+ All Categories
Home > Documents > Mg Tun Thu 01€¦ · ua&m pmayynm&Si frsm;uyg to dtrwS fjyKcJMhuayon /f tdk[i fe&D\ emrn f&i f;rSm...

Mg Tun Thu 01€¦ · ua&m pmayynm&Si frsm;uyg to dtrwS fjyKcJMhuayon /f tdk[i fe&D\ emrn f&i f;rSm...

Date post: 13-Oct-2020
Category:
Upload: others
View: 2 times
Download: 0 times
Share this document with a friend
166
Transcript
Page 1: Mg Tun Thu 01€¦ · ua&m pmayynm&Si frsm;uyg to dtrwS fjyKcJMhuayon /f tdk[i fe&D\ emrn f&i f;rSm ]0DvsH qp f'eD ay:wm jzpfí 1862 ckESp f pu fwi fbmv 11 &u faeYwGi f
Page 2: Mg Tun Thu 01€¦ · ua&m pmayynm&Si frsm;uyg to dtrwS fjyKcJMhuayon /f tdk[i fe&D\ emrn f&i f;rSm ]0DvsH qp f'eD ay:wm jzpfí 1862 ckESp f pu fwi fbmv 11 &u faeYwGi f

waumif;pmtkyf trSwf (17)

armifxGef;ol

jrefrmjyefonf

tdk [ife&D\0w¬Kwdkrsm;

jzefYcsda&;waumif;pmtkyfwdkuf

trSwf 5 (c)? aZ,smoD&dvrf;? urm&GwfNrdKUe,f? &efukefNrdKU/zkef;-505548

Page 3: Mg Tun Thu 01€¦ · ua&m pmayynm&Si frsm;uyg to dtrwS fjyKcJMhuayon /f tdk[i fe&D\ emrn f&i f;rSm ]0DvsH qp f'eD ay:wm jzpfí 1862 ckESp f pu fwi fbmv 11 &u faeYwGi f

pmrlcGifhjyKcsuftrSwf120^2003 (1)

rsufESmzHk;cGifhjyKcsuftrSwf1191^2003 (10)

yHkESdyfjcif;yxrtBudrf

2003-ckESpf? 'DZifbmv? waumif;pmtkyfwdkuf

tkyfa&500

rsufESmzHk;baX;Munf

xkwfa0olOD;xGef;vdIifcspfp&mpmay

trSwf(75)? a0ykv� (2)vrf;? (C) &yfuGufajrmufOuúvmyNrdKUe,f? &efukefNrdKU/

rsufESmzHk;ESifh twGif;yHkESdyfolOD;ausmfvdIif (05573)? apwem ?

trSef-59? 19-vrf;? vomNrdKUe,f? &efukefNrdKU/

pmtkyfcsKyfudkwifat;

wefzdk;600 usyf

Page 4: Mg Tun Thu 01€¦ · ua&m pmayynm&Si frsm;uyg to dtrwS fjyKcJMhuayon /f tdk[i fe&D\ emrn f&i f;rSm ]0DvsH qp f'eD ay:wm jzpfí 1862 ckESp f pu fwi fbmv 11 &u faeYwGi f

rmwdum

Ä tdk [ife&DtaMumif; waphwapmif; 1

1/ vufaqmif 11

2/ ESpfa':vmwef tcef;&Sif 25

3/ jzpfcsifwmvnf; rjzpf&yg 41

4/ acG;0gwpfaumif\ rSwfwrf; 55

5/ oem;p&m 65

6/ aiG 73

7/ jyefay; 85

8/ onfvdkqdk rjzpfbl;uG,f 109

9/ wpfa':vm\ wefzdk; 123

10/ wHcg;pdrf;pdrf; 137

11/ ESpfaygif;ESpfq,f vGefavaomf 151

12/ xl;qef;aom 0w¬K 159

Page 5: Mg Tun Thu 01€¦ · ua&m pmayynm&Si frsm;uyg to dtrwS fjyKcJMhuayon /f tdk[i fe&D\ emrn f&i f;rSm ]0DvsH qp f'eD ay:wm jzpfí 1862 ckESp f pu fwi fbmv 11 &u faeYwGi f

tdk[ife&D\ 0w¬Kwdkrsm; 1

]tdk [ife&D(1862-1910)onf tar&duefvlrsdK; pma&;q&m jzpfonf/ tar&duefpmayavmuüomru urÇmhpmaye,füyg 0w¬Kwdk ta&;tzGJUü xl;cRefoltjzpf xif&Sm;ausmfMum;cJhonf/ 0w¬Kwdk tzJGUtEGJUwGif tkd[ife&Donf ta&;tzGJU? Zmwfvrf;ZmwfuGufESifh tvSnfhtywfrsm;ü tvGefxl;cRefonf[k pmzwfy&dowfua&m pmayynm&Sifrsm;uyg todtrSwfjyKcJhMuayonf/

tdk[ife&D\ emrnf&if;rSm ]0DvsH qpf'eD ay:wm

jzpfí 1862 ckESpf pufwifbmv 11 &ufaeYwGifajrmufum½dkvdkif;em;jynfe,f *&if;pfbdk;½kd;NrdKU ü arG;zGm;cJhNyD; 1910 jynfhESpf? ZGefv 5 &ufaeYwGife,l;a&mufNrdKUü uG,fvGefonf/ ol touf 38 ESpft&G,f 1900jynhfESpfrS oluG,fvGefonfh 1910 jynhfESpf touf 48 ESpft&G,fxdq,fESpfwmumvtwGif; olonf 0w¬Kwdk pkpkaygif; 300 eD;yg;cefYa&;om;cJhonf/ tar&duef pmayynm&Sifrsm;u tar&duef pmzwfy&dowfonf tdk-[ife&D\ 0w¬Kwdkrsm;udk tvGefBudKufESpfoufcJhMuonfjzpf&m olY0w¬Kwdkrsm;onf tma&;bD;,m;EdkifiHrSxif&Sm;ausmfMum;

Page 6: Mg Tun Thu 01€¦ · ua&m pmayynm&Si frsm;uyg to dtrwS fjyKcJMhuayon /f tdk[i fe&D\ emrn f&i f;rSm ]0DvsH qp f'eD ay:wm jzpfí 1862 ckESp f pu fwi fbmv 11 &u faeYwGi f

2 armifxGef;ol

onhf ]wpfaxmifhwpfn yHkjyifrsm;} ozG,f jzpfvmcJh&avonf[krSwfcsufcscJhMuonf/

pma&;q&m tdk[ife&D jzpfrvmrD 0DvsH qpf'eDay:wmb0wGifolonf rsm;pGm ½kef;uefvIyf&Sm;cJh&\/ olYtouf 15 ESpft&G,fwGifausmif;rS xGufvdkuf&\/ odkYaomfvnf; pmzwf0goemESifh pma&;vdkpdwfrsm;udkum; avQmhír&cJhacs/ ausmif;rS xGufcGmcJhNyD; aemufydkif;wGifolonf *&if;pfbdk;½dk;NrdKU&Sd ukefpHkqdkifav;wpfqdkifü tvkyf0ifvkyfcJh\/touf 19 ESpft&G,fwGif olonf usef;rma&;raumif;ojzifh tvkyfrSxGufcJhNyD; wuúqyfjynfe,fodkY oGm;um EGm;ausmif;om;tvkyfudkvkyfcJhonf/

xdktvkyfudk vkyfaepOftwGif; olonf odk;arG;jrLa&; jcHwpfjcHüaexdkifum olYusef;rma&;udk jyefvnfwnfaqmufonf/ þtwGif;rSmolonf jrif;pD;aumif;wpfa,muftjzpf xif&Sm;ausmfMum;vmchJ\/xdkYaemuf olonf Mopwif;NrdKUodkY oGm;a&mufNyD; ajrpm&if;Xmeütvkyf0ifvkyfcJhonf/ xdkpOfu olUywf0ef;usifü jzpfysufcJhorQt&m&mwdkif;onf olUacgif;xJüom ]pGJ}cJhonf r[kwf/ olUESvHk;om;xJüyg ]pGJ}cJhonfjzpf&m aemifpma&;q&m jzpfvmonhftcg xdkt&mtm;vHk;onf olUtwGuf tzdk;wef ukefMurf;rsm; jzpfvmcJhav\/

ol wuúqyfjynfe,fü aexdkifcJhonfrSm q,fhig;ESpfrQ MumcJh\/xkdumvtwGif; olonf tdrfaxmifuscJhNyD; orD;wpfa,muf\tazjzpfvmcJhonf/ ajrpm&if;XmewGif tvkyfvkyfae&mrS MopwifNrdKU&SdbPfi,fwpfckwGif ]aiGa&pma&;}0ifvkyfonf/ þtvkyfwGif aiGtvGJoHk;pm;rI[k qdk&rnfh trIwpfrI jzpfyGm;cJhonf/ tvkyf&Sifrsm;taejzifhaygif;oif;qufqHa&; aumif;aom qpf'eDay:wmtm; trIzGifh ta&;

Page 7: Mg Tun Thu 01€¦ · ua&m pmayynm&Si frsm;uyg to dtrwS fjyKcJMhuayon /f tdk[i fe&D\ emrn f&i f;rSm ]0DvsH qp f'eD ay:wm jzpfí 1862 ckESp f pu fwi fbmv 11 &u faeYwGi f

tdk[ife&D\ 0w¬Kwdkrsm; 3

,l&ef 0efav;aeMuonf/ þodkYjzifh wpfESpfMumrQ trIrzGifhbJ aecJhonf/ xkdwpfESpftwGif; olonf [lpwefNrdKU&Sd owif;pmwpfapmifwGiftvkyf0ifvkyfonf/ wpfESpfeD;yg;rQtMumwGif olUtrIu ydwfr&ojzifhta&;,lcH&rnfh taetxm;odkY a&mufvmonf/ þwGif 0DvQHqpf'eDay:wmonf tzrf;cH&rnfudk vefYzswfNyD; awmiftar&duEdkifiHbufodkYxGufajy;wdrf;a&SmifcJhavonf/

odkYaomfvnf; 0DvQHqpf'eDay:wm\ tm;xkwfrIonf Mum&SnftqifrajycJhay/ olUZeD;onf rusef;rrm jzpfojzifh MopwifNrdKUodkYjyefvmcJh&onf/ olUZeD;rSm oljyefa&mufNyD; rMumcifrSmyif uG,fvGefcJhonf/ olUudkvnf; aiGtvGJoHk;pm;rIjzifh ta&;,lNyD; w&m;pGJcHcJh&\/trIESifh ywfoufí olu ]bl;}uG,faomfvnf; usL;vGefaom jypfrIuxif&Sm;ojzifh w&m;olBuD;u axmif'Pfig;ESpf tjypfay;vdkufonf/

0DvQHqpf'eDay:wmonf oHk;ESpfESifhoHk;vwdwd tdk[dkif;,dk;Nynfe,ftusOf;axmifwpfckü tusOf;uscHcJhonf/ xdkumvtwGif;rSmyif olonf axmifMuyfwpfOD; jzpfvmcJh&m axmifudk apmifh&if; npOfnwdkif;olonf 0wåKwdkrsm; a&;om;cJhonf/ olU0wåKwdkrsm;udk pme,fZif;rsm;odkY ydkYcJh&m vlBudKufrsm;aom 0wåKwddkrsm; jzpfvmcJh\/ olonf emrnfausmfMum;aom pma&;q&mwpfOD; jzpfrSef;rod jzpfvmcJhavNyD/

axmifMuyfb0jzifh 0wåKwdkrsm; a&;onfhtcg olUuavmifemrnfudk axmifMuyfrsm;\tBuD;tuJ ]atmf&if; [ife&D}\ trnfudk ,lí]tdk[ife&D} [kay;&ef oltMuH&onf/ olonf xdktBuHtwdkif; jyKvkyfcJh½HkrQru olUemrnf&if;udk vQKdU0Sufxm;ay;&efvnf; oufqdkif&mr*¾Zif;rsm;rS t,f'Dwmrsm;tm; arwåm&yfcHcJhonf/ t,f'Dwmrsm;uvnf;olYqEtwdkif; vdkufavsmcJhMuavonf/

Page 8: Mg Tun Thu 01€¦ · ua&m pmayynm&Si frsm;uyg to dtrwS fjyKcJMhuayon /f tdk[i fe&D\ emrn f&i f;rSm ]0DvsH qp f'eD ay:wm jzpfí 1862 ckESp f pu fwi fbmv 11 &u faeYwGi f

4 armifxGef;ol

tjypf'Pf uscHNyD;í axmifrSvGwfvmonfhtcg tdk [ife&Donfe,l;a&mufNrdKUodkY a&mufvmcJhonf/ ruf'DqefpuGJ&mteD;&Sd tdrfcef;rsm;ü iSm;&rf;aexdkifum pma&;í &&Sdaom aiGjzifh b0udk ½kef;uefoGm;Ekdifatmif BudK;pm;onf/ xdkpOfu olaexdkifcJh&yHkrsm;udk olYrdwfaqG?t,f'Dwmrsm;ESifh pma&;q&mrsm;u tcgtcGifhoifhwdkif; a&;om;azmfjyavh&SdMu\/

xdktcsdefu tdk [ife&Donf e,l;a&muf tkdif&mAif yavhpf&yfuGufwGif;&Sd tdrfvc oufomaom tcef;rsm;xJrS wpfcef;wGif iSm;&rf;aexkdifvsuf&Sd\/ olonf olaexdkif&mtcef;\ rsufESmpmbuf&SdMurf;jyifESifh wpfajy;wpfnDwnf; azmufvkyfxm;aom jywif;aygufüxdkifum tjyifrS vrf;oGm;vrf;vmrsm;tm; Munhfaewwfonf/ xdkolrsm;qDodkY awGa0ai;arm&if; pdwful;pdwfoef;wnf;[laom ydkufuGefrsm;jzifh xdkolrsm;tm; tkyfzrf;Edkif&ef tm;xkwfaeavh&Sd\/

olonf xdkolrsm;tm; Munfh&if; xdkolwdkY\ txD;usefEkdifrIESifharQmfvifhcsufBuD;aerIrsm;udk olU0wåKwdkrsm;xJü xnfhoGif;í tawG;e,fcsJUaewwfonf/ ol\ pdwful;wnf;[laom ydkufuGefrsm;jzifhxdkolrsm;tm; zrf;rd&ef BudK;yrf;aewwfonf/ olYtaejzifh xdkolrsm;tm; rdrd&& zrf;rdonhftcg rdaomfvnf; vGwfonfhtcgrsm;wGifvnf;vGwfoGm;wwfonf/

tdk [ife&D\0wåKwdkrsm;onf olUudk,fawGUrsm;udk rlwnfí zGJUqdkxm;jcif;u rsm;onf/ olUywf0ef;usifü vIyf&Sm;aeorQ vlom;tm;vHk;onf olYZmwfaumifrsm; jzpfonf/ ,if;wdkYudk wnfrDSum Zmwfvrf;ZmwfuGufrsm;udk pepfwus csrSwfí a&;om;zGJUqkdavh &Sd\/ tdk[ife&Donf Zmwfvrf;udka&m Zmwfaumifudkyg a&;zGJU&mü tvGef pepfus

Page 9: Mg Tun Thu 01€¦ · ua&m pmayynm&Si frsm;uyg to dtrwS fjyKcJMhuayon /f tdk[i fe&D\ emrn f&i f;rSm ]0DvsH qp f'eD ay:wm jzpfí 1862 ckESp f pu fwi fbmv 11 &u faeYwGi f

tdk[ife&D\ 0w¬Kwdkrsm; 5

onf/ ta&;tom;usawmhvnf; ajyjypf\/ tzGJUtEGJUusawmhvnf;vSy\/ Zmwfodrf;&müvnf; trsm;u rarQmfvifhaom tvSnfhtywfrsdK;jzifh odrf;wwfojzifh zwfolrsm;twGuf ESpfoufzG,f aumif;onf/

tdk[iffe&D\ Zmwfaumiftrsm;pkonf NrdKUjy vlwef;pm;rsm;jzpfonf/ txl;ojzifh pma&;q&mjzpfuwnf;u tajcpdkufaexdkifvmcJhaom e,l;a,mufNrdKUawmfrS vlwef;pm;toD;oD;ESifh tvTmrsdK;pHkrSvlrsm;jzpfonf/ olYZmwfaumiftrsm;pkonf vlvwfwef;pm;rsm;rS aygufzGm;vmolrsm; jzpfonfhtm;avsmfpGm wpfrsdK;wpfbmom yDjyif xl;jcm;onf/

jrefrmpmzwfy&dowfonf 'kwd,urÇmppfBuD; rjzpfyGm;rDuwnf;u tdk[ife&DESifh txdtawGU &DScJhonf[k qdk&rnf/ xdkpOfuawmhtdk[ife&DrSef; odcsifrS odrnf/ tb,faMumifhqdkaomf xdkpOfu ]'D;'kwf*sme,f}ü zwf½IcJh&aom0wåKwdkonf jrefrmpma&;q&mwpfOD;u jrefrmrIjyKxm;aom tdk[ife&D0wåKwdk jzpfaomaMumifhaywnf;/

tdk[ife&Dtm; jrefrmpmzwfy&dowfu ydkrdkNyD; w&if;wESD; odvmcJh&onfrSm 'kwd,urÇmppfBuD; tNyD;wGifjzpfonf/ xdktcsdefwGif]½Ir0r*¾Zif;} xGufay:vmonf/ ,if;r*¾Zif;rS pma&;q&m vlawmf vlcReftrsm;tjym; arG;zGm;oefYpifcJh&m ,if;tkyfpkxJrS pma&;q&m atmifjrifonf tdk[ife&D\0wåKwdkrsm;udk bmomjyefqdkcJhonf/ wcsdKUudk jrefrmrIjyKí wcsdKUudk wdkuf½dkufbmomjyefcJhjcif; jzpf\/ jrefrmpmzwfy&dowfBudKufESpfoufaom 0wåKwdkrsm; jzpfcJhonfudk arhMuvdrfhOD;rnf rxifyg/

þae&mwGif taMumif;wkdufqdkifvmojzifh pma&;q&m atmifjriftaMumif;udk tenf;i,fajymjyvdkonf/]atmifjrif} [laomuavmifrSmxdkacwfu tvGef emrnfausmfMum; xif&Sm;aeaom EIwfcrf;eDruav;rsm;\ tonf;pGJ pma&;q&m[k uifyGef;wyfcHae&aom pma&;q&m]wifhw,f}\uavmifyGm;trnf jzpfonf/ pmtvGefa&;Ekdifaom q&m

Page 10: Mg Tun Thu 01€¦ · ua&m pmayynm&Si frsm;uyg to dtrwS fjyKcJMhuayon /f tdk[i fe&D\ emrn f&i f;rSm ]0DvsH qp f'eD ay:wm jzpfí 1862 ckESp f pu fwi fbmv 11 &u faeYwGi f

6 armifxGef;ol

wifhw,fonf]atmifjrif? pdefwpfyGifh? vSy}ponfh uavmifyGm; trnftrsdK;rsdK;jzifh aqmif;yg;rsm;? pmwdkpmprsm;? 0wåKwdkrsm; a&;om;cJhonf/þodkYjzifh q&mwifhw,f\ uavmifyGm; atmifjrifonf/ tdk [ife&D0wåKtawmfrsm;rsm;udk jrefrmbmomodkY jyefqdkcJhavonf/

tdk[ife&D\ 0wåKwdktrsm;pkonf [moaESmonfh 0wåKrsm; jzpfonf/ tcsdKU0wåKwdkrsm;rSm zwffaeonfhtcdkufwGif &,f&awmhrvdk?idk&awmhrvdk tjzpfrsdK;ESifh &ifqdkifae&aomfvnf; Zmwfvrf;qHk;oGm;onfhtcg ][ifceJ? [,fceJ} jzpfoGm;wwfojzifh &,fvnf; r&,fEdkifidkvnf; ridkEkdifjzpfum pOf;pm;p&m wpfckckudk &if0,fydkufNyD; usef&pfcJhwwfygonf/ þonfrSm 0wåKwdkta&;aumif;ol tdk[ife&D\ tpGrff;tp jzpfyg\/

0wåKwdka&;jcif;ESihfywfoufí ,aeYtxd yHkaoenf;

[lí r&Sdao;yg/ aemifwGifvnf; &Sdvmvdrfhrnf[k rxifyg/ rdrdwdkY\a&SUu a&;oGm;aom 0wåKwdk q&mrsm;\ vuf&mrsm;udk zwfí qifjcifESvHk;oGif;oGm;jcif;jzifhom 0wåKwdk a&;enf;twwfynmudk &,lMu&ygonf/ xdktpOftvmonf ,aeYxd wnf&SdaeqJ jzpfygonf/

tdk[ife&D\ 0wåKwdkrsm;onf olUacwf? olUtcdsefu tvGefxif&Sm;ausmfMum;cJhonf/ ,aeYacwfwGifvnf; ausmfMum;qJ jzpf\/ aemifwGifvnf; qufvufausmfMum;aeOD;rnfh tvm;tvmrsm;onf &SdaeqJyif/ tdk[ife&Donf &Sufwwfol jzpfonf/ ukwfukwf½kyf½kyf aewwfolvnf;jzpf\/ t&ufudkawmh tvGefBudKuf\/ rnfodkYyifjzpfap ola&;cJhorQrSm 0wåKwdkrsm;omjzpfí aiGt&enf;onf/ xdkYaMumifhvnf; 0wåKwdkpma&;q&m tdk [ife&Donf 0ifaiGESifhxGufaiG tvsifrDap&ef 0wåKwdkrsm;udk tqufrjywfawG;um tqufrjywf a&;cJhavonf/

Page 11: Mg Tun Thu 01€¦ · ua&m pmayynm&Si frsm;uyg to dtrwS fjyKcJMhuayon /f tdk[i fe&D\ emrn f&i f;rSm ]0DvsH qp f'eD ay:wm jzpfí 1862 ckESp f pu fwi fbmv 11 &u faeYwGi f

tdk[ife&D\ 0w¬Kwdkrsm; 7

olYxHrS vuf&maumif;rsm;onf xyfrH xGufvmvdrfhOD;rnfudkolUtaMumif; odaeMuonfh pma&;q&mrsm;ua&m t,f'Dwmrsm;uygodMuonf/ xdkYaMumifhvnf; arQmfvifhapmifhpm;Muonf/ odkYaomfvnf;touf 47 ESpft&G,fwGif ½kwfw&uf 0ifa&mufwdkufckdufvmonfhESvHk;a&m*gaMumifh i,fi,f&G,f&G,fESifh uG,fvGefoGm;cJh&av&m olUvuf&m 0wåKwdkrsm;udk rjrifrawGUMu&awmhay/

vlwdkY\ uHMur®mtvSnfhtajymif;onf tvGefpdwf0ifpm;p&maumif;½HkrQru tHhMop&mvnf; tvGefaumif;onf/ aiGtvGJoHk;pm;rIwpfckudk taMumif;jyKí tdk[dkif;,dk;jynfe,f axmiftwGif;odkY tusOf;om;eHygwf 30664 tjzpf a&mufoGm;cJhaom 0DvsHqpf'eDay:wmonfolUtm; axmifrS vTwfay;vdkufonfh 1901 ckESpf Zlvdkifv 24 &ufaeYwGif ]tdk [ife&D}[laom trnfopfjzihf xGufvmEdkifcJh\/ trSefawmholonf axmifwGif;ü aumif;rGefpGm aexdkifcJhojzifh axmif'Pfig;ESpfudktjznfhrcH&bJ avsmh&ufrsm;&aom oHk;ESpfjzifh vGwfvmcJhjcif; jzpfavonf/

axmifuscHae&onfh xdkoHk;ESpftwGif; 0DvsHqpf'eDay:wmonf0wåKwdktrsm;tjym; a&;om;um axmiftjyifrS r*¾Zif;rsm;odkY ydkYcGifh&cJhaMumif; txufwpfae&mü azmfjycJhNyD;NyD/ oUl0wåKwdk tcsdKUudk r*¾Zif;t,f'Dwmrsm;u ESpfouf vufcHcJhMuav&m ]tdk [ife&D} [laomuavmiftrnfopfwpfckonf pmzwfy&dowfrsm;Mum;ü todrsm;umxif&Sm;vmcJh\/ xdkYaMumifhvnf; axmifrSvGwfí 0wåKwdk tajrmuftjrm;udk csdKif;Mum;ü n§yfí xGufvmEkdifcJhaom tdk [ife&Donf olY0wåKwdkrsm;twGuf aps;uGuf toifh&Sdaeonfudk awGU&\/ þonfrSpí]tdk[ife&D}onf e,l;a,mufNrdKUawmfü tajcpdkufum ]tcsdefjynfh pma&;q&m} tjzpf olYb0udk &yfwnfvmcJhavonf/

Page 12: Mg Tun Thu 01€¦ · ua&m pmayynm&Si frsm;uyg to dtrwS fjyKcJMhuayon /f tdk[i fe&D\ emrn f&i f;rSm ]0DvsH qp f'eD ay:wm jzpfí 1862 ckESp f pu fwi fbmv 11 &u faeYwGi f

8 armifxGef;ol

xkdtcsdefrSpí ]tdk [ife&D}[laom trnfonf ]0wåKwdkordkif;}wGif tcdkiftrm tajcpdkufvmcJhonf/ xdktcsdefu urÇmhpmaye,fwGif0w¬Kwdk trsm;tjym;onf yHkpHtrsdK;rsdK;jzifh ESpfaygif; &mESifhcsDí wnf&SdvmcJhonfjzpf&m pmzwfy&dowfrsm;uvnf; ESpfoufvdkvm;pGm vufcHzwf½IaeMu\/ xdkpOfu t*FvefEkdifiHwGif ½k'Dupfyvif ? jyifopfEkdifiHwGif armfygqGef ? ½k&Sm;EkdifiHwGifcsufaumh ponfh pma&;q&mrsm; ausmfMum;xif&Sm;aeouJhokdY tar&duefjynfaxmifpkwGifvnf; ]tdk [ife&D} onf tausmftarmf 0w¬Kwdka&;q&mwpfOD; jzpfvmcJhavonf/

tar&duef pma&;q&mwpfOD;jzpfaom t*¾gtvefydk; u 0w¬KwdkqdkonfrSm taMumif;t&m tjzpftysufwpfckudk pDumywfuHk; zJGUEGJUxm;aom pum;ajywpfyk'fjzpfí em&D0uf wpfem&DrS ESpfem&DcefYtxd tcsdeftukefcHízwfvQif NyD;pD;oGm;Edkifonfh pum;ajywpfck jzpfayonf[k tqdkjyKcJhzl;\/ xdktqdkonf [ife&D*sdrf; ? a&mbwfvl;0pf pwDAifqif ?b&uf[mwD paom pma&;q&m trsm;tjym;twGufrSefuefaomtqdk jzpfonf/ odkYaomfvnf; tdk [ife&D\ 0w¬Kwdk wpfyk'fusawmh ig;rdepf? q,frdepf? q,hfig;rdepfESifh zwfí NyD;pD;oGm;Ekdifojzifh0daoo wpfrlxl;aom 0w¬Kwdkrsm; jzpfvmcJhMuavonf/

rnfodkYyifjzpfap tdk[ife&Donf pma&;tm;aumif;ol jzpf\/wpfywfvQif ysrf;rQ 0w¬Kwdkwpfyk'f NyD;pD;onfjzpf&m olruG,fvGefrDESpfrsm;twGif; 0w¬Kwdk tyk'faygif;rsm;pGm a&;om;oGm;EkdifcJhonfrSmxif&Sm;vsuf &Sdonf/ oluG,fvGefoGm;onfrSm touf 48 ESpft&G,fjzpfí xdktcsdefwGif olY0w¬Kwdkrsm;ESifh ywfoufí tcsdKUu 300 ausmf400 eD;yg;cefY &Sdonf[k qdkMuaomfvnf; tcsdKUurl 600 ausmfcefY&Sdonf[k qdkMuonf/

Page 13: Mg Tun Thu 01€¦ · ua&m pmayynm&Si frsm;uyg to dtrwS fjyKcJMhuayon /f tdk[i fe&D\ emrn f&i f;rSm ]0DvsH qp f'eD ay:wm jzpfí 1862 ckESp f pu fwi fbmv 11 &u faeYwGi f

tdk[ife&D\ 0w¬Kwdkrsm; 9

1918 ckESpfwGif ]tar&dueftEkynmESifh odyHÜynm&yfqdkif&mtzJGUBuD;} u]tdk [ife&D pmayqk} [laomtrnfjzifh wpfESpftwGif; xGuforQ 0w¬Kwdkrsm;xJrS taumif;qHk;0w¬Kwdktm; ESpfpOf qkcsD;jr§ifhcJhMuonf/ olY 0w¬Kwdkrsm;onf e,l;a,mufNrdKUawmftwGif;&Sd vrf;rsm;ay:rS vlrsm;udk a&;zJGUonfu rsm;\/ olUZmwfaumifrsm;onf b0udk ½kef;uefae&&Smaom atmufwef;pm;rsm;om jzpfonfudkvnf; awGU&\/

tdk[ife&Donf NrdKUaetedrfhvTmrS vlwef;pm;rsm;udk u½kPmruif;aom rsufpdjzifh Munhfonf/ udk,fcsif;pmempdwfjzifh oHk;oyfonf/,if;wdkYudkyif cHpm;rItjynfhjzifh azmfusL;jcif;jzpf&m b,ftcsdef b,fumvyJa&mufa&muf olY0w¬Kwdkrsm;onf rm;rm;rwfrwf &yfaeMuOD;rnfom jzpfayonf/ olU0w¬Kwdkrsm;onf urÇmausmf ½k&Sm;0w¬Kwdkq&mcsufaumh\ 0w¬Kwdkrsm;uJhodkYyif vltrsm;\ ESvHk;om;udk qJGaqmifaeMuvdrfhOD;rnf jzpfayonf/

armifxGef;ol

udk;um;pmtkyfrsm;

1/

2/

3/ urÇmhpmaytñTef; (tar&duef pmayordkif;) armifxif? pmayAdrmef

Page 14: Mg Tun Thu 01€¦ · ua&m pmayynm&Si frsm;uyg to dtrwS fjyKcJMhuayon /f tdk[i fe&D\ emrn f&i f;rSm ]0DvsH qp f'eD ay:wm jzpfí 1862 ckESp f pu fwi fbmv 11 &u faeYwGi f

10 armifxGef;ol

Page 15: Mg Tun Thu 01€¦ · ua&m pmayynm&Si frsm;uyg to dtrwS fjyKcJMhuayon /f tdk[i fe&D\ emrn f&i f;rSm ]0DvsH qp f'eD ay:wm jzpfí 1862 ckESp f pu fwi fbmv 11 &u faeYwGi f

tdk[ife&D\ 0w¬Kwdkrsm; 11

wpfa':vmESifh &Spfq,fhckepfqifhom jzpf\/ tm;vHk; pkpkaygif; xdkrQom&Sdonf/ &SdorQta<ursm;xJrS qifhajcmufq,fonf yJedjym;rsm; jzpfonf/ yJedjym;rsm;qdkvQifawmh ukefpHkqdkif&Sif? [if;oD;[if;&Guf a&mif;olESifh tom;onfrsm;xHrS ypönf;0,fonfhtcg rwefwq tEdkifhtxufjyKí odkYr[kwf atmufusaemufuscHí aps;qpfjcif;tm;wpfjym;ESpfjym;avmufawmh ydkxGufvmEdkifp&m &Sd\/ aps;qpfonfqdk&müvnf; vG,fvifhwulawmh &Edkifp&m r&Sd/ tm;rem vQmrusdK; rsufESmylonftxd qpfEdkifygrS &Edkifrnfhaetxm; jzpfavonf/

'Jvm;onf aiGudk tBudrfBudrf a&wGufMunfhonf/ tckqdkvQifoHk;Budrfyif &SdoGm;NyD/ aemufwpfBudrf xyfí a&wGufMunfhjyefonf/wpfa':vmESifh &Spfq,fhckepfqifhom &Sd\/ aemufwpfaeYonf c&pörwfaeY jzpfayawmhrnf/

tajctaeudk tyDtjyif jrifae&NyD/ pkwfjyJaeaom qdkzmay:üvJavsmif;um idka<u;jrnfwrf;ae½HkrS vGJí tjcm;vkyfp&m bmwpfckrSr&Sdawmh/ xdkYaMumifhvnf; 'Jvm;onf xdktwdkif; vkyfNyD;cJhNyD/ b0qdkonfrSm idka<u;jcif;rsm;ESifh ½dIufoHrsm;udk aygif;pyfzGJUpnf;xm;

Page 16: Mg Tun Thu 01€¦ · ua&m pmayynm&Si frsm;uyg to dtrwS fjyKcJMhuayon /f tdk[i fe&D\ emrn f&i f;rSm ]0DvsH qp f'eD ay:wm jzpfí 1862 ckESp f pu fwi fbmv 11 &u faeYwGi f

12 armifxGef;ol

onfht&mwpfck\ a&mifjyef[yfrI[k qdk&avrvm;? odkYwnf;r[kwfidk½IdufoHrsm;omvQif vTrf;rdk;BuD;pdk;aeonfh jyHK;&,fjcif;rsm;ESifh aygif;pyfzGJUpnf;xm;aom t&mwpfck[k ,lq&avrvm;/

tdrf&Sifr\ tqifhtwef;onf wjznf;jznf;csif; yxrwef;pm;tqifhrS 'kwd,wef;pm;tqifhodkY avQmusvmaepOftwGif; tdrf\tajctaeudk owdxm;í Munfh½Iavhvmoifh\/ tdrfaxmify&dabm*tjynfhtpHk tvHktavmufay;xm;aom oyf&yfoefY&Sif;onhftcef;jzpfonf/ oDwif;wpfywfvQif tcef;c 8 a':vmtxd ay;&ojzifhp&dwfBuD;aom tcef;jzpfonf/ tcef;\ vuf&Sdtajctaeudk twdtus azmfjyEdkifrnf r[kwfaomfvnf; txdkuftavQmuf ay:vGifatmifawmh ajymjyEdkifzG,f&m &Sdayonf/

atmufbuf qif0ifwGif pmxnfhaowåmwpfvHk; &Sdaeaomfvnf;pmwpfapmifrS a&mufrvm/ vlac:vQyfppfcvkwfuav; wpfck&Sdaomfvnf; xdkcvkwfudk ESdyfrnfhvuf [lí ay:rvm/ ,if;ypönf;rsm;ESifhqufpyfwnf&Sdaeaom t&mwpfckrSm ]rpöwm *sdrf;'Dvif [rf;,rf;}[laom emrnfpmwrf;a&;xdk;xm;onfh qdkif;bkwf jzpfavonf/

wpfcsdefaomtcgu ydkif&Sifjzpfolonf tcef;udk wpfywfvQifa':vm 30 ay;EdkifcJh\/ xdkpOfuawmh pD;yGm;a&; tqifajycJhonfjzpf&mxdkqdkif;bkwfonf avxJwGif 0ifh0ifh<um;<um; vIyfcgaecJhonf/ tckusawmhvnf; 0ifaiGu usHKvSDoGm;cJh\/ tcef;cudk wpfywfvQif a':vm20 om ay;Edkifawmh\/ ,if;tajctaewGif ]'Dvif[rf;}[laompmwrf;onf rIef0g;0g; jzpfoGm;onf/ ,cktcgwGif aetdrfodkY rpöwm*sdrf;'Dvif[rf;,rf; jyefvmonhftcgwdkif; olUtm; ]*sdrf;}[k ac:umqD;BudKí ayGUzufEIwfqufolrSm ]'Jvm;}[k ac:aom rpöuf*sdrf;'Dvif[rf;,rf; jzpfayonf/

Page 17: Mg Tun Thu 01€¦ · ua&m pmayynm&Si frsm;uyg to dtrwS fjyKcJMhuayon /f tdk[i fe&D\ emrn f&i f;rSm ]0DvsH qp f'eD ay:wm jzpfí 1862 ckESp f pu fwi fbmv 11 &u faeYwGi f

tdk[ife&D\ 0w¬Kwdkrsm; 13

'Jvm;onf idka<u;&jcif;udk tNyD;owfvdkufNyD; olr\ yg;ESpfzufudk wdkYzwfy0gjzifh aygif'gzdkYonf/ jywif;aygufteD;ü &yfum aemufaz;buf rGJajcmufajcmufta&mif&Sdaom ae&mrS rGJajcmufajcmuf pnf;½dk;ay:ü avQmufoGm;aeaom rGJajcmufajcmuf aMumifwpfaumiftm;vSrf;Munfhaeonf/ reufjzefqdkvQif c&pörwfaeY jzpfawmhrnf/ olr\vufxJü *sifrftm; vufaqmifwpfck 0,fay;zdkY 1 a':vmESifh 87qifhomvQif &Sd\/

olronf pkydkY&orQ yJedjym;rsm;udk roHk;bJ pkaqmif;xm;cJhonfrSmvESifh csDcJhNyD/ odkYaomfvnf; vufxJü pkrdxm;onfhaiGrSm þrQom &\/ wpfywfvQif a':vmESpfq,fqdkonfrSm bmudkrS BuD;BuD;rm;rm;vkyfí &onf r[kwf/ toHk;p&dwfrsm;rSm olr BudKwifwGufcsufxm;onfxuf ydkí ukefusavh &Sd\/ tjrJwap xdkyHktwdkif;csnf; jzpfvsuf&Sdonf/

*sifrftwGuf vufaqmifwpfck 0,fzdkY aiGu 1.87 a':vmomvQif &Sd\/ þrQavmuf rjzpfpavmuf aiGuav;ESifh rdrdcspfaom*sifrftwGuf bmypönf;udk b,fvdk 0,f&ygrnfenf;/ *sifrftwGufvufaqmifaumif;wpfck 0,fay;zdkY pdwful;,OfcJhonfrSm MumcJhNyD/xdkpdwful;udk taumiftxnfwpf&yfazmfzdkY pOf;pm;pDpOfvmcJhonfrSmMumcJhNyD/ rdrda&G;cs,fxm;onfh vufaqmifypönf;onf *sifrftwGuftzdk;vnf; wef&rnf/ toHk;vnf; 0if&rnf/ xdkvufaqmifudk &&Sdydkifqdkif&onfhtwGuf *sifrfwGif *kPfodu©mvnf; jrifhrm;wdk;wufvm&rnf/

tcef;xJ&Sd jywif;aygufrsm;Mum;wGif udk,fvHk;ay: rSefBudD;wpfcsyfwyfqifxm;onf/ wpfywf 8 a':vmwef tcef;wGif;rSm udk,fvHk;ay:rSefudk jrifzl;aumif; jrifzl;Muvdrfhrnf/ xdkrSefrsdK;onf vlvHk;vlzef

Page 18: Mg Tun Thu 01€¦ · ua&m pmayynm&Si frsm;uyg to dtrwS fjyKcJMhuayon /f tdk[i fe&D\ emrn f&i f;rSm ]0DvsH qp f'eD ay:wm jzpfí 1862 ckESp f pu fwi fbmv 11 &u faeYwGi f

14 armifxGef;ol

ao;NyD; ayghyg;oGufvufaom vlwpfa,muftzdkY olU½kyfolMunfh&onfrSm vG,ful½HkrQru tyDtjyif tjywftom;vnf; jrifEdkif\/ao;ao;oG,foG,fESifh ydefydefyg;yg; &SdvGef;vSaom 'Jvm;onf olY½kyfolrSefMunfh&mü tvGefuRrf;usif yg;eyfvSayonf/

'Jvm;onf olY½kyf olMunhfzdkY owd&vmonfESifh wpfNydKifeuf&yfaeaom jywif;aygufem;rS zswfceJcGmNyD; rSefa&SU oGm;&yfonf/olr\ rsufvHk;rsm;onf wvufvuf awmufyaeMuonf/ puúefYESpfq,fcefYtwGif; olr\ rsufESmonf ta&miftqif; uif;rJhoGm;onf/ olronf acgif;rS qHxHk;udk ajzum ausmaemufodkY jzefYcsvdkufavonf/

tckqdkvQif 'Jvm; owd&vmNyD/ *sdrf;pf'Jvif[rf;,rf;pHkwGJ[ktrsm;u owdxm;onfh olwdkYvifr,m;wGif *kPf,l0ifh<um;xdkufonfhypönf;ESpfckudk ykdifqdkifxm;Muonf/ wpfckrSm *sifrf\ a&TvufywfBudK;jzpf\/ ,if;ypönf;rSm wpfcsdefu *sifrf\tazESifh tbdk;wdkY\ udk,fydkifypönf;wpfck jzpfcJhzl;\/ olwdkY vifr,m;ydkifqdkifonfh 'kwd,ypönf;rSm'Jvm;\ qHyif jzpfonf/ xdkqHyifrSmvnf; olwdkYtwGuf *kPfwufapcJhaom ypönf;yif jzpf\/

tu,fírsm; &SDbmbk&ifronf þwdkufcef;\ wpfzufrsufESmcsif;qdkiftcef;ü aexdkifvsuf&Sdonf qdkygpdkY/ 'Jvm;uom acgif;avQmfNyD;olr\ qHyifudk jywif;aygufrS&yfí tajcmufvSrf;aernfqdkrl bk&ifr&SDbm 0wfqifxm;orQ tzdk;xdkuf tzdk;wef ausmufrsuf&wemtm;vHk;onf wefzdk;,kwfavsmhoGm;rnfrSm aocsm\/ tu,fírsm; aqmfvrGefbk&ifBuD;onf olydkif&wemypönf;tm;vHk;udk ajrwkdufcef;xJü tpkvdkuftyHkvdkuf xm;&Sdum þtcef;ü tapmifhvmvkyfonf qdkygawmh/

Page 19: Mg Tun Thu 01€¦ · ua&m pmayynm&Si frsm;uyg to dtrwS fjyKcJMhuayon /f tdk[i fe&D\ emrn f&i f;rSm ]0DvsH qp f'eD ay:wm jzpfí 1862 ckESp f pu fwi fbmv 11 &u faeYwGi f

tdk[ife&D\ 0w¬Kwdkrsm; 15

*sifrfonf tcef;xJrS jzwfoGm;wdkif; olYa&Tvufywfem&DBudK;udk,líMunfhvdrfhrnfom jzponf/

,cktcg 'Jvm;\ vSyaomqHyifonf olr\ ausmaemufbufwGif a&wHcGefwpfck oG,fusonfhES,f usvsuf&Sdonf/ tndKa&mifa&rsm;pD;usaeonf[k xif&\/ qHyifonf olr\ 'l;atmufodkY a&mufaeojzifh olrtwGuf 0wf½HktusÐBuD;wpfxnf aemufbufrS ydk;ay;xm;onfESifh wlaeonf/ olronf qHyifudk vsifjrifpGm qGJ,lvdkufNyD;wpfcsufrQ ikHYMunfhvdkufonf/ olronf csDwHkcswHkjzpfvsuf &Sd\/olr\ rsufvHk;tpHkrS rsuf&nfaygufBuD; ESpfaygufonf Murf;ay:ücif;xm;onfh pkwfjyJaeaom aumfaZmay:odkY usqif;oGm;avonf/

'Jvm;onf tndKa&mif *sufuwftusÐa[mif;udk oGm;,lonf/tndKa&mif OD;xkyfudkvnf; ,líaqmif;onf/ olr\ puyfuvem;rsm;onf olr\ vIyf&Sm;rIaMumifh vIdif;xaeMuonf/ rsufvHk;rsm;onf0if;vufawmufyaeqJ jzpf\/ olronf tcef;wHcg;aygufqDodkYcyfokwfokwf avQmufoGm;onf/ wHcg;udkzGifhí avSum;twdkif; qif;um vrf;ay:odkY xGufoGm;onf/

olronf ]r'rfqdkz&GefeD? qHyiftrsdK;rsdK; 0,fonf} [laomqdkif;bkwf csdwfxm;&m wdkufcef;a&SUü &yfonf/ 'Jvm;onf avSum;rStajy;wufoGm;onf/ tcef;xJ a&mufoGm;onfhtcg arm[dkufaeojzifh toufyif rSefrSef r½IKEdkif/ tcef;&Sif r'rfonf 00zdkifhzdkifh tom;jzLjzL trIt&m at;wdat;pufESifh jzpfonf/

]]&Sif uRefrqHyif 0,frvm;}}[k 'Jvm;u ar;onf/

]]igu qHyif0,fwmyJ/ 0,frSmaygh}}[k trsdK;orD;BuD;u ajzonf/

Page 20: Mg Tun Thu 01€¦ · ua&m pmayynm&Si frsm;uyg to dtrwS fjyKcJMhuayon /f tdk[i fe&D\ emrn f&i f;rSm ]0DvsH qp f'eD ay:wm jzpfí 1862 ckESp f pu fwi fbmv 11 &u faeYwGi f

16 armifxGef;ol

]]rifhOD;xkyfudk cRwfvdkuf/ wdkYrsm; rifhqHyifudk MunfhMu&atmif}}

tndKa&mifqHyifonf axG;ceJ usvmonf/

trsdK;orD;BuD;u qHyifudk cyfzGzG qGJudkifum vufESifhqí Munhf&if;]]a':vm ESpfq,f&r,f}}[k ajymonf/

]]'gqdk&if aiGjrefjrefay;ayawmh}}[k 'Jvm;u jyefajymonf/

aemufESpfem&DcefYtwGif; ESif;qDa&miftawmifESpfzufESifh iSufruav;onf vsifjrefoGufvufpGm jrL;xl;ysHoef;vsuf &Sdonf/ tom;[if;pOf;aumaMumfuav;ESifh npmpm;zdkYudk arhoGm;NyD; olronf olr\vifonf *sifrftwGuf vufaqmifwpfck0,f&ef pwdk;qdkiftm;vHk;udkwpfqdkif0if wpfqdkifxGuf ydkufpdwfwdkufvsuf &Sdav\/

aemufqHk;wGif 'Jvm;onf olr\ a,musfm;twGuf olr vdkufvH&SmazGaeonfh ypönf;udk awGU&onf/ xdkypönf;onf *sifrfwpfOD;wnf;twGuf txl;wvnf pDrHjyKvkyfxm;jcif;jzpfí wjcm;olawGtwGuf&nf&G,fxm;[ef rwl[kyif xifrd\/ tb,fpwdk;qdkifrSmrS þypönf;ESifh wlaom t&mudk rawGUcJh/ ola&mufcJhorQ qdkiftm;vHk;wGif ypönf;tm;vHk;udk pdwf&Snfvuf&Snf arTaESmufcJhNyD;NyD/ þypönf;avmuf BudKufp&maumif;onhf ypönf;[lí wpfckrS rawGUcJh/

ol awGUcJhonfrSm yvufwDerf tdwfaqmif a&Tem&DBudK; jzpf\/½dk;½dk;&Sif;&Sif;ESifh ,Of,Ofuav; vSatmif jyKvkyfxm;aom yvufwDerfBudK;jzpfonf/ tay:,H a&TrIefMuJí txJu aemufacs;cH ypönf;rsdK;r[kwf/ wu,f vuf&majrmufatmif vSypGm wefqmqifí jyKvkyfxm;aomypönf;jzpf\/ 'Jvm;onf xdkypönf;udk jrifvQifjrifcsif; þypönf;onf *sifrftwGuf jzpf&rnf[k pdwfxJu tvdkvdk odvmcJhonf/

Page 21: Mg Tun Thu 01€¦ · ua&m pmayynm&Si frsm;uyg to dtrwS fjyKcJMhuayon /f tdk[i fe&D\ emrn f&i f;rSm ]0DvsH qp f'eD ay:wm jzpfí 1862 ckESp f pu fwi fbmv 11 &u faeYwGi f

tdk[ife&D\ 0w¬Kwdkrsm; 17

£ajE´&aom vSyrI&Sdaeojzifh wefzdk;ydkí wufvmjcif;jzpfonf[k'Jvm;u ,lqonf/ þypönf;twGuf 'Jvm;xHrS olwdkY,lonfh aiGrSmESpfq,fhwpfa':vm jzpf\/ ollronf qdkifrS awmif;cHonfhaiGudkay;NyD;aemuf vufusefaiG 87 qifhudk ydkufí tdrfjyefvmchJonf/þem&DBudK;udkom wyfxm;vdkufygu *sifrfonf trsm;\ tv,fwGifrsm;pGm wifhw,faevdrfhrnfrSm rvGJ/ þBudK;aMumifh *sifrf\ em&Donfydkí cHhnmjcif;? xnf0gjcif;ESifh usufoa&&Sdjcif; ponfrsm; &SdvmvdrfhrnfrSm rvGJay/

rdrdvdkcsifaom ypönf;wpfck &ojzifh rdk;rjrif avrjrifjzpfumajcaxmufajrrusjzpfjyD; jyefvmcJhaom 'Jvm;onf tdrfjyefa&mufonfhtcg qifjcifpOf;pm;wwfaom todÓPf jyef0ifvmonf/ olr\OD;acgif;rS qHyifonf rnfrQtxd ½kyfysufqif;ysuf jzpfoGm;onfudkjyefMunfhzdkY owd&vmonf/ olonf olUwpfudk,fvHk;&Sd tysuftpD;rsm;udk jyefMunfhhum jyefvnfvSyvmatmif jyKjyifonf/

rdepfav;q,fcefYtwGif; olr\ yHkyef;ysuf jzpfaeaom qHyifudk pdwf&Snfvuf&Snf jyKjyifcJh&m tHhMozG,faumif;avmufatmifyifjyefvnf vSyvmonf/ olronf olr\ ½kyfvTmudk rSefxJü MunfhumowdBuD;pGmjzifh a0zefqef;ppfvsuf &Sd\/

]]wu,fvdkY *sifrftaeeJY ighudk 'kwd,tBudrf xyfrMunfhbJowfvm; jzwfvm; rvkyfbl;qdk&ifawmif ighudk uGefae;uRef;u tqdkawmfrav;wpfa,mufeJY wlvdkufwmvdkY ajymrSmyJ}}[k 'Jvm;u olYudkolajymonf/ ]]'gayrJh cufaewmu aiGuav; wpfa':vm &Spfq,fhckepfqifheJY bmvkyfvdkY &rSmvJ}}

Page 22: Mg Tun Thu 01€¦ · ua&m pmayynm&Si frsm;uyg to dtrwS fjyKcJMhuayon /f tdk[i fe&D\ emrn f&i f;rSm ]0DvsH qp f'eD ay:wm jzpfí 1862 ckESp f pu fwi fbmv 11 &u faeYwGi f

18 armifxGef;ol

7 em&Dxdk;onfhtcg 'Jvm;onf aumfzDudk azsmfxm;vdkufNyD;',ftdk;udk rD;zdkay:üwifum tom;[if;wpfcGufcsuf&ef pDpOfonf/

*sifrfonf b,fawmhrS aemufuswwfol r[kwf/ 'Jvm;onfem&D yvufwDerfBudK;udk vufESifh qíqí Munfh&if; *sifrf0ifvmavh&Sdaom wHcg;teD;axmifhxJ&Sd pm;yGJü xdkifonf/ xdkYaemuf rMumcifrSmyifavSum;rS wufvmaeaom *sifrf\ ajcoHrsm; Mum;&\/ 'Jvm;\rsufESmonf aoG;qkwfoGm;onfhES,f jzLa&mfa&mf jzpfoGm;onf/ trSefawmh olronf aeYpOfvkyfaeus udpö&yfrsm;twGuf bk&m;ocifxHqkawmif;jcif; jyKavh&Sdol r[kwf/ tckusawmhvnf; olronf bk&m;ociftm; tm½HkñTwfum wdk;wdk;uav; a&&Twfvsuf &Sd\/]]tdk tzbk&m;ocif olUtaeeJY wynfhawmfrudk tckxufxd vSaewkef;yJvdkYxifaeatmif aqmif&Gufay;awmfrlyg}}

tcef;wHcg;onf yGifhoGm;NyD; txJodkY *sifrf0ifvmNyD; wHcg;udkjyefydwfonf/ olYcrsm ydefcsKH;vsuf &Sd\/ pdwfqif;&Jae[efvnf;&Sd\/ oem;p&m aumif;vSacsonf/ olUtoufrSm ESpfq,fhwpfESpfrQom&Sdao;aomfvnf; BuD;av;aom tdrfaxmifwm0efjzifh ydvsuf&Sd&m\/olUwGif ukwftusÐwpfxnf&SdzdkY vkdtyfaeNyD/ NyD;awmh vuftdwfrsm;r&SdonfrSmvnf; MumcJhNyD/

*sifrfonf wHcg;0ü &yfaeonf/ iHk;wpfaumifteHYudk &vkdufojzifh ra&GUr&Sm;Ekdifjzpfaeonfh trJvdkufacG;wpfaumifESifh wlvS\/olYrsufvHk;rsm;onf 'Jvm;tay: pl;pdkufaeMuonf/ olYrsufvHk;rsm;onfwpfpHkwpf&mudk azmfjyvsuf&Sdaomfvnf; 'Jvm;onf t&dyfvu©Pmudk rcefYrSef;Edkif/ odkYaomfvnf; xdkrsufvHk;tMunfhonf olrtm;aMumufvefY acsmufcsm;aponf/ ol\tMunfhrSm a'govnf; r[kwf?tHtm;oifhjcif;vnf; r[kwf? 0rf;enf;aMuuGJjcif;vnf; r[kwf?

