqstebi TeoriaberZnuli miTi 188

induri miTi 189

Tqmuleba promeTeze 191berZnuli miTologiis mixedviT

amirani 194nawyveti akaki wereTlis poemidan `Tornike erisTavi~

kopala 196qarTuli Tqmulebebidan

kopala da iaxsari 199

mindia 203vaJa-fSavela

mirian mefis nadiroba 208nawyveti saistorio Txzulebidan `moqcevai qarTlisai~

Sexvedra mengSi 214aleqsandre diuma

duqanSi 218Wabua amirejibi

gi Jia, Tu ra? 221ilia WavWavaZe

Ciriki da Cikotela 226giorgi leoniZe

tomis Cxubi 233mark tveni

miTebi 195

legenda anu Tqmuleba 195

hiperbola 202

fabula 207

siuJeti 207

personaJis portreti 237

personaJis xasiaTi 238

konfliqti 238

mesame nawili maradiuli Ziebebi 185

Tavi 2129 konfliqti da zneobrivi arCevani

Tavi 1868 adamianis adgili samyaroSi

Page 6: qarTuli literatura...7 qarTuli literatura moswavlis wigni grifminiWebulia saqarTvelos ganaTlebis, mecnierebis, kulturisa da sportis saministros mier 2019 wels. maia menabde teqstebi

pirveli nawili

adamiani da samyaro mis irgvliv

Tavi 1

bavSvebi skolaSi

8

Tavi 2

ojaxuri garemo

36

Tavi 3

wigni

64

10

38

66

54

16

42

70

20

44

75

23

51

80

27

Page 7: qarTuli literatura...7 qarTuli literatura moswavlis wigni grifminiWebulia saqarTvelos ganaTlebis, mecnierebis, kulturisa da sportis saministros mier 2019 wels. maia menabde teqstebi

skola vagonSi

adigenSi, sofel kikiboSi, romelic erT-

erTi yvelaze maRalmTiani da miuvali

sofelia, gakveTilebs rkinis vagonSi

atareben. iq arc Suqi aqvT da arc wyali.

saklaso oTaxebis gareSe

daniis am skolaSi, sadac 358 ufrosklaseli

swavlobs, ar aris saklaso oTaxebi. mTe-

li Senoba erTi didi sivrcea, sadac ga-

kveTilebi sxvadasxva adgilas tardeba.

sxvadasxva qveyanaSi, maT Soris saqarTveloSic,

ganaTlebis misaRebad bavSvebi skolebSi dadian.

Zvelad skolebi cota gansxvavebuli iyo, vidre

axlaa. zog qveyanaSi axlac Sexvdebi ucnaur

skolebs, Tumca yovelTvis da yvela skolaSi

arian moswavleebi da maswavleblebi.

Tavi bavSvebi skolaSi

aq Seiswavli...

1

am TavSi erTmaneTisagan gansxvavebuli, sxvadasxva dros, sxvadasxva avtoris mier

Seqmnili teqstebia. Tumca yvela maTgani skolasa da swavlas exeba. am nawarmoebebis

gacnobis paralelurad Sen Seiswavli, rogor ganasxvao erTmaneTisagan:

● avtori, mTxrobeli, personaJi

● Txroba, aRwera, msjeloba

● avtobiografia da sivi (CV)

● Cveulebrivi da eleqtronuli werili

Page 8: qarTuli literatura...7 qarTuli literatura moswavlis wigni grifminiWebulia saqarTvelos ganaTlebis, mecnierebis, kulturisa da sportis saministros mier 2019 wels. maia menabde teqstebi

swavla qaRaldis gareSe

amerikis am skolaSi ar gamoiyeneba arc

wignebi da arc qaRaldi. moswavleebi yve-

lafers leptopebSi asruleben.

skola xidis qveS

indoeTSi zogierT skolas sakuTari Senoba

ara aqvs da imisaTvis, rom wvimis dros swavla

ar Sewydes, gakveTilebi xidis qveS tardeba.

skola gamoqvabulSi

imis gamo, rom Senoba ar hqondaT, CineTis am

patara sofelSi dawyebiTi skola gamoqva-

bulSi moawyves.

