Hlt

MORES HEROICiE ÄTATIS APUD VETERES GR^ECOSET

SCANDINAVOS COMPARATl.—

DISSERTATIO,

CUJUS MRTEM QUARTAM

QUAM

VENIA AMPL, FAC. PHILOS. UPSAL.

PRjE S I D Ε

ma c. ER ICO GUST. GEIJERHISTORIAR. PROF. REG. ET ORD.

REG. ORD. DE STELLA POLARI EQUITE,ACADEMI^C SVECANÄ OCTODECIMVJRO, REG. ACAD. LITT. HUM,HIST. ET ANTIQU. HOLM. REG. SOCIET. SCIENT. UPSAL. REG.SOCIET. SCIENT- NIDAROS. REG. SOCIET. SCIENT. AC LITT. HüM.GOTHOB, NEC KON REG. SOCIET. SCIENT. HAFN. ET ARCH^EOL·

SCAKD. HAFN. MEMBRO.

PRO GRADU PHILOSOPHICO

P. P.

NICOL. GUST. Å STRÖ ΜA SACRIS STIPEND. MED. THEOL. WESTM. DAL.

IN AUDITORIO GUSTAVIANO DIE X JUN. MDCCCXXX.Η. Ρ. M. S.

ÜPSALIÄ,ι: XC U D K }iA ΝT REGI« ACADEB1IJE TYPOGRAPHI.

VIRIS PJLURIMUM REVERENDIS

mag. ADOLPH. LVD.. ENEBOMS. S. THEOL. CAND. PRAIPOS. MILTTARI.

mag. CAROL FORS LINDPASTORI ET PRJEPOSITO.

ET

mag. OL. UDALR. ARBOREL2VSPASTORI DESIGNATO.

Prseceptoribus et Fautoribus

Discipulus et Cliena

N. G, ASTRÖM.

BRUKS-PATRONEN

HÖGADLE

herr C M. LIT STRÖM

Alltid, då jag velat ådagalägga min tacksamhet mot dinFaders minne, haiva både förmåga och tillfälle saknats.Måtte det då nu vara mig tillåtet, alt med äldsta sonensnamn pryda dessa blad! Ditt är ock din Faders namn, ochtill Dig står jag i icke mindre förbindelse för den vänskapoch den godhet, Du mig visat.

N. G. Å ST 11 ÖM.

*5

Graecorum etiam principum «des satis capaces fuisse necesseest, cum omnem turbam procorum Penelopes —· centum etocto numero erant — in coenaculo Ulyssis, quotidie epulan-tem, violenro uti hospitio videamus. De cetero neque heicexquisitior apparet cultus. Pro pavimento solum est 65). Fu-mus e foco per tectum exitum quterens supeiiortm domuspartem implet. Hinc cum Ulysses et Telemachus in-sidias procis struunt, hic arma ex coenaculo aufert, caussatnprartexens, quod in fumo tamdiu suspensa splendorem ami-serint et denuo expolienda sint.

εκ καπνού χατέ&ηκ* επει ούκετι τοίσιν εωχει,οίά ποτέ Τςοίηνδε χιών κατέλειπεν 'Ο^υσσευε,άλλα κατηκισται, οσσον Τίυξοε ικετ αϋτμη 66).

Ut pOüta in conviviis Homericis lyram pulsat, ita in aulaOlai SkÖtkonung post fercula illata intrsnt "citharocdi,fidicines aliisque organis canentes'' 67). Neque ita innocuaomnia oblectamenta mens« convivalis erant. Ossa in hospi-tes viles jactant et proci Penelopes et Rolfi K k.ak i i fa¬miliäres 68)·

Ρ. IV. φI »Il —Ma»——W» ι I.II II ■ ι —

65) Od. XXI: 120. XXIII: 46. 66) Od. XVI: 288 sqq.67) Leikarar med horpor oc gigior oc saungtol. Heimsκαινο¬