Page 23: Mg Tun Thu 01€¦ · ua&m pmayynm&Si frsm;uyg to dtrwS fjyKcJMhuayon /f tdk[i fe&D\ emrn f&i f;rSm ]0DvsH qp f'eD ay:wm jzpfí 1862 ckESp f pu fwi fbmv 11 &u faeYwGi f

tdk[ife&D\ 0w¬Kwdkrsm; 19

oabmrusjcif;vnf; r[kwf? aMumufvefYjcif;vnf; r[kwf? 'Jvm;BudKwifarQmfvifhxm;onfh t&mrsm;udk azmfjyaeaom tMunfhr[kwf/ollYtMunfhrSm 'Jvm;\ rsufESmudk pl;pl;&J&J pdkufMunfhaejcif; jzpfírsufESmxm;rSm t&dyftuJ zif;r&Edkifavmufatmif xl;qef;vsuf &Sdayonf/

'Jvm;onf pm;yGJü xdkifae&mrS xum *sifrfxHodkY avQmufoGm;onf/

]]*sifrf...&,f? tcspf&,f}}[k 'Jvm;u ac:onf/]]'Jvm;udktJovdk tMunfhrsdK;eJY rMunfhygeJYuG,f/ 'Jvm; qHyifjzwfNyD; a&mif;ay;vdkufwm[m armifhudk c&pörwfvufaqmifray;bJ raeEdkifvdkYyg tcspf&,f/ qHyif[m rMumcif jyef&SnfvmrSmyg/ armifhtaeeJY qHyifwdkoGm;vdkY Munfh&wm rvSawmhbl;vm;[if/ bmyJajymajym 'Jvm;&JU qHyifawGu odyfoefwm/ csufcsif;vdkvdk jyef&SnfvmrSm aocsmygw,f/armifhtwGuf aysmf&Tifp&m c&pörwfjzpfygapvdkY 'Jvm; qkawmif;ygw,f/ armifeJY 'Jvm; aysmfaysmfyJ aeMu&atmifvm;/ armifuawmhodrSm r[kwfao;bl;/ 'Jvm;av armifhtwGuf taumif;qHk;eJY tvSqHk;vufaqmifwpfck 0,fxm;w,f armif&JU? odvm;}}

]]rif; qHyifawGudk jzwfypfvdkufw,faemf/ [kwfvm;}}[k *sifrfu'Jvm;\ rsufESmudk aphaphMunfhNyD; ar;onf/

]][kwfw,f armif/ 'Jvm;av qHyifudk jzwfNyD; a&mif;ypfvdkufw,f}}[k 'Jvm;u ajzonf/]]bmvJ? 'Jvm;udk armifoabmrusbl;vm;? bmyJjzpfjzpf 'Jvm;[m t&if'Jvm;ygyJ armif&,f/ qHyif r&Sdvnf;yJ 'Jvm;[m 'Jvm;ygyJ}}

Page 24: Mg Tun Thu 01€¦ · ua&m pmayynm&Si frsm;uyg to dtrwS fjyKcJMhuayon /f tdk[i fe&D\ emrn f&i f;rSm ]0DvsH qp f'eD ay:wm jzpfí 1862 ckESp f pu fwi fbmv 11 &u faeYwGi f

20 armifxGef;ol

*sifrfonf tcef;ywf0ef;usifudk txl;tqef;wpfckozG,fvSnfhywfMunfhaeonf/ ]]rif;u ajymw,f/ rifhqHyifawG r&Sdawmhbl;wJh/ tJ'g wu,fajymwmvm;}}[k jyefar;aeonf/ olUrsufESmxm;onf tlwD;tlaMumif jzpfaeonfhyHk aygufaeonf/

]]'Jvm;&JU qHyifudk armifvdkuf&SmaezdkY rvkdygbl;}}[k 'Jvm;uajymonf/ ]]'Jvm;&JU qHyifudk a&mif;ypfvdkufNyD armif&JU/ 'gaMumifh'Jvm;&JUqHyif[m tdrfrSm r&Sdawmhbl;/ 'DaeY[m c&pörwfyGJawmf&JUtBudKncif;qdkwm armifowd&rSmaygh/ 'Jvm;tay:rSmvnf; Muifemoem;rSmaygh/ 'DqHyifudk a&mif;vdkufwm[m armifhtwGufyJ r[kwfvm;/'Jvm;&JUtcspf[m armifhtay:rSm b,avmuftxd BuD;rm;w,fqdkwm odwJhvl b,folrS &Sdr,frxifygbl; armif&,f/ uJygav armifnpmpm;awmhrvm;}}

rdef;armawGa0um ai;wdai;aMumif jzpfvsuf&Sdaom *sifrfonftdyfarmusae&mrS ½kwfw&yf vefYEdk;oluJhodkY jzpfoGm;onf/ olonf'Jvm;tm; odrf;usHK;NyD; ayGUzufxm;onf/ þtcdkuftwefYonf q,fpuúefYavmufawmh &Sdrnfxif\/ ,if;puúefYtwGif; *sifrfESifh 'Jvm;wdkY\/ vIyf&Sm;rIrsm;udk tao;pdyf jrifp&m Munfhp&mrvdk[k ,lqoifh\/ þq,fpuúeYfonf ta&;rBuD;aom umvwpfck[k owfrSwfxm;rnfqdkygu ydkí tqifajyzG,f&m &Sdayonf/

wpfywfvQif &Spfa':vm odkYr[kwf wpfESpfvQif a':vmwpfoef;qdkonfrSm bmrsm; uGmjcm;ygoenf;/ ocFsmynm&SifwpfOD;uawmhtajzrSm;udk ay;ayvdrfhrnf/ c&pfawmf zGm;jrifNyD;pu ay:aygufcJhaomynm&SdBuD;oHk;OD;onf vufaqmifrsm;udk ,laqmifvmcJhMuonf/ ,ckvufaqmifonf xdkvufaqmifrsm;xJü ryg0ifcJhzl;ay/ b,fvdkvufaqmifrsdK;jzpfonfudk odcsdefwefonfhtcg od&ayvdrfhrnf/

Page 25: Mg Tun Thu 01€¦ · ua&m pmayynm&Si frsm;uyg to dtrwS fjyKcJMhuayon /f tdk[i fe&D\ emrn f&i f;rSm ]0DvsH qp f'eD ay:wm jzpfí 1862 ckESp f pu fwi fbmv 11 &u faeYwGi f

tdk[ife&D\ 0w¬Kwdkrsm; 21

*sifrfonf olYtay:0wftuÐsBuD;\ tdwfuyfxJrS txkyfwpfxkyfudk qGJxkwfNyD; pm;yGJay:wifvdkufonf/

]]armifhtay:rSm txifrrSm;apcsifbl; 'Jvm;}}[k *sifrfu ajymonf/]]rifhqHyifñ§yfwJhudpö? acgif;avQmfwJhudpö? 'grSr[kwf tjcm;bmudpöyJ jzpfjzpf? armifhbufu txifvGJrSm;p&m bmwpfckrS r&Sdbl;qdkwm ,kHyg/ 'gayrJh rif; tJ'Dtxkyfudk jznfvdkuf&if rif; armifhudkjrifjrifcsif; bmaMumifh txifvGJoGm;ovJqdkwm ay:vmrSmyg}}

jzLazG;vSyaom vufacsmif;rsm;onf pm;yGJay:rS txkyfudk udkifonf/ BudK;rsm;ESifh puúLrsm;udk ajzonf/ xdkYaemuf tvGef&Tifvef;jrL;<uonfhoabm aysmf&Tifaom toH/ xdkYaemuf 0rf;omvGefíusvmaom rdef;rwdkY\ rsuf&nfrsm;ESifh idk½dIufoHrsm;/ xdktoHrsm;onftcef;\ tdrfaxmifOD;pDtm; rsm;pGm tvkyf½IyfoGm;aponf/

txkyfxJrS xGufvmonfhypönf;rsm;rSm bD;rsm; jzpfonf/ bD;t&G,frsdK;pHk jzpf\/ 'Jvm; ba&m'fa0; vrf;rBuD;wpfavQmuf&Sdd pwdk;qdkif jywif;aygufrS jrifawGUcJh&zl;aom bD;rsm; jzpfonf/ xdkbD;rsm;udk'Jvm;onf rsm;pGm vdkcsifqE jyif;jycJh\/ tvGefvSonfh vdyfcGHbD;rsm;jzpf½HkrQru uvem;wpfavQmufwGif ausmufrsuf&wemrsm; pDjc,fxm;ojzifh tzdk;xdkufwefvS\/ txl;ojzifh bD;ukyfrsm;onf 'Jvm;\&Snfvsm;vSyaom qHyifrsm;ESifh vdkufzufnDvSayonf/

olronf þbD;rsm;udk vkdcsifvGef;í wwrf;ww jzpfaecJh&zl;\/ þbD;rsm;udkom ydkifqdkif&ygu rnfrQavmuf 0rf;omp&m aumif;ygrnfenf;[kyif awmifhwcJhzl;onf/ wpfaeYus&if &aumif;yg&JU/udk,fydkifjzpfaumif;yg&JU ponfh arQmfvifhcsufrsm;udkyif xm;cJhzl;onf/tckawmhjzifh olvdkcsifaom bD;rsKd;pHkonf olydkifjzpfvmcJhavNyD/ odkYaomfvnf; þbD;rsm;jzifh vSyatmif wefqmqif&rnfh qHyifvSvSrSm r&Sdawmh/

Page 26: Mg Tun Thu 01€¦ · ua&m pmayynm&Si frsm;uyg to dtrwS fjyKcJMhuayon /f tdk[i fe&D\ emrn f&i f;rSm ]0DvsH qp f'eD ay:wm jzpfí 1862 ckESp f pu fwi fbmv 11 &u faeYwGi f

22 armifxGef;ol

rnfodkYyifjzpfap 'Jvm;onf bD;rsdK;pHkudk olY&ifcGifü tyfxm;onf/aemufqHk;wGif olronf rIef0g;0g; rsufvHk;tpHkjzifh *sifrf\rsufESmudktjyHK;jzifh armhMunfhonf/ ]]rylygeJY armif&,f? 'Jvm;&JU qHyifawG[mrMumcif jyef&SnfvmrSmyg/ 'Jvm;&JU qHyifawGu t&Snfjrefygw,f}}[k ajymonf/ xdkYaemufawmh 'Jvm;onf aMumifrav;wpfaumifozG,f oGufvufayghay;pGm ckefxvdkufonf/]]tdk 'Jvm; arhoGm;w,f*sifrf&,f}}[k a&&Gwfonf/

*sifrfonf ,cktcsdeftxd 'Jvm;0,fvmonfh vSyaomvufaqmifudk rjrif&ao;/ 'Jvm;u ol0,fvmaom vufaqmifudk vufz0g;ay:wifí *sifrftm; jyonf/ olr\ vufz0g;ay:rS yvufwDerfem&DBudK;onf olr\pdwftm;xufoefwuf<urIudk azmfjyaeonfhES,fw0if;0if; wvufvuf awmufyaeonf/

]]rvSbl;vm; *sifrf 'Dypönf;&zdkY wpfNrdKUvHk; ESHYaeatmif &Sm&wm/'Jvm;jzifh armaewmyJ/ 'Dypönf;&&ifawmh tcsdefodzdkY wpfaeYudk tcgwpf&mavmufMunfhrSm aocsmaeNyD/ armifhem&D 'Jvm;udk ay;/ tqifajyrajy 'DBudK; wyfMunfh&atmif/ vSawmh vSaerSm aocsmw,f}}

*sifrfonf 'Jvm;cddkif;onfhtwdkif; rvkyfbJ ESpfa,mufxdkif qdkzmay:odkY ajcypfvufypf vSJcsvdkufonf/ vufrsm;udk olYacgif;aemufrSxdk;oGif;um olYpdwful;ESifhol jyHK;aeonf/

]]'Jvm;a&}}[k *sifrfu toHay;onf/]]armifwdkY&JU c&pörwfvufaqmifawGudk tckavmavmq,f wpfae&mrSm odrf;xm;NyD; arhxm;vdkufMu&atmif}}[k ajymonf/ ]]ypönf;awGu odyfaumif;aeawmh avmavmq,f oHk;vdkY rjzpfao;blk;/ armifu rifhtwGuf bD;awG0,fcsifwmeJY em&Dudk a&mif;NyD; 0,fvmcJhw,f/ uJuGm npmpm;&atmifjyifayawmh/

Page 27: Mg Tun Thu 01€¦ · ua&m pmayynm&Si frsm;uyg to dtrwS fjyKcJMhuayon /f tdk[i fe&D\ emrn f&i f;rSm ]0DvsH qp f'eD ay:wm jzpfí 1862 ckESp f pu fwi fbmv 11 &u faeYwGi f

tdk[ife&D\ 0w¬Kwdkrsm; 23

c&pf,mefusrf;pmwGif vmonfhtwdkif; c&pfawmf tavmif;tvsmudk zGm;jrifNyD;aemuf ta&SUwdkif;rSm ynm&SdBuD; oHk;OD;onf c&pfawmf tavmif;tvsmuav;tm; zl;ajrmf&ef a&muf&SdvmMuonf/xdkpOfu olwdkYonf EGm;wif;ukyf twGif;&Sd EGm;pmcGufxJrS uav;i,ftwGuf vufaqmifrsm; ,lvmMuavonf/

olwdkYonf tHhMozG,faumif;avmufatmif ÓPfynmBuD;rmMuonfh tm;vsmfpGm c&pörwfvufaqmifrsm;ay;onfh tavhtxudkwDxGifcJhMu\/ ynmÓPf BuD;rm;MuonfhtwGufvnf; olwdkYay;onfhvufaqmifrsm;onf ynmÓPfESifh ,SOfaom vufaqmifrsm; jzpfMu\/ wpfOD;ESifhwpfOD; tjyeftvSefay;onfh vufaqmifrsm;onfwpfxyfwnf; wlnDaeonfhwdkifatmif vJvS,fcGifh &SdMuonf/

,ck þudpöwGif tcef;wpfcef;ü aexdkifvsuf&SdMuaom rdkufrJonfh vli,fESpfOD;\ rvdr®maom vkyf&yfudk azmfjyaeonf/ rvdrfrdk;rvdr®mjzifh wpfOD;u wpfOD;twGuf tepfemcHrIrsm;udk azmfjyvsuf&Sd\/odkYwapvnf; ,if;tepfemcHrItwGuf tdrfxJrS tzdk;wef ypönf;rsm;udktqHk;cHcJhMuonfjzpf&m pGefYvGwfrIrsm;udkvnf; jyKcJhMuonf[k qdkEdkifp&m&Sdavonf/

odkYaomfvnf; ,aeYacwf ynm&Sdrsm;url vufaqmifay;oltm;vHk;xJwGif þESpfOD;onf ynmt&SdqHk; jzpfonf[k ajymMuonf/olwdkY\ tqdkt& vufaqmifay;olESifh ,loltm;vHk;xJü þvlpm;ESpfpm;onf ynmt&SdqHk;jzpfí t&yfa'owdkif;wGifvnf; olwdkYomvQif ynmt&SdqHk; jzpfavonf/

Ä

Page 28: Mg Tun Thu 01€¦ · ua&m pmayynm&Si frsm;uyg to dtrwS fjyKcJMhuayon /f tdk[i fe&D\ emrn f&i f;rSm ]0DvsH qp f'eD ay:wm jzpfí 1862 ckESp f pu fwi fbmv 11 &u faeYwGi f

24 armifxGef;ol

Page 29: Mg Tun Thu 01€¦ · ua&m pmayynm&Si frsm;uyg to dtrwS fjyKcJMhuayon /f tdk[i fe&D\ emrn f&i f;rSm ]0DvsH qp f'eD ay:wm jzpfí 1862 ckESp f pu fwi fbmv 11 &u faeYwGi f

tdk[ife&D\ 0w¬Kwdkrsm; 25

yxrOD;qHk; rpöufygum;onf olr\ xHk;pHtwdkif; ESpfxyf{nfhcef;rsm;udk vdkufvHjyovdrfhrnf jzpfonf/ xdk{nfhcef;rsm;rS &&SdEdkifaom tusdK;w&m;rsm;udk ajymjy½HkrQru xdk{nfhcef;rsm;udk &SpfESpfwdwd ydkifqdkifcJhaomvlBuD;vlaumif;wpfOD; *kPfodu©m wdk;wufjrifhrm;cJh&yHkrsm;udkyg u&m;a&vTwf wwGwfwGwf ajymMum;vdrfhrnf jzpf\/ xdktcsdefwGif oifonfolajymorQudk NidrfqdwfpGm em;axmifae½HkrSwpfyg; tjcm;bmrS vkyfíaeEdkifzG,f&m r&Sd/ olr\pum;udk Mum;jzwfí ajymEkdifrnfh tcGifhtvrf;udkvnf; &,lEdkifpGrf; &Sdvdrfhrnf r[kwfay/

xdkYaemufrl oifonf xpfwD;xpfaighavoHjzifh rdrdonf ½dk;½dk;q&m0efwpfOD;r[kwfaMumif;? oGm;ukq&m0efwpfOD;vnf; r[kwfaMumif;udk rpöufygum;tm; trSeftwdkif; 0efcH&vdrfhrnf jzpf\/oifhxJrS 0efcHpum; Mum;vdkuf&onfhtcg oifhtay: rpöufygum;\qufqHyHktcsdK;onf wpfrsdK;wpfzHk ajymif;vJoGm;vdrfhrnf jzpfonf/oifhtm; rpöufygum;\ {nfhcef;rsm;ESifh oifhawmfudkufnDrnhf q&m0ef

Page 30: Mg Tun Thu 01€¦ · ua&m pmayynm&Si frsm;uyg to dtrwS fjyKcJMhuayon /f tdk[i fe&D\ emrn f&i f;rSm ]0DvsH qp f'eD ay:wm jzpfí 1862 ckESp f pu fwi fbmv 11 &u faeYwGi f

26 armifxGef;ol

odkYr[kwf oGm;ukq&m0ef jzpfoGm;atmif avhusifh oifMum;ay;jcif;rjyKcJhaom oifhrdbrsm;tay: oifudk,fwdkifu rausreyf jzpfvmatmifrpöufygum;u oifhrdbrsm;tm; a0zefjypfwifjcif; jyKvdrfhrnfjzpf\/

aemufwpfqifhwGif oifonf avSum;wpfckudk wufoGm;NyD;'kwd,xyfrS wpfywfvQif 8 a':vm ay;&aom aemufaz;bufrStcef;udk Munfh&rnf/ þtcef;rSm 'kwd,xyfrS tcef;jzpfaomfvnf;wu,fwrf;tm;jzifh wpfywfvQif 12 a':vmrQwefaMumif;? xdktcef;udk rpöwm wl;qifbm&Dqdkolu 12 a':vmay;í aeoGm;cJhzlaMumif;?aemufydkif;wGif zavmf&D'g jynfe,f yrf;yifv,furf;ajcteD;&Sd olUnDydkif vdar®mfjcHBuD;odkY ajymif;a&TUoGm;um;rS þtcef;udk tyfcJhjcif;jzpfaMumif; ponfjzifh ajymjyvdrfhrnf/

xdkYaemuf aqmif;&moDa&mufwdkif; tjrJwap vma&mufaexdkifavh&Sdaom tcef;taMumif;udk ajymjyvdrfhrnf/ xdktcef;rSm tdrfa&SUrsufESmpmbufwGif tcef;ESpfcef;wGJ&Sdí a&csdK;cef;oD;oefY&Sdojzifh rpöufruftifwdkif;,m;qdkol tvGefoabmusonfhtcef; jzpfonf[k &Sif;jyvdrfhrnf jzpf\/

tu,fí oifhtaejzifh rpöufyg;um;\ oa&mfrIESifh raxrJhjrifjyKrIrsm;udk qufvuf onf;cHEdkifpGrf; &SdcJhygrIum; oifhtm; rpöufygum;u rpöwm pupf'g; aexdkifoGm;cJhzl;onfh wwd,xyfrS cef;rozG,fjyKvkyfxm;aomtcef;udk Munfh&ef ac:oGm;ayvdrfhrnf/ trSefawmhrpöwm pupf'g;\cef;rSm tcef;vGwf r[kwfay/ olonf wpfaeYvHk;xdktcef;xJü xdkifí pD;u&ufawG wpfvdyfNyD;wpfvdyf tqufrjywfaomufum jyZmwfawG a&;aeol jzpf\/ odkYaomfvnf; tcef;&Smola&mufvmwdkif; rpöufygum;onf xdktcef;udk ac:jyavh &Sdonf/

Page 31: Mg Tun Thu 01€¦ · ua&m pmayynm&Si frsm;uyg to dtrwS fjyKcJMhuayon /f tdk[i fe&D\ emrn f&i f;rSm ]0DvsH qp f'eD ay:wm jzpfí 1862 ckESp f pu fwi fbmv 11 &u faeYwGi f

tdk[ife&D\ 0w¬Kwdkrsm; 27

wpfacgufoGm;NyD;wdkif; tcef;tm; vufvGwf&rnfudk aMumufaompdwfonf ay:vmwwfav&m rpöwm pupf'g;onf olUtcef;c a<u;usef wpfcsdKUwpf0ufudk ay;avh&Sdonf/

xdkYaemuf xdkYaemufwGifum; oifonf acR;jyefaeaom vufz0g; ylaEG;aEG;udk tdwfxJEdIufí pdkxdkif;xdkif; jzpfaeaom wpfa':vmwefoHk;&Gufudk qkyfudkifum tvGeftusnf;wef t½kyfqdk;NyD; tjypfqdkoifh qdkxdkufaom qif;&JrIudk xkwfazmf 0efcHvdkufrnfqdkygu rpöufygum;onf oifhtm; okefokefrIefrIefrsufESmxm;jzifh rsufapmif;wpfcsufxdk;Munfhvdrfhrnf/ NyD;awmh tvGefus,favmifpl;&SaomtoHjzifh]uv,f&m}[k atmfvdrfhrnf/ olrtaejzifh oifhtm; ausmckdif;umavSum;rS 'Hk;'Hk;'dkif;'dkif;toHrsm; ay;í aqmifhBuD;atmifhBuD; yHkpHrsdK;jzifhatmufxyfodkY qif;oGm;vdrfhrnf/

xdkYaemuf ]uv,f&m} ac:aom vlrnf;trsdK;orD; tdrfaponfoifhtm; aumfaZmrsm; cif;xm;onfh avSum;rSaeí txyfav;xyfodkYac:aqmifoGm;vdrfhrnf/ NyD;awmh xdkav;xyfrStjyifbufrdk;aumif;uif\ tvif;a&mif &&Sd&ef taygufazmufí rSefwyfxm;aom taygufwpfaygufESifh tcef;udk jyvdrfhrnf/ wpfenf;tm;jzifh ajym&vQiftjrifhqHk;txyfü wnf&Sdaeaom tcef;jzpfí rsufESmusuf acgifrdk;wGifrSefwyfjywif;aygufwpfayguf azmufxm;aom tcef;jzpf\/ xdktcef;onf 78ay tus,ft0ef;&Sdí tcef;\wpfzufwpfcsufwGif opfom;aMumiftdrfwpfvHk;ESifh pwdkcef; &Sdavonf/

tcef;xJwGif oHckwifa[mif;wpfvHk; &Sdonf/ rsufESmopf&efcHkjrifhwpfvHk;ESifh ukvm;xdkifwpfvHk;vnf; &Sdonf/ ab;wpfzuf&Sd pifrSm rSefwifcHkozG,f toHk;jyKvdkY&onf/ bmypönf;rS r&Sdaom av;bufav;wefrS tcef;eH&Hav;ckonf vlaoxnfhaom acgif;wpfvHk;udk

Page 32: Mg Tun Thu 01€¦ · ua&m pmayynm&Si frsm;uyg to dtrwS fjyKcJMhuayon /f tdk[i fe&D\ emrn f&i f;rSm ]0DvsH qp f'eD ay:wm jzpfí 1862 ckESp f pu fwi fbmv 11 &u faeYwGi f

28 armifxGef;ol

ydwfumxm;onfh tumav;ckESifh wlonf/ oifhvufwpfzufonfta,mifa,miftrSm;rSm;jzpfum vnfacsmif;udk udkifrdvdrfhrnf/ xdktcg oifonf touf½SLrrSefovdk jzpfoGm;um tay:odkY armhMunhfrdvdrfhrnf/ trdk;rsufESmMuufü wyfxm;aom rSefjywif;aygufrSaeíav;axmifhpyfpyf aumif;uifjymjymudk jrif&ayvdrfhrnf/

]]ESpfa':vmwefqdk&ifawmhvJ tif;-}}[k rvdkwrmoHjzifh a&&Gwfum tdrfap uv,f&mu rxdrJhjrifrsufESmxm;jzifh Munfhvdrfhrnf/

wpfaeYwGif rpöqefqdkolonf oifhawmfonfhtcef; &SmazG&if;þtdrfodkY a&mufvmonf/ olESifhtwlygvmaom trsKd;orD;onfvufESdyfpufwpfvHk; o,f,lvmonf/ rpövDqefonf tvGefao;i,fonfh rdef;uav;wpfa,muf jzpf\/ avmuBuD;taMumif;udk odyfNyD;a&a&vnfvnf od&Sdem;vnfao;[ef rwl/

rpöufygum;onf rdef;uav;tm; ESpfxyf{nfhcef;ESifh tcef;udkjyonf/ ]]'Dtcef;qdk&if rif; b,fvdkoabm&ovJ}}[k ar;onf/ ]]'Dtcef;qdk&if rif;BudKufr,fvdkY xifw,f}}[kvnf; a&vmajrmif;ay;vkyfonf/

]]'gayrJh uRefru q&m0efvnf; r[kwf/ oGm;ukq&m0efvnf;r[kwfbl;/ tJ'Dawmh cufw,f}}[k rpövDqefu wkef,ifaom toHjzifh ajzonf/

rpöufygum;onf olY0oDtwkdif; oem;ovdkvdk ,HkrSm;oHo,ruif;ovdkvdk avSmifcsifajymifcsifovdk rsufESmxm;jzifh rpövDqeftm;pdkufMunhfaeonf/ q&m0ef odkYr[kwf oGm;ukq&m0ef r[kwfolrsm;udk Munfhonfhtcg vkyfavh&Sdonfhtwdkif; ESmacgif;udka&m rsufESmudkyg½HIUxm;onf/ xdkYaemuf 'kwd,xyfodkY ac:oGm;onf/

Page 33: Mg Tun Thu 01€¦ · ua&m pmayynm&Si frsm;uyg to dtrwS fjyKcJMhuayon /f tdk[i fe&D\ emrn f&i f;rSm ]0DvsH qp f'eD ay:wm jzpfí 1862 ckESp f pu fwi fbmv 11 &u faeYwGi f

tdk[ife&D\ 0w¬Kwdkrsm; 29

]]&Spfa':vm [kwfvm;}}[k rpövDqefu a&&Gwfonf/ ]]trav;&Sif? uRefr tJoavmufBuD; b,fwwfEdkifyghrvJ/ uRefr[m vkyfcrsm;rsm;r&wJh tvkyforav; wpfa,mufyg&Sif/ uRefrudk aps;tv,ftvwfavmuf&Sdr,fh tcef;wpfcef;avmuf jyygvm;&Sif}}

rpöwm pupf'g;onf tcef;wHcg;acgufoH Mum;vdkufojzifhckefxvdkufNyD; vufxJrS pD;u&ufwdkudk Murf;ay:wGif xdk;acsvdkufonf/

]]uRefrudk cGifhvTwfyg rpöwm pupf'g;}}[k rpöufygum;ujzLa&mfa&mf rsufESmay:wGif rlrrSefaom tjyHK;udk yefqifum pupf'g;tm; vSrf;ajymonf/ ]]&Sif tcef;xJrSm &Sdvdrfhr,fvdkY uRefr rxifrdbl;/a[m'Du trsdK;orD;u tcef;Munhfcsifw,fqkdvdkY}}

]]'Dtcef;vnf; aumif;wmygyJ &Sif}}[k rpövDqefu jyHK;í ajymonf/

olwdkY jyefxGufoGm;onhftcg rpöwmpupf'g;onf olYa&;vufpjyZmwfxJrS t&yfjrifhjrifh qHyifeufeufESifh trsdK;orD;Zmwfaumifudkjyefzsufum olYae&mwGif t&yfykyk cyfoG,foG,f qHyifvSvS trsdK;orD;udk tpm;xdk;jcif;jzifh tvkyf½Iyfvsuf &Sd\/

]]tif; tifemuawmh trdt& zrf;awmhrSmyJ}}[k rpöwm pupf'g;u olYudk,fol ajymonf/

xdktcdkufrSmyif ]]uv,f&m}} [laom rpöufyguvif;\ aqmifhBuD;atmifhBuD; ac:oHudk Mum;vdkuf&\/ xdktoHonf rpövDqef\ydkufqHtdwfudk ½dkufcwfoGm;onf/ tom;eufarSmifarSmifESifh rSifpmwpfaumifonf rpövDqefa&SUü bGm;ceJ ay:vmNyD; olrtm; avSum;rSac:oGm;onf/ tay:qHk;txyfodkY a&mufaomtcg av;zuf av;wefrS tvHkydwf um&Hxm;onf/ rD;cHaowåmBuD;wpfvHk;ESifh wlaom

Page 34: Mg Tun Thu 01€¦ · ua&m pmayynm&Si frsm;uyg to dtrwS fjyKcJMhuayon /f tdk[i fe&D\ emrn f&i f;rSm ]0DvsH qp f'eD ay:wm jzpfí 1862 ckESp f pu fwi fbmv 11 &u faeYwGi f

30 armifxGef;ol

tcef;wpfcef;xJodkY ydkYay;onf/ tvif;a&mifonf trdk;rsufESmMuuf&SdrSefumtaygufrS 0ifvmaeaom aea&mifomvQif &Sd\/ ]wpfywfESpfa':vm}}[laom toHonf wkefcgNyD; xGufvmonf/

]]uRefr 'Dtcef;udk ,lyghr,f}}[k rpövDqefu ajymum oJckwifay:odkY ajcypfvufypf xdkifcsvdkufonf/

xdkYaemuf aeYpOfaeYwdkif; rpövDqefonf tvkyfodkY oGm;onf/nusvQif vufa&;rsm;jzifh jynhfaeonfh pm&Gufrsm;udk ,lum tcef;okdYjyefa&mufvmonf/ NyD;awmh olr\ vufESdyfpufjzifh xdkpm&Gufrsm;udkul;,lonf/ wpfcgwpf&HwGif olrwGif tvkyfygrvm/ xdktcgwGifolronf tjcm;tcef;iSm;rsm;ESifhtwl avSum;xpfrsm;ay:ü xdkifaeavh&Sd\/

wu,fawmh rpövDqefonf tckvdk acgifrdk;ESifh uyfaeaomtvHkydwf tcef;rsdK;udk iSm;rnf[k &nf&G,fjcif; r&SdcJhay/ olr\vkyfief;twGuf tpDtpOfrsm; a&;qJGpOf þtcef;rsdK;udk iSm;rnf[laom pdwful;vHk;0 r&SdcJhacs/ olronf aysmfaysmfaewwfNyD; pdwfESvHk; El;nHhodrfarGUoljzpf\/ wpfcgwpf&HwGif tlaMumifaMumiftawG;rsdK; 0ifum pdwful;,Ofwwfaom tusifh&Sdaomfvnf; oabmtvGefaumif;ol jzpfonf/wpfBudrfwGif rpövDqefonf rpöwmpupf'g;u ola&;xm;onfh yHkESdyfxkwfa0jcif; rjyK&ao;aom [mojyZmwfBuD;wpfyk'fxJrS tcef;oHk;cef;udk zwfjycJh&m pdwf&Snfvuf&Snfjzihf em;axmifaecJhzl;avonf/

rpövDqefwpfa,muf tvkyfyg;í avSum;xpfü wpfem&DESpfem&DcefY vmxkdifonfhtcgwdkif; trsKd;om; tcef;iSm;rsm;onf rsm;pGmaysmfMuonf/ &Tifvef;jrL;xl;Muonf/ odkYaomfvnf; t&yfaxmifaxmifarmif;armif;? tom;jzLjzLESifh a&Ta&mifqHyifydkif&Sif ausmif;q&mrrpöavmif;eufum;uawmh avSum;xdyftqHk;txpfü xdkifum ESmacgif;

Page 35: Mg Tun Thu 01€¦ · ua&m pmayynm&Si frsm;uyg to dtrwS fjyKcJMhuayon /f tdk[i fe&D\ emrn f&i f;rSm ]0DvsH qp f'eD ay:wm jzpfí 1862 ckESp f pu fwi fbmv 11 &u faeYwGi f

tdk[ife&D\ 0w¬Kwdkrsm; 31

½IHUaewwfonf/ NyD;awmh we*FaEGaeYwdkif; uGefae;bufxGufí a&TUvsm;aeaom awmbJrsm;udk aoewfESifhypfí vufwnfhprf;avh&Sdol rpö'Gef;uvnf; xdyfqHk;avSum;xpfü xdkifum ESmacgif;½IHUaeavh&Sd\/ olrrSmpwdk;qdkifwpfqdkifü tvkyfvkyfoljzpfNyD; oGufvufcsufcsmolwpfOD;jzpfonf/ olwdkYESifhrwl wpfrlxl;onfh rpövDqefurl avSum;\tv,fxpfwpfxpfü xdkifaeavh&SdNyD; tcef;iSm; trsdK;om;rsm;onfolYab; ywfywfvnfwGif 0kdif;tHkaewwfavonf/

txl;ojzifh rpöwmpupf'g;onf toJqHk; vlwpfOD; jzpfaeonf/olonf yg;pyfrS xkwfazmfí rajymao;aomfvnf; olYpdwfxJü pdwful;,Ofaeaom udk,fydkiftcspfESifh tvGrf;Zmwfvrf;BuD;xJü rpövDqeftm;t"du Zmwfaqmifae&mü ujycdkif;&ef pDpOfxm;onf r[kwfygavm/xdYkjyifvnf; toufav;q,fhig;ESpft&G,f vlvHk;vlzef00 todÓPfwHk;rnfhyHkrsdK; aygufaeaom rpöwm[l;Am;qdkolrSmvnf; cyfuJuJyifjzpfonf/

olwdkYESpfOD;tjyif &Sdaeao;onfh vlrSm touftvGefi,fao;aom rpöwmtDAefqdkol jzpf\/ olonf tjrJrjywf acsmif;w[Gwf[Gwfqdk;avh&Sdojzifh wpfcgaomf rpöwmvDqefu tDAeftm; pD;u&ufjzwf&efajymMum;cJhzl;onf/ þonfudk taMumif;jyKí rpöwm tDAefonfolYudk,fol rpövDqef\ ta&;ay;cH&oltjzpf xifrSwfrSm;vsuf &Sdonf/ rnfodkYyifjzpfap a,musfm;tm;vHk;onf rpövDqeftm;]]tjrJwap aysmfaysmfaewwfol}}tjzpf todtrSwf jyKxm;Mu\/ odkYaomfvnf; avSum;xdyfqHk; txpfESifh atmufqHk;txpfü xdkifavh&Sdolrsm;urI rpövDqeftay:ü trkef;yGm;vsuf &SdMuav\/

Ä

Page 36: Mg Tun Thu 01€¦ · ua&m pmayynm&Si frsm;uyg to dtrwS fjyKcJMhuayon /f tdk[i fe&D\ emrn f&i f;rSm ]0DvsH qp f'eD ay:wm jzpfí 1862 ckESp f pu fwi fbmv 11 &u faeYwGi f

32 armifxGef;ol

aEG&moDwpfaeYaom naecif;wGif xHk;pHtwdkif; rpöufygum;\tcef;iSm;rsm;onf avSum;wGif xdkifaeMu&m olwdkYtxJrS rpövDqefonf rdk;aumifuifjyifqDodkY armhMunfhNyD; &TifjrL;aomtoHjzifh &,farmvdkufonf/

]]MunhfygOD;? [kdrSm bpfvD*sufqefwpfa,muf bmjzpfvdkYygvdrfh/'Dae&muaeNyD; uRefr olYudkjrifae&w,f}} [k rpövDqefu ajymonf/

tm;vHk;u tay:odkY armhMunhfMu\/ wcsdKUu rdk;aumif;uifESifhxdvkeD;rQ jrifhrm;aom taqmufttHk jywif;aygufrsm;qDodkY vnf;aumif;? tcsdKUu *sufuqef armif;ESifvmvdrfhrnf[k ,lq&aomrdk;ysHavoabmFudk rsufpd&Smvsuf &SdMuonf/

]]a[m [dkrSmawGUNyD/ tJ'D Mu,faygh}}[k olr\ ao;oG,faomvufnd§K;jzifh aumif;uifwpfae&modkY vufnd§K;xdk;jyum 0rf;omt,fvJajymvsuf&Sdonf/]][kdbufu Mu,fBuD;udk ajymwm r[kwfbl;/ 'Dbufu NidrfaewJh tjyma&mifudk ajymwm/ Mu,fBuD;&JU ab;em;u [maygh? uRefruawmh npOfnwdkif; uRefrtcef; trdk;jywif;aygufem;uaeNyD; Munfhavh&Sdw,f/ uRefru tJ'DMu,fudk bpfvD *sufuqefvdkY emrnfay;xm;w,f}}

]]aMomf [kwfvm;}}[k rpöavmif;eufum;u a&&Gwfonf/

]]&Sif eu©wfynm&Sif wpfa,mufqdkwm uRefrjzifh rod&ygvm;/rpövDqef &,f}}

]]tdk uRefru tJ'Dynm 0goemygw,f av}}

[k Mu,fao;ao;uav;udk pdwf0ifwpm; Munfhaeol rpövDqefu jyefajymonf/

Page 37: Mg Tun Thu 01€¦ · ua&m pmayynm&Si frsm;uyg to dtrwS fjyKcJMhuayon /f tdk[i fe&D\ emrn f&i f;rSm ]0DvsH qp f'eD ay:wm jzpfí 1862 ckESp f pu fwi fbmv 11 &u faeYwGi f

tdk[ife&D\ 0w¬Kwdkrsm; 33

]]uRefru vmr,fh aEGeJYaqmif; Mum;umvusvdkY olwdkYwpfawGt*FgN*dK[fxJ 0ifwJhtcg b,fvdk yHkpHrsdK;awG jzpfvmr,fqdkwmutptao;pdwf odw,f}}

]][kwfvm;}}[k rpöavmif;eufum;u tvdkufoifh jyefajymonf/ ]]&SifajymaewJhMu,fu *ifrmvdkY ac:w,f/ ydkvmrsOf;em;ueu©wfwm&mpkxJu Mu,faygh/ tJ'DMu,fpk tjrifhqHk; a&mufwJh tcsdefuaygh}}

]]tdk-Asm}}[k touftvGefi,fao;ol vli,f rpöwm tDAefcfu 0ifajymonf/ ]bpfvD*sufuqefqdkwJh emrnf[m tJ'D Mu,ftwGuftaumif;qHk;emrnfvdkY uRefawmfuawmh xifw,f}}

]]udk,fvnf; oabmwlw,f a[h}}[k rpöwm[l;Am;u rpöavmif;eufum;\ pum;udk qefYusifvdkonfh avoHjzifh us,favmifpGmajymonf/]]rpövDqeftaeeJY [dk; a&S;acwfu eu©wfynm&SifBuD;awGvdkyJ b,fMu,fawGudkrqdk olBudKufwJhemrnf ay;EdkifcGifh &Sdw,fvdkYxifwmyJ}}

]][kwfygw,fav? &Sifajymwm rSefygw,f}}[k rpöavmif;eufum;u 0efcHpum; ajymonf/

]]uRefruawmh tJ'DMu,fudk Mu,fwHcGefwpfvHk; jzpfaervm;vdkY pOf;pm;aerdw,f &Sifh}}[k rpö'Gefu xifjrifcsufay;onf/

]]'DMu,fudk 'Dae&mu vSrf;Munfh&if; aumif;aumif; rjrif&bl;}}[k rpövDqefu ajymonf/ ]]uRefr&JUtcef;xJu aeNyD; Munhfoifhw,f/ &SifwkdYvnf; odom;yJ? aeYcif;bufqdk&if a&wGif;wpfwGif;xJuae Munhf&ifawmifrS Mu,fawGudk jrifEdkifwmyJ/ nydkif;qdk&if uRefrtcef;rSm ausmufrD;aoG;wGif; wpfwGif;vdk arSmifrnf;aew,f/ tJ'Dtcsdef

Page 38: Mg Tun Thu 01€¦ · ua&m pmayynm&Si frsm;uyg to dtrwS fjyKcJMhuayon /f tdk[i fe&D\ emrn f&i f;rSm ]0DvsH qp f'eD ay:wm jzpfí 1862 ckESp f pu fwi fbmv 11 &u faeYwGi f

34 armifxGef;ol

us&if Mu,fuav; bpfvD*sufqeff[m pdefBuD;wpfvHk;vdk 0if;vwfaewmyJ/ tarSmifxku olUudk uDrdkEdk jcHKay;xm;ovdkyJ}}

xdkYaemufwGifrl rpövDqefonf vufESdyfpuf ul½dkufay;p&mrsm;,lrvmEdkifonfh tcsdefumvrsm;ESifh MuHKvm&onf/ eHeufydkif;wGif,cifuvdk tvkyfrvkyfbJ tjyifodkY xGufoGm;avh&Sd\/ olonf ½Hk;rsm;odkY wpf½Hk;0ifwpf½Hk;xGufí tvkyf&SmazGvsuf &Sdonf/ odkYaomfvnf;b,f½Hk;urS tvkyfr&ojzifh 0rf;enf;aMuuGJaom rsufESmxm;jzifhjyefxGufvmae&onf/ xdktjzpfonf qufwdkuf jzpfyGm;vsuf&SdavNyD/

wpfnaecif;wGif rpövDqefonf yifyef;EGrf;e,faeaom rsufESmxm;jzifh rpöufygum;\ avSum;rS wufvmonf/ olr jyefa&mufvmonfh tcsdefrSm ,cifu pm;aomufqdkifwpfqdkifrSm npmpm;NyD; jyefvmavh&Sdaomtcsdef jzpfonf/ odkYaomfvnf; ,ckwpfBudrfwGifrl olronfnpm rpm;cJh&ao;ay/

rpövDqefwpfa,muf tdrfa&SUcef;rwGif;odkY 0ifvmonfhtcgrpöwm[l;Am;ESifh awGUMuonf/ rpöwm[l;Am;onf &vmaom tcGifhta&;udk t&trdtoHk;csonf/ olonf rpövDqeftm; olESifh vufxyfzdkY awmif;yefonf/ ol\ 0zdkifhzdkifh cEmudk,fonf rpövDqef\ teD;wGifa&cJwHk;BuD;wpfwHk; 0JysHaeonfESifh wlvS\/ olonf rpövDqeftm;ayGUzuf&ef BudK;yrf;vsuf &Sdavonf/

rpövDqefonf b,fajcmufum nmvSrf;í olrtm; zrf;&ef[efjyaeaom rpöwm[l;Am;\ vufrS vGwfajrmufatmif wdrf;a&Smifvsuf &Sdonf/ olr\ vufzsm;onf avSum;vuf&ef;udk qkwfukdifrdonf/ rpöwm[l;Am;onf olr\ vufudk vSrf;qGJ&ef BudK;pm;onf/olru vufudk ajr§mufvdkufNyD; [l;Am;\ rsufESmudk vSrf;½dkufonf/

Page 39: Mg Tun Thu 01€¦ · ua&m pmayynm&Si frsm;uyg to dtrwS fjyKcJMhuayon /f tdk[i fe&D\ emrn f&i f;rSm ]0DvsH qp f'eD ay:wm jzpfí 1862 ckESp f pu fwi fbmv 11 &u faeYwGi f

tdk[ife&D\ 0w¬Kwdkrsm; 35

olronf avSum;vuf&ef;udk udkifum tay:xyfodkY wufonf/olronf rpöwm pupf'g;\ tcef;wHcg;a&SUrS jzwfoGm;onf/ xdktcsdefwGif rpöwmpupf'g;onf rpövDqeftm; rif;orD;tjzpfxm;í a&;om;aeaom 'DavmrD;jyZmwfrS jyuGufwpfuGufudk a&;aecdkuf jzpf\/avSum;xdyfodkY a&mufaeNyDjzpfaom rpövDqefonf aumfaZmcif;xm;onfhMurf;ay:twdkif; wGm;oGm;um trdk;rSefwyfjywif;aygufwpfaygufwnf;om&Sdaom tay:qHk;xyfrS olr\ tcef;wHcg;udk zGifhí twGif;odkY0ifcJhav\/

rpövDqefrSm rsm;pGm tm;enf;vsuf&Sdojzifh rD;tdrfudkvnf; rxGef;Edkif/ t0wfrsm;udkvnf; rvJEdkif/ olronf oHckwifay:odkY jznf;jznf;omom vSJcsvdkufonf/ xdkYaemuf olronf av;vHvsuf&Sdaom rsufcGHrsm;udk yifhum tay:bufodkY armhMunfhNyD; jyHK;aeonf/

aumif;uifrS bpfvD*sufuqefonf awmufyaeaom olrtm;iHkYMunhfaeonhfES,f &Sdonf/ acgifrdk;rSefaygufrSaeí wnfNidrfat;aq;pGm vSrf;Munhfaeonfh yHkrsdK;jzpf\/ olr\ ywf0ef;usifwGif pdwf0ifpm;p&m[lí bmwpfckrSr&Sd/ olronf eufarSmifaom wGif;wpfwGif;xJü epfjrKyfvsuf &Sdonf/ abmifav;abmifwyfí uyfxm;aomrSefjywif;rS 0ifvmvsuf &Sdonfh jzLa&mfa&mf azsmhawmhawmh Mu,fa&mifrSwpfyg; tjcm;bmta&mifrS r&Sd/ [dkwpfaeYu rpöavmif;eufum;ajymovdk]*ifrm}jzpfvdrfhrnf/ odkYwapvnf; olr\pdwfu xdkMu,f\trnfudk ]*ifrm} rjzpfapcsif/

olronf vufwpfzufudk ajr§muf&ef ESpfBudrfwdwd BudK;pm;onf/wwd,tBuddrfusrSyif olr\ vufacsmif;rsm;onf olr\ yg;pyfodkYxdí &onf/ olronf arSmifrnf;rnf;wGif;xJrSaeí bpfvD*sufuqef

Page 40: Mg Tun Thu 01€¦ · ua&m pmayynm&Si frsm;uyg to dtrwS fjyKcJMhuayon /f tdk[i fe&D\ emrn f&i f;rSm ]0DvsH qp f'eD ay:wm jzpfí 1862 ckESp f pu fwi fbmv 11 &u faeYwGi f

36 armifxGef;ol

tm; terf;wpfcsufay;NyD; EIwfqufvdkuf\/ olr\ vufonfaysmhwD; aysmhacGjzpfum jyefusoGm;avonf/

]]EIwfqufcJhygw,f bpfvD&,f}}[k rpövDpefu tvGef tm;tifcsnfheJYaom avoHjzifh a&&Gwfonf/ ]]rif;[m udk,feJY rdkifoef;csDNyD;a0;ygw,f/ rif;udk,fhudk rdSwfwkwfrSddwfwkwfvkyfNyD; tvif;a&mifawmifay;Edkifr,f rxifygbl;/ 'gayrJh rif;[mudk,fjrifEkdifwJh ae&mrSm tNrJ&dSaew,f/ udk,fhywfywfvnfrSm tarSmifxkuvJGNyD; bmqdkbmrS r&SdwJhtcsdefrSm rif;[m udk,fjrifEdkifwJhae&mrSm tNrJ&yfwnfaew,faemf/at;ayghav/ udk,feJY rif;[m rdkifoef;aygif;rsm;pGm uGmjcm;vGef;vSygw,fuG,f/ uJygav udk,f rif;udk EIwfqufvdkufygw,f/ *Gwfbdkifyg bpfvD*sufuqef&,f}}

Ä

aemufaeY 10 em&DwGif vlrnf;tdrfaprav; uv,f&monfrpövDqef\ tcef;odkY a&mufvmonf/ xdktcsdefxd wHcg;ydwfxm;qJjzpfonfudk awGU&Sd&mrS tp olwdkYonf wHcg;udk tjyifrS aomhzsufNyD;zGifhMuonf/ tcef;xJrS tjzpfudk jrifMu&aomtcg wpfOD;aomolonfw,fvDzkef;&Sd&modkY tajy;tvTm;oGm;í vlemwifum; tjrefqHk; vTwfay;&ef zkef;jzifh taMumif;Mum;onf/

qlqlnHnH toHay;um vlemwifum;wpfpD; tcsdefrD a&mufvmonf/ um;ay:rS tjzLa&mif0wfpHk 0wfxm;onfh tvGefoGufvufwuf<uaom vli,fq&m0efwpfa,muf qif;vmNyD; avSum;rS wufvmonf/

]]trSwf 49 u vlemwifac:vdkY a&mufvmygNyD;}}[k q&m0efuajymonf/ ]]bmjzpfwmygvdrfh}}

Page 41: Mg Tun Thu 01€¦ · ua&m pmayynm&Si frsm;uyg to dtrwS fjyKcJMhuayon /f tdk[i fe&D\ emrn f&i f;rSm ]0DvsH qp f'eD ay:wm jzpfí 1862 ckESp f pu fwi fbmv 11 &u faeYwGi f

tdk[ife&D\ 0w¬Kwdkrsm; 37

]]tdk [kwfygw,f a'gufwm}}[k tdrf&Sif trsdK;orD;BuD; rpöufygum;u olrtdrfxJü jzpfaeaom jyóemonf tvGefBuD;ygonf[k txifa&mufoGm;apaom toHjzifh ajymonf/ ]]b,fvdkaMumifhtckvdk jzpfoGm;&ovJqdkwm uRefrjzifh rawG;wwfawmhygbl;/ uRefrwdkYtaeeJY olUudk bmvkyfay;&rSef; rodygbl;/ jyóemjzpfwJhvluvli,f rdef;rysdKwpfa,mufyg/ olr&JU emrnfu rpöt,fvfqDvDqefvdkY ac:ygw,f/ t&ifwkef;u 'Dvdk jyóemrsdK; uRefrtdrfxJrSm vHk;0rjzpfcJhzl;ygbl;&Sif}}

]]b,ftcef;vJ? tcef; b,frSmvJ}}[laom q&m0ef\ pdk;&drfwBuD; atmfoHudk Mum;vdkuf&\/ q&m0ef\ tajctae wpfrsdK;wpfzHkjzpfoGm;onfudk Munhfí rpöufygum;rSm txll;tqef;jzpfvsuf &Sdav\/

]]tay:qHk;xyf acgif;rdk;rSefwyf tcef;yg? tcef;u...}}

q&m0efonf þ&yfuGufwGif;rS trdk;rSefwyftcef;rsm; taMumif;udk tawmfBuD; odxm;[efwl\/ olonf csufcsif;yif avSum;rS'kef;pdkif;í wufoGm;onf/ wpfBudrfvQif avSum;av;xpf ausmfíajy;wufoGm;aejcif;jzpf\/ olUaemufrS rpöufygum;onf jznf;jznf;rSefrSefyif wufvdkufoGm;onf/ olr\ *kPfodu©mu awmif;qdkxm;onfhtwdkif; olrtaejzifh £a`E´odu©mrJhavmufatmif vkyfí rjzpf/

avSum;qHk;í tay:qHk;xpfudk ausmfrdonhftcg eu©wfynm&Sifrav;udk vufESpfzufjzifh ayGUcsDvmaom q&m0efESifh rpöufygum;wdkYqHkrdMuonf/ q&m0efonf wpfcPrQ&yfum pum;wpfcGef;ajymonf/olYtoHonf us,fus,favmifavmifawmh r[kwf/

Page 42: Mg Tun Thu 01€¦ · ua&m pmayynm&Si frsm;uyg to dtrwS fjyKcJMhuayon /f tdk[i fe&D\ emrn f&i f;rSm ]0DvsH qp f'eD ay:wm jzpfí 1862 ckESp f pu fwi fbmv 11 &u faeYwGi f

38 armifxGef;ol

xdkpum;udk Mum;vdkuf&aom rpöygum;onf wjznf;jznf;ESifh aysmhacGvmonf/ oHikwfwGif csdwfxm;aom tusÐwpfxnf jyKwfusoGm;onhftcg aMurGoGm;onfESifhwlonf/ aemufydkif;wGifvnf; olUudk,fa&mpdwfyg aMurGovdk cHpm;ae&onhf taetxm;ü &Sdae\/ wpfcgwpf&HwGif pyfpyfpkpk jyKwwfaom tcef;iSm;rsm;u olrtm; ]]q&m0efbmajymoGm;wmvJ}}[k ar;Muonf/

]]bmrS xl;xl;axGaxG rajymygbl;}}[k rpöufygum; jyefajzavh&Sdonf/ ]]wu,fvdkY olajymwJhpum; Mum;vdkuf&wJhtwGuf cGifhvTwfrIudkom &r,fqdk&if igauseyfygNyD}} [kvnf; qdkwwfonf/

vlemwif,mOf wm0efcHq&m0efonf vlemudk weifhwydk; rcsDum a&SUavmwBuD; xGufvmonf/ acG;wpftkyf olUaemufrS vdkufvmonfudkyif *½krpdkufEdkif? acG;rsm;onfyifvQif q&m0ef\ tjzpfudkMunhfum tlwD;tlaMumifjzpfNyD; vrf;ab;wpfae&mü usef&pfcJhMuonf/ wjcm;aMumifh r[kwf? q&m0ef\ rsufESmxm;onf oludk,fwdkifyif toufao&awmhravmuf ]ysuf} aeaomaMumifhaywnf;/

vltrsm;onf 0dkif;tHkMunhf½Ivsuf &SdMu\/ q&m0efonf olo,f,lvmonfh vlemtm; vlemwif,mOfxJ&Sd tdyfpif ckwifay:odkY rwifbJolU&ifcGifxJüom ayGUcsDxm;onf/ olUtjyKtrludk ab;rS &yfMunhfaeoltm;vHk; owdxm;rdMu\/ xdkYaemuf q&m0efu vlemwif,mOfarmif;tm; atmfajymvdkufonf ]]a[h 0pfvfqef; armfawmfum;udk tpGrf;ukef tjrefqHk;armif;}}[laom pum;udkyg Mum;vdkuf&av\/

jzpfvmorQtm;vHk;onf þrQom jzpfonf/ þonfudkyif 0wåKwpfyk'f[k ac:&avrvm;/ aemufaeYeHeufxkwf owif;pmwGif owif;

Page 43: Mg Tun Thu 01€¦ · ua&m pmayynm&Si frsm;uyg to dtrwS fjyKcJMhuayon /f tdk[i fe&D\ emrn f&i f;rSm ]0DvsH qp f'eD ay:wm jzpfí 1862 ckESp f pu fwi fbmv 11 &u faeYwGi f

tdk[ife&D\ 0w¬Kwdkrsm; 39

wpfyk'f ygvmonf/ xdkowif;\ aemufqHk;taMumif;onf jzpfysufcJhorQtmvHk;udk pkpnf;rdatmif ulnDvdrfhrnf[k ,lq&ayonf/

xdkowif;onf eHygwf 49? ta&SUvrf;rS tpmiwfrGwfrI a0'emcHpm;&NyD; tvGeftm;enf;aeojzifh aq;½HkBuD;odkY wifydkYcJh&aom rdef;rysdKwpfa,muftaMumif;udk jyefvnfazmufonfcsxm;jcif; jzpfavonf/ xdkowif;udk atmufygpum;rsm;jzifh tqHk;owfxm;ayonf/

xdkvlemtm; jyKpkukoay;aeaom a'gufwm 0DvsH*sufqefuvlemonf rMumrD jyefvnfusef;rmvmvdrfhrnf[k ajymMum;oGm;ayonf/