teqstebi

gimnaziaSi 10

akaki wereTeli

Cemi bavSvobis skola 16

revaz inaniSvili

axali moswavle 20

jemal qarCxaZe

gamousworebeli laqlaqa 23

ane franki

avtobiografia 27

ilia WavWavaZe

ori werili maswavleblebs 31

Page 9: qarTuli literatura...7 qarTuli literatura moswavlis wigni grifminiWebulia saqarTvelos ganaTlebis, mecnierebis, kulturisa da sportis saministros mier 2019 wels. maia menabde teqstebi

10

pi

rv

el

i n

aw

il

i

adam

ian

i d

a s

amy

aro

mis

ir

gv

liv

5

10

15

gimnaziaSi

gimnaziaSi rom Semiyvanes, gavcecdi: imdeni bavSvi, erTad Tavmoyrili, Cems dReSi ar menaxa. mozrdilebi skamze ijden sulganabuli da axalmoswavle patarebi ki jguf-jgufad kedlebTan iyven atuzuli. aq kedelze irgvliv qaRaldis ficrebi iyo Camokidebuli, zed anbani da amosaRebi ewera da imas akiTxebden ymawvilebs. jgufs erTi ufrosi hyavda da is aswavlida: xelSi eWira wkepla da, SeeSleboda Tu ara bavSvs kiTxva, ucxunebda da ucxunebda. erTi adgilidan meoreze gadadioden da, roca Semouvliden kedlebs, mere ki neba hqondaT sxvebTan damjdariyvnen isinic skamze. am yofaSi iyven, sanam kiTxvas iswavliden. undeboden zogjer weliwadze mets. warmoidgineT 7-8 wlis bavSvi dilis Svidi saaTidan naSuadRevis or saaTamde mSier-mwyurvali, da ma-Sin igrZnobT, Tu ra tanjvaSi iyven is sawylebi. zogs guls

eyreboda, zogs Tavbru exveoda da ecemoden Zirs, magram yuradRebasac aravin aqcevda.

SesvlisTanave pirvel kedelTan damayenes „anban~-ze, mag-ram, radganac me xucuri vicodi, mxedruli wera-kiTxva Ses-wavlili mqonda da rusul amosaRebSiac gatexili mqonda Tva-

akaki wereTeli (1840-1915)

akaki wereTeli me-19 saukuneSi yvelaze cnobili poeti iyo saqarTveloSi. bev-

ri imdroindeli simRera swored misi popularuli leqsebis mixedviT Seiqmna.

leqsebis da poemebis garda akaki moTxrobebsac werda. cnobilia misi vrceli

moTxroba „baSi-aCuki“, romelic mere filmadac gadaiRes. garda imisa, rom

ganTqmuli mwerali iyo, akakis popularobas ganapirobebda Zalian maxvili

ena da iumoris gansakuTrebuli grZnoba. akakis xumrobebi calke wignadac kia

gamocemuli, saTauriT `akakis nakvesebi~. ai, ori nakvesi:

`erTma pedagogma, romelic poetobasac Cemobda, axlo sofelSi mimaval

akakis erTi kvimatiani cxeni aTxova da Tanac leqsebis rveuli gaatana: Tu mogewyinos, amaRam es

gadaikiT xeo. meore dRes hkiTxa ukan dabrunebul akakis:

– rogor imgzavre? Rame rogor gaatare?

– ra unda giTxra, Zmao, dRe Senma cxenma damtanja da Rame – leqsebma, – miugo poetma.~

`erTma axalgazrda qarTvelma inJinerma xumrobiT hkiTxa naavadmyofar akakis: ase male rogor

dabrundi saiqiodano?

– Seni gakeTebuli gza rom yofiliyo, dResac iq viqnebodio, - mouWra sityva akakim.~

dRes mraval qveyanaSi, maT Soris saqarTveloSic, bavSvis fizikuri dasja akrZalulia kanoniT, magram Zvelad miaCndaT, rom bavSvis aRzrdisas misi ga-moyeneba sasargeblo iyo. fizikurad sjidnen moswavles ara mxolod cudi qce-visas, aramed maSinac, rodesac davalebas cudad Seasrulebda.

