7qarTuli
literaturamoswavlis wigni
grifminiWebulia saqarTvelos ganaTlebis, mecnierebis,
kulturisa da sportis saministros mier 2019 wels.
maia menabdeeliso niJaraZe
bakur sulakauriTea qitoSvili
teqstebi Teoria
Tavi 643 wigni
suraTebiani wigni 66rezo WeiSvili
loWinSi 70revaz inaniSvili
SemTxveva loWinSi 72nawyveti daviT aRmaSeneblis istorikosis wignidan
wignebis gasayidad wasvla 75zaal samadaSvili
risTvis sWirdebaT bavSvebs wignebi? 80astrid lindgreni
teqstebi Teoria
Tavi 362 ojaxuri garemo
vano 38revaz inaniSvili
vina Tqva Cvenze, viwrod arian... 42SoTa niSnianiZe
erT mSvenier dRes 44Sadiman SamanaZe
vaJa-fSavelas ojaxi 51aka morCilaZe
mTis gadaRma 54guram doCanaSvili
teqstebi Teoria
Tavi 81 bavSvebi skolaSi
gimnaziaSi 10akaki wereTeli
Cemi bavSvobis skola 16revaz inaniSvili
axali moswavle 20jemal qarCxaZe
gamousworebeli laqlaqa 23ane franki
avtobiografia 27ilia WavWavaZe
ori werili maswavleblebs 31
avtori, mTxrobeli, personaJi 15
Txroba, aRwera, msjeloba 19
dRiuri 25
avtobiografia da avtobiografiuli
nawarmoebi 30
sivi CV 30
werili 33
imeili anu eleqtronuli werili 34
avtoris gamonagoni anu mxatvruli
nawarmoebi 41
proza, poezia da dramaturgia 43
prozauli teqstebi 43
piesebi anu dramatuli nawarmoebebi 48
wignebi Zvelad 69
eleqtronuli wignebi da riderebi 74
publicisturi werili 82
sainformacio cnoba 83
reklama da wignis anotacia 84
eleqtronuli wignebis maRazia 85
vikipedia da onlain-wignebi 85
Sinaarsi
pirveli nawili adamiani da samyaro mis irgvliv 7
teqstebi Teoria
Tavi 1205 Zveli Tbilisi
moxerxebuli CarCi 122lavrenti ardaziani
mogzauris TvaliT 126aleqsandre diuma
cxovreba Zvel TbilisSi 129aka morCilaZe
xanZari operaSi 134daTo turaSvili
gamoTxoveba Zvel TbilisTan 138ioseb griSaSvili
diuma Tbilisis operaSi midis 141
teqstebi Teoria
daviTi da goliaTi 90biblia, pirveli mefeTa, Tavi XVII
odisevsi da ciklopi 94homerosi, `odisea~, Tavi IX
vaxtang gorgasali 102vaxtang WeliZe
naxva arabTa mefisagan mis ymisa
vefxistyaosnisa 110
betmenis da jokeris orTabrZola 116frenk mileri
Sedareba 100
metafora 100
biblia 101
`iliada~ da `odisea~ 101
epiTeti 107
SoTa rusTaveli da `vefxistyaosani~ 108
komiqsi anu grafikuli romani 118
teqstis elementebi 140
saTauri 140
epigrafi 140
sqolio 140
Tavebad dayofa 140
meore nawili Zvelad da axla 87
Tavi 884 Zveli da axali drois gmirebi
teqstebi Teoria
grafikuli leqsebi 174
xuTi haiku 176
yaryati 179besik xaranauli
mcire elegia mamisaTvis 180zviad ratiani
teqstebi Teoria
icnobdeT, mgeli 146iason badriZe
mTis arwivi 148
beberi mgeli 150nug zar Sa ta i Ze
mglis mokvla 153revaz inaniSvili
lobo 156ernest seton-Tompsoni
gigia bubunauris Zmadnafici 161goderZi Coxeli
arwivi da gveli 167Suamdinaruli miTologiidan
ramdenime SesaZlo midgoma 159
samecniero nawarmoebi 159
mxatvruli nawarmoebi 159
mravalgvari Tvalsazrisi 160
sxvadasxva Tvalsazrisis Sejereba 160
subieqturoba mxatvrul
literaturaSi 170
enciklopedia da ganmartebiTi
leqsikoni 170
leqsi 178
strofi da striqoni 178
grafikuli leqsebi anu kaligramebi 178
verlibri 178
ratom wers poeti leqss? 181
STabeWdileba 181
grZnoba 181
paTosi 181
saleqso sazomi da ritmi 182
riTma 182
Tavi 1446 mgeli ar moSlis mglobasa, arwivi – arwivobasa...