Ä

Page 44: Mg Tun Thu 01€¦ · ua&m pmayynm&Si frsm;uyg to dtrwS fjyKcJMhuayon /f tdk[i fe&D\ emrn f&i f;rSm ]0DvsH qp f'eD ay:wm jzpfí 1862 ckESp f pu fwi fbmv 11 &u faeYwGi f

40 armifxGef;ol

Page 45: Mg Tun Thu 01€¦ · ua&m pmayynm&Si frsm;uyg to dtrwS fjyKcJMhuayon /f tdk[i fe&D\ emrn f&i f;rSm ]0DvsH qp f'eD ay:wm jzpfí 1862 ckESp f pu fwi fbmv 11 &u faeYwGi f

tdk[ife&D\ 0w¬Kwdkrsm; 41

ruf'Dqefyef;jcHxJ&Sd xkdifckHwpfckay:ü xkdifaeaom qkwfyDonf zif*emrNidrfjzpfvsuf &Sdonf/ aqmif;0ifawmhrnf t&dyfvu©Pmrsm;udkjrifawGUae&NyD; iSufrsm;onf awmift&yfodkY ysHoef;oGm;aeMuonf/taEG;xnfaumif;aumif; topfrsm; vdkcsifaeMuaom rdef;rrsm;onfolwdkY\ vifrsm;tay: apwema0jzmae½HkrQru tMuifem ydkaeMuonf/ NyD;awmh yef;NcHxJüxdkifaeaom qkwfyDonf olUxdkifckHay: NidrfNidrfrxdkifEdkif/ vIyfpd vIyfpd jzpfaeNyD/ þtjcif;t&m vu©Pmrsm;onfaqmif;&moD eD;vmNyD[k today;aejcif;aywnf;/

opf&Gufajcmufwpf&Gufonf qkwfyD\ ajcaxmufrsm; Mum;odkYa<uusvmonf/ aqmif;OwkvmaeNyD[k today;vkdufonhf txl;vu©Pmwpf&yf jzpfonf/ ruf'Dqefyef;jcHxJü rDSwif;aexdkifMuoltzdkY BudKwifjyifqifrIrsm; jyKvkyf&ef tcsdefusvmNyD jzpfonf/

qkwfyDonf tajctaerSefudk odaeNyD jzpf\/ tcsdefuawmhusvmNyD/ olUtaejzifh at;jraom &moDOwkumvtwGif; oludk,fholaexkdifrI tqifajya&;twGuf enf;vrf; &SmazG&ayOD;awmhrnf/ þtwGufaMumifhvnf; qkwfyDonf olxdkifaeaom xdkifcHkay:ü zif *emrNidrf jzpfae&jcif;aywnf;/

Page 46: Mg Tun Thu 01€¦ · ua&m pmayynm&Si frsm;uyg to dtrwS fjyKcJMhuayon /f tdk[i fe&D\ emrn f&i f;rSm ]0DvsH qp f'eD ay:wm jzpfí 1862 ckESp f pu fwi fbmv 11 &u faeYwGi f

42 armifxGef;ol

qkwfyDonf rMumcif a&mufvmawmhrnfh aqmif;&moDtwGif;ürnfuJhodkY aexdkifoGm;&rnfudk tav;teufxm;í pOf;pm;vsuf &Sdonf/ odkYaomf olYaea&; xdkifa&;twGuf arQmfvifhcsufrsm;udkawmhjrifhjrifhrm;rm; rxm;Edkifacs/ olYtaejzifh oabFmwpfpD;ESifh c&D;a0;oGm;zdkYvnf; rpOf;pm;Edkif/ awmifydkif;a'obufodkY c&D;xGufzdkY odkYr[kwfaeyJvfyifv,fauGUbufokdY tvnfxGufzdkYvnf; pdwfrul;Edkif/

ol jzpfvdkonfrSm bvuf0JuRef;ay:rS tusOf;axmifwGif oHk;vrQoGm;a&mufaexdkifEkdifcGifh &,lvdkjcif; jzpf\/ aeYpOf tpm;rSefrSef pm;aomufae&rnfh oHk;v.../ aeYpOf tdyfp&mae&mwpfck tqifoifh&Sdae&rnfh oHk;v.../ ajrmuft&yfrS vmonfh tat;"mwfrS a0;a0;ae&rnfhoHk;v.../ &Jrsm;\ tEÅ&m,frS uif;a0;ae&rnfh oHk;v.../ þoHk;vonf olYtwGuf tvkdtyfqHk; oHk;vjzpf\/ xdkqE´jynfh0a&;onfþurÇmavmuBuD;twGif;ü qkwfyD tawmifhwqHk;aom t&m jzpfacsonf/

bvuf0JuRef; tusOf;axmifonf qkwfyD\ ]]aqmif;a*[m}}jzpfvmcJhonfrSm ESpfaygif;rsm;pGm MumcJhNyD/ trSefawmh qkwfyD\ tvdkqEonf BuD;rm;onf r[kwf/ e,l;a&mufNrdKUawmfol NrdKUawmfom;vlcsrf;omrsm;onf aqmif;&moD eD;vmwkdif; zavmf&D'gurf;ajc odkYr[kwf? ajrxJyifv,fa'oodkY c&D;xGufMu&ef BuD;rm;aom pDrHudef;BuD;rsm;udk pDpOfcsrSwfavh&SdMu\/ qkwfyDuawmh bvuf0JuRef;axmifwGif;ü oHk;vwmrQ oGm;a&mufaexdkifcGifh &&Sda&;twGuf tao;tzJGU tpOftpDuav;rsm;udk csrSwfae&avonf/

tckqdkvQif olYtwGuf tcsdefu usvmaeNyD/ BuD;rm;aomowif;pmBuD; oHk;apmifrS puúLtcsdKUudk olYukwftusÐatmufü xdk;cH

Page 47: Mg Tun Thu 01€¦ · ua&m pmayynm&Si frsm;uyg to dtrwS fjyKcJMhuayon /f tdk[i fe&D\ emrn f&i f;rSm ]0DvsH qp f'eD ay:wm jzpfí 1862 ckESp f pu fwi fbmv 11 &u faeYwGi f

tdk[ife&D\ 0w¬Kwdkrsm; 43

xm;onf/ tcsdKUudk olYajcaxmufrsm;ü ywfxm;onf/ odkYaomfvnf;ol ae&onfrSm yef;jcHwGif;üjzpfí nydkif;usvQif owif;pmpuúLrsm;utaEG;"mwfudk ray;Ekdifacs/

NrdKUawmfBuD;twGif;ü tpm;ESifh tdyfp&mae&mtwGuf ol oGm;Ekdifaom ae&mawG trsm;BuD; &Sdonf/ xdkae&mrsm;onf olvdkcsifwmrsm;udkay;Muvdrfhrnf jzpf\/ olYtaejzifh taqmufttHkwpfckrS wpfckodkYa&TUajymif;aevQifvnf; &vdrfhrnf jzpfonf/ odkYaomfvnf; olonfxkdae&mrsm;xuf bvuf0JuRef;udk ydkBudKufonf/

qkwfyDonf rmefrme&Sdol jzpf\/ tu,fí olYtaejzifh NrdKUawmfBuD;twGif;rS ae&mrsm;udk oGm;rnfqkdygu olYbufrS vkyfay;&rnfhtvkyfawG &Sdaeonf/ wpfenf;r[kwf wpfenf;jzifh olwdkYay;orQtwGuf olYbufu jyefay;&rnfht&mrsm;rsm; &Sdae\/ olwdkYtaejzifholYxHrS aiGaMu;awmh awmif;Muvdrhfrnf r[kwf/ odkYaomfvnf; olwdkYonf olYwpfudk,fvHk;tm; ajymifpifoefY&Sif;oGm;ap&ef a&csdK;cdkif;vdrhfrnfjzpfonf/ NyD;awmh olwdkYar;orQ ar;cGef;rsm;udk ajzcdkif;Muvdrfhrnf/olwdkYonf rdrd\b0jzpfpOfESifh ywfoufí t&m&mwkdif; odvdkMuonfr[kwfygavm/

olESifh rjzpf/ b,fenf;ESifhrS rjzpf/ xdkae&mrsm;xuf omvGefaumif;rGefonfrSm axmifomvQif jzpf\/ tusOf;axmifwGif; olvdkufem&rnfh pnf;urf;awG &Sdonf/ odkYaomfvnf; axmifxJwGifvlBuD;vlaumif;wpfa,muf b0onf ol\ udk,fydkifb0yif jzpfonf/qkwfyDonf uRef;ay:odkY oGm;aernf[k qHk;jzwfvdkufNyDjzpf&m olYqHk;jzwfcsuftwdkif; jzpfajrmufa&;twGuf pwifvIyf&Sm;&ef MuHpnfpdwful;vsuf &Sdav\/

Page 48: Mg Tun Thu 01€¦ · ua&m pmayynm&Si frsm;uyg to dtrwS fjyKcJMhuayon /f tdk[i fe&D\ emrn f&i f;rSm ]0DvsH qp f'eD ay:wm jzpfí 1862 ckESp f pu fwi fbmv 11 &u faeYwGi f

44 armifxGef;ol

,if;udpöudk taumiftxnfazmfEkdifonfh vG,fuloufomaomenf;aygif;rsm;pGm &Sdonf/ pdwfcsrf;omp&m taumif;qHk;jzpfrnfh enf;wpfenf;rSm taumif;qHk; pm;aomufqdkifodkY oGm;í aumif;ayhqkdonfhnpmudk pm;aomuf&ef jzpfonf/ pm;NyD;onfhtcg olYwGif ay;p&m aiGwpfjym;rS r&Sd[k ajymvdkufrnf/ xdktcg qkdif&Sifu &Judk ac:rnf/at;at;aq;aq;ESifh NyD;oGm;Ekdifonfhudpö jzpfonf/ &Ju olYtm; zrf;vdrfhrnf/ olYudk w&m;olBuD;wpfOD;\ a&SUarSmufodkY ydkYrnf/ useftydkif;udkw&m;olBuD;u qufvkyfoGm;vdrhfrnf/

qkwfyDonf xdkifcHkrS xum ruf'Dqefyef;jcHtjyifodkY xGufvmNyD;emrnfBuD; ba&mha0;ESifh yOör&dyfomvrf;qHkodkY avQmufvmcJhonf/olonf uGufvyfwpfckudk jzwfum ba&mha0;vrf;rBuD;twdkif; ajrmufbufodkY qufavQmufonf/ a&mifpHkrD;rsm; xdefxdefnD;rQ xGef;nd§xm;aom pm;aomufqdkifBuD;wpfqdkifa&SU ta&mufwGif &yfvdkufonf/ þqdkifonf npOfnwdkif; taumif;qHk; t0wftpm;rsm; 0wfxm;aomtcsrf;omqHk; vlrsm;u taumif;qHk; tpm;tpmrsm;udk vma&mufpm;aomufavh&Sdaom qdkifBuD;jzpfonf/

qkwfyDtaejzifh olYajcaxmufrsm;\ tay:ydkif;onf jyóemr&Sd[k ,kHMunfonf/ olYrsufESmonf oefY&Sif;pifMu,faeonf/ olYukwftuÐsonf aumif;ao;onf/ tu,fí olonf qdkifxJü pm;yGJwpfvHk;udk &NyDqdkygu atmifjrifrI&zdkY aocsmNyD[k ol ,HkMunhfonf/pm;yGJüom xdkifrdvQif cEmudk,f tay:ydkif;udkom trsm;u jrifMurnfjzpfí tqifajyzG,f&mom &Sd\/ odkYqdkvQif pm;yGJxdk;onf ol rSmMum;orQ tpm;tpmrsm;udk ,lvmvdrfhrnfrSm rvGJ/

olbmpm;vQif aumif;rvJ[laom tawG;udk pawG;onf/ olYpdwftm½HkwGif npmpm;yGJBuD;udk jrifawGUae&\/ npmtwGuf ukefusrnfh

Page 49: Mg Tun Thu 01€¦ · ua&m pmayynm&Si frsm;uyg to dtrwS fjyKcJMhuayon /f tdk[i fe&D\ emrn f&i f;rSm ]0DvsH qp f'eD ay:wm jzpfí 1862 ckESp f pu fwi fbmv 11 &u faeYwGi f

tdk[ife&D\ 0w¬Kwdkrsm; 45

aiGonf rsm;vSrnf r[kwf/ qdkif&Sifrsm;bufrS tBuD;tus,f a'gyGaernfudkvnf; ol rvdkvm;/ odkYaomfvnf; olpm;rnhf npmonfaqmif;a*[modkY roGm;rD pm;&rnfh npmjzpfojzifh t&om &Sd&rnf/Adkufjynfh&rnf/ aysmf&rnf/ odkYaomfvnf; qkwfyD\ ajcaxmufwpfzufqdkifxJodkY 0ifrdonhftcg pm;yGJxdk;rSL;onf aygufaeaom ½SL;zdeyfrsm;ESifh pkwfNyJaeonhf abmif;bDudk jrifoGm;onf/ oefrmaom vufESpfzufonf qkwfyD\ vnfukwfudk rdrd&& qkwfudkifum wGef;xkwfvdkufojzifhcsufcsif;yif qkwfyDonf qdkiftjyifodkY jyefa&mufoGm;av\/

qkwfyDonf ba&mha0;vrf;ay:rS jyefvnfqkwfcGmvmcJhonf/uRef;ay:odkY a&mufa&;twGuf oltvdkvm;qHk;ESifh tvG,fqHk;enf;rSmtaumiftxnf ay:rvmawmhay/ olYtaejzifh axmifodkY acsmacsmarmarm a&mufoGm;Edkifa&;twGuf wjcm;enf;rsm;udk xyfrHí pOfpm;&ayOD;awmhrnf/

qVr&dyfomvrf;axmifhodkY ta&mufwGif vQyfppfrD;rsm; xdefxdefvif;atmif xGef;xm;onhf qdkifwpfqkdifudk awGUonf/ jywif;aygufwpfaygufrSm rSefcsyfBuD;wpfcsyf tjynhfwyfxm;onf/ qkwfyDonfvrf;ab;wpfae&mrSm ausmufcJBuD;wpfvHk;udk zswfceJ aumuf,lumrSefjywif;aygufBuD;tm; wtm;ukef ypfaygufvdkufonf/ vltrsm;tjym;onf rSefuGJoHaMumifh qdkifa&SUodkY tajy;tvTm; a&mufvmMuonf/ olwdkYtkyfpkxJwGif a&SUqHk;rS a&mufvmolrSm &Jom;wpfa,mufjzpf\/ qkwfyDonf cyfwnfwnfyif &yfae&mrS &Jom;udk jrifvdkufaomtcg jyHK;onf/

]]qdkifudk cJeJY xkwJhaumif b,fa&mufoGm;vJ}}[k &Ju ar;onf/

]]usKyf xkvdkufwmvdkY cifAsm; rxifrdbl;vm;}}[k qkwfyDuyrmrcefY avoHjzifh ar;onf/ olonf tljrL;vsuf &Sd\/ olY tvdkqE´

Page 50: Mg Tun Thu 01€¦ · ua&m pmayynm&Si frsm;uyg to dtrwS fjyKcJMhuayon /f tdk[i fe&D\ emrn f&i f;rSm ]0DvsH qp f'eD ay:wm jzpfí 1862 ckESp f pu fwi fbmv 11 &u faeYwGi f

46 armifxGef;ol

onf rMumcif jynfh0awmhrnf r[kwfygvm;/ olYtvdkqE´ wjcm;r[kwf/ &Ju olYxHvmNyD; olYtm; zrf;qD;&efyif jzpfonf/

odkYaomfvnf; &Ju qkwfyDtay:ü enf;enf;uav;rS oHo,r0if/ jywif;aygufrsm;udk cJESifhaygufcGJolrsm;onf b,fawmhrS tckvdkjypfrIusL;vGefonfhae&mü &yfaeNyD; &Jrsm;tm; pum;ajym½dk; xHk;pHr&Sd/wwfEdkifvQif olwdkYonf zaemifhESifhwifyg; wpfom;wnf;usatmifxGufajy;MupNrJ jzpf\/

&Jonf [kd[kdonfonf arQmfMunhfonf/ vrf;ay:twdkif; ajy;oGm;aeonhf vlwpfa,mufudk jrifonf/ &Jonf xdkvl\ aemufodkY ajy;vdkufoGm;onf/ qkwfyDonf rsm;pGm pdwfysufoGm;onf/ olonfaES;auG;av;vHaom ajcvSrf;rsm;jzifh xdkae&mrS xGufcGmoGm;onf/ol\ tm;xkwfrIrsm;onf ESpfBudrfwdwd ysufjym;cJh&NyD/

vrf;\tjcm;wpfzufwGif pm;aomufqdkifwpfqkdif &Sdonf/ba&mha0;vrf;rBuD;ay:u qdkifvdk emrnfBuD;qdkifawmh r[kwf/ þqdkifodkY vma&mufí pm;aomufMuolrsm;rSmvnf; vlcsrf;omrsm;r[kwf/ tpm;taomufrsm;vnf; odyfNyD;raumif;/

qkwfyDonf xdkqdkifxJodkY olY½SL;zdeyfpkwfrsm;udk rcRwfbJ olYt0wftpm; tpkwftNyJrsm;udk rvJrz,fbJ 0ifoGm;onf/ olYtm;ydwfyif wm;qD;rnfhol wpfOD;rQ r&Sd/ olonf pm;yGJwpfvHk;ü tcefYom;0ifxkdifum npmudk BudKuf&mrsm; rSmí pm;aomufonf/ NyD;pD;oGm;aomtcg olYwGif ay;p&m aiGwpfjym;rS r&Sd[k ajymonf/

]]uJ uJ tvkyfvkyfMuawmh? &Jwpfa,mufudk jrefjrefom ac:ayawmh}}[k qkwfyDu ajymonf/ ]]vlBuD;vlaumif;wpfa,mufudk tcsdefMumMumBuD; apmifhcdkif;xm;&if raumif;bl;qdkwm odMu&if aumif;r,f}}

Page 51: Mg Tun Thu 01€¦ · ua&m pmayynm&Si frsm;uyg to dtrwS fjyKcJMhuayon /f tdk[i fe&D\ emrn f&i f;rSm ]0DvsH qp f'eD ay:wm jzpfí 1862 ckESp f pu fwi fbmv 11 &u faeYwGi f

tdk[ife&D\ 0w¬Kwdkrsm; 47

]]rifhtwGuf &Jrvdkbl;}} [k pm;yGJxdk;wpfa,muf ajymNyD; olYtay: pm;yGJxdk; wpfa,muftm; vSrf;ac:onf/

pm;yGJxdk;ESpfa,mufonf olYtm; csdKif;ESpfzufrS rçum qdkiftjyifodkY vTifhypfvdkufMuonf/ qkwfyDonf vrf;ray:odkY apmif;vsuf vJusoGm;ojzifh em;&Gufwpfzuf emoGm;onf/ olonf tawmfBuD; tm;,líx&yf&\/ olYt0wftpm;rsm;ay:rS zkefrsm; cgxkwfonf/ axmifonfaysmfp&m tdyfrufwpfck jzpfoGm;&jyefNyD/ uRef;axmifonf olESifh vufvSrf;rrDEdkifavmufatmif uGma0;onhfae&modkY a&mufoGm;&jyefNyD/vrf;ab;wpfae&mü a&mufaeaom &Jwpfa,mufu olUtm; MunhfNyD;atmf&,fonf/

qkwfyDonf pdwfysufvufysufjzifh rdkif0ufcefY qufavQmufvmcJhonf/ þwpfBudrfawmh ol rkcsatmifjrif&rnf[k wGufonf/Munhfaysmf½Iaysmf&Sdaom rdef;rysdKwpfa,mufonf qdkifwpfqdkif jywif;ayguf teD;ü&yfum twGif;rS ypönf;rsm;udk vSrf;Munhfaeonf/ xdkrdef;rysdKESifh uyfí&yfaeonhf vlwpfa,mufrSm xGm;xGm;usdKif;usddKif;&JBuD;wpfa,muf/

qkwfyD\tpDpOfrSm rdef;rysdKxHoGm;í pum;ajym&ef jzpf\/rdef;rysdKtm; Munhf&onfrSm oabmaumif;yHk &aomfvnf; vlpdrf;wpfa,mufu olYtm; pum;vmajymonfudkrl vdkvm;rnfhyHk ray:ay/ol oGm;ípum;ajymvQif b,fenf;ESifhrqdk rdef;rysdKonf &JxHrS tultnD awmif;cHvdrfhrnfrSm rvGJay/ xdktcg &Ju olYtm; zrf;rnfjzpfíoludk,fwdkif uRef;ay:rS axmifodkY aysmfaysmfyg;yg; oGm;vdkuf½Hkom &Sdawmhonfr[kwfygvm;/

olonf rdef;rysdKteD;odkY oGm;&yfonf/ &Ju olYtm; rsufjcnfrjywf apmifhMunhfaeonfudk oljrifae&onf/ rdef;rysdKonf ol &yfae

Page 52: Mg Tun Thu 01€¦ · ua&m pmayynm&Si frsm;uyg to dtrwS fjyKcJMhuayon /f tdk[i fe&D\ emrn f&i f;rSm ]0DvsH qp f'eD ay:wm jzpfí 1862 ckESp f pu fwi fbmv 11 &u faeYwGi f

48 armifxGef;ol

aom ae&mESifh uGmoGm;atmif cGmí&yfonf/ qkwfyDu vkdufoGm;onf/ rdef;rysdKab;ü uyfí &yfum vSrf;ajymonf/

]]r*Fvmnaecif;yg bD'DvD,m/ udk,feJYvdkufNyD; raysmfcsifbl;vm;uG,f}}

&Juawmh tcktcsdefxd MunhfaeqJ/ rdef;rysdKu vufwpfzufajr§mufjyvdkuf½HkrQjzifh qkwfyDonf oloGm;vdkonfh ae&modkY {uefrkcsa&mufawmhrnf jzpf\/ xdkae&modkYom a&mufoGm;ygu olY twGufrnfrQavmuftxd aEG;aEG;axG;axG; &SdoGm;ygrnfenf;/ olonf olYpdwful;ESifh ol pdwfxJwGif &TifjrL;vsuf&Sdonf/

rdef;rysdKonf olYtm; vSnfhMunhfonf/ olYvufwpfzufudk qefYwef;um olY vufudk vSrf;qGJonf/

]]vdkufrSmaygh rdkufcf&,f}}[k olru ajymonf/]]wu,fvdkY&Sifuom uRefrudk aomufp&mav; wpfckck 0,fwdkufr,fqdk&if uRefru &Sifhudk csufcsif; pum;jyefajymrSmaygh/ 'gayrJh a[mh[dk&Ju apmifhMunhfaew,f&Sifh}}

qkwfyDonf olY vufarmif;tm; vufwpfzufjzifh csdwfxm;onfhrdef;rysdKESifhtwl &Ja&SUrS jzwfavQmufcJhonf/ olY &ifxJwGif 0rf;enf;,lMuHK;r& jzpfaeonf/ ,cktcsdefxd olonf vGwfajrmufaeqJ? olonf &moufyef tckvdkyif vGwfajrmufae&awmhrSmvm;/

aemuf wpfvrf;axmifhodkY a&mufonfESifh wpfNydKifeuf qkwfyDonf rdef;rysdK\vufxJrSolYvufudk ½kef;um ajcukefokwfNyD; xGufajy;onf/ ol&yfvdkufonfhtcgwGifrl olonf Zmwf½Hktrsm;tjym;teD;üa&mufaeonfudk awGU&\/ NrdKUawmfBuD;\ þtykdif;wGif vrf;rsm;onfrD;rsm;jzifh xdefxdefvif;aeonf/ vltrsm;rSmvnf; þtykdif;wGifrl

Page 53: Mg Tun Thu 01€¦ · ua&m pmayynm&Si frsm;uyg to dtrwS fjyKcJMhuayon /f tdk[i fe&D\ emrn f&i f;rSm ]0DvsH qp f'eD ay:wm jzpfí 1862 ckESp f pu fwi fbmv 11 &u faeYwGi f

tdk[ife&D\ 0w¬Kwdkrsm; 49

ydkí aysmfMuonf/ vlcsrf;om a,musfm;? rdef;rrsm;onf ukwftuÐstaumif;pm;rsm;udk 0wfqifum aqmif;&moD\ at;jraom avMum;wGif aysmf&TifpGm vrf;ovm;aeMuavonf/

½kwfw&uf csufcsif; aMumufpdwfonf qkwfyDtm; csKyfaESmifxm;onf/ b,f&JurS olUtm; zrf;qD;awmhrnf r[kwf[laom tawG;aMumifh jzpfonf/ xdktcdkufrSmyif olonf Zmwf½HkBuD;wpf½Hk\ a&SUü&yfaeaom &Jwpfa,mufa&SUodkY a&mufvmonf/ olonf aemufwpfckxyfí BudK;pm;Munhf&ef pdwful;vmonf/

olonf jzKef;ceJ xíatmfonf/ t&uftvGeftuRHrl;aeonfht&uform;wpfOD; atmf[pfovdk atmf[pfaejcif;jzpf\/ xdkYaemufoDcsif;wpfyk'fatmfqdkNyD; auG;aeatmif uonf/

&Jonf olYtm; ausmay;NyD; &yfae&mrS olUab;rS vlESifh pum;ajymaeonf/ ]]aumvdyfausmif;om; wpfa,mufayghAsm/ rl;NyD; atmfaewm/ olu b,folYudkrS xdckdufatmifawmh rvkyfygbl;/ olwdkYbmom olwdkY bmawGyJ atmfaeatmfae? bmrS oGm;rvkyf&bl;vdkYuRefawmfwdkYudk txufu trdefYay;xm;w,f}}[k &Sif;jyaeonf/

qkwfyDonf Nidrfaeonf/ olYudk vufESifhyif xdrnfh &J[líwpfa,mufrS r&Sdawmhbl;vm;/ olonf axmiftaMumif;udk pOf;pm;um pdwfxdcdkufvsuf &Sdjyefonf/ olonf ol\cyfyg;yg; ukwftusÐudk cyfwif;wif;qGJí ywfvdkuf\/ avonf at;jrvSygbdonf/

xdktcdkufwGif olonf qdkifwpfqdkifxJü owif;pm0if0,faeaom vlwpfa,mufudk jrifonf/ xdkvl\ xD;onf wHcg;teD;üaxmifxm;onf/ qkwfyDonf qdkifxJodkY0ifum xD;udk ,lí jyefxGufvmonf/ qdkifxJrS vlonf olYaemufodkY vkdufvmonf/

Page 54: Mg Tun Thu 01€¦ · ua&m pmayynm&Si frsm;uyg to dtrwS fjyKcJMhuayon /f tdk[i fe&D\ emrn f&i f;rSm ]0DvsH qp f'eD ay:wm jzpfí 1862 ckESp f pu fwi fbmv 11 &u faeYwGi f

50 armifxGef;ol

]]tJ'g uRefawmfhxD;}}[k vSrf;ajymonf/

]]aMomf [kwfvm;}}[k qkwfyDu jyefajymonf/ ]]'Dvdkqdk&ifbmjyKvdkY &Judk rac:wmvJ/ usKyfu cifAsm;xD;udk ,lw,fav/ tJ'gbmjzpfvJ/ cifAsm; rauseyf&if &Jac:aygh/ a[mh[kd vrf;axmifh rSm&Jwpfa,muf &Sdw,f/ ac:vdkufayghAs}}

xdkvl\ ajcvSrf;rsm;onf aES;oGm;onf/ qkwfyDuvnf; cyfjznf;jznf;yif avQmufonf/ odkYaomfvnf; olYpdwfxJwGif ]]tm;}}r&Sd/ þwpfBudrfwGifvnf; olonf t½HI;ESifhom &ifqdkif&vdrfhrnf[kxifonf/ vrf;axmifhrS &Jonf vlESpfa,muftm; Munhfaeonf/

]]uRefawmfu 'D 'D 'Dvdkyg}}[k xD;ydkif&Sifu xpfwD;xpfaighjzifhjyefajymonf/ ]]'Dvdk&Sdygw,f/ b,fvdkawG jzpfvmovJ qdkawmhum?wu,fvdkY tJ'DxD;[m cifAsm;&JU xD;qdk&ifawmh uRefawmf 0rf;enf;ygw,fAsm/ uRefawmf 'DreufuyJ pm;aomufqdkif wpfqdkifxJu awGYvmcJhwmyg/ cifAsm;&JU xD;qdk&ifvnf; jyef,loGm;zdkY uRefawmfu-

]][kwfw,f? 'DxD;[m usKyfxD;As}}[k qkwfyDu a'gowBuD;ESifh toHukef[pfí atmfonf/

xD;orm;onf olYtem;rS okwfoD;okwfjym xGufoGm;onf/vrf;axmifhrS&Jonf trsdK;orD;BuD;wpfOD;tm; vrf;wpfzufodkY vdkufydkYaeonf/ qkwfyDonf ta&SUbufodkY OD;wnfavQmufonf/ vufxJrSxD;udk wtm;ukef vTifhypfvdkufonf/ olonf wpfa,mufwnf; &Jrsm;raumif;aMumif;udk ajymvmonf/ qJa&;wdkif;xGmonf/ olonf&Jrsm;tay: vHk;0rauseyf/ olu &Jrsm;\tzrf;udk cHcsifaeonf/odkYaomfvnf; &Jrsm;u olYtm; trSm;wpfckrS rvkyfonfh bk&ifwpfyg;[k jrifaeMu[ef&Sd\/

Page 55: Mg Tun Thu 01€¦ · ua&m pmayynm&Si frsm;uyg to dtrwS fjyKcJMhuayon /f tdk[i fe&D\ emrn f&i f;rSm ]0DvsH qp f'eD ay:wm jzpfí 1862 ckESp f pu fwi fbmv 11 &u faeYwGi f

tdk[ife&D\ 0w¬Kwdkrsm; 51

aemufqHk;wGif qkwfyDonf NrdKUawmfBuD;\ ta&SUzsm;&Sd Nidrfqdwfaom vrf;wpfvrf;ay:okdY a&mufvmonf/ olonf vrf;axmifhrScsKd;auGUum awmifbuf&Sd ruf'Dqefyef;jcHqDokdY jyefavQmufonf/trSefawmh olonf olYtdrfokdY jyefjcif;jzpf\/ olYtdrfonf yef;jcHwpfcktwGif;rS xkdifckHwpfckrQom jzpfayonf/

NidrfqdwfvSaom vrf;wpfvrf;\ axmifhokdY ta&mufwGif olonf &yfvkdufonf/ þae&mwGif bk&m;&Sdckd;ausmif;a[mif;wpfausmif;&Sdonf/ a&mifpkH rSefjywif;aygufrS wpfaygufrS csKdjraom aw;*DwoHonf olYem;rsm;qDokdY a&mufvmNyD; olYtm; zrf;qGJxm;onf/

aumif;uifrS va&mifonf at;jrMunfvifvsuf &Sd\/ teD;tem;wGif vloGm;vlvm tenf;i,frQom &Sdonf/ olYacgif;txufqDrS iSufrsm;\ toHukdyif Mum;ae&\/ wdwfqdwfvSygbdjcif;/

bk&m;&Sdckd;ausmif;xJrS xGufvmaom "r®aw;*DwoHonf olYtm;nd§KU,lzrf;pm;aeonf/ vGefcJhaom ESpfaygif;rsm;pGmuwnf;u olMum;zl;cJhaom bk&m;*kPfawmfbGJU aw;oHjzpfacsonf/ xkdtcsdefwkef;uawmholYb0onf tarrsm;ESifh yef;rsm;? oli,fcsif; taygif;toif;rsm;tv,fwGif jrifhrm;aom &nfrSef;csufrsm; arQmfvifhcsufrsm;ESifh aexkdifcJh&onf/ 0wfxm;onfh t0wftpm;awGuvnf; oefYoefYpifpif/

qkwfyD\ pdwfxJwGif cHpm;rIwpfrsKd; 0ifvmonf/ [kdpOfuvkdoefY&Sif;pifMu,faom pdwfuav; 0ifvmonf/ olonf þbk&m;&Sdckd;ausmif;teD;okdY tcsdefaumif; tcsdefrSefwGif qkdufa&mufvmcJhjcif;jzpfonf[k xifonf/ olYpdwfonf ½kwfw&uf tHhMop&maumif; avmufatmif oefYpifMunfvifvmonf/ olYb0onf rnfrQtxd usqif;qkH;½IH;cJh&ygoenf;/ olYb0\ qkd;0g;edrfhusaom tykdif;rsm;ukd jyefjrif

Page 56: Mg Tun Thu 01€¦ · ua&m pmayynm&Si frsm;uyg to dtrwS fjyKcJMhuayon /f tdk[i fe&D\ emrn f&i f;rSm ]0DvsH qp f'eD ay:wm jzpfí 1862 ckESp f pu fwi fbmv 11 &u faeYwGi f

52 armifxGef;ol

um aMumufpdwfyif 0ifvmonf/ olYb0\ wefzkd;r&Sdaom aeY&ufrsm;?ol\ rSm;,Gif;edrfhusaom tvkdqErsm;? &SifoefrI uif;rJhonfh arQmfrSef;csufrsm; olYpdwftay: vTrf;rkd;csKyfukdifEkdifonfh wefckd;MoZm qkH;½IH;cJhjcif;rsm;/

xkdcPtwGif;rSmyif olpdwf\ ajymif;vJrIukd olYESvkH;om;utajzay;onf/ olYb0ajymif;vJa&;twGuf olwkdufyGJ0ifrnf/ olepf0ifaeaom &THUEGHBuD;xJrS olYukd,fol r&rae ½kef;xGufrnf/ olYukd,fol vlESifh olESifh wlvmatmif jyefvkyfrnf/

tcsdefawG trsm;BuD;&Sdaeao;onf/ olYtoufonf i,fao;onf/ olYwGif ,cifu &SdcJhaom &nfrSef;csufa[mif;ukd jyefvnfazmfxkwfum xkdtwdkif;jzpfatmif vkdufemvkyfaqmifrnf/ bk&m;&Sdckd;ausmif;xJrS csKdjraom *DwoHomonf olYtm;ajymif;vJoGm;atmifzefwD;cJh\/

reufjzefusvQif oltvkyfwpfck &Sm&rnf/ wpfcsdefu olYtm;vlwpfa,mufu tvkyfay;cJhzl;\/ reufjzefusvQif xdkvltm; rawGYawGUatmif &Smrnf/ þavmuwGif olonf tqifhredrfhonf vlwpfa,mufjzpfaMumif; jyrnf/ olYtaejzifh olYvufarmif;udk wpfOD;wpfa,muf vufuvmí qkyfudkifvkdufonfudk olowdxm;vdkufrd\/ zswfceJ vSnfhMunhfvdkufonf/ &Jwpfa,muf rsufESmESifh &ifqkdifae&avonf/

]]rif;u 'Dem;rSm bmjyKvdkYvm;NyD; &pfoD&pfoD vkyfaewmvJ}}[k&Ju ar;onf/

]]bmrS rvkyfygbl;}}[k qkwfyDu ajzonf/

Page 57: Mg Tun Thu 01€¦ · ua&m pmayynm&Si frsm;uyg to dtrwS fjyKcJMhuayon /f tdk[i fe&D\ emrn f&i f;rSm ]0DvsH qp f'eD ay:wm jzpfí 1862 ckESp f pu fwi fbmv 11 &u faeYwGi f

tdk[ife&D\ 0w¬Kwdkrsm; 53

]]rif;ajymwJh pum;udk igu ,HkMunfvdrfhr,fvdkY rif;u xifaeovm; }}[k &Ju a[mufonf/

pdwfopfjzifh tm;rmefopf 0ifaeaom qkwfyDonf &JESifh tjyeftvSef taMumuftuef jiif;ckHonf? pum;rsm;onf/ trSefawmhe,l;a,mufNrdKUawmf &Jwpfa,mufESifhNydKifí jiif;ckHjcif;? pum;rsm;jcif;jyKvkyfolonf rvdr®mjcif;om jzpfonf/

]]uJ... vm}} [k ajymum &Ju qkyfyDtm; zrf;qGJac:aqmifoGm;onf/

]]bvuf0JuRef; tusOf;axmifü oHk;vwdwd uscHap}}

aemufwpfaeY eHeufwGif w&m;olBuD;u qkwfyDtm; tjypf'PfcsrSwfvdkufavonf/

Ä

Page 58: Mg Tun Thu 01€¦ · ua&m pmayynm&Si frsm;uyg to dtrwS fjyKcJMhuayon /f tdk[i fe&D\ emrn f&i f;rSm ]0DvsH qp f'eD ay:wm jzpfí 1862 ckESp f pu fwi fbmv 11 &u faeYwGi f

54 armifxGef;ol

Page 59: Mg Tun Thu 01€¦ · ua&m pmayynm&Si frsm;uyg to dtrwS fjyKcJMhuayon /f tdk[i fe&D\ emrn f&i f;rSm ]0DvsH qp f'eD ay:wm jzpfí 1862 ckESp f pu fwi fbmv 11 &u faeYwGi f

tdk[ife&D\ 0w¬Kwdkrsm; 55

wd&pämefwpfaumif a&;xm;wJh aqmif;yg;0wåKwpfckudk zwfvdkuf &vdkYawmh cifAsm;wdkY vlom;awGtaeeJY odyfNyD; tHhMooGm;Muvdrfhr,fvdkYusKyf rxifbl;/ pma&;q&mBuD; ½l'DupfyvifeJY wjcm; pma&;q&mtawmfrsm;rsm;u wd&pämefawG[mvnf; olwdkY&JU oabmxm;eJY cHpm;rIawGygwJh olwdkY&JU taMumif;awGudk a&;EdkifpGrf; &SdaeMuaMumif; oufaoawG jyxm;cJhNyD;NyD r[kwfvm;/ aemufNyD;awmhvnf; 'DaeY 'DacwfrSmaMumufp&m vefYp&myHkawGudkom tom;ay;azmfjyNyD; acwfa[mif;acwfaqG;[efeJY oGm;aewJh r*¾Zif;tdkBuD;awGu wd&pämefZmwfvrf;rygwJh r*¾Zif;qdkwm r&Sdoavmuf jzpfaeNyDavAsm/ tJ'Dawmhum usKyfa&;xm;wJh usKyftaMumif;udk zwf&vdkYuawmh odyfNyD; tHhMop&mjzpfr,frxifygbl;/

'gayrJh usKyf&JU pmxJrSmawmh awmtaMumif;a&;xm;wJh pmtkyfawGxJu 0uf0Hvdk? a>rvdk? usm;vdk tajcmufwdkuf b0ifjrifhaewJhavoHawG ygaewJh pmrsdK;udkawmh cifAsmwdkY &SmawGUvdrfhr,f rxifeJY/usKyf[m usKyf&JUb0wpfavQmufvHk;vdkvdk e,l;a,mufNrdKUxJu tcef;-1-aps;tifrwefaygwJh wdkufcef;wpfcef;xJrSm tcsdefukefcJh&wJh acG;0g

Page 60: Mg Tun Thu 01€¦ · ua&m pmayynm&Si frsm;uyg to dtrwS fjyKcJMhuayon /f tdk[i fe&D\ emrn f&i f;rSm ]0DvsH qp f'eD ay:wm jzpfí 1862 ckESp f pu fwi fbmv 11 &u faeYwGi f

56 armifxGef;ol

wpfaumifyg/ tdyfawmhvnf;tcef;axmifhwpfae&mrSm csay;xm;wJhrdef;rtwGif;cH zJwk*g0efa[mif;wpfxnfay:rSm tdyfcJh&wJh aumifyg/(tJ'D *g0efuvnf; av'Davmif;½Id;Aif;qdkwJh *kPfoa&&Sd trsdK;orD;BuD;&JU npmpm;yGJrSm 0dkifawG zdwfusxm;vdkY npfywfaya&aewJh *g0efyg/tJ'Dawmh tJovdkaumifrsdK;qDu avoHcyfjrifhjrifheJY &oodyfajrmufwJhpmrsdK;udk jrif&vdrfhr,fvdkY arQmfvifhvdkYuawmh rjzpfbl; ayghAsm/

usKyfudk arG;vmwmu acG;0gav;wpfaumiftjzpf arG;vmwmAs/ arG;aeY? arG;&yf? trsdK;tEG,feJY udk,ftav;csdefawGudk vHk;0rodbl;usKyf yxrOD;qHk; rSwfrdaewmu tbGm;tdkBuD;wpfa,mufu usKyfudkvufqGJjcif;wpfvHk;xJ xnfh,lvmNyD; ba&mh'fa0;eJY ESpfq,fhoHk;vrf;axmifhrSm rdef;r00BuD;wpfa,mufudk a&mif;aewmyJ/ tbGm;tdkBuD;tar[yfbwf[m usKyf&JU trsdK;tEG,fudk trnfrsdK;pHkoHk;NyD; ajymw,f?trsdK;ppfaMumif;udkvnf; trsdK;rsdK; usdefwG,fNyD; ajymw,f/ usKyfudk0,folu 0,fcsifvmatmif enf;rsdK;pHkoHk;NyD; aMumfjimay;w,f/

yxrawmh rdef;r00BuD;u usKyfudk r0,f&atmif taMumif;trsdK;pHk jyNyD; jiif;w,f/ 'gayrJh aemufqHk;usawmh ol[m tbGm;BuD;[yfbwfudk vufajr§muf t½IH;ay;vdkuf&w,f/ tJ'Dw'*Ftcsdefuav;upNyD; usKyf[m vufoyfarG;tcspfawmfuav; jzpfvmwmyJ/ pmzwfol pOf;pm;Munhfyg/ udk,ftav;csdef aygif 200-avmuf&SdwJh zufwD;rBuD;wpfa,mufu cifAsm;udkayGUcsDvmNyD; touf½SLvdkufwdkif; 'defcJeHYxGufaewJhESmacgif;BuD;eJY cifAsm;udk wpfvrf;vHk; (wkwfwpfacsmif;eJY½dkufvdkufovdk) erf;vmr,fqdk&if cifAsm; b,fvdkaervJ/ NyD;awmhyg;pyfuvnf; oHao;oHaMumifeJY ]]tcspfuav;a&? ararh tonf;uav;a&? ararh ESvHk;om;uav;a&? ararh toufbl;uav;a&)vdkYtqufrjywf ac:vmae&ifaum cifAsm;b,fvdk cHpm;&rvJ/

Page 61: Mg Tun Thu 01€¦ · ua&m pmayynm&Si frsm;uyg to dtrwS fjyKcJMhuayon /f tdk[i fe&D\ emrn f&i f;rSm ]0DvsH qp f'eD ay:wm jzpfí 1862 ckESp f pu fwi fbmv 11 &u faeYwGi f

tdk[ife&D\ 0w¬Kwdkrsm; 57

usKyf[m t0ga&mif acG;aygufpuav; b0uaeNyD; rsdK;½dk;ADZtwdtusrod&wJh acG;avacG;vGifhwpfaumif BuD;jyifovdk BuD;jyif;vmcJh&wmyg/ usKyf&JUta&miftqif;uvnf; tif*kd&maMumifrsdK;wpfaumifeJY a&SmufoD;wpfvHk; pyfusxm;ovdk jzpfaewJh t0ga&mifAs/bmyJjzpfjzpfayghav/ usKyf&JUqdkif&Sif ocifruawmh usKyfudk rsdK;½dk;ADZaumif;wJhacG;ESpfaumifu aygufzGm;vmwmvdkYyJ ,lqw,f/

usKyf&JUocifrtaeeJYuawmh usKyftay: txiftjrifBuD;rI[menf;enf;av;rS avsmhoGm;yHk ray:bl;/ [dk;a&SUacwf urÇmOD;u a&awGvQHvdk urÇmBuD; ysufoGm;wJhtcgrSm avSBuD;wpfpD; wnfaqmufNyD;rdom;pkeJYtwl vGwf&mvGwfaMumif; xGufvmcJhwJh Edktmwdk rdom;pkeJYygvmwJh acG;tkyfxJu acG;wcsdKU[m usKyf&JU bdk;bGm;bDbifawG jzpf&r,fvdkYawmif owfrSwfxm;yHkay:oAs/ 'gayrJh ykvdyfom; ESpfa,mufu usKyfudk ayGUcsDNyD; 0ifzdkY BudK;pm;aewJh usKyf&JUocifrudk qdkufab;&D;,ef; trJvdkufacG;NydKifyGJ usif;yaewJh ae'Dqef&ufwGif yef;jcHxJ0ifcGifhrjyKbJ wm;jrpfcJhMuw,f/

uskKyf cifAsm;wdkYudk usKyfae&wJh wdkufcef;taMumif; ajymjy&OD;r,f/ usKyfwdkYwdkufcef;u rqef;ygbl;/ e,l;a,mufNrdKUawmfrSm awGUaejrifaeus omrefwdkufcef;rsdK;ygyJ/ usKyfwdkY tcef;&SdwJh wdkuf&UJ cef;rBuD;xJudk ausmufcif;xm;wJh vrf;twdkif; 0ifvm&if&w,f/ usKyfwdkYtcef;u wwd,xyfrSmyg/ avSum;twdkif; auGUywfNyD; wufvm&if usKyfwdkYtcef;udk a&mufygw,f/ usKyfocifru 'Dtcef;udk tdrfaxmif y&dabm* tjynfhtpHkrygbJ iSm;cJhwmyg/ NyD;awmhrS vdktyfwJh ypönf;awGudkolYbmomol pdwfwdkif;us a&G;cs,fNyD; jznfhcJhwmyg/ usKyfocifrrSmtcef;xJrSm r&SdrjzpfvdktyfwJh ypönf;ypö,awGudkom jznfhwif;cJhwmr[kwfygbl;/ olrtwGuf vdktyfaewJh vifa,musfm;udkvnf; 'Dtcef;iSm;NyD;rS ,lcJhwmyg/

Page 62: Mg Tun Thu 01€¦ · ua&m pmayynm&Si frsm;uyg to dtrwS fjyKcJMhuayon /f tdk[i fe&D\ emrn f&i f;rSm ]0DvsH qp f'eD ay:wm jzpfí 1862 ckESp f pu fwi fbmv 11 &u faeYwGi f

58 armifxGef;ol

pdwfawmh raumif;p&mygyJ/ usKyftaeeJY ajcESpfacskmif;owå0gwpfOD;twGuf tawmfuav; pdwfxdcdkufae&ygw,f/ ol[m ykn§ufn§ufao;ao;yg/ qHyifu jzLaMumifaMumifyg/ yg;rkef;arG;eJY EIwfcrf;arG;awGu usKyfvdkyJ cyfxlxlyg/ ol[m r,m;aMumuf owå0grsm;vm;aoaocsmcsm Munhfvdkuf&if olrsufESmcGufu atmufcsif;iSufwdkYBudK;MumwdkY? iSufBuD;'Hk;pyfwdkYeJY wlovdkyJ/

ol[m a&aq;xm;wJh yef;uefawGudk ajcmufaoGU oGm;atmift0wfeJY okwfae&if;u 'kwd,xyftcef;wpfcef;u &SOfharG; ukwftusÐ0wfxm;wJhrdef;rBuD;eJYajymqdkaewJh usKyfocifr&JU pum;awGudk em;axmifaeygw,f/ naecif;a&mufvdkY ocifr npmpm;NyDqdk&if ocifru usKyfudk BudK;eJYcsnfNyD; vrf;avQufxGufzdkY olYudk cdkif;avhh&Sdygw,f/'g[m ol naewdkif; vkyf&wJh tvkyfyg/

wu,fvdk YomayghAsm/ a,musfm;awGtaeeJY rdef;rawG[mwpfa,mufwnf;aewJhtcg tcsdef b,fvdkjzef;ovJqdkwmudk ususeeodMur,fqdk&if olwdkY[m b,frdef;rudkrS vufxyfMurSm r[kwfbl;As/ avmf&mvif;*sefab;[m npmpm;tNyD;rSm yef;uefawGudk raq;ygbl;/ a&cJvmydkYwJh ta&mif;orm;eJY wpfem&Davmuf pum;prnf ajymygw,f/ NyD;awmh pma[mif;wpfxkyfudk jznfNyD; jyefzwfygw,f/ bD,mESpfykvif;udk pmzwf&if; aomufygw,f/ aemufydkif;rSm jywif;aygufwHcg;rSmazmufxm;wJh taygufuav;wpfaygufuaeNyD; vrf;wpfzufu wdkufcef;udk wpfem&DMumavmuf acsmifMunhfygw,f/ tjyifudkxGufoGm;wJhvl jyefra&mufvmrD rdepfESpfq,favmuf tvdkrSm olr[mtcef;udk aeom;wus jzpfatmif jyefvkyfw,f/ NyD;awmh {nfhcef;xJrSmq,frdESpfavmufxdkifNyD; t0wfawG csKyfovdkvdk? bmvdkvdk [efaqmifaewwfygw,f/

Page 63: Mg Tun Thu 01€¦ · ua&m pmayynm&Si frsm;uyg to dtrwS fjyKcJMhuayon /f tdk[i fe&D\ emrn f&i f;rSm ]0DvsH qp f'eD ay:wm jzpfí 1862 ckESp f pu fwi fbmv 11 &u faeYwGi f

tdk[ife&D\ 0w¬Kwdkrsm; 59

tJ'Dtcef;xJrSm acG;wpfaumif&JU b0 b,fvdkqdkwm usKyfajymjy&OD;r,f/ usKyf[m wpfaeYvHk; usKyfudk ay;xm;wJh tcef;axmifhxJrSm vSJNyD; 00zdkifhzdkifhrdef;rBuD;vkyfudkifaeorQudk Munhfae&w,f/ wpfcgwavrSmawmh tdyfaysmfoGm;w,f/ tdyfaysmfNyDqdk&if usKyf[m pdwful;,Of tdyfrufawG rufaewwfygw,f/ tdyfrufxJrSm usKyf[m ajratmufwdkufcef;awGxJ a&mufaew,f/ aMumifawGudk vdkufudkufaew,f/ NyD;awmh teufa&mif vufudkiftdwfawG pGyfxm;wJh tbGm;tdkBuD;awGudk [def;w,f/ udkufrvdk vkyfNyD; oGm;NzJjyw,f/ wu,fawmhvnf; 'gawGu acG;wpfaumif tvkyfcsifqHk; tvkyfawGyJ r[kwfvm;/

wpfcgwpf&HrSmawmh rdef;rBuD;[m pdwf½l;aygufovdk jzpfvmNyD;usKyfudk ayGUvm;zufvm; vkyfw,f/ yg;pyfuvnf; toHao;? toHaMumifeJY yvDyvm? wDwDwmwm pum;awG ajymw,f/ tarG;yGyGeJYcyfvSvS acG;i,fav;wpfaumifudk acsmhjrLaewJhtcg ajymavh&SdwJhpum;rsdK;awGudk ajymaewmyg/ yg;pyfu ajymvdkuf usKyfESmacgif;udkikHYerf;vdkufeJY/ ae&xdkif&wm tawmfhudk cufygw,f/ 'gayrJh usKyfbmwwfEdkifrSmvJ/ usKyfu acG;wpfaumif jzpfaewmudk;As/

Mumvmawmh usKyf[m [yfwDtwGufyg pdwfraumif;jzpfvmrdw,f/ wu,fawmh usKyfwdkY ESpfa,muf&JUb0[m tawmfwlwmygvm;Asm/ usKyfwdkYcsif; wlwmudkvnf; usKyfwdkY vrf;avQmufxGufwJhtcgwdkif; vlawGu owdxm;rdMu[ef wlygw,f/ txl;ojzifhhawmharmf*ef&JUtiSm;um; ukef;jrifhay:u t&Sdefjyif;jyif;eJY armif;NyD;qif;vm&if usKyfwdkY[m vrf;awGay:u qD;ESif;cJawGay:udk tvefYwMum;atmf[pfNyD; ajy;wwfavh&SdMuavawmh wpfvrf;vHk;udk wxdwfwvefYjzpfatmif vkyfvdkufovdk jzpfjzpfoGm;wwfw,f r[kwfvm;/

Page 64: Mg Tun Thu 01€¦ · ua&m pmayynm&Si frsm;uyg to dtrwS fjyKcJMhuayon /f tdk[i fe&D\ emrn f&i f;rSm ]0DvsH qp f'eD ay:wm jzpfí 1862 ckESp f pu fwi fbmv 11 &u faeYwGi f

60 armifxGef;ol

wpfnaecif;rSm usKyfwdkY[m xHk;pHtwdkif; cgwdkif;vdk vrf;avQmufxGufvmMuw,f/ usKyfuvnf; [efeJYyefeJY £a`E´wpfcGJom;eJY avQmufvmaeovdk tbdk;BuD;uvnf; usKyfyHkpHrsdK;eJY avQmufvmaew,f/usKyfu olYudk armhMunhfNyD; usKyfenf; usKyf[efeJY pum;ajymw,f/

]]cifAsm;udk Munhf&wm pdwfnpfpdwf½IyfNyD; pdwfcsOfaygufaeovdkyJ/ bmjzpfvdkYvJ/ tbGm;BuD;u cifAsm;udk rerf;bl;vm;/ cifAsm;olY&ifcGifay:rSm xdkifNyD; olajymwJh pum;awGudk em;raxmif&vdkYvm;/cifAsm; acG;wpfaumif jzpfrvmwmudk aus;Zl;wif&rSmaem/ pdwfudkwif;prf;ygAsm/ pdwfnpfp&mawG&Sdae&if tm;vHk;udk armif;xkwfypfvdkufprf;yg/}}

olu usKyfudk iHkYMunhfw,f/ olUrsufESmxm;u acG;todÓPf&SdaeovdkyJ/

]]bmvJ acG;uav;&,f}}vdkY olu ajymw,f/ ]]rif;[m wu,fhacG;vdr®muav;ygvm;/ rif;udk Munhf&wm pum;ajymwwfovdkyJ/bmvJ acG;uav;&,f/ rif;aMumifawGudk ajymaewmvm;/}}

aMumifawGwJh/ aMumifawG pum;ajymwwfvdkYvm;/

trSefpifppfawmh ol[m uRefawmfajymwmudk em;rvnfbl;/vlom;awG[m wd&pämefawG&JU pum;udkem;rvnfwm rsm;w,f/ acG;awGeJY vlawG pum;ajymMu qdkMuw,fqdkwmu 0wåKawGxJrSmyJ &SdwmygAsm/

usKyfwdkYaewJh wdkuf&JU wpfzufrsufESmcsif;qdkif wdkufrSm teufa&mif w,f&D,macG;uav; arG;xm;wJh rdef;rBuD;wpfa,muf &Sdw,f/tJ'Drdef;rBuD;&JU a,musfm;[m tJ'D w,f&D,m acG;uav;udk BudK;eJY