� imsjele, ra Sedegebi SeiZleba mohyoloda amgvar midgomas?

� Seni azriT, ratom akrZales mogvianebiT fizikuri dasja?

atuzuli

moridebiT mdgomi

amosaRebi

marcvlebis

cxrilebi, rom-

lebiTac avar-

jiSebdnen moswav-

leebs kiTxvaSi

ucxunebda

magrad urtyamda

guls eyreboda

guli misdioda,

gonebas kargavda

xucuri

Zvel qarTul dam-

werlobaTa (asom-

Tavrulisa da

nusxuris) saerTo

saxelwodeba

Page 10: qarTuli literatura...7 qarTuli literatura moswavlis wigni grifminiWebulia saqarTvelos ganaTlebis, mecnierebis, kulturisa da sportis saministros mier 2019 wels. maia menabde teqstebi

11

Ta

vi

1

bav

Sv

eb

i s

ko

laS

i

20

25

30

35

40

45

50

li dediCemis wyalobiT, erT dRes Semovirbine yvela kedlebi. maswavlebelma Tavze xeli gadamisva, momiwona da

ufrosebTan damsva skamze. kiTxviT kargad vkiTxulobdi, magram Cemi ubedureba is iyo, rom rusuli ar mesmoda. im dros SemoRebuli iyo sazogadod Tunuqis firfita, romel-sac „markas~ eZaxden. vinc qarTulad xmas amoiRebda, miaCe-Cebden xelSi da Tanac grZel ficars, saxazavs dahkravden xelis gulze. mere is unda cdiliyo, rom sxvisTvis gadaeca rogorme imrigadve, e. i. Cabarebis dros „lineika~ daertymia xelis gulze. amgvarad es sacodaobis firfita gadadioda xelidan xelSi. swavlis gaTavebis dros vinc ver moaswreb-da im firfitis Tavidan moSorebas da SerCeboda xelSi, unda klasSi darCeniliyo mTeli dRiT usadilod. vinc rusuli ar icoda axalSemosulobis dros, xmis amoRebas ver bedavden da munjdeboden. am Cveulebas didi gamryvneli xasiaTi hqonda: ymawvilebi cdilobden, rom erTmaneTi moetyuebiaT, gaeb-riyvebiaT rogorme da cbieroba-farisevlobas eCveoden.

sul erTi kviris Sesuli ar viyavi, rom movida CemTan erTi patara ymawvili, angelozis saxis mqone, da tkbilis RimiliT, megobrulad mkiTxa raRac qarTulad; mec, ra-sakvirvelia, radganac sxva ena ar vicodi, qarTulad vupa-suxe. ymawvils mSvidobiani saxe gadausxvaferda da sixaru-liT momaCeCa firfita. CamovarTvi, meti raRa gza mqonda, magram „lineikaze~ ver daveTanxme. „ra genaRvleba Sen, me rom „lineika~ ar davirtya, marto varT da vin gaigebs-meTqi~, – vexvewebodi. Cemma mowinaaRmdegem Sors daiWira: „me Tu damartyes, Sen ra Wreli pepela xaro?!~ me mainc ar daveTanxme, gavuZaldi da imanac WuWyuni daiwyo. maswavle-beli rom Semovida, mivida da damabezRa. damiZaxes, gavedi SiSiT da kankaliT. maswavlebelma warbebi Seikra da mkiTxa: „rogor bedav urCobaso? aq Seni saxli xom ar ggoniao!~ me

es aris kadri re-

Jisor k. pipinaSvilis

filmidan `akakis

akvani~. filmi 1947

welsaa gadaRebuli

da akakis cxovrebis

Sesaxeb mogviTxrobs.

mas safuZvlad udevs

akakis nawarmoebebi,

maT Soris `Cemi Tav-

gadasavalic~.