Tavi 1727 adamiani bunebis suraTebSi (gansxvavebuli poezia)
teqstebi Teoria
teqstebi TeoriaberZnuli miTi 188
induri miTi 189
Tqmuleba promeTeze 191berZnuli miTologiis mixedviT
amirani 194nawyveti akaki wereTlis poemidan `Tornike erisTavi~
kopala 196qarTuli Tqmulebebidan
kopala da iaxsari 199
mindia 203vaJa-fSavela
mirian mefis nadiroba 208nawyveti saistorio Txzulebidan `moqcevai qarTlisai~
Sexvedra mengSi 214aleqsandre diuma
duqanSi 218Wabua amirejibi
gi Jia, Tu ra? 221ilia WavWavaZe
Ciriki da Cikotela 226giorgi leoniZe
tomis Cxubi 233mark tveni
miTebi 195
legenda anu Tqmuleba 195
hiperbola 202
fabula 207
siuJeti 207
personaJis portreti 237
personaJis xasiaTi 238
konfliqti 238
mesame nawili maradiuli Ziebebi 185
Tavi 2129 konfliqti da zneobrivi arCevani
Tavi 1868 adamianis adgili samyaroSi
pirveli nawili
adamiani da samyaro mis irgvliv
Tavi 1
bavSvebi skolaSi
8
Tavi 2
ojaxuri garemo
36
Tavi 3
wigni
64
10
38
66
54
16
42
70
20
44
75
23
51
80
27
skola vagonSi
adigenSi, sofel kikiboSi, romelic erT-
erTi yvelaze maRalmTiani da miuvali
sofelia, gakveTilebs rkinis vagonSi
atareben. iq arc Suqi aqvT da arc wyali.
saklaso oTaxebis gareSe
daniis am skolaSi, sadac 358 ufrosklaseli
swavlobs, ar aris saklaso oTaxebi. mTe-
li Senoba erTi didi sivrcea, sadac ga-
kveTilebi sxvadasxva adgilas tardeba.
sxvadasxva qveyanaSi, maT Soris saqarTveloSic,
ganaTlebis misaRebad bavSvebi skolebSi dadian.
Zvelad skolebi cota gansxvavebuli iyo, vidre
axlaa. zog qveyanaSi axlac Sexvdebi ucnaur
skolebs, Tumca yovelTvis da yvela skolaSi
arian moswavleebi da maswavleblebi.
Tavi bavSvebi skolaSi
aq Seiswavli...
1
am TavSi erTmaneTisagan gansxvavebuli, sxvadasxva dros, sxvadasxva avtoris mier
Seqmnili teqstebia. Tumca yvela maTgani skolasa da swavlas exeba. am nawarmoebebis
gacnobis paralelurad Sen Seiswavli, rogor ganasxvao erTmaneTisagan:
● avtori, mTxrobeli, personaJi
● Txroba, aRwera, msjeloba
● avtobiografia da sivi (CV)
● Cveulebrivi da eleqtronuli werili
swavla qaRaldis gareSe
amerikis am skolaSi ar gamoiyeneba arc
wignebi da arc qaRaldi. moswavleebi yve-
lafers leptopebSi asruleben.
skola xidis qveS
indoeTSi zogierT skolas sakuTari Senoba
ara aqvs da imisaTvis, rom wvimis dros swavla
ar Sewydes, gakveTilebi xidis qveS tardeba.
skola gamoqvabulSi
imis gamo, rom Senoba ar hqondaT, CineTis am
patara sofelSi dawyebiTi skola gamoqva-
bulSi moawyves.