Page 65: Mg Tun Thu 01€¦ · ua&m pmayynm&Si frsm;uyg to dtrwS fjyKcJMhuayon /f tdk[i fe&D\ emrn f&i f;rSm ]0DvsH qp f'eD ay:wm jzpfí 1862 ckESp f pu fwi fbmv 11 &u faeYwGi f

tdk[ife&D\ 0w¬Kwdkrsm; 61

csnfNyD; naeydkif; vrf;avQmufxGufw,f/ 'gayrJh oluawmh tdrfudkjyefvmwJhtcgwdkif; aysmfaysmf&Tif&TifyJ/ avuav; wcRefcRefeJY/ wpf&ufrSmawmh usKyf[m ajrBuD;ay: ESmacgif;eJYxdk;? teHYcHNyD; cef;rxJrSm&SdaewJh teufa&mifw,f&D,mqDudk a&mufoGm;w,f/

]]'Dr,fMunhfprf; acG;iarsmuf}}

vdkY usKyfu ajymw,f/

]]wu,fa,musfm;yDowJh vlwpfa,muf&JU obm0[m vltrsm;a&SUrSm acG;wpfaumifudk uav;aygufpxdef;ovdk xdef;avhr&Sdbl;uG/ odvm;/ igawmhjzifh acG;wpfaumifudk BudK;eJYcsnfNyD; qGJoGm;ae&if;eJY vlwumvdkufNyD; zifvsufqm;jzL; vkyfaewwfwJh vlpm;rsKd;udkighwpfoufrSm b,fwkef;urS rjrifzl;cJhbl;/ 'gayrJh rif;&JU t&SifocifrBuD;uawmh aeYpOf 'DyHkpHudk csKd;aewmyJ/ igjzifh tHhyg&JUuGm/ 'Dtvkyfudkol b,fvdkrsm; vkyfovJ rodygbl;/ oloabmusvdkY vkyfaewmayghqdkwJh pum;rsdK;awmh ighudk vmrajymeJY? ig vHk;0 vufrcHbl;a[h}}

]]olYudk ajymwmvm;}} vdkY ieufaumifu jyefar;w,f/

]]bmjyKvdkY 'gawG vmajymae&wmvJAsm/ olu aysmfaysmfaewwfwJh vlyg/ olvnf; [dkwkef;uawmh tckvkd roGufygbl;/ uRefawmfwdkYESpfa,muf twlwlxGufpwkef;u olvnf;yJ tvGef&SufwwfwJh vlygyJ/tJ'Dwkef;uAsm pm;aomufqdkif? &Syfqdkifa&mufwJhtxd ol[m bmudkrSrjrifovdkyJ/ uRefawmfqdk&if qdkifxJt0ifrSm qHkvnfwHcg;BuD;awGa&Smifwdrf;&if;eJY uRefawmfhtNrD; ESpfvufravmuf jywfoGm;cJh&ao;w,f}}

tif; olYpum;Mum;&awmhvnf; usKyftzdkY pOf;pm;p&mawG &Sdvmw,f/ awGawGa0a0 jzpfvm&w,f qdkygawmh/

Page 66: Mg Tun Thu 01€¦ · ua&m pmayynm&Si frsm;uyg to dtrwS fjyKcJMhuayon /f tdk[i fe&D\ emrn f&i f;rSm ]0DvsH qp f'eD ay:wm jzpfí 1862 ckESp f pu fwi fbmv 11 &u faeYwGi f

62 armifxGef;ol

wpfnaecif; 6-em&DavmufrSmaygh/ usKyf&JU ocifru olYudktvkyf½Iyfatmif MuHzefNyD; tvkyfay;w,f/ vyfAD;udk avaumif;avoefY½SLEdkifatmif vrf;xGufavQmuf&r,fvdkY trdefYay;w,f/ 'Dae&mrSmtckcsdefxd cifAsm;wdkYrodatmif zHk;xm;wm wpfck&Sdw,f/ wjcm; r[kwfbl;/ usKyfemrnfudk vHk;0rajymao;wJh tcsufyJ/ tckawmh ajym&awmhr,f/ usKyfocifru usKyfudkac:wm]]vyfAD;}}wJh/ [dktaumif ieufusawmh ]]wdGeufpf}}wJh/

tJ'DaeYu vkHjcHKrI&SdNyD; NidrfNidrfqdwfqdwf&SdvSwJh ae&mwpfae&mu wcrf;wem;eJY oyfoyf&yf&yf vkyfxm;wJh pm;aomufqdkif wpfqdkifa&SUta&mufrSm usKyfu usKyf&JU tkyfxdef;oludk tm½Hkajymif;oGm;atmifusKyfar;vdkufw,f/ tJ'Dae&mta&mufrSm usKyf[m qdkifwHcg;udk ZGwftwif;oGm;w,f/ olu roGm;atmif qGJxm;ayr,fh usKyfu twif;½kef;NyD;oGm;w,f/

]][Jh[Jh b,fvdkjzpfwmvJ}}vdkY tbdk;BuD;u atmfw,f/ ]]bmvJuGm? ighudk qdkifxJ0ifNyD; t&ufaomufatmif vkyfaewmvm;/ tif;igraomufwm b,favmuf MumoGm;NyDvJ/ ig xifwmawmh tawmfMumoGm;NyD/ 'gqdk&if ightaeeJY}}

usKyf odygw,f/ 'DvlBuD; usKyfvufckyfxJ a&mufvmNyD/ ol[mpm;yGJwpfvHk;rSm xdkifNyD; ol aomufcsifwm rSmaomufw,f/ usKyfuolYab;rSm xdkifNyD; pm;yGJxdk;udk tNrD;wESHUESHUvkyfjy&if; olcsay;xm;wJhaeYv,fpmudk 0g;aew,f/ tdrfrSm pm;aeus tpm;tpmrsdK; r[kwfavawmh t&omwpfrsdK; xl;ayoayghAsm/

aomufp&m? pm;p&mawGvnf; ukefoGm;a&m tbdk;BuD;u pm;yGJajcaxmufrSm yl;csnfxm;wJh usKyfudk BudK;ajzay;w,f/ NyD;awmh

Page 67: Mg Tun Thu 01€¦ · ua&m pmayynm&Si frsm;uyg to dtrwS fjyKcJMhuayon /f tdk[i fe&D\ emrn f&i f;rSm ]0DvsH qp f'eD ay:wm jzpfí 1862 ckESp f pu fwi fbmv 11 &u faeYwGi f

tdk[ife&D\ 0w¬Kwdkrsm; 63

qdkiftjyifudk qGJxkwfvmw,f/ tjyifa&mufawmh usKyf&JU vnfywfBudK;udk ajzvdkufNyD; vrf;ay:udk vTifhypfvdkufw,f/

]]awmfawmf oem;p&maumif;wJh acG;uav;ygvm;uG,f}} vdkYolu ajymw,f/ ]]rif;[m oabmvnf; aumif;&Smw,f/ ighrdef;rtaeeJY rifhudk aemufxyf erf;&awmhrSm r[kwfbl;/ trSefawmh 'Dtvkyf[m &Sufp&myguGm/ oabmaumif;wJh acG;uav;a&/ a0;&mwpfae&mudk oGm;ayawmh/ vrf;ay:rSm aysmfaysmfBuD;om aeayawmh/ tJovdkaysmfaysmfyg;yg; ae&if;eJYyJ um;BudwfcHNyD; aovdkufayawmh}}

usKyfu olcdkif;wJhtwdkif; rvkyfbl;/ olYudk pGefYcGmoGm;zdkY udpörSmroGm;zl;vdkYkjiif;w,f/ olUajcaxmufawGMum;rSm wdk;a0SYNyD; 0ifvdkuf?olUtay: ckefwufvdkufeJY olUudk rcGJEdkifrcGm&ufaMumif; jyw,f/

]]oef;xlwJh acG;tdkBuD;&,f}}vdkY usKyfu olYudk ac:vdkufw,f/]]vudkMunhfNyD; tlwwfwJh acG;tdkBuD;&,f? ,keftvdkufaumif;wJh acG;tdkBuD;&,f? MuufO cdk;pm;wwfwJh ajcwdkacG;BuD;&,f}}ponfjzifhvnf;emrnftrsdK;rsdK;ay;NyD; ac:vdkufao;w,f/ ]usKyf cifAsm;udk cGmroGm;Edkifbl;qdkwm usKyfjyaewmyJ/ tJ'gudk cifAsm; rjrifbl;vm;Asm}} vdkYvnf; ajymvdkufw,f/

ol usKyfajymwmudk em;rvnfbl; xifyg&JU/ 'gayrJh ol[mwpfrdepfavmuf NidrfqdwfNyD; awG;aewJhyHk &Sdw,f/

]]acG;uav;&,f }} vdkY oluajymw,f/ ]]'DurÇmajrBuD;ay:rSmrif;wdkY igwdkY[m tBudrfaygif; wpf'gZifxufydkNyD; ae&r,f rxifygbl;uGm/ wpfa,mufudk wpfa,muf odyfNyD;ajr§mufyifhaep&m rvkdygbl;uGm}} wJh/

Page 68: Mg Tun Thu 01€¦ · ua&m pmayynm&Si frsm;uyg to dtrwS fjyKcJMhuayon /f tdk[i fe&D\ emrn f&i f;rSm ]0DvsH qp f'eD ay:wm jzpfí 1862 ckESp f pu fwi fbmv 11 &u faeYwGi f

64 armifxGef;ol

olajzay;xm;vdkY usKyf&JUvnf;yif;rSm BudK;r&Sdawmhbl;/ 'gayrJhusKyf oleJY a0;&mudk ajy;roGm;bl;/ olYtem;rSmyJ ckefaygufjrL;xl;NyD;oleJYtwl ESpfq,fhoHk;vrf;bufu ul;wdkYqdyfudk avQmufvmcJhw,f/

*smqD ul;wdkYqdyfudka&mufawmh usKyfocif[m wpfae&mrSm &yfNyD;bdef;rkefYpm;aewJh vlpdrf;wpfa,mufudk vSrf;NyD; pum;ajymw,f/

]]usKyfeJY usKyfacG;u a&mhuD;awmifwef;awGbuf c&D;xGufrSmAs}}

Mum;&? Mum;& em;0rSm odyfNyD; em;axmifvdkYaumif;wJh pum;ygyJAsm/ 'gayrJh tJ'Dpum;xuf usKyfpdwfudkydkNyD; auseyftm;&oGm;apwJh pum; &Sdao;w,f/ tJ'Dpum;uawmh usKyfem;&GufESpfzufpvHk;udk usKyfqDu tloH? nnf;oHawG xGufvmwJhtxd qGJqGJNyD; ajymvdkufwJhpum;yg/

]]a[haumif? acG;arsmufacgif;? acG;<uufNrD; ig rifhemrnfudkb,fvdkac:awmhr,fqdkwm rif;od&JUvm;}}vdkY oluar;w,f/

trSefawmh usKyf vHk;0rodygbl;/ olY taeeJY usKyfudk]]vyfAD;}}vdkYyJ ac:vdrfhr,fvdkY xifrdygw,f/ 'gaMumifhrdkYvnf; usKyfu usKyftay:oem;pdwf0ifvmatmif wtiftifvkyfNyD; tloHeJY nD;oHay;vdkufrdygao;w,f/

]]'DaeYupNyD; ig rifhudk ]]yDwD}}vdkY ac:awmhr,fa[h}}vdkY usKyfocifu usKyfudk ajymygw,f/ tJ'Dpum;udk Mum;vdkuf&wJh usKyftaeeJYwu,fvdkY wu,fvdkYom tJ'Dtcsdefwkef;u tNrD; ig;ck&Sdr,fqdk&iftJ'DtNrD;ig;ckpvHk;udk olauseyfoGm;atmif tm;&yg;&eJY ESHYjyrdrSm aocsmygw,fAs/

Page 69: Mg Tun Thu 01€¦ · ua&m pmayynm&Si frsm;uyg to dtrwS fjyKcJMhuayon /f tdk[i fe&D\ emrn f&i f;rSm ]0DvsH qp f'eD ay:wm jzpfí 1862 ckESp f pu fwi fbmv 11 &u faeYwGi f

tdk[ife&D\ 0w¬Kwdkrsm; 65

yGJpm;][maA;rufpf0Jvf}\ ½kH;ü tvkyfvkyfaeaom]ypfxfcsm;}onfcgwdkif;qdkvQif olY&ifwGif;ü jzpfay:vmaom cHpm;rlwpfckckudk olYrsufESmxm;ESifh azmfjyavh&Sdol r[kwfay/ odkYaomfvnf; ,aeYeHeufwGifrl olYtvkyf&Sif rpöwmrufpf0Jwpfa,muf ½Hk;cef;xJ 0ifvmcsdefolYrsufESmonf pdwf0ifpm;jcif;ESifh thHtm;oifhjcif;rsm;udk azmfjyvsuf&Sd\/ tcdsefrSm reufudk;em&DcGJí rpöwmrufpf0Jonf ol\twGif;a&;rSL;trsdK;orD;ESifhtwl 0ifa&mufvmjcif; jzpfavonf/

]]r*FvmeHeufyg ypfxfcsm;}}[k rufpf0Ju olYtm; vSrf;íEIwfqufonf/ olYtvkyfpm;yGJqDodkY ol 'a&maomyg; oGm;onf/ol oGm;aeyHkonf pm;yGJudk wtm;ukef ckefausmfvdkufawmhrnfh yHkpHrsdK;jzpf\/ xdkYaemuf pm;yGJüxdkifum pm;yGJay:rS olYtm; apmifhpm;aeMuonfh pmapmiftajrmuftrsm;udk wpfapmifNyD;wpfapmif zwfaeonf/

trsdK;orD;i,fonf rufpf0JxHü twGif;a&;rSL; vkyfvmcJhonfrSmwpfESpfwdwd &SdcJhNyD/ t&ifht&ifu vkyfcJhzl;onfh twGif;a&;rSL;rsm;ESifhrwl/ tvGefxl;jcm;aom rdef;racsmuav;wpfOD; jzpf\/ ½dk;½dk;&Sif;&Sif;uav; xHk;xm;aom olYqHyifonf tNrJwap oefYpifvsuf &Sdonf/olonf qGJBudK;? em;uyf ponf tzdk;wef a&TaiG&wemrsm;udkvnf;

Page 70: Mg Tun Thu 01€¦ · ua&m pmayynm&Si frsm;uyg to dtrwS fjyKcJMhuayon /f tdk[i fe&D\ emrn f&i f;rSm ]0DvsH qp f'eD ay:wm jzpfí 1862 ckESp f pu fwi fbmv 11 &u faeYwGi f

66 armifxGef;ol

0wfqifavh r&Sday/ t0wftpm;0wf&müvnf; awmufawmuf ajymifajymif t0wftxnfrsm;udk 0wfavhr&Sd/ olYudk,fay:rS t0wftpm;rsm;onf rGJacsmufacsmufESifh ½dk;½dk;pif;pif; ½dk;vGef;vS\/ odkYaomfvnf;ol0wfqifxm;onfht0wfrsm;onf olYcE¨mudk,f? olYtvSESifh vdkufavsmnDaxG &Sdonf/ ol\ teufa&mifOD;xkyfwGif a&Ta&mif iSufawmifuav;wpfck wyfqifxm;onf/

,aeY eHeufwGifvnf; olYtvSonf odrfarGUpGm ay:vGifvsuf&dSonf/ rsufvHk;tpHku awG;awmai;armae[ef &Sdaomfvnf; Munfvif0if;vufaeMuonf/ rsufESmrSm aoG;a&mifvQrf;vsuf&SdNyD; rsufESmxm;onf aysmf&TifMunfEl;jcif;udk azmfjyaeayonf/

ypfxfcsm;onf twGif;a&;rSL;trsdK;orD;\ t&dyftjcnfudk apmifhMunfhaeonf/ olUpdwfxJwGif trsdK;orD;ESifh ywfoufí rwifrusjzpfaeaom ar;cGef;wpfck ay:aygufvsuf &Sd\/ ,aeYeHeuf trsdK;orD;\ tajctaeonf cgwdkif;ESifh rwl[k ol xifonf/ trsdK;orD;onfol\ tvkyf&Sd&m tcef;qDodkY wef;roGm;bJ &yfaeonf/ olbmvkyf&rnfudk rodí a,mifwD;a,mifw jzpfaeol wpfOD;ESifh wlvS\/wpfBudrfwGifrl trsdK;orD;onf rufpf0Jvf\ pm;yGJteD;odkY oGm;í&yfaeonf/ pm;yGJem;ü ol&Sdaeonfudk odomjrifomatmif vkyfaeonfESifh wlaeonf/

pm;yGJü xdkifaeolrSm ,cktcsdefwGif vlwpfa,muf r[kwfawmhbJpuf½kyfwpf½kyf jzpfoGm;cJhNyD/ xdkpuf½kyfonf e,l;a,mufNrdKUom; tvkyftvGefrsm;aom yGJpm;wpfa,muf jzpf\/

]]bmvJ? bmajymcsifvdkYvJ}}[k rufpf0Jvfu trsdK;orD;tm;avoHrmrmjywfjywfjzifh ar;onf/ wpfyHkwpfyifBuD; jzpfaeaom

Page 71: Mg Tun Thu 01€¦ · ua&m pmayynm&Si frsm;uyg to dtrwS fjyKcJMhuayon /f tdk[i fe&D\ emrn f&i f;rSm ]0DvsH qp f'eD ay:wm jzpfí 1862 ckESp f pu fwi fbmv 11 &u faeYwGi f

tdk[ife&D\ 0w¬Kwdkrsm; 67

pm&Gufrsm;onf olYpm;yGJay:ü qD;ESif;cJrsm; pkyHkusa&mufaeMuonfhES,fjzpfaeonf/ ol\ rIefrdIif;rdIif; rsufvHk;rsm;onf trsdK;orD;tm;puf½kyfwpf½kyfudk MunhfaeonhfES,f pl;pl;pdkufpdkuf Munhfaeonf/

]]bmrS r&Sdygbl;}}[k trsdK;orD;u jyefajzNyD; rodromuav;jyHK;um pm;yGJrS xGufcGmoGm;onf/

]]rpöwmypfxfcsm; raeYu rpöwmrufpf0Ju twGif;a&;rSL; aemufwpfa,mufcefYzdkYudpö ajymao;vm;}}[k trsdK;orD;u ar;onf/

]]ajymw,f}}[k ypfxfcsm;u jyefajzonf/]]olu aemufwpfOD;xyfcefYr,fvdkY ajymwmyJ/ 'Dreuf vlawGtrsm;BuD;vmzdkY &Sdw,f/ 'gayrJhtck udk;em&Dawmif xdk;NyD;aeNyD/ wpfa,mufrS ay:rvmao;bl;/}}

]]'gqdk&ifvnf; aemufwpfOD; rcefYao;wJhtcsdeftxd uRefrqufvkyfay;&OD;rSmaygh}}[k trdsK;orD;u ajymum olUtvkyfpm;yGJodkYoGm;onf/ acgif;ay:rS OD;xkyfudk cRwfí cgwdkif; olcsdwfaeus ae&mwGif csdwfvdkufonf/

tu,fí vlwpfa,mufonf tvGeftvkyf½Iyfaom aeYwpfaeYrStvkyfrsm;aom e,l;a,mufyGJpm;wpfa,mufudk rjrifzl;ao;ygutvkyfvkyfaeMuonfh trsdK;om;rsm;taMumif;udk aumif;aumif; rodao;[k qdk&rnf jzpfonf/ wu,fawmh yGJpm;wpfa,muf\ tcsdefem&Donf rdepfwdkif; tvkyfESifhjynfhaeonf r[kwfygavm/

,aeYonf [mab;rufpf0J\ tvkyfrsm;aom aeYwpfaeY jzpfayonf/

rpöwmrufpf0J\ pm;yGJab;em;wGif pufwpfck &Sdonf/ xdkpufxJrSm pm&Guftwdkt&Snf tpteaygif;rsm;pGmonf tawmrowf

Page 72: Mg Tun Thu 01€¦ · ua&m pmayynm&Si frsm;uyg to dtrwS fjyKcJMhuayon /f tdk[i fe&D\ emrn f&i f;rSm ]0DvsH qp f'eD ay:wm jzpfí 1862 ckESp f pu fwi fbmv 11 &u faeYwGi f

68 armifxGef;ol

xGufvmvsuf &Sd\/ vkyfief;ESifh ywfoufaom owif;rsm;udk tqufrjywf o,f,lvmaeMuonfh pm&Gufrsm;aywnf;/

trsdK;om;rsm;onf wpfa,mufNyD; wpfa,muf qdkufa&mufvmNyD; rpöwmrufpf0JESifh pum;ajymMuonf/ wcsdKUrSm aysmfaysmf&Gif&GifESifhjzpfaomfvnf; wcsdKUuawmh xdkuJhodkY r[kwfay/ wcsdKUvlrsm;onfa&;BuD;okwfjymESihf wcsdKUuawmh a'gowBuD;ESifh vmMujcif; jzpf\/

½Hk;vkvifi,frsm;onf rpöwmrufpf0JtwGuf pmrsm;udk ,lítajy;tvTm; a&mufvmMuNyD; ½Hk;cef;xJodkY tajy;tvTm; 0ifMuonf/rpöwmrufpf0Jvf pmjyefzwfí tjreftajzay;&rnfh taMumif;udpörsm; aywnf;/

,cktcsdefwGif ypfxfcsm;\ rsufESmonf ol touf&Sifoefaeao;aMumif;udk azmfjyaeonf/ tjcm;vlrsm;onf rkefwdkif;wpfckMum;ü vIyf&Sm;aeMuonfh oabFmom;rsm;ozG,f ckef[,f? ayguf[,f?ajy;[,f? vTm;[,f jzpfaeMu\/

pD;yGm;a&;vkyfief; avmuxJwGifvnf; rkefwdkif;rsm; &SdMuonf/aMumufp&maumif;aom rkefwdkif;rsm;yif jzpf\/ tvkyf&SifyGJpm;\/½Hk;cef;xJwGif rkefwdkif;rsm;udk pdwftm½Hkjzifh od&SdcHpm;ae&\/

rufpf0Jvfonf olYukvm;xdkifudk aemufbufrS eH&HESifhxdwdkufrdonftxd wGef;z,fvdkufonf/ ,cktcsdefwGif olonf ]tuorm;}wpfa,mufESifh wlaeonf/ olonf pufteD;rS ckefxvdkufNyD; pm;yGJqDodkY a&mufoGm;vdkuf? wHcg;qD a&mufoGm;vdkuf? pm;yJGqD jyefa&mufvmvdkufESifh 0kef;'dkif;BuJvsuf &Sd\/

,if;uJhodkY jzpfaepOftwGif;rSmyif olYteD;odkY wpfpkHwpfck uyfvmonfudk jznf;jznf;csif; owdxm;rdvmonf/ a&Ta&mifqHyif jzpf\/

Page 73: Mg Tun Thu 01€¦ · ua&m pmayynm&Si frsm;uyg to dtrwS fjyKcJMhuayon /f tdk[i fe&D\ emrn f&i f;rSm ]0DvsH qp f'eD ay:wm jzpfí 1862 ckESp f pu fwi fbmv 11 &u faeYwGi f

tdk[ife&D\ 0w¬Kwdkrsm; 69

qHyifawGu trsm;BuD;/ tpkvdkuf? tyHkvdkuf/ NyD;awmh xdkqHyifrsm;\xdyfwGif iSufarG;iSufawmifrsm; xdk;pdkufxm;onfh OD;xkyfBuD;wpfvHk;/aemufNyD;awmh vnfyif;wpfckqDrS Murf;jyifudk xdrdonftxd &Snfvsm;aom aiGqGJBudK;BuD;wpfuHk;/ xdkYaemuf ,if;tpktyHkrsm;Mum;rS trdsK;orD;i,fwpfOD;/

xdktrsdK;orD;i,f ab;em;ü olUtm; &Sif;vif;ajymjy&ef &yfaeonhf ypfxfcsm;/

]]twGif;a&;rSL; tvkyfavQmufwJhtrsdK;orD;ygcifAsm}}[kypfxfcsm;u ajymonf/

rufpf0Jvfonf pufxJrS xGufvmonfh pmrsm;ESifh puúLrsm;udkvufESpfzufjzifh qkwfudkifxm;&if;u vSnfhMunhfonf/

]]bm tvkyfvJ}}[k rufpf0Jvfu ar;onf/

]]twGif;a&;rSL; tvkyfyg}}[k ypfxfcsm;u xyfajymonf/]]raeYu rpöwmrufpf0Jvf udk,fwdkif ajymxm;cJhwJh udpöyg/ 'Dreuf twGif;a&;rSL;cefYzdkY vlawGU ppfaq;r,fqdkvdkY}}

]]rif;½l;aeNyD xifw,f ypfxfcsm;vf}}[k rufpf0Jvfu jyefajymonf/

]]igu rif;udk bmaMumifh tJ'Dpum;rsdK; ajym&rSmvJuGm/ rpövufpfvD[m tifrwefrS t&nftcsif;eJY jynfh0wJh twGif;a&;rSL;wpfa,mufyJ/ ol 'DtvkyfrSm vkyfcsifoavmuf vkyfygapvdkY igoabmxm;w,f]]

xdkYaemuf trsdK;orD;bufvSnfhum]]aemufxyf wpfa,mufrSrvTwfygeJYawmhvdkY olwdkYudk ajymvdkufMum;vm;/ igh½Hk;cef;xJudkvnf;aemufxyf wpfa,mufrS ac:rvmcJheJYawmh}}[k trdefYay;onf/

Page 74: Mg Tun Thu 01€¦ · ua&m pmayynm&Si frsm;uyg to dtrwS fjyKcJMhuayon /f tdk[i fe&D\ emrn f&i f;rSm ]0DvsH qp f'eD ay:wm jzpfí 1862 ckESp f pu fwi fbmv 11 &u faeYwGi f

70 armifxGef;ol

aiGqGJBudK;ydkif&Sifonf ½Hk;cef;xJrS xGufoGm;onf/ a'gowBuD;jzifh pm;yGJukvm;xdkifrsm;udk wrifoufouf aqmifhBuD;atmifhBuD;wGef;z,fwdkufcdkufoGm;onf/ tjyifa&mufonhftcg ypfxfcsm;vf olUvkyfazmfudkifzufwpfa,muftm; rpöwm rufpf0Jvfwpfa,muf aeYpOfESifhtrQ ydkíydkí owdarhvmaeNyD[k ajymonf/

tvkyfonf ydkírsm;um ydkí½IyfaxG;vmNyD; ydkívsifjrefpGm vIyf&Sm;vmonf/ rufpf0Jvfonf tvGefawmifhwif;MuHhcdkifaom puf½kyfBuD;ozG,f tvkyfrsm;udk vkyfaeonf/ olonf &SdorQtvkyfrsm;udk jrefEdkiforQ jrefatmif ukef;MuHK;NyD; vkyfvsuf&Sd\/ olonf olUtvkyfwGifb,fawmhrS rrSm;/ tjrefqHk;jzwf&efESifh tjrefaqmif&Guf&ef tNrJwaptqifhoifh jzpfaeonf/ olonf tvkyfudk em&DwpfvHk; tvkyfvkyfovdkvkyfonf/ olvkyfaeonfrSm pD;yGm;a&; vkyfief;avmuwGif;rS tvkyfrsm; jzpfonf/ pD;yGm;a&; vkyfief;avmuqdkonfrSm vlUavmuwpfckr[kwf/ NyD;awmh obm0avmuvnf; r[kwf/

þodkYjzifh naepm pm;aomuf&ef eD;uyfvmcsdefwGif tvkyfcGifwGif;rS t&mrsm;onf Nidrfoufat;aq;vmonf/

rufpf0Jvfonf vufESpfzufjzifh pm&Gufrsm;udk qkyfudkifum olpm;yGJü &yfaeonf/ acgif;ay:rS qHyifrsm;onf z½dkz&Jjzpfum olUrsufESmay:odkY usaeMu\/ olU½Hk;cef; jywif;aygufonf yGifhaeonf/ &moDOwkonf tylbufodkY a&mufpjyKaeonhftcsdefumvmodkY a&mufaeNyD r[kwfygavm/

jywif;aygufrS 0ifa&mufvmaeaom yef;&eHHYrsm;onf oif;xHkarT;ysHvsuf &Sd\/ rufpf0Jvfonf tcef;xJwGif rvIyfrajcmuf &yfNrJwdkif; &yfaeonf/ rpövufpfvDrSwpfyg; tjcm;ol r&Sd/ olwpfOD;omvQifydkifqkdifaom teHYrsm; jzpf\/

Page 75: Mg Tun Thu 01€¦ · ua&m pmayynm&Si frsm;uyg to dtrwS fjyKcJMhuayon /f tdk[i fe&D\ emrn f&i f;rSm ]0DvsH qp f'eD ay:wm jzpfí 1862 ckESp f pu fwi fbmv 11 &u faeYwGi f

tdk[ife&D\ 0w¬Kwdkrsm; 71

yef;eHYrsm;onf olYa&SUü rp®vufpfvD a&mufaeonf[kyif xif&avmufyg\/ tvkyfavmuBuD;onf jznf;jznfcsif; ao;i,fonfxuf ao;i,foGm;aeonf/ rpövufpfvDonfolYtcef;ESifh ajcvSrf;tvSrf; ESpfq,fcefYom uGmonfh [dkbufu tcef;xJü &Sdaeonfr[kwfvm;/

]]ig tckvkyfrS jzpfr,f}}[k rufpf0Jvfu rwdk;rus,f toHjzifha&&Gwfvkdufonf/ ]]ig tckyJ olUudk ar;r,f/ ig bmjyKvdkY [dkwkef;urajymcJhrdwmygvdrfh/ ighudk,figawmif tHhMordyg&JU}}

olonf wpfzufcef;xJodkY uaomuarsm 0ifa&mufoGm;onf/twGif;a&;rSL; rpövufpfvD\ ab;ü&yfonf/

rpövufpfvDu olUtm; armhMunhfNyD; tjyHK;ESifh BudKqdkonf/ olUrsufESmonf aoG;a&mufvTrf;vmonf/ rsufvHk;tpHkonf El;nHhjcif;ESifh u½kPmjzpfjcif;rsm;udk azmfjyaeMuonf/

rufpf0Jvf\ vufESpfzufonf puúLwpfxyfBuD;udk udkifxm;qJ/]]'Dr,f rpövufpfvD}}[k rufpf0Jvfu vsifjrefoGufvufpGm pum;ponf/ ]]udk,fhrSm tcsdefenf;enf;av; &w,f/ 'Dtcsdefav; twGif;rSmyJ rif;udk pum;wpfcGef; ajymcsifvdkYvmwm/ rif; udk,fhZeD; vkyfygvm;/udkf,fhrSmu xHk;pHtwdkif; cspfpum;? BudKufpum;awG ajymaezdkY tcsdefr&Sdbl;/ 'gayrJh udk,f rif;udk wu,fcspfwmyg/ uJuG,f jrefjrefajzprf;yg/ udk,ftvkyf qufvkyf&OD;r,f}}

]]tdk &SifbmawG vmajymaewmvJ}}[k rpövufpfvDu a&&Gwfonf/ xdkif&mrS uysmuoDx&yfum rufpf0Jvftm; rsufvHk;jyL;?rsufqHjyL;ESifh Munhfonf/

Page 76: Mg Tun Thu 01€¦ · ua&m pmayynm&Si frsm;uyg to dtrwS fjyKcJMhuayon /f tdk[i fe&D\ emrn f&i f;rSm ]0DvsH qp f'eD ay:wm jzpfí 1862 ckESp f pu fwi fbmv 11 &u faeYwGi f

72 armifxGef;ol

]]rif; udk,fajymwm em;rvnfbl;vm;}}[k rufpf0Jvfu ajymonf/ ]]rif; udk,fhudk vufxyfapcsifw,f/ udk,f rif;udk cspfw,f/rpövufpfvD udk,f rif;udk zGifhajymcsifvGef;vdkY cPwpfjzKwf&wJhtcsdefuav;rSm vmNyD; awGY&wm/ tckqdk tvkyfu rsm;vmjyefNyD/ olwdkYac:aeMuNyD/ ypfxfcsm;a& olwdkYudk cPavmuf apmifhygvdkY ajymvdkufprf;yg/ uJ rpövufpfvD? udk,fhudk tajzray;ao;bl;vm;}}

twGif;a&;rSL; rpövufpfvDonf yxrwGif tHhtm;oifhvGef;íMuufaoaoNyD; ygpyfta[mif;om;ESifh Munhfaeonf/ olYrsufvHk;rsm;wGif rsuf&nfrsm;jzifh jynhfum vQHusvmonf/ xdkYaemuf wpfcsufrQjyHK;vdkufNyD; olYvufESpfzufjzifh yGJpm;\ vnfyif;udk wtm;odkif;zufvdkufonf/

]]tckrSyJ vufpfvD odawmhw,f}} [k nifompGm ajymonf/]]'D[m tvkyfaMumifh jzpf&wmyJ/ tvkyf[m armifh&JU acgif;xJut&mtm;vHk;udk xkwf,loGm;wmudk;/ yxrawmh vufpfvD odyfudkvefYoGm;wmyJ/ 'Dr,f [maA;? &Sif rrSwfrdawmhbl;vm;/ vufpfvDeJY&SifeJY raeYnuyJ [dkvrf;axmifhu bk&m;&Sdcdk;ausmif;uav;xJrSmvufxyfNyD;MuNyDav}}

Ä

Page 77: Mg Tun Thu 01€¦ · ua&m pmayynm&Si frsm;uyg to dtrwS fjyKcJMhuayon /f tdk[i fe&D\ emrn f&i f;rSm ]0DvsH qp f'eD ay:wm jzpfí 1862 ckESp f pu fwi fbmv 11 &u faeYwGi f

tdk[ife&D\ 0w¬Kwdkrsm; 73

tefodkeDa&mhcfa0gvfonf ]a&mhcfa0gqyfjym} xkwfvkyfa&mif;csaomvkyfief;jzifh a':vmoef;aygif;rsm;pGm &&Sd<u,f0vmol jzpf\/ olonfe,l;a,mufNrdKUawmf\ yOör&dyfomvrf;xJ&Sd olUtdrfBuD;\ jywif;aygufem;ü&yfum olUtdrfeD;csif; qlazmh*sdK;tm; vSrf;arQmfMunhfaeonf/þtdrfeD;csif;onf e,l;a,mufNrdKUawmf\ acwfa[mif;rdom;pk todkif;t0dkif; xHk;pHtwdkif; tvGefrmefrmeBuD;olwpfOD; jzpfacsonf/ tckvnf;tdrfxJrS xGufvmaom qlazmh*sKH;onf cgwdkif;vdkyif tefodkeD a&mcfa0gvf\aetdrfbufodkY wpfcsufrQ vSrf;Munhfonf/ tMunhfrSm xHk;pHtwdkif; vlcsrf;omqyfjymonftm; txiftjrif tvGefao;onhftMunhfrsdK; jzpf\/

]]tif; 'Dtdrfudk vmr,fh aEG&moDus&if aq;0g? aq;jzLeJY qyfjyma&miff okwfvdkufOD;rS jzpfr,f}} [k qyfjymbk&if tefodkeDa&mhcfa0gvfu a&&TGwfonf/

]]tJ'Dtcgus&if b,fvdk oabmxm;rvJqdkwm MunhfMuao;wmaygh}}

xdkYaemuf tefodkeDa&mhcfa0gvfonf aemufodkY csm;ceJvSnfhí tvGefus,favmifaom toHjzifh-

Page 78: Mg Tun Thu 01€¦ · ua&m pmayynm&Si frsm;uyg to dtrwS fjyKcJMhuayon /f tdk[i fe&D\ emrn f&i f;rSm ]0DvsH qp f'eD ay:wm jzpfí 1862 ckESp f pu fwi fbmv 11 &u faeYwGi f

74 armifxGef;ol

]]rdkufcfa&? a[; rdkufcf}}[katmfonf/ olonf tdrfapudk ac:onhftcgwdkif; acgif;avmif;udk wD;í ac:wwfaomtavhtx r&Sd/

tdrfap a&mufvmonhftcg-

]]a[haumif rdkufcf? ighom;udk ajymvdkufprf;? tjyifroGm;cifighqD cPvmcJhOD;vdkY}}[k a&mhcfa0gvfu ajymonf/

olYtcef;xJodkY olYom; 0ifvmonhftcg tbdk;BuD; a&mhcfa0gvfonf zwfaeaom owif;pmudk ab;em;ü csxm;vdkufonf/

]]'Dr,f a[h &pfcswf/ rif;oHk;aewJh qyfjymtwGuf rif;u bmay;&ovJ}}[k ar;onf/

&pfcswfonf aumvdyfausmif;rS ynmNyD;qHk;cJhonfrSm rMumao;/vGefcJhaom ajcmufvurS jzpfonf/ olonf tdrfü zcifESifhtwlae&efjyefa&mufvmjcif; jzpf\/ olonf ,cktcsdeftxd olUtazudk em;rvnfao;/ olUtaz\ tjyKtrlESifh tajymtqdkrsm;onf olYtzdkYtHhtm;oifhp&mawGcsnf; jzpfaeonf/

]]qyfjymq,fhESpfwHk;udk ajcmufa':vm ay;&w,f taz}}[k&pfcswfu ajzonf/

]]rif;0wfxm;wJh t0wftpm;usawmhaum}}

]]xHk;pHtwdkif; a':vmajcmufq,faygh taz&m}}

]]rif;[m vlBuD;vlaumif; wpfa,mufuG}}[k olUtazu ajymonf/

]]qyfjym q,hfESpfwHk;udk ESpfq,hfav; a':vmay;0,fNyD; t0wftxnfwpfpkHtwGuf a':vmwpf&mausmf oHk;aeMuwJh vli,f awG

Page 79: Mg Tun Thu 01€¦ · ua&m pmayynm&Si frsm;uyg to dtrwS fjyKcJMhuayon /f tdk[i fe&D\ emrn f&i f;rSm ]0DvsH qp f'eD ay:wm jzpfí 1862 ckESp f pu fwi fbmv 11 &u faeYwGi f

tdk[ife&D\ 0w¬Kwdkrsm; 75

taMumif; igMum;zl;w,f/ rif;vJ olwdkYvdkyJ aiGudk a&vdkoHk;Edkifavmufatmif csrf;omaewmyJ/ 'gayrJh wpfckawmh &Sdw,f/ rif; oHk;wm[mtaMumif;awmh vHkavmuf&r,f/ igudk,fwdkifuawmh a&mhcf a0gvfqyfjymyJ oHk;w,f/ bmjyKvdkYvJqdkawmh 'Dqyfjymu taumif;qHk;rdkYaygh}}

]]at; rif;[m vlBuD;vlaumif;wpfa,muf/ qyfjymwpfwHk;udkq,fqifhausmfausmf omrubl;/ q,fhig;qifhtxday;vnf; jzpfwmyJ/ vlawGu vlwpfa,muf[m vlBuD;vlaumif;wpfa,muf r[kwf&if oluarG;wJh olUom;[m vlBuD;vlaumif;wpfa,muf jzpfrvmEdkifbl;vdkY ajymaeMuw,f/ NyD;awmh olUom;&JUom;us&ifawmh vlBuD;vlaumif; wpfa,mufjzpfcsif jzpfvmEdkifw,fwJh}}

]]iguawmh olwdkYajymwm rSm;w,fvdkY xifxm;w,f/ aiGubmudkrqdk jrefjref jzpfoGm;atmif vkyfEdkifwmyJuGm/ tckqdk&if Munhf?aiGu ighudk vlBuD;vlaumif; wpfa,mufjzpfatmif vkyfay;xm;NyD/ig[m igwdkYtdrf&JU [kdbuf'DbufrSmaewJh vlBuD;vlaumif; ESpfa,mufeJYtwlwljzpfaeNyD/ tckqkd&if ightjyKtrlawG[m olwkdYqkd;oavmufqkd;aeNyD/ 'gayrJh 'DtdrfxJrSm qyfjymonfwpfa,muf vmaewJhtwGufpdwfawG Aa,mufA,ufjzpfNyD; nnrSm tdyfvkdY raysmfMuawmhbl;uG}}

]]aiGu bmrS vkyfray;EkdifwJh[mawG trsm;BuD;&Sdaewmukd tazrS rodbJ}}[k &pfcswfu pdwfxdckdufoHjzifh ajymonf/

]]tJovkd rajymeJYavuGm}}[k tbkd;BuD; tefokdeDu jyefajymonf/

]]aiGeJYomqkd&if bmrqkd tcsdefra&G; atmifjrifaewmuG/ aiGeJY0,fvkdYr&wJh ypönf;&Sdw,fvkdY igjzifh rMum;bl;aygifuGm/ aiGeJY 0,fr&wJh ypönf;&Sd&if ighudk ajymjyprf;/ at; rif;udk igajymcsifwmawG

Page 80: Mg Tun Thu 01€¦ · ua&m pmayynm&Si frsm;uyg to dtrwS fjyKcJMhuayon /f tdk[i fe&D\ emrn f&i f;rSm ]0DvsH qp f'eD ay:wm jzpfí 1862 ckESp f pu fwi fbmv 11 &u faeYwGi f

76 armifxGef;ol

trsm;BuD; &Sdw,f/ rif;udk Munhf&wm wpfckck jzpfaeovdkyJ/ ig&dyfrdaewm ESpfywfavmuf &SdoGm;NyD;/ bmjzpfaewmvJ/ igudk ajymjy/ig rif;udk ulnDr,f/ ESpfq,fhav;em&DtwGif; ighvufxJudk a':vmq,fhwpfoef; a&mufvmEdkifwJh vlqdkwm rif;arhrypfeJY/ uJ ajymprf;?rif;bmjzpfaeovJ/ aeraumif;bl;vm;}}

]]wcsKdUvlawGuawmh tckvdk jzpfvm&ifvnf; aeraumif;bl;vdkYajymavh &SdwmyJ}}

]]tdk igodNyD}}[k tefodkeDu a&&Gwfonf/

]]olUemrnfu b,folvJ/ rif;u bmaMumifh vufxyfzdkY rajymwmvJ/ rif;eJUom vufxyf&&if ol0rf;omrSm aocsmw,f/ rif;rSmaiGvnf; csrf;omw,f/ ½kyfvnf;acsmw,f? oabmvnf; aumif;w,f/ rif;rSm emrnfysufp&mvnf; r&Sdbl;/ a&mhcfa0gvfqyfjymeJYvnf;rif;rSm ywfowfp&m vHk;0r&Sdbl;}}

]]olYudk ajymzdkY tcgtcGifhudk r&wm taz&JU}} [k &pfcswfuajymonf/

]]tcgtcGifhudk vkyf,layghuGm? igom;uvJ}} [k tefodkeDuajymonf/

]]olYudk ac:xkwfNyD; yef;jcHxJ vrf;avQmufxGuf&if xGuf? 'grSr[kwf bk&m;&Sdcdk;ausmif;utjyef olUudk tdrfvdkufydkYay;/ 'gqdk &wmyJ}}

]]tazu csrf;omwJh rdef;uav;wpfa,muf&JUb0udk odrS rodwm/ olYrSm&SdaewJh tcsdefwdkif; rdepfeJYtrQ vkyfp&mawG pDpOfxm;NyD;om;taz&JU/ uRefawmfuvnf; olUudk &rSjzpfrSm/ olUudkrS r&&if avmuBuD;[m uRefawmfhtwGuf tvum;yJ/ uRefawmf olYudk cspfaeaMumif;vnf; pmeJY a&;rajymcsifbl;}}

Page 81: Mg Tun Thu 01€¦ · ua&m pmayynm&Si frsm;uyg to dtrwS fjyKcJMhuayon /f tdk[i fe&D\ emrn f&i f;rSm ]0DvsH qp f'eD ay:wm jzpfí 1862 ckESp f pu fwi fbmv 11 &u faeYwGi f

tdk[ife&D\ 0w¬Kwdkrsm; 77

]]rif; ighudk ajymaewmu ighaiGawGeJY rif;aumifrav;qDutcsdef wpfem&D? ESpfem&Davmufawmif &atmif 0,fEdkifrSm r[kwfbl;qdkwJh oabmvm;}}

]]uRefawmf ajymzdkY apmifhapmifhvmcJhwmMumNyD taz/ oluoefbufcg qdk&if Oa&mybuf c&D;xGufOD;rSm/ ol tJ'DrS ESpfESpfavmufMumr,f/ uRefawmfhudk reufjzefus&if ESpfa,mufwnf; cPwpfjzKwfawGUcGifhawmh ay;xm;w,f/ olu NrdKUxJudk rD;&xm;eJYvmrSm/ uRefawmfu jrif;&xm;eJY oGm;BudKNyD; Zmwf½Hkudk ydkYay;&r,f/ olUtareJY rdwfaqGawGu [dku apmifhaeMurSmqdkawmh jrif;&xm;udk tcsdefrDa&mufatmiftjrefarmif;ydkY&rSm/ vrf;rSmajymvdkY olu em;axmifr,f xifovm;/axmifrSmr[kwfbl;/ Zmwf½HkxJusrS ajymr,fqdk&ifaum vHk;0rjzpfEdkifbl;/ yGJNyD;rS ajym&ifaum vHk;0tcsdef&rSm r[kwfbl;/ tJ'gyJ taz/tazhaiGeJY rulnDEdkifwJh 'ku©u tJ'gyJ/ tazhaiGeJU olUqDu tcdsefwpfrdepfawmif 0,fvdkY&rSm r[kwfbl;/ wu,fvdkY uRefawmfwdkYu0,fvdkY&Edkif&ifawmh vlcsrf;omawG touf&SnfMurSmyJ/ olUoabFmeJYc&D;rxGufcif pum;MumMum ajymcGifh&zkdYuawmh arQmfvifhcsuf r&Sdawmhygbl;}}

]]'Dr,f vluav;/ zsm;wmemwmr[kwfbl;qdkwm od&vdkY ig0rf;omw,f}}[k tefodkeDu ajymonf/

]]tcsdefudk aiGeJY0,fvdkY r&bl;vdkY rif;u ajymw,f/ at;ayghav/&SdorQtcsdeftm;vHk;udkawmh 0,fvdkY&csifrS &rSmaygh/ 'gayrJh aiGeJY tenf;tusOf;avmuf 0,fvdkY&wmawmh tazawGUcJhzl;ygw,fuG}}

Ä

Page 82: Mg Tun Thu 01€¦ · ua&m pmayynm&Si frsm;uyg to dtrwS fjyKcJMhuayon /f tdk[i fe&D\ emrn f&i f;rSm ]0DvsH qp f'eD ay:wm jzpfí 1862 ckESp f pu fwi fbmv 11 &u faeYwGi f

78 armifxGef;ol

xdkaeYnaeydkif;wGif tefodkeD\ ESr t,fvif a&mufvmNyD; cspfa&;udpö jyóemudk ajymonf/ xdktcg tefodkeDu-

]]ol ighudk tm;vHk; ajymjyNyD;ygNyD}}[k ajymonf/

]]igu aiGudk a&vdkoHk;NyD; vkyfzdkYajymw,f/ olu taz aiGb,favmufyJ ay;ay; tvum;yJwJh/ aiGu bmrS rwwfEdkifbl;vdkYajymw,f}}

]]aMomf tpfudkuvnf; cufwmyJ}}[k t,fvifu a&&Twfonf/

]]tpfukdu aiGtaMumif; odyfrawG;&if aumif;rSmyJ/ tcspfudpörSm aiG[m tvum;yJ/ tcspfqdkwmu tvGefwefcdk;xufjrufwJht&mwpfckyg/ olUtaeeJY apmapmpD;pD; zGifhajymxm;EdkifcJh&ifvnf; taumif;om;/ ajym&ifvnf; rdef;uav;u &pfcswfudkawmh jiif;y,fr,f rxifygbl;/ tckawmh odyfaemufusaeNyDvdkY uRefrxifw,f/ uRefrawmhodyfudk pdwfylae&NyD/ tpfudkYaiGawGu tpfudkYom; pdwfcsrf;omrI twGufbmrS rulnDEdkifawmhbl;}}[k nnf;onf/

Ä

aemufwpf&uf n &Spfem&DwGif t,fvifonf a&S;a[mif; a&TvufpGyfwpfuGif; ,lvmNyD; &pfcswftm; ay;onf/

]]'DvufpGyfudk 'Dn0wfxm;}}[kvnf; t,fvifuajymonf/

]]rif;taru tefwDudk ay;xm;cJhwm/ rif;cspfwJh rdef;uav;awGUNyDvdkY od&wJhtcsdefus&if rif;udk ay;vdkufzdkY rSmoGm;w,f}}

&pfcswfonf vufpGyfudk ,l0wfonf/ uGif;u usOf;aeojzifh0wfí r&/ olonf vufpGyfudk vHkjcHKrnf[k xif&aom ukwftuÐstwGif; tdwfxJxnfhvdkufNyD; jrif;&xm;udk ac:onf/

Ä

Page 83: Mg Tun Thu 01€¦ · ua&m pmayynm&Si frsm;uyg to dtrwS fjyKcJMhuayon /f tdk[i fe&D\ emrn f&i f;rSm ]0DvsH qp f'eD ay:wm jzpfí 1862 ckESp f pu fwi fbmv 11 &u faeYwGi f

tdk[ife&D\ 0w¬Kwdkrsm; 79

olonf blwmwGif rpövefx&DESifh awGUonf/

]]uRefrtarwdkYvlpk uRefrudk warQmfarQmf jzpfaevdrfhr,f/jrefjrefav; oGm;rSjzpfrSm}}[k rpövefx&Du ajymonf/

xdktcg &pfcswfu ]]a0gvwf Zmwf½Hkudk tjrefarmif;ayawmhuGm}}[k &xm;orm;tm; trdefYay;onf/

jrif;&xm;onf av;q,fhESpfvrf;twdkif; ba&mha0;bufodkYarmif;onf/ xdkrSwpfqifh oHk;q,hfav;vrf;odkY oGm;onf/

xdktcdkufrSmyif &pfcswfonf &xm;orm;tm; jrif;&xm;udk &yf&efuaomuarsm trdefYay;onf/

]]vufpGyf xGufusaecJhNyD}}[k ajymum jrif;&xm;ay:rS qif;onf/

]]udk,hftar ay;xm;wJh vufpGyfrdkY tqHk;rcHEdkifbl;/ rMumygbl;/wpfrdepfavmufyg/ b,fae&mrSm uscJhw,fqdkwm udk,fjrifvdkufw,f}}[k xyfajymonf/

aemufwpfrdepfrQ rMumrD &pfcswfonf vufpGyfudkudkifíjrif;&xm;ay: jyefwufvmonf/

odkYaomfvnf; xdkwpfrdepftwGif;rSmyif jrif;&xm;a&SUü ukefwifvSnf;BuD;wpfpD; &yfxm;onfudk awGU&\/ &xm;orm;onf vSnf;BuD;udk b,fbufab;rS ausmfwuf&ef tm;xkwfonf/ odkYaomfvnf;jrif;&xm;wpfpD;u &yfaeojzifh ausmfír&/ nmbufu ausmfwuf&efMuHpnfjyefaomfvnf; jrif;&xm;wpfpD;u &Sdaejyefonf/ aemuf&if;jyefvSnfhzdkYqdkonfrSm vHk;0rjzpfEkdif/ olUjrif;&xm;onf tv,faumifwGif ydwfrdaeNyD/ b,fbufudkrS oGm;ír&awmh/

Page 84: Mg Tun Thu 01€¦ · ua&m pmayynm&Si frsm;uyg to dtrwS fjyKcJMhuayon /f tdk[i fe&D\ emrn f&i f;rSm ]0DvsH qp f'eD ay:wm jzpfí 1862 ckESp f pu fwi fbmv 11 &u faeYwGi f

80 armifxGef;ol

,ckuJhodkY ,mOfrsm;&yfoGm;avh&SdonfrSm NrdKUawmfBuD;twGif;üjzpfavhjzpfx&Sdaom udpöwpfck jzpfacsonf/ &Sd&SdorQ vSnf;rsm;ESifhjrif;&xm;rsm;onf tckvdk jzpfvmonfhtcg c&D;rqufEdkifawmhbJwpfpD;ESifhwpfpD; a&maESmí &yfum ydwfcHae&wwf\/

]]bmjyKvdkY qufrarmif;wmvJ/ uRefrwdkY aemufusukefawmhrSmyJ}}rpövefx&Du ajymonf/

&pfcswfonf xdkif&mrSx&yfum ab;ywfywfvnfudk arQmfMunhfonf/ vSnf;rsm;ESifh jrif;&xm;rsm;onf tm;vHk;&yfaeojzifh vrf;rsm;ydwfqdkYxm;ovdk jzpfaeonf/ vrf;toD;oD;rS aemufxyf tqufrjywf vmaeMuaom vSnf;rsm;ESifh jrif;rsm;\ atmf[pfqJqdkoHrsm;ESifhBudrf;armif;oHrsm;udkvnf; Mum;ae&\/

]]'ku©ygyJuGm}}[k nnf;um &pfcswfonf olUae&mwGif jyefxdkifcsvdkufonf/

]]b,fvdkrS armif;vdkY r&Edkifawmhbl;/ 'DyHkqdk&if wpfem&Davmufawmh MumrSm/ udk,fvufpGyfusaecJhvdkY tckvdk jzpf&wm/ vufpGyfomruscJh&if udk,fwdkY}}

]]vufpGyfudk jyprf;yg/ uRefr Munhfcsifw,f}}[k rpövefx&Duajymonf/

]]jrefjrefoGm;vdkYrS rjzpfawmhwJh[m bmwwfEdkifrSmvJ/ uRefruvnf; Zmwf½Hkudk roGm;csifygbl;/ uRefru ZmwfyGJrS rBudKufwm}}

Äxdkn q,hfwpfem&DwGif tefodkeD tcef;wHcg;0ü vlwpfa,muf

a&mufvmNyD; wHcg;acgufonf/

Page 85: Mg Tun Thu 01€¦ · ua&m pmayynm&Si frsm;uyg to dtrwS fjyKcJMhuayon /f tdk[i fe&D\ emrn f&i f;rSm ]0DvsH qp f'eD ay:wm jzpfí 1862 ckESp f pu fwi fbmv 11 &u faeYwGi f

tdk[ife&D\ 0w¬Kwdkrsm; 81

]]0ifcJhav}}[k tefodkeDu vufxJrS zwfvufp pmtkyfudk csíatmfajym\/

0ifvmolrSm t,fvif/

]]olwdkY vufxyfMuawmhr,f tefodkeD}} [k t,fvifu 0rf;omtm;& ajymonf/

]]rpövefx&Du uRefrwdkY &pfcswfudk vufxyfr,fvdkY uwday;vdkufNyD/ Zmwf½Hkudk toGm;rSm olwdkYjrif;&xm;[m vrf;v,frSm ydwfrdvdkY &yfae&owJh/ ESpfem&Dawmif tcsdefMumowJh}}