lineika

(rusuli) saxazavi

Sors daiWira

civi uari Tqva

Page 11: qarTuli literatura...7 qarTuli literatura moswavlis wigni grifminiWebulia saqarTvelos ganaTlebis, mecnierebis, kulturisa da sportis saministros mier 2019 wels. maia menabde teqstebi

12

pi

rv

el

i n

aw

il

i

adam

ian

i d

a s

amy

aro

mis

ir

gv

liv

55

60

65

70

75

80

85

90

95

Tavis gamarTleba daviwye, magram aRar gamivida! „kargi, me gaswavli Wkuaso!~ dauZaxa „storoJebs~ da ubrZana: „roz­

gio!~ me, amis gamgones, TavSi sisxli amivarda da gaqceva davapire. „nu gauSvebT, daiWireTo!~ – iyvira maswavlebelma. igriales moswavleebma Cem dasaWerad da gadameRoben kareb-ze... me meore oTaxSi Sevvardi, sadac mesame klasi iyo. aqac erTi aliaqoTi movaxdine, magram Sevxti fanjaraze, gavamt-vrie minebi, gadavxti da movkurcxle Sinisaken. gamomidgen „storoJebi~. win me gavrbodi kurdReliviT da ukan isini momdevden kiJiniT. gulgaxeTqili SeviWer Sin. ded-mamam rom gaiges, rac moxda, Sewuxden da bevric mirCies: „wadi, ra vuyoT, gagrozgon, eg marto Sen Tavze xom ar aris – yve-las rozgaveno. moiTmine, moiWirve, mieCvie da bolos kaci gamoxvalo; magaTSi umisod ar SeiZlebao!~ magram me Sors daviWire da gamotexilad vuTxari dedas: – „Tu kidev gagig-zavnivar im dasaqcev gimnaziaSi, Tavs davixrCob-meTqi!~ Se-Sinden da CamomeTxoven. erT kviras aRar wavsulvar klasSi. im dros direqtorad kocebu iyo, axali daniSnuli. qarTuli mazris ufrosobis dros Seeswavla, kargad icoda da qar-Tvelebic Zalian uyvarda. movida Cvensa da gamomkiTxa yve-laferi. mec daufaravad movaxsene, rac gadamxda da rasac vgrZnobdi. gaukvirda, gadaaqnia Tavi, momefera da miTxra: – „Sen Cemi saxeli axsene da nuRaravisi geSiniao! xval CemTan modi pirdapir kancelariaSi da me wagiyvan klasSio~. meore dRes marTla wamiyvana da mimiyvana Cvens klasSi. gamoikvlia yoveliferi da, „markis~ ambavi rom gaigo, gaocda. moixmo inspeqtori, zedamxedvelebi, maswavleblebi da gamoucxada yvelas, rom dReidan eg saqcieli aRar CaidinoTo!... mospeT „marka~ da umizezod cema-tyepazedac xeli aiReTo! mere mi-ubrunda Cem maswavlebels da uTxra: – „gansakuTrebiT yu-rad Reba miaqcie am ymawvilsao!~

marTlac im dRidan codvis firfita gadaagdes, magram cema-tyepaze ki ucbad ver aiRes xeli. uimisoba mainc ar ex-erxebodaT. tyuila ki ar aris naTqvami: „Cveuleba rjulze umtkicesiao!~ im dros mTeli ruseTi darwmunebuli iyo, rom Wkua da sikarge rozgis nayofiao. gimnaziebSiac, ra-sakvirvelia, pirveli adgili eWira... dRe ar iqneboda, rom ymawvilebis wivil-kiviliT iqauroba ar yofiliyo gayrue-buli. „rotaSi~ ar undebodaT imdeni wkepla, rac TviTeul klasSi. „storoJebs~ urmebiT mohqondaT yovel dRe axal --axali. moswavlis galaxva yvelas SeeZlo direqtoridan dawyebuli, „storoJamde~. mizezs aravin hkiTxulobda. vin icis, ramdeni dasneulebula, ramdeni damaxinjebula, da ramdens kidev xasiaTi gafuWebia saukunod!..