teqstebi
gimnaziaSi 10
akaki wereTeli
Cemi bavSvobis skola 16
revaz inaniSvili
axali moswavle 20
jemal qarCxaZe
gamousworebeli laqlaqa 23
ane franki
avtobiografia 27
ilia WavWavaZe
ori werili maswavleblebs 31
10
pi
rv
el
i n
aw
il
i
adam
ian
i d
a s
amy
aro
mis
ir
gv
liv
5
10
15
gimnaziaSi
gimnaziaSi rom Semiyvanes, gavcecdi: imdeni bavSvi, erTad Tavmoyrili, Cems dReSi ar menaxa. mozrdilebi skamze ijden sulganabuli da axalmoswavle patarebi ki jguf-jgufad kedlebTan iyven atuzuli. aq kedelze irgvliv qaRaldis ficrebi iyo Camokidebuli, zed anbani da amosaRebi ewera da imas akiTxebden ymawvilebs. jgufs erTi ufrosi hyavda da is aswavlida: xelSi eWira wkepla da, SeeSleboda Tu ara bavSvs kiTxva, ucxunebda da ucxunebda. erTi adgilidan meoreze gadadioden da, roca Semouvliden kedlebs, mere ki neba hqondaT sxvebTan damjdariyvnen isinic skamze. am yofaSi iyven, sanam kiTxvas iswavliden. undeboden zogjer weliwadze mets. warmoidgineT 7-8 wlis bavSvi dilis Svidi saaTidan naSuadRevis or saaTamde mSier-mwyurvali, da ma-Sin igrZnobT, Tu ra tanjvaSi iyven is sawylebi. zogs guls
eyreboda, zogs Tavbru exveoda da ecemoden Zirs, magram yuradRebasac aravin aqcevda.
SesvlisTanave pirvel kedelTan damayenes „anban~-ze, mag-ram, radganac me xucuri vicodi, mxedruli wera-kiTxva Ses-wavlili mqonda da rusul amosaRebSiac gatexili mqonda Tva-
akaki wereTeli (1840-1915)
akaki wereTeli me-19 saukuneSi yvelaze cnobili poeti iyo saqarTveloSi. bev-
ri imdroindeli simRera swored misi popularuli leqsebis mixedviT Seiqmna.
leqsebis da poemebis garda akaki moTxrobebsac werda. cnobilia misi vrceli
moTxroba „baSi-aCuki“, romelic mere filmadac gadaiRes. garda imisa, rom
ganTqmuli mwerali iyo, akakis popularobas ganapirobebda Zalian maxvili
ena da iumoris gansakuTrebuli grZnoba. akakis xumrobebi calke wignadac kia
gamocemuli, saTauriT `akakis nakvesebi~. ai, ori nakvesi:
`erTma pedagogma, romelic poetobasac Cemobda, axlo sofelSi mimaval
akakis erTi kvimatiani cxeni aTxova da Tanac leqsebis rveuli gaatana: Tu mogewyinos, amaRam es
gadaikiT xeo. meore dRes hkiTxa ukan dabrunebul akakis:
– rogor imgzavre? Rame rogor gaatare?
– ra unda giTxra, Zmao, dRe Senma cxenma damtanja da Rame – leqsebma, – miugo poetma.~
`erTma axalgazrda qarTvelma inJinerma xumrobiT hkiTxa naavadmyofar akakis: ase male rogor
dabrundi saiqiodano?
– Seni gakeTebuli gza rom yofiliyo, dResac iq viqnebodio, - mouWra sityva akakim.~
dRes mraval qveyanaSi, maT Soris saqarTveloSic, bavSvis fizikuri dasja akrZalulia kanoniT, magram Zvelad miaCndaT, rom bavSvis aRzrdisas misi ga-moyeneba sasargeblo iyo. fizikurad sjidnen moswavles ara mxolod cudi qce-visas, aramed maSinac, rodesac davalebas cudad Seasrulebda.
� imsjele, ra Sedegebi SeiZleba mohyoloda amgvar midgomas?
� Seni azriT, ratom akrZales mogvianebiT fizikuri dasja?