]]tpfudkUudkvnf; nDr ajym&OD;r,f odvm;/ aemufudk b,fawmhrS aiGtaMumif; rajymygeJYawmh/ tck[m aiG r[kwfbl;/ [kdvufpGyfav;aMumifh tqifajyoGm;wm/ 'DvufpGyfaMumifh &pfcswfcrsm b,favmufrsm; pdwfcsrf;omoGm;&ovJ/ vrf;rSm vufpGyfuscJhvdkY &xm;udk&yfcdkif;xm;NyD; jyef&Smaewkef; vrf;ay:rSm vSnf;awGeJY jrif;&xm;awGydwfukefwm/ jrif;&xm;xJrSmyJ &pfcswfu cspfa&;qdkwm/ aiGu bmrSrwwfEkdifwJh udpö/ tckawmh [efusoGm;NyD}}

]]at;ygav/ iguawmh ighom; vdkcsifwm &oGm;&if 0rf;omwmygyJ}}[k tefodkeDu ajymonf/

]]ig olYudk ajymcJhom;yJ/ 'DudpörSm aiGb,favmufyJ ukefukef?ukeforQudk igu}}

]]awmfyg tpfudk&m/ tpfudkYaiGu bmrsm; vkyfay;EdkifcJhvdkYvJ}}

]]uJuJ... nDra&? Zmwfvrf;aumif;wJh 0wåKav;wpftkyfzwfaew,f/ xl;qef;wJh pGefYpm;cef; 0wåKav;qdkawmh tpfudk odyfpdwf0ifpm;

Page 86: Mg Tun Thu 01€¦ · ua&m pmayynm&Si frsm;uyg to dtrwS fjyKcJMhuayon /f tdk[i fe&D\ emrn f&i f;rSm ]0DvsH qp f'eD ay:wm jzpfí 1862 ckESp f pu fwi fbmv 11 &u faeYwGi f

82 armifxGef;ol

aew,f/ aemufydkif; bmawGjzpfr,fqdkwm odcsifvGef;vdkY qufzwfcsifvSNyD/ tpfudk qufNyD;zwfyg&apawmh}}

ÄÄÄaemufwpfaeYwGif euúwdkiftjymESifh u,fvDtrnf&S d vl

wpfa,mufonf tefodkeDESifh awGU&ef tefodkeDa&mhcfa0gvf\ aetdrfodkY a&mufvmonf/

]]wdkYvkyfvdkufwJhqyfjymuawmh tawmfaumif;wmyJ}}[k tefodkeDu ajymonf/

]]ig rif;udk raeYu ay;vdkufwm a':vm 5000 aemf}}

]]uRefawmfh tdwfxJu aiG a':vm 300 pdkufcJh&ao;w,f}}[ku,fvDu jyefajymonf/

]]uRefawmf rSef;xm;wmxuf ydkNyD;ukefoGm;w,f/ uRefawmfujrif;&xm; trsm;BuD;&atmif vkyfvdkufwm/ wpfpD;udk 5 a':vmEIef;yJ/ jrif;ESpfaumifqdk&if 10 a':vm ay;cJh&w,f/ trsm;qHk; ay;&wmu &JawGyJ/ &JESpfa,mufudk 50 pDeJY usefwJh &JawGudk a':vmESpfq,f? ESpfq,fhig; a':vmpD ay;&wm/ jzpfoGm;wJh yHkav;u rvSbl;vm; rpöwma&mhcfa0gvf&,f/ tm;vHk; olUcGifeJYol tqifudk ajyaewmyJ/ ESpfem&D wdwdudk ydwfoGm;wm cifAs}}

]]a&mh? a[m'DrSm a':vm wpfaxmifhoHk;&m}}[k tefodkeDuajymum u,fvDvufxJodkY aiGrsm; vSrf;ay;onf/

]]wpfaxmifu rif;twGuf tydkqk? a':vm 300 uawmh rif;pdkufxm;wJhaiG/ rif;vnf; aiGawmh BudKufwmyJ/ r[kwfvm; u,fvD}}

]]b,frBudKufbJ aeygrvJ cifAsm/ odyfBudKufwmaygh}}

Page 87: Mg Tun Thu 01€¦ · ua&m pmayynm&Si frsm;uyg to dtrwS fjyKcJMhuayon /f tdk[i fe&D\ emrn f&i f;rSm ]0DvsH qp f'eD ay:wm jzpfí 1862 ckESp f pu fwi fbmv 11 &u faeYwGi f

tdk[ife&D\ 0w¬Kwdkrsm; 83

u,fvD tcef;wHcg;0ta&mufwGif tefodkeDu vSrf;ac:ojzifhvSnfhMunhfonf/

]]rif; raeYu vrf;ray:rSm udk,fwHk;vHk;eJY 00upfupf aumifuav;wpfa,muf jrifcJhao;ovm;/ vufxJrSm av;eJYjrm;awG udkifxm;w,fav}}[k ar;onf/

u,fvDonf tHhtm;oifhaeonf/

]][ifhtif;? uRefawmfawmh rjrifrdcJhbl;/ 'gayrJh wu,fvdkYolu udk,fwHk;vHk;qdkawmh &JawGu zrf;csifzrf;oGm;rSm}}

]]tif; 'gvJ pOfpm;p&mayghav}}[k tefodkeD&,fí ajymonf/]]jrm;ewfarmiftaeeJY tJ'Dvrf;ay:udk vmr,fvdkYawmh igvJ rxifygbl;uGm/ uJ oGm;ayOD;awmh u,fvDa&}}

Page 88: Mg Tun Thu 01€¦ · ua&m pmayynm&Si frsm;uyg to dtrwS fjyKcJMhuayon /f tdk[i fe&D\ emrn f&i f;rSm ]0DvsH qp f'eD ay:wm jzpfí 1862 ckESp f pu fwi fbmv 11 &u faeYwGi f

84 armifxGef;ol

Page 89: Mg Tun Thu 01€¦ · ua&m pmayynm&Si frsm;uyg to dtrwS fjyKcJMhuayon /f tdk[i fe&D\ emrn f&i f;rSm ]0DvsH qp f'eD ay:wm jzpfí 1862 ckESp f pu fwi fbmv 11 &u faeYwGi f

tdk[ife&D\ 0w¬Kwdkrsm; 85

cifAsm;wdkYtjrifrSmawmh 'Dudpöu tpOfacsmr,fhyHk aerSmyJ/ 'gayrJhusKyf ajymjywmudk NyD;qHk;onftxd apmifhNyD; em;axmifzdkYawmh vdkygw,f/ tjzpfu 'Dvdkyg/

]jyefay;qGJr,f} qdkwJh pdwful;0ifvmwJhtcsdefu usKyfwdk YESpfa,muf[m tif; ]usKyfwdkYESpfa,muf}qdkwmu ]bpfvf'&Dpudk;eJYusKyf}aygh/ tJ tJ'D pdwful;&vmcsdefwkef;u usKyfwdkY[m awmifydkif;a'owGif;u ]tvmbm;rm;}jynfe,fxJrSm a&mufaeMuw,f/ trSefawmh 'Dpdwful;[m aemiftcg bpfvfoHk;cJhwJh pum;toHk;tEIef;twdkif;jyefajym&&if ]]raumif;pdwfaMumifh ,m,DpdwfazmufjyefNyD; ½l;aewJhw'*Ftcsdefuav;twGif;rSm ay:vmwJh pdwful;}}vdkY qdk&rSmyg/

tJ'Dtcsdefu tvmbm;rm;jynfe,fxJrSm qefrpfvdkY ac:wJhNrdKUi,fav;wpfNrdKU &Sdw,f/ NrdKUolNrdKUom;awGuawmh &orQeJY udk,fb0udk,f auseyfaeavh&SdMuwJh awmifolv,form; vlwef;pm;awGAs/

bpfvfeJY usKyf&JU vufxJrSm ESpfOD;pyf &if;ESD;jr§KyfESHxm;wJh aiG[ma':vm 600 avmufyJ &Sdw,f/ taemufydkif; tDvD,mEdGKufpfjynfe,f

Page 90: Mg Tun Thu 01€¦ · ua&m pmayynm&Si frsm;uyg to dtrwS fjyKcJMhuayon /f tdk[i fe&D\ emrn f&i f;rSm ]0DvsH qp f'eD ay:wm jzpfí 1862 ckESp f pu fwi fbmv 11 &u faeYwGi f

86 armifxGef;ol

xJu NrdKUjywnfaqmufa&;vkyfief;rSm uefx½dkuf&r,fqdk&if usKyfwdkYtzdkY yGaygufwpfckyJ/ tJ'Dvdk uefx½dkuftvkyfrsdK;qdkwmu uvdefuuspfvkyfvdkY tifrwefvG,fwJh tvkyfr[kwfvm;/ tJ'Dawmh usKyfwdkYtaeeJY tJ'Duefx½dkuf tvkyfwpfckudk 0ifvkyfzdkY pdwful;xm;Muw,f/'gayrJY vufxJrSm &SdaewJh aiGeJYu rvHkavmufbl;As/ usKyfwdkYrSmtenf;qHk; a':vmaiG ESpfaxmifausmfavmuf vdkaew,f/

usKyfwdkY[m usKyfwdkYwnf;aewJh [dkw,f&JU a&SUrsufESmpm avSum;cHkrSm xdkifNyD; tJ'Dudpöudk aqG;aEG;Muw,f/ tck usKyfwdkY a&mufaeMuwJhawmwpfydkif; NrdKUwpfydkif;a'orsdK;rSm om;orD; oHa,mZOf tvGefBuD;w,f qdkwJhtcsufudk usKyfwdkY tav;teufxm;NyD; ajymrdMuw,f/tJovdkeJYyJ 'Dwpfcsuf&,f? wjcm;cdkifvHkwJh tcsufawG&,f? tm;vHk;aygif;pyfpOf;pm;NyD; ]jyefay;qGJa&; pDrHudef;}udk taumiftxnf azmfoifhw,fvdkY usKyfwdkY qHk;jzwfrdMuw,f/

NyD;awmhvnf; 'Dvdkt&yfa'orsdK;rSmu owif;axmufawG vTwfEdkifwJh owif;pmwdkufawGvnf; r&Sdbl;/ 'ghtjyifvnf; usKyfwdkY aemufudk ajc&mcHNyD; vkdufEdkifwJh &Jt&m&Sdaumif;aumif;awGvnf; r&Sdbl;/'Dt&yfrsdK;rSmu cyfxHkxHk &JMuyfavmufuvGJNyD; uRrf;usif yg;eyfwJh&JrsdK;u &Sdwm r[kwfbl;/ tJ'Dawmh usKyfwdkYvkyfzdkY pdwful;xm;wJhtvkyf[m atmifjrifvdrfhr,fvdkY ,lq&w,f/

usKyfwdkY[m qefrpfNrdKUay:u xif&Sm;wJh yk*¾dKvfwpfa,muf&JUwpfOD;wnf;aom om;udk jyefay;qGJzdkY a&G;vdkufw,f/ tJ'Dyk*¾dKvf&JUemrnfu tDbifeDZma':qufvdkY ac:w,f/ tazvkyfwJhvlu av;pm;xkdufwJJh vlwpfa,mufyg/ *kPfoa&vnf; &Sdygw,f/ pnf;pepfodyf

Page 91: Mg Tun Thu 01€¦ · ua&m pmayynm&Si frsm;uyg to dtrwS fjyKcJMhuayon /f tdk[i fe&D\ emrn f&i f;rSm ]0DvsH qp f'eD ay:wm jzpfí 1862 ckESp f pu fwi fbmv 11 &u faeYwGi f

tdk[ife&D\ 0w¬Kwdkrsm; 87

BuD;NyD; tvGefjyif;xefusyfwnf;wJh vlwpfa,mufvdkY emrnfBuD;aewJhvlyg/ olu ypönf;awGvnf; taygifcHw,f/ taygifypönf;awGudkr&&atmif odrf;csifwwfwJh 0goemvnf; &Sdw,fvdkY odxm;&ygw,f/

olom; csmwdwfu q,fESpfom;yJ &Sdao;w,f/ rsufESmrSm rSJYajcmufawG tjynfheJY/ qHyifuawmh eDaMumifaMumifAs/ usKyfwdkY 'Daumifav;udk trdt& ukyfxm;Edkif&if olUtazu usKyfwdkYawmif;wJh a':vmaiG ESpfaxmifudk usKyfwdkYa&SUrSm 'l;axmufNyD; vmay;rSmyJvdkY usKyfwdkYwGufMuw,f/

qefrpfNrdKU&JU ESpfrdkifcefYtuGmrSm awmifwpfvHk;&Sdw,f/ wpfawmifvHk;udk xif;½SL;awmawGu zHk;tkyfaew,f/ tJ'Dawmif&JU aemufbufrSm*lwpfvHk; &Sdw,f/ usKyfwdkY[m pm;eyf&du©mudk tJ'D*lxJrSm odkavSmifMuw,f/

wpfnaecif; ae0ifcsdefrSm usKyfwdkY[m jrif;&xm;ESifh a':quf&JUtdrfa&SUu jzwfcJhMuw,f/ csmwdwfu vrf;ray:rSm &Sdaew,f/ olUtdrf&JUrsufESmcsif;qdkifrSm &SdaewJh jcHpnf;½dk;em;u aMumifaygufpav;wpfaumifudk ausmufcJhawG wpfvHk;NyD; wpfvHk; aumufNyD; vSrf;ypfaew,f/

]]a[h csmwdwf}}vdkY bpfvfu vSrf;NyD; EIwfqufw,f/

]]rif; oMum;vHk;wpfxkyf rvdkcsifbl;vm;? jrif;&xm;aum rpD;csif;bl;vm;}}vdkY ar;w,f/

aumifav;u tajzray;bl;/ bpfvfudk rIefawaw rsufESmxm;eJY rsufapmif;xdk;NyD;Munhfaew,f/ bpfvfuawmh usKyfbufvSnfhNyD;rsufpdwpfzuf rdSwfjyw,f/ NyD;awmh-

Page 92: Mg Tun Thu 01€¦ · ua&m pmayynm&Si frsm;uyg to dtrwS fjyKcJMhuayon /f tdk[i fe&D\ emrn f&i f;rSm ]0DvsH qp f'eD ay:wm jzpfí 1862 ckESp f pu fwi fbmv 11 &u faeYwGi f

88 armifxGef;ol

]]'Dukefusp&dwftwGuf olUtbkd;BuD;qDu a':vmig;&m wdk;awmif;Muwmaygh}}vdkY avoHwdk;wdk;ESifh vSrf;ajymvdkufao;onf/

usKyfwdkY aumifav;udk 0dkif;zrf;Muw,f/ w,fNyD; racsmifbl;AsKdU/ 0uf0HwpfaumifeJY eyrf;owfae&ovdkyJ/ aemufqHk;rSmawmh olYudk usKyfwdkYESpfa,mufu 0dkif;csKyfNyD; jrif;vSnf;ay: wifEdkifcJhMuw,f/BudKwifpDpOfxm;wJhtwdkif; usKyfwdkY[m oludk jrif;vSnf;eJY wifNyD;*lqDudk ac:vmcJhw,f/ nrdk;csKyfvdkY tarSmifxk zHk;oGm;csdefrSmawmhusKyf[m jrif;vSnf;udk armif;NyD; *leYJoHk;rdkifavmuftuGmu &GmqDudkvmcJhw,f/ jrif;vSnf;u tJ'D&Gmu iSm;vmwmAs/ jrif;vSnf;udk ydkif&SifvufxJ tyftNyD;rSmawmh usKyf[m awmifwef;bufudk wpfa,mufwnf; at;at;aq;aq; vrf;avQmufNyD; jyefvmcJhw,f/

usKyfjyefa&mufoGm;csdefrSm bpfvf[m aumifav;udk zrf;wkefu&xm;cJhwJh olUudk,fay:u 'Pf&mawGudk aq;yvwfpwmawG uyfaew,f/ *lt0if0u ausmufwHk;BuD;aemufrSmawmh rD;zdkwpfzdku rD;awmufawG[m xdefxdefawmufaew,f/ [dkaumif[m rD;zdkab;rSmxdkifNyD; rD;zdkay:rSm wifxm;wJh aumfzDtdk;udk pdkufMunfhaew,f/ olUacgif;u qHyifeDaMumifaMumifMum;rSmawmh BudK;eJYywfxm;wJh iSufawmifESpfawmifudk jrif&w,f/

usKyf0ifoGm;awmh aumifav;u olUvufxJu wkwfeJY usKyfbufudkcsdefxm;NyD; atmfvdkufw,f/

]]a[; ydk;[yfjzLaumif/ vGifjyifrSm igbk&ifuG/ ighvdk vleDacgif;aqmifBuD;&JU pcef;xJudk rif; bmjyKvdkY usL;ausmfNyD; 0ifvm&wmvJuG}}wJh/

usKyfu aMumifNyD; Munhfaeawmh bpfvfu vSrf;ajymw,f/

Page 93: Mg Tun Thu 01€¦ · ua&m pmayynm&Si frsm;uyg to dtrwS fjyKcJMhuayon /f tdk[i fe&D\ emrn f&i f;rSm ]0DvsH qp f'eD ay:wm jzpfí 1862 ckESp f pu fwi fbmv 11 &u faeYwGi f

tdk[ife&D\ 0w¬Kwdkrsm; 89

]]tckawmh 'Dtaumif tom;usoGm;NyD;/ tm;vHk; tdkauyJ}}wJh/

ol[m abmif;bDudk vdrfwifNyD; olUndKUousnf;awGay:u 'Pf&mtayguftNyJawGudk Munfhaew,f/ NyD;awmh

]]igwdkY tif'D,ef;vkyfwef; upm;aeMuwmuG/ igu om;arG;rkqdk; [efYcfvkyf&w,f/ igu vleDacgif;aqmif&JU okHYyef;aygh/ reufjzefreuf rdk;vif;&if olu igh&UJOD;acgif;cGHudk tcGmcH&r,f/ 'Daumifav;uGm/ ajcawmfawmfjyif;wmyJ/ tBuD;tus,f 'Pf&m&atmif uefEdkifw,fuG}}vdkY usKyfudk ajymjyaew,f/

tif; csmwdwfMunfh&wmuawmh olYb0rSm aysmfp&m taumif;qHk; tcsdefwpfcsdefeJY awGYaewJh yHkyJ/ *lwpf*lxJrSm pcef;csaewJh tjzpf[mol tusOf;om; jzpfae&wmudk arhoGm;atmif vkyfxm;yHkay:w,f/ oluusKyfudkMunfhNyD; ]a>rrsufvHk;}vdkY emrnfay;vdkufw,f/ NyD;awmhusKyfudk]pydkif}wJh/ olU&JU ppfonfawmfawG jyefa&mufvm&if aexGufwmeJY wpfNydKifeuf usKyfudk wHpdkYxdk;NyD; rD;zkwfr,fvdkYvnf; Budrf;armif;aew,f/

tJ'Daemufawmh usKyfwdkY npmpm;Muw,f/ [dkiemav;uawmhwu,fhtpm;o&JygyJAsm/ 0ufaygifajcmufawG? aygifrkefYawGeJY [if;&nfawGudk ollYyg;pyfxJ tjynfhodyf xdk;xnfhfNyD; yvkyfyavmif; pm;aevkdufwmAsm/ wu,fh o&Jr&JygbJ/ tJovdk pm;aomuf0g;rsdKaewJhMum;uyJ olUyg;pyfu tNidrfraebl;/ awmifpOfa&r& aygufwwf u&pum;awGudk ajymaeao;w,f/

]]'Dae&mudk uRefawmf wtm;oabmusw,fAs odvm;/ t&ifwkef;u 'Dae&mrsdK;udk wpfcgrS ra&mufzl;bl;/ uRefawmfu ausmif;wuf&rSmudk odyfrkef;w,fAs/ tvum;tvkyfygAsm/ [dkaeYuav

Page 94: Mg Tun Thu 01€¦ · ua&m pmayynm&Si frsm;uyg to dtrwS fjyKcJMhuayon /f tdk[i fe&D\ emrn f&i f;rSm ]0DvsH qp f'eD ay:wm jzpfí 1862 ckESp f pu fwi fbmv 11 &u faeYwGi f

90 armifxGef;ol

odvm;? *sifrDwJvfabmh ta':&JU MuufOawGudk <uufawGu pm;ypfw,f/ <uufawG awmfawmf aomif;usef;wmyJAsm/ 'Dem;u awmtkyfBuD;awGxJrSm wu,fh vleD½dkif;tppfawG &Sdvm;/ [if;&nf enf;enf;xyfay;OD;Asm/

]]opfyifawGu vIyfvdkY avwdkufwmvm;/ uRefawmfwdkYrSm acG;aygufp ig;aumifawmif &Sdw,fAs/ cifAsm;ESmacgif;BuD;u bmjyKvdkY'DavmufBuD; eD&Jae&wmvJ [efYcf&JU/ uRefawmfhtazrSm aiGawG trsm;BuD; &Sdw,fAs/ odvm;/

]]paeaeYu uRefawmf tufa0gum;udk ESpfacgufawmif ½dkufypfvkdufw,f/ uRefawmfu aumifrav;awGqdk&if vHk;0MunhfvdkY r&bl;/odyfudk tjrifuyfw,f/ 'Dr,f uRefawmfwdkY zm;jyKwfBuD;awGudk zrf;&ifBudK;eJYzrf;rS &w,fAs/ odvm;/ EGm;xD;BuD;awGu atmfwwfovm;/vdar®mfoD;awGu bmjyKvdkY vHk;ae&wmvJ/ cifAsm;wdkY 'D*lxJrSm tdyfzdkYtdyf&mawGaum &Sd&JUvm;/ uRefawmfeJY odwJh atarmhpfrma&;qdkwJhaumifav;rSm ajcacsmif; ajcmufacsmif;awmif &Sdw,f/ Muufwla&G;uawmh pum;ajymwwfw,faemf/ arsmufeJY ig;usawmh pum;rajymwwfMubl;/ wpfq,hfESpf&atmif bmeJYbmudk aygif;&rvJ}}

wu,fygAsm/ pum;awG ajymaevdkufwm vQmxGufNyD; toufxGufoGm;awmhr,f twdkif;yJ/ 'DMum;xJuyJ olUudk,fol vleD½dkif;acgif;aqmifqdkwmudk owd&NyD; xifrdxif&mawG avQmufvkyfao;w,f/ olU&JUwkwf½dkifz,faoewfudk aumufNyD; *l0udk avQmufoGm;vdkuf? wkwfaoewfeJY vljzLawG 0ifvm&if qD;ypfzdkY csdefvdkcsdefeJY rsufpdudkaemufaewmyJ/ wpfcgwavrSmawmh jrif;pDovdkvkyfNyD; vSnfhywfajy;w,f/ yg;pyfuvnf; tif'D;,ef;awG atmfovdk atmfvdkufao;w,f/olatmfvdkuf&if om;arG;rkqdk; [efYcf[m wkefwkefoGm;w,f/ trSefawmh

Page 95: Mg Tun Thu 01€¦ · ua&m pmayynm&Si frsm;uyg to dtrwS fjyKcJMhuayon /f tdk[i fe&D\ emrn f&i f;rSm ]0DvsH qp f'eD ay:wm jzpfí 1862 ckESp f pu fwi fbmv 11 &u faeYwGi f

tdk[ife&D\ 0w¬Kwdkrsm; 91

bpfvf[m 'Daumifav;udk pawGUuwnf;u ]vefY} aewJhoabm &Sdw,fAs/

]]vleDacgif;aqmifBuD; tdrfudkaum rjyefcsifbl;vm;}}vdkY usKyfuar;w,f/

]]tm; bmvkyfzdkY jyef&rSmvJ}}vdkY olu jyefar;w,f/

]]tdrfrSm aysmfp&m bmrS r&Sdbl;/ uRefawmfu ausmif;wuf&wmudkvnf; odyf rkef;wmAs/ uRefawmfu tckvdk pcef;xGufae&wmudkBudKufw,f/ uRefawmfhudk tdrfjyefrydkYygeJY a>rrsufvHk;&,f}}wJh/

]]tck csufcsif;awmh rydkYao;ygbl;uGm/ igwdkYeJYtwlwl 'D*lxJrSm cPwjzKwfawmh aeOD;aygh}}vdkY usKyfu jyefajymw,f/ tJ'Dawmholu]]aumif;w,fAs}}wJh/]]uRefawmf tckvdkrsdK; raezl;cJhbl; odyfudkaysmfwmyJAs}}wJh/

usKyfwdkY nq,fhwpfem&DavmufrSm tdyf&m0ifMuw,f/ apmifBuD;awGudk jzefYcif;NyD; vleDacgif;aqmifBuD;udk usKyfwdkY ESpfa,mufMum;rSm tdyfcdkif;w,f/ 'Daumifav; xGufajy;rSmudk uskKyfwdkY rpdk;&drf&awmhbl;ayghAsm/ 'gayrJh 'Do&Jav;aMumifh usKyfwdkYESpfa,mufpvHk; oHk;em&DMumavmuf rtdyfMu&bl;/ o&Jav;u ckefckefxNyD; olU&JU wkwf½dkifz,feJY 0ifvmwJh &efolawGudk w'dkif;'dkif;eJY yg;pyfaoewf ypfaew,fAs/

ol aoewfypfwdkif; usKyfeJY bpfvf&JU em;awG[m tlaewmyJ/oluawmh olUpdwful;,OftdyfrufxJrSm &efolawGeJY tBuD;tus,faqmfaewmaygh/ usKyfwdkYrSmuawmh b,fvdkvkyfNyD; tdyfvdkY&awmhrSmvJ/ aemufqHk;rSmawmh usKyf[m tdyfaysmfoGm;w,f/ tdyfcsifvGef;tm;BuD;vdkY tdyfaysmfoGm;ayr,fh tdyfrufu b,faumif;rSmvJ/ tdyfrufqdk;awG rufaew,f/ tdyfrufxJrSm usKyfwdkY jyefay;qGJoGm;wm cH&w,f/

Page 96: Mg Tun Thu 01€¦ · ua&m pmayynm&Si frsm;uyg to dtrwS fjyKcJMhuayon /f tdk[i fe&D\ emrn f&i f;rSm ]0DvsH qp f'eD ay:wm jzpfí 1862 ckESp f pu fwi fbmv 11 &u faeYwGi f

92 armifxGef;ol

qGJoGm;wJhaumifu qHyifeDeDeJY yifv,f"m;jy wpfa,mufAs/ oluusKyfudk opfyifwpfyifrSm uyfNyD; oHBudK;eJY csnfxm;w,f/

rdk;vif;cgeD;vnf;usa&m bpfvf&JU atmfoHawGaMumifh usKyfvefYEdk;vmw,f/ usKyfMum;&wJh atmfoHawGu aMumufvefYwMum; atmfwJhtoHvm;? aysmfvdkY&TifvdkY atmfwJhtoHvm;? tif'D;,ef;awG ppfwdkufwJhtcg atmfwJh toHrsdK;vm; cGJjcm;vdkY r&ygbl;Asm/ b,fvdkyJ jzpfjzpfayghav? atmfoHuawmh aMumufp&m tawmfaumif;wmyJ/

usKyf[m tdyfaysmfae&mu vefYEdk;NyD; ckefxvdkufw,f/ vleDacgif;aqmifBuD;[m bpfvf&JU&ifbwfay:rSm cGxdkifaewm jrif&w,f/ ol&JUvufwpfzufu bpfvf&JUqHyifawGudk wtm;qkwfqGJxm;w,f/ usefwJh vufwpfzufuawmh usKyfwdkY&JU om;vSD;"m;BuD;udk udkifxm;w,fAs/ol&Jav;u bpfvf&JU OD;a&cGHudk wu,fcGm,lawmhr,fh taetxm;qdkawmh [dktaumifbpfvfu wtm;aMumufNyD; oHukef [pfaeawmhwmaygh/

usKyf[m [dkol&Jav;&JU vufxJu "m;udk twif;0ifvk&w,f/NyD;awmholYudk olYtdyf&may: twif;wGef;vSJypf&w,f/ 'gayrJhAsmtJ'DtcsdefupNyD; bpfvf&JUpdwf"mwf[m wtm;udk usoGm;wmyJ/ ol[mtdyf&may:rSm vSJaeayr,fh rsufpdawGudk vHk;0rrdSwfawmhbl;/ usKyfuawmh cPwjzKwfarS;ceJ tdyfaysmfoGm;w,f/ rtdyfcif 'DaeYreuf aexGufwmeJY wpfNydKifeuf usKyfudk wHpdkYxdk;NyD; rD;½IdUowfr,fvdkY olajymxm;wmudk owd&vdkufrdao;w,f/ 'gayrJh usKyfuawmh aMumufvnf;raMumufbl;/ pdwfvnf; rvIyf&Sm;bl;/ 'gayrJh usKyf[m vSJae&muxvdkufw,f/ ausmufwHk;wpfwHk;udk rDSNyD; aq;wHudk zGmaew,f/

]]rif;u bmjyKvdkY tdyf&mu tapmBuD; xae&wmvJ qrf}}vdkYbpfvfu vSrf;ar;w,f/

Page 97: Mg Tun Thu 01€¦ · ua&m pmayynm&Si frsm;uyg to dtrwS fjyKcJMhuayon /f tdk[i fe&D\ emrn f&i f;rSm ]0DvsH qp f'eD ay:wm jzpfí 1862 ckESp f pu fwi fbmv 11 &u faeYwGi f

tdk[ife&D\ 0w¬Kwdkrsm; 93

]]igvm; ighycHk;xJu emvmvdkYuG/ tdyfaer,fhtpm; xdkifae&ifoufomr,fxifvdkY}}

]]tHrm rif;[m vlvdrfyJ}}vdkY bpfvfu ajymw,f/ ]]rif; aMumufvdkYyg/ igodygw,f/ [dkrSifpmaumifav;u aexGufvm&if rifhudkrD;½dIUowfr,fhvdkY Budrf;xm;w,f r[kwfvm;/ olu rifhudk wu,frD;½dIUrSm aMumufNyD; xxdkifaewmyguGm/ 'DrSifpmav;uvnf; rD;jcpfawGUvdkYuawmh rifhudk wu,fhudk rD;½dIUrSm aocsmw,f/ at;uGmaMumufp&mawmh taumif;om;uG/ 'Dvdk ol&Jav;wpfaumif tdrfjyefa&mufvmzdkYtwGuf aiGay;r,fhvl &SdEdkifyghrvm;uGm}}

]]&SdrSmyguGm}}vdkY usKyfu jyefajymw,f/ ]]olUvdk vlwumuatmaMumvefavmufatmif qdk;wJhawwJh o&Jwd&pämefvdk aumifav;rsdK;[m rdbu odyfcspfwJhaumifrsdK; jzpfwwfw,fuG/ tJ'Dawmh pdwfrylygeJYuG/ olUrdbu jyefa&G;rSmyg/ uJyguGm rif;eJY [dko&Jav;utdyf&mu xMuygawmh/ reufpm pm;&atmif csufMujyKwfMuygOD;/igu awmifxdyfay:wufNyD; uif;axmufvdkufOD;r,f}}

usKyf[m awmifxdyfay:wufNyD; ywf0ef;usifudk Munhfw,f/usKyfarQmfvifhxm;wmu qefrpf&Gmbufudk vSrf;Munhfvdkuf&ifwkwfawG? "m;awG? cuf&if;awG? aumufqGawGeJY wHpifawG udkifNyD;jyefayG;qGJoGm;wJh w&m;cHawGudk vdkuf&SmaewJh vltkyfudk jrif&vdrfhr,fvdkYwGufxm;wm/ 'gayrJh NidrfqdwfaewJh awmawmifa&ajrudkyJ jrif&w,f/ cyfvSrf;vSrf;rSmawmh vm;wpfaumifeJY v,fxGefaewJh vlwpfa,muf/

tJ'DvluvGJNyD; vlqdkvdkY wpfa,mufrS rjrifbl;/ jyefay;owif;[m aumifav;&JUrdbawGqD a&mufao;yHk r&bl;/

Page 98: Mg Tun Thu 01€¦ · ua&m pmayynm&Si frsm;uyg to dtrwS fjyKcJMhuayon /f tdk[i fe&D\ emrn f&i f;rSm ]0DvsH qp f'eD ay:wm jzpfí 1862 ckESp f pu fwi fbmv 11 &u faeYwGi f

94 armifxGef;ol

]]tif; odk;tkyfxJu odk;wpfaumifudk 0HykavGawGu qGJoGm;NyDqdkwm b,folrS odao;yHkr&bl;}}vdkY usKyf awG;rdw,f/ ]]0HykavGawGbufu ewfaumif; ewfjrwfawGu ulnDapmifha&Smufay;aeNyD xifw,f}} vdkY a&&GwfNyD; usKyf[m awmifxdyfu jyefqif;vmcJhw,f/

usKyf *lxJjyefa&mufoGm;awmh bpfvf[m eH&Hae&mrSm rSDNyD; xdkifaewmawGU&w,f/ toufudkvnf; cufcufcJcJ ½SLae&w,f/ [dko&Jav;uawmh olUtem;rSm &yfaew,f/ vufxJrSm udkifxm;wJh tkef;oD;wpfvHk;pmavmuf&SdwJh ausmufcJBuD;eJY bpfvf&JU acgif;udk xkr,fvdkYBudrf;armif;aew,f/

]]rifh acG;aumifav;u t&rf;qdk;wmyJuGm/ ighaemufausmxJudk tmvl;jyKwfylylBuD;wpfvHk; xnfhw,f/ NyD;awmh ausmay:u tmvl;udk ajcaxmufeJY eif;ajcypfw,f/ ylvGef;vdkY ighrSm xGefYxGefYudk vl;oGm;wmyJ/ iguvnf; a'gojzpfwmeJY olUem;tHkudk vufoD;eJU jyefxkd;vdkufw,f/ rifhrSm aoewfygw,f r[kwfvm; qrf}} vdkY bpfvfu usKyfudk &Sif;jyw,f/

usKyfu csufcsif;yJ aumifav;vufxJu ausmufcJBuD;udk vk,lNyD; vTifhypfvdkufw,f/

]]uRefawmf cifAsm;udk taoowfr,f}} vdkY aumifav;u bpfvfudk vSrf;ajymw,f/

]]vleDacgif;aqmifudk ½kduf&JwJhvl wpfa,mufrS r&Sdbl;/ wu,fvdkY ½kduf&ifvnf; ½kdufwJhaumif cH&rSmyJ/ cifAsm;BuD; owdxm;}} wJh/

usKyfwdkY reufpm pm;NyD;wJhtcgrSmawmh o&Jav;[m olY tdwfuyfxJu BudK;awGeJY yl;csnfxm;wJh om;a&wpfpudk ,lNyD; *ltjyifbuf xGufvmw,f/

Page 99: Mg Tun Thu 01€¦ · ua&m pmayynm&Si frsm;uyg to dtrwS fjyKcJMhuayon /f tdk[i fe&D\ emrn f&i f;rSm ]0DvsH qp f'eD ay:wm jzpfí 1862 ckESp f pu fwi fbmv 11 &u faeYwGi f

tdk[ife&D\ 0w¬Kwdkrsm; 95

]]'Daumifav; bmtusifh,kwfOD;rvJ rodbl;}} vdkY bpfvfuajymw,f/

]]'Daumifav; xGufajy;vdrfhr,fvdkY rif;xifovm; qrf}} vdkYvnf; ar;w,f/

]]ajy;rSmawmh ryleJY/ 'Daumif rajy;bl;}} vdkY usKyfu jyefajymw,f/

]]'Daumif iemav; Munhf&wm tdrfudk cifwJhaumifrsdK; r[kwfbl;/ bmyJjzpfjzpfuGm 'DaumifeJY ywfoufNyD; aiGawmif;zdkYudpöawmhtjrefqHk;pDpOfrS jzpfr,f/ 'Daumifav; aysmufoGm;wJhtwGuf qefrpf&GmxJrSm vIyfvIyf&Sm;&Sm; rjzpfao;wmawmh trSefyJuG/ 'gayrJh wpfckawmh &Sdw,f/ 'Diemav; aysmufoGm;wm rodMubl;eJYwlw,f/ olYtdrfuvnf; wpfnavmuf aysmufaewmavmufawmh odyfNyD; ta&;xm;yHkr&bl;/ olYta':wdkY? OD;av;wdkY tdrfem;eD;csif;wdkYtdrfrSm tdyfw,fvdkYxifaeMuyHkyJ/ at;av b,fvdkyJjzpfjzpf 'Daumifav; aysmufaewmudk'DaeYawmh odMurSm aocsmw,f/ od&if pdk;&drfMuawmhrSmaygh/ tJ'Dawmh'Daumifav;twGuf a&G;caiG a':vm ESpfaxmifvmay;zdkY olYtazqDtaMumif;Mum;zdkY pDpOfMu&atmif}}

usKyfpum;vnf;qHk;a&m tjyifu atmfoHMum;w,f/ tif'D;,ef;awG ppfcsDwJhtcg atmf[pfavh&SdwJh atmf[pfoHrsdK;As/ rMumvdkufcifrSmyJ [kdrSifpmuav;[m BudK;odkif;avmufvGJBudK;udk olYacgif;ay:rSma0SU,rf;NyD; *lxJudk ajy;0ifvmw,f/

usKyfu tajctaeudk &dyfrdvdkufwJhtwGuf ab;udk ckefa&Smifvdkufw,f/ usKyfem;xJrSm 'kwfceJ jrnfoHMum;vdkuf&w,f/ NyD;awmh bpfvfqDu tGwfceJ jrnfoHxGufvmw,f/ MuufOwpfvHk;pmavmuf&SdwJh

Page 100: Mg Tun Thu 01€¦ · ua&m pmayynm&Si frsm;uyg to dtrwS fjyKcJMhuayon /f tdk[i fe&D\ emrn f&i f;rSm ]0DvsH qp f'eD ay:wm jzpfí 1862 ckESp f pu fwi fbmv 11 &u faeYwGi f

96 armifxGef;ol

ausmufcJwpfvHk;[m bpfvf&JUb,fbufem;&Guf aemufem;udk 0ifrSefwmAs/ csufaumif;xdwmqdkawmh bpfvf[m olYa&SUu rD;zdkab;rSmajcypfvufypf vJusoGm;w,f/ yef;uefawG aq;zdkYwifxm;wJh a&aEG;tdk;vnf; arSmufusoGm;w,f/ usKyfu uaomuajrmeJY bpfvfudk0ifqGJw,f/ olYudk rD;zdkeJY a0;&mae&mtxd '&Gwfwdkuf qGJac:oGm;NyD;olYacgif;udk a&at;awGeJY avmufay;ae&w,f/

awmfawmfav;MumawmhrS bpfvf[m owd&vmw,f/ olYem;aemufu xGufaewJh bkBuD;udk prf;MunhfNyD;-

]]ighudk wpfa,mufwnf; xm;NyD; ypfray;ygeJY qrf&,f/ 'DyHktwdkif;qdk&if 'Daumifav; vufcsufaMumifh ig toufxGuf&vdrfhr,f}}vdkY ajymw,f/

usKyf[m csufcsif;yJ *ltjyifudk xGufcJhNyD; [dko&Juav;udk zrf;w,f/ olYycHk;ESpfzufudk udkifudkifNyD; wtm; cg,rf;jypfvdkufw,f/yg;pyfuvnf; a'gyGyGeJY olYudk tom;ukef Budrf;armif;ypfw,f/

]]acG;aumifav;? ig rif;udk tckcsufcsif; tdrfjyefydkYr,f/ rif;aumif;aumif;aervm; raebl;vm;/ tckajymprf;? w,fav ige&if;tkyfvdkuf&}}

]]uRefawmfu upm;wmyJAs}}vdkY olu jyefajymw,f/

]]uRefawmfu olYudk xdatmifypfwm r[kwfbl;/ olYbmomol ra&SmifwwfvdkY jzpfwmyJ/ NyD;awmh olu uRefawmfhudk vufoD;eJYbmjyKvdkYxdk;vJ/ cifAsm;ajymwJhtwdkif; uRefawmhfudk tdrfjyefrydkYbl;/NyD;awmh 'DaeYbvufpaumhvkyfwef; upm;cGifhjyKr,fqdk&if uRefawmfwu,hfudk aumif;aumif;aer,fAsm}}wJh/

Page 101: Mg Tun Thu 01€¦ · ua&m pmayynm&Si frsm;uyg to dtrwS fjyKcJMhuayon /f tdk[i fe&D\ emrn f&i f;rSm ]0DvsH qp f'eD ay:wm jzpfí 1862 ckESp f pu fwi fbmv 11 &u faeYwGi f

tdk[ife&D\ 0w¬Kwdkrsm; 97

]]rifh[mrif; bmvkyfwef;yJ upm; upm;? igrodbl;/ upm;wmu rif;BudKufwmupm;? rifhudk xdef;ay;aewJh rpöwmbpfvfeJYrif;wdkY BudKuf&m upm;Edkifw,f/ 'DaeY rif;eJYtwlwl olyJ&SdrSm/ igu'DaeY tjyifudk vkyfp&mwpfck&SdvdkY oGm;&rSm/ uJuGm txJudk jyef0ifcJh/rpöwmbpfvfudk awmif;yefvdkuf/ cifAsm;udk cdkufrdatmif vkyfrdwJhtwGuf 0rf;enf;ygw,fvdkY ajymvdkuf/ rajym&if rifhudk csufcsif;tdrf jyefydkYr,f}}vdkY usKyfu jyefajymvdkufw,f/

usKyfu olYudk bpfvfeJY vufqGJEIwfqufcdkif;vdkufw,f/ NyD;awmhbpfvfudk oleJYa0;&mudk ac:oGm;NyD; *leJY oHk;rdkifavmufa0;wJh ]]ay:yvmuk}} &Gmudk oGm;r,fhtaMumif;eJY qefrpf&GmbufrSm jyefay;udpöudk b,fvdkajymaeMuovJqdkwm pHkprf;r,fhtaMumif; today;xm;vdkufw,f/jzpfEdkif&if aumifav;&JU taz a':qufqDudk 'DaeYyJ pmydkYNyD; aiGawmif;r,f/ aiGudkb,fvdk vmydkY&r,fvdkYvnf; tao;pdwf ñTefMum;&r,fvdkYolYudk &Sif;jyvdkufw,f/

oluvnf; ]]rif;odygw,f qrf&m? rif;eJY ig tvkyfvkyfvmcJhwm MumygNyD/ ightaeeJY pdwfnpfwmwdkY? vefYwm aMumufwmwdkYrjzpfcJhygbl;/ tck 'Do&Jav;udk jyefay;qJGvmwJh udpörSmawmh igawmfawmhudk pdwfukefw,fuGm/ 'Do&Jav;aMumifh ig½l;vdrfhr,fxifw,f/ jzpfEkdif&ifawmh ighudk oleJY ESpfa,mufwnf;awmh xm;rpyfcJhygeJYqrf&m}}vdkY olu jyefajymw,f/

]]ig oGm;rSm rMumygbl; bpfvf&m? aeYcif;avmuf jyefa&mufrSmyg}}vdkY usKyfu jyefajymw,f/ ]]avmavmq,fawmh [kdrSifpmav;udkaysmfatmif xdef;rxm;vdkY rjzpfbl;uG/ igjyefa&mufcsdeftxdawmhxdef;xm;OD;rS jzpfrSm/ uJuGm wdkYESpfa,muf wdkifyifNyD; o&Jav;tazqD pma&;Mu&atmif}}

Page 102: Mg Tun Thu 01€¦ · ua&m pmayynm&Si frsm;uyg to dtrwS fjyKcJMhuayon /f tdk[i fe&D\ emrn f&i f;rSm ]0DvsH qp f'eD ay:wm jzpfí 1862 ckESp f pu fwi fbmv 11 &u faeYwGi f

98 armifxGef;ol

bpfvfeJY usKyf[m pm&GufeJY cJwH,lNyD; pma&;Muw,f/ [dkaumifav;uawmh apmifwpfxnfjcHKNyD; *l0rSm uif;apmifhaew,f/ bpfvfu jyefay;aiGudk a':vmESpfaxmif rawmif;ygeJYwJh/ a':vm wpfaxmifhig;&mavmufyJ awmif;ygwJh/ ukd,ftav;csdef aygifav;q,f avmufom&SdwJh 'Do&Jav;twGuf a':vmESpfaxmif ay;&r,fqdk&if rdbawGoem;p&maumif;ygw,fwJh/ 'gaMumifhrdkY usKyfu olYoabmtwdkif;vdkufavsmvdkufw,f/

usKyfwdkYa&;xm;wJh pmuawmh-

vlBuD;rif; tDbifeDZm a':qufcifAsm;

uREfkyfwdkYonf vlBuD;rif;\ om;i,ftm; qefrpf&GmESifh tvGefa0;uGmvSpGmaom ae&mwpfae&mü 0Sufxm;NyD; jzpfonf/cifAsm;taejzifh olYudk &SmazGrnfqdkygu awGUEdkifvdrfhrnf r[kwfay/ tawmfqHk;qdkwJh pHkaxmuftausmftarmfawGudk iSm;NyD;&SmazGyguvnf; awGUEdkifzdkY rvG,f/ cifAsm;\om;tm; jyefvnf&&Sdvdkygu xdkenf;vrf;rsm;onf tusdK;&Sdrnf r[kwf/ ,cka&;om;vdkufonfh pnf;urf;csufrsm;twdkif; vkdufemjcif;omvQif oifhtwGuf tusdK;jzpfxGef;zG,f&m &Sd\/

uREfkyfwdkYtaejzifh oifhom;tm; jyefvnfay;a&;twGuf oifhxHrS a':vmaiG wpfaxmifhig;&mudk &vdkonf/ xdkaiGudk þpmxJü azmfjyxm;rnhfae&modkY noef;acgif,HwGif vma&mufay;ydkY&rnf/

tu,fí ,if;pnf;urf;twdkif; vkdufemrnfqdkygu uREfkyfwdkY ajymonfhtwdkif; vufcHoabmwlaMumif; pmwpfapmif a&;í vlwpfa,muftm; (wpfa,mufwnf; jzpfap&rnf) ,aeY

Page 103: Mg Tun Thu 01€¦ · ua&m pmayynm&Si frsm;uyg to dtrwS fjyKcJMhuayon /f tdk[i fe&D\ emrn f&i f;rSm ]0DvsH qp f'eD ay:wm jzpfí 1862 ckESp f pu fwi fbmv 11 &u faeYwGi f

tdk[ife&D\ 0w¬Kwdkrsm; 99

n&Spfem&DcJGwdwdwGif ydkYcdkif;vdkufyg/ vmonfhtcg atmufygvrf;ñTefcsufudk owdjyKí vdkufemyg/

ay:yvmuk&GmodkY oGm;&mvrf;twdkif; vkdufvmí ZD;uGufacsmif;udk jzwfrdonfhtcg udkufwpf&mcefYtuGmwGif *sHKcif;BuD;\nmbufab;ü aygufa&mufaeMuaom opfyifBuD;oHk;yifudkawGU&vdrfhrnf/ xdktyifBuD;rsm;\ wwd,opfyifESifh rsufESmcsif;qdkif&Sd *sHKcif;jcH wdkifajc&if;wGif tqifoifhcsxm;aom aowåmwpfvHk;udk awGU&vdrhfrnf/ pmydkYorm;onf tajzpmudk xdkaowåmxJü xnhfxm;cJhNyD; tjrefqHk; qefrpf&GmodkY jyefvnfxGufcGmoGm;&rnfjzpfaMumif;/

tu,fí oifhbufrS uREfkyfwdkY ,ckazmfjycJhonfh awmif;qdkcsufrsm;twdkif; rvdkufembJ opömazmufzsuf&ef tm;xkwfjcif;?MuHpnfjcif; ponfrsm; jyKvkyfcJhygu oif\ om;tm; jyefvnfjrifawGU&awmhrnf r[kwfay/

tu,fí oifu uREfkyfwdkY awmif;cHaom aiGudk ay;yguoifhom;tm; oifhxHodkY oHk;em&DtwGif; ab;roD &efrcbJjyefvnfqdkufa&mufatmif ykdYaqmifay;rnf/ þawmif;qdkcsufrsm;udk aps;qpf&ef rBudK;pm;avESifh/

xif&mpdkif;rnfh vlESpfOD;

usKyf[m pmudk a':quf&JU vdyfpmwyfNyD; tdwfuyfxJ xnfh,lvmw,f/ usKyf *luxGufcgeD;rSm o&Jav;u vmNyD;ajymw,f/

]]cifAsm; oGm;aewkef;rSm uRefawmf bvufpaumufvkyfwrf;upm;r,faemf/ cifAsm;vnf; upm;Ekdifw,fvdkY uRefawmhfudk ajymNyD;NyDyJ}}wJh/

Page 104: Mg Tun Thu 01€¦ · ua&m pmayynm&Si frsm;uyg to dtrwS fjyKcJMhuayon /f tdk[i fe&D\ emrn f&i f;rSm ]0DvsH qp f'eD ay:wm jzpfí 1862 ckESp f pu fwi fbmv 11 &u faeYwGi f

100 armifxGef;ol

]]rif;BudKufwm upm;aygh}}vdkY usKyfu jyefajymvdkufw,f/]]rpöwmbpfvfu rif;eJY upm;vdrfhr,f/ rifhupm;enf;u bmvJuG}}

]]uRefawmfu bvufpaumufayghAs/ uRefawmfu cHwyfqDudkjrif;eJYpdkif;w,f/ tif'D,ef;awG vmaeNyDvdkY tjrefvmNyD; owif;ydkYwm/uRefawmfu tck tif'D,ef;acgif;aqmif rvkyfcsifawmhbl;/ pdwfukefoGm;NyD/ tckqdk a&SUajy;uif;orm; bvufpaumuf jzpfoGm;NyD}}

]]at;av/ rifhoabmaygh/ rif;BudKuf&m upm;wmyJ/ ightwGufbmjyóem r&Sdygbl;/ rpöwm bpfvfuawmh rif;eJY upm;EdkifrSmyg}}vdkYusKyfu jyefajymw,f/

]]rifhupm;enf;xJrSm igu bmvkyf&rSmvJ}} vdkY bpfvfu aumifav;udk oHo,ruif;wJh rsufESmxm;eJY MunhfNyD; ar;w,f/

]]cifAsm;u jrif;vkyf&r,f}} vdkY aumifav;u ajzw,f/

]]cifAsm;u vufawG? ajcawGudk av;zufaxmufay;&r,f/uRefawmfu jrif; rygbJeJY cHwyfudk b,fvdkvkyfNyD; vmvdkY&rSmvJAs}}

]]'Daumifudk pdwf0ifpm;aeatmifawmh vkyfxm;rSjzpfr,f bpfvf&/ tJ'Dawmh onf;cHvkdufyguGm/ wdkYtpDtpOf acsmoGm;atmifawmhvkyfrSjzpfrSm}}vdkY usKyfu bpfvfudk owday;&w,f/

bpfvf[m av;zufaxmufvdkufw,f/ olYrsufvHk;awGuawmhaxmifacsmufrdaewJh ,kefoli,frsufvHk;awGeJY wlaew,f/

]]a[haumif rifhcHwyfu b,favmufa0;ovJ}} vdkY bpfvfuo&Jav;udk vSrf;ar;w,f/

]]rdkifudk;q,f a0;w,fAs}}vdkY o&Jav;u ajzw,f/ ]]cifAsm;ucHwyfudk tcsdefrSD 'kef;ajy;&rSm/ uJAsm tckyJpr,f ajy;awmh}}

Page 105: Mg Tun Thu 01€¦ · ua&m pmayynm&Si frsm;uyg to dtrwS fjyKcJMhuayon /f tdk[i fe&D\ emrn f&i f;rSm ]0DvsH qp f'eD ay:wm jzpfí 1862 ckESp f pu fwi fbmv 11 &u faeYwGi f

tdk[ife&D\ 0w¬Kwdkrsm; 101

ajymajymqdkqdkeJYyJ aumifav;u bpfvf&JU ausmay:udk ajy;NyD;ckefwufvdkufw,f/ olYajcaxmufESpfzufeJY bpfvfeHab;udk aqmifhaqmifhxdk;w,f/

]]'ku©ygyJ qrf&m}}vkdY bpfvfu nnf;w,f/ ]]rif; jrefjrefrvmvdkYuawmh rjzpfbl;uGm/ tjrefqHk;om jyefcJhyg/ wdkYaiGawmif;wmrsm;oGm;ovm; rodbl;/ wpfaxmifausmfqdkawmh vmra&G;&if b,fhES,fvkyfMurvJ}}

usKyftaeeJY bmrS xyfajymp&mu r&SdvdkY rajymawmhbl;/ ]]ay:yvmuk} &Gmbufudk xGufvmcJhw,f/ &GmxJu vlwpfa,mufu ajymw,f/ qefrpf&Gmu &GmvlBuD; tDbifeDZm a':quf&JU om;av; aysmufaew,fwJh/ usKyfodcsifaewmu tJ'gyJ/ usKyf[m ygvmwJh pmudkpmwdkuftxd oGm;NyD; xnfhvdkufw,f/ aus;&GmpmwdkufrSL;u rMumcifqefrpf&Gmu pmydkYvkvif[m pmawGudk vm,lawmhrSmygvkdY awmifusKyfudkajymjyvdkufao;w,f/

usKyf*ludk jyefa&mufawmh bpfvfeJY ol&Jav;udk rawGUbl;/ usKyf[m *lxJrSma&m? *l&JU ywf0ef;usifrSma&m vkduf&Smw,f/ tpteawmifrjrif&bl;/ 'gaMumifhrdkY usKyf[m aq;wHudk rD;nd§NyD; zGm&if; tajctaeudk apmifhaew,f/

em&D0ufavmufMumawmh jcHKwpfckxJu csdK;csdK;cRwfcRwf toHawGMum;vdkuf&NyD; bpfvfxGufvmwm awGU&w,f/ olYaemufrSmawmh ajcoHrMum;atmif jznf;jznf;av; avQmufvmaewJh aumifav;As/ rsufESmuvnf; pyfjznf;jznf;eJY/ bpfvfuawmh usKyfa&SUa&mufawmh &yfvdkufw,f/ olYacgif;u OD;xkyfudk cRwfvdkufNyD;vufudkify0geJY rsufESmu acR;awGudk okwfaew,f/ aumifav;uawmh ol&JUaemuf &SpfaytuGmavmufrSm &yfaew,f/"