*** erTxel, swavla rom gaTavda da Segvasvenes, me, radganac

dilas ara meWama ra, Sevirbine Sin. vigde axaluxis jibeSi

storoJi

(rusuli) daraji

rozgi

axlad moWrili,

nedli wkepla

CamomeTxoven

damanebes Tavi

mazra

administraciul-

te ritoriuli

erTeuli Zvel ru-

seTSi, daaxloebiT

raionis msgavsi

yoveliferi

(kuTxuri) yve-

laferi

inspeqtori

piri, vinc meT-

valyureobs,

akontrolebs

dawesebulebis,

organizaciis

saqmianobas

rota

jariskacebis

aseuli ruseTis

armiaSi

dasneulebula

daavadebula

Page 12: qarTuli literatura...7 qarTuli literatura moswavlis wigni grifminiWebulia saqarTvelos ganaTlebis, mecnierebis, kulturisa da sportis saministros mier 2019 wels. maia menabde teqstebi

13

Ta

vi

1

bav

Sv

eb

i s

ko

laS

i

100

105

110

115

120

125

130

135

140

cxeli mWadis kokori da mivaSure ise klass: ar damagvian-des-meTqi. troes gakveTili iwyeboda. fexad Seeswro CemTvis da xuTi mowafe kidec gamoexmo da gaemwkrivebina. Sevyav Tavi Tu ara, momayvira: – Sen, aq mobrZandi da dadeq amaTTa nao! mivedi da gavCerdi. cxeli mWadi momedva barZayze da mecx-una. me SmaSuri daviwye, xeli movusvi, ase rom avtokdi, mas-wavlebelma SemniSna da mkiTxa: ra gemarTebao? dafarva aRar SeiZleboda... amoayofines jibidan mWads Tavi... Segirdebma gadixarxares. maswavlebelma ulvaSebSi Caicina, gamomarTva mWadi da win stolze daidva. me sircxvilis ofli gadamskda. dagviwyo gakveTilebis kiTxva. am dros, Cemda saubedurod, inspeqtori Semovida. maSin ki amikankalda muxlebi. es iseTi Seubralebeli vinme iyo, rom ymawvilis ̀ garozgvas~ ara erCia ra. sul ubralo mizezi sakmao iyo, rom oTxSi amoeRo. erT-xel erTsa da imave dros ori bavSvi `garozga~: erTi imitom, rom Tma wamogzrdiao da, meorec imitom, rom metad ZirSi mogiWriao! vifiqre: `es mWadi me xeirs ar damayris-meTqi!..~ marTlac, mohkra Tvali Tu ara, daiRriala:

– am mWads ra unda aq, vin moitanao!.. erTi mowafe, romelic xSirad meqiSpeboda xolme, wamoxta

zeze da moaxsena: wereTels amouRes jibidanao. – raT mogitaniao?! – mkiTxa mrisxaned. me ena Camivarda, magram maswavlebelma moaxsena: axlav

gaigebTo da mkiTxa: es ra ariso? mWadi-meTqi, – vupasuxe knaviliT.– risgan keTdeba?– simindisagan.– rodis sTesen siminds? ranairad izrdeba? rogor muSao-

ben? rodis akeTeben mWads da sxvani. eseni yvelaferi gamom-kiTxa da mec pasuxs vaZlevdi. ramdenime wuTs mkiTxavda da bolos sTqva: kargio! xval nu dagaviwydeba brinjis mota-nao; xval imis Sesaxeb vilaparakoTo. inspeqtorma ifiqra: aq swored maswavleblis surviliT moutaniaT mWadio, da gavida klasidan xmaamouReblad. maswavlebelma mabezRari mowafe gaixmo da hkiTxa: Sen ara gaqvs ra jibeSio? gausin-ja da koWi unaxa. – es ra ariso? es xom saTamaSoa, romelic klasebSi sruliad gamousadegaria da Sen ki jibeSi giZev-so!.. wereTelma mWadi mitom moitana, rom Sioda da SeW-ma veRar moaswro da Sen ki saTamaSod dabrZandebi! kargi, gaCerdi magre klasis gamosvlamde! me mag koWiT wargadgen inspeqtorTano. im mowafes feri ecvala da atirda. klasi rom gaTavda, miubrunda mtirals da uTxra: kargi, axla ki mipativebia, magram Semdeg ki frTxilad iyavi: rac SenTvis ar ginda, imas nurc sxvas uzamo!

akaki wereTelinawyveti wignidan `Cemi Tavgadasavali~

stoli

(rusuli) magida

oTxSi amoReba

sastiki cema

koWi

xis an Zvlisgan

damzadebuli

pa tara saTamaSo

kubi Zvelad

feri ecvala

SeSinda, cud gune-

baze dadga.