ί,α S. af Olafi hin. Helga. C. 96.68) Od. XX: 299. Rolf Krakes S. c* 34, Leges castrenses Ca·

nuti Magni poense loco hunc morem admittunt. "Si quem ob-stinata praesumtio ternis excessibus inobsequentem notaverit» ac

a 6

Herus cum famiiia prisca simplicitate vivebat. Pastores Eu-mjeus et Philoetius redeuntemULYSSEM amplexu etosculoealutant 69). Reges in septemtrione non solum cum »qualibus, sedetiam cum famulis eodem utuntur dormitorio 70), Apud Home·rum principes etiam viri eundem participant lectum 71). In Scan-dinavia. ut in Gr»cia antiqua, eist», vestibus ct textis plen»,diviti» erant mulierum, etiam reginarum 7%). Hase et aliaκειμήλια in cubiculo superiori — ρå löftet eller nattstugan, utnostrates loquuntur — adservantur, ad quod per scalam adscen-sio fit 73), Ex tali cubiculo Rex Fjolnerus pr»ceps ruensin lacum mulsi infra collocatum incidit; et "Regem Svioni»lacus ventorum expers (vagr vindlaus) letho dabat'* ut antiquu»canit vätes 74). Forma asdium apud veteres Gr»cos majores«que nostros, ut coeli temperies difFert. Simplicitas tarnen ea-dem morum cum utrisque habitat. Gr»cis septum vel εςχοε(uostratibus Tun) »des cingebat75)j et in aula collocata eratara JoviS Hercei, quasi custodis domus76). Majores no-

resipiscere detrectaverit, extremum eura omnium locandum sta-tuerunt, ut quiübet convictorutn ossa in eum pro arbitrio jacta-ret, nec quisquam propterea temeritatis aut petulantiae arguere-tur." Langkbek. Script. R. Dan» III: 14B.

69) Od. XXI: 225. 70) Heimskringica S. af Olafi hin.Helga. c. 82. Cfr. Od. XI: 189·

71) Od. XV t 44, 45·72) Od. XV: 52, 105. XXI: 52. 73) 1. cit, cfr. Od. II:

337 m- 74) Yogl.S. C. 14.75) CEgula* otvXys Od. XVIII: 103. etiatn vocatur,76) Od. XXII: 334. II. XI: 772.

27

stri simili deorum sub custodia habitasse mönstrat vel ipsumhabifationis in lingua prisca nomen, Ve vel Vi, quod et do-mum in genere et locum sacrum denotat ηη). Deorum etiamimagines in columnis sedis aitioris, quam paterfsmilias tene-bat (Öndvtgif sulur, dictis^) exsculptx erant 7R). Portsm in-trantem priinum area exteriör excipiebat, ubi stabula et ha-bitacula famulorura jy). Parum munda et tersa fuisse ha:carea videtur. Fimeti juxta portam erat locus, ibique caaemvetulum suum Argum jacentem Ulysses domum rever-sus conspexit goj.

Insigne regni antiquitus potissimum jfuit Σκηπτζον, quodbaculum regium sive hcistam interpretantur. ''Per ea adhuc tem-pora reges hastas pro diademate habebant, quas Grseci σκτίττ-Τξοί dixere'' ait JuSTiNUS %ij.

"Hoc Priami gestamen erat, cum jura vocatisMore daret populis" 82).

Sceptrigerentes, σκηπτοΰχοι, reges Homero ' dicun-tur. OdinuS , regii generis in Septentrione auctor, hastainstructus fingitur. Ut Reges Homerici σκηπτξον κς

SB

genteo manu gestat; nequc si huic sceptro baculum judicia-lem, hodie Nämndemanskäpp, quocum coloni nostri, asses·sores judicii ruralis, incedant, assimilamus, hac compara-tione aliquid regias derogatum esse dignirati censemus. NamDux erat belli Rex, judex eontroversiarum et dominus cceri-tuoniarum erga Deos — σςατηγοε kol) δικαστής ο βασιλεύε,και των ττξοε 3'εούε κύςιοε — ut regum temporibus Heroicisofficium statuit Aristoteles BsJ. Judices apud Home-rum sceptrum manu tenenr 84J; similiter Rex, cum jus di-cit 85^. Hinc Minoem infsrorum judicem poeta:

Χςυσεον σκηπτςον έχοντα 3εμιστεύοντα νεκυσσινfingit. Per sceprruin regium juramentum prsestatur 86), Necminus insigue socerdotalis est dignitatis. Chryses , Sacer-dos, TiRESi AvS Vates sceptrum manu gestant 87J. Pro ba-cuio imperatorio Regibus in belle» est. Ulysses, Agamem-noniS vices gerens, hujus etiam sceptrum, donum deorum ,a Vulcano fabrefacrum, aeeipit 88jj nec divini artificis reve-ren'ia impedit, quo minus hoc sceptrum in vulgarem satis u-sum, verbera immorigeris infiigendo , vertat, cujus flebile e-xemplum, risu tarnen populi exceprum, in Thersite con·cionatore videmus,:

os $ επεα φξεσιν roiv άκοςμά τε πολλά τε γσή,μάψ, άτάξ ου κοίτά κόσμον, εξιζέμεναι βασιλεύσιν 89)·

83) Polit. III. c. ii. 84) II. XVIII: 505.85) Od. XI: 569. 86) II. Χ: 321. sqq.87) II. I: »5· O'd. XI: 91. 88) Ii· II: ico, 186,89) II. Ii: 213 sqq.

29

Στέμματα, i. e. Coronas vel diademata Homerus Diis ad-scribit9oJ. Diademate autem caput redimire Reges Hornen-ci non solent. Principibus olim viris in Septentrione non in*solens erat. De Haquino Jarlo, juvene omnium sui tem¬poris pnlchritudine prastantissimo, dicitur; "ornabat eum co-ma prolixa, serici instar splendida, atque aureo diademate Ca¬put cinctus erat'* 91). Purpnram antiquorum regum fuisse in-signe, notum est. Homero signum videtur fuisse pugnte.Agamemnon Achivos ad proelium incitans pallio inceditpurpureo 92). Purpuram vero apud Grascum vatem — utSkarlakan nosrratium in Cantilenis vetustis — non solum ru-beum indicasse coloretn, sed alium quemvis splendidiorem,Critici V0IUM93J

De sacerdotali regum antiquorum auctoritate supra dixi-mus. Pro populo Rex sacra faciebat, ut pro familia herus.Non omnia tarnen, sed quasdam publica sacra per ipsos Regesfactitata esse ex Livio constat, et secunduin Aristotelbm,reges sacrificiorum quidem erant arbitri, at eorum solummo-do, qu» non sacerdotibus competebant 94): — κόξίοι Βυσικν,

go) Ϊ1. 1: 14. Apollinis Sacerdos Chryses fert coronatn.91) Han hafdi hår mikit oc fagert sem silUi, oc bundit um b6fvt

ser Gullhladi. Heimskringla S. af Olafi h, Helga. c. 28.92) Ii. VII: 221.93) CFr. Nitsch 1. c. T. IV: p. 29. In cantilenis vetustis Sve-

canis Skarlakan cujuscunque fere coloris, ut viridis, coeruleicet. est. Cfr. Folkvisor utg. af Geijer och Afzelius Inledn.

94) 1. c. c. 10. 95) Od. IX: 200.

30

oa-cci μη iS^ocT(Kcc). — Quasdam igitur publica sacra per sscer-dotes fieri fas erat, et, ut nobis videtur, ea praseipue, quaesingulis diis certis cum cteremoniis offerebantur. SacerdofesJoyis, ApolliniS, Minerva, Vulcant, nec non Sca-mandri fluvii apud Homerum commemorantur, ut apudnostrates Thori, Freji cet. Ad templa deorum habirant— ex. gr. Maron in luco Apollinisps) —* Ager templodicatus, τεμενos, et tributa, quas templo soivebantur, iisad victum inserviunt 96). Ita etiam, coloniå Scandinavorumin lslandiam dedueta, primi habitatores agri certas poriioncsdiis consecrabant 97), et templis singuli vectigalia pendebant,quibus sacrificia sustentare sacerdotibus injunetum erat 98).Qutedam etiain sacerdotia hereditaria fuisse, silente iieet de hacre Homero, ex communi veterum more et non paucis po»stea Griccarum civitatum exemplis concludere licet 99), Cumvero in universum hoc non valeat, neque Sonsecratio per ma¬nus tradita indelebilis quasi esset adbuc sacerdotii nota,cum e contrario et reges et magistratus a populo electos sa¬cerdotia publica gerentes videamus, in sacrum sacrorum mi-

96) Jeder Gutsbesitzer der Gegend, zu welcher der Tempel ge¬hörte , musste ein Maas Gerste zu gewissen Zeiten entrichten.