Page 106: Mg Tun Thu 01€¦ · ua&m pmayynm&Si frsm;uyg to dtrwS fjyKcJMhuayon /f tdk[i fe&D\ emrn f&i f;rSm ]0DvsH qp f'eD ay:wm jzpfí 1862 ckESp f pu fwi fbmv 11 &u faeYwGi f

102 armifxGef;ol

]]rif;uawmh ighudk opömazmufvdkY pGyfpJGawmhrSm aocsmaeNyDqrf}}vdkY bpfvfu ajymw,f/ ]]'gayrJh oli,fcsif;&,f ig rwwfEkdifawmhbl;/ [kdaumifav; tck 'DrSm r&Sdawmhbl;/ ig 'Dol&Jav;udktdrfjyefcdkif;vdkufNyD/ rif;ajymwJhtwdkif; onf;cHzdkYawmh BudK;pm;cJhygw,f/r&bl; qrf&m/ onf;cHw,fqdkwmuvnf; twdkif;twmeJYuG/ twdkif;twmudk ausmfoGm;&if vHk;0r&awmhbl;}}

]]tck bmawGjzpfukefvkdYvJuG}}vdkY usKyfu ar;w,f/

]]olu ighudk jrif;vkyfNyD; pD;w,fuGm}}vdkY bpfvfu ajymw,f/]]cHwyfudk rdkifudk;q,fc&D;uG/ tMumBuD; pD;wm? tJ'Daemufawmhwpfem&Dausmfausmfavmuf olar;wJh ar;cGef;awGudk igu ajzae&w,f/ ar;wJhar;cGef;awGuvnf; ½l;oGm;avmufygw,fuGm/ bmawGrSef;udk rodbl;/ wu,hf &Sm&SmaygufaygufawGyg/ taygufawGxJrSmbmrSr&Sdwm bmaMumifhvJwJh/ ½l;avmufygw,fuGm/ aemufNyD;awmhvrf;rBuD;wpfck ESpfvrf;oGm;vdkY&wm[m b,fvdkyHkeJY oGm;vdkY&wmvJwJh/ jrufyifawGudk pdrf;aeatmif bmeJY vkyfxm;wmvJwJh}}

]]rif;yJpOf;pm;MunhfyguGm/ vlwpfa,muf[m trsm;BuD;cHEkdif&nf&Sdygw,f/ 'gayrJh 'Do&Jav;eJYusawmh cHEdkifzdkY rvG,fbl;/ igolYtusÐudk vnfyif;atmufem;u qkwfNyD; '&Gwfwdkuf qJGac:vmcJhw,f/ awmifay:uaeNyD; atmufa&mufwJhtxd wpfvrf;vHk; ighudkajcaxmufeJY uefvmw,f/ ighvufawGudkvnf; ESpfcgoHk;cgavmuftudkufcH&ao;w,f/ 'gayrJh bm&vJuGm/ ig olYudk qefrpf&GmbufoGm;wJhvrf;urf;udk jyNyD; ajcaxmufeJY wtm;uefxJhvdkufwm &SpfayavmuftuGmxd vGifhxGufoGm;w,f odvm;}}

]]wdkYtaeeJY awmif;xm;wJhaiGudkawmh tqHk;cH&awmhrSmyJ/ aiGeJYvlwpfckawmh tqHk;cHrSjzpfrSm/ rif;yJ pOf;pm;Munhfav aiGudk tqHk;rcH

Page 107: Mg Tun Thu 01€¦ · ua&m pmayynm&Si frsm;uyg to dtrwS fjyKcJMhuayon /f tdk[i fe&D\ emrn f&i f;rSm ]0DvsH qp f'eD ay:wm jzpfí 1862 ckESp f pu fwi fbmv 11 &u faeYwGi f

tdk[ife&D\ 0w¬Kwdkrsm; 103

csif&if bpfvf'&Dpudk;qdkwJh rifholi,fcsif; ig[m t½l;axmifudk oGm;&awmhrSm aocsmaeNyDuG}}

usKyfwkdYawmif;xm;wJh aiGudk vufvTwf&awmhrSmrdkY bpfvf[mpdwfaumif;yHkawmh r&bl;/ 'gayrJh [dko&Jav;&JU ab;&efu a0;awmhrSmrdkY odyfNyD; pdwfcsrf;omaeyHk&w,f/ olYrsufESm[m tawmfhudk Munfvifaew,f/

tajctaerSefudk jrifae&wJh usKyfuvnf; olYtwGuf pdwfraumif;ygbl;/ ]]'Dr,f bpfvf? rif;wdkY trsdK;awGxJrSm ESvHk;a&m*gjzpfaewJh vlawG &Sdovm;}} vkdY ar;rdw,f/

]]r&Sdbl;uG}}vdkY bpfvfu jyefajymw,f/ ]]wdkYtrsdK;xJrSm iSufzsm;a&m*gonfawGawmh &Sdw,f/ rif;u bmjyKvdkY ar;wmvJ}} wJh/

]]at;uGm/ 'gqdk&ifawmh rifh&JUaemufudk vSnfhMunhfvdkufprf;ygvm;}}vdkY usKyfu ajymvdkufw,f/

bpfvf[m aemufudk vSnhfMunfhw,f/ [kdo&Jav; &yfaewmvnf; jrifa&m olYrsufESm[m jzLzyfjzLa&mfjzpfoGm;NyD; wpfcgwnf;ajrBuD;ay:udk ajcypfvufypf xkdifcsvdkufw,f/ ol[m jrufyifawGay:acgif;idkufpdkufcsNyD; ai;aMumifaMumif jzpfaew,f/

wpfem&DeD;yg;avmuf rvIyfr,Suf xdkifaewJh bpfvfudk MunhfNyD;usKyf pdk;&drfoGm;w,f/ rawmfwq pdwfazmufjyefoGm;&if cufcsnf&JUvdkYawG;NyD; ylyefaerdw,f/ csufcsif;yJ usKyfu usKyfwdkY tpDtpOf[mrMumcif tqifajyoGm;rSmrdkY pdwfnpfp&m r&SdaMumif;? usKyfwkdY pmudk&&if aumifav;&JUtazqDu aiG[m 'Dn oef;aumif,HrSm a&mufvmzdkY&SdaMumif; ajymNyD; olYudk azsmif;zscJhw,f/

Page 108: Mg Tun Thu 01€¦ · ua&m pmayynm&Si frsm;uyg to dtrwS fjyKcJMhuayon /f tdk[i fe&D\ emrn f&i f;rSm ]0DvsH qp f'eD ay:wm jzpfí 1862 ckESp f pu fwi fbmv 11 &u faeYwGi f

104 armifxGef;ol

'geJYyJ bpfvf[m olYpdwfol jyefxdef;NyD; xdkifae&mu xvmw,f/ aumifav;udk MunhfNyD; cyfjyHK;jyHK;? cyfrJhrJh rsufESmxm;eJY EIwfqufw,f/ NyD;awmh ol tarmajyoGm;&if aumifav;eJY ½k&Sm;-*syefppfwdkufwrf; upm;r,fvdkY uwday;w,f/

usKyfuawmh usKyf&JU tpDtpOftwkdif; taESmifht,Sufr&SdbJ aiG&zdkYudkom t"duxm;NyD; pOf;pm;aew,f/ olwdkYqDu tajzvmay;zdkY owfrSwfxm;wJh opfyifBuD;u vrf;rBuD;eJY uyfaew,f/ av;zufav;wefrSmvnf; v,fuGif;awGyJ &Sdw,f/ tJ'Dawmh wu,fvdkY &JawGac:vm&if ta0;BuD;uwnf;u jrifEdkifw,f/ 'DaumifawG v,fuGif;awGeJY vrf;rBuD;udk rjzwfbJ opfyifqDudk a&mufrvmEdkifbl;/ 'Dwpfcsuf[m usKyfwdkYbufu tay:pD;&xm;wJh tcsufyJAs/ 'DvdkeJYyJ n&Spfem&DcJGwdwdrSm usKyf[m tJ'Dcsdef;xm;wJh opfyifBuD;ay: wufNyD; ykef;aecJhw,f/ pmvmydkYwJhaumifudk 'Dae&mu apmifhwm[m taumif;qHk;ayghAsm/

owfrSwfcsdeftwdkif; twdtusyJAsdKU/ oli,fav; wpfa,mufpufbD;wpfpD;eJY a&mufvmw,f/ usKyfwdkY csxm;wJh aowåmxJudkpuúLvdyfuav; wpfvdyfxnfhNyD; csufcsif;yJ qefrpf&Gmbufudk jyefoGm;w,f/

usKyf opfyifay:rS xdkifNyD; aemufxyf wpfem&Dwdwd apmifhMunhfaew,f/ aemufaMumif; &Sif;r&Sif; MunhfOD;rS jzpfwmAs/ 'DtvkyfrsdK;uaphpyfaocsmrS jzpfwmr[kwfvm;/ wpfem&Dvnf;ausmfa&m usKyf[mopfyifay:u avQmqif;vmcJhw,f/ aowåmxJupmudk uysmu,m,lNyD; *lbufjyefvmcJhw,f/ *lxJrSm xGef;xm;wJh za,mif;wdkifrD;eJYpmudk atmfzwfjyw,f/ pm&JU tqdkuawmh-

Page 109: Mg Tun Thu 01€¦ · ua&m pmayynm&Si frsm;uyg to dtrwS fjyKcJMhuayon /f tdk[i fe&D\ emrn f&i f;rSm ]0DvsH qp f'eD ay:wm jzpfí 1862 ckESp f pu fwi fbmv 11 &u faeYwGi f

tdk[ife&D\ 0w¬Kwdkrsm; 105

xif&mpdkif;rnfh vlESpfOD;xHodkY

vlBuD;rif;rsm; cifAsm;

cifAsm;wdkY pmwkdufrS xnfhvdkufwJhpmudk 'DaeYyJ usKyf&vdkYusKyfom;twGuf aiGb,favmufay;NyD; a&G;&r,fqdkwm od&ygw,f/ cifAsm;wdkY awmif;cHxm;wJh aiG[m tenf;i,frsm;vGef;w,fvdkY usKyfxifygw,f/ tJ'Dawmh usKyfbufu tMuHwpfckjyKyg&ap/ 'DtMuHudk cifAsm;wdkYuvnf; vufcHMurSmyJvdkY usKyf,HkMunfaeygw,f cifAsm;/

cifAsm;wdkYtaeeJY usKyfom; *RefeDudk tdrfjyefydkYwJhtcgrSm usKyfudk aiGom; a':vmESpf&mhig;q,fwdwd ay;yg/ tJ'grSom usKyfom;udk cifAsm;wdkY vufxJu jyefvnfvJTajymif;,lzdkY usKyfoabmwlrSmyg/ wu,fvdkY vmydkYr,fqdk&ifvnf; nusrS vmydkYyg/usKyf&JUtdrfeD;em;csif;awGu usKyfom;udk aysmufoGm;NyDvdk Y,HkMunfaeMuwmyg/ usKyfom;udk cifAsm;wdkYu jyefykdYwmudkjrifoGm;&if cifAsm;wdkYudk olwdkYu tEÅ&m,f wpfpHkwpfck ay;vmcJh&if usKyfvHk;0 wm0ef,lEdkifrnf r[kwfyg/

av;pm;pGmjzifh

tDbifeDpm a':quf

]]tawmfBuD;udk vlyg;0wJh acG;olcdk;BuD;ygvm;/ 'DaumifBuD;apmfum;armfum;jyKwmudk igwdkY}}

pum;rqHk;cif usKyfu bpfvf&JU rsufESmudk wpfcsufvSrf;Munhfvdkufw,f/ usKyfpum; rqufEdkifawmhbl;/ olYrsufcGufu rsufESmaouav;eJYAs/ usKyfudk MunfhaewJh olYrsufvHk;awG[m wcw,awmif;yefaeovdkvkdyJ/

Page 110: Mg Tun Thu 01€¦ · ua&m pmayynm&Si frsm;uyg to dtrwS fjyKcJMhuayon /f tdk[i fe&D\ emrn f&i f;rSm ]0DvsH qp f'eD ay:wm jzpfí 1862 ckESp f pu fwi fbmv 11 &u faeYwGi f

106 armifxGef;ol

]]ig awmif;yefygw,f qrf&,f}}vdkY olu ajymw,f/ ]]a':vmESpf&mhig;q,fqdkwm jzpfavmufwJhaiG r[kwfygbl; oli,fcsif;&m/wdkYrSm aiG&SdaewmyJ/ [kdo&Jav;udk aemufxyfwpfn odyfzdkY qdkwmtifrwef aMumufp&maumif;ygw,f/ 'Daumifav; vkyfyHkaMumifhig[m buf'fvift½l;axmifudk oGm;&rSm aocsmoavmuf jzpfaeygw,fuGm/ tckudpörSm rpöwma':quf[m tvGef&ufa&mw,fvdkYigxifygw,f/ 'Davmuf aiGuav;awmif;wm[m wdkYtay: n§mwmaxmufxm;&m usygw,f/ tJ'Dawmh oli,fcsif;&,f pdwful; rvJGygeJY/tcgtcGifhoifhwkef; olYtMuHjyKcsufeJY urf;vSrf;csufudk vufcHvdkufyguGm/ vufcHr,f r[kwfvm; [if}} wJh/

]]trSeftwdkif; 0efcH&r,fqdk&ifawmh igudk,fwdkifvnf; 'Do&Jav;aMumifh pdwfawG aemufaewmygyJ bpfvf&m}}vkdY usKyfu jyefajymw,f/ ]]tJ'Dawmh 'Daumifav;udk 'DnyJ jyefydkYay;vdkufr,f/olYtazawmif;wJh aiGudkvnf; igay;vdkufr,f}}

tJ'DnrSmyJ [dko&Jav;udk usKyfwkdY jyefydkYay;Muw,f/ rjyefygbl;vkyfaevdkY usKyfwdkYrSm tyifyef;cHNyD; acsmh&armh&ao;w,f/ olYtazuolYtwGuf aiGem;uGyf ½kdifz,fwpfvufeJY vleDawGpD;wJh vTmcsif;zdeyfwpf&ef 0,fxm;aMumif; vdrfnmajym&ao;w,f/ reufjzefusvdkYusKyfwdkY 0uf0HvdkufxGuf&if olYudkyg vmac:r,fvdkYvnf; uwday;Mu&ao;w,f/

usKyfwdkY tDbifeDZm&JU tdrfa&SUwHcg;udk acgufaewJh tcsdef[mn q,fhwpfem&D xdk;aeNyD/ trSefawmh rlvtpDtpOftwdkif;qdk&if 'DtcsdefrSmusKyf[m opfyifBuD;atmufrSm csxm;wJh aowåmxJu a':vmaiGwpfaxmifhig;&mudk EIduf,laeNyDayghAsm/ 'gayrJh tckawmh usKyfvl

Page 111: Mg Tun Thu 01€¦ · ua&m pmayynm&Si frsm;uyg to dtrwS fjyKcJMhuayon /f tdk[i fe&D\ emrn f&i f;rSm ]0DvsH qp f'eD ay:wm jzpfí 1862 ckESp f pu fwi fbmv 11 &u faeYwGi f

tdk[ife&D\ 0w¬Kwdkrsm; 107

bpfvfu a':vmaiGESpf&mhig;q,fudk wpf&Gufcsif;pD a&wGufNyD;a':quf&JU vufxJudk xnhfay;ae&ygw,f/

usKyfwdkY olYudkxm;NyD; jyefoGm;awmhr,fqdkwmudkvnf; odoGm;a&m [kdaumifav;[m bpfvf&JU ajcaxmufudk qJGNyD; arQmhwG,fovdkwG,fxm;w,f/ olYtazu olYom;udk bpfvfqDu jznf;jznf;csif;qGJcGmaew,f/ aemufqHk; cGmvdkYvnf;&a&m olYom;udk wtm;csKyfudkifxm;&w,f/

]]cifAsm; olYudk b,favmufMumMum csKyfudkifxm;rvJ}} vdkYbpfvfu ar;w,f/

]]&ygw,f? tMumBuD;udkifxm;vdkY &ygw,f}} wJh ]]'gayrJh aocsmayguf ajymEdkifwmuawmh olYudk usKyf q,frdepfavmufawmh csKyfudkxm;Ekdifygw,f/

]]q,frdepfqdk&if rqdk;bl;/ usKyfwdkYtwGuf vHkavmufw,f}}vdkYbpfvfu jyefajymw,f/ ]]q,frdepftwGif;rSm uRefawmf[m tv,fydkif;? awmifydkif;eJY taemuftv,fydkif; jynfe,fawGudk jzwfNyD; uae'gEkdifiHe,fpyfudk ta&muf r&&atmif 'kef;pdkif;oGm;ygr,f}} wJh/

pum;qHk;wmeJY wpfNydKifeuf bpfvf[m tarSmifxkudk jzwfNyD;ajy;xGufoGm;vdkufwm avxufawmif jrefvdrfhr,f xifw,f/ usKyfolYudk rDatmif 'kef;pdkif;ayr,fh rrDbl;As/ olu usKyf&JU a&SUwpf rdkifcJGavmuftxd a&mufoGm;NyD/

Page 112: Mg Tun Thu 01€¦ · ua&m pmayynm&Si frsm;uyg to dtrwS fjyKcJMhuayon /f tdk[i fe&D\ emrn f&i f;rSm ]0DvsH qp f'eD ay:wm jzpfí 1862 ckESp f pu fwi fbmv 11 &u faeYwGi f

108 armifxGef;ol

Page 113: Mg Tun Thu 01€¦ · ua&m pmayynm&Si frsm;uyg to dtrwS fjyKcJMhuayon /f tdk[i fe&D\ emrn f&i f;rSm ]0DvsH qp f'eD ay:wm jzpfí 1862 ckESp f pu fwi fbmv 11 &u faeYwGi f

tdk[ife&D\ 0w¬Kwdkrsm; 109

axmifwGif;&Sd zdeyfcsKyf tvkyf½HkxJwGif *sifrDAmvifwdkif;onf tvkyfrsm;vsuf&Sd\/ xdktcdkufwGif axmift&m&SdwpfOD; a&mufvmNyD; *sifrDtm;½Hk;cef;qDodkY ac:oGm;onf/ ½Hk;cef;xJta&mufwGif *sifrDtm; ta&;BuD;aom pm&Gufwpf&Gufay;onf/ pm&Gufu *sifrDtm; axmifrS vTwfvdkufNyD[k today;onf/

*sifrDonf aysmf&Tif[efvnf; rjy? pdwf0ifpm;[efvnf; rjybJpm&Gufudk ,lonf/ olYtm; axmifxJü av;ESpfwdwd ae&ef ydkYvdkufjcif;jzpf\/

tck ola&mufcJhonfrSm q,fvrQ&SdcJhNyD/ trSeftm;jzifh olonfoHk;vrQom Mumvdrfhrnf[k arQmfvifhxm;cJhonf/ olYrdwfaqGtrsm;tjym;onf axmiftjyifü &Sdae\/ rdwfaqGtaygif;toif;rsm;aomvlwpfa,mufonf axmifxJü tcsdefMumMum ae&avh r&Sd/ xdkYaMumifh*sifrDonf axmifxJü þrQavmuf MumMumae&vdrfhrnf[k rxif/

]]rif; reufjzef reufqdk&if axmufu vGwfawmhr,f}}[k axmifrSL;BuD;u ajymonf/ ]]tck[m rifhtwGuf tvGefaumif;wJh tcGifhta&;wpfckyJ/ rifhudk,frif; vlaumif;jzpfvmatmif vkyfyg/ rif;[m pdwf&if;apwemqdk;wJhvl r[kwfbl;/ rD;cHaowåmawG azmufxGif;wJh tvkyfudk qufrvkyfygeJYawmh/ vlaumif;b0eJY aeoGm;ygawmh}}

Page 114: Mg Tun Thu 01€¦ · ua&m pmayynm&Si frsm;uyg to dtrwS fjyKcJMhuayon /f tdk[i fe&D\ emrn f&i f;rSm ]0DvsH qp f'eD ay:wm jzpfí 1862 ckESp f pu fwi fbmv 11 &u faeYwGi f

110 armifxGef;ol

]]uRefawmfu rD;cHaowåmawG azmufw,f/ [kwfvm;}}[k *sifrDutHhtm;oifhoGm;onfh[efjzifh jyefajymonf/ ]]uRefawmhfwpfoufrSmrD;cHaowåmwpfvHk;rS razmufcJhzl;ygbl; axmifrSL;BuD;&,f}}

]]aMomf [kwfvm;}} [k a&&Gwfum axmifrSL;BuD;u &,fonf/*sifrDonf axmifxJrS xGufum tjyifavmu aea&mifatmufokdYavQmufvSrf;vmcJhonf/

olonf iSufrsm;\ aw;qdkoHrsm;udkvnf; em;raxmif/ pdrf;vef;aom opfyifrsm;udkvnf; rMunhf? yef;&eHYrsm;udkvnf; r½SL/ olonfpm;aomufqdkifwpfqdkifokdY wef;oGm;onf/ qdkifxJwGif vGwfvyfrI\xl;jcm;aom t&omudk pwifcHpm;onf/ npmaumif;aumif;udkrSmí pm;aomufonf/ xkdYaemuf blwm½HkodkY oGm;onf/ blwm½HkxJwGifydkufqHawmif;aeaom rsufrjrifwpfOD;tm; aiGptenf;i,f ay;onf/NyD;awmh &xm;ay: wufcJh\/

aemuf oHk;em&DtMum NrdKUuav;wpfNrdKUodkY a&mufonhftcg*sifrDonf &xm;ay:rS qif;cJhonf/ blwmrS xGufum rdkufcf'dkvef\pm;aomufqdkifokdY oGm;onf/ qkdifxJwGif rdkufcf'dkvef wpfOD;wnf;&Sdonf/ ESpfOD;om; vufqGJEIwfquftNyD;wGif 'dkvefu ]]igwdkY jrefjrefqefqef rvkyfay;EdkifvdkY pdwfraumif;ygbl; oli,fcsif;&m/ 'gayrJh[dkrD;cHaowåmuawmh py&if;zDvfrSm &Sdaewkef;yJ/ odyfawmh rvG,fbl;/rif;aum b,fhES,fvJ? tqifajyw,f r[kwfvm;}} [k ajymonf/

]]ajyygw,f}} [k *sifrDu ajymonf/ ]]ightcef;uawmh t&iftwdkif;yJ r[kwfvm;}}

olonf pm;aomufqdkif aemufbuf&Sd wdkufcef;qDodkY wufvmcJhonf/ tcef;xJwGif ypönf;tm;vHk; ajc&mvuf&m rysuf/ olwdkY

Page 115: Mg Tun Thu 01€¦ · ua&m pmayynm&Si frsm;uyg to dtrwS fjyKcJMhuayon /f tdk[i fe&D\ emrn f&i f;rSm ]0DvsH qp f'eD ay:wm jzpfí 1862 ckESp f pu fwi fbmv 11 &u faeYwGi f

tdk[ife&D\ 0w¬Kwdkrsm; 111

onf *sifrDtm; þtcef;xJrS zrf;rdoGm;NyD; axmifodkY ydkYcJhMujcif; jzpf\/Murf;ay:wGif t0wfpkwfwpfponf &SdaeqJ/ *sifrDtm; vmzrf;pOfuolonf &JvufxJrS ½kef;uefxGufajy;&ef BudK;pm;cJhonf/ xdkpOfu&J\ukwftusÐpkwfjyJum ususef&pfcJhonfh tpaywnf;/

tdyf&mckwifonf eH&Hwpfzufü uyfí csxm;onf/ *sifrDonfckwifudk tcef;\tv,fodkY wGef;ydkYvdkufonf/ ckwif\ aemufeH&Honf tay:,Htm;jzifh tjcm;eH&Hrsm;ESifh twlwlyif jzpfonf/ odkYaomfvnf; *sifrDonf eH&Hay:rS wHcg;i,fwpfckudk zGifhí twGif;rS zkefawGwufaeaom tdwfwpfvHk;udk qGJxkwfvdkufonf/

olonf tdwfudk zGifhum twGif;rS rD;cHaowåmazmufonfhvufeufud&d,mwefqmyvmrsm;udk tjrwfwEdk; Munhfaeonf/ þrQavmuf vSyaumif;rGefonfh ypönf;rsm;udk b,fae&mrS rawGUEdkif/ vdktyforQ ypönf;tm;vHk; tjynhftpHk &Sdonf/ woD;woefY txl;wvnfjyKvkyfxm;aom ypönf;rsm;csnf; jzpfonf/ t&G,ftpm;vnf; pHkonf/þypönf;rsm;udk *sifrDudk,fwdkif pDrHjyKvkyfxm;jcif;jzpfí þypönf;rsm;twGuf tjrJwap *kPf,lonf/

,if;ypönf;tm;vHk;udk jyKvkyfcJhpOfu a':vmaiG udk;&mwdwdukefuscJh&\/ vkyfay;cJhonhfae&mrSm rD;cHaowåm azmufxGif;a&;tvkyfjzifh toufarG;0rf;ausmif;jyKolrsm;twGuf txl;jyKvkyfay;aom ae&mwpfae&m jzpfonf/

aemufem&D0ufcefYMumaomtcg *sifrDonf atmufxyfodkY jyefqif;um pm;aomufqdkifxJodkY 0ifcJhonf/ tckqdkvQif olonft0wftpm;opfrsm; vJxm;NyD;NyD/ olYwynfhonf apmapmu tdwfudkqGJvmonf/

Page 116: Mg Tun Thu 01€¦ · ua&m pmayynm&Si frsm;uyg to dtrwS fjyKcJMhuayon /f tdk[i fe&D\ emrn f&i f;rSm ]0DvsH qp f'eD ay:wm jzpfí 1862 ckESp f pu fwi fbmv 11 &u faeYwGi f

112 armifxGef;ol

]]rifhrSm vkyfp&mtpDtpOf wpfckck &SdaeNyDvm;}} [k rdkufcf'dkvefu ar;onf/

]]igvm;}} [k *sifrDu tHhtm;oifhoGm;[efjzifh a&&Gwfonf/ ]]rif;ar;wm ig em;rvnfbl;/ igu e,l;a,mufNrdKUawmf aygifrkefYeJYUudwfrkefYxkwfvkyfa&;ukrÜPDrSm tvkyfvkyfaewJh tvkyform;yJ/ taumif;qHk; aygifrkefY? udwfrkefYawG a&mif;wJhvlyJ/ rif;bmawG vmar;aewmvJ}}

rdkufcf'dkvefonf *sifrD\ rsufvHk;udk rsm;pGmoabmusonf/ olESifhtwlwl wpfckckaomuf&ef 'umcHonf/ *sifrDu EGm;EdkYaomufonf/olonf b,fawmhrS t&ufaomufavh r&Sd/

tusOf;om;trSwf 9762? Avifwkdif;axmifrS vGwfajrmufNyD;oDwif;wpfywftMumwGif tif'D,m;em;jynfe,f? &pfcsfrGefNrdKUü rD;cHaowåmwpfvHk; tazmufcHcJh&onf/ b,folazmufoGm;rSef; rod/aowåmxJrS a':vm&Spf&m ygoGm;onf/

xdkYaemuf ESpfywftMumwGif vdk*efprdkNrdKUrS rD;cHaowåmwpfvHk;tazmufcH&jyefonf/ rD;cHaowåmrSm trsdK;tpm;opf jzpfonf/ b,folcdk;? b,fazmufxGif;0dZÆmrS razmufEdkifatmif txl;wvnf pDrHjyKvkyfxm;onfh rD;cHaowåm jzpf\/ odkYaomfvnf; vlwpfa,muf r&&atmifazmufoGm;cJhNyD/ txJrSm a':vmaiG wpfaomif;ig;axmifudkvnf;,loGm;onf/

rMumrD *sufzmqifNrdKUrS tmrcHaowåmwpfvHk; tazmufcH&jyefonf/ txJrS a':vmig;axmif ygoGm;onf/ xdkNrdKUwGif tBuD;qHk;aom qHk;½HI;rIwpfck jzpf\/ xdkuJhodkYaom BuD;rm;onfh &mZ0wfrIrsm;jzpfvmvQif &Jt&m&Sd bify½dkufpf 'dkifcHwm0ef,lpjrJ jzpfonfhtm;avsmfpGm bifonf xdktrIudk pwifajc&mcHonf/

Page 117: Mg Tun Thu 01€¦ · ua&m pmayynm&Si frsm;uyg to dtrwS fjyKcJMhuayon /f tdk[i fe&D\ emrn f&i f;rSm ]0DvsH qp f'eD ay:wm jzpfí 1862 ckESp f pu fwi fbmv 11 &u faeYwGi f

tdk[ife&D\ 0w¬Kwdkrsm; 113

olonf tif'D;,m;em;jynfe,f &pfcsfrGefNrdKUESifh vdk*efprdkYNrdKUrsm;odkYoGm;onf/ azmufxm;onfh rD;cHaowåmrsm;udk ppfaq;Munfh½Ionf/azmufyHkazmufenf; vufpvufersm;udk taotcsm pl;prf;avhvmonf/ vltrsm;\ ajymoHqdkoHESifh a0zefoHrsm;udkvnf; ol em;pGifhonf/ NyD;awmh rSwfcsufcsonf/

]]'DNrdKUawGudk *sifrDAvifwkdif; vmoGm;w,f/ 'Dtaumif azmufxGif;avmuxJudk 0ifvmjyefNyD/ a[mh'Daowåm azmufxGif;xm;yHkudkMunhf/ olYazmufyHkazmufenf;rsdK;yJ/ 'Dvdk aoaooyfoyf vkyfoGm;EdkifwJh ud&d,mwefqmyvmawGudk ydkifqdkifwJh vlqdkvdkY olwdkYavmuxJrSmolwpfaumifyJ &Sdw,f/ 'Dud&d,mrsdK;awGudk usifusifvnfvnf oHk;wwfwJhvlqdkvdkYvnf; olwpfa,mufyJ &Sdw,f/ tJ'Dawmh uRefawmf*sifrDudk rdzdkYvdkw,f/ 'Dwpfcg olYudk rdvdkY axmifydkY&if axmifxJrSmtoufaoonftxd ae&aphr,f}}

bify½dkufpfonf *sifrD\ vkyfyHkvkyfenf;udk aumif;pGmodonf/*sifrDonf wpfae&mxJwGif twnfwus aeavhr&Sd/ wpfNrdKUrS wpfNrdKUodkY ul;oef;ajymif;a&TUNyD; vkyfwwfonf/ ol a&G;cs,faom NrdKUrsm;rSmvnf; wpfNrdKUESifhwpfNrdKU rsm;pGm uGma0;onf/ olvkyfp&m&Sdwm vkyfNyD;yguvnf; xdkae&mrS csufcsif;xGufcGmoGm;wwf\/ NyD;awmh olonf vlaumif;olaumif;rsm;ESifh aygif;oif;qufqHwwfonf/ þtaMumif;rsm;aMumifh *sifrDtm; zrf;rdzdkY rvG,f/

&Jt&m&Sd bify½kdufpfwpfa,muf *sifrD\ aemufodkY vkdufaeNyD[laom owif;xGufvmaomtcg aiGtjynhfxnfhxm;aom rD;cHaowåmydkif&Sifrsm;onf rsm;pGm 0rf;omvsuf &SdMu\/

wpf&ufaomrGef;vJGydkif;wGif *sifrDESifh olYvufqJGtdwfonf]]t,fvfrdk;}}[k ac:aom NrdKUodrf? NrdKUi,fuav;wpfNrdKUodkY qdkuf

Page 118: Mg Tun Thu 01€¦ · ua&m pmayynm&Si frsm;uyg to dtrwS fjyKcJMhuayon /f tdk[i fe&D\ emrn f&i f;rSm ]0DvsH qp f'eD ay:wm jzpfí 1862 ckESp f pu fwi fbmv 11 &u faeYwGi f

114 armifxGef;ol

a&mufvmonf/ aumvdyfausmif;om;wpfa,mufESifh wlvSaom *sifrDonf oGufvufayghyg;aom ajcvSrf;rsm;jzifh [dkw,fqDodkY avQmufoGm;vsuf &Sd\/

xdkpOf rdef;rysdKwpfOD;onf vrf;udk ul;jzwfvmNyD; vrf;axmifhem;ta&mufwGif *sifrD\ a&SUrS jzwfum taqmufttHkwpfck\ wHcg;aygufrS 0ifoGm;onf/ wHcg;ay:wGifrl ]]t,fvfrdk;bPf}} [laomqdkif;bkwfwpfck csdwfqGJxm;avonf/

*sifrDonf rdef;rysdK\ rsufvHk;rsm;udk taotcsm Munfhvdkufrdonf/ olYudk,fol ol bmaumifvJ[laom tcsufudkyif arhoGm;onf/olrauawmh rsufvHk;tMunhfudk vTJoGm;onf/ olr\ rsufESmonf½kwfw&uf eDjref;NyD; MunfvifoGm;onf/ *sifrDvdk [eftrlt&mESifhoyf&yfcHhnm;aom vli,frsm;udk t,fvfrdk;NrdKUü awGU&jrif&cJonfr[kwfygvm;/

*sifrDonf bPfwHcg;em;ü &yfaeaom oli,fwpfa,mufudkjrifonf/ olonf oli,f\ teD;odkY csOf;uyfum NrdKUuav;taMumif;udk avQmufar;\/ twefMumaomtcg apmapmu *sifrDawGUvdkuf&aomrdef;rysdKonf bPfxJrS jyefxGufvmNyD; xGufcGmoGm;onf/olronf tvmwkef;uvdk *sifrDudk jrifyHkr&/

]]a[h-tJ'DtrsdK;orD;[m ]ay:vDqifrqef} r[kwfvm;uG}} [k*sifrDu ar;onf/

]]r[kwfbl;As}} [k oli,fu ajzonf/ ]]olYemrnfu tefemb,fat'rf;wJh? olYtazu 'DbPfudk ydkifw,fav}}

*sifrDonf &yfzf'Dpyifqm[laom trnfjzifh wnf;ckdaeonfh[dkw,fodkY jyefonf/ olonf [kdw,fü tcef;wpfcef; iSm;í aeonf/

Page 119: Mg Tun Thu 01€¦ · ua&m pmayynm&Si frsm;uyg to dtrwS fjyKcJMhuayon /f tdk[i fe&D\ emrn f&i f;rSm ]0DvsH qp f'eD ay:wm jzpfí 1862 ckESp f pu fwi fbmv 11 &u faeYwGi f

tdk[ife&D\ 0w¬Kwdkrsm; 115

[kdw,fydkif&Siftm; olYpD;yGm;a&;vkyfief;udpöwpfcktwGuf t,fvfrdk;NrdKUodkY vma&mufjcif; jzpfonf[k ajymxm;onf/ 'DNrdKUrSm ½SL;zdeyfta&mif;t0,fvkyfief; b,fvdk&SdovJ/ ½SL;zdeyfqdkif aumif;aumif;aum&Sdovm; ponfjzifhvnf; pum;prsm; ay;xm;onf/

[dkw,fydkif&Sifonf *sifrD\ wcefUwnm; 0wfpm;qif,ifxm;rIESifh tjyKtrlrsm;udk Munfhum txifBuD;onf/ *sifrDESifh pum;ajym&onfudk rsm;pGmoabmusonf/

t,fvfrdk;NrdKUwGif ½SL;zdeyfqdkifaumif;aumif;wpfqdkif vdktyfaeaMumif;? ½SL;zdeyfawGcsnf; oD;oefUa&mif;aom qdkif[lí wpfqdkifrSr&Sdao;aMumif;? ½SL;zdeyfrsm;udk ypönf;rsdK;pHk a&mif;csonfh pwdk;qdkifBuD;rsm;üom tenf;tusOf; wifa&mif;vsuf&SdaMumif;? t,fvfrdk;NrdKUrSmpD;yGm;a&;vkyfí aumif;aom NrdKUjzpfí rpöwmpyifqmtm; þNrdKUütvkyfvkyfvdrfhrnf[k olarQmfvifhaMumif;? NrdKUcHvlrsm;rSmvnf; oabmaumif;Muojzifh tajccsaexdkifzdkU aumif;vSaMumif; ponfjzifh jyefajymonf/

rpöwm pyifqmuvnf; olþNrdKUü &uftenf;i,frQ aexdkifNyD;avhvmOD;rnf[kqdkonf/ ydkif&Sifu oludk,fwdkif rpöwmpyifqm\tdwfudk qGJí [dkw,ftay:xyftcef;xJtxd vdkufydkUonf/ tdwfuav; vSygbdjcif;/

rpöwm pyifqmonf t,fvfrdk;NrdKUwGif; aexdkif&if; ½SL;zdeyfqdkifwpfqdkif pwif zGifhvSpfonf/ a&mif;aumif;aom qdkifjzpfvmonf/rdwfaqGtrsm;tjym;vnf; &vmonf/ olonf þNrdKUudk pwifa&mufaomaeUu tefemb,fat'rfESifh trSwfrxif qHkawGUcJh&\/ tckqdkvQif olonf wpfaeUwjcm; tefemb,fat'rftay: oabmusvmaeonf/

Page 120: Mg Tun Thu 01€¦ · ua&m pmayynm&Si frsm;uyg to dtrwS fjyKcJMhuayon /f tdk[i fe&D\ emrn f&i f;rSm ]0DvsH qp f'eD ay:wm jzpfí 1862 ckESp f pu fwi fbmv 11 &u faeYwGi f

116 armifxGef;ol

wpfESpfukefoGm;onfhtcgwGifrl t,fvfrdk;NrdKUay:&Sd vltm;vHk;urpöwm&yfpfpyifqmtay: cifrifaeMuavNyD/ ol\ ½SL;zdeyfqdkifvkyfief;rSmvnf; rsm;pGm wdk;wufaumif;rGefaeavNyD/ olESifh tefemb,fwdkUrSmvnf; oDwif;ESpfywftwGif; vufxyfMuawmhrnfh tajctaeodkUqdkuf a&mufaeavNyD/ NrdKUi,fuav;\ bPfolaX; rpöwmat'rfuvnf; pyifqmtm; rsm;pGm oabmusaeonf/ tefemb,fuvnf;pyifqmtwGuf *kPfwufae&\/ olonf rMumrD at'rfrdom;pk0ifwpfOD; jzpfvmayawmhrnf/

wpfaeYwGif *sifrDonf olYtcef;xJü xdkifum ol\taygif;toif;a[mif;rsm;xJrS t&if;ESD;qHk; wpfOD;xHodkY pmwpfapmifa&;aeonf/

cspfaom oli,fcsif;-

vr,fhtywf 10-&ufaeYnrSm ig rif;eJY qlvDAef&JU ae&mrSmawGUcsifw,f/ 'gawGudk rif;&&ifawmh rif;odyfudk 0rf;omrSmyJqdkwm ig odw,f/ 'gawGudk rif;a':vmwpfaxmifay;NyD; 0,f&ifawmifrS &rSm r[kwfbl;/ igawmh tvkyfa[mif;eJY jywfpJoGm;NyD/ vGefcJhwJh wpfESpfuwnf;u jzwfypfvdkufw,f/ ighrSm qdkifwpfqdkif tydkif&SdaeNyD/ b0aumif;wpfckxJrSm iga&mufaeNyD/'DaeYupNyD; aemufoDwif; ESpfywfqdk&if 'DurÇmavmuBuD;xJrSmoabmraemtaumif;qHk;? cspfp&m taumif;qHk; rdef;uav;wpfa,mufeJY vufxyfawmhr,f/ ightzdkYawmh wpfckwnf;aomb0[m tJ'gyJ oli,fcsif;/ olwpfyg;&JU aiGaMu;udk vufzsm;eJYawmifrS rxdrwdkYawmhbl;vdkY qHk;jzwfNyD;NyD/

vufxyfNyD;&if ig taemufydkif;a'oudk oGm;awmhr,f/ igh&JUt&ifb0a[mif;u vlawGeJY vHk;0 rawGUrjrif&awmhr,fhae&m

Page 121: Mg Tun Thu 01€¦ · ua&m pmayynm&Si frsm;uyg to dtrwS fjyKcJMhuayon /f tdk[i fe&D\ emrn f&i f;rSm ]0DvsH qp f'eD ay:wm jzpfí 1862 ckESp f pu fwi fbmv 11 &u faeYwGi f

tdk[ife&D\ 0w¬Kwdkrsm; 117

udk tNyD;tydkif oGm;awmhrSm/ ighcspfol[m thHMop&maumif;avmufatmif awmfwJh rdef;uav;wpfa,mufyJ/ ol[m ightay:rSm,HkMunftm;udk;&Smw,fuGm/

rif;&JU oli,fcsif;a[mif;

*sifrD

xdkpmudk xnhfNyD;aemuf wevFmaeYnwGif &Jt&m&Sd bify½dkufpfonf t,fvfrdk;NrdKUodkY wdwfwdwfuav; qdkufa&mufvmonf/ olonf&JyDopGm olYenf;olY[efESifh NrdKUxJwGif vlrod olrod oGm;vmvIyf&Sm;onf/ olodvdkorQrsm;udk pHkprf;avhvm od&SdcJhonf/ qdkifwpfqdkifxJrS &yfí Munfhaeaom bifonf qdkifa&SUrS jzwfausmfoGm;aom &yfzf'DpAifqmudk jrifonf/

]]tif; rif;u bPfolaX;&JUorD;udk vufxyfawmhrSmayghav/[kwfvm;}} [k bifu olYudk,fol ajymonf/ ]]aocsm&JUvm; *sifrD&,f/ tckyHkqdk&ifawmh rifh[mu odyfNyD; ra&&mvSygbl;}}

aemufwpfaeY eHeufwGif *sifrDonf at'rfwdkY rdom;pktdrfodkYa&mufvmonf/ olwdkY\ vufxyfr*FvmyGJtwGuf teD;&Sd NrdKUBuD;wpfNrdKUodkYoGm;í t0wftpm;rsm; 0,f&ef pDpOfxm;í jzpf\/ NyD;awmholYtcspf owdkYorD; tefemb,ftwGuf vufaqmifrGefypönf; wpfck0,fzdkYu &Sdaeao;onf r[kwfygvm;/

t,fvfrdk;NrdKUodkY a&mufygNyDqdkuwnf;u b,fudkrS olroGm;cJh/,ckwpfBudrfonf yxrqHk;tBudrf NrdKUtjyifodkY xGufrnfh c&D;jzpf\/olYtaejzifh rD;cHaowåmrsm;udk rxdcJh rudkifcJhaomfvnf; wpfESpfwdwd&SdcJhNyD/

Page 122: Mg Tun Thu 01€¦ · ua&m pmayynm&Si frsm;uyg to dtrwS fjyKcJMhuayon /f tdk[i fe&D\ emrn f&i f;rSm ]0DvsH qp f'eD ay:wm jzpfí 1862 ckESp f pu fwi fbmv 11 &u faeYwGi f

118 armifxGef;ol

xdkaeY reufwGif at'rfrdom;pk trsm;pkonf twlwlpkí bPfodkYoGm;Muonf/ rpöwmat'rf? tefemb,f? *sifrDESifh tefemb,f\tdrfaxmifonftpfrwdkY jzpfonf/ tpfronf ig;ESpft&G,fESifh udk;ESpft&G,f orD;uav;ESpfa,mufudkyg ac:vmonf/ olwdkYonf *sifrDaexdkif&m [kdw,fa&SUrS jzwfavQmufvmcJhMu&m *sifrDonf olYtcef;odkY cP0ifNyD; vufqGJtdwfBuD;udk ,lvmcJhonf/

rdom;pk0if wpfOD;tjzpfokdY a&mufaeNyDjzpfaom *sifrDtygt0ifolwdkYtm;vHk;onf bPfxJodkY 0ifa&mufcJhMu\/ bPfxJrS 0efxrf;rsm;onf olwdkY\ bPfolaX;orD;ESifh vufxyfawmhrnfh oabm raemaumif; vlacsmvlvS *sifrDtm; jrifawGUoduRrf;cGifh &Muojzifh 0rf;omaeMuonf/ *sifrDonf olYvufxJrS tdwfBuD;udk oifh&m wpfae&mwGifcsxm;vdkufavonf/

tefemb,fonf *sifrD\ OD;xkyfudk ,lí olr\acgif;ü aqmif;um *sifrD\tdwfBuD;qGJí &yfjyonf/ ]]tefemb,f&JU yHkyef;u b,fvdkjzpfaeo&J &yfzf? bmeJYwlaeovJ}} [k *sifrDtm; vSrf;ar;NyD; &,fonf/]]&yfzf&,f? &SifhtdwfBuD;uvnf; av;vdkufwm tvGefyJ? a&TwHk;awGrsm;xnhfxm;ovm;}}

]]armifhqdkifrSm toHk;rvdkawmhwJh ypönf;awG xnhfxm;w,f}} [k*sifrDu jyefajymonf/ ]]'DaeY NrdKUoGm;&if ,loGm;NyD; olwdkYvmwJhae&mudkjyefydkYay;rvdkY ,lvmwm? ydkYcp&dwf oufomatmif 'Denf;udkoHk;&wm/ armifu rMumcif tdrfaxmifonf jzpfawmhrSmqdkawmh aiGudkb,fvdk acRwm&rvJqdkwm avhvmxm;&awmhr,f r[kwfvm;}}

t,fvfrdk;bPfwGif tmrcHaowåmBuD;wpfvHk; a&mufaeonf/rpöwmat'rfonf xdkaowåmopfBuD;twGuf rsm;pGm *kPf,lvsuf&Sd\/ þaowåmopfBuD;tm; vlwdkif; jrifawGUapvdkaom qE´vnf;

Page 123: Mg Tun Thu 01€¦ · ua&m pmayynm&Si frsm;uyg to dtrwS fjyKcJMhuayon /f tdk[i fe&D\ emrn f&i f;rSm ]0DvsH qp f'eD ay:wm jzpfí 1862 ckESp f pu fwi fbmv 11 &u faeYwGi f

tdk[ife&D\ 0w¬Kwdkrsm; 119

jyif;jyvsuf&Sdonf/ aowåmBuD;rSm tcef;i,f wpfcef;pmrQ BuD;rm;NyD; wHcg;uvnf; txl;wvnf pDrHwyfqifxm;aom wHcg;jzpfonf/

xdkwHcg;udk em&Djzifh xdef;csKyfxm;onf/ em&Dudk toHk;jyKjcif;tm;jzifh wHcg;udk bPfolaX;u yGifhapvdkaom tcsdefwpfcsdefudkowfrSwfí yGifhatmif zGifhEdkifonf/ useftcsdefrsm;wGifrl þaowåmudkbPfydkif&Siftygt0if rnfolurS zGifhír&/ rpöwmat'rfu xdkaowåmtaMumif;udk ol\oruf rpöwmpyifqmtm; &Sif;jyonf/

rpöwm pyifqmonf aowåmtay:wGif pdwf0ifpm;onfh t&dyfvu©Pmawmh jy\/ odkYaomfvnf; vkyfenf;vkyf[efrsm;tay: em;vnfyHkr&/ uav;ESpfa,muf jzpfaom arESifh tuf*gomwdkYuawmhaowåm\ tqrwefav;vHaom oHrPdwHcg;BuD;ukd Munhfum &TifjrL;aeMuavonf/

bPfrdom;pk0ifrsm; ,if;uJhodkY tvkyf½IyfaecsdefwGif &Jt&m&Sdbify½dkufpfonf bPfxJodkY 0ifvmNyD; [dk[kdonfonf avQmufMunhfaeonf/ bPfrS vli,f0efxrf;wpfa,muftm; olvmonfrSm bPfESifh ywfoufaom udpö&Sdí vmjcif;r[kwf/ csdef;xm;onfh vlwpfa,uftm; apmifh&efvmjcif; jzpfonf[kvnf; ajymonf/

xdktcdkufrSmyif rdef;rtkyfpkqDrS tvefYwMum; atmfoHwpfoHMum;vdkufMu\/ olwdkYonf pum;vufqHkusaeMuojzifh uav;rsm;tm; *½kwpdkuf rMunhfrd/ udk;ESpforD; ]]ar}}onf aqmhupm;&if;ESifh tmrcHaowåmwHcg;BuD;udk wGef;í ydwfvdkufonf/ xdktcsdefwGifaowåmBuD;twGif;odkY a&mufaeaom tuf*gomonf twGif;rS ydwfrdvsufom; jzpfoGm;cJhav\/

Page 124: Mg Tun Thu 01€¦ · ua&m pmayynm&Si frsm;uyg to dtrwS fjyKcJMhuayon /f tdk[i fe&D\ emrn f&i f;rSm ]0DvsH qp f'eD ay:wm jzpfí 1862 ckESp f pu fwi fbmv 11 &u faeYwGi f

120 armifxGef;ol

bPfolaX;tbdk;BuD;onf wHcg;udk uaomursm; ajy;zGifhonf/wHcg;udk tm;pdkufí qGJaomfvnf; ryGifh/ ]]wHcg;udk zGifhvdkY r&awmhbl;}}[k xdwfvefYwMum; atmfajymonf/ ]]em&Duvnf; tckxufxd rqif&ao;bl;? vkyfMuygOD;/ b,fvdkvkyfMu&if aumif;rvJ}}

tuf*gom\ rdcifuvnf; tvefYwMum; atmf[pfum ysm,mcwfvsuf &Sd\/ ]]aeMuprf;ygOD;[,f/ yg;pyfawG ydwfxm;NyD; NidrfNidrfaeMuprf;yg}} [k rpöwm at'rfu wm;onf/ olonf aowåmwHcg;em;odkY uyfum ]]tuf*gom}} [k toHukef[pfí atmfac:onf/]]bdk;bdk; ajymwm Mum;vm;/ em;axmifprf;}}

olwdkYonf twGif;rS uav;oHudk Mum;Mu&\/ toHrSm oJhoJhuav;rQom jzpfonf/ tarSmifxkwGif;í a&mufaeaom uav;onftvGeftrif; xdwfvefYaMumuf&GHUaevdrfhrnfrSm rvGJay/

]]u,fMuygOD;--&Sif uRefrorD;uav; ao&ygawmhr,f}} [ktuf*gom\ taru atmfonf/ ]]wHcg;zGifhMuygOD;/ &SifwdkY a,mufsm;awG bmrS rvkyfwwfMuawmhbl;vm;}}

]]'DNrdKUxJrSmawmh 'DwHcg;udk zGifhEdkifwJhvl wpfa,mufrS r&Sdbl;/'ku©yJ}} [k rpöwm at'rfu wkef,ifaom toHjzifh a&&Gwfonf/

]]'ku©ygyJ Asm 'Dr,f pyifqm? wdkY b,fvdkvkyfMu&if aumif;rvJ/pOf;pm;prf;ygOD;/ txJrSm MumMumae&if uav;aorSmyJ/ avr&SdwmeJYyJ aorSm/ NyD;awmh odyfaMumuf&ifvnf; aorSmyJ}}

,cktcgwGif tuf*gom\ rdcifonf t½l;wpfa,mufvdkjzpfaecJhavNyD/ olronf aowåmwHcg;udk vufoD;rsm;ESifh xkumtuf*gom\ emrnfudk waMumfaMumf atmfac:aeonf/ tefemb,f

Page 125: Mg Tun Thu 01€¦ · ua&m pmayynm&Si frsm;uyg to dtrwS fjyKcJMhuayon /f tdk[i fe&D\ emrn f&i f;rSm ]0DvsH qp f'eD ay:wm jzpfí 1862 ckESp f pu fwi fbmv 11 &u faeYwGi f

tdk[ife&D\ 0w¬Kwdkrsm; 121

onf *sifrDtm; vSnhfMunhfonf/ olr\ rsufvHk;tpHkonf tm;udk;tm;xm;jyKvdkonfh oabmygonf/

]]u,fygOD;/ &Sif ru,fEdkifawmhbl;vm;}} [k ajymaeonfhES,f&Sd\/ rdef;rwpfa,mufonf olcspfaom a,mufsm;wpfa,muftay:tm;udk;orIjyKwwfonfrSm obm0yif r[kwfygavm/

]]&Sif bmrS vkyfray;Ekdifawmhbl;vm; &yfzf&,f/ wpfckckawmhvkyfMunhfygOD;}}

*sifrDonf tvGefxl;qef;aom tMunhfjzifh tefemb,ftm;jyefMunhfonf/ olYrsufvHk;rsm;onf odrfarGUjcif;ESifh El;nhHaysmhaysmif;jcif;wdkYudk azmfjyaeonf/ EIwfcrf;rsm;wGifvnf; xl;qef;aom tjyHK;&dyf0ifaeonf/

]]tefemb,f rif;yefxm;wJh yef;uav; armifhudk ay;ygvm;}}[lí *sifrDu avat;uav;jzifh ajymonf/

tefemb,fonf Mum;vdkuf&onfh pum;twGuf olYem;ol r,HkEdkifatmif jzpfaeonf/

odkYaomfvnf; uysmu,m acgif;rS yef;udkjzKwfum *sifrDvufodkYvSrf;ay;onf/ *sifrDonf yef;udk wpfae&mü csxm;vdkufonf/xdkYaemuf olYukwftusÐudk cRwfvdkufonf/ þtjyKtrlonf þae&mü ]]&yfzf'Dpyfqm}} qdkol vHk;0 aysmufuG,foGm;NyD; xdkae&mü ]]*sifrDAvifwdkif;}} 0ifa&mufoGm;NyD[k azmfjyvdkufjcif;aywnf;/

]]tm;vHk; aowåmem;u z,fay;Muyg}} [k olu ajymonf/

olonf olYvufqGJtdwfudk ,lNyD; pm;yGJay: wifvkdufonf/ tdwfudk zGifhum twGif;rS ypönf;rsm;udk xkwf,lonf/ xdktcsdefrSpí olonfolYteD;ü vlawG&Sdaeonfudk rodawmh/ olonf ud&d,mrsm;udk pm;yGJ

Page 126: Mg Tun Thu 01€¦ · ua&m pmayynm&Si frsm;uyg to dtrwS fjyKcJMhuayon /f tdk[i fe&D\ emrn f&i f;rSm ]0DvsH qp f'eD ay:wm jzpfí 1862 ckESp f pu fwi fbmv 11 &u faeYwGi f

122 armifxGef;ol

ay:ü tpOfvdkuf wef;pDí csonf/ ab;rS vlrsm;onf vHk;0vIyf&Sm;jcif; rjyKEdkifawmhbJ olYtvkyfudk pdwftm;xufoefpGmjzifh 0dkif;MunhfaeMuavonf/

aemufwpfrdepftwGif; *sifrDonf wHcg;ESifh tvkyf½Iyfaeonf/q,frdepfcefYtMumwGifrl tmrcHaowåm\ oHrPdwHcg;onf yGifhoGm;onf/ olvkyfaeustvkyfrsm;xuf ydkí vsifjrefpGm NyD;pD;oGm;jcif;jzpf\/

tuf*gomonf olYrdcif\ vufwGif;odkY a&mufoGm;cJhavNyD/

*sifrDonf olYukwftusÐudk jyef,lNyD; 0wfvdkufonf/ apmapmucsxm;onfh yef;udk aumuf,lNyD; bPfwHcg;qDodkY avQmufoGm;onf/olYaemufrS ]]&yfzf}} [k ac:vdkufoHudk Mum;onf/ odkYaomfvnf; olonfr&yfawmhbJ qufoGm;onf/