Page 13: qarTuli literatura...7 qarTuli literatura moswavlis wigni grifminiWebulia saqarTvelos ganaTlebis, mecnierebis, kulturisa da sportis saministros mier 2019 wels. maia menabde teqstebi

14

pi

rv

el

i n

aw

il

i

adam

ian

i d

a s

amy

aro

mis

ir

gv

liv

teqstis Sinaarsi

1. rogor swavlobdnen gimnaziaSi bavSvebi

kiTxvas?

2. Seni sityvebiT aRwere saklaso oTaxi.

3. ramden xans andomebdnen moswavleebi

kiTxvis swavlas?

4. rogor sjidnen moswavles, romelsac

kiTxva SeeSleboda?

5. ra iyo `marka~? rogor iyenebdnen mas gim-

naziaSi?

6. rogor aicila akakim Tavidan rozgi?

7. rogor Sexvdnen akakis mSoblebi gimna-

ziidan gamoqcevis ambavs?

8. ratom iyenebdnen gimnaziebSi rozgs? riT

amarTlebdnen maswavleblebi gimnaziaSi

rozgis gamoyenebas?

9. akaki wereTlis dabadebis TariRis dax-

marebiT daaxloebiT gamoTvale, rodis

xdeba nawarmoebSi moTxrobili ambavi.

10. vis mimarTa maswavlebelma sityvebiT:

rac SenTvis ar ginda, imas sxvas nu uzamo?

riT daimsaxura moswavlem es sityvebi?

teqstis ena

1. 107-e striqonSi moZebne sityva `gadamsk-

da~ da konteqstis mixedviT axseni misi

mniSvneloba.

2. amoiwere teqstidan fraza, romelic

aRniSnavs gakveTilis damTavrebas. miu-

TiTe striqonis nomeri.

3. gadaixaze cxrili rveulSi da marcxena

svetSi moyvanili frazebi daakavSire mar-

jvena svetSi moTavsebul mniSvnelobebTan:

feri ecvala sastikad scema

oTxSi amoiRo SeSinda

fexad Seuswro SeumCnevlad gaiRima

ulvaSebSi Caicina Zlivs miuswro

4. moZebne teqstSi sityva, romelic mowafes

niSnavs, magram dRes am mniSvnelobiT aRar

gamoiyeneba.

5. akaki wereTelma es wigni daaxloebiT asi

wlis win dawera. mas Semdeg zogierTi

qarTuli sityvis daweriloba Seicva-

la. garda amisa, xSirad iyenebda imerul

dialeqtizmebs. qvemoT moyvanilia aseTi

sityvebi. gadaiwere rveulSi da gverdiT

miuwere Tanamedrove daweriloba:

momedva; mecxuna; gadixarxares; mitom;

mipativebia.

6. ras niSnavs gavcecdi:

a. gavSeSdi

b. gavSterdi

g. gamixarda

7. rogor gesmis sityvaTSeTanxmeba `qaRal-

dis ficrebi~? ra hqvia dRes mas?

8. ratom aris brWyalebSi Casmuli sityvebi:

marka, lineika, storoJebi.

teqstis analizi

1. rogor gesmis andaza: `rac SenTvis ar gin-

da, imas nurc sxvas uzamo~?

2. imsjele akakisa da `angelozis saxis

mqone~ biWs Soris momxdar konfliqtze.

rogor moiqca biWi, akaki rom daabezRa?

SeeZlo biWs sxvanairad moqceuliyo? Sen

rogor moiqceodi?