atuzuli
moridebiT mdgomi
amosaRebi
marcvlebis
cxrilebi, rom-
lebiTac avar-
jiSebdnen moswav-
leebs kiTxvaSi
ucxunebda
magrad urtyamda
guls eyreboda
guli misdioda,
gonebas kargavda
xucuri
Zvel qarTul dam-
werlobaTa (asom-
Tavrulisa da
nusxuris) saerTo
saxelwodeba
11
Ta
vi
1
bav
Sv
eb
i s
ko
laS
i
20
25
30
35
40
45
50
li dediCemis wyalobiT, erT dRes Semovirbine yvela kedlebi. maswavlebelma Tavze xeli gadamisva, momiwona da
ufrosebTan damsva skamze. kiTxviT kargad vkiTxulobdi, magram Cemi ubedureba is iyo, rom rusuli ar mesmoda. im dros SemoRebuli iyo sazogadod Tunuqis firfita, romel-sac „markas~ eZaxden. vinc qarTulad xmas amoiRebda, miaCe-Cebden xelSi da Tanac grZel ficars, saxazavs dahkravden xelis gulze. mere is unda cdiliyo, rom sxvisTvis gadaeca rogorme imrigadve, e. i. Cabarebis dros „lineika~ daertymia xelis gulze. amgvarad es sacodaobis firfita gadadioda xelidan xelSi. swavlis gaTavebis dros vinc ver moaswreb-da im firfitis Tavidan moSorebas da SerCeboda xelSi, unda klasSi darCeniliyo mTeli dRiT usadilod. vinc rusuli ar icoda axalSemosulobis dros, xmis amoRebas ver bedavden da munjdeboden. am Cveulebas didi gamryvneli xasiaTi hqonda: ymawvilebi cdilobden, rom erTmaneTi moetyuebiaT, gaeb-riyvebiaT rogorme da cbieroba-farisevlobas eCveoden.
sul erTi kviris Sesuli ar viyavi, rom movida CemTan erTi patara ymawvili, angelozis saxis mqone, da tkbilis RimiliT, megobrulad mkiTxa raRac qarTulad; mec, ra-sakvirvelia, radganac sxva ena ar vicodi, qarTulad vupa-suxe. ymawvils mSvidobiani saxe gadausxvaferda da sixaru-liT momaCeCa firfita. CamovarTvi, meti raRa gza mqonda, magram „lineikaze~ ver daveTanxme. „ra genaRvleba Sen, me rom „lineika~ ar davirtya, marto varT da vin gaigebs-meTqi~, – vexvewebodi. Cemma mowinaaRmdegem Sors daiWira: „me Tu damartyes, Sen ra Wreli pepela xaro?!~ me mainc ar daveTanxme, gavuZaldi da imanac WuWyuni daiwyo. maswavle-beli rom Semovida, mivida da damabezRa. damiZaxes, gavedi SiSiT da kankaliT. maswavlebelma warbebi Seikra da mkiTxa: „rogor bedav urCobaso? aq Seni saxli xom ar ggoniao!~ me
es aris kadri re-
Jisor k. pipinaSvilis
filmidan `akakis
akvani~. filmi 1947
welsaa gadaRebuli
da akakis cxovrebis
Sesaxeb mogviTxrobs.
mas safuZvlad udevs
akakis nawarmoebebi,
maT Soris `Cemi Tav-
gadasavalic~.
lineika
(rusuli) saxazavi
Sors daiWira
civi uari Tqva
12
pi
rv
el
i n
aw
il
i
adam
ian
i d
a s
amy
aro
mis
ir
gv
liv
55
60
65
70
75
80
85
90
95
Tavis gamarTleba daviwye, magram aRar gamivida! „kargi, me gaswavli Wkuaso!~ dauZaxa „storoJebs~ da ubrZana: „roz
gio!~ me, amis gamgones, TavSi sisxli amivarda da gaqceva davapire. „nu gauSvebT, daiWireTo!~ – iyvira maswavlebelma. igriales moswavleebma Cem dasaWerad da gadameRoben kareb-ze... me meore oTaxSi Sevvardi, sadac mesame klasi iyo. aqac erTi aliaqoTi movaxdine, magram Sevxti fanjaraze, gavamt-vrie minebi, gadavxti da movkurcxle Sinisaken. gamomidgen „storoJebi~. win me gavrbodi kurdReliviT da ukan isini momdevden kiJiniT. gulgaxeTqili SeviWer Sin. ded-mamam rom gaiges, rac moxda, Sewuxden da bevric mirCies: „wadi, ra vuyoT, gagrozgon, eg marto Sen Tavze xom ar aris – yve-las rozgaveno. moiTmine, moiWirve, mieCvie da bolos kaci gamoxvalo; magaTSi umisod ar SeiZlebao!