\ Nitsch 1. c. II . 241.

97) Cfr. Svea Rik. Häfd. I. 194.98) Tiii hofsins skyldi allir men tolla gialda. En godi skylldl

hofi upphalda. Eyrbyggia Saga c. 4.

99) Ut Eumolpidarum Athenis cet.

31

nistros nondum coaluisse ordinem apud veteres Grascos raeri.to diximus. Apud Majores rerum civilium et sacrarum pote.etas per omnes gradus conjuncta eratj hereditarium etiam offi¬cium T8 Godi i. e. sacerdotif simul ac judicit primo iuissevidetur iooj. Et feminas et viri sacris operabantur. Thea»no, Minervas sacerdos a populo Trojano constituta est 101).Feminis fatidicis, a nostratibus Volur appellatis, utraque geneplurimum credidit: et vaticinium talis Sibyllas — Volnspd— prascipuum Mythologias arctoas Specimen est, Pythiaequibusvis oraculis neque gravitate neque obscuritate cedens.

Regis in bello imperium apud Majores nobis testibusnoa eget; res gestas loquuntur. Apud Grascos inde et nonienduxisse videtur. BotcriKsvs enim a /3οίω eo, ire facio —vel /3olats gressus, et Kccos, λεως, populus, vi vocis, sihasc derivatio placet, dux agminis est, respondetque titulooostratium Hertogi, qui a toga — olim et ire et ducere— et här, exercitus — origines trahit. Absoluium tarnen im¬perium nec regi in bellicis, multoque minus in civilibus, re;bus competebat. Agamemnonem quidem in pugna vitaeneeisque arbitrum, mortem fugacibus interminantem audimus;si vero quid in re graviori consilii capiendum est,

joo) Cfr. Svea R. Håfd. I. 195·

jQi^j jj^ VI ί 3?ο. Tgüis er A$ijiku]s 7ι£ιιλ?, Antenoris uxorfuit.

3*-

. . . χηςνχεσσι hiyv(p$åyyom χέλευσεν ,ν.γ,ξΰσσειν ccyo^rjv^s χαξηχομόωντας Αχαιούς' . . .Βουλ*} Je τΐςωτον μεγαΒύμων Ί£ε γεξόντωνΙοί).

Res primum defertur concilio seniorum deinde omni exercitui inconcionem vocato, qui populi imago est 103). Ut Germanienim prisci, "nihil neque public» neque privat» rei nisi ar-mati agunt'': — ''de minoribus rebus principes Consultantde majoribus omnes: ita tarnen, ut ea quoque, quorum pe-nes plebem arbitriuin est, apud principes pertractentur" 104).Inter principes hos seniorcs in concione Ithacensium Tele-machüS patrium occupat solium 105). Apud Ph»acos Se-natus duodecim principum virorum, ut apud Majores noetros,Regi assidebat 106). Rex surgens et in media stans concioneverba facit 107). Clamore bellico multitudo loqucnti fa-vetioBj. Quodcunque rei'public intersit, de eo coram po-pulo agitur 109).

102) II. II: 52, 54.

103) Hinc populi priscum nomen Landshåren ~ exercitus terrae —et concionis populi Atlsharj&rting. Thucydide teste, omnis o-lira Graecia arma gestabat. Π«ο·« y*g y Έλλκr hi}y§o

BookBodyPage(13931411_0001)(13931411_0002)(13931411_0003)(13931411_0004)25 (13931411_0005)26 (13931411_0006)27 (13931411_0007)28 (13931411_0008)29 (13931411_0009)30 (13931411_0010)31 (13931411_0011)32 (13931411_0012)

Target(13931411_0013)