3. avtoris azriT, rogor moqmedebda `marka~

bavSvebze? eTanxmebi avtors? ratom? Seni

mosazrebis dasamtkiceblad moixme maga-

liTebi Tanamedrove cxovrebidan.

4. mSoblebma patara akakis urCies:

„wadi, ra vuyoT, gagrozgon, eg marto Sen

Tavze xom ar aris – yvelas rozgaveno.

moiTmine, moiWirve, mieCvie da bolos kaci

gamoxvalo; magaTSi umisod ar SeiZlebao!~

eTanxmebi maT rCevas? ratom?

5. imsjele, ra Tvisebebs amJRavnebs akakis

maswavlebeli troe.

6. rogor fiqrob, imoqmedebda Tu ara biWze

sasikeTod maswavleblis patieba da Se-

goneba?

Page 14: qarTuli literatura...7 qarTuli literatura moswavlis wigni grifminiWebulia saqarTvelos ganaTlebis, mecnierebis, kulturisa da sportis saministros mier 2019 wels. maia menabde teqstebi

15

Ta

vi

1

bav

Sv

eb

i s

ko

laS

i

Teoria

avtori, mTxrobeli, personaJi

avtors uwodeben adamians, romelmac Seqmna raime saxis nawarmoebi: roma-ni, moTxroba, gamokvleva, statia da a.S. avtoris saxeli wignis garekanze we-ria, xolo im SemTxvevaSi, Tu nawarmoebi krebulSia Sesuli – teqstis TavSi an boloSi.

mTxrobeli aris pirovneba, romelic ambavs hyveba. igi, SesaZlebelia, ambis monawile Tavadac iyos. am SemTxvevaSi Txroba pirvel pirSi mimdinareobs, xolo mTxrobels mTxrobel-personaJs uwodeben. zogjer ar Cans, vin aris mTxrobeli. aseT SemTxvevaSi mas uCinari mTxrobeli ewodeba.

personaJi, anu gmiri gamogonili an realurad arsebuli pirovnebaa, rome-lic ambavSi monawileobs. nawarmoebSi gvxvdeba mTavari da meorexarisxovani personaJebi. mTavaria personaJi, romelic umniSvnelovanes rols asrulebs mxatvrul TxzulebaSi. igi nawarmoebSi asaxuli movlenebis SuagulSi dgas da xSirad warmarTavs kidec movlenebis ganviTarebas. meorexarisxovania personaJi, romelic arsebiT zegavlenas ver axdens nawarmoebSi asaxuli movlenebis ganviTarebaze.

kiTxvebi da davalebebi

1. gaixsene iseTi nawarmoebi, romelSic avtori da mTxrobeli erTi da igive pirovne-

baa.

2. SeiZleba Tu ara, rom nawarmoebSi personaJis saxeli ar iyos moxseniebuli?

3. SeiZleba Tu ara, rom nawarmoebis arc erTi personaJi ar iyos adamiani? Sen Tu

wagikiTxavs aseTi nawarmoebi?

davalebebi

1. dawere Txzuleba: rogor mohyavT mWadi.

• ipove maswavleblis mier akakisTvis mWadis moyvanasTan dakavSirebiT dasmuli

kiTxvebi;

• gaeci kiTxvebs pasuxebi werilobiT;

• ecade, calkeul kiTxvebze gacemuli pasuxebi ise gaaerTiano, rom Txroba ga-

mogivides.

2. dawere ambavi sxva rakursiT: cxeli mWadis epizodi gadmoeci maswavleblis piriT.

imsjele, ra Seicvala.

3. gaaanalize werilobiT akakisa da angelozissaxian biWs Soris momxdari konfliq-

ti; Seecade, problemas Sexedo orive personaJis TvaliT.