]][,fvdk bif}} [k *sifrDu xl;qef;aom tjyHK;jzifh EIwfqufonf/ ]]aemufqHk;usawmh cifAsm;udk,fwkdifyJ 'Dae&mudk a&mufvm&wmayghav [kwfvm;/ uJ oGm;MupdkY/ tckrSawmh rxl;awmhygbl;/uRefawmfhtaeeJY bmudkrS *½krpdkufawmhygbl;}}

xdktcg bify½dkufpfbufrS tvGefxl;qef;aom tjyKtrludk jrif&onf/

]]'DudpöeJY ywfoufvdkY cifAsm;rSm;aeNyDvdkY uRefawmfxifw,f/rpöwm pyifqm}} [k bifu jyefajymonf/ ]]uRefawmfuawmh cifAsm;udk rodbl;vdkY ,HkMunfxm;w,f}}

xdkYaemuf bify½dkufpfonf aemufodkY vSnfhum vrf;ay:twdkif;cyfjznf;jznf; avQmufoGm;vsuf &Sdavonf/

Page 127: Mg Tun Thu 01€¦ · ua&m pmayynm&Si frsm;uyg to dtrwS fjyKcJMhuayon /f tdk[i fe&D\ emrn f&i f;rSm ]0DvsH qp f'eD ay:wm jzpfí 1862 ckESp f pu fwi fbmv 11 &u faeYwGi f

tdk[ife&D\ 0w¬Kwdkrsm; 123

wpfaeYaom eHeufwGif &Dtdk*&ef;'D; e,fpyfc½dkif e,fajr&Sd tar&duefjynfaxmifpk w&m;olBuD;onf atmufygtwdkif; a&;xm;onfh pmudkol\ pmxnhfykH;xJrS &&Sdonf/

w&m;olBuD;

cifAsm; usKyfudk axmif'Pfav;ESpf tjypfay;vdkufwJh tcsdefuusKyfudk xdcdkuf epfemapwJh pum;awG ajymcJhw,f/ tJ'Dpum;awGxJrSm cifAsm;u usKyfudk tqdyftvGefjyif;wJh a>rqdk;wpfaumifvdkY ac:cJhw,f/ [kwfw,f usKyf[m a>rqdk;wpfaumifyJ/ tckqdk&if cifAsm; usKyf&JUwGefoHudk Mum;&NyD/ usKyfaxmifxJ a&mufNyD;vdkY wpfESpftMumrSm usKyforD; aooGm;cJhw,f/ tm;vHk;uajymMuw,f/ qif;&JiwfjywfNyD; *kPfodu©mr&Sd ao&wmwJh/cifAsm;rSm orD; wpfa,muf&Sdw,f r[kwfvm; w&m;olBuD;rif;/orD;wpfa,muf qHk;½HI;&if b,fvdk cHpm;&w,fqdkwm cifAsm;odatmif usKyfvkyfjyr,f/ NyD;awmh usKyfudk axmifrususatmifajymcJhwJh [dktpdk;&a&SUaeaumifudkvnf; usKyf udkufrSm/ usKyftckaxmifu vGwfvmNyD/ usKyf pum;rsm;rsm; rajymbl;/ tck

Page 128: Mg Tun Thu 01€¦ · ua&m pmayynm&Si frsm;uyg to dtrwS fjyKcJMhuayon /f tdk[i fe&D\ emrn f&i f;rSm ]0DvsH qp f'eD ay:wm jzpfí 1862 ckESp f pu fwi fbmv 11 &u faeYwGi f

124 armifxGef;ol

'Dpm[m usKyf&JU a>rwGefoHyJ/ usKyfu aygufvdkufwJh tcgrSmom rxdatmif a&SmifMuayawmh/

av;pm;pGmjzifh

a>rqdk;w&m;olBuD; 'g0ifhonf pmudk *½kwpdkuf rzwfawmhbJ ab;odkY

ypfcsxm;vdkuf\/ tckvdk a&mufa&mufvmwwfonfh Ncdrf;ajcmufpmrsdK;awGudk ol &cJhzl;aygif; rsm;NyD/ ol ppfaq;tjypfay;ojzifh 'ku©okca&mufoGm;Mu&onfh vlrsm;onf þpmrsdK;awGudk a&;wwfMupjrJjzpf\/ þpmudk zwf&onfhtwGuf enf;enf;uav;rSyif xdwfvefYaMumuf&GHUjcif; rjzpf/ aemufydkif;wGif olonf xdkpmudk vl&G,fwpfOD;jzpfaom tpkd;&a&SUae vpfwpfzD;vftm; jyonf/ pmxJwGif vpfwpfzD;vf\ emrnfygaeí jyjcif;jzpf\/ w&m;olBuD; 'g0ifhonf olESifhol\ vkyfazmfudkifzufrsm; tMum;ü ta&;udpö ay:vmvQif tao;tzGJutp *½kwpdkuf ajymqdkjyowwfaomtusifh &Sdavonf/

vpfwpfzD;vfonf olESifh ywfoufí a&;xm;onfh pm&Sif\Ncdrf;ajcmufcsufodkY zwfum pufqkyf&GH&Smaom rsufESmxm;jzifh jyHK;vdkufonf/ odkYaomfvnf; w&m;olBuD;\ orD;ESifh ywfoufí a&;xm;onfhtcsufrsm;udkrlum; olYpdwfxJwGif pEdk;paemifh jzpfrdonf/ tb,faMumifh[lrl olESifh w&m;olBuD;\ orD; eefpD'g0ifhwdkYonf vmrnfhaqmif;&moDwGif vufxyf&ef pDpOfxm;aomaMumifhaywnf;/

vpfwpfzD;vfonf w&m;½Hk; pma&;xHoGm;um pma&;\ tultnDjzifh tjypfus w&m;cHrsm;\ rSwfwrf;rsm;udk jyefí &SmazGavhvmonf/ þpmudk a&;olonf vGefcJhaom av;ESpfcefYu vlaorIjzifhaxmifusoGm;cJhonfh e,fpyfrS ruúpDuef ujym;vlqdk; ruúqDudk qifrfqdkol jzpfvdrfhrnf[k olwdkYESpfa,muf qHk;jzwfMuonf/ xdkYaemufawmh

Page 129: Mg Tun Thu 01€¦ · ua&m pmayynm&Si frsm;uyg to dtrwS fjyKcJMhuayon /f tdk[i fe&D\ emrn f&i f;rSm ]0DvsH qp f'eD ay:wm jzpfí 1862 ckESp f pu fwi fbmv 11 &u faeYwGi f

tdk[ife&D\ 0w¬Kwdkrsm; 125

rsm;jym;vSaom wm0ef0wå&m;rsm;aMumifh þudpöonf arharhaysmufaysmufjzpfoGm;onf/ vufpm;acsrnf[k Budrf;armif;vdkufoludkvnf;owdr&awmhay/

ba&mif;pfAD;vfNrdKUay:rS w&m;½Hk;onf trIrsm;udk Mum;emppfaq;vsuf &Sdonf/ ppfaq;aeonfh trIrsm;rSm trsm;tm;jzifh arSmifcdkrI?aiGtwkvkyfrI? pmwdkuf"m;jyrIrsm;ESifh jynfaxmifpktpdk;&\ e,fjcm;Oya'csdK;azmufrIrsm; jzpf\/ ,if;trIrsm;teuf wpfrIrSm ruúqDuefvli,f &maz;atmfwpfZf\ trIjzpfonf/ vdr®myg;eyfvSaom vufaxmuf&Jt&m&SdwpfOD;\ uRrf;usifrIaMumifh wpfa':vmwef aiG'*Fg;wpfjym;udk oHk;pGJaepOf atmfwpfZftm; vufyl;vufMuyf zrf;rdcJhjcif; jzpf\/atmfwpfZfonf ,if;uJhodkY r½dk;om;aomtvkyfrsm;udk vkyfudkifvsuf&dSonf[k owif;xGufaeonfrSm MumcJhNyD/ odkYaomfvnf; vufyl;vufMuyf zrf;qD;&rdcJhjcif; r&dS/ ,ckwpfBudrfonf oufao taxmuftxm; cdkifvHkpGmjzifh yxrqHk;tBudrf zrf;rdcJhjcif; jzpfonf/

,cktcgwGif atmfwpfZfonf axmifxJrSaeí tndKa&mifpD;u&ufrsm;udk aomufom olYtrI ½Hk;wifppfaq;rnfhtcsdefudk pdwfvufñId;i,fpGmjzifh apmifhpm;vsuf&dS\/ vufaxmuf&Jt&m&dS upfvfyufx&pfonf aiGwk'*Fgjym;udk ,lvmNyD; w&m;½Hk;twGif;&dS ½Hk;cef;wpfcef;xJrS tpdk;& a&SUaevufxJodkY vTJajymif;ay;tyfonf/ xdkYaemufolESifh emrnfBuD; aq;qdkifydkif&SifwdkYonf atmfwpfZfudk,fwdkif aq;qdkifodkY vmí aq;wpfykvif; 0,f,laMumif;/ xdkuJodkY vm0,fpOfuþaiG'*Fg;twkudk atmfwpfZfudk,fwdkif ay;cJhaMumif; ponfh tcsufrsm;udk usrf;usdefí xGufqdkEdkif&ef BudKwifjyifqifvsuf &dSMuonf/aiG'*Fg;wkrSm yDyDjyifjyif r&dS/ tvGefnHhaom twkjzpfí tppfvdk xljcif;?rmjcif;r&dS/ ta&miftqif;uvnf; rSdefonf/ cJudk jyKvkyfxm;jcif;jzpfí þrQavmuf nhHzsif;jcif;jzpf\/

Page 130: Mg Tun Thu 01€¦ · ua&m pmayynm&Si frsm;uyg to dtrwS fjyKcJMhuayon /f tdk[i fe&D\ emrn f&i f;rSm ]0DvsH qp f'eD ay:wm jzpfí 1862 ckESp f pu fwi fbmv 11 &u faeYwGi f

126 armifxGef;ol

tpdk;&a&SUae vpfwpfzD;vfonf atmfwpfZf\ trIppfaq;rnfh?eHeufrwdkifrD wpf&ufwGif ,if;trItwGuf BudKwifzwf½Iavhvmjcif;jyKavonf/

]]aiG'*Fg;twkjzpfw,fqdkwm oufaocHzdkYtwGuf yg&*lwpfa,mufudkawmif ac:NyD; ppfaq;aezdkY vdkr,frxifbl; upfvf}}[kvpfwpfzD;vfu ol udkifMunfhaeonfh aiG'*Fg;twkudk pm;yGJay: jyefcsvdkufNyD; ajymonf/ aiG'*Fg;usoGm;onfhtoHrSm cyftt/

]]'DwpfcsDawmh *&D;qm;udk cifAsm;tay:pD;&zdkY aocsmNyDvdkUYuRefawmf xifw,f}}[k vufaxmuf &Jt&m&dSu olYchg;rS ajcmufvHk;jyL;tdwfudk ab;em;odkY a&mufoGm;atmif wGef;z,fvdkufNyD; ajymonf/

]]'Daumifav;u aiGpuúLtwkvkyfwJh*d kPf;u *dkPf;om;wpfa,mufAs/ uRefawmf aumif;aumif;odw,f/ olYudk tckvdk vufyl;vufMuyf zrf;rdwm 'g yxrqHk;tBudrfyJ/ 'Daumifav;rSm &nf;pm;&dSw,f odvm;/ jrpfurf;yg;u ruúqDueftkyfpkxJrSm aew,f/ 'Daumifrav;udk uRefawmf vdkufvkdufNyD; acsmif;aewkef;u jrifzl;wmaumifrav;u tacsmom;As/ EGm;rwef;rav; usaewmyJ}}

vpfwpfzD;vfu pm;yGJay:rSm aiG'*Fg;twkudk aumuf,lNyD; olYtdwfuyfxJodkY xnfhvdkufonf/ trIwGJzdkifudk pmtdwfwpfvHk;xJodkYxnfh onf/ xdktcdkufwGif tvGefacsmarmvSNyD; cspfp&maumif;aomrsufESmwpfckonf wHcg;0rS ay:vmonf/ eefpD'g0ifhaywnf;/

]]uaeY wpfq,fhESpfem&DrSm trIudk &ufcsdef;ay;NyD; reufjzefusrSpppfr,fqdk [kwfvm;}} [k vpfwpfzD;vftm; vSrf;ar;onf/

Page 131: Mg Tun Thu 01€¦ · ua&m pmayynm&Si frsm;uyg to dtrwS fjyKcJMhuayon /f tdk[i fe&D\ emrn f&i f;rSm ]0DvsH qp f'eD ay:wm jzpfí 1862 ckESp f pu fwi fbmv 11 &u faeYwGi f

tdk[ife&D\ 0w¬Kwdkrsm; 127

]][kwfw,f}} [k vpfwpfzD;vfu ajzonf/ udkvnf; 'gaMumifhodyf0rf;omaew,f/ 'DtrIrsdK;rSm tvsifu ay;cJhwJh tqHk;tjzwfawGudk Oya'pmtkyfawGxJrSm &SmNyD; zwf&OD;r,f/ NyD;awmhvnf;}}

]]udkwdkYuawmh 'Dvdkcsnf;yJ/ udkESifh tazu twlwlyJ/ Oya'pmtkyfawG rvSefbJ rzwfbJ aewJhtcsdef r&dSoavmufyJ/ eefpD iSufypfxGufcsifvdkY udkYudk vdkufydkYay;zdkY ylqmrvdkYvmwm/ 'D&moDqdk&if ya&;&D;jrufcif;jyifrSm iSufawG tkyfvdkufusaeNyD/ vdkufrydkYEdkifbl;vdkYawmhrjiif;eJY? 'Dwpfcg r&bl;/ eefpD&JU q,fhESpfAdkY aoewftopfudk prf;Munfhcsifw,f odvm;/ vdkufydkYr,f r[kwfvm;[if/ vdkufydkYr,fqdk&ifeefpD&JU jrif; zvdkif;ESifh bufpfudkyg ac:vmcJhr,f}}

olwdkYonf aqmif;&moDwGif vufxyfMuawmhrnfh pHkwGJjzpfonfhtm;avsmfpGm wpfa,m,ftvdkudk wpfa,mufu tpGrf;ukef vdkufavsmaeMuonfhtcsdefumv jzpf\/ eef'D0g0if\ tqdkjyKcsufonf tEdkif&oGm;cJhNyD jzpfonf/ vpfwpfzD;vfonf ol\ pm&Gufpmwrf;rsm;udkuysmu,modrf;vsuf &dSonf/

tjyifrS wHcg;acgufoH ay:vmonf/ upfvfyufx&pf xoGm;NyD; wHcg;udk zGifhay;onf/ 0ifvmolrSm tvGefacsmarmvSyonfh rdef;uav;wpfa,muf/ rsufvHk;rsm;u eufeuf? tom;u t0ga&mifazsmhazsmh? teufa&mif ydk;y0gwpfxnf acgif;NrD;NcHKxm;NyD; atmufbufodkY usaeonfhtpudk vnfyif;wGif uydku½dk ywfxm;onf/

rdef;uav;u pydefbmomESifh pum;pajymonf/ olYtoHrSmylaqG;aomuESifh ruif;aMumif;udk azmfjyaeonf/ wpfcgwpf&HwGifidkoHyg ygvmonf/ vpfwpfzD;vfonf pydefpum;udk em;rvnf/em;vnfaom vufaxmuf&Jt&m&dSu bmomjyefay;onf/

Page 132: Mg Tun Thu 01€¦ · ua&m pmayynm&Si frsm;uyg to dtrwS fjyKcJMhuayon /f tdk[i fe&D\ emrn f&i f;rSm ]0DvsH qp f'eD ay:wm jzpfí 1862 ckESp f pu fwi fbmv 11 &u faeYwGi f

128 armifxGef;ol

]]ol cifAsm;ESifh awGUzdkY vmwmvdkYajymw,f rpöwm vpfwpfzD;vf?olYemrnfu *sdK,mx&DAD;em;ygwJh/ ol vmawGUwJh udpöuawmh tif;olu &maz;atmfwpfZfeJY rvGwfruif; &dSaeyHkyJ/ tif; olu atmfwpfZf&JU cspfolwJh/ olu ajymw,f/ atmfwpfZf[m tjypfr&dSol wpfa,mufygwJh/ aiGtwkudk ol vkyfwmygwJh/ olvkyfxm;wJh aiGtwkudk atmfwpfZfu rodvdkY oHk;rdwmygwJh/ uJ cifAsm; olajymwm ,Hkovm; rpöwmvpfwpfzD;vf? ruúqDuefrav;awG[m 'DtcsdK;rsdK;csnf;yJ/ vdrfr,f?nmr,f? cdk;r,f? olwdkYBudKufwJh aumifwpfaumiftwGuf vlowfr,f/tcspfewfzrf;pm;cH&ae&wJh rdef;rwpfa,mufudk b,fawmhrS r,HkMunfaveJY As}}

]]rpöwm upfvf rufx&pf}}

eefpD'g0ifhu wpfcsuf 0if[efYonf/ vufaxmuf&Jt&m&dSuol pdwfvdkufrmefyg ajymrdjcif;jzpfí cGifhvTwfzdkY awmif;yefonf/xdkYaemuf ruúqDuefrav;\ pum;udk qufí bmomjyefajymonf/

]]atmfwpfZfudk axmifu vTwfay;r,fqdk&if ol atmfwpfZftpm;axmifxJrSm oGm;aeyghr,fwJh/ ol tBuD;tus,f zsm;aevdkY q&m0efjyawmh q&m0efu aq;jrefjref0,fraomuf&if aovdrfhr,fvdkY ajymw,fwJh/ 'gaMumifh olu tJ'D aiGtwkudkay;NyD; atmfwpfZfudk aq;0,fcdkif;rdygw,fwJh/ atmfwpfZf0,fvmwJh aq;aMumifh oltouf raowmygwJh/ tif; &maz;[m olYtwGuf toufyJ xifyg&JU/ olY pum;awGxJrSm cifAsm; rMum;csifwJh tcspftaMumif;awGuawmh trsm;BuD;udk ygaew,f}}

tpdk;& a&SUaetzdkYuawmh Mum;aeusrdkY ½dk;aeNyDjzpfaom Zmwfvrf;wpfyk'fyif jzpfavonf/

Page 133: Mg Tun Thu 01€¦ · ua&m pmayynm&Si frsm;uyg to dtrwS fjyKcJMhuayon /f tdk[i fe&D\ emrn f&i f;rSm ]0DvsH qp f'eD ay:wm jzpfí 1862 ckESp f pu fwi fbmv 11 &u faeYwGi f

tdk[ife&D\ 0w¬Kwdkrsm; 129

]]olYudk ajymvdkufyg}} [k vpfwpfzD;vfu ajymw,f/ ]]uRefawmfbmrS rwwfEdkifbl;vdkY? trIudk reufjzef reufrSm ppfvdrfhr,f/ tJ'DusrSw&m;½Hk;a&SUrSm ajymp&m&dSwmawG ajymygvdkY}}

eefpD'g0ifhonf odyfNyD; pdwfrmol r[kwf/ *sdK,mx&DAD;em;trnf&dS rdef;uav;\rsufESmudk u½kPmruif;onfh rsufESmxm;jzifh Munfhvdkuf vpfwpfzD;vf\rsufESmudk MunfhvdkufESifh Asmrsm;vsuf &dS\/vufaxmuf &Jt&m&dSu tpdk;&a&SUae\ pum;udk rdef;uav;tm;pydefbmomjzifh jyefí &Sif;jyaeonf/ rdef;uav;onf avoHwdk;wdk;jzifh pum;wpfcGef;? ESpfcGef;ajymonf/ NyD;awmh olYyg0gudk rsufESmvHkatmif zHk;NyD; tcef;xJrS xGufoGm;avonf/

]]ol bmajymoGm;wmvJ}}[k vpfwpfzD;vfu ar;onf/

]]xl;xl;axGaxGawmh r[kwfygbl;}}[k &Jt&m&dSu jyefajz\/]]olajymoGm;wmu wu,fvdkY vlwpfa,muf&JU touf[m tif;tJovdk bmomjyef&ifvnf; r[kwfao;bl;As/ 'Dvdk tu,fí &SifcspfwJh rdef;uav; touftEÅ&m,fESifh BuHKaewJh tcgus&if &maz;atmfwpfZfudk owd&ygwJh}}

upfvfyufx&pfonf w&m;½Hk;pBuørS xGufum &Jt&m&dS ½Hk;bufodkY avQmufoGm;onf/

]]olwdkYtwGuf bmrS vkyfray;Edkifawmhbl;vm; udk&,f}}[k eefpDuar;onf/ ]]tao;tzGJ udpöav; wpfckyJ/ aiG'*Fg;twk wpfa':vmaMumifh vlESpfa,muf&JU om,maysmf&TifaewJh b0tysufcH&awmhrSmvm;[if? rdef;uav;u aoab;eJY BuHKaew,f/ 'gaMumifhrdkY olYcspfolu toufu,fzdkY vkyf&w,f/ w&m;Oya'u u½kPw&m;&JU oabmobm0udk em;rvnfawmhbl;vm; &Sif&,f}}

Page 134: Mg Tun Thu 01€¦ · ua&m pmayynm&Si frsm;uyg to dtrwS fjyKcJMhuayon /f tdk[i fe&D\ emrn f&i f;rSm ]0DvsH qp f'eD ay:wm jzpfí 1862 ckESp f pu fwi fbmv 11 &u faeYwGi f

130 armifxGef;ol

]]w&m;Oya'u avmurSm u½kPmw&m;twGuf ae&mr&dSbl;eefpD}} vpfwpfzD;vfu tajzay;onf/

]]txl;ojzifh tpdk;&a&SUaewpfa,muf&JU wm0ef0wå&m;xJrSmvHk;0rygbl;/ tckudpörSm w&m;pGJwmuawmh tmCmwxm;NyD; vufpm;acswJhoabmESifh vkyfMuwmawmh r[kwfygbl;/ 'gayrJh 'Dvl&JUtrIu odyfxif&Sm;aeawmh tjypf'Pfuawmh tay;cH&rSm aocsmoavmufyJ/ w&m;½Hk;awmfudk oufaocHypönf;trSwf(u)tjzpf wifjyr,fh aiGtwk[m tckudk,fh&JU tusÐtdwfuyfxJrSm ygvmw,f/ oufaoawG tm;vHk;uawmh tJ'DaiGtwkudk 'DvlYqDu &wmygvdkY usrf;usdefNyD;xGufMurSmyJ/ *sL&DvlBuD;awGxJrSmuvnf; ruúqDuef wpfa,mufrSrygbl;/ tJ'Dawmh tjypf&Sdw,fvdkY trsm;pku qHk;jzwfMurSm aocsmaew,f}}

xdkaeY rGef;vGJydkif;wGif eefpD'g0ifhwdkY pHkwGJonf NrdKUESifh oHk;rdkifuGm&SdawmtkyfqDodkY jrif;&xm;wpfpD;jzifh iSufypfxGufcJhMuonf/ jrif;&xm;udk eefpDudk,fwdkif armif;onf/ nDnmacsmarGUNyD; jrufcif;xlxyfaomvrf;twdkif; c&D;oHk;rdkifrQ a&mufaomtcg ya&;&D; jrufcif;udk jzwfonf/ xdkYaemuf ydkif'&macsmif;odkY a&mufonf/ xdkacsmif;\ wpfzufwGif avmif;ya&&D jrufcif;vGifjyif&Sd\/ þae&monf yvdkAm iSufrsm;tkyfvdkuf oif;vdkuf usufpm;onhf ae&mXmeaywnf;/ vmcJh&onfhc&D;rSm aysmfp&maumif;onf/ xdkYaMumifhvnf; tpdk;&a&SUae vpfwpfzD;vfESifh eefpD'g0ifhwdkYonf &maz;ESifh &maz;\ cspfol *sdK,m x&D;AD;em;\ aMuuGJrIudk owdr&Muawmhay/

olwdkYjrif;&xm; acsmif;bufodkY eD;vmaomtcg olwdkY\ nmbufab;rS jrif;wpfaumif pdkif;oGm;oHudk Mum;&onf/ vSrf;Munhfvdkufonhftcg qHyifeufeuf tom;rnf;rnf;ESifh vlwpfa,muf\

Page 135: Mg Tun Thu 01€¦ · ua&m pmayynm&Si frsm;uyg to dtrwS fjyKcJMhuayon /f tdk[i fe&D\ emrn f&i f;rSm ]0DvsH qp f'eD ay:wm jzpfí 1862 ckESp f pu fwi fbmv 11 &u faeYwGi f

tdk[ife&D\ 0w¬Kwdkrsm; 131

rsufESmudk &dyfceJ jrifvdkuf&onf/ jrif;orm;onf olwdkYaemufrSvdkufvmNyD; ab;rS yef;wufum opfawmqDodkY pdkif;oGm;jcif; jzpfavonf/

]]'Daumifh rsufESmudk wpfae&m&mrSm jrifzl;cJhovdkyJ}} [k vpfwpfzD;vfu a&&Gwfonf/ olonf rsufESmrsm;udk rSwfrdwwfol jzpf\/]]'gayrJh b,fae&mrSm qdkwmawmh twdtus rrSwfrdbl;/ 'DteD;tem;wpf0dkufu jcHorm;wpfa,mufvdkY xifwmyJ/ tdrfudk jzwfvrf;ujyefwmyJjzpfr,f}}

olwdkYonf avmif;ya&&D jrufcif;vGifjyifay:wGif wpfem&DMumrQaeum yvdkAmiSufrsm;udk ypfMuonf/ tvGefoGufvufzswfvwfaomeefpD'g0ifhonf ol\ q,fhESpfAdkY aoewfjzifh auseyftm;&vsuf &Sdonf/olu olYtazmfxuf yvdkAm iSufwpfpHk ydkí &onf/

olwdkYonf jrif;&xm;udk jznf;jznf;rSefrSef armif;um tdrfbufodkYjyefvmcJhMuonf/ ydkif'&macsmif;ESifh udkufwpf&mcefYtuGmodkY a&mufaomtcg opfawmxJrS jrif;wpfpD; xGufvmNyD; olwdkYbuf vmaeonfudk jrif&onf/

]]apmapmu eefpDwdkY jrifvkdufwJh vlESifhwlw,f}} [k eefpD'g0ifhuajymonf/

vpfwpfzD;vfonf wjznf;jznf;ESifh olwdkYbufodkY eD;uyfvmaeaom jrif;pD;orm;udk rsufajcrjywf Munhfaeonf/ jrif;pD;orm;onfolYjrif; ukef;EDS;wGif xdk;xm;onfh aoewfudk qGJxkwfNyD; olYvufarmif;wpfzufay: wifvkdufonfudkyg jrifvdkuf&\/ vpfwpfzD;vfonf olwdkYjrif;rsm;\ ZufBudK;rsm;udk zswfceJ aqmifhqGJvdkufonf/

Page 136: Mg Tun Thu 01€¦ · ua&m pmayynm&Si frsm;uyg to dtrwS fjyKcJMhuayon /f tdk[i fe&D\ emrn f&i f;rSm ]0DvsH qp f'eD ay:wm jzpfí 1862 ckESp f pu fwi fbmv 11 &u faeYwGi f

132 armifxGef;ol

]]Mo-vufpowfawmh rif;udk;uG/ ruúqDudk qifrfqdkwJhaumifyJ}}[k vpfwpfzD;vfu a&&Gwfonf/ ]][kdpmxJrSm a&;vdkufwJhtwdkif; a>rwGefoH ay;wmayghav}}

ruúqDudk qifrfonf tcsdefukd tv[ó tjzpfcHol r[kwfay/olonf aoewfrsm;ESifh ywfoufí txmuRrf;oljzpf&m ½kdifz,faoewf tvSrf;rDavmufonhf ae&modkY a&mufonfESifh wpfNydKifeufol\ 0ifcsufpwmaoewfudk ajr§mufum jrif;&xm;ay:rS vlESpfa,mufqDodkY ypfvdkufonf/

yxrqHk; ypfcsufonf vpfwpfzD;vfESifh eefpD'g0ifhwdkY\ ESpfvufrrQom uGmaom ycHk;rsm;Mum;rS jzwfum xdkifcHkaemufausmudkxdrSefonf/ 'kwd,wpfcsufonf jrif;&xm;\ &THUumajceif;cHkudk rSefíwwd,wpfcsufonf vpfwpfzD;vf\ abmif;bDatmufp ab;em;rSjzwfoGm;onf/

vpfwpfzD;vfonf olYab;rS eefpDudk ajrBuD;ay:odkY usoGm;atmifwGef;csvdkufonf/ eefpD\ rsufESmrSm aoG;qkwfum jzLa&mfa&mf jzpfaeonf/ odkYaomfvnf; e,fpyfa'oü MuHK&wwfonfh ta&;tcif;rsm;taMumif;udk Mum;zl;em;0&Sdxm;ojzifh owduif;vGwfoGm;atmifaMumufjcif;? vefYjcif; rjzpf/ ESpfOD;pvHk;onf aoewfrsm;udk vufxJutvGwfrcH? vpfwpfzD;vfonf zifxdkifcHkay:ü csxm;onfh bl;xJrSusnfqefrsm;udk olYtdwfuyfxJodkY tjynhftodyf xnfhonf/

]]jrif;awG&JU aemufrSmyJaeaemf eefpD}} [k vpfwpfzD;vfu ajymonf/ ]]'Daumif[m wpfcsdefu udk axmifcsypfcJhzl;wJh vlqdk;wpfa,mufyJ/ tJ'gudk tcJrausjzpfNyD; vufpm;acszdkY BudK;pm;aewm/tvSrf;u uGmawmh udkwdkY ypforQ olYudk rxdEdkifbl;qdkwm 'Daumifodaew,f}}

Page 137: Mg Tun Thu 01€¦ · ua&m pmayynm&Si frsm;uyg to dtrwS fjyKcJMhuayon /f tdk[i fe&D\ emrn f&i f;rSm ]0DvsH qp f'eD ay:wm jzpfí 1862 ckESp f pu fwi fbmv 11 &u faeYwGi f

tdk[ife&D\ 0w¬Kwdkrsm; 133

]]&ygw,f/ eefpD raMumufygbl;}} [k jyefajymonf/ ]]'gayrJhudkuvnf; eefpD tem;rSmyJaeyg/ [dk; [dk; bufpf &yfvdkufawmh}}

eefpDonf olYjrif; bufpf\ vnfqHarG;udk yGwfí acsmhonf/vpfwpfzD;vfuawmh aoewfudk toifhjyifum teD;wGif &yfaeonf/olYaoewfESifh tvSrf;rDonfhae&modkY olY&efol a&mufvmygap[kusdwfíqkawmif;vsuf &Sdavonf/

odkYaomfvnf; ruúqDudk qifrfonf vpfwpfzD;vf a&mufapcsifonfh ae&mudk a&mufrvm/ olYtwGuf ab;tuif;qHk; ae&mrS aeívufpm;acs&ef tm;xkwfvsuf &Sdonf/ olonf tEÅ&m,fuif;Edkifavmufonfh ae&mwpf0dkufwGif jrif;udk auGUumywfum pD;NyD; vsifjrefzswfvwfpGm vIyf&Sm;vsuf&Sd\/ ol\ om;aumifrsm; jrif;ESpfaumifaemufodkY a&mufoGm;onfudk jrifvdkufaomtcg olonf olYjrif;udknmbufokdY auGUpD;NyD; aoewfESifh vSrf;ypfonf/ usnfqefonf tpdk;&a&SUae\ OD;xkyfudk azmufxGufoGm;onf/

wpfBudrfwGif ruúqDudk qifrfonf twGuftqvGJum olcefYrSef;owfrSwfxm;onfh vdkif;udk ausmfvGefNyD; a&mufvmonf/ vpfwpfzD;vf\ aoewfajymif;rS rD;yGifhwpfyGifh jzmceJ xGufoGm;onf/ ruúqDudkqifrfonf zswfceJ acgif;udk iHkYcsvdkufNyD; ab;uif;&mae&modkY csufcsif;jyef qkwfcGmvdkuf&avonf/

ruúqDudk qifrfu aemufwpfcsuf xyfypfonf/ eefpD'g0ifhqDrSatmfoHwpfcsuf xGufvmonf/ vpfwpfzD;vfu aemufodkY csmceJvSnfhMunhfonf/ eefpD\ yg;wpfzufwGif aoG;prsm;/

]]eefpDudk rxdbl;/ usnfpwpfp &SyfrSefwm? olypfvdkufwJhusnfqefu vSnf;bD;udk 0ifrSefw,fESifh wlw,f}}

Page 138: Mg Tun Thu 01€¦ · ua&m pmayynm&Si frsm;uyg to dtrwS fjyKcJMhuayon /f tdk[i fe&D\ emrn f&i f;rSm ]0DvsH qp f'eD ay:wm jzpfí 1862 ckESp f pu fwi fbmv 11 &u faeYwGi f

134 armifxGef;ol

]]ypfuGif;aumif;aumif;wpfcsufavmuf &vdkuf&if b,favmufaumif;rvJ}} [k vpfwpfzD;vfu nnf;onf/

ruúqDudk qifrfonf olYjrif;udk ZufowfNyD; aemufwpfausmhaoaocsmcsm csdefjyefonf/ olypfvdkufaom usnfqefonf zvdkif;\vnfyif;udk 0ifrSefonf/ zvdkif;onf wHk;ceJ vJusoGm;onf/ jrif;rbufpfonf vefYzswfum uqkefpdkif;í ajy;oGm;onf/ þwGif ruúqDudkqifrfonf tcGifhaumif;udk vufvTwfrcHbJ eefpD'g0ifhbufodkY usnfqefrsm; ypfvTwfvdkufonf/

]]0yf 0yf 0yfae}} [k vpfwpfzD;vfu atmfonf/ ]]jrif;tem;rSmuyfNyD; 0yfae? acgif;raxmifESifh}} olonf eefpDudk jrif;aoaumif\aemufbuf&Sd jrufyifrsm; tMum;odkY a&mufoGm;atmif wGef;ydkY&efpdwful;vdkufao;onf/ puúefYydkif;rQom&Sdrnfh þw'F*tcsdefuav;rSmyif ruúqDuefrav;\ pum;rsm;onf olYpdwftwGif;odkY xl;qef;pGm0ifa&mufvmonf/

]]&Sif cspfwJh rdef;uav; touftEÅ&m,fESifh MuHKaewJhtcgus&if&maz; atmfwpfZfudk owd&yg}}

vpfwpfzD;vf\ EIwfrS roJruGJ a&&GwfoHwpfoH xGufvmonf/

]]eefpD jrif;aoaumif&JU ausmay:u ausmfNyD; aoewfESifh rem;wrf; ypfay;? olYudk rxdcsifaeygap/ ol aumif;aumif; jyefrypfEdkifatmif vkyfxm;Edkif&if awmfNyD/ udk tpDtpOf wpfck vkyfcsifvdkY}}

eefpDu zswfceJ vSrf;Munhfonf/ vpfwpfzD;vfonf olY tdwfuyfxJrS armif;cs"m; xkwfí zGifhvkdufonfudk jrif&onf/ olonfqufí MunfhraeawmhbJ rsufESmudk jyefvSnfhum &efolqDodkY aoewfusnfqefrsm; w&pyf ypfvTwfvsuf &Sdavonf/

Page 139: Mg Tun Thu 01€¦ · ua&m pmayynm&Si frsm;uyg to dtrwS fjyKcJMhuayon /f tdk[i fe&D\ emrn f&i f;rSm ]0DvsH qp f'eD ay:wm jzpfí 1862 ckESp f pu fwi fbmv 11 &u faeYwGi f

tdk[ife&D\ 0w¬Kwdkrsm; 135

ruúqDudk qifrfonf wpfzufrSm aoewfoHrsm; pJoGm;csdeftxdpdwf&Snfvuf&Snfjzifh apmifhqdkif;aeonf/ olYwGif tcsdefawG trsm;BuD;&Sdaeao;onf[k wGufonf/ tcsnf;ESD;jzpfaprnfh pGefYpm;rIrsdK;udkawmhol rvkyfcsif/ olonf jrif;ay:wGif rsufESmtyfNyD; Nidrfaeonf/ aoewfoH &yfoGm;onfESifh wpfNydKifeuf olonf jrif;udk tomt,m a&SUodkYwdk;um jrif;aoaumif\ txufü ay:aeaom ypfrSwfqDodkY aocsmpGmcsdefí olYaoewfarmif;udk qJGn§pfvdkufonf/

jrif;aoaumif\ txufü ay:aeaom rnf;rnf;t&m0w¬KESpfckpvHk; vIyf&Sm;jcif; r&Sd/ olonf olYjrif;udk tomwdkYum a&SUodkY tenf;i,f wdk;vmonf/ olonf tpdk;&a&SUae 0yfae&mrS xNyD; 'l;wpfzufaxmufí xkdifvkdufonfudkvnf;aumif;? olYbufodkY ajymif;wdkaoewfjzifh vSrf;csdefvdkufonfudkvnf;aumif; jrifvdkuf&\/ olonf OD;xkyfudk a&SUodkY idkufusvmatmif qJGcsvdkufNyD; olYudk rxdbJ jzwfoef;oGm;rnfh aoewfusnfqeftvmudk apmifhonf/

ajymif;wkdaoewfqDrS rD;awmufBuD; wpfckESifhtwl us,favmifjyif;xefaom toHwpfoH xGufay:vmonf/ ruúqDudk qifrfonfoufjyif;wpfcsuf csonf/ olYwpfudk,fvHk; aysmhwD;aysmhacG jzpfvmNyD;,drf;xdk; vIyf&Sm;vmonf/ xdkYaemuf cyfjznf;jznf;yif jrif;ay:rSatmufodkYusonf/ toufuif;rJhaeaom a>rqdk;wpfaumif b0odkYa&mufoGm;cJhavNyD/

aemufwpfaeY eHeufq,fem&D tcsdefwGif w&m;½Hk; ½Hk;xdkifonftar&duef jynfaxmifpkESifh &maz; atmfwpfZftrIudk a&S;OD;pGm ac:onf/vufarmif;wpfzufwGif ywfwD;odkif;xm;aom tpdk;&a&SUaeonfxdkif&mrSxum ½Hk;awmfodkY avQmufvJcsuf ay;onf/

Page 140: Mg Tun Thu 01€¦ · ua&m pmayynm&Si frsm;uyg to dtrwS fjyKcJMhuayon /f tdk[i fe&D\ emrn f&i f;rSm ]0DvsH qp f'eD ay:wm jzpfí 1862 ckESp f pu fwi fbmv 11 &u faeYwGi f

136 armifxGef;ol

]]w&m;olBuD;rif;cifAsm;? uRefawmf 'DtrItwGuf tqHk;owfavQmufvJcsufudk wifjyvdkygw,f/ 'DtrIrSm w&m;cH[m tjypf&SdEdkifayr,fhvdkY tjypf'Pfwpf&yf csrSwfay;zdkYtwGuf tpdk;&bufuckdifvHkwJhoufao tvHktavmuf jyEkdifwJh tajctae r&Sdygbl;/ 'DtrI&JUtajccH jzpfwJh oufaocHypönf;udk tck rwifjyEkdifygbl;/ 'ghaMumifh½Hk;awmfu 'DtrIudk yvyfay;zdkY uRefawmf wifjyygw,f}}

w&m;½Hk; acwå&yfem;onfh rGef;wnfhtcsdefwGif vufaxmuf&Jt&m&Sd upfvfyufx&pfonf tpdk;&a&SUae\ ½Hk;cef;twGif;odkY 0ifvmonf/

]]uRefawmf ruúqDudk qifrf&JU tavmif;udk wpfcsuf0ifMunhfcJhw,f}}[k &Jt&m&Sdu ajymonf/ ]]olwdkY tavmif;udk ususee ppfaq;NyD;oGm;NyD/ qifrfqdkwJh aumif[m awmfawmfudk Murf;wrf;wJh aumifAs/cifAsm; olYudk b,fvdk usnfqefrsdK;ESifh ypfvdkufygvdrhfvdkY tm;vHk;uwthHwMo jzpfaeMuw,f/ tcsdKUuawmh oHrIdawG xnfhypfvdkufwmjzpfr,fvdkY ajymaeMuw,f/ 'Dtaumifukd,fay:rSm &xm;wJh qefcgaygufawGvdk taygufrsdK;awGudk uRefawmf wpfcgrS rjrifcJhzl;bl;}}

]]cifAsm;&JU trIrSm t"duxm;NyD; wifjyr,fh oufaocHypönf;trSwf(u)ESifh ypfvdkufwmyJ upfvf}} [k a&SUaecsKyfu jyefajymw,f/]]uRefawmfhtzdkYuawmh 'DaiGwkaMumifh odyfudkuHaumif;oGm;wm/ aiGwku usnfpawG trsm;BuD; zGmxGufoGm;wmqdkawmh odyfudk xda&mufwmaygh/ uJygav 'gudk tomxm;vdkufygawmh/ cifAsm; [kd ruúqDuefrav; b,frSmaew,fqdkwm twdtus od&atmif pHkprf;ray;Edkifbl;vm;Asm/ rpöeefpD'g0ifhu tJ'D aumifrav;aewJhae&mudk odcsifaew,fAs}}

Page 141: Mg Tun Thu 01€¦ · ua&m pmayynm&Si frsm;uyg to dtrwS fjyKcJMhuayon /f tdk[i fe&D\ emrn f&i f;rSm ]0DvsH qp f'eD ay:wm jzpfí 1862 ckESp f pu fwi fbmv 11 &u faeYwGi f

tdk[ife&D\ 0w¬Kwdkrsm; 137

qdkMuygpdkY ... &JU/

naepm pm;tNyD;rSm cifAsm;[m e,l;a&mufNrdKUawmf ba&mh'fa0;vrf;rBuD;twdkif; vrf;avQmufvmonf/ cifAsm;&JU yg;pyfrSm cJxm;wJh aq;jyif;vdyfukefonftxd avQmufr,fqdkwJh pdwful;eJYqdkawmhq,frdepfavmufawmh Mumr,fvdkY cifAsm; em;vnfxm;w,f/ acgif;xJrSmuvnf; ba&mha0;jyZmwf½HkrSm 0ifMunfh&&if aumif;rvm;vdkYawG;vmw,f/ tvGrf;jyZmwfMunfh&if aumif;rvm;/ wjcm; b,fvdkZmwfrsdK;Munfh&if aumif;yghrvJ ponfjzifhvnf; awG;vmaew,f}}

]]tJ'DtcsdefrSm ½kwfw&uf cifAsm;&JU vufarmif;udk vufwpfzufu vmudkifvdkufw,f/ cifAsm;u vSnfhMunfhvdkufawmh rdef;racsmwpfa,muf&JU &ifzdkp&maumif;wJh rsufvHk;awGeJY &ifqdkifvdkuf&w,f/ol 0wfpm;qif,ifxm;yHkuvnf; tHhMop&m aumif;aew,f/ wpfudk,fvHk;rSm 0wfxm;wmu teufa&mif? pdefawGuvnf; tjynfhqdkawmhtHhMoygayraygh/ trsdK;orD;u okwfoD;okwfjymeJY cifAsm;&JU vufxJudkylylaEG;aEG; axmywfrkefYvdwfwpfvdwf xdk;xnfhvdkufw,f/ NyD;awmhuwfaMu;ao;ao;av;wpfvuf qGJxkwfvdkufNyD; cifAsm;&JU ukwftusÐrSm wyfxm;wJh 'kwd,Mu,foD;udk jzwfvdkufw,f/ NyD;vJ NyD;a&m

Page 142: Mg Tun Thu 01€¦ · ua&m pmayynm&Si frsm;uyg to dtrwS fjyKcJMhuayon /f tdk[i fe&D\ emrn f&i f;rSm ]0DvsH qp f'eD ay:wm jzpfí 1862 ckESp f pu fwi fbmv 11 &u faeYwGi f

138 armifxGef;ol

vrf;wpfzufudk jzwful;oGm;w,f/ aemufudkvJ vSnfhMunfhvSnfhMunfheJY txdwfxdwf tvefYvefY jzpfvdkY}}

tJ'g[m tvGefoefYpifwJh pGefYpm;rIyJ/ cifAsm; vufcHrvm;?cifAsm;u vufrcHEdkifygbl;qdk&ifawmh cifAsm;taeeJY pdwftaESmifht,SufjzpfoGm;wJhtwGuf wpfrsufESmvHk; eD&JoGm;w,f/ vufxJ a&mufaewJh rkefYvdwfudk &Sufudk;&Sufuef;eJY vrf;ab;ypfcsvdkufNyD; jyKwfoGm;wJhMu,foD;udk tlwD;tlaMumifeJY vdkuf&Smae&if; ba&mh'fa0; vrf;rBuD;twdkif; qufavQmufvmw,f/

ppfrSefwJh pGefYpm;olawG[m odyfNyD; rsm;rsm;pm;pm; &dSwm r[kwfbl;/ trsm;tm;jzifh enf;opfawGoHk;aeMuwJh vkyfief;&SifawG[m ppfrSefwJh pGefYpm;olawGvdkY qdk&rSmyg/ olwdkY[m olwdkY vdkcsifaewJh t&mawGaemufudk vdkufaeMuwJh vlawG r[kwfvm;/ ppfrSefwJh pGefYpm;ol[m&nf&G,fcsifr&dSbJ a&SUudk wdk;oGm;avh &dSw,f/ ol[m udk,fusdK;udkomMunfhwwfol r[kwfygbl;/ udk,f rodwJh uHMur®meJY awGUzdkY a&SUudkyJwdk;wufMuygw,f/

wpf0ufwpfysuf pGefYpm;olawGuawmh &JvJ &J&ifhw,f/ xl;vJxl;jcm;w,f/ olwdkYuawmh ta&twGuftm;jzifh tawmfrsm;ygw,f/a&S;acwf ESpfaygif;rsm;pGmuwnf;u tJ'D yk*¾dKvfawGu ordkif;udkxl;qef;wJh tjzpftysufawGeJY pnfyif<u,f0apcJhwJh vlawGyg/ 'gayrJholwdkY vlpk[m ppfrSefaom pGefYpm;olawG&JU aemufvdkufawGawmh r[kwfMuygbl;/

½l;a'ghzfpwdkif;em;[m ppfrSefwJh pGefYpm;ol wpfa,mufyg/ ol[mrarQmfvifhwJh t&mawGeJY &ifqdkif&zdkYtwGuf olYtcef;xJu tjyifudkrxGufbJ aewJh&uf enf;enf;yJ &dSygw,f/ olYtzdkY b0&JU pdwf0ifpm;

Page 143: Mg Tun Thu 01€¦ · ua&m pmayynm&Si frsm;uyg to dtrwS fjyKcJMhuayon /f tdk[i fe&D\ emrn f&i f;rSm ]0DvsH qp f'eD ay:wm jzpfí 1862 ckESp f pu fwi fbmv 11 &u faeYwGi f

tdk[ife&D\ 0w¬Kwdkrsm; 139

p&m taumif;qHk;t&m[m vrf;avQmufoGm;&if;eJY aemufwpfvrf;&JUaxmifhxJrSm bmr&dSvJvdkY pOf;pm;&wJh tvkyfyg/ wpfcgwavrSmawmhuHMur®mudk aoG;aqmifjzm;a,mif;csifwJh olYpdwfaMumifh ol[m xl;qef;wJh vrf;awGay:udk a&mufoGm;w,fvdkU qdk&ygvdrfhr,f/

vufawGUtm;jzifh olBuHKcJh&wmawGudk jyefMunfhvdkuf&if &JXmerSm ESpfBudrfwdwd tcsdefukefcJh&zl;ygw,f/ rMumcPqdkovdk ol[mvlvdrfvlnm vlvnfvleyfawGMum;udk a&mufoGm;avh&dSygw,f/ olYem&DeJY aiG[m 'kp½dkuform;awGtwGufawmh rufarmp&mawGyg/ 'gayrJholuawmh pdk;&drfaomuqdkwm r&dSygbl;/ b,fawmhrS avsmhroGm;wJhpdwftm;xufoefrIeJY pGefYpm;rIawGaemufudk waumufaumuf vdkufaewmygyJ/

Ä

wpfnaecif;rSm ½l;a'ghzf[m NrdKUawmfBuD;&JU a&S;a[mif;&yfuGufjzpfwJh tv,fydkif;bufu vrf;wpfvrf;ay:rSm avQmufoGm;aeygw,f/vrf;ab; 0J,m yvufazmif;awGay:rSmawmh vlwef;BuD; ESpfwef;&dSaeygw,f/ udk,fhOD;wnfcsufeJY udk,fhvrf;udk,foGm;aeMuwmyg/ vla&pD;aMumif;BuD; ESpfaMumif; pD;qif;aeovdkygyJ/ vlawGtm;vHk;tdrftjyefc&D;rdkY okwfajcwifaeMuwmyg/ 'gayrJh udk,fa&mpdwfyg*emrNidrfjzpfaewJh yk*¾dKvfuawmh pGefYpm;cef;&SmcsifwmeJY tdrfudk pGefYypfNyD;xGufvmaeygw,f/

pGefYpm;rIudk &SmazGaeol vlwpfa,muftzdkYuawmh auseyftm;&p&myg/ ol[m wnfNidrfat;aq;pGmeJY 0J,m ywf0ef;usifudk*½kwpdkufMunfhNyD; avQmufvmaeygw,f/ aeYcif;rSmawmhjzifh ol[m

Page 144: Mg Tun Thu 01€¦ · ua&m pmayynm&Si frsm;uyg to dtrwS fjyKcJMhuayon /f tdk[i fe&D\ emrn f&i f;rSm ]0DvsH qp f'eD ay:wm jzpfí 1862 ckESp f pu fwi fbmv 11 &u faeYwGi f

140 armifxGef;ol

pE´&m;ta&mif;qdkifwpfqdkifu ta&mif;pma&; wpfa,mufyg/ 'gaMumifhrdkYvJ olYvnfyif;rSm euúwdkifudk oyfoyf&yf&yf wyfxm;ygw,f/euúwdkifudk n§yfxm;wJh uvpfuav;[m Oóz,m;ausmufeJY vkyfxm;wJh uvpfuav;yg/ omref ½dk;½dk;yifuav; r[kwfygbl;/

olavQmufvmaewkef;rSm vrf;ab;wpfae&mu pum;ajymoHawG Mum;&ygw,f/ yxrawmh olYpdwfudk qGJaqmifvdkufovdkygyJ/'gayrJh oHo,pdwfeJY pdwf0ifpm;ovdk jzpfcJhwmyg/ olYpdwf[m cspfjcif;yJ/ tjyif;txefajymqdkaewJh pum;oHawGqDu wpfqifh tJ'DvlawG&JUaemufbufrSm&SdwJh pm;aomufqdkifay:udk a&mufoGm;w,f/ NyD;awmhol&JU'kwd,tMunhf[m pm;aomufqkdifwpfzufu taqmufttHk&JUtay:rSm qJGxm;wJh qdkif;bkwfqD a&mufoGm;w,f/ ]oGm;a&m*gukq&m0ef}vdkY a&;xm;wJh qkdif;bkwfyg/

tJ'Daemufawmh olYrsufvkH;awG[m vlaumif tvGefBuD;rm;xGm;usdKif;wJh eD*½kd;BuD;wpfa,mufqDudk a&mufoGm;ygw,f/ eD*½dk;BuD;[m yef;yGifhyef;cufawG tjynhf½dkufxm;wJh teDa&mif ukwftusÐ? t0ga&mifabmif;bD 0wfxm;w,f/ acgif;rSmvJ ppfoHk; uufOD;xkyf aqmif;xm;w,f/ ol[m jzwfoGm;jzwfvmvkyfaewJh vlawGudk uwfuav;awG a0ay;aew,f/ olYtaeeJY ,lwJhvlawGudkyJ ay;aewmyg/

oGm;ukq&m0ef&JU aMumfjimrsdK;u ½l;a'ghzf awGUae jrifaeusrdkY½kd;aeygNyD/ 'gaMumihfrdkYvJ 'DaMumfjimuwfjym;awG a0aewmudk olpdwfr0ifpm;cJhygbl;/ 'gayrJh tcknrSmawmhjzifh eD*½dk;BuD;u uwfwpfckudk olYvufxJ xdk;xnhfvdkufygw,f/ oluvnf; rjiif;omawmhwJhtwGuf ,lxm;vdkuf&ygw,f/ eD*½dk;BuD;&JU vkyfyHkudkifyHk vdr®myg;eyfrIudkpdwfxJu usdwfNyD; oabmusvdkY jyHK;aerdygw,f/

eD*½kd;BuD;eJY udkuftenf;i,fuGmudk a&mufawmh ½l;a'ghzf[m

Page 145: Mg Tun Thu 01€¦ · ua&m pmayynm&Si frsm;uyg to dtrwS fjyKcJMhuayon /f tdk[i fe&D\ emrn f&i f;rSm ]0DvsH qp f'eD ay:wm jzpfí 1862 ckESp f pu fwi fbmv 11 &u faeYwGi f

tdk[ife&D\ 0w¬Kwdkrsm; 141

olYvufxJu uwfudk pdwfryghwygeJY Munhfvdkufrdygw,f/ ol tHhtm;oifhoGm;w,f/ uwfudk tjyeftjyef tvSeftvSef Munhfw,f/ aemufwpfcg pdwf0ifwpm;eJY xyfMunhfjyefw,f/ uwf&JU wpfzufrSm bmrSrygayr,fh usefwpfzufrSmawmh rSifeJY a&;xm;wJh pum;oHk;vHk; &Sdaeygw,f/ ]wHcg;pdrf;} wJh/

tJ'Daemufawmh olYa&SUajcvSrf; oHk;vSrf;tuGmrSm vlwpfa,muf[m eD*½dk;BuD;ay;vdkufwJh aMumfjimuwfjym;udk vrf;ay:rSm csypfcJhwmjrifvdkuf&w,f/ ½l;a'ghzf[m tJ'Dpm&Gufaumuf,lNyD; Munhfvdkufw,f/uwfay:rSm oGm;q&m0ef&JU emrnfeJY vdyfpmudk ½dkufESdyfxm;wm awGU&w,f/ ]oGm;EIwf? oGm;zm? oGm;zm} pwJh ukoyHk ukoenf;awGudka&;xm;wJhtjyif ]remrusifapaom cJGpdwfukoenf;rsm;} udkyg azmfjyxm;ygw,f/

pE´&m;ta&mif;orm; ½l;a'ghzf[m vrf;axmifhrSm &yfNyD; pOf;pm;aeygw,f/ aemufawmh vrf;udk jzwful;NyD; aemufwpfvrf;qDa&mufatmif arsmygoGm;w,f/ NyD;awmh apmapmu oljrifcJh&wJh eD*½dk;BuD;udk rjrifcsifa,mifaqmifNyD; olYa&SUu jzwfvmcJhygw,f/ tck'kwd,tBudrf jzwfawmhvJ eD*½kd;BuD;u olYvufxJudk uwfwpfckay;jyefygw,f/

ol[m eD*½dk;BuD;ay;wJh uwfudk trSwfwrJh ,lvmcJhygw,f/ajcvSrf;q,fvSrf;avmuf ta&mufrSm ol[m uwfjym;udk aoaocsmcsmMunhfjyefygw,f/ vufa&;u yxruwfrSm oljrifcJh&wJh vufa&;eJYwpfax&mwnf;yJ/ a&;xm;wmu ]wHcg;pdrf;pdrf;} wJh/ yvufazmif;tay:rSm uwfjym;oHk;av;jym;usaewm awGU&vdkY olaumufMunhfw,f/uwfjym;tm;vHk;rSm awGU&wmu oGm;ukq&m0ef&JU aMumfjimawGcsnf;yJ/

aphpyfaocsmwJh ½l;a'ghzfpwdkif;em;[m 'DudpörSm pl;prf;rIudk ESpfBudrf

Page 146: Mg Tun Thu 01€¦ · ua&m pmayynm&Si frsm;uyg to dtrwS fjyKcJMhuayon /f tdk[i fe&D\ emrn f&i f;rSm ]0DvsH qp f'eD ay:wm jzpfí 1862 ckESp f pu fwi fbmv 11 &u faeYwGi f