~ magram me Sors daviWire da gamotexilad vuTxari dedas: – „Tu kidev gagig-zavnivar im dasaqcev gimnaziaSi, Tavs davixrCob-meTqi!~ Se-Sinden da CamomeTxoven. erT kviras aRar wavsulvar klasSi. im dros direqtorad kocebu iyo, axali daniSnuli. qarTuli mazris ufrosobis dros Seeswavla, kargad icoda da qar-Tvelebic Zalian uyvarda. movida Cvensa da gamomkiTxa yve-laferi. mec daufaravad movaxsene, rac gadamxda da rasac vgrZnobdi. gaukvirda, gadaaqnia Tavi, momefera da miTxra: – „Sen Cemi saxeli axsene da nuRaravisi geSiniao! xval CemTan modi pirdapir kancelariaSi da me wagiyvan klasSio~. meore dRes marTla wamiyvana da mimiyvana Cvens klasSi. gamoikvlia yoveliferi da, „markis~ ambavi rom gaigo, gaocda. moixmo inspeqtori, zedamxedvelebi, maswavleblebi da gamoucxada yvelas, rom dReidan eg saqcieli aRar CaidinoTo!... mospeT „marka~ da umizezod cema-tyepazedac xeli aiReTo! mere mi-ubrunda Cem maswavlebels da uTxra: – „gansakuTrebiT yu-rad Reba miaqcie am ymawvilsao!~
marTlac im dRidan codvis firfita gadaagdes, magram cema-tyepaze ki ucbad ver aiRes xeli. uimisoba mainc ar ex-erxebodaT. tyuila ki ar aris naTqvami: „Cveuleba rjulze umtkicesiao!~ im dros mTeli ruseTi darwmunebuli iyo, rom Wkua da sikarge rozgis nayofiao. gimnaziebSiac, ra-sakvirvelia, pirveli adgili eWira... dRe ar iqneboda, rom ymawvilebis wivil-kiviliT iqauroba ar yofiliyo gayrue-buli. „rotaSi~ ar undebodaT imdeni wkepla, rac TviTeul klasSi. „storoJebs~ urmebiT mohqondaT yovel dRe axal --axali. moswavlis galaxva yvelas SeeZlo direqtoridan dawyebuli, „storoJamde~. mizezs aravin hkiTxulobda. vin icis, ramdeni dasneulebula, ramdeni damaxinjebula, da ramdens kidev xasiaTi gafuWebia saukunod!..
*** erTxel, swavla rom gaTavda da Segvasvenes, me, radganac
dilas ara meWama ra, Sevirbine Sin. vigde axaluxis jibeSi
storoJi
(rusuli) daraji
rozgi
axlad moWrili,
nedli wkepla
CamomeTxoven
damanebes Tavi
mazra
administraciul-
te ritoriuli
erTeuli Zvel ru-
seTSi, daaxloebiT
raionis msgavsi
yoveliferi
(kuTxuri) yve-
laferi
inspeqtori
piri, vinc meT-
valyureobs,
akontrolebs
dawesebulebis,
organizaciis
saqmianobas
rota
jariskacebis
aseuli ruseTis
armiaSi
dasneulebula
daavadebula
13
Ta
vi
1
bav
Sv
eb
i s
ko
laS
i
100
105
110
115
120
125
130
135
140
cxeli mWadis kokori da mivaSure ise klass: ar damagvian-des-meTqi. troes gakveTili iwyeboda. fexad Seeswro CemTvis da xuTi mowafe kidec gamoexmo da gaemwkrivebina. Sevyav Tavi Tu ara, momayvira: – Sen, aq mobrZandi da dadeq amaTTa nao! mivedi da gavCerdi. cxeli mWadi momedva barZayze da mecx-una. me SmaSuri daviwye, xeli movusvi, ase rom avtokdi, mas-wavlebelma SemniSna da mkiTxa: ra gemarTebao? dafarva aRar SeiZleboda... amoayofines jibidan mWads Tavi... Segirdebma gadixarxares. maswavlebelma ulvaSebSi Caicina, gamomarTva mWadi da win stolze daidva. me sircxvilis ofli gadamskda. dagviwyo gakveTilebis kiTxva. am dros, Cemda saubedurod, inspeqtori Semovida. maSin ki amikankalda muxlebi. es iseTi Seubralebeli vinme iyo, rom ymawvilis ̀ garozgvas~ ara erCia ra. sul ubralo mizezi sakmao iyo, rom oTxSi amoeRo. erT-xel erTsa da imave dros ori bavSvi `garozga~: erTi imitom, rom Tma wamogzrdiao da, meorec imitom, rom metad ZirSi mogiWriao! vifiqre: `es mWadi me xeirs ar damayris-meTqi!..~ marTlac, mohkra Tvali Tu ara, daiRriala:
– am mWads ra unda aq, vin moitanao!.. erTi mowafe, romelic xSirad meqiSpeboda xolme, wamoxta
zeze da moaxsena: wereTels amouRes jibidanao. – raT mogitaniao?! – mkiTxa mrisxaned. me ena Camivarda, magram maswavlebelma moaxsena: axlav
gaigebTo da mkiTxa: es ra ariso? mWadi-meTqi, – vupasuxe knaviliT.– risgan keTdeba?– simindisagan.– rodis sTesen siminds? ranairad izrdeba? rogor muSao-
ben? rodis akeTeben mWads da sxvani. eseni yvelaferi gamom-kiTxa da mec pasuxs vaZlevdi. ramdenime wuTs mkiTxavda da bolos sTqva: kargio! xval nu dagaviwydeba brinjis mota-nao; xval imis Sesaxeb vilaparakoTo. inspeqtorma ifiqra: aq swored maswavleblis surviliT moutaniaT mWadio, da gavida klasidan xmaamouReblad. maswavlebelma mabezRari mowafe gaixmo da hkiTxa: Sen ara gaqvs ra jibeSio? gausin-ja da koWi unaxa. – es ra ariso? es xom saTamaSoa, romelic klasebSi sruliad gamousadegaria da Sen ki jibeSi giZev-so!.. wereTelma mWadi mitom moitana, rom Sioda da SeW-ma veRar moaswro da Sen ki saTamaSod dabrZandebi! kargi, gaCerdi magre klasis gamosvlamde! me mag koWiT wargadgen inspeqtorTano. im mowafes feri ecvala da atirda. klasi rom gaTavda, miubrunda mtirals da uTxra: kargi, axla ki mipativebia, magram Semdeg ki frTxilad iyavi: rac SenTvis ar ginda, imas nurc sxvas uzamo!
akaki wereTelinawyveti wignidan `Cemi Tavgadasavali~
stoli
(rusuli) magida
oTxSi amoReba
sastiki cema
koWi
xis an Zvlisgan
damzadebuli
pa tara saTamaSo
kubi Zvelad
feri ecvala
SeSinda, cud gune-
baze dadga.
14
pi
rv
el
i n
aw
il
i
adam
ian
i d
a s
amy
aro
mis
ir
gv
liv
teqstis Sinaarsi
1. rogor swavlobdnen gimnaziaSi bavSvebi
kiTxvas?
2. Seni sityvebiT aRwere saklaso oTaxi.
3. ramden xans andomebdnen moswavleebi
kiTxvis swavlas?
4. rogor sjidnen moswavles, romelsac
kiTxva SeeSleboda?
5. ra iyo `marka~? rogor iyenebdnen mas gim-
naziaSi?
6. rogor aicila akakim Tavidan rozgi?
7. rogor Sexvdnen akakis mSoblebi gimna-
ziidan gamoqcevis ambavs?
8. ratom iyenebdnen gimnaziebSi rozgs? riT
amarTlebdnen maswavleblebi gimnaziaSi
rozgis gamoyenebas?
9. akaki wereTlis dabadebis TariRis dax-
marebiT daaxloebiT gamoTvale, rodis
xdeba nawarmoebSi moTxrobili ambavi.
10. vis mimarTa maswavlebelma sityvebiT:
rac SenTvis ar ginda, imas sxvas nu uzamo?
riT daimsaxura moswavlem es sityvebi?
teqstis ena
1. 107-e striqonSi moZebne sityva `gadamsk-
da~ da konteqstis mixedviT axseni misi
mniSvneloba.
2. amoiwere teqstidan fraza, romelic
aRniSnavs gakveTilis damTavrebas. miu-
TiTe striqonis nomeri.
3. gadaixaze cxrili rveulSi da marcxena
svetSi moyvanili frazebi daakavSire mar-
jvena svetSi moTavsebul mniSvnelobebTan:
feri ecvala sastikad scema
oTxSi amoiRo SeSinda
fexad Seuswro SeumCnevlad gaiRima
ulvaSebSi Caicina Zlivs miuswro
4. moZebne teqstSi sityva, romelic mowafes
niSnavs, magram dRes am mniSvnelobiT aRar
gamoiyeneba.