Page 15: qarTuli literatura...7 qarTuli literatura moswavlis wigni grifminiWebulia saqarTvelos ganaTlebis, mecnierebis, kulturisa da sportis saministros mier 2019 wels. maia menabde teqstebi

16

pi

rv

el

i n

aw

il

i

adam

ian

i d

a s

amy

aro

mis

ir

gv

liv

5

10

15

20

25

30

35

40

Cemi bavSvobis skola

patarobisas sofelSi vswavlobdi, Cvens sofelSi ori sko-la iyo – zeviTskola da qveviTskola, zeviTskola – didi, qveviTskola – patara. patara skolaSi patarebi davdiodiT.

dilaadrian, rva saaTze, pirvel zars darekavdnen. am zariT gvatyobinebdnen, aba, bavSvebo, moemzadeT da wamodi-To. Cvenc, bavSvebi, CavawyobdiT CanTaSi wignebs da rveulebs, CavuWyunavdiT gverdiT vaSlebsa da msxlebs, daviWerdiT samelnes xelSi da daveSvebodiT Tavqvemimaval orRobeebSi.

skola wisqvilis arxis piras idga, SemaRlebulze. aqeT sko-la idga, iqiT, xevs gaRma – dangreuli eklesia. arxis qvemoT venaxebi da ivris Wala iyo, ivris Walis mere – grZladgawo-lili utyeo gora. goraze avtomobilebi mimodiodnen.

skolas sul oTxi oTaxi hqonda, oTxi klasi. erTi pa-tara oTaxic iyo, samaswavleblo. iq, ase maxsovs, yovelT-vis sasiamovnod RudRudebda Rumeli. Cveni iq Sesvla ar SeiZleboda. daiwyeboda gakveTili, Camovardeboda siCume – davSoSmindebodiT, davwynardebodiT bavSvebi, visxediT da bartyebis TvalebiT SevyurebdiT maswavlebels, magram buzis gafrenas gaigonebdiTo, aseTi siCume arasodes ar iyo. garedan yovelTvis sxvadasxvanairi xmebi Semodioda, gazaf-xulze, maisSi, arxis piras gayolebul kaklebze molaRure­

bi gadasZaxodnen erTmaneTs, Semodgomaze – jafarebi, zam-Tris piras da zamTarSi yvavebi, daaRebdnen yvavebi pirs da iyo erTi – yvaa, yvaa, yvaa! fanjrebidan isic moCanda, rogor anacvlebdnen is yvavebi kenweroebze fexebs.

gazafxulzeve, maisSi, mere seqtemberSic, dairekeboda Tu ara didi Sesvenebis zari, magari biWebi sabanaod Carbod-nen arxze. maswavleblebi wyrebodnen, amitom biWebi zemoT adiodnen da iq eSvebodnen Tavdayira wyalSi. visac maswav-leblebi Seatyobdnen, ubanavniao, gakveTils hkiTxavdnen da orianebs uwerdnen. magari biWebi mainc Tavisas ar iSlidnen, isini dResac kargad maxsovs: jabala, babajana, prokona, qSu-va... erTic iyo, erTi yvelaze magari biWi – RaWuna. vnaxavdiT da am RaWunas gamoagdebdnen gakveTilidan. is kidev – wa-vidoda, gaCerdeboda SemaRlebulze, ise, rom fanjrebidan kargad daenaxaT bavSvebs, idga da aRaWunebda ybebs, ra edo, ar vici, aqlemiviT ki aaqafebda xolme pirs. gamoudgeboda skolis daraji takvia ioseba saxriT, magram verasodes ver eweoda. Tebervalsa da martSi venaxebidan grZeli simRere-bis xmac modioda. winaT, Cems pataraobas, xSirad mRerod-

revaz

inaniSvili (1926-1991)

qarTveli mwerali.

mravali moTxro-

bis garda dawe ri-

li aqvs sabavSvo

nawarmoebebic.

albaT ginaxavs, rogoria skolebi soflad da qalaqad. imsjele, gansxvavdeba Tu ara erTmaneTisgan soflisa da qalaqis skolebi? Tu gansxvavdeba, riT?

samelne

(Zvelad) patara

WurWeli, romel-

Sic esxa melani,

specialuri siTxe,

romelSic awebd-

nen kalams da ise

werdnen

RudRudebda

wynarad enTo

cecxli

molaRuri, ja-

fara

erTgvari frin-

velebi


Recommended