142 armifxGef;ol

wdwd vkyfcJhNyD;ygNyD/ ol&xm;wJh tajzt& aemufxyf&SmazG pl;prf;rIudkjyK&OD;awmhrSmaygh/

½l;a'ghzf[m eD*½dk;BuD;&yfaewJh ae&mudk cyfjznf;jznf; jyefavQmufvmw,f/ 'DwpfBudrfrSmawmh eD*½kd;BuD;qDu bmuwfrS r&ygbl;/vGefvGefuJuJ awmufyajymifvufwJh t0wftpm;awGudk 0wfpm;qif,ifxm;ayr,fh eD*½dk;BuD;[m olYobm0twdkif;&SdaewJh ½kdif;pdkif;rIudkawmh zHk;uG,fvdkY r&ygbl;/ rsufESmxm;u cyfMurf;Murf; cyfqdk;qdk;ygyJ/ ol[m vufxJu uwfawGudk ,Ofaus;acsiHwJh trlt&meJY jzwfoGm;jzwfvm vlawGudk ay;aeqJyg/

rdepf0uf wpfBudrf olYyg;pyfu pum;ajymoH Mum;&ayr,fh ryDro jzpfvGef;tm;BuD;awmh olbmajymw,fqdkwm em;rvnfEdkifygbl;/trSefawmh eD*½dk;BuD;[m uwfawGudkom t"du xdef;csKyfxm;wmr[kwfbl;qdkwm 'DwpfBudrfrSm ½l;a'ghzf odvdkufygw,f/ eD*½dk;BuD;&JUrsufESmae rsufESmxm;eJY MunhfyHk ½IyHk[m at;wdat;pufeJY raxrJhjrifjyKcsifovdkvdk txiftjrifao;ovdkvdk bmvdkvdkyg/

eD*½dk;BuD;&JU tMunhf[m pGefYpm;rIudk &SmazGol ½l;a'ghzf&JU pdwfudkemusnf;atmif vkyfvkdufovdk jzpfoGm;ygw,f/ olYudk vdkvm;aew,fqdkwJh oabmobm0uawmh eD*½dk;BuD;&JU rsufESmrSm xif[yfaewmudk olowdxm;rdaeygw,f/ uwfay:rSm a&;xm;wJh pum;vHk;awG[mb,fvdkyJ vQdKU0Sufonfjzpfap? b,fvdk t"dyÜm,fudkyJ aqmifaqmifvlrnf;BuD;[m jzwfoGm;jzwfvmvkyfaewJh vltkyfBuD;xJu olYudk csnf;ESpfBudrfwdwd a&G;cJhw,f r[kwfvm;/ tckusawmhvnf; eD*½dk;BuD;[molYudk todÓPfuif;rJhwJh vlwpfa,mufvdkY owfrSwfNyD; ½IwfcscsifwJhpdwf ay:aeyHkyJ/

vli,fwpfa,mufjzpfwJh ½l;a'ghzf[m olU&JUpGefYpm;rI &Sdvdrfhr,fvdkY

Page 147: Mg Tun Thu 01€¦ · ua&m pmayynm&Si frsm;uyg to dtrwS fjyKcJMhuayon /f tdk[i fe&D\ emrn f&i f;rSm ]0DvsH qp f'eD ay:wm jzpfí 1862 ckESp f pu fwi fbmv 11 &u faeYwGi f

tdk[ife&D\ 0w¬Kwdkrsm; 143

,lq&wJh taqmuftODudk MunfhNyD; pOf;pm;cefYrSef; aeygw,f/awmfawmfhudk jrifhrm;wJh ig;xyftaqmufttHkBuD;yg/ olapmapmutm½Hka&mufoGm;cJhwJh pm;aomufqdkifao;ao;[m ajrnDxyfrSm &Sdaeygw,f/

yxrxyfu tck ydwfxm;ygw,f/ Munhf&wm OD;xkyfvkyfief;vm;? 'grSr[kwf om;arG;eJY ywfoufwJh vkyfief;vm; wpfckckjzpf&r,fvdkY olxifw,f/ 'kwd,xyfrSmawmh rSdwfvdkuf yGifhvdkuf jzpfaewJhvQyfppfrD;vHk;awGeJY qkdif;bkwf? tJ'Dqdkif;bkwfudk jrifwmeJY oGm;ukq&m0ef&JU aq;cef;qdkwm olodw,f/ tJ'Dtcef;&JU txufbufrSmuawmhvlaygif;pHkaewJh tcef;vdkY ,lq&ygvdrfhr,f/ bmyJjzpfjzpf cef;qD;awGwyfxm;wmuawmh trsm;BuD;yJ/

tcef;tm;vHk;udk ydkufpdyfwdkuf MunhftNyD;rSm ½l;a'ghzf[moGufvufzswfvwfpGmeJY tay:xyfudk wufcJhw,f/ NyD;awmh aumfaZmcif;xm;wJh avScg;xpfawGtwdkif; qufNyD; wufvmcJh&mu avSum;xdyfqHk;a&mufawmh ol &yfvdkufw,f/ tcef;awG Mum;rSm&SdaewJh pMuøvrf;[m "mwfaiGUrD;tdrfESpfvHk; xGef;xm;ayr,fh odyfNyD; vif;vif;csif;csif;r&SdvSbl;/ "mwfaiGU rD;tdrfwpfvHk;u olY&JU nmbuftawmfa0;a0;rSm &Sdaew,f/ usefwJh rD;tdrfwpfvHk;uawmh ol&JU b,fbufoleJY teD;qHk;ae&mrSmyg/

ol[m oleJY teD;qHk; rD;tdrfbufudk vSrf;Munhfvdkufygw,f/cyfrSdefrSdef rD;a&mifatmufrSm wHcg;pdrf;wpfckudk vSrf;jrif&ygw,f/tcsdefawmfawmfMumwJhtxd ol[m wefYaew,f/ olYpdwftm½HkxJrSmuwfawG a0aewJh eD*½dk;BuD; ay:vmw,f/ eD*½dk;BuD;u olYudk raxav;pm; trlt&meJY avSmifjyHK; jyHK;jyaeovdkyJ/ aemufawmh ol[m

Page 148: Mg Tun Thu 01€¦ · ua&m pmayynm&Si frsm;uyg to dtrwS fjyKcJMhuayon /f tdk[i fe&D\ emrn f&i f;rSm ]0DvsH qp f'eD ay:wm jzpfí 1862 ckESp f pu fwi fbmv 11 &u faeYwGi f

144 armifxGef;ol

wHcg;pdrf;qDudk wnfhwnfh avQmufoGm;NyD; wHcg;udk acgufvdkufw,f/

tJovdk wHcg;acgufNyD; txJu wHkYjyefrIudk apmifhpm;ae&wJhtcsdefuav;[m ½l;a'ghzftwGufawmh &ifckefoH tvGefjrefaewJh umvuav;yg/ wHcg;pdrf;&JU aemufuG,fu bmrsm; xGufvmrvJqdkwJhtawG;[m &ifudk w'dwf'dwf ckefapwm trSefyg/ wHcg;aemufrSm ab;tEÅ&m,f aojcif;? cspfjcif;arwåm? 0rf;enf;aMuuGJp&m? &,fp&mbmrsm;xGufvmrvJ/

txJu csdK;csdK;cRwfcRwf toHMum;&w,f/ wHcg;[m jznf;jznf;csif; yGifhoGm;w,f/ toufESpfq,fawmif r&Sdavmufao;wJhrdef;uav;wpfa,muf rsufESmu jzLa&mfa&mfeJY ajcvSrf;u rrSefbl;/',D;',kdif jzpfaew,f/ olr[m wHcg;vufudkifudk udkifNyD; wHcg;udkqJGzGifhay;w,f/ olr&JU wpfukd,fvHk; ,drf;,dkifaew,f/ vJusawmhrvdk jzpfoGm;wJhtwGuf ½l;a'ghzfu vSrf;zrf;vdkufNyD; eH&Hudk uyfcsxm;wJhESpfa,mufxkdifqdkzmay: ydkYay;w,f/ qdkzmu a[mif;vGef;tdkvGef;vdkYta&miftqif; r&Sdawmhbl;/ ol[m wHcg;qD jyefoGm;NyD; ydwfvdkufw,f/ tcef;xJudk wpfcsufa0hMunhfvdkufw,f/ oyfoyf&yf&yf?oefY&Sif;w,f/ 'gayrJh tcef;xJrSm olzwfvdkY&wJh Zmwfvrf;uawmhtvGefqif;&Jjcif;[m 'Dtcef;udk vTrf;rdk;aew,fqdkwJh tcsufyJ/

rdef;rysdK[m qdkzmay:rSm NidrfqdwfpGm vSJaewkef;yJ/ owdarhaew,fvdkY xifygw,f/ ½l;a'ghzf[m tcef;xJrSm wpfckck awGUvkdawGUjim;vdkuf&Smaeygw,f/ ol[m OD;xkyfudk cRwfNyD; rdef;rysdKudk ,yfcyfay;aeygw,f/ olYenf;[m xda&mufygw,f/ OD;xkyfEIwfcrf;u rdef;rysdK&JUESmacgif;udk oGm;½dkufrdawmh rsufvHk;zGifhMunhfygw,f/ tJ'DtcgrSmvli,f½l;a'ghzf&JU ESvHk;om;[m tckefjrefvm&ygw,f/ rsufvHk;? rsufcHk;?ESmacgif;? yg;pyf? qHyif pwJh t&mtm;vHk;[m rdef;uav;&JU tvSudk

Page 149: Mg Tun Thu 01€¦ · ua&m pmayynm&Si frsm;uyg to dtrwS fjyKcJMhuayon /f tdk[i fe&D\ emrn f&i f;rSm ]0DvsH qp f'eD ay:wm jzpfí 1862 ckESp f pu fwi fbmv 11 &u faeYwGi f

tdk[ife&D\ 0w¬Kwdkrsm; 145

yDjyifay:vGifapygw,f/ 'gayrJh olr&JU rsufESm[m ydefcsKH;NyD; jzLa&mfa&mfjzpfaeygw,f/

rdef;uav;u olYudk wnfNidrfat;aq;pGm vSrf;MunhfNyD; jyHK;ygw,f/ ]]bmvJ uRefr owdarhoGm;w,f r[kwfvm;}} vdkYvnf; vSrf;ar;ygw,f/ ]]'guawmh b,fol rarhbJaervJ&Sif/ oHk;&ufwdwdbmrSrpm;&bJ ae&wJh vlwpfa,muftzdkY bmjzpfvmEkdifovJqdkwmprf;MunfhMuzdkY aumif;w,f}}

]]bm}} ½l;a'ghzfu wtHhwMo a&&GwfNyD; ckefxvdkufygw,f/]]udk,fjyefvmwJhtxd apmifhOD;aemf}}

½l;a'ghzf[m tpdrf;a&mifwHcg;udk zGifhNyD; tjyifudk ajy;xGufoGm;w,f/ avScg;uae ajy;qif;oGm;w,f/ aemufrdepfESpfq,ftwGif;rSmyJ ol jyefa&mufvmw,f/ wHcg;pdrf;udk ajceJYuefzGifhw,f/ olYvufESpfzuf[m atmufbuf pm;aomufqdkifeJY pwdk;qdkifu 0,fvmwJhpm;aomufp&mypönf;awGudk ayGUydkufvm&vdkY rtm;bl; r[kwfvm;/½l;a'ghzf[m olYvufxJu ypönf;awGudk pm;yGJay: csvdkufw,f/ aygifrkefYeJY axmywf? trJom;? udwfrkefYrsdK;pHk? bDpuGwfrsdK;pHk? Muufuifwpfaumif? tcsOfrsdK;pHk? EGm;EdkYwpfykvif; vufzuf&nf pwJhypönf;awGyg/

]]tpmrpm;bJ ae&r,fqdkwm[m awG;Munhfvdkuf&if &,fp&mBuD;}}vdkY ½l;a'ghzfu ajymw,f/ ]]'grsdK;udkawmh a&G;aumufyGJ aqmifyk'fawmif vkyfzdkY roifhbl;/ uJ-npmuawmh tqifoifh jzpfaeNyD}}½l;a'ghzfu trsdK;orD;udk wGJNyD; pm;yGJu ukvm;xkdifrSm xdkifckdif;w,f/NyD;awmh ar;w,f/ ]]vufzuf&nfxnhfzdkY yef;uefr&Sdbl;vm;}}wJh/rdef;rysdKu ajzw,f/ ]]jywif;aygufem;u pifay:rSm &Sdw,f}} wJh/

]]½l;a'ghzf[m yef;uefudk ,lNyD; jyefvSnhfvmw,f/ cGufxJudk

Page 150: Mg Tun Thu 01€¦ · ua&m pmayynm&Si frsm;uyg to dtrwS fjyKcJMhuayon /f tdk[i fe&D\ emrn f&i f;rSm ]0DvsH qp f'eD ay:wm jzpfí 1862 ckESp f pu fwi fbmv 11 &u faeYwGi f

146 armifxGef;ol

EGm;EdkY tjynfhxnhfay;w,f/ ]]'gudk t&ifaomufvdkuf}} vdkY oluajymw,f/ ]]NyD;&if vufzuf&nfaomuf/ MuufawmifyHav;wpfckvJ0g;aygh/ csOfzwfuawmh reufjzefusrS pm;/ tckavmavmq,fawmhjzifh rif;u udk,fhudk {nfhonfvkyfzdkY cGifhjyKr,fqdk&if udk,fwdkYnpm twlwl pm;Mur,f}}

½l;a'ghzf[m ukvm;xdkifwpfvHk; ,loGm;NyD; pm;yGJrSm xdkifw,f/rdef;rysdK&JU rsufvHk;awG[m vufzuf&nfaomuftNyD;rSm ydkNyD; awmufyvmw,f/ olr[m tpm;tpmawGudk jznf;jznf;rSefrSef pm;w,f/pm;&if;pm;&if;eJY olr[m tm;jyefjynfhvmw,f/ oufaomifhoufomvnf; &Sdvmw,f/ tJ'DtcgrSm olr[m olr&JU tao;pm;Zmwfvrf;uav;udk ajymjyw,f/

olr&JU Zmwfvrf;u odyfawmh rqef;ygbl;/ e,l;a&mufvdkNrdKUawmfBuD;rSm aeYpOfeJYtrQ jzpfaewJh axmifaygif;rsm;pGmaomZmwfvrf;awGxJu wpfckyg/ pwdk;qdkifu ta&mif;aps;onfrav;wpfa,muf&JU vpmaiG rvHkavmufrI? &wJhvpmu rvHkavmuf&wJhtxJ pwdk;qdkif&JU tjrwfxJudkom a&mufoGm;avh&SdwJh ]'PfaMu;aiG}ay;zdkYqdkwmu jzpfvmw,f/ 'DMum;xJ aexdkifraumif; jzpfvmawmhtvkyfu rwwfEdkif/ ysuf&ufawG rsm;vmawmh tvkyfu jyKwf/arQmfvifhcsufawG uif;rJh/ tJovdk jzpfaecsdefrSm pGefYpm;ol a&mufvmNyD;wHcg;pdrf;pdrf;udk acgufavawmh/

bmyJjzpfjzpfav ½l;a'ghzftzdkYuawmh 'DZmwfvrf;[m tao;pm;Zmwfvrf; r[kwfygbl;/ tdvd,uf Zmwfvrf;BuD;vdk tvGefBuD;us,fwJhZmwfvrf;BuD;wpfyk'fyg/

]]'Dtjzpfudk rif;wpfa,mufwnf; cg;pnf;NyD; cHcJhw,fqdkygawmh

Page 151: Mg Tun Thu 01€¦ · ua&m pmayynm&Si frsm;uyg to dtrwS fjyKcJMhuayon /f tdk[i fe&D\ emrn f&i f;rSm ]0DvsH qp f'eD ay:wm jzpfí 1862 ckESp f pu fwi fbmv 11 &u faeYwGi f

tdk[ife&D\ 0w¬Kwdkrsm; 147

[kwfvm;}} vdkY ½l;a'ghzfu a&&Gwfw,f/

]][kwfw,f/ tvGefYudk Murf;wrf;NyD; jyif;xefwJh t&mwpfckygyJ}}vdkY rdef;rysdKu &ifhusufwJh £a`E´eJY jyefajymw,f/

]]e,l;a&mufrSm rifhaqGrsdK;awG? rif;taygif;toif; rdwfaqGawGr&Sdbl;vm;}}

]]wpfa,mufrS r&Sdbl;}}

½l;a'ghzf[m wpfcPrQ idkifaew,f/ ]]tif; ukd,fvJyJ 'DurÇmavmuBuD;xJrSm wpfaumif<uufygyJ}} vkdY ajymw,f/

]]tJovdk Mum;&wm uRefr 0rf;omw,f}}vdkY rdef;uav;ucsufcsif; jyefajymw,f/ tJ'Dpum;onf ½l;a'ghzftwGuf 0rf;omtm;wufp&m pum;jzpfaeygw,f/

½kwfw&uf csufcsif; olronf rsufvTmawGudk csvdkufNyD;oufjyif; wpfcsuf csvdkufw,f/ ]]uRefr odyftdyfcsifaeNyD/ aevdkYxdkifvdkYvJ odyfaumif;oGm;w,f}} vdkY ajymonf/

½l;a'ghzfu xdkif&mrS xNyD; olYOD;xkyfudk aumuf,lvdkufw,f/]]'gqdk&ifawmh udk,f rif;udk r*FvmnygvdkY EIwfquf&awmhrSmaygh/wpfnvHk; aumif;aumif; tdyf&&if rif;twGuf odyfaumif;oGm;rSmaocsmw,f}} vdkY ajymw,f/

olu vufudk qefYwef;ay;w,f/ rdef;rysdKu olYvufukd qkwfqJGNyD; ]]r*Fvmnyg}}vdkY EIwfqufw,f/ 'gayrJh olr&JU rsufvHk;awGuawmh ar;cGef;wpfckudk ar;aew,f/ olr&JU ar;cGef;udk em;vnfvdkufwJh ½l;a'ghzfu tajzay;vdkufygw,f/

]]tdk reufjzefus&if rif; b,fvdkaeao;ovJqdkwm udk,f vm

Page 152: Mg Tun Thu 01€¦ · ua&m pmayynm&Si frsm;uyg to dtrwS fjyKcJMhuayon /f tdk[i fe&D\ emrn f&i f;rSm ]0DvsH qp f'eD ay:wm jzpfí 1862 ckESp f pu fwi fbmv 11 &u faeYwGi f

148 armifxGef;ol

MunhfrSmyg/ rif; udk,fhudk vG,fvG,fululeJY cGmxkwfvdkY &rSmawmhr[kwfbl;}}

tJ'Daemufawmh ½l;a'ghzf[m wHcg;0udk a&mufoGm;ygw,f/ tJ'DtcsdefusrS trsdK;orD;u ]]uRefr&JU tcef;wHcg;udk acgufzdkY b,fvdkenf;eJY odNyD; &Sif'Dudk a&mufvmwmvJ}} vdkY ar;w,f/ trSefawmh rdef;rysdK[mtJ'Dar;cGef;&JU tajzudk odcsifvGef;vdkY ar;wmyg/ 'gayrJhvdkY olr&JUtcef;udk ½l;a'ghzf a&mufvmwhJtay:rSm olrtaeeJY vHk;0 ta&;rxm; *½krpdkufav[ef trlt&mudk aqmifxm;ygw,f/

½l;a'ghzf[m rdef;rysdK&JU rsufESmudk tcsdefawmfawmfMum pdkufMunhfaeygw,f/ ol[m eD*½kd;BuD; a0ay;aewJh uwfawGudk owd&aeygw,f/ olvdkpGefYpm;rIwpfckckudk vdkufvH&SmazGaewJh wjcm;vlwpfa,muf&JU vufxJudkom 'Duwfa&mufoGm;&if b,fvdkvkyfMurvJqdkwJh tawG;[m olYacgif;xJudk 0ifvmw,f/ 'DtawG;aMumifh remvdk 0efwdkpdwfay:vmw,f/

ol[m csufcsif;yJ qHk;jzwfcsufwpfckudk csvdkufw,f/ tjzpfrSefudk 'DtrsdK;orD; rodatmif zHk;xm;vdkufawmhr,fqdkwJh qHk;jzwfcsufyg/aemufNyD;awmh olodvm&wJh tcsufudk tajccHNyD; oifhawmfovdk vkyfcJh&wJhudpöudkvJ xyfNyD; rajymawmhbl;vdkYvJ olYpdwfudk ydkif;jzwfvdkufygw,f/

]]udk,fwdkY pE&m;qdkifu toHnd§wJhvlwpfa,muf 'DtaqmufttHkxJu tcef;wpfcef;rSmaew,f}} vdkY olu ajymw,f/ ]]udk,f rifh&JUtcef;wHcg;udk acgufwmu tcef;rSm;NyD; acgufwm}}

tcef;xJu jyefxGufrvmcif ½l;a'ghzf aemufqHk; jrifvdkuf&wJh

Page 153: Mg Tun Thu 01€¦ · ua&m pmayynm&Si frsm;uyg to dtrwS fjyKcJMhuayon /f tdk[i fe&D\ emrn f&i f;rSm ]0DvsH qp f'eD ay:wm jzpfí 1862 ckESp f pu fwi fbmv 11 &u faeYwGi f

tdk[ife&D\ 0w¬Kwdkrsm; 149

t&muawmh rdef;rysdK&JU tjyHK;yg/ olr&JU tjyHK;u rcsdKrcsOfjyJK;vdkY qdk&avrvm;/

½l;a'ghzf[m avSum;xdyfudk a&mufawmh olYywf0ef;usifudk vSnfhMunhfw,f/ tcef;awGMum;u pMuøvrf;xJ 0ifoGm;w,f/ ab;wpfzufwpfcsufu tcef;awGudk MunfhoGm;w,f/ tay:xyfu tcef;awGudkvJ wufMunhfw,f/ olawGU& jrif&wJh tcef;awGu wHcg;wdkif;[maq;tpdrf;a&mif okwfxm;wm owdjyKrdw,f/

tHhMopdwfeJYyJ ol[m atmufxyfudk qif;vmcJhw,f/ pdwf0ifpm;p&maumif;wJh eD*½kd;BuD;uawmh olYae&mrSm &yfaewkef;yg/ ½l;a'ghzf[mvufxJrSm uwfESpfck udkifxm;NyD; eD*½kd;BuD;eJY rsufESmcsif;qdkifvdkufygw,f/

]]cifAsm; uRefawmfhudk 'DuwfawG bmjyKvdkY ay;wmvJ/ 'DuwfawG&JU t"dyÜm,fu bmvJ}} vdkY ½l;a'ghzfu ar;w,f/

]][kdrSm rjrifbl;vm; q&mav;&,f}} vdkY eD*½dk;BuD;u vrf;xdyfuaMumfjimydkpwmBuD;udk vufnd§K;xdk;jyNyD; ajymw,f/ ]]'gayrJh q&mav;taeeJY yxryGJudkawmh rrDawmhbl;/ enf;enf;aemufusoGm;NyD xifw,f}}

eD*½kd;BuD; vufnd§K;xdk;jywJhbufudk MunhfvdkufwJhtcgrSm ½l;a'ghzf[m Zmwf½Hkwpf½Hkt0if0u vQyfppfrD;a&mifeJY xdefxdefvif;aewJhqkdif;bkwfudk jrif&w,f/ ]tpdrf;a&mifwHcg;} qdkwJh trnfeJY jyZmwfopfwpfZmwf pifwifaeaMumif; aMumfjimxm;wmyg/

]]'DjyZmwf[m yxrwef;pm;jyZmwfvdkY olwdkYu usKyfudk ajymxm;w,fAs}}vdkY eD*½kd;BuD;u ajymw,f/ ]]jyZmwf½HkwifwJh uefx½kdufuolYjyZmwf aMumfjimuwfuav;awG a0ay;cdkif;xm;w,f/ usKyfudk

Page 154: Mg Tun Thu 01€¦ · ua&m pmayynm&Si frsm;uyg to dtrwS fjyKcJMhuayon /f tdk[i fe&D\ emrn f&i f;rSm ]0DvsH qp f'eD ay:wm jzpfí 1862 ckESp f pu fwi fbmv 11 &u faeYwGi f

150 armifxGef;ol

vkyfc wpfa':vmay;w,f/ oGm;q&m0ef&JU aMumfjimuwfawGeJY wGJNyD;a0ay;&wmAs/ q&m0ef&JU aMumfjimuwfwpfck ay;csifw,f/ cifAsm;,loGm;r,f r[kwfvm;}}

olaewJh vrf;xdyfudk ta&mufrSm ½l;a'ghzf[m bD,mwpfcGufwpfzvm;armhNyD; aq;vdyfwpfvdyf zGmcsifwJhpdwf0ifvmwmeJY pum;&yfvdkufw,f/ vrf;axmifhuqdkifrSm 0ifNyD; bD,mwpfcGuf armhw,f/NyD;awmh rD;nd§xm;wJh aq;vdyfudk cJNyD; olYukwftusÐMu,foD;awGudkwyf&if; tjyifudk xGufvmcJhw,f/ olYacgif;rSm aqmif;xm;wJh OD;xkyfudk vufeJY tomwGef;NyD; vSefvdkufw,f/ NyD;awmh vrf;axmifhu"mwfrD;wdkifukd pum;vSrf;ajymw,f/

]]'DtrsdK;orD;udk igeJYawGUatmif vrf;cif;cJhwJht&m[m uHMur®myJvdkY ig,HkMunfvdkufNyD}}

Ä

Page 155: Mg Tun Thu 01€¦ · ua&m pmayynm&Si frsm;uyg to dtrwS fjyKcJMhuayon /f tdk[i fe&D\ emrn f&i f;rSm ]0DvsH qp f'eD ay:wm jzpfí 1862 ckESp f pu fwi fbmv 11 &u faeYwGi f

tdk[ife&D\ 0w¬Kwdkrsm; 151

ykvdyfom;onf oluif;vSnfh&ef wm0efusaeonhf e,fajrtwGif;&Sdvrf;oG,ftwdkif; avQmufvmvsuf &Sdonf/ ol vrf;avQmufyHkrSm][ef}vSyg\/ xdk ][ef}onf olYtusifhtwkdif; jzpfaeaom [efjzpfonf/ [efa&;yefa&; jyvdkonfh pdwfjzifh wrifoufouf vkyf,lxm;onfh [efrsdK;r[kwfay/ tcsdefu n 10 em&DrQom &Sdao;aomfvnf;rdk;eHYygonfh at;jraomav\ wkdufcwfrIaMumifh vrf;rsm;tay:ü oGm;vmaeMuaom vlrsm;tm; armif;ESifxkwfvkdufovdk jzpfoGm;avonf/

olonf avQmufoGm;ae&if;ESifh vrf;ab;&SdtdrfwHcg;rsm;udk wGef;MunhfoGm;onf/ olYvufxJrS wkwfudkvnf; a0SYvdkuf,rf;vdkuf vSnfhvdkufywfvdkuf vkyfoGm;vsuf &Sd\/ ol wkwfudk upm;oGm;aeyHkonfenf;rsdK;pHk½HkrQru ynmom;vnf; ygvS\/ olYrsufvHk;tpHkonf owdBuD;pGmxm;í MunhfoGm;aejcif;jzpf&m &yf&Gmat;csrf;a&;udk xdef;odrf;apmifha&Smufoltaejzifh tvGeftm;udk;avmufonfhyHk ay:vsuf&Sdonf/

þteD;tem; ywf0ef;usifonf apmapmpD;pD; wdwfqdwfNidrfoufoGm;wwfaom ae&mjzpf\/ rMumcPqdkovdk aq;vdyfqdkifESifh nvHk;ayguf tpm;taomufqdkifrsm;udk jrifawGU&wwfaomfvnf; ukefaps;qdkifrsm;ESifh pwdk;qkdiftrsm;pkrSmrl ydwfoGm;MuavNyD/

vrf;wpfvrf;\tv,fodk Y a&mufvmaom ykvdyfom;onf

Page 156: Mg Tun Thu 01€¦ · ua&m pmayynm&Si frsm;uyg to dtrwS fjyKcJMhuayon /f tdk[i fe&D\ emrn f&i f;rSm ]0DvsH qp f'eD ay:wm jzpfí 1862 ckESp f pu fwi fbmv 11 &u faeYwGi f

152 armifxGef;ol

olYajcvSrf;rsm;udk apmapmuvdk oGufoGuf rvSrf;awmhbJ aES;oGm;onf/ tarSmif&dyfxJü a&mufaeonfh ukefrmypönf; pwdk;qdkif wHcg;0wGif rD;rnd§&ao;aom aq;jyif;vdyfudk udkufum wHcg;udk rDS&yfaeaomvlwpfa,mufudk jrifvdkufí jzpfonf/ olYqDodkY ykvdyfom; vsufjrefpGmqD;í ajymonf/

]]bmrS rjzpfygbl;/ pdwfrylygeJY}} [k oluajymonf/ ]]uRefawmfholi,fcsif;wpfa,muf vmvdrfhr,fqdkvdkY uRefawmf vmapmifhaewmyg/vGefcJhwJh tESpfESpfq,fu csdef;oGm;wm cifAs/ 'Dpum; Mum;&ifawmhcifAsm;tzdkY &,fp&mjzpfaerSmyJ/ 'gayrJh 'Dpum;rSefw,fqdkwm odoGm;atmif uRefawmhfbufu &Sif;jyzdkY vdkygvdrhfr,f/ vGefcJhwJh ESpfaygif;ESpfq,favmufu 'Dpwdk;qkdifae&mrS pm;aomufqdkifwpfqdkif &SdcJhzl;w,f/ emrnfu ]bpf*f*sdK;b&m'D&ufpawmh&if}}

]]vGefcJhwJh ig;ESpftxd tJ'Dqdkif &SdcJhao;w,f}} [k ykvdyfom;uajymonf/ ]]tJ'DaemufusawmhrS ysufoGm;wm}}

wHcg;0ü &yfaeolonf rD;jcpfudk wpfcsufjcpfvdkufNyD; olYyg;pyfrS aq;jyif;vdyfudk rD;nd§onf/ rD;a&mifjzifh jzLa&mfa&mf av;axmifhpyfpyfpl;pl;&S&S rsufvHk;ESifh rsufESmudk jrifvkduf&\/ xdkvl\ nmbuf rsufcHk;teD;wGif tjzLa&mif trm&Gwf ao;ao;&mav; &Sdaeonfudkyif awGUvdkuf&onf/ olYvnf;pnf;y0gwGif pdefwpfvHk; wyfxm;onfudkvnf;jrifvdkuf&\/

]]vGefcJhwJh tESpfESpfq,fu 'DvdknrsdK;rSmaygh}} [k xdkvlu ajymonf/ ]]uRefawmf&JU t&if;ESD;qHk;oli,fcsif; *sifrD0JvfeJYtwl ]bpf*f*sdK;b&m'D&ufpawm&ifh pm;aomufqkdif} rSm npm pm;cJhMuw,f/ uRefawmfh

Page 157: Mg Tun Thu 01€¦ · ua&m pmayynm&Si frsm;uyg to dtrwS fjyKcJMhuayon /f tdk[i fe&D\ emrn f&i f;rSm ]0DvsH qp f'eD ay:wm jzpfí 1862 ckESp f pu fwi fbmv 11 &u faeYwGi f

tdk[ife&D\ 0w¬Kwdkrsm; 153

oli,fcsif;[m 'DurÇmay:rSm tvGefYudk xl;jcm;xufjrufwJh vl cifAs}}oleJY uRefawmf[m 'De,l;a&mufNrdKUawmfrSm nDtpfudk ESpfa,mufvdktwlwl BuD;jyif;vmcJh&wm/

]]tJ'Dwkef;u uRefawmfu q,fh&SpfESpf? *sifrDu ESpfq,f? tJ'Dnpmpm;wJhn vGefajrmufvdkY aemufwpfaeY reufqdk&if uRefawmfuuRefawmfvlcsrf;omwpfa,mufjzpfatmif tm;xkwfzdkYtwGuf taemufbufa'oudk c&D;xGuf&awmhrSmyg/ *sifrDudkawmh e,l;a&mufu ac:xkwfvdkY&rSm r[kwfbl;/ olu 'DurÇmajrBuD;ay:rSm olYaep&m qdkvdkY'Dwpfae&mwnf;yJ &Sdw,fvdkY owfrSwfxm;wm/

]]tJ'Dnu oleJY uRefawmf ESpfOD;oabmwl uwdjyKcJhMuw,f/tJ'DaeYupNyD; ESpfaygif; ESpfq,fwdwdMumwJhtcsdef 'DaeY'D&uf 'DtcsdefrSmvlcsif; jyefqHkMur,fqdkwJh uwdyg/ b,fvdk tajctaersdK;awGyJ &Sd&Sdc&D;b,favufyJ a0;a0; csdef;xm;wJh&uf? csdef;xm;wJh tcsdefrSm a&mufatmifudk vm&r,fvdkYvJ tjyeftvSef uwdjyKcJhMuw,f/ NyD;awmhvJESpfaygif;ESpfq,ftwGif;rSmawmhjzifh uRefawmfeJYol[m b,fvdkenf;eJYyJjzpfjzpf wpfenf;enf;eJYawmh pD;yGm;jzpfavmufNyDvdkY uRefawmfwdkY ESpfOD;pvHk;u wGufxm;Muw,fav}}

]]pdwf0ifpm;p&mawmh tawmfaumif;wmyJ}} [k ykvdyfom;uxifjrifcsufay;onf/ ]]cifAsm;wdkY oli,fcsif;ESpfa,muf vlcsif;uGJoGm;wm tawmfBuD;udk MumwmyJudk;/ 'geJY ar;prf;yg&apOD;? cifAsm;'DuxGufoGm;NyD;wJh aemufydkif;rSm cifAsm; oli,fcsif;taMumif; bmrSrMum;awmhbl;vm;}}

]]'Dvdkyg? uRefawmf xGufoGm;NyD;prSm vlcsif; pmtquftoG,f&SdcJhMuygw,f}} [k xdkvlu ajzonf/ ]]'gayrJh aemufwpfESpf ESpfESpfavmufaeawmh uRefawmfwdkYcsif; tquftoG,f jywfoGm;w,f/

Page 158: Mg Tun Thu 01€¦ · ua&m pmayynm&Si frsm;uyg to dtrwS fjyKcJMhuayon /f tdk[i fe&D\ emrn f&i f;rSm ]0DvsH qp f'eD ay:wm jzpfí 1862 ckESp f pu fwi fbmv 11 &u faeYwGi f

154 armifxGef;ol

cifAsm; odwJhtwkdif;yJ? taemufbufa'ou odyfNyD;BuD;rm;us,f0ef;wJha'oBuD; r[kwfvm;/ uRefawmfvJ taemufbuf a'oxJrSm epfarsmNyD; ygoGm;avawmh tm;vHk;udk arhaysmufoGm;ovdk jzpfoGm;w,f/'gayrJhvnf; *sifrD0Jvf touf&SifaevdkYuawmh 'DaeY? 'D&ufrSm 'DudkrvmbJaerSm r[kwfbl;vdkY uRefawmfu wGufxm;w,f/ bmaMumifhvJqdkawmh ol[m tifrwef rSefuefNyD; uwdodyfwnfwJh vlwpfa,mufrdkYyg/ ay;xm;wJhuwdudk ol b,fawmhrS arhr,f rxifygbl;/ uRefawmf'DwHcg;a&SUrSm 'Dn&yfaewm[m rdkifaygif; axmifausmfaewJh t&yfa'ou vmNyD; &yfaewmyg/ wu,fvdkY uRefawmfh oli,fcsif; *sifrDoma&mufvmvdkYuawmh yifyef;cH&usdK; eyfw,fvdkY ajym&rSmyg}}

pum;qHk;oGm;onfhtcg xdkvlonf pdefao;ao;av;rsm;jzifhpDjc,fxm;aom tvGefvSyonhf tdwfaqmifem&Dudk xkwfMunhfonf/]]q,fem&Dxdk;zdkY oHk;rdepfyJ vdkawmhw,f}} [k a&&Gwfonf/ ]]vGefcJhwJhtESpfESpfq,fu 'Dae&mu pm;aomufqdkif wHcg;a&SUrSm uRefawmfwdkYvlcsif;cJGcJhwm q,fem&Dwdwdaygh}}

]]taemufbufa'orSm cifAsm;vkyfvdkY udkifvdkY tawmftqifajycJhyHkay:w,f}} [k ykvdyfom;u ajymonf/

]]ajycJhw,fvdkY qdk&rSmyJAs/ *sifrDwpfa,mufvJ uRefawmfhwpf0ufavmufawmh tqifajyrSm aocsmygw,f/ olvJyJ tawmf BudK;pm;NyD;0D&d,aumif;wJhvlyJ}}

ykvdyfom;onf olYvufudkifwkwfudk vSnfhae&mrS ajcwpfvSrf;ESpfvSrf;rQ vSrf;onf/

]]uJ usKyfwm0eft& oGm;vdkufOD;rSyJ/ cifAsm; oli,fcsif; rysuf

Page 159: Mg Tun Thu 01€¦ · ua&m pmayynm&Si frsm;uyg to dtrwS fjyKcJMhuayon /f tdk[i fe&D\ emrn f&i f;rSm ]0DvsH qp f'eD ay:wm jzpfí 1862 ckESp f pu fwi fbmv 11 &u faeYwGi f

tdk[ife&D\ 0w¬Kwdkrsm; 155

ruGuf a&mufvmvdrfhr,fvdkY arQmfvifhygw,f/ 'Dvl tcsdeftwdkif;twdtusaum a&mufyghrvm;}}

]]tJovdk a&mufr,fvdkYawmh uRefawmf tckdiftrm ajymvdkY roifhaybl; xifwmyJAsm}} [k xdkvlu jyefajymonf/ ]]bmyJjzpfjzpfayghav/tenf;qHk; em&D0ufavmufawmh tcsdefydk apmifh&rSmaygh/ wu,fvdkY*sifrD[m toufraoao;vdkYuawmh csdef;xm;wJhtwdkif; a&mufvmrSmyg}}

]]r*Fvmnyg}} [k ykvdyfom;u EIwfqufonf/ olonf apmapmu yHkpHtwdkif; qufavQmufoGm;onf/ oGm;&if;vnf; vrf;ab;rSqdkifwHcg;rsm;udk wGef;í wGef;í MunfhoGm;onf/

at;jraom rdk;ESif;rsm;onf wzGJzGJ usqif;vmonf/ avonfapmapmuxuf ydkí jyif;xefvmonf/ vrf;oGm;vrf;vmrsm;onfcsufcsif;yif vIyfvIyf&G&G jzpfvmMuNyD; tusÐaumfvmrsm;udk qGJaphumcyfokwfokwf avQmufoGm;Muonf/ ukefrmqdkif\ wHcg;a&SUwGifrlcsdef;qdkxm;onfh udpöwpfckaMumifh rdkifaygif;axmifESifhcsDí uGma0;aoma'orS a&mufvmonhf vlonf &yfaeqJ/ olonf ra&r&m raorcsmjzpfvGef;aom pdwfjzifh i,fpOfu w&if;wESD;&SdcJhaom i,foli,fcsif;tm; aq;jyif;vdyfudk zGmí apmifhqdkif;aeqJ/

rdepfESpfq,fcefYrQtMumwGif tdkAmukwftusÐBuD; 0wfxm;aomt&yf&Snf&Snf vlwpfa,mufonf ukefrmqdkifbufodkY avQmufvmaeonf/ olonf tusÐaumfvmrsm;udk axmifNyD; em;&Gufrsm;udk vHkatmifzHk;um vrf;\ wpfzufrS avQmufvmaejcif; jzpf\/ olonf apmifharQmfaeolxHokdY wnfhwnhfyif avQmufvmaeonf/

]]rif;vm;uG? abmhbf}} [k avQmufvmolu oHo, ruif;aom

Page 160: Mg Tun Thu 01€¦ · ua&m pmayynm&Si frsm;uyg to dtrwS fjyKcJMhuayon /f tdk[i fe&D\ emrn f&i f;rSm ]0DvsH qp f'eD ay:wm jzpfí 1862 ckESp f pu fwi fbmv 11 &u faeYwGi f

156 armifxGef;ol

avoHjzifh ar;onf/

]]rif; *sifrD0Jvf r[kwfvm;uG}} [k wHcg;a&SUü &yfaeolu jyefar;onf/

]]pdwfudk at;oGm;wmyJ}} [k a&mufvmolu wHcg;0rS vl\vufESpfzufudk olYvufrsm;jzifh odrf;qJGum tvGeftHhMooGm;onfhavoHjzifh a&&Gwfonf/ ]]abmhbfrS abmhbftppfygvm;? rif; raoao;vdkYuawmh 'Dae&mudk rif; rvmbJ aerSmr[kwfbl;vdkY igu aocsmayguf wGufxm;NyD;om;/ at;uGm? tESpfESpfq,fqdkwm enf;enf;aemaemrS r[kwfwmyJ/ [kdwkef;u pm;aomufqkdifa[mif;uawmhoGm;&SmNyD abmhbfa&U/ iguawmh tJ'Dqdkifudk 'DaeY 'D&uftxd &Sdapcsifw,fuGm/ qdkifom&Sdae&if rif;eJY ig 'Dn npmpm;vdkY&w,f udk,hfvl/b,fvdkvJ a[h/ taemufbufa'ou rifhudk b,fvdk qufqHvTwfvdkufovJ/ ajymjyprf;ygOD; oli,fcsif;&,f}}

]]ig &csifwm rSeforQ tukef&wmyJuG/ b,fhES,fvJ/ rif;vJwtm;ajymif;oGm;wmyJudk; *sifrD&/ rif; t&yf ESpfvufr oHk;vufravmuf &SnfxGufvmvdrfhr,fvdkYawmh ig vHk;0 rxifcJhwm trSefyJoli,fcsif;}}

]]tdk ig toufESpfq,f jynhfNyD;wJhaemuf t&yfenf;enf; &SnfxGufvmw,fuG,hf}}

]]rif;aum e,l;a&mufrSm ae&xdkif& vkyf&udkif&wm tqifajy&JUvm;}}

]]toifhtwifhyJ qdkygawmhuGm/ NrdKUawmfXmewpfckrSm ae&mav;wpfae&m &awmh &xm;ygw,f/ uJuGm abmhbf vm? wdkYrsm;jznf;jznf;csif; avQmufoGm;&if; a&SUa[mif;aESmif;jzpfawG ajymoGm;

Page 161: Mg Tun Thu 01€¦ · ua&m pmayynm&Si frsm;uyg to dtrwS fjyKcJMhuayon /f tdk[i fe&D\ emrn f&i f;rSm ]0DvsH qp f'eD ay:wm jzpfí 1862 ckESp f pu fwi fbmv 11 &u faeYwGi f

tdk[ife&D\ 0w¬Kwdkrsm; 157

Mu&atmif}}

vlESpfa,mufonf vufcsif;csdwfum vrf;rtwdkif; avQmufvmMuonf/ taemufbufa'orS vmolonf atmifjrifrI&cJhojzifhpnf;pdrfOpöm wkd;wufaeonf jzpf&m? olYb0 ZmwfaMumif;udk jyefajymif;í azmufonfcsaeonf/ e,l;a&mufrSvlonf tdkAmukwftusÐBuD;twGif;ü olYudk,folESpfum wpfzufvl ajymorQudk pdwf0ifwpm;em;axmifvsuf &Sdav\/

vrf;axmifhwGif aq;qdkifwpfqdkif&Sdí vQyfppfrD;rsmjzifh xdefxdefvif;vsuf&Sd\/ olwdkYonf vif;vufaeaom rD;a&mifatmuf a&mufonhftcg zswfceJ &yfvdkufNyD; rsufESmcsif;qdkifum wpfa,mufrsufESmwpfa,muf MunhfvdkufMuonf/

taemufrSvmolonf ½kwfw&uf &yfvdkufNyD; wpfzufvl\vufudk qwfceJ vTwfvdkufonf/

]]cifAsm; *sifrD0Jvf r[kwfygvm;}} [k olu a&&Gwfonf/ ]]tESpfESpfq,fqdkwm odyfudk MumoGm;NyD/ 'gayrJh vlwpfa,muf&JU ESmacgif;&Snf&Snfudk ESmacgif;jym;BuD; jzpfoGm;onftxdawmh rMumaybl; xifw,fAsm}}

]]wpfcgwavrSmawmh vlaumif;wpfa,mufukd vlqdk;wpfa,mufjzpfatmif ajymif;vJypfwwfw,favuGm}} [k t&yf&Snf&Snfvlu ajymonf/ ]]vGefcJhwJh q,frdepfuwnf;u ig rif;udk zrf;vdkufNyD abmhbf}}&SDum*dk ykvdyfu rif;wkdYqD a&mufvmvdrfhr,fvdkY xifwmeJY wkdYqDudkaMu;eef;½dkufxm;cJhw,f/ rif;eJY pum;enf;enf;yg;yg; ajymcsifvdkYwJh}}

]]udk,fhvla&? at;at;NidrfNidrf vdkufr,f r[kwfvm;/ tJovdkyJ

Page 162: Mg Tun Thu 01€¦ · ua&m pmayynm&Si frsm;uyg to dtrwS fjyKcJMhuayon /f tdk[i fe&D\ emrn f&i f;rSm ]0DvsH qp f'eD ay:wm jzpfí 1862 ckESp f pu fwi fbmv 11 &u faeYwGi f

158 armifxGef;ol

vdkufyguGm/ 'grSvJ vdr®m&m a&mufayraygh/ uJ wkdYykvdyfXmeudkroGm;cif rifhudk ay;vdkufygvdkY ajymNyD; yg;vdkufwJh pmwdkav;wpfapmif&Sdaew,f/ uJ a&mh? 'Djywif;aygufem;rSm cP&yfNyD; zwfaygh/ ay;vdkufwJhvlu uif;wm0efus ykvdyf? *sifrD0Jvf wJh}}

taemufrSvmolonf olYvufxJ a&mufvmonfh pm&Gufacgufuav;udk jzefYzwfonf/ pNyD;zwfpOfu olonf wnfwnfNidrfNidrf&Sdaomfvnf; zwfí NyD;onfhtcg rodrom wkefvsuf&Sd\/ pmrSm wu,fhwdkwkduav;..../

]]abmhbf csdef;xm;wJh ae&mudk tcsdefrD a&mufw,f/ rifh rD;jcpfvdkufvdkY rsufESmudk jrifvkdufawmh &SDum*dkykvdyf tvdk&SdaewJh vlygvm;vdkYigod&w,f/ b,fvdkyJ jzpfjzpf igudk,fwkdif rvkyf&ufvdkY jyefvSnfhoGm;NyD; t&yf0wfeJY ykvdyfwpfa,mufudk vTJay;vdkuf&w,f/

*sifrDÄ

Page 163: Mg Tun Thu 01€¦ · ua&m pmayynm&Si frsm;uyg to dtrwS fjyKcJMhuayon /f tdk[i fe&D\ emrn f&i f;rSm ]0DvsH qp f'eD ay:wm jzpfí 1862 ckESp f pu fwi fbmv 11 &u faeYwGi f

tdk[ife&D\ 0w¬Kwdkrsm; 159

wpfcsdefu MopwifNrdKU ajrmufjcrf;wGif prl;om; [kac:aom tvGef½dk;om;onhf rdom;pkwpfpk aexdkifcJhonf/ *Refprl;om;rdom;pkwGif ol?olYrdef;rESifh touf ig;ESpft&G,f orD;i,f tm;vHk; oHk;a,muf&Sdonf/

wpfncsrf; npmpm;tNyD;wGif orD;uav;onf Adkuftjyif;txefemonf/ *Refprl;om;onf csufcsif;yif a&;BuD;okwfjymESifhaq;0,f&ef xGufoGm;cJhavonf/

xdktcsdefrSpí olonf tdrfodkY vHk;0 jyefa&mufrvmawmhacs/

orD;av;rSm uHtm;avsmfpGm AdkufemoufomoGm;NyD; qufvufaexdkifcJh&m vlBuD;b0odkY a&mufcJhonf/ olr\ rdcifjzpfolonf rxifrSwfbJESifh aysmufuG,foGm;aom olYa,mufsm; (orD;i,f\ taz)twGuf rsm;pGm pdwfxdcdkufum ,lMuHK;r& jzpfcJhonf/ odkYaomfvnf;olYa,mufsm; aysmufoGm;NyD; oHk;veD;yg;cefYtMumwGif aemuftdrfaxmifjyKum qeftefwdkeD,dkNrdKUodkY ajymif;a&TUoGm;av\/

prl;om;\ orD;av;onfvnf; tcsdefwef t&G,fa&mufvmonhftcg olESpfouf&mvlESifh tdrfaxmifusonf/ ESpftenf;i,frQukefvGefoGm;aomtcg orD;av;wpfa,muf &vmcJhonf/ þodkYjzifhxdkorD;av; ig;ESpft&G,fodkY a&mufvmcJhav\/

Page 164: Mg Tun Thu 01€¦ · ua&m pmayynm&Si frsm;uyg to dtrwS fjyKcJMhuayon /f tdk[i fe&D\ emrn f&i f;rSm ]0DvsH qp f'eD ay:wm jzpfí 1862 ckESp f pu fwi fbmv 11 &u faeYwGi f

160 armifxGef;ol

olwdkY rdom;pkonf olYtaz prl;om; xGufoGm;NyD; vHk;0 jyefrvmawmhonfhtdrfrSmyif aexdkifvsuf &SdMuonfjzpf&m wpfncsrf;wGifxl;jcm;aom wdkufqdkifrIwpfck jzpfay:vmonf/ olYorD;av;onf*Refprl;om; aysmufoGm;onhf ESpfywfvnf&uf nydkif;wGif tjyif;txef Adkufemonf/ tu,fíom *Refprl;om; touf&SifNyD; twlwuG aexdkifvsuf &Sdaernfqdkygu olYtouft&G,ft& ,ck Adkufemaeonfh orD;av;\ tbdk; jzpfaeayvdrfhrnf/

]]armif NrdKUxJoGm;NyD; orD;av;twGuf aq;0,fvdkufOD;r,f}}[kolYa,mufsm; *Refprpfu ajymonf/

]]tdk roGm;eJY? roGm;eJY? &SifoGm;vdkY rjzpfbl;*Ref}}[k olYrdef;ruajymonf/ ]]&Sifvnf;yJ uRefrtazvdk aysmufoGm;NyD; tdrfjyefvmzdkYarhoGm;&if rcufaybl;vm;}}

xdkYaMumifh *Refprpfonf NrdKUxJokdY roGm;jzpfawmhay/ olwdkY vifr,m;onf orD;i,f yifpD\ tdyf&mab;ü xdkifum orD;av;\tajctaeudk apmifhMunhfaeMuonf/

aemufwpfcPrQ tMumwGif orD;av; yifpD\ tajctaeonfydkqdk;vmonf/ *Refprpfonf aq;0,fxGuf&ef BudK;pm;jyefonf/odkYaomfvnf; olYrdef;ru rvTwfojzifh roGm;&/ xdktcdkufwGif tcef;wHcg;onf jzef;ceJ yGifhoGm;NyD; qHyifjzLjzL cg;udkif;udkif;ESifh tbdk;tdkwpfa,muf 0ifvmonf/

]][,fvdk tbdk;a&mufvmNyD}} [k yifpDu ajymonf/ wjcm;vlrsm;rrSwfrdcif ajr;jzpfol yifpDu olYtbdk;udk ol rSwfrdonf/ tbdk;tkdonfolYtdwfuyfxJrS aq;ykvif;wpfvHk;udk xkwf,lNyD; yifpDtm; ZGef;ESifhwpfZGef;wdkufonf/ yifpD\ Adkufema0'emonf csufcsif;yif ,lypfvdkuf

Page 165: Mg Tun Thu 01€¦ · ua&m pmayynm&Si frsm;uyg to dtrwS fjyKcJMhuayon /f tdk[i fe&D\ emrn f&i f;rSm ]0DvsH qp f'eD ay:wm jzpfí 1862 ckESp f pu fwi fbmv 11 &u faeYwGi f

tdk[ife&D\ 0w¬Kwdkrsm; 161

ovdk oufomoGm;onf/

]]bwfpum; apmifh&wm ig enf;enf; aemufusoGm;w,fuG,f}}[k *Refprl;om;u ajymavonf/

Page 166: Mg Tun Thu 01€¦ · ua&m pmayynm&Si frsm;uyg to dtrwS fjyKcJMhuayon /f tdk[i fe&D\ emrn f&i f;rSm ]0DvsH qp f'eD ay:wm jzpfí 1862 ckESp f pu fwi fbmv 11 &u faeYwGi f

Recommended