5. akaki wereTelma es wigni daaxloebiT asi
wlis win dawera. mas Semdeg zogierTi
qarTuli sityvis daweriloba Seicva-
la. garda amisa, xSirad iyenebda imerul
dialeqtizmebs. qvemoT moyvanilia aseTi
sityvebi. gadaiwere rveulSi da gverdiT
miuwere Tanamedrove daweriloba:
momedva; mecxuna; gadixarxares; mitom;
mipativebia.
6. ras niSnavs gavcecdi:
a. gavSeSdi
b. gavSterdi
g. gamixarda
7. rogor gesmis sityvaTSeTanxmeba `qaRal-
dis ficrebi~? ra hqvia dRes mas?
8. ratom aris brWyalebSi Casmuli sityvebi:
marka, lineika, storoJebi.
teqstis analizi
1. rogor gesmis andaza: `rac SenTvis ar gin-
da, imas nurc sxvas uzamo~?
2. imsjele akakisa da `angelozis saxis
mqone~ biWs Soris momxdar konfliqtze.
rogor moiqca biWi, akaki rom daabezRa?
SeeZlo biWs sxvanairad moqceuliyo? Sen
rogor moiqceodi?
3. avtoris azriT, rogor moqmedebda `marka~
bavSvebze? eTanxmebi avtors? ratom? Seni
mosazrebis dasamtkiceblad moixme maga-
liTebi Tanamedrove cxovrebidan.
4. mSoblebma patara akakis urCies:
„wadi, ra vuyoT, gagrozgon, eg marto Sen
Tavze xom ar aris – yvelas rozgaveno.
moiTmine, moiWirve, mieCvie da bolos kaci
gamoxvalo; magaTSi umisod ar SeiZlebao!~
eTanxmebi maT rCevas? ratom?
5. imsjele, ra Tvisebebs amJRavnebs akakis
maswavlebeli troe.
6. rogor fiqrob, imoqmedebda Tu ara biWze
sasikeTod maswavleblis patieba da Se-
goneba?
15
Ta
vi
1
bav
Sv
eb
i s
ko
laS
i
Teoria
avtori, mTxrobeli, personaJi
avtors uwodeben adamians, romelmac Seqmna raime saxis nawarmoebi: roma-ni, moTxroba, gamokvleva, statia da a.S. avtoris saxeli wignis garekanze we-ria, xolo im SemTxvevaSi, Tu nawarmoebi krebulSia Sesuli – teqstis TavSi an boloSi.
mTxrobeli aris pirovneba, romelic ambavs hyveba. igi, SesaZlebelia, ambis monawile Tavadac iyos. am SemTxvevaSi Txroba pirvel pirSi mimdinareobs, xolo mTxrobels mTxrobel-personaJs uwodeben. zogjer ar Cans, vin aris mTxrobeli. aseT SemTxvevaSi mas uCinari mTxrobeli ewodeba.
personaJi, anu gmiri gamogonili an realurad arsebuli pirovnebaa, rome-lic ambavSi monawileobs. nawarmoebSi gvxvdeba mTavari da meorexarisxovani personaJebi. mTavaria personaJi, romelic umniSvnelovanes rols asrulebs mxatvrul TxzulebaSi. igi nawarmoebSi asaxuli movlenebis SuagulSi dgas da xSirad warmarTavs kidec movlenebis ganviTarebas. meorexarisxovania personaJi, romelic arsebiT zegavlenas ver axdens nawarmoebSi asaxuli movlenebis ganviTarebaze.
kiTxvebi da davalebebi
1. gaixsene iseTi nawarmoebi, romelSic avtori da mTxrobeli erTi da igive pirovne-
baa.
2. SeiZleba Tu ara, rom nawarmoebSi personaJis saxeli ar iyos moxseniebuli?
3. SeiZleba Tu ara, rom nawarmoebis arc erTi personaJi ar iyos adamiani? Sen Tu
wagikiTxavs aseTi nawarmoebi?
davalebebi
1. dawere Txzuleba: rogor mohyavT mWadi.
• ipove maswavleblis mier akakisTvis mWadis moyvanasTan dakavSirebiT dasmuli
kiTxvebi;
• gaeci kiTxvebs pasuxebi werilobiT;
• ecade, calkeul kiTxvebze gacemuli pasuxebi ise gaaerTiano, rom Txroba ga-
mogivides.
2. dawere ambavi sxva rakursiT: cxeli mWadis epizodi gadmoeci maswavleblis piriT.
imsjele, ra Seicvala.
3. gaaanalize werilobiT akakisa da angelozissaxian biWs Soris momxdari konfliq-
ti; Seecade, problemas Sexedo orive personaJis TvaliT.
16
pi
rv
el
i n
aw
il
i
adam
ian
i d
a s
amy
aro
mis
ir
gv
liv
5
10
15
20
25
30
35
40
Cemi bavSvobis skola
patarobisas sofelSi vswavlobdi, Cvens sofelSi ori sko-la iyo – zeviTskola da qveviTskola, zeviTskola – didi, qveviTskola – patara. patara skolaSi patarebi davdiodiT.
dilaadrian, rva saaTze, pirvel zars darekavdnen. am zariT gvatyobinebdnen, aba, bavSvebo, moemzadeT da wamodi-To. Cvenc, bavSvebi, CavawyobdiT CanTaSi wignebs da rveulebs, CavuWyunavdiT gverdiT vaSlebsa da msxlebs, daviWerdiT samelnes xelSi da daveSvebodiT Tavqvemimaval orRobeebSi.
skola wisqvilis arxis piras idga, SemaRlebulze. aqeT sko-la idga, iqiT, xevs gaRma – dangreuli eklesia. arxis qvemoT venaxebi da ivris Wala iyo, ivris Walis mere – grZladgawo-lili utyeo gora. goraze avtomobilebi mimodiodnen.
skolas sul oTxi oTaxi hqonda, oTxi klasi. erTi pa-tara oTaxic iyo, samaswavleblo. iq, ase maxsovs, yovelT-vis sasiamovnod RudRudebda Rumeli. Cveni iq Sesvla ar SeiZleboda. daiwyeboda gakveTili, Camovardeboda siCume – davSoSmindebodiT, davwynardebodiT bavSvebi, visxediT da bartyebis TvalebiT SevyurebdiT maswavlebels, magram buzis gafrenas gaigonebdiTo, aseTi siCume arasodes ar iyo. garedan yovelTvis sxvadasxvanairi xmebi Semodioda, gazaf-xulze, maisSi, arxis piras gayolebul kaklebze molaRure
bi gadasZaxodnen erTmaneTs, Semodgomaze – jafarebi, zam-Tris piras da zamTarSi yvavebi, daaRebdnen yvavebi pirs da iyo erTi – yvaa, yvaa, yvaa! fanjrebidan isic moCanda, rogor anacvlebdnen is yvavebi kenweroebze fexebs.
gazafxulzeve, maisSi, mere seqtemberSic, dairekeboda Tu ara didi Sesvenebis zari, magari biWebi sabanaod Carbod-nen arxze. maswavleblebi wyrebodnen, amitom biWebi zemoT adiodnen da iq eSvebodnen Tavdayira wyalSi. visac maswav-leblebi Seatyobdnen, ubanavniao, gakveTils hkiTxavdnen da orianebs uwerdnen. magari biWebi mainc Tavisas ar iSlidnen, isini dResac kargad maxsovs: jabala, babajana, prokona, qSu-va... erTic iyo, erTi yvelaze magari biWi – RaWuna. vnaxavdiT da am RaWunas gamoagdebdnen gakveTilidan. is kidev – wa-vidoda, gaCerdeboda SemaRlebulze, ise, rom fanjrebidan kargad daenaxaT bavSvebs, idga da aRaWunebda ybebs, ra edo, ar vici, aqlemiviT ki aaqafebda xolme pirs. gamoudgeboda skolis daraji takvia ioseba saxriT, magram verasodes ver eweoda. Tebervalsa da martSi venaxebidan grZeli simRere-bis xmac modioda. winaT, Cems pataraobas, xSirad mRerod-
revaz
inaniSvili (1926-1991)
qarTveli mwerali.
mravali moTxro-
bis garda dawe ri-
li aqvs sabavSvo
nawarmoebebic.
albaT ginaxavs, rogoria skolebi soflad da qalaqad. imsjele, gansxvavdeba Tu ara erTmaneTisgan soflisa da qalaqis skolebi? Tu gansxvavdeba, riT?
samelne
(Zvelad) patara
WurWeli, romel-
Sic esxa melani,
specialuri siTxe,
romelSic awebd-
nen kalams da ise
werdnen
RudRudebda
wynarad enTo
cecxli
molaRuri, ja-
fara
erTgvari frin-
velebi